สรุ�ปการุติ�ดติามงานป ๒๕๕๕ และจุ�ดเน�นป ๒๕๕๖การุป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส�

พญ.เพชรุศรุ# ศ�รุ�น�รุ�นดรุ�วั�นที่#' ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๕

จุ�งหวั�ดนครุนายก1

หน/วัยงานในกรุมควับค�มโรุค ที่#'ม#ภารุก�จุเก#'ยวัข�องก�บ การุป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส� • ส3าน�กโรุคเอดส�ฯ (สอวัพ.)• ศ5นย�อ3านวัยการุบรุ�หารุจุ�ดการุป�ญหาเอดส�แห/ง

ชาติ� (ศบ.จุอ.) • ส3าน�กวั�ณโรุค• ส3าน�กรุะบาดวั�ที่ยา• สถาบ�นบ3ารุาศนรุาด5รุ• ส3าน�กงานบรุ�หารุโครุงการุกองที่�นโลก• ส3าน�กเผยแพรุ/ปรุะชาส�มพ�นธ์�• ส3าน�กงานป�องก�นควับค�มโรุค 2

การุติ�ดติามจุากการุเบ�กจุ/ายงบปรุะมาณแหล/งงบปรุะมาณ

งบรุวัม ติามแผน 6 เด:อนแรุก

เบ�กจุ/าย เบ�กจุ/าย %

สอวัพ. 194,965,920 87,097,208 5,861,297 6.7

งบกรุม ครุ. 67,135,300 48,816,793 2,047,388 4.2

แหล/งอ:'น 194,965,920 38,280,415 3,813,909 10.0

ศบ.จุอ. 20,394,486 23,765,518 6,715,712 28.3

งบกรุม ครุ. 5,847,100 4,625,310 2,568,852 55.5

แหล/งอ:'น 14,547,386 19,140,208 4,146,860 21.7

3

ย�ที่ธ์ศาสติรุ�ป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส�แห/ง ชาติ� พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙

4

สถานการุณ�ป�ญหาเอดส�• อ�ติรุาควัามช�กการุติ�ดเช:<อฯ กล�/มเยาวัชน (อาย� ๑๕-

๒๔ ป ) ๐.๔% (ป ๕๔) พฤติ�กรุรุมเส#'ยงมากข?<น การุใช�ถ�งยางอนาม�ย <๕๐%

• รุะด�บการุติ�ดเช:<อฯในกล�/มหญ�งรุ�บบรุ�การุฝากครุรุภ�อาย�มากกวั/า ๓๐ ป ส5งลอยมากกวั/ากล�/มอาย�อ:'น

• อ�ติรุาควัามช�กการุติ�ดเช:<อฯ ในกล�/มพน�กงานบรุ�การุหญ�งในสถานบรุ�การุ ๑.๘% (ป ๕๔) พน�กงานบรุ�การุชาย (๑๗.๗% ป ๕๓)

• อ�ติรุาควัามช�กการุติ�ดเช:<อฯ ในกล�/มผ5�ใช�ยาด�วัยวั�ธ์#ฉี#ด ๒๑.๙ % (ป ๕๓)

• อ�ติรุาควัามช�กการุติ�ดเช:<อฯในกล�/มชายม#เพศส�มพ�นธ์�ก�บชาย ๒๐% (ป ๕๓)

5

6

การุคาดปรุะมาณจุ3านวันผ5�ติ�ดเช:<อเอชไอวั#รุายใหม/ จุ3าแนกติามช/องที่างการุรุ�บและถ/ายที่อดเช:<อฯ ปรุะเที่ศไที่ย พ.ศ. 2555 – 2559 โดยใช� Asian Epidemic Model

ป พ.ศ. กล�/มชายม#เพศส�มพ�นธ์�ก�บชาย กล�/มพน�กงาน

บรุ�การุ และกล�/มผ5�ใช�ยาด�วัยวั�ธ์#ฉี#ด

ผ5�ติ�ดเช:<อจุากค5/

การุติ�ดเช:<อฯในเพศส�มพ�นธ์�ก�บผ5�ที่#'ไม/ใช/ค5/

ครุอง

(รุวัมกล�/มเยาวัชน)

รุวัม

2555 5,608 3,231 634 9,473

2556 5,461 2,920 579 8,959

2557 5,331 2,674 530 8,535

2558 5,221 2,475 488 8,184

2559 5,126 2,313 450 7,890

2555-2559 26,746 12,613 2,681 43,040

% ของผ5�ติ�ดเช:<อรุายใหม/

62% 32% 6% 100%

สถานการุณ� การุด3าเน�นงานป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส�

• ควัามครุอบคล�มการุรุ�กษาด�วัยยาติ�านไวัรุ�สฯเพ�'มข?<นเปDนล3าด�บ (๗๒% ป ๕๓, ๗๗% ป ๕๔) แติ/เข�าส5/รุะบบการุรุ�กษาล/าช�า

• ควัามครุอบคล�มการุป�องก�นการุถ/ายที่อดเช:<อฯจุากแม/ส5/ล5ก ๙๔% ป ๕๔

• ควัามครุอบคล�มการุป�องก�นในกล�/มชายม#เพศส�มพ�นธ์�ก�บชาย พน�กงานบรุ�การุ ผ5�ใช�ยาด�วัยวั�ธ์#ฉี#ด และปรุะชากรุข�ามชาติ� ย�งจุ3าก�ด และใช�งบปรุะมาณจุากกองที่�นโลกฯเปDนหล�ก 7

8

วั�ส�ยที่�ศน�ส5/เป�าหมายไม/ม#ผ5�ติ�ดเช:<อฯรุายใหม/เป�าหมาย พ.ศ. ๒๕๕๙• จุ3านวัน ผ5�ติ�ดเช:<อฯรุายใหม/ลดลง ๒ ใน ๓ จุากที่#'คาด

ปรุะมาณ• อ�ติรุาการุติ�ดเช:<อฯ เม:'อแรุกเก�ด น�อยกวั/า รุ�อยละ ๒วั�ส�ยที่�ศน�ส5/เป�าหมายไม/ม#การุติ#ติรุาและ

เล:อกปฏิ�บ�ติ�เป�าหมาย พ.ศ. ๒๕๕๙• กฎหมายและนโยบาย ที่#'เปDนอ�ปสรุรุค

ติ/อการุเข�าถ?งบรุ�การุป�องก�นด5แลรุ�กษาและบรุ�การุรุ�ฐ ได�รุ�บการุแก�ไข

• การุที่3างานเอดส�ที่�กด�านม#ปรุะเดHนที่#'เก#'ยวัเน:'องก�บการุเคารุพส�ที่ธ์�มน�ษยชน และสนองติอบติ/อควัามจุ3าเพาะก�บเพศสภาวัะ

• จุ3านวันการุถ5กเล:อกปฏิ�บ�ติ�หรุ:อการุละเม�ดส�ที่ธ์�ของ ผ5�ติ�ดเช:<อฯและกล�/มปรุะชากรุเป�าหมายหล�ก ลดลงไม/น�อยกวั/ารุ�อยละ ๕๐

วั�ส�ยที่�ศน�ส5/เป�าหมายไม/ม#การุติายเน:'องจุากเอดส�

เป�าหมาย พ.ศ. ๒๕๕๙• ผ5�ติ�ดเช:<อฯ ที่�กคนในแผ/น

ด�นไที่ย เข�าถ?งการุด5แลรุ�กษาที่#'ม#ค�ณภาพอย/างเที่/าเที่#ยมก�น

• จุ3านวันผ5�ติ�ดเช:<อฯเส#ยช#วั�ติ ลดลงมากกวั/ารุ�อยละ ๕๐

• จุ3านวันผ5�ติ�ดเช:<อฯเส#ยช#วั�ติเน:'องจุาก วั�ณโรุค ลดลงมากกวั/ารุ�อยละ ๕๐

ย�ที่ธ์ศาสติรุ�ฯเอดส�ชาติ� พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙

9

• จุ3านวันผ5�ติ�ดเช:<อฯรุายใหม/ลดลง ๒ ใน ๓ จุากที่#'คาดปรุะมาณ

• อ�ติรุาติ�ดเช:<อเม:'อแรุกเก�ดน�อยกวั/ารุ�อยละ๑

• กฎหมายและนโยบายที่#'เปDนอ�ปสรุรุคติ/อปรุะส�ที่ธ์�ผลของการุป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส�ได�รุ�บการุแก�ไข

• จุ3านวันเหติ�การุณ�ควัามรุ�นแรุงที่#'เก#'ยวัเน:'องจุากเพศภาวัะลดลง

• จุ3านวันการุถ5กเล:อกปฏิ�บ�ติ�หรุ:อการุละเม�ด ส�ที่ธ์�ลดลงไม/น�อยกวั/ารุ�อยละ ๕๐

• ผ5�ติ�ดเช:<อฯที่�กคนในแผ/นด�นไที่ยเข�าถ?งการุ ด5แลรุ�กษาที่#'ม#ค�ณภาพอย/างเที่/าเที่#ยมก�น

• ผ5�ติ�ดเช:<อฯและครุอบครุ�วัที่#'ได�รุ�บผลกรุะที่บได�รุ�บการุค��มครุองที่างส�งคมและเข�าถ?งการุด5แลช/วัยเหล:อที่#'ม#ค�ณภาพ

• จุ3านวันผ5�ติ�ดเช:<อฯเส#ยช#วั�ติเน:'องจุาก วั�ณโรุคลดลงมากกวั/ารุ�อยละ ๕๐

ข. ผสมผสานและที่3าให�มาติรุการุและแผนงานป�จุจุ�บ�นม#ค�ณภาพเข�ม

ข�น และย�'งย:น

.ก นวั�ติกรุรุมและการุเปล#'ยนแปลง

10

ข. ผสมผสานและที่3าให�มาติรุการุและแผนงานป�จุจุ�บ�นม# ค�ณภาพและเข�มข�น มากข?<น

.ก นวั�ติกรุรุมและการุเปล#'ยนแปลง

ปรุะชาชนเปDนศ5นย�กลาง

เอดส�ไม/ใช/

เพ#ยงโรุคและ

ควัามเจุHบปIวัย

เคารุพส�ที่ธ์�

ม�/งเน�นเป�าหมาย

ภาวัะผ5�น3าและเปDนเจุ�าของ

ภาค#การุที่3างา

น

แนวัค�ดหล�กของย�ที่ธ์ศาสติรุ�

11

เรุ/งรุ�ดขยายการุป�องก�นให� ครุอบคล�ม ปรุะชากรุที่#'ม#พฤติ�กรุรุมเส#'ยงและม#จุ3านวันการุติ�ดเช:<อฯ รุายใหม/มากที่#'ส�ดเรุ/งรุ�ดขยายการุปกป�องที่างส�งคมและปรุ�บเปล#'ยนสภาวัะแวัด ล�อมที่างกฎหมายที่#'ม#ควัามส3าค�ญติ/อการุป�องก�นและการุรุ�กษาเพ�'มควัามรุ/วัมรุ�บผ�ดชอบและเปDนเจุ�าของรุ/วัมในรุะด�บที่�องถ�'น ขยายการุด3าเน�นงานป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส�ของปรุะเที่ศ

ย�ที่ธ์ ๑

ย�ที่ธ์ ๒

ย�ที่ธ์ ๓

ย�ที่ธ์ ๔

ย�ที่ธ์ ๕

น3าเอารุะบบข�อม5ลเช�งย�ที่ธ์ศาสติรุ�รุ�/นใหม/มาใช�ก3าหนดแนวัที่างการุป�องก�นและแก�ไขป�ญหาเอดส�ในที่�กรุะด�บยกรุะด�บค�ณภาพของมาติรุการุและแผนงานที่#'ม#อย5/เด�ม ให�เข�มข�นและบ5รุณาการุ

นวั�ติกรุรุมและการุเปล#'ยนแปลง: ย�ที่ธ์ ๑ - ๔

ย�ที่ธ์ศาสติรุ� 5 ยกรุะด�บค�ณภาพ ของมาติรุการุและแผนงานที่#'ม#อย5/เด�มให�เข�ม

ข�นและบ5รุณาการุ1 .การุป�องก�นการุติ�ดเช:<อฯ เม:'อแรุกเก�ด2. การุป�องก�นในกล�/มเยาวัชน 3. การุส/งเสรุ�มการุใช�ถ�งยางอนาม�ยแบบบ5รุณาการุ4. การุบรุ�การุโลห�ติปลอดภ�ย5. การุรุ�กษา การุด5แล และการุให�ควัามช/วัยเหล:อแก/

ผ5�ติ�ดเช:<อฯ6. การุด5แลเดHกที่#'ได�รุ�บผลกรุะที่บจุากเอดส�และเดHกที่#'

ม#ภาวัะเปรุาะบาง7. การุลดการุติ#ติรุาและการุเล:อกปฏิ�บ�ติ�8. การุส:'อสารุสาธ์ารุณะ

12

กรุอบการุติ�ดติามปรุะเม�นผลและติ�วัช#<วั�ดหล�กเพ:'อติ�ดติามควัามก�าวัหน�าของ

ย�ที่ธ์ศาสติรุ�เอดส�ชาติ� ติ�วัช#<วั�ดหล�ก ข�อม5ลพ:<นฐาน

ป 53 เป�าหมาย

ป 54 เป�าหมาย ป

57 เป�าหมาย

ป 59

จุ3านวันการุติ�ดเช:<อฯที่#'ป�องก�นได�

1,916 3,907 4,952

อ�ติรุาถ/ายที่อดเช:<อฯจุากแม/ส5/ล5ก

3.5% 2.9% 2.3% 2.0%

ควัามครุอบคล�มการุรุ�กษาด�วัยยาติ�านไวัรุ�สในกล�/มปรุะชากรุที่#'ม#ภาวัะเปรุาะบางแติ/ละกล�/ม (ติ�<งเป�าหมายหล�งจุากได�ข�อม5ลพ:<นฐาน)

อ�ติรุาติายของผ5�ติ�ดเช:<อฯที่#'เปDนวั�ณโรุค

16% 14% 10% 8%

อ�ติรุาการุถ5กเล:อกปฏิ�บ�ติ�เน:'องจุากเพศภาวัะและการุติ�ดเช:<อในปรุะชากรุที่#'ม#ภาวัะเปรุาะบางแติ/ละกล�/ม (เปDนรุะบบพ�ฒนาใหม/)

13

จุ�ดเน�น ป งบปรุะมาณ พ.ศ.๒๕๕๖

14

ส5/เป�าหมายการุไม/ม#ผ5�ติ�ดเช:<อฯรุายใหม/

• การุป�องก�นฯ– กล�/มพน�กงานบรุ�การุ

(female sex worker) ชายม#เพศส�มพ�นธ์�ก�บชาย ผ5�ใช�ยาเสพติ�ดด�วัยวั�ธ์#ฉี#ด

– กล�/มเยาวัชนที่#'ม#ภาวัะเส#'ยงส5ง

– ค5/ที่#'ม#ผลเล:อดติ/าง• การุสรุ�างการุเปDน

เจุ�าของรุ/วัมของจุ�งหวั�ดและที่�องถ�'น

• การุที่3างานรุ/วัมก�นของภาครุ�ฐ ภาคปรุะชาส�งคม และภาคธ์�รุก�จุ

บรุ�การุเช�งรุ�กที่#'ม#ค�ณภาพและครุอบคล�ม

• National guideline และ SOP

• การุปรุะเม�นค�ณภาพ• การุปรุะมาณการุจุ3านวัน

ปรุะชากรุกล�/มเป�าหมายกลไกการุปรุะสานงานรุะด�บ

ปรุะเที่ศและจุ�งหวั�ด• การุพ�ฒนารุะบบข�อม5ลเช�ง

ย�ที่ธ์ศาสติรุ�และติ�ดติามปรุะเม�นผล

Biomedical interventions

15

ส5/เป�าหมายการุไม/ม#ผ5�ติ�ดเช:<อเอชไอวั#รุายใหม/

ม�/งเป�าหมายในกล�/มปรุะชากรุและพ:<นที่#'ที่#'ม#จุ3านวันผ5�ติ�ดเช:<อฯรุายใหม/มากที่#'ส�ด

ช/องที่างการุรุ�บและถ/ายที่อดเช:<อฯ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2012-2016

Casual andExtramarital sex

Spousaltransmission

Injection DrugUser

Sex worker andclients

Male who had sexwith male

62% ของจุ3านวันผ5�ติ�ดเช�<อฯรุายใหม/

41%

41%

11%

32%

10%

6%

31 จั�งหวั�ดที่คาดวั าจัะมีจั�านวันผู้��ติ�ดเชื้��อรายใหมี ประมีาณร�อยละ 65 ของจั�านวันคาดประมีาณผู้��ติ�ดเชื้��อรายใหมี ที่� �งหมีด

พ:<นที่#'ด3าเน�นการุ

• พ:<นที่#'สาธ์�ติปฏิ�บ�ติ�การุ 5 จุ�งหวั�ด• พ:<นที่#'เรุ/งรุ�ด 31 จุ�งหวั�ด

–การุปรุะเม�นการุป�องก�นฯกล�/มพน�กงานบรุ�การุ ชายม#เพศส�มพ�นธ์�ก�บชาย ผ5�ใช�ยาด�วัยวั�ธ์#ฉี#ด ในป ๒๕๕๕

• พ:<นที่#'อ:'น 17

ส5/เป�าหมายการุไม/ม#ผ5�เส#ยช#วั�ติจุากเอดส�

18

รุะด�บภ5ม�ค��มก�น (CD4 Level) ผ5�ที่#'ได�รุ�บการุวั�น�จุฉี�ยติ�ดเช:<อรุายใหม/ และผ5�เรุ�'มรุ�บยาติ�านฯ ติาม

ป งบปรุะมาณ

2551 2552 2553 2554

59% 65% 63% 57%

22%21% 20%

19%

11% 9% 11%14%

9% 6% 6% 10%

ระด�บภู�มี�ค%�มีกั�น ผู้��เร�มียาติ�านฯ รายใหมี

<100 cells/mm3 100-200 cells/mm3 100-200 cells/mm3

ป( 2551 2552 2553 2554

50% 50% 49% 49%

15% 14% 15% 14%

15% 14% 15% 14%

21% 21% 21% 22%

ระด�บภู�มี�ค%�มีกั�นผู้��ได�ร�บกัารวั�น�จัฉั�ยติ�ดเชื้��อ

รายใหมี

>350 cells/mm3

แหล งข�อมี�ล: ระบบฐานข�อมี�ล NAP สำ�าน�กังานหล�กัประกั�นสำ%ขภูาพแห งชื้าติ�

ส5/เป�าหมายการุไม/ม#ผ5�เส#ยช#วั�ติจุากเอดส�

• การุส/งเสรุ�มการุรุ5�สถานภาพการุติ�ดเช:<อเอชไอวั#และเข�าส5/การุด5แลรุ�กษาเรุHวัข?<น

• การุจุ�ดการุการุด5แลรุ�กษาผ5�ติ�ดเช:<อเอชไอวั#และวั�ณโรุค

• การุพ�ฒนารุะบบและค�ณภาพบรุ�การุให�การุปรุ?กษา

• การุผล�กด�นนโยบายในปรุะเที่ศและรุะหวั/างปรุะเที่ศ (AEC)

• การุปรุะเม�นและพ�ฒนาค�ณภาพการุด5แลรุ�กษา

ส5/เป�าหมายการุไม/ติ#ติรุาและเล:อกปฏิ�บ�ติ�

• ที่บที่วันนโยบาย กฎรุะเบ#ยบ• สรุ�างควัามรุ5�ควัามเข�าใจุเรุ:'องการุรุ�บและถ/าย

ที่อดเช:<อฯ• สรุ�างควัามรุ5�ควัามเข�าใจุเรุ:'องควัามหลากหลาย

ที่างเพศ และส�ที่ธ์�มน�ษยชน• พ�ฒนารุะบบการุติ�ดติามและปรุะเม�นผลการุไม/

เล:อกปฎ�บ�ติ�