Χρηστικές οδηγίες για τη ρύθμιση οφειλών μέχρι 27 Μαρτίου.doc
Ορμονική ρύθμιση ομοιόστασης φωσφόρου
description
Transcript of Ορμονική ρύθμιση ομοιόστασης φωσφόρου
Ορμονική ρύθμιση ομοιόστασης φωσφόρου
Δ. ΟικονομίδουΕπιμελήτρια Α΄
ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ
Η συγκέντρωση του φωσφόρου
Η οξεοβασική ισορροπία
Η συγκέντρωση του νατρίου-ύδατος
Ορμόνες
ΟΡΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ
Παραθορμόνη Φωσφατονίνες (FGF23, MEPE, Secreted Frizzled related protein-4)
Βιταμίνη D Καλσιτονίνη Αυξητική ορμόνη Oιστραδιόλη Ινσουλίνη κ.ά.
ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ ΦΩΣΦΟΡΟΥ
ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ ΝΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ Νaa++/Ρ/Ρii
Νa/Pi
Na/Pi I
ΝεφρόςΉπαρ
Na/Pi IIa b cΝεφρό ΈντεροΚαρδιά
Na/Pi IIIPit1,Pit2
Όλους τους ιστούς
Tenenhouse et al, Am J Physiol Renal Physiol 1998
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΩΝ NaPi ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ
Η ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ
STUDIES IN PARATHYROID PHYSIOLOGY: The effect of phosphate ingestion in clinical hyperparathyroidism
Albrihgt et al, J Clin Invest 1932
PARATHYROID HYPERPLASIA IN RABBITS PRODUCED BY PARENTERAL PHOSPHATE ADMINISTRATION
Drake et al, J Clin Invest 1937
THE RENAL EXCRETION OF INORGANIC PHOSPHATE IN RELATION TO THE ACTION OF VITAMIN D AND PARATHIROID HORMONE
Harrison & Harrison J Clin Invest 1941
Phosphate excretion in renal failure Goldman & Bassett J Clin Invest 1954
Zhao & Tenenhouse , Endocrinology 2000
H H ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΑ ΝΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΑ Νaa++/Ρ/Ρii ΙΙ ΙΙaa
ΚΑΤΑΝΟΜΗ Na/Pi IIα ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ
Forster, Kidney Int 2006
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ PTH ΣΤΟΝ Na/Pi IIa ΣΤΟ ΕΣΑ Α
Segawa, Am J Renal Physiol 2006
ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΩΝ Na/Pi IIa ΚΑΙ Na/Pi IIc ΥΠΟ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ PTH
ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΩΝ Na/Pi IIa ΚΑΙ Na/Pi IIc ΥΠΟ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ PTH
Segawa, Am J Renal Physiol 2006
Na/Pi IIa
Na/Pi IIc
Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ NAPi ΣΤΟ ΝΕΦΡΙΚΟ ΣΩΛΗΝΑΡΙΟ
• Έγχυση παραθορμόνης προκαλεί μετακίνηση του NaPΙΙa από την ψηκτροειδή παρυφή σε λυσοσωμάτια, όπου αποδομείται
• Η δράση αυτή αρχίζει σε 10 λεπτά και διαρκεί 12 ώρες
• Παρόμοια δράση έχει η παραθορμόνη και στον NaP ΙΙc
• Η δράση αρχίζει λίγο αργότερα και διαρκεί 24 ώρες
Η ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗ AYΞΑΝΕΙ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ
• Η παραθορμόνη αυξάνει τη δραστηριότητα των οστεοβλαστών
• Οι οστεοβλάστες παράγουν RANKL (Receptor Activator Nuclear factor k-B)
• O RANKL αυξάνει την οστεοκλαστογένεση• Οι οστεοκλάστες κινητοποιούν φωσφόρο από τα
οστά• Αυξάνει την 1α-υδροξυλάση και τα επίπεδα της
1,25(ΟΗ)2VitD
ΑΥΞΗΣΗ FGF23 ΣΕ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΜΕ ΥΠΟΦΩΣΦΑΤΑΙΜΙΑ
• Autosomal dominant hypophosphatemic rickets
• Tumor induced osteomalacia
• X-linked hypophosphatemia
• Fibrous dysplasia (Mc Cune Albright Syndrom)
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΟΡΙΣΜΟΥ ΦΩΣΦΑΤΟΝΙΝΗΣΚΡΙΤΗΡΙΑ ΟΡΙΣΜΟΥ ΦΩΣΦΑΤΟΝΙΝΗΣ(Kumar, Bone 2000)
1. Αναστέλλει την επαναρρόφηση του φωσφόρου στο νεφρικό σωληνάριο
2. Αναστέλλει τη σύνθεση της 1,25(ΟΗ)2 ΒιτD
3. Παράγεται σε νεοπλάσματα που προκαλούν TIO (tumor-induced osteomalacia)
4. Είναι αυξημένη σε ασθενείς με αυτά τα νεοπλάσματα
ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ FGF23 ΚΑΙ KLOTHO
Razzaque, J Endocrinol 2007
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ FGF ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ
Η ΦΩΣΦΑΤΟΝΙΝΗ FGF23
Παράγεται κυρίως στα οστά (ενεργούς οστεοβλάστες- οστεοκύτταρα)
Η βιταμίνη D διεγείρει την παραγωγή του FGF23 στα οστά
Ο δρα σε συνέργεια με την πρωτεΐνη κλωθώ
Hasegawa 2010Hasegawa 2010
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ
1. ΚΡΕΑΤΙΝΙΝΗΣ2. ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D3. ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ4. ΦΩΣΦΟΡΟΥ5. ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ6. FGF23
ME THN EΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ
XNN
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ FGF-23FGF-23 ΣΤΗΝ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΤΟΥ Na+/Pi IIaNa+/Pi IIa
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ FGF-23FGF-23 ΣΤΗΝ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ Na+/Pi IIcNa+/Pi IIc
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΗ ΦΩΣΦΑΤΟΥΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ FGF23
Lopez, Kidney Int 2011
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΗ ΦΩΣΦΑΤΟΥΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ FGF23
Lopez, Kidney Int 2011
FGF23
Ca iPTH
P Vit D
-
++
+
-
;-
;
FGF23
Ca iPTH
P Vit D
-+
+
-
+
+
+
++
-
-
-
-
; +
;
-
AΞΟΝΑΣ ΝΕΦΡΩΝ- ΕΝΤΕΡΟΥ- ΟΣΤΩΝ
Ο FGF23
Καταστέλλει τη νεφρική επαναρρόφηση του φωσφόρου
Καταστέλλει τα επίπεδα της βιταμίνης D Καταστέλλει τα επίπεδα της παραθορμόνης
Η δράση του στο νεφρό εξαρτάται από την ύπαρξη παραθορμόνης
Berndt, PNAS 2007
ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΤΕΡΟ
ΔΡΑΣΗ ΑΛΛΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ
ΦΩΣΦΑΤΟΥΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
• Καλσιτονίνη• MEPE (matrix
extracellular phosphoglycoprotein)
• FRP4 (secreted frizzled related protein 4)
ΑΝΤΙΦΩΣΦΑΤΟΥΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
• Αυξητική ορμόνη• Ινσουλίνη• IGF-1
ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D
Marks, J Exp Physiol 2006
ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΜΕΤΑΦΟΡΕΑ NaP2b ΥΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D
Marks ,J Exp Physiol 2006
H BITAMINH D
Αυξάνει τα επίπεδα του φωσφόρου στο αίμα διότι αυξάνει την απορρόφηση του φωσφόρου στο λεπτό έντερο
Ταυτόχρονα διεγείρει την παραγωγή του FGF23 ο οποίος έχει αντιφωσφαταιμική δράση
Kuro-o, Pflugers Arch 2010
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΩΣΦΟΡΟΥ- ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D- FGF23
Η ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΣΤΟΝ ΕΙΛΕΟ
Ηua Xu, Am J Gastrointest Liver Physiol 2003
ΟΡΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ ΦΩΣΦΟΡΟΥ
ΘΕΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
• Κορτικοειδή• EGF
ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
• ΜΕPE
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Οι ορμόνες που ρυθμίζουν την απέκκριση του
φωσφόρου από το νεφρό είναι η παραθορμόνη και η
φωσφατονίνη FGF23
Η βιταμίνη D παίζει κυρίαρχο ρόλο στην
απορρόφηση του φωσφόρου από το λεπτό έντερο
Οι τρείς αυτές ορμόνες αλληλεπιδρούν με μηχανισμό
αρνητικής ανατροφοδότησης