دستورالعمل آمپول تركيبي پيشگيري از بارداري

مرکز بهداشت شماره یک

شهرستان مشهد

عناوینتوضیح روشمکانیسم عملاثربخشيمزیت معایبموارد منع مصرف مطلقموارد منع مصرف نسبيزمان شروع استفاده از آمپول عوارض شایع عوارض ناشایعنحوه برخورد عوارضهشدار هاآزمایش ومعاینه های الزممراجعه های بعديتذکرات هنگام مصرف برگشت باروري پس از قطع روش

توضیح روش

آمپول روشي هورموني تركيبي و

تزريقي

میلی گرم دپومدروكسي 25حاوي

میلی گرم 5پروژسترون استات و

استراديول سيپيونات

فاصله تزريق يك ماه

تجويز توسط كاركنان بهداشتي تعليم

ديده يا پزشك

مکانیسم عمل

جلوگيري از تخمك گذاري1.

تاثير بر مخاط داخلي رحم و 2.

پروليفراسيون آندومتر

ايجاد اشكال در ورود اسپرم به داخل 3.

رحم به دليل افزايش ضخامت موكوس

سرويكس

اثربخشی

اثربخشی آمپول هاي تركيبي

99.8درسال اول استفاده

درصداست.

مزیت ها آساني قطع روشآساني استفاده و1(

برگشت نسبتا سريع باروري پس از قطع روش2(

بي تاثير بودن روي ميل جنسي3(

بهبود ديسمنوره شديد4(

عدم نياز به استفاده مداوم هر روزه5(

کاهش خونریزی قاعدگی6(

EPمناسب براي سابقه 7(

تاثير كم بر سيستم انعقادي8(

( پايين بودن عوارض افزايش وزن و خونريزي نامنظم )در 10مقايسه با قرص هاي تركيبي(

( پايين بودن عوارض ناشي از استروژن )در مقايسه با قرص 11هاي تركيبي(

( كم نشدن اثر بخشي در صورت اسهال و استفراغ )در مقايسه 12با قرص هاي تركيبي(

( قابل استفاده هم زمان با آنتي بيوتيك ها )بجز ريفامپين و 13گريزوفولوين(

عیب ها

پیشگیری نکردن ازبیماری های منتقله

STIs)از راه تماس جنسی )

عدم امكان قطع روش يا تغيير آن پس

از تزريق آمپول تا از بين رفتن اثر آن

)اتمام دوره(

6در مناسب نبودن برای مادران شیرده

ماه اول بعد از زایمان

منع مصرف مطلقشك يا اطمينان به وجود حاملگي1.در 2. زايمrان از از سrه هفتrه پس كمrتر زمrاني فاصrله

زنان غير شيردهشك به سرطان پستان، ابتال و يا سابقه آن3.بrه 4. وابسrته شrده شrناخته يrا مشrكوك بrدخيمي هر

استروژنكارسينوم اندومتر5.خونريزي هاي رحمي بدون علت مشخص6. ساله و باالتر35مصرف سيگار در افراد 7.بيماري فعال يا مزمن كبدي:8.

اختالل كrار واضrح كبrدي و يrا هپrاتيت ويrرال؛ سrابقه يرقrان هم زمrان بrا مصrرف قrرص يrا امپrول تركيrبي؛ آدنrوم يrا كارسrينوم كبrد، سrيروز كبrدي؛ تومورهrاي خrوش خيم و

بد خيم كبد؛ شيستوزوميازيس با فيبروز شديد كبدي

منع مصرف مطلق

( ابتال فعلي ي�ا س�ابقه ترومبوفل�بيت وري�د ه�اي عمقي، اختالالت ترومبوآمبولي�ك و ي�ا ش�رايط مس�تعد 9

كننده اين بيماري ها

( بيم�اري ه�اي دريچ�ه اي قلب ب�ا عوارض�ي مث�ل اف�زايش فش�ار ري�وي؛ خط�ر فيبريالس�يون دهل�يزي؛ 10سابقه اندوكارديت تحت حاد باكتريال و يا مصرف داروهاي ضد انعقادي

آن�ژين قل�بي )ه�ر ن�وع درد جل�وي قلب و پش�ت اس�ترنوم(، س�ابقه اين ( بيم�اري ع�روق كرون�ر قلب، 11بيماري ها يا شرايط مستعد كننده آنها

( بيماري سيانوتيك قلبي12

( سكته مغزي 13

( بيماري عروق مغزي، سابقه اين بيماري ها يا شرايط مستعد كننده آن ها14

س�ال ب�ه 20رتينوپ�اتي، نفروپ�اتي ي�ا نوروپ�اتي ي�ا ابتالي بيش از ( دي�ابت ب�ا بيم�اري ه�اي ع�روقي، 15ديابت

منع مصرف مطلق

و باالتر(100/160( فشار خون باال )16

)ك�اهش مي�دان دي�د چش�م ( س�ردرد راجع�ه ش�امل میگ�رن ب�اعالئم عص�بی موض�عی 17بط�ور مش�ا�به، �دي�دن� خط�وط� زيگ�زاگ�ي روش�ن، احس�اس س�وزن �س�وزن ش�دن در ي�ك

باز�و، ي�ك طرف� صورت� يا زبا�ن(

35( ميگرن بدون عاليم فوكال عصبي و سن >18

II(اف�زايش چ�ربي ه�اي خ�ون )دیس لیپی�دمی بخص�وص هيپرليپي�دمي پروتييني نوع )19

( ش�رایط نیازمن�د ب�ه بی حرک�تی کام�ل(قط�ع روش از ي�ك م�اه قب�ل ت�ا پاي�ان دوره بي 20ح�ركتي-�ضرورت هشدار قبل و� بعد از �عمل جر�احي بز�رگ

(س�ابقه هربیم�اری مرتب�ط بامص�رف ق�رص ي�ا آمپ�ول تركي�بي مث�ل ک�ره و فش�ار خ�ون 21 HUS,TTPب�اال،پان�كرات�يت ح�اد، پ�مفيگوييدحا�ملگي،سندرم ا�ستيون-جان�سون،

22): ب��ه Serious trauma , Cancer, Leukemia , Vascularابتالی diseases

منع مصرف نسبی

140/90تا 160/100فشارخون كنترل شده بیننئوپالزی داخل اپیتلیومی تا شدید سرویکسبيماري فعال كيسه صفرايرقان انسدادي در حاملگي سال 35خانمهای سیگاری کمتر از توده پستاني تشخيص داده نشدهترومبوفلبيت سطحيبيماري هاي دريچه اي بدون عارضه قلبي ماه مي گذرد. 6 از كمترمادران شيردهي كه از زايمان آن ها ميگرن بدون عاليم عصبيبيماري سلول داسي شكلبيماري هاي دريچه اي بدون عارضه قلبيمصرف داروي اپي لپسي )بجز والپروييك اسيد(/مصرف ريفامپين يا گريزوفولينافسردگي بسيار شديد

زمان شروع استفاده

در يكي از پنج روز اول قاعدگیدوران قاعدگي: - 1

قاعrدگي: 2 دوران از غrير از - اس�تفاده + ب�اردارنبودن از اطمين�ان و

روز اول7كاندوم در

- مصرف پس از زايمان و شيردهي:3

اص�رار م�ادر + ع�دم قاع�دگي---- م�اه؛ 6 ت�ا نس�بيزن�ان ش�یرده: من�ع مص�رف

، BHCGتزريق بعد از

روز پس از زايمان28 تا 21عدم شيردهي:

2 و 1بع�د ازس�قط س�ه ماه�ه در پنج روز اول بالفاص�له -پس از سrقط: 4

(2 روز از سقط= بند 5)بيش از

تغییر روش

بسته2 روزه بين 7از قرص: فاصله

از آمپول سه ماهه: زمان تزريق آمپول بعدي

:از آي يو دي

پنج روز اول قاعدگی+ ارجاع برای خروج آي يو دي

پنج روز اول قاعدگی: تزريق + ارجاع برای غير از

خروج آي يو دي قاعدگي بعدي

عوارض شایع

سردرد و سرگيجه1(

حساسیت پستانها2(

افزایش وزن خفيف3(

آكنه4(

افزايش بروز افسردگي و اضطراب5(

LDLبه HDLو كم شدن نسبت HDL كاهش 6(

كم شدن مقدار و تعداد روزهاي خونريزي قاعدگي7(

عوارض ناشایعخونريزي نامنظم رحمي1(

آمنوره2(

چگونگی برخورد با عوارض

:توصيه بهداشتي، مسكن معمولي، حساسيت پستان هادرصورت برطرف نشدن: ارجاعكمپرس سرد يا گرم،

:ورزش منظم، رعايت رژيم غذاييافزايش وزن :تغيير رژيم غذايي، تميز نگهداشتن پوستآكنه )ادامه استفاده از آمپول، تغييرات خلق و خوي )افسردگي

ارجاعبيش از سه ماه: درصورت پایداری

چگونگی برخورد با عوارض

:ماه و 3تا 2)غير شايع؛ برطرف شدن طي خونريزي نامنظم رحمي

5 بار تا 3داروي ضد التهاب غير استروئيدي )ايبوبروفن روزي سال(، 1حداكثر

درصورت برطرف نشدن: ارجاع به متخصص زنانروز(،

ماه(، داروي 3تا 2: )برطرف شدن طي خونريزي شديد و طوالني رحمي

بار تا 3ضد التهاب غير استروئيدي با شروع خونريزي شديد )ايبوبروفن روزي

روز(، درصورت برطرف نشدن: ارجاع به متخصص زنان5

غير شايع(: آزمايش حاملگي، آموزش و مشاوره الزمآمنوره(

هشدارها

درد شدید در قسمت باالی شکم( 1

( درد قفسه سینه و یا تنگی نفس یا سرفه با خلط 2

خونی

( تورم یا درد شدید در یک پا 3

( مشکالت چشمی )تاري ديد، دوبيني؛ از دست دادن 4

قدرت ديد(

( سردرد غیرمعمول )سردرد شدید و یا ضربانی و یا 5

سردرد در یک طرف سر(

( زردي اسكلرا و پوست6

آزمایش ها و معاینه های الزممراجعه اول:

معاينه از نظر زردي1(

اندازه گیری فشارخون2(

) BMIاندازه گیری قد و وزن )برای 3(

معاینه پستان 4(

هفته پس از زايمان و مطابق دستور العمل كشوري(4-6آزمایش پاپ اسمیر )5(

بررسی مشکالت انعقادی و چربیهای خون )در صورت سابقه ترومبوز و یا 6(سال(50بیماریهای قلبی دربستگان درجه یک زیر

سانتیمتر مکعب 100 میلی گرم در 250اندازه گیری تری گلیسرید: اگر از 7( میلی گرم در 500 هفته پس از مصرف، اگر از 2-4بیشتر باشد، آزمایش مجدد

سانتمتر مکعب بیشتر باشد، قطع استفاده از آمپول بدلیل احتمال 100پانکراتیت.

درصورت حضور پزشك در مركز: ضرورت ويزيت همزمان با ارائه خدمت، در ماه از اولين مراجعه3غیر اینصورت ویزیت پزشک تا حداكثر

ويزيت قبل از تزريق آمپول BMI<30درصورت

ماه از اولين 3تا حداكثر عدم ضرورت انجام آزمايشها در ویزیت اول فرصت ويزيت

مراجعه های بعدی اولین بررسی پس از سه ماه ماه یکبار تا دو سال6سپس هر درصورت نبود مشکل هر سالفشارخون-وزن -پیگیری بروز عالیم هشدار و عوارض- بررسی دقیق تر خانم های بابیماری مزمن و اثرنامشخص آمپول-

روي آندرصورت وجود مشکل ارجاع به متخصصبرای:بررسی ساالنه قند، چربی و لیپوپروتئین سال به باال35افرادسابقه فامیلی قوی بیماری قلبی، یا فشارخون باالدیابتی هاباسابقه دیابت حاملگیچاق

تذکرهای حین مصرف روز(+3 روز )30تزريق هر

تكان دادن ويال و هماهنگ نمودن با دماي بدن

تزريق عميق بدون ماساژ

روز(: تزریق درصورت اطمينان از 33تاخير )تا

نداشتن تماس جنسي

روز(: بررسي بارداري و 33تاخير )بيش از

استفاده از روش ديگر تا تزريق بعدي

برگشت باروری پس از قطع روش

ماه پس از 2-3بازگشت تخمك گذاري آخرين تزریق