ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ...

20
ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Θεόδωρος Τσέκερης Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών Από τη Νευτώνεια Επιστήμη ... στην Επιστήμη της Πολυπλοκότητας, υπό το φως του Ησίοδου (Hesiod Project)

description

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Θεόδωρος Τσέκερης Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών Από τη Νευτώνεια Επιστήμη ... στην Επιστήμη της Πολυπλοκότητας, υπό το φως του Ησίοδου (Hesiod Project). - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ...

Page 1: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ

Χαράλαμπος ΤσέκερηςΤμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Θεόδωρος ΤσέκερηςΚέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών

Από τη Νευτώνεια Επιστήμη ... στην Επιστήμη της Πολυπλοκότητας,

υπό το φως του Ησίοδου (Hesiod Project)

Page 2: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Μια “σύνθετη” οντολογική σκέψη: Για τον Ησίοδο...Μια “σύνθετη” οντολογική σκέψη: Για τον Ησίοδο...

«το χάος θεωρείται περισσότερο γόνιμο από την τάξη, η αβεβαιότητα «το χάος θεωρείται περισσότερο γόνιμο από την τάξη, η αβεβαιότητα

προάγεται έναντι της προβλεψιμότητας και ο κατακερματισμός προάγεται έναντι της προβλεψιμότητας και ο κατακερματισμός

εκλαμβάνεται ως η πραγματικότητα που οι αυθαίρετοι ορισμοί της εκλαμβάνεται ως η πραγματικότητα που οι αυθαίρετοι ορισμοί της

κλειστότητας θα αρνούνταν»κλειστότητας θα αρνούνταν» (Hayles (Hayles 1989) 1989)

• ΕνότηταΕνότητα• ΚαθαρότηταΚαθαρότητα• ΟμοιογένειαΟμοιογένεια• ΑναγωγισμόςΑναγωγισμός• είτε-είτεείτε-είτε• ΔυαδισμόςΔυαδισμός• ΒεβαιότηταΒεβαιότητα

• ΠολλαπλότηταΠολλαπλότητα• ΠλουραλισμόςΠλουραλισμός• ΠολυσυλλεκτικότηταΠολυσυλλεκτικότητα• ΣυμπληρωματικότηταΣυμπληρωματικότητα• και αυτό και το άλλοκαι αυτό και το άλλο• ΔυαδικότηταΔυαδικότητα• Αμφιθυμία (Bauman)Αμφιθυμία (Bauman)

Page 3: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Η Επιστήμη της Πολυπλοκότητας ως...Η Επιστήμη της Πολυπλοκότητας ως...

η διαπειθαρχική ολιστική-αναδυσιοκρατική μελέτη των η διαπειθαρχική ολιστική-αναδυσιοκρατική μελέτη των

πολύπλοκων προσαρμοστικών συστημάτωνπολύπλοκων προσαρμοστικών συστημάτων

• Δρώντες, Φορείς, ... ή Δρώντες, Φορείς, ... ή Δρώντες-Φορείς?Δρώντες-Φορείς?

• ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ vs ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ AGENTSΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ vs ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ AGENTS

• ΔΙΕΞΑΡΤΟΥΜΕΝΟΙ vs ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ AGENTS (Ο ΔΙΕΞΑΡΤΟΥΜΕΝΟΙ vs ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ AGENTS (Ο διαλογικός εαυτός)διαλογικός εαυτός)

• Από την ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ στη ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ (FAR-FROM-Από την ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ στη ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ (FAR-FROM-EQUILIBRIUM CONDITIONS)EQUILIBRIUM CONDITIONS)

• Από τη στατική “μετάφραση τάξης” στην Από τη στατική “μετάφραση τάξης” στην αέναη δυναμική “δημιουργία τάξης”...αέναη δυναμική “δημιουργία τάξης”...

Page 4: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Η Ανάδυση ως συστατική αρχή των CAS.Η Ανάδυση ως συστατική αρχή των CAS.Ο “χορός της συν-ανάδυσης”: Από τις Ο “χορός της συν-ανάδυσης”: Από τις

“υποστάσεις” στις “σχέσεις”...“υποστάσεις” στις “σχέσεις”...RULE-BASED SCIENCE & BOTTOM-UP SCIENCERULE-BASED SCIENCE & BOTTOM-UP SCIENCE• Tα θεσμικά φαινόμενα εμφανίζονται αυθόρμητα μέσα από τις δια-Tα θεσμικά φαινόμενα εμφανίζονται αυθόρμητα μέσα από τις δια-

προσωπικές επικοινωνιακές διαδικασίες...προσωπικές επικοινωνιακές διαδικασίες...

• Κάθε οργανισμός παράγει αξίες, ιδιότητες και δυναμικές οι οποίες Κάθε οργανισμός παράγει αξίες, ιδιότητες και δυναμικές οι οποίες

δεν μπορούν να παραχθούν στο επίπεδο των μεμονωμένων δεν μπορούν να παραχθούν στο επίπεδο των μεμονωμένων

μερών...μερών...

• Τοπικές συμπεριφορές κοινωνικής αλληλεπίδρασης παράγουν Τοπικές συμπεριφορές κοινωνικής αλληλεπίδρασης παράγουν

παγκόσμιες δομές και καθολικά γεγονότα...παγκόσμιες δομές και καθολικά γεγονότα...

• Ακόμα και η ίδια η «αρχή της ανάδυσης» αποτελεί σε μόνιμη βάση Ακόμα και η ίδια η «αρχή της ανάδυσης» αποτελεί σε μόνιμη βάση

ένα ένα ερευνητικό εύρημαερευνητικό εύρημα......

Page 5: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Πασκάλ: «δεν μπορώ να κατανοήσω τα μέρη αν δεν κατανοήσω το Πασκάλ: «δεν μπορώ να κατανοήσω τα μέρη αν δεν κατανοήσω το

σύνολο μέσα στο οποίο υπάρχουν τα μέρη, και δεν μπορώ να σύνολο μέσα στο οποίο υπάρχουν τα μέρη, και δεν μπορώ να

κατανοήσω το σύνολο κατανοήσω το σύνολο παράπαρά μόνον όταν κατανοήσω τα μέρη που το μόνον όταν κατανοήσω τα μέρη που το

συναποτελούν»συναποτελούν»

Η κοινωνική θέσμιση/αποθέσμιση (τάξη/αταξία) και οι κοινωνικές Η κοινωνική θέσμιση/αποθέσμιση (τάξη/αταξία) και οι κοινωνικές

ερμηνείες/παρερμηνείες είναι ερμηνείες/παρερμηνείες είναι ουσιωδώςουσιωδώς ασταθή και εύθραυστα φαινόμενα... ασταθή και εύθραυστα φαινόμενα...

Διαμορφώνονται ακατάπαυστα Διαμορφώνονται ακατάπαυστα διαμέσουδιαμέσου του χάους και της μη- του χάους και της μη-

αναγώγιμης ποικιλομορφίας του κοινωνικού κόσμου, της αναγώγιμης ποικιλομορφίας του κοινωνικού κόσμου, της

συνεχούς συνεχούς συγκρουσιακής δράσηςσυγκρουσιακής δράσης των ανταγωνιστικών συστατικών του των ανταγωνιστικών συστατικών του

κόσμου αυτού...κόσμου αυτού...

Page 6: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

ΧΑΟΣ=ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ ΧΑΟΣ=ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ +ΜΗ-ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΟΤΗΤΑ+ΜΗ-ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΟΤΗΤΑ

• Χαοτικά κοινωνικά συστήματα:Χαοτικά κοινωνικά συστήματα: ντετερμινιστικάντετερμινιστικά (ά-κεντρα αλλά όχι άν-αρχα, αφού (ά-κεντρα αλλά όχι άν-αρχα, αφού

πάντοτε υπάρχουν πάντοτε υπάρχουν κανόνες)κανόνες) και και μη προβλέψιμαμη προβλέψιμα – τουλάχιστον πέραν ενός πολύ – τουλάχιστον πέραν ενός πολύ

περιορισμένου ορίζοντα προβλεψιμότητας... Ακόμα και η ολική «εξαντλητική γνώση» περιορισμένου ορίζοντα προβλεψιμότητας... Ακόμα και η ολική «εξαντλητική γνώση»

της κοινωνίας δεν συνεπάγεται προβλεψιμότητα...της κοινωνίας δεν συνεπάγεται προβλεψιμότητα...

• Συστήματα εγγενώς Συστήματα εγγενώς ευαίσθητα,ευαίσθητα, ή ή μη γραμμικά:μη γραμμικά: τυχαία γεγονότα και μικρές αιτίες τυχαία γεγονότα και μικρές αιτίες

απροσδόκητα προκαλούν μεγάλα «μη αντιστρέψιμα» αποτελέσματα απροσδόκητα προκαλούν μεγάλα «μη αντιστρέψιμα» αποτελέσματα

(αποσταθεροποιητικές, δομικές παρ-ενέργειες) στην κοινωνική δομή...(αποσταθεροποιητικές, δομικές παρ-ενέργειες) στην κοινωνική δομή...

Page 7: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ:ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ:Το επιστημολογικό υπόβαθρο Το επιστημολογικό υπόβαθρο

του Ησίοδουτου Ησίοδου• Ζούμε σε μια διαστρωματωμένη Ζούμε σε μια διαστρωματωμένη

πραγματικότητα: Το “πραγματικό” (real), το “εν πραγματικότητα: Το “πραγματικό” (real), το “εν ενεργεία πραγματικό” (actual) και το ενεργεία πραγματικό” (actual) και το

“εμπειρικό”....“εμπειρικό”....

• ΓΝΩΣΗ (επιστημική διάσταση)ΓΝΩΣΗ (επιστημική διάσταση)

• & ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (οντική διάσταση):& ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (οντική διάσταση):

• ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ (Κονστρουκτιβιστικός Ρεαλισμός)(Κονστρουκτιβιστικός Ρεαλισμός)

Page 8: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Οι Αναστοχαστικότητες του ΗσίοδουΟι Αναστοχαστικότητες του Ησίοδου

• Συστημική ΑναστοχαστικότηταΣυστημική Αναστοχαστικότητα• Η Αναστοχαστικότητα των Η Αναστοχαστικότητα των

ΔράσεωνΔράσεων• Ο Αναστοχασμός των ΔραστώνΟ Αναστοχασμός των Δραστών• Επιστημολογικός ΑναστοχασμόςΕπιστημολογικός Αναστοχασμός

• Ενδογενής και Αναφορική Ενδογενής και Αναφορική Αναστοχαστικότητα: Αναστοχαστικότητα: Μέσα και Μέσα και

Πάνω στη Δράση?Πάνω στη Δράση?

Page 9: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Οι Κανονικότητες του ΗσίοδουΟι Κανονικότητες του Ησίοδου

•Ηνιόχηση της κοινωνικής δυναμικής?Ηνιόχηση της κοινωνικής δυναμικής?

•Θεός, δεν είναι παρά η ... κοινωνική δυναμικήΘεός, δεν είναι παρά η ... κοινωνική δυναμική

•2 ταυτόχρονες γραμμές: “κατά την πρώτη, μια πολιτική μειοψηφία 2 ταυτόχρονες γραμμές: “κατά την πρώτη, μια πολιτική μειοψηφία

καθορίζει a priori τον τελικό σκοπό. Κατά τη δεύτερη, οι πραγματικές καθορίζει a priori τον τελικό σκοπό. Κατά τη δεύτερη, οι πραγματικές

σκοπεύσεις των δρώντων υποκειμένων, μέσα από την κριτική σκοπεύσεις των δρώντων υποκειμένων, μέσα από την κριτική

διαμάχη των απόψεων στα θεσμισμένα πεδία διαλόγου, διαμάχη των απόψεων στα θεσμισμένα πεδία διαλόγου,

διαμορφώνουν a posteriori τον τελικό σκοπό” (Τσιβάκου 2000) διαμορφώνουν a posteriori τον τελικό σκοπό” (Τσιβάκου 2000)

Page 10: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Ησίοδος: να διατυπώσουμε προσεκτικά αξιώσεις Ησίοδος: να διατυπώσουμε προσεκτικά αξιώσεις

αλήθειας αλήθειας έγκυρεςέγκυρες μεν, αλλά μεν, αλλά αναστοχαστικά αναστοχαστικά

αντικειμενικέςαντικειμενικές και και ασθενώς νομιμοποιημένεςασθενώς νομιμοποιημένες..

• Πολυπλοκότητα & Ανίσχυρες Πολυπλοκότητα & Ανίσχυρες ΘεωρίεςΘεωρίες

• Πολυπλοκότητα & Επιστημική Πολυπλοκότητα & Επιστημική Μετριοπάθεια:Μετριοπάθεια:

• Ζούμε σ’ έναν κόσμο που «είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι Ζούμε σ’ έναν κόσμο που «είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι

εμείς ως ανθρώπινα πλάσματα που κατέχουμε μια ορισμένη εμείς ως ανθρώπινα πλάσματα που κατέχουμε μια ορισμένη

θέση μπορούμε να φανταστούμε» (Hayles 1998)θέση μπορούμε να φανταστούμε» (Hayles 1998)

• Πολυπλοκότητα vs Σχετικισμός:Πολυπλοκότητα vs Σχετικισμός:

• Οι Κοινωνικές Προσομοιώσεις δεν Οι Κοινωνικές Προσομοιώσεις δεν είναι μεταμοντέρνες...είναι μεταμοντέρνες...

Page 11: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Οι κοινωνικές προσομοιώσεις Οι κοινωνικές προσομοιώσεις & ο ρόλος της επιστήμης:& ο ρόλος της επιστήμης:

Προμηθεϊκός ή Αποφατικός?Προμηθεϊκός ή Αποφατικός?

Page 12: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Εφαρμογές σύγχρονων μεθόδων προσομοίωσης Εφαρμογές σύγχρονων μεθόδων προσομοίωσης (ιδιαίτερα των προτύπων πολλαπλών δρώντων)(ιδιαίτερα των προτύπων πολλαπλών δρώντων) [1] [1]::

Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας και δικτύων μεταφορών – Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας και δικτύων μεταφορών –

κατανόηση φαινομένων συμφόρησης και άλλων εξωτερικεύσεων ,κατανόηση φαινομένων συμφόρησης και άλλων εξωτερικεύσεων ,

Ερμηνεία αστικών εξαπλώσεων και χωροθετικών αποφάσεων ,Ερμηνεία αστικών εξαπλώσεων και χωροθετικών αποφάσεων ,

Μηχανισμοί ανταγωνισμού και λειτουργίας αγορών Μηχανισμοί ανταγωνισμού και λειτουργίας αγορών (π.χ., (π.χ., Online Online

trading and auctioning) trading and auctioning) σε δίκτυα πληροφόρησης, επικοινωνιών κ.λπ.,σε δίκτυα πληροφόρησης, επικοινωνιών κ.λπ.,

Δυναμική κοινωνικών δικτύωνΔυναμική κοινωνικών δικτύων - - word of mouthword of mouth, , small-world small-world

networks, networks, δυνητικές κοινότητες & κοινωνικές επαφές. δυνητικές κοινότητες & κοινωνικές επαφές.

Page 13: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Εφαρμογές σύγχρονων μεθόδων προσομοίωσης Εφαρμογές σύγχρονων μεθόδων προσομοίωσης (ιδιαίτερα των προτύπων πολλαπλών δρώντων)(ιδιαίτερα των προτύπων πολλαπλών δρώντων) [2] [2]::

Οργανωτική συμπεριφορά επιχειρήσεων, διαχείριση ανθρώπινου Οργανωτική συμπεριφορά επιχειρήσεων, διαχείριση ανθρώπινου

δυναμικού & χαρτοφυλακίων, ανάλυση συμπεριφοράς δυναμικού & χαρτοφυλακίων, ανάλυση συμπεριφοράς

καταναλωτών,καταναλωτών,

Μελέτες πολιτικής επιρροής, αντίκτυπου οικονομικών πολιτικών Μελέτες πολιτικής επιρροής, αντίκτυπου οικονομικών πολιτικών

και διαχείρισης κρίσεων & έκτακτων συμβάντων ,και διαχείρισης κρίσεων & έκτακτων συμβάντων ,

Επιδημιολογικές αναλύσεις μετάδοσης ασθενειών, Επιδημιολογικές αναλύσεις μετάδοσης ασθενειών,

Μελέτες επέκτασης αρχαίων πολιτισμών , κ.λπ.Μελέτες επέκτασης αρχαίων πολιτισμών , κ.λπ.

Page 14: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Παράδειγμα προτύπου μεταφορών -Παράδειγμα προτύπου μεταφορών -LogisticsLogisticsΟι δρώντες του συστήματος (πεζοί, οδηγοί, Οι δρώντες του συστήματος (πεζοί, οδηγοί,

διαμεταφορείς, διαχειριστές/ ρυθμιστές διαμεταφορείς, διαχειριστές/ ρυθμιστές του δικτύου (οδικού, μέσου μαζικής του δικτύου (οδικού, μέσου μαζικής

μεταφοράς, διανομής/ εφοδιασμού) δρουν μεταφοράς, διανομής/ εφοδιασμού) δρουν έτσι ώστε να μεγιστοποιούν τη έτσι ώστε να μεγιστοποιούν τη

χρησιμότητά τους (ή να ελαχιστοποιούν χρησιμότητά τους (ή να ελαχιστοποιούν το κόστος τους).το κόστος τους).

Δημιουργείται νέα κατάσταση Δημιουργείται νέα κατάσταση κυκλοφορίας / κόστους λειτουργίας τόσο κυκλοφορίας / κόστους λειτουργίας τόσο

τοπικά (σε κόμβους, άξονες, τοπικούς τοπικά (σε κόμβους, άξονες, τοπικούς σταθμούς, εγκαταστάσεις) όσο και σταθμούς, εγκαταστάσεις) όσο και

συνολικά στο δίκτυο .συνολικά στο δίκτυο .

Η νέα κατάσταση και τα αποτελέσματά Η νέα κατάσταση και τα αποτελέσματά της (συμφόρηση-καθυστερήσεις, της (συμφόρηση-καθυστερήσεις,

ρύπανση, βαθμός ικανοποίησης χρηστών ρύπανση, βαθμός ικανοποίησης χρηστών και διαχειριστών) οδηγούν σε νέες και διαχειριστών) οδηγούν σε νέες

επιλογές μετακίνησης/ διαμετακομιδής επιλογές μετακίνησης/ διαμετακομιδής και σε νέα κατάσταση του δικτύου.και σε νέα κατάσταση του δικτύου.

Page 15: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Παράδειγμα προτύπου δυναμικής οργάνωσης του Παράδειγμα προτύπου δυναμικής οργάνωσης του χώρου – διαμόρφωσης των χρήσεων γηςχώρου – διαμόρφωσης των χρήσεων γηςΟι χωροθετικές αποφάσεις των Οι χωροθετικές αποφάσεις των

νοικοκυριών και επιχειρήσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε μίκρο-επίπεδο σε μίκρο-επίπεδο αλληλεπιδρούν αλληλεπιδρούν

Νέες μορφές χωρικής Νέες μορφές χωρικής οργάνωσης στο μάκρο-επίπεδο οργάνωσης στο μάκρο-επίπεδο

σταδιακά αναδύονταισταδιακά αναδύονται

Οι νέες αυτές μορφές Οι νέες αυτές μορφές επηρεάζουν τη χωρική επηρεάζουν τη χωρική

συμπεριφορά των νοικοκυριών συμπεριφορά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεωνκαι των επιχειρήσεων

ΠαράδειγμαΠαράδειγμα: : Η αυτό-οργάνωση Η αυτό-οργάνωση του απομονωμένου κράτους του απομονωμένου κράτους

του του vonvonThünen από Thünen από αυτόνομους ευφυείς δρώντες αυτόνομους ευφυείς δρώντες

(δηλ. νοικοκυριά και (δηλ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις)επιχειρήσεις)

Page 16: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Παράδειγμα προτύπου δυναμικής κοινωνικών Παράδειγμα προτύπου δυναμικής κοινωνικών δικτυώσεων - κοινωνικής οργάνωσηςδικτυώσεων - κοινωνικής οργάνωσης

Η εξέλιξη του κοινωνικού Η εξέλιξη του κοινωνικού δικτύου (από πλήρως δικτύου (από πλήρως

συμπαγές, συμμετρικό και συμπαγές, συμμετρικό και σταθερό έως σταθερό έως

αποκεντρωμένο, ασύμμετρο αποκεντρωμένο, ασύμμετρο και ασταθές) καθορίζεται και ασταθές) καθορίζεται

από τις ιδιότητες της από τις ιδιότητες της ψυχολογίας (Ψ) και ψυχολογίας (Ψ) και

κοινωνικότητας (Κ) των κοινωνικότητας (Κ) των δρώντων με βάση ένα δρώντων με βάση ένα

αρχικό σύνολο σχέσεων – αρχικό σύνολο σχέσεων – δίκτυο επαφών μεταξύ τους.δίκτυο επαφών μεταξύ τους.

Κ+Ψ=2Κ+Ψ=2

«Το κοινωνικό και το ατομικό «Το κοινωνικό και το ατομικό είναι αντίθετα αλλά και είναι αντίθετα αλλά και

αλληλοσυμπληρωματικά»αλληλοσυμπληρωματικά»0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

100 10100 20100 30100 40100 50100

Page 17: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Παράδειγμα προτύπου Παράδειγμα προτύπου Word-of-mouth Word-of-mouth για για μάρκετινγκ-διαφήμιση:μάρκετινγκ-διαφήμιση:

Καθορισμός μεριδίου αγοράς, Καθορισμός μεριδίου αγοράς, χαρακτηριστικών προϊόντος, χαρακτηριστικών προϊόντος,

πελατών και δυνητικών πελατών πελατών και δυνητικών πελατών (δρώντων)(δρώντων)

((people)people)

Καθορισμός χαρακτηριστικών Καθορισμός χαρακτηριστικών δικτύου (π.χ. επαφές-επιρροή με δικτύου (π.χ. επαφές-επιρροή με

βάση την απόσταση)βάση την απόσταση)

(environment)(environment)

Δυναμική προσαρμογής και Δυναμική προσαρμογής και ανάδυση πολυπλοκότητας στις ανάδυση πολυπλοκότητας στις προτιμήσεις των καταναλωτώνπροτιμήσεις των καταναλωτών

((dynamicsdynamics))

Page 18: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Παραδείγματα προτύπων αγοράς-ανταγωνισμούΠαραδείγματα προτύπων αγοράς-ανταγωνισμού

Αγορά Αγορά πελατών και πελατών και ανταγωνισμόανταγωνισμό

ς μεταξύ ς μεταξύ εστιατορίωνεστιατορίων

Αγορά Αγορά πελατών και πελατών και ανταγωνισμανταγωνισμός μεταξύ ός μεταξύ υπηρεσιών υπηρεσιών

κινητής κινητής τηλεφωνίαςτηλεφωνίας

Αγορά Αγορά πελατών και πελατών και ανταγωνισμανταγωνισμός εταιριών ός εταιριών

πώλησης πώλησης τροφίμωντροφίμων

Παγκόσμια Παγκόσμια αγορά αγορά

πελατών και πελατών και ανταγωνισμανταγωνισμ

ός ός βιομηχανιών βιομηχανιών χαρτοπολτούχαρτοπολτού

Page 19: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης

Παραδείγματα προτύπων μετάδοσης ασθενειώνΠαραδείγματα προτύπων μετάδοσης ασθενειώνΠρόβλεψη εξάπλωσης Πρόβλεψη εξάπλωσης HIV HIV και και

αποτελεσματικότητας μέτρων πρόληψης αποτελεσματικότητας μέτρων πρόληψης με βάση την δυναμική διαδικασία με βάση την δυναμική διαδικασία εκμάθησης και προσαρμογής των εκμάθησης και προσαρμογής των

κατοίκων μιας περιοχής.κατοίκων μιας περιοχής.

Δυναμική πρόβλεψη εξέλιξης ιού γρίπης μεταξύ Δυναμική πρόβλεψη εξέλιξης ιού γρίπης μεταξύ των κατοίκων μιας περιοχής που μετακινούνται των κατοίκων μιας περιοχής που μετακινούνται από την κατοικία στον τόπο εργασίας, με βάση από την κατοικία στον τόπο εργασίας, με βάση

τον βαθμό έκθεσης και τη συμπεριφορά τον βαθμό έκθεσης και τη συμπεριφορά πρόληψης.πρόληψης.

Page 20: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Χαράλαμπος Τσέκερης

ΣΥΝΟΨΗ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

• Η αναστοχαστική προσέγγιση οδηγεί σε αναπαράσταση διαφορετικών πτυχών της πολύπλοκης πραγματικότητας με βάση

απλούς κανόνες συμπεριφοράς/αλληλεπίδρασης των δρώντων (π.χ., αυτό-οργάνωση, μερική πληροφόρηση) που αποκλίνουν από συμβατικούς κανόνες μαθηματικής ανάλυσης-προσομοίωσης

συστημάτων

• Ανάδυση πολλαπλών δυναμικών και σχέσεων αλληλεξάρτησης σε ένα σύστημα και της (μη-προβλέψιμης) εξέλιξης της κατάστασής

του εκτός του αυστηρού πλαισίου σύγκλισης σε σταθερή κατάσταση ισορροπίας.

• Η πολυπλοκότητα που αναδύεται βοηθάει στην κατανόηση της εξάπλωσης – και τον σχεδιασμό και αξιολόγηση πιθανών σεναρίων

αντιμετώπισης - του ρίσκου (κυρίως σε έκτακτες καταστάσεις – συνθήκες κρίσεων) που εμπεριέχεται σε διάφορους τομείς της

κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας.

Επιστημολογικές εξελίξεις στις κοινωνικές προσομοιώσεις, Χαράλαμπος Τσέκερης & Θεόδωρος Τσέκερης