به نام پروردگار بی همتا

ارزیابی ظرفیت پاسخگویی نظام حسابداری و

مالی دولتگزارشگری

جمهوری

اسالمی

ایـــــران

عنوان

ارائه:

مرکب

تهیه و تنظیم:

زهره جم یار قبادی

زهره جم یارقبادی الهه حجتی

دانشگاه آزاد اسالمی )واحد علوم و تحقیقات کرمانشاه

)رشته : حسابداری

استاد مربوطه : آقای دکتر خیر اللهی

در ـجوامعی ـکه دولتـها براـساس رأی مـستقیم ـمردم انتـخاب می

شوند و قدرت ناشی از اراده

مردم اـست، مـسئولیت پاـسخگویی عـمومی دولت از جایـگاه وـیژه

ای برخوردار است.

ق طرـی از و نی عـل صـورت ه ـب را ایق حـق اسـت ف مکـل دولت

مقتضی به شهروندان انتقال دهد.

ـهدف اـصلی این تحقـیق ارزـیابی ـظرفیت و

قابلیت های مسئولیت

پاـسخگویی نـظام حـسابداری و گزارـشگری

مالی دولت جمهوری اسالمی

ایران می باشد.

چکیده :

http://aks.roshd.ir/photos/14.4796.original.aspx?pro=Download

( مطالعه و بررسی مبانی 1

نظری نظامهای حسابداری و

گزارشگری مالی دولتی

کشورهای نمونه به منظور

تعیین عوامل کلیدی و مؤثر در

تحقیق و ارتقای سطح

مسئولیت پاسخگویی نظام

حسابداری و

گزارشگری مالی دولتی .

(نظرخواهی از جامعه 2تخصصی کشور در مورد

عوامل کلیدی مستخرجه از مبانی نظری حسابداری و

گزارشگری مالی دولتی از طریق

تحقیق دلفی، به منظور انتخاب معیارهای قابل

قبول برای ارزیابی نظام حسابداری مورد

عمل دولت .

( مقایسه ویژگی های نظام حسابداری 3

وگزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی

ایران با معیارهای منتخب جامعه

تخصصی کشور، به منظور ارزیابی

ظرفیت و قابلیت های مسئولیت

پاسخگویی نظام مذکور.

برای انجام این منظور سه مرحله عملیاتی به شرح زیر تدوین گردید :

نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی ایران از قابلیت های الزم برای ادای مسئولیت پاسخگویی در زمینه های کنترل بودجه مصوب، شناسایی و انعکاس

درآمد و هزینه واقعی ساالنه، انعکاس دارائیهای سرمایه ای و بدهی های بلند مدت عمومی و انعکاس وضعیت و نتایج عملیات مالی در گزارشهای مالی جامع ساالنه،

برخوردار نمی باشد .

نتایج حاصل از مراحل سه گانه تحقیق نشان می دهد که

مقدمه :

اهمیت مسئولیت پاسخگویی بیشتر به دلیل آن است که رابطه بین فراهم کنندگان منابع مالی عمومی با کسانی که به عنوان مقامات منتخب مردم مسئولیت مصرف این قبیل منابع را بر عهده

پرداخت یا عدم پرداخت مالیات یا عوارض دارند یک رابطه داوطلبانه نبوده و شهروندان در مورد ، به این دلیل حق دارند با استفاده از حقوق شهروندی و حق پاسخ خواهی از نحوه اختیاری ندارند

مصرف منابع مالی عمومی وکارایی و اثر بخشی برنامه های مقامات منتخب و میزان تاثیر اجرای برنامه های مذکور در ارتقای سطح رفاه خویش آگاه شوند .

Taxes

اجرای عملی و تحقق و ارتقای سطح مسئولیت پاسخ گویی مالی و عملیاتی

به عنوان بخش مهمی از مسئولیت پاسخگویی عمومی دولت و نهادینه کردن

این حق اجتماعی، عالوه بر پذیرش واقعی آن به عنوان یک فرهنگ نزد

مقامات و مسئولین دولتی، مستلزم یک نظام حسابداری و گزارشگری مالی

است که بر مبنای

طراحی و به مورد اجرا گذاشته می شود . چارچوب نظری مبتنی بر

مسئولیت پاسخگویی

دولتهای حاکم در کشورهای پیشرفته اطالعات مالی را از نظام حسابداری دولتی گروه اصلی استفاده کنندگانسهاستخراج و از طریق انتشار گزارشهای مالی در اختیار هر

) شهروندان، نمایندگان مردم، سرمایه گذاران و بستانکارانی که به نحوی در فرآیند می دهندقرار استقراض مشارکت می نمایند (

و گروههای استفاده کننده ضمن آنکه اطالعات مندرج در گزارشهای مالی را برای تصمیم گیریهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مورد استفاده قرار می دهند. و مسئولیت

پاسخگویی عمومی دولت را نیز به طریق زیر ارزیابی می نمایند.

بیان مسئله :

حصول اطمینان از رعایت قوانین و مقررات مالی و محاسباتی مربوط

ارزیابی کارایی، اثر بخشی و صرفه های اقتصادی عملیات دولت

مقایسه نتایج واقعی مالی با بودجه

مصوب

ارزیابی وضعیت مالی و نتایج

عملیات

ارزیابی مسئولیت پاسخگویی عمومی

دولت

در رابـطه ـبا کـفایت مـسئولیت پاـسخگویی نـظام حـسابداری و گزارـشگری ـمالی

دولت جمهوری اسالمی ایران

سئوالهای زیر مطرح است :

آیا سیستم کنترل بودجه ای نظام حسابداری فعلی توانایی الزم برای کنترل برنامه ها، طرح ها و پروژه های مصوب ساالنه کل کشور را دارد؟

آـیا مبـنای حـسابداری ـمورد اـستفاده در نـظام حـسابداری و گزارـشگری مالی دولتی از قابلیت های

الزم ـبرای انعـکاس اطالـعات مرـبوط ـبه درآـمد ـها و هزیـنه ـهای واقعی سال مالی ما برخوردار است؟

آیا نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت، اطالعات مورد نیاز در خصوص کنترل و استفاده

صحیح از داراییهای ثابت عمومی ارائه می نماید؟

آیا نظام حسابداری و گزارشگری مالی اطالعات مورد نیاز شهروندان و نمایندگان قانونی ایشان در جهت ارزیابی و وضعیت بدهی های بلند مدت عمومی اعم از داخلی یا خارجی را ارائه می نماید؟

1

2

3

4

عنوان ردیف

عنوان :ردیف

آـیا نـظام گزارـشگری ـمالی دوـلتی، اطالـعات ـمورد نـیاز ـشهروندان

را برای ارزیابی وضعیت مالی

دولت، در قالب ترازنامه ارائه می نماید؟

آیا نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولتی، اطالعات مورد نیاز برای ارزیابی نتایج عملیات

مالی در قالب صورت درآمد و هزینه و تغییرات در مازاد را ارائه می نماید؟

5

6

7آیا نظام گزارشگری مالی دولتی، اطالعات مورد نیاز شهروندان را برای ارزیابی وضعیت

؟دارائیها و میزان سرمایه گذاریهای دولت در شرکتهای دولتی را در قبال ترازنامه ارائه می نماید

فرضیــه های تحقیق

نظام حسابداری و گزارشگری مالی مورد عمل دولت جمهوری اسالمی

ایران، از قابلیت های مورد انتشار از یک نظام حسابداری و گزارشگری

برخوردار مالی مصوب برای ادای مسئولیت پاسخگویی نمی باشد.

فرضیه اصلی :

فرضیه 1شماره

بین قابلیتهای سیستم کنترل بودجه ای مورد عمل در نظام حسابداری و

گزارشگری مالی دولت و قابلیت های مورد انتظار از یک سیستم مطلوب کنترل بودجه ای برای ادای مسئولیت پاسخگویی، تفاوت معنی وجود دارد.


بین اطالعات مالی قابل استخراج از یک نظام حسابداری مبتنی بر مبنای

تعهدی یا تعهدی تعدیل شده و اطالعات مالی قابل استخراج از نظام حسابداری

نقدی مورد عمل دولت، تفاوت معنی وجود دارد.


بین ویژگی های مورد انتظار از یک نظام حسابداری و گزارشگری مالی مطلوب و ویژگی های نظام حسابداری و گزارشگری مالی فعلی برای ادای

مسئولیت پاسخگویی دولت در مورد دارائیهای ثابت و بدهی های بلند مدت عمومی، تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین انواع حسابهای مستقل مورد نیاز برای ادای مسئولیت پاسخگویی

در مورد منابع مالی دولت و انواع حسابهای مستقل مورد عمل در نظام

حسابداری و گزارشگری مالی فعلی، تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین سطوح گزارشگری مالی دولتی مورد انتظار برای ادای مسئولیت پاسخگویی و سطوح گزارشگری مالی فعلی درنظام حسابداری دولت

جمهوری اسالمی ایران، تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین ویژگی های مورد انتظار از گزارشهای مالی قابل استخراج از یک

نظام حسابداری و گزارشگری مالی مبتنی بر مسئولیت پاسخگویی و

ویژگی های گزارشهای مالی قابل استخراج از نظام حسابدرای و

گزارشگری مالی مورد عمل ددولت، تفاوت معنی داری وجود دارد.

فرضیه

4شماره

فرضیه

5شماره

فرضیه

6شماره

بین قوانین و مقررات و ضوابط مصوب موجود و قوانین و مقررات مورد نیاز

برای تدوین چارچوب نظری و اصول و استانداردهای یک نظام حسابداری و

گزارشگری مالی مبتنی بر مسئولیت پاسخگویی و نظارت بر اجرای صحیح

وجود دارد .تفاوت معنی داری آنها

فرضیه7 شماره

اهداف تحقیق

مطالعات تطبیقی :

کشورها از طریق مشاهده و مطالعه سیستم حسابدرای سایر کشورها بتوانند سیستم

مورد عمل خود را بهبود بخشیده و اصالحات بنیادی در آن ایجاد نمایند.

ارزیابی قابلیتهای نظام حسابداری و گزارشگری مالیهدف علمی اجرای این تحقیق،

دولت، به منظور ارتقاء سطح کیفی نظام مورد بحث و شناخت عوامل کلیدی و موثر

نظامهای حسابداری مطلوب که بر مبنای مسئولیت پاسخگویی عمومی طراحی و به

مورد اجرا گذاشته اند، می باشند.

هدف کاربردی این طرح تحقیقاتی استفاده از نتایج تحقیق توسط سازمانهای مسئول

اصالحات بنیادی در نظام حسابداری مورد عمل برای انجام است .ایران

Acc oun

ting

روش اجرای تحقیق :

پیش بینی و هدف مراحل تحقیق و اقدامات الزم عبارتند از:

با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، چارچوب های نظری و اصول و

استانداردهای حسابداری و تحقیقات انجام شده و قوانین و مقرراتی

که برای ایجاد اصالحات و تحوالت بنیادی در نظام حسابداری و

) آمریکا، استرالیا، گزارشگری مالی کشورهای پیشرفته انگلیس و کانادا (

تصویب و اجرا شده، همچنین تجزیه و تحلیل مدلهای حسابداری و گزارشگری

مالی انجام شده است.

مرحله اول :

نظرخواهی از جامعه تخصصی کشور با استفاده از مدل تحقیق دلفی به منظور تعیین معیارهای قابل

قبول برای ارزیابی قابلیت های مسئولیت پاسخگویی نظام

حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی ایران به شرح ذیل انجام شد :

اعضای گروه دلفی

نفر عضو فعال150

انتخاب نمونهاعضای گروه دلفی

نفر ) گروه دلفی (170انتخاب

نفر 75 نفر 75

ذیحـسابان و ـمدیران ـکل اـمور و هـــا وزارتخانـــه مـــالی

موسسات دولتی و معاونین ایـشان ، ـمدیران حسابرـسی و کشــور محاســبات دیــوان و تخـصص دارای راد اـف ایر ـسنظــام در کــافی تجربــه

حسابداری مــورد مــالی گزارشــگری و

عمل دولت جمهوری اسالمی ایران

اعـضای هـیات علمی دانـشگاهها و موسسات

آـموزش ـعالی، دانـشجویان دوره های دکتری و

ــته رشـ ــد ارشـ کارشناســـی حسابداری، مدیران

ــی حسابرس ــازمان س ــد ارشوحسابرسان

بPا 35 مرتبPط مشPترک سPوال هشت عامل

از مسPPتخرجه پیشPPنهادی کلیPPدی مطالعه مبانی

پذیرفتPه اسPتانداردهای و نظPری شده هیاتهای

تدوین حسPابداری دولPتی کشPورهای پیشرفته

مر حله دوم :

اعضاء گروه دلفی به سواالت مربوطه در مورد هر یک از عوامل پیشنهادی را انتخاب و سپس با اختصاص امتیازی در محدوده مخالف یا موافق گزینه

در پیوستاری که در ذیل گزینه های مخالف و موافق درج گردیده بود. 90 تا 0 خود را با پیام هر یک از سواالت مرتبط بامخالفت یا موافقتمیزان شدت

گانه اعالم مینمود.و برای دستیابی به اهداف مراحل دوم و سوم8 عوامل استفاده شد.

ارزیابی ظرفیت و قابلیت مسئولیت پاسخگویی نظام حسابداری مورد عمل دولت از طریق

مقایسه ویژگی های نظام فعلی با معیارهای قابل

معیار عوامل کلیدی مورد توافق اعضای گروه قبول اعضای گروه دلفی

دلفی استفاده از پیوست

) اعضای خاصی در پرسشنامه گروه اول اعضاء دلفی

حرفه (

اظهار نظر

موافق

مرحله سوم :

ه ـب اختصاصـی ازات امتـی و دی کلـی ل عواـم ای ـه ه مولـفداده اص اختـص ازات امتـی ا ـبا ـب ه وـضعیت موـجود ـب ـشده

استفاده ازآزمون آماری مورد ارزیابی قرار گرفت .

تعیین اهمیت نظر موافق یا مخالف با اختصاص و انعکاس در پیوست ردیف اول 9 تا 0 نمره

پرسشنامه و سپس اعالم نظر شخصی با اختصاص منبع در پیوست ردیف دوم پرسشنامه

مخالف

مهم استخراج شد تحت عنوان معیارهای ارزیابی ظرفیت مسئولیت عامل کلیدی 8

پاسخگویی نظام حسابداری مورد قبول دولت جمهوری اسالمی ایران پیشنهاد و برای

نظرخواهی و دستیابی به توافق عمومی جامعه تخصصی کشور ارائه شد .

.

یافته های تحقیق:

( – عوامل پیشنهادی موثر در تحقق و ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی1جدول شماره )

شماره سواال

ت

تعداد سوال

عوامل پیشنهادی ردیف

5 تا 1 5 طراحی و اجرای یک سیستم کنترل بودجه ای مبتنی بر روش حسابدرای دو طرفه و مرتبط با

سیستم حسابدرای مالی

1

تا 612

7 استفاده از مبنای حسابداری تعهدی یا تعهدی تعدیل شده

2

تا 1315

3 نگهداری حساب و گزارشگری بدیهای بلند مدت عمومی

3

تا 1619

4 نگهداری حساب و گزارشگری دارائیهای سرمایه ای عمومی

4

تا 2023

4 استفاده از تئوری وجوه و سیستم حسابداری حسابهای مستقل

5

تا 2426

3 تعیین شخصیت اصلی گزارشگر و سطوح گزارشگری مالی

6

تا 2730

4 تعیین ویژگی های اساسی گزارشهای مالی جامع ساالنه

7

تا 3135

5 تصویب قوانین و مقررات الزام آور حسابداری و گزارشگری مالی

8

35 جمع سواالت

یافته های تحقیق دلفی :

توافق نظر نسبت به عوامل پیشنهادی محقق و جهت اجرای مرحله

دوم برای دستیابی به نظر عمومی جامعه متخصصین در مورد عوامل

پیشنهادی اقدامات زیر انجام شد :

سوال درباره 35استفاده از آزمون های غیرپارامتریک برای تعیین نظر موافق یا مخالف در خصوص

گانه پیشنهادی پژوهشگر، با تحقیق و ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی8وجود ارتباط عوامل

عامل کلیدی پیشنهادی محقق.8دولت تایید

1

آزمون دوجمله ای مجدد2 در مورد شدت نتایج

موافقطرف راست پیوستار

به عنوان5 و 4 ) میانگین امتیاز دو نقطه 4/5نقطه وسط

نقطه بی تفاوت (

نظر مخالفطرف چپ

فاصله امتیازات اختصاصی:

) ـسطح 4/5( و امتـیاز بیـشتر از 4/5 ـتا 9 مـیل ـبه منتهی الـیه ـسمت راـست ) اـعداد 2/5احتمال درصد

شدت توافق ا ختالف معنی دار با نقطه بی تفاوتی(

درصد 2/5 کمتر )در سطح احتمال 4/5 میل به متهی الیه سمت چپ و امتیاز سوال از

شدت مخالفت اختالف معنی دار با نقطه بی تفاوتی(

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

مواف

مخالفق

حـصول آزـمون تحلـیل وارـیانس

اطمینان از یکسانی نظر اعضاء

متـفاوت یکـسان ـبودن ـبا تحـصیالت و تـجارب

نظرها و اینکه تفاوت

مـعنی داروـجود ـندارد و تواـفق عـمومی و کلی

وجود دارد .حـصول اطمیـنان از اـسمیرنوف آزـمون کولموـگورف –

توافق و اجماع عمومی درداخل

تواـفق عـمومی و اجـماع نـظر ـهر ـیک ا ز دو ـگروه

نفری75موافق هر یک از دو گروه

3

4

حاصل شد .به صورت جداگانه

آزمون کولموگروف – اسمیرنوف دو گروهی حصول اطمینان از عدم وجود اختالف معنی دار در نظر موافق عمومی دو گروه و هماهنگی شدت توافق آنها نسبت به هر یک

از عوامل پیشنهادی:

» بین شدت نظر موافق دو گروه نسبت به عوامل پیشنهادی

2/5اختالف معنی داری در سطح احتمال درصد وجود نداشته

) اجماع نظر موافق هر دو گروه ( «

نتیجه

در جدول 5 و 4نتایج موضوع بندهای ارائه شده است .2شماره

( نتایج آزمون کولموگورف – اسمیرونوف یک گروهی و دو گروهی در مورد اجماع نظر2جدول شماره )موافق دو گروه و عدم وجود اختالف معنی دار بین نظر آنها

ا ظهار نظر گروهی

اختالف معنی دار

بین گروهی

گروه اول

گروه دوم

1 طراحی و اجرای یک سیستم کنترل بودجه ای مبتنی بر روش حسابداری دو طرفه و

مرتبط با سیستم حسابداری مالی

موافق

موافق

وجود ندارد

2 استفاده از مبنای حسابداری تعهدی یا تعهدی تعدیل شده

موافق

موافق

وجود ندارد

3 نگهداری حساب و گزارشگری بدهیهای بلند مدت

موافق

موافق

وجود ندارد

4 نگهداری حساب و گزارشگری دارائیهای سرمایه ای عمومی

موافق

موافق

وجود ندارد

5 استفاده از تئوری وجوه و سیستم حسابداری حسابهای مستقل

موافق

موافق

وجود ندارد

6 تعیین شخصیت اصلی گزارشگر و سطوح گزارشگری مالی

موافق

موافق

وجود ندارد

7 تعیین ویژگی های اساسی گزارشهای مالی جامع ساالنه

موافق

موافق

وجود ندارد

8 تصویب قوانین و مقررات الزام آور حسابداری و گزارشگری مالی

موافق

موافق

وجود ندارد

عوامل پیشنهادی ردیف

در مورد عوامل روش قدم به قدم سپس با تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیری با

کلیدی مورد توافق اجرا گردید تا میزان تغییراتی که هر یک از عوامل منتخب اعضا

دلفی برای تحقق و ارتقای مسئولیت پاسخگویی تعیین می کند، مورد تجزیه و تحلیل

و رتبه بندی قرار گیرد.

نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیری از

دیدگاه دو گروه پاسخ دهنده به شرح جدول شماره

ارائه می گردد . 3

( مقایسه و تجزیه تحلیل رگرسیون چند متغیری 3جدول شماره ) : در گروههای پاسخ دهند ه

نام متغییر : مبنای تعهدیضریب همبستگی :

0/82ضریب تبیین :

0/675

مرحله اول : نام متغییر : ویژگیهای گزارشهای مالی

ضریب همبستگی : 0/838

ضریب تبیین : 0/702

مرحله دوم : نام متغییر : ویژگیهای گزارشهای مالی

ضریب همبستگی مشترک دو متغیر : 0/91


مرحله دوم : نام متغییر : سیستم کنترل بودجه ای

ضریب همبستگی مشترک دومتغیر : 0/926


مرحله سوم : نام متغییر : سیستم کنترل بودجه ای

ضریب همبستگی مشترک سه متغیر : 0/947


مرحله سوم : نام متغییر : استفاده از مبنای تعهدی

ضریب همبستگی مشترک دومتغیر : 0/985


مرحله چهارم : نام متغییر : حسابداری حسابهای مستقل

ضریب همبستگی مشترک چهار متغییر 0/97


مرحله چهارم : نام متغییر : تصویب قوانین و مقررات

ضریب همبستگی مشترک چهار متغیر : 0/97


ذیحسابان و مدیران کل امور مالی، معاونین ذیحسابی و ...

گروه اول

اعضا هیئت علمی، مدیران حسابرسی، حسابرسان و ...

گروه دوم

مرحله اول :

:3دنباله جدول شماره

مرحله پنجم : نام متغییر : تصویب قوانین و مقررات

ضریب همبستگی مشترک پنج متغیر : 0/98


مرحله پنجم : نام متغییر : نگهداری حساب دارائیهای ثابت عمومی

ضریب همبستگی مشترک پنج متغیر : 0/985


مرحله ششم : نام متغییر : نگهداری حساب دارائیهای ثابت

عمومیضریب همبستگی مشترک شش متغیر :

0/933ضریب تبیین :

0/986

مرحله ششم : نام متغییر : حسابداری حسابهای مستقل

ضریب همبستگی مشترک شش متغییر 0/97


مرحله هفتم : نام متغییر : شخصیت گزارشگری



مرحله هفتم : نام متغییر : شخصیت گزارشگری



مرحله هشتم : نام متغییر : نگهداری حساب بدیهای بلند مدت

عمومیضریب همبستگی :

1ضریب تبیین :

1

مرحله هشتم : نام متغییر : نگهداری حساب بدیهای بلند مدت

عمومیضریب همبستگی :

1ضریب تبیین :

1

اعضا هیئت علمی، مدیران حسابرسی، حسابرسان و ... ذیحسابان و مدیران کل امور مالی، معاونین ذیحسا بی و ...

گروه دوم گروه اول

جمع آوری اطالعات گروه اول که عالوه بر دانش، تجربه هم داشتند جهت مقایسه وضع موجود هر یک از عوامل با استفاده از پرسشنامه .

یافته های مربوط به ارزیابی ظرفیت مسئولیت پاسخگویی :

35 پرسشنامه سؤال

() هشت عامل کلیدی پیشنهادی

) اظهارنظر در مورد میزان تأثیر مؤلفه های مربوط به هر یک از عوامل، در ایجاد و یا افزایش قابلیت های پاسخگویی

نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولتی و با اختصاص امتیاز مناسب .

1پیوستار

) اظهار نظر نسبت به وجود یا عدم وجود این قبیل عوام در

نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی ایران و واحدهای تابعه ریال (

2پیوستار

% و درجه01) که در سطح احتمال تئوریک t محاسبه شده در کلیه موارد، بسیار باالتر از مقدار t مقدار

می باشد به این ترتیب، نتیجه می گیریم که بین ویژگی های است( 358/3 و بین 326/2 بین 74آزادی

مورد انتظار از یک نظام حسابداری و گزارشهای مالی مورد عمل دولت و ویژگیهای مورد انتظار از

یک نظام حسابداری و گزارشهای مالی مبتنی بر مسئولیت پاسخگویی، تفاوت معنی داری وجود دارد.

( ارائه شده است .4رای گروههای همبسته در جدول شماره ) بtنتایج آزمون

جهت اطمینان از وجود یا عدم وجود اختالف معنی دار بین وضع موجود T سپس آزمون

و وضع مطلوب انجام شد.

نتایج آزمون نشان داد که

فرضیه ها شماره

سوال

وضعیت میانگین انحراف معیار

Tمقدار تایید ) رد (

شـماره فرضـیه 1

قابلیتهـای بین کنــترل سیســتم ورد ـم ای ه بودـجنظــام در عمــل و ــابداری ــ حسورد ـم ای قابلیتـهــک ی از انتظــار وب تم مطـل سیـسکـنترل بودـجه ای ادای بـــــرای مســــــــــئولیت پاســــــــخگویی، معــنی تفــاوت داری وجود دارد.

1 مطلوبموجود

7/853/22

1/782/48

14/87

تایید


7/623/16

1/772/26

15/54


7/612/93

2/032/04

16/73


7/382/85

2/152

14/72


6/651/32

2/871/78

15/37

فرضیه ها شماره

سوال

وضعیت میانگین انحراف معیار

tمقدار تایید)رد)

شـماره فرضـیه 2ــات اطالع بین

اســتخراج قابــل ــام نظ یــک از حســـــــــابداری ای مبـن ر ـب نی مبـتتعـهدی ـیا تعـهدی و شــده تعــدیل مــالی اطالعــات اســتخراج قابــل نظـــــــام از حـسابداری نـقدی عمـــل مـــورد ــاوت تفـ دولت، داری معــــنی

وجود دارد


8/092/14

1/712/82

15/90

تایید


8/451/97

1/042/97

17/78


8/612/84

1/813/17

13/42


7/741/30

2/322/35

17/23


8/282/85

1/443/16

14/36

مقایسه ظرفیت مسئولیت پاسخگویینظام حسابداری وگزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی ایران4جدول شماره

فرضیه ها شماره سوال

وضعیت میانگین انحراف معیار Tمقدار تایید ) رد (

فرضــــــــــیه 3 شماره

ــژگی ــ وی بین مـــورد هـــای یــک از انتظــار نظـــــــــــــــام و ــابداری حسـگزارشـــــــگری فعلی ــالی ــ مادای ــرای ــ بـمســـــــــئولیت پاســــــــخگویی مـورد در دولت ابت ـث ای دارائیـهد دهیهای بلـن و ـبعمــومی مــدت ــنی مع ــاوت نفــود ــ وج داری

دارد.


8/291/64

1/352/09

23/34

تایید


7/881/86

1/862/35

19/02


8/012/06

1/542/55

17/91


8/201/13

1/581/94

25/79

17

18

19

مطلوبموجودمطلوبموجودمطلوبموجود

8/201/368/041/428/281/48

1/331/821/82

½1/432/09

26/42

22/085

22/39



فرضــــــــــیه 4شماره

انـــــواع بین حســـــــــابهای مــورد مســتقل ادای رای ـب از نـیمســـــــــئولیت در ــخگویی پاســابع منـ ــورد مـو دولت مــالی واع حـسابهای اـنمــورد مســتقل نظـام در عمـل و ــابداری حسـگزارشـــــــگری فعلی، ــالی مـــنی مع ــاوت تفــود ــ وج داری

دارد.


8/34 1/42 9/77

تایید


5/45 2/53 22/03

8/49 1/23

2/24

4دنباله جدول شماره

( مقایسه ظرفیت مسئولیت پاسخگویی نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی ایران4جدول شماره )




ــطوح ــ س بین گزارشـــــــگری ــتی دول ــالی مــار انتظ ــورد مادای ــرای ــ بـمســـــــــئولیت و پاســـخگویی ســـــــــــــطوح گزارشـــــــگری در فعلی مـالی نظـــــــــــــــام حســــــــابداری وری جمـه دولت اران، ـی المی اـســنی مع ــاوت تفــود ــ وج داری

دارد.


8/36 1/15 12/58

تایید


4/28 2/76 16/27


8/20 1/23 16/49

مطلوبموجود

2/828/33

2/601/51


3/82 2/33




ــژگی ــ وی بین مـــورد هـــای از انتظـــــار گرایشــــــــهای ــل قابـ ــالی مـاـستخراج از ـیک نظـــــــــــــــام و ــابداری حسـگزارشـــــــگری ــر ــ ب ــنی ــ مبتمســـــــــئولیت و پاســـخگویی هــای ویــژگی گزارشــــــــهای ــل قابـ ــالی مـاز ــتخراج ــ اسنظـــــــــــــــام و ــابداری حسـگزاریشــــــگری ــورد مـ ــالی مـدولت، عمـــل ــنی مع ــاوت تفــود ــ وج داری

دارد.


8/173/81

1/632/50

12/59

تایید


8/251/56

1/501/94

23/51


8/412/16

1/022/30

20/75


8/10 1/72 17/06


2/96 2/61

( مقایسه ظرفیت مسئولیت پاسخگویی نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری 4دنباله جدول شماره ) اسالمی ایران



فرضـــــــیه 7شماره

بین ـقوانین و و مقـــررات ضـــــــــوابط مصـــــــــوب و ــود ــ موجو قـــوانین مقــــــــررات ورد ـم مـصوب بــرای ینــاز تـــــــــــدوین چـــــــارچوب و نظــــری و اصــــول اســـتانداردها

نظـام ک ـی ی و حسـابداری ــگری ــ گزارشنی مبـت الی ـمئولیت مـس ر ـبــخگویی، پاسـتـفاوت مـعنی ــود وج داری

دارد.


8/213/06

1/672/40

16/27

تایید


8/222/44

1/932/04

18/86


8/452/20

1/362/09

21/72


8/132/22

1/572/04

21/78


8/363/28

1/642/40

15/94

نتیجه گیری :

نتایج نشان می دهد که نظام حسابداری مورد عمل دولت، از ظرفیت و قابلیتهای الزم برای

کنترل برنامه های مصوب شناسایی و ثبت درآمدها و هزینه های واقعی سال مالی، انعکاس

وضعیت ونتایج عملیات مالی هر یک از منابع مالی مستقل، برخوردار نمی باشد.

اگر چه وزارتخانه ها وموسسات دولتی، با تنظیم و ارائه صورتهای مالی ماهانه و ساالنه اقدام به

گزارشگری مالی، می نماید، لیکن به دلیل نارسائیهای مذکور در

فوق ،

قادر به ایفای مسئولیت پاسخگویی مالی نمی باشند .

ز سوی دیگر وضعیت و نتایج عملیات مالی دولت، به عنوان واحدا گزارشگر اصلی، در گزارشهای مالی جامع و یکپارچه ساالنه و

میاندوره ای منعکس و ارائه نمی گردد. به همین دلیل دولت، وظیفه پاسخگویی مالی خود را در قبال مردم و نمایندگان قانونی ایشان در مورد مصرف منابع مالی عمومی به نحو

صحیح و کامل انجام نمیدهد .

نتایج این تحقیق نشان می دهد که در حال حاضر قوانین و مقررات الزام آور

برای تدوین چارچوب نظری و اصول و استانداردهای حسابداری و گزارشگری

نیز مالی دولتی و ایجاد تحول الزم در نظام حسابداری مورد عمل

وجود ندارد .

نتایج این تحقیق نشاندهنده این واقعیت است که نظام حسابداری و گزارشگری مالی در سطح دولت و به عنوان یکی از ابزارهای مهم ایفای مسئولیت

دارای نارسائی های اساسی است.پاسخگویی،

به بیان دیگر دولت جمهوری اسالمی ایران، از طریق قادر به سیستم حسابداری و گزارشگری مورد عمل،

ایفای مسئولیت پاسخگویی مصرحه در قانون و به تبع آن، شهروندان و نمایندگان اساسی نبوده

قانونی ایشان نیز از دسترس آزاد، علنی و سریع به اطالعات مالی که باید از طریق تنظیم انتشار

گزارشهای مالی جامع و یکپارچه دولت تحقق یابد، محروم می باشند .

Acc oun

ting

تغییراتی در نحوه نگهداری 81از ابتدای سال حساب وزارتخانه ها و موسسات دولتی ایران از

وزارت امور اقتصادی طریق انتشار دستور العمل داده شده است، و دارائی

لیکن دستورالعمل مذکور نیز تأثیر چندانی بر نتایج این تحقیق که قبل از تغییرات موضوع دستور العمل انجام گردیده، نخواهد داشت

نظام حسابداری و گزارشگری نارسائی های و کماکان به قوت مالی دولت جمهوری اسالمی،

خود باقی است.

وزارت امور اقتصادی و دارا

ئی

Acc oun

ting

پیشنهادات :

انـجام مطالـعه و تحقـیق و اـستفاده از تـجارب کـشورهای پیـشرفته ـبرای ایـجاد تـحوالت بنـیادی در نـظام

مورد عمل.

تـصویب ـقوانین و تـعیین مراـجع ـصالحیت دار جهت ـتدوین ـچارچوب نـظری و اـصول و ـموازین حـسابداری

دولتی.

تدوین چارچوب نظری حسابداری و گزارشگری مالی .

ـطراحی و اـجرای نـظام حـسابداری و گزارـشگری ـمالی ـشامل ویژگیـهای:پیش بـینی سیـستم کـنترل بودـجه

ای-

د ـمدت بلـن دهیهای ـب تـعدیل ـشده-انعکاس داراییـهای ـسرمایه ای و ا تعـهدی ـی ای تعـهدی از مبـن اـستفاده

عمومی و

نی و بـی -پیش یین ـسطوح گزارـشگری تـع – از حـسابهای مـستقل –اـستفاده ا آنـه از حراـست

طراحی

گزارشهای مالی جامع ساالنه و میان دوره ای .

نگـهداری تی در الی دوـل ـم اـستانداردهای حـسابداری و گزارـشگری ـچارچوب نـظری و اـصول و ایت رـع

حسابها و

تنظیم صورتهای مالی .

1

2

3

4

5

تأسیسات یک مرکز تحقیقات حسابداری دولتی به منظور انجام 6فعالیتهای مستمر و استفاده از تحقیقات کشورهای پیشرفته برای ایجاد

اصالحات و ارتقای استانداردها

با توجه به اینکه دولت در مورد مصرف منابع مالی عمومی و در قبال مردم و نمایندگان قانونی

ایشان مکلف به ایفای دو نوع مسئولیت پاسخگویی، شامل مسئولیت پاسخگویی و قابلیتهای

مسئولیت پاسخگویی مالی نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولت جمهوری اسالمی ایران

صورت گرفته، لذا پیشنهاد می شود تحقیق دیگری در خصوص ظرفیت و قابلیتهای مسئولیت-

نارسائیهای پاسخگویی عملیاتی نظام حسابداری و گزارشگری مالی مورد عمل دولت، صورت گیرد تا

نظام موجود از جنبه های پاسخگویی عملیاتی نیز روشن گردد .-

1

پیشنهاد برای تحقیقات

آتی :

موـضوع این عواـمل کلـیدی هـشت گاـنه از آنـجا ـکه ـهر ـیک از

تحقیق که موثر در تحقیق و ارتقای

سطح مسئولیت پاسخگویی مالی نظام حسابداری و گزارشگری مالی

دولتی شناخته شده اند، از اهمیت

درخور مالحظه ای برخوردار می باشد و شناسایی و تعیین ساز و کارهای

مناسب برای تحقق و اجرای آنها

از طریق یک نظام حسابداری و گزارشگری مالی مبتنی بر مسئولیت

پاسخگویی، نیازمند انجام مطالعه و

تحقیقات بیشتر میباشد، لذا هر یک از این عوامل می تواند به صورت

جداگانه مورد تحقیق و بررسی قرار

گرفته تا از نتایج آن در جهت تدوین اصول و استانداردهای حسابداری

دولتی و طراحی و اجرای یک نظام

حسابداری و گزارشگری مطلوب استفاده شود .

2

7

8

56

43

21

.

سپاس

ازتوجه وهمراهیتان

به نام پروردگار بی همتا

Documents

Transcript of به نام پروردگار بی همتا