การพยากรณ์�การเกดโรคหั�ด โดยใช้�การวิเคราะหั�อนุ�กรมเวิลา

พ��นุที่�� 8 จั�งหัวิ�ดภาคเหันุ�อตอนุบนุพ.ศ.2556

กล�$มระบาดวิที่ยาและข่$าวิกรอง สคร10.

คณ์ะผู้*�จั�ดที่+า• ภู�มิ�พั�ฒน์ ภู�วธน์าน์น์ท์• เฉลิ�มิพัลิ เจน์ว�ท์ยา• อิ่��น์คำ�า อิ่�น์ท์ะขั�น์ธ• รั�ตน์า สั�น์ต�อิ่าภูรัณ์• พั�ษณ์�พัรั สัายคำ�าท์อิ่น์

วิ�ตถุ�ประสงค�• เพั �อิ่ศึ"กษารัะบาดว�ท์ยาการัเก�ด การักรัะจาย ขัอิ่ง

เก�ดโรัคำหั�ด ใน์พั *น์ท์+� 8 จ�งหัว�ดภูาคำเหัน์ อิ่ตอิ่น์บน์ รัะหัว,างปี. 2546 -2555

• เพั �อิ่พัยากรัณ์การัเก�ดโรัคำหั�ดภูาคำเหัน์ อิ่ตอิ่น์บน์พั.ศึ. 2546

ฐานุข่�อม*ล• ขั/อิ่มิ�ลิจากฐาน์ขั/อิ่มิ�ลิรัะบบเฝ้2ารัะว�งโรัคำ R506

พั.ศึ .2546 – 2555• ขั/อิ่มิ�ลิปีรัะชากรักลิางปี. 8 จ�งหัว�ดภูาคำเหัน์ อิ่

ตอิ่น์บน์• ใช/โปีรัแกรัมิคำอิ่มิพั�วเตอิ่รัสั�าเรั5จรั�ปีใน์การั

ว�เคำรัาะหัขั/อิ่มิ�ลิ

วิธี�การศ0กษา• เป2นุศ0กษาเช้งพรรณ์นุา (Descriptive study) ร$วิมก�บการวิเคราะหั�

ข่�อม*ลด�วิยสถุตข่��นุส*ง• การวิเคราะหั�ข่�อม*ล ใช้�สถุตค$าควิามถุ�� จั+านุวินุ ร�อยละ อ�ตราและอ�ตราส$วินุ

โดยวิเคราะหั�ข่�อม*ล • สถุานุการณ์�การเกดและการกระจัายข่องโรคโดยใช้�อ�ตราป3วิยต$อประช้ากร

แสนุคนุ• การพยากรณ์�การเกดโรคล$วิงหันุ�า ใช้�เที่คนุคการพยากรณ์�เช้งปรมาณ์ หัร�อ

เที่คนุคการที่+าใหั�เร�ยบ • ยกก+าล�งสามข่อง วินุเตอร� (Winters model)• รวิบรวิมข่�อม*ลจัากรายงานุการเฝ้5าระวิ�งที่างระบาดวิที่ยาโรคหั�ด ในุพ��นุที่�� 8

จั�งหัวิ�ดภาค เหันุ�อตอนุบนุ• ต�วิแปรที่��ศ0กษา ประกอบด�วิยข่�อม*ลในุส$วินุข่องล�กษณ์ะร*ปแบบสถุานุการณ์�

การเกดโรค การ• กระจัายข่องโรคตามบ�คคล เวิลา สถุานุที่�� และป6จัจั�ยการได�ร�บวิ�คซี�นุ

ผู้ลการศ0กษา• แน์วโน์/มิท์��วไปีขัอิ่งอิ่�ตรัาปี7วย ปี. 2546 - 2555

จั+า นุวินุผู้*�ป3วิยโ รคหั�ด ใ นุพ��นุที่�� 8 จั�งหัวิ�ดภาคเหันุ�อตอนุบนุ ป9 2546 - 2555

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

มิ.คำ.

- 46

เมิ.ย

.-46

ก.คำ.

- 46

ต.คำ.

- 46

มิ.คำ.

- 47

เมิ.ย

.-47

ก.คำ.

- 47

ต.คำ.

- 47

มิ.คำ.

- 48

เมิ.ย

.-48

ก.คำ.

- 48

ต.คำ.

- 48

มิ.คำ.

- 49

เมิ.ย

.-49

ก.คำ.

- 49

ต.คำ.

- 49

มิ.คำ.

- 50

เมิ.ย

.-50

ก.คำ.

- 50

ต.คำ.

- 50

มิ.คำ.

- 51

เมิ.ย

.-51

ก.คำ.

- 51

ต.คำ.

- 51

มิ.คำ.

- 52

เมิ.ย

.-52

ก.คำ.

- 52

ต.คำ.

- 52

มิ.คำ.

- 53

เมิ.ย

.-53

ก.คำ.

- 53

ต.คำ.

- 53

มิ.คำ.

- 54

เมิ.ย

.-54

ก.คำ.

- 54

ต.คำ.

- 54

มิ.คำ.

- 55

เมิ.ย

.-55

ก.คำ.

- 55

เด�อนุ - ป9

จั+านุ

วินุผู้*�ป

3วิย(รา

ย)

5 ป9แรก 2546 -2550

• ม�แนุวิโนุ�มส*งข่0�นุต��งแต$ต�นุป9 2546 ซี0�งผู้*�ป3วิยส$วินุใหัญ่$อย*$ในุจั�งหัวิ�ด ล+าพ*นุ ล+าปาง และพะเยา และม�แนุวิโนุ�มข่0�นุๆลงๆอย*$ในุช้$วิง 2 ป9 ต��งแต$กลางป92546 จันุถุ0งส�นุป9 2548 และโดยเฉพาะต�นุป92549ม�รายงานุผู้*�ป3วิยส*งถุ0ง 152ราย คดเป2นุอ�ตราป3วิยเที่$าก�บ 26.

4 ต$อประช้ากรแสนุคนุ ผู้*�ป3วิยส$วินุใหัญ่$อย*$ในุจั�งหัวิ�ดแม$ฮ่$องสอนุ และพะเยา

จั+า นุวินุผู้*�ป3วิยโ รคหั�ด ใ นุพ��นุที่�� 8 จั�งหัวิ�ดภาคเหันุ�อตอนุบนุ ป9 2546 - 2555

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

มิ.คำ.

- 46

เมิ.ย

.-4

6

ก.คำ.

- 46

ต.คำ.

- 46

มิ.คำ.

- 47

เมิ.ย

.-4

7

ก.คำ.

- 47

ต.คำ.

- 47

มิ.คำ.

- 48

เมิ.ย

.-4

8

ก.คำ.

- 48

ต.คำ.

- 48

มิ.คำ.

- 49

เมิ.ย

.-4

9

ก.คำ.

- 49

ต.คำ.

- 49

มิ.คำ.

- 50

เมิ.ย

.-5

0

ก.คำ.

- 50

ต.คำ.

- 50

มิ.คำ.

- 51

เมิ.ย

.-5

1

ก.คำ.

- 51

ต.คำ.

- 51

มิ.คำ.

- 52

เมิ.ย

.-5

2

ก.คำ.

- 52

ต.คำ.

- 52

มิ.คำ.

- 53

เมิ.ย

.-5

3

ก.คำ.

- 53

ต.คำ.

- 53

มิ.คำ.

- 54

เมิ.ย

.-5

4

ก.คำ.

- 54

ต.คำ.

- 54

มิ.คำ.

- 55

เมิ.ย

.-5

5

ก.คำ.

- 55

เด�อนุ - ป9

จั+า

นุวินุผู้

*�ป3วิย

(ราย

)

ในุช้$วิง 5 ป9หัล�ง -25512555( )

• ม�ร*ปแบบอ�ตราป3วิยในุล�กษณ์ะม�จั+านุวินุผู้*�ป3วิยส*งต��งแต$ต�นุป9 2551 ถุ0งปลายป9 2552 ผู้*�ป3วิยส$วินุใหัญ่$อย*$ในุจั�งหัวิ�ดเช้�ยงใหัม$ ล+าพ*นุ พะเยา และแพร$ ในุช้$วิงต��งแต$ต�นุป9 2553 ถุ0งป6จัจั�บ�นุม�การรายงานุจั+านุวินุผู้*�ป3วิยข่0�นุๆลงๆแต$ไม$ม�จั+านุวินุผู้*�ป3วิยส*งเกนุกวิ$าค$าม�ธียฐานุ 5 ป9ย�อนุหัล�ง

จั+า นุวินุผู้*�ป3วิยโ รคหั�ด ใ นุพ��นุที่�� 8 จั�งหัวิ�ดภาคเหันุ�อตอนุบนุ ป9 2546 - 2555

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

มิ.คำ.

- 46

เมิ.ย

.-46

ก.คำ.

- 46

ต.คำ.

- 46

มิ.คำ.

- 47

เมิ.ย

.-47

ก.คำ.

- 47

ต.คำ.

- 47

มิ.คำ.

- 48

เมิ.ย

.-48

ก.คำ.

- 48

ต.คำ.

- 48

มิ.คำ.

- 49

เมิ.ย

.-49

ก.คำ.

- 49

ต.คำ.

- 49

มิ.คำ.

- 50

เมิ.ย

.-50

ก.คำ.

- 50

ต.คำ.

- 50

มิ.คำ.

- 51

เมิ.ย

.-51

ก.คำ.

- 51

ต.คำ.

- 51

มิ.คำ.

- 52

เมิ.ย

.-52

ก.คำ.

- 52

ต.คำ.

- 52

มิ.คำ.

- 53

เมิ.ย

.-53

ก.คำ.

- 53

ต.คำ.

- 53

มิ.คำ.

- 54

เมิ.ย

.-54

ก.คำ.

- 54

ต.คำ.

- 54

มิ.คำ.

- 55

เมิ.ย

.-55

ก.คำ.

- 55

เด�อนุ - ป9

จั+า

นุวินุผู้

*�ป3วิย

(ราย

)

การัเฝ้2ารัะว�งท์างรัะบาดว�ท์ยาสั�าหัรั�บผู้�/ปี7วยโรัคำหั�ด ใน์ พั *น์ท์+� 8 จ�งหัว�ดภูาคำเหัน์ อิ่ตอิ่น์บน์ จากรัายงาน์ 506

ปี. 2555 (31 กรักฎาคำมิ)- พบผู้*�ป3วิยจั+านุวินุที่��งส�นุ 320 ราย คดเป2นุอ�ตราป3วิย

525. ต$อประช้ากรแสนุคนุ - ไม$ม�รายงานุผู้*�เส�ยช้�วิต- พบผู้*�ป3วิยส*งกวิ$าค$าม�ธียฐานุอย$างช้�ดเจันุต��งแต$เมษายนุจันุถุ0งเด�อนุกรกฎาคม โดยพบจั+านุวินุผู้*�ป3วิยส*งส�ดในุเด�อนุกรกฎาคม ม�จั+านุวินุผู้*�ป3วิยเที่$าก�บ 70 ราย รองลงมได�แก$เด�อนุ มถุ�นุายนุ 52 ราย มกราคม 45 ราย

รั�ปีแสัดงอิ่�ตรัาปี7วยต,อิ่แสัน์ปีรัะชากรัใน์รัะด�บอิ่�าเภูอิ่ ใน์พั *น์ท์+� 8 จ�งหัว�ดภูาคำเหัน์ อิ่ตอิ่น์บน์ ปีรัะจ�าปี. 2555

รัะหัว,างว�น์ท์+� 1 มิกรัาคำมิ 2555 – 31 กรักฎาคำมิ 2555

ผู้ลการศ0กษาอ+าเภอที่��ม�อ�ตราป3วิยส*งส�ดในุ 3 อ�นุด�บแรก

– อ+าเภอปางมะผู้�า จั�งหัวิ�ดแม$ฮ่$องสอนุ อ�ตราป3วิย 14250. ต$อประช้ากรแสนุคนุ

– อ+าเภอเที่ง จั�งหัวิ�ดเช้�ยงราย อ�ตราป3วิย 2556. ต$อประช้ากรแสนุคนุ

– อ+าเภอส�นุที่ราย จั�งหัวิ�ดเช้�ยงใหัม$ และ 2332. ต$อประช้ากรแสนุคนุ

ผู้ลการศ0กษา (ต$อ)

• พบผู้*�ป3วิยเพศช้ายมากกวิ$าเพศหัญ่ง เป2นุเพศช้าย 159 ราย และเพศหัญ่ง 143 ราย อ�ตราส$วินุ

การป3วิยเพศช้ายต$อเพศหัญ่งเที่$าก�บ 1 1111

• กล�$มอาย�พบผู้*�ป3วิยส*งส�ด 3 อ�นุด�บแรก ค�อ– กล�$มอาย� - 04 ป9 คดเป2นุอ�ตราป3วิย 443. ต$อ

ประช้ากรแสนุคนุ – กล�$มอาย� - 5 9 ป9 และ - 10 14 ป9 คด

เป2นุอ�ตราป3วิย 1911. – 862. ต$อประช้ากรแสนุคนุ

รั�ปีแสัดงอิ่�ตรัาปี7วยต,อิ่ปีรัะชากรัแสัน์คำน์ ด/วยโรัคำหั�ด จ�าแน์กตามิพั *น์ท์+� 8 จ�งหัว�ดภูาคำเหัน์ อิ่ตอิ่น์บน์

รัะหัว,างว�น์ท์+� 1 มิกรัาคำมิ -2555ถึ"งว�น์ท์+� 3 1 กรักฎาคำมิ 2555

0

2

4

6

8

10

12

เช+ยงใหัมิ, ลิ�าพั�น์ ลิ�าปีาง แพัรั, น์,าน์ พัะเยา เช+ยงรัาย แมิ,ฮ่,อิ่งสัอิ่น์

พ��นุที่��

อ�ตราป

3วิย/แส

นุ

ผู้ลการศ0กษา (ต$อ)

• - จั�งหัวิ�ดที่��ม�อ�ตราป3วิยส*งที่��ส�ด ได�แก$ จั�งหัวิ�ดแม$ฮ่$องสอนุ อ�ตราป3วิยเที่$าก�บ 1346

ต$อประช้ากรแสนุคนุ – จั�งหัวิ�ด เช้�ยงราย อ�ตราป3วิยเที่$าก�บ 896. ต$อ

ประช้ากรแสนุคนุ – จั�งหัวิ�ด เช้�ยงใหัม$ อ�ตราป3วิยเที่$าก�บ 653. ต$อ

ประช้ากรแสนุคนุ

0

2

4

6

8

10

12

เช+ยงใหัมิ, ลิ�าพั�น์ ลิ�าปีาง แพัรั, น์,าน์ พัะเยา เช+ยงรัาย แมิ,ฮ่,อิ่งสัอิ่น์

พ��นุที่��

อ�ตราป

3วิย/แส

นุ

จากสัถึาน์การัณ์การัเก�ดโรัคำหั�ดใน์พั *น์ท์+� 8 จ�งหัว�ดภูาคำเหัน์ อิ่ตอิ่น์บน์ ต�*งแต,ปี. พั.ศึ.

2550 ถึ"ง2554

.00

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

0 - 4 5 - 9 10 -14

15 -24

25 -34

35 -44

45 -54

55 -64

65+

2549

2550

2551

2552

2553

2554

การพยากรณ์�แนุวิโนุ�มการเกดโรคระหัวิ$างป9 พ.ศ. 2556 – 2557

โมิเดลิขัอิ่งว�น์เตอิ่รั : Yt = [ß0 + ß1t] (S t) (C t) (I) เมิ �อิ่ t = ช,วงเวลิาท์+�มิ+รัะยะหั,างเท์,าก�น์ ๆ ก�น์ (ต,อิ่

เน์ �อิ่งก�น์) Yt = คำ,าจรั�งเมิ �อิ่เวลิา t (จ�าน์วน์ผู้�/ปี7วยใน์แต,ลิะ

เด อิ่น์) ß0 = รัะยะต�ดแกน์ (สั,วน์ปีรัะกอิ่บถึาวรั) ß1t = คำ,าคำวามิช�น์ขัอิ่งแน์วโน์/มิ (ขัอิ่งขั/อิ่มิ�ลิช�ดน์+*) S t = คำ,าด�ชน์+ฤด�กาลิท์+�เปีลิ+�ยน์แปีลิงตามิฤด�กาลิ

เมิ �อิ่เวลิา t (1 – 12 เด อิ่น์) I = คำ,าคำวามิไมิ,แน์,น์อิ่น์ (ใหั/คำ,าเท์,าก�บ 1)

ผู้ลการพยากรณ์�แนุวิโนุ�มการเกด โรค ป9 พ.ศ. 2556

จัากข่�อม*ลจั+านุวินุผู้*�ป3วิย 10 ป9ย�อนุหัล�ง(ป9 2546 2555– ) ประมวิลผู้ลด�วิย

โปรแกรมคอมพวิเตอร�ส+าเรAจัร*ป จัะได� ß0 = 54.34

ß1t = 0.35Alpha = 0.7000000Gamma = 00000000Delta = 0000000 และ SSE =

7109785299

ผู้ลการพยากรณ์�แนุวิโนุ�มการเกดโรค ป9พ.ศ. 2556 (ต$อ)

จัะได�จั+านุวินุผู้*�ป3วิยโรคหั�ดในุแต$ละเด�อนุ ด�งต$อไปนุ��Y1 = [ 5434 035. + ( . ) (1) ] (1.11) = 61 ราย Y2 = [ 5434. + 035( . ) (2) ] (1.50) = 82 รายY3 = [ 5434. + 035( . ) (3 ) ] (1.51) = 83 รายY4 = [ 5434. + 035( . ) 4( ) ] (1.04) = 57 ราย Y5 = [ 5434. + 035( . ) 5( ) ] 085 ) = 47 รายY6 = [ 54 34 0 35. + ( . ) (6) ] 109 ) = 60 รายY7 = [ 5434. + 035( . ) (7) ] 128( . ) = 70 ราย Y8 = [ 5434. + 035( . ) 8( ) ] (1.08) = 56 รายY9 = [ 54 34 0 35. + ( . ) 9( ) ] (0.79) = 43 รายY10 = [ 5434. + 035( . ) 10( ) ] (0.67) = 37 ราย Y11 = [ 5434. + 035( . ) 11( ) ] 053( . ) = 29 รายY12 = [ 54 34 0 35. + ( . ) 12( ) ] 053( . ) = 29 ราย

ปี. 2556 คำาดว,าน์,าจะมิ+รัายงาน์ผู้�/ปี7วยโรัคำหั�ดปีรัะมิาณ์ 657 รัาย โดยเด อิ่น์ มิ+น์าคำมิ มิ+จ�าน์วน์ผู้�/ปี7วยสั�งสั�ด เท์,าก�บ 83 รัาย

ผู้ลการพยากรณ์�แนุวิโนุ�มการเกด โรค ป9 พ.ศ. 2557

จัากข่�อม*ลจั+านุวินุผู้*�ป3วิย 11 ป9ย�อนุหัล�ง(ป9 2546 2556– ) ประมวิลผู้ลด�วิย

โปรแกรมคอมพวิเตอร�ส+าเรAจัร*ป จัะได� ß0 = 5213.

ß1t = 002.Alpha = 0.8000000 Gamma = 00000000Delta = 0000000 และ SSE = 76520.97027

ผู้ลการพยากรณ์�แนุวิโนุ�มการเกดโรค ป9พ.ศ. 2556 (ต$อ)

จัะได�จั+านุวินุผู้*�ป3วิยโรคหั�ดในุแต$ละเด�อนุ ด�งต$อไปนุ��Y1 = [ 5213 002. + ( . ) 1( ) ] (1.17) = 61 ราย Y2 = [ 5213 002. + ( . ) 2( ) ] (1.55) = 81 รายY3 = [ 5213 002. + ( . ) (3 ) ] (1.51) = 79 รายY4 = [ 5213 002. + ( . ) (4 ) ] (1.08) = 56 ราย Y5 = [ 5213 002. + ( . ) 5( ) ] 091 ) = 48 รายY6 = [ 5213 002. + ( . ) (6 ) ] 121( . ) = 63 รายY7 = [ 5213 002. + ( . ) (7 ) ] 129( . ) = 67 ราย Y8 = [ 5213 002. + ( . ) (8 ) ] (1) = 52 รายY9 = [ 5213 002. + ( . ) 9( ) ] (0.73) = 38 รายY10 = [ 5213 002. + ( . ) 10( ) ] (0.60) = 31 ราย Y11 = [ 5213 002. + ( . ) 11( ) ] 047( . ) = 25

รายY12 = [ 5213 002. + ( . ) 12( ) ] 047( . ) = 25

ราย

ป9 2557 คาดวิ$านุ$าจัะม�รายงานุผู้*�ป3วิยโรคหั�ด

ประมาณ์ 626 ราย โดยเด�อนุ

ก�มภาพ�นุธี� ม�จั+านุวินุผู้*�ป3วิย

ส*งส�ด เที่$าก�บ81 ราย

การคาดการพยากรณ์�แนุวิโนุ�มการเกดโรค ป9 พ.ศ. 2556 - 2557

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

ป9

จั+านุวินุผู้*�ป3วิย(ราย)

มกราคม2546 - กรกฎาคม2555

ค$าคาดการณ์�

ข่�อควิรค+านุ0งถุ0ง

- ใน์ช,วงท์+�รั �ฐบาลิมิ+น์โยบายก�าจ�ดโรัคำหั�ดใหั/หัมิดไปี จากปีรัะเท์ศึไท์ยภูายใน์ปี. 2563 อิ่าจท์�าใหั/จ�าน์วน์ผู้�/

ปี7วยเพั��มิสั�งขั"*น์- การัเปี?ดเขัตกาคำ/าเสัรั+อิ่าเซี+ยน์ใน์ปี. 2558 ก5อิ่าจสั,ง

ผู้ลิใหั/พับผู้�/ปี7วยเพั��มิสั�งขั"*น์ เน์ �อิ่งจากการัเคำลิ �อิ่น์ ย/ายแรังงาน์รัะหัว,างปีรัะเท์ศึ ซี"�งแรังงาน์เหัลิ,าน์+*ย�ง

ไมิ,มิ+ภู�มิ�คำ�/มิก�น์โรัคำหั�ด

ข่�อเสนุอแนุะ

- น์�าผู้ลิการัพัยากรัณ์โรัคำมิาช,วยวางแผู้น์แลิะก�าหัน์ดท์�ศึท์างการัด�าเน์�น์งาน์คำวบคำ�มิปี2อิ่งก�น์โรัคำใน์ปี.ถึ�ดไปี

- น์�าขั/อิ่มิ�ลิไปีใช/เพั �อิ่สัน์�บสัน์�น์การัด�าเน์�น์งาน์ขัอิ่ง พั *น์ท์+� แลิะน์�าว�ธ+การัไปีศึ"กษาใน์พั *น์ท์+�ท์+�แคำบลิงเพั �อิ่

จะได/น์�ามิาใช/ปีรัะโยชน์ใน์การัพัยากรัณ์โรัคำใน์พั *น์ท์+�น์� *น์ๆได/ด+ย��งขั"*น์