ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКиМ НАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА - 9 ЕТИКАТА НА НАУКАТА И
ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКИМ НАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА – 1...
-
Upload
isaac-jefferson -
Category
Documents
-
view
81 -
download
0
description
Transcript of ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКИМ НАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА – 1...
ДОКТОРСКА ШКОЛА НА УКИМНАУЧНО-ИСТРАЖУВАЧКА ЕТИКА – 1
UNIVERZITET,
НАУКА
и ЕТИКА
UNIVERZITET
Група на образовни и научни институции
за врвни испитувања,
проверување, објавување и
пренесување на значајни знаења
Univerzitetot e najzna~ajna
nau~na i nastavna institucija vo op[testvoto
Od edna od tajnite na ~ove~kata egzistencija kako izblik na
~ovekovata genijalnost, [iroka obrazovanost i logi~ki potencijali
Univerzitetot stana institucija koja ja opfa]a seta duhovnost, neophodna
za svetot i za sekoja li~nost.
Negovite dostreli se me\u najzna~ajnite elementi na gradbata na ~ove[tvoto i na sekoe op[testvo.Univerzitetot e edinstven op[t ~in
na ~ove~koto postoewe. (Temkov, Otvoren Univerzitet)
Univerzitetot preferira samo najvredni tendencii I mo`e da se
ostvari samo kako visoka doblest. So toa ja kreva tenzijata, intencijata i
inicijativnosta na zaednicata.
Toj e ku]a na soznanieto, vistinata i na doblestite.
Toj postavuva maksimalni barawa, idealen e za aksiolo[ki cvrstite i
vozvi[eni dejnosti, kako naukata i obrazovanieto, koi artikultiraat
najdobar i sopstven pat.
(Temkov, Otvoren Univerzitet)
НАУКА
Naukata e organizirano znaewe.
(Herbert Spenser)
`ivotot gi postavuva celite na naukata, naukata go
osvetluva patot na `ivotot.(Nikolaj Mihajlovski)
SILEN RAZVOJ NA ETIKATA
BARAWA ZA POZITIVNO ETI^KO ODNESUVAWE
VO CELIOT SVET i ZA SITE DEJNOSTIPOSEBNO ZA NAUKATA
(Nade` vo u~eweto, vo naukata i vo
Univerzitetot)
ETIKA
- IZBOR, ODBRANA, PRAVEWE
NA DOBROTO
- KRITIKA, OSUDA, OTFRLAWE
NA ZLOTO
KONCEPCIJA i PRAKTIKAna Univerzitetot Sv. Kiril i
Metodij
Kako najzna~ajna nau~na i nastavna institucija vo
op[testvoto, kakva e eti~kata pozicija i uloga na Univerzitetot
Sv. Kiril i Metodij
Eti~kite tradicii na Univerzitetot Sv. Kiril i Metodij i eti~kite pouki na patronite
Istra`uvawa na Aristotel/Likej - Nikomahova etika
Delo i idei na sv. Kiril i sv. Metodij
Delo i poraki na sv. Kliment i sv. Naum Ohridski
Razvivawe na najva`ni nau~ni oblasti i nivna profesionalna etika + studii po etika + voveduvawe Eti~ko obrazovanie kaj nas + Eti~ki kodeks na UKiM
Definicija na filosofijata odKONSTANTIN FILOSOF, sveti KIRIL
Filosofijata e razbirawe na Bo`jite i na ~ove~kite ne[ta, za ~ovek da mo`e da mu se dobli`i na Boga. Taa go u~i ~oveka so
delata na bide slika i lik na onoj [to nego go sozdal.
So ovaa eti~ka definicija na filosofijata - spored koja qubovta kon mudrosta e vo slu`ba na pravilnoto
~ovekovo postapuvawe - sveti Kiril im uka`uva na lu\eto deka moralot e smislata na nivnata egzistencija, vrv na
nivnata `ivotna aktivnost, za[to tie umot i krajnoto soznanie gi koristat da se istaknat vo eti~nosta na
odnesuvaweto, da stanat sli~ni na bo`estvoto, koe ne gi sozdalo za da pravat belji i nevolji.
Konstantin e roden vo Solun vo 827 g.Kako dete sonil deka mu ponudile da si
odbere `ena od mnogu devojki.
- A jas dogledav edna, najubava od site, so svetlo lice, bogato ukrasena... Imeto i be[e SOFIJA, t.e. mudrost. Ja odbrav nea.
Roditelite mu rekle:
- ^uvaj ja, sinko, zapovedta na tatka ti i ne gi otfrlaj poukite na majka ti, oti zapovedta e svetlilo i svetlina na zakonot. Tuku ka`i i na Premudrosta (= ubava forma na Duhot): Stani mi sestra, a mudrosta napravi ja svoja prijatelka, oti Premudrosta sveti posilno od sonceto i, ako si ja izbere[ za drugarka, ]e te spasi od mnogu zla.
Vo Venecija sve[tenicite tvrdele deka so novata azbuka i jazik ne e dostojno da se slavi Bog, [ta bo`emski mo`elo da se pravi samo na
evrejskiot, helenskiot i latinskiot jazik. Konstantin ja iznel svojata veli~estvena filosofska ideja (koja denes e najmoderna svetska ideologija) za edinstvenoto ~ove[tvo i svetot
za site:
- Ne vrne li do`d od Boga podednakvo vrz site? A sonceto ne gree li isto taka za site? Zar ne di[eme vozduh site ednakvo? Pa toga[, kako ne se sramite da priznaete samo tri jazika, a site drugi narodi sakate da bidat slepi i gluvi? Ka`ete mi dali Boga go smetate tolku bessilen [to da ne mo`e da go dade toa i na drugi jazici, ili tolku zavidliv [to da nej]e?... Ako go ka`ete nerazbirliviot zbor na drug jazik, kako ]e se razbere [to ka`uvate?... Ako ne ja znam smislata na govorot, ]e bidam sli~en na varvarin, a toj [to govori varvarin za mene... Ako se molam na tu\ jazik, duhot moj se moli, a umot moj ne dava plod... Sakam pet zbora da ka`am od svojot um, za i drugi da pou~am, odo[to iljada zborovi na razni jazici...
(Spomen i `itie na bla`eniot Konstantin
Filosof, prv u~itel na slovenskiot narod)
Bog ne go ostavil dokraj ~ovekot, so svojata milost i qubov, no sekoja godina i vreme odbiral lu\e i im
gi poka`uval na lu\eto nivnite dela i podvizi, za ugleduvaj]i se na site niv da se stremat kon dobro.
(Spomen i `itie na bla`eniot na[ otec i u~itel Metodija, arhiepiskop moravski)
Na[iot prebla`en otec Kiril, nov apostol i u~itel na site zemji... Na site narodi tajnite im gi otkri
razumno ispoveduvaj]i, na edni so pismo, na drugi so pouka...
Zatoa, da bide bla`ena tvojata usta, o, bla`en o~e Kirile, od nea na mojata usta se isto~i duhovna
sladost... Bla`eni da se tvoite zlatozra~ni o~i koi go odzedoa nerazumnoto slepilo od moite o~i i im
ogrea bogorazumna svetlina. Tvoite angelovidni zenici mi go razgonija slepiloto od srceto i go
prosvetija so bogovdahnoveni zborovi... Bla`eni da se tvoite sveti noze so koi go obikoli kako sonce siot svet propoveduvaj]i od Boga vdahnovena
nauka. So tvoite zlatozra~ni stapki gi upati na[ite noze na prav pat.
(Pohvala na na[iot bla`en otec i u~itel slovenski Kiril Filosof od sv. Kliment Ohridski
Pofalbi za sveti Metodij od negoviot u~enik i sorabotnik sveti Kliment. Toj uka`uva deka Metodija go vodela devizata:
- Kakva polza ima ~ovek - i celiot svet da go dobie, a du[ata svoja da ja isprazni ili da ja pogubi? {to ]e dobie ~ovek vo zamena za svojata
du[a?
Takviot doblesen posvetenik sveti Metodij imal samo edna suverena eti~ka zada~a:
- Da slu`i sekomu so site postapki, za da gi pridobie site.
ТРГАЈ СЕ ОД ЗЛОТО И ПРАВИ ДОБРО!
СВЕТИ КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ
?ZO{TO ETIKATA
E TOLKU POTREBNA?
10 dekemvri 1948 g.NOVA ERA NA ^0VE{TVOTO
UNIVERZALNA DEKLARACIJA ZA PRAVATA NA ^OVEKOT
1. Site ~ove~ki su[testva se ra\aat slobodni i ednakvi vo dostoinstvoto i vo pravata. Tie se obdareni so razum i sovest i treba da se odnesuvaat eden kon drug vo duhot na op[to~ove~kata pripadnost.
2. Site prava i slobodi od ovaa Deklaracija im pripa\aat na site lu\e…
Naukata e bleskav i neodminliv del od sovremenoto `iveewe. Naukata e osnova na sovremenata civilizacija i na golemiot del od ~ove~koto mislewe. Denes postojat nekolku stotici oformeni nau~ni disciplini, tehnikata i tehnologijata se potpiraat vrz naukata, kako i sekojdnevniot `ivot, medicinata, pedagogijata, komunikacijata i site formi na ~ovekuvaweto.No, u[te Fransoa Rable ja istakna predupreduva~kata maksima:
SOZNANIETO BEZ SOVEST E PRAZNOTIJA.
Golemo e zna~eweto na etikata za znaeweto i za koristeweto na soznanijata. Na toa uka`uvaat najgolemite umovi na svetot, osobeno vo dene[nata epoha na opasni oru`ja, valkani tehnologii, mo`na ne~esna ekonomija i drugi projavi na zagrozuvawe na lu\eto i manifestirawe na ~ove~kata nemoralnost, al~nost i negri`a za Prirodata.Nau~nicite se lu\e so najrazvieni soznanija, so najgolem broj li~ni studiski godini, so etika na objektivnost, posvetenost na otkrivaweto i ka`uvaweto na vistinata, so po~ituvawe na iskrenosta i kriti~nosta, so sorabotka so sli~ni li~nosti i so razviena solidarnost pome\u niv. Nivnata rabota e naso~ena kon upotreba na umot i na raznite metodi za dobivawe re[enija za problemite i razvojot na ~ove[tvoto.Zatoa nau~nicite imaat posebno motiv i inspiracija za nau~na rabota i visoka cel da dobijat pozitivni rezultati, za tie da mo`at da se iskoristat za unapreduvawe na ~ove~koto `iveewe.
IMANUEL KANT
Dve ne[ta ja ispolnuvaat du[ata so strahopo~ituvawe
- YVEZDENOTO NEBO NAD MENE i
- MORALNIOT ZAKON VO MENE
Kritika na prakti~niot um,
1993
Карл фон Вајцсекер:
Степенот на моралната зрелост на научниците е
пропорционален на нивната продуктивна
одговорност за последиците од нивните сознанија, т.е. од нивната
практична примена