อยางไรบบรรณเทอธบายด

ซงคาทง บาง และมทานน ซงดงน

2. คาดงกมความแตกตความจรงแล

กลาวมกรณใตางกนอยางไลวมความสา

ใหใชไมเหมไร ซงหลายาคญเปนการ

อนกน ปญยทานคาดวารแสดงถงทม

ญหาจงเกดขนาเรองดงกลาาของการใช

นวาจะใชคาาวนนาจะเปชอานาจแทน

เหลานกบกนเพยงงานส

นกน ซงจะ

รณสาระได

พระราชทางราชกฎหมาใชพระรตงแตมานนสามา

คา2คาดชบญญตบรหชการตางๆตอยเฉพาะหรอราชบญญตนาตรา 38 ถารถปฏบตห

งกลาวขางตหารราชการแองถอปฏบตอหากมแลวขนบงคบการปถงมาตรา 4หนาทไดอยแ

ตนปรากฏขนแผนดน พ.ศเปนกฎหมาขดแยงกบพรปฏบตราชกา40เกดขนในกแตเหนวาการ

นครงแรกในศ. 2534 ซงหายแมบท ระราชบญญารแทนอยในกรณทผใชอรมอบอานาจ

หนวยงานหากไมม

ญตนกตองนหมวด 5 านาจเดมจให

บคคลอการมอบนตศาสตอานาจนคณะกร

นแลวเปนกบอานาจนจะตรในขณะนนนอยเพยงแรมการกฤษ

ารทาใหเกดะคงมอยตลอเปนสองฝายแตเปนลกษณฎกา ฝายท

ความรวดเรอดไจนกวาจยฝายท 1 ณะการกระจ 2 เหนวาเมอ

รวกระจายควจะมการถอน เหนวาระจายผใชอานอมอบแลวเจ

วามรบผดชอนคนอานาจนหวางทมอบาจความเหนจาขอเดมหม

อบ และสะนน อานาจนนเจนไดรบการสมดอานาจลง

ะดวกแกประโดยมความคจาของอานานบสนนจากทนทเพราะป

ะชาชน ซงใคดเหนของนาจเดมกยงคงกปองกนการ

ในนกงม

ใชอานาในขณะนท 50

าจซอน อานนยงไมมขอย

เกดขนในก

นาจซา ฝายนยตในเรองดงกรณทไมมผม

นไดรบการสงกลาวการรมาดารงตาแ

นบสนนจากกษาราชการหนงและกร

กนกกฎหมายรแทน อยในณทมแตไมอ

ยมหาชนในปนหมวด 6 ตงอาจปฏบตรา

ประเทศไทยงแตมาตราทาชการได ก

ย อยางไรกตท 41 ถงมาตกฎหมายจงใ

ตามตราใหม

การรกษา‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

าราชการ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

รแทน ก‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

ารปฏบต‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

ตราชกา‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

ารแทน ‐‐‐‐‐

1.ปฏบตราชการแทนน 2. รกษาราชการแทนน

ในหนวยงาและหนาทเหลานนกการเจบปวไมสามารถความเสยหกาหนดใหมกจะมคา

านราชการททแตกตางกนเปนเฉกเชนวยมกจสวนตถปฏบตงานใหายแก มการมอบอ 2 คา ทใชก

ทกหนวยงานนในงานหลายมนษยปถชนตว หรอมควในหนาทของ านาจกนได กนคอ

นนน ยอมจะยดาน แลนธรรมดา ทวามจาเปนบงตนได ดงน

ทางราชกา ในการมอ

ะมผทมอานาละผทมอานาทยอมจะตองบางอยางทาในนเพอมใหเการกฎหมายจอบอานาจนน

าจาจงมใหกดจงนก

ผรกษาราชการแทน ซงการรกษาราชการแทนนเกดขนโดยผลของกฎหมายทนท โดยไมจาเปนตองทาเปนคาสงหรอหนงสอแตงตงอก และเมอมผมาดารงตาแหนงแลวหรอมาปฏบตหนาท ไดแลวการรกษาราชการแทนสนสดลง

ตวอยาง

การปฏบตราชการแทน นายกฯ ใชในกรณทนายกฯ สามารถปฏบตหนาทไดอยเพยงแตเพอความเหมาะสมจงมอบอานาจใหผอนปฏบตหนาทแทน อยในวรรคหา ของมาตรา 60 ไดแก

ก. มอบอานาจใหรองนายกฯ การมอบในกรณนตองทาเปนหนงสอไมตองทาเปนคาสงกได แตหากจะทาเปนคาสงกใชไดเพราะคาสงกเปนหนงสอเชนกน

ข. มอบอานาจใหปลด อบต. หรอรองปลด อบต. การมอบในกรณนตองทาเปนคาสงอยางเดยวเทานนและตองประกาศใหประชาชนทราบดวย ซงในทางปฏบตแลวหากมรองนายกอยควรมอบใหรองนายกกอนเวนแตความเหมาะสมเฉพาะกรณทงสองกรณนแมจะเปนการมอบอานาจแตผรบมอบกตองปฏบตตามโดยถอเสมอนเปนเชนคาสงภายในจะปฏเสธไมรบมอบไมได และใชคาวาปฏบตราชการแทนการรกษาราชการแทน ใชในกรณทนายกฯไมสามารถปฏบตหนาทได ซงหมายความรวมถงไมอยดวย อยในวรรคสองของมาตรา 60 ไดแก

ก. ใหรองนายกฯ รกษาการแทนเปนลาดบแรก ในกรณทมหลายคนตองมคาสงแตงตงผรกษาการตามลาดบ อบต.นนซงดารงตาแหนงไมตากวาผอานวยการกอง หรอหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอนและในกรณไมมตาแหนงรองปลดใหนายกฯแตงตงพนกงานสวนตาบลทดารงตาแหนงไมตากวาผอานวยการกอง หรอหวหนาสวนราชการ

ข. ในกรณไมมผดารงตาแหนง(คอมตาแหนงแตไมมคน) ผอานวยการกอง หรอหวหนาสวนราชการ ใหนายกฯ แตงตงพนกงานสวนตาบลในกองหรอสวนราชการนน เปนผรกษาราชการแทน หรอจะแตงตงพนกงานสวนตาบลนอกกองหรอสวนนนกได ในกรณนจะแตงตงไดเฉพาะผดารงตาแหนงไมตากวาผอานวยการกองหรอหวหนาสวนเทานน

*ขอสงเกต การรกษาราชการแทนในกรณผอานวยการกอง หรอหวหนาสวนราชการตามขอ ข. นนแตกตางจากขอ ก.การรกษาราชการแทนปลดฯ คอตามประกาศระบเฉพาะกรณทมตาแหนงแตไมมผดารงตาแหนงเทานน หากมผดารงตาแหนงแตไมสามารถปฏบตราชการได เหนวานายกฯจะแตงตงใหผใดรกษาการกได แตหากจะใชการมอบอานาจใหปฏบตราชการแทน กไดเชนกน (และการมอบในกรณนอาจเปนใบลากได) และตามขอ ก.และ ข.นน กมขอสงเกตเพมเตมคอ

1. ผรกษาราชการแทน มอานาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน

2. ผปฏบตราชการแทน มอานาจหนาทเชนเดยวกบผซงมอบอานาจหรอมอบหมายและหากโดยตาแหนงแลวผซงตนแทน หรอผทมอบออานาจหรอมอบหมายเปนกรรมการใด โดยตาแหนง ผรกษาราชการแทน และผปฏบตราชการแทนกเปนกรรมการนนดวยและมอานาจหนาทเชนเดยวกนทกประการไมตองเปลยนคาสงแตงตงกรรมการในเรองนน

*สาหรบ เฉพาะการรกษาราชการแทน นายกฯ อาจแตงตงพนกงานสวนตาบลอนทเหนวาเหมาะสมแตกตางจากทระบไวขางตนกได

การรกษาการ เกดขนไดในสองกรณ

1. กรณทตาแหนงพนกงานสวนตาบลในตาแหนงอนนอกจากตาแหนงปลด ฯผอานวยการกอง หวหนาสวนราชการ วางลง

2. หรอผดารงตาแหนงอนตามขอ 1. ไมสามารถปฏบตราชการได

ทงสองกรณดงกลาวขางตนหากมไดมการกาหนดเกยวกบการปฏบตราชการแทนและรกษาการแทน นายกฯ มอานาจสงใหพนกงานสวนตาบลทเหนสมควรเปนผรกษาการ

*หากมการกาหนดหลกเกณฑหรอมคาสงภายในกนไวอยางไรกตองปฏบตตามหลกเกณฑนน ขอสงเกต ในกรณมตาแหนงแตไมมผมาดารงตาแหนงสาหรบพนกงานสวนตาบลอนตามขอ 1. กใชการ รกษาการ

กลาวโดยสรปในองคการบรหารสวนตาบลแยกพจารณาออกเปนสองสวน

1. สวนผบรหาร (นายก อบต.ฯ) ใชอยสามกรณคอ ปฏบตราชการแทน รกษาราชการแทน และปฏบตหนาทแทน

2. สวนพนกงานสวนตาบลใชสามกรณเชนกนคอ ปฏบตราชการแทน รกษาราชการแทนและรกษาการ

และการรกษาราชการในกรณผอานวยการกองหรอหวหนาสวนราชการนน ใชในกรณไมมผดารงตาแหนงนน และใชในกรณไมสามารถปฏบตราชการไดดวยหรออาจใชการมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนไวลวงหนากได คอการมอบอานาจโดยทาเปนหนงสอใหพนกงานสวนตาบลในกองหรอสวนราชการนน(ใบลากใชได)

การรกษาราชการแทน หมายถง การใหขาราชการทดารงตาแหนงหนง มอานาจหนาทและรบผดชอบ ในตาแหนงอนอกเปนการชวคราว กรณไมมผดารงตาแหนงนน หรอม แตไมอาจปฏบตราชการได ใหผรกษาราชการแทน มอานาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน

การปฏบตราชการแทน หมายถง การมอบอานาจสงการ การอนมต การอนญาตในเรองใดเรองหนง ใหแกผอน เปนผปฏบตงานแทนตน โดยตองทาเปนหนงสอ (ลายลกษณอกษร)เมอมการมอบอานาจ ผรบมอบอานาจ จะมอบตอใหผอนไมได ยกเวน มอบอานาจใหผวาราชการจงหวด ผวาฯ จะมอบอานาจตอไปใหกบรองผวาฯ กได แตตองแจงใหผมอบอานาจทราบหากผวาฯ จะมอบอานาจใหผอนทไมใชตาแหนงรองผวาฯ ใหกระทาไดโดยตองไดรบความเหนชอบจาก ผมอบอานาจกอน

ผรกษาราชการแทน หรอผปฏบตราชการแทน มอานาจหนาทในคณะกรรมการตางๆ เชนเดยวกบ ผดารงตาแหนง นน ๆ ถาตาแหนงใด ๆ ไมมบญญตไวใน พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 เชน ผตรวจราชการ เสมยนตราจงหวด ปลดอาเภอ เมอไมมผดารงตาแหนงนน ๆ จะใหมผทาการแทนจะตองออกคาสง ใหขาราชการพลเรอน เปนผ รกษาการในตาแหนง

การพจารณาจดลาดบอาวโสในราชการ ตามท ก.พ. เคยกาหนดไว มดงน

(1) ตาแหนงเดยวกน คนมซสงกวา เปนผมอาวโสกวา

(2) หากระดบเดยวกน ผใดไดรบแตงตงในระดบนนกอน ถอวาอาวโสกวา

(3) หากไดรบแตงตงในระดบนน ๆ พรอมกน ใหผมเงนเดอนมากกวา เปนผมอาวโสสงกวา

(4) หากเงนเดอนเทากน ใหผมอายราชการมากกวา เปนผอาวโสสงกวา

(5) หากอายราชการเทากน ใหพจารณาจากเครองราชฯ

(6) หากเครองราชฯ เทากน ใหดอาย ใครแกกวา อาวโสกวา

มปญหาสงสยคาใจกนมานานกบคาวา "ปฏบตราชการแทน" และคาวา "รกษาราชการแทน" ตามทบญญตไวในหมวด 4 และหมวด 5 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 วาในโอกาสใดจะใชคาวา "ปฏบตราชการแทน" และในโอกาสใดจะใชคาวา "รกษาราชการแทน" ซงปญหาดงกลาวกอใหเกดความสบสนในการปฏบตราชการอยมใชนอย

คาวา "ปฏบตราชการแทน" หมายถง การทผบงคบบญชามอบอานาจในการบรหารราชการใหแกผใตบงคบบญชาปฏบตราชการแทน ไมวาจะเปนการสงการ การอนญาต การมอบอานาจใหปฏบต

ราชการแทน เปนเรองของการกระจายความรบผดชอบ ในการปฏบตหนาทเพอใหงานของราชการมความคลองตวสามารถใหบรการสนองตอบตอประชาชนผใชบรการไดอยางรวดเรวลดขนตอนการปฏบตงาน และทาใหงานมประสทธภาพยงขน เชน ผอานวยการสถานศกษาเหนวาตนมภารกจทจะตองทาอยเปนอนมาก จงตองมอบอานาจใหรองผอานวยการสถานศกษาปฏบตราชการแทนในเรองบางเรอง เชน การอนมตการลา หรอการเบกเงนสวสดการตางๆ เปนตน

ในการมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนดงกลาว จะตองทาเปนหนงสอแสดงการมอบอานาจวาใหปฏบตราชการแทนในเรองใด และทสาคญแมวาผมอบอานาจจะไดมอบอานาจของตนใหผอนปฏบตราชการแทนแลวกตาม แตผมอบอานาจกยงคงตองรบผดชอบในการตดตามตรวจสอบ ดแล และแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจใหเปนไปโดยถกตองอยเสมอมเชนนนแลวผมอบอานาจกยงคงตองรบผดจากความเสยหายทเกดขนจากการทผรบมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนไดกอใหเกดขน

สาหรบคาวา "การรกษาราชการแทน" นนหมายถง กรณทไมมผดารงตาแหนง หรอมแตไมสามารถปฏบตราชการได ผบงคบบญชาซงมอานาจ ไดมการแตงตงใหบคคลใดบคคลหนงตามทกฎหมายกาหนดเขาไปรกษาราชการแทนในตาแหนงนน เชน กรณในสถานศกษาทไมมผดารงตาแหนงผอานวยการสถานศกษาหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได กฎหมายกาหนดใหรองผอานวยการสถานศกษาเปนผรกษาราชการแทน แตถาไมมรองผอานวยการสถานศกษา หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได กใหผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาแตงตงขาราชการในสถานศกษาคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทนได จะเหนไดวาการเขาไปรกษาราชการแทนดงกลาว เปนการเขาไปกระทาการในตาแหนงแทนผทรงอานาจในขณะทผทรงอานาจนนไมอยหรออยแตไมสามารถปฏบตหนาทได ซงการเขาไปกระทาการแทนในลกษณะดงกลาวนน ทาใหผทเขาไปกระทาการแทนมอานาจและหนาทในตาแหนงนนเสมอนกบผทรงอานาจซงตนแทนทกประการ

มขอทนาสงเกตอกประการหนงคอวา ในการรกษาราชการแทนดงกลาวนน จะตองเปนไปตามทกฎหมายกาหนดหรอไดรบการแตงตงจากผมอานาจใหรกษาราชการแทน จงจะทาใหผนนมอานาจเชนเดยวกนกบผทรงอานาจทตนเขาไปแทน มเชนนนแลวการเขาไปรกษาราชการแทนดงกลาว แมวาจะเปนการรกษาประโยชนของทางราชการกตาม การกระทานนยอมไมมผลผกพนตามกฎหมาย อยางไรกตาม ไมวาจะเปนการ "ปฏบตราชการแทน" หรอการ "รกษาราชการแทน"ยอมลวนแลวแตเปนการเขาไปใชอานาจของรฐในการปฏบตหนาทราชการ