ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ι 03-04 / 20091 8

“ αφιέρωμα

Ψηφιακοί πολιτιστικοί θησαυροί στο Διαδίκτυο

O ελληνικός πολιτισμός στο Διαδίκτυο "Παράδειγμα κράτους-μέλους που προωθεί ενεργά και χρηματοδο-τεί την ψηφιοποίηση και ανάδειξη του ιστορικού και πολιτιστικού τηςαποθέματος, στο πλαίσιο της ακολουθούμενης Ψηφιακής Στρατηγι-κής", χαρακτηρίστηκε η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σεπρόσφατη ανακοίνωσή της. Γεγονός είναι πως τα τελευταία χρόνιασημαντική πρόοδος έχει γίνει στη χώρα μας στον τομέα της ψηφια-κής πολιτιστικής δημιουργίας, σε απόλυτη σύμπνοια με τις προσπά-θειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να θέσει τις Τεχνολογίες Πληροφο-ρίας και Επικοινωνιών στην υπηρεσία της διάσωσης, τεκμηρίωσης,έρευνας και ανάδειξης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η συστηματική προσπάθεια να αξιοποιηθεί ψηφιακά ο ελληνικόςπολιτισμός ξεκίνησε με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κοινωνία

Μέσα στο παγκόσμιο κλίμα δημιουργίας ΨηφιακούΠολιτιστικού Αποθέματος προσβάσιμου από όλουςτους πολίτες του κόσμου, η Ελλάδα δεν είναι ουραγός.Αντιθέτως, φαίνεται πως έχει μπει δυναμικά στον δρόμο της ψηφιακής σύγκλισης με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας, η διείσδυση των νέων τεχνολογιών σε μεγαλύτερα και πιοδιευρυμένα στρώματα πολιτών και γενικότερα τα έργαγια την Ψηφιακή Ελλάδα που υλοποιούνται,διαμορφώνοντας εκ νέου την ιδιωτική αλλά καιδημόσια καθημερινότητα ενός "δικτυωμένου" πολίτη,καλλιεργούν το έδαφος όπου η ψηφιακή ΕλληνικήΠολιτισμική Κληρονομιά μπορεί να αναπτυχθεί, να ανθίσει και να καρποφορήσει.

Ίσως το μικρό, όχι-και-τόσο-μυστικό κατά τη διαδικασίατου "φυτέματος", να είναι αυτό: είναι οι νέοι πουκρατούν την Ψηφιακή Ελλάδα στο άρμα της ΕΕ, είναιαυτοί που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σε ποσοστάαντίστοιχα των ευρωπαϊκών (εννέα στους δέκα νέουςέως 24 ετών χρησιμοποιεί πλέον το Διαδίκτυο,σύμφωνα με το Παρατηρητήριο για την ΚτΠ).

της Πληροφορίας" του Γ' ΚΠΣ. Από το 2000 μέχρι σήμερα έχουνυλοποιηθεί περισσότερα από 200 έργα ελληνικής ψηφιακής πολι-τιστικής δημιουργίας, ενώ οι προσπάθειες για την ολοκλήρωση καιτην εξέλιξη του ελληνικού ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματοςσυνεχίζονται.

Με την Ψηφιακή Στρατηγική 2006-2013 στη δεύτερη φάση υλο-ποίησής της και με χρηματοδοτικό εργαλείο πλέον το Πρόγραμμα"Ψηφιακή Σύγκλιση" του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφο-ράς (ΕΣΠΑ 2007-2013), μια Ψηφιακή Ελλάδα που καλύπτει όλουςτους τομείς της καθημερινής ζωής, προσβάσιμη σε ολοένα καιπερισσότερους πολίτες, μοιάζει επιτέλους εφικτή σε ένα όχι καιτόσο μακρινό και άπιαστο μέλλον.

03-04 / 2009 Ι ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 1 9

αφιέρωμα “Η Ψηφιακή Στρατηγική με το Πρόγραμμα "Ψηφιακή Σύγκλιση"ακολουθεί μια περισσότερο ανθρωποκεντρική αντίληψη, με τονσχεδιασμό ολοκληρωμένων, αλληλοσυμπληρούμενων παρεμ-βάσεων ("Νήματα Δράσεων") με τις οποίες προσδοκάται ότι θααντιμετωπισθούν τα βασικά προβλήματα για την επίτευξη του"Ψηφιακού Άλματος" που απαιτείται προκειμένου η χώρα μας ναφτάσει στα επίπεδα των χωρών της ΕΕ-25.

Κύριος στόχος του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) στο πλαίσιοτης Ψηφιακής Σύγκλισης του Δ' ΚΠΣ είναι η "Υλοποίηση του Εθνι-κού Ιστού Πολιτισμικής Γνώσης", ο οποίος θα υποστηρίζει την πρό-σβαση στο Εθνικό Πολιτιστικό Απόθεμα και θα παρέχει πληρο-φόρηση, εκπαίδευση, μετάδοση της γνώσης, αλλά και πληθώραψηφιακών υπηρεσιών στους πολίτες της χώρας και στη διεθνή κοι-νότητα.

Το πλαίσιο αξόνων και δράσεων που έχει καταρτίσει το Υπουργείογια τη Δ' Προγραμματική Περίοδο (2007-2013) και το οποίο έχειέντονη περιφερειακή διάσταση, βασίζεται στην προστασία του Ελλη-νικού Πολιτιστικού Προϊόντος, στην ευρύτερη δυνατή προβολήτου σε παγκόσμιο επίπεδο, στην αξιοποίησή του για την επίτευξηεθνικών στόχων, όπως η ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίαςκαι η μεγιστοποίηση της προσέλκυσης επισκεπτών από όλο τονκόσμο με ενδιαφέρον για τον Πολιτιστικό Τουρισμό και, κυρίως,στην αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών(ΤΠΕ) για την προσέγγιση της νέας γενιάς σε όλες τις εκφάνσεις τουελληνικού πολιτισμού.

Τέσσερεις είναι οι βασικοί άξονες του Σχεδίου Δράσης του ΥΠΠΟστο Δ' ΚΠΣ. Πρώτον, η ανάπτυξη και προσφορά ηλεκτρονικώνυπηρεσιών προς τον πολίτη, όχι μόνο στο επίπεδο της απλής παρο-χής πληροφόρησης, αλλά και στο επίπεδο της διαδραστικότητας,προκειμένου να επιτευχθεί η διευκόλυνση της πρόσβασης κάθεενδιαφερόμενου σε επιστημονικά επιλεγμένο και τεκμηριωμένοψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο, η ενίσχυση του διαπολιτισμικούδιαλόγου, η διευκόλυνση και υποστήριξη ειδικών ομάδων πλη-θυσμού όπως τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) και οι μετανά-στες, και η προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας μεχρήση σύγχρονων τεχνολογιών.

Δεύτερον, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας για την αξιοποίησητου Πολιτιστικού Προϊόντος. Αυτό μπορεί να συντελεστεί με δημι-ουργία θέσεων εργασίας στο αντικείμενο, με την ενδυνάμωση τηςΠεριφέρειας και την επίτευξη συνθηκών αειφόρου ανάπτυξης, τηνενεργοποίηση του ιδιωτικού τομέα στον χώρο με τη μορφή ιδιω-τικών επενδύσεων και έργων με τη μορφή Συμπράξεων Δημοσί-ου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και τη διασφάλιση της μακροπρό-θεσμης βιωσιμότητας όλων των πράξεων που αφορούν την εφαρμογήτων σύγχρονων τεχνολογιών στο χώρο του Πολιτισμού.

Τρίτον, η διαρκής αλληλεπίδραση του Πολιτισμού με στρατηγι-κούς για τη χώρα τομείς, με ιδιαίτερη έμφαση στην Παιδεία και τονΤουρισμό. Υψηλή προτεραιότητα αποτελεί η ψηφιοποίηση και τεκ-μηρίωση πολιτιστικού περιεχομένου για την ενίσχυση της εκπαι-δευτικής διαδικασίας, καθώς και η σύνδεση και κοινή προβολήτου Πολιτιστικού με το Τουριστικό προϊόν της χώρας. Ιδιαίτερηέμφαση στην προσπάθεια αυτή δίνεται στην ψηφιοποίηση και προ-βολή πολιτιστικών στοιχείων σχετικών με ιστορικές προσωπικότη-τες, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος, και περιοχές της χώρας, όπως οιΘερμοπύλες, η Σαλαμίνα και η Ιθάκη, που απολαμβάνουν υψη-λής αναγνωρισιμότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τέλος, τέταρτος άξονας του Σχεδίου Δράσης του ΥΠΠΟ είναι η ανά-πτυξη μηχανισμών διασφάλισης της εφαρμογής της Εθνικής Στρα-τηγικής για τον Πολιτισμό με χρήση σύγχρονων τεχνολογικώνμέσων, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία της πνευματικής ιδιο-κτησίας, στη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ όλων τωνσυστημάτων που παρέχουν πολιτιστικό περιεχόμενο και υπηρε-σίες, στο διαρκή σχεδιασμό και υλοποίηση καινοτόμων εφαρμο-γών στον χώρο του Πολιτισμού, και στην παραγωγή, ανταλλαγήή ακόμη και την εξαγωγή της σχετικής τεχνογνωσίας.

Βραβείο Αριστείας σε 59 ψηφιακά έργαΣημαντικά έργα ψηφιακού περιεχομένου πουαφορούν την διάσωση, τεκμηρίωση, ανά-δειξη και προβολή του ελληνικού πολιτι-σμού μέσω του Διαδικτύου παρουσιάστη-καν στην εκδήλωση της Ειδικής ΓραμματείαςΨηφιακού Σχεδιασμού που πραγματοποιή-θηκε στην Αθήνα στις 31 Μαρτίου. Τα έργααυτά υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Ψηφια-κής Στρατηγικής, με πόρους του Επιχειρη-

σιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ' ΚΠΣ.

Στην ίδια εκδήλωση εγκαινιάστηκε, μάλιστα, ο θεσμός της Αρι-στείας της Ψηφιακής Στρατηγικής, με στόχο την ανάδειξη και τηνεπιβράβευση των φορέων που, παρουσιάζοντας υψηλές επιδόσειςστην υλοποίηση έργων ψηφιακού πολιτισμού, μπορούν να απο-τελέσουν πρότυπα για άλλους φορείς. Βραβείο Αριστείας απονε-μήθηκε από την Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού σε 59φορείς που υλοποίησαν με επιτυχία τα έργα ψηφιακού πολιτισμούπου ανέλαβαν.

Στο Πρόγραμμα "Κοινωνία της Πληροφορίας" συμμετείχαν φορείςπου διαθέτουν σημαντικό ιστορικό και πολιτιστικό απόθεμα, όπως:Μουσεία, Αρχαιολογικοί χώροι, Πολιτιστικοί φορείς και οργανι-σμοί, Ιδρύματα πολιτικών προσωπικοτήτων της σύγχρονης Ελλά-δας, Εκπαιδευτικοί φορείς, Πανεπιστήμια, ΑΤΕΙ, Ερευνητικά Ιδρύ-ματα, Δημόσιοι φορείς, Βιβλιοθήκες, Μητροπόλεις, Μονές, Ιδιωτικοίμη κερδοσκοπικοί φορείς κ.ά. Συνολικά χρηματοδοτήθηκαν απόεθνικούς πόρους και πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφε-ρειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) περισσότερα από 300 έργα ελληνικήςψηφιακής πολιτιστικής δημιουργίας.

Οι ψηφιακές συλλογές που δημιουργήθηκαν περιλαμβάνουν εκα-τοντάδες χιλιάδες τεκμήρια, τα οποία καλύπτουν όλες τις εκφάν-σεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της ιστορικής κληρονομιάς(θέατρο, μουσική, χορός, κινηματογράφος, εικαστικά, αρχιτεκτονι-κή, φωτογραφία, αρχαιολογία, λαογραφία, ανθρωπολογία, λογο-τεχνία, κοινωνική, πολιτική και φυσική ιστορία, γεωλογία κ.ά.).

Στην ομιλία του, ο Ειδικός Γραμματέας Ψηφιακού Σχεδιασμού Καθ.Βασίλης Ασημακόπουλος επισήμανε: "Οι επιτυχημένες δράσειςψηφιακού πολιτισμού που βραβεύσαμε σήμερα, αποδεικνύουν ότινέες τεχνολογίες και πολιτισμός δεν είναι έννοιες ασύμβατες! Τοαντίθετο... Εκτός από τη διάσωση, την τεκμηρίωση, την έρευνα καιτην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος, οι τεχνολογίες πλη-ροφορικής και επικοινωνιών αποδεικνύουν ότι ο πολιτισμός έχεικαι ισχυρή αναπτυξιακή διάσταση, που πρέπει να ενισχυθεί ακό-μη περισσότερο. Εγκαινιάζουμε την αρχή της Αριστείας στα έργαψηφιακού πολιτισμού, για να δείξουμε έμπρακτα πως όσοι φορείςυλοποιούν γρήγορα και αποτελεσματικά όσα αναλαμβάνουν, θαεπιβραβεύονται".

Ακολουθεί ο Πίνακας 1 που περιλαμβάνει τους 59 φορείς και τουςδικτυακούς τόπους των έργων που βραβεύτηκαν με Βραβείο Αρι-στείας, καθώς και παρουσίαση πέντε ενδεικτικών έργων ελληνικούψηφιακού πολιτισμού.

iΕπιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ψηφιακή Σύγκλιση"http://www.infosoc.gr/infosoc/el-GR/4thperiod/newopis_digital/

"Θεσμός Αριστείας" και Ψηφιακή Πολιτιστική Δημιουργία http://www.infosoc.gr/infosoc/el-GR/specialreports/digital_culture/

ΥΠΠΟ και Ψηφιακές Δράσειςhttp://www.yppo.gr/4/g41.jsp

i2010: Digital Libraries Initiative http://ec.europa.eu/information_society/activities/digital_libraries/

Π Ι Ν Α Κ Α Σ 1

ΦΟΡΕΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΑΣΗ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗΙΔΡΥΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΟΥ ΑΙΜΟΥ (ΙΜΧΑ)ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΠΕΤ)ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΝΟΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΑΥΠΛΙΟΥΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Δ. ΒΟΛΟΥΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣΘΕΑΤΡΟ ΑΕΡΟΠΛΟΙΟΚΕΝΤΡΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΛΑΪΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ (ΕΠΙΣΕΥ) ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ

ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΑΝΑΣΤ. ΑΒΕΡΩΦ - ΤΟΣΙΤΣΑΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΥΖ. ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖ. ΜΝΗΜΕΙΩΝΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΛ. ΣΟΥΤZΟΥΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΑΣΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ ΑΠΘ (ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΘ)ΙΔΡΥΜΑ Γ. ΤΣΑΡΟΥΧΗΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣΙΔΡΥΜΑ ΟΡΟΥΣ ΣΙΝΑΜΟΥΣΕΙΟ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΚΡΑΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣΙΔΡΥΜΑ Κ. Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟIΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣΣΥΛΛΟΓΟΣ - "ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ"ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (ΑΣΚΙ)ΙΔΡΥΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΘ. Β. ΜΠΟΤΣΗΜΟΥΣΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΟΡΙΣΤΩΝ ΑΪΣΤΡΑΤΗ - ΣΥΛΛΟΓΗ Τ. ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΙΔΡΥΜΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ, ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ - ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΟΓΟΥΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΙΠ - ΙΤΕ)ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣΙΤΕ - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΙΜΣ)ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

URL

http://www.venizelos-foundation.grhttp://www.lib.auth.grhttp://www.elia.org.grhttp://www.egeonet.grhttp://www.thmphoto.grhttp://www.athosmemory.comhttp://portal.archetai.grhttp://www.nationalopera.grhttp://www.imxa.grhttp://www.ipet.gr/digitech2http://www.ioannina-art.gr/index.php?q=el/firsthttp://www.koitida.grhttp://www.pantokrator.grhttp://www.diki.gr/digital_info.htmhttp://www.mmca.org.grhttp://www.aeroplio.grhttp://www.costume1960-90.gr

http://www.iccs.ntua.grhttp://www.averoffmuseum.grhttp://ekbmmdb.org/annakomhttp://www.nationalgallery.grhttp://www.academyofathens.grhttp://www.imth.grhttp://www.hpclab.ceid.upatras.grhttp://www.ert-archives.grhttp://www.auth.gr/teloglionhttp://www.tsarouchis.grhttp://www.corgialenios.grhttp://62.38.241.39/web/ioshttp://www.kazantzakis-museum.grhttp://www.odiokrat.gr http://www.nt-archive.grhttp://www.nt-archive.grhttp://www.benaki.grhttp://anemi.lib.uoc.gr/http://soc-arksrv3.aegean.gr/musichttp://pandektis.ekt.grhttp://vatopedi.orghttp://www.kenef.phil.uoi.grhttp://www.tainiothiki.grhttp://www.karamanlis-foundation.grhttp://www.epm.grhttp://www.hms.grhttp://dsmc.eap.grhttp://www.ikm.grhttp://digma.mmb.org.grhttp://www.trikalacity.gr http://www.askiweb.eu/http://idrmpotsi.grhttp://www.exile-museum.gr

http://www.lrf.gr

http://www.theatremuseum.grhttp://potheg.grhttp://www.ntng.grhttp://www.greekstatemuseum.comhttp://www.ics.forth.gr/culturestandardshttp://www.kozlib.grhttp://digitalcrete.ims.forth.grhttp://gallery.asfa.grhttp://www.chronologio.uoa.gr/

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ι 03-04 / 20092 0

αφιέρωμα“Φορείς και έργα που βραβεύθηκαν με το Βραβείο Αριστείας από το ΥΠΠΟ

03-04 / 2009 Ι ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2 1

αφιέρωμα “

ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ - Ψηφιακός Θησαυρός Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού http://pandektis.ekt.gr

Ένα από τα έργα που βραβεύθηκαν από τοΥΠΠΟ με το Βραβείο της Αριστείας ήταν οΠΑΝΔΕΚΤΗΣ. Πρόκειται για σημαντικές ψηφια-κές συλλογές ελληνικής ιστορίας και πολιτι-σμού του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών οιοποίες είναι πλέον διαθέσιμες στο Διαδίκτυοστη διεύθυνση: www.ekt.gr/pandektis. Πρό-κειται για συλλογές των Ινστιτούτων Νεοελ-ληνικών Ερευνών, Βυζαντινών Ερευνών καιΕλληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητος του ΕΙΕ,οι οποίες ψηφιοποιήθηκαν και διατίθενταιψηφιακά από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης(ΕΚΤ), στο πλαίσιο του έργου "ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ- Ψηφιακός Θησαυρός Πρωτογενών Τεκμη-ρίων Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού". ΟΠΑΝΔΕΚΤΗΣ είναι το αποτέλεσμα μιας πολύ-χρονης και επίπονης προσπάθειας των Ανθρω-πιστικών Ινστιτούτων του ΕΙΕ να είναι προ-σβάσιμο στο ευρύ κοινό, μέσω Διαδικτύου,πολύτιμο πολιτιστικό υλικό.

Στις συλλογές περιέχονται πληροφορίες γιατην ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά τηςΕλλάδας. Η ψηφιοποίηση και η ελεύθερηδιάθεση των συλλογών μέσω του Διαδι-κτύου, τις καθιστά προσιτές στους ειδικούςεπιστήμονες αλλά και σε κάθε ενδιαφερό-μενο, προάγοντας με αυτό τον τρόπο τηνελεύθερη πρόσβαση στη γνώση.

Μέχρι σήμερα, διατίθενται ελεύθερα στοΔιαδίκτυο 35.000 εγγραφές και 20.000 τεκ-μήρια, με δυνατότητα αναζήτησης προ-σαρμοσμένης στις ανάγκες του κάθε χρή-στη. Πρόκειται για τις ακόλουθες συλλογέςτων Ινστιτούτων Νεοελληνικών Ερευνών,Βυζαντινών Ερευνών και Ελληνικής καιΡωμαϊκής Αρχαιότητος του Εθνικού Ιδρύ-ματος Ερευνών:

• Νεοελληνική Εικονιστική Προσωπογραφία

• Ταξιδιωτική Γραμματεία, 15ος-19ος αιώνας

• Τεκμήρια Ελληνικής Χαρτογραφίας

• Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας

• Αρχείο Εραλδικών Μνημείων του Ελλαδικού Χώρου

• Έλληνες Ζωγράφοι μετά την Aλωση: 1450-1830

• Οι Λειτουργοί της Ανώτατης, Μέσηςκαι Δημοτικής Εκπαίδευσης (19ος αι.)

• Ελληνικός Τύπος του Εξωτερικού

• Βιομηχανικές και Βιοτεχνικές Επιχειρήσεις στο Αιγαίο

• Μοναστηριακά Aρχεία - ΈγγραφαΑγίου Όρους και Πάτμου

• Αρχαίες Eλληνικές και ΛατινικέςEπιγραφές της Aνω Μακεδονίας, της Αιγαιακής Θράκης και της Αχαΐας.

Το επόμενο βήμα είναι η επέκταση του ψηφια-κού υλικού του ΠΑΝΔΕΚΤΗ και η δημιουρ-γία ενός Θεματικού Αποθετηρίου για τιςΑνθρωπιστικές Επιστήμες, στο πλαίσιο τωνδράσεων του ΕΚΤ για ανάπτυξη υποδομώνανοικτής πρόσβασης. Σημειώνεται ότι πέρααπό τον ΠΑΝΔΕΚΤΗ, οι υποδομές ανοικτήςπρόσβασης που αναπτύσσει το ΕΚΤ, με ελεύ-θερη διάθεση του περιεχομένου στο Διαδί-κτυο είναι: το Αποθετήριο Ήλιος του Εθνι-κού Ιδρύματος Ερευνών, το Εθνικό ΑρχείοΔιδακτορικών Διατριβών και τα διεθνή Επι-στημονικά Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης:Βυζαντινά Σύμμεικτα (περιοδικό του Ινστι-τούτου Βυζαντινών Ερευνών/ΕΙΕ), Τεκμήρια(περιοδικό του Ινστιτούτου Ελληνικής καιΡωμαϊκής Αρχαιότητος/ΕΙΕ), The HistoricalReview/La Revue Historique (περιοδικό τουΙνστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών/ΕΙΕ) καιοι περιοδικές εκδόσεις "Ενημερωτικό Δελ-τίο" και "Τετράδια Εργασίας" του Ινστιτού-του Νεοελληνικών Ερευνών/ΕΙΕ.

Στις μελλοντικές ενέργειες του ΕΚΤ για ταΑποθετήρια περιλαμβάνονται: η διεύρυνσητου υλικού των αποθετηρίων με εισαγωγήαναδρομικού υλικού και με ενεργοποίησητης υπηρεσίας αυτό-αρχειοθέτησης, η αύξη-ση του αριθμού των παρεχόμενων υπηρε-σιών και η ενσωμάτωση τεχνολογιών web2.0. Στόχος αυτών των ενεργειών είναι ηπεραιτέρω αξιοποίηση του περιεχομένουτους, η υποστήριξη της εκπαιδευτικής δια-δικασίας και της δια βίου μάθησης, και ηδιεύρυνση του αριθμού των χρηστών.

Ψηφιακή Κρήτη: ΜεσογειακέςΠολιτισμικές Διαδρομέςhttp://digitalcrete.ims.forth.gr

Ένα σύνολο πολιτισμικών πληροφοριών γιατην Αρχαιολογία, το Περιβάλλον, την Ιστο-ρία, την Τέχνη και τη Μουσική της Κρήτης,από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διατίθε-νται στο ευρύ κοινό μέσω του δικτυακούτόπου "Ψηφιακή Κρήτη: Μεσογειακές Πολι-τισμικές Διαδρομές" που υλοποίησε το Ινστι-τούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύμα-τος Τεχνολογίας και Έρευνας. Οι επισκέπτεςμπορούν να περιηγηθούν στην Κρήτη μέσωενός Ψηφιακού Αρχαιολογικού Ατλαντα, πουπεριλαμβάνει σειρά χαρτογραφικών εφαρ-μογών και εικονική πλοήγηση σε τρισδιά-στατο μοντέλο του νησιού. Μπορούν, επί-σης, να αντλήσουν πληροφορίες για τα έργαδυτικής τέχνης στην Κρήτη την εποχή της Βενε-τοκρατίας, τα οθωμανικά μνημεία και τηνκατοίκηση στην Κρήτη κατά την οθωμανικήπερίοδο, καθώς και για την ιστορία των κρη-τικών πόλεων στους νεότερους χρόνους.

Η "Ψηφιακή Κρήτη" περιλαμβάνει ακόμηψηφιοποιημένο όλο το φωτογραφικό υλικό

και την ηλεκτρονική τεκμηρίωση των έργωντου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο),καθώς και των σχολίων των μελετητών τουσε μια ενιαία βάση δεδομένων. Τέλος, οι επι-σκέπτες μπορούν να διανύσουν ψηφιακές"μουσικές διαδρομές" στην Κρήτη, μέσω τηςομώνυμης εφαρμογής.

Στόχος του έργου είναι η ανάδειξη σε ψηφια-κή μορφή και η διαχείριση της πολιτιστικήςκληρονομιάς της Κρήτης, από την προϊστο-ρική εποχή μέχρι τους νεότερους και σύγ-χρονους χρόνους. Αν και το μεγαλύτερο τμή-μα των βάσεων δεδομένων είναι διαθέσιμομέσω του Διαδικτύου, ακόμη περισσότερεςπληροφορίες είναι διαθέσιμες μέσω της Μονά-δας Ψηφιακής Τεκμηρίωσης που βρίσκεταιστις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Μεσογει-ακών Σπουδών (Μελισσηνού και Νικηφό-ρου Φωκά 130, Παλιά Πόλη Ρεθύμνου).

Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας http://www.potheg.gr

Πρόκειται για τον δικτυακό τόπο για τηνανάδειξη της νεοελληνικής γλωσσικής κλη-ρονομιάς που αναπτύχθηκε από το Ινστι-τούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ), στοπλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμμα-τος "Κοινωνία της Πληροφορίας". Ο Πολι-τιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας(ΠΟΘΕΓ) περιλαμβάνει μια σημαντική ψηφια-κή συλλογή κειμένων της νεοελληνικήςγραμματείας, με αντιπροσωπευτικά κείμε-να συγγραφέων από όλα τα λογοτεχνικάείδη και από μια ευρεία περίοδο που ξεκι-νά από το νεοελληνικό Διαφωτισμό (τέλη18ου με αρχές 19ου αιώνα) και φθάνειμέχρι τη σημερινή εποχή.

Κάθε κείμενο συνοδεύεται από εκτενή τεκ-μηρίωση (βιογραφία και εργογραφία συγ-γραφέα, αποσπάσματα κριτικών κείμενων,βιβλιογραφία, φωτογραφικό υλικό) καθώςκαι από πρωτότυπο υλικό με πληροφορίεςγια το ρεύμα και τη λογοτεχνική σχολή στηνοποία εντάσσεται. Ο ΠΟΘΕΓ δημιουργή-θηκε για την πολιτιστική, επιστημονική καιεκπαιδευτική αξιοποίηση της συλλογήςαυτής από το ευρύτερο, αλλά και το ειδι-κό κοινό, ενώ ενσωματώνει τεχνολογικέςκαινοτομίες, υποστηρίζοντας δυνατότητεςπολύπλευρης αναζήτησης/ανάκτησης καισύνθετους μηχανισμούς πρόσβασης στοπεριεχόμενο.

αφιέρωμα“

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ι 03-04 / 20092 2

ενιαίο τρόπο και προδιαγραφές των διά-φορων διαθέσιμων κόμβων για τα νησιάτου Αιγαίου.

Ψηφιακά Αρχεία Ιδρύματος"Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής" http://www.karamanlis-foundation.gr

Συλλογές ιδιαίτερης πολιτιστικής και ιστο-ρικής αξίας περιλαμβάνουν τα αρχεία τουΙδρύματος "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής",στα οποία πια η πρόσβαση δε χρειάζεταινα είναι φυσική. Η βάση για την ψηφιοποί-ηση του πολύτιμου αρχειακού υλικού μπή-κε από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του80 που ξεκίνησε η αναλυτική τεκμηρίωση,μικροφωτογράφηση και ηλεκτρονική κατα-γραφή του, ενώ η καταχώρησή του σε κεντρι-κό δίκτυο υπολογιστών πραγματοποιήθη-κε το 1992. Το 2004 αποφασίστηκε οπεραιτέρω εκσυγχρονισμός των παρεχο-μένων υπηρεσιών του Ιστορικού Αρχείου,στο πλαίσιο του έργου "Ψηφιοποίηση, τεκ-μηρίωση και ανάδειξη των αρχείων τουΙδρύματος Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής",με σκοπό να παρασχεθεί ευχερέστερη πρό-σβαση στους ερευνητές.

Σήμερα, στον δικτυακό τόπο του Ιδρύμα-τος έχει κανείς πρόσβαση σε 230.000 σελί-δες έγγραφου και έντυπου υλικού από τοαρχείο Κ. Καραμανλή, σε οπτικοακουστι-κή συλλογή (20.000 φωτογραφίες, 250ώρες βίντεο) και στη συλλογή των προ-σωπικών κειμηλίων του Κ. Καραμανλή. Γιατην εύκολη αναζήτηση των τεκμηρίων, μάλι-στα, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ολο-κληρωμένο σύστημα διαχείρισης ψηφια-κών συλλογών, ενώ ιδιαίτερη μέριμνα έχειληφθεί για τη διαχείριση της πρόσβασηςστο ψηφιακό υλικό σε επίπεδο μεταδεδο-μένων.

Το Ιστορικό Αρχείο του Ιδρύματος, με στό-χο τη διάχυση της ιστορικής πληροφορίαςστο ευρύτερο κοινό και γενικότερα στηνανάπτυξη των κατάλληλων συνθηκών γιατη δημιουργία πολιτιστικού αποθέματος καιτην ανάδειξη της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστο-ρίας, έχει προχωρήσει και στην ψηφιοποί-ηση του πλούσιου φωτογραφικού υλικούτης Συλλογής Ιστορικών Κειμηλίων του Ανα-στασίου Κανελλόπουλου, ενώ το επόμενοστάδιο είναι η ψηφιοποίηση τριών ακόμααρχείων σημαντικών Ελλήνων πολιτικώνπροσωπικοτήτων, του Παναγή, του Κων-σταντίνου και της Λίνας Τσαλδάρη.

Το πρωτότυπο περιεχόμενο είναι διαθέσι-μο σε τρεις γλώσσες: ελληνικά, αγγλικά καιγαλλικά, ενώ προσφέρονται ακόμη στονεπισκέπτη ένας εύχρηστος "Θησαυρός Λογο-τεχνικών Όρων", στατιστικές πληροφορίεςγια την εμφάνιση λημμάτων στα ψηφιο-ποιημένα έργα, καθώς και κάποια - περιο-ρισμένου περιεχομένου - εκπαιδευτικά παι-χνίδια. Σκοπός του Πολιτιστικού Θησαυρούτης Ελληνικής Γλώσσας είναι η συστηματι-κή ψηφιακή τεκμηρίωση, η βελτίωση τηςκατανόησης του ελληνικού γλωσσικού πολι-τισμού, η προώθηση της πολιτιστικής εκπαί-δευσης, η διάχυση προτύπων τεκμηρίωσηςσυλλογών πολιτιστικών αντικειμένων κ.ά.

Πολιτιστική Πύλη του Αρχιπελάγουςτου Αιγαίουhttp://www.egeonet.gr

Ένας σύγχρονος ψηφιακός οδηγός πουπαρουσιάζει την ιστορία, τον πολιτισμό καιτο φυσικό περιβάλλον των νησιών του Αιγαί-ου από την Προϊστορία μέχρι σήμερα είναιη "Πολιτιστική Πύλη του Αρχιπελάγους τουΑιγαίου" που υλοποίησε το Ίδρυμα MείζονοςEλληνισμού. Στόχος του έργου είναι ναφέρει σε επαφή το ελληνικό αλλά και τοδιεθνές κοινό με την ιστορική, πολιτισμικήκαι περιβαλλοντική φυσιογνωμία του Αιγαί-ου και συγχρόνως να αποτελέσει ένα χρή-σιμο εργαλείο για όσους σκοπεύουν να επι-σκεφθούν τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά.

Ο κόμβος περιλαμβάνει λήμματα που παρου-σιάζουν, με απλό και κατανοητό τρόπο,τόσο την ιστορία και τον πολιτισμό των μεμο-νωμένων νησιών, όσο και ευρύτερα ζητή-ματα ιστορικού και πολιτισμικού χαρακτή-ρα, όπως η ναυτιλία, η πειρατεία, η αρχαιολογίατου Αιγαίου, ο λαϊκός πολιτισμός και ηδημογραφία. Επίσης, παρουσιάζονται λήμ-ματα που αφορούν τόσο τη σημερινή κοι-νωνία και οικονομία των νησιών, όσο καιτο φυσικό περιβάλλον, την αρχιτεκτονική,το οικοσύστημα και τη γεωλογία.

Ο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για ταφεστιβάλ, τις αθλητικές ομάδες, τους πολι-τιστικούς συλλόγους, τα πανηγύρια και τιςγιορτές που διοργανώνονται, τις εφημερί-δες, τους τηλεοπτικούς και τους ραδιοφω-νικούς σταθμούς, τους παραδοσιακούς οικι-σμούς ή τα φυσικά μνημεία. Τα λήμματαυποστηρίζονται από χάρτες, φωτογραφίες,βιβλιογραφία, δικτυογραφία, παραθέματααπό τις πηγές, γλωσσάρι, βίντεο, αρχείαήχου και άλλες πολυμεσικές εφαρμογές.Παράλληλα, η Πύλη λειτουργεί ως οδη-γός στο Διαδίκτυο, με την καταγραφή, αξιο-λόγηση, ομαδοποίηση και παρουσίαση με

Ψηφιακός Πολιτισμός στον ΚόσμοΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται ήδη απότο 2000 για την ψηφιοποίηση και την επι-γραμμική προσβασιμότητα του πολιτι-σμικού υλικού. Το διάστημα 2002-2004,έγιναν σημαντικά βήματα προς τον συντο-νισμό των ενεργειών ψηφιοποίησης στονευρωπαϊκό χώρο, με έκδοση κοινών οδη-γιών και καλών πρακτικών σε βασικούςτομείς που αφορούν στην ψηφιοποίηση,τεκμηρίωση και διαχείριση περιεχομένου,και στη διάδοση των αποτελεσμάτων σεευρωπαϊκό επίπεδο. Αξίζει να αναφερθείότι τον Οκτώβριο 2003 η γενική συνέ-λευση της UNESCO υιοθέτησε την ΧάρταΔιατήρησης της Ψηφιακής Κληρονομιάς,η οποία αναφέρεται στην προτεραιότηταανάπτυξης νομικού και θεσμικού πλαισί-ου για την προστασία και ψηφιοποιημένηδιατήρηση της πνευματικής κληρονομιάς.

Από το 2005 η ψηφιακή σύγκλιση με στό-χο τη διατήρηση και προβολή της Ευρω-παϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτε-λεί βασική αναφορά και στόχο, και ηδημιουργία Ψηφιακών Βιβλιοθηκών, Μου-σείων και Αρχείων αποτελεί προτεραιό-τητα τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκόεπίπεδο. Τον τελευταίο χρόνο, τόσο σεευρωπαϊκό επίπεδο, με την επιλογή των"Ψηφιακών Βιβλιοθηκών" ως κεντρικήςπρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτρο-πής, όσο και σε διεθνές, με τις ανακοι-νώσεις προγραμμάτων ψηφιοποίησης πολι-τιστικού περιεχομένου από τη Google, τηΜicrosoft, τη Yahoo, οι ενέργειες συντο-νισμού της δημιουργίας, διαχείρισης καιπρόσβασης στο πολιτιστικό απόθεμα πολ-λαπλασιάστηκαν και οδήγησαν στον καθο-ρισμό ενός νέου Ευρωπαϊκού ΔυναμικούΣχεδίου Δράσης, το οποίο θεωρεί τα εθνι-κά ψηφιακά πολιτιστικά τεκμήρια ως μέροςενός ευρωπαϊκού αποθέματος, προσβά-σιμου και χρησιμοποιήσιμου από οποι-ονδήποτε πολίτη.

Η Ευρωπαϊκή Ψηφιακή ΒιβλιοθήκηEUROPEANA και το δίκτυο ATHENAhttp://www.europeana.euhttp://www.athenaeurope.org

Σε περισσότερα από 10.000.000 ευρω-παϊκά τεκμήρια θα προσφέρει ελεύθερηπρόσβαση η EUROPEANA, η ευρωπαϊκήψηφιακή βιβλιοθήκη, μέχρι τον Ιούνιο του2010 οπότε και αναμένεται να ολοκλη-ρωθεί στη νέα της μορφή. Η Europeanaαποτελεί ένα σημείο πρόσβασης στηνπλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώ-πης μέσω μιας δικτυακής πύλης, διαθέ-

αφιέρωμα “

03-04 / 2009 Ι ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2 3

τα, την Ολλανδία, την Πολωνία, την Πορ-τογαλία, την Ισπανία και τη Σουηδία. ΤοMICHAEL δίνει, ουσιαστικά, την ευκαιρίασε πολιτιστικούς φορείς, ανεξαρτήτως μεγέ-θους, να προβάλλουν τις συλλογές τουςσε εθνικό και στη συνέχεια σε ευρωπαϊκόεπίπεδο, ώστε να διευκολυνθεί η πρό-σβαση για όσο το δυνατόν ευρύτερο κοι-νό. Στην Ελλάδα, το έργο αποσκοπεί στηνδημιουργία ενός συγκεντρωτικού κατα-λόγου ψηφιακών συλλογών του ελληνι-κού πολιτιστικού αποθέματος, και στηνπροσπάθεια αυτή συμμετέχουν το ΕθνικόΜετσόβιο Πολυτεχνείο και το ΥπουργείοΠολιτισμού.

Παγκόσμια Ψηφιακή Βιβλιοθήκη:Εκδοτικοί θησαυροί από όλο τονκόσμο σε ψηφιακά ράφια http://www.wdl.org

Χρήστες του Διαδικτύου από όλο τον κόσμοέχουν πια την ευκαιρία να επισκέπτονταιοποιαδήποτε στιγμή την Παγκόσμια Ψηφια-κή Βιβλιοθήκη (World Digital Library), πουάνοιξε τις πύλες της στις 21 Απριλίου, γιανα "ξεφυλλίσουν" κάποιους από τους ανε-κτίμητους πολιτιστικούς θησαυρούς πουπροσφέρει δωρεάν στο κοινό.

Πρόκειται για ένα έργο που υλοποιεί ηUNESCO σε συνεργασία με τη Βιβλιοθήκητου Κογκρέσου των ΗΠΑ και 31 άλλωνβιβλιοθηκών και ινστιτούτων, συγκεντρώ-νοντας και ψηφιοποιώντας χειρόγραφα, χάρ-τες, σπάνια βιβλία, οπτικοακουστικό υλικό,φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά σχέδια και άλλασημαντικά πολιτιστικά τεκμήρια από όλοτον κόσμο.

Στόχος της Παγκόσμιας Ψηφιακής Βιβλιο-θήκης είναι να προωθήσει τη διεθνή καιδιαπολιτισμική κατανόηση, να διευρύνει τομη-ευρωπαϊκό και μη-δυτικό περιεχόμενοστο Διαδίκτυο, γεφυρώνοντας το ψηφιακόχάσμα ανάμεσα στις χώρες και αναπτύσ-σοντας την πολυγλωσσία, να προσφέρειάφθονο ποιοτικό πολιτιστικό περιεχόμενοσε εκπαιδευτικούς, σπουδαστές αλλά καιστο ευρύτερο κοινό και να συνεισφέρει στησυστηματική έρευνα.

Ο δικτυακός κόμβος της Παγκόσμιας Ψηφια-κής Βιβλιοθήκης λειτουργεί σε επτά γλώσ-σες - αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ρωσικά,κινεζικά, αραβικά και πορτογαλικά, ενώπεριλαμβάνει περιεχόμενο σε πάνω από40 γλώσσες. Οι επισκέπτες της βιβλιοθή-κης μπορούν να περιηγηθούν στα 1.170λήμματα που περιλαμβάνει για αρχή (τοπλάνο είναι να εμπλουτίζεται διαρκώς μεπεριεχόμενο από περισσότερους οργανι-σμούς και βιβλιοθήκες), επιλέγοντας περιο-χή, χρονική περίοδο, θεματική ενότητα κ.ά.Λεπτομερείς περιγραφές και βίντεο με παρου-σιάσεις επιλεγμένων αντικειμένων από ειδι-κούς συνοδεύουν το πρωτότυπο υλικό,παροτρύνοντας το κοινό να εντρυφήσει στηνπαγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

σιμης σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, πουκαθιστά δυνατή την ενιαία αναζήτηση καιπλοήγηση στις ψηφιοποιημένες συλλο-γές των ευρωπαϊκών βιβλιοθηκών, αρχεί-ων και μουσείων.

Ήδη από το 2005 σημαντικοί πολιτιστικοίοργανισμοί - μουσεία, εθνικές υπηρεσίεςαρχείων, εθνικές βιβλιοθήκες και άλλοιπολιτισμικοί φορείς από όλη την Ευρώ-πη, έχουν προσφέρει σχεδόν 4 εκατ. τεκ-μήρια (βιβλία, εφημερίδες, επιστολές, ημε-ρολόγια, πίνακες ζωγραφικής, σχέδια,χάρτες, φωτογραφίες, μουσική και ηχητι-κά τεκμήρια, ταινίες, επίκαιρα και τηλεο-πτικές εκπομπές).

Στο μεταξύ, το νέο έργο ATHENA, έναευρωπαϊκό δίκτυο για τη διαλειτουργικήσύνδεση πολιτιστικού περιεχομένου μεαπώτερο σκοπό την ενσωμάτωσή του στηEUROPEANA, τέθηκε πρόσφατα σε λει-τουργία. Στόχος του ATHENA είναι να συνει-σφέρει στην ψηφιακή ολοκλήρωση τωνδιαφόρων τομέων πολιτιστικής κληρονο-μιάς, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή τωνμουσείων και των άλλων φορέων πουδιαχειρίζονται πολιτιστικές συλλογές, συντο-νίζοντας τις διαδικασίες προτυποποίησης,αναπτύσσοντας λογισμικά εργαλεία καισυνιστώμενες πρακτικές για τη διευκό-λυνση της πρόσβασης στο ψηφιακό υλι-κό, συνενώνοντας τα διάφορα άλλα σχε-τικά έργα που είναι σε εξέλιξη ή έχουνολοκληρωθεί (EuropeanaNet, MICHAELκ.ά.) και εμπλουτίζοντας τη EUROPEANA.Στην Ελλάδα το ΥΠΠΟ και το ΕΜΠ θαυποστηρίξουν τους φορείς που θα επιλέ-ξουν να διαθέσουν πολιτιστικό περιεχό-μενο, τόσο σε θέματα επιλογής του υλι-κού όσο και σε τεχνικά θέματα για τηχρησιμοποίηση των παρεχόμενων λογι-σμικών εργαλείων του ATHENA.

Συλλογές βιβλιοθηκών και onlineεκθέσεις στο TheEuropeanLibrary.orghttp://www.theeuropeanlibrary.org/

Περισσότερες από 330 συλλογές από 38εθνικές βιβλιοθήκες της Ευρώπης είναιδιαθέσιμες, με δυνατότητες αναζήτησηςκαι υποστηρικτικό υλικό σε 22 γλώσσες,στο δικτυακό τόπο www.TheEuropeanLibrary.org. Ο δικτυακός τόπος αναπτύχθηκε ωςκεντρικό σημείο πρόσβασης στο περιε-χόμενο των εθνικών βιβλιοθηκών τωνχωρών της ΕΕ και, στη συνέχεια, εξελί-χθηκε με βάση σχόλια και συστάσεις τωνχρηστών.

Ο δικτυακός τόπος περιλαμβάνει περιε-χόμενο σε όλα τα επιστημονικά πεδία μεεφαρμογές web 2.0, ενώ εξειδικεύεται σεonline εκθέσεις. Για παράδειγμα, η νέαέκθεση σχετικά με τους ΝαπολεόντειουςΠολέμους περιλαμβάνει περισσότερα από200 σπάνια εκθέματα από τις εθνικές βιβλιο-θήκες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, τηςΓαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, τηςΣουηδίας, της Δανίας, της Ολλανδίας και

της Σερβίας. Στα τεκμήρια περιλαμβάνε-ται σπάνιο υλικό όπως ο ΣυνταγματικόςΧάρτης της Γαλλίας (1814), σκίτσα τουΦρανσίσκο Γκόγια (1810) και στρατιωτι-κοί χάρτες που απεικονίζουν τον σχεδια-σμό των επιθέσεων του Ναπολέοντα.

Σημειώνεται πως η υπηρεσία αυτή τουοργανισμού των ευρωπαϊκών εθνικώνβιβλιοθηκών CENL (Conference of EuropeanNational Librarians) παρέχει δωρεάν πρό-σβαση σε βιβλία, περιοδικά, συγγράμ-ματα, οπτικοακουστικό και ψηφιακό υλι-κό από εθνικές βιβλιοθήκες της ΕΕ, μεταξύτων οποίων και η Εθνική Βιβλιοθήκη τηςΕλλάδος. Αποτελεί δε τη βάση για τηνψηφιακή βιβλιοθήκη για την επιστήμη καιτον πολιτισμό της Ευρώπης, Europeana.eu.

MICHAEL: Οι τέχνες φιλοξενούνταιστο Διαδίκτυοhttp://www.michael-culture.org

Ψηφιακές συλλογές από μουσεία, αρχεία,βιβλιοθήκες και άλλους πολιτιστικούςφορείς από όλη την Ευρώπη βρίσκονταιστη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου μέσωτης ευρωπαϊκής διαδικτυακής πύληςMICHAEL (Multilingual Inventory of CulturalHeritage in Europe). Με δυο λόγια, ηπολύγλωσση διαδικτυακή πύλη MICHAELπεριλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για πολ-λές ενδιαφέρουσες συλλογές αντικειμέ-νων τέχνης, στηριγμένη σε εθνικούς κατα-λόγους ψηφιακών πόρων, οι οποίοι έχουνδημιουργηθεί από τις χώρες που συμμε-τέχουν στην προσπάθεια αυτή.

Εκτός από τη βάση δεδομένων, η οποίασυγκεντρώνει την ψηφιακή πολιτιστική κλη-ρονομιά των χωρών που συμμετέχουν καιπεριέχει εγγραφές που περιγράφουν ψηφια-κές συλλογές (αλλά και τους πολιτιστικούςφορείς που τις διαχειρίζονται, τους αντί-στοιχους ιστοχώρους πρόσβασης, καθώςκαι άλλα πολιτιστικά προϊόντα), η ευρω-παϊκή διαδικτυακή πύλη MICHAEL περι-λαμβάνει άρθρα και ιστορίες χρηστών, οιοποίες προσεγγίζουν τις διάφορες πτυχέςτης ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάςκαι το ίδιο το περιεχόμενο του έργου. Τοέργο MICHAEL ξεκίνησε ως μία συνεργα-σία μεταξύ της Γαλλίας, της Ιταλίας και τηςΒρετανίας, με σκοπό την επέκταση μιαςπολιτιστικής διαδικτυακής πύλης που είχεδημιουργηθεί στη Γαλλία.

Η συνέχειά του, το MICHAEL Plus, περιέ-λαβε και την Τσεχία, τη Φινλανδία, τη Γερ-μανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Μάλ-