წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

104
irina samsonia wigniereba

description

წინამდებარე სახელმძღვანელო განკუთვნილია იმ მოსწავლეებისათვის, რომლებმაც სხვადასხვა მიზეზების გამო სათანადოდ ვერ აუწყვეს ფეხი სასწავლო პროცესსს და ამიტომ კითხვასა და წერაში გარკვეული პრობლემები შეექმნათ.

Transcript of წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

Page 1: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

irina samsonia, filologidaamTavra iv. javaxiSvilis saxelo-bis Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis filologiis fakulteti, klasikuri enebis ganyofileba. 2008-2011 wlebSi muSaobda erovnu-li saswavlo gegmebisa da Sefaseb-

is centrSi qarTuli enisa da literaturis jgufis xelmZRvanelad. 2011-2012 wlebSi iyo saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros zogadi ga-naTlebisa da erovnuli saswavlo gegmebis ganviTare-bis departamentis saxelmwifo enebis jgufis xelmZ-Rvaneli. 2012 wlidan dRemde muSaobs gamocdebis erovnul centrSi qarTuli enisa da literaturis jgufis xelmZRvanelad. aqvs pedagogiuri gamocdile-ba. aswavlida qarTuli enasa da literaturas, aseve laTinur enas me-6 saavtoro skolaSi.

irina samsonia

wigniereba

Page 2: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

irina samsonia

Tbilisi 2012

wigniereba

Page 3: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

ISBN 978-9941-0-4927-9

© samoqalaqo ganviTarebis instituti,2012

proeqti ,,axali SesaZleblobebi saganmanaTleblo saWiroebis mqone bavSvebs“ dafinansebulia evrokavSirisa da Ria sazogadoebis insti-tutis mier da xorcieldeba samoqalaqo ganviTarebis institutis, aso-ciacia zekarisa da marneulis axalgazrduli centris mier.

publikaciaSi gamoTqmuli mosazrebebi SeiZleba ar gamoxatavdes evro-kavSirisa da Ria sazogadoebis institutis mosazrebebs.

Project “New Opportunities for Educationally Deprived Children” was made possible by the support of European Union and Open Society Institute. Project is implementing by the Civic development Institute, Association “Zekari” and Marneuli Youth Center.

The contents of this publication do not necessarily reflect the views of European Union and Open Society Institute

avtori: irina samsoniarecenzenti: simon janaSiadizainer-damkabadonebeli: ekaterine wiqariSvili

sakonsultacio sabWoanTaZe iaboWoriSvili mananagorgoZe sofiomosiaSvili Tamar

wignis SeqmnaSi gansakuTebuli wvlili Seitanes samoqalaqo ganviT-rebis institutis TanamSromlebma, ganaTlebis eqspertebma, romleb-mac SeimuSaves ganaTlebis meore Sansis qarTuli modeli.

ideis warmatebiT ganxorcielebis procesSi aqtiurad monawileobdnen:baqraZe maiaTofaZe qeTevankobalaZe qeTevankorZaZe ekaterinepapava paatasamsonia irinaWanturia Tamar

daibeWda gamomcemloba mwignobariTbilisi, 2012

Page 4: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

Sesavali

winamdebare saxelmZRvanelo gankuTvnilia im mo-swavleebisTvis, romlebmac sxvadasxva mizezis gamo sa-Tanadod ver auwyves fexi saswavlo process da amitom kiTxvasa da weraSi garkveuli problemebi SeeqmnaT.

imisaTvis, rom davexmaroT am moswavleebs rac SeiZleba swrafad da advilad gadalaxon es winaRo-ba, Cven maT vTavazobT damatebiT sakiTxav masalas - sxvadasxva saxisa da sirTulis teqstebs, romlebic amomwuravad da mravlamxrivad aris damuSavebuli. te-qstebs axlavs rogorc wakiTxulis gageba-gaazrebaze orientirebuli kiTxvebi da davalebebi, ise wignierebi-sTvis aucilebeli sxvadasxva saazrovno unarebis gas-aaqtiurebeli da ganmaviTarebeli savarjiSoebi.

sakiTxav masalad SevecadeT SegverCia Tematurad saintereso, mimzidveli, amave dros martivad aR-saqmeli teqstebi. am wignSi moswavleebi waikiTxaven da daamuSaveben xalxur da literaturul zRapre-bs, SesaniSnavi qarTveli da ucxoeli mwerlebis mier Seqmnil sabavSvo moTxrobebsa da leqsebs, aseve sx-vadasxva mizniT Seqmnil sainformacio, SemecnebiT Tu yofiT teqstebs. yovelive es ki, vimedovnebT, garkveul daxmarebas gauwevs moswavleebs, daZlion wera-kiTxva-Si arsebuli problemebida droTa ganmavlobaSiSeZlon wignierebis Tanamedrove moTxovnebis dakmayofileba.

irina samsonia

Page 5: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

sarCevi

Citi Ciora, vaxtang kaxaZe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

ia da WianWvelebi, niko kecxoveli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

damakvirdi, ilia WavWavaZe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

puri, jani rodari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

nadirTa Zmoba, qarTuli xalxuri zRapari . . . . . . . . . . 18

melia da Txa, rusuli xalxuri zRapari . . . . . . . . . . . . . 22

melia da batebi, Zmebi grimebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

ris Svils ra hqvia? (SoTa xodaSnelis mixedviT) 29

ratom uyvars adamians cxeni, rodion qorqia . . . . . . 33

Semodgoma, giorgi wereTeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

ra aris wyali da risTvis viyenebT mas? . .. . .. . . 40

axali weli da saqarTvelo . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . 43

zamTari, Sio mRvimeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Zmebi(sulxan-saba orbelianis mixedviT) . . . . . . . . . . . . 55

rogor gaiyves Zmebma qoneba, afxazuri zRapari . . 59

adamis da evas samoTxidan gandevna .. . .. . .. . .. . . 63

ilia da patara biWuna, nino nakaSiZe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

nawyveti ”tom soieridan”, mark tveni . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

marti wavida, SuSana mgelaZe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

Page 6: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

cxra Zmani xerxeuliZeni(iakob gogebaSvilis mixedviT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Cemi samSoblo, lado asaTiani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

meCongure, qarTuli xalxuri zRapari . . . . . . . . . . . . . . . 84

varsvlavTmricxveli glexi, italiuri zRapari . . . 90

celi kivis, galaktion tabiZe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

energia rom gvqondes .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . 97

sabavSvo literatura(statia enciklopediidan) 99

Page 7: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

***

RmerTma rom qveyana gaaCina, dedamiwas guli

gadauxsna, Sig auarebeli simdidre Caudga da adamians

uanderZa: iSrome, gaisarje da eg simdidre dedamiwis

gulidan amoiRe da Sens sadRegrZelod moixmareo!

ilia WavWavaZe

Page 8: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

7a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

vaxtang kaxaZe

Citi Ciora

Citi Ciora giga biWis ezoSi dafuTfuTebda, budis gasakeTeblad adgils eZebda. Tavis saqmeSi garTul Citunas gigam qva esrola. is qva Cioras kinaRam TavSi moxvda!

- aaa!... mivxvdi, mivxvdi, ratom ar arian am ezoSi Citebi! - Tqva Cioram. didxans ar ufiqria, frTa frTas Semohkra da TviTonac gaecala qvasrolia biWis ezos.

kiTxvebi da davalebebi?

1. risi gakeTeba undoda Cit Cioras gigas ezoSi?

2. ra gaakeTa am dros gigam?

3. ra Tqva Citma Cioram?

4. ratom esrola gigam qva Cits?

5. Tqveni azriT, hqonda gigas mizezi imisa, rom

CitisTvis qva esrola?

6. wakiTxulis mixedviT romelia swori?

• Cit Cioras qva TavSi moxvda.

• Cit Cioras qva odnav ascda.

7. Tqveni azriT, rogori biWia giga? Tqveni sityvebiT

SeafaseT gigas saqcieli.

8. ipoveTda amoiwereT sityva, romliTac avtori

axasiaTebs gigas.

9. ipoveT da amoiwereT sityva, romelic erTmaneTis

dafuTfuTebda - aq: saqmianad dafrinavda.

leqsikoni

Page 9: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

8a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

miyolebiT orjer meordeba teqstSi.

10. cxovrobdnen Tu ara sxva Citebi gigas ezoSi?

Tqveni azriT, ratom?

11. wakiTxulis mixedviT, rogor ezoebs eZeben Citebi

budis asaSeneblad?

12. ginaxavT odesme Citis bude? aRwereTTqveni

sityvebiT.

weriTi davaleba

13. daxate Citis bude.

Page 10: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

9a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

niko kecxoveli

ia da WianWvelebi

gazafxulda. ayvavdnen gazafxulis maxaroblebi: enZela, CitisTava, ia da sxvebi.

gia erTi buCqis Ziras daxriliyo da raRacas Cascqeroda.

- ras ucqeri, gia? - hkiTxa mamam.- iis buCqidan WianWvelebis budemde patara bi-

likia, WianWvelebi ki am bilikze midi-modian. veraferi gavige, ras darbian.

- aba, aiyvane budisken mimavali erTi WianWvela da daakvirdi, pirSi ra uWiravs?

giam frTxilad aiyvana erTi WianWvela da xelis gulze daisva. WianWvela aqeT-iqiT eca da xelis gul-ze pawawina marcvali datova.

- es raRaa?- es iis Teslia. WianWvelebs budeSi miaqvT, sazr-

dod inaxaven. zogs Wamen, zogi miwaSi rCeba da amodis, zogi ki gzaSi ekargebaT.

- maS, WianWvelebi iis gavrcelebas xels uwyoben! - wamoiZaxa giam da xeli xels Semohkra.

sazrdo - sakvebi.

leqsikoni

Page 11: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

10a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

kiTxvebi da davalebebi?

1. romeli yvavilebia moTxrobaSi CamoTvlili?

2. ra ver gaigo giam?

3. vin ambobs sityvebs: ”iis buCqidan WianWvelebis

budemde patara bilikia, WianWvelebi ki am bilikze

midi-modian”?

4. ris gakeTeba urCia mamam gias?

5. ra datova WianWvelam gias xelis gulze?

6. rogor gesmiT sityvebi: ”aqeT-iqiT eca”? gadmoeciT Tqveni sityvebiT, ras akeTebda

WianWvela.

7. SearCieT swori pasuxi da daasruleT winadadeba.

”maxarobeli” aris is, .....................................................

a) vinc mudam gaxarebulia;

b) vinc raime sasiamovnos gvaxarebs;

g) visac gazafxulis mosvla uxaria;

d) visTan yofnac Cven gvixaria.

8. moyeviT, rogor auxsna mamam gias, ratom darbian

WianWvelebi bilikze.

9. ra aRmoaCina giam?

10. rogor xdeba iis gavrceleba? Tqveni sityvebiT

aRwereT es procesi.

11. moTxrobis dasasruls vkiTxulobT, rom giam ”xeli

xels Semohkra”. Tqveni azriT, ra gauxarda gias?

Page 12: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

11a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

12. Tqveni azriT, WianWvelebi mxolod iis gavrcelebas

uwyoben xels Tu sxva mcenareebisac? ratom

fiqrobT ase?

13. daskvna SeiZleba gamovitanoT wakiTxulidan?

a) WianWvelebis Seswavla yvela bavSvisTvis

aucilebelia;

b) WianWvelas bunebisTvis sargebloba moaqvs;

g) Tu nebismier mwers xelis gulze davisvamT,

bevrs SevityobT mis Sesaxeb.

14. wakiTxulis mixedviT romelia swori da romeli -

ara? moniSneT Sesabamisi ujra.

• iis Tesli vrceldeba gazafxulze.

ð sworia ð mcdaria

• WianWvelebi anadgureben iebs.

ð sworia ð mcdaria

• WianWvelebi imisTvis atareben piriT iis Tesls,

rom xeli Seuwyon mis gavrcelebas.

ð sworia ð mcdaria

weriTi davaleba

15. kidev Tu iciT rame sxva mwerebis Sesaxeb,

romelTac sargebloba moaqvT? airCieT erT-erTi

da dawereT mis Sesaxeb.

davalebis Sesrulebisas ecadeT upasuxoT qvemoT

CamoTvlil kiTxvebs:

Page 13: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

12a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

1. saidan iciT am mweris Sesaxeb?

2. ginaxavT igi? sad? rodis?

3. rogor gamoiyureba? ra zomisaa? rogor aris

moxatuli? ra ferisaa? rogor xmas gamoscems

frenisas? a.S.

4. ra sargebloba moaqvs mas adamianebisTvis?

CamoTvaleT.

5. romelime moTxroba, zRapari, leqsi xom ar

wagikiTxavT am mweris Sesaxeb? gaixseneT romelime

nawarmoebi da mokled gadmoeciT misi Sinaarsi.

Page 14: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

13a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

ilia WavWavaZe

damakvirdi

kiTxvebi da davalebebi?1. ras exeba pirveli strofi?

2. rogori adamiani ar miaCnia poets vaJkacad?

rogori miaCnia?

3. rogor gesmiT sityvebi: ”vinca sisxlisa mRvrelia”?4. rogor gesmis sityvebi: ”vinca ubedurT mxsnelia”?5. Tqveni sityvebiT CamoayalibeT poetis Sexeduleba

vaJkacad imas ar vaqebvinca sisxlisa mRvrelia,vaJkacad igi miqia,vinca ubedurT mxsnelia.

kacad maSin xar saqebi,Tu es wesi wesad darge:yovel dResa Sens Tavs hkiTxo,aba dRes me vis ra varge?

wuTis-sofeli esea:Rame dRes uTenebia.rac mtrobas dauqcevia -siyvaruls uSenebia. wuTis-sofeli - anu

wuTisofeli: es qveyana; amqveyniuri cxovreba.

leqsikoni

Page 15: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

14a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

vaJkacobaze.

6. vis mimarTavs avtori meore strofSi, mxolod

kacebs Tu, zogadad, yvela adamians?

7. ra wesze saubrobs poeti?

8. gadmoeciT Tqveni sityvebiT fraza: ”Tu es wesi

wesad darge”.9. ra unda gaakeTos adamianma yoveldRiurad?

10. rogorebi arian is adamianebi, romlebic mudam

fiqroben imaze, rom sxvebs sikeTe moutanon?

11. CamoayalibeT meore strofSi gadmocemuli azri

Tqveni sityvebiT.

12. ras exeba mesame strofi?

a) bunebis kanonebs;

b) dRisa da Ramis monacvleobas;

g) siyvarulsa da mtrobas.

13. SeavseT gamotovebuli adgilebi:

siyvaruli ___________ amarcxebs iseve, rogorc

rogorc _________ sinaTle amarcxebs Ramis

______________.

14. ras gvaswavlis ilia WavWavaZe? iziarebT Tu ara

mis Sexedulebebs?

15. gsurT Tu ara ise icxovroT, rogorc es leqsi

gvarigebs? isaubreT amis Sesaxeb.

weriTi davaleba

16. mokled daaxasiaTeT adamiani, romelic iziarebs

samive strofSi gamoTqmul Sexedulebebs.

Page 16: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

15a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

jani rodari

puri

netavi mepure viyo:erT did purs gamovacxobdi,imodenas, rom am qveynadyvelas SimSils davacxrobdi.iqneboda mzeze didi,oqrosferi, gemrieli;mis saWmelad movidodaCileli Tu indoeli,Raribebi da bavSvebi,moxucebi da Citebi;am dRes davimaxsovrebdiTsiyvaruliT, mowiwebiT.iqneboda istoriis udidesi TariRi -- dRe, roca qveynad ar iyoerTi mSieri Raribic!

kiTxvebi da davalebebi?1. vin natrobs mepureobas?

a) avtori;

b) mSieri bavSvi;

g) Raribi;

d) moxuci.

2. rogori puris gamocxoba unda mas? amoiwereT teqstidan Sesabamisi sityvebi.

CamoTvlilTagan rogori puris gamocxoba migaC-niaT SeuZleblad? SesaZleblad?

Page 17: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

16a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

3. leqsis mixedviT, vis unda SeeWama es puri? CamoTvaleT yvela maTgani.

4. Tqveni azriT, mxolod Cilelebs da indoelebs unda eWamaT puri? daasabuTeT Tqveni pasuxi, moix-meT Sesabamisi sityvebi leqsidan.

5. romeli qveynebis mkvidrni arian Cileli da indoe-li?

6. nimuSis mixedviT SeavseT carieli adgilebi:

iaponia iaponeli

peru __________________

monRoleTi __________________

SvedeTi __________________

espaneTi __________________

tanzania __________________

7. leqsSi vkiTxulobT:

”am dRes davimaxsovrebdiT

siyvaruliT mowiwebiT”.romel dRes gulisxmobs avtori?

8. ras niSnavs istoriuli TariRi? CamoTvaleT, rom-eli istoriuli TariRebis Sesaxeb wagikiTxavT an gsmeniaT rame.

9. leqsis mixedviT, ratom iqneboda es dRe udidesi TariRi istoriaSi?

a) yvelaze didi puri gamocxveboda istoriaSi.

b) qveynad arcerTi mSieri ar iqneboda.

10. leqsSi vkiTxulobT:

”dRe, roca qveynad ar iyo

erTi mSieri, Raribic!”

Page 18: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

17a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

rogor fiqrobT, ra igulisxmeba sityvaSi ”qvey-nad”? SemoxazeT swori pasuxi.

a) avtoris qveyanaSi;

b) indoeTSi;

g) msoflioSi;

d) CileSi.

11. Tqveni azriT, SesaZlebelia Tu ara leqsSi SemoTa-vazebuli ideis ganxorcieleba?

12. Tqveni informaciiT, arian Tu ara dRes msoflioSi iseTi adamianebi, romlebsac SiaT? ra gsmeniaT maT Sesaxeb?

13. imsjeleT, ra SeiZleba gakeTdes imisaTvis, rom msoflioSi arcerT adamians aRar Siodes.

14. rogor daaxasiaTebdiT adamians, romelsac aseTi natvra aqvs?

weriTi davaleba

15. Tqven Tu ginatriaT iseTi ram, rac sxva adamian-ebis cxovrebas ukeTess gaxdida? gaixseneT da aR-wereT es natvra.

Page 19: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

18a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

sami zRapari

sanam am zRaprebs waikiTxavdeT, upasuxeT dasmul

SekiTxvebs:

• wagikiTxavs an mogismenia Tu ara zRaprebi, romleb-

Sic gmirebad cxovelebi da frinvelebi arian gamo-

yvanili? romlebs gaixsenebdi?

• Tu gaxsovs, ra Tvisebebi axasiaTebs zRaprebSi me-

lias? daTvs? mgels? sxva cxovelebs da frinve-

lebs? SeavseT cxrili.

cxoveli Tvisebebi

melia

daTvi

mgeli

Txa

bati

...

...

...

nadirTa Zmoba

(qarTuli xalxuri zRapari)daTvi, mgeli da melia Sexvdnen da erTmaneTs

SesCivles, rom xSirad didis xnobiT SimSiliT kuWi gvixmebao, modi davZmobildeT da amieridan rac

Page 20: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

19a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

movinadiroT, Zmurad gavi-yoT xolmeo. daZmobild-nen da Sehfices erTmaneTs erTguleba.wavidnen samiveni sanadirod. imaT iRbalze daW-rili irmis nukri naxes, ki-seri mougrixes, CeroSi mwvane-ze dasxdnen da gayofas Seudgnen. daTvma ubrZana mgels, romelsac SimSiliT kbilebi ukawkawebda, - aba, gahyavio! mgelma sTqva: - Tavi Sen, rogorc Cvens batons da meTaurs, Sua tani me da fexebi melias, romelsac cunculi uyvarso. es ukanaskneli sityvebi jer arc ki gaeTavebina mgels, rom daTvma ise Ronivrad Cahkra TavSi TaTi, rom mTebma bani misces. mgeli RmuiliT ganze dajda.

daTvi miubrunda melias da uTxra: - Cemo meliav, Sen gahyavio! cbierma meliam mowiwebiT warmoTqva: - Tavi Sen, viTarca Cvens mefes, Sua tani Sen, radgan Cvenze mamobrivad zrunav, da fexebic Sen, vinaidan Cvenda sa-keTildReod arian warmarTulni svlani Sennio!

- baraqala, Cemo meliav, vin gaswavla egeTi Wkvianuri gayofao, - hkiTxa mas daTvma.

- meliam miugo: - Sen rom weRan ise Zalian Caartyi mgels TavSi, Wkuas rogor ver viswavlidio!

Page 21: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

20a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

kiTxvebi da davalebebi?1. ra SesCivles erTmaneTs daTvma, mgelma da meliam?

2. ra gadawyvites maT?

3. ras gulisxmobs Zmurad gayofa? SemoxazeT swori pasuxi.

a) jer erTmaneTTan molaparakebas da mere gayofas;

b) ufros da umcros Zmebs Soris qonebis gayofas;

g) yvelafris Tanabrad gayofas,

4. ra naxes maT tyeSi?

5. irmis nukri aris

a) Sveli;

b) irmis naSieri.

6. Tavdapirvelad vis daevala nadavlis ganawileba?

7. ram gaabraza daTvi?

8. wakiTxulidan gamomdinare, romelia nadavlis saukeTeso nawili? daasabuTeT, ratom fiqrobT ase.

9. raze mianiSnebs sityvebi: „mTebma bani misces“? SemoxazeT swori pasuxi.

a) mgelma Zalian xmamaRla daiRriala;

b) mgels Tavi gautyda;

b) daTvma Zalian Zlierad Caartya mgels TavSi.

10. vis romeli nawili Sexvda meliis ganawilebiT? CamoTvaleT.

11. waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi da wakiTxulis safuZvelze aRniSneT, maTgan romelia swori da romeli - mcdari.

1) daTvma, mgelma da meliam TviTon moinadires

Page 22: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

21a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

irmis nukri.

sworia o mcdaria o

2) daTvs mTlianad Sexvda irmis nukris xorci.

sworia o mcdaria o

3) meliam dainaxa, mgels rac mouvida da Wkvianurad moiqca.

sworia o mcdaria o

4) cxovelebidan marto mgeli iyo didi xnis mSieri.

sworia o mcdaria o

12. romeli nadiri moiqca samarTlianad? daasabuTeT sakuTari pasuxi.

13. arian Tu ara daTvi, mgeli da melia megobrebi? ratom fiqrobT ase?

14.

weriTi davaleba

15. warmoidgineT da dawereT, rogor moiqceodnen aseT situaciaSi namdvili megobrebi.

Page 23: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

22a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

melia da Txa

(rusuli xalxuri zRapari)

melia mindorze midioda. maRla yvavze darCa Tvali da WaSi Cavarda. mis bedad WaSi cota wyali idga. marTalia, ver daixrCoboda, magram amosvlasac ver axerxebda. idga wyalSi melia da wuxda.

erTic vnaxoT, modis baka-bukiT Txa da batonkacurad moabijebs. Txam gadauxvia gzas da Caixeda. dainaxa melia da CasZaxa:

- mand ras akeTeb, melav?- visveneb, Cemo gvrito! - tkbilad amosZaxa melam,

- mand maRla cxela da amitom aq Camovxti. uh, ra mSvenieri sigrilea aq, rom icode. civi wyali ramdenic ginda aris!

Txas didi xania wyurviliT piri uSreboda.

- wyali marTla kargia? - hkiTxa Txam.

- mSvenieri, - upasuxa melam, - Camoxti, orive daveteviT.

gabriyvda Txa da Caxta WaSi.

- daxe am ugnurs, Camoxtomac ver moaxerxa, sul erTianad gamzunzla! - wyeniT Tqva melam, zurgze Seaxta Txas, zurgidan rqebze moeqca, rqebidan maRla axta da tyisaken mohkurcxla.

Page 24: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

23a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

darCa WaSi suleli Txa, SimSiliT kinaRam suli amosZvra. bolos Zlivs miagnes, mosWides rqebze xeli da amoiyvanes.

kiTxvebi da davalebebi?

1. ratom Cavarda melia WaSi?2. rogor gesmiT sityvebi: „maRla yvavze darCa

Tvali“? axseniT misi mniSvneloba Tqveni sityvebiT.3. ratom wuxda melia?4. zRaparSi vkiTxulobT: „erTic vnaxoT, modis

baka-bukiT Txa da batonkacurad moabijebs“. Txis mimarT rogori damokidebuleba Cans am sityvebSi?a) damcinavi;b) pativiscemiT aRsavse;g) gaRizianebuli.

5. ratom undoda melias, rom Txa WaSi Camxtariyo?6. rogoria melia am zRaparSi? aRniSneT yvela sityva,

romelic mis xasiaTs Seesabameba:

o Tavmomwone o eSmaki o gulubryvilo o matyuara o Tavmdabali

o moxerxebuli o guluxvi o umaduri o briyvi

7. rogor ggoniaT, meliam Tavidanve Caifiqra Tavisi eSmakoba? ratom fiqrobT ase?

8. weliwadis romel dros xdeba moqmedeba? saidan Cans es?

Page 25: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

24a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

Zmebi grimebi

melia da batebi

erTxel melia mindorSi dacunculebda. mindorSi

msuqani batebi balaxs wiwknidnen. dainaxa meliam

batebi, gauxarda da uTxra, axlave yvelas SegWamTo.

- Segvibrale, batono, nu SegvWam, - sTxoves

batebma, magram msunag meliasTan ras gaxdebodnen?!

- ara, axla mSia da unda SegWamoT! - ar cxreboda

melia.

maSin erTma batma uTxra:

- melav, neba mogveci, sikvdilis win erTxel mainc

vimReroT. roca simReras davamTavrebT, maSin SegvWame,

Page 26: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

25a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

Cven TviTon davdgebiT rigSi, rom Tavad amoirCio

yvelaze msuqani bati.

- kargi, imRereT, - daeTanxma mela, - mec mogismenT.

- yi-yi-yi... - daiwyo jer erTma batma, meore batma

bani misca, mesamem gaagrZela, meoTxes mexuTe ahyva,

Semdeg ki yvela erTad ayiyinda.

mela ki eloda, rodis morCebodnen batebi yiyins,

rom SeeWama.

zRaparic aq dasruldeboda, magram batebi Wkvianebi

aRmoCndnen da dRemde ase gaiZaxian: - yi-yi-yi-yi. . . . . .

kiTxvebi da davalebebi?1. rogori batebi dainaxa meliam?

2. ra uTxra meliam batebs?

3. Tavdapirvelad ra sTxoves batebma melias?

4. riT daasabuTa meliam Tavisi uari?

5. rogor moaxerxes batebma meliis motyueba?

6. ra iyo batebis ukanaskneli survili?

7. ipoveT da waikiTxeT adgili, sadac aRwerilia, rogor ayiyindnen batebi.

8. am zRapris mixedviT, ratom yiyineben dResac batebi?

Page 27: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

Semajamebeli kiTxvebi da savarjiSoebi

1. Tqven waikiTxeT sami zRapari: ”nadirTa Zmoba”, ”melia da Txa” da ”melia da batebi”. ra saerTo aqvT maT?a) samive zRaparSi gmirebad mxolod cxovelebia

gamoyvanili;b) samive zRapari xalxuria;b) samive zRapris gmiria melia;g) samive zRaparSi melia eSmakobiT jobnis yvelas.

2. waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi da miuwereT zRapris saTauri, romelSic moxda es ambavi.

• meliam gansacdelidan Tavis gasaRwevad eSmakoba

ixmara.

____________________________________________

• meliam gaiTvaliswina sxvisi magaliTi da

goniereba gamoiCina.

____________________________________________

• meliam ver moaxerxa sawadelis asruleba.____________________________________________

3. rogor fiqrobT, marTla iseTi cxovelia melia, ro-gorc zRaprebSia warmoCenili? imsjeleT megobrebTan erTad am sakiTxze.

weriTi davaleba:gadaixateT rveulSi da SeavseT qvemoT mocemuli cxrili.

cxrilis marcxena svetSi amowerilia adgilebi Tqven mier wakiTxuli ori zRapridan - ”nadirTa Zmoba” da ”melia da Txa”. gaswvriv, marjvena svetSi ki unda

26a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

Page 28: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

CaweroT Tqveni komentarebi, romlebSic SegiZliaT gamoxatoT sakuTari damokidebuleba gmiris mimarT, SeafasoT misi saqcieli an sityvebi, gamoTqvaT Tqveni azri, gaakeToT daskvnebi, moiyvanoT magaliTebi cxovrebidan, gagonili ambebidan an wakiTxuli wignidan da a.S.

Tqven TviTon amoiwereT adgilebi zRapridan ”melia da batebi” da gaakeTeT Sesabamisi komentarebi:

personaJis saqcieli Cemi komentari

1. nadavlis gayo-fisas mgelma daTvs uTxra: ” - Tavi Sen, rogorc Cvens batons da meTaurs, Sua tani me da fexebi melias, romelsac cunculi uyvarso.”

2. daTvma mgels ise Ronivrad Cahkra TavSi TaTi, rom mTebma bani misces.

3. meliam mowiwe-biT uTxra daTvs: ” - Tavi Sen, viTarca Cvens mefes, Sua tani Sen, radgan Cvenze ma-mobrivad zrunav, da fexebic Sen, vinaidan Cvenda sakeTildReod arian warmarTulni sv-lani Sennio!”

27a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

Page 29: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

28a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

4. erTic vnaxoT, modis baka-bukiT Txa da batonkacurad moabijebs.5. ”- visveneb, Cemo gvrito! - tkbilad amosZaxa melam Txas, - mand maRla cxela da amitom aq Camovxti. uh, ra mSvenieri sigrilea aq, rom icode. civi wyali ramdenic ginda aris!”6. ”- daxe am ugnurs, Camoxtomac ver moaxerxa, sul erTianad gamzunzla! - wyeniT Tqva melam, zurgze Seaxta Txas, zurgidan rqebze moeqca, rqebidan maRla axta da tyisaken mohkurcxla.7. darCa WaSi suleli Txa, SimSiliT kinaRam suli amosZvra.

axla ki mokled, ori an sami winadadebiT daaxasiaTeT wakiTxuli sami zRapris TiToeuli gmiri - daTvi, mgeli, melia, Txa, batebi.

Page 30: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

29a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

SoTa xodaSnelis mixedviT

ris Svils ra hqvia?

bambis qulebi xarTo, -yvavma Svilebs axara.SaSvis Svili bartyia,yvavisa ki - ... baxala!

Tu SeeWide, niadagdidi jaxiri mogelis,lomis da vefxvis lekvebsaorTaves hqvia - ... bokveri.

Tan dasdeven yovelgan,aq aris Tu iq aris,cxvarsa - kravi, batkani,Txas ki Tavis... Tikani.

marjve bavSvi iqnebi,Tuki uceb ityvi:didi spilos naSiers -Svils ra hqvia - ... spliyvi.

Page 31: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

30a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

mSoblebiviT turtliansauyvars lafi, WoWi,Rrutunias Svili aris,Tqvi ra hqvia? - ... goWi.

dedis TeTr rZes miirTmevsSavi, rogorc laqi.Savbewva furkameCis Svilsra hqvia da ...zaqi.

sul iReWeba, ybas iqnevs - TiTqos viRacas mosZaxis,Svilia mrude aqlemis,saxeli miTxar - ... kozaki.

me minda kargad icode,es sul ara hgavs moWorils:viris kvicsa da mwyris bartysac,orives hqvia... CoCori.

niadag - mudam, yovelTvis, marad.WoWi - Zirs (miwaze, iatakze) damdgari wyali.furi - zogi dedali cxoveli; furkameCi - furi kameCi.

leqsikoni

Page 32: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

31a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?1. amoiwereT yvela cxoveli da frinveli, romelic

leqsSi gvxvdeba da CawereT Sesabamis ujraSi.

Sinauri cxovelebi

gareuli cxovelebi

frinvelebi

2. xazis gavlebiT daakavSireT cxoveli (an frinveli)

Tavis naSierTan:aqlemi spliyviyvavi bokveri

spilo bartyiRori baxalavefxvi zaqiTxa kozaki kameCi TikaniSaSvi goWimwyeri CoCori

3. ra ewodeba cxvris Svils?

4. romeli cxovelebis Svilebs aqvT saerTo saxeli?

a) cxvris da Txis;

b) lomis davefxvis;

g) viris da mwyris.5. romeli cxovelisa da frinvelis Svilebs aqvT

saerTo saxeli?

Page 33: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

32a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

a) kameCis da yvavis;b) viris da mwyris;g) Txis da SaSvis.

6. romeli cxovelis Svilia ori saxeliT moxseniebuli leqsSi?

a) viris;b) cxvris;g) lomis.

7. amoiwereT leqsidan sityvebi, romlebiTac daxasi-aTebulia goWi; zaqi.

8. axseniT, rogor gesmiT yvavis sityvebi: ”bambis qule-bi xarTo”. avtoris rogori damokidebuleba Cans am sityvebSi yvavis mimarT? TqvenSi ra ganwyobas iwvevs es sityvebi?

9. iciT Tu ara kidev sxva cxovelebisa da frinvelebis Svilebis saxelebi? gaixseneT da daasaxeleT rac SeiZleba meti.

10. romeli cxovelebis Svils ewodeba lekvi?11. erTad SeadgineT leqsikoni, romelSic ganmartavT

TqvenTvis nacnobi yvela cxovelisa da frinvelis Svilebis saxelebs. CamowereT yvela maTganis sax-eli, daalageT isini anbanis rigis mixedviT da miu-wereT Sesabamisi ganmartebebi.

12. SeavseT cxrili.

ra vicodi?ra gavige axali?

ra minda gavigo?

Page 34: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

33a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

rodion qorqia

ratom uyvars adamians cxeni

adamianma qoxi rom daidga, cxovelebic moiSinaura. es ase moxda: tyeSi nadirma Seawuxa cxoveli. daiwyes cxovelebma mSvelelis Zebna. erT dRes xari mivida adamianTan da uTxra - SenTan damtoveo.

- ras momcemo? - hkiTxa adamianma.- vimuSaveb, uRelSi Segebmebi, xorcsa da tyavs

mogcem. ramdenic ginda, mirtyi, ar gaviqcevi, - uTxra xarma.

”Zalian morCili yofila”, - gaifiqra adamianma da daitova xari.

mere Zroxa movida.- Sen ras momcem? - hkiTxa adamianma.- rZes, yvels, xorcsa da tyavs mogcem. Seni Svilebis

ZiZa viqnebi, - uTxra Zroxam.moewona adamians Zroxa da daitova.movida Txa.- be-ke-ke-keee! - daikikina Txam.- Sen ras momcem? - hkiTxa adamianma.- rZes, xorcs, tyavs mogcem da Sens bavSvsac gavar-

Tob, - upasuxa Txam.daitova adamianma Txac.kameCi moadga qoxs.- Sen ras momcem? - hkiTxa adamianma.- rZes, xorcs, ty-

avs mogcem. vimuSaveb, uRels gavwev. me Zalian Ronieri var, amitomac davdivar mZimed, Torem rom gavirbino, qveyana daiqceva, - miugo ka-mecma.

Page 35: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

34a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

- darCi CemTan, oRond ar irbino, - uTxra adamianma.axla Rori moadga qoxs da daiRrutuna.- Sen ras momcem? - hkiTxa adamianma.- xorcs, tyavs da jagars mogcem, maincdamainc mov-

liT ar Segawuxeb. me TviTon Sevinaxav Tavso, - upasuxa Rorma.

adamianma daitova Roric.bolos cxeni moadga qoxs. kiseri amayad moiRera,

Savi msxvili Tvalebi daabriala, fafari Searxia, wvri-li fexebi aswi-daswia da daiWixvina.

- Sen ras momcem? - hkiTxa adamianma.- jer gamarjoba miTxari, ufrosi xar, - upasuxa

cxenma.adamiani miesalma. cxenmac Tavi daukra da idgnen

erTxans Cumad.- brZane, riT gemsaxuro? ufrosi brZandebi, - uTxra

cxenma.adamianma axed-daxeda cxens. moewona, Zalian moe-

wona da uTxra:- me Sen uRelSi ver Segabam!- me arc davidgam uRels, - upasuxa cxenma da amayad

aswia Tavi. - arc xorcs mogcem da arc tyavs gagaZ-robineb!

gaukvirda adamians, magram Zalian moewona cxenis Tavmoyvareoba da uTxra:

- maS Tqvi, raSi gamomadge-bi?

- omSi wagiyvan savaJkacod da SenTan erTad viomeb; qor-wilSi wagiyvan ToxarikiT, ja-robaSi gagaqroleb da maru-la-TarCiaSi gasaxeleb; rom mokvdebi, Savs gadavifareb da Sens cxedarTan davdgebi

Toxariki- cxenis moxdenilad siaruli.jaroba - Sekrebili xalxis drostareba, garToba.marula-TarCia - Zveleburi qarTuli cxenosnuri sportis saxeobani.

leqsikoni

Page 36: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

35a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

Tavdaxrili, - upasuxa cxenma.- Tanaxma var! - gauxarda adamians.- oRond sisufTave miyvars, unda dambano da dam-

varcxno, - CamoarTva piroba cxenma adamians.- Tanaxma var! - gaimeora adamianma.ai, amitom uyvars adamians cxeni.

kiTxvebi da davalebebi?1. teqstismixedviT, ris Semdeg daiwyo adamianma

cxovelebis moSinaureba?a) roca gamoqvabulidan gamovida da saxli aaSena;b) roca pirveli qoxi aSenda dedamiwaze.

2. axseniT, ra igulisxeba sityvebSi: ”tyeSi nadirma Seawuxa cxoveli”?

3. miuwereT nomeri imis mixedviT, ra TanamimdevrobiT mividnen es cxovelebi adamianTan?

o Rori oZroxa o Txa o xari o cxeni o kameCi

4. daasruleT winadadebebi.• adamians rZes aZlevs ___________, ____________

da _____________ .• adamians uRelSi Sebmuli emsaxureba __________

da ___________.• adamians xorcsa da tyavs aZlevs

_________________ , ______________, ________ __________________, ____________________ da __________________ .

5. amokribeT teqstidan da CamowereT yvela sarge-beli, rac TiToeul cxovels moaqvs adamianisTvis, Semdeg SeavseT gamotovebuli adgilebi.• sargebeli, romelic moaqvs mxolod Rors, aris

Page 37: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

36a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

__________________.• sargebeli, romelic moaqvs mxolod cxens, aris

_______________________________________________________________________________ .

• sargebeli, romelic moaqvs mxolod Zroxas, Txas da kameCs, aris _____________________________

• sargebeli, romelic moaqvs mxolod Txas, aris __________________ .

6. rogor fiqrobT, ratom uTxra adamianma kameCs: „darCi CemTan, oRond ar irbinoo“?

7. ra moewona adamians xarSi?8. ras niSnavs Zroxis sityvebi: „Seni Svilebis ZiZa

viqnebi“?9. cxenis ra Tviseba moewona adamians yvelaze metad? 10. saubrisas romel wesebze miuTiTa cxenma adamians?11. rogor aRwers avtori cxens? gadmoeci Tqveni si-

tyvebiT. 12. ra aris am zRapris mTavari Tema? ra miuTiTebs

amaze? waikiTxeT Sesabamisi adgilebi.13. teqstis mixedviT, cxovelebma TviTon miakiTxes

adamians da SesTavazes TavianTi samsaxuri. ro-gor fiqrobT, marTlac ase moxda? Tu gsmeniaT an wagikiTxavT rame am Temaze?

weriTi davaleba

a) rveulSi CamowereT, ra TanmimdevrobiT mividnen cxovelebi adamianTan.

magaliTad:- Tavdapirvelad adamianTan mivida xari.

Page 38: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

37a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

- Semdeg adamianTan mivida Zroxa.- .... (gaagrZeleT)

b) amis Semdeg CamowereT, ra SesTavaza TiToeulma cxovelma adamians.

magaliTad:- xarma adamians SesTavaza Tavisi xorci da tyavi,

aseve dapirda, rom uRelSi Seebmeboda da arasodes miatovebda mas.

- ... (gaagrZeleT)

g) axla ki Tqven mier amokrebil informaciaze dayrdnobiT sakuTari sityvebiT gadmoeciT wakiTxuli teqstis Sinaarsi.

Page 39: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

38a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

giorgi wereTeli

Semodgoma

venaxidan,yvela xidanfrinvelebis Zaxilia:- Wik-Wik,- kru-kru,modiT,naxeT,ra xilia,ra xilia!Cvenc vmwyevsavdiT,Cvenc vuvlidiTam mtevnebs daam gulabebs, -Wia-matls ar vakarebdiTsamaWres da samurabes...CamokrifeT,SeinaxeT,pirs zamTarSic gaisvelebT;Cven ki wavalT Tbil qveynebSi,gaisamde davisvenebT.

maWari - axlad dayenebuli Rvino;samaWre- yurZeni, romelsac maWris dasayeneblad iyeneben.

leqsikoni

Page 40: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

39a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?1. visi piriT gvesaubreba leqsis avtori?

a) venaxis;b) xexilis;

g) frinvelebis.

2. ras gvirCeven isini?

3. ras akeTebdnen isini, rom xili kargad

damwifebuliyo?

4. rogor fiqrobT, marTla dasasveneblad mifrinaven

xolme frinvelebi Tbil qveynebSi?

5. romeli xilia samaWre da romeli - samurabe?

daasaxeleT.

6. CamoTvaleT Semodgomis xili. romeli giyvarT

maTgan yvelaze metad?

weriTi davaleba

7. daxateT Semodgomis baRi an naturmorti.8. SegiZliaT daweroT patara leqsi weliwadis

nebismier droze.

Page 41: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

40a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

ra aris wyali da risTvis viyenebT mas?

albaT iciT, rom dedamiwis zedapiris udidesi nawili wyliT aris dafaruli. wylis gareSe sicocxle SeuZlebelia. janmrTeloba rom SeinarCunoT, dReSi daaxloebiT erTnaxevari litri wyali unda dalioT.

wyali martivi qimiuri nivTierebaa. sxva nivTiere-bebis msgavsad, isic pawawina nawilakebisgan - mole-kulebisgan Sedgeba. wylis molekula kidev ufro pa-tara nawilakebisgan - atomebisganaa agebuli. wylis molkulaSi wyalbadis ori da Jangbadis erTi atomia. mecnierebi amas ase weren: H2O.

wyali is iSviaTi nivTierebaa, romelic bunebaSi uxvad arsebobs rogorc airis, ise Txevadi da myari saxiT.

wyalSi uamravi nivTiereba ixsneba, magaliTad, Saqari da marili. amis gamo adamianebi wyals bevri ra-mis dasamzadeblad iyeneben. Sin bevr wyals movixmarT recxvisa Tu kerZebis momzadebisas. didi raodenobiT

litri - siTxis sazomi erTeuli.airi - igive gazi.sawarmo - dawesebuleba, romelic awarmoebs produqcias.hidroeleqtrosadguri - wylis energiiT momuSave sadguri (sawarmo), romelic gamoimuSavebs eleqtroenergias.

leqsikoni

Page 42: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

41a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

iyeneben wyals sawarmoebSic sxvadasxva produqciis dasamzadeblad. hidroeleqtrosadgurebSi vardnili wylis wneva eleqtroenergiis misaRebad gamoiyeneba.

kiTxvebi da davalebebi?

1. ratom iTvleba wyali iSviaT nivTierebad?a) igi Zalian iSviaTad gvxvdeba bunebaSi;b) igi Zalian uxvad, sami saxiT gvxvdeba bunebaSi;g) igi Seicavs molekulebs, romlebicatomebisganaa

agebuli.2. amokribeT teqstidan Sesabamisi informacia da

SeavseT mocemuli cxrili:

ra aris wyali? risTvis viyenebT wyals?

3. Tqven raSi iyenebT wyals? CamoTvaleT rac SeiZleba

meti ram, raSic iyenebT wyals yoveldRiurad.

4. waikiTxeT Semdegi sityvebi: yinuli, orTqli, setyva,

nisli, Tovli .

gadaiwereT isini Sesabamisi sityvis gaswvriv.

airi _________________________________________

myari _________________________________________

5. gaixseneT, bunebaSi ra saxiT gvxvdeba wyali da

gaagrZeleT CamoTvla:

Page 43: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

42a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

mdinare, wvima... ________________________________

______________________________________________

______________________________________________

6. wakiTxul teqstSi CamoTvlilis garda, kidev ra

ixsneba wyalSi?

7. SeajameT, ra icodiT da ra gaigeT wylis Sesaxeb.

amisaTvis gadaixateT qvemoT mocemuli ”obobas

qseli” an Tavad SeadgineT misi msgavsi. imuSaveT

erTad da ovalidan gamomaval TiToeul xazs

miuwereT saWiro sityvebi da/an frazebi.

wyali

ra formiT arsebobs?

ra saxiT gvxvdeba bunebaSi?

raSi gamoiyeneba?

me raSi viyeneb?

ra ixsneba masSi?

Page 44: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

43a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

axali weli da saqarTvelo

movemzadoT teqstis wasakiTxad.• daakvirdiT saTaurebs da upasuxeT SekiTxvebs:

a) Tqveni azriT, ras exeba es teqsti?

b) saqarTvelos romel kuTxeebs exeba es teqsti?

g) ra iciT saqarTvelos am kuTxeebis Sesaxeb? saqarTvelos romel nawilSi mdebareobs isini? namyofi xarT Tu ara romelime maTganSi? Tu namyofi xarT, aRwereT an moyeviT rame, riTac daaxasiaTebdiT am kuTxes, mis macxovreblebs.

• Tqven rogor xvdebiT axal wels? Sobas?

axali weli da saqarTvelo

saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi, mTasa Tu barSi, axali wlis dResaswaulTan dakavSirebuli mravali wes-Cveulebaiyo. gTavazobT ori saukuniswinandeli Soba-axalwlobis aRweras.

I nawili:guria

mamakaci akeTebda CiCilaks, mere zed dakidebda yvelafers, rac ebada im ojaxs: oqro-vercxls, niv-Teuls, tkbileuls, xils, amas garda, suros foTols Tavisi marcvlebiT, eklis wiTel-wiTel marcvlebs...

alionamde moaTavebda mamakaci CiCilakis morT-vas. gamovidoda gareT. Tu SeZlebuli iyo kaci, Tan miyveboda erTi-ori biWi. mihqondaT Rvino, Romi da Roris Tavi. miadgebodnen saxlis kars. iZaxdnen: ”- kari gamiRe!” saxlidan gamosZaxebdnen: ”- ra mogaqvs?”

რა იხსნება მასში?

Page 45: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

44a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

mamakaci pasuxobda: ”- mobrZandeba wminda basil, moaqvs RvTisa da ba-tonis mowyaleba, kacTa mSvidoba, oqro-vercxli, Tval-margaliti, puri da Rvino, bedauri raxtiT Sekazmuli, yirimis Tofi, moWedili satevari, yaW-abreSumi!”

samgzis dalocvis Semdeg gauRebdnen kars. mamakaci CiCilaks samjer Camoatarebda saxlSi. ojax-is wevrebi xeliT unda Sexebodnen CiCilaks. mere erT kuTxeSi Camokidebdnen naTlisRebis dilamde. im dilas ki gamoitandnen gareT da moaclid-nen Semkulobas. aanTebdnen wminda sanTlebs. amis mere midiodnen eklesiaSi wirvisaTvis.

alioni - ganTiadi, gariJraJibedauri - kargi marbenali cxeniraxti - aRviris morTuloba, oqrosi an vercxlisa; aRviri - mowyobiloba cxenis samarTavad (cxenis Tavze Camosacmeli da xelSi dasaWeri Tasmebi)yirimis Tofi (igive yirimuli Tofi) - inglisuri kaJiani Tofi (yirimis saxanodan SemohqondaT saqarTveloSi)satevari - igivea, rac xanjaliyaW-abreSumi - yaWi: (kuTxurad) abreSumis Wia

leqsikoni

Page 46: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

45a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?

1. rodindel wes-Cveulebebze mogviTxrobs teqsti?

2. vin akeTebda CiCilaks saxlSi?

3. ginaxavT sadme an iciT, rogor akeTeben CiCilaks?

mouTxreT Tqvens megobrebs.

4. ras kidebda igi CiCilakze? CamoTvaleT.

5. rodis gadioda kaci saxlidan? am dros jer kidev

bneloda Tu ukve gaTenebuli iyo?

6. Tqveni azriT, yvelas hyavda mxleblebi am dros?

7. ra mohqonda kacs saxlSi? CamoTvaleT.

8. rogor fiqrobT, ras niSnavs sityva „SeZlebuli“?

9. ra dialogi imarTeboda ojaxis ufrossa da

danarCen wevrebs Soris?

10. rogor gesmiT sityvebi: “samgzis dalocva“? axseniT, ra xdeboda am dros.

11. rodemde rCeboda saxlSi morTuli CiCilaki?

12. ras akeTebdnenCiCilakis gareT gamotanis Semdeg?

13. moiZieT teqstSi da waikiTxeT locva.14. gainawileT rolebi da gaiTamaSeT dialogi ojaxis

ufrossa da danarCen wevrebs Soris.

Page 47: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

46a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

II nawili:svaneTi

axali wlis Rames svaneTSi saRamodanve daiwyebdnen patara yveliani purebis cxobas. erT did purs ki SuaSi jvriT acxobdnen. moimaragebdnen Tafls, yvels, xorcs, gidelSi awyobdnen da karebSi kidebdnen, rom mekvles mzad daxvedroda.

rogorc ki iriJraJebda, ufrosi kaci ojaxidan adgeboda, cecxls daanTebda sulis Seubervelad (kalTis ferTxviT), gaaRviZebda qals. qali, Tavis mxriv, gaaRviZebda erT ymawvils. isini yvelaze keTil-znianniunda yofiliyvnen ojaxSi.

gavidodnen gareT. qali gidels moikidebda. mamakaci axsnida yvelaze diditanis xars. bavSvi xars gaedevne-boda. mividodnen wyalze, xars daalevinebdnen. mere dabrundebodnen, kaloze Tovlis zvins dadgamdnen da SuaSi naZvis xes CaarWobdnen, gars Semouvlidnen da saxlSi dabrundebodnen. sanam saxlSi ar Sevidodnen, xma ar unda amoeRoT. mekvlis mosvlamde mTeli ojaxi-unda amdgariyo.

Page 48: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

47a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?

1. aRwereT, rogor emzadebodnen, ras akeTebdnen saRa-

mos axali wlis Sesaxvedrad?

2. CamoTvaleT, vin vis aRviZebda ojaxSi.

3. axseniT, rogor gesmiT cecxlis danTeba sulis

Sebervis gareSe, kalTis ferTxviT.

4. rogorebi unda yofiliyvnen gaRviZebuli ojaxis

wevrebi? daaxasiaTeT isini Tqveni sityvebiT.

5. waikiTxeT winadadebebi da CawereT ujrebSi cifrebi

ise, rom teqstSi gadmocemuli ambis Tanamimdevroba

aRadginoT.

Tovlis zvinSi naZvis xes CaarWobdnen.xars axsnidnen.daacxobdnen yvelian purebs.

gideli - mogrZo godori, romelsac piri ganieri aqvs, Ziri ki - wvrili.iriJraJebs - gariJraJi dadgeba; gariJraJi - gaTenebis dasawyisi (ganTiadi, alioni).ymawvili - aq: bavSvi.keTilzniani - kargi znis mqone; zne: xasiaTi, buneba, Tviseba.kalo - mosufTavebuli da datkepnili mrgvali adgili, sadac pureuls lewavdnen; lewva - pureulis dafSvna, damsxvreva marcvleulis gamoclis mizniT.

leqsikoni

Page 49: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

48a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

kaci cecxls daanTebda.xars wyal daalevinednen.gareT gavidodnen.gidels karebSi kidebdnen.

6. teqstis mixedviT, rodis dgamdnen svanebi naZvis

xes, axali wlis dadgomamde Tu Semdeg? daasabuTeT

Tqveni azri.

7. vin gadioda gareT axali wlis Rames? CamoTvaleT

isini.

8. ra ewyo gidelSi, romelic qals hqonda mokidebuli?

9. vis elodeboda ojaxi fexze amdgari?

10. daxateT mcire zomis siuJeturi naxatebi da

SeadgineT komiqsi, romliTac aRwerT, Tu rogor

xvdebodnen svanebi axal wels.

sanam davalebis Sesrulebas daiwyebdeT, gaecaniT Semdeg informacias:ra aris komiqsi? es aris ambavi, romelic mcire zomis naxatebiTaa gadmocemuli . naxatebsaxlavs werilobiTi teqstebic,romlebic, ZiriTadad, personaJis sityvebs an fiqrebs gadmoscems da buStis an Rrublismagvar CarCoebSia Casmuli .

davalebis Sesasruleblad Tavidan gadaikiTxeT teqsti, SearCieT da amokribeT yvela ZiriTadi momenti - ris Semdeg ras akeTebdnen svanebi axali wlis Rames. komiqsis Sesaqmnelad aucilebelia zustad daicvaT movlenaTa Tanamimdevroba.

Page 50: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

49a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

III nawili:saingilo

axali wlis wlis win SuaRamiT ar iZinebdnen moxuciqalebi da ojaxis meTaurebi. qali swrafad arTavda TiTistarze Zafs. mere orTaveni Cumad midiodnen mZinare ymawvilebTan, mklavebs gamouRebdnen sabnebidan, majebze Semoutarebdnen darTul Zafs da gakvanZavdnen. Zafs Semoaxvevdnen dedaboZsac, Tungsac da yvelafers garSemo. amiT ingilo RmerTs exveweboda, rom yovelive Seenaxa mTlianad, dauzianeblad da daurRvevlad.

kiTxvebi da davalebebi?1. vin ar iZinebda axali wlis RamiT?2. ras akeTebda moxuci qali?3. Tqveni azriT, ratom arTavda qali Zafs swrafad?4. ratom Semoutarebdnen bavSvebs Zafs majebze? riT

aixsneboda es?5. teqstSi vkiTxulobT: „orTaveni Cumad midiodnen

mZinare ymawvilebTan...“ vin igulisxmeba sityvaSi „orTaveni“?

TiTistari - Tavsa da boloSi gawvrilebuli Cxiri, romlis bzrialiT Zafs arTaven.arTavs (daarTavs) - TiTistaris trialiT Zafad aqcevs bambas, matyls.dedaboZi - qarTuli saxlis mTavari boZi, romelic dgas SuaSi da mTeli saxuravi maszea dayrdnobili.Tungi - spilenZis viwroyeliani WurWeli.

leqsikoni

Page 51: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

50a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

Semajamebeli kiTxvebi da davalebebi

1. waikiTxeT qvemoT mocemuli winadadebebi da wakiTxuli masalis safuZvelze aRniSneT, maTgan romelia swori da romeli - mcdari.

1) guriaSic da svaneTSic saaxalwlo xes samjer Camoatarebdnen saxlSi.

sworia mcdaria

2) gamTeniisas svani kaci aRviZebda qals, is ki - erT romelime bavSvs.

sworia mcdaria

3) saingiloSi da guriaSi da axali wlis Rames samjer locavdnen erTmaneTs.

sworia mcdaria

4) saingiloSi axali wlis Rames ar iZinebdnen qalebi da ojaxis ufrosebi.

sworia mcdaria

5) guriaSi CiCilakze kidebdnen Zvirfaseulobas, sxvadasxvanivTs, tkbileuls, xils, suros foTlebs da eklis wiTel marcvlebs.

sworia mcdaria

6) svaneTSi mekvles karebSi dakidebul sanovages axvedrebdnen.

sworia mcdaria

Page 52: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

51a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

7) guriaSi axali wlis Rames saxlSi dabrunebamde

xmas ar iRebdnen.

sworia mcdaria

2. kidev erTxel dakvirvebiT waikiTxeT samive nawili da aRmoaCineT aRweril wes-Cveulebebs Soris saerTo da gansxvavebuli niSnebi. amisaTvis:

a) cxrilis Sesabamis svetSi CawereT, ra aris msgavsi da ra -gansxvavebuli am tradiciebSi.

msgavsi gansxvavebuli

b) erTad SeavseT dafaze gamosaxuli diagrama.

guria

____

svaneTi

____

saingilo

____

Page 53: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

52a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

3. Tqveni azriT, SemorCa Tu ara aRweriliwes-Cveulebebidanraime elementebi Tanamedrove saqarTveloSi? daasaxeleT da aRwereT isini.

4. 5. SearCieT wakiTxuli masalidan romelime wes-

Cveuleba da gaiTamaSeT klasSi. amisaTvis moitaneT saxlidan an Tavad SeqmeniT Sesabamisi rekvizitebi (nivTebi, tanisamosi da a.S.).

6. 7. moiZieT informacia saqarTvelossxva kuTxis an

nebismieri qveynis saSobao da saaxalwlo wes-Cveulebebis Sesaxeb (wignSi, internetSi, an hkiTxeT axloblebs) da mouyeviT Tanaklaselebs. prezentaciisTvis SegiZliaT gamoiyenoT Sesabamisi suraTebi an videomasala.

weriTi davaleba

1. dawereT, romeli tradicia an misi romeli detali mogewonaT yvelaze metad da ratom. gamoxateT sakuTari damokidebuleba.

Page 54: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

53a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

Sio mRvimelizamTari

qari qris, qari zuzunebs,mwared gaismis Rriali,gatitvlebula mindori,viT oxeri da tiali.

hyinavs da susxavs zamTariTovliT avsilan xevebi.uZravad dganan muxebi,rogorc usulo devebi.

dayruebula sofelic,yvela Seqmnila mwuxari,gugunebs mxolod TavisTvisda mxiarulobs buxari.

xandisxan soflis siCumesarRvevs saqonlis zmuili,mindor-vels - melis Cxavilida mSier mgelTa ymuili.

kiTxvebi da davalebebi?

1. ipoveT da waikiTxeT striqoni, saidanac

vigebT, rom sofelSi bevri Tovli movida.

2. leqsSi vkiTxulobT: „mwared gaismis Rriali“? rogor fiqrobT, risi Rriali gaismis?

3. erTaderTi ra mxiarulobs sofelSi?

4. Tqveni azriT, ratom adarebs poeti muxebs

„usulo devebs“?

Page 55: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

54a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

5. rogor zamTars aRwers poeti? pasuxi

gadmoeciT Tqveni sityvebiT.

6. qvemoT CamoTvlili gaanawileT da CawereT

Sesabamis svetSi:

• buxari mxiarulobs,

• qari zuzunebs,

• sofeli dayruebula,

• melia Cxavis,

• mindori gatitvlebula,

• sofeli damwuxrebula,

• mglebi ymuian,

• muxebi dganan,

• zamTari susxavs,

• saqoneli zmuis.

ra xmebi esmis poets? ras xedavs poeti?

Page 56: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

55a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

Zmebi

(sulxan-saba orbelianis mixedviT)

iyo da ara iyo ra. iyo erTi Raribi col-qmari. hy-avdaT ori vaJiSvili. cxovrobdnen gaWirvebiT, puric akldaT da fulic.

vaJiSvilebi wamoizardnen. ufrosma Zmam coli SeirTo da mSoblebTan erTad dasaxlda. umcrosi Zma ki iq veRar moTavsdeboda. adga da calke aiSena saxli, undoda xar-uremi SeeZina. jer miwis patrons daud-ga mojamagired, Semdeg ris vai-vaglaxiT iyida erTi uReli xari. gaWirvebiT xnavda da Tesavda, wlis sarCo purs Zlivs iwevda. roca dacolSvilda, kidev ufro gauZnelda cxovreba, magram guls ar itexda, patios-nad muSaobda da momavlis imedi hqonda.

gavida xani. erT weliwads cudi mosavali movida. gvalvam yanebi gaaoxra. umcrosma Zmam raRac ociode Zna moimka. aseve cota mouvida puri ufros Zmasac. misi momkili ocdaxuTiode Zna Zlivs Tu iqneboda. um-crosma Zmam ifiqra, Cems Zmas wels Zalian gauWirdeba, Raribad cxovrobs, col-SvilTan erTad ded-mamac misi sarCenia, modi, Cumad ramdenime Znas wavuReb da mis ZnebSi Sevurevo. asec moiqca. roca daRamda, aikida zurgze ori Zna da waiRo. mTvare jer ar amsuliyo. gzaze viRac kaci dainaxa, masac Znebi mohqonda. mii-tana Cumad Tavisi Znebi da Zmisas miumata.

Sin rom dabrunda, isev oci Zna dauxvda. gaukvirda, netav ra memarTebao, - ifiqra.

Zlivs, vai-vaglaxiT aikida oTxi Zna da isev Zmas wauRo. Sua gzaze kvlav SeeCexa viRac Znamokidebuli kaci. erTmaneTs daejaxnen. Turme es ufrosi Zma yo-filiyo...

Page 57: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

56a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

kiTxvebi da davalebebi?1. ratom wavida calke sacxovreblad umcrosi Zma?

2. ratom movida cudi mosavali im weliwads?

3. ratom gadawyvita umcrosma Zmam, daxmareboda

ufross?

4. amoiwereT teqstidan adgili, saidanac Cans, rom

umcros Zmas Zalian uWirda.

5. ramdeni Zna moimko umcrosma Zmam? ufrosma?

6. ra moifiqra umcrosma Zmam ufrosis

dasaxmareblad?

7. ramdeni Zna moutana ufrosma Zmam umcross Cumad?

saidan gaakeTeT es daskvna?

8. vin aris zRapris mTavari gmiri?

9. waikiTxeT winadadebebi da CawereT ujrebSi

cifrebi ise, rom teqstSi moTxrobili ambis

Tanamimdevroba aRadginoT:

xar-uremi - xari da uremi; xarSebmuli uremi.mojamagire - daqiravebuli muSa.uReli xari - wyvili xari.sarCo - sazrdo, sakvebi; is, riTac Tavs irCenen.iwevda - zmnidan moiwevs: moiyvans, miiRebs (mosavals).Zna - momkili TavTavis kona. aseT konebs zvinad dgamen.momka -zmnidan mka: TavTavis (an sxva pureuli mcenaris) moWra.

leqsikoni

Page 58: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

57a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

•ris vai-vaglaxiT iyida erTi uReli xari.

•Sin rom dabrunda, isev oci Zna dauxvda.

•ufrosma Zmam coli SeirTo.

•umcrosma Zmam ifiqra, Cems Zmas Zalian gauWirdeba, modi Cumad ramdenime Znas wavuReb da mis ZnebSi Sevurevo.

•ufros Zmasac cota puri mouvida.

10. nawarmoebis mixedviT rogori damokidebuleba

aqvT Zmebs erTmaneTTan?

11. daasaxeleT ori epizodi, romlebic yvelaze

metad mogewonaT zRaparSi.

12. odesme daxmarebixarT Tqvens axlobels? gaixseneT

aseTi faqti da aRwereT, rogor gaakeTeT es.

13. Tqveni azriT, ratom mihqondaT Zmebs Znebi

erTmaneTisTvis RamiT?

14. ras gvaswavlis es zRapari?

15. ipoveT teqstSi epizodi, sadac, Tqveni azriT,

Zmebi Zalian gaxarebulebiunda yofiliyvnen.

16. Tqveni azriT, ra moxdeboda, Zmebs erTmaneTi rom

ar ecnoT?

17. Tqveni azriT, ras etyodnen Zmebi erTmaneTs

Sexvedrisas?

18. rogor fiqrobT, daexmarebodnen Tu ara Zmebi

gasaWirSi Cavardnil sxva adamianebs? daasabuTeT

Tqveni azri.

19. Tqveni azriT, sworad moiqcnen Zmebi, roca

Page 59: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

58a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

gadawyvites, Cumad daxmarebodnen erTmaneTs?

ratom fiqrobT ase?

20. rogor daaxasiaTebdiT Zmebs?

21. Tqveni azriT, gvanan Tu ara TvisebebiT Zmebi

erTmaneTs? ratom fiqrobT ase?

weriTi davaleba

22. dawereT, ra moxdeboda Zmebis Sexvedris

Semdeg.gaagrZeleT da daasruleT ambavi.

Page 60: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

59a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

rogor gaiyves Zmebma qoneba

(afxazuri zRapari)

iyo da ara iyo ra. iyo ori Zma. daqorwindnen Tu ara, ufross umcrosisagan gayra moepriana. umcross es WkuaSi ar daujda, magram ra eqna, Zma ufrosi iyo da xaTri gauwia.

- modi, xvalve gaviyoT qoneba! - moiTxova ufrosma.

- ratom xval? - uTxra umcrosma, - axlave gavi-nawiloT!

- ar gamigia RamiT saqonlis gayofa - upasuxa Zmam, ra geCqareba, xvalac movaswrebT!

- a-pa-pa, xvalisTvis nu gadavdebT! - miugo um-crosma, - raki gayra mogsurvebia, axlave movaTavoT saqme. me ukve gavyavi orad Cveni avla-dideba. arCeviT Sen airCie!

- maCvene erTi, ra gayavi da raa aq asarCevi? - gaukvirda ufross.

- ra da... - uTxra umcrosma, - Cven asi suli saqoneli da asi suli naTesav-axlobeli gvyavs. Sen ufrosi xar, Zmao, amitom adeqi da airCie - an asi suli saqoneli, an asi suli naTesav-axlobeli.

- raki asea, me asi suli saqoneli mirCevnia! - sixa-ruliT cas ewia ufrosi.

- keTili da patiosani! - Tqva umcrosma, - maSin me, Zamiko, asi suli naTesav-megobari mimyavs.

inaTa Tu ara, adga umcrosi, gamoreka saqoneli, Zmas Caabara da Sin Sebrunda.

dRe dRes misdevda, Rame - Rames. Tu rame ebada um-crosi Zmis ojaxs, gamoelia. boslebi da farexebi xom dacarielebuli hqondaT, aRarc beRelSi moeZebnebo-daT rame.

amasobaSi xma dairxa, Zmebi erTmaneTs gaeyarneno.

Page 61: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

60a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

modiodnen da modiodnen naTesav-axloblebi umcros ZmasTan, vis Zroxa mohyavda, vis - xari, vis - kameCi, cxvari Tu Txa. im umcross male imdeni saqoneli dau-grovda, ramdenic gayofamde TvaliT ar enaxa.

ufros Zmas ki cxvar-Zroxa upatronobiT xevSi ga-daeCexa, xarebi ki mgelma dauglija. dRe erTi iyo da aTasi Wiri atydeboda Tavs. male ki mTlad cariel-tarieli darCa. naTesav-axloblebmac sabolood zur-gi aqcies da mSralze darCenils axla xmis gamcemic aravin hyavda.

avla-dideba - yvelaferi, rac ki aqvs adamians, qonebasaqoneli - Sinauri Cliqosani cxovelebiboseli - msxvilfexa rqiani saqonlis sadgomifarexi - cxvris sazamTro sadgomibeReli - pureulis Sesanaxi nageboba

leqsikoni

kiTxvebi da davalebebi?1. daasaxeleT zRapris ori mTavari gmiri.

2. Tqveni azriT, vin igulisxmeba naTesav-axloblebSi?

CamoTvaleT isini.3. SeavseT gamotovebuli adgilebi.

gmiri: ______________________________________ ras akeTebs? ___________________________________ rogoria? _____________________________________ ras ambobs? ____________________________________ rogoria? _____________________________________

Page 62: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

61a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

gmiri: ______________________________________ ras akeTebs? ___________________________________ rogoria? _____________________________________ ras ambobs? ____________________________________ rogoria? _____________________________________

4. romeli Zmis saqcieli mogewonaT ufro? ratom?5. romeli Zmis saqcieli ar mogewonaT? ratom?6. rogor unda moqceuliyo ufrosi Zma, rom

mogwonebodaT?ra unda gaekeTebina? __________________________________________________________________________ra unda eTqva? ______________________________________________________________________________

7. waikiTxeT CamoTvlili sityvebi, romlebic adamianis Tvisebebs gamoxatavs da CawereT Sesabamis adgilas: gonieri, xarbi, sulswrafi, damTmobi, jiuti .

ufrosi Zma ____________________________________umcrosi Zma ___________________________________8. gaecaniT sityvebs, romlebic adamianis grZnobebs

gamoxatavs: mowoneba, gabrazeba, TanagrZnoba, sibraluli, gulgriloba, aRfrTovaneba.

9. miubrundiT wakiTxul teqsts da rigrigobiT SearCieT epizodebi, romlebic aRgiZravT TiToeul am grZnobas.

10. wakiTxul teqstze dayrdnobiT SeadgineT rac SeiZleba meti kiTxva qvemoT mocemuli kiTxviTi sityvebis gamoyenebiT:

vin? ra? sad? rodis? ramdeni? rogor? ratom?

upasuxeT Tqven mier dasmul kiTxvebs. davaleba SeasruleT werilobiT.

11. Tqveni sityvebiT gadmoeciT Zmebis dialogi .

Page 63: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

62a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

12. sxva sityvebiT TqviT fraza: ”sixaruliT cas ewia”.13. gadmoeciT Tqveni sityvebiT winadadeba: ”dRe erTi

iyo da aTasi Wiri atydeboda Tavs”.14. zRaparSi weria: ”boslebi da farexebi xom dacari-

elebuli hqondaT, aRarc beRelSi moeZebnebodaT rame”. CamoTvaleT, ra ar gaaCnda umcrosi Zmis ojaxs?

15. gaixseneT wakiTxuli zRapari ”Zmebi” da am ori nawarmoebis safuZvelze SeadareT erTmaneTs Zmebis urTierToba.

16. Tqveni azriT, rogori urTierToba unda hqon-deT ojaxis wevrebs erTmaneTTan? CamoayalibeT Tqveni mosazreba. ras gvaswavlis es zRapari am TvalsazrisiT?

17. ra ufro mniSvnelovania umcrosi ZmisTvis - qoneba Tu naTesavebi da axloblebi? eTanxmebiT mis pozi-cias? ratom? daasabuTeT Tqveni azri.

18. ratom gamdidrda umcrosi Zma? ratom gaRatakda ufrosi? gadmoeciT Tqveni sityvebiT.

19. gaecaniT andazas: ”Zma ZmisTvisao, Savi dRisTvis-ao”. rogor fiqrobT, Tqven mier wakiTxuli ori zRapridan romels ufro Seefereba igi? daasabu-TeT Tqveni azri.

weriTi davaleba

20. Tqveni sityvebiT dawereT, ra mouvida ufros Zmas mas Semdeg, rac umcros ZmasTan qoneba gaiyo.

Page 64: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

63a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

adamis da evas samoTxidan gandevna

(bibliuri ambavi)

pirveli adamianebi - adami da eva - RmerTma edemis baRSi daasaxla. es mSvenieri adgili iyo.

erTxel adamma da evam ar gaugones RmerTs da RmerTma isini am samoTxidan gandevna. ai, rogor moxda es:

ufalma maT neba darTo, baRSi mdgari yvela xis nayofi eWamaT, erTi xis garda, romelsac keTilisa da borotis Secnoba erqva. RmerTma maT uTxra, am mcnebas Tu ar daujerebT, mokvdebiTo.

magram RmerTisa da adamianebis mterma satanam gadawyvita, daeRupa adami da eva. erTxel man gvelis saxe miiRo, evasTan mivida da uTxra: ”marTla giTxraT RmerTma baris arcerTi xis nayofi ar SeWamoTo?” evam upasuxa: ”rac ki baRSia, yvela xis nayofi gveWmeva, oRond Suagul baRSi rom dgas, imas nu SeWamTo, gviTxra RmerTma. ar gaekaroT, Torem mokvdebiTo”. maSin gvelma, romelsac surda, RmerTis siyvarulis gulwrfelobaSi evas eWvi gasCenoda, motyueba dauwyo da uTxra: ”ara, ar mokvdebiT, magram icis RmerTma, rogorc ki SeWamT, Tvali agexilebaT da SeiqmnebiT RmerTiviT keTilisa da borotis Semcnobelio”.

Page 65: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

64a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

gvelis sityvebis mosmenis Semdeg evam xes Sexeda, moeCvena, rom is sanaxavad Tavlwarmtaci da saamuri iyo, misi nayofi ki - Zalian gemrieli da Tanac codnas iZleoda. evam mowyvita nayofi da SeWama, misca meore nawili Tavis qmars, adams da imanac SeWama. uTxra RmerTma adams: ”raki Sens dedakacs daujere da SeWame xis nayofi, romlis Wamac akrZaluli mqonda SenTvis, miwa daiwyevlos Sen gamo: tanjviT miiRebde misgan sazrdos mTeli sicocxle! pirofliani Wamde purs, vidre miwad miiqceode, radgan misgan xar aRebuli, radgan mtveri xar da mtvradve miiqcevi!” RmerTma gamodevna adami da eva mSvenieri baRidan.

kiTxvebi da davalebebi?1. ris Sesaxeb mogviTxrobs teqsti?2. ra iyo is erTaderTi ram, rac RmerTma adamsa da

evas aukrZala?3. ra erqva im xes, romlis nayofic ar unda eWamaT

adamsa da evas?4. rogor gaafrTxila RmerTma isini?5. waikiTxeT winadadebebi da CawereT ujrebSi

cifrebi im TanamimdevrobiT, rogorc teqstSia warmodgenili.o RmerTma adami da eva gaafrTxila.o RmerTma adamianis modgma dawyevla.o evam mowyvita nayofi da SeWama.o satanam gvelis saxe miiRo.o RmerTma adami da eva edemis baRSi daasaxla.o akrZaluli xili adammac SeWama.o satanam gadawyvita, evas RmerTis siyvarulSi eWvi Seetana.

Page 66: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

65a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

6. rogor, ra gziT moaxerxa satanam sakuTari miznis miRweva? Tqveni sityvebiT gadmoeciT es epizodi.

7. ipoveT da waikiTxeT sityvebi, saidanac Cans, rom eva motyuvda da guneba Seecvala.

8. rogor gesmiT am frazis Sinaarsi: „pirofliani

Wamde purs“?

a) puris WamiT saxeze ofli mogdiodes;

b) sarCos didi Sromis fasad Soulobde;

g) Sromisgan daRlili Wamde purs.9. ra cili daswama satanam RmerTs? gadmoeciT

sakuTari sityvebiT.10. ra mniSvnelobiT aris naxsenebi sityva „mtveri“

frazaSi „mtveri xar da mtvradve miiqcevi”?11. ra mohyva adamisa da evas mier RmerTis mcnebis

darRvevas? SeavseT sqema.

adamma da evam daarRvies

RmerTis mcneba

Page 67: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

66a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

12. teqstSi weria, rom codvis Cadenis Semdeg adami da eva „jer sulieri, Semdeg ki fizikuri sikvdiliT mokvdnen“. aqedan gamomdinare, rogorebi iyvnen isinicodvis Cadenamde? ras niSnavs es?

13. risi unari moipova adamianma akrZaluli xilis WamiT?a) adamianma SeZlo RmerTis saidumlos Secnoba;b) adamiani SeZlo im droisaTvis dagrovil codnis miReba samyaros Sesaxeb;g) adamianma SeZlo keTilisa da borotis garCeva.

14. rogor daindo RmerTma adamiani?

15. ratom mouvlina RmerTma adamianebs mxsneli?16. Tqveni azriT, rogori iyo adamiani manamde, sanam

keTilisa da borotis Secnobas SeZlebda? rogor

azrovnebda is? ras fiqrobda?

weriTi davaleba

17. dawereT Txzuleba Temaze: rogori iqneboda

dRes samyaro, adams da evas RvTis mcneba rom ar

daerRviaT.

Page 68: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

67a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

nino nakaSiZe

ilia da patara biWuna

patara, wiTelloyebiani, buTxuza biWi fexis TiTe-bze idga didi saxlis Sesasvlel karebTan da rac Zali da Rone hqonda cdilobda, rogorme zaris Rils Seswvdomoda, TiTi daeWira da daereka. etyoboda, didi xania wvalobda, Sublsa da loyebze ofli Camosdioda.

am dros, swored amave quCaze dinjad modioda TeTr tansacmelSi gamowyobili didi mwerali ilia WavWavaZe. iliam Sexeda biWunas, Seecoda, xelSi aiyvana da uTxra:

- aba, biWiko, dareke!gaxarebulma biWunam Rils xeli daaWira da zarma

maSinve sadRac SigniT gaiwkriala.iliam biWi Camosva da da mxiarulad uTxra:- axla gagiReben!- ara, Zia, gaviqceT, Torem gvcemen...- rao? - gadaixarxara iliam.- Cqara, Zia, Cqara, gesmis,

kibeze modian! - eweoda biWi saxeloze ilias.

kari mZimed gaiRo.- ilia! - moisma maspinZlis

xma, - ra bednier SemTxvevas mi-vawero Tqveni mobrZaneba Cems ojaxSi?!

- ai, im patara biWs, rom mirbis! - icinoda ilia.

iliam Tavis movaleobad CaTvala, cota xniT mainc Sesuliyo da bodiSi moexada ucnobi maspinZlis Sesaxeb.

Page 69: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

68a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

kiTxvebi da davalebebi?1. ras akeTebda patara biWi saxlis karTan?

2. rogor aRwers mwerali biWs?

3. rogor askvnis mwerali, rom biWi didxans

wvalobda?

4. vin gamoiara am dros quCaze?

5. ra gaakeTa iliam biWis dasaxmareblad?

6. rogor fiqrobT, ratom Txovda biWi ilias, Cqara

wavideTo?

7. ra reaqcia hqonda ilias biWis saqcielze? rogor

axasiaTebs es ilias?

8. SemoxazeT swori pasuxi:

a) biWi icnobda ojaxs, romelic im saxlSi cxovrobda;

b) ilias biWis saqcieli moewona da amitom icinoda;

g) maspinZelma icno ilia da gauxarda misi stumroba;

d) iliam bodiSi moixada da gza gaagrZela.

9. Tqveni azriT, es moTxroba namdvil ambavs aRwers,

Tu gamogonils? imsjeleT.

10. mogwonT biWis saqcieli? ratom? Tqven Tu

moqceulxarT ase?

Page 70: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

69a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

orSabaTi dila

(nawyveti mark tvenis ”tom soieris Tavgadasavlidan”)

I nawili cud gunebaze gamoiRviZa orSabaT diliT tom

soierma. orSabaTobiT yovelTvis ase emarTeboda, radganac im dRes iwyeboda skolaSi axali wameba. is fiqrobda, netav skola sul ar arsebobdes qveyanaze, xanmokle Tavisuflebis Semdeg isev tyveobaSi dabruneba metad samZimo xdebao.

tomi iwva da fiqrobda, netav avad gavxde, Sin davrCebodi, skolaSi ar wavidodio. nuTu ar SeiZleba avadmyofobis mogoneba? bejiTad gaisinja Tavi, magram araferi stkioda, xelmeored gasinja da axla moeCvena, mucels sWrida. gauxarda, iqneba ufro amtkivdeso, magram tkivilma TandaTan uklo da bolos sruliad gauqra. tomi xelmeored dafiqrda da uceb moagonda, rom wina kbili enZreoda. swored bedze moagonda; is iyo kvnesa unda daewyo, magram uceb gaifiqra, kbilis tkivilze rom krinti davZra, deida bevrs aRar daayovnebs, amomaZrobs da metkinebao. amitom kbilis tkivili gadado, iqneba Semdeg gamomadgeso da daiwyo sxva ramis Zebna. karga xnis Semdeg moagonda eqimis naambobi erT daavadebaze, romelmac avadmyofi ori Tu sami kvira Caawvina da kinaRam TiTic daakargvina. biWma zewridan saCqarod amoyo ceri da dauwyo sinjva. tomma ar icoda am avadmyofobis niSnebi, magram mainc mohyva kvnesas.

II nawilisidma, tomis Zmam, ar gamoiRviZa. tomma axla xmamaRla

daiwyo kvnesa da moeCvena, rom TiTi marTlac stkioda. sidi kvlav ar gamoexmaura. toms metismeti Zaldatanebisgan sunTqva

ekvroda. cota xans suli moiTqva, Zal-Rone moikriba

Page 71: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

70a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

da gminvas mohyva. sidi kvlav

xvrinavda. toms moTmineba

daekarga, daiyvira: ”sid! sid!” da Tan Zmas mujluguni wahkra. aman gaWra, da tomi kvlav kvnesas mohyva. sidma daamTqnara, gaizmora, wamoiwia, daeyrdno idayvs, amoifSvina da miaSterda toms. tomi kvnesoda, sidi uxmobda:

- tom, ar gesmis, tom!

pasuxi ver miiRo.- ra mogivida, tom? deidas davuZaxeb.- ara, ar minda, iqneb gamiaros, aravis dauZaxo...

iqneb gamiaros.- nu kvnesi ase, tom, saSinelebaa! didi xania es

mogivida?- ramdenime saaTia. vai, vai! nu xmaurob, sid, Tu

RmerTi gwams, Torem namdvilad bolos momiReb.- ratom maSinve ar gamaRviZe! tom, ase nu kvnesi,

Jruanteli mivlis! ra gtkiva?- sid, yvelaferi mipatiebia (kvnesa)... yvelaferi,

rac ki CemTvis dagiSavebia. roca me aRar viqnebi...- tom, nuTu kvdebi? tom, geTayva, gaCerdi, magas

nu ambob! iqneba...- yvelasTvis mipatiebia, sid (kvnesa). ase uTxari

maT, Cemi sarkmlis CarCo da calTvala knuti im gogonas gadaeci, amas winaT rom Camovida da uTxari...

magram sidma tanisamoss daavlo xeli da mousva.

Page 72: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

71a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

tomma ise cxadad warmoidgina avadmyofoba, rom axla marTla itanjeboda, misi kvnesac sruliad bunebrivad gaismoda.

III nawili sidma Cairbina kibeze da daiZaxa:- deida poli, Cqara wamodiT, tomi kvdeba!- kvdeba?- ho, raRas uyurebT? wamodiT Cqara!- sisulelea, ara mjera!Tanac ukve facxafucxiT arboda kibeze, ukan

misdevdnen sidi da meri. moxucs ferma gadahkra, tuCebi aukankalda. sawolTan rom miirbina, Zlivs wailuRluRa:

- tom, geTayva, ra mogivida?- oh, deida, me...- ra mogivida, ra, Svilo?- oh, deida, cerze gangrena maqvs.moxuci siciliT Camojda skamze, mere atirda,

Semdeg gaicina da isev atirda. amiT guls moeSva da Tqva:

- saZagelo, rogor SemaSine! axla geyo, sisuleles Tavi daanebe da adgoma ikadre.

kvnesa da gminva Sewyda, TiTis tkivilic gaqra. biWma cota darcxveniT ganmarta:

- deida poli, momeCvena, rom TiTi mTlad gamiSeSda da ise mtkioda, rom kbilis tkivilic ki gadamaviwya.

- axla kbili! ra daemarTa Sens kbils?- erTi kbili menZreva da saSinlad mtkiva.- ara uSavs. aba, daaRe piri! marTalia, kbili

muguzali - aq: cecxlmokidebuli SeSis Reri.

leqsikoni

Page 73: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

72a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

inZreva, magram magisagan aravin momkvdara. meri, momitane abreSumis Zafi da muguzalic samzareulodan!

- deida, ar minda, ukve aRar mtkiva! aRar vikvneseb, rac unda amtkivdes, arc SevimCnev. gexvewebiT, ar minda! Sin yofnac ar minda, skolaSi waval!

- a, maS agrea saqme? yvelaferi es imitom moigone, rom skolaSi ar wasuliyavi? saTevzaod xom wabrZandebodi! o, tom, tom, rogor guliT miyvarxar da Sen kis sul imis cdaSi xar, rame moigono iseTi, rom gamamwaro!

amasobaSi kbilis amosagleji iaraRic moitanes. moxucma abreSumis Zafis erTi wveri gamonaskva da kbils Caaba, meore wveri ki sawolis fexs miaba. mere aiRo muguzali da kinaRam saxeze miado. wamsac ar gauvlia, rom kbili amovarda da Zafze Camoekida.

kiTxvebi da davalebebi?

I nawili:1. ratom gamoiRviZa cud gunebaze tom soierma?2. ra miaCnia toms Tavisuflebad da ra - tyveobad?3. tomis ra Tvisebaze miuTiTebs misi aseTi

damokidebuleba skolis mimarT?4. aRwereT Tqveni sityvebiT, rogor eZebda tomi

sxeulis asatkiebel nawils.5. ratom gadaifiqra tomma kbilis tkivilis

momizezeba?6. bolos ra daavadeba gaaxsenda toms?7. tomma ar icoda avadmyofobis niSnebi, magram

mainc gadawyvita misi momizezeba. mis ra Tvisebaze miuTiTebs es?

Page 74: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

73a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

a) moxerxebulobaze;b) sazrianobaze;g) upasuxismgeblobaze;d) windauxedaobaze.

II nawili:8. rogor cdilobda tomi Tavisi Zmis gaRviZebas?9. roca kvnesam ar gaWra, ra gaakeTa tomma?10. daijera Tu ara sidma, rom tomi marTla Zalian

cudad iyo?11. tomis romeli sityvebis Semdeg SeeSinda sids Zmis

sikvdilis?12. ras ubarebda tomi Tavis Zmas?

III nawili:13. ra ambavi Seatyobina sidma deida polis?14. SeeSinda Tu ara deida polis? saidan Cans es?15. sxva sityvebiT TqviT fraza: „ferma gadahkra“.16. CamoTvaleT, vin Sevida tomis oTaxSi.17. ra hqvia avadmyofobas, ”romelmac avadmyofi

ori Tu sami kvira Caawvina da da kinaRam TiTic daakargvina”?

18. ratom moeSva deida polis guls, roca tomma Tavisi avadmyofoba dausaxela?

a) misi azriT, gangrena sulac ar iyo saSiSi daavadeba;

b) maSinve mixvda, rom tomi ityueboda;g) gauxarda, rom tomma pasuxis gacema SeZlo.

19. moTxrobaSi vkiTxulobT: „moxuci siciliT Camojda skamze, mere atirda, Semdeg gaicina da

Page 75: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

74a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

isev atirda.“ raze miuTiTebs es?a) deida poli Zlier aRelvebuli iyo;b) deida polis ar SeeZlo emociebis Sekaveba;g) deida polim ar icoda, daejerebina Tu ara

tomis naTqvami.20. gangrenis Semdeg ra moimizeza tomma?21. rodis gamotyda tomi, rom tyuili Tqva?

a) roca atirebuli deida poli dainaxa;b) roca merim kbilis amosagleji iaraRi moitana;g) roca kbilis amoRebis SeeSinda.

22. ra aris kbilis amosagleji iaraRi moTxrobaSi?23. ra ar ezareboda arasdros toms?24. teqstis dasasruls vkiTxulobT: ”wamsac ar

gauvlia, rom kbili amovarda da Zafze Camoekida”. Tqveni azriT, ra moxda muguzlis saxesTan mitans Semdeg?

25. Tqven Tu gaxsovT, rogor amogiRes mosacvleli kbilebi? gaixseneT da aRwereT es procesi.

26. rogor fiqrobT, wavida Tu ara im dRestomi skolaSi? Tqveni azri daasabuTeT.

27. xSirad abrazebda tomi Tavis deidas? saidan Cans es? moiyvaneT Sesabamisi sityvebi teqstidan.

28. Tqven Tu mogimizezebiaT avadmyofoba imisaTvis, rom gakveTilebi gagecdinaT? dagijeres Tu ara?

29. mosawonia Tu ara tomis saqcieli? imsjeleT da gamoxateT Tqveni damokidebuleba.

weriTi davaleba

30. dawereT, rogor mouyveboda am ambavs Tavis megobrebs an axloblebs deida poli.

Page 76: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

75a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

SuSana mgelaZe

marti wavida

marti wavida, gagvSorda,mzem sZlia, veRar iava,pepelas frTebi Segvaxo,am TmaqoCora niavma.

mTidan daeSva CanCqeri,sip kldes talRebi axala,xis totze ciyvi fusfusebs,mzeze kaklebi daxala.

aprilis wvima movida,ra saamuri xmebia,ayvavebuli askilivardis buCqs gadaxvevia.

futkarma gaizuzuna,Semoifrina velebi,tvirTakidulni dadianmSromeli WianWvelebi.

miwaSi Tesli gaRvivda,mzis Suqi masac eama,kldeze gadmodga yayaCoda gaiRviZa iama.

Page 77: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

76a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

kiTxvebi da davalebebi?1. weliwadis romeli droa leqsSi aRwerili?

2. romel Tves eZRvneba leqsi?

3. leqsis mixedviT, rogori buneba aqvs marts?

4. romeli mwerebia leqsSi naxsenebi? CamoTvaleT.

5. sad izrdeba yayaCo? waikiTxeT Sesabamisi

adgili.

6. rogori ganwyobiTaa leqsi dawerili?

7. Tqveni sityvebiT gadmoeciT, rogor aris

daxatuli leqsSi bunebis suraTi.

8. Tqven romeli Tve giyvarT? ratom? dawereT mis

Sesaxeb an daxateT suraTi.

Page 78: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

77a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

iakob gogebaSvili

cxra Zmani xerxeuliZeni

Tbilisis samxreTiT, ormoci versis manZilze mde-bareobs mozrdili sofeli marabda. samasi wlis wi-naT am sofelSi cxovrobda moxuci aznauri xerxeu-liZe, romelic gadasaxlebuli iyo zemo qarTlidan da romelsac cxra vaJi hyavda. mama am cxra vaJisa iyo erTguli moyvare Tavisi qveynisa da mxurvale mamu-liSvili. colad mas hyavda yovlad Rirseuli qarTve-li mandilosani. amis gamo cxra Zmani erTierTmaneTze ukeTesi vaJkacebi da mamuliSvilebi dadgnen.

im Jamad sparseTSi mefobda Sahi abasi, metad abezari meomari. mas hyavda mravali jari, gawvrTnili da gamocdili laSqrobaSi. Sah-abasma daipyro bevri qveyana da bolos saqarTveloSic SemoiWra. qarTvel-Ta jari mas gadaeRoba gzaze Tbilisis maxloblad marabdis samxreTiT. atyda saSineli brZola. sami dRis ganmavlobaSi sisxli Seuwyvetel nakadulebad dioda. Tumca sparselebi erTi-aTad metni iyvnen, magram maT sami dRis gan-mavlobaSi qarTvels jars fexi ver moacvlevines, radganac qarTveli meo-marni Tavganwirulad ibr-Zodnen samSoblos dacvi-saTvis. metadre saocar uSiSroebas, samagaliTo vaJkacobas da saarako Tavdadebulobas iCendnen cxra Zmani xerxeuliZeni,

Page 79: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

78a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

romelnic erTad, mxardamxar ebrZodnen mtersa, maT sparselebis ara erTi ieriSi ukuaqcies, ara erTxel aqnevines zurgi mtersa, magram meoTxe dRes sparse-lebs axali jari moeSvela da daRlil-daqanculma qa-rTvelTa laSqarma veRar Seikava mteri. am saSineli wamis dros Zmani xerxeuliZeni aramc Tu ar Sedrknen, aramed lomebad gadaiqcnen da ufro mometebuli Tavis ganwirviT ibrZodnen. maT gadawyvetili hqon-daT: — an gaemarjvaT, an brZolis velze daxociliyvnen yvelani. da radganac qarTvelma jarma ver gaimarjva, Tavdadebulni Zmani, erTierTmaneTze zed Seakvdnen mtersa da Tavisi gmiruli suli dalies brZolis vel-ze.

xalxis TqmulebiT, maTi dedac brZolis velze iyo, amxnevebda maT da roca erT mis vaJs, sasikvdilod daW-rils, qarTuli droSa xelidan gauvarda, dedam aiRo droSa da Tavis meore Svils misca xelSi.

madlierma qarTvelebma es cxra Zma ipovnes brZo-lis velze mkvdarTa Soris, TiToeuli didi mowiwebiT damarxes cal-calke mwkrivad da daadves cxra did-didi saflavis qva, romelic dRemdis daculia

versi - sigrZis sazomi erTeuli, cotaTi metia kilometrze.aznauri - Zvelad, feodalur ierarqiaSi maRali wodebis piri, Tavadze dabla mdgomi.

leqsikoni

kiTxvebi da davalebebi?

1. romeli soflidan iyvnen cxra Zma xerxeuliZeebi?

2. ra wodeba hqonda xerxeuliZeebis ojaxs?

Page 80: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

79a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

3. saidan iyo gadasaxlebuli cxra Zmis mama?

4. rogor axasiaTebs avtori xerxeuliZeebis mamas?

dedas?

5. romeli qveynis mefe SemoiWra saqarTveloSi?

6. rogor axasiaTebs iakob gogebaSvili Sah-abass?

7. rogori jari hyavdaT sparselebs?

8. ramdeni dRis ganmavlobaSi igeriebdnen

qarTvelebi sparselebis ieriSs?

9. Tqveni sityvebiT aRwereT qarTvelTa da

sparselTa brZola.

10. ra hqondaT gadawyvetili Zmebs?

11. brZolis dros ras akeTebda cxra Zmis deda?

saidan aqvs avtors es informacia?

12. sabolood, ajobes Tu ara mters qarTvelebma?

13. ra aris am moTxrobis mTavari Tema?

14. rogor gesmiT fraza: ”lomebad gadaiqcnen”? gadmoeciT Tqveni sityvebiT.

15. rogor fiqrobT, ras niSnavs sityvebi

”erTierTmaneTzezedSeakvdnenmtersa”?a) erTdroulad Seakvdnen mters;

b) erTmaneTis miyolebiT daixocnen;

g) erTmaneTze ecemodnen daxocilebi.

16. gaixseneT nebismieri qarTuli mxatvruli filmi,

romelic

a) exeba sparsel dampyroblebTan qarTvelTa

brZolis Temas;

b) mogviTxrobs qarTvelTa gmirobis Sesaxeb.

isaubreT am Temaze.

Page 81: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

80a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

17. gadaitaneT furcelze”STabeWdilebis baraTi” da

SeavseT igi.

1. saxeli da gvari:

2. klasi: 3. TariRi:

4. ra gaigeT axali am teqstis wakiTxvis Sedegad? (dawereT mwyobrad, ramdenime winadadebiT . daicaviT

marTlweris wesebi .)

5. ram moaxdina Tqvenze yvelaze didi STabeWdileba? (CamoayalibeT saTqmeli mkafiod da mwyobrad . daica-

viT marTlweris wesebi .)

Page 82: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

81a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

6. ra gaswavlaT am moTxrobam? (CamoayalibeT saTqmeli mkafiod da mwyobrad . daica-

viT marTlweris wesebi .)

Page 83: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

82a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

lado asaTiani

Cemi samSoblo

(nawyveti)

tkbilia, rogorc dedis rZiT balRi tuCSeuSrobeli,tkbilia, rogorc cis nami, rogorc alersi mSobelis,tkbilia, rogorc velebze jejilis mwvane fafari,tkbilia, rogorc Zilispirs Zveli qarTuli zRapari.

barSi bulbulTa jaria, mTaSi iremi yvirisa,tkbilia, rogorc surneli axladmoxdili Rvinisa,tkbilia, rogorc surneli axladgamomcxvar purisa,tkbilia, rogorc nugeSi bedisgan daRupulisa.

tkbilia, rogorc beReli, amovsebuli Tavamdi,tkbilia, rogorc simRera da SeZaxili Tamadis:- Cemi samSoblo, zurmuxtis da margalitis sadari,amrigad ayvavebuli, mxare meore sad aris?

Cemi samSoblo qveyana ra lamazia, ra kargi,ca-firuz xmeleT-zurmuxti, nairferebiT naqargi!tkbilia, rogorc rusTveli, tkbilia, rogorc akaki,xalxi, SromaSi garTuli, amRerebuli fanduri,iadonebis galoba da iavnana qarTuli.

beReli - pureulis Sesanaxi nageboba.

leqsikoni

Page 84: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

83a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?1. ra aris am leqsis Tema?

2. romelisityvameordeba yvelaze xSirad leqsSi?

Tqveni azriT, ratom imeorebs poeti am sityvas?

3. ra grZnobas gamoxatavs avtori samSoblos mimarT?

4. rogor axasiaTebs qarTvel xalxs poeti?

5. ipoveT da waikiTxeT Tamadis sityvebi.

6. SemoxazeT swori pasuxi. poeti leqsSi ar exeba:

a) saqarTvelos bunebas;

b) qarTul iavnanas;

g) qarTul anbans;

d) qarTul sadRegreZelos;

e) qarTul Rvinos.

7. romel qarTveli poetebia moxseniebuli leqsSi?

kidev romeli didi qarTveli mwerlebisa da

poetebis dasaxeleba SegiZliaT?

Page 85: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

84a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

meCongure

(qarTuli xalxuri zRapari)

iyo erTi xelmwife. hyavda erTaderTi qali, romelic silamaziT mzes ecileboda. mama qalis mTxovnelebs eubneboda: ama da am adgilas, ama da am baRSi izrdeba ukvdavebis vaSlis xe, vinc im xis nayofs momitans, Cems qals imas mivaTxovebo.

yvela midioda vaSlis saZebrad. bevri vaJkaci wavida, magram ukan dabrunebuli aravin unaxavT.

xelmwifis maxloblad erTi meCongure cxovrobda. ganTqmuli iyo Tavisi simRerebiTa da dakvriT. masac moswonda mzeTunaxavi, magram Txovas aba rogor gabedavda! erT mSvenier dRes es meCongurec mivida xelmwifesTan da mzeTunaxavi sTxova. masac ukvdavebis vaSlis motana daavales.

meCongurem aiRo Tavisi Conguri da gaudga gzas. bevri iara Tu cota iara, cxra mTa gadaiara. miadga erT uzarmazar baRs, romelic iseTi maRali kedliT iyo Semovlebuli, rom Citic ver gadaafrindeboda.

meCongurem didxans uara baRs, magram kari versad upova. uvlis baRs meCongure irgvliv, ukravs Congurs da mReris tkbilad. am simReras yurs ugdebs mTeli qveyana. tyem SeaCera foTlebis Sriali da tkbeba simReriT, caSi monavarde frinvelebi baRisaken mifrinaven, sxdebian maxlobel xeebze da yurs ugdeben meConguris xmas. simReram daatkbo yvelaferi, TviT qvis kedelic ki.

Conguri - qarTuli oTxsimiani sakravi.lari - aq: igive simi.

leqsikoni

Page 86: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

85a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

uceb meConguris win gaixsna sali kldis kedeli da gamoCnda yvavilebiT mofenili gza. gza pirdapir baR-Si midioda. mihyveba am yvavilovan gzas meCongure da Tanac mReris Tavis gulsaklav simReras.

is ukvdavebis vaSlis xe, Turme, am baRSi idga da mas mcvelad hyavda gveleSapi. vinc baRs axlo miekare-boda, cocxlad ylapavda. moesma ucxo xma, axrialda, sazizRari piri daaRo da daiRmuvla:

- vin aris es Tavxedi, vin gabeda Cems baRSi Semosvlao. aq Cemi SiSiT dabla WianWvelebi ver dadian da caSi frinvelebi ver dafrinaveno!

meCongure ukravs da mReris Tavis simReras da Tvalebidan TqrialiT mosdis mduRare cremli, mRe-ris da Tan tiris. gveleSapi RrialiT gamoqanda meCon-gurisaken, sazareli piri daaRo, unda Caeylapa, magram uceb SeCerda da yuri daugdo mas. tkbilma simReram gaabrua gveleSapi. didxans usmenda gaCumebuli. veRar gauZlo misma borotma gulmac da gasisxlianebuli Tvalebidan cremlebi gadmoscvivda. akankalebuli da acremlebuli ucqeroda sazizRari gveleSapi meCon-gures, romelic kidev ufro mgrZnobiare simRerebs mReroda.

erTi kidev Camohkra meCongurem da dawyda Congurs larebi. Sewyda wkriala xme-bic. Tavdaxrili meCongure dgas pirdaRebuli urCxulis winaSe da gadmosdis cremli. Tvalebdasisxlianebuli gve-leSapi dums, masac TvalebSi cremlebi uCans da sibralu-liT Sescqeris meCongures.

uceb gveleSapi gons movi-da. aswia Tavi, mowyvita ukv-davebis vaSli da gauwoda

Page 87: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

86a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

meCongures. meCongure SekrTa, Tvalebs ar ujerebda. gveleSapma uTxra:

- waiRe, nu morcxvob. Cems sicocxleSi aseTi xma ara msmenia, aravin damlaparakebia magnairi eniT. wadi, waiRe es vaSli da sityvas gaZlev, dReis iqiT aRar davRvaro Seni modgmis sisxli, ra tkbili yofila adamianis xmao!

gaxarebulma meCongurem daavlo xeli ukvdavebis vaSls da ukan gamobrunda.

kiTxvebi da davalebebi?

1. ra pirobas uyenebda mefe misi qaliSvilis

mTxovnelebs?

2. Tqveni azriT, ratom ver bedavda meCongure

xelmwifis asulis xelis Txovnas?

3. risi kedeli ertya baRs garSemo?

4. rogor moaxerxa meCongurem baRSi SeRweva?

5. rogor simReras mReroda meCongure? gadmoeciT

Tqveni sityvebiT.

6. ra daemarTa gveleSaps meConguris simReris

mosmenisas?

7. rogor ggoniaT, manamdec damarTnia gveleSaps

msgavsi ram?

8. ra gadawyvetileba miiRo gveleSapma?

9. ra gauxarda meCongures da ratom?

10. amoiwereT zRapridan sityvebi, romlebic

migvaniSnebs, rom • meCongurem grZeli gza gaiara, sanam baRs

Page 88: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

87a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

miaRwevda.

• baRs gars ertya metismetad maRali kedeli.

• meCongure Zalian gaocda gveleSapis keTili saqcieliT.

• xelmwifis qali Zalian lamazi iyo.

11. gaagrZeleT zRapari - ra moxda, rodesac

meCongure ukan dabrunda.

12. daasruleT winadadeba: ”am zRapris mixedviT

SegviZlia daskvnaT, rom miznis misaRwevad adamians

SeuZlia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .”

13. waikiTxeT winadadebebi, romlebic gadmoscems

zRaparSi moTxrobil ambavs, gansazRvreT ra

SeiZleba moxdes realur cxovrebaSi da ra - ara.

Semdeg ki gadaiwereTes winadadebebi qvemoT

mocemuli cxrilis Sesabamis svetSi.

• ukvdavebis vaSlis xes mcvelad hyavda gveleSapi.

• meCongure ganTqmuli iyo Tavisi simRerebiT da

dakvriT.

• meCongurem cxra mTa gadaiara, sanam baRs

miaRwevda.

• baRs sali kldis kedeli hqonda Semovlebuli.

• meCongures moswonda mefis asuli, magram misi

Page 89: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

88a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

xelis Txovnas ver bedavda.

• meConguris simReraze tyem Sewyvita foTlebis

Sriali.

• frinvelebi mofrindnen da totebze Camosxdnen

simReris mosasmenad.

• erT dRes meCongure mivida xelmwifesTan da

mzeTunaxavi sTxova.

ra SeiZlebodaa momxdariyo

ra ar SeiZleboda momxdariyo

weriTi davaleba

14. aRwereT scena, romelSic buneba yurs ugdebs

meConguris simReras. Txroba aucileblad

gaamdidreT, ganavrceT Tqveni fantaziiT.

15. meCongurisTavgadasavali.

sanam weras daiwyebdeT, gadaiwereT qvemoT mo-cemuli sqema da SeavseT carieli adgilebi . es Tqven davalebis SesrulebaSi dagexmarebaT . sqema SegiZliaT

Page 90: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

89a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

SeavsoT Tqveni sityvebiT, gadmoiweroT adgilebi te-qstidan, amoiweroT citatebi . saWiroebis SemTxvevaSi SegiZliaT aseve meti saweri adgili dauTmoT gmiris fiqrebis, grZnobebis, qmedebebis CamoTvlas .

zRapris saTauri _______________________________

zRapris gmiri _________________________________

gmiris mizani __________________________________

raze fiqrobs __________________________________

ras grZnobs ___________________________________

ras akeTebs ____________________________________

ra emarTeba ___________________________________

ra Sedegs aRwevs _______________________________

axla ki Tqveni Canawerebis mixedviT dawereT, ra gadaxda Tavs meCongures. daicaviT movlenaTa Tanamimdevroba.

Page 91: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

90a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

varskvlavTmricxveli glexi

(italiuri zRapari)

xelmwifem Zvirfasi beWedi dakarga. eZeba, eZeba, magram cam Caylapa, Tu miwam, beWedi versad naxa. brZana xelmwifem: auwyeT yvelas, rom oqroSi Cavsvam im varskvlavTmricxvels, vinc beWeds mipoviso. erT Rarib-Ratak glexsac Seesma gziris xma. glexs gamberos eZaxdnen, rac italiur enaze kibos niSnavs. gamberom wera-kiTxva ar icoda da iseTi Rataki iyo, suls iqiT ara ebada ra.

- viTom egre Znelia varskvlavTmricxveloba? - gaifiqra gamberom. - ra iqneba, mec vcado bedio? - adga da xelmwifes eaxla.

xelmwifis brZanebiT gambero erT oTaxSi Caketes. oTaxSi sawoli, magida da skami idga. magidaze ewyo samelne, kalami, qaRaldi da varskvlavTmricxvelobis wigni.

miujda gambero magidas da im sqel wigns dauwyo furcvla. marTalia, araferi esmoda, magram mainc aiRo kalami da aqa-iq raRac CaniSna. gamberos kalami Tavis dReSi ar sWeria xelSi da iseTi ucnauri niSnebi gamouvida, rom msaxurebma, dReSi orjer rom SehqondaT misTvis kerZi, gaifiqres, es kaci marTlac didivarskvlavTmricxveliao. saqme is iyo, rom xelmwifis beWedi swored im msaxurebma moipares da sindisi sufTa ara hqondaT. gambero ki, rogorc namdvil varskvlavTmricxvels Seefereba, kuStad gadaxedavda xolme msaxurebs. maTac SiSiT ferfuri misdiodaT - albaT yvelaferi icis am varskvlavTmricxvelmao.

msaxurebma aRar icodnen, rogor milaqucebdonen, rogor Semovlebodnen Tavs gamberos: - gismenT sinior

Page 92: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

91a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

varskvlavTmricxvelo! ras gvibrZanebT, sinior varskvlavTmricxvelo!

marTalia, gambero varskvlavTmricxveli ar iyo, magram glexi gaxldaT da eSmakobas veravin aswavlida. xelad auRo alRo, ase ratom elaqucebodnen msaxurebi da gadawyvita, maxeSi unda gavaba samiveo.

erTxel, sadiloba rom moaxlovda, gambero sawolqveS SeZvra. Sevida msaxuri, miixed-moixeda da veravin dainaxa.

- ai, pirveli! - daiZaxa am dros sawolqveS SemZvralma gamberom.

msaxurs elda eca, TefSi xelidan gauvarda da giJiviT gaenTo oTaxidan.

Sevida meore msaxuri da TiTqos qvesknelidan gaismao:

- es ki meore!meore msaxuric gavarda oTaxidan.Sevida mesame msaxuri...- esec mesame! - daiZaxa gamberom.Seiyarnen msaxurebi da moiTaTbires:- ra vqnaT? varskvlavTmricxvelma yvelaferi

gaigo. xelmwifes rom moaxsenos, cxenis kudze gamogvabamen. modi, veaxloT da yvelaferi gulaxdilaT vuTxraT.

adgnen da eaxlnen gamberos.- Segvibrale, brZenTa brZeno. sawyali xalxi

varT, yels nu gamogvWri, nu moaxseneb xelmwifes da ai, es qisa inebeo.

gamoarTva gamberom oqroTi savse qisa da uTxra:- kargi, ra gaewyoba, ar gagcemT. oRond ise

moiqeciT, rogorc dagarigebT. ai, im indaurs xom xedavT ezoSi? adeqiT da beWedi gadaaylapeT, danarCeni

Page 93: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

92a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

Cemze iyoso...adga meore dRes gambero, eaxla xelmwifes da

moaxsena:- didi fiqris da angariSis Semdeg gavige, sad

aris Tqveni beWedio.- sad ariso? - hkiTxa xelmwifem.- Tqveno udidebulesobav, beWedi indaurs

gadauylapavso.dakles indauri, gamoSignes da ipoves beWedi.

xelmwifem uxvad daasaCuqra varskvlavTmricxveli, mere mis pativsacemad didi nadimi gamarTa. moiwvia, rac ki im qveyanaSi baronebi, grafebi, markizebi da grandebi iyvnen.

aTasnair kerZTan erTad sufraze kiborCxalebic moitanes. Turme im qveyanaSi kiborCxala TavliT aravis enaxa - sxva qveynis xelmwifes gamoegzavna ZRvnad.

- Sen xom didi varskvlavTmricxveli xar. aba, miTxaris, es ra ariso? - mimarTa xelmwifem gamberos.

im sacodav gamberos TvaliT ar enaxa kiborCxalebi, ra iyo, ar icoda da TavisTvis Cailaparaka:

- eh, gambero, gambero, Seni aRsasrulis wuTi dadgao.

xelmwifem ar icoda, rom glexs gambero erqva da vaSa, vaSao, wamoiZaxa.

- gamoicani, Cemo kargo, marTla kiborCxalebia. Sen xar udidesi varskvlavTmricxveli dedamiwis zurgzeo.

gziri - Zvelad soflis mamasaxlisis xelqveiTi, Sikriki.

kuStad - moRuSulad, mkacrad.baroni, grafi, markizi, grandi- evropel didgvarovanTa titulebi.

leqsikoni

Page 94: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

93a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?1. ra dakarga mefem?

2. Tqveni azriT, ratom hqonda mefes maincdamainc

varskvlavTmricxvelis imedi?

3. sxvanairad ras eZaxian dRes

”varskvlavTmricxvelebs”? 4. axseniT, rogor gesmiT sityvebi: ”suls iqiT ara

ebada ra”.5. ratom gadawyvita gamberom mefis motyueba?

a) imdenad uyvarda tyuilis Tqma, rom Tavis

garToba gadawyvita;

b) varskvlavTmricxvelobam daainteresa da mounda

am dargis Seswavla;

g) Rarib-Rataki iyo, mefe ki mpovnels oqroTi

dasaCuqrebas hpirdeboda.

6. rogor eqceodnen msaxurebi gamberos da ratom?

axseniT Tqveni sityvebiT.

7. Tqveni azriT, ratom Caketes oTaxSi gambero?

8. rogor aris daxasiaTebuli glexi zRaparSi?

eTanxmebiT am mosazrebas?

9. rogori iyo varskvlavTmricxvelobis wigni?

10. zRapris mixedviT, rogor isjebodnen qurdebi?

11. Tqveni azriT, ratom ar gasca gamberom msaxurebi?

12. zRaparis dasasruls vkiTxulobT:

”... TavisTvis Cailaparaka:

- eh, gambero, gambero, Seni aRsasrulis wuTi

dadgao.

xelmwifem ar icoda, rom glexs gambero erqva da

Page 95: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

94a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

vaSa, vaSao, wamoiZaxa.- gamoicani, Cemo kargo, marTla kiborCxalebia. Sen

xar udidesi varskvlavTmricxveli dedamiwis zurgzeo”.

teqstis dasawyisSi mocemuli ra informacia gvex-

mareba am nawyvetis gagebaSi? ipoveT da amoiwereT es

sityvebi.

13. Tqveni azriT, marTla aris Tu ara SesaZlebeli,

rom sruliad uvici adamiani Zalian Wkviani egonos

vinmes?

14. ra aqvT saerTo meCongures da gamberos? aRniSneT

yvela swori pasuxi.ð orivem sakuTari samsaxuri SeTavaza mefes.

ð orivem motyuebiT miaRwia mizans.

ð orive wera-kiTxvis ucodinari Rarib-Rataki glexi iyo.

ð orivem rTul da maTTvis dauZlevel saqmes mohkida xeli.

ð orives mizani simdidrisa da keTildReobis mopoveba iyo.

ðorive moxerxebuli da sazriani iyo.

ðorivem miaRwia mizans.

weriTi davaleba

15. xelmwifis piriT gadmoeciT Sesabamisi epizodis

mokle Sinaarsi saTauriT: ”rogor mapovnina

gamberom dakarguli beWedi”. (davalebis Sesruleba gagiadvildebaT, Tuki jer

zepirad mouyvebiT am ambavs Tqvens Tanaklaselebs)

Page 96: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

95a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

galaktion tabiZe

celi kivis

celi kivis da velebi,

surneleba dadga TiviT.

Tivas Tibven mTibvelebi,

ca lurjia gumbaTiviT.

dros ar uyvars didxans dgoma

da yvavilebs arTmevs dibas,

male mova Semodgoma

da yvelafers gadaTibavs.

diba - Zvirfasi abreSumis qsovili, igive farCa.

leqsikoni

kiTxvebi da davalebebi?1. weliwadisromeli droa aRwerili leqsSi?

2. ras aris ca Sedarebuli?

3. romeli bgera Warbobs leqsSi? Tqveni azriT

ratom?

4. SeecadeT gadmosceT, ra asociacias, ra grZnobas

iwvevs TqvenSi sityvebi „celi kivis“.5. warmoidgineT leqsSi aRwerili bunebis suraTi da

daasaxeleT ferebi, romlebic SeiZleba Warbobdes

masSi.

6. yvelaze metad romeli adgili mogewonaT leqsSi?

SeecadeT axsnaT, ratom.

Page 97: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

96a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

energia rom gqondes

sxeuls unda mouaro, rom man kargad imuSaos da

sakmarisi energiiT ”agavsos”.• ecade, vitaminebiT da mineralebiT mdidari, jan-

saRi sakvebi miiRo. vitaminebi, mineralebi, naxSir-

wylebi da cilebi Sens organizms yvela aucilebeli

nivTierebiT amaragebs.

• dakavdi sportis romelime saxeobiT, rac, amave

dros, did siamovnebas moganiWebs. magaliTad, cur-

va sportis Cinebuli saxeobaa. is kargia gulis,

filtvebisa da kunTebisaTvis da saxsrebsac moqni-

lobas unarCunebs.

• dardi mavnebelia organizmisaTvis. ecade yovelT-

vis karg xasiaTze iyo. Tu raimeze dardob, jobs

Seni fiqri iseT vinmes gauziaro, visac endobi, mag-

aliTad, dedas, mamas an maswavlebels.

• sasurvelia, 9-10 saaTis ganmavlobaSi geZinos. das-

venebisa da energiis aRsadgenad SenTvis aucilebe-

lia Zili. Zilis dros sxeuli isvenebs da Zalebs

ikrebs. tvini mSviddeba, Tumca muSaobas ar wyvets -

dRisiT miRebul informacias axarisxebs da inaxavs.

• daicavi sisufTave. Tu organizmSi baqteriebi

SegeWra, SeiZleba avad gaxde. dabana baqteriebi-

sagan gicavs. Wamamde da tualetiT sargeblobis

Semdeg yovelTvis gulmodgined, sapniT daibane xe-

lebi.

Page 98: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

97a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

kiTxvebi da davalebebi?

1. vis mimarTavs teqstis avtori?a) patara bavSvebs; b) skolis moswavleebs;g) yvela asakis adamians.Tqveni pasuxis dasasabuTeblad daimowmeT saTanado

sityvebi teqstidan.2. ra aris am teqstis avtoris mizani? airCieT

saukeTeso pasuxi.a) daarwmunos mkiTxveli imaSi, rom aq CamoTvlili

wesebis dacva sasargebloa; b) miawodos mkiTxvels informacia jansaRi

cxovrebis wesis Sesaxeb;g) daaswavlos mkiTxvels ramdenime wesi jansaRi

cxovrebis Sesaxeb.3. ramden rCevas gvaZlevs am teqstis avtori?

CamoTvaleT es rCevebi.4. gadaitaneT mocemuli sqema dafaze an calke

furcelze da SeavseT igi:

energia rom gqondes

Page 99: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

98a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

5. CamoTvaleT, ras miiCnevenjansaRsakvebad.

6. qvemoT CamoTvlil winadadebebs miuwereT

Sesabamisi sityva.

• kargia gulisTvis, filtvebisa da kunTebisTvis

________________________________________

• sxeuli isvenebs da tvini mSviddeba ____________

• gvicavs organizmSi baqteriebis moxvedrisagan ______

• organizms saWiro nivTierebebiT amaragebs _____

• karg ganwyobaze yofna sasargebloa ___________

7. SemoxazeT swori pasuxi:

a) adamianis sxeuli zogjer isvenebs, tvini ki -

arasdros;

b) yvela avadmyofobas iwvevs organizmSi

baqteriebis moxvedra;

g) sportis yvela saxeoba sasargebloa

filtvebisaTvis.

8. kidev rames xom ar daamatebdiT CamoTvlil

wesebs? iqneb sxva rCevac gsmeniaT mSoblebis,

maswavleblebis an sxva ufrosebisagan?

9. CamoTvaleT sportis sxvasaxeobebic. isaubreT imis

Sesaxeb, Tu risTvis aris kargi TiToeuli maTgani.

10. wakiTxuli teqstis mixedviT dawereT rCevebi

romelime Temaze:

a) swavlas rom ar CamovrCeT;

b) yvela saqme rom movaswroT.

naweri aageT wakiTxuli teqstis struqturis

mixedviT.

Page 100: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

99a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

sabavSvo literatura

(enciklopediidan)

sabavSvo literatura - ase uwodeben literatu-

rul nawarmoebebs, romlebic bavSvebisTvisaa daweri-

li. Tumca aris nawarmoebebic, romlebsac, miuxedavad

imisa, rom sagangebod bavSvebisTvis ar aris Seqmnili,

didi interesiT kiTxulobs yvela Taobis mkiTxveli.

gansakuTrebiT itacebT bavSvebs zRaprebis jados-

nuri samyaro. garda xalxuri zRaprebisa, isini bevr

mezRapres da mis SesaniSnav nawarmoebs icnoben. esenia:

msoflios udides mezRapred aRiarebuli hans qristian

anderseni («saZageli batis Wuki», «namceca», «gedebi»,

«Tovlis dedofali» da sxv.), pirveli literaturuli

zRapris avtori Sarl pero («wiTelquda», «Ceqmebiani

kata», «mZinare mzeTunaxavi» da sxv.), agreTve Zmebi - ia-

kob da vilhelm grimebi, romlebic gamoscemdnen kre-

buls «sabavSvo da saojaxo zRaprebi» da romlebSic

Sevida daaxloebiT 200-mde zRapari, vilhelm haufi,

jani rodari, radiard kiplingi, aleqsandre puSkini

da sxv.

Page 101: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

100a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

mravali Taoba aRizarda nawarmoebebze, romle-

bic sabavSvo literaturis klasikur nimuSebadaa aRi-

arebuli da romlebsac udidesi interesiT ecnobian

ufrosebic. esenia: daniel defos «robinzon kruzo»,

jonaTan sviftis «guliveris Tavgadasavlebi», Carlz

dikensis «oliver tvistis Tavgadasavlebi», h. malos

«usaxlkaro», hariet biCer-stous «biZia Tomas qoxi».

gansakuTrebiT unda gamoiyos mark tvenis Semoqmedeba

(«tom soierisa da heklberi finis Tavgadasavlebi»,

«ufliswuli da maTxovari»).

mozardebs gansakuTrebiT itacebT mogzaurobebisa

da samecniero fantastikis Janri (Jiulverni, artur

konan-doili, s. stivensoni, main ridi, fenimor kuperi

da sxv.), astrid lindgrenis nawarmoebebis («saxuravis-

binadarikarlsoni», «pepigrZeliwinda» dasxv.) person-

aJebi msoflios TiTqmis yvela qveynis norCi mkiTxvel-

isTvisaa cnobili. udidesi popularobiT sargeblobs

joan roulingis «hari poteri da filosofiuri qva”.

kiTxvebi da davalebebi?

1. ras uwodeben sabavSvo literaturas?

2. ra itacebT bavSvebs?

3. ra ainteresebT gansakuTrebiT mozardebs?

4. romeli nawarmoebebia aRiarebuli sabavSvo

literaturis klasikur nimuSebad?

Page 102: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

101a

b

hT

T g q yl gg

S

nki i

5. amoiwereT teqstidan yvela dasaxelebuli sabavSvo

avtori da gaanawileT isini mocemuli cxrilis

Sesabamis svetSi.

moswonT bavSvebs moswonT mozardebs miCneulia klasikad

6. romel zRaprebs icnobT? uambeT Tanaklaselebs

misi Sinaarsi.

7. ginaxavT romelime aq dasaxelebuli nawarmoebis

mixedviT Seqmnili filmi an multfilmi? Tu asea,

uambeT megobrebs, ar gamogrCeT Semdegi:vin aris

mTavari gmiri? vin arian personaJebi? ra gadaxdaT

maT Tavs? ra mogewonaT an ar mogewonaT? romeli

personaJi mogewonaT an ar mogewonaT? a.S.

8. Tqven rogori nawarmoebebis kiTxva giyvarT yvelaze

metad? ris Sesaxeb unda iyos wigni, moTxroba an

zRapari, rom Tqven dagainteresoT?

9. aq CamoTvlili nawarmoebidan romlis wakiTxvis

survili gagiCndaT da ratom? auxseniT Tqvens

megobrebsac, ratom unda waikiTxon es wigni.

Page 103: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

102a b h

TTgqy lg

gS

n

k ii

Page 104: წიგნიერება - ავტორი ირინა სამსონია

irina samsonia, filologidaamTavra iv. javaxiSvilis saxelo-bis Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis filologiis fakulteti, klasikuri enebis ganyofileba. 2008-2011 wlebSi muSaobda erovnu-li saswavlo gegmebisa da Sefaseb-

is centrSi qarTuli enisa da literaturis jgufis xelmZRvanelad. 2011-2012 wlebSi iyo saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros zogadi ga-naTlebisa da erovnuli saswavlo gegmebis ganviTare-bis departamentis saxelmwifo enebis jgufis xelmZ-Rvaneli. 2012 wlidan dRemde muSaobs gamocdebis erovnul centrSi qarTuli enisa da literaturis jgufis xelmZRvanelad. aqvs pedagogiuri gamocdile-ba. aswavlida qarTuli enasa da literaturas, aseve laTinur enas me-6 saavtoro skolaSi.

irina samsonia

wigniereba