Διασπορά των Μανιατών

Αρχική ΙστορίαΔήμοι -Χωριά

Ήθη - Έθιμα Μοιρολόγια Ποίηση Απόδημοι Αρχιτεκτονική

Εκκλησίες Κάστρα Ταΰγετος Χλωρίδα Πανίδα Σπήλαια Προϊόντα Άρωμα Μάνης

Δημιουργοί Απόψεις Εκδρομές Σύλλογοι Σύνδεσμοι Wallpaper Περιεχόμενα Βιβλιογραφία

Επικοινωνία

Η Διασπορά των Μανιατών

Του Δικαίου Βαγιακάκου, Επιτίμου Γεν Δ/ντού του Ιστορικού Λεξικού τηςΑκαδημίας Αθηνών, Προέδρου της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών

(Ομιλία στο Σύλλογο Μανιατών Καλαμάτας, στις 13.02.2001, όπουτιμήθηκε για τη προσφορά του).

Το θέμα της ομιλίας μου είναι: Η διασπορά των Μανιατών. Πολύασχολούμαι με αυτό. Είναι όμως μεγάλον και δύσκολον. Πλήρης ανάπτυξιςαυτών εις την μικράν σήμερον ομιλίαν μου είναι αδύνατος. Θαπεριορισθώμεν μόνον εις την Μεσσηνίαν και κυρίως εις την Καλαμάταν καιεις άλλην ευκαιρίαν θα έχωμεν την δυνατότητα της ευρυτέρας εκθέσεωςαυτού. Αναφέρω μόνον τα ονόματα των τόπων όπου εγκατεστάθησανΜανιάται. Ούτω, εκτός Ελλάδος εις Βενετίαν, Λιβόρνον, Τεργεστην,Τοσκάνην, Κορσικήν, Σαρδηνίαν, Μινόρκαν, Κάτω Ιταλίαν (Λέτσε,Καλαυρίαν, Τάραντα), Ιστρίαν και Φλώριδα Αμερικής (1767). Εις ΜικράνΑσίαν, εις Βουρλά, Βουτσάν, Μπουρνόβαν, Κορδελιό, Νυμφαίον, Σεβδόκιοϊ,Αϊβαλϊ, Κασαμπάν, Σμύρνην, Πισκιοχώρια Προύσας και Κουβούκλια. ΕντόςΕλλάδος εις Ζάκυνθον, Κέρκυραν, Χιμάραν Β. Ηπείρου, ΑσβεστοχώριΘεσσαλονίκης, Λίμνην Ιωαννίνων, Τρίκερι Θεσσαλίας και τας νήσουςΣπέτσας, Ύδραν, Σάμον, Φούρνους, Ικαρίαν, Μήλον, Μύκονον, Τήνον,Εύβοιαν και Κύθηρα.

ΟΙ ΜΑΝΙΑΤΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ - ΚΑΛΑΜΑΤΑΕις την Μεσσηνίαν λοιπόν έχομεν δύο παλαιά και χαρακτηριστικά ονόματαχωρίων, τα οποία ιδρύθησαν από αποίκους Μανιάτας κατά τους χρόνουςτης Φραγκοκρατίας και αναφέρονται εις το Χρονικόν του Μορέως περί το1310.

Το ένα είναι η Μικρομάνη, η οποία αναγράφεται εις το γαλλικόν κείμενοντου Χρονικού (§741, 762 κ.ά.) και εκλήθη ούτω κατ' αντίθεσιν προς τηνυπό του Χρονικού μαρτυρουμένην Μεγάλην Μάιναν, την σημερινήνδηλαδή Μάνην. Ο ακριβής χρόνος της ιδρύσεώς της είναι άγνωστος. Υπότων Τούρκων εκαλείτο Κουτσούκ Μάνη.

Έτερον χωρίον είναι το λεγόμενον Μανιατοχώρι, πλησίον του χωρίουΠλάτανος της Πυλίας, όπου ο Φράγκος ηγεμών Μισίρ Νικόλαος «εποίησενστην χώραν του Μανιατοχωρίου μικρόν καστέλλιν δια φύλαξιν του τόπουτου κατά των Βενετίνων».

Το Χρονικόν της ελληνικής διασποράς κατά την περίοδον τηςΤουρκοκρατίας είναι από τας πλέον δραματικάς και αγνώστους σελίδαςτου Ελληνισμού. Εις την περίοδον αυτήν εντάσσεται και η μεγάληδιασπορά των Μανιατών και η εγκατάστασις αυτών εις την Μεσσηνίαν καιμάλιστα εις την Καλαμάταν. Εκ τούτων, μερικοί έγιναν άρχοντες καιπρόκριτοι της Καλαμάτας, αποκτήσαντες πλούτον, αλλά και πολιτικήνισχύν ακόμη και μεταξύ των Τούρκων. Ο σημαντικώτερος τούτων ήτο οπρόκριτος Παναγιώτης Μπενάκης (1720-1771), ο οποίος κατήγετο από τοχωρίον Βάθεια της Μέσα Μάνης και ήτο εγγονός του επί τηςΒενετοκρατίας περιβόητου πειρατού Λιμπεράκη Γερακάρη. Ο ΠαντελήςΚοντογιάννης γράφει ότι ο Μπενάκης ήτο ο πλουσιώτατος πάντων των ενΠελοποννήσω, ου μόνον των Χριστιανών αλλά και των Τούρκων, απέλαυε

http://www.mani.org.gr/mani

http://www.mani.org.gr/istor/index.htm

http://www.mani.org.gr/horia/index.htm

http://www.mani.org.gr/ithi/index.htm

http://www.mani.org.gr/moirol/index.htm

http://www.mani.org.gr/poiisi/index.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/index.htm

http://www.mani.org.gr/arhitektoniki/index.htm

http://www.mani.org.gr/ekklisies/index.htm

http://www.mani.org.gr/kastra/index.htm

http://www.mani.org.gr/taigetos/index.htm

http://www.mani.org.gr/hlorida/index.htm

http://www.mani.org.gr/panida/index.htm

http://www.mani.org.gr/spilaia/index.htm

http://www.mani.org.gr/proionta/index.htm

http://www.mani.org.gr/aroma/index.htm

http://www.mani.org.gr/pnevma/index.htm

http://www.mani.org.gr/apopseis/index.htm

http://www.mani.org.gr/ekdromes/index.htm

http://www.mani.org.gr/sillogoi/index.htm

http://www.mani.org.gr/mani/Diafora/agapimena_links.htm

http://www.mani.org.gr/wallpaper/index.html

http://www.mani.org.gr/Diafora/periehomena.htm

http://www.mani.org.gr/Diafora/vivliografia.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/diasp_ell/dias_ell.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/petal/pet.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/mankors/maniates_korsikis.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/elkargk/elliniko_kargkeze.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/nap/napoleon.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/karaep/kargkeze_aep.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/eikona/eikona.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/kargarthro/kargkeze_arthro.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/ellin/ellinofonoi.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/kalavria/kalavria.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/ioan/ioan.htm

http://www.mani.org.gr/apodimoi/prast/prast.htm

mailto:[email protected]

δε της ευνοίας των Τούρκων και όλων των πασάδων. Πάντες εφρόνουνότι εν Πελοποννήσω ο Μπενάκης ηδύνατο να εξεγείρη ή να ειρηνεύσητους Μανιάτας κατά βούλησιν. Μόνον αυτός εδικαιούτο να εμφανίζεται ειςτην αυλήν του πασά μετά πολυαρίθμου ακολουθίας.

Εδώ εις την σημερινήν πλατείαν Μαυρομιχάλη, η οποία τότε ωνομάζετοΦυτειά, ένεκα της μεγάλης φυτείας δένδρων, έκτισε πύργον ομοιάζονταμε φρούριον. Διεδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλον εις τα Ορλωφικά, δηλαδήτην επανάστασιν της Μάνης το 1770 και δια τούτο, μετά την αποτυχίαντης, ο Βελή πασάς εκρήμνισε τον πύργον και η θέσις εκλήθη Παλιόπυργος.Εξ ίσου σημαντικόν πρόσωπον εδώ ήτο και ο Παναγιώτης Ψάλτης εξΑλυκών της Μέσα Μάνης, όπως μαρτυρείται από έγγραφα του 1734 και1786. Αναφέρεται τότε και ο Μπενής Ψάλτης, εξ ου έχομεν το σύνθετονΜπενιψάλτης- ο πύργος της οικογενείας ήτο παρά την Φραγκόλιμναν,

νοτίως της πλατείας από το Οίτυλον κατά το τέλος του 17ου αι. Κατέστηισχυρά οικογένεια έχουσα πύργον, αλλά και μύλον πλησίον εις το ποτάμιτης Καλαμάτας, όπως πληροφορούμεθα από έγγραφον του 1698. Εκ τηςοικογενείας αυτής ο Δημήτριος εχρημάτισε γενικός προεστός τηςΠελοποννήσου, μετέβη εις Ζάκυνθον, εμυήθη εις την Φιλικήν Εταιρείαν καιέλαβε μέρος εις τον αγώνα.

Ο χρόνος όμως ήλλαξε την μορφήν και τον τρόπον ζωής της Καλαμάταςκαι πολλά των παλαιών ονομάτων εκάλυψεν η λήθη. 'Ερχεται όμως ηΤοπωνυμιολογία, η οποία μελετά τα ονόματα των τόπων και τωνκτισμάτων, τα οποία έχουν το όνομα του ιδιοκτήτου των. Με οδηγόνλοιπόν τα τοπωνύμια και τας μαρτυρίας παλαιών εγγράφων αςεπιχειρήσωμεν ένα μικρόν περίπατον ανά την πόλιν και εις μιαν αναδίφησιντης ιστορίας του παρελθόντος της Καλαμάτας, ας αναστήσωμεν ταονόματα των Μανιατών που συνδέονται με τοπωνύμια της πόλεως ταοποία δεν ξέρω πόσοι σήμερον τα γνωρίζουν. 'Εχομεν λοιπόν ως έγγραφαμαρτυρούμενα τα τοπωνύμια:

Του Μανολέα το μαγκανοπήγαδο εις την οδόν Αριστομένους εις τοδυτικόν μέρος της πόλεως·είχε το περισσότερον και το καλύτεροννερόν

Του Καραπατέα το πηγάδι εις το δυτικόν μέρος της συνοικίας τηςΑναλήψεως.

Του Μπακέα το πηγάδι επάνω εις το γήπεδον του ΜεσσηνιακούΣυλλόγου.

Του Μηλιανίτη το πηγάδι, εις το ρέμα Καλαμίτσι πλησίον τωνστρατώνων.

Του Νικητέα το πηγάδι, εις την οδόν Μούρτζινου-Τρουπάκη.

Του Μπακέα ο μύλος, εις το πρώτον φράγμα του Νέδοντος πλησίοντης θέσεως Λιθωμένο Φίδι.

Του Μανολέα ο μπαξές. Ελέγετο και Κήπος της θεάς Αρτέμιδος.

Του Σαλπά το περιβόλι, καταγόμενου από το Οίτυλον το 1790.

Του Μηλιανίτη ο μπαξές. Εις την τοποθεσίαν Καλαμίτσι ήτο καιλεμονοπερίβολον του Μηλιανίτη.

Του Μπουκουβαλέα τα καλάμια, νοτίως της πόλεως, όπου σήμερονο σιδηροδρομικός σταθμός.

Του Ρακιτζή η λεύκα, καταγόμενου έκ της Οροβάς Αβίας.

Του Παγώνη ο Πύργος. Εις την πάλαιαν συνοικίαν της Υπαπαντής παρά τοΑλεξανδράκειον Νοσοκομείον. Η οικογένεια Παγώνη κατήγετο εκΜαντινείας. Εξ αυτής ο επίσκοπος Μονεμβασίας Χρύσανθος (1789-1821), οεύρων θάνατον εις τας φυλακάς Τριπόλεως μετ' άλλων προκρίτων. Οανεψιός του Γεράσιμος ήτο γραμματεύς του Πετρόμπεη και κατόπινεξελέγη επίσκοπος Αργολίδος.

Το Μανιατόρρεμα εις το Ασπρόχωμα, μαρτυρούμενον εις πωλητήριον του1788.

Τα Μανιαταΐικα. Εξ εγγράφου της μονής της Τίμνιοβας του 1728.Πρόκειται περί της συνοικίας της σημερινής Φυτειάς. Εις τον Κώδικα τηςμονής αναγράφεται: "1728 Καλαμάτα. Την σήμερον φανερώνω καιομολογώ εγώ η Γιαννούλα με τον αδελφό μου το Μιχάλη και βάνομε τοσπίτι μας όπου περιέχουμε εις την Καλαμάτα στην άκρη στα Μανιαταίικα,κοντά με την αυλή καθώς βρίσκεται και το βάνομε δια την ψυχή μας καιτων γονέων μας εις το μοναστήρι της Τίμνιοβα".

Το Μανιατοπάζαρο εις την Κάτω πλατείαν. Το τοπωνύμιον απαντά εις ενπωλητήριον εργαστηρίου το 1819. Τούτο σημαίνει ότι εκεί τηναγοραπωλησίαν διαφόρων πραγμάτων ενήργουν μόνον Μανιάται. ΟΑθανάσιος Πετρίδης, σχολάρχης εις την Καλαμάταν, το 1875 γράφει ταεξής: «Επί Τουρκοκρατίας αι Καλάμαι αποτελούν πόλιν έχουσαν τοεξαιρετικόν προνόμιον του να είναι την ημίσειαν όλως υπήκοος τουΟθωμανοίς, την δε ημισείαν ανεξάρτητον, αποκειμένην τοις Μανιάταις,οίτινες έχαιρον, ως γνωστόν προνόμια ανεξαρτησίας, ώστε η Μανιάτικημερίς της πόλεως είχε και αγοράν Μανιατικήν το Μανιατοπάζαρον καιμέχρι σήμερον ακόμη καλούμενον. Εις την αγοράν αυτήν κατέφευγονΧριστιανοί της άλλης αγοράς ή και της πόλεως εν ώρα ανάγκης, οι δεΤούρκοι δεν ηδύναντο εκείθεν να τους αφαρπάσωσιν".

Η γειτνίασις της Έξω Μάνης με την Καλαμάταν και η δυνατότης ευρέσεωςεργασίας είς την εύφορον γην της, προσήλκυσαν την εγκατάστασινΜανιατών ήδη από της εποχής της Τουρκοκρατίας. Ήδη ο Γάλλοςπεριηγητής Πουκεβίλ, επισκεφθείς την Καλαμάταν το 1805, γράφει ότι ειςτα κτήματα της περιοχής ειργάζοντο Μανιάται.

Εκ των κωδίκων των Εκκλησιών και των εγγράφων της περιοχήςμαρτυρείται μέγας αριθμός Μανιατών εγκατεστημένων μονίμως εις τηνΚαλαμάταν. Αναφέρω μερικά από τον Κώδικα του ναού του ΑγίουΝικολάου Φλαρίου, ως τα: Παναγιώτης Πικουλάκης Μαυρομιχάλης,Παναγιώτης Πισκοπέας, Παναγιώτης Κατσικέας, Νικόλαος Κουτελέας,Γιαννάκης Καπετανάκης, Γαλάνης Αναταρέας, Τζανέτος Ποταρέας,Διονύσης Καπέας, Δραγώνος, Κιτρινιάρης, Καραπατέας, Νικητέας,Λυκουρέζος, Κουτουφαρέας, Κουμουνδούρος και πλήθος άλλων. Μεγαληεγκατάστασις είναι μετά την Επανάστασιν, ότε εδημιουργήθη τοΕλεύθερον Κράτος.

Αναφέρομαι εις δύο μόνον περιπτώσεις. Εις την ίδρυσιν του Πεταλιδίουκατά πρώτον. Δια βασιλικού διατάγματος της 1Ο Νοεμβρίου 1834παρεχωρήθη εις τον συνταγματάρχην Νικόλαον Πιεράκον Μαυρομιχάληνέκτασις εις την περιοχήν του Πεταλιδίου, όπου εγκατεστάθησανπερισσότεροι από 200 οικογένειαι Μανιατών. Το σχέδιον της πόλεωςεχαράχθη υπό των Βαυαρών Κόλμαν και Στρόουβ. Περί του εποικισμούαυτού έγραψα εις ειδικήν μελέτην.

Και τελειώνομεν τον περίπατόν μας με μίαν αναφοράν ότι και εις ταΦιλιατρά έχομεν εγκατάστασιν Μανιατών. Εξ αυτών, ο από Δολών τηςΑβίας Αντώνιος Μιχαλακέας προώδευσεν πολύ εκεί και έγινε ιδιοκτήτης

και διευθυντής εφημερίδος «Η Πρόοδος των Φιλιατρών» την οποίανετύπωνεν εις ιδιόκτητον πιεστήριον από του 1893-1914.

Αγαπητοί συμπατριώται,

Ηκούσατε πόσον μεγάλη ήτο πριν από σας η εγκατάστασις τωνσυμπατριωτών μας εδώ εις την Καλαμάταν, οι οποίοι ειργάσθησαν,προώδευσαν, ευρισκόμενοι εις αγαστήν συνεργασίαν με τους εντοπίους. ΗΕταιρεία Λακωνικών Σπουδών θα είναι πάντοτε εις το πλευρόν σας, εγώδε θα σας ενθυμούμαι "έστ' αν γόνυ θαλερόν η".

Σας ευχαριστώ.

http://www.mani.org.gr/apodimoi/#Η






Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Την γλώσσα την ελληνική οι Πωσειδωνιάται εξέχασαν τόσους αιώνεςανακατεμένοι με Τυρρηνούς και με Λατίνους, κι άλλους ξένους. Το μόνοπου τους έμενε προγονικό ήταν μια ελληνική γιορτή, με τελετές ωραίες,με λύρες και με αυλούς, με αγώνες και στεφάνους. Κι είχαν το συνήθειοπρος το τέλος της γιορτής τα παλαιά τους έθιμα να διηγούνται, και τα

ελληνικά ονόματα να ξαναλένε, που μόλις πια τα καταλάμβαναν ολίγοι...(Κ. Π. Καβάφης, Ποσειδωνιάται, 1906)

ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ

Οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί της Κάτω Ιταλίας που ζουν στα μέρη που ήδηαπό τον 8ο αιώνα υπήρξαν κέντρα αποικισμού της Μεγάλης Ελλάδας,αντιπροσωπεύουν από απόψεως γλωσσικής τους παράδοσης και ιστορικήςτους καταγωγής σημείο αμφιλεγόμενο για την επιστημονική έρευνα.

Ο εντοπισμός φωνολογικών και λεξιλογικών στοιχείων της αρχαίαςελληνικής γλώσσας και μάλιστα της δωρικής διαλέκτου στα "γκρεκάνικα"ιδιώματα του Σαλέντο και της Καλαβρίας οδήγησε γλωσσολόγους σαν τονΓ. Χατζηδάκη στην υπόθεση της γλωσσικής συνέχειας.

Άλλοι πάλι υποστηρίζουν τη βυζαντινή προέλευση των ελληνοφώνων, ενώάλλοι την εκδοχή ενός αρχικού πυρήνα ελληνοφώνων που διατηρήθηκεαπό την αρχαιότητα και ενισχύθηκε στη Βυζαντινή περίοδο από διαδοχικέςεγκαταστάσεις αποίκων.

Η γλώσσα των ελληνοφώνων της Απουλίας και της Καλαβρίας που ήταναπαγορευμένη κατά την περίοδο του φασισμού, φαίνεται να υποχωρείμεταπολεμικά καθώς τα απομονωμένα ελληνόφωνα χωριά εντάσσονταιστην Ιταλική πραγματικότητα. Η χρήση της περιορίζεται στουςηλικιωμένους παρά τις προσπάθειές για διάσωση και διδασκαλία της στουςνεωτέρους.

Απουλία

Οι ελληνόφωνοι οικισμοί της περιοχής του Σαλέντο, βρίσκονται στα νότιατης πόλης Lecce, που αποτέλεσε αξιόλογο βυζαντινό κέντρο κατά τον10ο αιώνα, και είναι η Καλημέρα, το Μαρτάνο, το Καστρινιάνο ντέιΓκρέτσι, το Μαρτινιάνο, το Τζολίνι, το Σολέτο, η Στερνατία και τοΜελπινιάνο.

Καλαβρία

Τα ελληνόφωνα χωριά βρίσκονται βορειοδυτικά του Ρέτσιο, η περιοχήείναι μία από τις φτωχότερες και προβληματικότερες της Ευρώπης, καιείναι η Αμυγδαλέα, το Γκαλλιτσιανό, η Μπόβα, το Ροκαφόρτε ντελΓκρέκο, το Ροχούντι, το Πεντιτάτιλο και το χωριό του Ροχούντι.

Η μουσική τους παράδοση μας έγινε γνωστή με την κυκλοφορία δύοδίσκων που περιλάμβαναν ελληνόφωνα τραγούδια από το Μαρτάνο και τοχωριό Καλημέρα Στα τραγούδια του Σαλέντο περιλαμβάνονταινανουρίσματα, μοιρολόγια, της δουλειάς, ερωτικά, θρησκευτικά κ.ά.

























http://www.mani.org.gr/apodimoi/


Τραγουδισμένα από δύο φωνές, έχουν στιχουργική μορφήεντεκασύλλαβου. Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται είναι κιθάραταμπορέλο, οργανέτο, ακορντεόν.

Μια ιδιαίτερη κατηγορία λαϊκών χορών (ταραντέλα πίτσικα) σχετίζεται μετο μαγικό-θρησκευτικό φαινόμενο και πρόκειται για χορούς που γίνονταιμε ιδιαίτερο τρόπο για την θεραπεία από το τσίμπημα ενός είδους αράχνης.

Η μουσική παράδοση της Καλαβρίας είναι πιο φτωχή με λίγα τραγούδιαχωρίς οργανική συνοδεία.

Κορσική

Ο πρώτος αποικισμός έγινε από Φωκαείς στα 565 π.χ. με την ίδρυση τηςπόλης Αλαλίας, μετά την κατάκτηση της Ιωνίας από τους Πέρσες.

Ο δεύτερος έγινε το 17ο αιώνα από Μανιάτες του γένους τωνΣτεφανοπουλαίων του Οιτύλου. Μετά από βεντέτα με το ισχυρό γένοςτων Γιατριάνων και αφού προηγήθηκε διερευνητική επιστολή, 700 άτομααναχωρούν με πλοία και φθάνουν στη Γένοβα όπου μετά από ανακρίσειςαπό τις γενοβέζικες αρχές και την αποδοχή των όρων τους αναχωρούνγια την Κορσική.

Οι άποικοι μέσα σε μια πενταετία χτίζουν το χωριό Παόμια, επιδίδονται στηγεωργία και την υφαντουργία και διατηρούν μια αυστηρή ενδογαμία.Γρήγορα έρχονται σε σύγκρουση με τους Κορσικανούς και μετά απόάρνησή τους να συμπράξουν στην εξέγερση των γηγενών, καταφεύγουνστο χωριό Αιάκειο. Μετά από 44 χρόνια και ενώ η Κορσική έχει πουληθείστη Γαλλία, επανεγκαθίστανται στην περιοχή στο νέο χωριό Καργέζε.

Η γαλλική πολιτική προστασίας των Ελλήνων κατά την Γαλλικήεπανάσταση και κατά τα χρόνια του Ναπολέοντα είναι συνεχής. Σύμφωναμε τα απομνημονεύματα της Λάουρας Στεφανοπούλου, οι Βοναπάρτηδεςκατάγονται από το γένος των Καλόμερων του γένους Στεφανοπούλου,που μετά την εγκατάστασή τους στην Τοσκάνη άλλαξαν το όνομα σεBuonoparte.

Απόγονός τους που εγκαταστάθηκε στο Αιάκειο έγινε ο γενάρχης τηςκορσικανής οικογένειας των Μποναπάρτηδων. Μετά το θάνατο τουΚαρόλου Βοναπάρτη, χρέη κηδεμόνα του ορφανού Ναπολέοντα ανέλαβε οστρατηγός Δημήτριος Στεφανόπουλος (σύμφωνα πάντα με τααπομνημονεύματα).

Αν και η ελληνική γλώσσα δεν είναι σε χρήση στο Καργκέζε, η Ελληνικήσυνείδηση διατηρείται. Ο κεντρικός δρόμος του χωριού ονομάζεται οδόςΜάνης, κάποια τραγούδια που αναφέρονται στη Μάνη διασώζονται απότους γηραιότερους, τέλος στην Ελληνόρυθμη Εκκλησία του ΑγίουΣπυρίδωνα ακούγονται θρησκευτικοί ύμνοι στα Ελληνικά.

Η πρώτη επίσκεψη των κατοίκων του Καργκέζε στο Οίτυλο το 1986 είχετην μορφή προσκυνήματος.

ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΑΛ ΧΑΜΙΔΙΕ

Η περίπτωση των μουσουλμάνων κρητικής καταγωγής που έγινε γνωστήστα μέσα της δεκαετίας του 80 (με την προβολή του φιλμ του ΔημήτρηΜανωλεσάκη), αποτελεί μια χαρακτηριστική σελίδα στην ιστορία τηςτουρκοκρητικής διασποράς. Το χωριό Χαμιδιέ (στα σύνορα Συρίας καιΛιβάνου) δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι λόγοι τηςμετανάστευσης ή εξορίας, που έγινε κατόπιν εντολής του σουλτάνουΑμπντούλ Χαμίτ, παραμένουν σκοτεινοί.

Η διατήρηση της κρητικής διαλέκτου στην ομιλία των Χαμιδιανών, είναιενδεικτική για την επιβίωση της κρητικής τους πολιτισμικής ταυτότητας:συχνή είναι η παρεμβολή στον αφηγηματικό λόγο μαντινάδων. Παρ' ότιενταγμένοι στην συριακή κοινωνία, διαφυλάσσουν και διεκδικούν τηνπολιτισμική τους ιδιαιτερότητα με την μέχρι πρόσφατα ενδογαμική τουςπρακτική, την εμμονή στην προβολή της καταγωγής τους στη μέριμνα γιατην μετάδοση της γλώσσας στις νεότερες γενιές. Πόθος τους μια καιμοναδική επίσκεψη στην Κρήτη.

ΟΙ ΚΑΦΙΡ ΚΑΛΑΣ ΤΟΥ ΠΑΚΙΣΤΑΝ

Στο βορειοδυτικό άκρο του Πακιστάν, στα οροπέδια του Ινδικού Καυκάσουκοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν, βρίσκονται τα 20 μικρά χωριά τωνΚαλάς. Οι Καλάς του Πακιστάν είναι τμήμα μιας ευρύτερης εθνοτικήςομάδας που οι γείτονές τους αποκαλούν Καφίρ (άπιστοι), η πλειονότητατης οποίας εντοπίζεται στο Αφγανιστάν. Στα τέλη του 19ου αιώνα καιμετά τον βίαιο εξισλαμισμό των Καφίρ, μια μικρή ομάδα κατέφυγε στηνπεριοχή Hindu kush και απετέλεσε τους προγόνους των σημερινών ΚαφίρΚαλάς.

Αριθμούνται περίπου σε 2.500 άτομα και διατηρούν ζωντανή μέχρι τιςμέρες μας την προϊσλαμική τους φυσιογνωμία, με κύρια χαρακτηριστικά τηπολυθεϊστική τους θρησκεία, τη γλώσσα Kalasha (ινδική-δαρδικήδιάλεκτος) και την παραδοσιακή τους κοινωνική οργάνωση. Ένας απότους μύθους καταγωγής τους θέλει να είναι απόγονοι των στρατιωτώντου Μεγάλου Αλεξάνδρου που παντρεύτηκαν στην περιοχή. Φυσικάαπομονωμένοι, έχουν αναπτύξει μια οικονομία αυτάρκειας που συνδυάζειτη γεωργία μικρής κλίμακας και την κτηνοτροφία.

Ο καταμερισμός εργασίας ανάμεσα στα φύλα είναι αυστηρός (οι άντρεςασχολούνται με την κτηνοτροφία και οι γυναίκες με την γεωργία).Αυστηρά ενδογαμικοί οι Καλάς, δείχνουν ανοχή στις προγαμιαίες σχέσεις,όμως η απαγωγή γυναικών είναι σύνηθες φαινόμενο, ο θεσμός του γάμουεύθραυστος και η διεκδίκηση συζύγου γίνεται αφορμή για την εκδήλωσηενδοφυλετικών συγκρούσεων.

Το λατρευτικό πάνθεον των Καλάς περιλαμβάνει αρκετές θεότητες. Οιιερείς τους είναι κληρονομικοί. Ναοί αφιερωμένοι στην θεά της οικογένειαςβρίσκονται σε κάθε χωριό και είναι οι μοναδικοί λατρευτικοί χώροι πουέχουν πρόσβαση οι γυναίκες. Οι άνδρες θυσιάζουν τράγους στις ανδρικέςθεότητες έξω από το χωριό και κατά κανόνα σε μεγάλο υψόμετρο.

Η μουσική των Καλάς είναι συνδεδεμένη με τον κύκλο ζωής. Μια ειδικήκατηγορία τραγουδιών αφορά τους νεκρούς και τελούνται χοροί προς τιμήτους γύρω από βωμό που δεσπόζει κάποιο ξόανο. Το τραγούδι είναιατομικό πάνω σε απλές μελωδίες ή ομαδικό σε πιο γρήγορους ρυθμούς.Στα ομαδικά τραγούδια γίνεται χρήση της πολυφωνίας, ένα στοιχείο πουδιαφοροποιεί τη φωνητική μουσική των Καλάς από τις μουσικέςπαραδόσεις του Πακιστάν και Αφγανιστάν.

Στις θρησκευτικές εορτές που παρευρίσκονται και γυναίκες εκτελούνταιγυναικείοι κυκλικοί χοροί. Οι γυναίκες είναι πιασμένες σε κύκλο με ταχέρια πλεγμένα πίσω από την πλάτη και συνοδεύουν το χορό με τραγούδι.Η οργανική συνοδεία που βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου είναι έναμεγάλο νταούλι, ξύλινες φλογέρες και τοξοειδής άρπα με τέσσερις χορδέςπου θυμίζει την αρχαιοελληνική λύρα.

Κούτσιανου Στεργιανή

(από τις εκδηλώσεις του δήμου Καλαμαριάς "των Ελλήνων οι κοινότητες")

[ Ελλήνων κοινότητες ] [ Μανιάτες Πεταλιδίου ] [ Μανιάτες Κορσικής ][ Ελληνικό Καργκέζε ] [ Μανιάτες & Ναπολέων ]

[ Θρησκεία & Καργκέζε ] [ Εικόνα Παναγίας ] [ Καργκέζε Άρθρο ][ Ελληνόφωνοι ] [ Καλαβρία ] [ Το νησί των Μανιατών ]

[ Απόδημοι Πραστιώτες ]

http://www.mani.org.gr/apodimoi/diasp_ell/dias_ell.htm#Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

















Το Πεταλίδι αποικία των Μανιατών

Του Δρ. Φιλολογίας Δικαίου ΒαγιακάκουΠροέδρου της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών, π. Δ /ντούΙστορικού Λεξικού Ακαδημίας Αθηνών

Σαρανταπέντε σερνικοίστο Πεταλίδι στο Σταυρίεκάμασι Γεροντική...

Το σημερινόν Μεσσηνιακόν χωρίον Πεταλίδι κείται επί του χώρουτης αρχαίας Κορώνης ως αποδεικνύουν τα αρχαιολογικά ευρήματαεκ της περιοχής αυτής, ήτο δε και η έδρα του τ.δ. Κορώνης.

Εις τον χώρον του Πεταλιδίου επραγματοποιήθη υπό τουσυνταγματάρχου Νικολάου Πιερράκου - Μαυρομιχάληεγκατάστασις Μανιατών μετά την δημιουργίαν του νέου Ελληνικούκράτους. Η εγκατάστασις αύτη απεφασίσθη υπ' αρ. 3016 της11/8/1830 απόφαση Κυβερνήτου Καποδίστρια.

α) Η εγκατάστασις της οικογενείας Πιερράκου

Ο Καποδίστριας, αποβλέπων εις την αμοιβήν των αγωνιστών τηςΕπαναστάσεως, απεφάσισε την εις αυτούς διανομήν γης εκ τωνλεγομένων Εθνικών κτημάτων (εξ εκείνων δηλ. τα οποία ανήκονεις Τούρκους αγάδες). Μεταξύ των αγωνιστών ήτο και ο πρώτοςεξάδελφος του Πετρόμπεη, Πιέρρος Μαυρομιχάλης.

Ο χώρος, ο υπό της Κυβερνήσεως διατεθείς εις τον ΠιέρρονΜαυρομιχάλην, ήτο η επαρχία Κορώνης και δη η περιοχή τουΠεταλιδίου. Η εφημερίς Ναυπλίου «Αναγεννηθείσα Ελλάς» της13ης Ιουνίου 1836 (φ.2, σ.8α) γράφει δια την αποικίαν:

«Νέα βοηθήματα χρηματικά εδόθησαν εις τους εν Πεταλίδισυνοικιζομένους Σπαρτιάτας. Ούτος ο συνοικισμός προ τίνοςκαιρού προοδεύει. Περισσότεροι των 200 οικογενειών Σπαρτιατώναπεσύρθησαν από τους βράχους της Λακωνίας εις τας εύφορουςπεδιάδας του Πεταλιδίου. Πλέον των 120 οικιών ωκοδομήθησανεκεί από τους συνοικιζομένους και εντός ολίγου πόλις μικράανεγείρεται».

Κατά άλλην έγγραφον επίσης μαρτυρίαν του 1897: «Οι κάτοικοιτου Πεταλιδίου είναι όλοι Μανιάται, οι δε Μεσσήνιοι είναι ολίγιστοι.Οι Πεταλιδαίοι διετήρησαν αμείωτον τον μανιάτικον χαρακτήρα τωνκαι την αρχαϊκήν προφοράν της ανδρικής γλώσσης της πατρίδοςτων, μεθ' όλην την μετά των Μεσσηνίων επικοινωνίαν και τηνπρος αυτούς δι' επιγαμιων επιμιξίαν. Ο προσεκτικός παρατηρητήςθέλει πεισθή ότι μάλλον οι Πεταλιδαίοι επέδρασαν επί τωνπεριοικοΰντων Μεσσηνίων παρά ούτοι επ' αυτών. Το Πεταλίδιείναι παράρτημα της Μάνης επί Μεσσηνιακού εδάφους.

Ως εν Μάνη ούτω και εις το Πεταλίδι εκδικούνται και φιλοξενούσικαι χαίρουσιν υπερμέτρως επί τη γεννήσει άρρενος εκδηλούντες



























την χαράν αυτών δια πυροβολισμών και έχουσιν οικογενειακάςέχθρας και εν γένει διέπονται υπό πάντων των εθίμων τηςΜητροπόλεως. Έχουσι δε και το χαρακτηριστικώτερον ιδίωμα τουΜανιάτου, δηλαδή την προς αλλήλους ομόνοιαν έναντι των ξένων.Ένεκα τούτου και ένεκα του ανδρικού χαρακτήρος των οιΠεταλιδαίοι επεβλήθησαν εν Μεσσηνία επί τοσούτον, ώστεκατέστησαν την μεν αποικίαν των σεβαστήν, τους δε εις τηνΜεσσηνίαν ερχομένους Μανιάτας ανεκτούς. Ο στενός σύνδεσμοςτων μελών της αυτής γενιάς των ευρισκομένων εις Μάνην μετάτων αποικισάντων εις Πεταλίδι διετηρείτο αμείωτος.

Το έχον μεγάλην διάδοσιν μοιρολόγι και εις Μάνην και ειςΠεταλίδι, το οποίον συμβατικώς τιτλοφορείται «ο βγαλτός».

Σαρανταπέντε σερνικοίστο Πεταλίόι, στο Σταυρίεκάμασι γεοοντικήκ' εβγάλασι ένα βγαρτότον Παναγιώτη τον κουφό,του γέρο-Πέτρακα το γιο,να πάη για το Λάζαρο.Χοήματα εμαζούξασικαι βάρκα τα’ αγοράσασι.

Επισκεφθείς το Πεταλίδι το 1962, ότε πρόεδρος της Κοινότητοςήτο ο Παναγιώτης Στεφανάκος, διεπίστωσα ότι εις το μητρώον τηςΚοινότητος είναι εγγεγραμμένοι οι άποικοι (από 1834-1917) μεπαράλληλον αναγραφήν του χωρίου της Μάνης από το οποίονκατάγονται. Τα αντίστοιχα οικογενειακά επώνυμα σώζονται καισήμερον εις τα αυτά χωρία της Μάνης, διακρίνονται δε και δια τωνχαρακτηριστικών καταλήξεων των επωνύμων της Μάνης, ήτοι -άκης δια τα παλαιότερα και -έας δια τα νεώτερα της Έξω Μάνηςκαι -άκος της Μέσα Μάνης, ως τα Βορεάκης, Πικουλάκης,Τρουπάκης, Αυγουλέας, Γριβέας, Λιέας, Τσιτομενέας, Γιαννακάκος,Γιδάκος, Κουράκος, Ξαρχάκος, Παρασκευάκος, Στεφανάκος κ.λπ.

1834 Παναγιωτούνης Οίτυλον

1836 Μαρτάκος Δρύαλον

1840 Σπυράκος, Δαιμονάκος Γέρμα

1844 Ξαρχάκος Σταυρί

1845 Αυγουλέας Τροχάλακας, Καραβίτης

1846 Καραμοϋζης Χαριά Κούνος

1847 Γρουσοΰζης (Γρουσουζάκος) Αρεόπολις, Ξαρχάκος Σταυρί

1848 Οικονομάκης Αρεόπολις

1850 Πικουλάκης Αρεόπολις, Μολώνης Πλάτσα

1851 Στραβόλαιμος Αρεόπολις

1852 Μαρκίδης (Μαρκέας) Κάμπος, Σταυρακόπουλος Βαχός,

Σουκαράς Σταυρί, Ψυλλάκος Σταυρί

1853 Δαμήλος Δολοί

1854 Γριβέας Οίτυλον, Μαριόλης Δρυ

1856 Καψάκος Σταυρί, Λουγκάνης Δρύαλον, Λεουτσάκος Κηπούλα

1858 Διπλαράκος Οίτυλον, Μωκάκος Σταυρί, Τσακάκος Κηπούλα

1859 Κουλιζάκος Παχιάνικα, Σκλαβόλιας Μπουλαριοί

1860 Μπαζίνας Οίτυλον

1862 Αλεμάγκος Ξεχώρι, Κορωναίος Αρεόπολις, Στεφανάκος

Πύργος, Χιουτάκακος Κουσκούνι

1863 Αλαφρής Κοίτα, Μονέδας Παχιάνικα, Μιχαλαράκος Αρεόπολις

1864 Γιαννακάκος Κούνος, Σιφίλιας - Κουμεντάκος Μίνα,

Τσακάκος Κηπούλα, Χορταρέας Πλάτσα, Κουράκος Κούνος

1866 Αλέπης Αρεόπολις, Γιδάκος Οχιά, Δικαιουλάκος Πύργος,

Κατσιμαντής Κούνος, Λαδάς Πύργος

1866 Μαυρομιχάλης-Ροδίτης Αρεόπολις, Σάσσαρης Μέζαπον

1867 Ιατρόπουλος Οίτυλον, Μπραΐμης Έρημος, Μαλιαρίτης

(Μαλιαράκος) Οχιά, Ξιφαράς Αρεόπολις, Πενταρβάνης Κηπούλα

1868 Καβαλλιώτης – Πετράκος Κάββαλος

1869 Γουρουνάς Πηγάδι – Πλάτσα, Παπαδάκος – Πιρούνιας

Καφιόνα, Σκαφιδάς Κούνος, Γεωργίκος Πηγάδια

1870 Παρασκευάκος Σταυρί, Τρουπάκης Καρδαμύλη

1872 Λαγούδης Μπρίκι

1873 Κατσαράς Κηπούλα, Λαγιάκος Κοίτα, Μπαρελάκος Αρεόπολις

1874 Βλαστός1 Πανάγος, Παπαδόγγονας Κούνος

1875 Δαζέας Κάμπος, Καλογεράκος Κελεφά

1876 Βορεάκης Πύργος, Κουσουλάκος Αρεόπολις, Σασσανάκος

Χαριά, Τσικρικάς Βάθεια

1877 Κουμεντάκος Αρεόπολις, Πασαρέας Κεχριάνικα, Τσιλιβαράκος

Κουλούμι

1881 Τσιρίβας Δρυ

1882 Κουρεντζής Κυπάρισσος, Μπουκουβάλας Κάβαλλος, Μωράκος

Αρεόπολις

1884 Κορκολιάκος-Δημάκος Κηπούλα

1886 Βαρδαλάς Κατωπάγκι, Καριζώνης Χαριά, Κατσιγιάννης Μηλιά,

Στραβάκος Πύργος, Σπυριδάκος Κατωπάγκι

1887 Γαρδελάκος Κηπούλα, Γεωργουλάκος Σταυρί

1891 Αλμυράντες Κοίτα, Αγραπίδης Κοίτα

1896 Παχής2 Παχιάνικα

1897 Πουλάκος Χαριά

1899 Πέτρουλας Οίτυλον

1901 Κοττέας Κεχριάνικα

1904 Δουράκης Καστάνια

1909 Λιέας Πραστίον

1917 Τσιτομενέας Ξεχώρι

Σημειώσεις1. Πρώτος άποικος ως βοσκός2.Εκ του επων. Παχής εδόθη το όνομα τον χωρίου Παχιάνικα,όπως από το επών. Κεχρής το όνομα το χωρίου Κεχριάνικα.

Από την εφημερίδα "Φωνή της Μάνης", Νοέμβριος 2000.




http://www.mani.org.gr/fonimanis

http://www.mani.org.gr/apodimoi/petal/pet.htm#Το

















ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΡΓΚΕΖΕ

1673: Οχτακόσιοι Οιτυλιώτες αποφάσισαν να εκπατριστούν. Αρχίζουνδιαπραγματεύσεις μεταξύ του Παρθένιου Καλκανδή, Επισκόπου τουΟιτύλου, και της Κυβέρνησης της Γένοβας. Τελικά αποφασίστηκε ναπαραχωρηθεί στους πρόσφυγες η περιοχή της Παόμιας, 50 χλμ. από τοΑιάκειο έναντι ενός μικρού αντίτιμου, με την προϋπόθεση ότι οι Έλληνεςθα αναγνώριζαν την εξουσία του Πάπα.

1675: Καθώς η Επιτροπή των Στεφανοπουλαίων ικανοποιήθηκε με τουςόρους των διαπραγματεύσεων, ένα συμβόλαιο υπογράφτηκε στις 25Σεπτεμβρίου με τον καπετάνιο Ντανιέλ του γαλλικού πλοίου «Σωτήρας»το οποίο θα μετέφερε, σε 10 μέρες, 800 πρόσφυγες, είτε στο Λέγκεχορν(Leghorn) είτε στη Γένοβα, όπου θα παρέμεναν για λίγο. Το κόστος τουταξιδιού για τους Έλληνες κανονίστηκε στα 5 ρεάλια (1 ρεάλι = 25 σέντς).Οι Οιτυλιώτες επιβιβάστηκαν στις 3 και στις 4 Οκτωβρίου στο «Σωτήρα»

όμως το πλοίο έφθασε στον προορισμό τους την 1η Ιανουαρίου 1676. Απότους 800 πρόσφυγες, οι 120 πέθαναν στην διάρκεια του ταξιδιού!

1676: Στις 13 Φεβρουαρίου οι αρχές της Γένοβας ανέκριναν τον ΕπίσκοποΠαρθένιο σχετικά με τους λόγους του εκπατρισμού τους. Πριν τηναναχώρηση των Οιτυλιωτών για την Κορσική οι προαναφερόμενες αρχέςιταλοποίησαν όλα τα επίθετα αντικαθιστώντας τις καταλήξεις «-ΑΚΗΣ» τωνεπιθέτων με το «ACCI». Για παράδειγμα ο Παπαδάκης έγινε Papadacci.Στις 14 Μαρτίου τρείς Γενοβέζικες γαλέρες προσάραξαν σ’ ένα σημείοαπέναντι από την Παόμια, το οποίο ονομάστηκε Scala Greca ή Λιμάνι τωνκαλογήρων, διότι πρώτοι απεβιβάσθηκαν οι μοναχοί. Η εγκατάστασή τουςέγινε στην Παόμια (Paomia). Την Παόμια αποτελούσαν χωριουδάκια:Pancone, Corona, Rondolino, Salici & Monte Bosso που χτίστηκαν απότους Έλληνες σ’ ένα χρόνο.

1678: Στο Rondolino ολοκληρώθηκε η κύρια εκκλησία αφιερωμένη στηνΚοίμηση της Θεοτόκου. Χάρη στην σκληρή δουλειά η Παόμια μετατράπηκεστην πιο πλούσια και στην καλύτερη καλλιεργημένη περιοχή της Κορσικήςενώ για περίπου 50 χρόνια οι κάτοικοι είχαν καλές σχέσεις με τουςντόπιους γείτονές τους.

1729: Οι Κορσικανοί επαναστάτησαν εναντίον της Γένοβας. Οι Έλληνεςαρνήθηκαν να πάρουν τα όπλα εναντίον των Γενοβέζων ευεργετών τους.Έτσι, οι Κορσικανοί λεηλάτησαν και κατέστρεψαν την περιουσία τηςΠαόμιας επειδή οι Μανιάτες ήταν σύμμαχοι των Γενοβέζων. Τον επόμενοχρόνο οι Έλληνες δέχτηκαν επίθεση από τους Κορσικανούς όμωςαντιστάθηκαν ηρωικά και νίκησαν. Εντούτοις, λόγω έλλειψης βοήθειαςτους συνέστησαν να κατευθυνθούν στο Αιάκειο, μέσω της θάλασσας,αφήνοντας 90 άντρες πίσω για να προστατεύουν την Παόμια. Όμως, οιεναπομείναντες υπερασπιστές αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν στονπύργο της Ominia στο άκρο της χερσονήσου. Εξαιτίας της έλλειψηςαγαθών και προμηθειών υποχρεώθηκαν την νύχτα να φύγουν κάνονταςηρωϊκή έξοδο για το Αιάκειο (Ajaccio) όπου έφτασαν στα τέλη του Απρίλη1731.

1731 – ’74: Για 44 χρόνια οι Έλληνες παρέμειναν στο Αιάκειο (τηνπρωτεύουσα της Κορσικής).



























1768: Την 1η Ιουνίου η σημαία του βασιλιά της Γαλλίας αντικατέστησεεκείνη των Γενοβέζων. Οι Έλληνες οργάνωσαν ένα σύνταγμα το οποίοενσωματώθηκε στα στρατεύματα που διοικούνταν από τον κόμη Marbeuf(πρώτου Γάλλου κυβερνήτη της Κορσικής).

1774: Με την μεσολάβηση του κόμη Marbeuf παραχωρήθηκε στουςΈλληνες η περιοχή του Καργκέζε ως αποζημίωση για το χαμό της Παόμιας.Μετά από παράκληση του κόμη ο Γεώργιος Στεφανόπουλος (Stefanopoli)–Καπετάν Γιώργος–κατάφερε να πετύχει συμφωνία. Έτσι, ο κόμης Marbeufέκανε τις κατάλληλες ενέργειες ώστε να χτιστούν 120 σπίτια όλα τουίδιου τύπου, 250 μέτρα μακριά από την θάλασσα. Αργότερα ο κόμηςMarbeuf έγινε ο Μαρκήσιος του Καργκέζε.

1793: Η Γαλλική επανάσταση απλώθηκε σε όλο το νησί. Το κάστρο τουMarbeuf στο Καργκέζε καταστράφηκε από τους Ιακωβίνους του Vico αλλάτο χωριό δεν υπέφερε ιδιαίτερα. Στους άντρες που κατέφυγαν στους δύοπύργους, στις δύο πλευρές του όρμου Pero, επετράπηκε να επιστρέψουνστο Αιάκειο με τα παιδιά και τις γυναίκες τους όπου παρέμειναν για άλλονέναν χρόνο. Στην συνέχεια δόθηκε η άδεια να μεταφερθούν και πάλι στοΚαργκέζε – τα 2/3 των Ελλήνων (περίπου 800) συμφώνησαν ενώ οιυπόλοιποι προτίμησαν να μείνουν στο Αιάκειο.

1804: Αυτή την εποχή υπήρχαν 1000 κάτοικοι στο Καργκέζε από τουςοποίους 350 ήταν ντόπιοι Κορσικανοί. Αυτή η ανάμειξη επρόκειτο ναεξασφαλίσει ειρήνη και ησυχία.

1814: Περισσότερες απειλές από τους ντόπιους του Vico (Vicolese), οι

οποίοι υπό τις διαταγές του βασιλιά Καρόλου του 10ου επρόκειτο ναεπιστρέψουν τμήμα της περιουσίας που είχαν κατάσχει.

1830: Ένας αριθμός συμμαχιών και μικτών γάμων ανάμεσα στουςΈλληνες και τους Κορσικανούς καταπράυνε τους ντόπιους κατοίκους οιοποίοι τελικά εγκατέλειψαν τις εχθρότητες.

1852: Αρχίζει να χτίζεται η σημερινή μεγάλη εκκλησία των Μανιατών τουΚαργκέζε, ο Άγιος Σπυρίδωνας. Το χτίσιμο που διήρκεσε είκοσι χρόνια,εγκαινιάστηκε το 1872.

Η Ιστορία των Ελλήνων της Κορσικής δεν εξαντλείται βέβαια στηνπαράθεση αυτού του πίνακα. Στις άλλες σελίδες του περιοδικού μας θαβρείτε και άλλα στοιχεία, χωρίς βέβαια να καλύπτεται πλήρως το θέμα.Μελετώντας τα στοιχεία αυτά, κάθε στιγμή ας έχετε το νου σας ότι οιΈλληνες πρωταγωνιστές τους ήταν το όλον 700 – 800 ψυχές. Μόνο!

Κείμενο του περιοδικού "ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ" (Καλοκαίρι 1997), από τοαφιέρωμα στους Μανιάτες της Κορσικής.




http://www.mani.org.gr/adoulotimani

http://www.mani.org.gr/apodimoi/mankors/maniates_korsikis.htm#ΣΤΑΘΜΟΙ

















ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΡΓΚΕΖΕ !

Από το 1775 το χωριό των Μανιατών.

Μετά την Παόμια (1676-1731) και το Αιάκειον (1731-1775) οι απόγονοι των Μανιατών αποίκων απέκτησαν τηνέδρα τους, έως σήμερα, το μεγάλο τους χωριό, τοπανέμορφο Καργκέζε.

Οι Γενοβέζοι βλέποντας το αδιέξοδο των επαναστάσεων των ντοπίων, στα1768 πωλούν την Κορσική στη Γαλλία. Πρώτος Γάλλος Κυβερνήτης στονησί διορίζεται ο κόμης Ρενέ Μαρμπέφ. Για καλή τύχη των Μανιατών οάνθρωπος αυτός είναι Φιλλέλην και δείχνει εξαιρετικό ενδιαφέρον για«τους απόγονους των Σπαρτιατών».

Είναι εντυπωσιασμένος από το βίο τους, την ιστορία τους, τις μάχες, ταβάσανα, την αξιοπρέπεια, τα αυστηρά έθιμα, την αλληλεγγύη τους καικυριολεκτικά τους θέτει υπό την προστασία του. Με τη φροντίδα αυτούτου Κυβερνήτη χτίζεται κοντά στην Παόμια, πλησίον της θαλάσσης, το νέοτους χωριό.

Το Καργκέζε είναι το μόνο χωριό της Κορσικής που έχει κτιστεί βάσεισχεδίου και σε κάθε οικογένεια δίδεται από ένα σπίτι. Μάλιστα και ο ίδιος οΜαρμπέφ χτίζει έπαυλη εδώ για να βρίσκεται τακτικά κοντά στουςΈλληνες φίλους.

Το 1775 εγκαθίστανται στο Καργκέζε κάπου εκατό οικογένειες, κάποιεςάλλες μένουν στο Αιάκειο. Κανείς δεν τολμά να ενοχλήσει το νέο χωριότων Μανιατών ως τα χρόνια που ακολουθούν την Γαλλική Επανάσταση(1789), όταν άτακτα σώματα Κορσικανών βρίσκουν ευκαιρία κι επιτίθενται!

Οι Μανιάτες καταφεύγουν πάλι στο Αιάκειον το 1795 ,για να επιστρέψουντον επόμενο χρόνο – οι ντόπιοι καταστρέφουν τότε την έπαυλη τουΚυβερνήτη Μαρμπέφ! Τα επόμενα χρόνια του Μεγάλου Ναπολέοντος είναιήσυχα, ενώ το διάστημα 1814-1830 γίνονται οι τελευταίες επιθέσειςΚορσικανών, οι οποίες όμως αποκρούονται αποτελεσματικά.

Από το 1830 έχουμε τους πρώτους μεικτούς γάμους Ελλήνων αποίκων καιντόπιων Κορσικανών που εγκαθίστανται κι αυτοί στο Καργκέζε. Οιαντιθέσεις δεν εξαλείφθησαν βέβαια ποτέ, αλλά δεν γενούν πια ένοπλεςσυγκρούσεις.

Το 1874 πολλές οικογένειες Καργκεζιανών Μανιατών μεταναστεύουν στοΣίδι Μερουάν της Αλγερίας (η οποία έχει καταληφθεί από την Γαλλία),ευημερούν εκεί, αλλά αναγκάζονται να επιστρέψουν σε Κορσική και Γαλλίακατά την Αλγερινή επανάσταση, πριν λίγες δεκαετίες. Άλλοι απόγονοιΜανιατών ζουν στο Παρίσι, τη Μασσαλία, τη Νίκαια, κ.ά. γαλλικές πόλειςεκτός της Κορσικής. Στο Καργκέζε σήμερα κατοικούν μονίμως περί τους2000 απογόνους Μανιατών, αριθμός που κάθε καλοκαίριπολλαπλασιάζεται.

Το Καργκέζε, προβάλλει την Ελληνική του ταυτότητα (GARGESE laGrecgue!) και με την πρόοδο του διασφαλίζει την διατήρηση και διαιώνιση



























των Ελληνικών χαρακτηριστικών του.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ

Το ΚΑΡΓΚΕΖΕ - το χωριό των Μανιατών, τόσο στην Κορσική, όσο και στηνΓαλλία και στον κόσμο προβάλλεται ως ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΡΓΚΕΖΕ.

Κάθε έντυπο σε όλες τις γλώσσες, του τοπικού γραφείουτουρισμού, των τοπικών υπηρεσιών και συλλόγωναναφέρεται στο « GARGESE la Grecgue »! Ως επί τοπλείστον οι κάτοικοι – ντόπιοι και απόγονοι Μανιατών –ασχολούνται με τουριστικές επιχειρήσεις υψηλού

επιπέδου, με στόχο προσέλευση απαιτητικών επισκεπτών κι όχι μεγάλουαριθμού, αμφιβόλου ποιότητας, τουριστών.

Η υποδομή (μαρίνα, υπερσύγχρονα επιπλωμένα δωμάτια, μικρά πολυτελήξενοδοχεία και εστιατόρια, ιπποτουρισμό κ.λ.π.) τους επιτρέπει κάτι τέτοιο.Μαζί βέβαια με την άριστα οργανωμένη υπηρεσία καθαριότητος, τηνευγένεια και το – διόλου δουλικό – χαμόγελο!

Και είναι εκπληκτικό το γεγονός της Ελληνικής ονομασίας στα Ξενοδοχείακαι τις επιχειρήσεις τους: RESIDENCE ELLADA, MOTEL TA KLADIA,RESIDENCE D’ ITYLON, HOTEL – MOTEL HELIOS, RESIDENCE MAINA,HOTEL – RESTAURANT THALASSA κ.π.ά.!

Είναι εξαιρετικά συγκινητικό για τον Έλληνα επισκέπτη, σ’έναν τόπο μακρινό – και ξεχασμένο!- απ’ την πατρίδα μαςτόπο, εφτακόσιοι άνθρωποι και οι απόγονοι τους ωςσήμερα – σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον, να έχουν επιβάλλειτην Ελληνική τους παρουσία και να έχουν θέσει τη

σφραγίδα τους στην καθημερινή ζωή. Βαδίζει κανείς σήμερα, στο ΕλληνικόΚαργκέζε στην ….οδό Ελλάδος ( Rue de Greece ), στην οδό Μάνης( Ruede Magne ) στην οδό Οιτύλου ( Rue de Vitylon)!

Οι σημερινοί απόγονοι των Ελλήνων έχουν κρατήσει τα παλαιά Μανιάτικαεπώνυμά τους: Στεφανόπουλος, Φριμιγόκης, Τζαννετάκης, Δρακάκης,Βολιμάκης, Κορίτης, Βλαχοδημάκης, Κορώνας, Κοτσυφάκης, Παπαδάκης,Μαυροειδάκης κ.ά.

Αρκετοί γνωρίζουν, και μαθαίνουν, νέα Ελληνικά, μόνο μια – δυογερόντισσες όμως, γνωρίζουν το Μανιάτικο ιδίωμα όπως το έμαθανπάππου – προπάππου. Όσο πάμε προς τα πίσω, οι γνωρίζοντες ταΜανιάτικα ήταν περισσότεροι - δυστυχώς δεν διατηρήθηκε η Μανιάτικηλαλιά στο Καργκέζε (δεν ήταν εξάλλου και εύκολο, χωρίς συνδρομή απ’την Μάνη και την Ελλάδα).

Εκείνο όμως που ποτέ δεν εγκατέλειψε τους απογόνους των τσακισμένωνΜανιάτικων αποίκων του 1675, ως σήμερα, είναι η συνείδηση τουΕλληνικού τους αίματος, η συνείδηση της καταγωγής τους, η Ελληνικήψυχή τους (τα όσα ακολουθούν στις επόμενες σελίδες ελπίζω νααποδεικνύουν του λόγου το αληθές).

Κορωνίδα βέβαια των Ελληνικών επιβιώσεων στο Καργκέζε είναιαναμφισβήτητα το γεγονός να ακούει κανείς την θεία λειτουργία, στηνεκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος, στην Ελληνική γλώσσα. Οι Θρησκευτικέςγιορτές τους γίνονται κατά το Ορθόδοξο – Βυζαντινό τυπικό όπως και οιακολουθίες που «χαρακτηρίζουν» τη ζωή του καθενός: βάπτιση, γάμος,κηδεία ……

Το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΡΓΚΕΖΕ κρατάει γερά, σήμερα που ο κίνδυνος τουισοπεδωτισμού, του δυτικού πολιτιστικού ιμπεριαλισμού, οδηγεί στον

εκφυλισμό τα πάντα – αυτήν την ίδια την Ελληνική μας Πατρίδα!- σήμερααξίζει να ενισχύουμε και να αναβαπτίσουμε τη θέση και τη σχέση με αυτήντην μακρινή γωνιά της Ελλάδος!

Επ’ ωφέλεια δική μας και του Γένους των Ελλήνων ……






http://www.mani.org.gr/apodimoi/elkargk/elliniko_kargkeze.htm#ΤΟ












Το σπίτι πουγεννήθηκε οΝαπολέων






«O Κορσικανός, ο έχων τον Ταΰγετον Πατρίδα»

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΟΣ

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο τα όσα αναφέρονται στην Ελληνικήκαταγωγή του μεγάλου Στρατηλάτη, στην καταγωγή του ΝαπολέοντοςΒοναπάρτη, δεν είναι αποτέλεσμα νεοελληνικής ματαιοδοξίας. Ο θρύλοςπερί της Ελληνικής καταγωγής που δεν εγεννήθη καν στην Ελλάδα ήστη Μάνη αλλά στην Κορσική!

Αλλά ας αφήσουμε τα γεγονότα να μιλήσουν: Οι Μανιάτες, ξεριζωμένοιαπό την Παόμια ευρίσκονται για 44 χρόνια (1731 – 1775) στηνπρωτεύουσα της Κορσικής, Αιάκειο. Είναι τα χρόνια που γεννιέται καιανδρώνεται ο Μέγας Ναπολέων.

Ο πατέρας του, Κάρολος Βοναπάρτης, έχει πολύ στενήφιλία με την οικογένεια της Πανώριας Στεφανοπούλου,χήρας Περμόν (προμηθευτή του γαλλικού στρατού). Οίδιος πεθαίνει στα χέρια της Πανώριας. Η κόρη της,Λάουρα Στεφανοπούλου – σύζυγος Junot, γνωστή ωςδούκισσα D’ Abrantes, παραθέτει συγκλονιστικά στοιχείαστα περίφημα «Απομνημονεύματά» της, τα οποίαουδέποτε διέψευσε ο ίδιος ο Ναπολέων!

«Στο σπίτι του Βοναπάρτη μιλούσαμε Ελληνικά με τονπατέρα του Ναπολέοντα. (…) Πρόγονος του Βοναπάρτηανήκε στην γενιά των Στεφανοπούλων και έφερε τοόνομα Καλόμερος, o οποίος μετανάστευσε από το

Αιάκειον στην Τοσκάνη της Ιταλίας. Εκεί το όνομα Καλόμερος πήρε τηνιταλική του μορφή και έγινε Buona Parte (δηλ. καλό μέρος). Το ίδιο είχεγίνει και με το επώνυμο Ιατρός (σ.σ. οικογένεια Γιατριάνων–Μεδίκων) πουανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια της Μάνης (…), οι Ιταλοί το έκανανMedici (…).

Απόγονος των Βοναπαρτών αργότερα επέστρεψε από την Τοσκάνη στοΑιάκειον (…) κι έγινε γενάρχης της οικογένειας στην Κορσική». Καισυνεχίζει η Λάουρα, δούκισσα D’Abrantes: «Μία άλλη περίπτωση αρκετάχαρακτηριστική είναι και η εξής: οι Στεφανόπουλοι – Κομνηνοί ότανμιλούν για τους Βοναπάρτες χρησιμοποιούν πάντοτε στο ιδίωμά τους τοΕλληνικό επώνυμο Καλόμερος, Καλόμεροι ή Καλομεριανοί, αναλόγως τωνπεριστάσεων, αν μιλούν για έναν ή για πολλούς»!

Η οικογένεια του Ναπολέοντα είχε φιλικές σχέσεις και με άλλεςοικογένειες Μανιατών, στο Αιάκειο. Μάλιστα πριν την Γαλλική επανάσταση– όταν η οικογένεια Βοναπάρτη ήταν άσημη, ασχολήθηκε με τηνγενεαλογία της ένας Γάλλος Καθηγητής και πρεσβευτής στο Μόναχο,ονόματι Hanin, ο οποίος από τότε γράφει για την Ελληνική καταγωγή τωνΒοναπαρτών της Κορσικής.

Τα γεγονότα δεν σταματούν εδώ: όταν ο Μέγας Ναπολέων, ορφανό παιδί15 ετών, πρωτοπήγε στο Παρίσι για σπουδές, τον υποδέχτηκε μια μεγάλημορφή της Ελληνικής παρουσίας στην Κορσική και τη Γαλλία, οαξιωματικός Δημήτριος Στεφανόπουλος – Κομνηνός, αδελφός της

http://www.mani.org.gr/apodimoi/nap/aiakeio_spitinapoleon.JPG



























Πανώριας Στεφανοπούλου, επιστήθιος φίλος του Καρόλου Βοναπάρτη.

Ο ίδιος, ήταν ο κηδεμόνας του Ναπολέοντα όταν φοιτούσε στηνΣτρατιωτική Σχολή του Μπριέν λε Σατώ. Μάλιστα, η πρώτη πραγματείατου Μεγάλου Ναπολέοντος, η πρώτη του πνευματική εργασία, έφερε τονχαρακτηριστικό τίτλο «Memoires sur l’education des jeunes Maniotes»(δηλ., Απομνημονεύματα περί της αγωγής των νέων Μανιατών).

Ο μετέπειτα θρυλικός πολέμαρχος και κατακτητής είναι βαθύταταεπηρεασμένος από τα παιδικά του χρόνια, όταν έβλεπε στους δρόμους τουΑιακείου, τους περήφανους και σκληραγωγημένους Μανιάτες με τιςβράκες, τα φέσια και τα γιλέκα τους – την παραδοσιακή μανιάτικη φορεσιά– να επανδρώνουν την πολιτοφυλακή της πρωτεύουσας και να πολεμούντους ντόπιους επαναστάτες!

Ο Ναπολέων στα χρόνια της παντοδυναμίας του θα περιβάλλει με ιδιαίτεροενδιαφέρον τους Μανιάτες της Κορσικής, θα δείξει έντονο ενδιαφέρον γιατην σκλαβωμένη Ελλάδα, σε αντίθεση με τους ντόπιους Κορσικανούςστους οποίους θα φανεί πιο σκληρός!

Στην Ελλάδα ο θρύλος για την καταγωγή του Ναπολέοντος διαδόθηκεκυρίως με τον Αλέξανδρο Σούτσο και τον «Περιπλανώμενό» του – στοποίημά του αυτό, υπάρχουν και οι στίχοι:

«Διετήρει αίματός σου ειςτας φλέβας του ρανίδαο Κορσικανός ο έχων

τον Ταΰγετον Πατρίδακαι εις μίαν μόνην ώρα

την γην παίξαςτην γής χάσας

εις του Βατερλώ την χώραν»!

Λέγεται πως κάποτε τέθηκε στον ίδιο τον Ναπολέοντα το ερώτημα περίτης καταγωγής του (ίσως για το «άσημο» της προέλευσής του), κι αυτόςαπάντησε: «Η γενιά μου αρχίζει από μένα»! (και βέβαια αντιλαμβάνεταικανείς τι θα σήμαινε για την πορεία του στα Γαλλικά πράγματα, ναπαραδεχτεί την Ελληνική καταγωγή του).

ΜΕΓΑΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ 1821

Το 1797 κατά την σχεδιαζόμενη εκστρατεία του στα Βαλκάνια, ο ΜέγαςΝαπολέων έστειλε στη Μάνη – στο ελεύθερο προγεφύρωμα του Γένους –τους Δήμο και Νικόλαο Στεφανόπουλο – εκ των Μανιατών της Κορσικής –με επιστολή του στον μπέη της Μάνης, Τζαννέτο Γρηγοράκη εις την οποίαέγραφε επί λέξει τα εξής:

Ο Στρατηγός Διοικητής του εν Ιταλία στρατού

Προς αρχηγόν του ελευθέρου λαού της Μάνης,

"Πολίτα, έλαβον εκ Τεργέστης την επιστολή σας δι’ης μοί εκφράζετε τηνεπιθυμίαν σας να φανείτε ωφέλιμος τη Γαλλική Δημοκρατία, δεχόμενοι ειςτους λιμένας σας τα πλοία της. Πιστεύω ότι θέλετε τηρήσει την υπόσχεσίνσας με πίστιν αρμόζουσαν εις τους απογόνους των Σπαρτιατών. Η ΓαλλικήΔημοκρατία δεν θέλει φανή αχάριστος προς το έθνος σας όσον δ’ αφοράεμέ θέλω δεχθεί ευμενώς πάντα βουλόμενον εξ υμών να έλθει προς εμέεκ μέρους σας και ουδέν επιθυμητότερον, ει μη να υπάρχει συμφωνίαμεταξύ δύο εθνών αγαπόντων εξ’ ίσου την ελευθερίαν.

Σας συνιστώ τους κομιστάς της παρούσης, οίτινες είναι επίσης απόγονοι

των Σπαρτιατών! Εάν δεν εξετέλεσαν μεγάλα πράγματα, αιτία είναι ότιδεν ευρέθησαν εις μεγάλους κύκλους δράσεως".

Υγεία και αδελφότηςΒοναπάρτης

Η αλληλογραφία και οι διαπραγματεύσεις Μανιατών – Ναπολέοντος έχουνεξαίρετο ενδιαφέρον. Μάλιστα είναι γνωστό ότι στις αρχές του 1805 ο Μ.Ναπολέων έστειλε καράβι στο Γύθειο – με πολεμοφόδια – στον ΤζαννέτοΓρηγοράκη (είχε πάψει να είναι τότε μπέης της Μάνης).

Οι Τούρκοι όμως παρακολουθήσανε το πλοίο που μπήκε στο λιμάνι,βομβαρδίσανε ανηλεώς το Γύθειο και πήρανε το φορτίο του που τοαποτελούσαν 90 καντάρια μπαρούτι και 40 καντάρια μπόμπες (πληροφορίααπό βιβλίο του ιστορικού Ανάργυρου Κουτσιλιέρη).






http://www.mani.org.gr/apodimoi/nap/napoleon.htm#O

















ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Μέσα στον ορυμαγδό της «ταυτότητας» που μας χτύπησε πάλι έτσι,ξαφνικά, τη στιγμή που περιμέναμε ν’ αποδεσμευτεί κάποια από τιςπρόσφατες πρωθυπουργικές δεσμεύσεις, θυμήθηκα μια παλιά ιστορία, πουέζησα πριν από κάμποσα χρόνια, στην ξενιτιά. Την ξέθαψα απ’ τα κιτάπιαμου και σας τη διηγούμαι, μήπως και σκεφτεί, επί τέλους, ο καθένας μας,ποια ταυτότητά μας κινδυνεύει πραγματικά, ποια όχι και γιατί ...

Λοιπόν, στην Κορσική, είν' ένα χωριό, το λένε Καργκέζε. Παλιοί Μανιάτεςτόχαν κατοικήσει πάνε τέσσερις αιώνες τώρα, φεύγοντας την τυραννίατου Οθωμανού καταχτητή. Ξεκίνησαν οχτακόσιοι, πολλοί πέθαναν από τιςστερήσεις στο πολύμηνο ταξίδι. Πέρασαν πολλές περιπέτειες, πολέμησανγια τους χριστιανούς Γενοβέζους που, μη ξέροντας τι να τους κάνουν,τους εγκατάστησαν εκεί για να τους έχουν μετερίζι στις επαναστάσεις τωνντόπιων. Γι’ αυτό κι εκείνοι, τους είχαν για πολλά χρόνια στη μπούκα τουτουφεκιού. Σήμερα, οι απόγονοί τους έχουν διασταυρωθεί με τουςντόπιους, έχουν χτίσει συγγένειες ... Στην πλατεία του χωριού, έναμνημείο είναι αφιερωμένο στους πεσόντες για τη Γαλλία, τη σημερινήπατρίδα τους. Γύρω – γύρω, κατεβατά, τα σκαλισμένα ελληνικά ονόματαγυρισμένα στα ιταλικά, από τους Γενοβέζους που έδωσαν, τότε, στουςπρογόνους τους, αυτό το άσυλο με το αζημίωτο. Ο Μυρμιγκάκης, έγινεΜιρμιγκάτσι, ο Πασπαράκης Πασπαράτσι …

Σαν από θαύμα, από τότε μέχρι σήμερα, μέσα σε τόσους αιώνες,δυσκολίες, αγώνες κι εχθρότητα, οι παραδόσεις κι η θρησκεία τουςδιατηρούνται ατόφιες, όπως τις παραλάβανε, από γενιά σε γενιά. Ημεγάλη, ορθόδοξη εκκλησιά, με τις εικόνες και τα κειμήλια πούφεραν μαζίοι πρόγονοί τους απ' το μανιάτικο χωριό τους, έχει την πόρτα της φάτσαστη μικρότερη, την καθολική. Μια μαρμάρινη πλάκα, σφηνωμένη στοντοίχο δεξιά στην πόρτα, θυμίζει την πρόσφατη ανταπόδοση της επίσκεψηςπούκαναν στο Βίτυλο, το μανιάτικο χωριό απ' όπου ξεκίνησαν οι πρόγονοίτους. Τη μια Κυριακή, ο παπάς λειτουργεί στην καθολική στα λατινικά, τηνάλλη στην ορθόδοξη, στα ελληνικά.

Η Μεγάλη Βδομάδα και το Πάσχα, πάντα στα ελληνικά, πάντα στηνορθόδοξη εκκλησιά, πάντα με τις παλιές τις μανιάτικες παραδόσεις. ΤηΜεγάλη Πέμπτη, στα δώδεκα βαγγέλια, δεν μπορείς να περάσεις από τηνκοσμοσυρροή. Το ίδιο και τη Μεγάλη Παρασκευή, στον επιτάφιο, το ίδιοκαι στην Ανάσταση. Εκτός από τους χωριανούς, πλήθος ξενιτεμένωνρωμιών μαζεύονται και, μαζί μ' αυτούς, από μέρη κοντινά και μακρινά κιάλλοι, κάθε λογής και κάθε πίστης. Χορωδία από τις πιο παλιές γυναίκεςτου χωριού, τις μόνες που μιλούν ακόμη καλά τη γλώσσα μας, ψέλνειελληνικά όλα τα τροπάρια της ακολουθίας. Η εκκλησία, πλούσιαστολισμένη με τ' ανοιξιάτικα λουλούδια και τ' αρώματα της κατάφυτης γηςτου "νησιού της ομορφιάς" όπως τόχαν δει οι Αργοναύτες, τα παλιάμανιάτικα κειμήλια, η κατάνυξη της χορωδίας, ο πρώτος χλιαρόςανοιξιάτικος καιρός π' ανατριχιάζει το κορμί, είναι ότι χρειάζεσαι για νανοιώσεις την ψυχή σου ν' αναζητά το Θεό σου ...

Μοναδικό κι ανέλπιστο θέαμα για τον ξενιτεμένο, η περιφορά τουεπιτάφιου στους πεντακάθαρους δρόμους του χωριού, μέσ' απ’ τις δεκάδεςτ' άσπρα κεριά που τρεμοσβήνουν πάνω στο κάθε περβάζι, παίζοντας με τα



























λουλούδια που στολίζουν τ' ανοιχτά παράθυρα και τον κόσμο που,στέκοντας πίσω τους, σταυροκοπιέται ορθόδοξα στο πέρασμά του. Το ίδιοκι η περιφορά της εικόνας της Παναγίας, κειμήλιο τεσσάρων αιώνων απότη Μάνη, τη Δευτέρα του Πάσχα. Το ντουφεκίδι πέφτει ασταμάτητα, απότην έξοδο της εικόνας μέχρι το τέλος της λιτανείας, ενώ Γάλλοι αστυνόμοιμε στολή καδράρουν την πομπή, αμίλητοι. Θαρρείς και βρίσκεσαι στηνπατρίδα, σε μια πατρίδα που θάθελες να δεις, που θάθελες ν' ανήκεις, πουδε βρίσκεις πια …

Πήγαινα με τη Ντομινίκ κάθε χρόνο, τη Μεγάλη Βδομάδα, να ξαναζήσωλίγο το περιβάλλον και το κλίμα που τόσο μούλειπε κι έκανε, όπως καισήμερα, τόσο αβάσταχτες αυτές τις μέρες. Γνώρισα και το δάσκαλο,πούχαν ζητήσει αυτοί οι Μανιάτες από το ελληνικό δημόσιο για να μάθει,λέει, στα παιδιά τους τη γλώσσα και τις παραδόσεις των προγόνων τους.

Αυτοί οι Έλληνες Μανιάτες, που επιμένουν τέσσερις αιώνες τώρα, να μηθέλουν ν' αποχωριστούν τις ρίζες τους, περνούν καλά σήμερα. Το βλέπεικανείς απ' το χωριό τους, περιποιημένο, αρχοντικό, τα σπίτια μ' όλες τιςσύγχρονες ανέσεις, τα καταστήματα, τα ξενοδοχεία … Όμως, αυτό πουτους ενώνει, είναι οι κοινές ρίζες τους κι αυτές θέλουν να παραδώσουνστα παιδιά τους, να τους πούνε ποιοι είναι κι από που έρχονται, να μηχαθούν με τον καιρό και τις διασταυρώσεις με τους ντόπιους.

Μια μέρα ο δάσκαλος, νέος, γύρω στα τριανταπέντε, με κάλεσε και στοσπίτι του. Ανεβήκαμε για κανένα τέταρτο την πιο απότομη χωματένιαανηφόρα, φτάσαμε, λαχανιασμένοι, μπροστά σ' ένα μισοερειπωμένο σπίτιστην άκρη του χωριού. Το προσπέρασα ασυναίσθητα, το ίσιωμα πούβλεπαπαρά πάνω μούδινε κουράγιο να φτάσω ως εκεί, να ξεκουραστώ, όταναντιλήφθηκα το δάσκαλο να κοντοστέκεται πίσω μου.

- Τι' ναι, από τώρα κουράστηκες, δάσκαλε ;- Εδώ μένουμε, μου αποκρίνεται, κάπως δειλά.

Με πιάνει από το μπράτσο, με σπρώχνει μαλακά στα ξεχαρβαλωμέναπέτρινα σκαλοπάτια που οδηγούσαν στη χωματένια αυλή του σπιτιού, τησκεπασμένη με κληματαριά. Καμιά δεκαριά παλιές ξύλινες καρέκλες καιμερικά ξεφτισμένα τραπεζάκια σκόρπια κάτω απ' την κληματαριά, έναπαλιό μεγάλο τραπέζι με δυο καρέκλες στο ισόγειο που μ' έμπασεφωνάζοντας τη γυναίκα του, μια παλιά κουζίνα υγραερίου και μερικάτριμμένα, ευκαιριακά κουζινικά κρεμασμένα στον τοίχο, έδιναν μιααξιολύπητη όψη σ' αυτό το φτωχικό, ξεμοναχιασμένο σπιτικό. Η γυναίκατου έφτιαξε καφέ, πιάσαμε την κουβέντα.

-Και που είναι το σχολειό, δάσκαλε ;- Εδώ, μου λέει, τα παιδιά έρχονται εδώ τ'απογέματα, το πρωί πάνε στο δημόσιο, το γαλλικό… Γι' αυτό έχουμε τα τραπεζάκια και τις καρέκλες…- Κι έρχονται πρόθυμα τα παιδιά, έχεις πολλούςμαθητές ; τον ρωτώ με κάποια δυσπιστία.- Στην αρχή έρχονταν πολλά, αγόρια καικορίτσια, είχαμε καμιά σαρανταριά. Σιγά - σιγάόμως αραίωσαν … Σήμερα, μας έρχονται λιγότερααπό δέκα. Δεν τους αρέσει, προτιμούν το γαλλικόεκεί έχουν, βλέπετε, άλλες ανέσεις … Εμάς, τουπουργείο απ’ την Ελλάδα δεν μας διαθέτειχρήματα, ένα χρόνο τώρα που είμ' εδώ, μόνουποσχέσεις μου λένε, ούτε εγώ δεν μπορώ να ταβγάλω πέρα, δε βλέπεις σε τι σπίτι μένω ; Δενέχω μια αίθουσα για τα παιδιά, δεν υπάρχουνχρήματα για να νοικιάσουμε, δεν έχω βιβλία να

τους μοιράσω …

Είναι κρίμα, λογαριάζω να φύγω κι εγώ του χρόνου, μ' έχουν παρατήσειολομόναχο από το υπουργείο, έχω γράψει και ξαναγράψει, έχωαπογοητευτεί πια ... Οι Γάλλοι, κάνουν ότι μπορούν να προσελκύσουν ταπαιδιά στο γαλλικό σχολειό, εγώ τι μπορώ να κάνω ολομόναχος ;

Κούνησα το κεφάλι μου. Τι να του πω ; Τα ήξερα . Καλά που η Ντομινίκδεν είναι μαζί μου, συλλογίστηκα … Τον άλλο χρόνο που πήγα, ούτεδάσκαλος ούτε αντικαταστάτης. Το παλιό, ετοιμόρροπο σπίτι, είχε γίνειαχυρώνας …

Αυτή είναι η ιστορία που είχα να σας διηγηθώ. Εκτός από τα ονόματα τωνπροσώπων, είναι πέρα για πέρα αληθινή. Οι ταυτότητες αυτών τωνΕλλήνων ουδέποτε, και, φυσικά ούτε σήμερα, ανέγραψαν την ορθοδοξίατους. Κι όμως ούτε το Ισλάμ, ούτε ο Καθολικισμός, ούτε η ξένηεθνικότητα, ούτε οι κατατρεγμοί τόσων αιώνων, μπόρεσαν να τηνξεριζώσουν από τις καρδιές τους. Αυτό που φρόντισε όμως να τουςξεριζώσει η ίδια η ελληνική Πολιτεία στις μέρες μας, είναι ο ελληνισμόςτους ....

Όπως είπε πρόσφατα ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, «ηΟρθοδοξία, αν και οφείλει πολλά στον Ελληνισμό, δεν ταυτίζεται μεαυτόν». Μήπως το μεγάλο σφάλμα της Ελληνικής Εκκλησίας είναι αυτήακριβώς η ταύτιση, εκείνο δε της Ελληνικής Πολιτείας, ότι επαναπαύτηκε,επί τόσα έτη, πάνω σ’ αυτήν ; Μήπως, αντί να ενώσει τους Έλληνεςμεταξύ τους, υποκατέστησε την Εκκλησία για να τους ενώσει με τηθρησκεία τους; Με τι θα αντικαταστήσει τώρα αυτόν τον αναχρονισμό γιανα δέσει τους Νεοέλληνες με τον ελληνισμό τους ;

Για περισσότερες πληροφορίες, σχετικά με την κοινότητα του Cargese,βλέπε:http://www.internetcom.fr/corsica/uk/regajac/cargese/cargtop.htm

Γράφει ο Jupiter (Κείμενο από το Α.Π.Ε.)Jupiter's home page




http://www.mani.org.gr/apodimoi/karaep/kargkeze_aep.htm#ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ

















«ΔΙΑΣΟΣΟΝ ΑΠΟ ΚΙΝΔΙΝΟΝ ΤΟΥΣ ΔΟΥΛΟΥΣ ΣΟΥ ΘΕΟΤΟΚΕ»

Μια Εικόνα - Μια Ιστορία!

του Γιώργου Δημακόγιαννη

Δέκα βρύσες με νερό κι εξηνταδυό πηγάδιαδε μας τη σβήνουν τη φωτιά μεσ' απ' τα φυλλοκάρδιαΦύγαμ' από τον τόπο μας κι' από τα γονικά μας,μας διώξαν απ' τα σπίτια μας κι' απ' όλα τα καλά μαςανάθεμα τον αίτιον και την κακήν αιτίαναλλά δεν του ευχόμαστε, την ίδιον καταντίαν.

Γλυκεία που 'ταν η Μάνη μας, πικρός ο χωρισμός τηςπικρότερος στην ξενητειά θε να 'ναι ο καημός της.Είμαστε απ' το Οίτυλο και Στεφανοπουλιάνοικι ήρθαμεστην Κορσική καταδιωγμένοι και φτωχοί.- Κορσικανοί μου καημένοι κι απ' τον Οίτυλο φερμένοι!

Οι 800 τσακισμένοι Μανιάτες-Οιτυλιώτες που άφηναν πίσω τους τηνιδιαίτερη πατρίδα, στη γειτονιά του «αρσενικού βουνού» - Ταϋγέτου, ήταναπαρηγόρητοι. Το παραπάνω μοιρολόι που τραγουδιέται ακόμη και σήμερα- στην Κορσική και στο Οίτυλο - αναφέρεται στον ξεριζωμό τους, το 1675,και είναι χαρακτηριστικό του «πως» νοιώθανε φεύγοντας. Ο πόνος τους,ο πόνος του χωρισμού από την πατρογονική γη, έδωσε αυτό τοαριστουργηματικό θρηνιτικό άσμα ανώτερο σε ποιότητα από αντίστοιχαμοιρολόγια σε προσφιλείς νεκρούς (στο χώρο της Έξω Μάνης). Εντύπωσηιδιαίτερη προκαλούν οι στίχοι: «ανάθεμα τον αίτιον και την κακήν αιτίαν /αλλά δεν του ευχόμαστε την ίδιαν καταντίαν», στίχοι που κάθε άλλο παράέναν «απολίτιστο», «εκδικητικό» και «βάρβαρο» λαό δείχνουν! Αυτήν τηντραγική ώρα της προσφυγιάς τους, οι Μανιάτες εκείνοι, δείχνουν και μαςδιδάσκουν ότι την αξιοπρέπεια, τα ευγενή συναισθήματα και την ηθικήποιότητα δεν πρέπει να τα απεμπολούμε ούτε και στις πλέον δύσκολεςπεριστάσεις της ζωής. Μιλάμε για πραγματικό μεγαλείο!

Ένας τέτοιος λαός, γεμάτος Πίστη, Αξιοπρέπεια και Περηφάνεια δεν θαμπορούσε παρά να δημιουργήσει το Έπος που δημιούργησε. Και παρά τογεγονός ότι τρεις φορές βρέθηκε ξεριζωμένος(!), έμεινε εκεί στηνμακρινή Κορσική όρθιος και δυνατός, διδάσκων και μεταλαμπαδεύων τηνουσία και το περιεχόμενο της Ελληνικής Ψυχής του έως σήμερα.

Ο δεύτερος ξεριζωμός των Μανιατών Προγόνων μας από την Παόμια - τοχωριό της πρώτης εγκαταστάσεώς τους στην «Καλλίστη» μεγαλόνησο(σημ. στην Παόμια αναφέρονται επόμενες σελίδες του τεύχους τούτου),τους οδήγησε στην Πρωτεύουσα της Κορσικής, στο Αιάκειον (ή Αζάκσιο,όπως το λένε οι ντόπιοι) όπου έμειναν 44 χρόνια (1731-1775).

Για τη σωτηρία τους εκείνη (1731), που επετεύχθη με πολυήμερες μάχεςκαι μία επιτυχημένη ηρωική έξοδο - κατά την ανηλεή πολιορκία τωνντόπιων - ΑΦΙΕΡΩΣΑΝ στην Υπέρμαχο Στρατηγό την Ιερή Εικόνα πουβλέπετε στην προηγούμενη σελίδα. Φυλάσσεται στο Αιάκειον και παριστά



























http://www.mani.org.gr/apodimoi/eikona/kargkeze_pan.jpg

την βρεφοκρατούσα Παναγία συνοδευόμενη από εφτά οπλισμένουςΜανιάτες, με τις χαρακτηριστικές παραδοσιακές φορεσιές τους (όσοι έχουνπαρακολουθήσει τις εορτές της 17ης Μαρτίου στην Αρεόπολη κάθε χρόνο,μπορούν να κάνουν σχετικές αναγωγές). Η Παναγία φυλάσσει και...φυλάσσεται από τους αποφασισμένους Μανιάτες!

Στο πάνω μέρος της Εικόνας υπάρχει (φθαρμένη τώρα) η επιγραφή:ΔΙΑΣΟΣΟΝ ΑΠΟ ΚΙΝΔΙΝΟΝ ΤΟΥΣ ΔΟΥΛΟΥΣ ΣΟΥ ΘΕΟΤΟΚΕ και παρακάτω(στην Ιταλική):

VΟΤΟ FΑΤΤΟ DΑLΙ GRECΙ (περίπου, «Τάμα των Ελλήνων»).

Η Ιερή Εικόνα του 1731 - μοναδικό και ανεπανάληπτο ιερό κειμήλιο καισύμβολο της επικής Ιστορίας μας - δικαίως προκαλεί ρίγη συγκινήσεως καιυπερηφάνειας στους Μανιάτες, στους αδούλωτους Έλληνες κάθεεποχής...




http://www.mani.org.gr/apodimoi/eikona/eikona.htm#ΔΙΑΣΟΣΟΝ

















Οι Έλληνες του Καργκέζε

Στην ηπειρωτική Ευρώπη βρέχει και κάνει κρύο αλλά στην Κορσικήελάχιστα θυμίζουν χειμώνα: όπως θα έλεγε και ο αλησμόνητος ΕμμανουήλΡοΐδης, στη Μεσόγειο ο καιρός ξεχνιέται... Ο δρόμος προς το Καργκέζεπερνάει από τοπία, που κανείς δύσκολα πια βρίσκει αλλού. Σε γενικέςγραμμές η βλάστηση θυμίζει Άγιο Όρος.

Γίνεται σαφές ότι η γαλλική διοίκηση, η παγίωση της οποίας δεν ήτανχωρίς εμπόδια, απέφερε καρπούς, ορισμένοι από τους οποίους είναιθεαματικοί. Οι Κορσικανοί μπορούν να θεωρηθούν εναγκαλισμένοι Ιταλοί.Η ενσωμάτωση του νησιού στη Γαλλία πραγματοποιήθηκε το δεύτερο μισότου 18ου αιώνα η μοναρχία άφησε στους κατοίκους αυτονομία σημαντική.Μετά τα γεγονότα όμως του 1789, επιβλήθηκε στους Κορσικανούςέντονος ρυθμός αποβολής των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Αυτόπάντως ουδέποτε επιτεύχθηκε πλήρως: οι τελευταίοι αναζήτησαν στήριγμαστους Βρετανούς, εντάχθηκαν σε στρατιωτικές μονάδες από αυτούςοργανωμένες και πολέμησαν τόσο για τους Άγγλους όσο και για τη δικήτους πατρίδα.

Ως γνωστόν, ο ημέτερος Κολοκοτρώνης πήρε μέρος σε επιχειρήσεις στιςοποίες συμμετείχαν πολεμιστές από το μεγάλο μεσογειακό νησί και τουςγνώρισε αρκετά καλά: φαίνεται πως εκτιμούσε τις στρατιωτικές τουςαρετές, μα πήρε και προσωπική πείρα της σύγχυσης, στην οποία σεστιγμές κρίσιμες ήταν ευεπίφοροι.

Όπως και να είναι, το νησί συνδυάζει σήμερα ατμόσφαιρα της πριν από τοΡιζορτζιμέντο Ιταλίας και καταστάσεις της τωρινής Γαλλίας. Το κράμα,όπως θα έλεγε άλλος ημέτερος, ο Παπαρρηγόπουλος, είναι γοητευτικό.Πράγματι, παρά τις - όχι σπάνια βίαιες - εκδηλώσεις διαμαρτυρίαςολιγάριθμων αλλά δυναμικών στοιχείων του πληθυσμού, τα ιδεολογικά ήάλλα κίνητρα των οποίων δεν είναι πάντοτε ξεκαθαρισμένα, σαφής είναι ηεντύπωση που κανείς σχηματίζει ότι στο καθεστώς αυτονομίας, πουβαθμιαία και εν πολλοίς σιωπηρά κατέληξε να παραχωρεί το Παρίσι,ανευρίσκεται η λύση αν όχι όλων, τουλάχιστον των περισσότερων και πιοσημαντικών τοπικών προβλημάτων.

Τούτο φαίνεται στο Καργκέζε. Το όνομα του χωριού προφέρεται μετρόπους διαφορετικούς: όσοι προτιμούν τα γαλλικά το λένε Καρζέζ, οιΙταλοί που φθάνουν ως εκεί (πάντα απροσδόκητοι στις μετακινήσεις τους)το προφέρουν Καρτζέζε, οι νεότεροι, τέλος, του νησιού, οι οποίοιεπιθυμούν να προβάλουν την κορσικανική ιδιαιτερότητά τους, επιμένουνσε ήχο σκληρό: Καργκέζε. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι αυτή ητελευταία μορφή έχει επικρατήσει και στα Ελληνικά, αν και, ειδικά σεαυτά, το πιο σωστό θα ήταν ό,τι από καιρό έχει προτείνει ο Πάτρικ ΛιΦέρμορ, η Καργκέζη.

'Όπως και να είναι, μέρος των κατοίκων του, ούτως ειπείν Καργκέζε, είναιΕλληνικής καταγωγής. Το σχετικό ζήτημα είναι πια τελείωςξεκαθαρισμένο. Σε αντίθεση, πράγματι, με τους ελληνόφωνους της ΚάτωΙταλίας, για τους οποίους κανένας δεν είναι βέβαιος κατά πόσονβρίσκονται εκεί από αρχαιοτάτων χρόνων ή από την εποχή τηςΕικονομαχίας (το δεύτερο φαίνεται πιο λογικό), οι οιονεί ομογενείς του



























κορσικανικού χωριού είναι από τη Μάνη.

Έφυγαν - καθώς εναργώς αφηγείται στο σχετικό με αυτήν την τελευταίαβιβλίο του ο Πάτρικ Λι Φέρμορ πάλι - το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα,έφθασαν στην Κορσική και ύστερα από σκληρές συγκρούσεις με τουςντόπιους εγκαταστάθηκαν τελικώς και βρήκαν ηρεμία στο Καργκέζε.

Μιλούσαν εκεί τα ελληνικά της πρώτης τους πατρίδας ως και τις πρώτεςδεκαετίες του αιώνα μας. Στη συνέχεια υιοθέτησαν τα κορσικανικά καιφυσικά τα γαλλικά. Κατά τα τελευταία χρόνια, κύμα νοσταλγικό τηςΕλλάδας έχει κατακλύσει το χωριό: πολλοί, απόγονοι Πελοποννησίων καιμη, μελετούν τη γλώσσα μας σε ρυθμούς εντατικούς, έρχονται εδώ,στέλνουν τα παιδιά τους για σπουδές στο πανεπιστήμιο της Αθήνας και μεκάθε τρόπο προσπαθούν να ξαναζωντανέψουν τους παλιούς δεσμούς.

Το Καργκέζε έχει δύο εκκλησίες·και οι δύο είναι ρωμαιοκαθολικές αλλάστη μια η λειτουργία γίνεται σύμφωνα με το τυπικό των Δυτικών, ενώστην άλλη με το δικό μας. Τα αντίστοιχα καμπαναριά υψώνονται στη μιακαι στην άλλη όχθη μικρής χαράδρας, σύμβολο του χάσματος που εδώ καιαιώνες χωρίζει τους δύο κόσμους. Έξω από την «εκκλησία των Ελλήνων»σχηματίζεται μικρή αυλή παλιά κανόνια μπηγμένα στο έδαφος προσδίδουνατμόσφαιρα νησιού του Σαρωνικού.

Ο παπάς, με μαύρο κοστούμι, κατάλευκα μαλλιά, κομψός και επιβλητικός,πηγαινοέρχεται αμίλητος ώσπου παίρνει την απόφαση να μιλήσει. Η ψυχήτου δεν φαίνεται ήρεμη. Εδώ και χρόνια πολλά είναι όχι βέβαια σε ερημιάαλλά σε ερημία, η οποία, κατά την παράδοση, είναι τροφός πνευμάτων.Έχει πάρει στους ώμους του το μέγα θέμα της συντήρησης των δεσμώντου χωριού με την Ελλάδα και σαν μικρός Μωυσής προσπαθεί να οδηγήσειτον λαό του σε νοητή Γη της Επαγγελίας. Οι πειρασμοί όμως του οιονείπαραδείσου, τον οποίο συνθέτουν η μοναδική φύση του νησιού και ηαποτελεσματικότητα της γαλλικής διοίκησης, είναι πολλοί. Επιπλέον, οιάνθρωποι σπανίως είναι σε θέση να συνειδητοποιήσουν αυτό που βλέπουν:εδώ και χρόνια ο πατήρ Φλοριάν Μαρκιανός βρίσκεται σε διάλογο με τονεαυτό του.

Ο ιερέας έχει μέσα του σαφή και ολοκληρωμένη εικόνα της Ελλάδας,επειδή ο ίδιος δεν κατάγεται από Έλληνες. Πράγματι, είναι Αρμπερέσης,αλβανόφωνος της Κάτω Ιταλίας. Οι απώτεροι πρόγονοί του πολέμησαν μετον Γεώργιο Καστριώτη κατά των Οθωμανών και αποτελεσματικώςαναχαίτισαν - κατά τη διάρκεια ορισμένης περιόδου βέβαια - την επέκτασητου Ισλάμ στις απέναντι από την Ιταλία βαλκανικές ακτές.

Ο Καστριώτης ήταν ήρωας με την ηθική αλλά και πολιτική έννοια τουόρου: κατά την παράδοση, ύψωσε την κόκκινη σημαία με τον δικέφαλο,πράξη που πήρε νόημα πλήρες μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου ΙΑ'Παλαιολόγου: «Μη φοβάστε Χριστιανοί αν πέθανε ο βασιλιάς, άλλος είναιστο πόδι του». Ακόμη, σχημάτισε την πρώτη Λίγκα κατά των Τούρκων,πρότυπο πάνω στο οποίο, αιώνες αργότερα, επιχείρησε να βαδίσει ημαρτυρική μορφή του Σκυλοσόφου. Οπωσδήποτε, μετά τον θάνατο τουΚαστριώτη οι οπαδοί του άρχισαν να σκορπίζουν μέρος τους βρήκεκαταφύγιο στην Ιταλία. Αποδέχθηκαν την πνευματική κυριαρχία του Πάπααλλά υπό συνθήκες η συστηματική μελέτη των οποίων δεν έχει ακόμηαρχίσει, προσπάθησαν να διατηρήσουν την τελετουργία και εν γένει τηνόλη εκκλησιαστική ατμόσφαιρα της καθ' ημάς Ανατολής.

Τον πατέρα Φλοριάν Μαρκιανό απασχολεί κατ' αρχήν το θέμα του παλιούρήγματος μεταξύ Ρώμης και Κωνσταντινούπολης: Schisma Theologicum ήSchisma Purum; Τα σχετικά ερωτήματα όμως δεν αποτελούν παράεπιφάνεια. Κάτω από αυτά άλλα, τα οποία απορρέουν από παρατηρήσειςοξύτατες, απασχολούν τον νου του και του δημιουργούν αγωνία

αυτόχρημα υπαρξιακή: γιατί οι Έλληνες προσπαθούν πάντοτε ναπροσαρμόσουν τον εαυτό τους στον έξω κόσμο και όχι το αντίστροφο;Γιατί προτιμούν την κουβέντα και όχι τη δράση; Γιατί πιστεύουν τα αφτιάτους και όχι τα μάτια τους;

Οι αιτίες που, πριν από δεκαετίες, έφεραν τον ιερέα στο Καργκέζεπαραμένουν δυσδιάκριτες αλλά σαφέστατος είναι ο εσωτερικός αγώναςστον οποίο έχει αποδυθεί: ο πατήρ Φλοριάν Μαρκιανός αμυδρώς θυμίζεικαι τον Απόστολο Παύλο, προσπαθεί να καταλάβει κατά πόσον ο αγώναςτου πήγε επί ματαίω ή αντίθετα θα καρποφορήσει. «Σκέφτομαι να φύγωαπό εδώ» σκύβει και μου λέει. «Αρκετά γέρασα πια...». Δεν απαντάωλέξη.

Γύρω από το τραπέζι όπου καθόμαστε, ο θόρυβος τον οποίο σηκώνει ηελληνοκορσικανική παρέα ήδη μεταβάλλεται σε ορυμαγδό. Κοιτάζω τονευγενή, αριστοκρατικής εμφάνισης και διάθεσης ιερωμένο, που προσπαθείολομόναχος να εξιχνιάσει το μέγα μυστήριο της ζωής και του θανάτου καιμε κατακλύζει κύμα θαυμασμού, μελαγχολίας μα και χαράς. Η χαρμολύπηπου λέει και η Εκκλησία, εφόσον ου του θέλοντος ουδέ του τρέχοντοςαλλά του ελεούντος Θεού.

Άρθρο του κ. Δημήτρη Μιχαλόπουλου, διευθυντή του Μουσείου της

Πόλεως των Αθηνών. (C) ΤΟ ΒΗΜΑ 15-02-1998




http://tovima.dolnet.gr/

http://www.mani.org.gr/apodimoi/kargarthro/kargkeze_arthro.htm#Οι

















Οι άκρες της Ελληνικής γλώσσας

Αντιπρόσωποι από διάφορες γωνιές του κόσμου θα συναντηθούνστο 3ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ελληνόφωνων και Ελληνογενών Λαών.

«Πριν 100 χρόνια λέγανε πως πεθαίνει η γλώσσα. Ακόμη όμως τη μιλάμε».Ο καθηγητής Σαλβατόρε Σικούρο διατυπώνει τη φράση σε άπταισταΕλληνικά. Μπορεί να είναι Ιταλός αλλά κατάγεται από τα Ελληνόφωναχωριά της Νοτίου Ιταλίας. Τα νέα Ελληνικά τα έμαθε από κασέτες στα 50του χρόνια. Ως τότε ήξερε μόνο τα γκρεκάνικα, τη γλώσσα που μιλούσανοι γονείς του και οι παππούδες του. Τώρα στη Νότιο Ιταλία είναι πιοεύκολο να μάθει κανείς νέα Ελληνικά παρά την τοπική διάλεκτο.

Οι δάσκαλοι από την Ελλάδα κάνουν μαθήματα όχι μόνο στα σχολεία αλλάκαι σε τμήματα ενηλίκων, για τα οποία μάλιστα δείχνουν ιδιαίτεροενδιαφέρον και πολλοί Ιταλοί από τα κοντινά χωριά. «Οι νέοι πλέον δενμιλάνε τη διάλεκτο, όπως παλιά», επισημαίνει ο κ. Σικούρο, «και δενμπορούν να τη μάθουν στα παιδιά τους. Αλλά όπως σας είπα και πριν από100 χρόνια έλεγαν πως η γλώσσα και οι παραδόσεις μας θα χαθούν...».

Για τον κ. Σικούρο η διάσωση του πολιτισμού των Ελληνόφωνων τηςΝοτίου Ιταλίας είναι κάτι σαν ηθική υποχρέωση. Για να ανταποκριθεί σεαυτήν, εκείνος και 100 ακόμη «συνάδελφοί» του από διάφορες περιοχέςτου κόσμου θα έρθουν στην Αθήνα στις 7 και 8 Οκτωβρίου. Τις ημέρεςαυτές θα διεξαχθεί το 3ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ελληνόφωνων καιΕλληνογενών Λαών - «Ελληνογένεια '97», που διοργανώνεται μεπρωτοβουλία του Συνδέσμου Φίλων Ελληνόφωνων Εξωτερικού υπό τηναιγίδα των υπουργείων Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών. Στο συνέδριο, τοοποίο θα πραγματοποιηθεί στο Πολεμικό Μουσείο με ελεύθερη είσοδο,έχουν προσκληθεί ελληνόφωνοι από τη Νότιο Ιταλία, τη Σικελία, τηνΚορσική, την Αζοφική θάλασσα, την Αντιόχεια, τη Ρουμανία, τηνΠαλαιστίνη κ.ά.

Σύμφωνα με την πλέον αποδεκτή θεωρία, οι ελληνόφωνοι της ΝοτίουΙταλίας, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή τον 8ο π.Χ. αιώνα, στον δεύτεροαποικισμό. Τώρα έχουν μείνει στην Απουλία εννέα χωριά και στηνΚαλαβρία πέντε, που κατοικούνται από Έλληνες της Μεγάλης Ελλάδας οιοποίοι μιλούν το δικό τους Ελληνικό ιδίωμα, τα γκρεκάνικα. Στιςσυγκεκριμένες περιοχές λειτουργούν τμήματα διδασκαλίας νέωνΕλληνικών για μαθητές και ενηλίκους, καθώς από το 1994 το υπουργείοΠαιδείας έχει αποσπάσει έξι δασκάλους για να διδάξουν στους κατοίκουςτα νέα Ελληνικά.

Στη Σικελία υπάρχουν ακόμη έξι χωριά που κατοικούνται απόΕλληνοαρβανίτες, οι οποίοι έφθασαν εκεί μετά την πτώση τηςΚωνσταντινούπολης. Όμως, ιστορικές αναφορές για εμπορικές σχέσειςμεταξύ των Κρητών και των Σικελών υπάρχουν από τη μινωική εποχή.Στα ιστορικά χρόνια άκμασαν οι Ελληνικές πόλεις της Σικελίας.

Στη διπλανή Κορσική, ο πρώτος αποικισμός έγινε το 565 π.Χ. όταν οιαρχαίοι Φωκαείς ίδρυσαν την πόλη Αλαλία. Ύστερα από περίπου 23 αιώνες,το 1675, έγινε ο επόμενος αποικισμός, όταν Μανιάτες από το Οίτυλοκατέφυγαν στο νησί για να γλιτώσουν από τους Τούρκους.



























Αλλά Ελληνογενείς υπάρχουν και στα μεσογειακά παράλια της Ισπανίας,στην πόλη Έλτσε, την οποία «ανακάλυψαν» τα υπουργεία και οι πρεσβείεςμας μόλις το 1989, όταν κάποιοι από τους κατοίκους της, πήραν τηνπρωτοβουλία να ενημερώσουν τους αρμοδίους ότι το Έλτσε είναι η αρχαίαΕλίκη. Σύμφωνα λοιπόν με τους δικούς τους ισχυρισμούς, οι πρώτοιΈλληνες άποικοι στην περιοχή έφθασαν τον 5ο π.Χ. αιώνα από τηΜασσαλία.

Τώρα έχουν φτιάξει έναν ιδιαίτερα δραστήριο σύλλογο, ο οποίοςονομάζεται «Esquadra de "Pobladores Griegos" του Ελτσε – «αρχαία Ελίκη»και κάθε χρόνο διοργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων«η Ελληνική Αγορά», «η Ελληνική Εβδομάδα» στις οποίες εμφανίζονταιντυμένοι με πέπλα, χλαμύδες, στολές οπλιτών. Επίσης, ανεβάζουνθεατρικά έργα, όπως «Η αρπαγή της ωραίας Ελένης», «Ιάσων καιΑργοναύτες», κ.ά. Στις εκδηλώσεις τους περιφέρουν πάντα και ένα ξύλινοομοίωμα του Παρθενώνα.

Έλληνες ζουν και στη Συρία, στην πόλη Χαμιδιέ. Πρόκειται γιαμουσουλμάνους Κρητικούς, τους οποίους εξόρισε ο σουλτάνος ΑβδούλΧαμίτ το 1890, γιατί πολέμησαν στο πλευρό των χριστιανών. Τώρα έχουνμείνει περίπου 3.000 άτομα που διατηρούν αμιγή την κρητική διάλεκτο καιτις παραδόσεις τους.

Στην Παλαιστίνη, επίσης, υπάρχουν Ελληνικά χωριά κυρίως κοντά στηΒηθλεέμ. Οι κάτοικοι ονομάζονται Ρουμ Ορτοντόξ και είναι Έλληνες τηςΜικράς Ασίας που ζήτησαν εκεί καταφύγιο στη διάρκεια τηςΤουρκοκρατίας.

Στην Αζοφική θάλασσα, στην Ουκρανία, υπάρχουν 59 χωριά στα οποίαζουν Έλληνες από τον 8ο π.Χ. αιώνα, την ίδια εποχή που αποικήθηκε ηΝότιος Ιταλία.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΡΟΥΣΤΑΛΛΗ (C) ΤΟ ΒΗΜΑ, 05-10-1997




http://tovima.dolnet.gr/

http://www.mani.org.gr/apodimoi/ellin/ellinofonoi.htm#Οι

















Για την Ελληνική γλώσσα και τον λαϊκό πολιτισμό

των Ελληνόφωνων (grecani) της Κάτω Ιταλίας (Magnia Grecia)

Μεγάλη Ελλάδα και μόνη...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΑΠΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΒΡΙΑ ΠΑΛΕΥΟΥΝ ΝΑ ΞΕΦΥΓΟΥΝΑΠΟ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ

Το βράδυ της 5ης Σεπτεμβρίου, όταν ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκαναφώνησε «Αθήνα», η Ρώμη πικράθηκε, ο ιταλικός Βορράς δήλωσεαδιάφορος, αλλά στον Νότο, στην καρδιά της Καλαβρίας, έξι χωριάπανηγύρισαν. Χίλιες ψυχές στις πλαγιές του Ασπρομόντε φώναξαν«μπράβο» για την ιταλική ήττα, που τους έδωσε την ευκαιρία ναξεφύγουν, έστω για λίγο, από τη φτώχεια και την απομόνωσή τους...

'Hταν, ίσως, το πιο... ελληνικό «μπράβο» που ακούστηκε ποτέ στηνιταλική χερσόνησο. Γιατί η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων από τηνΑθήνα λειτούργησε ως βάλσαμο στην άγονη γη της Μαgnα Grecia, τηςΜεγάλης Ελλάδας, που δημιούργησαν στην Καλαβρία οι Έλληνες, πριν απόσχεδόν τρεις χιλιετίες. Και που σήμερα, οι μακρινοί απόγονοι αυτών τωνπρώτων Ελλήνων μεταναστών καταφέρνουν να κρατούν ζωντανή με τονλόγο τους την γκρεκάνικη διάλεκτο (μετεξέλιξη της αρχαίας δωρικής) καιτην πεποίθηση ότι το Κολοσσαίο ποτέ δεν θα αγγίξει το μεγαλείο τουΠαρθενώνα.

Την 5η Σεπτεμβρίου, η Ρώμη βρισκόταν πολύ πιο μακριά από την Αθήναγια τα γκρεκάνικα χωριά. Κι αυτό το έδειξαν όσο καλύτερα γινόταν στουςΈλληνες δικαστές και δικηγόρους, που βρέθηκαν πριν από λίγες ημέρεςστις προγονικές αποικίες. 'Aλλωστε, η Ρώμη πάντοτε ήταν μακριά από τηνπεριοχή, είτε στο τιμόνι της γειτονικής χώρας βρίσκονταν αυτοκράτορεςείτε τα ηνία της εξουσίας κρατούσε ο Πάπας και ο Μουσολίνι. ΕπίΜουσολίνι, μάλιστα, τα γκρεκάνικα αντιμετωπίστηκαν ως γλώσσα«κατώτερης φυλής» και ο ελληνόφωνος πληθυσμός της Καλαβρίαςσυρρικνώθηκε, για να μετριέται σήμερα σε μερικές εκατοντάδες. ΟιΈλληνες, όμως, άντεξαν και εξακολουθούν - παλεύοντας μόνοι - ναδίνουν το στίγμα τους: Με τις ελληνικές επιγραφές στους δρόμους, το«καλώς ήρθατε» στην είσοδο της Magna Grecia, τις πίτες και τα κουλούριαπου φτιάχνουν οι νοικοκυρές με ελληνικές συνταγές, οι οποίες πέρασαναπό γενιά σε γενιά, με τα τραγούδια τους.

Η ελληνική καρδιά χτυπάει στην Μπόβα, 50 χιλιόμετρα από το Ρέτζιο, τηνπρωτεύουσα της Καλαβρίας. Και στο επίνειό της, την Μπόβα Μαρίνα,βρίσκεται το μέλλον των ελληνοφώνων, καθώς στην παραθαλάσσιακοινότητα λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια το Ινστιτούτο ΕλληνόφωνωνΣπουδών, που στηρίζει η ελληνική κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια (τημοναδική, ίσως, που υπάρχει...) η γλώσσα μας και η μεγάλη ιστορία πουκρύβεται πίσω της να μην πέσει θύμα του πολιτισμού...

Με τη γλώσσα των αριθμών, τα ελληνικά οδεύουν προς εξαφάνιση στηνΚαλαβρία. Σήμερα, στην Μπόβα και την Μπόβα Μαρίνα (κάτι σαν άνω καικάτω χωριό) περίπου 500 άτομα, κυρίως γέροντες, μιλούν τα γκρεκάνικαστην καθημερινότητά τους. Κι άλλοι τόσοι βρίσκονται στο Κοντοφούρι, τοΡογούδι, το Ροκαφόρτε ντελ Γκρέκο και το Χορίο. Οι κάτοικοι που



























καταλαβαίνουν τη γλώσσα ανέρχονται σε 5.000. Αλλά οι τοπικοίπαράγοντες και οι ελληνόφωνοι δεν είναι απαισιόδοξοι. Κι αυτό γιατί,όπως εξήγησε στην ελληνική αποστολή ο υπεύθυνος του ινστιτούτου,καθηγητής Έλιο Κοτονέι, όλο και περισσότεροι νέοι δείχνουν ενδιαφέρονγια τη γλώσσα των προγόνων τους.

Ο δήμαρχος της Μπόβα Μαρίνα, ο Παλμίρα Παλαμάρα, έδωσε υποσχέσειςγια στήριξη του Ινστιτούτου, ενώ συγκίνησε την ελληνική αποστολή,επαναλαμβάνοντας διαρκώς ότι «οι Έλληνες όταν βρίσκονται εδώ δενβρίσκονται στο εξωτερικό...». Η περιοχή των Ελλήνων, όμως, φθίνει. Κιεδώ κρύβονται οι ανησυχίες για το μέλλον. Ο πληθυσμός στα ορεινάελληνόφωνα χωριά μειώνεται συνεχώς, αφού η φτώχεια - που έστειλεστις αρχές του αιώνα στην Αμερική χιλιάδες μετανάστες από τη ΝότιαΙταλία και τη Σικελία - δεν έχει ακόμη αντιμετωπισθεί. Μόνον που τώρα, οινέοι κατευθύνονται στον πλούσιο Βορρά. Στο Ασπρομόντε (Ασπροβούνι),αρκετά χωριά, όπως το Πετιντατίλο (Πενταδάκτυλος), έχουν πλέονερημώσει και σε λίγες δεκαετίες μπορεί να ακολουθήσει η Μπόβα ή τοΡογούδι.

Το ιταλικό κράτος δεν φαίνεται να κάνει τίποτα. Και η Ελλάδα δεν μπορείνα παρέμβει. Για να στηρίξει, όμως, το ελληνόφωνο στοιχείο, έχει στείλειτρεις δασκάλους στην περιοχή, η ελληνική πρεσβεία βρίσκεται σε επαφήμε τα ελληνόφωνα χωριά, ενώ η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να«περάσει» κάθε πρόγραμμα που κατατίθεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατην ανάπτυξη της Καλαβρίας. Από την άλλη, ελληνικοί δήμοι έχουνπροχωρήσει σε αδελφοποιήσεις με τα ελληνόφωνα χωριά και ανταλλαγέςαποστολών. Σε λίγες εβδομάδες, 25 παιδιά από την Μπόβα Μαρίνα θαφιλοξενηθούν από τον Δήμο Κορυδαλλού κι άλλα τόσα παιδιά από τονΚορυδαλλό θα βαδίσουν στη Μεγάλη Ελλάδα. Οι περισσότεροι, εξάλλου,από τη Magna Grecia δίνουν ραντεβού στην Αθήνα, το 2004.

Μιλούν για τον Αριστοτέλη και τον Περικλή και καβγαδίζουν... ελληνικάστο καφενείο ΤΟ «ΟΥΝΑ φάτσα, ούνα ράτσα» στα ελληνόφωνα χωριά τηςΚαλαβρίας δεν σηκώνει αντίλογο... Ακόμη και το τοπίο, τα χωριά και τασπίτια (προηγούμενων δεκαετιών ή σύγχρονες οικοδομές) μοιάζουν τόσοελληνικά, που τελικώς τα γκρεκάνικα των ντόπιων ακούγονταιφυσιολογικά... Οι ελληνόφωνοι στην Μπόβα, άνθρωποι της βιοπάλης έωςτα βαθιά γεράματά τους, δεν κρύβουν την περηφάνια τους για τις ρίζεςτους. Οι γέροντες, με τη χαρακτηριστική ζωντάνια των ορεσίβιων, όπως ομαστρ-Αγγελο Μαεζάνο, μιλούν για τον Αριστοτέλη και τον Περικλή, γιατους... ελληνικούς καβγάδες στο καφενείο και τους φόβους τους ότι ηγλώσσα μπορεί να χαθεί, την ίδια στιγμή που η 82χρονη Βιτόριααποκαλύπτει το μυστικό της μακροζωίας: «Φάτε τε και κοιμηθάτε...». Τομεγαλείο της ελληνικής φυλής κρύβεται σε κάθε σοκάκι του ορεινούχωριού, όπως παρατήρησε ο επικεφαλής της ελληνικής αποστολής,αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας και της ΈνωσηςΕυρωπαίων Δικηγόρων, Σωτήρης Φέλιος.

Από τους νεώτερους, ο 40χρονος γιατρός Μπρούνο Τράκλο έμαθε τηγλώσσα από τα παραμύθια των παππούδων του και θα την περάσει σταπαιδιά του, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να επισκεφθεί την Ελλάδα. Ήταν κι απόεκείνους που πρωτοστάτησαν, μάλιστα, για την επισκευή του ορθόδοξουναού του Αγίου Πνεύματος, που βρίσκεται στο χωριό, έτσι ώστε οιελληνόφωνοι (αν και καθολικοί) να ανάβουν κι εκεί ένα κερί και ναυποδηλώνουν και με αυτόν τον τρόπο τη διαφορά τους από τους ιταλικήςκαταγωγής συντοπίτες τους.

Από τη νεώτερη γενιά αντιλαμβάνεται κανείς ότι και τα γκρεκάνικα...εξελίσσονται προς την νεοελληνική, κυρίως λόγω των επαφών αρκετώνελληνόφωνων της Καλαβρίας με τους χιλιάδες Έλληνες φοιτητές πουβρέθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ιταλία, αλλά και τη συνάντηση

των μεταναστών της περιοχής με τους Έλληνες μετανάστες στην Αστόρια.'Oσο για τα τραγούδια τους, οι περισσότεροι προτιμούν την μπαλάντα τουΦράνκο Ιρίτι «Δεν ήταν όνειρο, ήμουν στην Αθήνα», που κυκλοφορείπλέον και σε κασέτα, ενθύμιο για κάθε επισκέπτη.

Άρθρο του Διονύση Νασόπουλου(από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ", 27 Σεπτεμβρίου 1997)




http://ta-nea.dolnet.gr/

http://www.mani.org.gr/apodimoi/kalavria/kalavria.htm#Για

















Το νησί των Μανιατών

Στα τέλη του 16ου μ.Χ. αιώνα μια ομάδα Μανιατών αποφάσισε ναξενιτευτεί για τα παράλια της Ακαρνανίας και από εκεί εγκαταστάθηκανστις αρχές του 1700 μ.Χ. στο νησί της Παμβώτιδας λίμνης επί πασάΣιλάν (Σιλάμπασχιαν). Στην αρχή κατοίκησαν δεξιά της πηγήςΝτραπάτωβας (Ντολώρι) της λίμνης των θρυλικών Ιωαννίνων, στουςπρόποδες του βουνού Μιτσικέλη, άπου εκεί πάνω είναι και ο τάφος μετο μνημείο του ποιητή Μαβίλη. Εκεί προς τους πρόποδες, είναι ερείπιατων πρώτων οικιών των Μανιατών.

Εκεί κοντά είναι και το μοναστήρι του Τουραχάμπεη. Έχει Τούρκικοόνομα, γιατί πολλά χρόνια πριν, ο Πασάς Τουραχάν πηγαίνοντας για ναεξουδετερώσει άλλο Τούρκο επαναστάτη κατά της Πύλης πουκρατούσε τα Γιάννενα, πέρασε τη λίμνη αυτή παγωμένη και φτάνονταςστο απέναντι μέρος έμαθε με κατάπληξη ότι το κρυσταλλωμένοέδαφος ήταν η λίμνη των Ιωαννίνων, που ονομάστηκε μετάΠαμβώτιδα. Το πέρασμα αυτό με το στρατό του, το θεώρησε θαύμα τηςΠαναγίας του εν λόγω μοναστηριού, στο οποίο και έκαμε εκεί διάφοραέργα και επί πλέον πήρε από τότε τ’ όνομά του, μοναστήρι τουΤουραχάν.

Από το πρώτο μόνιμο οικισμό τους οι Μανιάτες, με πρόχειρες βάρκεςκαι διάφορα πλεούμενα έφθασαν και εγκαταστάθηκαν εκεί και απότότε δημιούργησαν την μόνιμη Μανιάτικη αποικία τους. Ονομάζεται καισήμερα το νησί των Μανιατών, ενώ συνηθισμένη είναι η φράση«πηγαίνουμε στους Μανιάτες».

Ο πρόεδρος της Κοινότητας (το 1981) Θεόδ. Κ. Γκέκας (Μανιάτικηςράτσας) είχε τη καλοσύνη πολλά να μας πει για το νησί, τη γλώσσα,τα ήθη και έθιμα, καθώς την ιστορία και παράδοση των κατοίκων του.Μας είπε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι ο ιστορικός Αραβαντινός το 1856γράφει: «...το νησί δεν κατοικείτο μέχρι των αρχών 17ηςεκατονταετηρίδος. Το χωρίον όπερ φαίνεται εις το νησί αυτό, έκειτοεις το αντίπερα μέρος, δεξιόθεν της Ντρεπάντοβας όπερ και σήμερονφαίνονται ερείπια τινά. Ηναγκάσθησαν οι τότε παραλίμνιοι εκείνοιχωρικοί, ένεκα των συχνών επιδρομών των ληστρικών συμμοριών(οίτινες εκρύπτοντο και ενεφώλευον εντός των άλλοτε πυκνών δασώντου νυν αδέντρου όρους του Μιστικελίου) ίνα αποικήσωσι εις τοαντίκρυ μέρος της Νήσου ενίοτε δε οι άποικοι ούτοι μετήρχοντο δεέκτοτε και έως και σήμερον το αλιευτικόν επιτήδευμα και διαβιβαστικόνπλώϊμον έργον, όπως και οι κάτωθι του χωρίου του Περάματος, (σ.σ.το χωριό όπου ευρέθη το Σπήλαιον με τους σταλακτήτας).

Και συνεχίζει: «...Λέγεται ότι ήρθαν ή απήχθησαν εκ Μάνης, αλλά τοπειθανότερον ότι απωκίσθησαν εκ του Αμβρακικού Κόλπου ή εκ τίνοςνήσου Ιονικής, αλιείς την τέχνην όντες». Ηπειρώτης δε ιστορικός,καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1917 έγραφε ότι: «…περίεργος είναι ή εν τη Νήσω λαλουμένη διάλεκτος, ήτις ελάχισταςλέξεις έχει τουρκικάς και παρουσιάζει προφοράν διάφορον τηςλαλουμένης εν Ιωαννίνοις. Δεν είναι δε αδιάφορος η παράδοσις περίτης εν ταις αρχαίς του 17ου αιώνος εκ Μάνης ελεύσεως των πρώτωνκατοίκων οίτινες το μεν κατ’ αρχάς εγκατέσθησαν να μεθηκοίσουν επί



























της Νήσου, προς αποφυγήν των εν τω Τουλαμηνούντι όρεικρυπτομένων ληστών και υπάρχουσι δε οι αποδεχόμενοι μάλλον την εκΑμβρακικού Κόλπου ή εκ τινός των Ιονίων Νήσων μετοίκησιν αυτών,αλλά καίτοι η κατά παράδοσιν καταγωγή των Νησιωτών εκ Μάνης δενεβεβαιώθη εξ ασφαλών πηγών και διαιωνιζόμενων μνημείων, δεν είναιη μόνη περίπτωσις καθ’ ην διαβλέπομεν εν Ηπείρω σχέσιν προς τουςΜανιάτας».

Και συνεχίζοντας αναφέρει ο Ηπειρώτης ιστοριοδίφης, μελετητής τωναρχείων της Βενετίας και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνώνπου έγραψε τα έξης: «Οι κάτοικοι της Νήσου της Λίμνης τωνΙωαννίνων κατάγονται εκ Μάνης και μετεφέρθησαν εκεί υπό τουφοβερού επιδρομέως κατά της Μάνης Σιλάν Πασά. Πρόκειται περί τουσκληρότατου πασά των Ιωαννίνων ο όποιος το 1614 επέδραμε κατάτης Μάνης και ηρήμωσε την χώραν.

Ο καθηγητής της Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ.Δάκαρης στον τουριστικό οδηγό που έγραψε για το Νησί προεικοσαετίας, γράφει τα εξής: Οι Νησιώτες πιστεύουν ότι δεν είναι

Ντόπιοι αλλά ήλθαν εδώ από την Μάνη το 17ο μ.Χ. αιώνα. Δυστυχώς Οκ. Δάκαρης δεν εγνώριζε τα έγγραφα του Μέτζου τα οποία γνωρίζει ογενικός διευθυντής του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών κ.Δίκαιος Βσγιακάκος.

Και άλλος Ηπειρώτης λογοτέχνης και ιστορικός στο βιβλίο του«Περίπατοι στα Γιάννενα» σε δημοσίευμα του που αναφέρεται στο Νησί,λέγει, πως οι πρώτοι κάτοικοι του Νησιού κατάγονται από την Μάνη.Και άλλοι λογοτέχνες αναφέρουν στα βιβλία τους για την ιστορία τουΝησιού των Μανιατών όπως οι κ. κ. Γεώργ. Ι. Σπυλιώτης, Γεώργ.Βρέλλος, Κ. Ελευθερουδάκης και πλήθος άλλων. Οι δε κάτοικοι, οιγηγενείς και σήμερα ακόμη δεν αποκαλούνται Νησιώτες μόνο, αλλάΜανιάτες. Μάλιστα εκπομπές που έγιναν από την Ε.Ρ.Τ. και από τηνΥ.ΕΝ.Ε.Δ, ο πρόεδρος και ο γραμματέας της Κοινότητας, τόνισαν τηΜανιάτικη καταγωγή τους. Το Νησί αυτό είναι κατάφυτο από καλαμιέςκαι από άλλα υδρόβια φυτά. Τα δρομάκια του νησιού είναι πάνταασβεστωμένα και καθαρά. Λουλουδιασμένα τα πεζούλια με τους πάνταολιγόλογους κατοίκους του. Μέχρι το 1935, περίπου, είχαν αναλάβειτην ύδρευση των κατοίκων της πόλης των Ιωαννίνων με βαρέλια απότην πηγή Ντραμπάτοβα. Οι βάρκες ήταν για τη συγκοινωνία και για τηψυχαγωγία μετά των Ιωαννίνων, από τη γνωστή ακτή της «Κυρά -Φροσύνης» και της «Σκάλας του Νησιού». Όμοιες σχεδόν με τις βάρκεςτης Φλωρεντίας, είχαν στη μέση, είδος τραπεζιού, όπου οι διάφοροιτροβαδούροι άπλωναν τα βράδια τα φαγητά τους και τραγουδώντας«περιήρχοντο τις καλαμιόνες και τα βούρλα του Νησιού».

Στη λίμνη βρίσκει κανείς ψάρια όπως «μαρίτσες», «τσίμες», «χέλια»,«καραβίδες», «τυλιάνους», «γλύνους» και «κυπρίνους», στη δε πηγήΝτραπάτοβα (Κρυονέρι) βλέπεις και «πέστροφες». Γόνοι «γλύνων» και«κυπρίνων» μεταφέρθηκαν από την Ιταλία, οι δε κυπρίνοι έφθασαν σεβάρος 15 οκάδων. Στη λίμνη του Νησιού υπάρχουν εκτός από τα«καθαρόχελα», στα «αμπάρια» στα διατηρούμενα εκεί ιχθυοτροφείαστις καλαμώνες μέσα και μαζωμένες (περιορισμένες) καραβίδες πουπριν την Ιταλογερμανική κατοχή είχαν το μέγεθος μικρού αστακού.Έκτοτε με τους «κυπρίνους» εξολοθρεύθηκαν και υπάρχουνμικρότερου μεγέθους. Το ψάρεμα των καραβίδων γίνεται συνήθως σεκάθε γιόμιση του φεγγαριού, γιατί πιστεύεται ότι τότε μόνο είναι«γεμάτες» από τη νόστιμη τροφή τους, κατ’ ανεξήγητο εντελώς λόγο.Επίσης από την περίοδο της Κατοχής εκμεταλλεύονται και τα βατράχιατα οποία καθιέρωσαν σαν καλύτερο «μεζέ» στους επισκέπτες τους.

Τα νερά της λίμνης προέρχονται από τις πηγές Ντραμπάτοβα(Κρυονέρι), του Σεντενίκου, της Κρύας και του Πλέστη που πηγάζουν

στους πρόποδες του Μιτσικελίου. Στην αρχή, φαίνεται, πως η λίμνητου Μανιάτικου Νησιού, ξεχύλισε από νερά κι’ έτρεξε προς Β.Α. Έτσι,το ρεύμα που σχηματίσθηκε, ενισχυόμενο κι’ από νερά της πηγής τουΠρωτόπαπα σχημάτισε την άλλη και συνεχιζόμενη λίμνη, την«Νιοχωρίτικη» (Λαψίστας) όπου τώρα έχει αποξηρανθεί. Η Λαψίστα μετη λίμνη Παμβώτιδα (δηλαδή του Νησιού των Μανιατών) συνδεόταν μεένα πλατύ αυλάκι (μάννα) που είναι η ξακουστή γέφυρα τουΛυκοστόμου, με 84 καμάρες, που την πρωτόχτισε ο Λουφτή - Πασσάςτο 1550. Ανακαινίσθηκε από το κληροδότημα του Ζαγωριτη Γ. Βήκα καιγι’ αυτό λέγεται και γέφυρα του Βήκα. Από τα πολλά νερά των πηγώντης η λίμνη Παμβώτιδα θα ξεχείλιζε αν δεν υπήρχαν καταβόθρες. Οισπουδαιότερες είναι του Ροδοστοβίου, της Ντραπάτοβας, του Μπιρή καιτης Βοϊνίκοβας (με τ’ όνομα της τελευταίας οι νησιώτες χαρακτηρίζουνκάθε γυναίκα πού τρώει πολύ). Οι παλιοί κάτοικοι λένε, ότι κάποιοςΠασάς θέλοντας να πληροφορηθεί τη ροή των νερών, έριξε από τοΜύλο του Βέι – εφέντη, στο χωριό της Καστρίτσας (Ν.Α. της λίμνης)κεχρί που βγήκε στο Σεφήκ - Μπέη (που σήμερα ονομάζεται Μπιρή ήΒηρός).

Τελικά τα νερά της λίμνης χάνονται στο Ιόνιο στον Αμβρακικό καιμέσω του Πηνειού, στο Θερμαϊκό Κόλπο. Από τις χαώδεις αυτέςκαταβόθρες σε μερικά σημεία, όπως το μεταξύ του νησιού και τηςαπέναντι πηγής Ντραμπάτοβας (όπου και το βαθύτερο μέρος τηςλίμνης) σχηματίζεται υδάτινο ρεύμα που δίνει την εντύπωση υπόγειουποταμού και πολλοί πιστεύουν, πως στο σημείο αυτό περνάει μέσα στηλίμνη κάποιος άγνωστος ποταμός. Αυτή είναι η περίφημη Παμβώτιδαπου γράφουν οι Ιστορικοί, πως στα νερά της, το 1379 έγινε ναυμαχίατρανή με μονόξυλα και βάρκες μεταξύ επιδρομέων Αλβανών και τωνκατοίκων, με την νίκη των τελευταίων. Αυτή είναι η λίμνη με τιςμακρές Ιστορίες και τους Θρύλους, με τη γοητεία της, με τιςπαραδόσεις της και τα τόσα παράξενα φαινόμενα που τα μυστικά τουκρύβει μέσα στον κρύο της βυθό. Και θαρρείς ακόμη, πως κάποια σχέσηέχουν τα φαινόμενα αυτά της λίμνης με τις ανεξερεύνητες γενικότερατης φύσεως δυνάμεις. αφού κι’ από ουρανού στη πηγή Ντραπάτοβα(Κρυονέρι) έπεσε αερόλιθος προ ογδόντα χρόνων.

Πάνω στα κατάλευκο χρωματισμένο με ασβέστη χωριό των Μανιατών,υπάρχουν και τοποθεσίες που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο όχι μόνον στηνΙστορία,·αλλά στα Γράμματα και στις Τέχνες. Προς τα Νότια του νησιούυπάρχει λόφος που στη κορυφή υπάρχει η εκκλησία του Προφήτη Ηλία.Στους πρόποδες, προς τα δυτικά είναι η Μονή της Παναγίας τηςΕλεούσας, που είναι άγνωστος ο χρόνος της οικοδομήσεώς της.

Στα 1740 και 1759 που είχαν πάει οι άποικοι Μανιάτες, έγινε ανακαίνισηκαι οι τοιχογραφίες·που και σήμερα την κοσμούν. Μόνο γνωστό είναι,ότι στην αρχή η Μονή κτίστηκε και εγκαινιάστηκε στη χάρη του ΑγίουΝικολάου των Γκισμάτων. Η Μονή πήρε τη νέα της ονομασία μετά τημεταφορά εκεί της εικόνας της Παναγίας, από την εκκλησία της ΑγίαςΠαρασκευής των Ιωαννίνων, που αργότερα έγινε τζαμί από τουςΤούρκους. Προς ΝΑ είναι το μοναστήρι του Σωτήρα, που κάηκε το1822 από τους Αλβανούς και ανακαινίσθηκε μετά το 1851. Στις 7Μαρτίου του 1817 ο γνωστός για τη μοχθηρότητά του Αλή Πασάςέφερε 72 αιχμαλώτους Τούρκους και στις 15 και 16 Μαρτίου 1817 τουςέριξε από παλιά οικογενειακή εκδίκηση, μέσα στα νερά της Λίμνης. ΣτοΒΑ·μέρος του Νησιού είναι η Μονή του «Ντίλου» στην οποία από το1282 μέχρι τα 1756 υπήρχε σπουδαστήριο. Το Καθολικό της κτίστηκε

στο τέλος του 11ου αρχές του 12ου αιώνα. Υπάρχουν αγιογραφίες μεχρονολογία 1543.

Προς Α βρίσκεται η Μονή του Αγίου Νικολάου του «Σπανού». Ο ναόςέχει ιδρυθεί το 1292 από τον Μιχαήλ Φιλανθρωπινό και το 1542 όπως

και το 1560 από τα μέλη της τότε οικογενείας του Ιωσήφ. Τότε έγινανοι αγιογραφίες και προσωπογραφίες των διασημότερων φιλοσόφωντης αρχαιότητας·του Πλάτωνα, Απολλώνιου, Σόλωνα, Αριστοτέλη,Πλούταρχου, Θουκυδίδη και Χείλωνα. Στη μονή αυτή στεγάστηκε τογνωστό «Σπουδαστήριο». Στο νησί υπάρχει ακόμη η Μονή του ΙωάννηΠροδρόμου που κτίστηκε κατά το 1506 από τους καλογήρους Νεκτάριοκαι Θεοφάνη από τα Γιάννενα. Έχει πολλές αγιογραφίες του 1789. Στοναό της βρίσκονται η κάρα της Αγίας Βαρβάρας και ένα χέρι του ΑγίουΧαραλάμπους.

Εκεί κοντά είναι η σπουδαιότερη απ’ όλες τις Μονές, η Μονή του Αγίου

Παντελεήμονα, που ιδρύθηκε το 12ο αιώνα και επισκευάστηκε το 1822.Αρχικά ήταν ασκηταριό του ασκητή Αγίου Αντωνίου. Πάνω σ’ αυτό τοασκηταριό κτίστηκε αργότερα ο Ναός στη μνήμη του Αγ.Παντελεήμονα και του Προδρόμου. Οι Μονές αυτές είναιπεριφραγμένες με μαντρότοιχο κι’ έχουν κελιά.

Εκεί στην ίδια λίμνη πάλι όταν ζούσε ο Αλή –Πασάς (1788 - 1822),έπνιξε την πανώρια και χιλιοτραγουδισμένη ξακουστή Κυρά Φροσύνημαζί με άλλες 16 κοπέλες. Εκεί σ’ αυτή τη λίμνη που στο όμορφο νησίτης ζουν ακόμη αρκετοί Μανιάτες που δεν ξέχασαν τον τόπο τηςκαταγωγής για τον οποίο είναι πολύ υπερήφανοι.

ΣημείωσηΑπό τη δημοσίευση άρθρου του Αλέξανδρου Π. Μούντανου, στηνεφημερίδα «Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ», Έτος 1981, τεύχη 444-446.




http://www.mani.org.gr/apodimoi/ioan/ioan.htm#Το

















Απόδημοι Μανιάτες από το Πραστείο στο Τάραντα της Ιταλίας

Από το βιβλίο του Γ. Α. Μαραβελέα, «ΠΡΑΣΤΕΙΟ, Μια αγνοημένημικρογραφία του Μυστρά», Αθήνα 1981

Από το 1645, πού άρχισε ο αποφασιστικός πόλεμος Τούρκων καιΒενετών στην Κρήτη, επικράτησε στη Μάνη σχετική ησυχία, η οποία

διατηρήθηκε μέχρι τα 1659, οπότε έφτασε εκεί ο Μοροζίνι1 ο οποίος,έχοντας: μαζί του και τον έκπτωτο πατριάρχη Ιωαννίκιο, ξεσήκωσετους Μανιάτες κατά των Τούρκων, για να δημιουργήσειαντιπερισπασμό στο μέτωπο της Κρήτης.

Όταν όμως τελείωσε ο πόλεμος, με αποτέλεσμα την επικράτηση τωνΤούρκων και έφυγε ο Βενετικός στόλος, οι Μανιάτες αναγκάστηκαν ναδηλώσουν υποταγή στον Αλή πασά, πού είχε κατέβει στις Κιτριές με10.000 στρατό και εντολή να χτίση τρία κάστρα στη Μάνη, ένα από ταοποία ήταν και της Ζαρνάτας στα δυτικά της όρια. Αλλά, μόλις είχετελειώσει το χτίσιμο στο φρούριο της Ζαρνάτας, φάνηκαν στο λιμάνιτων Κιτριών 7 γαλέρες των Ιπποτών της Μάλτας και 4 ακόμη με τοδιάσημο Γάλλο κουρσάρο Κριβελλιέ. Τότε οι Μανιάτες ξεσηκώθηκαν καιπάλι και το πολιόρκησαν. Η πολιορκία κράτησε τρεις μήνες, οπότεέφτασε καινούρια Ισχυρή δύναμη τούρκικου στρατού και στόλου,έδιωξε τις γαλέρες και ανάγκασε τους Μανιάτες να υποχωρήσουν στοεσωτερικό.

Τότε οι τουρκιές δυνάμεις, ανενόχλητες πλέον, αποβιβάστηκαν στηΜάνη, άρχισαν τις σφαγές και λεηλασίες και έκαψαν τα χωριά Ζαρνάτα

και Πραστείο2. Και για μεν το πρώτο χωριό η καταστροφή του φαίνεταικάπως φυσική, αφού βρισκόταν ακριβώς κάτω από το πολιορκούμενοκάστρο. Το να ξεκινήσει όμως ο τουρκικός στρατός από τις Κιτριέςοπού αποβιβάστηκε και να περπατήσει τουλάχιστο 30 χιλιόμετρα στοκακοτράχαλο έδαφος της Μάνης, περνώντας δεκάδες κατοικημένουςτόπους, για να καταλήξει στο Πραστείο και να το κάψει είναιπραγματικά εκπληκτικό. Φαίνεται ότι η εκδικητική αυτή μανία τωνΤούρκων κατά του Πραστείου οφείλεται στο ότι το χωριό τούτοαποτελούσε σημαντική εστία αντίστασης εναντίον τους. Ίσως ακόμη,στο ότι δεν είχανε ξεχάσει την πανωλεθρία πού έπαθαν εκεί κατά τηνπρώτη τους επιδρομή, στα 1615.

Πάντως οι κάτοικοι του Πραστείου, τρομοκρατημένοι οπό τηνεπικράτηση των Τούρκων και τις άγριες διαθέσεις που έδειχνανεναντίον του, αποφάσισαν να μεταναστέψουν στις Ισπανικές κτήσειςτης Νότιας Ιταλίας. Μια νύχτα λοιπόν, στα τέλη του 1674, ξεκίνησαντρεις φρεγάτες Πραστιώτικες και μια Ζακυθινιά από το Πόρτο -Καλαμίτσι για το Πρίντεζι, μεταφέροντας πολλές οικογένειες τουχωριού (συνολικά 175 άτομα) . Ύστερα από μεγάλες περιπέτειες οιμετανάστες αυτοί κατόρθωσαν να φτάσουν στο Πρίντεζι. Στην αρχήεγκαταστάθηκαν στην περιοχή Μοττόλα, πού αποτελούσε φέουδο τουδούκα της Μαρτίνα. Όταν όμως αργότερα δέχτηκαν ισχυρές πιέσειςαπό τον καθολικό επίσκοπο του Τάραντα Della Quarda, που αξίωσε απόαυτούς να απαρνηθούν την ορθοδοξία και να προσχωρήσουν στοδυτικό δόγμα, προτίμησαν να εγκαταλείψουν τη Μοττόλα και να



























καταφύγουν, το 1675, στο μακρινό Tricarico3.

Δεύτερη μετανάστευση Πραστιωτών αναφέρεται σε συμβολαιογραφικόέγγραφο που υπογράφτηκε στη Ζάκυνθο, στις 19 Σεπτεμβρίου 1674,με το Γερώλυμο δε Άτζιολι, σύμφωνα με το οποίο ο πλοίαρχος αυτόςαναλάμβανε να μεταφέρει εποίκους από το Πόρτο - Καλαμίτσι στονΤάραντα ή τΟο 'Ότραντο. Πρόκειται για 165 ακόμη μετανάστες οιοποίοι όπως αναφέρει ο ίδιος καθολικός επίσκοπος Della Quarda,έφτασαν στην περιοχή της εκκλησιαστικής του διοίκησης τοΦεβρουάριο του 1675.

Πολύτιμες ειδήσεις για την τύχη των Πραστιωτών της πρώτης και τηςδεύτερης αποστολής που συγκεντρώθηκαν στον Τάραντα βρίσκομε σε

νεώτερη σχετική μελέτη4.

Έτσι μαθαίναμε ότι, στις 25 Μαρτίου 1677, ο λατίνος αρχιεπίσκοπος τουTricarico Gaspare Toralto διαβιβάζει στην προϊστάμενή του αρχήκατάσταση απογραφής των Πραστιωτών που έφυγαν από τη Mottolaκαι εγκαταστάθηκαν στην πόλη του τον Αύγουστο του 1675. Τουςμετανάστες αυτούς συνόδευε και κάποιος παπάς, που ονομαζότανΙωάννης Καρβέλας η Καρβελάς. Το ποίμνιο του παπά Γιάννηαποτελούσαν την εποχή της απογραφής οι ακόλουθες 18 οικογένειες,πού αριθμούσαν συνολικά 73 ψυχές:

1) Κορβελάς Ιωάννης ιερέας με το γιο του και την κόρη του. 2)Καρβελάς Calamone, με τη γυναίκα του και τον αδελφό του. 3)Καρβελάς Νικολός, με τους τρεις γιους και τις δυό κόρες του. 4)Μελισσηνός Κωνσταντίνος, με τη γυναίκα του και το γιο του. 5)Μουζίνος ή Μουζίνας Ηλίας, με τη γυναίκα του, την αδελφή του, τογιο του και την κόρη του. 6) Πρόβαλης Νικολός με τους τρεις γιουςτου. 7) Πούργαλης Χριστόφορος, με τη γυναίκα του και το γιο του. 8)Πούργαλης Δημητράκης, με την γυναίκα του και τους τρεις γιους του.9) Πούργαλης Ιωάννης, με τη γυναίκα του και την κόρη του. 10)Πουργαλίτσα Διανόρα, χήρα, με τρεις κόρες της. 11) ΠουργαλίτσαΜαρία, χήρα, με τους δυο γιους της και τις τρεις κόρες της. 12)Ταβουλάρης Θοδωράκης, μ' ένα γιο και δύο κόρες. 13) ΘοδωρίτσαΕιρήνη, χήρα, με την κόρη της. 14) Θοδωρίτσα Σουλτάνα, με τους δύογιους και τις δύο κόρες της. 15) Τούσνενα Μαρία, χήρα, με τους δύογιους της. 16) Τουπλής Χριστόφορος, με τη γυναίκα του, τους δύογιους και τις δύο κόρες. 17) Τουπλής Ιωάννης, με τη γυναίκα του. 18)Τουπλής Μαριανός, με τη γυναίκα του, την κόρη του και τους τρειςγιους του.

Οι Πραστιώτες πού μετακινήθηκαν από την Mottola τον Αύγουστο του1675 ήσαν βέβαια πολύ περισσότεροι. Είναι φυσικό όμως, στο διάστηματων είκοσι μηνών πού πέρασαν από τον Αύγουστο του 1675 μέχρι τοΜάρτη του 1677, που έγινε η απογραφή, να πέθαναν μερικοί.Οπωσδήποτε όμως αυτοί που καταγράφτηκαν δεν πρέπει να αποτελούνποσοστό μεγαλύτερο από το ένα τέταρτο του συνολικού αριθμού. Γιατα υπόλοιπα τρία τέταρτα, ανάμεσα στα οποία είναι και ο πρόκριτοςΘοδωρής Πούργαλης του Τζανέτου με την οικογένειά του, δενδιασώθηκαν στοιχεία σχετικά με την τύχη τους. Πρέπει ναπαραδεχτούμε ότι οι μεγαλύτεροι πέθαναν και από τους υπόλοιπουςάλλοι εγκαταστάθηκαν σε γειτονικές περιοχές, ενώ άλλοι ασπάστηκαντο καθολικό δόγμα και αφομοιώθηκαν με το ιταλικό περιβάλλον.Άλλως τε, την ίδια τύχη είχαν και εκείνοι που πεισματικά έμεινανπροσκολλημένοι στην ορθοδοξία. Όταν, το Δεκέμβρη του 1675, πέθανεο ιερέας τους Ιωάννη; Καρβελάς και έμειναν χωρίς ορθόδοξο κληρικό,ο καθολικός επίσκοπος αξίωσε επίμονα απ’ αυτούς να ασπαστούν τοκαθολικό δόγμα, πράγμα το οποίο τελικά πέτυχε. Έτσι οι 340

Πραστιώτες5, αυτοί που σε δύο κύματα συγκεντρώθηκαν στην περιοχήτου Τάραντα, μαζί με την Ορθοδοξία έχασαν τον εθνισμό, τη γλώσσατους και σιγά-σιγά αφομοιώθηκαν με τους ντόπιους. Σήμερα στηνπεριοχή δεν σώζεται ούτε μακρινή ανάμνηση της ελληνικής καταγωγήςτους, πολύ δε λιγότερο της καταγωγή: τους από το Πραστείο.

Εκτός από τις μεταναστεύσεις αυτές, πολλές άλλες αναφέρονται στααρχεία της Βενετίας και τις εργασίες εκείνων πού ασχολήθηκαν με τηνιστορία της Μάνης κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Όλες αυτές,εκτός από την μετανάστευση στην Κορσική, που οφείλεται σεεσωτερικές διαμάχες ανάμεσα στις ντόπιες πολεμικές οικογένειες, είχαναιτία την αδιάκοπη άνιση πάλη των Μανιατών με τους Τούρκους, ηοποία, όταν κατέληγε σε ήττα των Μανιατών, πληρωνόταν μετρομερές υλικές καταστροφές και ανθρώπινες θυσίες.

Παραπομπές1. Φραγκίσκος Μοροζίνι (1618—1694). Βενετός ναύαρχος και κατόπιδόγης. Έμεινε γνωστός στην ιστορία από τις πολλές επιτυχείςεπιχειρήσεις του κατά των Τούρκων. Κυρίεψε ολόκληρη σχεδόν τηνΠελοπόννησο, τα νησιά του Αιγαίο και την Αθήνα, κατά την πολιορκίατης οποίας καταστράφηκε ο Παρθενώνας (στις 26 Σεπτεμβρίου 1669).Από τις πολλές επιτυχείς πολεμικές επιχειρήσεις του στην Πελοπόννησοαποκλήθηκε «Πελοποννησιακός».2. Κων. Μέρτζιου, «Η Μάνη στα αρχεία της Βενετίας». Περ. «Λακωνικαί

Σπουδαί», τόμος 1ος Σελ. 87.3. Ι. Κ. Χασιώτη. Ελληνικοί αποικισμοί στη Νεάπολη. Περιοδ.«Ελληνικά», Τόμ. 22. Σελ. 116—162.4. Ζαχαριά Τσιρπανλή. Οι Μανιάτες της Τοσκάνης και του Τάραντα.Περιοδικό «Λακωνικαί Σπουδαί», Τόμος 4ος 1979. Σελ. 105—159.5. Ζαχ. Τσιρπανλή. ο.π. Σελ. 157.




http://www.mani.org.gr/apodimoi/prast/prast.htm#Απόδημοι












Διασπορά των Μανιατών

Documents

Transcript of Διασπορά των Μανιατών