ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი....
-
Upload
natia-putkaradze -
Category
Documents
-
view
1.021 -
download
10
description
Transcript of ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი....
, , ასიმილაცია დისიმილაცია მეტათეზისი
. , . მორფოლოგია მორფემა და ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები .ფლექსია და დერივაცია
ნათია ფუტკარაძე[email protected]
:ლექციის სტრუქტურა
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი 1
. , მორფოლოგია მორფემა და ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები2
ფლექსია და დერივაცია3
განხილული საკითხების შეჯამება4
2013/11/07 2
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 3
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
( . ასიმილაცია ლათ Assimilatio) -.დამსგავსება
მეზობელი ბგერები იმსგავსებენ ერთმანეთს გარკვეული ნიშნით თუ
. ნიშნების მიხედვით ასიმილაციის სახეები განსხვავდება
მიმართულების, მანძილისა და შედეგის .მიხედვით
მიმართულების , მიხედვით ასიმილაცია: .ორგვარია პროგრესული და რეგრესული
, პროგრესულია ასიმილაცია თუ იგი : მიმართულია სიტყვის დასაწყისისკენ
ასიმილატორი წინ უსწრებს ასიმილირებულ.ბგერას
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 4
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
: პროგრესული .: მაგ ასიმილატორი წინ : უსწრებს ასიმილირებულ ბგერას ტბა
→ .ტპა , ასიმილატორია ტ ხოლო ასიმილირებული
- , პ რომელიც სიყრუისა და აბრუპტივობის - .მიხედვიღ ემსგავსება მის წინ მდგომ ტ ს
: → , →ასევე კბილი კპილი თბილი თფილი რეგრესული ასიმილაციის შემთხვევაში
, ასიმილატორია მომდევნო ბგერა რომელიც იმსგავსებს მის წინ მდგომ
. ., → :ბგერას მაგ ერთგული ერდგული აქ- , გ მჟღერია იგი რეგრესულად იმსგავსებს- - - . თ ს და ვიღებთ მჟღერ დ ს
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 5
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
მანძილის მიხედვით ასიმილაცია: . ორგვარია კონტაქტური და დისტანციური
კონტაქტურია ასიმილაცია იმ, შემთხვევაში თუ ასიმილატორი და
ასიმილირებული ბგერები უშუალო. მეზობლობაშია კონტაქტური შეიძლება
→ , იყოს როგორც პროგრესული ტბა ტპა → ასევე რეგრესული ერთგული ერდგული .ტიპის ასიმილაცია
დისტანციური ასიმილაციის შემთხვევაში ასიმილატორსა და ასიმილირებულ ბგერას
/ . ., შორის დგას სხვა ბგერა ბგერები მაგ: იმერული წავი →ყვანე წე : ვიყვანე
, - ასიმილატორია ი ასიმილირებული .ა
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 6
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
შედეგის მიხედვითაც ორგვარია: . ასიმილაცია სრული და ნაწილობრივი ასიმილაცია სრულია, თუ ასიმილირებული
ბგერა მთლიანად ემსგავსება. ასიმლატორს სრული ასიმილაციის
: → . ნიმუშია წაიღო წიიღო ნაწილობრივი ასიმილაციის დროს
ასიმილირებული ბგერა სრულად არ : ემსგავსება ასიმილატორს წაიღო
→ .წეიღო ენაში ასიმილაცია გარკვეული წესების
, მიხედვით ვლინდება რომელთაგან ყველაზე გავრცელებულია
, , პალატალიზაცია უმლაუტი.სინჰარმონიზმი
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 7
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
დისიმილაცია ასიმილაციის ( .: საწინააღნდეგო პროცესია ლათ
dissimilatio „ “). განსხვავება თუ ასიმილაციის , დროს ბგერები ერთმანეთს ემსგავსებიან
, , დისიმილაციის დროს პირიქით ორი . მსგავსი ან ერთნაირი ბგერა განემსგავსება
„ “ქართულში სიტყვა რბილი დისიმილაციის გზით არის მიღებული
„ “ . ლბილი სიტყვისგან ორი ლ ერთმანეთისგან განსხვავდა და
.პირველმა მოგვცა რ - ლელწამი ლერწამი
- ჯანდაბა ჯანნამა: - .ხმოვნებშიც სათითოოდ სათითაოდ
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 8
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
დისიმილაციის შედეგად დისიმილრებული . ბგერა შეიძლება საერთოდ დაიკარგოს
., „ “ მაგ სიტყვა ერთმანეთი მომდინარეობს„ერთმანერთ “.ისგან
ორი რ ერთ სიტყვაშ ვერ ძლებს და, ამიტომ მოცემულ შემთხვევაში იგი
იკარგება, >> .ერთმანერთი ერთმანეთი დისიმილაციის ნიადაგზე სიტყვაშ ორი
ერთნაირი მარცვლიდან შეიძლება - : დაიკარგოს ერთ ერთი ამ მოვლენას
. ჰაპლოლოგია. ბერძნ Haploos “ “).მარტივი
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 9
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
მარცვლის ჰაპლოლოგიის გზითაა მიღებული დიალექტური ფეხშიშველა
( >> , ფეხშიშველა ფეხშველა ბიძისცოლა>> .ბიცოლა
Stripipeudium “ “სალდათის ჯამაგირი>> stipendium.
დისიმლაციაც შეიძლება იყოს ( >> ) პროგრასული გორური გორული და
( << ), რეგრესული რბილი ლბილი >> ), კონტაქტური ტრანვაი ტრამვაი ( >> ).დისტანციური ლბილი რბილი
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 10
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
ასიმილაციის შემთხვევაში თუ კონტაქტური ასიმილაციაა უფრო
, გავრცელებული დისიმილაციის - შემთხვევაში პირიქით დისტანციური
, დისიმილაცია უფრო გავრცელებულია .ვიდრე კონტაქტური
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 11
1
3
2
4
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი.
მეტათეზისი : ბერძნული სიტყვააmetathesis “ “. გადასმა ენათმეცნიერებაში
მეტათეზისი ეწოდება ერთი პოზიციიდან . მეორე პოზიციაში გადასმას
., , „ “ მაგ მეტათეზისის გზით კლვა ფორმისგან „ “, „ “ მივიღეთ კვკა ათრვამეტისაგან
, „ “...თვრამეტი ათსამეტისაგან თსამეტი მეტათეზისი შეიძლება იყოს
:საურთიერთო საურთიერთო მეტათეზისის შემთხვევაში
ერთმანეთისგან დაშორებული ორი ბგერა ჩაენაცვლება ერთმანეთს
: >> , პოზიციურად ნამგალი მანგალი >> .ცალიერი ცარიელი
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 12
1
3
2
4
. მორფოლოგია მორფემა და. ალომორფი მათი გამიჯვნის
წესები
მორფემა აღარ იშლება მნიშვნელობის . - ...მქონე უმცირეს ერთეულებად სახლ ი
. მორფემა აბსტრაქტული ერთეულია ენისა, თუმცა იგი რეალიზდება გარკვეული
, ვარიანტებით რომლებსაც მორფები. << .: ეწოდება მორფი ტერმინი ბერძნ
morphe “ “). ფორმა, რადგანაც მორფემა ყოველთვის , რამდენიმე ვარიანტით რეალიზდება
ამიტომ შემოაქვთ ალომორფის ცნება და, ამბობენ რომ მორფემა რეალიზდება
ალომორფებით.
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 13
1
3
2
4
. მორფოლოგია მორფემა და. ალომორფი მათი გამიჯვნის
წესები
<< .: ალომორფი ბერძნ allos “ , “ სხვა მეორე და morphe “ფორმა”.
: ალომორფი შეიძლება იყოს ორგვარი . ფაკულტატური და პოზიციური - , ფაკულტატური თავისუფალი პოზიციურად
შეუპირობებელი - პოზოციური პოზიციურად
.განპირობებული
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 14
1
3
2
4
. მორფოლოგია მორფემა და. ალომორფი მათი გამიჯვნის
წესები
პოზიციური ალომორფები არასოდეს არ . გვხვდებიან ერთსა და იმავე პოზიციაში
რომელიმე ერთი ალომორფი წარმოდგენილია მხოლოდ ერთ გარკვეულ
. - პოზიციაში მეორე ალომორფი სხვა . .რომელიმე პოზიციაში და ა შ
., - მაგ მესამე სუბიექტური პირის ნიშნები- ,- ,- .ს ა ო
ფაკულტატური ალომორფები ერთმანეთთან თავისუფალი ვარირების, მიმართებაშია ხოლო პოზიციური - ალომორფები დამატებითი
დისტრიბუციის მიმართებაში.
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 15
1
3
2
4
მორფემათა გამიჯვნის წესები
3 მორფემათა გამოყოფის ძირითადი .წესი არსებობს
1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 16
1
3
2
4
მორფემათა გამიჯვნის წესები
1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის
1. : თავისუფალი ვარირება თუ ორი მორფი ერთმანეთს ჩაენაცვლება ერთსა და იმავე
, პოზიციაში მაგრამ შინაარსის სტრუქტურაში , მათ ერთი და იგივე მნიშვნელობა აქვთ მაშინ
, ასეთი ორი მორფი უნდა განვიხილოთ . როგორც ერთი მორფემის ალომორფები
., - - . მაგ ნ და ებ ინგლისურში მრავლობითი .... რიცხვის ნიშნები
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 17
1
3
2
4
მორფემათა გამიჯვნის წესები
1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის
1. თავისუფალი ვარირება
ერთი მორფემის ალომორფებს შორის .განსხვავება სტილისურია და არა გრამატიკული
- დედანი დედები - შვილნი შვილები
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 18
1
3
2
4
მორფემათა გამიჯვნის წესები
1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის
2. :კონტრასტული დისტრიბუცია
თუ ორი მორფი ერთმანეთს ენაცვლება ერთსა , და იმავე პოზიციაში მაგრამ მათ სხვადასხვა წერტილი შეესაბამება შინაარსის
, სტრუქტურაში მაშინ ისინი უნდა, განვიხილოთ როგორც ორი
.სხვადასხვა მორფემა
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 19
1
3
2
4
მორფემათა გამიჯვნის წესები
1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის
3. :დამატებითი დისტრიბუცია თუ ორი მორფი არასოდეს არ ჩაენაცვლება
-ერთმანეთს და თანაც ისინი მსგავსია სემანტი, კურად მაშინ ასეთი მორფი უნდა განვიხილოთ
როგორც ერთუ მორფემის .პოზიციური ალომორფები
- , , .ურთიერთგამომრიცხავი მორფები ს ა ო
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 20
1
3
2
4
მორფემათა გამიჯვნის წესები
1. თავისუფალი ვარირების2. კონტრასტული დისტრიბუციის3. დამატებითი დისტრიბუციის
3. დამატებითი დისტრიბუციის მიმართებაში -მყოფი ალომორფები შეიძლება იყოს ფონოლო
.გიურად ან მორფოლოგიურად შეპირობებული - ფონოლოგიური .მეზობელი ბგერის გავლენით
- :მორფოლოგიური ბგერითი გარემოცვით., .მაგ მესამე სუბიექტური პირის ნიშნები
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 21
1
3
2
4
. ფლექსია დერივაცია
1. ძირი2. ფუძე3. ( ).ფლექსია რელაციური მორფემა
( . ბაზისური მორფემა ).დერივაციული მორფემა
განხილული საკითხების
შეჯამება
ფლექსია და
დერივაცია
. მორფოლოგია მორფემა და
, ალომორფი მათი გამიჯვნის წესები
ასიმილაცია. დისიმილაცია. მეტათეზისი
2013/11/07 22
1
3
2
4
:განხილული საკითხები
, ასიმილაცია, დისიმილაცია
მეტათეზისი. მორფოლოგია
,მორფემა და ალომორფი . მორფემათა გამიჯვნის წესები
.ფლექსია და დერივაცია
2013/11/07 23
გმადლობთ!ყურადღებისთვის
:)