Φωτεινή Μητσώνη - ΠΕ02

Σενάριο που πραγματοποιήθηκε στο Πειραματικό Γυμνάσιο Νίκαιας το Δεκέμβριο του 2011

Τάξη: Β’ Γυμνασίου - Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Α’ ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ

1. Τίτλος σεναρίου

«Παραγωγή ψηφιακού κειμένου: Ιστορίες για τη φιλία»

2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Νεοελληνική Γλώσσα Β’ Γυμνασίου: 3η ενότητα «Φίλοι για πάντα» (σχολικό βιβλίο Β’ Γυμνασίου).

3. Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Χαρακτηριστικά και δομή αφηγηματικών κειμένων (περιλαμβάνεται στην ύλη της

Νεοελληνικής Γλώσσας της Α’ Γυμνασίου – 3η Ενότητα)

Βασικές δεξιότητες στην περιήγηση στο διαδίκτυο και στη διαχείριση του εργαλείου lino, το οποίο χρησιμοποιείται στο συγκεριμένο σενάριο (http :// en . linoit . com / )

4. Στόχοι

Οι μαθητές:

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

Να εργαστούν πάνω στην έννοια της πολυτροπικότητας Να εκφράσουν τις αντιλήψεις τους για τη φιλία και να τις επικοινωνήσουν στους συμμαθητές

τους.

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:

Να αναπτύξουν ομαδοσυνεργατικές δεξιότητες. Να παρατηρήσουν εικόνες και κείμενα άλλων, ώστε να τα αξιοποιήσουν σε μία δική τους

αφήγηση. Να μοιραστούν τις αντιλήψεις και τις παραστάσεις που έχουν για θέματα κοινωνικά, όπως

αυτό της φιλίας, με τους συμμαθητές τους.

Ως προς τον τεχνολογικό γραμματισμό:

Να συνειδητοποιήσουν πώς ένα εργαλείο web 2.0 μπορεί να γίνει το μέσο για την παραγωγή συνεργατικού λόγου.

Να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του Η/Υ και του διαδικτύου για την παραγωγή ενός ψηφιακού κειμένου.

1

5. Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Ένα μεγάλο χαρτόνι ή χαρτί (2x3 μ. περίπου) και μαρκαδόροι. (βλ. παρακάτω, 12. Περιγραφή σεναρίου, ΦΑΣΗ Α’)

6-12 υπολογιστές με πρόσβαση στο διαδίκτυο. (για την ανάρτηση υλικού και την εκπόνηση κειμένων σε λογισμικό power point)

Μηχάνημα προβολής συνδεδεμένο με υπολογιστή και «πανί» προβολής. (για την παρουσίαση των εργασιών την τελική φάση του σεναρίου)

«Χώρος» στην πλατφόρμα http://linoit.com/home, η οποία αξιοποιήθηκε για την υλοποίηση του σεναρίου.

εικόνα 1: Ο ψηφιακός «καμβάς» όπου αναρτήθηκε το υλικό των μαθητών

6. ΔιάρκειαΑπαιτούνται 5 διδακτικές ώρες. Αναλυτικά: Η 1η ώρα στην τάξη Οι τρεις (3) επόμενες ώρες σε αίθουσα με υπολογιστές με πρόσβαση στο διαδίκτυο Η 5η ώρα σε αίθουσα με μηχάνημα προβολής συνδεδεμένο με υπολογιστή και «πανί»

προβολής.

7. Ανάλυση του περιεχόμενου

Οι κυριότερες νέες γνώσεις με τις οποίες επιδιώκεται να έρθουν σε επαφή οι μαθητές και τα κρίσιμα στοιχεία τους είναι τα εξής:

Η πολυτροπικότητα ως δυνατότητα έκφρασης των σκέψεων και των ιδεών τους. Η έκφραση μέσα σε μία μικρή ψηφιακή κοινότητα. Μερικοί προβληματισμοί σχετικά με το θέμα της φιλίας μεταξύ των εφήβων σήμερα. Η παραγωγή αφηγηματικού κειμένου

8. Εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Ως προς το θέμα τη φιλίας, το σενάριο είναι μία απόπειρα να καταγραφούν αρχικά και να αξιοποιηθούν στη συνέχεια οι παραστάσεις και οι αντιλήψεις των μαθητών για τη φιλία. Οι αντιλήψεις

2

τους αυτές δεν διερευνώνται συστηματικά πριν ξεκινήσει το σενάριο, γιατί κάτι τέτοιο δεν θεωρείται σκόπιμο. Μέσω του σεναρίου δεν επιχειρείται η ανατροπή των αντιλήψεών τους, αλλά η διεύρυνση των προβληματισμών τους και τελικά η έκφρασή τους.

Ως προς το θέμα των διαδικτυακών εργαλείων web 2.0, οι αντιλήψεις και οι παραστάσεις των μαθητών είναι περιορισμένες: Η χρήση τους εξαντλείται στην επικοινωνία για τα καθημερινά και τα τρέχοντα, στην εύκολη κοινωνικοποίηση και στην ανταλλαγή σχολίων (κυρίως μέσω του facebook). Μέσω του σεναρίου γίνεται μία απόπειρα αξιοποίησης αυτής την «ελαφρότητας» των web 2.0 εργαλείων προς μία δημιουργική κατεύθυνση, την έκφραση λόγου. Χρησιμοποιείται για το σκοπό αυτό ένα πολύ εύκολο και προσιτό εργαλείο (lino), το οποίο προσφέρει τις δυνατότητες διαμοιρασμού εικόνας, ήχου, βίντεο, αρχείων, σχολίων, αλλά είναι κλειστό για όλους τους άλλους πέραν των μαθητών του τμήματος, και –κυρίως- δίνει και τη μοναδική δυνατότητα να βλέπει κανείς όλο το αναρτημένο υλικό συγχρόνως, δίνοντας και ένα ανάλογο αισθητικό αποτέλεσμα.

9. Συσχετισμός με το Αναλυτικό ΠρόγραμμαΗ ανάπτυξη του σεναρίου ακολουθεί το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Σύμφωνα με το βιβλίο

του εκπαιδευτικού (Γαβριηλίδου κ.α. 2006:38), στην ενότητα αυτή πρώτος στόχος είναι: «Οι μαθητές να διαβάσουν, να προβληματιστούν και να εκφράσουν τις απόψεις τους για τη φιλία». Είναι επίσης σύμφωνο με τους στόχους του πιλοτικού προγράμματος σπουδών , που φέτος εφαρμόζεται στο σχολείο μας, και που προάγει την αξιοποίηση εργαλείων web 2.0 στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, καθώς και την κατανόηση της παραγωγής λόγου ως προϊόν συνεργασίας (βλ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ & ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ & ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, 2011: 9-12)

10. Οργάνωση τάξης

Η μέθοδος που επιλέγεται είναι η ομαδοσυνεργατική, διότι κρίνεται σκόπιμο οι μαθητές να ανταλλάσσουν απόψεις σε κάθε στάδιο της εργασίας τους. Οι μαθητές κατά την Α’ Φάση χωρίζονται σε ζευγάρια, κυρίως για πρακτικούς λόγους (βλ. παρακάτω 12. Περιγραφή Σεναρίου – ΦΑΣΗ Α’). Στις υπόλοιπες φάσεις, οι μαθητές χωρίζονται σε έξι (6) ομάδες τριών ως τεσσάρων (3-4) ατόμων. Το σύνολο είναι 23 μαθητές.

Οι ομάδες είναι χωρισμένες με βάση τη δημιουργία κοινωνιογράμματος. Το πλεονέκτημα του χωρισμού βάσει κοινωνιογράμματος είναι η – κατά κανόνα- αμοιβαία εμπιστοσύνη των μελών κάθε ομάδας. Επειδή το θέμα στο οποίο θα δουλέψει το τμήμα αφορά σε μεγάλο βαθμό στην προσωπική ζωή των μαθητών, κρίνεται αναγκαίο οι μαθητές να εργαστούν σε οικείο περιβάλλον. (για το κοινωνιόγραμμα βλ. επίσης http://www.hoopandtree.org/sociometry.htm και http://users.sch.gr/kliapis/coopMore2.htm)

Τέλος, στην διαδικασία συγγραφής του τελικού κειμένου, δίνεται ο ρόλος σε έναν από τους μαθητές να πληκτρολογεί στο αρχείο ppt την ιστορία της ομάδας. Στο ρόλο αυτό μπορούν εναλλάσσονται όλοι οι μαθητές της ομάδας.

11. Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

Οι διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές που ακολουθούνται στο σενάριο είναι:

Καταιγισμός ιδεών : Στην Α Φάση του σεναρίου ζητείται από τους μαθητές να γράψουν και να διαβάσουν στους συμμαθητές τους τις λέξεις που τους έρχονται συνειρμικά στο μυαλό όταν σκέφτονται τη λέξη φιλία (βλ. παρακάτω 12. Περιγραφή σεναρίου)

3

Ξεκινώντας από τις παραστάσεις και τις αντιλήψεις των μαθητών : Οι μαθητές εφορμώντας από τις παραστάσεις και τις αντιλήψεις τους – οι οποίες καταγράφονται - γίνονται δημιουργοί αφηγημάτων με θέμα τη φιλία. Στη Β’ και Γ’ Φάση του σεναρίου γίνεται ανάρτηση εικόνων και λέξεων σχετικών με τη φιλία. Η παρέμβαση του διδάσκοντα περιορίζεται στην ανάρτηση μερικών κειμένων για να αναγνωστούν από τα παιδιά. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές διαμοιράζονται τις σκέψεις τους για τη φιλία και οι συλλογικές αντιλήψεις τους - σε συνδυασμό με κάποιες από τις έννοιες που έχουν εισαχθεί από τα κείμενα που πρότεινε ο διδάσκων – γίνονται το υλικό για τη δημιουργία αφηγήσεων.

Συνεργασία : Αυτή η στρατηγική που διέπει το σενάριο αφορά στη συντονισμένη προσπάθεια των μαθητών να συνεργαστούν σε μια δραστηριότητα με κοινό στόχο. Το γράψιμο μπορεί να είναι μια κοινωνική δραστηριότητα. Οι μαθητές συνεργάζονται στο γράψιμο μια ιστορίας, αφού έχουν συμμετάσχει σε δραστηριότητες καταιγισμού ιδεών, ώστε όλοι μαζί να ανακαλύψουν ιδέες για το τι θα γράψουν.

12. Περιγραφή σεναρίου

1η ώρα - (σε αίθουσα με χαρτόνι, μαρκαδόρους, μαξιλαράκια)

Α’ Φάση: Καταιγισμός ιδεών

Προετοιμασία: (5 λεπτά) Τα θρανία και οι καρέκλες έχουν ήδη από το διάλειμμα απομακρυνθεί στις άκρες, παράλληλα στους τοίχους της τάξης. Μαθητές και διδάσκων κάθονται σε κύκλο, πάνω σε μαξιλαράκια. Το χαρτόνι είναι απλωμένο μπροστά από τους μαθητές, ώστε να καλύπτει ολόκληρο τον κενό χώρο ανάμεσά τους. Μοιράζονται μαρκαδόροι στους μαθητές και χωρίζονται σε ζευγάρια, κάθονται δίπλα-δίπλα με το ζευγάρι τους. Ο διδάσκων σχεδιάζει στο κέντρο του χαρτιού έναν κύκλο και μέσα στον κύκλο γράφει το θέμα που θα απασχολήσει την τάξη: ΦΙΛΙΑ.

Κατόπιν, ένας μαθητής από κάθε ζευγάρι σηκώνεται και φέρνει μία ακτίνα από το κέντρο του κύκλου μέχρι τη θέση στην οποία κάθεται. Σχηματίζεται μια «πίτα» με 12 κομμάτια. Σε κάθε ζευγάρι αναλογεί από ένα κομμάτι της «πίτας».

Καταγραφή: (10 λεπτά) Κάθε μαθητής παίρνει το μαρκαδόρο του και γράφει όποιες λέξεις/φράσεις σκέφτεται συνειρμικά με το άκουσμα της λέξης ΦΙΛΙΑ (μπορεί να είναι οι στίχοι από κάποιο τραγούδι ή ποίημα, ένα όνομα ή ένα σχέδιο). Σε συνεννόηση με το ζευγάρι του για τον χώρο που θα καταλάβουν στο κομμάτι της πίτας που τους αναλογεί, και με διαφορετικά χρώματα μαρκαδόρους, γράφουν τις σκέψεις τους. Δίνεται άνεση χώρου και χρόνου στους μαθητές να «απλωθούν» στο χαρτί και κυρίως να εκφραστούν όπως επιθυμούν. Η διαδικασία διαρκεί ενδεχομένως και περισσότερο.

Παρέμβαση: (10 λεπτά) Ακολουθεί η ανάγνωση από τον διδάσκοντα ενός κειμένου με τίτλο «Η προδοσία» (βλ. παράρτημα 1). Το κείμενο είναι εύληπτο και αφηγείται μία ιστορία που διαδραματίζεται ένα σύγχρονο σχολείο. Ο σκοπός που εξυπηρετεί αυτή η παρέμβαση (η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί, μπορεί και όχι, καλό είναι όμως να έχει προβλεφθεί η φωτοτύπηση του κειμένου για να το έχουν τα παιδιά μπροστά τους όσο το γίνεται η ανάγνωση) είναι να εισαγάγει μία αρνητική οπτική στην έννοια φιλία. Κατόπιν, οι συνειρμοί που θα γίνουν από τους μαθητές καταγράφονται και αυτοί στο χαρτόνι. Δίνεται επιπλέον χρόνος μετά την ανάγνωση του κειμένου σε όλους για να συνεχιστεί ο «καταιγισμός ιδεών» και οι μαθητές εφόσον επιθυμούν να προσθέσουν και άλλες λέξεις στο χαρτόνι.

4

Ανακοίνωση: (15 λεπτά) Κάθε ένα παιδί διαβάζει αυτά που έχει γράψει στην ολομέλεια της τάξης. Ο διδάσκων συμμετέχει ενεργά σε αυτή τη διαδικασία, όπως συμμετείχε και στις προηγούμενες του καταιγισμού ιδεών. Οι υπόλοιποι μαθητές δεν σχολιάζουν, ακούνε και περιμένουν τη σειρά τους να διαβάσουν αυτά που έχουν γράψει.

Επιλογή: (5 λεπτά) Τώρα οι μαθητές καλούνται να επιλέξουν μερικές από τις λέξεις που καταγράφηκαν στον χαρτόνι: Μπορούν να επιλέξουν δικές τους λέξεις, ή λέξεις/φράσεις άλλων που τους εντυπώθηκαν περισσότερο. Ο σκοπός της διαδικασίας αυτής είναι να «μεταφερθεί» μία επιλογή των λέξεων/φράσεων στον ψηφιακό «καμβά» του lino.

εικόνα 2: Στιγμιότυπα στην τάξη από την Α’ φάση του σεναρίου (καταιγισμός ιδεών)

2η ώρα: (και το διάλειμμα που ακολουθεί) - (εργαστήριο Πληροφορικής)

Β’ Φάση: Περιγραφή στόχου - Εξοικείωση με το εργαλείο

Περιγραφή στόχου: (5 λεπτά) Ο διδάσκων εξηγεί στους μαθητές το στόχο του σεναρίου, που υπάρχει και στο φύλλο εργασίας (βλ παρακάτω 13. Φύλλα εργασίας) που τους έχει διανείμει, και είναι διπλός:

1. Το τμήμα να φτιάξει ένα μεγάλο «καμβά» με φωτογραφίες και λέξεις/φράσεις με θέμα τη ΦΙΛΙΑ.

2. Οι ομάδες να γράψουν ιστορίες με θέμα τη ΦΙΛΙΑ. Να μπουν κι οι ιστορίες στον «καμβά».

Εξοικείωση: (15 λεπτά) Στο εργαστήριο Πληροφορικής, οι μαθητές χωρισμένοι πλέον σε 6 ομάδες (τριάδες και τετράδες), παίρνουν τις θέσεις τους στους υπολογιστές. Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους και με πολύ απλή διαδικασία εγγράφονται στην πλατφόρμα «lino – b3 φιλία», που έχει κατασκευαστεί από τον διδάσκοντα ειδικά για τη διεξαγωγή του σεναρίου. (Ο διδάσκων έχει εγγράψει τους μαθητές στην πλατφόρμα και οι «προσκλήσεις» έχουν ήδη σταλεί στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο)

Γίνεται επίδειξη από τον διδάσκοντα στους μαθητές (θα ήταν καλύτερο να υπήρχε μηχάνημα προβολής για το στάδιο αυτό του σεναρίου): α) Πώς εγγραφόμαστε στο lino b3 φιλία. β) Πώς αναρτούμε λέξεις – φράσεις – σύντομα κείμενα και εικόνες. γ) πώς βάζουμε tag (ετικέτα) σε κάθε ανάρτησή μας, ομαδική ή ατομική, ώστε να μπορεί κανείς να εντοπίζει τις αναρτήσεις ενός μαθητή ή μίας ομάδας επιλέγοντας το αντίστοιχο tag.

Γ’ Φάση: Ανάρτηση υλικού

Ανάρτηση λέξεων: (10 λεπτά) Οι μαθητές σε ομάδες (ένας ή δύο υπολογιστές ανά ομάδα) ανεβάζουν καταρχήν τις λέξεις που επέλεξαν από το χαρτόνι που χρησιμοποιήθηκε στον καταιγισμό ιδεών (τις έχουν αντιγράψει σε χαρτιά που έχουν μαζί τους - βλ. παραπάνω - Α’ Φάση). Τις αντιγράφουν και τις αναρτούν σε ξεχωριστά πεδία στον ψηφιακό καμβά του lino. Κάθε ομάδα έχει τη «γωνιά» της στον καμβά. Η διαδικασία αυτή διαρκεί λίγο και προσφέρει μεγαλύτερη εξοικείωση με το εργαλείο.

5

Ανάρτηση εικόνων: (15 λεπτά) Στους μαθητές είχε ζητηθεί να φέρουν σε ηλεκτρονική μορφή εικόνες που έψαξαν και βρήκαν έντυπα ή ηλεκτρονικά και που συνδέουν συνειρμικά με την έννοια της φιλίας. Εναλλακτικά, βρίσκουν εικόνες την ώρα αυτή στο διαδίκτυο. Αναρτούν και τις εικόνες τους στον ψηφιακό καμβά.

Ανάγνωση κειμένων: (10 λεπτά) Στη «γωνιά» κάθε ομάδας στον ηλεκτρονικό καμβά, ο διδάσκων έχει αναρτήσει υπερσυνδέσεις σε ένα ή δύο κείμενα. Ζητείται από τους μαθητές να αναγνώσουν τα κείμενα αυτά, να σημειώσουν λέξεις και έννοιες-κλειδιά, και να μεταφέρουν ό,τι σημείωσαν στον ηλεκτρονικό καμβά. (Τα κείμενα είναι γράμματα παιδιών σε ένα μαθητικό περιοδικό, του οποίου το αρχείο υπάρχει ηλεκτρονικά και έχουν ως θέμα διάφορες ιστορίες γύρω από το θέμα της φιλίας, βλ. παράρτημα 2.)

εικόνα 3: Ο ηλεκτρονικός καμβάς μετά την ανάρτηση του υλικού από τους μαθητές.

3η - 4η ώρα – (ίσως και το διάλειμμα ανάμεσα στις 2 ώρες, ανάλογα με την πρόοδο κάθε ομάδας) (εργαστήριο Πληροφορικής)

Δ’ Φάση: Σύνθεση της ιστορίας

Επιλογή εικόνων και λέξεων: (30 λεπτά) Οι μαθητές τώρα καλούνται να αρχίσουν τη διαδικασία της σύνθεσης και της συγγραφής της ιστορίας τους. Καταρχάς ανοίγουν ένα αρχείο power point. (Το συγκεκριμένο λογισμικό είναι πρόσφορο, καθώς η πλειοψηφία των μαθητών γνωρίζει τις βασικές λειτουργίες του και επίσης μπορεί να συνδυάσει εικόνα και λόγο με τρόπο.) Επιλέγουν εικόνες και λέξεις από τον ψηφιακό καμβά και τις αντιγράφουν στο αρχείο ppt.

Σύνθεση: (20 λεπτά) Σιγά – σιγά και με συνεργατική προσπάθεια αρχίζουν να διαγράφονται οι ήρωες της αφήγησής τους, ο τόπος της ιστορίας κλπ. Ο διδάσκων πηγαίνει από ομάδα σε ομάδα και φροντίζει ώστε να βγει μέσα από διάλογο και δημοκρατικές διαδικασίες τα πρόσωπα και η πλοκή. Συχνά χρειάζεται να παρέμβει για να αποδώσει στους μαθητές της κάθε ομάδας συγκεκριμένους ρόλους (π.χ. του γραμματέα) και αυτοί οι ρόλοι εναλλάσσονται.

6

Ολοκλήρωση: (30 λεπτά) Ουσιαστικά στο στάδιο αυτό συνεχίζεται η συνεργατική συγγραφή της ιστορίας μέσα στην ομάδα που είχε ξεκινήσει την προηγούμενη ώρα, στο ίδιο αρχείο ppt, με τις εικόνες και τις λέξεις που ήδη έχουν επιλέξει οι μαθητές. Απαιτείται συχνή υποστήριξη από το διδάσκοντα για να συντεθεί η αρχή και η εξέλιξη του αφηγήματος, για να ακούγονται όλες οι φωνές στην ομάδα, για να οδηγηθεί σε μία κατάληξη η ιστορία.

Εύρεση επιπλέον εικόνων: (10 λεπτά) Η διαδικασία της σύνθεσης και της συγγραφής της ιστορίας ολοκληρώνεται. Χρειάζεται τώρα να προστεθούν ίσως μερικές εικόνες ακόμα (από τον καμβά ή άλλον ιστότοπο) που να ταιριάζουν με την ιστορία κάθε ομάδας. Τα αρχεία ppt με τις ιστορίες ανεβαίνουν και αυτά στον ψηφιακό καμβά «lino b3- φιλία».

5η ώρα (στην αίθουσα με βιντεοπροβολέα και πρόσβαση στο διαδίκτυο)

Ε’ Φάση: Παρουσίαση και αξιολόγηση

Παρουσίαση του καμβά και των ιστοριών: (35 λεπτά) Στην ολομέλεια του τμήματος πια, ένας εκπρόσωπος από κάθε ομάδα παρουσιάζει την ιστορία της ομάδας του.

Ετεροαξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση: (10 λεπτά) Σύμφωνα με τα συγκεκριμένα κριτήρια που αναλύονται παρακάτω (βλ. αξιολόγηση) και τα οποία έχουν κοινοποιηθεί στους μαθητές από την αρχή του σεναρίου (γραπτά στο φύλλο εργασίας, βλ. παρακάτω 13, και προφορικά στις επεξηγήσεις του διδάσκοντα) αξιολογούν τις ιστορίες των άλλων ομάδων και τη δική τους.

Δυστυχώς δεν υπάρχει χρόνος την ίδια ώρα για την αξιοποίηση των παρατηρήσεων που γίνονται στη διάρκεια της αξιολόγησης μέσα στο τμήμα. Ελπίζουμε να βρεθεί χρόνος αργότερα για αυτό, καθώς και για να μεταφερθούν οι ιστορίες και μερικές από τις εικόνες και τις χαρακτηριστικές λέξεις/φράσεις των μαθητών σε ένα πραγματικό «καμβά» (ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί, αντίστοιχο, αλλά μικρότερο με μέγεθος από αυτό που χρησιμοποιήθηκε στην Α’ Φάση, του καταιγισμού ιδεών) που να έχει θέμα του τη φιλία. Ο καμβάς μπορεί να μεταφερθεί σε έναν κεντρικό χώρο του σχολείου για μία ή δύο μέρες, και οι μαθητές εκθέτοντας τον καμβά τους και σε συνδυασμό με άλλες δραστηριότητες (π.χ. να ζητούν από μαθητές άλλων τάξεων, στα διαλείμματα, να γράφουν κάτι σχετικό με τη φιλία στον καμβά), να κοινοποιήσουν την εργασία τους στη σχολική κοινότητα. Μπορεί ο τίτλος της εκδήλωσης να είναι η «Μέρα της Φιλίας».

13. Φύλλο εργασίας

Στην επόμενη σελίδα ακολουθεί το φύλλο εργασίας που σχεδιάστηκε για τους μαθητές (την αριστερή στήλη) και οι στόχοι ( καθώς και η ανάλυση του περιεχομένου του σεναρίου) όπως σχετίζονται με αυτό (σε πράσινα πλαίσια στη δεξιά στήλη).

7

4. Στόχοι

Ως προς τον τεχνολογικό γραμματισμό οι μαθητές:

Να συνειδητοποιήσουν πώς ένα εργαλείο web 2.0 μπορεί να γίνει το μέσο για την παραγωγή συνεργατικού λόγου.

Να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του Η/Υ και του διαδικτύου για την παραγωγή ενός ψηφιακού κειμένου.

Αναλυτικότερα:

Η πολυτροπικότητα ως δυνατότητα έκφρασης των σκέψεων και των ιδεών τους.

Η παραγωγή αφηγηματικού κειμένου

Β’ 3 – Φιλία - Οδηγίες για μαθητές του Β’ 3

ΣΤΟΧΟΙ: 1. Να φτιάξουμε ένα μεγάλο «καμβά» με φωτογραφίες και λέξεις/φράσεις με θέμα τη

ΦΙΛΙΑ.

2. Να γράψουμε ιστορίες με θέμα τη ΦΙΛΙΑ. Να μπουν κι οι ιστορίες στον «καμβά»

Στο εργαστήριο – 11 απλά βήματα

1. Μπείτε στο mail σας και ανοίξτε το e-mail που έχετε λάβει από την linoit.com (δείτε και το φάκελο junk/ανεπιθύμητα/spam, μπορεί το e-mail να είναι εκεί!)… 2. Πατώντας το link του e-mail κάντε εγγραφή στη σελίδα linoit.com. Δώστε ένα όνομα χρήστη και έναν προσωπικό κωδικό 3. Δείτε τις λέξεις που επιλέξατε από το χαρτί για τη φιλία που γράψατε στην τάξη την προηγούμενη Τρίτη. Συγκεντρώστε τις! 4. Ανεβάστε (σε ένα «ψηφιακό χαρτάκι-post it») τις λέξεις αυτές που είχατε επιλέξει εσείς και τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας σας. Μην ξεχάσετε το όνομά σας στο tag! 5. Δείτε τι υπάρχει στο κέντρο του «καμβά» του lino «β’3 φιλία»: εικόνες, φωτογραφίες, βίντεο… 6. Δείτε το link που υπάρχει στη δική σας ομάδα: Σας στέλνει σε ένα site στο internet όπου υπάρχουν γράμματα παιδιών με θέμα τη φιλία. Διαβάστε το γράμμα αυτό. Μπορείτε να διαβάσετε και τα link / γράμματα των άλλων ομάδων. 7. Αντιγράψτε (copy-paste) τις σημαντικότερες κατά τη γνώμη σας λέξεις (τις λέξεις-κλειδιά) από τα γράμματα πάνω σε ένα «ψηφιακό χαρτάκι-post it» στο lino «β’3 φιλία». Τοποθετείστε το χαρτάκι με τις λέξεις από το γράμμα στο κομμάτι του καμβά που σας αναλογεί. Προσθέστε, με άλλα λόγια, τις λέξεις αυτές στις υπόλοιπες λέξεις/φράσεις της ομάδας σας. Όλα αυτά θα σας χρειαστούν μετά, για την ιστορία σας. 8. Ανεβάστε δικό σας υλικό: φωτογραφίες (τις έχετε ήδη μαζί σας ή μπορείτε να βρείτε από το διαδίκτυο), εικόνες σχετικές με τη φιλία

Να μοιραστούν τις αντιλήψεις και τις αναπαραστάσεις που έχουν για θέματα κοινωνικά, όπως αυτό της φιλίας, με τους συμμαθητές τους.

Να προβληματιστούν σχετικά με το θέμα της φιλίας μεταξύ των εφήβων σήμερα.

Η πολυτροπικότητα ως δυνατότητα έκφρασης των σκέψεων και των ιδεών τους.

Να συνειδητοποιήσουν πώς ένα εργαλείο web 2.0 μπορεί να γίνει το μέσο για την παραγωγή συνεργατικού λόγου.

Να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του Η/Υ και του διαδικτύου για την παραγωγή ενός ψηφιακού κειμένου.

ΣΤΟΧΟΙ

8

1. Δημιουργήστε ένα αρχείο power point και δώστε του όνομα. (Σε αυτό το αρχείο θα συνθέσετε την ιστορία σας!) 2. Βρείτε με ποιες εικόνες, που ανέβηκαν στο lino- «β’3 φιλία» ταιριάζουν οι λέξεις σας. Αντιστοιχίστε κατά κάποιον τρόπο λέξεις με εικόνες. Δείτε τι ανέβασαν και οι άλλοι. Ξεχωρίστε αυτά που ταιριάξατε-αντιστοιχίσατε (λέξεις δικές σας και εικόνες) αντιγράφοντάς τα στο αρχείο power-point που ανοίξατε. 3. Γράψτε μια ιστορία, βασισμένοι στις λέξεις αυτές και τις εικόνες που αντιστοιχίσατε.

ΔΕΙΤΕ ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ:

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Α) Τα βασικά στοιχεία της ιστορίας (ήρωες, τόπος και χρόνος που συμβαίνει η ιστορία, αρχική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ήρωες) ΓΡΑΨΤΕ ΤΑ από την αρχή.

Β) Γράψτε ένα προσχέδιο της ιστορίας σας: Πώς θα αρχίσει, πώς θα εξελιχθεί, πώς θα τελειώσει.

Γ) Να εντάξετε τις εικόνες ΜΕΣΑ στην ιστορία σας. Μπορεί οι εικόνες να αντικαθιστούν λέξεις, οι εικόνες να παρεμβάλλονται σε σημεία της ιστορίας ή μπορείτε να βάλετε «συννεφάκια» στις φωτογραφίες που δείχνουν τα πρόσωπα της ιστορίας (σαν να μιλούν ή να σκέφτονται)

Δ) Ολόκληρη η ιστορία θα παρουσιαστεί στο power-point-αρχείο σας.

Ε) Ανεβάστε την ιστορία σας (το αρχείο power-point) στο lino «β’3-φιλία»

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. Ολοκλήρωση της ιστορίας σε power point μέσα στην τάξη. 2. Φαντασία, πρωτοτυπία κι ενδιαφέρον (σασπένς!) της ιστορίας, πάντα σε σχέση με το θέμα, τη φιλία. 3. Ταίριασμα εικόνας και λέξεων της ιστορίας

Καλή τύχη!

Να παρατηρήσουν εικόνες και κείμενα άλλων, ώστε να τα αξιοποιήσουν σε μία δική τους αφήγηση.

Να εργαστούν πάνω στην έννοια της πολυτροπικότητας.

Να παράγουν αφηγηματικό κείμενο. Να αναπτύξουν ομαδοσυνεργατικές δεξιότητες.

Να εκφραστούν μέσα σε μία μικρή ψηφιακή κοινότητα.

Να εκφράσουν τις αντιλήψεις τους για τη φιλία και να τις επικοινωνήσουν στους συμμαθητές τους.

9

14. Αξιολόγηση των μαθητών

Η μέθοδος που ακολουθείται είναι αυτή της παρουσίασης στην ολομέλεια του τμήματος και η ετεροαξιολόγηση. Στους μαθητές έχουν δοθεί μερικά γενικά κριτήρια αξιολόγησης (βλ. φύλλο εργασίας παραπάνω ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ). Με βάση τα κριτήρια αυτά γίνονται σχόλια μέσα στην τάξη προς βελτίωση των αποτελεσμάτων.

Η αξιολόγηση από τον διδάσκοντα γίνεται με βάση τα ίδια κριτήρια και βαθμολογούνται οι ομάδες των μαθητών.

15. Προβλέπεται εργασία στο σπίτι;

Η μόνη εργασία που προβλέπεται είναι η εξής: Μετά το πέρας της 1ης ώρας του σεναρίου ζητείται από τους μαθητές να βρουν και να φέρουν στο σχολείο εικόνες ή φωτογραφίες με θέμα τη φιλία. Αυτό ανατίθεται τόσο για λόγους οικονομίας χρόνου, όσο και για λόγους εμπλουτισμού του υλικού με προσωπικές φωτογραφίες που επιθυμούν οι μαθητές να μοιραστούν με την αφορμή του σεναρίου.

Κρίνεται σκόπιμο, εφόσον η εργασία είναι ομαδική, να ολοκληρωθεί στο σχολείο. Εξάλλου δίνονται πολλές ώρες για το σκοπό αυτό στις ομάδες των μαθητών.

16. Πρόσθετες πληροφορίες

Παραπομπές:Μαρία Γαβριηλίδου, Παναγιώτης Εμμανουηλίδης, Έλλη Πετρίδου-Εμμανουηλίδου. 2006. Νεοελληνική Γλώσσα Β’ γυμνασίου, βιβλίο εκπαιδευτικού. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Μαρία Γαβριηλίδου, Παναγιώτης Εμμανουηλίδης, Έλλη Πετρίδου-Εμμανουηλίδου. 2009. Νεοελληνική Γλώσσα Β’ γυμνασίου, βιβλίο μαθητή. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Πρόγραμμα σπουδών για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο

http :// theschooligans . gr http :// en . linoit . com /

10

11

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1Η ιστορία που δόθηκε στους μαθητές κατά τη διαδικασία του καταιγισμού ιδεών (βλ. 12. Περιγραφή σεναρίου - Α’ Φάση):

http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=56&Itemid=28

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2Τα γράμματα παιδιών από το μαθητικό περιοδικό «Schooligans», ένθετο στις εφημερίδες «Ελευθεροτυπία» και

«ΝΕΑ», που δόθηκαν στους μαθητές ως υπερσυνδέσεις στον ηλεκτρονικό τους καμβά δίνονται και εδώ με υπερσυνδέσεις:1. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=245&Itemid=49 2. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=494&Itemid=49 3. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=434&Itemid=49 4. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=904&Itemid=49 5. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=508&Itemid=49 6. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=1115&Itemid=49 7. http://www.theschooligans.gr/site/index.php?option=com_content&task=view&id=1673&Itemid=49

12

Η προδοσία

Ο Μπάμπης είναι το πειραχτήρι της τάξης. Kοροϊδεύει τους καθηγητές που το παίζουν ξερόλες ή μοντέρνοι, κοροϊδεύει και τους συμμαθητές του: τα κορίτσια που το παίζουν γκόμενες, τα αγόρια που ξαφνικά φτύνουν ή βρίζουν για μαγκιά. Αυτοί γελάνε και τον πειράζουν για το αραιοκατοικημένο του κούτελο. Τον φωνάζουν «καραφλοδαίμονα».

Ο καλύτερος φίλος του Μπάμπη είναι ο Γιάννης. Κάθονται απ' το Γυμνάσιο στο ίδιο θρανίο, μιλάνε για κορίτσια, παίζουν μαζί μπάσκετ. Στα μαθήματα είναι και οι δύο καλοί -ο Γιάννης είναι το κλασικό σπασικλάκι, ο Μπάμπης ο κλασικός τεμπέλης που «τα πιάνει εύκολα».

Φέτος, στην Α' Λυκείου υπήρχε ένα μάθημα που ο Μπάμπης σιχαινόταν: Αρχαία. Όλη τη χρονιά, χάρη στη φήμη του καλού μαθητή, είχε βρει τρόπους να ξεγελάει τη φιλόλογο (π.χ. σήκωνε το χέρι του ακόμα και όταν δεν ήξερε την απάντηση -μόλις σιγουρευόταν ότι η φιλόλογος θα σήκωνε κάποιον άλλον). Έρχονται όμως οι εξετάσεις του Ιουνίου και έχει αγχωθεί πάρα πολύ. Φοβάται ότι θα γράψει κάτω απ' τη βάση.

Μια ώρα πριν τις εξετάσεις, του λέει ο Γιάννης: «Ρε Μπάμπη, δεν μπαίνεις στο γραφείο του διευθυντή μήπως βρεις τίποτα θέματα;». Το γραφείο ήταν άδειο. Μπαίνει -ο Γιάννης φυλούσε τσίλιες- και βρίσκει ένα χαρτί δίπλα στο φωτοτυπικό. Είναι τα θέματα! Μόλις τα βλέπει ο Γιάννης, πάει σε μια γωνία κι αρχίζει μόνος του να διαβάζει. Ο Μπάμπης τρέχει να το πει στα άλλα παιδιά. Είναι ο ήρωας της ημέρας.

Μπαίνουν στην τάξη, έρχονται τα θέματα, μια κοπέλα του κλείνει το μάτι «Α, αυτό έπεσε!». «Σκάσε» της ψιθυρίζει. Όλη η τάξη γράφει σαν τρελή. Ο Μπάμπης, μες στην καλή χαρά, κάνει και αστειάκια. Ο επιτηρητής ενοχλείται. «Έλα στο πρώτο θρανίο» του λέει. Κάτω από την κόλλα του έχει τα σκονάκια που

έχει ετοιμάσει. Σφίγγεται η καρδιά του, τραβάει την κόλλα με τρόπο να μην πέσει τίποτα και πάει στο πρώτο θρανίο. Ευτυχώς δεν τον παίρνει χαμπάρι κανείς. Μετά από λίγο νιώθει ένα χέρι να τον σκουντάει στην πλάτη -είναι ο επιτηρητής. Του είχε πέσει ένα σκονάκι...

Τον πάει στο γραφείο του διευθυντή. Τον βάζει σε μια καρέκλα στη μέση του δωματίου και αρχίζει να κάνει βόλτες γύρω του. «Πώς γίνεται τα σκονάκια σου να είναι όλα από ένα μόνο κείμενο; Πού βρήκες τα θέματα; Πώς το μάθανε οι άλλοι;». Ο Μπάμπης αποφασίζει να πει όλη την αλήθεια. Αποκρύπτει μόνο τη

συμμετοχή του Γιάννη. Οι καθηγητές κάνουν αμέσως συνεδρίαση και αποφασίζουν ότι «λόγω διαρροής των θεμάτων» οι εξετάσεις ακυρώνονται και θα επαναληφθούν άλλη μέρα. Με το που το ανακοινώνουν, έρχονται όλα τα παιδιά πάνω του: «Εξαιτίας σου την πληρώνουμε όλοι!». Έρχεται έξαλλη μια κοπέλα και του κάνει «Εγώ τι φταίω που δεν ήξερα ποια θέματα θα πέσουν!». Ήταν αυτή που του είχε κλείσει το μάτι... Εκείνος έχει σοκαριστεί, δεν έχει τι να πει. Βλέπει τον Γιάννη να έχει κάτσει παραπέρα και να κάνει τον Κινέζο.

Εκείνη τη μέρα ο Μπάμπης άργησε να γυρίσει σπίτι. Περπατούσε επί ώρες στους δρόμους. Μέσα του είχε αγριευτεί -κάθε τόσο έκλαιγε. Δεν ήταν ο εξευτελισμός της ανάκρισης. Ούτε η διαγωγή του που θα γινόταν «κοσμία». Ήταν η εξαφάνιση των φίλων. Των παιδιών που κάνανε πλάκες μαζί, παίζανε μπάσκετ μαζί,

βγαίνανε βόλτες μαζί. Την άλλη μέρα ξαναείδε αυτά τα παιδιά. Για τρία χρόνια -μέχρι να τελειώσει το σχολείο- τα ξανάβλεπε. Ξανακάνανε πλάκες, ξαναπαίξανε μπάσκετ. Ούτε για μια στιγμή όμως ξαναπίστεψε -ούτε τους άφησε εκείνους να πιστέψουν - ότι είναι φίλοι του. Ήταν απλά παρέα.

Xρήστος Iωαννίδης-περιοδικό Schooligans

Υ.Γ Ο Μπάμπης είναι σήμερα 25 χρονών. Μας διηγήθηκε αυτή την ιστορία πριν λίγες μέρες. Για εννιά χρόνια δεν την είχε πει σε κανέναν.

Β’ ΜΕΡΟΣ. ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

1. Υλοποιήθηκε το σενάριο σύμφωνα με το σχεδιασμό και τους στόχους του;

Το σενάριο υλοποιήθηκε σύμφωνα με το σχεδιασμό και τους στόχους έως έναν βαθμό. Υπήρξαν

όμως αποκλίσεις από τον αρχικό σχεδιασμό και μερικούς στόχους του:

Ξεπέρασε κατά μία διδακτική ώρα τη προβλεπόμενη διάρκεία του: Ο χρόνος αυτός διατέθηκε για τη

σύνθεση των αφηγήσεων, καθώς οι περισσότερες ομάδες τον χρειάζονταν.

Προέκυψαν πολλά τεχνικά ζητήματα, ως απόρροια της μη διαθεσιμότητας του εργαστηρίου. Τελικά

η 3η, 4η και η 5η ώρα (που χρειάστηκε για την σύνθεση των αφηγήσεων) πραγματοποιήθηκαν στην

τάξη, με φορητούς υπολογιστές και χωρίς πάντοτε να υπάρχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Και αυτό

συνετέλεσε την παρακάτω απόκλιση από τους στόχους:

Δεν επιτεύχθηκε η πολυτροπικότητα της ψηφιακής αφήγησης σε 2 από τις 6 ομάδες μαθητών, οι

οποίες ανέβασαν ιστορίες χωρίς εικόνες.

Λόγω τεχνικών δυσκολιών, μερικές δραστηριότητες που σχεδιάζονταν να γίνουν από τους μαθητές

έγιναν από τη διδάσκουσα (π.χ. αρχικό ανέβασμα «λέξεων» που είχαν επιλέξει οι μαθητές από το

χαρτόνι στο lino, τελικό ανέβασμα ιστορίας για μία από τις ομάδες).

2. Προκάλεσε το ενδιαφέρον των μαθητών;

Ναι, το ενδιαφέρον των μαθητών διατηρήθηκε αμείωτο σε όλη τη διάρκεια του σεναρίου, με την

εξαίρεση λίγων μαθητών. Η δραστηριότητα της 1ης ώρας του σεναρίου (βλ. παραπάνω 12. Περιγραφή

σεναρίου - Καταιγισμός ιδεών) κέντρισε το ενδιαφέρον όλων. Το ίδιο το θέμα, η φιλία, αλλά και το

μέσο και ο στόχος (ψηφιακός καμβάς, ιστορίες) αποδείχτηκε πολύ πρόσφορο για την ενεργοποίηση

των μαθητών.

3. Συμμετείχαν οι μαθητές ενεργητικά στη διδακτική διαδικασία;

Γενικά οι μαθητές στη συντριπτική τους πλειοψηφία δραστηριοποιήθηκαν αρκετά, και

συμμετείχαν στη διαδικασία σε όλες τις φάσεις της.

Σε μερικές περιπτώσεις η υπερβολική συγκέντρωση υλικού πάνω στον «καμβά» από τους

μαθητές οδήγησε σε πολυδιάσπαση, με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία μέσα σε ορισμένες ομάδες

για το τι αφήγηση θα αναπτύξουν. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάστηκε να παρέμβω επανειλημμένως

13

για να συμφωνήσει η ομάδα σε μία ιστορία.

4. Ποιες δυσκολίες παρουσιάσθηκαν;

Οι δυσκολίες που παρουσιάστηκαν συνοψίζονται στα ακόλουθα:

Υπήρξε πρόβλημα χρόνου: Η δημιουργία μίας ιστορίας ομαδικά απαιτούσε πολύ

περισσότερο χρόνο από όσο είχε σχεδιαστεί αρχικά.

Η ολοκλήρωση των ιστοριών μέσω της συνεργασίας σε μερικές περιπτώσεις παρουσίασε

δυσκολίες: Οι μαθητές δεν συμφωνούσαν μεταξύ τους. Η πρωτοτυπία και η αφηγηματική

φαντασία ισοπεδώθηκε σε μερικές περιπτώσεις, και αντί για συνεργατική γραφή μέσα

στην ομάδα είχαμε μια ιστορία γραμμένη ομαδικά μεν, συνεργατικά όμως όχι. Αυτό

βέβαια δεν συνέβη στις περισσότερες ομάδες, αλλά σε μερικές σίγουρα συνέβη.

Υπήρξαν τεχνικά προβλήματα, και κυρίως αυτό της μη διαθεσιμότητας του εργαστηρίου,

με αποτέλεσμα τις περισσότερες ώρες οι μαθητές να εργάζονται στις ιστορίες τους χωρίς

διαδίκτυο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έλλειψη εικόνων σε μερικές από τις ιστορίες.

5. Αν σχεδιάζατε πάλι το σενάριο θα το αλλάζατε όλο η επί μέρους στοιχεία του και ποια;

Ο ανασχεδιασμός του σεναρίου θα επέφερε βελτιώσεις, καθώς δεν είχα ως τώρα ούτε την

εμπειρία της παραγωγής συνεργατικού κειμένου, ούτε την εμπειρία της παραγωγής ψηφιακού

κειμένου στην τάξη. Αναλυτικά:

Θα καθόριζα αυστηρότερα τους ρόλους μέσα στην ομάδα. Θα όριζα με ποια διαδοχή μεταξύ των

μελών της ομάδας θα προχωρήσει η συγγραφή της ιστορίας. Θα ανέθετα σε π.χ. σε ένα μαθητή τη

συγκέντρωση εικόνων και την ενσωμάτωσή τους στην αφήγηση, σε άλλον την ευθύνη για τους

διαλόγους, σε άλλον την κατάληξη της ιστορίας, ή τον τόπο που θα διαδραματίζεται κλπ. Με αυτόν τον

τρόπο θα εξασφάλιζα ομαλότερη συνεργασία μέσα στην ομάδα και θα άφηνα μεγαλύτερο χώρο ακόμα

και σε πιο εσωστρεφείς μαθητές για να αναπτύξουν τις ιδέες και τη φαντασία τους. Ακόμα θα

επιτυγχανόταν η πολυτροπικότητα, ένα κύριο χαρακτηριστικό της ψηφιακής αφήγησης, που όμως δεν

κυριάρχησε στις αφηγήσεις που προέκυψαν από το σενάριο. Ήταν βέβαια και η πρώτη απόπειρα των

μαθητών του τμήματος για ψηφιακή αφήγηση.

Με την πολυτροπικότητα της ψηφιακής αφήγησης σχετίζεται και η ακόλουθη τροποποίηση που

θα έκανα κατά τον ανασχεδιασμό του σεναρίου: Θα ενέτασσα στο σενάριο παραδείγματα

επιτυχημένης ψηφιακής αφήγησης. Η παρουσίαση προτύπων δεν είναι, νομίζω, ο καλύτερος τρόπος

14

για να παραγάγει ένα παιδί λόγο, ειδικά όταν πρόκειται για αφηγηματικό λόγο, όπου η φαντασία

παίζει σπουδαίο ρόλο. Στην περίπτωση όμως ενός νέου είδους αφηγηματικού λόγου, όπως είναι η

ψηφιακή αφήγηση, τα παιδιά θα έπρεπε να έχουν στο μυαλό τους ένα παράδειγμα, πριν ξεκινήσουν τη

δική τους σύνθεση της αφήγησης.

Τέλος, ήταν πολλές οι εικόνες και οι αναφορές με θέμα τη φιλία πάνω στον «καμβά», και αυτό

σχεδόν αποθάρρυνε σε μερικές περιπτώσεις τη δημιουργική σύνθεση της αφήγησης. Θα φρόντιζα

λοιπόν να περιορίσω τις αναφορές σε λιγότερες και ουσιαστικές. Αυτό θα το έκανα ομαδοποιώντας

μερικές από τις αναφορές των παιδιών, και απορρίπτοντας την επανάληψη είτε σε εικόνες είτε σε

έννοιες. Αυτό βέβαια θα απαιτούσε κι άλλο χρόνο, και μάλιστα στο εργαστήριο.

6. Σε τι σας ωφέλησε ως εκπαιδευτικό ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και ο αναστοχασμός στο

σενάριο;

Ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και ο αναστοχασμός στο σενάριο με ωφέλησαν πολύ ως

εκπαιδευτικό που αντιμετωπίζει την πρόκληση της αξιοποίησης των ΤΠΕ στη διδασκαλία της

Νεοελληνικής Γλώσσας.

Καταρχάς με ωφέλησε πολύ ο αναστοχασμός πάνω στη μερική αποτυχία του σεναρίου: Μία νέα

εκδοχή του σεναρίου θα είχε ως αποτέλεσμα ένα πιο αυστηρά δομημένο σχέδιο εργασίας, αφενός ως

προς την «τακτοποίηση» του αρχικού καταιγισμού ιδεών, και αφετέρου ως προς την τεχνική της

ομαδοσυνεργατικής μεθόδου που εφαρμόστηκε (ίσως εξετάζονταν και τεχνικές jigsaw, με καθορισμό

ομάδων ειδικών και επανένωση των αρχικών ομάδων στην πορεία του σεναρίου). Επίσης θα

αντιμετώπιζα λιγότερο επιπόλαια τη διδασκαλία της ψηφιακής αφήγησης, η οποία είναι ένα νέο πεδίο

σπουδής τόσο για μένα όσο και για τους μαθητές μου. Η αυτενέργεια των μαθητών στην τελευταία

περίπτωση δεν είχε πάντα επιτυχή αποτελέσματα.

Παρόλα τα παραπάνω, αξιολογώ ως θετική την ελευθερία που άφησε το συγκεκριμένο σενάριο

στους μαθητές ως προς το εξής: Οι μαθητές εξέφρασαν τις αντιλήψεις τους για τη φιλία και

φανέρωσαν αυτά που πραγματικά τους απασχολούν σε σχέση με την κοινωνική και προσωπική τους

ζωή. Οι προβληματισμοί τους με εξέπληξαν και καθόρισαν έως ένα βαθμό τα θέματα που θα

συζητηθούν μελλοντικά στο τμήμα. Η συσχέτιση, για παράδειγμα, του έρωτα με τη φιλία και η

αντιπαράθεση των δύο αυτών στοιχείων της προσωπικής μας ζωής στις παραστάσεις που έχουν οι

μαθητές ήταν για μένα κάτι καινούργιο και αξιοποιήσιμο στις επόμενες συζητήσεις και εργασίες που

θα γίνουν στο τμήμα αυτό.

Τέλος, ανακάλυψα με την αφορμή του σχεδιασμού του σεναρίου τη χρήση ενός πολύ πρόσφορου

15

εργαλείου για παρόμοιες δραστηριότητες, του lino. Το εργαλείο αυτό είναι απλό, πρακτικό, και

καλαίσθητο. Όλα αυτά, μαζί με τις αρκετές δυνατότητες που προσφέρει, καθιστούν το συγκεκριμένο

εργαλείο πολύ χρήσιμο στα χέρια ενός εκπαιδευτικού στην τάξη.

16