. .

.-

2008

86.37 94

. . 94 . . - .: -

.-. -, 2008. -3 1 8 .ISBN 978-5-288-04422-9

, . .

, , , .

86.37

. . , 2008

.- ISBN 978-5-288-04422-9 , 2008

, . . (1932-2007)

1. - , , \ , - . , . , -. , , , -, .2 ? , .

, (Jonas 1963; Quispel 1951), , - , - , . , , . . .3 ,

1 1966 . (Bianchi 1968, xx-xxxii, xxvi-xxvii).

2 . http://www.gnosis.org3 Williams 1996 ( ), King 2003,5-20, 218-236.

4 ..

, , ?

, , , , . , - , - , .4 - , .

- . , . , , , , . , , , , .5 , (Nag Ham- madi Codex VII 1) (VII 5), , , -.6 , .

4 Smith 1981.5 .: Horbury 1999 ( : Betz . The Essenes, p. 444-

470; Campbell J. The Qumran sectarian writings, p. 798-821; Golb N. The Dead Sea Scrolls and -Tannaitic Judaism, p. 822-851; Alexander P. S. Jewish elements in gnosticism and magic, p. 1052-1078).

6 Cm. Yamauchi 1973.

5

, ? , , . , , . (216-276 .) - , , . - .

, , , , , . , VI - . . ( ), .7

, , , , . , - I (242-271 .), , . -

7 , , , . ., , : 1998, 9-16. . Buckley 2002.

6 ..

, , . , , , , , , , . ( , ) , , , , - . , . , , , , . , - , , . - , ( . 850 .), .

( , , , ( ) . .) , , , . , , , . - , . . . , , , , .

7

. , . , . , . , , , . - , . . - , . , , , , . , , , . .

, : , , , , , .

, , , , . , . . , - - .

8 ..

. ( ), , , . , . , , - (110). - , , . , . , , - . , , , - . .

. . . , , . , , - . - , , , , , , .

- . , () . , , , , . , .

9

- , , , - , , - - . . , , , . - . , - , , .

. , , , , - . , -, . , , . ( ), , , . , , - . -, , , . , - . . ,

10 ..

. . , . , , , , . , , , ( V I3, 32). . . , () , , , , , . , , , , . . , .

, , , ( , - ), , , , - . , , , - . XIII 1, 43 . , .

11

VI 4, 45,29-47,26 II 5,125,7-127,17. , , . , . , . , , . V II1, 45,14-31 . . , . , . (, , XV 3) . , , (Pistis Sophia 45, 48,33- 49,4). . , , .

2. , , . Codex Askewianus Codex Bru- cianus, IV-V ., British Museum Bodlean Library, Oxford. , - . Codex Askewianus , Pistis Sophia. III ., , -. . , . Codex Brucianus ( ), ,

12 ..

, . , (1,1). , , , , . , - ( ) (11,52). . , , , .

Papyrus Berolinensis 8502, 1896 . , , , Sophia Jesu Christi (. 2004).

, ( ) ( , 108-113). , .

1945 . ( ) . , . , .8

. , , ,

8 Robinson 1997. , (The Coptic Gnostic Library). The Nag Hammadi Library in English. : - 1989; 2003; 1991; 1997 . .

13

. , , , . , , ( IX 3). , . , , . , , . , , , , , - . , , . . , . , . , (56-57). ( ). , , . : , . , (55). , - . , , , , . , , , . :

(29) , , , . , ... (). ,

14 ..

. , : ...

, . ( ), , , , - . ? , . , (. 190 .) - (. 300 .). , , - , . - .

, , X I2, . , , , , . . : .

Marsanes (X 1) ( ) , , . (II 3) .

(VIII 2) . ( ) : ", , , , ?" (134,20-135,1).

() . , .

15

, , . .

, ( ). Tractatus Tripartitus (I 5), , , . , , , - ( ). . (). , . . . . , .

, (14), , () . . , ( II . 2:18), , . .

, (I 3, XII 2) - - , , , , , . ( , III , 9) , - . , . () -

16 ..

, - , - . - , (, , ).

, , , . . , , Logos teleios , , (V I6).9

. II - III . . , . , , . , , . , ( ), ( ). , , (. Alt 1990; Edwards 1990 .). (16) , :

, , , [ ] , ,

9 . Ramelli 2005,1267-1407

17

, , , [ ?] , , - , , . , , . , , " " [. II 9]. [] , . [] "".

, , , , , , : Zos- trianos (V III1), Allogenes (13); . Marsanes (X 1), Messos . , , (Strom. I 69,6). Messos Allogenes (68,34-69,20) Allogenes, (). Nicotheus Codex Brucianus, . , paroike- seis , antitypoi , metanoiai (Enn. II 9,1-4) . - , . : , - , , , , , . , , , , .

3.

, (Syntagma) , , 165 ., . ,

18 ..

.10 , , , (Apol. I 26). , , - , (Apol. I 26 56-58). , , . , , , , . (Dial. 2,2; cf. 35,4) , -, , , . . , , (Dial. 7,1). , . , , . ? , , . , , , . , , . , , , , .

( 150-200 .). ,

10 . 2002b, 28-93. , , .

19

, ( ), , : (Adversus Haereses). , . , . , . , , . , - - .

, , , , . - ( ). , , , , . , .

, , (Adv. . I 31,4). , , (I 29,1), , , (I 30,14). , (18,1; 9,4). , , , - . . . , , , , ,

20 ..

, . , , , , Adv. Haer. II 31,1. , ( 1-11), (12-19), (20-28), (29-31). . . , , - . . , -, ( 1-9), (11-12) (13-21). , , , ( 23). - (24), (25), , (26), (27), , multae propagines multarum haereseum (28), , , - (29) (30). - (30,15). (31) . , , . , , , .

21

(Elen- chos, Refutatio omnium haeresium), ( 170-235 .), , . , (, ) Philosophoumena, . 1841 . , III . , , , . , .

( ) . 1 4 , , . .11 5-9 . , Syntagma ( Epitome), , , .

, . , , , . (Apophasis Megale), . ( ), , V 19-22. , , , , .

11 . 2004 ( ); 2005-2006 ( ).

22 ..

, (Excerpta ex Theodoto), ( 150-215 .). - , , , . . , , , , , , . , , , , .

, . , , , , . , , .

Panarion ( ) ( 315-403 .). , , . (Panarion XXVI, 17,4-18,4), , , 335 . , - . , , , ,

23

. . (Dummer 1973), , , , . . . , , . , , .

, Recapitulatio ( Anakephalaiosis), , (De haeresibus), (. 791-792 .). , . (395- 466 .) , .

II-III . . , , , , , . , , II . . IV . , , , . , , , .

24 ..

- ( 150-225 .) , De praescriptione haereticorum. . - , ( ) , - . - . , , ! (De praescr. 16). . , , , : , , , (De praescr. 14). , : , , , , , (De praescr. 40-41). (Adversus Valentinianos). Adversus omnes haereses, , , .

( ISO- 216 .) . Excerpta ex Theodoto. , . , , . , , , . , . , .

25

. , , , , , , . , , , , , , , , , , , , , . , . - , , . , , . , , . , , , . , .12

( 186- 240 .) - . , , , , . . - - . (Contra Cels. V I24-38).

12 . 2003,1, 37 .

26 ..

(. 339) , . . , , (Hist. Eccl. IV 10,1; cf. Irenaeus, Adv. Haer. Ill 4,3). , , (Hist. Eccl. VII 31,1-2). , , 301 . - . , , , . , , . , (Hegisippus, . . 180), , , , , , , (, , ). , , , .

, 1945 . ( ) - , , . . , , , . , .

27

, , , - . , - , . , , , , .

, , , - . , , . , . , , , , . . , , . , .13

. , , III . , 5, 6, 8-10 - , . 4 ( ), 7 ( ) 11 ( ).

13 . 2003b.

28 ..

, , . 12-15 . . - , , .

, . (Christ Church, Oxford) (Boston University) . (Dumbarton Oaks, Washington, DC) , , - . , . - - - Antiquarium.

, , , .

1

1. (8: 9-25) , .1 - ( 22) , .2 Maiy . (Adv. Haer. 13, 2). , , , , . , (41-54 . . .).3 , Simoni Deo Sancto (Apol. I 26, ).4 , , , , . (Apol. I 26, 3) (. 8:10).

1 .2 Act. Petr. 32; Martyr. Petr. 3. ,

, (BG 8502), . Hennecke-Scheemelcher 1963-1965, I, 259 ff. . Hippolytus, Ref. VI 20,2-3. , , (Amobius, Adv. nationes , 12; cf. Constit. Apost. VI, 9). , , , Via Sacra . , , Santa Francesca Romana.

3 Justin., Apol. 126, 2.4 . , Semo Sancus,

1500- . ( ). ( ) , ( ). . Rudolph 1977,294.

30

: , . . , (Origen., . Cels. VII 9). , , , , , . - . - .5 , , . (), , , , (. : Tertullian, Sap. Sal. 6-9).

.6 , . , , , . , , , , . , , . , - . , . , , (Adv. Haer. I 23, 2). - - . , . , , . , (!), , . ,

5 : Friesen 2001.6 Adv. Haer. 123,2-4.

31

, . (secundum enim ip- sius gratiam salvari homines), . , , . , , , . , (: , ) - . , , -, , . , , , , .

.7 , , , , . , .

, (Dositheus) ,8 , , .9 . , , - . .10

, , ( ).11 .12

7 Cf. Hippolytus, Refutatio VI 19,5.8 Adv. Haer. 124,1-2; Origen., In Johan. XIII27; Justin., Apol. 126,1.4.9 Simoniani, a quibus falsi nominis scientia accepit initia -1,23,4.10 , ,

. , , . .

11 Epistula Apostolorum 7,18.12

Hindenfeld 1884.

32

, , , , ( ) , , -,13 , , , , . , , , :14

(127) ... () , - . , . [ ...15] . [ ], . , [...] (128) . ...

, . , , , , :

: " ", - ... " (I . 5: 9). . " , - (. 6: 12), - "...

. , , , , , , , , . , , :

.: Meeks 1977. . 2003.

13 . Adv. Haer. I 29. - .

14 Nag Hammadi Codex II 6; 'Exegesis on the Soul, translated by W. C. Robinson, The Nag Hammadi Library in English 1988,181-187. .

15 . .

33

(136) ... ( IV 260-261): " , (137) ".

- . , , , , - . , , .

Megale Apophasis, (Ref. VI 9,4-18,7), , .

(Irenaeus, Adv. Haer. 123,2-4)

(2) (), , . , . , , . , , ,16 , , , . , , . [] . , , , . , , , . , - . , . , , .

16 (Adv. Haer. I 2,2) - (129,4).

34

. .17

(3) , , -, , -, , , . , . , , , , , , . , , [ ] .

, , . , , , , . , [ ] , , , , , . , , [ ] - .

(4) , , . , , . - , . , , . , , , . , , . , ,18 .

17 . . 18:19.is I . 6: 20.

35

(Hippolytus, Ref. VI 19,5)

: . , , , , - , , .

(Hippolytus, Ref. VI 20,2-3)

(2) [] , . ... . (3) , , , , [] . . , , .

(Clemens, Stromateis II 52,1-2)

(1) , , ;19 : .20(2) , ( ) .21

. 18: 22-23. . 5: 31.21 .

, , Simoni Deo Sancto (Apol. I 26,3). Megale Apophasis.

36

(Origenes, Contra Celsum 157)

, . , , . . , ...

2. . . , , , , , , . - . , , . . , .22

(Origenes, In Johannis comm. X III27; . 4:25)

() , , . , , . , , , .

22 . De princ. IV 3,2, , , , , . , .

37

3. . , , , , . , , .23

(Justinus Martyr, Apologia 126,1.4)

(1) ... , , ... (4) (), , , , , , , . .

(Irenaeus, Adv. Haer. 123,5)

() , . , , . , , , . , , - . , .

23 .: Danker 1964, Kirk 1997.

2

, , , , . , - . , . , , , . ( ).

. 40-70 ., , , , , (Eusebius, Hist. Eccl. IV 14,6, ).

, , .1 , . , , , , , , . , , - .2 , - , . ,

1 Iren., Adv. Haer. Ill 11,1: , , .

2 , . (Hist. Eccl. IV 21,8) , . ( ), ( , De vir. ill., 2) (Strom. II 45,5; V 96,3). ( - , ) , . 100 . . 217 . (Hipp., Ref. 14-17; Epiphanius, Panarion XIX, 1; LIII, 1).

39

, , .3 - , , , .4

, - , (Hadrian, 117 138 .).5 , ( ), . , , . , . .

, , , ( 150 .). , . , . , . , , , . , , . , .

, (I 31,1-2), (Adv. Omn. Haer. 2) (Panarion XXXVIII, 2-4) . , , , . (, ). , , , , , - (Hystera), . , . , : , , ( . 12: 4), , (scil. )

3 : Wolfson 1970, 504-512. . : Bardy 1921; Kline-Reinink 1973, 3-19; Petrement 1990, 298-314; Wright 1984; Sidwell 1990.

4 Hill 2000.5 Theodoret., Haer. Fab., 15; Clemens, Strom. Ill 5,2.

40

, . , , . , , , , - (Panarion XXXVIII, 2, 5). , , .6

1. (Irenaeus, Adv. Haer. 126,1)

(; Cerinthus), 7, , , , . , , , , , , . , , . . , . , .

2. (Irenaeus, Adv. Haer. 125 = Hippolyt., Ref. V II32, )

(1) , , (), , . , , , , , , . , .

6 , - , . . 2006.

7 - .

41

, [], . , , , , .

(2) , , , , . , , , , , . . , , . , , , .

(3) , , , ( ), - (8), () (9). , , , ...10

(4) ... , - (sola enim humana opinione negotia mala et bona dicunt). . , , , , - ,

8 . , .9 , .10 ,

, (Adv. Haer. I 23,4). (Apologia, 26,1-3), , (Ref. VI 9,3-18; 19,5; 20,2-3), (Strom. II 52,2), (Contra Celsum I 57) .

42

, , . - - , . : , , , , . : , (. 5: 25 .). , , , , , , (ad Principem).11 , , . , , - [ ] (corpus enim dicunt esse carcerem). : , , , - . , , . , , , . , , [ ], , , , - .

(5) , , , . , . , , , . , - (). , , .

11 . , (I 31,1-2), (Adv. Omn. Haer. 2) (Panarion XXXVIII2-5).

43

(6) . , , (. 154-165 .), . . , , . , , . , , ., .

(Clemens, Strom. Ill 5,1-11,1)

(5,1) , . (2) () , , . . , - . , , , . , , , 12. , , .

(3) , , ( 13), .

(6,1) : -

12 ?13 , , ,

, (Irenaeus, Adv. Haer. I 25). , , , Harpocrates ( ), . . . , , . , , .

44

.14 , , , ,15 , . ,(2) , , , , . , , , , , , , , "". (3) , . , , - , , - , , . (4) , - []. , , . , ( ), , .

(7,1) 16 ( ), ( 17). , , [] . , , "", , . , , , . (2) , - , -

14 . [] , 411 15 , .

.16 .. , .17 , .

45

, . ( ), , . , : .18(3) , , , . , , . , . .19

(8,1) , , : , , , . (2) , , , , : " ". , , ; . (3) , , : , , , , () . (4) , ?

18 . 7: 7.19

. .- . : , , , : " !" , , . , , , , , , : " ! ! , , , - !". , .

46

: , : , , . (5) , , . : .20 , . , . , ? , . (9,1) , , , , , , , : , ! . (2) . ( ) : (3) , , , : " ", " ". , , , ? " " , , .

(10,1) ! , - - , ().

,-

.21 , , , , . , , , , , - , .

20 20:17; . 7: 7.21 Euripides, fr. inc. 895.

47

, , - , . (2) , , . , , , , , .22 (11,1) , , , , , .23

22 . V 457 d. . , , . . , , (114,8-10).

23 (Xanthos) , V . . ., .: FGrH 2 90.3 765.

48

3. (Irenaeus, Adv. Haer. 124,1-2 = Hippolytus, Ref. VII,28)

(1) [ ] [Satuminus ; , Ref. VII 28,1] . - , , . , , , , . , , . , , , : [] (. 1: 26). , , , . , , ( - scintilla vitae), , . , , , , , .

(2) , , - , , , , - . , , , , . , - , . , , . . , , . , , ,

49

- , , .

4. (Irenaeus, Adv. Haer. 131,1-2)

(1) , , , , . , , , . - , , , , . , .

(2) , (college24) , (Hystera): , . , , , , , . , .25 : , ! . . , , .

24 , , , . , , - - - .

25 Et in unoquoque pecattorirum et turpium operationum Angelum adsistere, et oper- antem audere audaciam et immunditiam inferred. - ... . , ( ?), .

50

(Tertullian, Adv. Omn. Haer. 2)

... , . , , , . , , -, , , , . , . , - , - , , , . , : , , ; , , , , ; .

(Epiphanius, Panarion XXXVIII 2,4-5)

(4) , , : , - , - , , , , (. 16), . (5) , , , , , ; , , , , ( . 12: 4). , , [] .

51

5. .26 , , , V-VI ., , , . , . , 10 .

, , . . . , , , , , . , . . . - -. , . . , , , , , , , , , , - .

- - ( ). , , .

, , , . , .

26 , (I 27,1 sqq.), (passim), , , . . : Hamack 1924. : Williams 1994. . .: Aland 1973; Quispel 1998; Raisanen 1997; May-Greschat 2002 ( , : Lohr 2002,131-146).

52

, , , .27 , . , .

(Irenaeus, Adv. Haer. 127,2-3, )

(2) () , , , , , , . , , , , , , , , , - . , , , , , , ... ...

(3) , , , , , ... , , , , , , , , , , , , , , , , . , , , , , .

27 (Hist. Eccl. V 12), .

53

6. (Irenaeus, Adv. Haer. 127,1)

(), , (. 138-142 .), , , , . , , , .

7. (Hippolytus, Ref. VII 38,1-5)

(1) (), , : , , , , , , , , . .

(2) , , , , . , . , . , , .

(3) , , , , , , , , . , .

(4) , , , , , . (5) , , , ; , [ ] , , , , ,

54

; , , , , .

(Tertullian, De anima 23)

, , , , .

(Epiphanius, Panarion XLIV 2,6)

[] ... , [], . , - , - : . , , .

8. (Epiphanius, Panarion XLV 1,1-2, 3; 4,1.9)

(1,1) ( ) (), , ...

(3) . .(4) , , , , , - . .(5) , , , . .(6) , , , , , , , . , - . , , ... (8) . , . , ,

55

. .

(2.1) , - ... , , . (2) , - . , , , , , - . (3) , , ...

(4.1) , , , , , , ... (9) , , , , [ ].

3

, , ( floruit 132-135 . . . !), , . , , , .

, , - ( , -) ,2 , . 3 . 24 , . , , . , , , , . , , ( IV 7, 6-8). - . , .4 , - .

. , , , , , . , , -

1 Clemens, Strom. VII106,4; Ieronymus, De viris ill. 21.2 Cm.: Irenaeus, Adv. Haer. 1 114,3-7 Hipolytus, Ref. VII 20,1-27,13.3 Canon Muratori 83.4 Origen., Horn, in Luc. 1; Hegemonius, Acta Archelai 67, 5.

57

, . - .

, , .

( ) , . , .

- , , , - .5 , , . . , , . . , . , , . , . , ( ). , , . . , , , .

, -.6 , , , .

, - , - , , , , ,

5 , , . , , , . (, , Megale Apophasis ), .

6 Whittaker 1969.

58

, .

, ,

... . ... : " , ". ? , , , , , , , . , , . , (), : ' ".

, , , , ( , , ), - . creatio ex nihilo, , . , .7

, .8 . , ! - , , , , . , - , , . , . , , , , , . - , . , , .

, . , , , . . , . ,

7 . May 1994, 62-84.8 -

: Quispel 1974,1,103-133.

59

. , , . , , : . , , , , , . , . , .

1.

(Clemens, Strom. VII 106,4)

, , , . , , , . . , (), , - , .

(Clemens, Strom. 1 146,1-3)

(1) , .(2) , 15- 15- . , 11- .(3) , , , 16- 25- ; - 25- ; , 19- . , 24- 25- .

60

2.

(Clemens, Strom. IV 162,1)

, ,9 .10

3.

(Clemens, Strom. V 74,3)

, , , ( ), , , , .

4.

(Strom. II 35,5-36,1)

(35,5) - (. 110:10).(36,1) , , , - ( ), , . , , , , . [] [ ?], , [].

9 , , . . , , .

10 (I 24,3). , , , , (), .

11 Cf. Excerpta ex Theotodo 16, , , , - .

61

5.

(Clemens, Strom. IV 81,1-87,2)

(81.1) , , , :

(2) , , [ ], , , , , , , , , . . (3) , , , , , , , , , .

(82.1) :

, , , [ ], , , , , ; , , , , , , , . .(2) , , , ; , :

62

, , , . , , .

(83,1) , :

- , : " , , , ", - , : " , , , ". , , , , . , : " " ( 14: 4).

(2) , , ; , , . , , , ? , , . (84,1) : , ? ? , . (2) , , , . (3) , ? , . , , , ; , , . (85,1)

63

! , , , . , . , , , , , , , , . (2) , , , , , ? (3) , , , , . . [ ] , ? ,12 ? ? , ?

(86,1) , , , , [] ( () , ), , , - , , ...

: , , . (3) . , , .(87,1) , ( ), , , ,

12 : , .

64

. (2) , - , - .13 - - , - .

6.

(Strom. IV 165,3)

, - , - . , , , .14

7.

(Strom. TV 153,3)

, [] , , .

8.

(Strom. II 10,1-11,2)

(10,1) , - ( ), , , ( ). ( ), , ( ). (2) ( ), , , [ ] , . [] , , . (3) , [] [] , , , .

13 . 5: 5.14 . . 23: 4; . 39:12.

65

, , .

(11,1) , . , . , , , , . , , , , , . (2) , , , .15 , ? , , , , . , , .

(Strom. I I 27, 2)

() , , , . - , . () , .

15 Cf. Chrysippus, Fr. phys. 988 Amim (SVF III).

66

(Strom. V 3, 2-3)

(), , [?] , , , , , , [], , .16 , , , , .

9.

(Origen., In Rom. V 1)

(. 7: 9), - , : . , , , . , , , . :

: " , " (. 7: 9), , , , , , .17

16 , , [] , + , , , , , , .

17 "Ego', - inquit (scil. Paulus), "mortuus sum"; coepit enim iam mihi reputari pecca- tum. Sed haec Basilides non advertens de lege naturali debere intelligi, ad ineptas et impias fabulas sermonem apostolicum traxit, et in , id est quod animae in alia atque corpora transfundatur, ex hoc apostoli dicto conatur adstruere. "Dixit enim", inquit, "apostolus, quia "ego vivebam sine lege aliquando", hoc est,

67

10.

(Clemens, Strom. VI 52,1-53,5; . . D)

(52,1) , , , , 18, , . , , , , . , , . : , , . , (. 31: 33). - .

(53,1) , , . (2) , , :

(3) [] , , 19 , , . , , .

(4) :

, . . , .

antequam in istud corpus venirem, in ea specie corporis vixi, quae sub lege non esset, pecudis scilicet vel avis.

18 . Sylburgius .19 Cf. Aristoteles, fr. 193 Rose.

68

(5) :

, " " .20 .

11.

(Strom. II 112,1-115,3; . , . )

(112,1) [ ] (). , , , , , , . , , . (2) , , , , , . (113,1) , .21 (2) (...) , , , , .22 (3) ( ) :

(4) , ,

20 Cf. Strom. VI, 9,4, : , . . Grabe , , .

21 . Faye 1925,46, .1, Plato, Rep. 588 b.22 , Ad. Marc. 21

(Jonas 1963,283).

69

. " , - , - , , ". , . (114,1) , !

(2) , , , ... (3) [] ( ): [. . 19: 17]. , , . (4) , , , , . (5) -, 13, , , , , , , . (6) , , []. , , , , . , [sc. - . . 5: 8] , .

(115,1) , ( ) ? , , ()? ,

23 Ref. VI,34. , , . ( -) . (Rep. 580a4f.), Corpus Hermeticum 164; Epist. Bamab. 16, 7; Origen, De principiis III 3,5. . Whittaker 1979.

, , , , , . (2) , , , , , , [] ( , ' ). (3) , , , , [ ] .

22.

(Clemens, Strom. Ill 1,1- 4,3)

(1,1) , , . :

, , , , , - .24

(2) [ ] :

[] . . (3) . "" ( ), . ( , -

70

24 . . 19:11. , -, - .

71

.25) , . (4) , , , , , ; , .(2.1) " , " " ",26 " , , . , , ". (2) , - (27), , - . - , .28 (3) , - , - . (4) , () , [ ] . " , - ,- ". (5) , : ", , !" , ( ), , .(3.1) : " ", . , , , . (2)

25 , .261 . 7: 9.27 , .

, Hilgenfeld Chadwick. , .. , , , . , , !

28 , -, , (. , Panarion XXXI 5,5). , .

72

, 29. , , .

(3) , , , , , , , , ! (4) , , , . , , - , - .30 (4,1) .31 , , , . (2) , , , . , . (3) , . , , , , . , , , , .32 : - .33

29 . . Epicurea 456 Usener.

30II . 11:13-15.31 - . Cf. SVF III, 11.32 . . 6: 2.33 I . 7: 9.

73

13.

(Hegemonius, Acta Archelai 67,4-12)

(4) . , (praeoccupata), , , . , , [] [ ] . (5) . [ ?], , , :

, : [, . 16:19 .] , , (rebus supervenientem).

(6) ? ? , , ? , 500 :

(7) [ ]; , , . , , [] . , , (initia sine initio esse et ingenita). To , , [ - ].(8) , , . , , . ; , [], , . (9)

74

, , , (spectandi). [], . , (color) , , , . (10) , , (intuitum) , (color) , . , (speciem) , , ( [ .. .]34 boni raptiva mitatione traxerunt). , [], , , . (11) , , , , , , . .

(12) , , . , , . , , .

14.

(Irenaeus, Adv. Haer. 124,3-7)

(3) ... , () . , - (), - (). , [] , . , - , 365. 365 , . (4) , , , ,

34 Liicke, Volker: [...]; Traube: speciem quoquo tantummodo; Beson: et enfasin.

75

. , . , .35

, , , , , , , , , . ( ) . , , . , , , 36 .37 .38 , , , ,39 . , , . , , , , , . , , , , .

(5) , . ,

35 . 2: 2. . Irenaeus, Adv. Haer. I 24,2 (); 1 30,5 ().

36 . 15: 21-24, , : ... . . ( VII 2, 365).

37. I . 2: 8: ... , () , , .

38 . . 2: 4: , , , .

39 . . 20:17; 7: 33; 16: 5.

76

, , . , , , , . . , , , . , , , , , - . . 365 . , , Kaulakau.40

(6) , , , Kaulakau. , , . , - , - . , , . , ().41 , , . .

(7) 365 , . . Abrasax, - 365.42

(Epiphanius, Panarion XXIV 5, 2.4-5; 7, 6)

(5,2) [] : - ; - . [] : (. 7: 6)... (4) , , ; .

40 (Hippolyt., Ref. V 8,4); cf. Epiphanius, XXV 3,6.

41 . 23 (XXIV 5, 2; 4; 7, 6).42 1+2+100+1+200+1+60.

77

: , . (5) , , , 43... (7,6) [365] 365 , [] .

15.

(Hippolytus, Ref. VII 20,1-27,13, )44

(20,1) , , ...

(2) , . - - . , , - , , .

(3) , , . , , , , . , . , . , . ...

43 , , , , .

44 , , , . . , : : ... . , , , . . ( , ) , .

78

(21) , , , , , , , , , , , , , , , , , , ... , , , , , . (2) , , - , , . , , , , , .

(3) , , , , , , , , , , . (4) , , ( ). , , , , . , . , , , , .

(22,1) , , , , , , . , , , , . (2)

79

, [] () , , - , - , , - , - , , , , ?(3) : . , : , . ? , , , , , , , . , , , . (4) , [], : . , : , , . (5) , . , , , , .

(6) , : , , . , [ ] , , .

.

(7) , , , , , . , , ( ), . , - , - . (8) , , (

80

), , , 45, . , .46(9) , , , , , . (10) , 47, , . .(11) , , , . , , , , . (12) , , , , . (13) , , , , . , , , , . (14) , . , . , . , , , . (15) , (. 132: 2); , , ,

Homer., Od. VII 36.46 Cf. Hippol., Ref. V 7,9; 10,19 ().47 Phaedrus 246 a.

81

, . (16) , , , , , . - , , .

(23,1) , , , 48, , . (2) . (), - (). , .

(3) , 49 , , , , . (4) , , , . , , ... , , , , . (5) , , , . , , , , , , , .(6) , . , , . , .50 (7) , [ ], .

. 1: 7.49 Cf. Ref. V 9,1 ().50 . . 110:1.

82

, , .

(24,1) , , ( ())51, , , , [ ] , , . , , . (2) , , , . , , , , . (3) , 52 . . , , , , , , , . . (4) [] [ ], , . , , . (5) , , . , , , , , , . , .

(25,1) , , , , , ,

51 Cf. Arist., De anima II1, 412al9 sq.52 , ,

, ( ) - .

83

, , - , , . ... (. 8:19.22). (2) , , , , , , , . (. 5:13) - , (3) , , , . ... (4) . ( , .) ... (5) .

, , ... ( ) , , .(6) , , . ( ), , . (7) , , , . , , , . (26,1) , , , , , , , , - , , . (2) , (. 111:10; . 1: 7). , , , , , [ ]

84

( )... () , , . (4) ... , . .

, . (5) , . , . (6) ...53(7) , , , , , , ...

(8) ... , , , ...(10) , , , , ...

(27,1) , , , , (. 8:19.22), , , . , , , .(2) , , , , . , , ,

53 365 Abrasax, , (. ). , .

85

, . (3) , , , . , . (4) ... , ...(6) [] , , , , , , [ : ] ; . [...54]

(13) , , [ ?] .

54 , .

4

( , ) . , , . , , . . , , . , , , , . , , , . : , , - . , , , - (Nag Hammadi, Codex III, 23, 20-21); cf. Irenaeus, Adv. Haer. I 30, , ( ) , , ( ). (, ).1

- , Maiy. (Nag Hammadi, Codex II 6) , 2: 2-7, . 16: 23-26 ( 129,23- 130,21), , . , .

1 . Pasquier 1988.

87

: , . . , (128,1-25) , . , , , , . ( IV 260- 264), - . , , , , . , . , , , . , (134,1-4; . . 2: 24). (134,12-13). , , , , , . : , , , . , - , .

, , - , (, , II 5; XIII 2) , , , . (, ) : , ( ), . ( ) ( ) . , , ( I I 4, 95,31-34). (. 9: 4, . 1: 20-33, 8:1-36), , .

: ,

88

, . , - . (, , ) . : ( ) , , , . . , ( V 13, 24,15 sq.) : . , . , , , , . . : , , , . , , , (. , 127-128, , 23,12-17, , 78,11). , , . . (), , . () ( ). . . - ( X I2). , (Ref. VI 25), , , . pietas . . , .2

2 . ., ,

89

1. -

(Irenaeus, Adv. Haer. 129,1-4; cf. Theodoret., Haer. Fab. Com. 13)

(1) ... [] , (Barbelon, ), - , . (), , (). , (), , ( ). , , (), . [], .

, . (). , (). , (). , , (), . .

(2) , , (Autogenes, ), , . (), . , , () - , , , . , (Armoges). , (Ra- guhel), - , (David), - , (Eleleth).3

(3) , , ,

Good 1987; Arthur 1984; King 1988.3 - ( ),

. .

90

( ), ( , 4). (Armozel) . () [] , , . . . , , , . (), .

(4) , (Monogenus), , ( ). , , , , , . , [ ], , - . (exsiliit), , , , , . , (Ignoratio et Au- dacia). . , . , - , . , , , , . , , , , . , , : - ( 20: 5), , (. 45: 5; 46: 9).

4 .

91

2. (Irenaeus, Adv. Haer. 30,1-15)

(1) 5 . [] , , . , . , , , . , - , , , . , (. 1: 2). , , , , , , , (Masculum), , , .

(2) (. 3: 20). , . () , , . (), , , , .

(3) , , , , , . (, ), -. ,

5 (Haer. Fab. I 14), , , , , , . () , , (. Origen., Contra Celsum, VI 24-38), , , . ( . ), ( , ). - - . , , - .

92

, , . , . , , , . , , , , . , , , , , , . , . , , , .

(4) , , , . , , . , , , , - , - . (. 2: 2). . , .

(5) . , , (Ialdabaoth)6, (1), - (Sabaoth), (Adoneus), - (Eloeus) [Elohim?], (Oreus) [Horeus, Or, ] , , (Astaphaeus). , , , , , . , , , , , . , ,

6 Jalda bahuth ( ), .

93

. , . , ; . () 7, , (. 3:1). , . , , , . , , , .

(6) : (. 45: 5). , , : ! , . : , , , : [] (. 1: 26). , , , . , . , , , , , . (. 2: 7), . , . , .

(7) , . . , , , . , , . , , , , . , ,

7 Nun, , .

94

(. 3: 1-7). , , , , , ; , .

(8) , - , , . , , . , . , , , , , . , , , , , . , , .

(9) , . , . , , . . , , , , . , . , , - . , , , .

, , . , . , , [], (. 4 :1 -8 ; 25). , , . ,

95

, , , , . , , - , , - (Michahel Samahel).

(10) , , , , . , , , . [] (. 9: 1). , , , , , (. 15). , 8, . , .

[ .]

(11) ... , , , . , . , , , , , , (. 1: 7; 34-35).

(12) , . , , , . , .

, [] []

8 . , .

96

. , 9 . , , , . , , , . (. 3: 29). , , , (. 2: 40; 52). (3: 22) , .

(13) , . , , , , . , . , , . , . , , . , , , (I . 15: 50).

(14) , , , - , . , , , - , . 18 , , , (. 4: 11), . -

9 .

97

, , . , , , . , . , .

, .

(15) . , , .

, , , . (. 3: 1). , , , .10

. , , , , , . , , , , , . , , , , , .

(Origen., Contra Celsum VI, 24-38, )

(24) , , ...

, , , . , , , , . , , , , ,

10 (. ).

98

()... , , , , .

(25) , , , , , ... ... , ... [ : ], . : . , , , , ()... (26)... , , . (27) ... , : ; [] , : ... , , , , ; , - -; , - - ... [ ] , , , ... (28) ... , , , ... , , ... ( ) . (30) ... , , , . , , . , , , . . (). - .

99

(). , . . . , (). ; (). , , ( ); ( )...

(31) ... , , , , ...

[ , , , , , .]

, . () (1, ) ... []. , (), ... [].

[ (), , , ; (), ( , , ); , (), , , . , , , , , .]

(33) ... , , , , , () . , (. 3: 24). , , ...

(34) : , , , ,

100

( ), , , , , , , , , , , , , , . ....

(35) ... , , , , ... , , , , , , . 11 ... - , , ... . (36) ... , ...

(38) [] : ... - , , [], , . , . , , , , , . , , , [ ] . , , ; , , ; ().

11 . .

101

3. , ( ), . (Adv. Omnes . 2) , , . (Panarion XXXIX 1,1-2). , . , , , , . , , , , . , , , . (, ) , ( ) - . . .

(Epiphanius, Panarion XXXIX 1,3-5,3, )

(1,3) ... , , ... , . (4) , , , . (2,1) , : , , , .(2) . , , , . (3) , , ; , , , . (4) , , , , , . (5) -

102

, , , . (6) , , .

(7) , , , , , . , , . , .

(3.1) . , ... , , , , , .(2) , , . , , , , . ... (4) , . , .

(5) , . , , , ...

(5.1) , . , , () 12, ... , . (2) ... , ... (3) , ,

12 .

103

; , , , , .

(Hippolytus, Refutatio V 22,1)

(22.1) , .13 ...

4. , . , , . , . , .

(Epiphanius, Panarion XL 2,1-8; 5,1-5; 7,1-6)

(2.1) : , ... (2) , . , . (3) , . , () () . , , [], , .

(4) , , , , , , .

(5) , , , , ,

13 . .

104

. , , .

(6) , ; , , , , , , . (7) , , , . (8) , , , [? ?] , , [] ...

(5,1) , , - , . - , , , . (2) []. (3) . , , . (4) , , , ; , , , . . (5) , , . : , , , , , , : (. 8: 44), , , - , , ...

105

(7,1) , . , , , . (2) , [ ?], . (3) , , , , , . (4) , , . (5) , , , .(6) , [ 14], ...

14 .

5

, . , , , , , . , , , , , . .

, , .

, , .

, . , , , , . , , , , ( ), ! , , , , , , .

, , ( 3 a-). / : / ( 3 ) . . 3 " " . 1 2, (. . F ).

107

4, , , , , , . (. ), , , .

5 D , . (. . ) , , . , , , .

, , , , . , - - . , , , , , (. . ). , , , . , . , - - . , . , , . , , , - . , ( , , , - ).1

, . . (Adv. . I 11,1) (A dv. . 1 1 ,1-8 ,5). ,

1 .: Visser 1958.

108

, , , ( ), . , . .

. (Clemens, Strom. VII 106,4)

... ( 2), , , .

(Tertullian, Adversus Valentinianos 4,2)

... , , . (martyrii), , , () , , , . .3

2 , . .3 Ad expugnandam conversus veritatem et cuiusdam veteris opinionis semen nactus

colubro suo viam delineavit. , (Quispel 1996), (I 11,1; . ). , : Tales quidem secundum eos sententiae sunt, a quibus velut Lernaea hydra, multiplex capitibus fera de Valentini schola generata est - , , [], , , , . (denique quid Cretae taurus Lemaeaque pestis/ hydra venenatis posset vallata colubris? - De rerum natura V 26-27), , 'colubro' , , , , .

109

(Irenaeus, Adv. . III 4,3)

... (Hyginus), (Pius) (Anicetus).4

. .

(Hippolytus, Refutatio VI 42,2)

, [-] . , , , . [] ( ), ().

.

(Marcellius (ps.-Anthimus), De sancta ecclesia 9)

, , , . , , .

.

1.

, , , , , , , . -

4 , 136- 140 ., 155-160 ., , , , , . , . .

110

, (e.g. Strom. Ill 45,3). :

(Strom. III 92,1)

5, [] .

2.

(Strom. III 102,1-4)

(1) - , , , , , . (2) . (3) ( ) - , [] ( ). [ ] , . , , , , , [ . 5:8].(4) , , , , , , , .

3.

.

(Strom. II 10,1-11,2).

(10,1) , - ( ), , , ( ). , , (

5 . Strom. III 81,1 sq.

111

). (2) ( ), , , [ ] , . [] , , . (3) , , [] [] , , , , . , , .

[ , (11 ,1-2), , , , - , .]

.

(Strom. II 27,2; 31,3)

(27.2) , , [] . - 6, .

[ , :]

(31.3) , , , - , [] , , . , ' , . .

6 Plato, Definitiones 416.

112

.

(Strom. V 2,5-44)

(1,1) ... , , () . (2) , , , , , , , , , , . (3) , , , , , , - .7 - , . (4) , , , , , , , , . , , . 8, , .9(5) , , , , . , . (2,1) , .10 , , : , ,11 , (...)

(3) : ,

7 . . Origenes, De principiis I 2,10; In Johan. X 246, Tractatus Tripartitus 51, 8-15.

8 , , , . . Hanson 1954.

9 . . 14: 6-7, - .10 . . 25: 9.11 . 11:15.

113

, , . : , .12 (4) , , , , , , . (5) . ( , , : .13)(6) , , , , , , . , , , .14 (3,1) , , , 15 , .16

(2) , , ; [ ] , []; , , , , , , , . (3) , , , , .17 , . (4) , ,

12 . 1:11-12.17.13 . 9: 22.14 . 17: 20.15 . 17: 5.16 . 13: 31-32.17 MS , , .

, : L. Friichtel (Clemens. Stromata, Buch I -VI. Berlin, 1960, Nachtrage, S. 533).

114

, , , .

(4,1) , , : ,18 ? , , ? , , , , .19

(2) , , , , , , . (3) - , [] , ( ).20(4) , ? (), () , () .

4.

(Strom. III 1 ,1)21

(1,1) , , . - ... [. , 12].

. 18:1.19 . 15: 6.20 Cf. Excerpta ex Theodoto 61.21 . .. , (Strom. III 5

sq; 12,1-13,2; 25).

115

5.

(Strom. III 29,1-30,1)

(29.1) [?] () , - , . , ... , - , .22 :

(2) . , , "" . . , . .

(3) , , ...

[ (-2) , . , : ,- , - .]

D.

(Epiphanius, Panarion XXXI, 5,1-7,6, )

(5.1) , , :(2) !23 , , , , , , ( ). (3) () , .

22 . ( ), , - . .

23 . .

116

() (), . , , [**]24 (4) , , , , , , . (), ( ), ( ). (5) , , [] 25 [] . , , () . (6) , ( ), .26 , , , - - . [?] , .27 (7) , , . , , ( 28, , ).

24 ? , .25 . , ,

.26 ,

( ), [] ..27 , ,

, " ", . . , -, , . .

28 . , , ( ).

117

, , , , . (8) , , , , []. [] (), , , , , , (), - , , , , . (9) , ( ), , [?]. [] , , , , ( , ), - , , , ( ). (6,1) [] - , , - , ...29

(7,3) [] , , , , , .(4) , , , , , .30 (5) , ( ), , . (6) , , , , , . ( , ).

29 , , .

30 . Excerpta ex Theototo 60.

118

, , .

. ,

(Irenaeus, Adv. Haer. 1 11,1-13,1;Epiphanius, Panarion XXXI, 32,2-9)

(11,1) ... ...31 :

, () (). , . 32 - , , , . - - . , 33, , - .

, . . [] (), , ( ), , .34

, , , . . . - , , .

31 . . gnosticoi , , . , .

32 .

33 Cf. Adv. Haer. 1 1,2.34 . , G.

119

, ,35 , [] .

,36 , , [, ], , . , , , , - .

, , .37 , . ( quidem ille).

(2) , - - , . , , , , .

(3) , , 38: , , , (). , (), . , , , , - (). , ( ), . ....

(5) . , , , , ,

35 . .

36 : , .

37 , , , .

38 , , .

120

... , , ().

(12.1) 39 , - . , -, . , , () [] . , , - . , - , . , , . : , ...

(2) , [ ], , , , . , ...

(13.1) , , , ,40 , ...

(Tertullianus, Adversus Valentinianos 4,2-3)

(2)... ... . , ,

39 , , . .

40 . .

121

. , ( ).41

, [ ] .

(3) (Theotimus) . , .

(Axionicus) (regularum) .

, . ? , , , - . , ( uni- tatem, sed diversitatem)...42

(Hippolytus, Refutatio, VI 35,5-7)

(5) ... () () (). - - , , , , ...

41 Ptolemaeus... nominibus et numeris aeonum distinctis in personales substantias, sed extra deum determinatas, quas Valentinus in ipsa summa diuinitatis ut sensus et af- fectus, motus incluserat

42 (Adv. Val. 5 ff.) . , , . , . , - , , : , , . , - " " (otiosus) . , .

122

(7) - - , . , , , , , , ...

6

, , . , , . , , , , . , , , , . , , , , .1

, (Volker 1932), , . (Layton 1987) , , , 4 -5 Volker, , , , ( F D ), .

( ) , , . 2 :1 8 . . 1 1 0 :1 0 . , , - , . . ,

1 : , . , , , . , , , .

124

, , !2

, , . , , . , , , . 3. , . , , , .

D. , , , , - , . , , , , 4 , . , , - .

5, . ( ), . . , , . , , (. F), . , epistulae .

, . . , , ,

2 , , , .

3 Excerpta ex Theodoto 61.4 ,

( ), , , . . . Buell 1997.

5 2 Volker, Ref. VI 34,5. Cf. Whittaker 1979.

125

, .6

, , , . ( ), , , , , . (G) , .

, , , . , , / .

Volker Layton

1

- 4-5 F D

D 6 G

2

F 3

G ( ) 8 Summer Harvest

6 . . 11:197 Attridge-MacRae 1985; . . Layton 1987,251-264.

126

.

(Clemens, Strom. II 35,5-36,4)

(35,5) - (. 110:10).(36,1) , , - ( ),8 , 1 . , , , , ( ). [] ( ) , []. (2) , , , :

[], , , , . (3) , , , , . (4) , , , [ ] , , . [ ], , 9 .

8 Cf. Excerpta ex Theotodo 16, , , , - .

9 , . . R. Haardt , Grant . . , . 2: 2.

127

(Strom. IV 89,1- 90,2)

(89,1) ( ):

(2) , . , , . , (3) , .10

(4) , , ,11 , , , , , .(5) : ( 33:20), , . (6) [] :

, . (90,1) , ? , , .12 , , . [ ], , .13

(2) , [ ], ,

10 Cf. Corpus Herm., Poemandr. 28; Heracleon, fr. 20.11 Cf. Strom. IV 81,1 ff.; V 3,1 ff.12 Cf. Strom. VIII 28,2-3,

, , - .

13 Cf. The invisible power of God works with [the creation] so that we believe that the creation is his (Grant 1961,144).

128

, , - , . , [], [], , , - .14(3) , , , , ; [ ,] , , . , , , , , .15 (4) , , , .

D

(Clemens, Strom. VI 52,1-53,1)

(52,1) , , , , , ,16 , . , , , , . , , . ( ):

14 Excerpta ex Theodoto 32. , , , , , , , , , . , , (, , - ), , .

15 . 1: 26.16 . Sylburgius .

129

, , . , (. 31: 33). - .

(53.1) , , . , , ...17

(Clemens, Strom. II 112,1-115,3, . , . 11)

(112.1) [ ] (). , , , , , , . , , . (2) , , , , , . (113,1) , .18 (2) (...) , , - , , .19 (3) ( ) : (4) , ,

17 . , 10.18 . Faye 1925,46, .1, Plato, Rep. 588 b.19 , Ad. . 21

(Jonas 1963,283).

130

. " , - , - , , ". , . (114,1) , !

(2) , , , ... (3) [] ( ):

[. . 19:17]. , , . (4) , , , , . (5) -, ,20 , , , , , , . (6) , , []. , , , , . , [sc. - . . 5: 8] , .

(115,1) , ( ) ? , , ()? , , ,

20 Ref. VI,34. , , . ( -) . (Rep. 5804 sq.), Corpus Hermeticum 16,14; Epist. Bamab. 16,7; Origen, De principiis III, 3,5. . Whittaker 1979.

131

, , , . (2) , , , , , , [] ( , ' ). (3) , , , , [ ] .

F

(Clemens, Strom. Ill 59,1-3)

(59,1) , , , , , , , . (2) , , , , . , , (. 6: 2). (3) ( )

, - , - . , 21, . , , .

21 . . 11: 19. , , . , . , , .

132

G.

(Hippolytus, Refutatio VI 37,6-8)

[] , - :

23

- , 24 - . 25 , 26 ,, , 27 , .

22 , (212 d). . (Plato, Epinomis, 986 b 4), ... (Phaedo 85 d 4).

23 - , , Hilgenfeld 1884, 304; Haardt 1971, 119, n.l Layton 1987, 248, . , , . Ref. (Wendland) , , . . McGowan 1997,159-60.

24 Foester (1972, I, 245) . : , (1 ). , , Haardt, , Thesaurus Linguae Graecae, (Hip- pocrat., 832 ). . Leisegang (1955, 283): , .

25 : ( ).26 : ( )27 : .

133

. , ' * , ' , ' , .

. - , . , , , [] . . , .

7

. , , . . , .1 , , , , , : Et Ptolemeus quidem ita. . , , .2 , , , , , , ipsi dicunt, etc. . , , . , , .

. ,

1 Henrici (1871) , (, 15,1-3 15,4-6; 6,1) , . de Faye (1925), , la grande notice , , , , (. 118, 131-132). Sagnard (1947) . (Adv. Haer. I 8,5), , , , la grande notice (pp. 220-232). , , .

2 Adv. . 12,1 sq. , , .

: 135

. , ( ). . , . . .

- - . ( ) , , , . , , . , .3

1. (Irenaeus, Adv. . 1 1,1-7,2,

. Epiphanius, Panarion XXXI 9,1-27,16)

I.

(1,1) , , , (), () () ... , , []. (), () (), ().

() () , - , , - , .

3 . 2002,109-171.

136

, (), [] , . , . () , [], ( ): , .

, , , . , , () (). , , (). : () (). - . [, , , ], , , , , .

(2) , , , , [ ], . , , , : 4, , , , ( , , , , ). , .

, : [] , , ,

4 , , .

: 137

, , [] ( , , , , , ).

(3) ( ), . : , . , , ( ) , , . . , , - , (. 20: 1-7). , 30...

(2,1) , , , . , . , , , , , , , , , . , , , , . (2) , , , , , - . [] , , ( ), , , , - , , . , . ,

138

, , .

[ ] ( ) , , . (). , , , [ ] , .

- (3) . , , . , , , , . , , , , . , , , . [ ], , , .

, , , , , .

(4) , , , , . , - , - . , , , .

, [ ], .

: 139

, , () . [] , , , . .

(5) () , , , , , , , . . ( )...5, , , , . [ , ] , , , . . (6) , . , [ ] , , , , - , , ...

... , , [ ] . ,

5 , . , : . : (t , ).

140

, , - , , , , ( - ) ( ), . .

(3,1) , , , :

- , [ ] ( t 6) ;

- [] (), , , , , ;

- ;

- , , .

.

(4,1) , , . () , (), . , , , , , . [] , , , , ( ). , , []. , , . ( ), 7 .

6 Holl .7 - .

: 141

( ) ( , ).

, , () , . , , , . , : . , , .

, , , , , . , , , , , , , , , . . , , , , , - , . (2) , . (). . , , , . , 8:

( ), ( , ), ( ).9

8 , . . , .

9 ... / ... ... / ' ...

142

III. .

[ , , , , , , , , , , - cerpta ex Theodoto 43-65 (. ). (, . ), , .]

(4,5) (), , , . , () (), , , , , , , . - . , , , , , . . ( .), , . ( [] , .10). ( [] ). , . : ( ,

10 . : / , , . / : , / , , / . / , / . / , , / , , / , / / . / / , .

: 143

). , , []. , ( , ) ( ) .

(5,1) , [ ]. , - , , , . , ( , , ).

, . , . , , , , , . , - .

, . (), (), . , ( ), , ( ) . [] , . ( , , ) . , . , [] .

(2) ... , , ( ), . [], , , , , , .

144

. (), - (), . , . - , . . ( - .)

, (3) , , []. , , , , , , , , . , ( ), . , . , : , [].

(), , , , ( ). ( ), , . .

(4) , , , . , - , , .

, , , . : - , , (. 45: 5).

, : , [ ], . . . , , , , ,

: 145

. , . , , .

, ( ). , - , - . , , .

(5) , , , , , []. [], , . , , , , . , [] (. 2: 7), . , .

(6) , , , , , , . , , , , , - . , [] . , , . , . , . , . - , , , .

146

11(6,1) , , , . , , , , . , , . (. 5:13.14). . , : . , . , - . , , , , . , . , . , . .

(2) , , . , , . . , . , , , . , ,

11 (7,5), , , .

: 147

, . , , .

(3) , , , , , , (. 5: 21). , , , . , , . . , , - . , . , , , . , . , , , ...

(7,1) ( ), , - , . - , .

[] , ( ) (), - .

, . , .

148

, , , . .12

(2) , ( ) , , [ ], . . , , , . , , . , . , - , () , , .

... : , . , , , . , . , , , . , , () 13, . .

12 ' .

13 . , , . .

: 149

2.

I.

(Hippolytus, Refutatio VI 29,1-32,2)

(29,1) [ . . . ] 1 (2) , , , , ( , , , , ). . (3) . , , , , [] [] ( ). , , -, () cynpyiy, . (4) , , , , , . , .

(5) [ , ] , ( , , ). , , , [ ] , , -

1 : , ... , , , , .

150

. , , .2

(), () , . ( ). , , , , , . (6) , , , , , , .

, , , . (7) , , - , ( ), - , . .

, , , , , , , .(8) , [?] , , , , . - , . , , , , [] - - .3

2 , , , ' , , , , .

3 , , .

: 151

(30) , , , , , . (2) , , . . (3) , , : , , . , , . ...

[ , , . , , , .]

(6) [] , , - , () , , , , ( ). (7) - [] , , . , , , [] ( ), , , , , , .

(8) , , ( ), , , , , , , .

152

, , - . (9) , : (. 1: 2)...

(31,1) . , , . (2) , . ( )...

4(5) ... , , , , , . (6) , (). (), () , , , .

(2) ... [ ]. ( ), , , , . (3) , , . ( , ).

(4) , , (, )

4 , ( ).

: 153

, , , ...

(32,1) . [?] , , . , , [] , . (2) , , . , .

.5

II.

(Hippolytus, Refutatio VI 31,7; 32,2-36,4)

(31,7) , , , , ( ) , , . (8) , , , , ...

(32,2) ..., , , , , , . (3) , , , , , , ? , . (4)

5 ( ).

154

, , , ...

(5) , . : , , ( ^ ). , , , . , , , , , , ( ). (6) , ( ). , - , - , , ( ) , , ( [] , ). (7) , : (. 111:10; . 1: 7; 9:10).

III. .

(Refutatio VI 32,7-8)(32,7) ... , , , , , . . (. 7: 9)... (8) , ( 24:17).

: 155

(Refutatio V I33)() ... ( ) , , , . , , , , . : - , , (. 45: 5).

(Refutatio VI 32,8-9; 33,1-34,2)(32,8) ... . [**]6 ... , [] . (9) [], , , , . , , , , , , , , .

(33,1) [ ]; [ ] - , ; , , - . ... , . (34,1) , , - ( [] ' ), - [], , , , - , - , - [] . (2) . , , - ...

(Refutatio VI 34,4) - , . , , . ( ).

6 . , , : ..., , ...

156

(Refutatio VI 34,5) , . (. 2: 7). , , , , - , . , ...

(Refutatio VI 34,6-35,1, . , . )(34,6) ... , , - , , , , , , , , ... (7) , , , - , , - , , - , - , , , - , - (. . 3: 14; 16-18). (8) , , (I . 2:14). () - , , , , , , , .(35.1) , , . ( ) : , , - (. 10: 8). : , (. 3: 4). , ...

(Refutatio VI 35,2-36,4)(35.2) ... , , , (. 8: 9), , (II . 8:19).

: 157

(3) , , : , - , - , - [] , - (. 1: 35). (4) [] , . - (. 2: 15), , . , - . .

(5) . , .(6) - - , , , , . , . : , , (. 8: 11), - . : , (. 3:19).(7) - (() ) - , . , , , , , , ...

(36,3) , . . , , , , , - ,

158

. (4) , . , , - , , , , - .

8

, . , , . , , , , ? - , . , , . . , , : , - , - . . . -, , , , , . , . - , , , . , , , . , , . , ( - ).

, - , . , , ( ), [ , ?] ( ). , , , (), .

, , , ,

160

, , . . , ( ), , , ( , ), , , . , .1

, ? , , , . ? ( . , . . 2), - , ? , : ( , ) ? , .

.3

1. (Epiphanius, Panarion XXX, 3,1-7,10)

3 (1) , , , , , ,

1 , , Mansfeld 1992, 297. - : W. A. Lohr, Ptolemaeus, Gnostiker ( TRE, Markschies 1997,428).

2 Petrement 1990; Logan 1996; Markschies 1997, 424 ( ) 438 ().

3 Quispel 1966 (SCh 24bis).

161

, , .

(2) , ; , , , , , , , .(3) ; , .

(4) , , , , , .

(5) , , . , , , , , - (. 12: 25). (6) , , , , - , , (. 1:3), , , . , , .

(7) , . , : , , , , , .(8) , [], , . , , .

162

4 (1) , , , , , : , , [], . , .(2) ; - , , , , ; , , , . (3) , .

(4) , , - , - : , , ; ; , (. 19: 8.6). (5) , , , , , , . (6) ; . , , , , , . (7) , , , , , , (8) , . , , , , (9) , , [] .

163

(10) . , , , .

(11) , , . , - , - : " , ". (12) , - , , , . (13) , : , . , [] (. 15: 4-9).

(14) , , : , . , , , .

5 (1) , , : , , , (. 5:17), , , , , ; , , , ; (2) , , [], .

(3) , , - , , , , , , . , , .

(4) , , []

164

; , [] . , ; , . (5) , , , , . . (6) , , ; , , , : ! - , , , , , . (7) , , , , . [, ()] , : : " " " ".

(8) , , []; , , , , , , , .

(9) , , . , ; , . (10) , , , , . (11) , , ; (12) , , ; (13) , , , . ,

165

, , , , , . (14) , , , . (15) , , : ,- , - , , - , - [. I . 5: 7].

6 (1) , . ( , , [. . 5: 21 .]). (2) , , , [], (. 5: 38). (3) : , . , (. 5: 39).

(4) , , , , , . (5) , ; , .

(6) , , [ ] , , ; , , , (. 2:15); , : , , (. 7:12).

7 (1) , , , ,

166

, .

(2) , . , , , .

(3) , , [], , , - , . (4) , ; , .

(5) , - , , (. 19:17); , - , , , [] , , .

(6) , [ ] , ( , , (I . 8: 6), , . , ; [ ] , , . (7) - , [ - , ]; - [] , . , , [].

(8) , , , , , , , - , - ,

167

.

(9) , , , , , ( ); .

(10) , , ; , , , , , , , .

2. []. (. 1:1-14)

, , . . - . , , , , . : Ptolemeus quidem ita, .

Irenaeus, Adversus Heraeses 1 8,5-6 (= Epiphanius, Panarion XXXI, 27)

(8,5) , , , , . , , , . , ; , (). , , [],

168

, . , , .

: , , . (. 1:1). , : , . , , [; ] , , . ; . : , . , ... . , , , . . , (. 1: 3). , . , , , (. 1: 4). . , , , , , , , : , . (. 1: 4), , , [ ] . . , , . : , , (. 5:13). (6) , . , , - : , , .

. , , , . , (. 1: 5), , [; ] .

169

, , , . , , (. 1 :14).4 , , , .

, , , , , , [ ]; , , [ - ].

.

4 : , ; .

9

. , , . - , . , , . , , . , , , . , , , , 160-180 . 1 : , . , , . , , , , .1

Irenaeus, Adv. . 1 13,1-15,3; 17,1-2, . Epiphanius, Panarion XXXIV 2,1-20,12 ( )

(13,1) , , , (), , ...

(2) , , . (), [], ,

1 . Forster 1999.

171

, , , , [ ] . . , , [] , , , , , : , , , , ! , , , , . , .

(3) ... , , , : , , , . : . . , , , . . , . : . ! , , : , , ! , , , , , - , ... , , . , ( ),

172

, , ...2

[, , ( ) , , , , , , .]

(14,1) [ :] ... , () , , , - , . [ ], , : , []. . , , (). , , - , , , - . , [?]. , , , , , . , , . - , , , . () , , , ,

2 : , , , , , . (. ). , (, ) - - .

173

. , ...

(2) ... . , , , : , , , , , - [] . ( ), , ?! , () , , () . , , - - [], ...

(15,1) [], . () (), []: , . - . ; . , , . [], , : , , . [, , , ]... - , , - [, , , ]. - [] - , . [ ] , - . , ,

174

[ - 801, ]...

(17,1) , , , , - , - . - , , , - . () - , , . : , , , [], . , , , . [ ] - : , . [] , , , - , (), []. , , . , , . , , , - . 360 [], 30 . , , . , , (). , , , . , , .

175

(2) , , , , , , , , () , . , , , . , , .

10

. , , (Comm, in Joh., II 14,100 = fr. 1 Volker), . (Strom. IV 71,1) , .1 , 170 . ( ). , , , , , .2 . , , , . , , (). memorabilia, , . , , , ( ). , ( ) , , . , .

1 (Adv. Haer. II 4,1) ; (Adv. Val. 4) , , , ; (Ref. VI 35,6) , ; (. 1,8) .

2 . Pagels 1989.

177

, , .3 , : , . 4:17: (Sinaiticus; ), (). , , . (Comm, in Joh. VI 92 115) , , , , (. 1: 21), , , , () . , , , , . , , , , Codex Sinaiticus . - , . - , , , .

, .4

, , , . . , , , . . .5 .6

3 . Ehrman 1993.4 ( )

. . , . . . . (2000). .

5 Volker 1932, 63-86.6 Simonetti 1993; Foerster 1972; Haardt 1971.

178

.

1, . 1: 3; , I I 14 7 , , (), , , , : , , , , . : , , , , , , . : , , (. 30: 6), ... : ... ... , , , , , , , ... , " " , , .8

2, . 1: 4; , I I 21 : , , , []... , : , , , , .9

7 : , , II, 14.

8 , , , (Adv. Haer. I 4,5); Excerpta ex Theodoto 43,2.

9 (I 8,5). ( ) . - .

179

3, . 1:18; , V I3 , : , .

4, . 1: 21; , V I15 [] , , : , , .10

5, . 1: 23; , V I20... ...: - , , , - ...

, , , , , ... , , , , , , - [, ] ... , , , . (. 11: 9.14), , [ , ], . , (. 11: 9.11), . , [], [] , [] []... : [, , ], , , , , , : ...

, , (. 1: 19), , :

, . , . . (12,6).

10 . .

180

, . : ... : ?... : , , [ ?] (. 1: 21). ... [] , , , , .

6, . 1: 25; , V I23 , , - , , , , : ... , , .

7, . 1: 26; , V I30 , , , , .11

8, . 1: 26 .; , V I39 , : , : , ... , , - ... : , , . , , : , "" , , [] ,

11 -, , , , , , ( ), ( ). 10. . 17,1.

181

, [. ""] [. "", ""], . [] , , , , . , , I], , , .12

9, . 1: 28; , V I40 : .13

10, . 1: 29; , V I60 , - , , , . , , - , ; , , [] ,, . , , , .

11, . 2:12; , X I I : , , [], .

, , , . , , , , .1*

12 -, , .

13 : ... .14 . , .

182

12, . 2:13; , X 19 : - . , , , , . , , - , .15

13, . 2:13-16; , X 33, , , , . : , , , , , , . , - , , , , , . , , , .

, , , , , , , , , . , , , , : , ; : , , .

, , [] : . [] , : ,

15 : . . I, 7,1; Excerpta ex Theodoto