Современная логика

274
Ðîññèéñêàÿ Àêàäåìèÿ Íàóê Èíñòèòóò ôèëîñîôèè À.Ì.Àíèñîâ ÑÎÂÐÅÌÅÍÍÀß ËÎÃÈÊÀ Ìîñêâà 2002

TAGS:

description

Книга является изложением основ логики для гуманитариев. К сожалению, приходится констатировать, что подавляющее большинство многочисленных написанных на русском языке пособий по логике для гуманитариев основное внимание уделяет рассмотрению так называемой традиционной логики, созданной ещё Аристотелем и взлелеянной средневековыми схоластами. Но традиционная логика безнадёжно устарела. В результате образовался недопустимый разрыв между уровнем логической науки, достигнутым в нашей стране, и учебной литературой по логике. Особенностью данной книги является то, что обсуждение логических проблем ведётся с позиций современной науки. Книга адресована всем желающим изучать современную логику, но в первую очередь в ней учтены интересы и запросы студентов, аспирантов и специалистов гуманитарных дисциплин.

Transcript of Современная логика

  • ..

    2002

  • 160

    87.4

    67

    :

    . ..,

    . ..

    67 .. . ., 2002. 273 .

    .

    , ,

    -

    , -

    -

    . .

    , ,

    . , -

    .

    -

    , -

    , .

    ISBN 5-201-02079-8 .., 2002

    , 2002

  • 3

    , .

    IV , ,

    , .

    , ,

    , -

    , -

    . , -

    ? -

    ,

    .

    .

    , ,

    . (-

    , , , .),

    , .

    . -

    , .

    , -

    , -

    , ? ,

    . -

    , ...

    . , -

    , -

    -

    , , -

    , ,

    .

    . ,

    , ,

    ,

    , .

    , -

    , , -

    . .

    . ,

    -

  • 4 . ,

    , . , -

    , . -

    -

    ?

    , -

    .

    , . -

    , -

    ,

    . , -

    , (, ). -

    , ,

    . (

    -

    ). , -

    , 22 = 4, , , 22= 5, , .. ,

    , . -

    . , , -

    ! ? , -

    . ,

    , ( -

    ), .

    . -

    ? , -

    . . ,

    -

    . . -

    .

    , -

    , -, ,

    - . ( -

    ). ,

    -

    . -, , -

    .

    . , -, -

    . -

    -

    . ,

    .

  • 5 -

    , -

    :

    I

    . .

    , ;

    II

    , .

    , ;

    III

    , , , .

    , .

    , -

    .

    - -

    . , ,

    , . .

    , .

    ,

    , .

    . , , I -

    , II, , -

    , III - -

    -

    ?

    . :

    . . , .

    , . -

    . , -

    ?

    : ,

    -

    . -

    , . -

    ,

    , , -

    .

    . ,

    . , ,

    , ? ,

  • 6 ,

    , , . -

    , , , -

    , ,

    ,

    .

    , -

    , .

    , , -

    , , -

    .

    ,

    , , , ,

    , .

    , . -

    :

    .

    ,

    . . --

    , .

    , , -

    , ( )

    . -

    . -, (

    ), , -

    . -

    , -

    . -

    ( ), -

    , , .

    , , ,

    , . , ,

    , ,

    ,

    .

    , , -

    , -

    .

    -

    , , ,

    . .

    , . -

  • 7

    , -

    : ....

    ,

    , -

    . -

    -

    , -

    , .

    -

    , -

    . -

    ,

    , , -

    IV XIX , ,

    XIX -

    . , -

    , ,

    . ,

    , ,

    . -

    , -

    . -

    .

    ,

    -

    -

    , -

    . -

    ,

    ,

    . -

    , , -

    , -

    , . ,

    (

    !), -

    , -

    . ,

    ,

  • 8. ? -

    , -

    .

    . -

    ,

    .

    . -

    , -,

    , -

    , , -

    . (-

    ) , -

    . ,

    -

    ( , 2 2 = 4, 3 < 8, , -

    ..).

    .

    .

    , (x + y) (y x) = ((z + x) z), .

    . -

    ,

    , , .

    -

    .

    . -

    , -

    ! -

    , -

    . , , -

    .

    ,

    , ,

    . -

    , -

    -

    (

    ).

    , ,

    , . , -

  • -

    .

    ( , -

    ). -

    , -

    ,

    .

    :

    , . -

    , . -

    ,

    , ,

    . ,

    , , .

    , ,

    .

  • 10

    1.

    , -

    . -, -

    -

    , .

    , -

    , -

    - . -,

    ,

    . -

    -

    ,

    -

    .

    1.

    -

    , , -

    . ,

    -

    , -

    -

    .

    .

    , , .

    , .

    I.

  • 11

    (J. Janes),

    .

    , -

    3 ,

    .

    , -

    . , -

    . , -

    , -

    ,

    . -

    ,

    .

    -

    (, -, 9-8 . ..) -

    . -

    , , .

    . ,

    . , -

    , -

    .

    , , , -

    . , , -

    .

    .

    , , , -

    , -

    .

    ,

    -

    , .

    , .

    ,

    ,

    , .

    ,

    - 7 . .. -

    -

    , -

    , ,

  • 12

    . ,

    , , .

    -

    -

    . (

    ) , -

    ,

    . , ,

    .

    30- . XX . -

    : (1) ,

    , . N .

    ? (2)

    . N .

    ?. , -

    -

    . ,

    , . -

    : , . .

    M, . ,

    .

    . -

    : .

    . ?.

    : , , -

    :

    .

    , . , -

    ,

    .

    , -

    -

    . ,

    , . -

    -

    , ..

    . -

    ,

    . ,

  • 13

    -

    , -

    .

    2.

    .

    ,

    . -

    , ..

    ! -

    -

    . ,

    . -

    , , -

    ? -

    , -

    : , !. ,

    , -

    .

    , -

    .

    . -

    ,

    , . -

    ( -

    ) .

    , -

    , ,

    , .

    -

    .

    ,

    . -

    , ,

    . n m

    . -

    , -

    , -

  • 14

    ,

    . , -

    . -

    ( n

    m n m ).

    ,

    , ,

    , ,

    -

    .

    -

    -

    -

    . -

    .

    ,

    3,16 ( -

    3,14). ,

    6 . , -

    ,

    . , -

    , , -

    .

    .

    -

    ,

    . -

    , 22 = 4? -

    ,

    , -

    -

    . ,

    . -

    ! , -

    Pentium -

    , -

    .

    , -

    . -

    .

  • 15

    -

    .

    . , -

    , ,

    , .

    , -

    .

    -

    . , ,

    .

    -

    , -

    (.. )

    . , , -

    ( -

    , -

    ), -

    , .

    , -

    .

    . -

    . , -

    , -

    .

    3.

    ,

    . -

    , -

    , -

    ,

    . -

    , VII . ..

    , -

    , -

    ,

    .

    ,

    .

  • 16

    -

    . ,

    ,

    , .. ,

    .

    . ,

    -

    ,

    , .

    . , , -

    ,

    , , .

    !

    .

    . .

    , , ,

    , -

    , , , -

    .

    -

    .

    , .

    ,

    . ,

    ,

    (.. ). -

    , , -

    .

    , ,

    -

    ,

    .

    , -

    ,

    . , VI .

    .. . -

    , -

    -

  • 17

    -

    .

    , ,

    VI . .. ,

    -

    , .

    -

    , -

    . . ,

    -

    , -

    . ,

    , - -

    -

    , . -

    ,

    .

    -

    , , -

    ( ) -

    ,

    , .

    , .

    , -

    ,

    , . ,

    ?

    , , --

    , .

    , . ,

    , , .

    . -

    ,

    ,

    . ,

    .

    .

  • 18

    ,

    , .

    .

    , -

    . ,

    , -

    . .

    , -

    , , -

    , ,

    -

    . -

    .

    4.

    2- 5 . ..

    -

    . -

    ,

    .

    , -

    . ,

    -

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    , -

    , -

    .

    , -

    .

    , , -

    .

    : -

    ,

    , . -

  • 19

    -

    ,

    .

    , : . -

    , ,

    . , -

    , - . , -

    ? ,

    , .

    , .

    ,

    , . -

    .

    , ,

    ( , -

    )

    . -, ? ,

    . ? , .

    , , ? . ?

    , . , . -

    , .

    . .

    ,

    , .. ; -

    : -

    , ..

    .

    . -

    , -

    - , .

    , .

    , : -

    , ,

    .

    , -

    ,

    . , -

    . -

    , .

    , ,

    , -

  • 20

    . -

    . -

    , -

    ,

    . , -

    ,

    . -

    , , -

    .

    -

    . -

    , , -

    . ,

    , .

    , , -

    , , .

    . -

    , , -

    ,

    , ...

    ! o

    ,

    , -

    . -

    , -

    , -

    (

    ).

    . -

    : . -

    , ,

    , .

    : .

    , , ,

    . . :

    . ,

    . -

    , .

    . , -

    . -

  • 21

    . -

    , ,

    . ,

    .

    . -

    , ,

    , .

    , ,

    . , -

    , ;

    ,

    . , -

    , , ,

    . , -

    , -

    .

    , -

    -

    , . -

    ( -

    ). ,

    , .

    ?

    1. 2 2 = 5, .2., . ,

    , 2 2 = 5, , .3. , , .

    4. , , .

    5. , ,

    ,

    . , .

    , , -

    . , , -

    , ; -

    , .

    . : ,

    ; -

    , .

    .

  • 6. ,

    .

    , , ,

    , . -

    , ...

    7. .

    . , -

    .

    8. -? . , ,

    , ? . . -

    , .

    9. , ,

    . ?, -

    , . ,

    . , . -

    , , !

    10. - : .

    , . -

    , ,

    . :

    , .

    . ,

    , .

    11. , -

    , . , -

    , -

    .., ,

    .. .

    , . -

    . -

    , , .

    , ,

    , . , -

    , , .

    . , -

    ,

    .

  • 23

    2.

    -

    -

    . . -

    (

    ) .

    , . -

    . ( )

    , . , -

    , , , -

    . ,

    , . ,

    . , ,

    , -

    , . , -

    , .

    .

    1.

    -

    , , -

    . , , , -

    .., , -

    .

    . , ?

    . -

    - -

    , . ,

    , -

    . , ,

    , , ,

    , -

    , .

    ,

  • 24

    , .. ,

    . ,

    , ?

    -

    . -

    . , -

    , ,

    . -

    .

    , , . -

    ,

    , . ?

    . -

    . , -

    , , -

    .

    - ? , -

    ,

    .

    , , ,

    , -

    ,

    .

    . , -

    ,

    , : -

    ,

    .

    , , -

    . , -

    , -

    . , -

    .

    - -

    ,

    , -

    -

    , , -

    .

    , : , ,

  • 25

    , , ...? ,

    . ,

    .

    . : ?.

    ,

    . -

    ? -

    ,

    . , -

    . -

    ? ,

    - , ,

    , . -

    -

    .

    . -

    : -

    . -

    : , , .

    , :

    . ,

    , :

    . ,

    , ( ,

    ). -

    , ,

    ... ,

    .

    ? , -

    , ( -

    ),

    . , -

    .

    ? , ,

    , ?

    : -

    ? -

    . , -

    . , , -

    ?

  • 26

    , -

    , -

    ,

    .

    , --

    ,

    . ,

    . -

    -

    -

    . ,

    , -

    .

    , , , -

    . ,

    . -

    . -

    .

    ,

    -

    . , -

    . -, ,

    ! -

    , -

    . -

    , -

    ,

    .

    2.

    . ,

    .

    ,

    . , -

    , (

    ) : , .

  • 27

    , .

    , . -

    , . -

    ,

    , , -

    .

    ,

    , , ,

    , . -

    , ,

    : , ..

    -

    , -

    , -

    . , ,

    . -

    ,

    , .. -

    , -

    , -

    ( , , ,

    , - ?),

    . ,

    , ? -

    , , -

    , ,

    ,

    : , -

    , .

    , ,

    , ,

    - .

    . -

    , .

    ,

    ,

    S P, S , P , . -

    ,

    , ,

    .

  • 28

    : -

    , -, 4 < 5 ..

    , !

    , , ?

    , (,

    ). -

    ? -

    , ,

    . :

    . . -

    S P,

    , .

    , :

    . , -

    ,

    .

    -

    .

    , ,

    .

    , ,

    , -

    S P, -

    .

    -

    . -

    . : -

    ?

    (, )

    .

    , -

    . , ,

    .

    , -

    S P. ,

    S P, S P.

    -

    , ( ,

    ..). , -

  • 29

    ,

    -

    . -

    . ,

    S, S, -

    S: , -

    , ). , -

    .

    .

    , -

    . , -

    S -

    S. -

    ,

    , .

    ,

    . -

    , -

    .

    ( -

    ) ,

    ,

    , , I, .

    : S P (),

    : S P (),

    I: S P (),

    : S P ().

    ,

    , .

    , -

    .

    ,

    . -

    . , -

    .

    .

    . --

    , S (

    ) S, S ,

  • 30

    . , -

    , , ,

    , .

    -

    .

    , -

    , , -

    , .,

    : , -

    . , .

    , ,

    .

    ,

    , , -

    . -

    , , ,

    ? , -

    S S?

    , ,

    , , .

    .

    , ,

    ?

    S - .

    S S S.

    , S S , S

    S . -

    (

    ,

    , -

    , ). -

    : , S S.

    , - -

    . , S 22 = 4, - , 22 = 4 22 4. : -

    . -

    , -

    1

    , . ,

    , , S S .

  • 31

    S S , , S,

    S. , S, S .

    S S, , S

    S .

    -

    , ,

    22 = 4 22 4, -. , ( -

    ) ,

    ,

    () ( -

    ). ,

    , .

    ,

    . ,

    , -

    , ,

    .

    ,

    -

    . ,

    ,

    . -

    . : S S, .. -

    S, S, . ,

    , , ,

    ..

    :

    .

    2

    , . , S S,

    S , S . S -

    , S , S S.

    , -

    , ,

    , -

    .

    , -

    . -

  • 32

    . -

    , -

    . , -

    , -

    . -

    ! ,

    . -

    ,

    . -

    , , -

    , ?

    .

    . .

    , -

    , .

    (

    ,

    3

    )

    , -

    .

    ,

    -

    .

    3.

    (-

    ) -

    , , -

    . -

    .

    . -

    ,

    .

    (

    ), ,

    .

  • 33

    -

    : , -

    .

    , -

    , . -

    , , I :

    1. S P S -P;

    2. S P S -P;

    3. S P S -P;

    4. S P S -P.

    . , -

    .

    -

    -

    .

    . -

    , (

    ). -

    . , .

    . ,

    : S P S. ,

    -

    . -

    .

    - , ,

    , -

    . -

    , -

    , -

    . ,

    , -

    , ,

    , -

    .

    -

    , ,

    , -

    . , -

    -

  • 34

    .

    -

    -

    , -

    .

    .

    . -

    : -

    . , ,

    .

    -

    . (( b) + c) . .

    -

    ,

    -

    .

    -

    . , , .

    ()

    .

    .

    , .

    , , ,

    .

    , -

    , ,

    .

    ()

    .

    .

    , .

    , - :

    , . -

    , -

    ,

  • 35

    . () -

    , ()!.

    .

    ()

    .

    .

    , .

    , -

    -

    , ()

    .

    () ()

    (, )

    S P

    D

    , P

    . ,

    ( , )

    , ( ).

    () -

    , .

    , -

    .

    () .

    , -

    .

    . ,

    - , -

    . :

    . -

    , - ,

    . , -

    , .

    , () ,

    , ,

    :

  • 36

    ()

    M P

    S M

    , S P.

    (),

    (, ), , -

    ,

    S P: M P S M

    , S P.

    -

    , , -

    .

    : . ,

    , -

    .

    . ,

    , , ,

    , o.

    ,

    , o

    . -

    . ,

    S o .

    - -

    . :

    ,

    ,

    , , -

    .

    .

    1 2 3 4

    M P P M P P M

    S M S M M S M S

    S

    P. , -

    . -

    - , , ,

  • 37

    . ?

    -

    , , I , -

    : , -

    , 4 4 4 = 64. , , I, -

    .. 64 .

    64 4 = 256 . .

    (1)

    .

    .

    , .

    (2)

    .

    .

    , .

    (3)

    .

    .

    , .

    (4)

    .

    .

    , .

    ,

    (1) 1, (2) 2, (3) -

    3 (4) 4. -

    1-4 ,

    .

    . , -

    (1)-(4) ,

    , ,

    .

    ,

    . ,

    .

  • 38

    . , -

    ,

    . , -

    -

    .

    -

    . , . -

    ,

    . -

    :

    Barbara, Celarent, Darii, Ferioque prioris;

    Cesare, Camestres, Festino, Baroko, secundae;

    Tertia Darapti, Disamis, Datisi, Felapton,

    Bokardo, Ferison habet: Quarta insuper addit

    Bramantip, Camenes, Dimaris, Fesapo, Fresison.

    ,

    ,

    .

    Barbara, Celarent, Darii,

    Ferio. Barbara , -

    -

    : . (1) -

    Barbara. Celarent

    ,

    ( ), ( ), -

    ( ): . Darii, Ferio ,

    , ii eio, .. AII EIO.

    , .. ,

    -

    , -

    . Celarent. -

    -

    . , .

    , -

    : ,

    ,

    .

  • 39

    . -

    . -

    ,

    : . Celarent

    , -

    ,

    , -

    :

    .

    .

    , .

    .

    : Cesare, Camestres, Festino, Baroko ( (2) -

    Festino). : Darapti,

    Disamis, Datisi, Felapton, Bokardo, Ferison ( (3) -

    Bokardo). : Bramantip,

    Camenes, Dimaris, Fesapo, Fresison ( (4)

    Bramantip). -

    .

    , , 19 .

    , 237 ? -

    , , -

    . , -

    . , : -

    ? , -

    ,

    . (

    .). , . -

    , -

    .

    .

    .

    , .

    , -

    . -

    ,

    , , -

    : -

  • 40

    .

    . , -

    Darapti,

    !

    ,

    .

    .

    , .

    , , -

    , .

    , (

    , , -

    , -

    ). ,

    Felapton!

    : -

    ?

    () -

    .

    -

    . -

    . -

    .

    ()

    .

    .

    , .

    ()

    .

    .

    , .

    () -

    , ()

    . -

    .

    .

    -

    . ,

    , ,

  • 41

    . -

    .

    , -

    4

    . -

    .

    , -

    , . -

    -

    , , -

    .

  • 42

    -

    , , -

    -

    . -

    (.. ),

    (, ) .

    ,

    -

    . , , -

    : -

    . .

    3.

    . -

    , -

    , ..

    , , ,

    . ,

    , .

    , -

    , .

    II.

  • 43

    1. ?

    , -

    .

    , -

    ,

    . ,

    , .

    ,

    .

    , , -

    -

    !

    , -

    . : , -

    . -

    , ,

    , -

    .

    . , , -

    .. -

    ,

    . ,

    , . -

    , ,

    , . ,

    , .

    , .

    , ? ,

    . -

    , ,

    .

    . ,

    . - ,

    ,

    ,

    .

    , ,

    . , , -

    , ..

  • 44

    , -

    . - -

    , ,

    .. .

    ,

    :

    ( ).

    .

    . -

    , ,

    () -

    (). , -

    . , -

    . -

    ,

    .

    .

    , , ..

    . ,

    , -

    : , --

    . -

    , , ,

    , -

    - . , , -

    . , -

    , ,

    ,

    ... , -

    , ? ,

    , .

    , . , -

    - , -

    , .

    . ,

    ,

    , (

    ) -

    .

  • 45

    -

    , , , -

    ,

    . -

    , . ? -

    ! -

    . ,

    -

    , .

    , -

    , .

    , ,

    . , -

    , . -

    . -

    , , , -

    ,

    .

    . ,

    , ,

    . ,

    , .

    , -

    , -

    , -

    . , , .

    , ,

    . . -

    ( -

    ), ,

    . , -

    . ,

    . 4 , .

    , , -

    . ,

    ,

    , .

    ,

    -

    . , -

    .

  • 46

    2.

    -.

    . : ,

    ( ) .

    ,

    . -

    , , ,

    ,

    - . , :

    (.. )

    . .

    ,

    ?

    -, .

    .

    . ,

    , -

    .., -

    . ?

    : , -

    ,

    .. , -

    , -

    . -

    : (), -

    (). , , - .

    . ,

    , . .

    -

    . - , -

    , - -

    , () -

    , - ..

    -.

    -,

    . . ,

    ,

    , -

    . , , -

    - -

  • 47

    .

    . -

    , ,

    ,

    .

    , . -

    .

    , . -

    -

    . ,

    , , -

    . , , -

    , -

    - ,

    ..

    -, , -

    -

    . ,

    ,

    . , , -

    , , ,

    , -

    , . ,

    . -

    . -

    , .

    . ,

    , , -

    , .

    ,

    -

    . -

    . , ,

    .

    -

    , ...

    , -

    -.

    -,

    .

  • 48

    -

    ,

    . -

    :

    .

    -

    , (..

    ) , ,

    , .

    -

    ,

    .

    - . -

    - -

    , .

    , .

    -

    . ,

    , .. . .

    , ,

    ( ) -

    , . .

    , , -.

    , , ,

    -

    - , ,

    ,

    - . .

    o

    , -

    . ,

    , , -

    . -

    , -

    . , , -

    ,

    . -

    , -

    , ,

  • 49

    .

    . , -

    , .

    ,

    , -

    .

    , .

    , -

    .

    - , -

    , -

    . - -

    .

    -. -

    , -

    -

    (, -

    , ..

    -

    ).

    . -

    ,

    . -

    , ., .

    - - -

    , , -

    , . -

    ,

    , , -

    . -

    , , -

    . ,

    , .

    .

    . , -

    . -, -

    ,

    .

    ,

    . ? ,

  • 50

    , ,

    , .. , -

    -

    . , , -

    ,

    .

    ,

    .

    . ,

    . -

    . , -

    ,

    .

    -, , -

    .

    , -

    . ,

    , . , ,

    , .

    , ,

    -

    .

    , , -

    , , -

    .

    -

    .

    ,

    .

    - . , -

    -

    : ,

    , .

    , -

    , -. -

    , -.

    ,

    . -

    , -

    . -

    , .

  • 51

    3.

    , ..

    - , ,

    . (-

    , , , , ..)

    . (,

    , , ..), -

    ,

    .

    -

    ,

    .

    . -,

    .

    . -

    . . -

    ,

    .

    . -

    -

    , -

    . -

    .

    -, .

    , .

    -, -

    - -

    ,

    , .. . ,

    , . -

    ,

    -, .

    -, . -

    . -

    -

    , .

  • 52

    ,

    , -

    -

    , ,

    .. .

    . , -

    , -

    , -

    , .

    . ,

    (, )

    ()

    .

    .

    -

    . , -

    . ? ,

    . ? , -

    ,

    . ?

    , ,

    , , - -

    ? , -

    . , -

    , .

    ,

    ,

    .

    . , -

    , .

    , , , .

    , -

    . , -

    , , . -

    ,

    . , -

    ,

    .

  • 53

    -

    . -

    -

    , .

    ,

    .

    -

    , --

    . -

    , -

    , , ,

    . , ,

    .

    , .

    , , ,

    .

    . -

    . -

    ,

    , -

    -

    , . -

    . , ,

    . ?

    .

    , , -

    ? ,

    . , -

    , , -

    . , -

    , , -

    , !

    , -

    , ,

    . .. -

    , -

    : -

    . ,

  • 54

    , - ! ,

    , , -

    : , . ,

    ( ), , -

    , .

    , -

    , .

    ,

    , - .

    , -

    . ,

    - . , -

    ( ,

    )

    . : -

    , ..., , , ..., ..., ..., ..., -

    ..., ... . -

    , ,

    , , ,

    . -

    .

    .

    :

    , .

    ,

    -

    . , -

    :

    . -

    . ,

    ,

    ? ,

    . ,

    -

    , -

    . ,

    .

    . , ,

    .

    .

  • 55

    ,

    . -

    -

    ? , .

    .

    . -

    , NN

    NN .

    .

    , , -

    , , . -

    . -

    , , ,

    , , ..

    . , .

    ,

    ,

    -

    2 . ,

    -

    . -

    .

    ,

    , -

    . -

    ,

    , -

    , -

    . -

    . .

    ,

    . -

    , :

    1. -

    ;

    2.

    .

    , -

    .

    ,

  • , -

    . -

    . ,

    .

    , -

    . -

    ,

    .

  • 57

    4.

    -

    . , -

    , , ,

    ,

    . -

    , .

    , , ,

    , -

    .

    , -

    .

    , -

    .

    Q1, Q2, Q2 , Q1,

    , Q1. -

    Q2, ,

    .

    1.

    , -

    ,

    ,

    . , ,

    -

    . -

    . , -

    .

    , -

    . ,

    -

    , .

  • 58

    ( -

    , , ), & ( ), ( ), (- , ), ( - ). , &

    , , . - . , -

    , .

    -

    . , 2 2 = 4 ( -

    , ), & 2 2 = 4 ( 2 2 = 4), 2 2 = 4 ( : 2 2 = 4, , 2 2 = 4, , 2 2 = 4 .), 2 2 = 4 ( : , 2 2 = 4, , 2 2 = 4,2 2 = 4 , .), 2 2 =4 ( , , 2 2 = 4, , , , 2 2 = 4, , , , 2 2 = 4, 2 2 = 4 .).

    -

    ,

    , -

    . , -

    ,

    . , , -

    ? -

    1 + 2 = 2 + 1, 1+ 3 = 3 + 1 .., ?

    , , -

    . x + y = y + x

    .

    , ,

    ,

    . ,

    ,

    p, q, r, s :

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , .... .

    , -

    -

  • 59

    . ( ): -

    -

    . -

    . -

    , , , - 2 2 = 4. q, , , 2 2 = 4.

    : -

    ( ,

    ), -

    .

    ,

    .

    , -

    : -

    . :

    ,

    -

    . ,

    , ,

    , ,

    -

    .

    .

    I. .

    1. : p,

    q, r, s,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , .... .

    2. : , &, , , .3. : ( , ).

    4. , 13 -

    , .

    II. .

    1. p, q, r, s,

    1

    ,

    2

    ,

    ...,

    n

    , .... .

    2. , .

    3. , ( & ), ( ), ( ), ( ) .

    4. ,

    13 , .

  • 60

    , .

    : p, q, p

    1

    , p, (q p), ((q p) p

    1

    ), (p

    1

    & ((q p) p1

    )). ?

    ,

    :

    1. II.1;

    2. q II.1;

    3. p

    1

    II.1;

    4. 1 -

    II.2;

    5. (q p) 2, 4 II.3;6. ((q p) p

    1

    ) 5, 3 II.3;

    7. (p

    1

    & ((q p) p1

    )) 3, 6 II.3.

    -

    , .

    : -

    , ,

    , -

    .

    I.4 II.4

    , -

    , -

    . , s

    1

    I.4, -

    , I.1, -

    I.2I.3. -

    q ! , q , II.3 ( q), q. II.1 II.2 q, , - II.4, q .

    ,

    , -

    . ,

    .

    , ,

    . ,

    , , ()

    . () .

    , -

    .

  • 61

    (). , ,

    . -

    .

    :

    (), ,

    ; (-

    ).

    . -

    , , -

    , , .

    , , -

    . ,

    , (p

    1

    & ((q p) p1

    ))

    . ?

    -

    : p, q, p

    1

    , , (q p), ((q p) p1

    ). , -

    , -

    , , (p

    1

    & ((q p) p

    1

    )) . ,

    -

    . . -

    , , ,

    s . ,

    . s

    . , , -

    .

    , . -

    , ,

    , .

    . (q p),((q p) p

    1

    ) (p

    1

    & ((q p) p1

    )) , , , &. . (( q) r) ( (q r)) ( , ) . , , .

    , ,

    .

    . :

    (( q) r). -: ( (q r)).

  • 62

    , ,

    .

    , , -

    . . .

    . . ( # C),

    # - . -

    .

    ,

    ( ) : -

    ( ), -

    ( ). ,

    -

    . -

    , , , , ..

    ,

    -

    , . . -

    , -

    . , -

    ,

    .

    .

    - !

    , -

    , , -

    ,

    .

    -

    ,

    -. ,

    . , , -

    -. -

    , -

    . . -

    ,

    -

  • 63

    . ,

    , -

    .

    ,

    . -

    , , (

    & ), ( ), ( ), ( ) , -

    , .

    ,

    , ( & ), ( ), ( ), ( ) - , . , -

    , , (-

    , !),

    -,

    - . , , , , ( &

    ), ( ), ( ), ( ) ( ).

    ..., ...,

    , , &. ,

    . ( ,

    ) , .

    , -

    , , -

    (,

    ,

    , )? ,

    ,

    . , -

    ,

    . , -

    .

    .

    .

    , . -

    ,

    - -

  • 64

    . , -

    -

    .

    , -

    , .

    . -

    .

    ( , -

    ) .

    , , -

    .

    . -

    -

    ? , -

    . ,

    . , ,

    , ,

    .

    , ,

    . -

    -

    . -

    , -

    . , ,

    , -

    ,

    .

    .

    , , ,

    . ,

    -

    , , ,

    .

    , -

    , , -,

    ( , -

    ), -,

    -

  • 65

    , , ,

    . , , ( (q r)) . -

    , q r -

    . , -

    : ,

    , .

    , -

    , -

    -

    .

    , -

    -

    . -

    .

    S -

    , , -, S -

    , -,

    ,

    , -, -

    ,

    S (, , -

    S ).

    ,

    , -

    . : ,

    , -

    . ,

    . :

    , q r

    . -

    : ((q & r) ). - ,

    , .

    ,

    . , -

    , , -

    ?

    () (q). -

  • 66

    : (q ), .. , .

    , . -

    , -

    , .

    (*) n 2, n -

    4 (**) n 4, n 2

    . -

    , (*) , 2 -

    , 4, (**) ,

    4 ,

    2. (*) , (**) . n

    2 r, n 4 s.

    . (*) (s r), (**) (r s). (*) , - (s r), .. n 4, n 2, -. , (**) ,

    (r s), .. n 2, n 4, ., ! (*)

    (**)? , ,

    : ,

    , , .

    (*) (r s), .. n 2, n 4, (**) (s r), .. n 4, n 2, .

    , -

    -

    (p q), .. , -. !

    , -

    : , ,

    ( ). ()

    (q) , ()

    (q). ,

    ( q)., -

    . , (q ). ( q) , , , ,

    . -

    , , ,

  • 67

    . -

    , ,

    .

    2.

    , -

    . -

    . -

    . -

    . ,

    -

    .

    . -

    . , -

    . -

    -

    .

    ,

    . -

    .

    ,

    .

    .

    .

    -

    , .

    . -

    .

    , -

    . -

    : , -

    .

    , ,

    . 1, 2, 3, 4, 5 ..

    (

  • 68

    ).

    .

    , !

    ,

    . , , -

    , , . -

    , -

    , .. ,

    , .

    :

    1) -

    2)

    .

    -

    .

    -

    , . ,

    , , -

    : 1)

    2) .

    -

    : . -

    . - . -

    , ,

    .

    . -

    , .. ? : , -

    , , , -

    . .

  • 69

    ( :

    ,

    . -

    .)

    , ..

    .

    , : (1) -

    , (2) , , (3) ,

    , (4) . .

    , -

    ( & B), ( ), ( ) ( ) ( ). - , ,

    , -

    . -

    .

    . (1). -

    . ( & )? , .

    ? ,

    , -

    , . ,

    ( & ) -

    : & . ,

    , .

    & . ,

    ,

    o , -

    ( & ) .

    , . ,

    5

    .

    -

    ? , . -

    ,

    B

  • 70

    &

    , o -

    , . -

    . NN

    NN n NN m .

    .

    (1): , -

    (A & B) . (2)-(4)

    :

    (

    ),

    (A & B) .

    . -

    (1): ( ), , ?

    . .

    , , -

    . , . . , , :

    , ( ) . (1) ( ) -

    ( ),

    ( ) ( ). (2) (3)

    , . (4)

    , .

    , ,

    ( - , -, )

    : -

    . ,

    ( (1) (4)), ( ) .

    ( (2) (3)), ( ) . ( ). (1) -

    . ,

    ( ) . -,

  • 71

    .

    . -

    , 2 2 = 4. - , ,

    : ( & 2 2 = 4), 2 2 = 4. , , -

    : ( 2 2 = 4), , 2 2 = 4. -, ,

    (, , )

    . , -

    !

    , 2 2 = 4 . -

    - ,

    ? , -

    ,

    , -

    , ,

    . -

    : 4, 2,

    , , ,

    ..

    , -

    .

    . -

    , -

    , , .

    ,

    .

    (, ) -

    ,

    . ,

    ,

    . (1). (2)

    : -

    , , , , -

    . 8 4, 8 3,

    , ,

    , ..

    , .

  • 72

    (3) (4): .

    ? -

    , . -

    .

    ! , -

    . -

    . (3) (4) -

    . ,

    .

    , -

    , . -

    , , -

    . :

    6, 3 (

    ). ?

    . , -

    6 , 3 . .

    , . , ,

    3. 3 6, 3 3 -

    , . -

    , , ..

    (3). , 5 6,

    5 3 -

    . (4), -

    , .

    ,

    . ,

    , 325926

    6, 325926 3 325916

    6, 325916 3 . 325926

    6 , 325916 . -

    .

    , -

    n 6 (,

    ), : n 6, n

    3 .

    , , ,

    , .

    . , -

    . , ,

    ( (3)). -

  • 73

    -

    , -

    ( (4)).

    ,

    : , -

    , ,

    . .

    (3) (4) :

    (.. , ). ,

    2 2 = 5, 2 2 = 5, , -

    !

    .

    , . -

    , ,

    , (-

    ).

    . .

    ,

    . , -

    ,

    . w ,

    w ?

    w , ,

    . w

    ( & ) ( ) ( ) ( ) ( )

  • 74

    . w -

    , w ,

    , !

    3. , ,

    &, , , , , -

    , .

    :

    , -

    ;

    .

    , . -

    , .

    , -

    .

    : , ;

    , .

    . , -

    .

    , -

    -

    , .

    . ,

    -

    , .

    , , .

    (( ) & ( & )). (X & Y), X ( ), Y ( & ). ,

    X, Y, -

  • 75

    Y , , -

    (X & Y),

    Y . -

    .

    -

    ( & ) -

    ( & ), ( & ). , -

    ( & ) , -

    . ,

    ( ) ( & ), -

    (( ) & ( & )). &. -

    , , -. , ( ) (( ) & ( & )). , - , -

    . -

    : ( ) -, , , .

    -

    . - , , & . - -

    .

    (p

    1

    & ((q p) p

    1

    )) . , -

    , -

    ,

    . &, -

    (

    ). , -

    .

    A ( ) ( & ) ( & ) (( ) & ( & )) ( )

  • 76

    : (p

    1

    & ((q p) p

    1

    )) , -

    p

    1

    !

    -

    , .

    -

    , -

    . ,

    ,

    .

    -

    , -

    . -

    ,

    .

    -

    , -

    . -

    , -

    . , -

    .

    ( ) ( )

    1

    q p (p

    1

    & ((q p) p1

    ))

  • 77

    ,

    . , ,

    .

    ,

    .

    = . -, = ( ). , = ( ). ..

    . ( # )

    , -

    : , ( # ) # .

    , -

    .

    ,

    -

    , (

    ) -

    . -

    . ,

    , , -

    .

    , -

    .

    , . -

    .

    1. ( ) ;2. ( & ) ;

    3. ( ) ;4. ( & ) ;5. ( ) ;6. ( ) ;7. ( ) ;

  • 78

    8. ( & B) (B & A) ;9. ( B) (B A) ;10. ( ) ;11. ( ) ;12. ( ) ( ) ;13. ( ) ( ) ;14. ((( ) ) ) ;15. (( & B) & C) ( & (B & C))

    ;

    16. (( B) C) ( (B C)) ;

    17. ( ) (( ) ( )) ;

    18. (A & (B C)) ((A & B) (A & C)) - ;

    19. (A (B & C)) ((A B) & (A C)) - ;

    20. ( ( )) (( ) ( )) - .

    . -

    -

    . ( ) = (y x) (x+ y) = (y + x). (( ) z) = ( ( z)) (( + ) + z) = ( + ( + z)). , -

    ( , ).

    -

    -

    : ( ( + z)) = ((x y) + (x z)). -

    : (1 + (1 1)) ((1 + 1) (1 + 1)).

    . ,

    . -

    ,

    . , -

    , & . , -

  • 79

    : ( ) (( ) & ( & )). , , -

    .

    ( ) (( ) &( & ))

    .

    , -

    .

    ,

    (p

    1

    & ((q p) p1

    ))

    p

    1

    . , -

    (p

    1

    & ((q p) p1

    )) p1

    .

    ( ) , , .

    ,

    .

    . = A = (A B), = B. . , ( ) , .

    , ( ), . , .. . -

    , , ( ) , ,

    ( B) . . , -

    p

    1

    , p

    2

    , , p

    n

    . , -

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    p

    1

    , p

    2

    , , p

    n

    -

    , . -

    - m -

    . m

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    :

    1

    = v

    1

    ,

    2

    = v

    2

    , ,

    n

    = v

    n

    , v

    i

    , . p

    1

    , p

    2

    , , p

    n

    , ,

    A ( ) (( ) & ( & ))

  • 80

    .

    , k p

    1

    =

    v

    1

    , p

    2

    = v

    2

    , , p

    n

    = v

    n

    .

    ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    ,

    , . -

    ! ,

    m, k. -

    , , k

    . - ,

    . , = , . , ,

    - -

    , -

    . , ( (q q)), , . -

    (q q) q, ( q), , , . - , (q q)

    ( (q q)) , - q ( q) , . , ,

    -

    -

    ,

    .

    : = , , . , -

    , -

    , ,

    . ,

    , , = . . , -

    , -

    ,

    . ,

    ,

    .

  • 81

    -

    .

    .

    , -

    !

    -

    , ( ) , ( ) . , ( ) ( ) ( ) - ( ), ( ) -, ( ) .

    , -

    .

    , -

    . -

    , , , -

    , , ,

    . -

    . -,

    , -

    , . -,

    -

    , -

    ; .

    , , -

    , .

    , . , -

    , ,

    , , , (

    ),

    .

    . ()

    , . . , ,

    () . , ()

    . ? , () () -

    q , () (

    q). , ( q) . , q. q ( q) , ,

    . , q , .. q .

  • 82

    , () () -

    (). , - , ..

    (), () ()

    (). , - ,

    , . ,

    - . , ( q) q, , .

    -

    ? , ,

    .

    -

    . .

    , -

    , -

    ,

    .

    , .

    , , -

    , . -

    () () (),

    () ()

    (), .

    , , -

    , . -

    -

    .

    .

    ,

    -

    , . ,

    , ,

    .

    ,

    , .

    ,

    , -

    , . -

    , -

    . , , -

    .

  • 83

    (( ) & ) , (( ) & ) , , .

    4.

    , -

    .

    (*) ;

    (**) ;

    (***) , .

    (*), (**) (***) -

    " . -

    p, -

    q. (*) p q, (**) p & q (***) p. .

    , (*) (**)

    , = q = . (*)

    (***) , p = q = . -

    , (**) (***)

    .

    .

    = {

    1

    ,

    2

    ,

    3

    , ...,

    n

    }. , -

    1

    ,

    2

    ,

    3

    ..

    n

    , n

    - . ,

    . -

    , . ,

    , -

    i

    . ,

    p q p q p & q p

  • 84

    1

    ,

    2

    ,

    3

    , ...,

    m

    . (

    m ,

    .) .

    "v" ( . value ) -

    , "", "". -

    .

    1

    , ... ,

    m

    ,

    - -

    "" "" . -

    ,

    -

    ,

    1

    , ...,

    m

    , , . ,

    1

    , ...,

    m

    . ,

    ,

    1

    = ,

    2

    = ,

    3

    = ,

    4

    = ..

    . -

    -

    , , -

    .

    -

    . {

    1

    ,

    2

    ,

    3

    , ...,

    n

    }. , -

    ,

    1

    = ,

    2

    = ,

    3

    = , ...,

    n

    = .

    .

    -

    = {(p q), (p & q), p}. , . -

    ' = {(p & q), p}.

    '' = {(p q), (p & q)} ''' = {(p q), p} , .

    1

    2

    3

    ......

    m

    1

    2

    3

    ......

    n

    ...... v v v ...... v

    ...... v v v ...... v

  • 85

    -

    . S' ,

    S'

    S. , S' -

    S S' S. , ' , '' , ''' . , .

    -

    .

    -

    , ; -

    ,

    -

    . -

    - . -

    -

    . ,

    ( ) , () - . ,

    , .. ( ) ( ). , ,

    . ,

    , -

    , . -

    , -

    -

    .

    .

    .

    -

    -

    , -

    .

    : ,

    , .. ( ) ( ) , ( ),

  • 86

    , , .. ( ) ( ) - ( ). , ( ),

    (

    ). -

    .

    -

    ,

    , .

    :

    () , , ,

    ;

    () , , ,

    .

    () , () -

    , () ().

    () , () . , -

    , .

    , ,

    :

    () ,

    , (-

    !), -

    ;

    : ( , , -, );

    () , -

    , ( -

    !), -

    ;

    : ( , , , ).

    . -

    , -

    , . , =

    = , = . , ,

    , . ,

  • 87

    . , 22 5, 5 4, 22 4 . , , -, .

    , -

    , -

    . , -

    , , , -

    ,

    .

    ,

    .

    , -

    .

    ,

    .. , -

    . -

    -

    ,

    .

    .

    , -

    ,

    .

    . , -

    (, , -

    ), .

    S' -

    S S' ,

    S. , S' S S', S . , -

    M' M' , , M ., - -

    ,

    , -

    .

    , -

    . , - -

    ,

  • 88

    ,

    .

    , {, },

    , . -

    , ,

    .

    -

    . S S' S, S' . , ,

    S' , S , -

    .

    -

    ,

    .

    . -

    .

    S = {"NN

    ", "NN "}. -

    , S, . p q

    .

    p q

    , S -

    .

    . -

    ?

    . , -

    S .

    p q .

    ,

    . -

    :

    . ( ,

    , -

    p q

  • 89

    .) -

    ' = {(p & q), p}

    . -

    p q ,

    .

    -

    -

    . -

    -

    . ,

    - , -

    .. -

    : S' = {"NN -

    ", "NN ",

    " NN , , NN -

    "}.

    S' , : S' = {p, q, (p q)}. S'.

    , -

    S' . ,

    .

    , -

    , -

    . -

    . -

    -

    .

    ,

    . ,

    - ,

    -

    . , -

    p q (p q)

  • 90

    , , ( ( )),

    .

    -

    , , -

    , -

    . , , ,

    ( ( )), ( ( )). - S =

    {, , , ( ( )), ( ( ))}.

    ( ( )) ( ( )) , .. , ( ) ( ) .

    S ,

    S -

    . , S

    , S -

    . - ( ( )), .. , , . ,

    . , - -

    , , ,

    , . -

    ( ( )) ( ( ))

  • 91

    ,

    ,

    .

    -

    ,

    . , ,

    . -

    . ,

    ( -

    ). -

    , , , D -

    16 -

    .

    ,

    n? , ,

    n-1 m. n- -

    n

    , -

    .

    1

    n

    =

    1

    1

    n

    =

    2

    n

    =

    2

    2

    n

    =

    ...............

    ...............

    m

    n

    =

    m

    m

    n

    =

    m -

    : -

    n

    , .

    , ( )

    .

    .

  • 92

    . ,

    1, 2 3, 2

    1

    , 2

    2

    , 2

    3

    -

    . , , n-1

    2

    n-1

    .

    , -

    n- .

    , n

    2

    n-1

    2 = 2n. n , -

    n. , . -

    , , -

    , -

    . .

    n. ,

    n,

    2

    n

    . n 1, 2 3,

    . -

    , n>3. n , -

    . , n-1 -

    , .. n-1 -

    2

    n-1

    .

    , n- -

    , n

    (2

    n-1

    2) = 2n, - .

    ,

    n. , -

    , .

    n = 4 2

    4

    = 16, n = 5

    2

    5

    = 32 .. ,

    -

    . , n = 10

    2

    10

    = 1024. , -

    10 , , 1000

    .

    : -

    -

    . -

    , , ,

    -

    ,

  • 93

    .

    . -

    n. ,

    2

    n

    .

    .

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    .

    1

    2

    n-1

    "",

    "". .. 2

    n-1

    + 2

    n-1

    = 2

    n

    ,

    1

    .

    2

    : 2

    n-2

    "",

    "", 2

    n-2

    "" 2

    n-2

    "". 2

    n-2

    + 2

    n-2

    +2

    n-2

    + 2

    n-2

    = 2n,

    2

    -

    . "" "" 2

    n-3

    , 2

    n-4

    .. ,

    n

    "" ""

    .

    n = 4.

    .

    , ,

    . , -

    D, C, B A

    A B C D

  • 94

    ,

    D = , = , = = .

    , , -

    , , . -

    :

    , . , -

    . , 16

    -

    ,

    -

    . , -

    -

    , -

    , ,

    .

    5.

    ,

    . , , , -

    " " " -

    " , " -

    ". ,

    "

    "? , ",

    "?

    ", "

    ? -

    .

    ,

    .

    = {

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    }.

    , (

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    ) , ,

  • 95

    ' = {

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , } -

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , -

    .

    = ( 1

    ,

    2

    , ...,

    n

    = ).

    ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    -

    . ,

    . , ,

    = 1

    ,

    2

    , ...,

    n

    = : ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    ..

    .

    , -

    : , .

    . , .

    ,

    , ( ), = ? .

    , , ( ) ( -

    ), (

    ). ,

    , . -

    ( ), = modus ponens.,

    .

    p, -

    q. {(p q), q} p? {(p q), q, p}.

    ( )

  • 96

    ( p,

    .. ,

    .)

    , (p q) q - , .

    p . , (p q) q - p, .. (p q), q = p.

    , -

    . , (p q), q p (p q) p.

    ( (p q) p .)

    , (p q), q p . !

    -

    ? , ,

    . ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    ,

    . ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , . , -

    , , -

    , .

    -

    , -

    . 1

    ,

    2

    , ...,

    n

    (p q) q p

    (p q) q p (p q) p

  • 97

    . , - , .

    (p q), q, p . ,

    (p q), q, p D ,

    D! , (p q), q, p = D (, , ( ), , = D) D, (p q) p.

    . , = :

    - ,

    .

    . , ( & ).

    , ( &

    ) . , ( ) , .. ( ) , . .

    , -

    ( & ) . -

    ( ) , . - , ( & ) ( ) .

    , : ( & )

    = = ( ). .

    ( )

    ( & )

    ( & B) A

    ( )

  • 98

    , -

    , . ,

    . , ,

    - ,

    -

    . -

    , .

    - -

    . , ,

    . ,

    , -

    .

    -

    . -, - -

    . , ,

    . -, -

    . ,

    , -

    .

    .

    ,

    -

    - . -

    .

    . ,

    = ( )

    . -

    .

    . ,

    , .

    , , .

    : ,

    . , . ,

    . ,

    .

    1. ( 1)

    2. , ( ) ( 1)3. ( )

    ( 2)

  • 99

    4. , ( modus ponens

    3 2)

    = ( ), - 4, -

    . ,

    .

    , -

    = ( ). , ( B) - D,

    IF (A OR B) THEN D. ,

    D, , . -

    (A OR B) ( -

    ( OR )!) D.

    , -

    .

    =. - , -

    . -

    : ,

    , = - . -

    . -

    .

    , - -

    . (

    !) , .

    -

    .

    ( & ), .. ,

    . -

    ,

    .

    : -

    , -

    ,

    . , -

    , ,

    . .

  • 100

    ( & ).

    , ,

    ( & ) , ..

    . , ,

    , ( & ) ,

    . ( & ) -

    , , ( & ) = . , (

    & ) ( & ), , ,

    ? ,

    , . (

    )

    ( & ). , -

    (( ) & ( & )) ( ). , ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , (

    1

    &

    2

    & ... &

    n

    )

    ( , -

    ). : (

    1

    &

    2

    & ... &

    n

    ) , {

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    }

    .

    , -

    ( & & ). -

    : (( & ) & ),

    : ( & ( & )).

    , -

    -

    . (

    ) ,

    (

    1

    &

    2

    & ... &

    n

    ) (

    1

    2

    ... n

    ).

    ,

    . -

    :

    . , -

    -

    , .. .

    ( & )

  • 101

    . ,

    ,

    . , -

    .

    , , , -

    -

    . -

    ,

    -

    .

    =. , , ,

    .

    -

    . , ,

    -

    . , (

    ) , -

    , ,

    . , = , = = . = - : ,

    , , -

    . , = = , = , - -

    . , -

    ,

    .

    =. - . -

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    = . ((1

    &

    2

    & ... &

    n

    ) ) , . = ((1

    &

    2

    & ... &

    n

    ) ). : = ((1

    &

    2

    & ... &

    n

    ) ), 1

    ,

    2

    , ...,

    n

    = .,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    = , ((1

    &

    2

    & ... &

    n

    ) ) . , , (

    1

    &

    2

    & ...

    &

    n

    ) = , = . ..

  • 102

    , , -

    1

    = ,

    2

    = , ...,

    n

    =

    . = ,

    1

    ,

    2

    ,

    ...,

    n

    , -

    . ,

    1

    ,

    2

    , ...,

    n= , = ((1 & 2 & ... & n) ) , . -

    .

    , n = 1. : = = ( ). = . ,

    , " , "

    . , ,

    " , " , -

    .

    = . ( ) , = . , ( ) , .

    =. - . , = = , = ..., ,

    , -

    . ,

    .

    , = , , , . , -

    = , , = .

    , , = ( & ) ( & ) = ( & ). ,

    : , = ( & ), - -

    .

    . -

    -

    ,

  • 103

    = = . ', -

    , , = . , ,

    = , , = = ( ) -

    . , -

    ( & ) = ( ) ? .. , ( & ) = = ( ), :

    , .. ( & ) = ( ). =. ,

    ? :

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    = , - , . ,

    modus ponens ( ), = , , ( )= . - -

    .

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , -

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    .

    =. -, , ,

    -

    . , = S, S = . . = -

    -

    , S,

    ( ). ,

    S . - S', S -

    , S -

    , .

    S , -

    , M S.

    = - . ,

    , S , , .. -

    , . , S = , .

  • 104

    .

    -

    , . -

    -

    .

    , -

    . -

    . , ,

    , , -

    -

    . , -

    .

    . -

    . , -

    . -

    , , -

    , , -

    ,

    . ,

    , -

    .

    6.

    ? -

    , ,

    1

    , . , -

    1

    , -

    1

    . , ,

    .

    1 2 3 4

    1

    1

    1

    1

    1

  • 105

    ,

    . -

    2

    , -

    1

    2

    . (- )

    .

    1 2 3 4

    1

    2

    2

    2

    2

    2

    5 6 7 8

    1

    2

    2

    2

    2

    2

    9 10 11 12

    1

    2

    2

    2

    2

    2

    13 14 15 16

    1

    2

    2

    2

    2

    2

  • 106

    , n

    2

    n

    - m = 2

    n

    , m-

    2

    m

    . , n = 1 4

    , n = 2 16 ,

    n = 3 256 ..

    , -

    , , n -

    , -

    . : -

    n

    , -

    ? , ,

    , -

    1

    ? -

    , -

    ,

    2

    ? , ,

    , ,

    .

    . , -

    : (p

    1

    p1

    ), p

    1

    , p1

    , (p1

    p1

    ).

    1

    1-4,

    .

    . -

    2 , 2

    -

    (p

    1

    p2

    ), 5

    , 2

    (p

    1

    p2

    ), 7

    , 2

    (p

    1

    p

    2

    ), 8 & (p

    1

    & p

    2

    )

    2

    , , , 10 -

    (p1

    p2

    )

    2

    .

    , -

    . -

    , . -

    , -

    ,

    .

    . . -

    , , -

  • 107

    . -

    , ,

    ,

    .

    ,

    . -

    ? . ,

    ,

    , .

    256 , -

    65536 ..

    . ,

    -

    , .

    ,

    ,

    ? :

    , -

    ? -

    -

    . -

    . , {&,

    , }, {, }, {&, }, {&, , , , , } .. , , -

    , ,

    . (..

    -

    ) .

    , .

    , {&, } . , ,

    .

    ,

    1

    p1

    . -

    . -

    p

    1

    1

  • 108

    & ? , , p

    1

    , , p

    1

    =

    , p

    1

    = .

    , ((p

    1

    & p

    1

    ) p1

    ) , p

    1

    . , , -

    .

    , .

    ,

    {&, , , }, - p

    1

    , .

    -

    ? ,

    -

    . , ,

    .

    -

    , -

    .

    ? ,

    . -, -

    ( , -

    , ). -,

    -

    . -, ,

    -

    , .

    ,

    ? , , ,

    . ,

    {&, , } . , -

    , , . , -

    . -

    , . -

    , , .

    :

    , n

    (n ),

  • 109

    ,

    n

    &, , . :

    ,

    , -

    , -

    .

    .

    , n -

    ,

    .

    ((

    1

    &

    2

    &

    3

    & ... &

    n

    ) (1

    &

    2

    &

    3

    &

    ... &

    n

    )) ((

    1

    &

    2

    &

    3

    & ... &

    n

    ) & (1

    &

    2

    &

    3

    & ... &

    n

    )).

    -

    -

    . -

    ( & ), .. -

    , .

    . -

    ,

    . -

    , . -

    , -

    . .

    n ,

    2

    n

    .

    . , , -

    , -

    . :

    1

    ,

    2

    , ... ,

    n

    ,

    . , n

    , , ...,

    .

    :

    1

    v,

    2

    v, ...,

    n

    v,

    v, v - -

    ( , ).

    , , ,

    , -

    . -

  • 110

    -

    , , -

    , . ,

    .

    .

    , , ,

    v. n+1

    . ,

    ,

    . :

    = , = . = ,

    ( , ).

    , = . ,

    i

    . : -

    i

    .

    . -

    ,

    i

    . -

    . . -

    "2 2 = 5" , 2 2 = 5. , . -

    -

    i

    -

    i

    . ,

    i

    ?

    , : "2 2 = 4" 2 2 = 4. ,

    i

    !

    . - -

    , = , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    ), #

    i

    (1 i n) i

    ,

    i

    = ,

    #

    i

    i

    ,

    i

    = . , n = 6 -

    .

    ,

    , : (1

    & 2

    &

    3

    &

    4

    & 5

    &

    6

    ). ,

    1

    2

    ............

    n

    v v v v

    1

    2

    3

    4

    5

    6

  • 111

    ? ,

    . ,

    . -

    ? ,

    .

    1

    ,

    1

    (.. ,

    1

    ),

    2

    ,

    2

    ,

    3

    ,

    3

    .. -

    , 1

    , 2

    ,

    3

    .. ,

    , (1

    &

    2

    &

    3

    &

    4

    & 5

    &

    6

    ) -.

    ,

    . , -

    . -

    , , , m 1. , m (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    ). -

    . , -

    , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    1

    , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    , , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    .

    . -

    , . ,

    , -

    . . .

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    1

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    .

    ? , (#

    1

    &

    #

    2

    & ... & #

    n

    )

    1

    , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    , ...,

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    . ,

    : x, y,

    z .. , m

    . -

    , -

    , , . , , -

    (p q). , (p q) . : (p & q), (p & q). . -

    ,

    ((p & q) & (p & q)). -

    , ((p & q) (p & q)),

  • 112

    , -

    , (p q), .. -. (p q) q, q. -

    ((p & q) (p & q)) , !

    .

    ( q) (p &q) (p & q) (p & q), , . (p & q) -

    , -

    (p & q). (p q) ,

    (p & q) (p & q) (p & q). (p q) (p & q) (p & q). , , - , -

    , , .

    . ,

    ,

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    1

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    . (

    ) .

    , .

    , n,

    (#

    1

    & #

    2

    & ... &

    #

    n

    )

    i

    , , , n.

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    -

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    1

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    n, .

    n ,

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    1 i m , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    1

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    n, . (#

    1

    &

    #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    n ? ,

    -

    . n ,

    , . (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    k. k -

    . n k

    p

    j

    .

  • 113

    , p

    j

    n k.

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & pj

    &

    ... & #

    n

    )

    i

    . n pj

    ,

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & pj

    & ...

    & #

    n

    )

    i

    n.

    , p

    j

    n k.

    (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    (#

    1

    & #

    2

    &

    ... & p

    j

    & ... & #

    n

    )

    i

    . n p

    j

    -

    , (#

    1

    & #

    2

    & ...

    & p

    j

    & ... & #

    n

    )

    i

    n.

    , (#

    1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    i

    n,

    .

    -

    . , n,

    , (#

    1

    & #

    2

    & ... &

    #

    n

    )

    1

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    .

    , (#

    1

    & #

    2

    & ...

    & #

    n

    )

    1

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    2

    (#1

    & #

    2

    & ... & #

    n

    )

    m

    ,

    .

    . -

    , , -

    (, ,

    ,

    , ).

    .

    .

    p q r A

  • 114

    ?

    -

    : (p & q & r) (p & q& r) (p & q & r) (p & q & r). , - .

    .

    -

    .

    -

    ?

    , ,

    . (

    ) !

    , q r .

    , q r. , q r. , -

    ,

    ( q r). -, (p q r). , -

    , .

    ( q r) & (p q r), - .

    , ,

    .

    -

    , .

    .

    p q r A

  • 115

    , {#

    1

    , #

    2

    ,

    ..., #

    n

    } . , -

    , .

    : -

    , . -

    .

    {, } . , -

    &, . , . & .

    ( & ) ( )( ) ( )

    , .

    ,

    .

    ,

    . -

    . , , -

    (p q) (p & q). {, }, . (p q). (p q). (p & q) ( q). ,

    (p & q) -

    ( q). (p q) ( q). , -

    . (p q) ( q) {, }. - (p q) (p & q), .

    , . ( & & & D). , -

    ( , -

    ). , , (( & ) & ( & D)).

    ( & ) ( ), ( &D) ( D). (( ) & ( D)). :(( ) ( D)). - , .

  • 116

    . ,

    , . , = -

    . ,

    ,

    , .

    , (( ) ( D)) (( ) ( D)), . ..

    ( & & & D),

    .

    .

    . -

    , ((2 + 4) : 3)

    (2 + 4) 6, (2 + 4) = 6.

    , F, -

    , , F' , F F'.

    , -

    . , ((2

    + 4) : 3) "2 +".

    .

    , , , " " "& )" - . -, -

    . ,

    , -

    ( -

    ). " )", "( & )) " .. -

    , -

    .

    .

    F , F F' ,

    F F'. F , F' .

    ,

    .

  • 117

    , {, } - .

    , -

    . ,

    . ?

    , -

    . , -

    . -

    ( , , -

    . ,

    .

    {&, , } , {, } . ,

    ? , -

    : {&, } {, }. - , & .

    ,

    .

    ( & ) ( )( ) ( & )

    {&, } {, } , & ( - ), - . ,

    , .

    ( ) ( )( ) ( & )

    , -

    -

    {&, , }, - . , , -

    .

    ? -

    -

    ,

    .

  • 118

    ,

    "" .

    , ,

    .

    , (( & ) (& )), -

    ,

    .

    (1) (( & ) ( & )) ((A ) ( ))( ( & ) ( & ) ( )

    ( ) .)(2) (( ) ( )) (( ) & ( ))( ( Y)

    ( & Y), ( ), Y ( ).)

    (3) (( ) & ( )) ( )( .)

    .. , .. ( Y) (Y Z), ( Z) ( , -

    ), ,

    :

    (( & ) ( & )) ( ). , ((

    & ) ( & )) : , ( ), .., .

    , -

    -

    . ,

    ? , -

    , , -

    ? -

    , -

    .

    , - , ,

    , ,

    .

  • 119

    . -, -

    . -

    .

    , () ( ), . .

    ,

    & .

    , (( ) ( )) ( & ),.. ( & ) (( ) ( )).

    ,

    & . , {}, - , - !

    , -

    |,

    . , | - . -

    .

    ( )

    ( )

    ( & ) (( ) ( ))

  • 120

    {|} -

    .

    ( | )( ) (( | ) | (( | ))

    ( .)

    -

    , -

    , -

    .

    - , -

    .

    ,

    , , , -

    .

    , -

    . -

    ( -

    | ), - .

    , -

    ,

    , .. .

    7.

    , -

    . -

    -

    . . ,

    .

    0 1. 0 ,

    1 . -

    , .

    ( | )

  • 121

    -

    . -

    , -

    . .

    , 0 0 = 0, 1 0 = 1, 0 1 = 1, 1 1 , : 1 1 = 0. 1 1 = 1, .

    , 0 1.

    {&, }, ( {&, }) . . , (

    ) , , ( & ), ( ) . , -

    , , . ,

    . .

    ( & ) ( & ) ( )

    1 1 1 1

    1 0 0 0

    0 1 0 0

    0 0 0 0

    ( ) ( ) ( )

    1 1 0 0

    1 0 1 1

    0 1 1 1

    0 0 0 0

    (1 )

    1 0 0

    0 1 1

  • 122

    {&, , } , - {&, }.

    . -

    . ,

    (( & ) ) - (( (1 )) ). = 1 = 1 ((1 (1 1)) 1) = 1. = 1 = 0 ((1 (1 0)) 0)= 1. = 0 = 1 ((0 (1 1)) 1) = 1. , = 0 = 0, ((0 (1 0)) 0) = 0. , (( & ) ) ( ). {&, , } , ().

    , -

    1, ,

    ,

    , 1, 0.

    , ( & )

    ( (1 )), = 1, = 0 0. ( & ) -

    (1 ( (1 ))), 1 .

    , , -

    .

    , -

    .

    : (

    ), (

    ). -

    p, q, r, s, p

    1

    , p

    2

    , , p

    n

    , .

    , -

    . , .

    ,

    . -

    -

    .

    ,

    , ,

    .

  • 123

    q

    , , -

    . ,

    : (1) -

    q , (2) q -

    , (3) q ,

    (4) q . -

    , (1) -

    , -

    . (2) (4)

    -

    .

    (2) , (3)

    . (1) (3)

    .

    (4) .

    ,

    p q

    (p & q), p q -

    (p q).

    . -

    , , -

    .

    .

    . ,

    , , , -

    . -

    , -

    . , -

    -

    , -

    .

    -

    {&, , }. , , -

    , .

    ,

    ,

    .

    q

    q

  • 124

    , -

    , - -

    . , -

    ,

    . , ,

    , .

    , ,

    , , , -

    , . -

    : , -

    ,

    .

    , q

    r . -

    , , .

    , (p & q & r), -

    . -

    -

    ?

    : (p & q & r), (p & q

    & r) (p & q & r). -

    ((p & q & r) (p & q &r) (p & q & r) (p & q & r)).

    ,

    . -

    ,

    , .

    , -

    , ..

    ,

    .

    , , , ,

    . , .

    -

    ,

    .

    . ,

    . ?

    . -

    r

    q r

    r

    q r

    q

    q

  • 125

    ,

    . . ,

    p q. -

    -

    q,

    (p & q).

    -

    (p & q)

    q, -

    ((p & q) q). , -

    , -

    ((p & q) ((p & q) q)). , . -

    -

    . (((p

    & q) ((p & q) q)) & p), . , -

    ( -

    q).

    5

    . (p & q)! ,

    (((p & q) ((p & q) q)) & p) , -

    , (p & q). -

    , , -

    p q:

    .

    , .

    ,

    q

    q

    q

    1 4 2 3 5p q (((p & q) ((p & q) q)) & p)

    q

  • 126

    .

    ?

    , .

    ,

    .

    , -

    , ,

    , , .

    ,

    : -

    , 0

    1,

    , --

    .

    ,

    , , -

    ? . -

    -. -

    , , -

    , , .. .

    , -

    .

    ? , -

    . ,

    , .

    , -

    , .

    , -

    .

    , , -

    , , ,

    .

    -

    -

    . ,

    , ,

    .

    , ,

    . , .. ,

    .

  • 127

    -

    - . .. ,

    -

    (,

    -, -

    ).

    8.

    .

    ? , -

    . ,

    ,

    .

    . -

    . -

    .

    .

    ,

    .

    -

    .

    , -

    , -

    . -

    , , -

    .

    .

    , -

    . ,

    , -

    . ,

    ( ),

    . -

    {, }. , - .

  • 128

    0

    .

    0

    ,

    . 0

    .

    ,

    0

    , -

    0

    .

    1. ( (B A)) ( );2. ( (B C)) ((A B) (A C)) ( -

    );

    3. ( B) (B A) ( ).

    modus ponens ( ..): -

    A (A B), - B.

    ,

    0

    .

    . -

    0

    ! , ,

    , -

    , .

    -

    . , (p q), B (r s). ((p q) ((r s) (p q)))

    0

    , 1, ..

    .

    . , -

    -

    , . -

    , .

    ( ,

    , ), -

    , , -

    . , . ,

    -

    . .

    , ,

    .

    .

    cogito, ergo sum (, -

    , ( )

  • 129

    ). ? -

    , ..

    , ,

    ,

    , . ?

    , -

    . -

    ( ) -

    . , -

    ? , ,

    - , , -

    . , ,

    , -

    .

    ,

    . -

    -

    . ,

    (,

    0

    )

    ( ), -

    , -

    .

    , -

    .

    , . . -

    , . -

    , , Q.

    0

    ,

    . - -

    1

    ,

    2

    , ...,

    n

    , ,

    . -

    . -

    , ,

    ,

    .

  • 130

    0

    .

    ,

    (A (B A)).1. (A (B A)) 1. ,

    (A (B A)), . 1,

    . (

    , ) . -

    , (A (B A)), . 1 ,

    . -

    , ((p q) ((r s) (p q))) 1, ((p q) ((r s) (p q)))

    0

    . -

    .

    1