ღია და ჩაკეტილი ეკონომიკაღია და ჩაკეტილი ეკონომიკა

ღია და ჩაკეტილი ეკონომიკები

◦ ჩაკეტილი ეკონომიკა ეწოდება ეკონომიკას რომელიც არ ურთიერთქმედებს სხვა ეკონომიკებთან. არ არის ექსპორტი, იმპორტი, კაპიტალის

ნაკადი.

◦ ღია ეკონომიკა ეწოდება ეკონომიკას რომელიც ურთიერთქმედებს სხვა ეკონომიკებთან.

ღია ეკონომიკაღია ეკონომიკა

ღია ეკონომიკის ურთიერთქმედება სხვა ეკონომიკებთან შეიძლება გავყოთ ორ ნაწილად.

ყიდულობს და ყიდის საქონელსა და მომხასურებას მსოფლიოს სასაქონლო ბაზრებზე.

ყიდულობს და ყიდის კაპიტალურ აქტივებს მსოფლიოს ფინანსურ ბაზრებზე.

: , საქონლის ნაკადი ექსპორტი : , საქონლის ნაკადი ექსპორტი იმპორტი და წმინდა ექსპორტი იმპორტი და წმინდა ექსპორტი

ექსპორტი არის ქვეყანაში წარმოებული საქონელი და მომსახურება, რომელიც უცხოეთში იყიდება.

იმპორტი არის ქვეყნის გარეთ წარმოებული საქონელი და მომსახურება, რომელიც ქვეყნის შიგნით იყიდება.

წმინდა ექსპორტი არის ქვეყნის ექსპორტს გამოკლებული მისი იმპორტი. წმინდა ექსპორტს ასევე სავაჭრო

ბალანსსაც უწოდებენ.

სავაჭრო დეფიციტი გვაქვს როდესაც წმინდა ექსპორტი არის უარყოფითი. ◦ ექსპორტი < იმპორტზე.

სავაჭრო უპირატესობა გვაქვს როდესაც წმინდა ექსპორტი დადებითია. ◦ ექსპორტი > იმპორტზე

დაბალანსებული ვაჭრობა არის როდესაც წმინდა ექსპორტია არის 0.

ფაქტორები რომლებსაც გავლენა აქვს წმინდა ექსპორტზე:

◦ მომხმარებლების გემოვნება ეროვნული და უცხოური საქონლის მიმართ.◦ საქონლის ფასი ქვეყანაში და უცხოეთში.◦ სავალუტო კურსი, რომლითაც ეროვნული

ვალუტით უცხოური ვალუტის ყიდვა შეიძლება.◦ ქვეყანიდან ქვეყანაში საქონლის

ტრასპორტირების ხარჯები.◦ მთავრობის პოლიტიკა საერთაშორისო

ვაჭრობასთან მიმართებაში.

: ფინანსური რესურსების ნაკადი : ფინანსური რესურსების ნაკადი კაპიტალის წმინდა გადინება კაპიტალის წმინდა გადინება

კაპიტალის წმინდა გადინებაეწოდება ქვეყნის მოქალაქეების მიერ უცხოური აქტივების ყიდვასა და უცხოელების მიერ ეროვნული აქტივების შეძენის სხვაობას. ◦ ამერიკის მოქალაქე ყიდულობს

“ტოიოტას”აქციებს და მექსიკის მოქალაქე ყიდულობს “ფორდის” აქციებს.

ფაქტორები რომლებიც გავლენას ახდენენ კაპიტალის წმინდა

:გადინებაზე

◦ უცხოური აქტივის სარგებლის რეალური განაკვეთი.◦ ეროვნული აქტივის სარგებლის რეალური

განაკვეთი.◦ უცხოეთში აქტივების ფლობის

ეკონომიკური და პოლიტიკური რისკი.◦ სამთავრობო პოლიტიკა, რომელიც

გავლენას ახდენს ეროვნული აქტივების უცხოურ მფლობელობაზე.

კაპიტალის წმინდა გადინებაკაპიტალის წმინდა გადინება

წმინდა ექსპორტი(NX) და კაპიტალის წმინდა გადინება (NCO) ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია.

მთლიანი ეკონომიკისთვის, NX და NCO ერთმანეთს აბალანსებს:

NCO = NX◦ ეს ტოლობა სამართლიანია, რადგან

თითოეულმა გარიგებამ, რომელიც ტოლობის ერთ მხარეზე მოქმედებს, ზუსტად ასევე უნდა იმოქმედოს მეორე მხარეზეც.

, დანაზოგები ინვესტიციები და, დანაზოგები ინვესტიციები და მათი დამოკიდებულება მათი დამოკიდებულება

საერთაშორისო ნაკადებთან საერთაშორისო ნაკადებთან

წმინდა ექსპორტი მშპ-ის ერთერთ კომპონენტს წარმოადგენს:

Y = C + I + G + NXეროვნული დანაზოგი კი

განისაზღვრება მთლიან შემოსავალს მინუს მოხმარება და სამთავრობო ხარჯები:

Y - C - G = I + NX

ეროვნული დანაზოგები (S) ტოლია Y - C – G :ასე რომ

S = I + NX

დანაზოგები შიდაინვესტიციები

წმინდა კაპიტალის

გადინება= +

S I NCO= +

: ფასები საერთაშორისო გარიგებებში : ფასები საერთაშორისო გარიგებებში რეალური და ნომინალური რეალური და ნომინალური

სავალუტო კლურსები სავალუტო კლურსები

საერთაშორისო ფასები მსოფლიო ბაზარზე მნიშვნელოვან მაკოორდინებელ როლს ასრულებენ.

განვიხილოთ ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი საერთაშორისო ფასი - ნომინალური და რეალური სავალუტო კურსები.

ნომინალური სავალუტო ნომინალური სავალუტოკურსიკურსი

ნომინალური სავალუტო კურსი ის კურსია რომლითაც ერთი ქვეყნის ვალუტა მეორე ქვეყნის ვალუტაზე იცვლება.

სავალუტო კურსი ორგვარად გამოიხატება:◦ ერთი ლარით რამდენ უცხოურ ვალუტის

ყიდვა შეიძლება.◦ ერთი უცხოური ვალუტით რამდენი

ლარის ყიდვა.

დავუშვათ სავალუტო კურსია 80 იენი 1 ლარში.◦ 1 ლარით შეიძლება 80 იენის ყიდვა.◦ 1 იენით კი - 1/80 (= 0.0125) ლარის.

ნომინალური სავალუტო კურსი ნომინალური სავალუტო კურსი

ლარის გამყარება ეწოდება, როდესაც მისი ღირებულება იზრდება, ანუ 1 ლარით მეტი უცხოური ვალუტის ყიდვა შეიძლება.

ლარის გაუფასურება კი - როდესაც ღირებულება მცირდება.

რეალური სავალუტო რეალური სავალუტოკურსიკურსი

რეალური სავალუტო კურსი ის თანაფარდობაა, რომლითაც პიროვნებას შეუძლია შეიძინოს ერთი ქვეყნის საქონელი და მომსახურება მეორე ქევყნის საქონლითა და მომსახურებით.

რეალური სავალუტო კურსი, გამოიხატება როგორც უცხოური

საქონლის ერთეულები ეროვნული .საქონლის ერთ ერთეულზე

◦ თუ გერმანული ლუდი ამერიკულზე ორჯერ ძვირია, ასეთ შემთხვევაში ვამბობთ, რომ რეალური სავალუტო კურსია ½ ბოთლი გერმანული ლუდი, ერთ ბოთლ ამერიკულ ლუდზე.

რეალური და ნომინალური სავალუტო კურსები ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია.

რეალური სავალუტოკურსი =

ნომინალური სავალუტოკურსი × ეროვნული ფასი

უცხოური ფასი

*/)( PPeereal ×=

სავალუტო კურსის განსაზღვრის პირველი სავალუტო კურსის განსაზღვრის პირველი თეორია: მსყიდველობითი უნარის პარიტეტითეორია: მსყიდველობითი უნარის პარიტეტი

მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის თეორია იძლევა იმის

ახსნას, თუ როგორ განისაზღვრება სავალუტო კურსი.

o ამ თეორიის თანახმად , ნებისმიერი ვალუტის ერთეულს უნდა შეეძლოს საქონლის ერთი და იმავე რაოდენობის ყიდვა ყველა ქვეყანაში.

მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის თეორია ემყარება პრინციპს, რომელსაც

ერთიანი ფასის კანონს უწოდებენ.◦ ერთიანი ფასის კანონის თანახმად

საქონელი ყველგან ერთ ფასად უნდა იყიდებოდეს.

განსხვავებული ფასის დადგენის შემთხვევაში ხდება მოგების მიღების შესაძლებლობის ხელიდან გაშვება.

სხვადასხვა ბაზრებზე სხვადასხვა ფასების უპირატესობის გამოყენების პროცესს არბიტრაჟი ეწოდება.

არბიტრაჟის შედეგად, სხვადასხვა ბაზრებზე სხვადასხვა ფასი ერთი ფასისკენ მიდის.

ამ ლოგიკის თანახმად მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის თეორიამდე მივყავართ, ვალუტას ყველა ქვეყანაში ერთიდაიგივე მსყიდველობითი უნარი უნდა ქონდეს.

*//1 PeP =

თუ ლარის მსყიდველობითი უნარი, ქვეყნის შიგნით და საზღვარგარეთ უცვლელია, მაშინ რეალური სავალუტო კურსი მუდმივია.

ორ ქვეყანას შორის ნომინალური სავალუტო კურსი ასახავს განსხვავებულ ფასების დონეს ამ ორ ქვეყანას შორის.

როდესაც ცენტრალური ბანკი ბეჭდავს ფულის დიდ რაოდენობას, ფული კარგავს ღირებულებას საქონლისა და მომსახურების შეძენის მხრივ და ასევე სხვა ქვეყნის ვალუტის შეძენის მხრივ.

მსყიდველობითი უნარის მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის თეორიის გამოყენების პარიტეტის თეორიის გამოყენების

შეზღუდვებიშეზღუდვებიმრავალი სახის საქონელი

ერთმანეთში ადვილად არ იცვლება, ამასთან ტრანსპორტირება ხარჯიანია.

სხვადასხვა ქვეყანაში წარმოებული ორი სახის საქონელი, ყოველთვის სრულყოფილი შემცვლელები არ არის.

გმადლობთ ყურადღებისთვისგმადლობთ ყურადღებისთვის