ធ វ្ ើបទបង្ហា ញធោយ៖

ធោកោងចាន់នី1

អាស៊ា ន

និង

រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា ន

ធោកសាស្ត្សាា ចារ្យ៖

ធេច ប ៊ុនត៊ុង

ក្រោយក្េលបញ្ចប់ោរក្ធវ ើបទបង្ហា ញក្ោក-អ្នក នឹង

ទទួលបាននូវចំក្ េះដ្ឹងក្លើ៖

2

វវ ឌី អអូ្លីអតីអេអតគមម្នអាអាស៊ា ន

3

វវ ឌី អអូ្លីអតីអេអតគមម្នអាអាស៊ា ន

4

វវ ឌី អអូ្លីអតីអេអតគមម្នអាអាស៊ា ន

ក្ ើេលរដ្ឋ កអាដូ្ចជាយុវជនកម្ព ុជាបានក្រ ៀម្លល នួរចួរាល់

តំរាប់តមាគរ កម្មអាស៊ា នក្គើយ ឫក្ៅ?

5

១. ក្ដ្ើម្កំក្ ើ អាស៊ា ន

រ វូបានបក្ងក ើ ក្ៅថ្ងៃទអ ០៨ តអហា ១៩៦៧, ក្ៅទអរកងុ

បាងកក របក្ទតថ្ង

បិតាសា បនិកអាស៊ា នមាន៖ ថ្ង មា៉ា ក្េតុអ ឥ ឌ កូ្នតុអ ភអលអេអន

និង តិងាបុរ។ី

6

២. អ្វ អក្ៅជាអាស៊ា ន?

អាស៊ា ន ឫ ASEAN រ វូបានក្មបំរេួញក្ចញេអឃី្លថា

ASSOCIATION of SOUTH-EAST ASIA NATION

អាស៊ា នមឺជា ំបន់មួ្យដដ្លតា ិ ក្ៅចំកណី្តលថ្ន ំបន់ អាតុអ-

បា៉ា តុអភិច ដដ្លមានតោីនុេលពា ិជជកម្មជាង ំបន់ដ្អាថ្ទ

ក្ទៀ

អាស៊ា នមាន៖

ថ្ទៃដ្អ៖ ៤,៤៦ោន ម.ម្២ ដដ្លក្តម ើក្ៅនឹង ៣% ថ្នថ្ទៃតរុបរបត់

េិភេក្ោក

របជាជនជាង៦០០ោននាក់ (២០១១)

7

២. អ្វ អក្ៅជាអាស៊ា ន?

អាស៊ា នរ វូបានបក្ងក ើ ក្េើងកន ុងក្ោលបំ ង៖

ទប់សក ់ ក្ៅនឹងឥទធិេលរបត់របក្ទតម្ហាអ្ំណ្តចដូ្ចជា ចិន

អាក្ម្រ ឌក និងតូក្វៀ ជាក្ដ្ើម្។

វរ ត ចំ ងសម្មីអពេ និងកិចចតគរប ិប ីិោរកន ុង ំបន់។

8

៣. បាវចនាអាស៊ា ន, ទង់អាស៊ា ន, និងអ្ ាន័យថ្នរបូ

តញ្ញញ របត់អាស៊ា ន

បាវចនាអាស៊ា នមឺ “ទតសនៈវ ឌត័យមួ្យ, អ្ ីតញ្ញញ មួ្យ, តគ

មម្នអាមួ្យ”។

ទង់អាស៊ា នមឺជានិមិ្ ីតញ្ញញ ថ្ន

ោររបួរមួ្រដ្ឋជាតមាជិក, តនិីតុល

និងក្តា រពេ។

េ ៌ក្លៀវ ំណ្តងឱ្យតនិីពេនិងក្តា រពេ។ េ ៌រកគម្

ំណ្តងឱ្យពេោីហាននិងថាម្េល។ េ ៌តបង្ហា ញេអពេ

បរ ឌតុទធ និងេ ៌ក្លឿងជានិមិ្ ីតញ្ញញ ថ្នពេរុងក្រឿង។

9

៣. បាវចនាអាស៊ា ន, ទង់អាស៊ា ន, និងអ្ ាន័យថ្នរបូ

តញ្ញញ របត់អាស៊ា ន

ចំនុចកណី្តលដដ្លមានរាងរចបាច់ ឫចងបញ្ច លូោន ថ្នរបូក្នេះ

ំណ្តងឱ្យកីអតុបិនីថ្នបិតាសា បនិករបត់អាស៊ា ន ដដ្លមានប

ណី្តរបក្ទតទងំអ្ត់ក្ៅកន ុង ំបន់អាតុអអាក្មនយ៍បានចូលរមួ្

ជាមួ្យោន ក្ដ្ើម្បអបក្ងក ើ ក្អាយបាននូវមិ្ ីពេនិងសម្មីអពេ។

រងវង់ ំណ្តងឱ្យឯកពេរបត់អាស៊ា ន។

10

៤. ោរក្របើរបាត់ទង់អាស៊ា ន និង ទង់ជា ិ របត់

របក្ទតតមាជិក

11

ទង់ជា ិអាស៊ា នរ វូបានដាក់បង្ហា ញក្អាយមានក្ៅតាម្

ក្លខាធិោរដាឋ នជា ិអាស៊ា នទងំអ្ត់, មូ្លដាឋ ន

អ្ចិថ្្នីយអាថ្នក្បតកកម្មោរទូ អាស៊ា នណ្តមួ្យ និងក្ៅតាម្

កុងតុលថ្នរដ្ឋតមាជិកទងំអ្ត់។

៤. ោរក្របើរបាត់ទង់អាស៊ា ន និង ទង់ជា ិ របត់

របក្ទតតមាជិក

12

ទង់ជា ិអាស៊ា ននឹងរ វូបានបង្ហា ញជាមួ្យនឹងទងជ់ា ិរបត់

របក្ទតតមាជិកកន ុងលកខ ៈដូ្ចខាងក្រោម្៖ (ដាក់ក្ៅខាងចុង ឫ

ខាងសំីបងអត់បនាៃ ប់េអទង់ជា ិរបក្ទតជាតមាជិករ វូបានដាក់ក្រៀងោន តាម្អ្កសរាតតាំង)

៥. ក្ោលបំ ង និងក្ោលក្ៅអាស៊ា ន

13

ក្ដ្ើម្បអបក្ងក ើនក្លបឿនកំក្ ើនក្តដ្ឋកិចច វីឍនពេតងីម្ និងោរ

អ្ភិវីឍវបបធម៌្កន ុង ំបន់

ក្ដ្ើម្បអក្លើកកំេត់តនិីពេ និង ក្តា រពេកន ុង ំបន់

ក្ដ្ើម្បអក្លើកកម្ពត់កិចចតគរប ិប ិីោរ និងោរជួយោន ក្ៅវ ឌញ

ក្ៅម្ក

ក្ដ្ើម្បអទីល់ជំនួយដ្ល់ោន ក្ៅកន ុងទំរង់ជាោរប ុ្េះបណី្តល និង

រសវរជាវក្ៅក្លើវ ឌត័យអ្ប់រំ អាជអេបក្ចចកក្ទត និងរដ្ឋបាល

៥. ក្ោលបំ ង និងក្ោលក្ៅអាស៊ា ន

14

តគោរឱ្យោន់ដ មានរបតិទធិពេក្លើវ ឌត័យនានា

ក្ដ្ើម្បអក្លើកកម្ពត់មុ ពេតិកាកន ុង ំបន់អាតុអ

អាក្មនយ៍

ក្ដ្ើម្បអរកាកិចចតគរប ិប ិីោរជិ តន ិទធនិងទលរបក្ោជន៍

ក្ដាយតគោរ អាជាមួ្យរបក្ទតកន ុង ំបន់ និងក្រៅ ំបន់

៦. តមាជិកអាស៊ា ន និងរចនាតម្ព ័នធ

អាស៊ា ន

15

តមាជិកអាស៊ា ន

៦. តមាជិកអាស៊ា ន និងរចនាតម្ព ័នធ

អាស៊ា ន

16

រចនាតម្ព ័នធអាស៊ា ន

1. កិចចរបជុំកំេូលអាស៊ា ន

2. រកមុ្របឹកាតរម្បតរមួ្លអាស៊ា ន

3. រកមុ្របឹកាតគមម្ន៍អាស៊ា ន

4. អ្ងីពេរដ្ឋម្្នីអអាស៊ា នតាម្ដទនកនអមួ្យៗ

តគមម្ន៍តនីិតុលនក្ោបាយអាស៊ា ន

តគមម្ន៍ក្តដ្ឋកចិចអាស៊ា ន

តគមម្ន៍តងីម្-វបបធម្អ៌ាស៊ា ន

៦. តមាជិកអាស៊ា ន និងរចនាតម្ព ័នធ

អាស៊ា ន

17

រចនាតម្ព ័នធអាស៊ា ន

5. ម ៈកមាម ធិោរ ំណ្តងអ្ចិថ្្នីយ៍

6. ក្លខាធិោរដាឋ នជា ិ

7. ម ៈកមាម ធិោរក្រៅរបក្ទត

៧. រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា ន

18

រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា នដចកក្ចញជា ៣ជំេូក និងមាន១៧មារតា។

ជំេូក១ ដចងអ្ំេអេ ៌មានមូ្លដាឋ ន ដដ្លមានមារ តីអេអ៖

1. ក្ ម្ េះ

2. ក្ោលបំ ង

3. ួនាទអ

៧. រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា ន

19

ជំេូក២ ដចងអ្ំេអរចនាតម្ព ័នធ ដដ្លមានមារ តីអេអ៖

4. តមាជិកពេ

5. អ្នកោំរទដ្ល់តគមម្នអា

6. ោរចូលជាតមាជិក

7. ោរេយួ រ និងបញ្ចប់ថ្នតមាជិកពេ

8. ម ៈកមាម ធិោររប ិប ិី

9. ម ៈកមាម ធិោររប ិប ិី

10. រកមុ្របឹកាភិបាល

11. ទអរបឹកា

៧. រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា ន

20

ជំេូក៣ ដចងអំ្េអបទបបញ្ញ ិីទូក្ៅ ដដ្លមានមារ តីអេអ៖

12. កិចចរបជំុទូក្ៅ

13. ពស

14. ដ្ំក្ណ្តេះរសយជំក្ោេះ

15. ោរក្បាេះក្នន

16. ោររំោយក្ោល

17. វវ ឌក្សធនកម្ម

៧. រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា ន

21

រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា នរ វូបានចុេះគ ាក្លខា និងរបោតក្អាយ

ក្របើរបាត់ ក្ៅថ្ងៃទអ ១២ ដលធន ូនន ំ២០១៤ ក្ៅទអរកងុ ូកយូ

របក្ទតជប៉ាុន។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស៊ា នបានចូលជាធរមានក្ៅថ្ងៃទអ១៧ ដលម្ករា

នន ំ២០១៥។

នាទអតំ ួរ-ចំក្លើយ

22

តូម្ដងីងអ្ំ រមុ ោ៉ា ងរជាលក្រៅចំក្ពាេះវ ីមាន ក្ោក-ក្ោករតអ

នាងកញ្ញញ ដដ្លបានយកចិ ីទុកដាក់សីប់នូវោរក្ធវ ើបទបង្ហា ញ

របត់លំុ្បាទ!!!

23

ឯកសរក្ោង

Association of Southeast Asian Nation,

ដ្ករតង់ក្ចញេអក្មគទំេ័រ http://www.asean.org/

Asean Community Network (12-Dec-2014), The Asean Community

Organization Constitution.

ដ្ករតង់ក្ចញេអក្មគទំេ័រ http://aseancommunity.org/constitution/

បញ្ជា ក់៖

តំរាប់បចច ុបបននពេថ្នចកំ្នេះដ្ឹងអ្េំអអាស៊ា ន តូម្ចូលក្ៅោនក់្មគទំេរ័៖

http://www.asean.org/

24