Οικιακά Χημικά

Οικιακά Χημικά

Λιθοξοΐδου Αλεξάνδρα, Δρ. Χημείας, Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης

Βαφειάδης Αναστάσιος, Δρ. Χημείας, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης

Εκδήλωση εορτασμού Διεθνούς Έτους Χημείας

Υπό την αιγίδα της Ένωσης Ελλήνων Χημικών

Ο σκοπός είναι διττός: Να καταγράψουμε τις σημαντικότερες χημικές

ουσίες, που «κρύβονται» μέσα σε προϊόντα και αντικείμενα, που υπάρχουν στο σπίτι μας

Να προτείνουμε εναλλακτικές –πιο πράσινες– ουσίες, για την αντικατάσταση των χημικών, που καταναλώνουμε αφειδώς.


Αναφερόμαστε στις χημικές ουσίες, που βρίσκονται σ’ ένα κοινό σπίτι και με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή, συνειδητά ή ασυνείδητα.

Σκοπός

Ορισμός


Τα Χημικά

του Μπάνιουτου Σαλονιούτου Γραφείουτου Υπνοδωματίουτου Μπαλκονιού

της Κουζίνας

1. Τα χημικά της Κουζίνας

1. Τα χημικά της Κουζίνας1.1 Καθαριστικά πιάτωνΑφρώδη μίγματα από επιφανειοδραστικές ουσίες. Περιέχουν περίπου 5 - 15% ανιονικά τασιενεργά και < 5% μη-ιονικά.

Δωδεκαβενζοσουλφονικό νάτριο, LAS (ανιονικό γραμμικό)

• Kοκαμιδοπροπυλοβεταϊνη, CAPB (συνθετικό, μη-ιοντικό)

Η Πράσινη λύσηΔιαλύουμε λίγο σαπούνι σε ζεστό νερό και προκειμένου για τα λίπη και τις μυρωδιέςπροσθέτουμε λίγο ξύδι, που δρα ως άριστο αποσμητικό. Τo κόστος και οι συνέπειες θα μειωθούν σημαντικά!

1. Τα χημικά της Κουζίνας1.2 Καθαριστικά φούρνου

Τα χημικά καθαριστικά του εμπορίου περιέχουν ισχυρά αλκαλικά διαλύματα:

• Καυστική σόδα, ΝaOH • Καυστική ποτάσα, ΚOH• Στάχτη σόδας, Na2CO3

Η Πράσινη λύσηΕναλλακτικό φυσικό καθαριστικό: Σε ρηχό τηγάνι βάζουμε 50 mL αμμωνίας και νερό, σε ζεστό φούρνο για 20 λεπτά. Οι βρωμιές θα μαλακώσουν και ο φούρνος καθαρίζεται εύκολα με μια βούρτσα και μαγειρική σόδα (NaHCO3)

Κίνδυνοι χρήσης: Διαλύματα επιβλαβή/θανατηφόρα σε κατάποση ΝaOH : εγκαύματα, μόνιμες βλάβες ή ουλές, τύφλωση Eπικίνδυνη αντίδραση με το Al , που παράγει εύφλεκτο υδρογόνο

1. Τα χημικά της Κουζίνας1.3 Εντομοαπωθητικά

Συνήθη εντομοαπωθητικά:

• DEET (N-διαιθυλο-μετα-τολουαμίδη)

Αιθέριο έλαιο Σιτρονέλας

Ουσίες, που απλώνονται στο δέρμα ή σε άλλες επιφάνειες και αποθαρρύνουν τα έντομα να πλησιάσουν.

DEET

Η Πράσινη λύση

Βασιλικός Λεβάντα Κανέλλα Μέντα Θυμάρι

1. Τα χημικά της Κουζίνας1.4 Υγραέριο

Φιάλες camping gaz: μίγμα προπανίου-βουτανίου σε υψηλή πίεση, (υγροποιημένο αέριο πετρελαίου, LPG).

Χαρακτηριστική μυρωδιά: CH3CH2SH

Κάθε προϊόν με το μίγμα των υδρογονανθράκων:Προπάνιο, προπένιο, n-βουτάνιο, ισοβουτάνιο, μεθυλοπροπένιο, βουτένιο και αιθάνιο.

Κίνδυνοι Χρήσης Υγραερίου:• Ιδιαίτερα εύφλεκτο προϊόν. • Κίνδυνος έκρηξης από απότομη εκτόνωση στο υγροποιημένο υπό πίεση. • Αυστηρές προδιαγραφές και κανονισμοί για τον χειρισμό, αποθήκευση και διάθεσή του.

2. Τα χημικά του Μπάνιου

2. Τα χημικά του Μπάνιου2.1 Υλικά γενικής καθαριότητας – Απορρυπαντικά Σάπωνες: Άλατα με νάτριο λιπαρών οξέων μακράς αλυσίδας, RCOO‒Na+

R: CH3(CH2)10-16

RCOOH + NaOH RCOONa + H2O

RCOOR' + NaOH RCOO‒Na+ + R'OH

Πηγή λιπαρών οξέων ζωικά λίπη και φυτικά έλαια:

Η Πράσινη λύσηEναλλακτικό φυσικό καθαριστικό γενικής χρήσης:

Διαλύουμε σε 4 L ζεστό νερό 50 mL αμμωνίας, 50 mL ξυδιού και 115 mL μαγειρικής σόδας. Προσθέτουμε, λίγες σταγόνες από ένα αγαπημένο μας άρωμα, για να καλύψει τις άλλες μυρωδιές.

2. Τα χημικά του Μπάνιου2.2 Καλλυντικά Σπρέϊ περιποίησης μαλλιών

Πολυμερή μόρια μέσα σε πτητικό διαλύτη. Κατά τον ψεκασμό των μαλλιών επικάθεται πάνω στην τρίχα ένα σκληρό στρώμα του πολυμερούς, αφού πρώτα εξατμιστεί ο διαλύτης.

Παλαιότεροι διαλύτες: CFCs (τοξικοί, καταστροφή στρατοσφαιρικού όζοντος).

Αντικαταστάθηκαν με άλλους, όπως αλκοόλες και υδρογονάνθρακες (εύφλεκτοι).

Μηλεϊνικός ανυδρίτης Πολυδιμεθυλοσιλοξάνιο

Συστατικά: • Πολυβινυλοπυρρολιδόνη, PVP (C6H9NO)n (υδατοδιαλυτό)

• Πολυδιμεθυλοσιλοξάνιο, PDMS (C2H6OSi)n (μη υδατοδιαλυτό-«δυνατό κράτημα»)

• Συμπολυμερή οξικού βινυλίου, CH3COOCH=CH2

2. Τα χημικά του Μπάνιου2.3 Οδοντόκρεμες

Kύρια συστατικά :• Νερό (20-42%) • Ουσίες λείανσης (50%): (Al(OH)3, CaCO3, Ca2HPO4 κ.α.)• Φθόριο (NaF, SnF2, olaflur, Na2PO3F) • Oυσίες απορρυπαντικής δράσης• Ουσίες αντιβακτηριακής δράσης (τρικλοζάνη, ZnCl2·(H2O)x)• Aλκοόλες (γλυκόλη, σορβιτόλη, ξυλιτόλη)

Τρικλοζάνη

Χρησιμοποίηση φυτικών οδοντόκρεμων ή παρασκευή δικών μας με μαγειρική σόδα, αλόη, έλαιο ευκαλύπτου, μύρο, φυτικά εκχυλίσματα (π.χ. φράουλας), αιθέρια έλαια.


Κίνδυνοι χρήσης:Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η τρικλοζάνηδιαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα, ενώ κατά την αντίδρασή της με το χλώριο του νερού της βρύσης σχηματίζεται χλωροφόρμιο, γνωστό καρκινογόνο.

3. Τα χημικά του Σαλονιού

3. Τα χημικά του Σαλονιού3.1 Αποσμητικά χώρου Συστατικά

Κυρίως αρωματικές ουσίες με διάφορα αρώματα φρούτων (γιασεμί, γαρύφαλλο, γεράνι, λεβάντα, κ.α.)Δυστυχώς στα αποσμητικά περιέχονται και η φορμαλδεΰδη, διάφορα αποστάγματα πετρελαίου, π-διχλωροβενζόλιο, λιμονένιο, στηρόλιο.

ΦορμαλδεΰδηΣτηρόλιο

Η Πράσινη λύσηΎπαρξη φυτών, που να απορροφούν τις πτητικές ουσίες. Να αποφεύγουμε τις καύσεις, (κυρίως το κάπνισμα). Το σημαντικότερο από όλα είναι να αερίζουμε καλά τα δωμάτια.

Κίνδυνοι χρήσης:Χημικές ουσίες που επιδεινώνουν το άσθμα, επηρεάζουν την αναπαραγωγή και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για βρέφη και μικρά παιδιά.

4. Τα χημικά του Γραφείου

4. Τα χημικά του Γραφείου4.1 Ηλεκτρονικοί ΥπολογιστέςΟι υπολογιστές «κρύβουν» μια πληθώρα χημικών ενώσεων.

Πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC)

Πολυβρωμιωμένοι διφαινυλεστέρες, σιλικόνες, πυριτικές ενώσεις

Κατά την κατασκευή και την καύση των αποβλήτων και των απορριμμάτων του PVC παράγονται διοξίνες.

Η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, που στηρίζεται στην ανακύκλωση και τη δραστική μείωση των απορριμμάτων, που θα καταλήγουν σε ταφή ή κάψιμο σε ΧΥΤΑ.


4. Τα χημικά του Γραφείου4.2 Λαμπτήρες

Πυρακτώσεως

Είναι μια λάμπα εκκένωσης αερίου, που χρησιμοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια για να διεγείρει τους ατμούς του Hg.

Υπάρχει ένα μεταλλικό νήμα βολφραμίου (W), και αδρανές υπό πίεση αέριο (N2, Ne, Ar).

ΑλογόνουΠεριέχουν μικρή ποσότητα I2 ή Br2 και το γυαλί τους είναι από χαλαζία (SiO2).

Φθορισμού

Ο Hg είναι πολύ τοξικός, γι΄ αυτό και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό τους όταν σπάσουν και στην απόρριψή τους, όταν χαλάσουν.


5. Τα χημικά του Υπνοδωματίου

5. Τα χημικά του Υπνοδωματίου5.1 Σεντόνια, Κουρτίνες, Χαλιά, Κουβέρτες

Βαμβακερά

Οι ίνες του βαμβακιού: 90% κυτταρίνη.

Μεταξωτά

Αποτελούνται από πρωτεΐνες και πρόσθετο SnCl2

Ακρυλικά

Πολυμερή του ακρυλονιτριλίου, με 1.900 μονομερή.

Φιβροΐνη

Κυτταρίνη

5. Τα χημικά του Υπνοδωματίου5.2 Σκωροκτόνα

Καμφορά

Δάφνη καμφοράς στην Ιαπωνία

Ναφθαλίνιο

Η Πράσινη λύσηΈνα φυσικό σκωροκτόνο είναι τα αποξηραμένα άνθη της λεβάντας.

Ένα μάλλινο ρούχο φαγωμένο από σκώρο δεν είναι άχρηστο, αφού το μαλλί μπορεί να ανακυκλωθεί.

Κίνδυνοι χρήσης:Oξεία έκθεση: καταρράκτη στον άνθρωπο. Έκθεση σε μεγάλες ποσότητες: βλάβη ή καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων, σύγχυση, ναυτία, εμετό, κλπ.

6. Τα χημικά του Μπαλκονιού

6. Τα χημικά του Μπαλκονιού6.1 Εντομοκτόνα

Το 1939, ανακαλύπτονται οι ιδιοτήτες DDT.

DDT

Οι επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό αφορούν δυσλειτουργίες

στο ενδοκρινικό σύστημα, καταστροφές στο συκώτι και στο

νευρικό σύστημα.

Στις Η.Π.Α. απαγορεύθηκε το 1972 και στην Ελλάδα το 1977ως αποτέλεσμα βιοσυσσώρευσης σε λιπαρούς ιστούς των οργανισμών.

Η Πράσινη λύσηΡίχνοντας λίγο λάδι λεβάντας δε θα ξαναδούμε μυρμήγκια! Επίσης, μπορούμε να ανακατέψουμε βόρακα με ζάχαρη και να βάλουμε το μίγμα στους χώρους, που συχνάζουν. Το ξύδι τα θανατώνει ακαριαία.

Οικιακά ΧημικάΕπίλογος

Η πρότασή μας είναι: αντικατάσταση των τοξικών χημικών με άλλα μη-τοξικάόχι αλόγιστη χρήση και κατάλληλη προφύλαξη από αυτά όπου δεν μπορούν να αντικατασταθούν.

Θα πρέπει να ξεπεράσουμε το ψυχολογικό φράγμα μεταξύ του «καλού φυσικού» και του «κακού συνθετικού χημικού».

Δε θα πρέπει να διακατεχόμαστε από χημειοφοβεία.


Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Οικιακά Χημικά

Education

Transcript of Οικιακά Χημικά