Εκκλησιαστική τέχνη-Ναοδομία
Transcript of Εκκλησιαστική τέχνη-Ναοδομία
Εκκλησιαστική Τζχνη:
Ναοδομία και αγιογραφία
1/19
• Η εκκληςιαςτική τζχνη ςε κάθε εποχή διαμορφώνει νζουσ τρόπουσ ζκφραςησ επηρεαςμζνη από:
1. Σα γεγονότα τθσ εκκλθςιαςτικισ ιςτορίασ2. Σα δόγματά τθσ3. Σον πολιτιςμό των λαϊν που ςυμπεριλαμβάνει
ςτουσ κόλπουσ
2/19
Οι κυριότερεσ μορφζσ εκκληςιαςτικήσ τζχνησ:
Η ναοδομία Η αγιογραφία
Η υμνολογία
3/19
Ναοδομία
α. Αρχικά οι χριςτιανοί τελοφςαν τθ λατρείασ τουσ ςτο ςπίτι ενόσ πιςτοφβ. όταν ο αρικμόσ τουσ αυξικθκε, τουσ αρκοφςε μια απλι, ευρφχωρθ αίκουςα που τθν ονόμαηαν ευκτήριο οίκο ι κυριακό
4/19
5/19
Βαςιλικι
• Με το τζλοσ των διωγμϊν (4οσ μ.Χ. αι.) άρχιηαν να χτίηουν ναοφσ ςτο ρυκμό τθσ βασιλικής.
• Σο όνομα και το ςχζδιο αυτό το πιραν από τα ρωμαϊκά οικοδομιματα που χρθςιμοποιοφνταν ωσ αγορζσ και δικαςτιρια.
6/19
7/19
• Η κάτοψι τθσ είναι ζνα ορκογϊνιο παραλλθλόγραμμο, χωριςμζνο εςωτερικά ςε κλίτθ, με παράλλθλεσ ςειρζσ από κίονεσ.
8/19
Περίκεντροσ
9/10
Έτςι είναι χτιςμζνθ θ Ροτόντα ςτθ Θεςςαλονίκθ
10/19
Βαςιλικι με τροφλο
• Ο ςυνδυαςμόσ τθσ βαςιλικισ με τον περίκεντρο ναό δθμιοφργθςε τον αρχιτεκτονικό ρυκμό τθσ βαςιλικισ με τροφλο. Αντιπροςωπευτικότερο δείγμα όλων των εποχϊν είναι θ Αγία οφία ςτθν Κωνςταντινοφπολθ.
11/19
• Η καινοτομία του ρυκμοφ αυτοφ βαςίηεται ςτθν επινόθςθ του ςφαιρικοφ τριγϊνου.
• Σα τζςςερα ςφαιρικά τρίγωνα ςυναντϊνται ςτθν οροφι ςχθματίηοντασ μία ςτεφάνθ πάνω ςτθν οποία ςτθρίηεται ο τροφλοσ.
• Αργότερα εμφανίςτθκε ο εγγεγραμμζνοσ ςταυροειδισ με τροφλο.
12/19
Ο ςυμβολιςμόσ των μερϊν του ναοφ
• τον εγγεγραμμζνο ςταυροειδι με τροφλο ναό, το τετράγωνο μζςα ςτο οποίο εγγράφεται ο ςταυρόσ (ςταυρικι κυςία – Ανάςταςθ) ςυμβολίηει τθ γθ.
• Ο τροφλοσ ςυμβολίηει τον ουρανό
• Σα δφο αυτά ςχιματα ςυμβολίηουν το κτιςτό και το άκτιςτο, τθ κεία και τθν ανκρϊπινθ φφςθ του Χριςτοφ.
13/19
Αγιογραφία
• Η ηωγραφικι χρθςιμοποιικθκε από τθν πρϊτθ ςτιγμι τθσ ίδρυςθσ τθσ Εκκλθςίασ.
• τουσ πρϊτουσ αιϊνεσ είχε ςυμβολικό χαρακτιρα (ιχκφσ, αμνόσ, άγκυρα κλπ)
14/19
• Από τον 4ο μ.Χ. αι. ςυγκεκριμζνα πρόςωπα και γεγονότα από τθν Αγία Γραφι, ςε φορθτζσ εικόνεσ, τοιχογραφίεσ και ψθφιδωτά.
15/19
Σεχνοτροπία:
τουσ πρϊτουσ αιϊνεσ ο αγιογράφοσ ηωγράφιηε ελεφκερα και ςφμφωνα με τα πρότυπα τθσ εποχισ αναηθτϊντασ τα πρότυπά του από τθ φφςθ (νατουραλιςμόσ)
16/19
• Μετά τθν εικονομαχία θ αγιογραφικι τζχνθ διαφοροποιείται
• Σα πρόςωπα είναι μοναδικά και αναγνωρίςιμα.
• Η ηωγραφικι δεν δθμιουργεί καινοφργιεσ μορφζσ αλλά αναπαράγει τισ ίδιεσ υπάρχουςεσ.
17/19
• Σα πρόςωπα απομακρφνονται από το φυςικό κόςμο και τα πάντα βρίςκονται μζςα ςτθ χάρθ του Αγίου Πνεφματοσ.
18/19
Εικονογραφικόσ κφκλοσ
• Οι εικόνεσ του ναοφ χωρίηονται ςε εικονογραφικζσ ομάδεσ –κφκλουσ, ανάλογα με τθ ςθμαςία και το κζςθ τουσ ςτο ναό.
• Οι εικόνεσ τθσ ειςόδου, του τροφλου και τθσ κόγχθσ του ιεροφ αποτελοφν το δογματικό κφκλο.
• Οι εικόνεσ του ιεροφ αποτελοφν τον λειτουργικό κφκλο.
• τον ιςτορικό ι εορταςτικό κφκλο ανικουν οι εικόνεσ που βρίςκονται ςτα υπόλοιπα μζρθ του ναοφ.
19/19