Ο πιο καθαρός δρόμος για το Σύμπαν περνάει μέσα από ένα άγριο δάσος -Τζον Μιούιρ -

Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

«Η Π.Ε. δεν είναι τίποτε περισσότερο ή λιγότερο από μια εκπαίδευση των πολιτών που συνίσταται στη δημιουργία πνεύματος προσωπικής στράτευσης και κοινωνικής υπευθυνότητας παράλληλα με μια συστημική αντίληψη της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση...»

O'Riordan T., Environmentalism, Pion Ltd., London

Χαρακτηριστικά της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

*Προσανατολισμός στην επίλυση προβλημάτων *Διεπιστημονική προσέγγιση *Ενσωμάτωση της Π.Ε. στην κοινωνία, άνοιγμα των σχολείων στη ζωή *Επαναληπτικός/περιοδικός χαρακτήρας της Π.Ε.

*Ευαισθητοποίηση στα περιβαλλοντικά θέματα.*Απόκτηση εμπειριών και γνώση του περιβάλλοντος και των περιβαλλοντικών προβλημάτων.*Διαμόρφωση αξιών, ανάπτυξη ενδιαφέροντος για το περιβάλλον και διάθεση για συμμετοχή στη Βελτίωση και την προστασία του.*Απόκτηση ικανοτήτων για τον προσδιορισμό και την επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.*Ανάληψη δράσης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Στόχοι της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Βασικές αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση :*Θεωρεί το περιβάλλον στην ολότητα του, φυσικό και ανθρωπογενές.*Συνιστά μια διαρκή διαδικασία η οποία αρχίζει στην προσχολική ηλικία και συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής.*Υιοθετεί διεπιστημονικές προσεγγίσεις.*Εξετάζει τα κύρια περιβαλλοντικά θέματα υπό μία οπτική τοπική, εθνική, περιφερειακή και διεθνή.*Επικεντρώνεται στις σύγχρονες και μελλοντικές καταστάσεις του περιβάλλοντος λαμβάνοντας υπόψη την ιστορική τους διάσταση.*Εμμένει στην αξία και τις αναγκαιότητες της συνεργασίας.*Μελετά συστηματικά τις περιβαλλοντικές πλευρές της βιομηχανικής και οικονομικής ανάπτυξης.

*Πετυχαίνει τη συμμετοχή των εκπαιδευομένων στον προγραμματισμό της μαθησιακής διαδικασίας και τους δίνει τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις και να δέχονται τις συνέπειες.*Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες.*Βοηθά τους εκπαιδευόμενους στον προσδιορισμό των συμπτωμάτων και των πραγματικών αιτίων των περιβαλλοντικών προβλημάτων.*Τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης κριτικού πνεύματος και των απαραίτητων ικανοτήτων για την επίλυση των προβλημάτων.*Χρησιμοποιεί διάφορους εκπαιδευτικούς χώρους και ποικιλία μεθόδων για την απόκτηση γνώσεων σχετικά με το περιβάλλον, επιμένοντας ιδιαίτερα στις πρακτικές δραστηριότητες και στις προσωπικές εμπειρίες.U.N.E.S.C.O. (éd.), Conférence intergouvernementale sur 1'education relative à 1'environnement, Rapport final (Tbilissi, 14-26 oct. 1977), Paris 1977, ED

Αειφόρος Ανάπτυξη

«Δεν μπορούμε πλέον να δεχτούμε οποιαδήποτε εκδοχή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που να μην είναι ταυτόχρονα και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Breiting (2000)

Αρχές της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη

*Αναγνωρίζει την ποικιλότητα.*Αναπτύσσεται μέσα στο σεβασμό και την ανεκτικότητα της διαφορετικότητας.*Αναγνωρίζει αξίες σε ανοιχτό διάλογο και δεσμεύεται να διατηρήσει το διάλογο αυτό.*Προβάλλει τις αξίες του σεβασμού και της αξιοπρέπειας.*Χτίζει την ανθρώπινη ικανότητα σε όλες τις όψεις της αειφόρου ανάπτυξης.*Χρησιμοποιεί την τοπική (indigenous) γνώση γύρω από τη χλωρίδα και την πανίδα, καθώς και τις αειφόρες γεωργικές πρακτικές, τη χρήση νερού κ.λπ.*Καλλιεργεί την υποστήριξη πρακτικών και παραδόσεων, οι οποίες συμβάλλουν στην αειφορία.*Αναγνωρίζει και εργάζεται με τις διαφορετικές πολιτιστικές προσεγγίσεις της φύσης, της κοινωνίας και του κόσμου.*Χρησιμοποιεί τοπικά μοντέλα επικοινωνίας.

Χαρακτηριστικά της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη

*Διεπιστημονικότητα και ολιστικότητα*Προσανατολισμός στις αξίες*Κριτική σκέψη και επίλυση προβλήματος*Πολλαπλές μέθοδοι*Συμμετοχική λήψη αποφάσεων*Δυνατότητα εφαρμογής*Οπτικά επικεντρωμένη

Θεματολογία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

*Διαχείριση Φυσικών Πόρων*Διατήρηση του Φυσικού Περιβάλλοντος*Υποβάθμιση του Περιβάλλοντος*Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι*Χώρος, Οργάνωση και Χρήση*Ανθρωπογενές Περιβάλλον – Παράμετροι & Υποβάθμιση*Ποιότητα Ζωής

Μεθοδολογίες προσέγγισης*Επίλυση προβλήματος*Project*Συζήτηση*Μελέτη περίπτωσης*Μελέτη στο πεδίο*Χαρτογράφηση εννοιών*Καταιγισμός ιδεών*Επισκόπηση*Βιβλιογραφική έρευνα*Παιχνίδι ρόλων*Διαλογική αντιπαράθεση*Δίλημμα*Ανάλυση και διασαφήνιση αξιών*Έρευνα δράσης και λήψη απόφασης*Περιβαλλοντικός έλεγχος

Διαδικασία σχεδιασμού Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

*Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση - δημιουργία ενδιαφέροντος*Συγκρότηση της Περιβαλλοντικής Ομάδας*Επιλογή του θέματος - Ευαισθητοποίηση - Συνειδητοποίηση*Οργάνωση του προγράμματος - Επιλογή χώρου εργασίας*Ανάλυση περιεχομένου και καθορισμός στόχων*Οργάνωση των ομάδων εργασίας*Εργασία πεδίου – συλλογή πληροφοριών*Επεξεργασία των πληροφοριών*Αλληλοενημέρωση των ομάδων*Σύνθεση*Παρουσίαση και δράση*Αξιολόγηση του προγράμματος

Ἄλλοτε ἡ θάλασσα μᾶς εἶχε σηκώσει στὰ φτερά τηςΜαζί της κατεβαίναμε στὸν ὕπνοΜαζί της ψαρεύαμε τὰ πουλιὰ στὸν ἀγέραΤὶς ἡμέρες κολυμπούσαμε μέσα στὶςφωνὲς καὶ τὰ χρώματαΤὰ βράδια ξαπλώναμε κάτω ἀπ᾿ τὰδέντρα καὶ τὰ σύννεφαΤὶς νύχτες ξυπνούσαμε γιὰ νὰτραγουδήσουμε....

Γιώργος Σαραντάρης

Πηγές υλικού:http://www.kepekozani.grhttp://www.env-edu.grhttp://edu.klimaka.grhttp://www.moec.gov.cyhttp://www.ekke.gr/estia/Inteduc/KousoulasEnvEduApr.pdf