Η πειθώ

ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

Επίκληση στη λογική

Επίκληση στο συναίσθημα

Επίκληση στο ήθος του πομπού / Επίθεση στο ήθος του αντιπάλου

Επίκληση στην αυθεντία

Επίκληση στη Λογική

Μέσα επίκλησης στη λογικήΜέσα επίκλησης στη λογική

επιχειρήματα τεκμήρια

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ (συλλογισμοί)ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ (συλλογισμοί)

1. 1. Διάκριση με κριτήριοΔιάκριση με κριτήριο τη συλλογιστική πορεία τη συλλογιστική πορεία

παραγωγικός επαγωγικός αναλογικός

γενική θέση

συγκεκριμένο συμπέρασμα

ειδικά στοιχεία

γενικό συμπέρασμα

ειδική διαπίστωση

Ειδικό συμπέρασμα

Είδη συλλογισμών

παραγωγικός συλλογισμός (παράδειγμα)παραγωγικός συλλογισμός (παράδειγμα)

1η προκείμενη: γενική θέση

2η: εξειδίκευση

συγκεκριμένο συμπέρασμα

Όσοι καπνίζουν έχουν πολλές πιθανότητες να πάθουν καρκίνο.

Ο Μάριος καπνίζει.

Άρα: ο Μάριος έχει πολλές πιθανότητες να πάθει καρκίνο.

Είδη επαγωγικών συλλογισμών

επαγωγικός συλλογισμός (γενίκευση)επαγωγικός συλλογισμός (γενίκευση)

συγκεκριμένες αποδείξεις

γενική θέση

Το σώμα α θερμαινόμενο διαστέλλεται

Το σώμα β θερμαινόμενο διαστέλλεται

Το σώμα γ θερμαινόμενο διαστέλλεται

Τα α, β, γ…είναι μέταλλα

Άρα: Τα μέταλλα θερμαινόμενα διαστέλλονται

Είδη επαγωγικού συλλογισμού

επαγωγικός συλλογισμός (αίτιο αποτέλεσμα)επαγωγικός συλλογισμός (αίτιο αποτέλεσμα)

συγκεκριμένα

στοιχεία (αίτια)

γενικό συμπέρασμα

(αποτέλεσμα)

1. Έχει σύννεφα.

(Έχει κρύο.

Έχει χαμηλή βαρομετρική πίεση).

Άρα: Θα βρέξει.

2. Το νερό βράζει.

Άρα: Έχει θερμοκρασία 100ο.

αλλά και: Το νερό έχει θερμοκρασία 100ο.

Άρα: το νερό βράζει.

Είδη επαγωγικού συλλογισμού

αναλογικός συλλογισμός (παράδειγμα) αναλογικός συλλογισμός (παράδειγμα)

Συγκεκριμένα στοιχεία

συγκεκριμένο συμπέρασμα

Το 3ο Λύκειο στεγάζεται σε καινούργιο κτήριο και έχει αίθουσα προβολών.

Το 4ο Λύκειο στεγάζεται στο ίδιο κτήριο.

Άρα: και το 4ο Λύκειο θα έχει αίθουσα προβολών.

Α. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ (συλλογισμοί)

Διάκριση με κριτήριο το είδος των προκειμένων

κατηγορικόςκατηγορικός υποθετικόςυποθετικός διαζευκτικόςδιαζευκτικός Κανένας επιστήμονας δεν πιστεύει στα μάγια.

Η κα Κούλα είναι επιστήμονας.

Άρα:

Η κα Κούλα δεν πιστεύει στα μάγια.

Αν Αν είμαι πρόεδρος, είμαι διάσημος.

Είμαι πρόεδρος.

Άρα:

Είμαι διάσημος.

Το μωρό που θα γεννηθεί είναι ήή αγόρι ή κορίτσι.

Δεν είναι αγόρι.

Άρα:

Είναι κορίτσι.

Ασκήσεις

- Κανένας στον κόσμο σήμερα δεν είναι πραγματικά ευτυχισμένος.

- Άρα, φαίνεται ότι οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι για την ευτυχία.

Ειδικές διαπιστώσεις

Γενικό συμπέρασμα

= επαγωγικός

- Η Ιουλιέτα στο έργο του Σαίξπηρ δεν ήταν ούτε δεκατεσσάρων χρονών.

- Οι Εβραίες κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα ήταν συνήθως παντρεμένες στα δεκατρία.

- Πολλές Ρωμαίες κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν παντρεμένες στα δεκατρία τους ή νεότερες.

- Άρα, πολλές γυναίκες τα παλαιότερα χρόνια παντρευόντουσαν πολύ νέες.

Ειδικές περιπτώσεις - παραδείγματα

Γενικό συμπέρασμα

=

επαγωγικός

- Όπως ο κατασκευαστής μαχαιριών είναι υπεύθυνος μόνο για την ποιότητα του προϊόντος του και όχι για την ενδεχόμενη φονική χρήση του, έτσι και ο επιστήμονας είναι υπόλογος μόνο για την ορθότητα των ανακαλύψεών του και όχι για τη βλαβερή αξιοποίησή τους. Και όπως δεν μπορεί να κατηγορείται ο πρώτος στην περίπτωση ενός φόνου, έτσι δεν μπορεί να κατηγορείται και ο δεύτερος στην περίπτωση, για παράδειγμα, ενός πολέμου.

Ειδικό

Ειδικό

=

αναλογικός

- Όπου απουσιάζει ο ανταγωνισμός ο άνθρωπος δεν πλουτίζει τα εφόδιά του

Ανταγωνισμός = αίτιο

Ο άνθρωπος δεν πλουτίζει τα εφόδιά του = αποτέλεσμα

(Η πρόταση αυτή περιέχει μόνο το συμπέρασμα, ο συλλογισμός που οδήγησε σ’ αυτό πρέπει να εννοηθεί)

Αίτιο – αποτέλεσμα=

Επαγωγικός συλλογισμός=

πώς σχηματίστηκε; Παρατηρώ σε

διάφορες περιπτώσεις ότι….

Από αυτές τις περιπτώσεις καταλήγω σε ένα γενικό συμπέρασμα.

• Όπου απουσιάζει ο ανταγωνισμός ο άνθρωπος δεν πλουτίζει τα εφόδιά του.

• Σε παλιότερες εποχές απουσίαζε το ανταγωνισμός.

• Άρα, ο άνθρωπος σε παλιές εποχές δεν πλούτιζε τα εφόδιά του.

Βασίζομαι σε μια γενική αρχή/ κρίση/ άποψη

Και με βάση αυτήν εξάγω ένα ειδικό συμπέρασμα

= Παραγωγικός

Αξιολόγηση επιχειρήματος

- Τα τελευταία είκοσι χρόνια τα παιδιά παρακολουθούν όλο και πιο πολύ τηλεόραση.

- Την ίδια χρονική περίοδο, τα αποτελέσματα των εξετάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια παρουσιάζουν σταθερή πτώση.

- Η παρακολούθηση της τηλεόρασης φαίνεται να καταστρέφει το μυαλό.

Στηρίζομαι σε ειδικές διαπιστώσεις και καταλήγω σε ένα γενικό συμπέρασμα/ κρίση

(δε στηρίζομαι σε μια θεωρία/άποψη)

=επαγωγή

Αξιολόγηση επιχειρήματος

- Οι άνθρωποι που τρώνε πρωινό ζούνε περισσότερα χρόνια.

Αίτιο (πρωινό)– αποτέλεσμα

(μακροβιότητα) =

επαγωγή