Γεώργιος Δροσίνης

Θαλασσινά τραγούδια

Κατερίνα Προκοπίου

Γλυκά φυσά ο μπάτης,η θάλασσα δροσίζεται,στα γαλανά νερά τηςο ήλιος καθρεφτίζεται·

και λες πως παίζουν μ’ έρωταπετώντας δίχως έννοια ψαράκια χρυσοφτέρωτασε κύματ’ ασημένια

Στου καραβιού το πλάιένα τρελό δελφίνιγοργόφτερο πετάει και πίσω μας αφήνει·

και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτιμε τους αφρούς του ζώνεταικαι μας γυρνά την πλάτη.

Χιονοπλασμένοι γλάροι,πόχουν φτερούγια ατίμητακαι για κανένα ψάριτα μάτια τους ακοίμητα,στα ξάρτια τριγυρίζονταςακούραστοι πετούνεή με χαρά σφυρίζονταςστο πέλαγος βουτούνε.

Και γύρω καραβάκιαστη θάλασσ’ αρμενίζουνσαν άσπρα προβατάκιαπου βόσκοντας γυρίζουνμε χαρωπά πηδήματαστους κάμπους όλη μέρα,κι έχουν βοσκή τα κύματα,βοσκό τους τον αέρα.

1η εικόνα: θαλασσογραφία: Κυρίαρχο στοιχείο = ο ήλιος που καθρεφτίζεται στα γαλανά νερά

2η εικόνα κινητικήΚυρίαρχο στοιχείο = τα ψάρια

3η εικόνα κινητικήΚυρίαρχο στοιχείο = το δελφίνι

Γλυκά φυσά ο μπάτης,η θάλασσα δροσίζεται,στα γαλανά νερά τηςο ήλιος καθρεφτίζεται·και λες πως παίζουν μ’ έρωταπετώντας δίχως έννοια ψαράκια χρυσοφτέρωτασε κύματ’ ασημένια

Στου καραβιού το πλάιένα τρελό δελφίνιγοργόφτερο πετάει και πίσω μας αφήνει· και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτιμε τους αφρούς του ζώνεταικαι μας γυρνά την πλάτη.

Χιονοπλασμένοι γλάροι,πόχουν φτερούγια ατίμητακαι για κανένα ψάριτα μάτια τους ακοίμητα,στα ξάρτια τριγυρίζονταςακούραστοι πετούνεή με χαρά σφυρίζονταςστο πέλαγος βουτούνε.

Και γύρω καραβάκιαστη θάλασσ’ αρμενίζουνσαν άσπρα προβατάκιαπου βόσκοντας γυρίζουνμε χαρωπά πηδήματαστους κάμπους όλη μέρα,κι έχουν βοσκή τα κύματα,βοσκό τους τον αέρα.

4η εικόνα κινητικήΚυρίαρχο στοιχείο = οι γλάροι

5η εικόνα: θαλασσογραφία: κυρίαρχο στοιχείο = καραβάκια

6η εικόνα : εικόνα του κάμπου: κυρίαρχο στοιχείο = προβατάκια

εικόν

ες

Η ταύτιση του κόσμου της θάλασσας με τον κόσμο της στεριάς

Στην 4η στροφή έχουμε μια παρομοίωση όπου:

Καραβάκια – άσπρα πρόβαταΑρμενίζουν – γυρίζουν με χαρωπά πηδήματαΣτη θάλασσα – στους κάμπουςΤα κύματα – βοσκήΑέρας – βοσκός

Με την παρομοίωση δίνεται η ενότητα της φυσιογνωμίας του ελληνικού κόσμου, στον οποίο συνυπάρχουν οι θάλασσες με τους κάμπους, οι ναυτικοί με τους κτηνοτρόφους

Γλυκά φυσά ο μπάτης,η θάλασσα δροσίζεται,στα γαλανά νερά τηςο ήλιος καθρεφτίζεται·και λες πως παίζουν μ’ έρωταπετώντας δίχως έννοια ψαράκια χρυσοφτέρωτασε κύματ’ ασημένια

Στου καραβιού το πλάιένα τρελό δελφίνιγοργόφτερο πετάει και πίσω μας αφήνει· και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτιμε τους αφρούς του ζώνεταικαι μας γυρνά την πλάτη.

Χιονοπλασμένοι γλάροι,πόχουν φτερούγια ατίμητακαι για κανένα ψάριτα μάτια τους ακοίμητα,στα ξάρτια τριγυρίζονταςακούραστοι πετούνεή με χαρά σφυρίζονταςστο πέλαγος βουτούνε.

Και γύρω καραβάκιαστη θάλασσ’ αρμενίζουνσαν άσπρα προβατάκιαπου βόσκοντας γυρίζουνμε χαρωπά πηδήματαστους κάμπους όλη μέρα,κι έχουν βοσκή τα κύματα,βοσκό τους τον αέρα.

Επίθετα που δηλώνουνχρώμα

Επίθετα που δηλώνουνιδιότητα

Σύνθετα επίθετα

γαλανά ασημένια

άσπρα

τρελόατίμητα

ακοίμηταακούραστοι

χαρωπά

χρυσοφτέρωταγοργόφτερο

χιονοπλασμένοι

Υποκοριστικά

ψαράκιακαραβάκια

προβατάκια

Σχήματα λόγου

Μεταφορές Παρομοιώσεις

Γλυκά φυσά ο μπάτηςΟ ήλιος καθρεφτίζεταιΨαράκια χρυσοφτέρωταΚύματα ασημένιαΤρελό δελφίνι(δελφίνι) γοργόφτερο πετάειΤης θάλασσας το άτιΜε τους αφρούς του ζώνεταιΧιονοπλασμένοι γλάροι

λες πως παίζουνσαν να καμαρώνεταισαν άσπρα προβατάκια

Εκφραστικά μέσα

Γλυκά φυσά ο μπάτης, (α)η θάλασσα δροσίζεται, (β)στα γαλανά νερά της (α)ο ήλιος καθρεφτίζεται· (β)και λες πως παίζουν μ’ έρωτα (γ)πετώντας δίχως έννοια (δ)ψαράκια χρυσοφτέρωτα (γ)σε κύματ’ ασημένια (δ)

Στου καραβιού το πλάιένα τρελό δελφίνιγοργόφτερο πετάει και πίσω μας αφήνει· και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτιμε τους αφρούς του ζώνεταικαι μας γυρνά την πλάτη.

Χιονοπλασμένοι γλάροι,πόχουν φτερούγια ατίμητακαι για κανένα ψάριτα μάτια τους ακοίμητα,στα ξάρτια τριγυρίζονταςακούραστοι πετούνεή με χαρά σφυρίζονταςστο πέλαγος βουτούνε.

Στροφές : 4 οχτάστιχες

Στίχοι : ιαμβικοί εφτασύλλαβοι και οχτασύλλαβοι ίαμβος : ( u - )

Ομοιοκαταληξία: πλεχτή (αβ αβ γδ γδ)

Και γύρω καραβάκιαστη θάλασσ’ αρμενίζουνσαν άσπρα προβατάκιαπου βόσκοντας γυρίζουνμε χαρωπά πηδήματαστους κάμπους όλη μέρα,κι έχουν βοσκή τα κύματα,βοσκό τους τον αέρα.

Στιχουργικές παρατηρήσεις

Χαρακτηριστικά παραδοσιακής ποίησης

● καθαρότητα νοημάτων

● έλλογη και λυρική διατύπωση

● μέτρο

● ομοιοκαταληξία

Γεώργιος Δροσίνης

Βιογραφία :http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%94%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%82

Ποιήματα και πεζάhttp://users.uoa.gr/~nektar//arts/poetry/gewrgios_drosinhs_poems.htm

http://www.youtube.com/watch?v=h0Yp7R2VIM0&feature=relatedΘάλασσα Πλατιά - Αλίκη Βουγιουκλάκη

http://www.youtube.com/watch?v=csy5kuF2AdI&feature=related Θάλασσα πλατιά : Μάνος Χατζηδάκις – Σαββίνα Γιαννάτουhttp://www.youtube.com/watch?v=9QiGqrg0_bg&feature=related Θάλασσα πλατιά : Μάριος Φραγκούλης - Θάλασσα πλατιά

Θάλασσα πλατιάσ' αγαπώ γιατί μου μοιάζειςθάλασσα βαθιάμια στιγμή δεν ησυχάζειςλες κι έχεις καρδιάτη δικιά μου την μικρούλα την καρδιά

Όνειρα τρελάπου πετούν στο κύμα πάνωφτάνουν στην καρδιάκαι τα νιάτα μας ξυπνάνεόνειρα τρελάκαι οι πόθοι φτερουγίζουν σαν πουλιά

Έχω έναν καημόπου με τρώει γλυκά και με λιώνειέχω ένα καημό θα 'ρθω να στον πωαδερφή μου εσύ θάλασσα που σ' αγαπώ

Κύματα πουλιάστα ταξίδια σας που πάτετα αλαργινά την κρυφή μου λύπη πάρτεκι απο 'κει μακριάνα μου φέρετε κι εμένα τη χαρά

Τραγούδια με θέμα τη θάλασσα

http://www.youtube.com/watch?v=6nX7bczIWbY Μ. Χατζιδάκις - Σαβίνα Γιαννάτου - Το πέλαγο είναι βαθύ

Μουσική & Στίχοι Μάνος Χατζιδάκις Από τον δίσκο "Ορχήστρα των Χρωμάτων - Τραγούδια του Αιγαίου« Το πέλαγο είναι βαθύ, κι η αγάπη είναι μεγάληέχω έναν πόνο στην ψυχή και ποιος θα μου τον βγάλει

Το πέλαγο είναι γλυκό,χάδι μαζί και δάκρυκαι με κυλάει αφρίζονταςστου ορίζοντα την άκρη.

Το πέλαγο είναι παιδί, τρέχει και δεν το φτάνωπαιδί και στην αγάπη του, που σαν παιδί το χάνω.

Να μας πάρεις μακριάνα μας πας στα πέρα μέρηφύσα θάλασσα πλατιάφύσα αγέρι φύσα αγέρι

http://www.youtube.com/watch?v=OQPiQpfA6ls&feature=related Διονύσης Σαββόπουλος - Θαλασσογραφία

Σενάριο μαθήματος

Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και αναλαμβάνουν τις παρακάτω εργασίες:

1η ομάδα: Να εντοπίσετε τις εικόνες του ποιήματος καθώς και το κυρίαρχο στοιχείο της κάθε εικόνας.

2η ομάδα: (α) Να δώσετε από έναν τίτλο σε κάθε στροφή του ποιήματος(β) Να βρείτε με ποιο εκφραστικό μέσο συσχετίζεται ο κόσμος της θάλασσας με τον κόσμο της στεριάς και ποια στοιχεία των δύο κόσμων αντιστοιχίζονται στην τελευταία στροφή;

3η ομάδα: (α) Τα εκφραστικά μέσα που κυριαρχούν στο ποίημα είναι τα επίθετα, τα υποκοριστικά και οι μεταφορές. Να τα εντοπίσετε.

(β) Να σχολιάσετε τη στιχουργική και την ομοιοκαταληξία του ποιήματος

Η ολομέλεια της τάξης

● Αν θα ζωγραφίζατε τη θαλασσογραφία του ποιήματος τι χρώματα θα χρησιμοποιούσατε; Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.

● Να ακούσετε τα παρακάτω τραγούδια και να σχολιάσετε το πώς παρουσιάζεται η θάλασσα στο καθέναhttp://www.youtube.com/watch?v=h0Yp7R2VIM0&feature=related Θάλασσα Πλατιά - Αλίκη Βουγιουκλάκη

http://www.youtube.com/watch?v=6nX7bczIWbY Μ. Χατζιδάκις - Σαβίνα Γιαννάτου - Το πέλαγο είναι βαθύ

http://www.youtube.com/watch?v=OQPiQpfA6ls&feature=related Διονύσης Σαββόπουλος - Θαλασσογραφία

● Να αναζητήσετε την ερμηνεία της λέξης «ειδύλλιο» καθώς και την ερμηνεία των άγνωστων λέξεων του ποιήματος στη διεύθυνση http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/dictonlinetri.htm

● Να διαβάσετε τη βιογραφία του Γ. Δροσίνη http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%94%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%82

και να συμπληρώσετε: Ο Γεώργιος Δροσίνης (…………………………) ήταν έλληνας ……………………………., ……………………… και …………………………................…. Η πρώτη ποιητική του συλλογή ………………………………………………….σηματοδότησε την εμφάνιση της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Γεννήθηκε στην ……………………..από γονείς Μεσολογγίτες. Σπούδασε ……………………στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και μεταγράφηκε στη φιλοσοφική σχολή. συνέχισε τις σπουδές του στην Ιστορία της Τέχνης στο εξωτερικό. Ανήκε στον κύκλο των προοδευτικών ποιητών (μαζί με τους Νίκο Καμπά και Κωστή Παλαμά), που επεδίωκαν να ανανεώσουν τον ποιητικό λόγο και να καθιερώσουν την ……………………………………..ως επίσημη γλώσσα της λογοτεχνίας.

● Να διαβάσετε κι άλλα ποιήματα του Γ. Δροσίνηhttp://users.uoa.gr/~nektar//arts/poetry/gewrgios_drosinhs_poems.htm Και να ακούσετε τη μελοποίηση του ποιήματος του Γ. Δροσίνη «Η αμυγδαλιά»http://www.youtube.com/watch?v=h4a_3_EYqY8&feature=related

Κατερίνα Προκοπίου