Ο ναός του Αγίου Αθανασίου στον Εύοσμο

Υπεύθυνοι Καθηγητές: Αφροδίτη Διαμαντοπούλου, Γιάννης Δασκαλάκης

Φωτογραφίες – Χρονολόγιο Προγράμματος

Στόχοι του προγράμματος Να γνωρίσουν τα παιδιά το ναό

του Αγίου Αθανασίου που είναι ο παλαιότερος μεταβυζαντινός ναός της Δυτικής Θεσσαλονίκης.

Να μάθουν την ιστορία του ναού, να ασχοληθούν με τη δομή και τις αγιογραφίες του, να έλθουν σε επαφή πρόσωπα που ασχολήθηκαν με το ναό και να γνωρίσουν την έντονη δραστηριότητα που αναπτύσσεται στα πλαίσια του ναού.

Να δημιουργήσουν ένα ντοκυμαντέρ για τον ναό.

Συζητήσαμε τους στόχους του προγράμματος και δημιουργήσαμε ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του.

Συγκεντρώσαμε πληροφορίες για τον ναό του Αγίου Αθανασίου μέσα από βιβλιογραφικές πηγές αλλά και από το Διαδύκτιο.

Την Κυριακή 13-1-2013 επισκεφθήκαμε για πρώτη φορά τον Άγιο Αθανάσιο κατά την διάρκεια της θείας λειτουργίας με σκοπό μια πρώτη επαφή με τον ναό και τον περιβάλλοντα χώρο καθώς και κάποιες δοκιμαστικές λήψεις.

Στην συνέχεια πήγαμε στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου όπου συζητήσαμε τις εντυπώσεις μας, αξιολογήσαμε τις λήψεις που κάναμε και έγινε μία πρώτη γνωριμία με το λογισμικό επεξεργασίας video.

Παρακολουθήσαμε και βιντεοσκοπήσαμε την τελετή έναρξης των εργασιών ανέγερσης της Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων «ΕΣΤΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» στον προαύλιο χώρο του ναού του Αγίου Αθανασίου, πού έγινε παρουσία του Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, του Πρόεδρου του Ιδρύματος Παπαγεωργίου κ. Ν. Παπαγεωργίου και άλλων επισήμων.

Το υλικό της βιντεοσκόπησης μας ζητήθηκε από εκπρόσωπο του Ιδρύματος Παπαγεωργίου, γεγονός για το οποίο λάβαμε και ευχαριστήριο επιστολή εκ μέρους του Προέδρου του.

Στην επίσκεψή μας αυτή, συναντήσαμε τον προϊστάμενο του ναού πατέρα Γ. Μίλκα ο οποίος μας μίλησε για το ρόλο του ναού στην ευρύτερη περιοχή διαχρονικά και για τη γενικότερη δραστηριότητά του τα τελευταία χρόνια. Εκεί μας καλωσόρισαν και φιλοξενούμενοι του ξενώνα που διαθέτει ο ναός για ασθενείς που έρχονται για θεραπείες στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης απ’ όλη την Ελλάδα καθώς και η υπεύθυνη της οργάνωσης συσσιτίου 400 ατόμων που λειτουργεί στα πλαίσια του ναού και μας ενημέρωσε για τη δραστηριότητα αυτή του ναού.

Παρατηρήσαμε εργάτες που εργάζονταν στην αναπαλαίωση του ναού, ρωτήσαμε γι’ αυτήν και ανέλαβε να μας μιλήσει ο υπεύθυνος της αναπαλαίωσης πατέρας Γ. Μηλούσης .

Μας εξήγησε πώς κατασκευάζονταν παλαιότερα οι ναοί και πώς ξεκίνησε η επαναφορά του ναού του Αγίου Αθανασίου στην αρχική του εξωτερική μορφή, αναδεικνύοντας τις όμορφες πέτρες που βρισκόταν κάτω από αλλεπάλληλα στρώματα σοβά.

Η επίσκεψη συνεχίστηκε με την ξενάγηση από τον πατέρα Γεώργιο Μίλκα στο εσωτερικό του ναού.

Είδαμε το χώρο, θαυμάσαμε τις εικόνες του ναού και ακούσαμε πώς αποκαλύφθηκαν τυχαία πριν από λίγα χρόνια οι τοιχογραφίες στο ιερό καθώς και για τον αγιογράφο που αγιογράφησε το ναό το 1819, το Μ. Λάμπου από την Κολακιά, χωριό με παράδοση αγιογράφων.

Το απόγευμα της 15ης Μαρτίου συναντηθήκαμε στο ναό με τον Δρα Θεολογίας και Διευθυντή του Διαπολιτισμικού Λυκείου Ευόσμου Κ. Παπαδάκη . Ο κ. Παπαδάκης μας μίλησε για την Ιστορία της περιοχής πριν την κατασκευή του ναού καθώς και για την ενδιαφέρουσα παράδοση που διασώζεται σχετικά με τον κτήτορα του ναού, τον κρυπτοχριστιανό Αλή.

Μας ενημέρωσε σχετικά με τα στοιχεία που αρχικά δήλωναν ότι ο ναός άρχισε να κτίζεται το 1817 κι αποπερατώθηκε το 1819 τα οποία όμως μετά τις εργασίες αναπαλαίωσης κι εξαιτίας επιγραφών που αποκαλύφθηκαν επαναπροσδιορίζουν την ανέγερση του ναού νωρίτερα από το 1817.

Στη συνέχεια συναντήσαμε τον Α. Αδάμ, πολιτικό μηχανικό κι εκπαιδευτικό του Διαπολιτισμικού Λυκείου Ευόσμου ο οποίος αναφέρθηκε στα αρχιτεκτονικά στοιχεία του ναού.

Επίσης μας ενημέρωσε για το project που πραγματοποίησε με τους μαθητές του για το ίδιο θέμα.

Η τελευταία επίσκεψή μας στο ναό είχε διαφορετικό χαρακτήρα. Αποφασίσαμε να συμμετάσχουμε στο έργο αγάπης του ναού.

Συγκεντρώσαμε τρόφιμα και κατόπιν συνεννόησης συμμετείχαμε στην προετοιμασία, στο μαγείρεμα και στη διανομή συσσιτίου για τους 400 άπορους της ενορίας .

Καταπληκτική εμπειρία!!!

Την ίδια μέρα με τη βοήθεια του νεωκόρου βρήκαμε και εξερευνήσαμε τα αρχεία του ναού, το βιβλίο των πρακτικών, των θανάτων κλπ από τις αρχές του αιώνα.

Η παρουσίαση του προγράμματος, όπως και των υπόλοιπων πολιτιστικών προγραμμάτων, έγινε στο σχολείο, τόσο προς τους μαθητές όσο και προς το σύλλογο διδασκόντων κατά τη διάρκεια των πολιτιστικών εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 14 Μαΐου 2013.

Στην τελική συνάντηση της ομάδας συζητήσαμε την όλη πορεία του προγράμματος και το βαθμό υλοποίησης των στόχων που είχαμε θέσει.

Καταλήξαμε ότι γενικά οι στόχοι επιτεύχθηκαν κυρίως σε ό,τι αφορά την έρευνα και την συγκέντρωση υλικού.

Ως ιδιαίτερα σημαντική θώρησαν οι μαθητές την συμμετοχή τους στην προετοιμασία και διανομή του συσσιτίου παρότι ή δραστηριότητα αυτή δεν ήταν στο αρχικό μας σχεδιασμό.

Ωστόσο, παρά το πλούσιο βιντεοσκοπημένο υλικό δεν καταφέραμε να ολοκληρώσουμε το ντοκιμαντέρ.

Ως κυριότερους λόγους θεωρήσαμε την έλλειψη προηγούμενης εμπειρίας και το γεγονός ότι οι επισκέψεις και συνεντεύξεις έγιναν σχετικά αργά μέσα στο σχολικό έτος, κυρίως λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων των ειδικών.