წოდებრივ წარმომადგენლობითი...

12
წწწწწწწწ-წწწწწწწწწწწწწწწწწ წწწწწწწწ-წწწწწწწწწწწწწწწწწ წწწწწწწწწ წწწწწწწწ წწწწწწწწწ წწწწწწწწ წწწწწწწწ. წწწწწწწწ. წწწწწწწ წწწწწწწ წწწწწწწწწწ წწწწწწწწწწ წწწწწწწწ წწწწწწწწ წწწწწწწწწწ წწწწწწწწწწ წწწწწწ წწწწწწწ წწწწწწ წწწწწწწ წწწწწწწწწწ.წწწწწწწწ 43-წ წწწწწწწწწწ.წწწწწწწწ 43-წ წწწწწწ წწწწწ. წწწწწწ წწწწწ. XI XI წწწწწწ წწწწწწ წწწწწწწწ წწწწწწ წწწწწწწწ წწწწწწ წწწწწწწწწწწწ. წწწწწწწწწწწწ. წწწწწწწწ წწწწწწწწ:წწწწ წწწწწწწწ წწწწწწწწ:წწწწ წწწწწწწ წწწწწწწ

Transcript of წოდებრივ წარმომადგენლობითი...

Page 1: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

-წოდებრივ-წოდებრივ წარმომადგენლობითი წარმომადგენლობითი

ორგანოები ევროპაში ორგანოები ევროპაში .ესპანეთი.ესპანეთი ინგლისი ინგლისი საფრანგეთისაფრანგეთი გერმანიაგერმანია საქართველოსაქართველო

ტიციან ტაბიძის ტიციან ტაბიძის. 43-სახელობისქ თბილისის. 43-სახელობისქ თბილისის

. ე საჯარო სკოლა . ე საჯარო სკოლა XI XI კლასის მოსწავლე ნანუკა კლასის მოსწავლე ნანუკა

. დემეტრაშვილი. დემეტრაშვილი : ისტორიის პედაგოგი ნინო : ისტორიის პედაგოგი ნინო

აბულაძე აბულაძე

Page 2: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

სახალხო სახალხოწარმომადგენლობიწარმომადგენლობი

თი ორგანო თი ორგანო არსებობდა ჯერ არსებობდა ჯერ

კიდევ ძველ კიდევ ძველ... :რომში ესენი იყო... :რომში ესენი იყო

;სახალხო კრება ;სახალხო კრება ;უხუცესთა საბჭო ;უხუცესთა საბჭო ;სენატი;სენატი

ცივილიზაციის ცივილიზაციის დასაბამიდან დღემდე დასაბამიდან დღემდე

არსებულ მმართველ არსებულ მმართველ ორგანოებს შორის რომის ორგანოებს შორის რომის

სენატმა ყველაზე დიდხანს სენატმა ყველაზე დიდხანს, იარსება მისი შექმნის, იარსება მისი შექმნის შესახებ ზუსტი ისტორიული შესახებ ზუსტი ისტორიული

, წყაროები არ მოგვეპოვება , წყაროები არ მოგვეპოვება მაგრამ თქმულებების მაგრამ თქმულებების

თანახმად იგი რომის თანახმად იგი რომის . დასაბამიდან არსებობდა . დასაბამიდან არსებობდა

სენატმა თავისი ფუნქციები სენატმა თავისი ფუნქციები III-IV დაკარგა მხოლოდ III-IV დაკარგა მხოლოდ

საუკუნეების მიჯნაზე საუკუნეების მიჯნაზე

Page 3: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

parlement. parler ლაპარაკიparlement. parler ლაპარაკი

პპარლამენტიარლამენტი  საკანონმდებლო  საკანონმდებლო ორგანოს აღმ ორგანოს აღმნნ იშვნელად იშვნელად

განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, გამოიყენება სადაც ხელისუფლება, გამოიყენება სადაც ხელისუფლება

, გაერთიანებული სამეფოს მსგავსად , გაერთიანებული სამეფოს მსგავსად . ვესტმინსტერის სისტემაზეა აწყობილი . ვესტმინსტერის სისტემაზეა აწყობილი

სახელი მიღებულია ფრანგული სახელი მიღებულია ფრანგული სიტყვიდან სიტყვიდან parlementparlement, ლაპარაკის, ლაპარაკის

('parler)('parler)  - . პროცესი განხილვა ტერმინი  - . პროცესი განხილვა ტერმინი შემოღებულ იქნა იმ შეხვედრების შემოღებულ იქნა იმ შეხვედრების

, აღსანიშნავად სადაც მიმდინარეობდა, აღსანიშნავად სადაც მიმდინარეობდა.განხილვა.განხილვა

Page 4: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

შუა საუკუნეებში შუა საუკუნეებში პარლამენტმა პარლამენტმა

მიიღო ქონებრივ მიიღო ქონებრივწარმომადგენლობიწარმომადგენლობი

. თი სისტემის სახე . თი სისტემის სახე მის როლს მის როლს

ასრულებდა ისეთი ასრულებდა ისეთი, ორგანოები, ორგანოები:როგორიცაა:როგორიცაა

კორტესები კორტესები( )ესპანეთი( )ესპანეთი

პარლამენტი პარლამენტი( )ინგლისი( )ინგლისი

გენერალური გენერალური შტატები შტატები

( )საფრანგეთი( )საფრანგეთი

Page 5: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

კორტესები ესპანეთში კორტესები ესპანეთში

შუა საუკენეების ესპანეთში სამეფო ხელისუფლებასთან შუა საუკენეების ესპანეთში სამეფო ხელისუფლებასთან - -ერთად მოქმედებდა კორტესები რეგიონული წოდებრივ - -ერთად მოქმედებდა კორტესები რეგიონული წოდებრივ

. წარმომადგენლობითი ორგანოები კასტილიის მეფეებს . წარმომადგენლობითი ორგანოები კასტილიის მეფეებსXIXI -- ;ს დან ჰქონდათ ტრადიცია მოეწვიათ ასამბლეები-- ;ს დან ჰქონდათ ტრადიცია მოეწვიათ ასამბლეები

1188 წელს ჩაეყარალეონის სამეფოში საფუძველი1188 წელს ჩაეყარალეონის სამეფოში საფუძველი;კორტესებს;კორტესებს

1230 წელს შეიქმნა კასტილიისა დალეონის სამეფოს1230 წელს შეიქმნა კასტილიისა დალეონის სამეფოს ; , ერთიანი კორტესები მათი ძალა დიდი არ იყო მეფეს ; , ერთიანი კორტესები მათი ძალა დიდი არ იყო მეფეს

, შეეძლო მის მოწვევაც და დათხოვნაც კორტესი , შეეძლო მის მოწვევაც და დათხოვნაც კორტესი ;აკონტროლებდა სახელმწიფოფინანსებს ;აკონტროლებდა სახელმწიფოფინანსებს

Page 6: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

,, თავისუფლების დიდი,, თავისუფლების დიდი” ქარტია ინგლისი” ქარტია ინგლისი

თანამედროვე თანამედროვე პარლამენტის პარლამენტის

სამშობლოდ ითვლება სამშობლოდ ითვლება. ინგლისი ჯონ. ინგლისი ჯონ

1215 უმიწაწყლომ 1215 უმიწაწყლომ წელს იძულებით წელს იძულებით

მოაწერა მოაწერა ,,ხელი თავისუფლები ,,ხელი თავისუფლები

”, ს დიდ ქარტიას ”, ს დიდ ქარტიას , რომლის მიხედვით , რომლის მიხედვით

მეფეს არ ჰქონდა მეფეს არ ჰქონდა უფლებაშემოეტანა უფლებაშემოეტანა

ახალი ბეგარა სამეფო ახალი ბეგარა სამეფო საბჭოს საბჭოს

გაადწყვეტილების გაადწყვეტილების ...გარეშე ...გარეშე

Page 7: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

ინგლისი არის პირველი ინგლისი არის პირველი , ქვეყანა რომელშიც , ქვეყანა რომელშიც

პარლამენტმა აიღო პარლამენტმა აიღო ძალაუფლება საკუთართავზე ძალაუფლება საკუთართავზე........

12651265 , წელს მოწვეულ იქნა საბჭო რომელსაც , წელს მოწვეულ იქნა საბჭო რომელსაც ესწრებოდნენ სხვადასხვა სოფლისა თუ ესწრებოდნენ სხვადასხვა სოფლისა თუ

  ( ქალაქის წარმომადგენლები ორი რაინდი და  ( ქალაქის წარმომადგენლები ორი რაინდი და ). ორი მოქალაქე თითო ერთეულიდან ამ საბჭოს ). ორი მოქალაქე თითო ერთეულიდან ამ საბჭოს

 ეწოდა ეწოდა „ “პარლამენტი„ “პარლამენტი .. 1295 1295 წელს შეკრებილი პარლამენტი კი წელს შეკრებილი პარლამენტი კი

იყო პირველი რეალურად წარმომადგენლობითი იყო პირველი რეალურად წარმომადგენლობითი, ორგანო რადგან მოწვევის დოკუმენტის, ორგანო რადგან მოწვევის დოკუმენტის

,   მიხედვით დელეგატები უფლებამოსილნი იყვნენ,   მიხედვით დელეგატები უფლებამოსილნი იყვნენ , მათ მიმართ ვისაც ისინი წარმოადგენდნენ , მათ მიმართ ვისაც ისინი წარმოადგენდნენ. .

Page 8: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

გენერალური შტატები გენერალური შტატებისაფრანგეთშისაფრანგეთში

ფილიპეფილიპეVIVI ლამაზს ლამაზს პირველმა მინისტრმა პირველმა მინისტრმა ანგერან დე მარინიმ ანგერან დე მარინიმ ,, რომელიც სხვათაშორის რომელიც სხვათაშორის

მეჯინიბე იყო საქმიანობითდა ფილიპემ იშვიათი მეჯინიბე იყო საქმიანობითდა ფილიპემ იშვიათი გონიერების გამო დააწინაურა და თავადის გონიერების გამო დააწინაურა და თავადის

ტიტულიც უბოძა ტიტულიც უბოძა,, სწორედ მან შეიმუშავა სწორედ მან შეიმუშავა გენერალური შტატების მოწვევის და ყველა გენერალური შტატების მოწვევის და ყველა აუცილებელი რეფორმის პროექტი და წარუდგინა აუცილებელი რეფორმის პროექტი და წარუდგინა

მეფესმეფეს 1302 წელს 1302 წელს

Page 9: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

ლანდთაგები გერმანიაში ლანდთაგები გერმანიაში -წოდებრივ -წოდებრივ

წარმომადგენლობითი წარმომადგენლობითი ორგნო შუა საუკუნეების ორგნო შუა საუკუნეების

.,, ” გერმანიაში ლანდების.,, ” გერმანიაში ლანდების( ) მიწის წარმომადგენლები( ) მიწის წარმომადგენლები

იკრიბებოდნენ იკრიბებოდნენ სხდომაზედა იღებდნენ სხდომაზედა იღებდნენ

ერთობლივ ერთობლივ. .გაადწყვეტილებებს ლან. .გაადწყვეტილებებს ლან

დთაგების ტრადიციას დთაგების ტრადიციას ეფუძნება თანამედროვე ეფუძნება თანამედროვე

გერმანიის გერმანიის ,,ცალკეული ბუნდესლანდე ,,ცალკეული ბუნდესლანდე

” ბის საკანონმდებლო” ბის საკანონმდებლო ორგანოების ორგანოების

, მმართველობის წესი , მმართველობის წესი რომელთაც დღესაც რომელთაც დღესაც

.ლანდთაგები ეწოდებათ .ლანდთაგები ეწოდებათ

Page 10: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

რაიხსტაგი გერმანიაში რაიხსტაგი გერმანიაში გერმანიის პარლამენტის შენობა გერმანიის პარლამენტის შენობა

" ”- . ცნობილია რეიხსტაგ ის სახელით " ”- . ცნობილია რეიხსტაგ ის სახელით1882 200 წელს იგი ესკიზიდან იქნა1882 200 წელს იგი ესკიზიდან იქნა

, შერჩეული მისი ავტორი, შერჩეული მისი ავტორი . არქიტექტორი პაულ ვალოტი იყო . არქიტექტორი პაულ ვალოტი იყო

შენობის მთავარი შემადგენელი შენობის მთავარი შემადგენელი . 1894 ნაწილი იყო გუმბათი რეიხსტაგი . 1894 ნაწილი იყო გუმბათი რეიხსტაგი

. 1933 წელს გაიხსნა წელს ხანძრისა და . 1933 წელს გაიხსნა წელს ხანძრისა და- ნაციონალ სოციალისტების მიერ- ნაციონალ სოციალისტების მიერ

მრავალგზის დარბევის შედეგად მრავალგზის დარბევის შედეგად ; შენობამ ფუნქციონირება შეწყვიტა ; შენობამ ფუნქციონირება შეწყვიტა

მეორე მსოფლიო ომის დროს იგი მეორე მსოფლიო ომის დროს იგი . 1955 ძლიერ დაზიანდა დაიწყო . 1955 ძლიერ დაზიანდა დაიწყო

. 1971 შენობის რესტავრაცია წლიდან . 1971 შენობის რესტავრაცია წლიდან , იგი კვლავ ამოქმედდა მხოლოდ უკვე , იგი კვლავ ამოქმედდა მხოლოდ უკვე . 1990 არა როგორც პარლამენტი წლის . 1990 არა როგორც პარლამენტი წლის

გერმანიის გაერთიანებისა და გერმანიის გაერთიანებისა და ბერლინის გერმანიის დედაქალაქად ბერლინის გერმანიის დედაქალაქად " ” აღიარების შემდეგ რეიხსტაგში " ” აღიარების შემდეგ რეიხსტაგში

კვლავ საპარლამენტო მუშაობა კვლავ საპარლამენტო მუშაობა. დაიწყო არქიტექტორმა ნორმან. დაიწყო არქიტექტორმა ნორმან

ფორსტერმა შენობის რეკონსტრუქცია ფორსტერმა შენობის რეკონსტრუქცია, მოახდინა მან შენობას ახალი, მოახდინა მან შენობას ახალი

. გუმბათი შესძინა საერთაშორისო სახე . გუმბათი შესძინა საერთაშორისო სახე 1995 შენობას წელს ხელოვან ქრისტოს 1995 შენობას წელს ხელოვან ქრისტოს

. მიერ შექმნილმა ჩარჩომ დაუმკვიდრა . მიერ შექმნილმა ჩარჩომ დაუმკვიდრა

Page 11: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

საქართველოსაქართველო დამფუძნებელი კრება დამფუძნებელი კრება

1918-1921 .წ წ 1918-1921 .წ წ პირველი საკანონმდებლო პირველი საკანონმდებლო

ორგანო საქართველოში ორგანო საქართველოში ჩამოყალიბდა ჩამოყალიბდა საქართველოს დემოკრატ საქართველოს დემოკრატ

იულ რესპუბლიკაში იულ რესპუბლიკაში  19181918--19191919  წლებში და  წლებში და

ეწოდებოდა ეროვნული ეწოდებოდა ეროვნული. 1919 საბჭო წელს საბჭომ. 1919 საბჭო წელს საბჭომ

წარმომადგენლობითი წარმომადგენლობითი უფლებამოსილება უფლებამოსილება

 გადააბარა გადააბარა საქართველოს დამფუძნებ საქართველოს დამფუძნებ

ელ კრებას ელ კრებას, რომელიც საქართველოს, რომელიც საქართველოს

პარლამენტის მოწვევამდე პარლამენტის მოწვევამდე , მის მაგივრობას ეწეოდა , მის მაგივრობას ეწეოდა რაც განსაზღვრულ იქნა რაც განსაზღვრულ იქნა

კრების მიერვე კრების მიერვე  მიღებული საქართველოს  მიღებული საქართველოს

. კონსტიტუციით. კონსტიტუციით

Page 12: წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში

საქართველოს საქართველოსპარლამენტიპარლამენტი

საქართველოს საქართველოსპარლამენტიპარლამენტი —   საქართველოს უ —   საქართველოს უ

მაღლესი მაღლესი წარმომადგენლობითი წარმომადგენლობითი

, ორგანო რომელიც, ორგანო რომელიც ახორციელებს ახორციელებს

საკანონმდებლო საკანონმდებლო, ხელისუფლებას, ხელისუფლებას

განსაზღვრავს ქვეყნის განსაზღვრავს ქვეყნის საშინაო და საგარეო საშინაო და საგარეო

პოლიტიკის ძირითად პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს და მიმართულებებს და

   აკონტროლებს მთავრობის საქ   აკონტროლებს მთავრობის საქ მიანობას მიანობას

საქართველოს პარლამენტის საქართველოს პარლამენტის მოწვევა ვერ მოხერხდა მოწვევა ვერ მოხერხდა  საბჭოთა ოკუპაციის  საბჭოთა ოკუპაციის პერიოდში პერიოდში

(1921-1991)(1921-1991) 1995 . წ კონსტიტუციის მიღების1995 . წ კონსტიტუციის მიღების

შემდეგ შემდეგ პირველი პირველი საპარლამენტო არჩევნები საპარლამენტო არჩევნები

.ჩატარდა სქართველოში .ჩატარდა სქართველოში