ΟΜΑΔΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

<<Ακρωτήρι Θήρας ,η Πομπηΐα του Αιγαίου >>

Σχολείο: 3ο ΓΕΛ ΑΧΑΡΝΩΝ

Τάξη: Β΄ Λυκείου

Μέλη ομάδας:Μαραντίδης Νίκος, Λειβαδάρου Βίκυ, Μούτσο Έντζυ, Μπάλα Ιζαμπέλα , Μπεζεριάνου Ελένη, Πρέκα Άννα.

ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΘΗΡΑΣ

Ο ΛΟΓΟΣ ΟΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΓΝΩΣΤΟ Έγινε παγκοσμίως γνωστό χάρη στον προϊστορικό οικισμό που

ανακαλύφθηκε στις ανασκαφές, τις οποίες άρχισε συστηματικά στην περιοχή ο Σπύρος Μαρινάτος το 1967

ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ Η ΕΚΡΗΞΗ

Η πρώτη κλασσική χρονολόγηση της Μινωικής έκρηξης βασίστηκε σε συγκριτικές μελέτες της τεχνικής των αγγείων και σε Αιγυπτιακές πηγές και είχε εκτιμηθεί ότι η έκρηξη του ηφαιστείου που κατέστρεψε την πόλη είχε συμβεί το 1500 π Χ.. Οι απόλυτες χρονολογήσεις, όμως, που έγιναν με βάση τον ραδιενεργό άνθρακα, τη δενδροχρονολόγηση και την παγοχρονολόγηση μετατόπισαν την ημερομηνία 100 με 150 χρόνια παλαιότερα, ενώ η πλέον πρόσφατη χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα ενός κλαδιού ελιάς που θάφτηκε από την τέφρα της έκρηξης τοποθετεί την ημερομηνία μεταξύ 1627 και 1600 π.Χ.με πιο πιθανό το διάστημα μεταξύ 1613 με 1614 π Χ..

Η νέα χρονολόγηση αποδεικνύει την μη σύνδεση της έκρηξης με την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού. Οι εκτιμήσεις, πάντως, δείχνουν ότι η έκρηξη αυτή αποτέλεσε την μεγαλύτερη έκρηξη ηφαιστείου στον κόσμο τα τελευταία 10.000 χρόνια.

Σε σχέση με την εποχή του χρόνου που έγινε η έκρηξη, πιθανολογείται ότι ήταν άνοιξη, καθώς έχουν ανακαλυφθεί στο στρώμα των υλικών της έκρηξης κόκκοι γύρης από ελιές και κωνοφόρα δέντρα

Το γεγονός ότι στον οικισμό δεν βρέθηκαν καθόλου

ανθρώπινοι σκελετοί μαρτυρά ότι μια σειρά από

προειδοποιητικούς σεισμούς εξανάγκασε τους

κατοίκους να τον εγκαταλείψουν έγκαιρα. Πάντως

πριν ταφεί ο οικισμός από την τέφρα της

ηφαιστειακής έκρηξης, είχε χτυπηθεί από μεγάλο

σεισμό. Κάποιοι κάτοικοι επέστρεψαν αργότερα στον

οικισμό για να απεγκλωβίσουν όσους δεν είχαν

προλάβει να φύγουν και να συλλέξουν πολύτιμα και

προσωπικά αντικείμενα.

Άλλα πρόδρομα της ηφαιστειακής εκρήξεως φαινόμενα, όμως, ανάγκασαν τους κατοίκους να ξαναεγκαταλείψουν την πόλη, όπως αποδεικνύει το γεγονός ότι οι εργασίες διάνοιξης των δρόμων δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, ενώ ένας μεγάλος αριθμός από αγγεία βρέθηκαν πάνω σε σωρούς μπαζών, όπου, προφανώς, είχαν τοποθετηθεί αρχικά για να μεταφερθούν σε πιο ασφαλείς θέσεις. Ενδείξεις για το που κατέφυγαν δεν έχουμε. Ο χρόνος, πάντως, μεταξύ του μεγάλου σεισμού και της ηφαιστειακής έκρηξης δεν πρέπει να υπερέβαινε

τις λίγες δεκάδες μέρες, ενώ η χρονική διάρκεια από τις

πρώτες εκρήξεις μέχρι την δημιουργία της καλδέρας

υπολογίζεται σε δύο με τρία εικοσιτετράωρα αλλεπάλληλα

κύματα της τέφρας παρέσυραν τις στέγες και τα ανώτερα

τμήματα των κτηρίων του οικισμού. Μετά την ηφαιστειακή

έκρηξη και την απόθεση των ηφαιστειακών υλικών που

οδήγησε στον ενταφιασμό του οικισμού, ακολούθησε

καταρρακτώδης βροχή, η οποία διέβρωσε την ελαφρόπετρα

και την τέφρα και σε πολλές περιπτώσεις έφτασε μέχρι και το

προεκρηξιακό έδαφος

. Η βροχή αυτή μετέφερε ρευστή λάσπη στα ισόγεια των κτιρίων του οικισμού, κάτι που οδήγησε τόσο στη διατήρηση του περιεχομένου τους, όσο και στην παραμονή στη θέση τους των δαπέδων των υπερκείμενων ορόφων.

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ

Στοιχεία για την κατοίκηση της Θήρας κατά την προϊστορική

εποχή άρχισαν να έρχονται στο φως από το δεύτερο ήμισυ του

19ου αιώνα, όταν λόγω της χρησιμοποίησης θηραϊκής γης για

την μόνωση των τοιχωμάτων στη διώρυγα του Σουέζ από τον

Γάλλο μηχανικό Φερντινάν ντε Λεσσέψ (Ferdinard de Lesseps) το

1866 αποκαλύφθηκαν προϊστορικές αρχαιότητες. Οι πρώτες

ανασκαφές στο Ακρωτήρι έγιναν από τον Γάλλο γεωλόγο και

ηφαιστειολόγο Φερντινάν Φουκέ (Ferdinand André Fouqué).

Μικρή ανασκαφική έρευνα επιχειρήθηκε το 1870 από την Γαλλική

Αρχαιολογική Σχολή, με τον γεωλόγο Ανρί Γκορσί (Henri Gorceix)

και τον Ανρί Μαμέ (Henri Mamet) στη θέση Φαβατάς (στη θέση

του Συγκροτήματος Δ των σημερινών ανασκαφών, ονομαζόταν

"φαβατάς" γιατί το μέρος έβγαζε πολύ φάβα), νότια του

Ακρωτηρίου.

Στην θέση αυτή περνούσε χείμαρρος, ο οποίος έφτανε

στο επίπεδο των αρχαιοτήτων και είχε ήδη αρχίσει να

αποκαλύπτει κάποιες από αυτές. Οι συστηματικές,

πάντως, ανασκαφές ξεκίνησαν το 1967 από τον

καθηγητή Σπύρο Μαρινάτο, με τις υποδείξεις του

ντόπιου Νίκου Πελέκη και στο ίδιο σημείο που έκαναν

τις ανασκαφές τους οι Γάλλοι.

Ο Σπύρος Μαρινάτος ξεκίνησε τις ανασκαφές στο

Ακρωτήρι στην προσπάθεια του να επαληθεύσει μια

παλιά δική του θεωρία, που είχε δημοσιεύσει ως

Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης το 1939, ότι η

έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας προκάλεσε την

κατάρρευση του πολιτισμού της Μινωικής Κρήτης.

Η προετοιμασία έγινε το διάστημα 1962 με 1965.

Μετά τον θάνατο του καθηγητή Μαρινάτου το

1974, η ανασκαφή συνεχίζεται κάτω από την

διεύθυνση του καθηγητή Χρίστου Ντούμα

Χρονολογία ευρημάτων της περιοχής Από τα ευρήματα των ανασκαφών είναι πλέον γνωστό ότι η περιοχή του Ακρωτηρίου κατοικήθηκε κατά την Ύστερη Νεολιθική περίοδο (γύρω στο 4500π.Χ.) και κατά τον 18ο αιώνα π .Χ. είχε εξελιχθεί σε πόλη. Στις αρχές του 17ου αιώνα π .Χ. ισοπεδώθηκε από σεισμό, αλλά ξανακτίστηκε επάνω στα ερείπια και άκμασε κατά την Υστεροκυκλαδική Ι περίοδο, μέχρι τον ενταφιασμό της από την Μινωική έκρηξη.

Η θέση ήταν ιδανική για ασφαλές αγκυροβόλιο, καθότι ήταν προστατευμένη από τους βόρειους ανέμους, ενώ ταυτόχρονα η μορφολογία του εδάφους ευνοούσε την ανάπτυξη γεωργικών δραστηριοτήτων. Πιθανολογείται ότι ήταν η πρωτεύουσα του νησιού, αλλά αυτό δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί. Η έκταση των ανασκαφών είναι ενικά για τον προϊστορικό οικισμό

Η Κεντρική (Νότια) είσοδος του νέου στεγάστρου στην φάση της κατασκευής.

Κόρη 2700 χρονών Αρχαίοι Τάφοι

ΠΟΜΠΗΪΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥΗ τέφρα κάλυψε τα ερείπια του οικισμού διατηρώντας ζωντανές τις εικόνες ενός

πολιτισμού που καταστράφηκε από την ηφαιστειακή έκρηξη. Η εξαιρετική τους διατήρηση εντυπωσιάζει σήμερα τον επισκέπτη και δικαίως έδωσε στο Ακρωτήρι την ονομασία <<Πομπηΐα του Αιγαίου>>.

Έκρηξη ηφαιστείου Πομπηΐας Έκρηξη ηφαιστείου Σαντορίνης