ისტორია

ავტორი : ხურცია გვანცახელმძღვანელი: ზაზა ნაცვლიშვილი

სახელწოდება

სახელი მომდინარეობს ფრანკების ტომებისაგან. თვით სიტყვა “ფრანკი” თავისუფალ ადამიანს ნიშნავს. ამ ტერიტორიას რომაელები გალიას უწოდებდნენ გალების კელტური ტომის მიხედვით

გეოგრაფიული მდებარეოდა

საფრანგეთი, რომლის ტერიტორიასაც ექვსკუთხედის მსგავსი კონფიგურაცია აქვს, ფართობით ევროკავშირის უდიდესი ქვეყანაა - 551.000 კვ.კმ. საზღვრები: საზღვაო - 3,010 კმ; სახმელეთო - 2,250 კმ.

განათლება და მეცნიერება

საფრანგეთის ყველაზე პრესტიჟული სასწავლებლები პარიზში მდებარეობს.

1968 წელს რეფორმირების შედეგად პარიზის უნივერსიტეტი 13 დამოუკიდებელ უმაღლეს სასწავლებლად გაიყო . პარიზში ასევე მდებარეობს საფრანგეთის ინსტიტუტი რომელიც 5 აკადემიისგან შედგება; ამათგან ყველაზე ცნობილია საფრანგეთის აკადემია, რომელიც ინსტიტუტის ნაწილი 1803 წელს გახდა. ფრანგული აკადემია ვალენტენ კონრადის მიერ 1629 წელს დაარსებული პარიზის ლიტერატურული წრისგან ჩამოყალიბდა. უმაღლესი სასწავლებლის სტატუსი აკადემიამ 1635 წელს მიიღო.

პარიზის ყველაზე დიდი ბიბლიოთეკა — მეფე კარლ V-ის მიერ 1368 წელს ლუვრში საკუთარი წინგთსაცავისგან დაარსებული ბიბლიოთეკაა. დაარსებისას ბიბლიოთეკაში მხოლოდ 911 მანუსკრიპტი ინახებოდა, რადგანაც, იმდროის ტრადიციების თანახმად მონარქის გარდაცვალების შემდეგ მისი ყველა საბუთი ნადგურდებოდა. ეს წესი ლუდოვიკ XI-მ დაარღვია, რომლისგანაც ფონდის გაფართოება დაიწყო. 1988 წელს პრეზიდენტმა ფრანსუა მიტერანმა ბიბლიოთეკისთვის ახალი შენობის აშენების შესახებ გააკეთა განცხადება. ამჟამად ბიბლიოთეკა 10 მლნ ბეჭდურ გამოცემას მოითვლის.

ფლორა და ფაუნა

საფრანგეთის ტერიტორიის დაახლოებით მესამედი უკავია ტყეს. საფრანგეთის ტყეებში, განსაკუთრებით მთებში ადვილად ვხვდებით გარეულ კატას, მელას, ირემს, შველს, კურდღელს, ტახს, ციყვს. მაღალ მთებში ვხვდებით მთის თხას... განსხვავებულ

ფრინველებს: კაკაბი, ქორი, ყვავი, სამხრეთში ვხვდებიათ ფლამინგოს.

სახელმწიფო

საფრანგეთი რესპუბლიკური მმართველობის ქვეყანაა. მოქმედებს მეხუთე რესპუბლიკის კონსტიტუცია 1958 წლიდან. უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანო, პარლამენტი, ორ პალატიანია. ეროვნულ კრებას 5 წლით, ხოლო სენატს 6 წლით ირჩევენ. სახელმწიფოს მეთაურს 5 წლით ირჩევენ (ერთი და იმავე პიროვნების არჩევა შესაძლებელია მხოლოდ 2 ჯერ).

პოლიტიკური სისტემა - რესპუბლიკა. საფრანგეთი პირველი ქვეყანა იყო მსოფლიოში, რომელმაც დაამხო მონარქიული მმართველობა და გამოაცხადა რესპუბლიკა.

სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი ფრანსუა ოლანდი (2012-დან). საფრანგეთის მე-5 რესპუბლიკის პრეზიდენტები იყვნენ აგრეთვე: შარლ დე გოლი (1959-69),

ჟორჟ პომპიდუ (1969-74), ვალერი ჟისკარ დ'ესტენი (1974-81), ფრანსუა მიტერანი (1981-95), ჟაკ შირაკი (1995-2007).

მთავრობის მეთაური - პრემიერ-მინისტრი ფრანსუა ფიიონი (2007).

საკანონმდებლო ორგანო - ორპალატიანი პარლამენტი, შედგება ეროვნულ კრებისა (577 წევრი) და სენატისაგან (321 წევრი).

სიმბოლოები: ჰიმნი - მარსელიეზა, მიღებულ იქნა 1792 წელს (ავტორი კ. რუჟე დე ლილი); დევიზი - "თავისუფლება, თანასწორობა, ძმობა"; ეროვნული ემბლემა - შროშანი; დროშა - ტრიკოლორი სამი ვერტიკალური ზოლით (ლურჯი, თეთრი, წითელი).

ფრანგული სამზარეულო

კულინარიის სტილი,ომელიც საფრანგეთიდან ომდინარეობს და ქვეყანაში საუკუნეების ანმავლობაში მიმდინარე სოციალური და პოლიტიკური ცვლილებების შედეგად

ფუა გრა სოუსით, მომზადებული კოკოტით, მდოგვის მარცვლებით.

პო-ტო-ფე, ფრანგული სამზარეულოს ტრადიციული კერძი

საფრანგეთის შუასაუკუნეების სამზარეულოში ბანკეტი ჩვეული მოვლენა იყო არისტოკრატთა შორის. როგორც წესი, მზადდება რამდენიმე თავი კერძი, მაგრამ სუფრასთან მიეწოდებოდა ერთბაშად . საჭმელს ძირითადად ხელით მიირთმევდნენ, ხორცს დიდ ნაწილებს აჭრიდნენ და ორივე ხელის ცერა და ორი თითით ჭამდნენ. სოუსები სანელებლებით ძლიერ გაჯერებული და სქელი იყო, მათ ახლდა ერთობ ცხარე მდოგვი. ნამცხვარი მიღებული საბანკეტო საკვები იყო. ნამცხვრის კანი უფრო ჭურჭლის როლს ასრულებდა, ვინემ საკვების. მხოლოდ გვიანი შუასაუკუნეებისთვის განვითარდა ე. წ. ქვიშისებური ცომით მომზადებული ნამცხვრები. სუფრა ხშირად მთავრდებოდა ე.წ. "issue de table"-ით, რაც მოგვიანებით თანამედროვე დესერტად გადაიქცა, და ტიპიურად შედგებოდა დრაჟეებისგან (რაც შუა საუკუნეებში შაქარყინულს ნიშნავდა), დავარგებული ყველისა და სანელებლებიანი ღვინისგან.

ფრანგული ენა

მიეკუთვნება ინდოევროპული ენების ოჯახის რომანულ ჯგუფს. ფრანგული ენაზე ლაპარაკობს აფრიკის მრავალი ქვეყანა, ჰაიტი,საფრანგეთის გვიანა და სხვა. ფრანგულმა ენამ სხვა ენებზე ადრე მოიპოვა საერთაშორისო ენის სტატუსი. ფრანგული ენის საფუძველზე შეიქმნაკრეოლური ენები.

ფრანგული ენა განვითარდა ხალხური ლათინური ენიდან გალიის ტერიტორიაზე რომაელთა გალების დაპყრობის შემდეგ. გალების ენიდან შემორჩენილია ზოგიერთი სიტყვა. უფრო მნიშვნელოვანი ლექსიკური ერთეულები შემორჩა გერმანული ტომის - ფრანკების ენიდან, რომლებმაც დაიპყრეს გალია ახ. წ. V საუკუნეში და შეერივნენ ახალ მოსახლეობას. გალური სუბსტრატისა და გერმანული სუპერსტრატის გავლენით აიხსნება ენის ფონეტიკური დაგრამატიკული თავისებურება.ფრანგული ენის ისტორია შემდეგ პერიოდებად დაიყოფა:

გალურ-რომანული პერიოდი - (V-VII ს.ს.),

ძველი ფრანგული პერიოდი - (IX-XII ს.ს.),

საშუალო ფრანგული პერიოდი - (XIV-XV ს.ს.),

ადრინდელი ახალი ფრანგული პერიოდი - (XVI ს.),

ახალი ფრანგული-კლასიკური პერიოდი - (XVII-XVIII ს.ს.) და

თანამედროვე ფრანგული პერიოდი - (XIX საუკუნიდან).

ფაქტები

1) ადამიანს, რომელსაც შეუძლია თავისუფლად ისაუბროს ფრანგულად უწოდებენ ფრანკოფანს.

2) თავდაპირველად ბამბის ქსოვილი წარმოებული იქნა საფრანგეთის ერთ-ერთ რეგიონში - ნიმში.

3) შეფასებულია რომ საფრანგეთის მოსახლეობის (ბავშვების) 94 % -ი თვლის, რომ ინგლისური არის მათი მეორე მშობლიური ენა

4) ტრადიცია, რომ ქორწილში უნდა გვეცვას თეთრი კაბა პირველად წარმოიშვა საფრანგეთში 1499 წელს.

5) შეფასებულია რომ, საფრანგეთში ცხოვრობს 1,000 000-მდე არალეგალური პირი.

6) ნიუ იორკში მყოფი თავისუფლების ქანდაკება არის ფრანგების საჩუქარი ამერიკელებისადმი.

7) ფრანგები აწარმოებენ ყველის 400 სახეობას.8) საფრანგეთში რკინიგზაზე კოცნა არის

არალეგალური.9) 2002 წლის 28 ნოემბერს ეიფელის კოშკს ჰყავდა

200,000,000 სტუმარი.10)1მსოფლიოს 24 ქვეყანაში ოფიციალურ ენას

წარმოადგენს ფრანგული11)პარიზი მეტსახელად „სინათლის ქალაქი მე-19

საუკუნიდან მოყოლებული ყველაზე რომანტიკული ქალაქის რეპუტაციით სარგებლობს..

12) ფრანგული ენა გავრცელებულია აშშ-ს შტატ ლუიზიანაში

13) ფრანგულად მოლაპარაკეთა რაოდენობა 200 მლნ.

14)პარიზს ემსახურება სამი საერთაშორისო აეროპორტი: შარლ დე გოლი 43,8 მლნ მგზავრით წლიურად (2003

წლის მონაცემები), ევროპაში მგზავრათა ნაკადის რაოდენობით მესამეა.

ორლი 23,1 მლნ მგზავრით წლიურად, მესამე ადგილზეა ევროპაში, და ძირითადად შიდა რეისებზეა გათვლილი.

ყველაზე ძველი აეროპორტი ლე ბურჟე უმეტესად კერძო თვითმფრინავეისა და მცირე ავიაკომპანიების მიერ გამოიყენება.

ტურიზმი

საფრანგეთი განვითარებული ტურისტული ინდუსტრიის ქვეყანაა, მას წელიწადში დაახლოებით 60 მლნ. ადამიანი სტუმრობს.

ლუვრი, ვერსალი, ტრიუმფალური თაღი, ვანდომის მოედანი, ტუილრის ბაღი, ეიფელის კოშკი, დ’ორსეს სადგური, პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი ეს ის ნაგებობებია, რომლებიც იზიდავს

ათასობით ტურისტს.

პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი

პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი ასევე ცნობილი როგორც ნოტრ-დამი — გოტიკური საკათედრო ტაძარია პარიზის ილ-დე-ლა-სიტეს აღმოსავლეთ ნაწილში, მთავარი შესასვლელით დასავლეთიდან. ის დღემდე მოქმედი რომაულ-კათოლიკური კათედრალია (პარიზის ეპარქიის). პარიზის ნოტრ-დამი ფრანგული გოტიკური არქიტექტურის ერთ-ერთ ყველაზე დახვეწილ ნიმუშად ითვლება.

ტაძრის მშენებლობას საფუძველი ჩაეყარა 1163 წელს. მშენებლობა დაიწყო პატრონიკეთი, რომელიც დამთავრდა 1182 წელს, მთავარი კორპუსი კი - 1196 წელს. დასავლეთის პორტალებიანი ფასადი ძირითადად დამთავრდა 1208 წელს, ცალკეული ნაწილების მშენებლობა კი XIII საუკუნის შუა წლებამდე გაგრძელდა

სამხრეთის ფანჯრის ხედი შიგნიდან

პარიზის ღირშესანიშნაობები

ეიფელის კოშკი,პარიზი. ეს ყველაზე მაღალი სტრუქტურა და საფრანგეთის ყველაზე ცნობილი სიმბოლოა. სახელი დაერქვა პროექტის ავტორის ინჟინერი გუსტავ ეიფელის პატივსაცემად და ის ქალაქის ყველაზე პოპულარული ტურისტული ღირშესანიშნაობაა, რომელსაც წელიწადში 5,5 მილიონზე მეტი დამთვალიერებელი ჰყავს.

ეიფელის კოშკი

სტრუქტურა შენდებოდა 1887-1989 წლებში როგორც ექსპო-იუნივერსელის შესასვლელი (1889), მსოფლიო გამოფენა, რომელიც საფრანგეთის რევოლუციის 100 წლისთავის აღსანიშნავად იგეგმებოდათავდაპირველად ეიფელს უფლება ჰქონდა აგებული კოშკი 20 წლით მდგარიყო, საკუთარი ხარჯების ამოსაღებად, თუმცა მოგვიანებით კოშკმა საკომუნიკაციო დანიშნულებაც მიიღო და ვადის გასვლის შემდეგაც გადაწყდა მისი დატოვება.

აშენების დროს, 1889 წელს, ეიფელის კოშკი ყველაზე მაღალი სტრუქტურა იყო მსოფლიოში, ტიტული მან 1930 წლამდე შეინარჩუნა.

ეიფელმა წინასწარი ზომები მიიღო მუშათა უსაფრთხოებისთვის, მშენებლობის პერიოდში მხოლოდ ერთი მათგანი დაიღუპა, ოტისის ლიფტების დამონტაჟებისას.

ეიფელის კოშკი 15 სანტიმეტრით მაღალი ხდება ზაფხულში...

სასვლელი საფეხურების რაოდენობა იცვლებოდა 1889 წელს 1710 საფეხური 1980 წლის რენოვაციის შემდეგ საფეხურების რაოდენობა 1920-მდე გაიზარდა; ამჟამად 1665 საფეხურია,

ტრიუმფალური თაღი

ვარსკვლავის სატრიუმფო - მონუმენტი პარიზში

თაღის სიმაღლეა 49,51 მ, სიგანე 44,82 მ, სიმაღლე 29,19 მ. აიგო 1806-1836 წლებში არქიტექტორი შალგრენის პროექტით. მორთულია ოთხი სკულპტურული ანსამბლით: ელისეს მინდვრების მხრიდან - "მარსელიეზა", გრან-არმის გამზირის მხრიდან - "წინააღმდეგობა" და "მშვიდობა". “. თაღის კედლებზე ამოტვიფრულია 128 ბრძოლის სახელი, რომელშიც რესპუბლიკურმა და იმპერიულმა არმიებმა გაიმარჯვეს, ასევე 558 ფრანგი მხედართმთავრის სახელი.

უცნობი ჯარისკაცის საფლავზე წარწერაა: "აქ განისვენებს ფრანგი ჯარისკაცი, რომელმაც სიცოცხლე სამშობლოს შესწირა, 1914-1919

ლუვრი

ლუვრის მუზეუმი-უდიდესი და ყველაზე განთქმული მუზეუმია მსოფლიოშილუვრის სამეფო სასახლის ნაწილი საზოგადოებისთვის პირველად გაიხსნა 1793 წლის 8 ნოემბერს, საფრანგეთის რევოლუციის დროს. ლუვრი (1200 წ.) აიგო მეფე ფილიპე ავგუსტის მითითებით, როგორც ციხესიმაგრე. XIV საუკუნის ბოლოს რ. დეტამლევ გადააკეთა და აქედან მოყოლებული, ლუვრი მეფეთა რეზიდენციად იქცა. 1546 წელს იგი დაინგრა და მის ადგილას ფრანგმა არქიტექტორმა პიერ ლესკომ (1510-1574) ააგო სასახლე - აღორძინების ხანის შესანიშნავი ძეგლი. XVII საუკუნის მეორე ნახევრიდან ლუვრი მეფეთა რეზიდენცია აღარაა.

მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO,

franguli moda

პარიზში იმართება უმაღლესი დონის სამოდელო ჩვენებები, აქ მაღალი მოდა უკავშირდება ისეთი მოდელიორებისა და დიზაინერების სახელებს, როგორიცაა ივ სენ ლორანი,კოკო შანელი, კრისტიან დიორი, პიერ კარდენი და სხვები. მათი ატელიეები დღეს მსოფლიო სამოდელო სახლებადაა ქცეული. პარფიუმერია, გალანტერეა და სხვადასხვა ხელოსნის საიუველირო ნაკეთობები სამოდელო სახლებთან ერთად შეადგენს დიდი “ლუქსის ინდუსტრიას”. გაზაფხულსა და შემოდგომაზე ყოველდღიურად იმართება გამოფენები, რომლებიც სეზონებთანაა დაკავშირებული, გამოიფინება ასევე მზა ტანსაცმელი “ პრეტ - ა - პორტეს ხაზები”.

კოკო შანელი

აქ დაერქვა მას მეტსახელი კოკო და გაიცნო მდიდარი ოფიცერი ეტიენ ბალზანი. კოკომ დაიწყო ქალის შლაპების კერვა საკმაოდ წარმატებულად და ეტიენმა მას საკუთარი მაღაზია გაუხსნა. ცოტა ხანში მან გაიცნო შეძლებული ინგლისელი არტურ კეიპელი და გაყვა მას ცოლად. წერდნენ, რომ არტური მისი ერთადერთი დიდი სიყვარული იყო.1910 წელს პარიზში კამბონის ქუჩაზე კოკო შანელმა გახსნა საკუთარი პატარა მაღაზია.მას პარიზში გამეფებული მოდა მეტისმეტად საგანგებოდ მოეჩვენა -ტუალეტის მყვირალა ფუფუნება, რომელზეც იხარჯებოდა უამრავი ქსოვილი, რთული ვარცხნილობები, დიდი რაოდენობით ძვირფასეულობა, კორსეტის არაბუნებრივი ფორმა.

გაბრიელ ბონერ შანელი დაიბადა 1883 წელს დას. საფრანგეთში. იგი ადრეულ ასაკში დაობლდა. რის გამოც იზრდებოდა მონასტერში, სადაც შეისწავლა ჭრა-კერვა. მონასტრის დატოვების შემდეგ იგი მღეროდა კაბარეში სახელად “როტონდაშ”, სადაც მოიპოვა წარმატება და ფული.

პარიზის ოპერაში იგი აკვირდებოდა თეატრის ნიჭიერი მხატვრებს. სტრავინსკის ბალეტში “თამაში” იგი გააოცა და ამასთან ძალიან მოეწონა ტენისის მოთამაშეთა იმ დროისთვის შეუფერებელმა მოკლე ქვედაბოლოებმა.

მოდა აღარ შეესაბამებოდა საზოგადოებაში მიმდინარე სოციალურ ცვლილებებს, რამაც საშუალება მისცა კოკოს შეჭრილიყო ქალთა ცხოვრებაში, შეექმნა ქალის ახალი სახე, ტანსაცმლის ახალი ტრადიციულისგან განსხვავებული მოდელები.

1917 წელს შანელი ,,გრანდ-ოპერის” პრემიერაზე თავისი ცნობილი მოკლედ ვარცხნილობით გამოჩნდა. თმა მოკლედ, ლამის ბიჭურად ჰქონდა შეკრეჭილი, რამაც მაშინდელი საზოგადოება გააოგნა. კოკოს მაკრატელი აუღია და მთლიანად შეუჭრია თმა. ამით მან ისეთი ფურორი მოახდინა, რომ მეორე დღესვე პარიზის მოდის მიმდევრებმა თმა მოკლედ შეიკრიჭეს.

ნამდვილი ელეგენტურობის საწყისად კოკო მიიჩნევდა ბუნებრიობას და სიმარტივეს. იგი არასოდეს ქმნიდა ესკიზებს, თავად უწევდა რეკლამას საკუთარ მოდელებს. ამ გზით მან დაამკვიდრა თავისი სტილი, სუნამო, საყვარელი ყვავალი-თეთრი კამელია. ამბობდნენ, რომ მოდის შემქნით ის თავის თავს მოსავდა. კოკო და მისი მოდელები, მისი სტილი იზიდავდა გამბედაობით, თანამედროვეობით და სიახლით, რაც ასე ძალიან ჭირდებოდა XX ს-ის ქალს. “ჩემი ჩაცმის სტილი სხვების დაცინვას იწვევდა, სწორედ ამაში იყო ჩემი წარმატება, რადგან სხვების მსგავსად არ გამოვიყურებოდი”.

მისი მაღალი მოდის სახლი პოპულარული გახდა უბრალო და მოკრძალებული ტანსაცმლის გამო. ტრიკოტაჟის ქსოვილი”ჯერსი” ჯერ კიდევ შემორჩენილი იყო საწყობში ომის პერიოდში. მისგან წინდებს და საცვლებს კერავდნენ. მან პირველმა შექმნა მისგან კაბის და კოსტუმის მოდელები.

1907 წელს ეტიენ ბალზამმა შანელი პარიზში წაიყვანა. ეტიენის მთელი ფული კოკომ თავისი ატელიეს გახსნას მოახმარა. თვითონ კი ნორმალური ტანსაცმელიც არ ჰქონდა და ქმრის გარდერობიდან შეარჩია სამოსი – საჯირითო შარვალი, ჯემპრი და ჰალსტუხი. მალე ისე მოეწონა ასე ჩაცმა, რომ მსოფლიოს ყველა ქალს აიძულა შარველბით შემოსილიყვნენ!

ერთხელ მერლინ მონროს კითხეს: ,,რას იცვამთ ღამით?” მან კი გულწრფელად უპასუხა: ,,რამდენიმე წვეთ ,,შანელ #5″-ს”.

ეს სუნამო რუსმა ემიგრანტმა პარფიუმერმა – ვერიგინმა მოიფიქრა, მან კოკოს შესთავაზა ნატურალური ყვავილოვანი არომატები სინთეტიკურთან შეეზავებინა. მისი მეგობარი ქიმიკოსი – ერნესტ ბო ქმნიდა სუნამოებს სამეფო ოჯახისთვის. სწორედ მას მიმართა შანელმა თავისი ორიგინალური არომატის შესარჩევად და

შესაკვეთად.თუმცა მასში ყვავილოვანი კომპონენტების მიჭარბე იყო, რაზეც კოკომ განაცხადა, რომ “ქალს ქალის სურნელი უნდა ჰქონდეს და არა ყვავილის”. ამის შემდეგ მოკრძალებული ფლაკონის შიგთავსმა, წარწერით “შანელი N5″ გააოცა პლანეტის ყველა ქალი თავისი განუმეორებლობით, ტკბილი არომატის დახვეწილობით. მან მსოფლიო სახელი და უდიდესი მოგება მოუტანა ერნესტ ბოს და კოკო შანელს.

20-იან წლებში დაიწყო ეკონომიკური ზრდა, შეიცვალა ქალის როლი. კოკომ შექმნა თავისი თანამედროვე ქალის მოდური სახე-ბიჭური ფიგურა, მოკლე ვარცხნილობა, გარუჯულობა, რაც მანამდე ქალბატონებისთვის ცუდ ტონად ითვლებოდა. მამაკაცის შარვლები, კოსტუმები, მკაცრი პერანგები ჰალსტუხით, ნაკეცებიანი ქვედაბოლოები. ამ ყველაფერმა საბოლოოდ შეცვალა ქალის ჩაცმის სტილი. და ბოლოს უმაღლესი პილოტაჟი- გენიალური, მუხლებამდე სიგრძის შავი კაბა გრძელი სახელოებით და მომრგვალებული დეკოლტეთი. კაშკაშა წითელი პომადა, ხელოვნური მარგალიტის გრძელი მძივი, მსუბუქი ნავისებური ფეხსაცმელი და შანელი N5 ის არომატი ავსებდნენ კლასიკას. “პატარა შავი კაბა” გახდა არამარტო ეპოქის და არამედ კოკოს სახე, რომელსაც უყვარდა შავი ფერი და სილუეტის ელეგანტური ლაკონურობა. ჟურნალები წერდნენ, რომ ქალი, რომელსაც გარდერობში შანელის ერთი ნივთი მაინც არ აქვს, ის უიმედოდ არის ჩამორჩენილი მოდას.

ოკო შანელი გახდა მოდის აღიარებული კანონმდებელი. მისი მოდის სახლი თავისი სალონით, მაღაზიით, ატელიეთი და კოკოს ბინით კამბონის ქუჩაზე, პარიზის განუყოფელი ნაწილი ხდება, შანელის კლიენტები მიეკუთვნებოდნენ მაღალი საზოგადოებას- მარლენ დიტრიხი, გრეტა გარბო, ჟაკლინ კენედი, ელიზაბეტ ტეილორი, ფრანსუაზა საგანი, რომი შნაიდერი და სხვები.თავისი ინდივიდუალური სტილის შექმნის, ცალკეული პროპორციების, ფერთა გამის, ქსოვილის ფაქტურის დამუშავების გარდა კოკო ქმნიდა დამატებით აქსესუარებს და ბიჟუტერიასაც.1924 წელს მან დაიწყო მოდური ბიჟუტერიის წარმოება ხელოვნური ქვებისგან დამზადებული ეფექტური მძივები და გულსაკიდები ამშვენებდნენ მის კოსტუმებს და კაბებს და ანიჭებდნენ ჩაცმულობას კონტრასტულობას და მოხდენილობას. 1929 წელს მან გახსნა აქსესუარების, ბიჟუტერიის და სუნამოების ბუტიკი. კოკოს აზრით სამკაულები ბევრი უნდა იყოს. ისინი ეპოქაზე თავიანთ კვალს ტოვებენ.თავად კოკო ატარებდა თავის ბიჟუტერიას ძვირფას სამკაულებთან ერთად, რათა ეჩვენებინა, რომ ოქრო ვერ ჩრდილავს მაღალი ხარისხის ბიჟუტერიას.კოკო შანელი გარდაიცვალა 1971 წლის 10 იანვარს 88 წლის ასაკში

ტრადიციები

საფრანგეთში შობა საოჯახო დღესასწაულად ითვლება, როდესაც მთელი ოჯახი ერთად იკრიბება საერთო სუფრაზე და მხიარულად ატარებს დღესასწაულს. საფრანგეთის რეგიონებში შობა სხვადასხვა დროს აღინიშნება. უმეტესობა მას 25 დეკემბერს აღნიშნავს, თუმცა ცალკეულ ადგილებში აღნიშვნას 6 დეკემბრიდან, წმ.ნიკოლოზის დღესასწაულიდან იწყებენ, ზოგან კი 6 იანვარს – მოგვთა მიერ იესოს პირველად ხილვის აღსანიშნავ დღესასწაულზე

19 საუკუნეში ოფიციალურ საშობაო დესერტად მიღებული ხის მორის ფორმის ნამცხვარი (დამზადებული შოკოლადისა და წაბლისაგან), რაც უკავშირდება ადრეულ პერიოდში არსებულ ტრადიციას, როდესაც წინა წლის დაუწველ ხის მორს ინახავდნენ შემდეგ წლამდე, რათა მას წარმატება მოეტანა

რაინდობა

რაინდი — წოდება, რომელიც XI საუკუნის დამდეგისათვის ევროპაში წარმოიშვა. რაინდი კეთილშობილ მეომართა საზოგადოებიდან მოდიოდა, რომლისთვისაც უპირველესი ღვთის სამსახური და ღირსების დაცვა უნდა ყოფილიყო.

რაინდობა გავრცელებული იყო დასავლეთ ევროპაში, ასევე ევროპის ზოგიერთ სხვა ნაწილში, ქრისტიანულ სახელმწიფოებში, მათ შორის საქართველოში.

ჟანა დ’არკი

ჟანა დ’არკი, ორლეანელი ქალწული საფრანგეთის სახალხო გმირი, რომელიც ასწლიანი ომის (1337—1453) დროს 1429—1430 ხელმძღვანელობდა ფრანგი ხალხის ეროვნულ-განმათავისუფლებელ ბრძოლას ინგლისელთა წინააღმდეგ, დაიბადა გლეხის ოჯახში. 1430 წლის 23 მაისს კომპიენის კომენდანტის ღალატის შედეგად იგი ტყვედ ჩაიგდეს ინგლისის მომხრე ბურგუნდოელებმა და 6 თვის შემდეგ დიდ თანხად მიჰყიდეს ინგლისელებს. შარლ VII-მ არაფერი იღონა ჟანა დ’არკის დასახსნელად, ქ. რუანში მოწყობილ საეკლესიო სასამართლო პროცესზე (1431 იანვარი-მაისი) ჟანა დ’არკი

„ჯადოქრად“ და „მწვალებლად“ ცნეს და ქ. რუანის ძველი ბაზრის მოედანზე კოცონზე დაწვეს. 1456 წლის 7 ივლისს ჟანა დ’არკი რეაბილიტირებულად გამოცხადდა, კათოლიკურმა ეკლესიამ 1920 — წმინდანად შერაცხა. მისი ხსოვნის დღედ დაწესა 8 მაისი, ორლეანის განთავისუფლების დღე — საფრანგეთის ეროვნული დღესასწაული.

ბასტილიის აღება

ბასტილიის შტურმი 1789 წლის 14 ივლისს მნიშვნელოვანი სიმბოლური ეტაპი იყო საფრანგეთის რევოლუციაში. მიუხედავად იმისა, რომ ამ დროისთვის ბასტილიის ციხეში მხოლოდ შვიდი ტუსაღი იმყოფებოდა, ეს აქტი გახდა მეფის წინააღმდეგ ღია აჯანყების დასაწყისის სულისჩამდგმელი. ამ მოვლენის პირველი წლისთავი აღნიშნული იყო,

როგორც (ფედერაციის დღესასწაული).

ამჟამად 14 ივლისი საფრანგეთის ეროვნული დღესასწაულია და მას ასევე ”ბასტილიის დღეს” უწოდებენ.

ბასტილიის დღესთან დაკავშირებით ყოველწლიურად იმართება სამხედრო აღლუმი

ისტორია

საფრანგეთის ისტორია უძველესი დროიდან იწყება. ქვეყანაში პირველი დასახლებები ჯერ კიდევ ადამიანის განვითარების ადრეულ სტადიაში ჩნდება. პირველი დასახლებები 40,000 წლით თარიღდება, აღმოჩენილია მრავალი არქეოლოგიური ძეგლი. საფრანგეთის ტერიტორიაზე მოსახლეობის ინტენსიური დასახლება დაიწყო ზემო პალეოლითის დროიდან.

საფრანგეთის ისტორია

ძველი ისტორია წინაისტორიული

საფრანგეთი გალია რომაელთა გალია (ჩ.

წ. 50–486) ფრანკთა იმპერია მეროვინგები (481–

751) შუა საუკუნეები კაროლინგები (751–

987) კაპეტინგები (987–

1328) ვალუები (1328–1498) ადრეული საფრ. ვალუა-ორლეანები

(1498–1515)

ვალუა-ანგულიმები (1515–1589)

ბურბონები (1589–1792)

რევოლუცია (1789) XIX საუკუნე პირველი რესპუბლიკა

(1792–1804) კონვენტი (1792–

1795) დირექტორია (1795–

1799) კონსულობა (1799–

1804) პირველი იმპერია

(1804–1814) რესტავრაცია (1814–

1830) ივლისის რევოლუცია

(1830)

ივლისის მონარქია (1830–1848)

რევოლუცია 1848 მეორე რესპუბლიკა

(1848–1852) მეორე იმპერია

(1852–1870) მესამე რესპუბლიკა

(1870–1940) პარიზის კომუნა

(1871) XX საუკუნე ვიშის რეჟიმი (1940–

1944) დროებითი მთავრობა

(1944–1946) მეოთხე რესპუბლიკა

(1946–1958) მეხუთე რესპუბლიკა

(1958–დღემდე)

ფრანკთა სამეფო (486–987)

დასავლეთ ევროპაში, უძველეს დროში ცხოვრობდნენ ტომები, რომლებსაც რომაელები ფრანკებს უწოდებდნენ. ფრანკები წარმართები იყვნენ.

პუატიეს ბრძოლა უმნიშვნელოვანესი მოვლენა იყო ევროპისთვის, ამ ბრძოლის შემდეგ არაბებმა ვეღარ შეძლევს ესპანეთიდან ევროპაში შეღწევა.

პუატიეს ბრძოლა იყო გარდამტეხი მსოფლიო ისტორიის ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდში

კარლოს დიდი

კარლოს I 742 ან 747 – 28 იანვარი, 814 — ფრანკთა მეფე 768 – 814 წლებში, ლომბარდთა 774-დან, და დასავლეთის იმპერიის განმაახლებელი. მისი ორმაგი როლი, როგორც იმპერატორისა და ფრანკთა მეფისა ისტორიულად აკავშირებს საღვთო რომის იმპერიულ კლანს, ფრანკთა სამეფოებსა და გვიანდელ გერმანიას. ამჟამად ფრანგებიც და გერმანელებიც

კარლოს დიდს მათი ქვეყნების დამფუძნებელ ფიგურად მიიჩნევენ.

საფრანგეთი შუა საუკუნეებში (987–1453)

კაპეტინგების დინასტია

987 წელს, ფრანგ დიდებულთა კრებაზე, პარიზის გრაფი ჰუგო, კაპეტინგების გვარიდან, მეფედ აირჩიეს. პირველი კაპეტინგი მეფეები მეტად სუსტები იყვნენ. ბევრ გრაფს ან ჰერცოგს გაცილებით უფრო დიდი სამფლობელოები ჰქონდა, ვიდრე მეფეს. უკვე მეფეებს თავიანთი მემკვიდრეების გამეფებაც აღარ შეეძლოთ, ფეოდალებთან შეთანხმების გარეშე.

საფრანგეთის მონარქები

მეროვინგების დინასტია კაროლინგების დინასტია (843-

987 წლებში) კაპეტინგების დინასტია კაპეტინგი, ვალუას სახლი

(1328-1589) ვალუა (1328—1498) ლანკასტერის სახლი (1422-

1453) კაპეტინგი, ვალუას სახლი-

ორლეანთა ჰერცოგი (1498-1515)

კაპეტინგი, ვალუას სახლი-ანგულემის ჰერცოგი(1515-1589)

კაპეტინგი, ბურბონების

დინასტია (1589-1792) პირველი რესპუბლიკა ბონაპარტების დინასტია ,

პირველი იმპერია (1804-1814) კაპეტინგი, ბურბონთა დინასტიის

რესტავრაცია (1814) ბონაპარტეების დინასტია (ას

დღიანი მმართველობა1815) კაპეტინგი, ბურბონთა დინასტიის

რესტავრაცია (1815—1830) კაპეტების დინასტია, ორლეანთა

სახლი (ივლისის მონარქია 1830-1848)

მეორე რესპუბლიკა ბონაპარტეების დინასტია მეორე

იმპერია (1852-1870)

ლუი XIV

ლუი XIV დე ბურბონი "მეფე-მზე" (დ. 5 სექტემბერი 1638, სენ-ჟერმენ-ან-ლე, საფრანგეთი – გ. 1 სექტემბერი 1715, ვერსალი, საფრანგეთი) — საფრანგეთის და ნავარის მეფე 1643-1715 წლებში. ლუი XIV-ს არ უყვარდა პარიზი. ის მას აგონებდა 1648-1649 წლების აჯანყებას. ამიტომ პარიზიდან 17 კილომეტრის მოშორებით ააგო სასახლეების და

ბაღების ქალაქი ვერსალი, საიდანაც მართავდა ქვეყანას.

ლუი XV ლუი XV დე ბურბონი (დ. 15 თებერვალი, 1710,

ვერსალი, საფრანგეთი – გ. 10 მაისი, 1774, ვერსალი, საფრანგეთი) — საფრანგეთის და ნავარის მეფე 1715-1774 წლებში. ლუი XIV-ის შვილიშვილი. 1723 წლამდე საფრანგეთს მართავდა რეგენტი - მეფის ბიძა ჰერცოგი ლუი ფილიპ ორლეანელი. მეფის სრულწლოვანების შემდეგ კი ქვეყნის ფაქტობრივი მმართველები იყვნენ ჰერცოგი ბურბონი (1723-1726 წწ.) და მეფის ყოფილი აღმზრდელი კარდინალი ფლერი (1726-1743 წწ.). 1725 წელს ლუი XV-მ შეირთო მარი ლეშჩინსკა (სტანისლავ I ლეშჩინსკის ქალიშვილი). ლუი XV-ის ცხოვრების დევიზი იყო: „ჩემს შემდეგ წარღვნაც მოსულა“. მეფე გართული იყო ნადირობით, ქეიფით, ბანქოს თამაშით. ქვეყნის ფაქტობრივი მმართველები იყვნენ მეფის ფავორიტი ქალები (მარკიზა პომპადური; გრაფინია დიუბარი). ლუი XV-ის მეფობის დროს საფრანგეთმა მნიშვნელოვანი წარუმატებლობა განიცადა საგარეო პოლიტიკის სფეროშიც.

ლუი XVI

ლუი XVI დე ბურბონი (დ. 23 აგვისტო, 1754, ვერსალი, საფრანგეთი – გ. 21 იანვარი, 1793, პარიზი, საფრანგეთი) — საფრანგეთის მეფე 1774-1792 და ნავარის მეფე 1774-1789 წლებში. ბურბონთა დინასტიის წარმომადგენელი.

გამეფდა მწვავე პოლიტიკური კრიზისის პირობებში, რომლის გადალახვასაც შეეცადა ან რობერ ჟაკ ტიურგოსა და ჟაკ ნეკერის რეფორმებით. მაგრამ პრივილეგირებულმა წოდებებმა აიძულეს ლუი XVI უარი ეთქვა რეფორმებზე და გადაეყენებინა ნეკერი. კრიზისის შემდგომი გამწვავების გამო მეფემ 1788 წელს დააბრუნა ნეკერი და მეორე წელს მოიწვია გენერალური შტატები. ხელს უშლიდა გენერალური შტატების ჯერ ეროვნულ, ხოლო შემდეგ დამფუძნებელ კრებად გადაქცევას, მაგრამ საფრანგეთის დიდი რევოლუციის დაწყების შემდეგ იძულებული იყო ფორმალურად ეცნო დამფუძნებელი კრება და დაემტკიცებინა მისი მთელი რიგი დეკრეტები. ამავე დროს ლუი XVI საიდუმლოდ ამზადებდა კონტრრევოლუციურ გადატრიალებას, მარი ანტუანეტთან ერთად ესწრაფვოდა ავსტრიისა და პრუსიის შეიარაღებულ გამოსვლას რევოლუციური საფრანგეთის წინააღმდეგ. 1791 წელს შეეცადა გაქცეულიყო საფრანგეთიდან ოჯახთან ერთად, მაგრამ საზღვარზე იცნეს და დატყვევებული დააბრუნეს პარიზში. 1792 წლის 10 აგვისტოს აჯანყების შედეგად ლუი XVI ტახტიდან ჩამოაგდეს, კონვენტმა გაასამართლა და 1793 წლის 21 იანვარს გილიოტინით სიკვდილი მიუსაჯეს.

ნაპოლეონ III ნაპოლეონ III, შარლ ლუი ნაპოლეონ ბონაპარტი (დ. 20 აპრილი.

1808, პარიზი ― გ. 9 იანვარი. 1873, ჩიზლჰერსტი, ლონდონის მახლობლად ), საფრანგეთის მეორე რესპუბლიკის პრეზიდენტი (1848-1852), საფრანგეთის იმპერატორი ( 1852-70 ), ნაპოლეონ I-ის ძმის, ლუი ბონაპარტის ვაჟი, ნაპოლეონ II-ის გარდაცვალების შემდეგ (1832) ბონაპარტისტებმა იგი ტახტის მემკვიდრედ აღიარეს. ამბოხებათა (1836 და 1840) მოწყობის ცდისათვის ნაპოლეონ III-ს (1840) სამუდამო პატიმრობა მიესაჯა. 1846 წელს ინგლისში გაიქცა. 1848 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ საფრანგეთში დაბრუნდა. მსხვილი ბურჟუაზიის დახმარებით 1848 წლის 10 დეკემბერს პრეზიდენტად აირჩიეს. 1851 წლის 2 დეკემბერს მოაწყო კონტრრევოლუციური გადატრიალება. საკანონმდებლო კრება დაითხოვეს, ლუი ნაპოლეონი გამოცხადდა იმპერატორად ნაპოლეონ III-ის სახელით. ნაპოლეონ III-ის რეჟიმი ბონაპარტიზმის ტიპიურ გამოვლინებას წარმოადგენდა. საგარეო პოლიტიკის წარუმატებლობამ, განსაკუთრებით კი მექსიკის ექსპედიციის (1862-67) მარცხმა ძლიერ შეარყია ნაპოლეონ III-ის პოზიციები, ხოლო საფრანგეთ-პრუსიის 1870-1871 წლების ომმა გამოამჟღავნა მეორე იმპერიის უძლურება. 1870 წლის 2 სექტემბერს ნაპოლეონ III სედანთან ტყვედ ჩაბარდა პრუსიელებს. სექტემბრის რევოლუციის (1870) შედეგად ნაპოლეონ III ტახტიდან ჩამოაგდეს.

საფრანგეთის დედოფლები

1. მარი ანტუანეტი2. მარიამ სტიუარტი3. ეკატერინე მედიჩი4. იზაბელა ბავარიელი5. მარია მედიჩი6. ანა ავსტრიელი

მარი-ანტუანეტი 

მარი - ანტუანეტი  (დაბ.  მარია ანტონია იოზეფა იოჰანა

ჰაბსბურგელ - ლოთარინგელი დ.  2 ნოემბერი, 1755, ვენა,

ავსტრია - გ. 16 ოქტომბერი,  1793,  პარიზი,  საფრანგეთი) -

საფრანგეთის დედოფალი, იმპერატორი ფრანც I-ისა

და მარია-ტერეზიის უმცროსი ქალიშვილი. საფრანგეთის მეფე ლუი XVI-ის მეუღლე.

ეკატერინე მედიჩი 

ეკატერინე მედიჩი ანუ ეკატერინე მარია რომოლა დი ლორენცო დე მედიჩი (13 აპრილი 1519 ფლორენცია - 5 იანვარი 1589 ბლუა) საფრანგეთის დედოფალი და რეგენტი. საფრანგეთის მეფის ანრი II-ს მეუღლე და მეფეების ფრანსუა II-ს, შარლ IX-ს და ანრი III-ს დედა.

ვიქტორ ჰიუგო

საფრანგეთში ჰიუგოს სამწერლო რეპუტაცია პირველ რიგში ეყრდნობა მის პოეტურ და დრამატულ შემოქმედებას და მხოლოდ შემდეგ მის რომანებს. პოეზიის მრავალ ტომთა შორის „განჭვრეტა“ და „საუკუნეთა ლეგენდა“ განსაკუთრებით გამორჩეულია, რის გამოც ჰიუგოს ხშირად უდიდეს ფრანგ პოეტს უწოდებენ. საფრანგეთს გარეთ, მისი ყველაზე უკეთ ცნობილი ნამუშევრებია რომანები „საბრალონი“ და „პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი“.

ვიქტორ-მარი ჰიუგო (დ. 26 თებერვალი, 1802 ბეზანსონი – გ. 22 მაისი, 1885 პარიზი) — ფრანგი რომანტიკოსი მწერალი, პოეტი, დრამატურგი, სახელმწიფო მოღვაწე და ადამიანის უფლებათა აქტივისტი.

მიუხედავად იმისა, რომ ახალგაზრდობაში ჰიუგო ზედმიწევნით კონსერვატიული იყო, ათწლეულების შემდეგ ის პოლიტიკურ მემარცხენეთა პოზიციაზე ინაცვლებს; ის რესპუბლიკანიზმის მგზნებარე მხარდამჭერი ხდება და მისი ნამუშევრები თანამედროვე პოლიტიკის, სოციალური თუ ხელოვნების მიმდინარეობების თითქმის ყველა ძირითად საკითხს ეხება.

საბრალონი

XIXს. აგვიღწერს:განუკითხაობა რომელიც თან ახლდა საფრანგეთს, ნაწარმოებში მწერლის უარყოფითი დამოკიდებულებაა გამოხატული (ეპისკოპოსები რომლებიც ფუფუნებაში ცხოვრობენ და უბრალო,ღატაკი მოსახლეობა) ნაჩვენებია იმდროინდელი ტრადიციები(უქმრო ქალისთვის ბავშვის ყოლა უდიდესი სირცხვილი იყო) და სხვა. თვით ნაწარმოები მწერალმა დაწერა ინგლისის ერთერთ კუნძულზე გადასახლების შემდეგ და მოანდომa 40 წელი

ფაქტები: როდესაც ვიქტორ ჰიუგომ მოისურვა გაეგო,

თუ როგორ იყიდება „საბრალონი“, წიგნის გამომცემელს გაუგზავნა წერილი, რომელიც შეიცავდა მხოლოდ კითხვის ნიშანს, წიგნის გამომცემელმა უპასუხა: „!“

ალექსანდრე დიუმა

ალექსანდრე დიუმა (უფროსი) (დ. 24 ივლისი, 1802, ვილიე-კოტრე — გ. 5 დეკემბერი, 1870, პიუი) — ფრანგი მწერალი, დრამატურგი და ჟურნალისტი, ალექსანდრე დიუმას მამა. 1858-1859 წლები რუსეთში გაატარა, სტუმრობდა თბილისსა და საქართველოს სხვა ქალაქებს.

სამი მუშკეტერი

სამი მუშკეტერი,ა.დიუმას ერთერთი ნაწარმოები,რომელშიც კარგადაა გადმოცემული სამეფო ოჯახის ცხოვრება ლუი XIII-ის დროს . კარგადაა ნაჩვენებუ როგოგრ ფუფუნებაში ცხოვრიბდა სამეფო იჯახი (წვეულების დროს ანთებული 300 სანთელი რაც იმ დროს დიდ ფინანსებთან იყოდაკავშირებული) ამავე ნაწარმოებიდან კარგადაა ნაჩვენები ქვეყნის შიდა მდგომარეობა (მუშკეტერების არსებობა). კარდინალი რიშელიეს ბუნება და სხვა.

დასასრული