альдегид, кетон

13

Transcript of альдегид, кетон

Page 1: альдегид, кетон

АЛЬДЕГИДХанасан нүүрсустөрөгчийн радикал болон карбонил бүлэг агуулсан нүүрсустөрөгчдын уламжлалыг альдегид гэнэ. Альдегид нь гэсэн ерөнхий томьёонд захирагддаг. Х нь: альдегид (Х = Н); кетон (Х = R, R’); Карбон хүчил (Х=ОН)   ба тэдгээрийн уламжлалууд (Х=ОR, NH2, NHR, Hal)

www.themegallery.com

Page 2: альдегид, кетон

КЕТОН Ханасан нүүрсустөрөгчийн хоёр радикал болон кето бүлэг агуулсан нүүрсустөрөгчдын уламжлалыг кетон гэнэ. Кетон нь гэсэн ерөнхий томьёонд захирагддаг. R, R' = алкил, арил

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Page 3: альдегид, кетон

ФормулаНазвание

систематическое тривиальное

H2C=O метанальмуравьиный

альдегид (формальдегид)

CH3CH=O этанальуксусный альдегид

(ацетальдегид)

(CH3)2CHCH=O 2-метил-пропаналь

изомасляный альдегид

CH3CH=CHCH=O бутен-2-аль

кротоновый альдегид

www.themegallery.com

Company Logo

Page 4: альдегид, кетон

Томьёо Нэршил

ИЮПАК ТҮҮХЭН

HCOH Метаналь Шоргоолжны

CH3COH Этаналь Цууны

C2H5COH Пропаналь Пропионы

C3H7COH Бутаналь Тосны

C4H9COH Пентаналь Валерьяны

C5H11COH Гексаналь Капроны

C15H31COH Гексадеканалв Пальмитины

C17H35COH Октадеканаль Стеарины

Êарбонил бүлгийн бүтэцКарбонил бүлэг дэх нүүрстөрөгч

ба хүчилтөрөгч нь эрлийзжилттэй ба

нүүрстөрөгчийн атомууд нь өөх хоорондоо өнцөг үүсгэн байрлана.

π –холбоо нь нүүрстөрөгч ба хүчилтөрөгчийн атомын р-электронуудын давхацлаар үүсдэг.

Page 5: альдегид, кетон

ÈÇÎÌÅÐÈ

Альдегид ба кетон нь Á¿òýö áàéãóóëëûí èçîìåðè - Ñàëáàðëàëòûí èçîìåðè. Ýíý íü ðàäèêàë äàõü í¿¿ðñуñòºðºã÷ äýýð ÿâàãäàõ èçîìåðè áºãººä C4-ººñ ýõëýí èçîìåðè ¿¿ñíý.

Àíãè õîîðîíäûí èçîìåðè. Ýíý íü õ¿÷ëèéí êàðáîêñèë á¿ëãèéí á¿òýö ººð÷ëºãäºæ ¿¿ñäýã áºãººä C3-îîñ ýõëýí èçîìåðè ¿¿ñíý. Æèøýý íü C2H4O2 íýãäëèéí õóâüä:

ÈÇÎÌÅÐÈ

Page 6: альдегид, кетон

Ñàëáàðëàëòûí èçîìåðè. Ýíý íü кетоны хувьд ðàäèêàë äàõü í¿¿ðñуñòºðºã÷ äýýð ÿâàãäàõ èçîìåðè áºãººä C4-ººñ ýõëýí èçîìåðè ¿¿ñíý.

Функциональ бүлгийн байрлалын изомери

ÈÇÎÌÅÐÈ

1. Àíõäàã÷ ñïèðòийг èñýëä¿¿ëæ

2. Хоёрдогч

спиртийн исэлдэлтээр кетон үүснэ.

ÃÀÐÃÀÍ ÀÂÀÕ ÀÐÃÀ

Page 7: альдегид, кетон

ÃÀÐÃÀÍ ÀÂÀÕ ÀÐÃÀ3. Алкины гидротацийн

урвалаар Кучеровын урвал

4. Кумолын аргаар ацетон гарган авна.

www.themegallery.com

Company Logo

ÃÀÐÃÀÍ ÀÂÀÕ ÀÐÃÀ5. Үйлдвэрт альдегид и

кетонуудыг спиртийн дегидрирогенжих урвалаар Cu, Ag, Cr мөн Zn катализаторын дор гаргаж авна.

6. Алкины гомологи эгнээний гидротацийн урвалаар кетонуудыг гарган авна.

Page 8: альдегид, кетон

7. Алкенуудын исэлдэлтээр (катализатор нь Pd ба Cu хлоридууд)

энэ арга нь хортой мөнгөн

усыг ашигладаг алкины гидротацийн урвалыг бодвол нэлээн ирээдүйтэй урвал юм.

www.themegallery.com

Company Logo

ÃÀÐÃÀÍ ÀÂÀÕ ÀÐÃÀ

Альдегид нь карбонил бүлгээрээ онцлог урвалд ордог. Тухайлбал: Карбонил бүлгээрээ нэгдүүлэх урвалд ордогПолимержихКонденсацийн уравлАнгижруулах ба исэлдэх урвалАльдегид ба кетоны ихэнх урвал нь нуклеофильний нэгдүүлэх (AN) механизмаар С=О бүлэг дээр явагддаг. Урвалд орох чадвар нь альдегидаас кетон руу багасдаг.

www.themegallery.com

Company Logo

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆ

Page 9: альдегид, кетон

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆАльдегид нь цианы хүчилтэй нэгдэх урвалд орно. Энэ урвал нь (AN) механизмаар явагдана.

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆАльдегидууд нь карбонил бүлгээрээ полимержих урвалд ордог. Энэ нь альдегидын онцлог урвал юм. Жишээ нь: 40% шоргоолжны альдегидын усан уусмалыг формалин гэх ба полимержих урвалд орж цагаан өнгийн өндөр молекулт параформ гэх тунадасыг үүсгэдэг.:

n H2C=O + H2O HOCH2–(OCH2)n-2–OCH2OH

( n = 7, 8 )

Page 10: альдегид, кетон

www.themegallery.com

Company Logo

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆЭнэхүү полимер нь нэг молекул альдегид дахь карбонил бүлгийн хүчилтөрөгч нөгөө карбонил бүлгийн нүүрстөрөгчтэй холбогдох замаар үүсдэг.

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆ

Карбонил бүлэг нь конденсацийн урвалд орж фенолформальдегидын давирхай үүснэ.

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆ Альдегид ба кетон нь ангижирч спиртүүдийг үүсгэнэ.

Альдегид нь исэлдэх буюу мөнгөн толины урвалд орно. Энэ нь альдегидыг таних чанарын урвал бөгөөд Толленсын урвал гэдэг.

R–CH=O + 2[Ag(NH3)2]OH RCOOH + 2Ag↓ + 4NH3 + H2O

C:\Users\user\Desktop\Video\ALIDEGID\pormalin+puksinhvhriin hvchil.flv

Page 11: альдегид, кетон

Мөн зэсийн (II) гидроксидээр исэлдэж:а) халаалтын дор хөх өнгийн тунадас үүсгэнэ.б) аммиакын комплекс нь [Cu(NH3)4](OH)2, болноЭнд улаан хүрэн өнгийн зэсийн (I) оксидын тунадас үүсэх ба шоргоолжны альдегидын онцлог урвал юм.C:\Users\user\Desktop\Video\ALIDEGID\alidegid+CuOH.flv

R-CH=О + 2Cu(OH)2      RCOOH + Cu2O↓ + H2О

H2C=О + Cu(OH)2      HCOOH + Cu↓ + H2О

R–CH=O+2[Cu(NH3)4](OH)2 RCOOH+Cu2O↓+4NH3+2H2O

www.themegallery.com

Company Logo

ÕÈÌÈÉÍ ØÈÍÆ

Метаналь (шоргоолжны альдегид)-аас CH2=O фенолформальдегидын давирхай, мочевин-формальдегидын давирхай (карбамидных) полиоксиметилийн полимер, эмийн үндсэн түүхий эд (уротропин), ариутгагч, биологийн бэлдмэл хадгалагч зэргийг гарган авах түүхий эд нь болдог.Этаналь (цууны альдегид, ацетальдегид) СН3СН=О цуу хүчлийн үйлдвэр, органик синтезийн үндсэн түүхий эд болдог.Ацетон СН3-СО-СН3 лакны уусгагч, будагч, ацетатын целлюлоз, янз бүрийн органик бодисын үндсэн түүхий эд болдог

www.themegallery.com

Company Logo

АЛЬДЕГИД БА КЕТОНЫ ХЭРЭГЛЭЭ

Page 12: альдегид, кетон

www.themegallery.com

3,3 диметил пентанол-13,4 диметил пентанон-2Этил изоамилын энгийн эфир2 этил 3 метил бутаналь-1 гэсэн нэгдлүүдийн бүтцийн томьёог бичиж байж болох нэршлүүдээр нэрлэнэ үү?

ГЭРИЙН ДААЛГАВАР