Ποιοτική έρευνα για την πρόσθετη διδακτική στήριξη των μαθητώνΣυντάχθηκε για το Σωματείο Ιδιοκτητών Φροντιστηρίων Αττικής

Μάρτιος 2008

2

Ταυτότητα έρευνας

Ανάθεση: Σωματείο Ιδιοκτητών Φροντιστηρίων Αττικής

Τύπος έρευνας: Ποιοτική έρευνα με τη μορφή των ομαδικών συζητήσεων

Περιοχή έρευνας: Αθήνα

Δείγμα έρευνας: Μαθητές Β΄ και Γ΄ Λυκείου που πηγαίνουν φροντιστήριο ή/ και

παρακολουθούν ιδιαίτερα μαθήματα και Μητέρες Μαθητών κυρίως Λυκείου καθώς και

Γυμνασίου που πηγαίνουν φροντιστήριο ή/ και παρακολουθούν ιδιαίτερα μαθήματα

Μέγεθος δείγματος: 2 Ομαδικές συζητήσεις-Μία με μαθητές και μία με μητέρες

Χρόνος διεξαγωγής: Οι Ομαδικές Συζητήσεις διεξήχθησαν στο διάστημα

04/03/2008 – 07/03/2008

Η METRON ANALYSIS είναι μέλος της ESOMAR και του ΣΕΔΕΑ και τηρεί τους κώδικες δεοντολογίας και διεξαγωγής ερευνών και επαγγελματικής πρακτικής της ESOMAR και του ΣΕΔΕΑ.

3

Περιεχόμενα (1)

1. Αξιολόγηση Λυκείου και Εκπαιδευτικών Μεταρρυθμίσεων 6

Αξιολόγηση Λυκείου 7

Αξιολόγηση Λυκείου – Αποσπάσματα 9

Αντιλαμβανόμενες Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα 10

Αντιλαμβανόμενες Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα – Αποσπάσματα 11

Επιθυμητές Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα 12

2. Η Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος – Διαδικασία Επιλογής Σχολής – Παράγοντες Επιτυχίας 14

Η Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος 15

Η Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος - Αποσπάσματα 17

Διαδικασία Επιλογής Σχολής 18

Επαγγελματικός Προσανατολισμός 19

Παράγοντες Επιτυχίας Εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο 20

Παράγοντες Επιτυχίας Εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο - Αποσπάσματα 21

3. Επιλογή Πρόσθετης Διδακτικής Βοήθειας 22

Επιλογή Πρόσθετης Διδακτικής Βοήθειας 23

4

Περιεχόμενα (2)

4. Ιδιαίτερα Μαθήματα 24

Ιδιαίτερα Μαθήματα - Αυθόρμητοι Συνειρμοί 25

Ιδιαίτερα Μαθήματα - Θετικά Στοιχεία 26

Ιδιαίτερα Μαθήματα - Αρνητικά Στοιχεία 27

Ιδιαίτερα Μαθήματα - Αντιλαμβανόμενο Κοινό Απεύθυνσης 28

Λόγοι Επιλογής Ιδιαίτερων Μαθημάτων 29

Κριτήρια Επιλογής Καθηγητών Ιδιαίτερων Μαθημάτων 30

Ιδιαίτερα Μαθήματα - Αποσπάσματα 31

5. Φροντιστήριο 32

Φροντιστήριο - Αυθόρμητοι Συνειρμοί 33

Φροντιστήριο - Θετικά Στοιχεία 34

Φροντιστήριο - Αρνητικά Στοιχεία 35

Φροντιστήριο - Αντιλαμβανόμενο Κοινό Απεύθυνσης 36

Κριτήρια Επιλογής Φροντιστηρίου 37

Κριτήρια Επιλογής Φροντιστηρίου – Αποσπάσματα 38

Το Μέλλον των φροντιστηρίων 39

5

Περιεχόμενα (3)

6. Σύγκριση του Φροντιστηρίου με τα Ιδιαίτερα Μαθήματα 41

Άλλη Μορφή Πρόσθετης Διδασκαλίας42

Το Ιδανικό και η Περίπτωση Απουσίας Οικονομικού Περιορισμού43

7. Βασικά Συμπεράσματα 44

SWOT Ανάλυση για Εικόνα Φροντιστηρίων45

Βασικά Συμπεράσματα 46

Αξιολόγηση Λυκείου και Εκπαιδευτικών Μεταρρυθμίσεων

7

Αξιολόγηση Λυκείου – Ι

Η αντιλαμβανόμενη εικόνα για το Λύκειο είναι αρνητική τόσο από τις μητέρες όσο και από τους μαθητές που έλαβαν μέρος στις ομαδικές συζητήσεις

Πιο αναλυτικά, οι μητέρες αξιολογούν αρνητικά το Λύκειο διότι: Η διδακτική επάρκεια των καθηγητών δεν είναι ικανοποιητική

Ανεπαρκής ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση Έλλειψη ελέγχου εκπαιδευτικού έργου των καθηγητών Άμεση σύνδεση απόδοσης καθηγητή με

την ατομική βούλησή του/ της το καθεστώς μονιμότητας

Το Λύκειο συνδέεται αποκλειστικά αν και ανεπιτυχώς με τις Πανελλαδικές εξετάσεις, και συνεπώς ο ρόλος του περιορίζεται γύρω από αυτές

Οι γνώσεις που προσφέρονται στα παιδιά είναι ‘στείρες’ και δεν διευρύνουν τον ορίζοντα των δυνατοτήτων τους σε επίπεδο γενικής μόρφωσης

Τα εκπαιδευτικά βιβλία αξιολογούνται ως δύσκολα και δυσνόητα λόγω του υψηλού επιπέδου των σημερινών απαιτήσεων

Ο περιορισμένος χρόνος που διαθέτουν οι μαθητές Λυκείου για διάβασμα, καθώς και το περιορισμένο ενδιαφέρον τους για μαθήματα που δεν αφορούν την κατεύθυνση επιλογής τους καθιστά ακόμα πιο αρνητική την εικόνα που έχουν για τα βιβλία

8

Αξιολόγηση Λυκείου – ΙΙ

Από την πλευρά τους, οι μαθητές αξιολογούν το Λύκειο επίσης αρνητικά για τους εξής λόγους:

Η απόδοση των καθηγητών Λυκείου δεν κρίνεται ικανοποιητική διότι:

Λόγω ηλικίας, έχει μειωθεί το ενδιαφέρον τους για την διδασκαλία και για τους

μαθητές

Δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τα θέματα των Πανελλαδικών και συνεπώς

δεν είναι σε θέση να προετοιμάσουν τους μαθητές καταλλήλως

Η εκπαιδευτική αξία των διδακτικών βιβλίων δεν είναι ικανοποιητική (κακογραμμένη) με

αποτέλεσμα οι μαθητές να χρειάζονται βοηθήματα για μεγάλο αριθμό μαθημάτων

Ο εκπαιδευτικός ρόλος του Λυκείου γίνεται αντιληπτός ως δευτερεύουσας σημασίας, ενώ αναδεικνύεται ο κυρίαρχος ρόλος των φροντιστηρίων

9

Αξιολόγηση Λυκείου – Αποσπάσματα

«… το σχολείο ήταν καθαρά βόλτα. Να πάνε και να έρθουν. Δεν προσέφερε κάτι σημαντικό. Όλο το βάρος μας ήταν στο φροντιστήριο, στο ιδιαίτερο.»

«… η ίδια η καθηγήτρια μου είπε ότι δυστυχώς μας έχουν κάνει έτσι

ώστε και εμείς οι ίδιοι οι καθηγητές να

ετοιμάζουμε τα παιδιά μόνο για να πάνε να

δώσουν στην Γ’ Λυκείου τις εξετάσεις. Δεν γίνεται τίποτα άλλο εδώ μέσα.»

«Είναι κάποιοι (καθηγητές) που θέλουν να ασχοληθούν και κάτι κάνουν. Αλλά είναι λίγοι.»

«Είναι και στο επίπεδο του ατόμου. Αν θέλει ο καθηγητής κάτι θα κάνει. Αν δεν θέλει...»

«Είναι στείρες γνώσεις, δεν διευρύνουν τους ορίζοντές τους, αναγκάζονται να προσανατολιστούν σε ορισμένα μαθήματα, είτε από... Να σας πω Α΄ Γυμνασίου ακόμα , από Α΄ Λυκείου οπωσδήποτε. Όλα τα μαθήματα είναι περίπατος, και η

καραμέλα των καθηγητών είναι ‘έλα παιδιά, αφού θα τα κάνετε στο φροντιστήριο.’»

«(το Λύκειο) Είναι ένα μπάχαλο.»

«Η ύλη, τα βιβλία δεν είναι καλά γραμμένα, είναι κακογραμμένα με αποτέλεσμα να παίρνουμε βοηθήματα, συν φροντιστήριο. Οι

καθηγητές μια από τα ίδια, δεν διδάσκουν και όπως είπε η Παναγιώτα έχουν κουραστεί πια (λόγω ηλικίας) και δεν

ασχολούνται μαζί μας. Από κει και πέρα δεν υπάρχει κάτι άλλο.»

«Βασικά εμένα είναι το σχολείο μου το φροντιστήριο. Και το σχολείο είναι απλά, πηγαίνω και δεν παίρνω απουσίες. Και ό,τι

ασκήσεις κάνω στο σχολείο, συνήθως τις έχω κάνει ήδη στο φροντιστήριο, οπότε δεν κάνω κάτι.»

«Βασικά, στη Γ’ Λυκείου το σχολείο είναι βάρος.»

10

Αντιλαμβανόμενες Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα

Συγκεκριμένες αναφορές και αξιολογήσεις έγιναν για τα εξής:

Αίτημα οι αλλαγές να έχουν ως στόχο την βοήθεια και στήριξη των μαθητών και όχι οιαδήποτε οικονομικά ή/και πολιτικά συμφέροντα

Ανάγκη μιας μόνιμης, σταθερής και ομαλής εκπαιδευτικής πολιτικής

Βάση του 10 για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο

(Μητέρες)

Απαραίτητο βαθμολογικό όριο εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ

Διευκολύνει κυρίως αυτούς τους μαθητές που έχουν την οικονομική ευχέρεια να εξασφαλίσουν μια καλή πρόσθετη διδακτική βοήθεια

Κατάργηση εξετάσεων στην Β’ Λυκείου

(Μαθητές)

Μειώνει την πίεση και το φόρτο διαβάσματος των μαθητών

Οι μαθητές χάνουν μια ευκαιρία να εξοικειωθούν με το σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων

Οι μαθητές χάνουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν βαθμούς από τις εξετάσεις της Β’ Λυκείου στις Πανελλαδικές της Γ’ Λυκείου

Μείωση αριθμού μαθημάτων στις

Πανελλαδικές της Γ’ Λυκείου

(Μαθητές)

Μείωση του φόρτου διαβάσματος για την Γ’ Λυκείου

Αύξηση πιθανοτήτων επιτυχίας στις Πανελλαδικές εξετάσεις

11

Αντιλαμβανόμενες Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα – Αποσπάσματα

«Για μένα είναι καλό. Γιατί, εντάξει, ο άλλος δεν προχωράει, μην του στερήσεις, ας πούμε ένα Απολυτήριο Λυκείου, το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό εφόδιο

σήμερα.»

«Ναι όμως, αν σκεφτείτε ότι κάποια παιδιά θέλουν να σπουδάσουν αλλά δεν έχουν να πάνε σε φροντιστήρια. Και πάει ο άλλος και γράφει 5, κάτω από την βάση και

περιμένει να μπει σε ένα Πανεπιστήμιο. Γιατί να μην του δώσεις και αυτού την ευκαιρία;»

«Από την μία κάνεις αυτό, από την άλλη το παίρνεις πίσω. Δεν υπάρχει μια μόνιμη πολιτική.»

«Η κατάργηση των Πανελληνίων στη Β΄ Λυκείου ήταν πολύ κακό πράγμα. Δεν έπρεπε να γίνει.»

«Το μόνο (που βρίσκω θετικό) στις Πανελλήνιες της Β’ Λυκείου νομίζω πως είναι ότι κάποιος έχει τη δυνατότητα εάν έχει πάρει

καλά να κρατήσει τους βαθμούς που έχει πάρει για την Γ’ Λυκείου.»

12

Επιθυμητές Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα – Ι

Καταλληλότερη ψυχοπαιδαγωγική εκπαίδευση των καθηγητών

Ανάγκη θεσμικού ελέγχου των εκπαιδευτικών

Μεγαλύτερος αριθμός σχολών ανά κατεύθυνση

‘Ελεύθερη’ είσοδος στο πανεπιστήμιο

Το παιδί έχει την δυνατότητα να δοκιμάσει άμεσα την σχολή επιλογής του

Μείωση των εξόδων για πρόσθετη διδακτική βοήθεια

Κατάργηση Πανελλαδικών εξετάσεων

1. Ο μαθητής πάει στην σχολή επιλογής του

2. Η διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών γίνεται εντός

πανεπιστήμιου ή/ και με κατατακτήριες εξετάσεις σχετικές με

την σχολή ενδιαφέροντος

Επιθυμητές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα που εκφράστηκαν από τις μητέρες αφορούν στα εξής:

Η επιλογή σχολής θα γίνεται μέσα από επαγγελματικό προσανατολισμό ο οποίος όμως θα προσφέρεται στην

κατάλληλη ηλικιακή περίοδο

Συνέπειες

13

Επιθυμητές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα που εκφράστηκαν από τους μαθητές αφορούν στα εξής:

Επιθυμητές Αλλαγές στο Εκπαιδευτικό Σύστημα – ΙΙ

Αυστηρότερα κριτήρια μετάβασης στις τάξεις Λυκείου-μικρότερο κενό μεταξύ Γυμνασίου/Λυκείου

Διαχωρισμός βαθμολογίας μεταξύ Πανελλαδικών εξετάσεων και Απολυτηρίου Λυκείου

Βελτίωση διδακτικών βιβλίων

Δυσκολεύοντας την μετάβαση στις τάξεις Λυκείου οι μαθητές θεωρούν πως θα βελτιωθεί το επίπεδο της τάξης γενικότερα

Καλύτερα δομημένα, καλύτερα γραμμένα

Μεγάλο τμήμα της αξιολόγησης στο Λύκειο εστιάζει στην εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, με αποτέλεσμα το Λύκειο να μην αντιμετωπίζεται ως αυτόνομη ενότητα μόρφωσης.

Μία βασική αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος που επιθυμούν τόσο οι γονείς όσο και οι μαθητές

αφορά στην καθιέρωση του Λυκείου ως αυτόνομο στάδιο μόρφωσης

Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος – Διαδικασία Επιλογής Σχολής – Παράγοντες Επιτυχίας

15

Η Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος – Ι

Σε ορθολογικό επίπεδο η βαρύνουσα σημασία της εισαγωγής στο πανεπιστήμιο συγκροτείται

στη βάση των αντιλαμβανόμενων κοινωνικών συνθηκών, του υψηλού ποσοστού ανεργίας και του

αυξημένου ανταγωνισμού, ενώ παρουσιάζεται ως ένα βαθμό ως επιβεβλημένη επιλογή

Επίσης, τόσο για τις μητέρες (γονείς) όσο και για τους μαθητές η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο

αποτελεί στόχο υψηλής συναισθηματικής εμπλοκής

Σε κοινωνικό επίπεδο, η πανεπιστημιακή μόρφωση αποτελεί αξία υψηλής σημασίας καθώς

συνδέεται ταυτόχρονα με την προσωπική κοινωνική επιτυχία-ανέλιξη του μαθητή αλλά και με

αυτήν της οικογένειας-ομάδας στην οποία ανήκει

Η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο γίνεται αντιληπτή ως καθοριστικός παράγοντας της εξέλιξης του ατόμου ενώ μελλοντικά συνδέεται με την ιδιαίτερη ψυχο-κοινωνική

σημασία του στόχου τόσο σε προσωπικό όσο και σε ενδο-οικογενειακό επίπεδο

16

Η Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος – ΙΙ

Οι Μαθητές υποψήφιοι:

Καλούνται να αποδείξουν την αξία τους στον εαυτό τους,

αλλά παράλληλα και στους γονείς του και στο ευρύτερο

κοινωνικό περιβάλλον

Οι ‘θυσίες’ και το οικονομικό κόστος που έχουν υποστεί οι

γονείς τους αποτελεί κίνητρο επιτυχίας

Οι γονείς:

Ανησυχούν για το μέλλον των παιδιών τους και

επιθυμούν την κοινωνική τους επιτυχία-ανέλιξη

Είναι διατεθειμένοι να υποστούν προσωπικές στερήσεις

για να τους εξασφαλίσουν μια καλύτερη προοπτική ζωής

Σε ψυχο-κοινωνικό επίπεδο καθορίζει την αυτοεκτίμηση του

μαθητή

Σε ορθολογικό επίπεδο ενισχύει την αναγνώριση των

προσπαθειών των γονέων

Φόβος κοινωνικής αποτυχίας των παιδιών

Μεγάλη οικονομική και συναισθηματική επένδυση

17

«Είναι ένα κίνητρο αυτό. Υποτίθεται ότι έχουν κάνει τόσες θυσίες, έχουν ξοδέψει τόσα χρήματα, πρέπει να τους κάνομε

υπερήφανους, να μην τους απογοητεύσουμε.»

«Έχουν βασίσει πράγματα απάνω σου, βασίζονται σε εσένα.»

«Εγώ συμφωνώ με αυτό που λένε ότι θα πρέπει να προσπαθούν περισσότερο, γιατί όντως οι γονείς στερούνται κάποια πράγματα,

γιατί τα λεφτά για τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα είναι πάρα πολλά...»

Η Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως Στόχος – Αποσπάσματα

«Εγώ πιστεύω ότι επηρεάζονται πιο πολύ γιατί εμείς τα επηρεάζουμε, επειδή τους λέμε ‘κοίταξε να δεις παιδεύομαι για να κάνεις εσύ το φροντιστηρίου να μάθεις κάτι παραπάνω και αν περάσεις στη σχολή που θες’ άρα μέσα τους νιώθουν τύψεις γι αυτό το λόγο και γι αυτό τους επηρεάζει περισσότερο η

επίπληξη του φροντιστηρίου.»

18

Διαδικασία Επιλογής Σχολής

Αποφασίζει: ο μαθητής Επηρεάζεται από:

- Συζήτηση με φίλους ή/ και συγγενείς

Επιλέγει βάσει:- Κλίση σε μαθήματα – κατεύθυνση

που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο της κάθε σχολής

Το σχολείο δεν επηρεάζει καθόλου την απόφαση του μαθητή αναφορικά με την διαδικασία επιλογής σχολής

«Εμένα (έχει επιλέξει σχολή) περισσότερο από εξωτερικά ακούσματα. Δηλαδή, όχι μέσα από το σχολείο, (αλλά από) κάτι που τους κίνησαν το ενδιαφέρον, έμαθαν για κάτι. Από εξωτερικά ακούσματα. Από φίλο, από συγγενή, από κάποιο ταλέντο που

μπορεί να έχει, από κάποια κλίση.»

19

Επαγγελματικός Προσανατολισμός• Ο επαγγελματικός προσανατολισμός, περιλαμβάνεται ως μάθημα (Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός)

στο πρόγραμμα της Γ’ Γυμνασίου. Ωστόσο, οι μητέρες κρίνουν πως δεν είναι βοηθητικός διότι γίνεται σε λάθος

χρονική περίοδο, ενώ οι μαθητές από την πλευρά τους σχεδόν ‘ξεχνούν’ πως το μάθημα αυτό υπήρχε στο

πρόγραμμά τους

• Σε γενικές γραμμές, οι ερωτώμενοι: Έχουν ελλιπή γνώση για τη δυνατότητα επαγγελματικού προσανατολισμού Κρίνουν πως προσφέρεται σε λάθος χρονική περίοδο: είτε πολύ νωρίς (Γ’ Γυμνασίου), είτε πολύ αργά (Γ’

Λυκείου) Μέρος των μαθητών πιστεύει πως ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν θα του προσφέρει τίποτα

παραπάνω από αυτό που έχει ήδη ακούσει από το ευρύτερο περιβάλλον του Ωστόσο, μερικοί μαθητές νιώθουν πως ο επαγγελματικός προσανατολισμός θα βοηθούσε αυτούς που

δυσκολεύονται να αποφασίσουν κατεύθυνση ή που δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι από τις συνήθεις

πηγές (φίλοι, γνωστοί, κλπ)

• Οι μισοί περίπου μαθητές στην Γ’ Λυκείου έχει επιλέξει Πανεπιστημιακή σχολή, ενώ ένα πολύ μικρό μέρος

μαθητών έχει κάνει χρήση, ή σκοπεύει να κάνει, υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού

• Επίσης, οι μαθητές θεωρούν πως μια τέτοια υπηρεσία θα έπρεπε να παρέχεται τόσο στα φροντιστήρια όσο και στα

σχολεία

• Τέλος, γίνεται αναφορά σε εξειδικευμένα γραφεία, καθώς επίσης και σε διαδικτυακές υπηρεσίες που παρέχουν τεστ

επαγγελματικού προσανατολισμού και επαγγελματικού προφίλ βάσει πληρωμήςΗ γενικότερη απαξίωση του σχολείου συμπαρασύρει και την έννοια του Επαγγελματικού

Προσανατολισμού ως μάθημα στα σχολεία. Επίσης, η απόφαση στην οποία στοχεύει ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός παρασύρεται από συναισθηματικού παράγοντες και όχι μόνο από ορθολογικούς

20

Το προσωπικό διάβασμα Συμβολή καθηγητή πρόσθετης διδακτική βοήθειας

• Το διάβασμα θεωρείται ο βασικός παράγοντας επιτυχίας

• Αφορά όχι μόνο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα του διαβάσματος

Περιβάλλον στο σπίτι

• Υποστήριξη και κατανόηση από το οικογενειακό περιβάλλον (Μητέρες – μαθητές)

• Αποφυγή στρεσογόνων καταστάσεων (Μητέρες)

• Σεβασμός στην μέθοδο/ οργάνωση μελέτης του μαθητή (Μητέρες)

Παράγοντες Επιτυχίας Εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο

Το επίπεδο του φροντιστηρίου (μαθητές)

Ο χαρακτήρας του μαθητή (μαθητές)

• Ενδιαφέρον των καθηγητών για την επιτυχία των μαθητών (Μητέρες – μαθητές)

• Προσωπική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ μαθητή και διδάσκοντα

• Προσωπικός στόχος/ κίνητρο• Ικανότητα ελέγχου του άγχους• Αντίδραση στην κριτική/

αξιολόγηση

Προσωπικό Επίπεδο Εκπαιδευτικό Περιβάλλον Ευρύτερο Περιβάλλον

• Η ποιότητα/ αποτελεσματικότητα του φροντιστηρίου

• Οργάνωση και δομή του φροντιστηρίου

• Ειδίκευση του φροντιστηρίου

• Στο επίπεδο της βαθμολόγησης των Πανελλαδικών εξετάσεων (μαθητές)

Τόσο οι μαθητές όσο και οι μητέρες εντοπίζουν στον μαθητή (προσωπικό διάβασμα και χαρακτήρα) το βασικότερο παράγοντα επιτυχίας στις Πανελλαδικές εξετάσεις, χωρίς ωστόσο να παραβλέπουν την σημασία ενός υποστηρικτικού και βοηθητικού εκπαιδευτικού αλλά και οικογενειακού περιβάλλοντος

Παράγων τύχη

21

«Βασικά, ούτως ή άλλως δεν προλαβαίνεις να διαβάσεις. Ούτως ή άλλως υπάρχει το άγχος, δεν προλαβαίνω. Αν θέλει κάποιος να περάσει, και είναι Γ’ Λυκείου, έχει συνέχεια το άγχος, ότι δεν

προλαβαίνω, και θέλει παραπάνω, παραπάνω, για να περάσει...»

Παράγοντες Επιτυχίας Εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο – Αποσπάσματα

«Εγώ καταρχάς πιστεύω ότι είναι καθαρά θέμα προσωπικού διαβάσματος.»

«Ρόλο παίζει και η τύχη. Στα θέματα. Μάλλον όχι στα θέματα διότι αν έχεις διαβάσει θα γράψεις. Αλλά στο πως θα στο διορθώσει πλέον. Γιατί πληρώνονται

και είναι με τις ώρες, με αποτέλεσμα να γίνεται ο χαμός. Δηλαδή γίνονται τρομερές αλλαγές. Ειδικά στην έκθεση. Και εντάξει, πιο πολύ στα θεωρητικά

μαθήματα γίνονται φρικτά πράγματα.»

«Το προσωπικό διάβασμα.»

«Και ο καθηγητής.» «Του φροντιστηρίου.» «Από τα ιδιαίτερα.»

«Όχι το σχολείο.»

«Προσωπικό διάβασμα, ουσιαστικό θα έλεγα εγώ διάβασμα.»

«Συνδυασμός, προσωπικό διάβασμα και φροντιστήριο.» «Και ηρεμία στο σπίτι.»

«Είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων.»

Επιλογή Πρόσθετης Διδακτικής Βοήθειας

23

Επιλογή Πρόσθετης Διδακτικής Βοήθειας

Σε γενικές γραμμές, και δεδομένου του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος, η πρόσθετη

διδακτική βοήθεια αποτελεί κοινωνική νόρμα και όχι επιλογή

Η βαρύνουσα σημασία της εισαγωγής στο πανεπιστήμιο τόσο ως ψυχοσυναισθηματικό όσο

και κοινωνικό στόχο, καθιστά απαραίτητη και αναπόφευκτη την προσφυγή σε πρόσθετη

διδακτικής βοήθειας, κυρίως για τις τελευταίες τάξεις Λυκείου

Η απόφαση που καλούνται να πάρουν οι γονείς δεν αφορά το αν θα επιλέξουν να προσφέρουν στο παιδί τους πρόσθετη διδακτική βοήθεια ή όχι, αλλά το ποια μορφή

βοήθειας (ιδιαίτερα μαθήματα ή φροντιστήριο) θα προτιμήσουν

Ιδιαίτερα Μαθήματα

25

Ιδιαίτερα Μαθήματα – Αυθόρμητοι Συνειρμοί

Ιδιαίτερα Μαθήματα

Πολλά λεφτά (Μητέρες)Καλύτερη γνώση

(Μητέρες)

Οικονομία χρόνου (Μητέρες)

Αποκλειστική προσοχή στο παιδί (Μητέρες)

Καλύτερο αποτέλεσμα (Μητέρες)

Καθηγητής με ένα άτομο (Μαθητές)

Σπίτι (Μαθητές)

Πίεση (Μαθητές)

Μεγάλο χρηματικό ποσό (Μαθητές)

Πρέπει να είσαι διαβασμένος (Μαθητές)

26

Ιδιαίτερα Μαθήματα – Θετικά Στοιχεία

Θετικά στοιχεία ιδιαίτερων μαθημάτων

Αποκλειστική απασχόληση με έναν μαθητή

Εντοπισμός και ενασχόληση με τις ιδιαίτερες

μαθησιακές ανάγκες του μαθητή

Εξοικονόμηση χρόνου

Μορφωτικό επίπεδο του καθηγητή επιλογής

Περιορισμός του ‘χαβαλέ’ και συνεπώς της

απώλειας χρόνου εν ώρα διδασκαλίας

Ευελιξία επιλογής καθηγητή

Άμεση επαφή με τον καθηγητή

Ενημέρωση της προόδου του μαθητή όποτε

θελήσει ο γονέας

Η επιλογή ιδιαίτερων μαθημάτων ανταποκρίνεται και διαμορφώνεται από τις

ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες του κάθε μαθητή, ενώ ικανοποιεί την αίσθηση

ελέγχου που επιθυμούν να έχουν οι γονείς ως προς την επιλογή καθηγητή και την άμεση επαφή μαζί του, καθώς και την ενημέρωση της προόδου του μαθητή

Βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα

Η ώρα που αφιερώνεται στα ιδιαίτερα μαθήματα θεωρείται ποιοτικά πιο

συμπυκνωμένη εφόσον η μόνη επιλογή του μαθητή είναι να συγκεντρωθεί στην

παράδοση

Επιθυμία του γονέα να προσφέρει ό,τι δυνατόν καλύτερο στο παιδί του

27

Ιδιαίτερα Μαθήματα – Αρνητικά Στοιχεία

Αρνητικά στοιχεία ιδιαίτερων μαθημάτων

Μη οικονομική επιλογή

Στην πλειοψηφία τους τα ιδιαίτερα μαθήματα

καθηλώνουν τον μαθητή στο σπίτι

Έλλειψη ανταγωνιστικότητας ως κίνητρο προόδου

των μαθητών

Πιθανή ‘εκμετάλλευση’ από τους καθηγητές

Μεγαλύτερη δυσκολία διεξαγωγής διαγωνισμάτων

που προσομοιάζουν τις Πανελλαδικές εξετάσεις

Μονοτονία

Βασικό συγκριτικό μειονέκτημα

Τα διαγωνίσματα που προσομοιάζουν τις εξετάσεις των Πανελλαδικών είναι

καθοριστικά και σημείο αναφοράς σχετικά με την πρόοδο ενός μαθητή αρχικά για τον

ίδιο/ ίδια αλλά και για τους γονείς του

Οι προσομοιώσεις εξετάσεων αποτελούν ουσιαστική ανάγκη του μαθητή διότι:- Σε ορθολογικό επίπεδο, αποτελούν εξάσκηση του μαθητή για τις Πανελλαδικές- Σε ψυχολογικό επίπεδο, αποτελούν εξοικείωση με τον τρόπο και την ιδέα των Πανελλαδικών γενικότερα- Προσφέρουν στο μαθητή ένα πραγματικό σημείο αναφοράς ως προς την πρόοδό του και την επίδοση του

συγκριτικά με τους συμμαθητές του

28

Ιδιαίτερα Μαθήματα – Αντιλαμβανόμενο Κοινό Απεύθυνσης

Κοινό απεύθυνσης

Μαθητές των οποίων οι

γονείς έχουν μια σχετική

οικονομική ευχέρεια

Πολύ καλοί μαθητές

Κακοί μαθητές

Ζωηροί μαθητές

Τα ιδιαίτερα μαθήματα θεωρούνται ότι αφορούν τόσο

τους πολύ καλούς όσο και τους κακούς μαθητές, καθώς

και τους μαθητές με θέματα στο επίπεδο της

πειθαρχίας.

Η αντιλαμβανόμενη ευρύτητα της απεύθυνσης των

ιδιαιτέρων μαθημάτων αντανακλά τις εξής αντιλήψεις:

Η διδασκαλία που προσφέρεται προσαρμόζεται

στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε μαθητή

Μέσα από την άμεση προσωπική σχέση του

καθηγητή με τον μαθητή μπορεί να ασκηθεί

μεγαλύτερη πίεση ή/ και στήριξη της προόδου

Μεγάλο μέρος των ερωτώμενων θα επέλεγαν τα ιδιαίτερα μαθήματα σε περίπτωση οικονομικής ευχέρειας

Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων ζητήθηκε από τους ερωτώμενους να ορίσουν σε ποιους μαθητές

απευθύνονται τα ιδιαίτερα μαθήματα

29

Λόγοι Επιλογής Ιδιαίτερων Μαθημάτων

Τα ιδιαίτερα μαθήματα τα επιλέγουν κυρίως οι γονείς (και πιο συγκεκριμένα οι μητέρες) ενώ

αρχίζουν από τις τάξεις του δημοτικού για τις ξένες γλώσσες κυρίως.

Οι λόγοι που οι μητέρες επιλέγουν τα ιδιαίτερα μαθήματα για τις τάξεις Γυμνασίου/ Λυκείου είναι οι

εξής:

Αποκλειστική προσοχή του καθηγητή σε έναν μαθητή

Ο καθηγητής έχει καλύτερη γνώση των αδυναμιών του μαθητή

Προσωπική επαφή με τον καθηγητή (τόσο για το παιδί τους όσο και για τους γονείς)

Ευελιξία επιλογής καθηγητή

Άσκηση μεγαλύτερης πίεσης στον μαθητή

Αίσθηση μεγαλύτερου ελέγχου της πορείας του μαθητή

Εξοικονόμηση χρόνου

Μέρος των μαθητών θεωρούν τα ιδιαίτερα μαθήματα συμπληρωματικά ως προς το φροντιστήριο

τόσο ως προς την ύλη όσο και ως προς κενά που πιθανόν δεν καλύπτονται από το φροντιστήριο

Τα ιδιαίτερα ικανοποιούν την ανάγκη του μαθητή για επαναλήψεις όσο και όπως την εκφράζει ο

κάθε μαθητής

30

Κριτήρια Επιλογής Καθηγητών Ιδιαίτερων Μαθημάτων

Συστάσεις από συγγενείς ή/ και φίλους

Συστάσεις από παλιούς μαθητές που είχαν πετύχει στις σχολές επιλογής τους

Φήμη καθηγητών

Αναφορικά με το γεγονός πως κάποιοι καθηγητές

δημοσίου προσφέρουν ιδιαίτερα μαθήματα, η

στάση διαφοροποιείται ανάλογα με το αν ο εν

λόγω καθηγητής δουλεύει στο σχολείο του

μαθητή ή όχι. Σε γενικές γραμμές, τόσο οι

μητέρες όσο και οι μαθητές δεν θα επέλεγαν να

κάνουν ιδιαίτερα με έναν καθηγητή του σχολείου

τους λόγω:- Πιθανής διάκρισης από τους άλλους μαθητές- Αδυναμία να ορίσει ο γονέας τους όρους

εργασίας (ρίσκο αρνητικής αξιολόγησης μαθητή

που έχει διακόψει συνεργασία με τον εν λόγω

καθηγητή)

Ωστόσο, ένας καθηγητής δημοσίου έχει μεγάλη

διδακτική εμπειρία, στοιχείο θετικό κατά βάση για

τη διδασκαλία ιδιαίτερων μαθημάτων

Η τιμή (οικονομικός παράγοντας) του καθηγητή δεν αποτελεί καθοριστικό κριτήριο επιλογής του, δεδομένου του ότι ο γονέας έχει ήδη επιλέξει να προσφέρει ιδιαίτερα μαθήματα στο παιδί του και

συνεπώς να επενδύσει ένα συγκριτικά με τα φροντιστήρια μεγαλύτερο οικονομικό ποσό

«Εγώ πιστεύω πως σίγουρα είναι πιο έμπειροι, πρώτον γιατί έχω την

ξαδέρφη η οποία, εκτός των άλλων, στο τέλος των εξετάσεων

βαθμολογεί.»

«Θα αισθάνεται άσχημα, εγώ

πιστεύω, αν το μάθουν οι

συμμαθητές του.»

«Και αν εγώ τον σταματήσω τον κύριο που μπορεί να διδάσκει

στο σχολείο, ποιος μου εγγυάται εμένα ότι δεν θα

ξεσπάσει το μένος του μετά στη βαθμολογία ΄(του μαθητή) και

θα τον χαντακώσει.»

31

Ιδιαίτερα Μαθήματα – Αποσπάσματα

«Δηλαδή θα έχω που θα έχω το διάβασμα. Αν είμαι και μέσα στο σπίτι συνέχεια, θα λαλήσω.»

«Άμα είσαι εσύ κι αυτός, είναι υποχρεωμένος αυτός να στο πει όσες φορές και αν του το ζητήσεις. Ενώ στο φροντιστήριο δεν

πιστεύω να το κάνουν αυτό συνέχεια. [...] Δηλαδή μπορεί εγώ να θέλω να μου το πει στον ίδιο χρόνο 25 φορές για να το

καταλάβω.»

«Εγώ, όπως είπα και πριν, πιστεύω πως είναι καλύτερα (τα ιδιαίτερα) γιατί ασχολείται μόνο με εσένα ο καθηγητής.»

«Εγώ αποφάσισα να κάνει ιδιαίτερο. Γιατί ήξερα το παιδί μου και είπα ότι αν πάει στο φροντιστήριο, όση ώρα θα ασχολείται ο καθηγητής με

κάποιο άλλο παιδί, εκείνος μπορεί να χαζεύει. Οπότε επέλεξα το ιδιαίτερο, ούτως ώστε να μην έχει να ασχοληθεί με κανέναν άλλο

παρά μόνο με το γιο μου και να είναι αναγκασμένος...»

«Έχεις το παιδί και τον καθηγητή άμεσα. Οποιαδήποτε στιγμή τον ρωτάς, που έχει πρόβλημα, γιατί. Του λες, θέλω εγώ εκεί, ή το παιδί. Ό,τι προβλήματα έχει τον έχει από πάνω τον καθηγητή, και βλέπει αν έχει αδυναμία ή όχι. Ή αν δεν του κάνει ο καθηγητής, τον αλλάζεις και

παίρνεις άλλον.»

«Καλή σχέση, φιλική σχέση με τον καθηγητή. Ο χρόνος που

κερδίζεις στο σπίτι.»

Φροντιστήριο

33

Φροντιστήριο – Αυθόρμητοι Συνειρμοί

Φροντιστήριο

Συμφέρον του ιδιοκτήτη (Μητέρες)

Τσέπη (Μητέρες)

Μικρές τάξεις (Μητέρες)

Γκρουπ (Μαθητές)

Κοινωνικότητα (Μαθητές)

Διάφορες απόψεις (Μαθητές)

Αίθουσα (Μαθητές)

Πολύ μπλα-μπλα (Μαθητές)

Σχολικό περιβάλλον (Μαθητές)

Φίλοι (Μαθητές)

34

Φροντιστήριο – Θετικά Στοιχεία

Θετικά στοιχεία φροντιστηρίου

Οικονομική επιλογή

Οι καθηγητές ελέγχονται

Οργανωμένη διδασκαλία

Μικρά τμήματα

Διαχωρισμός τμημάτων ανά επίπεδο μαθητών

Προσομοίωση Πανελλαδικών εξετάσεων

Ανταγωνιστικότητα ως κίνητρο προόδου των

μαθητών

Στενή επαφή με γονέα – συστηματική

ενημέρωση

Δοκιμασμένη αποτελεσματικότητα –

προηγούμενες επιτυχίες

Βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα

35

Φροντιστήριο – Αρνητικά Στοιχεία

Αρνητικά στοιχεία φροντιστηρίου

Χρονοβόρο (πολλές ώρες, απόσταση από το σπίτι)

Έλλειψη επαρκούς ενδιαφέροντος για τους μαθητές

χαμηλών αποδόσεων

Κερδοσκοπικός χαρακτήρας του οργανισμού

Εξαντλητικό πρόγραμμα

Ανεπαρκής αριθμός καθηγητών

Ανεπαρκής αριθμός αιθουσών

Βασικό συγκριτικό μειονέκτημα

Η αίσθηση πως ο ιδιοκτήτης φροντιστηρίου δεν αντιμετωπίζει τους γονείς μόνο σε

οικονομικό επίπεδο μειώνεται αισθητά όταν αυτό που προβάλλεται είναι κυρίως το

ενδιαφέρον τους για την πρόοδο του μαθητή (του παιδιού τους)

Η συνεχής και ενδελεχής ενημέρωση των γονέων ως προς την πορεία και την πρόοδο του μαθητή μειώνει το αίσθημα της κερδοσκοπική αντιμετώπισης ενώ

τονίζεται η ατομικότητα του μαθητή από τη πλευρά των φροντιστών

36

Φροντιστήριο – Αντιλαμβανόμενο Κοινό Απεύθυνσης

Κοινό απεύθυνσης

Όλοι

Σε όσους πάνε σχολείο

Σε όσους θέλουν να πετύχουν

ένα στόχο

Σε αυτούς που έχουν τελειώσει

το σχολείο και ξαναδίνουν

Τα φροντιστήρια, όπως και τα σχολεία, απευθύνονται

σε όλους. Αυτό που φαίνεται να τα διαφοροποιεί είναι η

σαφήνεια του στόχου και κατ’ επέκταση ο λόγος

ύπαρξης των φροντιστηρίων που ταυτίζεται με τις

Πανελλαδικές εξετάσεις και την εισαγωγή στο

πανεπιστήμιο

Το φροντιστήριο έχει αντικαταστήσει το ρόλο του σχολείου. Ο στόχος της παιδείας έχει περιοριστεί στην εισαγωγή στο πανεπιστήμιο

Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων ζητήθηκε από τους ερωτώμενους να ορίσουν σε ποιους μαθητές

απευθύνονται τα ιδιαίτερα μαθήματα

37

Κριτήρια Επιλογής Φροντιστηρίου

Απόσταση (εξοικονόμηση χρόνου)

Πρόγραμμα

Τιμή/ οικονομικό πακέτο

Καθηγητές

Φήμη/ Επιτυχίες

Συστάσεις συγγενών ή/ και φίλων

Εξειδίκευση φροντιστηρίου σε μία ή παραπάνω κατευθύνσεις

Οι καθηγητές ίσως είναι πιο καταρτισμένοι ως προς το αντικείμενο διδασκαλίας τους λόγω της ειδίκευσης του φροντιστηρίου και της σταθερότητας συνεργασίας τους μαζί του. Επίσης ίσως η επιλογή των καθηγητών να είναι καλύτερη.

Μορφωτικό επίπεδο καθηγητών, φήμη

Γίνεται αναφορά από τις μητέρες στην δυνατότητα διαπραγμάτευσης κόστους για τα φροντιστήρια του κέντρου (λόγω πυκνότερης ανταγωνιστικότητας), καθώς και στην διαφορά τιμής βάσει μέγεθος

τμημάτων ή/ και επίπεδο μαθητών

Απόδειξη της αποτελεσματικότητας του φροντιστηρίου

Μέγεθος τμημάτων Εξασφάλιση της απαιτούμενης προσοχής του καθηγητή ανά μαθητή

Βαθμός στον οποίο το φροντιστήριο επιλογής προσαρμόζεται στις ανάγκες του μαθητή/ οικογένεια

Το φροντιστήριο ως πρόσθετη διδακτική βοήθεια το επιλέγουν οι γονείς, αλλά, σε αντίθεση με τα ιδιαίτερα μαθήματα, ο λόγος και η άποψη του μαθητή ως προς την επιλογή του φροντιστηρίου έχει μεγαλύτερο βάρος

38

Κριτήρια Επιλογής Φροντιστηρίου – Αποσπάσματα

«Βασικά πήγα εκεί, έτυχε το ότι ήταν κοντά. Απλά βοηθάει, ξέρεις ότι θα πας στο φροντιστήριο και δεν θα χάσεις τόση ώρα. Ή αν γράψεις κάποιο διαγώνισμα. Ή κάποια στιγμή μπορεί να ξεχάσεις κάτι, να πας. Ή αν το πρόγραμμα σου

είναι πολύ βαρύ στο σχολείο...»

«Βασικά, μετά είδα την τιμή, τις ώρες που κάνει, τις μέρες, με ποιους καθηγητές. Αν έχει καλή φήμη. Και στο τέλος επέλεξα

αυτό που είναι κοντά στο σπίτι μου.»

«Μετά (τη φήμη, βάζω) κάποια γεγονότα φίλων που ήταν εκεί πέρα και πήγαν καλά.»

«Ρόλο παίζει η φήμη, πάνω από όλα.»

«Για μένα δεν τίθεται θέμα να το σκεφτώ. Πρώτον γιατί το φροντιστήριο είναι πολύ πιο φθηνό από τα ιδιαίτερα. Και είναι

και 6 μαθήματα, οπότε καταρχήν φροντιστήριο.»

«Εγώ πιστεύω πως τα φροντιστήρια το έχουν παρακάνει με τις ώρες.

Δηλαδή είναι υπερβολικό αυτό που ακούω, 13 ώρες

την εβδομάδα...»

«Τα ιδιαίτερα είναι πάντα κάτι που θα βοηθάει το σχολείο. Ενώ το φροντιστήριο μπορεί να λειτουργήσει σαν σχολείο. Έχει το διάλειμμα, έχει τα πάντα. Είναι

ένα μικρό σχολείο.»

«Τα διαγωνίσματα. Η ανταγωνιστικότητα. Το

οικονομικό. Λιγότερα χρήματα.»

«Τα καλά φροντιστήρια έχουν επιτυχίες, αρκετές.»

«Τα είδαμε όλα. Είχαμε ακούσει και γι αυτό (ένα συνοικιακό). Τέλος πάντων. Πήραμε τις επιτυχίες από τα προηγούμενα έτη, πήραμε τα προσπέκτους στο σπίτι, τα μελετήσαμε. Φάγαμε

μια εβδομάδα με λίγα λόγια. Πήγαμε, τα είδαμε, κάποια με το που μπαίναμε μέσα μου έλεγε πάμε να φύγουμε, δεν ξέρω, κάτι δεν του έκανε, και στο τέλος μου είπε ότι εκεί θέλω να πάω, και εκεί σας λέω ότι πήγα και είπα: ‘ο τάδε μου κάνει αυτή την τιμή, ο τάδε αυτή, εσείς πόσο

μου κάνετε;’ . Έπεσαν αμέσως 150 ευρώ κάτω.»

39

Το μέλλον των φροντιστηρίων – Ι

Αντιλαμβανόμενη εξέλιξη

• Τμήμα των ερωτώμενων πιστεύει πως τα

φροντιστήρια δεν θα επηρεαστούν αρνητικά από

τη δυνατότητα ίδρυσης Μη Κρατικών και Μη

Κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων

• Ωστόσο, η δυνατότητα επιλογής μεταξύ ιδιωτικού

και κρατικού πανεπιστήμίου θα μειώσει την

προσέλευση στα φροντιστήρια όσον αφορά την

προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις

Τα φροντιστήρια χαρακτηρίζονται ως ένα αναγκαίο κακό του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος

Η ύπαρξη και ανάπτυξη των φροντιστηρίων:

αφενός δεν συνάδει με τον χαρακτήρα και της δημόσιας και δωρεάν παιδείας

αφετέρου έρχεται να καλύψει τις ανεπάρκειές της παρέχοντας μια εξειδικευμένη γνώση η οποία καθιστά

τον μαθητή ικανό να αντεπεξέλθει στις Πανελλαδικές εξετάσεις

Τα φροντιστήρια θα αλλάξουν μόνο στο επίπεδο της διδακτικής ύλης

40

Το μέλλον των φροντιστηρίων – ΙΙ

Επιθυμητή εξέλιξη – Αλλαγές

• Μείωση κόστους

• Παροχή υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού

• Διατήρηση τμημάτων μικρού μεγέθους (5-8 μαθητές)

• Συστηματικότερη ενημέρωση γονέων

• Αυστηρότερη επιλογή καθηγητών

• Λιγότερες φωτοτυπίες, μεγαλύτερη οργάνωση στην προσφερόμενη πρόσθετη ύλη

Σύγκριση Φροντιστηρίου με τα Ιδιαίτερα Μαθήματα

42

Άλλη Μορφή Πρόσθετης Διδασκαλίας

Η ύπαρξη μιας υβριδικής μορφής πρόσθετης διδακτικής βοήθειας συνδυάζει στοιχεία των

ιδιαίτερων μαθημάτων με στοιχεία φροντιστηρίου, ενώ εκμεταλλεύεται θετικά χαρακτηριστικά και

των δύο. Πιο αναλυτικά, η μορφή αυτή αποτελεί ένα είδος ομαδικού ιδιαίτερου:

- Απευθύνεται σε μια ολιγομελή ομάδα μαθητών

- Εντοπίζει και προσαρμόζεται στις ανάγκες αυτής της ομάδας (τόσο σε πρακτικό επίπεδο όσο και σε μορφωτικό)

- Η σχέση και επαφή με τον καθηγητή είναι πιο άμεση και προσωποποιημένη, τόσο για τους μαθητές όσο και

για τους γονείς

- Η διδασκαλία διεξάγεται εκτός σπιτιού

- Προσφέρει την δυνατότητα και ευκολία εξετάσεων που προσομοιάζουν τις Πανελλαδικές

- Η επιλογή του καθηγητή είναι ευέλικτη και γίνεται από την άμεσα ενδιαφερόμενη ομάδα

- Το κόστος διδασκαλίας είναι συγκριτικά χαμηλότερο από αυτό του ιδιαιτέρου μαθήματος

Στο πλαίσιο των συζητήσεων αναφέρθηκε αυθόρμητα μια άλλη μορφή πρόσθετης διδασκαλίας

συμπληρωματική αλλά όχι άγνωστη:

43

Το Ιδανικό και η Περίπτωση Απουσίας Οικονομικού Περιορισμού

Δεδομένου του πως έχει διαμορφωθεί το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, οι ομάδες ρωτήθηκαν τι θα επέλεγαν ως πρόσθετη διδακτική στήριξη στην περίπτωση που δεν υπήρχε κανένας

οικονομικός περιορισμός.

Μητέρες

Σε γενικές γραμμές μεγάλο μέρος των μητέρων που ερωτήθηκαν θα επέλεγαν τα ιδιαίτερα μαθήματα. Οι λόγοι προτίμησης συνοψίζονται στα εξής:

- Εξοικονόμηση χρόνου

- Αποκλειστική ενασχόληση με έναν μαθητή

- Καλύτερη επίγνωση των αδυναμιών του και

επικέντρωση σε αυτές

- Μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου ως προς την

ποιότητα της διδασκαλίας

Μαθητές

Μεγάλο μέρος των μαθητών που ερωτήθηκαν θα επέλεγαν το φροντιστήριο ως πρόσθετη διδακτική βοήθεια.

- Κοινωνικές επαφές

- Λιγότερο ασφυκτικές συνθήκες διδασκαλίας

Το ιδιαίτερο μάθημα αποτελεί το ιδανικό για τους γονείς

Ανάγκη του μαθητή να μοιραστεί και να απομειώνει την «πίεση» που αισθάνεται

Βασικά Συμπεράσματα

45

SWOT Ανάλυση για Εικόνα ΦροντιστηρίωνSTRENGTHS WEAKNESSES

OPPORTUNITIES THREATS

Δοκιμασμένη αποτελεσματικότητα Εξειδίκευση στην προετοιμασία των Πανελλαδικών

εξετάσεων Εντατικό πρόγραμμα Ολιγομελή τμήματα Συνθήκες για κοινωνική συναναστροφή Μη μονιμότητα καθηγητών – κίνητρο για συνεχή βελτίωση Ανταγωνισμός μεταξύ φροντιστηρίων (επιλογή –

διαπραγμάτευση τιμής)

Η βαρύνουσα ψυχοκοινωνική σημασία του στόχου εισαγωγής στο πανεπιστήμιο

Το υψηλό οικονομικό κόστος των ιδιαίτερων μαθημάτων Η αντιλαμβανόμενη απομόνωση του μαθητή στο

ιδιαίτερο μάθημα και η απουσία υγιούς ανταγωνισμού Η αντιλαμβανόμενη μονοτονία των ιδιαίτερων μαθημάτων Η κατ’ οίκον διεξαγωγή των ιδιαίτερων μαθημάτων Η απαξίωση του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος Η αντίληψη κατά την οποία η μόρφωση στο Λύκειο

συνδέεται αποκλειστικά με την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Απαίτηση χρόνου για μετακίνηση και ώρες διαβάσματος Κερδοσκοπικοί οργανισμοί – σύνδεση με την έννοια της

παραπαιδείας και εκμετάλλευσης των μαθητών Επιπλέον οικονομικό κόστος για παιδεία Έλλειψη επαρκούς ενδιαφέροντος για μαθητές χαμηλών

επιδόσεων

Η ύπαρξη ιδιαίτερων μαθημάτων ως εναλλακτική πρόσθετη διδασκαλία

Η αποκλειστικότητα διδασκαλίας στα ιδιαίτερα μαθήματα σε επίπεδο εντοπισμού των αδυναμιών του κάθε μαθητή και προσαρμογής της διδακτικής βοήθειας αναλόγως

Η αποκλειστικότητα στα ιδιαίτερα μαθήματα σε επίπεδο προσωπικής σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ του μαθητή και του διδάσκοντα

Η άμεση επαφή με τον διδάσκοντα και η κατά βούληση ενημέρωση του γονέα για την πρόοδο του μαθητή

Η ευελιξία επιλογής των καθηγητών στα ιδιαίτερα Η μείωση των μαθημάτων εισαγωγής στα Πανεπιστήμια Τα ολιγομελή ιδιαίτερα μαθήματα

46

Βασικά Συμπεράσματα – Ι

• Στο επίπεδο της βασικής παιδείας, και πιο συγκεκριμένα στο Λύκειο, η έννοια της μόρφωσης

περιορίζεται και ταυτίζεται με την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο

• Σε γενικές γραμμές, η εικόνα των φροντιστηρίων είναι θετική. Η αντιλαμβανόμενη και

αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητά τους σε επίπεδο προετοιμασίας των μαθητών για τις

Πανελλαδικές εξετάσεις καθιστά τα φροντιστήρια αξιόπιστους οργανισμούς που δύνανται να

αναλάβουν υπεύθυνα αυτή την προετοιμασία.

• Τα αρνητικά στοιχεία των φροντιστηρίων αφορούν αφενός στις δομικές αιτίες που τα καθιστούν

απαραίτητα (ανεπάρκεια δημόσιας παιδείας), και αφετέρου στο κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα

όταν αυτός τείνει να γίνεται αντιληπτός ως υπερισχύων του εκπαιδευτικού χαρακτήρα τους

• Τα ιδιαίτερα μαθήματα αντλούν τα θετικά στοιχεία τής εικόνας τους κυρίως από το γεγονός ότι

αυτή η μορφή διδασκαλίας αναδεικνύει την μοναδικότητα του παιδιού έτσι όπως την

αντιλαμβάνεται και διαισθάνεται ο γονέας

• Στον αντίποδα αυτού βρίσκεται η ανάγκη των μαθητών για κοινωνική συναναστροφή ιδιαίτερα σε

συνθήκες που βρίσκονται υπό πίεση

47

Βασικά Συμπεράσματα – ΙΙ

Πιο αναλυτικά, τα φροντιστήρια μπορούν να αξιοποιήσουν προς όφελος τους:

1. Την ιδιαίτερη ψυχοκοινωνικη και συναισθηματική πτυχή της προετοιμασίας των Πανελλαδικών

εξετάσεων αναδεικνύοντας στοιχεία της εικόνας τους όπως:

Υπευθυνότητα

Άμεση υποστηρικτική σχέση των μαθητών με τους καθηγητές

Ευχάριστο περιβάλλον

Συστηματική και ενδελεχή ενημέρωση των γονέων

Σε επικοινωνιακό επίπεδο έμφαση στον εκπαιδευτικό ρόλο τους και προσεκτική υπενθύμιση του

κερδοσκοπικού χαρακτήρα τους

2. Την ανεπάρκεια του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού παρέχοντας υπηρεσίες

επαγγελματικής συμβουλευτικής, τεστ επαγγελματικής κατεύθυνσης, και μία συνεχή

στήριξη στους μαθητές ως προς την συγκεκριμενοποίηση και ενδυνάμωση των στόχων τους

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός μπορεί να γίνεται και με ηλεκτρονική μορφή κατά βούληση του

μαθητή και τελείως ανώνυμα στον διαδικτυακό τόπο του φροντιστηρίου

3. Την ανάγκη των μαθητών και των γονέων για ολιγομελή τμήματα (μέχρι 8 και μέχρι 5

αντίστοιχα)

48

Βασικά Συμπεράσματα – ΙΙΙ

4. Την ανάγκη των μαθητών για εξάσκηση στις Πανελλαδικές εξετάσεις προσφέροντας την

δυνατότητα ομαδικών εξετάσεων που προσομοιάζουν τις Πανελλαδικές εξετάσεις στοιχείο

που δεν υφίσταται στα ιδιαίτερα μαθήματα

5. Την πίεση και την έλλειψη χρόνου παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία ωραρίου και δημιουργία

ευρύτερου δικτύου στην περιοχή

6. Τέλος, σε μια προσπάθεια ενσωμάτωσης της ανταγωνιστικής πρόσθετης διδασκαλίας, ή και

αποφυγής διαρροών προς τα ιδιαίτερα μαθήματα, τα φροντιστήρια θα μπορούσαν να

αξιοποιήσουν τις ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών αλλά και την επιθυμία των

γονιών να κάνουν ότι καλύτερο για τα παιδιά τους παρέχοντας και την δυνατότητα

μαθημάτων σε 2άδες (ή το πολύ 3άδες) μαθητών:

Από καθηγητές που συνεργάζονται με το φροντιστήριο σε αυτό το επίπεδο

Στις αίθουσες του φροντιστηρίου έτσι ώστε ο μαθητής να μην νιώθει πως καθηλώνεται σπίτι του

Στη περίπτωση αυτή υπάρχει εκπαιδευτικός έλεγχος του φροντιστηρίου επί της εργασίας του

καθηγητή.

49

Η πρόταση αυτή μπορεί να πάρει και την εξής μορφή:

1. Το φροντιστήριο αξιολογεί την πορεία των μαθητών του και σε τακτή βάση (μηνιαία) τους προσφέρει

ιδιαίτερα μαθήματα με τους καθηγητές του για τη συμπλήρωση των κενών

2. Αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο διαρροών προς τα ιδιαίτερα από μαθητές που αισθάνονται ότι περιοδικά

χρειάζονται και άλλη διδακτική στήριξη

Βασικά Συμπεράσματα – ΙV