Τεχνική Έκθεση Μουσείου Κω

ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

ʺΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΚΩʺ

Ιωάννης Ι. Βογιατζής ∆ρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΚΩ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Γενικά ..................................................................................................................... 3 2. Εγκαταστάσεις Ισχυρών Ρευμάτων .................................................................... 6 2.1 Γενικά ................................................................................................................ 6 2.2 Περιγραφή της εγκατάστασης ........................................................................... 7 2.2.1 Ηλεκτροδότηση ........................................................................................ 7 2.2.2 Εγκαταστάσεις διανομής .......................................................................... 7 2.2.3 Εγκαταστάσεις φωτισμού ......................................................................... 8 2.2.4 Φωτισμός κτηρίου .................................................................................... 9 2.2.5 Εγκαταστάσεις ρευματοδοτών ............................................................... 13 2.2.6 Εγκαταστάσεις κίνησης .......................................................................... 13 2.2.7 Κατασκευαστικά ..................................................................................... 13 3. Εγκαταστάσεις Ενεργητικής Πυροπροστασίας ............................................... 14 3.1 Πυρανίχνευση - Συναγερμός ........................................................................... 14 3.2 Πυροσβεστήρες............................................................................................... 15 3.3 Μόνιμο σύστημα πυρόσβεσης ........................................................................ 15 3.4 Φωτισμός ασφαλείας - Σήμανση εξόδων - Φωτισμός ανάγκης....................... 15 4. Εγκατάσταση Υδραυλικού Ανελκυστήρα ......................................................... 16 4.1 Γενικά .............................................................................................................. 16 4.2 Τεχνικά χαρακτηριστικά .................................................................................. 16 5. Εγκατάσταση Κλιματισμού - Θέρμανσης - Αερισμού (HVAC, Heating,

Ventilating and Air Conditioning) ...................................................................... 16 5.1 Συνθήκες θερμοκρασίας - Σχετικής υγρασίας ................................................. 19 5.2 Ανακεφαλαίωση .............................................................................................. 19 5.3 Παράρτημα - Πολυζωνικό σύστημα διανομής αέρα με αερόψυκτο ψύκτη ...... 20 Αναφορές................................................................................................................. 22

2


1. Γενικά Η παρούσα μελέτη αναφέρεται στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του έργου:

"Συντήρηση και Αποκατάσταση Αρχαιολογικού Μουσείου Κω". Όλες οι εγκαταστάσεις του κτηρίου μελετήθηκαν και θα κατασκευασθούν με γενικό γνώμονα: • Την ασφάλεια, εξυπηρέτηση και άνεση αυτών που χρησιμοποιούν τους χώρους. • Την μεγάλη διάρκεια ζωής σε συνδυασμό με το χαμηλό κατά το δυνατόν αρχικό

κόστος. • Την αξιοπιστία • Την ελαστικότητα διατάξεως των μηχανημάτων και την ευκολία διελεύσεως των

δικτύων προς ευχερή συντήρηση. Αντικείμενα της τεχνικής περιγραφής Τα αντικείμενα της παρούσας περιγραφής είναι τα ακόλουθα: • Εγκατάσταση Ισχυρών Ρευμάτων (Φωτισμού - Κίνησης) • Εγκατάσταση Πυρανίχνευσης • Εγκατάσταση Υδραυλικού Ανελκυστήρα • Εγκατάσταση Κλιματισμού - Θέρμανσης - Αερισμού Παρακάτω περιγράφονται αναλυτικότερα οι παραπάνω εγκαταστάσεις, δηλαδή, το είδος και ο τρόπος λειτουργίας κάθε συστήματος καθώς και τα υλικά κατασκευής.

Καταγραφή προβλημάτων

Συνολικά τα προβλήματα των εγκαταστάσεων του κτηρίου είναι τα κάτωθι:

Οι εγκαταστάσεις είναι τουλάχιστον 20-τίας και με κακή συντήρηση. Συνεπώς η διάρκεια ζωής τους έχει ξεπεραστεί και η περαιτέρω συντήρηση αυτών θεωρείται ασύμφορη. Παράλληλα, η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνικής έχει θέσει στο περιθώριο πολλά υλικά και συσκευές, που χρησιμοποιούνται στο κτήριο.

Ο αρχικός σχεδιασμός των εγκαταστάσεων δεν προέβλεπε αυτονόμηση τμημάτων αυτών. Η απαίτηση αυτονομίας αναγκαστικά οδηγεί σε επανασχεδιασμό των εγκαταστάσεων και, συνεπώς, σε νέες εγκαταστάσεις.

Μετά από 20-τη χρήση, η αξιοπιστία των εγκαταστάσεων είναι ελάχιστη. Η αστοχία των υλικών και συσκευών έχει μεγιστοποιηθεί και δεν υπάρχει εγγύηση, μετά από συντήρηση, για την απρόσκοπτη λειτουργία των εγκαταστάσεων.

Ο αρχικός σχεδιασμός των εγκαταστάσεων δεν προέβλεπε καταμέτρηση των καταναλώσεων στους διάφορους χώρους. Η απαίτηση κατανομής και καταμέτρησης των καταναλώσεων αναγκαστικά οδηγεί σε επανασχεδιασμό των εγκαταστάσεων.

Υπάρχουν εγκαταστάσεις, που δεν είχαν προβλεφθεί στον αρχικό σχεδιασμό, είτε διότι τότε δεν υπήρχαν, είτε διότι δεν ήσαν (τότε) αναγκαίες.

3


Εικόνα 1. Άποψη του Γενικού Πίνακα του Κτηρίου (Γ.Π.Κ.), των υποπινάκων φωτισμού και των καλωδιώσεων όπου είναι εμφανής η παλαιότητά τους.

Συμπέρασμα

Όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι ασύμφορη η προσπάθεια αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των υφισταμένων εγκαταστάσεων.

Γενική πρόταση νέων εγκαταστάσεων

Κατόπιν των παραπάνω προτείνουμε την μελέτη και κατασκευή νέων εγκαταστάσεων, που θα ικανοποιούν τις απαιτήσεις των χώρων του κτηρίου.

Η μελέτη των εγκαταστάσεων θα πραγματοποιηθεί βάσει των κάτωθι ειδικών, λόγω της φύσης του κτηρίου, αρχών σχεδιασμού:

• Σεβασμός στην μορφή και στην ιστορία του κτηρίου. • Εξασφάλιση αυτονομίας και καταμέτρησης των καταναλώσεων. • Χρήση των πλέον συγχρόνων υλικών, μεθόδων και συσκευών. • Πρόβλεψη όλων των συγχρόνων εγκαταστάσεων. • Εξασφάλιση εύκολης συντήρησης και επισκεψιμότητας των εγκαταστάσεων. • Πρόβλεψη επεκτασιμότητας των εγκαταστάσεων και εύκολης προσθήκης

νέων, ώστε το κτήριο να είναι πάντα σύγχρονο και να ακολουθεί την πρόοδο της τεχνολογίας.

• Ελάχιστη επίδραση στην εύρυθμη λειτουργία του κτηρίου κατά την διάρκεια των επεμβάσεων.

4


Γενική περιγραφή της προτεινόμενης λύσης

Βασικός σκοπός της προτεινόμενης λύσης είναι η δυνατότητα το κτήριο να λειτουργεί ανά πάσα στιγμή είτε με τις παλαιές εγκαταστάσεις, είτε με τις καινούργιες, είτε με συνδυασμό αυτών. Κατ’ αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε λειτουργία του κτηρίου κατά την διάρκεια των εργασιών με τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, κάθε εγκατάσταση αναλύεται σε τρία τμήματα:

1ο τμήμα: Αρχή της εγκατάστασης, δηλαδή, πύργος ψύξεως, λέβητας, συστοιχίες ηλιακών συλλεκτών κ.τ.λ.

2ο τμήμα: ∆ίκτυα διανομής, δηλαδή κεντρικοί σωλήνες, κεντρικά καλώδια κ.τ.λ.

3ο τμήμα: Τελικές καταναλώσεις, δηλαδή, δίκτυα φωτισμού, κίνησης, αεραγωγών κ.τ.λ.

Σύμφωνα με την πρόταση όλα τα 1-τα τμήματα θα είναι καινούργια, σε νέες θέσεις και θα κατασκευαστούν στην Α’ φάση, ήτοι:

Α φάση: Σαν πηγή ενέργειας θα χρησιμοποιηθεί ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο χαμηλής τάσης της ∆ΕΗ.

• Θα τοποθετηθούν συστοιχίες ηλιακών συλλεκτών και πύργος ψύξεως στο δώμα, ενώ λέβητας πετρελαίου στον ηλεκτρομηχανολογικό χώρο στο υπόγειο.

Όλα τα 2-τα τμήματα θα είναι καινούργια, σε νέες θέσεις και θα κατασκευαστούν στην Β’ φάση, χωρίς να αποξηλωθούν τα παλαιά, ήτοι:

Β φάση:

• Θα κατασκευαστούν σωληνώσεις κλιματισμού που θα οδεύουν εντός του κτηρίου.

• Θα γίνουν κλειστοί δακτύλιοι σχαρών ισχυρών και ασθενών ρευμάτων, που θα οδεύουν εντός του κτηρίου.

• Οι σωληνώσεις και οι κλειστοί δακτύλιοι σχαρών θα συνδεθούν με τα αντίστοιχα κέντρα τροφοδοσίας - πύργος ψύξεως, λέβητας, πίνακες διανομής κ.τ.λ.

Γ φάση:

• Σταδιακά τα 3-τα τμήματα (παλαιά ή νέα) θα αποσυνδέονται από την παλαιά εγκατάσταση και θα συνδέονται στην νέα.

Ηλεκτροδότηση Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις του κτιρίου θα τροφοδοτηθούν από το δίκτυο Χαμηλής Τάσης της ∆ΕΗ με παροχή η οποία θα καθορισθεί από τα τελικώς υπολογισθέντα φορτία του κτηρίου.

5


Εικόνα 2. Άποψη της αίθουσας του υπογείου όπου προβλέπεται να εγκατασταθεί ο κεντρικός ηλεκτρομηχανολογικός χώρος. Κεντρικός ηλεκτρομηχανολογικός χώρος - ∆ιαδρομές δικτύων Οι κεντρικές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις (μηχανοστάσιο κλιματισμού, ηλεκτροστάσιο, μηχανοστάσιο ανελκυστήρα κ.τ.λ.) θα βρίσκονται στο υπόγειο του συγκροτήματος. Οι κεντρικές συσκευές των Ασθενών Ρευμάτων (πίνακας πυρανίχνευσης) προβλέπονται στο χώρο της υποδοχής στο ισόγειο του κτηρίου. Οικοδομικές παρεμβάσεις Προβλέπεται η δημιουργία δεύτερου φρεατίου για την κατακόρυφη διανομή των σωληνώσεων και των αεραγωγών μεταξύ υπογείου και δώματος. 2. Εγκαταστάσεις Ισχυρών Ρευμάτων 2.1 Γενικά Οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις ισχυρών ρευμάτων χαμηλής τάσης σκοπό έχουν την παροχή της ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται για τις διάφορες καταναλώσεις του κτηρίου. Η εγκατάσταση νοείται ότι θα αρχίζει από το Γενικό Πίνακα του Κτηρίου (Γ.Π.Κ.), και περιλαμβάνει τον γενικό πίνακα, τους μερικούς πίνακες φωτισμού και κινήσεως, τους υποπίνακες των διαφόρων εγκαταστάσεων, τα καλώδια τροφοδότησης όλων των πινάκων και τις απαιτούμενες σωληνώσεις, καλωδιώσεις, συρματώσεις κλπ., των εγκαταστάσεων φωτισμού και κινήσεως, τα φωτιστικά σώματα κάθε είδους, τους

6


διακόπτες, ρευματοδότες κλπ., για την επαρκή και ασφαλή λειτουργία των πάσης φύσης καταναλώσεων. Οι εγκαταστάσεις ηλεκτροφωτισμού - κίνησης θα περιλαμβάνουν τις εξής επί μέρους εγκαταστάσεις:

• Φωτισμού - ρευματοδοτών. • Κίνησης. • Εξωτερικού φωτισμού του κτηρίου. • Φωτισμός ασφαλείας - σήμανση εξόδων. • Ηλεκτρικών πινάκων φωτισμού και κίνησης.

2.2 Περιγραφή της εγκατάστασης 2.2.1 Ηλεκτροδότηση Το δίκτυο χαμηλής τάσης της ∆ΕΗ της περιοχής θα τροφοδοτεί τον Γενικό Πίνακα του Κτηρίου (Γ.Π.Κ.) από όπου στην συνέχεια θα τροφοδοτούνται οι μερικοί πίνακες κίνησης και φωτισμού του κτηρίου. Στις επόμενες παραγράφους περιγράφονται οι αρχές που θα ακολουθηθούν για την εγκατάσταση ισχυρών ρευμάτων. 2.2.2 Εγκαταστάσεις διανομής Στο ηλεκτροστάσιο θα εγκατασταθούν ο Γενικός Πίνακας του Κτηρίου (Γ.Π.Κ.), κ.τ.λ. Προβλέπεται σύστημα αυτόματης διόρθωσης του cosφ αποτελούμενο από συσκευή ρύθμισης και συστοιχίες πυκνωτών. Θα υπάρχουν υποπίνακες ανάλογα με τις προβλεπόμενες χρήσεις κατά περίπτωση. Επίσης θα υπάρχουν ανεξάρτητοι πίνακες για τις διάφορες μηχανολογικές εγκαταστάσεις (αντλητικά συγκροτήματα, κλιματιστικές μονάδες κ.τ.λ.). Οι πίνακες του κτηρίου θα είναι μεταλλικοί, χωνευτοί με πόρτα από πλεξιγκλάς στο μπροστινό τους μέρος. Στους υγρούς ή πρόσκαιρα υγρούς χώρους θα τοποθετηθούν επίτοιχοι στεγανοί μεταλλικοί πίνακες. Οι τροφοδοτήσεις των πινάκων από τον γενικό πίνακα όπως και των υποπινάκων και των καταναλώσεων φωτισμού και κίνησης θα γίνουν με κατάλληλα καλώδια ΝΥΥ, και ΝΥΜ μέσα σε σωλήνες πλαστικούς ή χαλύβδινους ή πάνω σε μεταλλικές σχάρες, ανάλογα με την περίπτωση και την αρχιτεκτονική λύση. Οι διατομές των καλωδίων (τόσο αυτών που τροφοδοτούν τους πίνακες, όσο αυτών των τελικών καταναλώσεων), το είδος και τα μεγέθη των οργάνων διακοπής και προστασίας των πινάκων που διακόπτουν την παροχή του ρεύματος στα κυκλώματα ή προστατεύουν τα δίκτυα και τις καταναλώσεις από υπερεντάσεις, βραχυκυκλώματα, διαρροές προς γη, έλλειψη τάσεως κ.τ.λ., είναι σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς περί εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και περί εγκαταστάσεων κίνησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα από τους κατασκευαστές των κινητήρων και λοιπών ηλεκτρικών συσκευών και γενικά θα εξασφαλίζουν στην ηλεκτρική εγκατάσταση λειτουργικότητα και ασφάλεια από κάθε πλευρά.

7


2.2.3 Εγκαταστάσεις φωτισμού Φωτισμός εσωτερικών χώρων Οι εγκαταστάσεις φωτισμού περιλαμβάνουν τα φωτιστικά σώματα και τους διακόπτες κάθε είδους, καθώς και τις σχετικές καλωδιώσεις, οι οποίες θα είναι ανεξάρτητες από αυτές των ρευματοδοτών σε κάθε περίπτωση. Η επιλογή των φωτιστικών των διαφόρων χώρων γίνεται με κριτήρια αισθητικά και τεχνοοικονομικά. Αυτό σημαίνει, αφ' ενός μεν, ότι τα φωτιστικά σώματα θα είναι απολύτως εναρμονισμένα με το ύφος, την αισθητική και την πολυτέλεια του χώρου που εξυπηρετούν, αφ' ετέρου δε, θα καλύπτουν τις φωτιστικές ανάγκες των χώρων, όπως αυτές καθορίζονται πιο κάτω (§ 2.1.3.4), με το ελάχιστο δυνατό κόστος προμήθειας συντήρησης και λειτουργίας. Η επιλογή του κατάλληλου φωτιστικού σώματος για κάθε χώρο γίνεται με βάση τους παρακάτω παράγοντες:

• Των φωτοτεχνικών χαρακτηριστικών του φωτιστικού σώματος σε συνδυασμό με τις φωτοτεχνικές απαιτήσεις του χώρου.

• Της εμφάνισης του φωτιστικού σε συνδυασμό με τις αισθητικές απαιτήσεις του χώρου.

• Του κόστους λειτουργίας του φωτιστικού. • Της επίτευξης της μεγαλύτερης δυνατής ομοιομορφίας, για λόγους εύκολης

συντήρησης, φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων. Ο χειρισμός των φωτιστικών σωμάτων των διαφόρων χώρων προβλέπεται να γίνεται με έναν από τους εξής τρόπους:

• Με τη βοήθεια των συνηθισμένων τοπικών διακοπτών που τοποθετούνται μέσα ή κοντά στον εξυπηρετούμενο χώρο, πάνω στους τοίχους.

• Με την βοήθεια διακοπτών που τοποθετούνται πάνω στον πίνακα που τροφοδοτεί τα κυκλώματα φωτισμού του χώρου.

• Με την βοήθεια τηλεχειριζόμενων διακοπτών (Inpulse relays). • Μέσω χειριστηρίων των ηλεκτρονικών διατάξεων αυξομείωσης της έντασης

φωτισμού (dimmers). Οι καλωδιώσεις των εγκαταστάσεων φωτισμού θα είναι ανεξάρτητες από αυτές των ρευματοδοτών. Όλα τα φωτιστικά σώματα θα είναι πλήρη, θα έχουν λυχνιολαβές (ντουί), λάμπες, συσκευές ανάμματος και διορθώσεως συνημίτονου (εφόσον απαιτείται), πλήρως συνδεσμολογημένα και με ακροδέκτες ("κλέμενς"), για την σύνδεση των γραμμών που μπαίνουν και τυχόν, βγαίνουν. Στους υγρούς χώρους θα χρησιμοποιηθούν στεγανά φωτιστικά σώματα και διακόπτες, ενώ το σύνολο της εγκατάστασης θα ακολουθεί τους κανονισμούς για τέτοιους χώρους. Φωτισμός ασφαλείας Ο φωτισμός ασφαλείας του κτηρίου θα γίνει με ανεξάρτητα φωτιστικά σώματα στους απαραίτητους χώρους, όπως αναλύεται στο κεφάλαιο της ενεργητικής πυροπροστασίας της παρούσης τεχνικής περιγραφής. Θα τοποθετηθούν ειδικά φωτιστικά σώματα ασφαλείας (αυτόνομα φωτιστικά σώματα) με ένδειξη ʺΕΞΟ∆ΟΣʺ σε καίριες θέσεις του κτηρίου για την σήμανση των διόδων διαφυγής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

8


Νυκτερινός φωτισμός Είναι τμήμα του γενικού φωτισμού των διαδρόμων και εισόδων του κτηρίου, που για λόγους ασφαλείας προβλέπεται να παραμένει αναμμένος τις νυκτερινές ώρες. 2.2.4 Φωτισμός κτηρίου Η αντιμετώπιση του συγκεκριμένου κτηρίου ότι αφορά τον φωτισμό χωρίζεται σε τρία επίπεδα τα οποία είναι τα παρακάτω:

• Γενικός φωτισμός

- Κοινόχρηστων χώρων (WC, Κλιμακοστάσια, ∆ιάδρομοι, Χωλ εισόδου και λοιποί χώροι)

- Εκθεσιακού χώρου - Χώρος αιθρίου

• Ειδικός φωτισμός

- Ανάδειξη αγαλμάτων - Ανάδειξη μικροαντικειμένων

• Φωτισμός περιβάλλοντος χώρου - ανάδειξης κτηρίου

- Ανάδειξη αρχιτεκτονικών λεπτομερειών - Ανάδειξη όγκου κτηρίου

Γενικός φωτισμός εκθεσιακού χώρου Σκοπός του γενικού φωτισμού στον εκθεσιακό χώρο είναι να υπάρχει ένα επίπεδο φωτισμού τέτοιο ώστε από την μία μεριά να δημιουργείται η κατάλληλη φωτεινή αντίθεση σε σχέση με τον ειδικό φωτισμό (φωτισμό αγαλμάτων) και από την άλλη να υπάρχει φωτεινή άνεση για τον επισκέπτη έτσι ώστε να τον προδιαθέτει θετικά ο εκάστοτε φωτισμένος χώρος του μουσείου.

Αυτό επιτυγχάνεται με φωτισμό οροφής άμεσο (γραμμικά φωτιστικά που φέρουν λαμπτήρες φθορισμού) αλλά και με έμμεσο δηλαδή με επίτοιχα φωτιστικά τύπου απλίκες. Και οι δυο τύποι φωτισμού επιτυγχάνονται με λαμπτήρες φθορισμού και ηλεκτρονικά συστήματα έναυσης (έτσι έχουμε και την απαιτούμενη εξοικονόμηση ενέργειας).

Όταν μας το επιτρέπει η αρχιτεκτονική του εσωτερικού χώρου μπορούμε να τονίζουμε και κάποιες γωνίες ή εσοχές με κρυφούς φωτισμούς ή με χωνευτά φωτιστικά που τοποθετούνται στο δάπεδο, σε συνεργασία πάντα με τον εκάστοτε αρχιτέκτονα μηχανικό του έργου.

Τα απαραίτητα επίπεδα φωτισμού υπολογίζονται από τα αντίστοιχα προγράμματα φωτοτεχνίας.

9


Εικόνα 3. Άποψη ενός εκ των εκθεσιακών χώρων με τα εκθέματα (επάνω φωτογραφία), κύρια είσοδος (αριστερή φωτογραφία) και χώρος αιθρίου (δεξιά φωτογραφία).

10


Γενικός φωτισμός κλιμακοστασίου Οι χώροι κλιμακοστασίου θα φωτίζονται με επίτοιχα φωτιστικά που θα φέρουν λαμπτήρες οικονομίας - φθορισμού σε συνδυασμό με φωτισμό σήμανσης της σκάλας ο οποίος μπορεί το βράδυ να λειτουργεί εναλλακτικά και σαν φωτισμός ασφαλείας. Φωτισμός χώρων WC Η απαιτήσεις φωτισμού αυτών των χώρων καλύπτονται με φωτιστικά τύπου σπότ χωνευτά σε οροφή (εφόσον υπάρχει) σε συνδυασμό με επίτοιχα φωτιστικά (απλίκες) δεξιά και αριστερά από τον καθρέπτη. Είτε και με απλά φώτα οροφής που φέρουν λαμπτήρες φθορισμού. Φωτισμός διαδρόμων Η αντιμετώπιση του φωτισμού διαδρόμων του μουσείου γίνεται με έναν συνδυασμό φωτισμού οροφής και τοίχου (απλίκες). Όπου, βέβαια, πάντα στη μελέτη φωτισμού πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα αντίστοιχα επίπεδα φωτισμού που προβλέπονται για τον αντίστοιχο χώρο και την αρχιτεκτονική του. Φωτισμός κύριας εισόδου Στον χώρο αυτόν ανάλογα με την τελική διαμόρφωση και την αρχιτεκτονική έμφαση που θα δοθεί, ο φωτισμός πρέπει να προδιαθέτει τον επισκέπτη θετικά. Ο φωτισμός θα πρέπει να προέρχεται από την οροφή (λόγω ύψους) και στην περίπτωση που έχουμε εκθέματα τοποθετημένα στη είσοδο αυτά μπορούν να φωτιστούν με προβολάκια τύπου σπότ που θα φέρουν λαμπτήρα αλογόνου τύπου καθρέπτου (λαμπτήρες οι οποίοι δίνουν ένα πιο δραματικό αποτέλεσμα σε αγάλματα και εκθέματα που φωτίζονται από σχετικά μεγάλο ύψος (μέχρι και 4m-4.5m). Φωτισμός αιθρίου Αυτός ο χώρος έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον γιατί η ανάδειξή του θα πρέπει να διαφέρει αισθητά όταν έχουμε φυσικό φωτισμό ή όταν έχουμε τεχνικό φωτισμό. Στην περίπτωση του φυσικού φωτισμού το αποτέλεσμα της ανάδειξης του αιθρίου και των αγαλμάτων καθορίζεται από τις καιρικές συνθήκες και την υφιστάμενη θέση των αγαλμάτων.

Στην περίπτωση του τεχνικού φωτισμού η ανάδειξη του χώρου μπορεί να γίνει πάλι με έμμεσο φωτισμό τοποθετώντας φωτιστικά επίτοιχα στις υπάρχουσες κολόνες σχετικά ψηλά ώστε να έχουμε την απαιτούμενη αντανάκλαση του φωτός (επιτυγχάνεται με λαμπτήρες μεταλλικών ατμών HQI) ή με κρυφό φωτισμό στην εσοχή που τρέχει στο οριζόντιο δοκάρι του αιθρίου (εάν κατασκευαστικά αυτό είναι εφικτό) αν και στη περίπτωση αυτή θα έχουμε απώλειες φωτισμού λόγω διάχυσης του αντανακλώμενου φωτός από τα υαλότουβλα.

Η ανάδειξη των αγαλμάτων μπορεί να γίνει και σε αυτή την περίπτωση με προβολάκια τύπου σπότ φέροντας λαμπτήρες αλογόνου τύπου καθρέπτου δημιουργώντας ένα πολύ δραματικό και συνάμα εξαιρετικό αποτέλεσμα, αρκεί να έχουν γίνει οι σωστές τοποθετήσεις των φωτιστικών.

Με τον παραπάνω τρόπο το αίθριο θα παρουσιάζει δύο φωτεινά πρόσωπα κατά την διάρκεια της ημέρας.

11


Εικόνα 4. Άποψη της πρόσοψης του μουσείου της Κω (αριστερή φωτογραφία) καθώς και του επιπέδου πάνω από την είσοδό του (δεξιά φωτογραφία). Ειδικός φωτισμός εκθεσιακού χώρου

Ο ειδικός φωτισμός στον εκθεσιακό χώρο ενός μουσείου, ο οποίος έπεται της μουσειολογικής μελέτης αποτελεί το πιο σημαντικό κομμάτι του μουσείου. Αυτός είναι που αναδεικνύει τα αντίστοιχα εκθέματα.

• Φωτισμός αγαλμάτων

Ο φωτισμός των αγαλμάτων θα γίνει από την οροφή με φωτιστικά τύπου εξωτερικών σπότ τα οποία θα τρέχουν πάνω σε γραμμικές ράγες 220VAC. Σε ειδικές περιπτώσεις και εάν αυτό είναι τεχνικά δυνατόν ο φωτισμός των αγαλμάτων μπορεί να γίνει και με χωνευτά φωτιστικά στο δάπεδο ασύμμετρου καθρέπτη επιτυγχάνοντας μια πιο δραματική ανάδειξη των αντικειμένων.

• Φωτισμός μικροαντικειμένων

Ο φωτισμός των μικροαντικειμένων επιτυγχάνεται είτε με οπτικές ίνες είτε με φωτιστικά τύπου σπότ που φέρουν led. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να εξετασθεί κατά πόσο είναι τεχνικά εφικτή η συγκεκριμένη εφαρμογή.

Φωτισμός ανάδειξης κτηρίου Βλέποντας την αρχιτεκτονική του κτιρίου και του όγκου που φέρει, η ανάδειξή του μπορεί να γίνει φωτίζοντας τις τέσσερις κολώνες τις εισόδου με προβολείς χωνευτούς στο δάπεδο με σχετικά στενή δέσμη μέσω λαμπτήρων HQI 150W και με

12


γραμμικά χωνευτά φωτιστικά (στεγανά τα οποία φέρουν λαμπτήρες φθορισμού) κοντά στα τοιχία του κτηρίου δεξιά και αριστερά από την κεντρική είσοδο του κτιρίου.

Γραμμικός φωτισμός χωνευτός στο δάπεδο θα χρησιμοποιηθεί και στο επάνω επίπεδο του μουσείου στην ίδια ευθεία με το κάτω. Στο επάνω επίπεδο οι κολόνες μπορούν να φωτιστούν είτε με χωνευτά φωτιστικά πάνω στο παρτέρι του τοιχίου είτε με προβολάκια εξωτερικά που θα φέρουν και στις δύο περιπτώσεις λαμπτήρες αλογόνου στενής δέσμης. Για να δώσουμε επιπλέον όγκο στο κτίριο στο επίπεδο που είναι πάνω από την είσοδο (δηλ. πίσω από τις κολόνες) μπορούμε να τοποθετήσουμε γραμμικά φωτιστικά δεξιά και αριστερά από τις μπαλκονόπορτες. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε μια ομοιόμορφα φωτισμένη πρόσοψη. Με αντίστοιχο τρόπο μπορούν να φωτιστούν και οι δύο πλαϊνές όψεις του μουσείου.

Ο παραπάνω τρόπος φωτισμού είναι φωτισμός ανάδειξης του κτηρίου τονίζοντας τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του.

2.2.5 Εγκαταστάσεις ρευματοδοτών Οι εγκαταστάσεις ρευματοδοτών περιλαμβάνουν τους ρευματοδότες γραφείων, τους ρευματοδότες για τους ψύκτες νερού, τις παροχές στις συσκευές στεγνώματος χεριών, καθώς και τις απαραίτητες καλωδιώσεις. Όλοι οι ρευματοδότες θα είναι τύπου ΣΟΥΚΟ απλοί (με/ή χωρίς κάλυμμα) ή στεγανοί ανάλογα με τους χώρους στους οποίους θα εγκατασταθούν. Κατά την μελέτη των κυκλωμάτων ρευματοδοτών θα ληφθεί υπ΄ όψιν ότι:

• κάθε κύκλωμα θα τροφοδοτείται με αγωγούς 3x2.5mm2 και θα τροφοδοτεί το πολύ πέντε (5) ρευματοδότες.

• σε κάθε ανεξάρτητο γραφείο θα είναι εγκατεστημένοι για κάθε θέση εργασίας ένας (1) ρευματοδότης κανονικής παροχής, ενώ στους υπόλοιπους χώρους θα τοποθετηθούν ρευματοδότες ανάλογα με τη χρήση τους.

• στο μηχανολογικό χώρο θα γίνει πρόβλεψη τριφασικών ρευματοδοτών και ρευματοδοτών 42V.

2.2.6 Εγκαταστάσεις κίνησης Οι εγκαταστάσεις κίνησης περιλαμβάνουν τους πίνακες και τα κυκλώματα τροφοδότησης των διαφόρων μηχανημάτων ή συσκευών. Οι εγκαταστάσεις κίνησης θα είναι ανεξάρτητες των λοιπών κυκλωμάτων και θα εξυπηρετούν τα βασικά μηχανήματα στον μηχανολογικό χώρο. 2.2.7 Κατασκευαστικά Οι αγωγοί των δικτύων προβλέπονται χαλκού διατομής 1.5mm2 για τα κυκλώματα φωτισμού και 2.5mm2 για τα κυκλώματα ρευματοδοτών. Οι αγωγοί θα οδεύουν εν γένει εντός πλαστικών σωλήνων πλην των περιπτώσεων, όπου κατά τον κανονισμό, απαιτείται χαλύβδινη διανομή. Στα γραφεία προβλέπεται η χρησιμοποίηση επίτοιχων τυποποιημένων πλαστικών καναλιών για τις παροχές ρευματοδοτών και γενικά σημείων όπου προβλέπεται να γίνονται συχνές ανακατατάξεις επίπλων, διαρρυθμίσεων κ.τ.λ. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην διάταξη των καλωδίων παροχών που ξεκινούν από τον Γενικό Πίνακα προς τους διαφόρους πίνακες ή ασφαλειοδιακόπτες μηχανημάτων. Οι οδεύσεις θα γίνονται με τρόπο ώστε να είναι ευχερής ο έλεγχος των υπαρχόντων παροχών αλλά και η προσθήκη νέων καλωδίων παροχών για

13


μελλοντικές ανάγκες του κτηρίου. Για τον σκοπό αυτό θα χρησιμοποιηθούν κατάλληλα στοιχεία όδευσης και στερέωσης καλωδίων όπως μεταλλικές σχάρες κ.τ.λ. Οι πίνακες κίνησης τροφοδοτούν τα κυκλώματα κίνησης των διαφόρων εγκαταστάσεων. Τα κυκλώματα κίνησης του κτηρίου περιλαμβάνουν συσκευές κλιματισμού (κλιματιστικές συσκευές, ανεμιστήρες κ.τ.λ.), τον ανελκυστήρα κ.τ.λ., καθώς και τους αυτοματισμούς τους. Οι χειρισμοί όλων των συσκευών που τροφοδοτούνται από τους πίνακες κίνησης γίνονται πάντοτε από τους πίνακες, στους οποίους περιέχονται και όλα τα όργανα εκκίνησης (π.χ. αυτόματοι αέρα), προστασίας (θερμικά κινητήρων κ.τ.λ.), ένδειξης (λυχνίες), μανδάλωσης, τηλεχειρισμού (ρελέ, βοηθητικές επαφές) κ.τ.λ. Κινητήρες ή άλλες συσκευές που δεν βρίσκονται σε άμεση οπτική επαφή με τον πίνακα διανομής και χειρισμών (βρίσκονται π.χ. σε άλλο χώρο ή σε άλλο όροφο), φέρουν κοντά τους αποζεύκτη φορτίου μέσα σε χυτό στεγανό κιβώτιο. Η ηλεκτρική τροφοδοσία όλων των μηχανημάτων των εγκατεστημένων στους χώρους του μηχανοστασίου (αντλίες, κ.τ.λ.), γίνεται από ανεξάρτητο πίνακα που θα εγκατασταθεί στο μηχανοστάσιο και θα τροφοδοτηθεί από τον Γ.Π.Κ. Οι διάφορες συσκευές θα τροφοδοτούνται με ανεξάρτητες παροχές - κατάλληλης διατομής - από τους πίνακες των ορόφων με την παρεμβολή διπολικών διακοπτών. Οι πίνακες φωτισμού τροφοδοτούν τα κυκλώματα φωτισμού και ρευματοδοτών των διαφόρων χώρων καθώς και τις συσκευές μικρής ισχύος (θερμοσίφωνες κ.τ.λ.), και είναι είτε αυτόνομοι πίνακες, είτε τμήμα πίνακα κινήσεως, του οποίου όμως αποτελούν ανεξάρτητο και σαφώς διακεκριμένο μέρος. Οι πίνακες φωτισμού θα είναι γενικά χωνευτοί και θα προσαρμόζονται αισθητικά στους χώρους που τοποθετούνται. Κάθε πίνακας θα έχει ρελέ διαφυγής με διακοπή BY-PASS. 3. Εγκαταστάσεις Ενεργητικής Πυροπροστασίας 3.1 Πυρανίχνευση - Συναγερμός Πυρανίχνευση Το σύστημα πυρανίχνευσης του κτηρίου θα καλύπτει όλους τους χώρους του κτηρίου και θα περιλαμβάνει:

• Κεντρικό πίνακα 12 ζωνών. • Ανιχνευτές. • Συσκευές ηχητικού και οπτικού συναγερμού. • Καλωδιώσεις.

Ο κεντρικός πίνακας θα είναι 12 ζωνών και θα τοποθετηθεί στο χώρο της υποδοχής στο ισόγειο του κτηρίου και θα έχει τη δυνατότητα σύνδεσης με την Πυροσβεστική Υπηρεσία ή άλλα τηλέφωνα. Ανιχνευτές Οι ανιχνευτές που θα χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση είναι:

• Φωτοηλεκτρικοί: Ανιχνεύουν την παρουσία καπνού με διάχυση της φωτεινής δέσμης που προκαλείται στο θάλαμο του ανιχνευτή. Καλύπτουν

14


αναλόγως της διαμορφώσεως του χώρου επιφάνεια μέχρι 100m2. Για την ασφαλέστερη λειτουργία θα ληφθεί μέχρι 70m2. Γενικά στους διαδρόμους δεν θα έχουν απόσταση μεταξύ τους μεγαλύτερη από 9m και η μέγιστη από τους τοίχους δεν θα υπερβαίνει τα 3.5m.

• Θερμοδιαφορικοί: Ανιχνεύουν απότομη αύξηση της θερμοκρασίας.

Συναγερμός Όταν παρουσιασθεί πυρκαγιά στο κτήριο θα γίνει σήμανση συναγερμού με δύο τρόπους:

• Αυτόματα μέσω των πυρανιχνευτών που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο.

• Χειροκίνητα μέσω των κομβίων συναγερμού. Τα κομβία συναγερμού θα τοποθετηθούν πριν από κάθε έξοδο διαφυγής και σε τέτοιες θέσεις ώστε κανένα σημείο του κτηρίου να μην απέχει πάνω από 50m από την θέση του κάθε κομβίου. 3.2 Πυροσβεστήρες Φορητοί πυροσβεστήρες (Φ.Π.) CO2 6kgr ή 12kgr και ξερής σκόνης Ρα-6 των 6kgr ή Ρα-12 των 12kgr θα τοποθετηθούν πλησίον των εξόδων κινδύνου του κτηρίου και γενικά σε όλους τους χώρους όπου απαιτείται. Η τοποθέτηση γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε κανένα σημείο της κάτοψης να μην απέχει περισσότερο από 15m από τον πλησιέστερο φορητό πυροσβεστήρα. 3.3 Μόνιμο σύστημα πυρόσβεσης Εγκατάσταση απλού υδροδοτικού πυροσβεστικού δικτύου στον υψηλής επικινδυνότητας χώρο των κεντρικών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (μηχανοστάσιο κλιματισμού, ηλεκτροστάσιο, μηχανοστάσιο ανελκυστήρα κ.τ.λ.) στο υπόγειο του κτηρίου (εικόνα 2). Αυτή θα αποτελείται από σημεία υδροληψίας με κοινό ελαστικό σωλήνα μήκους 15 μέτρων, μόνιμα συνδεδεμένο με το υδροδοτικό δίκτυο του κτιρίου, με ακροφύσιο (αυλίσκο), τοποθετημένο εντός μεταλλικού ερμαρίου. 3.4 Φωτισμός ασφαλείας - Σήμανση εξόδων - Φωτισμός ανάγκης Η μελέτη και η κατασκευή των εγκαταστάσεων φωτεινής σήμανσης θα καλύπτει όλους τους χώρους του κτηρίου, όπως επιβάλλουν οι κανονισμοί που ισχύουν, συμπεριλαμβανομένων και των χώρων υγιεινής. Οι έξοδοι από τους διάφορους χώρους, οι οδεύσεις διαφυγής και οι έξοδοι κινδύνου θα σημαίνονται με ενδεικτικές πινακίδες κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ασφαλής καθοδήγηση από οποιοδήποτε σημείο του κτηρίου προς την πλησιέστερη έξοδο ασφαλείας. Τα φωτιστικά σώματα ασφαλείας και φωτεινής σήμανσης των διαφόρων χώρων εντάσσονται στους γενικούς κανόνες αισθητικής των χώρων αυτών και κατά συνέπεια θα είναι ανάλογης μορφής και καλαίσθητης εμφάνισης. Μερικά από τα φωτιστικά σώματα των διαδρόμων φέρουν μονάδα εφεδρικής τροφοδοσίας του ενός λαμπτήρα τους (μπαταρία Ni-Cd), έτσι ώστε να μετατρέπονται σε φωτιστικά ασφαλείας, αλλά παράλληλα αποτελούν και το νυκτερινό φωτισμό του κτηρίου.

15


Επίσης θα χρησιμοποιηθούν, αλλά σε περιορισμένη έκταση, και αυτόνομα φωτιστικά με επαναφορτιζόμενες μπαταρίες ενσωματωμένες σε αυτά του τύπου του εγκεκριμένου από την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τα φωτιστικά αυτά θα είναι με λαμπτήρα φθορισμού ισχύος 6W και ενσωματωμένους συσσωρευτές Ni - Cd, με την ένδειξη ʺΕΞΟ∆ΟΣʺ και βέλος που θα προσδιορίζει την κατεύθυνση εξόδου. Θα προβλεφθεί επίσης και φωτισμός ανάγκης, ο οποίος θα εξασφαλίζει τον απαιτούμενο στοιχειώδη φωτισμό σε περίπτωση βλάβης ή διακοπής της κύριας πηγής τροφοδοσίας, που θα αποτελείται από μικρό αριθμό φωτιστικών σωμάτων του γενικού φωτισμού κάθε χώρου, που θα τροφοδοτούνται παράλληλα προς την κύρια πηγή και από ενσωματωμένες μονάδες εφεδρικής τροφοδότησης. 4. Εγκατάσταση Υδραυλικού Ανελκυστήρα 4.1 Γενικά Για την κατακόρυφη διακίνηση ατόμων και φορτίων θα κατασκευαστεί ένας ανελκυστήρας οκτώ ατόμων. 4.2 Τεχνικά χαρακτηριστικά Ο ανελκυστήρας ατόμων θα είναι υδραυλικός, αυτόματος, με αυτόματες πόρτες και με ειδικές διατάξεις για ομαλό ξεκίνημα και σταμάτημα κατάλληλος για ΑΜΕΑ. Η δε καμπίνα του θα είναι διαμπερής για ικανοποίηση των απαιτήσεων χρήσης του. Οι στηρίξεις των οδηγών και των κινητήριων μηχανισμών στα δομικά στοιχεία του κτηρίου θα γίνουν με αντικραδασμικά στοιχεία για την αποφυγή μετάδοσης θορύβων. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ανελκυστήρα θα είναι:

• Είδος ανελκυστήρα: Υδραυλικός. • Τύπος ανελκυστήρα: Ατόμων. • Ωφέλιμο φορτίο: 600Kgr. • Άτομα: 8. • Αριθμός στάσεων: 3 (Υπόγειο - Ισόγειο - Α' όροφος). • Ταχύτητα: 0,63m/sec. • Θύρες θαλάμου: Αυτόματες πλαγίως ανοιγόμενες. • Θύρες φρέατος: Αυτόματες πλαγίως ανοιγόμενες. • Λειτουργία: Αυτόματη. • Μηχανοστάσιο: Στο υπόγειο.

5. Εγκατάσταση Κλιματισμού - Θέρμανσης - Αερισμού (HVAC, Heating,

Ventilating and Air Conditioning) Ένας από τους κύριους στόχους ενός μουσείου αποτελεί και η διατήρηση σε ικανοποιητικό επίπεδο των συλλογών των αντικειμένων που διαθέτει. Ο έλεγχος του περιβάλλοντος του μουσείου είναι ένα δύσκολο έργο εφόσον τα αντικείμενα και οι άνθρωποι έχουν ανάγκη διαφορετικών συνθηκών εσωτερικού περιβάλλοντος. Επιπλέον, η σωστή επιλογή ενός συστήματος HVAC για ένα κτήριο ιστορικής αξίας όπως το μουσείο της Κω, αποτελεί ένα από τα πιο σύνθετα προβλήματα το οποίο καλείται να επιλύσει ένας μηχανικός. Η επιλογή του κλιματιστικού συστήματος που θα εγκατασταθεί στο χώρο του μουσείου καθορίζεται συνεπώς από δύο βασικούς παράγοντες: α) την εξασφάλιση ενός υψηλής ποιότητας περιβάλλοντος διατήρησης για τα εκθέματα και β) την

16


εξασφάλιση της άνεσης των ατόμων που δουλεύουν και επισκέπτονται το χώρο αυτό, με τον πρώτο παράγοντα να έχει την μεγαλύτερη βαρύτητα. Ο σχεδιασμός ενός συστήματος HVAC σχετίζεται άμεσα με προβλήματα που έχουν να κάνουν με τον έλεγχο παραμέτρων όπως είναι η ποιότητα εσωτερικού αέρα (ΙΑQ, Indoor Air Quality), η ασφάλεια, η ενεργειακή οικονομία και οι θερμο-υγρομετρικές (thermal-hygrometric) παράμετροι (θερμοκρασία - σχετική υγρασία). Ένα σύστημα HVAC πρέπει να εγγυηθεί για τον έλεγχο των βραχύβιων φαινομένων, τον έλεγχο του μικροκλίματος (θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας), καθώς και την ενσωμάτωση της δεδομένης τεχνολογίας στη δομή του κτηρίου. Ο έλεγχος των βραχύβιων φαινομένων σχετίζεται στενά με τη μεταβολή των θερμικών φορτίων τα οποία το σύστημα HVAC καλείται να εξισορροπήσει κατά τη διάρκεια λειτουργίας του. Συγκεκριμένα, το εσωτερικό φορτίο λόγω επισκεψιμότητας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σταθερότητας των θερμο-υγρομετρικών συνθηκών. Στην πραγματικότητα αυτό το φορτίο είναι αυξομειούμενο και όχι εξασθενούμενο λόγω της μεταβολής της επισκεψιμότητας. Μια τέτοια ασυνεχής ροή ατόμων μπορεί να προκαλέσει σημαντικές και ξαφνικές αλλαγές στις συνθήκες περιβάλλοντος. Συνεπώς, η αντίδραση του συστήματος HVAC πρέπει να είναι εξαιρετικά γρήγορη ώστε να επαναφέρει τις θερμο-υγρομετρικές συνθήκες συντήρησης στις προδιαγραφόμενες τιμές. Αντίθετα, το εξωτερικό θερμικό φορτίο μεταβάλλεται σχετικά αργά εξαιτίας της βαριάς κατασκευής των κτηρίων που προορίζονται για μουσεία, κάτι το οποίο ισχύει και στην περίπτωση του μουσείου της Κω. Η βαριά δομή λόγω της μεγάλης θερμοχωρητικότητάς της προκαλεί μια εξασθένιση στα στιγμιαία θερμικά κέρδη με αποτέλεσμα το σύστημα HVAC να είναι ικανό να διατηρήσει τις προδιαγραφόμενες συνθήκες απουσία σημαντικών αλλαγών στους εσωτερικούς χώρους. Ο έλεγχος του μικροκλίματος περιλαμβάνει μια ομοιόμορφη κατανομή των θερμο-υγρομετρικών παραμέτρων στο χώρο. Στην πραγματικότητα, η διατήρηση σταθερών μέσων τιμών για τη θερμοκρασία και τη σχετική υγρασία δεν είναι επαρκής. Αυτό που χρειάζεται επιπλέον είναι ο έλεγχος χωρικής κατανομής του μικροκλίματος πλησίον των εκθεμάτων. Επομένως, κατά το σχεδιασμό ενός συστήματος HVAC στους εκθεσιακούς χώρους, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη τόσο η διάχυση του αέρα στον περιβάλλον χώρο όσο και οι ρυθμοί ροής του αέρα για την εξισορρόπηση των θερμικών φορτίων, ώστε από τη μια μεριά να αποφεύγεται ο σχηματισμός στάσιμων ζωνών, ενώ από την άλλη να επιτυγχάνεται χαμηλή ταχύτητα ανακύκλωσης του αέρα. Στην πράξη, εκθεσιακοί χώροι με ύψος μεταξύ 4 και 10 μέτρα μπορούν να παρουσιάσουν, στην περίπτωση μη επαρκών εναλλαγών αέρα, σημαντικές θερμοκρασιακές διαφορές εξαιτίας μη ελεγχόμενων κινήσεων αέρα οι οποίες δεν εξαρτώνται από την κύρια προσαγωγή. Συνεπώς, αυτό το φαινόμενο πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον καθορισμό των ρυθμών ροής αέρα, οι οποίοι πρέπει να αυξηθούν κατάλληλα. Οι περίοδοι απότομης μεταβολής στη σχετική υγρασία δεν εξαρτώνται από τις συνθήκες εξωτερικού περιβάλλοντος διότι οι χώροι πρέπει να διατηρούνται σε μια κατάσταση υπερπίεσης σε σχέση με το εξωτερικό περιβάλλον, ώστε να αποφεύγεται η μη ελεγχόμενη εισαγωγή εξωτερικών ρύπων. Κατά συνέπεια, αυτές οι περίοδοι εξαρτώνται κυρίως από την παρουσία ατόμων. Ο έλεγχος της υγρασίας του περιβάλλοντος χώρου είναι πραγματικά σημαντικός τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα. Για τη διατήρηση σταθερών συνθηκών περιβάλλοντος, είναι αναγκαίο το σύστημα HVAC να παραμένει σε σταθερή λειτουργία, τουλάχιστον όσο αφορά τους εκθεσιακούς και αποθηκευτικούς χώρους εκθεμάτων. Γι’ αυτόν το λόγο, η τεχνολογία του συστήματος που θα χρησιμοποιηθεί καθώς και το πρόγραμμα λειτουργίας που θα υιοθετηθεί θα πρέπει να εξασφαλίζουν σημαντική οικονομία ενέργειας. Ο τύπος του συστήματος HVAC που θα χρησιμοποιηθεί είναι κρίσιμος για την επίτευξη των προδιαγραφών που θέτουμε. Οι ελάχιστες τιμές ροής αέρα που απαιτούνται κυμαίνονται μεταξύ 6 και 8 εναλλαγών αέρα ανά ώρα. Ο πλέον βέλτιστος

17


τρόπος κάλυψης αυτής της απαίτησης είναι η χρησιμοποίηση ενός συστήματος σταθερής παροχής αέρα. Τα προβλήματα που συνήθως παραβλέπονται είναι το θέμα της πρόσβασης για συντήρηση και ο κίνδυνος διαρροών από τον υπερκείμενο ή περιφερειακό εξοπλισμό. Σωλήνες νερού ή ατμού πάνω από και εντός των περιοχών των εκθεμάτων παρουσιάζουν την πιθανότητα διαρροών. Ενώ κάποια συστήματα μπορούν να προσφέρουν πλήρη έλεγχο χωρίς εγκατάσταση σωληνώσεων στις επιμέρους ζώνες κλιματισμού, άλλα συστήματα απαιτούν δύο με έξι σωλήνες για κάθε ζώνη. Γι’ αυτόν το λόγο, συνήθως προτιμώνται τα συστήματα αέρα. Μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας αέρα διατηρεί τα συστήματα φιλτραρίσματος, αφύγρανσης, ύγρανσης, χειρισμού καθώς και τις επεμβάσεις για συντήρηση μακριά από τις συλλογές των εκθεμάτων. Ο επιπλέον απαιτούμενος χώρος και το κόστος ενός περισσότερο εξεζητημένου συστήματος αεραγωγών αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι έχουμε λιγότερες παρεμβάσεις στους εκθεσιακούς χώρους και μια δραματικά μεγάλη διάρκεια ζωής του συστήματος διανομής. Αντίθετα προς τις εμπορικές εφαρμογές, η πιθανότητα αναδιοργάνωσης του χώρου στα μουσεία είναι μικρή και ο επαναπροσδιορισμός των ζωνών απαιτείται σπάνια. Σε μερικά μουσεία έχουν επαναχρησιμοποιηθεί 60 ετών πολυζωνικά συστήματα αεραγωγών. Η ανακαίνιση παλαιών συστημάτων είναι σχετικά οικονομική, με την πλειοψηφία των ανακαινίσεων να περιορίζεται εξ’ ολοκλήρου στους μηχανολογικούς χώρους. Αυτό έρχεται σε αντιπαραβολή με τα συνήθη συστήματα αεραγωγών (όπως τα συστήματα τερματικής αναθέρμανσης, διπλών αεραγωγών και μεταβλητής παροχής αέρα), όπου οι ανακαινίσεις συχνά απαιτούν ένα νέο σύστημα αεραγωγών και τερματικού εξοπλισμού, εργασίες οι οποίες είναι υψηλού κόστους και οι οποίες περιλαμβάνουν αποσυναρμολόγηση του παλιού συστήματος αεραγωγών, εγκατάσταση του νέου συστήματος και επιπλέον, αποσυναρμολόγηση και επανεγκατάσταση των πρόσθετων αρχιτεκτονικών στοιχείων. Τα συστήματα αέρα-νερού, ακόμα και στην περίπτωση που δεν τα αποκλείσουμε, σπάνια χρησιμοποιούνται για εκθεσιακούς χώρους, από τη στιγμή που δεν χειρίζονται με επαρκή ταχύτητα τις αλλαγές των φορτίων. Αντίθετα, όλα τα συστήματα αέρα επιτρέπουν ένα αυστηρότερο έλεγχο της θερμοκρασίας, της σχετικής υγρασίας και της μόλυνσης εξαιτίας των μικρο-σωματιδίων. Επιπλέον, αποφεύγεται η παρουσία σωλήνων νερού στους εκθεσιακούς χώρους η οποία ενέχει τον κίνδυνο πρόκλησης ζημιών στα εκθέματα σε περίπτωση αστοχίας τους. Παράλληλα, στα ιστορικά κτήρια, όπως είναι το μουσείο της Κω, παρουσιάζεται και το πρόβλημα της μετασκευής λόγω της αναγκαίας προσθήκης σωληνώσεων. Το σύστημα μεταβαλλόμενης παροχής αέρα (Variable Air Volume (VAV) System) παρότι κατάλληλο για άλλους τύπους κτηρίων, δεν κρίνεται κατάλληλο για μουσεία. Τα συστήματα VAV έχουν τη φήμη ότι παρουσιάζουν φτωχό έλεγχο υγρασίας, ανεπαρκή ροή αέρα, αναστολή της λειτουργίας λόγω συντηρήσεως, διαρροές στους εκθεσιακούς χώρους και δυσκολία κάλυψης των μικρο-κλιματικών αναγκών. Πολλές φορές το σύστημα VAV επιλέγεται λόγω των περιορισμών που τίθενται όσο αφορά τον προϋπολογισμό και τον διαθέσιμο χώρο. Στην πραγματικότητα, το κόστος και ο χώρος που απαιτούνται για ένα σωστά σχεδιασμένο σύστημα VAV (πλήρες φιλτράρισμα, τοπική ύγρανση, τοπική αφύγρανση, ρυθμίσεις ελάχιστης παροχής αέρα, καλά σχεδιασμένο δίκτυο σωληνώσεων, καλά σχεδιασμένη πρόσβαση για συντήρηση και πλήρεις οδηγίες λειτουργίας) δεν προσδίδουν κανένα πλεονέκτημα έναντι του περισσότερο συντηρητικού, λιγότερο προβληματικού και ευκολότερα συντηρήσιμου συστήματος σταθερής παροχής αέρα. Παρόλο που το σύστημα VAV μπορεί να κατασκευαστεί ώστε να εξοικονομήσει ενέργεια σε σχέση με το σύστημα σταθερής παροχής αέρα, συνήθως το πράττει εις βάρος των εκθεμάτων.

18


Εξωτερικός αέρας Επειδή σκοπός μας είναι ο αυστηρός έλεγχος των μικροκλιματικών παραμέτρων του χώρου, υπερβολικά ποσά εξωτερικού αέρα αποτελούν πρόβλημα όσο αφορά την οικονομία. Ακόμα και στην περίπτωση που είναι ευχερής η ελεύθερη ψύξη, ο εξωτερικός αέρας μπορεί να εισάγει σωματίδια και ρυπογόνα αέρια. Συνεπώς, ο εξωτερικός αέρας πρέπει να έχει το ελάχιστο ποσό που απαιτείται για την τροφοδοσία του χώρου με τον απαιτούμενο νωπό αέρα ενώ ταυτόχρονα να δημιουργεί και συνθήκες υπερπίεσης. Κατανομή αέρα Οι χώροι μεγάλου ύψους είναι επιρρεπής σε θερμική στρωματοποίηση. Εάν αυτός ο κίνδυνος είναι υπαρκτός για τις συλλογές των εκθεμάτων, τότε απαιτούνται κατάλληλα σημεία προσαγωγής και απαγωγής αέρα για να εξασφαλίσουμε την κίνηση του αέρα σ’ ολόκληρο το χώρο. Ο αέρας προσαγωγής δεν θα πρέπει να σαρώνει τα εκθέματα άμεσα. Συστήματα ελέγχου Οι αισθητήρες, οι θερμοστάτες και οι υγροστάτες πρέπει να είναι τοποθετημένοι στον εκθεσιακό χώρο και όχι στο κανάλι απαγωγής αέρα. Συνήθως προτιμάται η μεταβολή της θερμοκρασίας απ’ ότι οι εκτεταμένες διακυμάνσεις στην υγρασία. Αυτό επηρεάζει άμεσα τον σχεδιασμό ελέγχου, διότι τα συμβατικά συστήματα ελέγχου έχουν σαν πρωτεύοντα στόχο τους τη διαχείριση της θερμοκρασίας και όχι της υγρασίας. 5.1 Συνθήκες θερμοκρασίας - Σχετικής υγρασίας Για την επιλογή των μηχανικών συστημάτων, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι καλύτερες επιλογές για ένα υγειές περιβάλλον είναι εκείνες των οποίων τα συστήματα προσφέρουν καλό αερισμό και έλεγχο σχετικής υγρασίας. Η υγρασία συνήθως σχετίζεται με μια αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης μυκήτων και άλλων βιοεκφυλιστικών μορφών. Επίπεδα σχετικής υγρασίας (RΗ, Relative Humidity) 60% και θερμοκρασίας 20 οC θεωρούνται ως τα όρια πέραν των οποίων επισπεύδεται η ανάπτυξη αποικιών μυκήτων, ενώ παράλληλα γίνεται εντονότερη η εμφάνιση ζημιογόνων μικροοργανισμών. Επιπλέον, μεταβολή της σχετικής υγρασίας μπορεί να οδηγήσει σε χημικές αντιδράσεις επιδρώντας αρνητικά σε κάθε είδους υλικό. Λόγω της αναγκαιότητας διατήρησης κλιματικής άνεσης ταυτόχρονα και για τα εκθέματα τέχνης και για τα άτομα εντός του μουσείου, είναι προτιμώμενη η διατήρηση μέσων συνθηκών μικροκλίματος, με σταθερές τις τιμές θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας. Υπό αυτή την οπτική γωνία, οι μέσες προτεινόμενες τιμές για εκθεσιακούς χώρους που προτείνονται στη διεθνή βιβλιογραφία είναι: Τ=20-25 οC καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με μια μέγιστη μηνιαία διακύμανση 1 οC και μια μέγιστη ημερήσια διακύμανση 1.5 οC με τα επίπεδα σχετικής υγρασίας μεταξύ 35% και 50% καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με μια μέγιστη μηνιαία διακύμανση 5% και μια μέγιστη ημερήσια διακύμανση

±±

±± 3%.

5.2 Ανακεφαλαίωση Η διατήρηση των εκθεμάτων στους χώρους ενός μουσείου απαιτεί το στενό έλεγχο της θερμοκρασίας των χώρων αλλά κυρίως της σχετικής τους υγρασίας. Ένα πολυζωνικό σύστημα σταθερής παροχής αέρα ελέγχει άριστα τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος χώρου μέσω των ρυθμιζόμενων διαφραγμάτων, ενώ παράλληλα ελέγχει και αρκετά ικανοποιητικά, αλλά όχι αυστηρά, τη σχετική υγρασία. Η διατήρηση ενός ελεγχόμενου περιβάλλοντος είναι συνήθως δαπανηρή, αλλά είναι

19


αναγκαία για την μακροπρόθεσμη προστασία και διατήρηση μιας συλλογής αντικειμένων τέχνης. Κατά συνέπεια, η αύξηση του χρόνου ζωής μιας συλλογής εύκολα μπορεί να δικαιολογήσει την ετήσια κατανάλωση ενέργειας και τα λειτουργικά έξοδα για τη διατήρηση ειδικών συνθηκών περιβάλλοντος. Συμπερασματικά, λοιπόν, το μουσείο της Κω εφόσον είναι ένας χώρος ο οποίος απαιτεί ειδικές μικροκλιματικές συνθήκες, κρίνεται ότι θα πρέπει να εξυπηρετηθεί από ένα αυτόνομο πολυζωνικό σύστημα σταθερής παροχής αέρα. Το σύστημα αυτό θα εξυπηρετεί τους μόνιμα εκθεσιακούς και πιθανόν αποθηκευτικούς χώρους (Ισόγειο - Α΄ Όροφος), καθώς και τους χώρους διαλέξεων, προσωρινών εκθέσεων, κ.τ.λ. (Υπόγειο). Εικόνα 5. Άποψη του δώματος του μουσείου της Κω όπου δύναται να τοποθετηθούν ο πύργος ψύξης του πολυζωνικού συστήματος κλιματισμού καθώς και συστοιχίες ηλιακών συλλεκτών για την ενεργειακή τροφοδότηση των boilers κατά την περίοδο Μαρτίου - Οκτωβρίου κατά την οποία έχουμε αυξημένη ηλιοφάνεια. Κατά την χειμερινή περίοδο όπου είτε έχουμε φτωχή ηλιοφάνεια είτε δεν έχουμε καθόλου, τα boilers τροφοδοτούνται ενεργειακά από συμβατικό λέβητα πετρελαίου. 5.3 Παράρτημα - Πολυζωνικό σύστημα διανομής αέρα με αερόψυκτο ψύκτη Σύντομη περιγραφή - Αρχή λειτουργίας Σ’ ένα πολυζωνικό σύστημα κλιματισμού ένα σταθερό ποσό αέρα (σταθερή παροχή) διοχετεύεται σε κάθε χώρο και η θερμοκρασία του αέρα μεταβάλλεται κατά τρόπο ώστε να προσφέρει την απαιτούμενη ψύξη ή θέρμανση. Το παραπάνω απαιτεί ταυτόχρονη διοχέτευση ποσοτήτων θερμού και ψυχρού αέρα, οι οποίες κατόπιν αναμειγνύονται ώστε να επιτευχθεί η κατάλληλη θερμοκρασία αέρα στους κλιματιζόμενους χώρους. Η ανάμειξη του αέρα (ψυχρού και θερμού) γίνεται στη μονάδα επεξεργασίας αέρα και κατόπιν ο αέρας διανέμεται στους χώρους ή στις ζώνες. Επειδή το σύστημα προσφέρει τόσο θέρμανση όσο και ψύξη, επιτυγχάνεται πολύ καλός έλεγχος της υγρασίας των κλιματιζόμενων χώρων. Από τη στιγμή που έχουμε σταθερή παροχή αέρα το ποσό του νωπού αέρα που παρέχεται παραμένει σταθερό ακόμα και όταν δεν απαιτείται θέρμανση ή ψύξη. Το παραπάνω επιτρέπει πολύ καλό έλεγχο της ποιότητας του εσωτερικού αέρα. Επιπλέον, ο κύριος εξοπλισμός ψύξης τοποθετείται μακριά από τους κλιματιζόμενους χώρους με αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται χαμηλά επίπεδα θορύβου.

20


Αναμενόμενος χρόνος ζωής Το σύστημα υπολογίζεται να έχει ένα χρόνο ζωής 20+ έτη υπό κανονικές συνθήκες συντηρήσεως.

Εικόνα 6. Σχηματικό διάγραμμα ενός πολυζωνικού συστήματος κλιματισμού σταθερής παροχής αέρα όπου φαίνονται τα διάφορα μέρη από τα οποία απαρτίζεται.

21


22

Αναφορές [1] Gold, Martin, Heating Ventilating and Air Conditioning Systems Tutorial,

Environmental Technology I, ARC 3610. [2] Managing the Museum Environment, Chicora Foundation, Inc., 1994. [3] Mazzei, Pietro, A. Capozzoli, F. Minichillo and D. Palma, HVAC systems to control

microclimate in the museums, DETEC, University of Naples “Federico II”. [4] ASHRAE, Museums, libraries, and archives, ASHRAE Handbook - HVAC

Applications, Chapter 21, pp. 21.1-21.16, 2003. [5] ∆ιάφορες πηγές από το διαδίκτυο.

Τεχνική Έκθεση Μουσείου Κω

Documents

Transcript of Τεχνική Έκθεση Μουσείου Κω