ท�องเท��ยวช�มชน

จ�ดก��เน�ดช�วงท��โลกต��นต�วเร��องการท�องเท��ยวท��ย��งย�น และหาทางเล�อกใหม�

ของการท�องเท��ยว ป� ๒๕๓๕ – ๒๕๔๐การท�องเทยวเช�งน�เวศ (Ecotourism) เข/ามาเป0นกระแสใหม�

และกระแสใหญ�ในประเทศไทย โดยการผล�กด�นของการท�องเท��ยวแห�งประเทศไทย ในขณะการท�องเทยวโดยช�มชน (Community Based Tourism) เร@�มก�อต�วขABนเต@บโตคE�ขนานไปก�บการท�องเท��ยวเช@งน@เวศ

คว�มแตกต��งการท�องเท��ยวโดยชFมชน เน�นทช�มชนเป�นศ�นย�กลางในการ

ทGางาน แต�การท�องเท��ยวเช@งน@เวศ ใช/ธรรมชาต@เป0นศEนยIกลาง ชFมชนเป0นเพ�ยงองคIประกอบ

โฮมสเตยI เน/นบ/านเป0นศEนยIกลาง แต�การท�องเท��ยวโดยชFมชน ให/ความสGาค�ญก�บการมส�วนร�วมของช�มชน ม�การบร@หารจ�ดการท��ช�ดเจนในรEปองคIกรชFมชน

เคร��องม�อในก�รพ�ฒน�การท�องเท��ยวโดยชFมชน เป0นเคร��องม�อสร�างความเข�มแข�งขององค�กร

ชาวบ�านในการจ"ดการทร"พยากร ธรรมชาต�และว"ฒนธรรม โดยกระบวนการม�ส�วนร�วมของฅนในชFมชน ให/ชFมชนได/ม�ส�วนร�วมในการกGาหนดท@ศทางการพ�ฒนาและได/ร�บประโยชนIจากการท�องเท��ยว

ในขณะเด�ยวก�นในภาพรวมของอFตสาหกรรมการท�องเท��ยว การท�องเท��ยวโดยชFมชนได/เข/าไปม�บทบาทในการสร/างคFณภาพใหม�ของการท�อง เท��ยวให/ม�ความหมายมากกว�าการพ�กผ�อน ความสนFกสนาน และความบ�นเท@ง หากได/เปPดม@ต@ของการท�องเทยวเพ)อการแลกเปลยนเรยนร��และปล�กจ�ตส*าน+ก

หล�กก�ร๑) ชFมชนเป0นเจ/าของ

๒) ชาวบ/านเข/ามาม�ส�วนร�วมในการกGาหนดท@ศทางและต�ดส@นใจ

๓) ส�งเสร@มความภาคภEม@ใจในตนเอง

๔) ยกระด�บคFณภาพช�ว@ต

๕) ม�ความย��งย�นทางด/านส@�งแวดล/อม

๖) คงเอกล�กษณIและว�ฒนธรรมท/องถ@�น

๗) ก�อให/เก@ดการเร�ยนรE/ระหว�างฅนต�างว�ฒนธรรม

๘) เคารพในว�ฒนธรรมท��แตกต�างและศ�กด@Wศร�ความเป0นมนFษยI

๙) เก@ดผลตอบแทนท��เป0นธรรมแก�ฅนท/องถ@�น

๑๐) ม�การกระจายรายได/สE�สาธารณประโยชนIของชFมชน

องค�ประกอบ๑) ทร"พยากรธรรมชาต�และว"ฒนธรรม – ชFมชนม�ฐานทร�พยากรธรรมชาต@ ท��อFดมสมบEรณI ม�ว@ถ�การผล@ตท��พA�งพาและใช/ทร�พยากรธรรมชาต@อย�างย��งย�น๒) องค�กรช�มชน - ชFมชนม�ระบบส�งคมท��เข/าใจก�น, ชFมชนรE/สAกเป0นเจ/าของและเข/ามาม�ส�วนร�วมในกระบวนการ๓) การจ"ดการ - ม�กลไกการดGาเน@นงานอย�างม�ส�วนร�วม, ม�กฏกต@การ�วม, ร�บประโยชนIร�วม๔) การเรยนร�� - ทGาให/เก@ดความรE/ ความเข/าใจ รวมท�Bงสร/างจ@ตสGานAกให/ก�บชาวบ/าน, ผE/มาเย�อน และผE/ม�ส�วนเก��ยวข/อง