โรคฟนผทพ. โสภณ เคหาไสย

โรคฟนผ• สาเหต

การเกดโรคฟนผ มาจากปจจย 4 ประการ ซงมความสมพนธกน ไดแก แผนคราบจลนทรย อาหารประเภทแปงน าตาล ตวฟน และเวลา โดยแบคทเรย ทมอยตามปกตในชองปาก จะท าปฏกรยากบคราบ (Plaque) ทตดคางอยตามซอกฟน และผวเคลอบฟน ซงเราขจดออกไปไดไมหมด เกดเปนกรดขนท าลายผวเคลอบฟน กอใหเกดโรคฟนผขนได

2

โรคฟนผ• อาการ

– ผทผวเคลอบฟน : เปนจดด า เสนด า

หรอรอยขาวขน : ไมมอาการใดๆ

– ผทเนอฟน : เรมเปนร เปอยยย

: เสยวฟนเมอดนน าเยน หรอทานอาหาร

– ผทะลโพรงประสาทฟน : เปนรลก ถงเสนประสาทในฟน

: ปวดขนมาเอง ปวดตอนกลางคน ทานยาอาจไมดขน

3

โรคฟนผ• อาการ

– ผลกลามถงรากฟน : รผลกและใหญ

: ปวด บวม เหงอกอกเสบ มหนอง ฟนโยก

– ผลกลามท าลายเนอฟนมาก : เหลอเปนเศษรากฟน

: อาจไมมอาการใดๆแลว แตไมสามารถใชงานไดตอไป ตองถอนฟน

4

โรคฟนผ

5

โรคฟนผ

ฟนน านม ฟนแท

6

โรคฟนผในฟนน ำนม

ลาดบการข นของฟน๑. ฟนน านมซแรกเรมขนเมออาย ๘

เดอน และฟนน านมขนครบเมออาย ๒๙ เดอน รวมทงสน ๒๐ ซ

๒. ฟนแทซแรกขนเมออาย ๖ ป (ฟนกรามแทซท ๑) จนถงอาย ๑๒ ป และฟนกรามซสดทายขนเมออาย ๑๗-๒๐ ป

7

โรคฟนผในฟนน ำนม

สาเหต๑. ระยะกอนคลอด : ไดแก มารดาขาดสารอาหาร ท าใหการสรางหนอ

ฟนไมสมบรณ

๒. ระยะหลงคลอด : ไดแก การใหนมไมถกวธ, การใหลกหลบโดยมขวดนมในปาก, การผสมน าตาลลงในนม, การทานลกอม ขนมหวาน

8

โรคฟนผในฟนน ำนม

สาเหต

๓. พอ แม คนเลยงดเปนโรคฟนผ : เนองจากเชอแบคทเรยสามารถถายทอดไปยงลกได

๔. ทศนคตตอฟนน านมของผเลยงด

9

โรคฟนผในฟนน ำนม

การรกษา

อดฟนการรกษารากฟนบางสวนการรกษารากฟนท งซ

การครอบฟนถอนฟน

10

กำรรกษำฟนน ำนมผ• อดฟน

– วสดทใชในการอด :

• สเหมอนฟน (Composite Resin)

• สเหมอนฟน (Glass Ionomer)

• โลหะ (Amalgam)

11

กำรรกษำฟนน ำนมผ

อดฟน

12

กำรรกษำฟนน ำนมผ

การรกษารากฟนบางสวน / ท งซ

13

กำรรกษำฟนน ำนมผ

การครอบฟน

14

โรคฟนผในฟนแท

15

กำรรกษำโรคฟนผ

16

อดฟน

รกษารากฟน

ครอบฟน

ถอนฟน

ฟนปลอม

จดฟน

การรกษาโรคฟนผ• อดฟน

– วสดอดฟน : สเหมอนฟน (composite resin), โลหะ (Amalgam)

– ระยะเวลาในการท าหตถการ : 15 นาท – 1 ชวโมง

– อายการใชงาน : สเหมอนฟน 3-5 ป, โลหะ 5-10 ป

– การดแลรกษาหลงการอดฟน : การแปรงฟน ท าความสะอาด ตรวจเชคสภาพทก 6 เดอน

17

การรกษาโรคฟนผ• รกษารากฟน

– กรณทไมสามารถอดฟนไดแลว เนองจากฟนผทะลโพรงประสาทฟน

– หรอกรณทอดไปแลว เกดอาการปวด และ/หรอ เปนหนอง บวม– ตองพจารณารวมถงขนตอนของการบรณะหลงการรกษารากฟน (อดฟน,

ครอบฟน, เดอยฟน)

18

การรกษาโรคฟนผ• รกษารากฟน

– ระยะเวลาในการมาพบทนตแพทย 2-5 ครง หรอมากกวา ขนกบสภาพฟน

– แตละครงใชเวลา 30 นาท - 1 ชวโมง– ใสยาชาในครงแรก กรณทฟนยงมชวตอย, แตละครงของการนดหมายหางกน

ประมาณ 2 สปดาห (ขนกบสภาพฟน)

– ขอด : ไมตองถอนฟน, ขอเสย : มคาใชจายมาก และตองใชระยะเวลาในการรกษานาน

19

การรกษาโรคฟนผ• ครอบฟน

– กรณทฟนผหลายๆดาน หรอมฟนแตก ทไมเหมาะสมกบการอดฟน

– กรณทเคยผานการรกษารากฟนมาแลว อาจพจารณารวมกบการใสเดอยฟน และ/หรอ การกอแกนฟน

– จดเปนฟนปลอมชนดตดแนน

– ชนดของครอบฟน : สเหมอนฟน (เซรามก ลวน, เซรามก ผสมโลหะ), โลหะลวน, ทอง

– ราคา : หลกพน - หลกหมน

20

การรกษาโรคฟนผ• ครอบฟน

– ขอด : มสภาพเสมอนฟนเดม สามารถใชงานไดด

– ขอเสย : ราคาแพง, กรอเนอฟนออกมาก, ดแลรกษามากขน– การดแลรกษา

• การแปรงฟนท าความสะอาดดวยแปรงสฟน, ไหมขดฟน ชนด Super floss

• การตรวจเชคสภาพทก 6 เดอน

21

การรกษาโรคฟนผ• ถอนฟน

– กรณไมสามารถบรณะดวยวธอด หรอครอบฟนได เนองจากการผทกนเนอฟนมาก และ/หรอ ไมคมคากบการเกบรกษา

– ถอนฟนแลว ควรใสฟนปลอมแทบทกกรณ (ยกเวนฟนคดทผ)

– ระยะเวลาในการรอแผลหาย กอนมาท าฟนปลอม : ประมาณ 2 สปดาห แลวแตกรณ และแลวแตต าแหนงของฟนทถอนไป กรณฟนหนา สามารถถอนและใสในวนเดยวกนได (หากจ าเปนจรงๆ)

– หากถอนฟนแลวไมใสฟนปลอม ปญหาทตามมาคอ ฟนลม ฟนหาง เศษอาหารตดซอกฟน ฟนยอย มปญหาขอตอขากรรไกรในอนาคตได

22

การรกษาโรคฟนผ• ฟนปลอม

– ภายหลงจากการถถอนฟนไปแลว อยางนอย 2 สปดาห

– ฟนปลอมตดแนน : สะพานฟน, รากเทยม

– ฟนปลอมถอดได :

ชนดฐานพลาสตก : อายการใชงาน 2-3 ป

ชนดโครงโลหะ : อายการใชงาน 5-10 ป, บางกวาชนดฐานพลาสตก แตใชระยะเวลาในการท ามากกวาเลกนอย

23

การรกษาโรคฟนผ• จดฟน

– กรณทมความจ าเปนตองจดฟนรวมดวยเพอแกไขปญหาในการบดเคยว

– กรณทผปวยมความตองการแกไขการเรยงตวของฟน เพอความสวยงาม และมฟนผในซทตองมการถอนฟนอยแลว เพอการจดฟน

– ไมแนะน าใหถอนฟนเนองจากฟนผ แลวไปจดฟน กอนทจะไดวางแผนเรองการจดฟนกบทนตแพทยทจะจดฟนให เพราะในหลายกรณทหลงจากจดฟนเสรจแลว ตองใสฟนซทถอนไปคน (ฟนปลอม)

24

กำรดแลสขภำพชองปำก

• การแปรงฟน – ทกครงหลงรบประทานอาหาร หรอ อยางนอย 2 ครง/วน

• การใชไหมขดฟน– ควรใชทกครงหลงการแปรงฟน

• น ายาบวนปาก– กรณทการแปรงฟนอาจไมเพยงพอ ขนอยกบแตละคน และกรณ

25