Ұлттық өнердегі-математика

Мақсатымыз:Мақсатымыз:

1.Симметрияның заңдылығын сақтай отырып,

жаңа ою-өрнек түрлерін құрастыру

2.Халық ауыз әдебиетінде математика заңдары

қолданылғандығын ашып көрсету

3.Математика мен өнердің байланысын аша отырып,

ою-өрнектің бала тәрбиесінде алар орнын көрсету

Ою-өрнектер 3 топқа бөлінеді:Ою-өрнектер 3 топқа бөлінеді:

Өсімдік тектес(жапырақ,үш жапырақ,ағаш)

Космогониялық өрнек (дөңгелек,ирек,шимай,тор көз)

Зооморфтық(жан-жануарлар)

Ғалымдар торлы өрнектердің 17 Ғалымдар торлы өрнектердің 17 түрін анықтадытүрін анықтады

1 түр 2 түр

3 түр 4 түр

5 түр 6 түр 7 түр 8 түр

9 түр 10 түр 11 түр 12 түр

13 түр14 түр 15 түр

16 түр

17 түр

Ертегілер мен эпостық Ертегілер мен эпостық жырлардағы симметрияжырлардағы симметрия

Өрмек тоқып отырған кемпірдің қарғысы

арқылы жаңалықты есіту

Ер Төстік жоғалған 8 ағасы туралы біледі Қозы Көрпеш өзін Баян Сұлуға айттырғаннынестиді

Алпамыс батырайттырып қойған қалыңдығы Гүлбаршын екенін естиді

Ата-анасы бала сүюге зар Ата-анасы бала сүюге зар болып әулиелерге түнеп болып әулиелерге түнеп

бала сұрайдыбала сұрайды

Ата-анасы бала сүюге зар Ата-анасы бала сүюге зар болып әулиелерге түнеп болып әулиелерге түнеп

бала сұрайдыбала сұрайдыӘулиені қыдырдың,

Жердің жүзін сыдырдың,

Маңдайыңа төбелеп.

Әрқайсысының әртүрлі

Мәртебесі бір бөлек.

Сен үшін бәрі қиналды,

Бір жерге тегіс жиналды.

“Бір ұл бер,-деп,-осыған”

Бір жаратқакн құданың

Дәргейіне жылады.

Менде тұрдым ішінде,

Әулиенің күші де.

Жаратушы жалғыз-ақ,

Дәргейіне ұнады.

Ұнағанын сонан біл:

Бір қыз қосып сыйлады.

Жарылқады Жаратқан,

Ей,бишара,көзіңді аш

Ұлыңның аты Алпамыс,

Қызыңның аты Қарлығаш

Әулие қоймай қыдырып,

Етегін шеңгел сыдырып,

Жеті пірге танысқан.

Әулиеге ат айтып,

Қорасанға қой айтып,

Қабыл болған тілегі,

Жарылғандай жүрегі.

Аналықтай бәйбіше

Қабырғасы майысқан.

Елуге жасы келгенде,

“Көзімді ашпай дүниеден

Өтемін бе” дегенде,

Сонда көрген арыстан-

Бір ұл,бір қыз атадан:

Қыздың аты Қарлығаш,

Қобыландыға қарындас

Шалқұйрық атқа тіл Шалқұйрық атқа тіл

бітедібітедіКерқұла атқа тіл бітедіКерқұла атқа тіл бітеді

«Егер атты өте алысқа айдаса,менің шабысым да өте жылдам болады.Үш күн шапсам,бүйірім қызып,өзімді тоқтатуға шамам келмей кетіп қалуым мүмкін.Мен келе жатқанда алдымнан арқан керіп қой.Арқан үш қабат болсын, бір қабаты кендірден болсын!Үш қабат арқанның үшеуі де үзілсе,мен саған жоқпын.Егер арқан жартылай үзілсе,мен тоқтаймын,жығылып қалсам да жаным қайтадан кіреді, күдер үзбе»,-дейді.[3.16]

«Достым Кендебай,іздеген жоғың алыста емес.Біреуі емес,екеуіде осыдан табылады.Мына таудан әрі ассаң,ағып жатқан өзенді көресің.Өзеннің ортасында бір арал бар.Ол аралда адам перісінің ханы тұрады.Сенің қолтығыңдағы алтын кебіс осы хан қызының кебісі.Баяғы қойшы баланың әке-шешесі де осы ханның қолында.Олар терең зынданда жатыр.Зынданның аузы құлыпты.Оның кілті қолға түспейді.Ол кілт алпыс өзен құйылған терең дәрияның түбінде жатыр.Адам баласы оның түбіне жете алмайды.Таудың арғы беткейінде сиыр бағып жүрген зор денелі бір адам бар.Ол жорықта қолға түскен адам,қазір ханның құлы. Сен сол адамға бар да жолына жетерлік пұл бер.Оның киімін өзің ки де,өзіңнің киіміңді оған кигіз.Сөйтіп, әлгі адамды азат ет те,өзің сиырды бағып қал.Қазір құйрығымнан бір тал қыл ал да,мені қоя бер,сауыт-сайман,құрал-жабдықтарыңды менің үстіме сал.Әзірге саған менің де,құралдың да керегі жоқ.Егер керек бола қалса,құйрығымнан алған қылды тұтат.Сонда мен дайын боламын.Ендігі әңгімені барған соң көрерсің»,-дейді. [3.32]

Киіз үй ғаламның моделі

Шаңырақ қасиетті.Шаңырақ қасиетті.Шаңырақ күннің символыШаңырақ күннің символы

Шаңырақтың астында ошақ Шаңырақтың астында ошақ орналасадыорналасады

Керегең кең болсын,Керегең кең болсын,Екі босағаң тең болсынЕкі босағаң тең болсын!!

Палиндром

Амбиним Ретроним

екі бағытта да бірдей оқылатын

сөздерді айтамыз

бір бағытта бір мағына, қарсы бағытта басқа

мағына беретін сөздер мен сөзтіркестерді

айтамыз.

Ана, апа, ата, аға, іні мұнан

басқа қазақ, қызық, керек,нан,қалақ ,шаш т.б

Алаш – шала, таза – азат,

қысым –мысық, зат – таз

ҚАЗАҚ ҚЫЗЫҚ

АНА, АПА, АТА, АҒА, ІНІ, НАН,т.б

таза – азат,

алаш – шала,

қысым –мысық,

зат – таз т.б

Көңілім күндей жарқынАдина 7 сынып

Үкідей сақ отырмынДамир 7 сынып

Бәйтеректей жайқалып отырмын.Ақбота 7 сынып

Аюдай қарным аш!Ерсұлтан 7 сынып

Отандық тауар өндірушілерге Отандық тауар өндірушілерге ұсынысұсыныс

25%

75%

ұлттық өрнектер

шет елдік стиль