ژماره 486

ڕێوش��وێنه ی ئ��ه و له چوارچێ��وه ی وه زاره تی دارای��ی گرتویه تییه به ر بۆ بندیوارو فه رمانبه ران��ی نه هێش��تنی له هه رێمی ک��ه ده رکه وتوه وه هم��ی، بیانیی هاواڵتی کوردس��تاندا چه ندین ئێران��ی و س��ۆدانی و لیبی له لیس��تی

هه روه ها بون ، بندیواردا موچه خۆرانی که سی تێدابوه "پێنج موچه ی هه بوه ".

س��ه رچاوه یه کی ئاوێنه : تایب��ه ت، ئ��اگادار له وه زاره تی دارایی حکومه تی هه رێمی کوردستان به ئاوێنه ی راگه یاند "پرۆس��ه یه کی وه زاره ته که ی��ان ک��ه

چاکسازیی" ده ست پێکردوه و ده یه وێت هه مو ئه و فه رمانبه رانه ئاش��کرا بکات که بندی��وارن، له و چوارچێوه یه ش��دا چه ندین "گه نده ڵیی" گه وره ئاشکرابون. له وانه چه ندین هاواڵتی بیانیی ئێرانی و سۆدانی و لیبی که وه ک هاواڵتی هه رێمی

کوردس��تان موچه یان ب��ۆ بڕاوه ته وه و ده وامیان نه کردوه و له الیه ن کابینه کانی پێش��وی حکومه ت��ه وه دامه زرێنراون و هه مو پله کانیان تێدابوه ، له پله یه که وه بۆ راوێ��ژکارو به ڕێوه به رو به ڕێوه به ری

جێبه جێکار.

ئ��ه و موچ��ه ی له بڕین��ی جگ��ه فه رمانبه ران��ه ی زی��اد له موچه یه کیان هه یه ، ه��اوکات س��ه دان فه رمانبه ری دیکه ی بن دیوار گه ڕێندراونه ته وه و ناچار به دوامک��ردن کراون، به و هۆیه ش��ه وه "وه زاره ت��ی دارایی زیات��ر له 10 هه زار

موچه خ��ۆر که می کردوه و له ئێس��تادا مانگان��ه زیات��ر له 1 ملی��ار دینار بۆ

خه زێنه ی گشتیی ده گه ڕێته وه ".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )486( سێشەممە 2015/7/7

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

9

له شه ش مانگی رابردودا 5 ده وڵه مه ند خۆیان

كوشتوه

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی ته الری زارا - نهۆمی سێه م - شوقه ی ژماره 32

لەپیرۆزکردنی دەق و کەس

بۆ پیرۆزکردنی ژیان

پریامکۆڤدۆست یان ناحه زی

کورد بو؟

سەرۆکی من بارزانی

1457

فه‌رمانبه‌ری‌بندیواری‌ئێرانی‌و‌سودانی‌و‌لیبی‌ئاشکرا‌ده‌بن"فه رمانبه ری 5 موچه هه بوه "

2

3

12

4كێ ده بێته سه رۆك؟

شه ڕی نیو سه ده ی سه ركرده كانی كورد

له سه ر بڕیاری سیاسی

پارتی:‌مانه‌وه‌ی‌بارزانی‌الی‌الیه‌نه‌کانی‌تر‌ره‌تکراوه‌‌نییه‌نێچیرڤان‌ئه‌وه‌ی‌ده‌ستنه‌که‌وت‌له‌سلێمانی‌به‌دوایدا‌ده‌گه‌ڕا

ئه فسه رێكی كورد لیوایه كی حه شدی شه عبی له گه رمیان

دروستده كات

ریکالم

2

تایبه‌ت(486( سێشه ممه 22015/7/7

ئا: رێنوار نه جم

له چوارچێوه ی ئه و ڕێوشوێنه ی وه زاره تی دارایی گرتویه تییه به ر بۆ

نه هێشتنی فه رمانبه رانی بندیوارو وه همی، ده رکه وتوه که له هه رێمی کوردستاندا چه ند هاواڵتی بیانیی ئێرانی و سۆدانی و لیبی له لیستی

موچه خۆرانی بندیواردابون و هه روه ها که سی وه های تێدابوه "پێنج موچه ی

هه بوه ".

س��ه رچاوه یه کی ئاگادار له وه زاره تی دارایی حکومه تی هه رێمی کوردس��تان به ئاوێنه ی راگه یاند که وه زاره ته که یان "پرۆس��ه یه کی چاکس��ازیی" ده س��ت پێک��ردوه و ده یه وێ��ت هه م��و ئ��ه و فه رمانبه ران��ه ئاش��کرا ب��کات ک��ه موچه خۆرن به اڵم ده وام ناکه ن، ئه وه ی

به "بن دیوار" ناسراوه .

ئه و س��ه رچاوه یه که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه ئاش��کرای ک��رد که له و پرۆسه یه دا بۆیان ده رکه وتوه که له شاری هه ولێرو س��لێمانی چه ندین هاواڵتی بیانیی ئێرانی و س��ۆدانی و لیبی، وه ک موچه یان کوردستان هه رێمی هاواڵتی بۆ بڕابویه وه و ده وامیان نه کردوه ، ئه و که سانه به شێوه ی جیایا له کابینه کانی پێش��و دامه زرێنراون و هه مو پله کانیان تێدابوه ، له پله یه ک��ه وه بۆ راوێژکارو به ڕێوه ب��ه رو به ڕێوه به ری جێبه جێکار، "دوابه دوای ئاشکرابونیش��یان موچه ی

سه رجه میان بڕدراوه ".زۆرب��ه ی ئه و فه رمانبه رانه پێش��تر له رێگ��ه ی حیزبه کانه وه دامه زرێنرابون به ب��ێ ئه وه ی ده وامی حکومیی بکه ن، ب��ه اڵم له دام��ه زراوه و ئۆرگان��ی ئه و حیزبان��ه دا کاریان کردوه و له لیس��تی

فه رمانبه رانی بێ ده وامدا ئاشکرابون.ئه و سه رچاوه یه نمونه یه کی هێناوه یه ،

ته له فزیۆنی��ی حیزبێکی "که ناڵێک��ی ده سه اڵتدار ته نها یه ک وێنه گر ناوی له و لیس��ته دا نه بوه ، ئه وانی دیکه هه موی فه رمانبه ری "بندیوار"بون، به اڵم ئێستا هه موی��ان ناچارک��راون بگه ڕێنه وه بۆ

فه رمانگه کان و ده وام بکه ن".هاوکات بندیوار، له موچه خۆی جگه وه زاره ت��ی دارای��ی رێکاری یاس��ایی له گه ڵ ئه و که سانه شدا کردوه که زیاد له موچه یه کی��ان هه بوه و له و میانه یه دا

زیاد له هه زار که س فه سڵ کراون.له لیسته کاندا سه رچاوه که ، به وته ی "که س��ی وای تێداب��وه 5 موچ��ه ی هه ب��وه، بۆ نمون��ه رۆژنامه نوس��ه و له وه زاره ت��ی ش��ه هیدان موچه خۆره ، له به ڕێوه به رایه ت��ی رێکخراوه کان پله ی به ڕێوه ب��ه ری جێبه جێ��کاری هه بوه ،

ئێستاش له ئه مریکایه ".به ه��ۆی ئه و رێکارانه ش��ه وه ، ته نها له موچه خۆران��ی وه زاره ت��ی دارای��ی

زیات��ر له 10 هه زار موچ��ه خۆر که می کردوه و له ئێس��تادا مانگان��ه زیاتر له 1 ملی��ار دینار بۆ خه زێنه ی گش��تیی

ده گه ڕێته وه .رێکاران��ه ی ئ��ه و له س��ه ره تای گه نجینه کان��ی دارای��ی، وه زاره ت��ی هه ولێ��ر هه ڵوه ش��ێندرایه وه ، به وته ی س��ه رچاوه که "گه نجینه کان��ی هه ولێر هه ڵوه شایه وه به هۆی ئه وه ی شوێنیک بو بۆ که سانی بندیوار، دواتر ده ستکرا

به سلێمانی و شوێنی دیکه ش ماوه ".هه روه ها ئاماژه ی ب��ه وه ش کرد که ئه و که سانه ی به و ش��ێویه له ڕابردودا دامه زراون، پش��کی هه مو حیزبه کانی تێداب��وه به یه کێت��ی و پارتی و گۆڕان و

حیزبه کانی دیکه شه وه .له ب��اره ی ئ��ه و قس��انه ی ده وترێت که وه زیری دارای��ی ژماره یه ک کادری یه کێتی و گۆڕانی کردوه ته فه رمانبه ری حکومه ت، ئه و س��ه رچاوه یه رایگه یاند

که ئه وه هه مان رێکاربوه که پێش��تر ئێس��تاش به رو گیراوه ته له هه ولێ��ر له سلێمانی ده ستیێکردوه ، "له سلێمانی 5 هه زار فه رمانبه ر که سه ر به وه زاره ت بون، ئێس��تا 3760 که س ماوه ته وه ، ئه وانی دیکه هه موی بندیوارو که سانی

بیانیی بون"." ده س��ه اڵتی وتیش��ی هه روه ه��ا دامه زران��دن ن��ه ک وه زی��ری دارایی، به ڵکو جێگری س��ه رۆکی حکومه تیش ناتوانێ��ت، به ڵکو ئه وه ته نها له توانای که ئه وه شی س��ه رۆکی حکومه تدایه . باڵوکراوه ت��ه وه دامه زران��دن نه ب��وه ،

به ڵکو گواستنه وه بوه ". هه روه ها رایگه یاند که ئه و که س��انه دانه مه زر ێنراون، به ڵکو گواستراونه ته وه "به ڵگه نام��ه ی دامه زران��دن ده بێ��ت به دامه زراندن" "بڕیارماندا بنوس��رێت "بڕیارماندا نوس��راوه ئ��ه وه ب��ه اڵم

به گواستنه وه ی راژه کانیان".

هه روه ها ئاماژه ی به وه شکرد که ئه و "چاکس��ازیانه " ته نها رێکخراوه کان و به ڵکو ناگرێت��ه وه ، گه نجین��ه کان پێشتر گومرگی ئیبراهیم خه لیلیشی ئیبراهیم "له گومگ��ری گرتوه ته وه ، خه لی��ل ته نه��ا ب��ۆ مانگ��ی ئادار "لێخۆش��بونی هه زار 10 نزیک��ه ی گومرگیی" هه ب��وه ، وه زیری دارایی ده سه اڵتی به خش��ینی گومرگی لێ به شێکی راس��ته س��ه ندونه ته وه ، به یاس��ا به خش��راوه ، به اڵم که سی نایاسایی و بازرگانیشی تێدابوه ، ئه و به ڕێوبه ری گومرگانه ش��ی که باش

نه بون، البراون".جگه له وان��ه ش، وه زاره تی دارایی ده یه وێ��ت له رێی به ئه لکترۆنیکردن و دابه شکردنی موچه له ڕێی سیستمی بانکییه وه هه مو ئه و که سانه ی دیکه ئاشکرابکات که زیاد له موچه یه کیان هه یه یاخود فه رمانبه ری بندیوارن.

له سه ره تای شه ڕی داعشه وه ، تا ئێستا وه زاره ت��ی پێش��مه رگه چه ن��د جارێ��ک به فه رمیی ژماره ی ش��ه هیدو برینداره کانی راگه یاندوه ، به اڵم جگه له وه زاره ت له چه ند الیه نێک��ی دیک��ه وه ژم��اره ی جی��اوازی باڵوده کرێته وه و ش��ه هیده کان پێشمه رگه ئه مینداری گشتیی وه زاره تی پێشمه رگه ش رایده گه یه نێ��ت که ئ��ه وان ته نها الیه نی ئاماری راگه یاندن��ی ب��ۆ رێگه پێ��دراون

شه هیدان و بریندارانی پێشمه رگه .ئاوێنه ، هه ولێر: له گه ڵ س��اردبونه وه ی داعش و پێش��مه رگه و ش��ه ڕی به ره کانی که مبونه وه ی ژم��اره ی قوربانیانی رۆژانه ، ئاماری جیاواز له باره ی ژماره ی شه هیدانی

پێشمه رگه وه باڵوده کرێته وه .نوێترین راگه یاندن��ی فه رمیی وه زاره تی پێش��مه رگه له 15ی حوزه یرانی ئه مساڵدا بو، کاتێ��ک له کۆنگره یه کی رۆژنامه وانییدا رایانگه یان��د "ه��ه زار و 118 پێش��مه رگه له ش��ه ڕی داعشدا ش��ه هید بون و شه ش هه زارو 724 پێش��مه رگه ش له و شه ڕانه دا برینداربون، ئه مه جگه له وه ی چاره نوسی

45 پێشمه رگه ش نادیاره ".له سه ره تای ئه م مانگه دا مستەفا سەید ق��ادر، وەزیری پێش��مەرگەی حكومەتی ئه نادۆڵی به ئاژانسی كوردستان، هەرێمی راگه یان��دوه که هەزارو 212 پێش��مەرگە

لەشەڕی داعشدا شەهیدبون.به اڵم هه ر چه ند رۆژێکی که م دوای ئه و لێدوانه ، راوێژکاری ئه نجومه نی ئاسایش��ی هه رێم��ی کوردس��تان، مه س��رور بارزانی وێبس��ایتی له گه ڵ له چاوپێکه وتنێکی��دا مۆنیته ر رایگه یاند که ژماره ی ش��ه هیدانی پێش��مه رگه گه یش��توه ته ه��ه زارو 280 ش��ه هید. له کاتێک��دا ل��ه و ماوه یه دا هیچ ڕوبه ڕوبونه وه یه کی دیار له نێوان پێشمه رگه و چه کدارانی داعشدا ڕوی نه داوه تا ژماره ی ش��ه هیده کان به و ش��ێوه یه به رزببێته وه و هێنده جیاوازی دروست بکات له نێوان دو ژماره که ی وه زیری پێشمه رگه و راوێژکاری

ئه نجومه نی ئاسایشی هه رێم.گش��تیی ئه مین��داری له وباره ی��ه وه وه زاره ت��ی پێش��مه رگه ، جه ب��ار ی��اوه ر به ئاوێن��ه ی راگه یان��د که ته نه��ا الیه نی ڕێگه پێدراوو په یوه ندی��دار بۆ راگه یاندنی پێشمه رگه ، بریندارانی ئاماری شه هیدان و وه زاره تی پێشمه رگه یه ، ئه و وتی "وه زاره ت رۆژانه له الیه ن میحوه ره کانه وه له بارودۆخ و ژم��اره ی قوربانیان ئ��اگادار ده کرێته وه و

ئێمه ش الی خۆمان تۆماری ده که ین".هه روه ها ئاماژه ی به وه کرد که وه زاره تی پێش��مه رگه ش ناو به ناو ئ��ه و ئامارانه بۆ راگه یاندن و رای گش��تیی به ش��ێوه یه کی

فه رمیی ئاشکرا ده کات.یه که م باڵوکردنه وه ی ئاماری قوربانیانی پێش��مه رگه له ش��ه ڕی داعش��دا له رۆژی 4ی ش��وباتی 2015دابو، ک��ه له و کاته دا پێش��مه رگه وه زاره تی ئاماره که ی به پێی 999 ش��ەهیدو 4596 بریندار له ریزه کانی

پێشمه رگه دا هه بون.

ئا: هاوكار حسێن

دڵشاد شه هاب، ئه ندامی سه ركردایه تی پارتی دیموكراتی كوردستان و ئه ندامی

وه فدی ئه و حزبه بۆ دانوستان له باره ی پرسی سه رۆكایه تی هه رێمی

كوردستان، له م چاوپێكه وتنه ی ئاوێنه دا رایده گه یه نێت، "پێشنیاری مانه وه ی

بارزانی بۆ دو ساڵی دیكه له الی الیه نه كان ره تكراوه نیه "، ئه و ده ڵێت: "هه ندێك تایبه تمه ندی له نێوان ئێمه و

برایانی یه كگرتودا هه ن".

ئاوێنه : پارتی بۆچ��ی له یه كگرتوه وه ده ستی به دانوستانه كان كرد؟

دڵشاد شه هاب: ئه مه شتێكی ئاساییه و ره نگه له گۆڕان و یه كێتیش��ه وه ده ستمان پێبكردای��ه ، هه م��ان پرس��یار ده ب��و، ب��ه اڵم نایش��ارینه وه كه پارت��ی ئه گه ر له ڕوانگه ی په یوه ندییه دوقۆڵیه كانیشه وه س��ه یریبكات، هه ندێ��ك تایبه تمه ن��دی له نێوان ئێمه و برایانی یه كگرتودا هه ن. ئاوێن��ه : له و خولی دانوس��تانه ی كه له گ��ه ڵ الیه نه كان كردت��ان، پارتی چی

ده ستكه وت؟ دڵشاد شه هاب: گه وره ترین ده ستكه وت ئه وه بو كه پارتی ئه و دیواره ی تێكشكاند كه چه ند رۆژێك بو له نێوه نده جیاجیاكان باسی لێوه ده كراو گوایه ئێمه گه یشتبینه بنبه س��ت. ئه م پرسه به زۆرینه و كه مینه به ده س��تمان ئه وه ی چاره س��ه رنابێت. جیاوازی��ی وێ��ڕای ئه وه ی��ه ك��ه وت بیروبۆچونه كان له ش��ێوازیی رێككه وتن، كۆده نگییه ك هه یه بۆئه وه ی ده بێت ئه م

پرسه به سازان و به لێكتێگه یشتن له نێوان الیه نه كان چاره سه ربكرێت.

س��ه ره كیه كه ، الیه نه له چوار ئاوێنه : كامی��ان بیروبۆچونیان له پارتیه وه نزیك

بو؟دڵشاد شه هاب: ره نگه له بیروبۆچوندا الیه نێك مرونه تی زۆرتر بوبێت له هه ندێك الیه نی تر. به اڵم ئێمه هیچ داواكارییه كی تایبه تم��ان له هی��چ الیه نێك��ی تایبه ت نه ب��وه و ویس��تومانه له گ��ه ڵ هه مویان

بگه ینه ده ره نجام.ئاوێن��ه : ئه و چوار الیه ن��ه داواكاریی

تایبه ت به خۆیان هه بو له پارتی ؟داواكارییه كه به ڵێ ش��ه هاب: دڵشاد ل��ه وه دا بو كه تێڕوانین��ك هه یه ده بێت سیس��تمی حوكمڕان��ی په رله مانی بێت. ل��ه و خاڵ��ه دا هه مومان كۆكی��ن، به اڵم له سه ر شێوازی هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی هه رێم، ئێمه ده ڵێین شێوازی هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێم، بڕیار له وه نادات سیستم په رله مانیه یاخ��ود نیه ، به ڵكو پێوه ری ده س��ه اڵته كانی له باره ی ه��ه ن. دیكه س��ه رۆكی هه رێمی��ش، ئێم��ه ده ڵێین، فه رمون ب��ا ده س��ه اڵته كان له به رچاوی خۆم��ان دابنێی��ن و گفتوگۆی له س��ه ر

بكه ین. به اڵم خاڵێكی جیاوازیی هه یه كه ئایا له ژێر فش��ارو هه ڵچونێكی سیاسیی وه ك ئه وه ی ئێستا له ئارادایه ، ده توانرێت هه مواری یاسای س��ه رۆكایه تی بكرێت، یاخود بۆ هه تاهه تایه له ناو ده س��توردا ئه م��ه جێگیربكه ی��ن؟ بۆی��ه پێمانوایه

رێگه ی دوه م گونجاوه . ئاوێنه : ئایا وه فده كه ی پارتی به ده ستی

به تاڵ له سلێمانیه وه گه ڕانه وه هه ولێر؟دڵشاد شه هاب: نه خێر، به پێچه وانه وه

شتی له وشێوه یه نه بوه .ئاوێنه : له هی��چ كام له كۆبونه وه كاندا، وه ك ئه وه ی گۆڕان بێئومێدیتان پێوه دیار

نه بو، بۆچی ؟دڵشاد ش��ه هاب: هۆكاره كه له وه بو، ك��ه ئێمه تێده گه ین ئه م پرس��ه ده بێت به هه موم��ان چاره س��ه ربكرێت، به ته نها ئه م پرس��ه كێشه ی پارتی نیه ، كێشه ی الیه نه كانیش هه مو كوردس��تانه ، هه مو به قه ب��اره ی خۆی��ان به رپرس��یارێتیان له س��ه ره ، بزوتن��ه وه ی گۆڕانیش وه ك هێ��زی دوه م له كوردس��تان، به قه باره ی له س��ه ره . به رپرس��یارێتی خ��ۆی بۆچونێكیش هه یه كه موماره س��ه ی ئه م به رپرسیارێتیه بۆ چاره سه ر بخرێته گه ڕ، نه ك خوانه خواس��ته وه ك ئ��ه وه ی كه كێشه یه ك له نێوان ئێمه و گۆڕاندا هه یه . له گ��ه ڵ گ��ۆڕان باس��تان ئاوێن��ه : نه وش��یروان دوقۆڵ��ی له كۆبون��ه وه ی

مسته فاو مه سعود بارزانی كرد؟دڵش��اد ش��ه هاب: له وێدا باس نه كرا بۆئه وه ی ئ��ه و به ڕێزانه كۆببنه وه ، به اڵم ئێمه هیوادارین ده ره نجامی چاره سه ره كان

به وه ش بگات.

ئاوێن��ه : ئێوه به ج��ددی هه وڵی ئه وه ده ده ن كه بارزانی بۆ ماوه ی دو س��اڵی

دیكه بمێنێته وه ؟دڵشاد شه هاب: ئه گه ر ئه وه نه كه ین چی ده كه ی��ن؟ نه هه ڵبژاردن ده كرێت و ئه گه ر به ئاس��انی رێكه وتنیش له سه ر هه مواری یاس��ای س��ه رۆكایه تی ل��ه م بارودۆخه هه ستیاره دا نه كرێت، له ده ره نجامدا وه ك پێویستی ئه م قۆناغه ی ئێستا تێیداین و وه ك چاره س��ه رێك بۆ قۆناغه كه ، ئێمه له الیه ن وت��وه و ئه وه م��ان به ئاش��كرا الیه نه كانه وه پێشنیارێكی ره تكراوه نیه و

جێگه ی ئه وه یه له سه ری بدوێین.ئاوێن��ه : له به رامبه ر مانه وه ی بارزانی ، پارت��ی رازیی��ه سیس��تمه كه بكرێت��ه په رله مانی به وش��ێوه ی الیه نه كانی دیكه

ده یانه وێت؟دڵشاد شه هاب: خۆمان له سه ر هه بونی سیس��تمی په رله مانی��ن و به ڵ��ێ پارتی ئاماده یه ، ب��ۆ ئه وه ی الیه نه كان دڵنیابن بون و په رله مانی��ه ، ك��ه سیس��تمه كه چه ندێتی ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم پێوه ره ، ئێمه ئاماده ین له سه ر ئه مه ش قس��ه بكه ین و مرونه تیش��مان ده رحه قی ده بێ��ت، ب��ه اڵم ده بێت بااڵنس��ی هێز له نێوان سێ سه رۆكایه تیه كه دا هه بێت.

ئاوێن��ه : س��وربونی پارتی له س��ه ر له پۆس��ته كه ی ، بارزان��ی مان��ه وه ی په یوه س��ته به ڕاگرتن��ی بااڵن��س له ناو

بنه ماڵه دا؟هی��چ نه خێ��ر ش��ه هاب: دڵش��اد مه س��ه له یه وه ب��ه و په یوه ندییه ك��ی نیه ، خۆش��به ختانه ئ��ه وه ی له ناو ئه م بنه ماڵه یدا جێگه ی هه ڵوه سته یه ئه وه یه

وه ك به رپرس��یارێتی مێژوی��ی خۆیان، ته نها پاراستنی بارودۆخی كوردستانه .

س��ه رۆكی بۆچی كه وات��ه ئاوێن��ه : پۆس��ته كه ی هه فته ی��ه ك حكوم��ه ت جێده هێڵێت و خه ریكی دانوستان ده بێت

له سه ر ئه م پۆسته ؟دڵش��اد ش��ه هاب: چونكه ئه م پرسه حزب��ه كان نێ��وان له مه س��ه له یه كی گش��تگیر، پرس��ێكی بوه ته ده رچوه و خه ڵكی كوردس��تانیش ئه م پرس��ه یان به الوه گرنگه ، له پاڵ ئه وه ش��دا سه رۆكی حكوم��ه ت ئیش��ه كانی خۆی ك��ردوه و رۆژان��ه كاروباره كانی خۆی به ئاس��ایی

راده په ڕێنێت. ئاوێن��ه : ده وترێ��ت هی��چ كات وه ك ئێس��تا پارتی ته ریك نه كه وتوه ، هه ست

به شتێكی له مجۆره ده كه ن؟دڵشاد شه هاب: نه خێر هه رگیز، ئێمه بڕوامان به پرۆس��ه ی دیموكراسی هه یه ، ئ��ه وه ی ئێمه پێم��ان ناخۆش��ه له به ر خ��ودی پارت��ی نی��ه ، له به رئه وه یه كه له سه ر له هه رێم به ڕێوه بردن سیس��تمی له وه ی بیركردنه وه دروستبوه و ته وافوق به رێژه یه كی 49 به 51 گۆڕینی سیستمی حوكمڕان��ی دروس��ت ده بێ��ت، پێمان وانی��ه هه نگاوێكی س��ه ركه وتو ده بێت. بۆنمونه له س��ه رۆكایه تی په رله مان، ئه و دو كه س��ه ی ئیمزایان له سه ر به رنامه ی كورس��ی 30 نوێنه رایه تی كارك��ردوه ، ده ك��ه ن له په رله م��ان و ئه و كه سه ش��ی وه رنه گی��راوه ، به هه ن��د بۆچونه ك��ه ی نوێنه رایه تی 38 كورسی ده كات، ئه گه ر ته وافوق نه بێت، چۆن 38 بو به كه مینه و

30 بو به زۆرینه ؟

ئه گه رچ��ی چاوه ڕوانده ك��را له گه ڵ گه یشتنی به نزینی ئیماراتی ، قه یرانی سوته مه نی و به نزین له هه رێم به گشتیی و چاره سه ربكرێت، به تایبه تی سلێمانی ب��ه اڵم دوای تێپه ڕبون��ی هه فته یه ك به س��ه ر ئه و هه ن��گاوه دا، س��ه ره ی حكومیه كان له به نزینخانه ش��ۆفێران

درێژتربون، كورت نه بونه وه .له هه رێم��ی س��لێمانی: ئاوێن��ه، كوردس��تان، دو پااڵوگه ی ره س��می هه ن، به نزی��ن به رهه مهێنان��ی ب��ۆ پااڵوگه ی كه ڵه ك له هه ولێر و پااڵوگه ی بازی��ان له س��لێمانی ، ب��ه اڵم ئه وه ی سلێمانی ناتوانێت پێداویستی خه ڵك

پڕبكاته وه . له ب��اره ی واده ی كۆتای��ی هاتن��ی به نزی��ن، س��وته مه نی و قه یران��ی به تایبه ت له ش��اری س��لێمانی ، ته ها زه نگه ن��ه بریكاریی وه زیری س��امانه سروش��تیه كانی حكومه ت��ی هه رێ��م به ئاوێن��ه ی راگه یاند، "نازانم، كاتێك دۆخه كه ئاسایی ده بێته وه كه به نزین به نرخ��ی ب��ازاڕ بفرۆش��رێت، وات��ه به چه ند لیتری له بازاڕه كانی جیه��ان ب��و، له به نزینخانه كانی��ش به و نرخه

بفرۆشێرێت".هاوكات شێركۆ جه وده ت، سه رۆكی س��امانه سروشتیه كان وزه و لیژنه ی به ئاوێنه ی كوردس��تان له په رله مانی ئه وه یه بنه ڕه تیه كه "كێشه راگه یاند، ك��ه ت��ۆ پااڵوتگ��ه ی نه وت��ی خۆت كورتهێنانه ئه و40%ی ناتوانیت نه بو، له پێویس��تی خه ڵ��ك له به نزین دابین بكه ی��ت، پااڵوگه ش س��اڵێك تا دو

ساڵی پێده چێت".به وته ی شێركۆ، "پااڵوتگه ی بازیان پارێزگای به نزینی پێداویستی 50%ی حكومه تیش دابینده كات و س��لێمانی ده ڵێت م��ن پاره م نه م��اوه به نزینی له رێگه ی ده بێ��ت بۆی��ه پێبك��ڕم، كورتهێنان��ه كان بازرگانه كان��ه وه

پڕبكرێته وه ". له باره ی ه��ۆكاری ئه وه ی له هه ولێر قه یرانه كه به وشێوه یه ی سلێمانی نیه ، ج��ه وده ت وتی ، "پااڵوگ��ه ی كه ڵه ك پێداویس��تیه كانی پارێ��زگای هه ولێر له دهۆكیش كێشه هه یه پڕده كاته وه و چونكه نه پااڵوگ��ه ی لێیه و نه خه زانی

گه وره ". وه زاره تی س��امانه سروش��تیه كان

وه ك هه نگاوێ��ك ب��ۆ خاوكردنه وه ی قه یرانه ی سوته مه نی ، ده سه اڵتی ئه و به خش��یه ئه نجومه ن��ی پارێ��زگاكان بۆئه وه ی خۆی��ان به ڕێككه وتن له گه ڵ بارزگانان سوته مه نی له ده ره وه بهێنن. به اڵم ئه نجومه نی پارێزگای س��لێمانی ده ڵێت، "كاتێك ده س��ه اڵتیان داوه ته ئێم��ه ، كه فلس��ێكمان پ��ێ نیه بۆ

چاره سه ركردنی قه یرانه كه ". س��ه ردار قادر، جێگری پارێزگاری س��لێمانی ، كه چه ن��د رۆژ له مه وبه ر باس��یان له چاره سه ری قه یرانه كه كرد له گه ڵ گه یش��تنی به نزینی ئیماراتی ، به اڵم پاش گه یش��تنی به نزینه كه ش، درێژت��ر به نزینخان��ه كان س��ه ره ی

بوه ته وه ، كورتتر نه بوه ته وه . س��ه ردار ده ڵێت، "م��ن و پارێزگار نه پاره مان پێیه و نه فلسێكیش��مان له به رده سته ، تا بچین به نزین بكڕین و لیتری بیده ین به 700 دینار. له هه ولێر به رهه م��ی پااڵوگه كه ی كه ڵه ك زیاتره له پااڵوگه كه ی بازیان كه به رهه مه كانی ب��ۆ س��لێمانیه . له هه ولێ��ر پاره یان به ده ستمانه وه ئێمه به ده س��ته وه یه و

نیه ".

رایده گه یه نێت که ئه وان ته حه فوزیان نیی��ه بارزان��ی مان��ه وه ی له س��ه ر له پۆس��ته که یدا، هه روه ها ده ڵێت "23 حوزه یران رۆژێکی پرشنگداره له مێژوی

باشوری کوردستان".بەرپرس��ی ئاوێن��ه : س��لێمانی، مەڵبەندی سلێمانی یه کگرتوی ئیسالمی له باره ی کاروانی کوردستان، عوسمان کۆبونه وه که ی 23 حوزه یرانی په رله مان به ئاوێنه ی راگه یاند "لە22ی حوزەیراندا یەکگرتو کۆبونەوەی مەکتەبی سیاسی کۆبوەو تێی��دا دو بڕیاری دا یەکەمیان ئەوەی بەبەیاننامەیەک داوای س��ازانی س��ەرجەم الیەنەکان��ی ک��ردو خاڵی پرۆژەیاس��ایە وەک ئ��ەو دوەمی��ش پرۆژەکانی دیک��ە بچێتە پەرلەمانەوە، پێیویستە سەرجەم الیەنە سیاسیەکان لەدانوس��تاندنەکاندا بنوێن��ن نەرمی ب��ەرد بەرامبەر یەکتری ناکرێت وەک رەق بی��ن بۆ ئەوەی خاڵ��ی هاوبەش بدۆزین��ەوە، گەرن��ا ئەگ��ەر بۆچونی س��ەرجەم الیەنە سیاسیەکانی لەگەڵدا نەبێت ئێم��ە نەرم��ی نانوێنین، ئێمە

تەنها لەچوارچێوەی سازایی".

س��لێمانی مەڵبەن��دی بەرپرس��ی یەکگرت��و جەختی لەوەش��کردەوە کە ئ��ەوان هی��چ تەحەفوزێکیان لەس��ەر مانەوە یاخ��ود نەمان��ەوەی بارزانیی نییە، "ئێم��ە وەک یەکگرتو پێمانوایە مان��ەوەی بارزانی دەبێت یان ئەوەبێت الیەنە سیاس��یەکان بگەن��ە ڕێکەوتنو ئیقراری لەپەرلەماندا یاخود س��ازان، بڕیارێک بکرێت ب��ۆ مانەوەی بارزانی، گ��ەر نا ئێمە لەگ��ەڵ ئەوەنین بەدەر لەیاسا ئەو پرس��ە یەکالیی بکرێتەوە، هیچ هێزێکی سیاسیش ناتوانێت بەدەر لەیاس��ا ئۆکەی بۆ مانەوەی بارزانیی

بکات".س��ەبارەت بەوەی یەکگرتو زیاترین 23 لەکۆبون��ەوەی ک��ردوە زیان��ی حوزەیرانی پەرلەمان، کاروانی ئه وه ی رەتکردەوەو رایگه یاند "23ی حوزه یران رۆژێکی پڕش��نگدارە لەمێژوی باشوری کوردستانو نەک یەکگرتو زیانی کردوە، بەڵک��و بوە هۆی یەکخس��تنی زیاتری ماڵی یەکگرتو، تەنها مامۆس��تا دیندار دۆس��کی وازیهێناوەو ئەوەش شتێکی

ئاساییە".

فه رمانبه ری بندیواری ئێرانی و سودانی و لیبی ئاشکرا ده بن

ئاماری جیاواز له باره ی ژماره ی

پێشمه رگه شه هیده کانه وه باڵوده کرێته وه

دڵشاد شه هاب: پێشنیاری مانه وه ی بارزانی له الی الیه نه كان ره تكراوه نیه

به نزینی ئیماراتیش نه یتوانی سه ره ی به نزینخانه كان كورتبكاته وه

یەکگرتو: تەحەفوزمان لەسەر مانەوەی بارزانی نییە

دڵشاد شه هاب

ئا: ئاوێنه‌

نێچیرڤان‌له‌گفتوگۆكانی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌یه‌كێتی‌‌و‌گۆڕان‌له‌سلێمانی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ده‌ستنه‌كه‌وت‌كه‌‌به‌دواییدا‌ده‌گه‌ڕا،‌له‌و‌یه‌كشه‌ممه‌یه‌دا‌

كه‌‌جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌پارتی‌‌گه‌یشته‌‌سلێمانی‌،‌كه‌شی‌‌شار‌ئێجگار‌گه‌رم‌و‌

گوڕ‌و‌كۆبونه‌وه‌كانی‌‌نێچیرڤانیش‌ته‌واو‌ساردو‌سڕ‌بون.

یه‌كێتی‌:‌سورین‌له‌سه‌ر‌هه‌ڵوێستی‌‌خۆمان

رۆژی‌‌ س��ه‌رله‌به‌یانی‌‌ 10ی‌‌ كاتژمێ��ر‌یه‌كشه‌ممه‌‌7/5،‌كاروانی‌‌ئوتومبێله‌كانی‌‌نێچیرڤ��ان‌بارزانی‌‌گه‌یش��تنه‌‌باره‌گای‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاس��ی‌‌یه‌كێتی‌‌نیش��تمانی‌‌كوردستان‌له‌س��لێمانی‌،‌نێچیرڤان،‌رۆژ‌نوری‌‌ش��اوه‌یس،‌فازل‌میران��ی‌‌و‌ئازاد‌به‌رواری‌‌و‌دڵشاد‌ش��ه‌هاب‌له‌ده‌ستپێكی‌‌سه‌ردانه‌كه‌یاندا‌له‌ده‌رگای‌‌ئه‌و‌هێزه‌یان‌دا‌كه‌‌تا‌دوێنێ‌‌"هاوپه‌یمانی‌‌ستراتیجی‌"ییان‌بو،‌خواس��تی‌‌ئه‌م��ان‌له‌یه‌كێتی‌‌كورت‌ده‌بۆوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌"پش��تیوانی‌‌پارتی‌‌بكات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بارزانی‌‌تا‌دو‌ساڵی‌‌

دیكه‌‌به‌سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌بمێنێته‌وه‌".ل��ه‌م‌كۆبونه‌وه‌یه‌دا،‌پێكهاته‌ی‌‌وه‌فدی‌‌دانوستانكاری‌‌یه‌كێتی‌‌به‌ر‌له‌هه‌ر‌شتێك‌جێ��ی‌‌س��ه‌رنج‌و‌گه‌یاندنی‌‌مه‌س��جێك‌بو‌به‌پارتی‌،‌كه‌‌له‌كۆس��ره‌ت‌ره‌س��وڵ‌‌و‌د.به‌رهه‌م‌س��اڵح‌جێگرانی‌‌س��كرتێری‌‌گش��تی‌‌و‌مه‌ال‌به‌ختی��ار‌و‌عومه‌ر‌فه‌تاح‌و‌حاكم‌ق��ادرو‌هێرۆ‌ئیبراهی��م‌ئه‌حمه‌دو‌عیم��اد‌ئه‌حم��ه‌د‌ئه‌ندامان��ی‌‌مه‌كته‌بی‌‌ئاماده‌بون��ی‌‌ پێكده‌ه��ات،‌ سیاس��ی‌‌هه‌مویان‌پێكه‌وه‌و‌س��پاردنی‌‌قسه‌كردن‌په‌یامی‌‌ به‌د.به‌رهه‌م‌ یه‌كێتییه‌وه‌‌ به‌ناوی‌‌ئه‌وه‌‌بو‌كه‌‌"هه‌م��و‌یه‌كێتی‌‌نه‌ك‌ته‌نها‌پێویستی‌‌هه‌مواری‌‌ له‌سه‌ر‌ به‌شێك"یان،‌سیس��ته‌می‌‌ س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌و‌ یاس��ای‌‌

په‌رله‌مانی‌هاوهه‌ڵوێست‌و‌كۆكن.‌له‌و‌كۆبونه‌وه‌یه‌دا‌كه‌‌پتر‌له‌دو‌كاتژمێر‌و‌نیوی‌‌خایاند،‌به‌رهه‌م‌ساڵح‌نیگه‌رانیه‌كانی‌‌یه‌كێتی‌‌ده‌گه‌یه‌نێت‌به‌وه‌فده‌كه‌ی‌‌پارتی‌‌و‌ده‌ڵێت‌"یه‌كێتی‌‌له‌س��ه‌ر‌س��ێ‌‌ئاس��ت‌له‌پارت��ی‌‌نیگه‌ران��ه‌،‌له‌س��ه‌ر‌ئاس��تی‌‌

ئاستی‌‌ له‌س��ه‌ر‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‌ ئاسایش��ی‌‌ئابوری‌‌و‌له‌پرۆسه‌ی‌‌دروستكردنی‌‌بڕیاری‌‌سیاس��یدا،‌ئێمه‌‌له‌شێوازی‌‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‌حكومه‌ت‌نیگه‌رانی��ن‌وه‌كو‌یه‌كێتی‌،‌كه‌‌هه‌ستده‌كه‌ین‌شه‌ریكی‌‌راسته‌قینه‌‌نین".بارزان��ی‌‌ به‌نێچیرڤ��ان‌ د.به‌ره��ه‌م‌ده‌ڵێت‌"تۆ‌خۆت‌س��ه‌رۆكی‌‌حكومه‌تیت‌له‌حكومه‌ته‌ك��ه‌ی‌‌خ��ۆت‌رازی��ت؟‌له‌م‌حكومه‌ته‌دا‌پش��كی‌‌ش��ێر‌ب��ه‌ر‌پارتی‌‌كه‌وتوه‌،‌بۆیه‌‌به‌ق��ه‌ده‌ر‌ئه‌وه‌ش‌پارتی‌‌ره‌خنه‌ی‌‌به‌رده‌كه‌وێت،‌خه‌ڵك‌نیگه‌رانه‌و‌ئ��ه‌م‌وه‌زعه‌‌ئابورییه‌‌قب��وڵ‌‌ناكات،‌جا‌كێش��ه‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیش��ی‌‌بێته‌‌س��ه‌ر‌

خراپتر‌ده‌بێت".‌وه‌ف��دی‌‌پارتی‌‌كه‌‌هات��وه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌مه‌سه‌له‌ی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌یه‌كالیی‌‌بكاته‌وه‌،‌له‌م‌به‌رامبه‌ر‌ئه‌م‌هه‌ڵوێستانه‌دا‌نێچیرڤان‌ ده‌كات،‌ به‌نائومێدی‌‌ هه‌س��ت‌ده‌ڵێت‌"ئێم��ه‌ش‌زۆر‌نیگه‌رانین‌له‌ئێوه‌‌چونك��ه‌‌رێككه‌وتننامه‌ی‌‌س��تراتیجیتان‌ره‌چاو‌نه‌ك��رد،‌ئێوه‌‌له‌23ی‌‌حوزه‌یراندا‌

پش��تیوانی‌‌گۆڕانتان‌كرد‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌دۆخ��ه‌‌دروس��ت‌بێت،‌به‌اڵم‌ئێس��تاش‌نه‌چوه‌‌بچێت،‌به‌س‌ئێوه‌مان‌له‌گه‌ڵ‌‌بێت‌

با‌هه‌مو‌حیزبه‌كان‌بۆ‌خۆیان‌بڕۆن".دوای‌‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌وه‌ف��دی‌‌یه‌كێت��ی‌‌ئه‌و‌ره‌تده‌كه‌ن��ه‌وه‌،‌ پارت��ی‌‌ پێش��نیاره‌ی‌‌د.به‌رهه‌م‌ده‌ڵێت‌"ئێمه‌‌مرونه‌تمان‌هه‌یه‌‌بۆ‌س��ازان‌و‌ته‌واف��وق‌و‌گفتوگۆ‌كردن،‌به‌اڵم‌جارێكیت��ر‌جه‌ماوه‌ره‌كه‌مان‌لێمان‌قب��وڵ‌‌ن��اكات‌30ی‌‌حوزه‌ی��ران‌دوباره‌‌بكه‌ینه‌وه‌،‌ك��ه‌‌‌زیانمه‌ندی‌‌س��ه‌ره‌كی‌‌بوین‌و‌جارێكیت��ر‌نامانه‌وێ‌‌بچینه‌وه‌‌ژێر‌ئه‌و‌باره‌.‌ئێمه‌‌پ��ڕۆژه‌ی‌‌خۆمان‌هه‌یه‌و‌مه‌سه‌له‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ئه‌به‌ستینه‌وه‌‌به‌و‌پڕۆژه‌ی��ه‌ی‌‌خۆمان��ه‌وه‌.‌ئێوه‌ش‌خۆتان‌هه‌نگاوێك‌وه‌رنه‌‌پێشه‌وه‌و‌ده‌ستپێشخه‌ر‌ب��ن‌له‌ڕێگه‌ی‌‌پڕۆژه‌یه‌ك��ه‌وه‌‌تا‌پێكه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌‌الیه‌نه‌كانی‌‌تر‌گفتوگۆی‌‌له‌س��ه‌ر‌

بكه‌ین‌و‌بسازێین".هی��چ‌ "ئێم��ه‌‌ ده‌ڵێ��ت‌ نێچیرڤ��ان‌پڕۆژه‌یه‌كم��ان‌نییه‌،‌تاق��ه‌‌داواكاریمان‌

ئه‌وه‌یه‌‌بارزانی‌‌بۆ‌دو‌ساڵی‌‌تر‌له‌پۆستی‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ تا‌ بمێنێته‌وه‌‌ سه‌رۆكایه‌تیدا‌

داهاتوی‌‌په‌رله‌مان".س��ه‌ره‌نجام‌یه‌كێتی‌‌و‌پارتی‌‌به‌دو‌رای‌‌جی��اواز‌له‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌دێن��ه‌ده‌رو‌ئه‌م‌جی��اوازی‌‌و‌نائومێدییه‌ش‌ه��ه‌م‌به‌تۆنی‌‌به‌لێدوان‌و‌ هه‌م‌ د.به‌رهه‌م‌و‌ قس��ه‌كردنی‌‌ره‌نگ‌و‌روخس��اری‌‌نێچیرڤان‌بارزانییه‌وه‌‌رۆژنامه‌وانییه‌كه‌یان��دا‌ له‌كۆنگ��ره‌‌

ده‌رده‌كه‌وێت.مه‌كته‌بی‌‌سیاس��ی‌‌یه‌كێتی‌‌نیشتمانی‌‌كوردستان،‌دوێنێ‌‌‌7/6بۆ‌تاوتوێكردنی‌‌ئه‌و‌پێش��نیاره‌ی‌‌پارتی‌‌كه‌‌پێشكه‌شی‌‌كردب��و‌كۆب��ۆوه‌.‌"عیم��اد‌ئه‌حم��ه‌د"‌وته‌بێ��ژی‌‌یه‌كێتی‌‌س��ه‌باره‌ت‌به‌بڕیاری‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌به‌ئاوێن��ه‌ی‌‌راگه‌یاند‌"ئێمه‌‌هه‌ر‌س��ورین‌له‌سه‌ر‌هه‌ڵوێستی‌‌خۆمان،‌ك��ه‌‌خ��ۆی‌‌له‌س��ازدانی‌‌نیش��تمانی‌‌و‌ده‌بین‌ به‌رده‌وامیش‌ ده‌نوێنێت،‌ سیاسی‌‌له‌سه‌ردانی‌‌الیه‌نه‌كان‌بۆ‌گه‌یشتنه‌‌خاڵی‌‌هاوب��ه‌ش‌و‌دۆزین��ه‌وه‌ی‌‌رای‌‌هاوبه‌ش،‌

هه‌لومه‌رج��ه‌‌وا‌ده‌خوازێت‌كه‌‌هه‌مومان‌پێكه‌وه‌‌به‌ش��داری‌‌له‌پرۆسه‌ی‌‌سیاسیدا‌بكه‌ی��ن‌و‌ناكرێ��ت‌به‌ته‌نه��ا‌الیه‌نێكمان‌بۆچون��ی‌‌خ��ۆی‌‌بس��ه‌پێنێت،‌ئێم��ه‌‌ئاماده‌ین‌بۆ‌س��ه‌ردانی‌‌هه‌مو‌الیه‌نه‌كان‌و‌پێش��وازیش‌له‌هه‌ر‌الیه‌نێك‌ده‌كه‌ین‌كه‌‌س��ه‌ردانمان‌بكات‌بۆ‌چاره‌سه‌ری‌‌پرسی‌‌

سه‌رۆكایه‌تی‌".

گۆڕان:‌سه‌رۆك‌ده‌بێت‌ته‌شریفاتی‌‌‌بێت

دوای‌‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌نێچیرڤ��ان‌به‌نائومێدی‌‌باره‌گای‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌به‌جێده‌هێڵێت،‌روده‌كاته‌‌مه‌كۆی‌‌س��ه‌ره‌كی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌له‌گرده‌كه‌ی‌‌زه‌رگه‌ت��ه‌،‌له‌كاتی‌‌پێشوازی‌‌لێكردنیان‌نه‌وشیروان‌مسته‌فای‌‌به‌توانجه‌وه‌‌ گۆڕان‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‌ رێكخه‌ری‌‌به‌ئازاد‌به‌رواری‌‌ده‌ڵێت‌"چییه‌‌كاك‌ئازاد‌زۆر‌نیگه‌رانن؟"‌ئه‌ویش‌ده‌ڵێت‌"جا‌ماوه‌‌

نیگه‌ران‌بین؟!"كۆبون��ه‌وه‌ی‌‌وه‌فدی‌‌پارت��ی‌‌و‌گۆڕان‌

ده‌خایه‌نێت.‌ نیوێ��ك‌ له‌كاتژمێر‌و‌ زیاتر‌ده‌ڵێ��ت‌ نێچیرڤ��ان‌ له‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌دا‌"وه‌ك‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌و‌وه‌ك‌كاك‌لێتان‌هه‌یه‌‌ داوایه‌كمان‌ نه‌وش��یروانیش‌ئه‌ویش‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌پش��تیوانی‌‌ئه‌وه‌مان‌بكه‌ن‌تا‌دو‌س��اڵی‌‌تر‌كاك‌مه‌س��عود‌له‌پۆسته‌كه‌یدا‌بمێنێته‌وه‌‌تا‌هه‌ڵبژاردنی‌‌

داهاتوی‌‌په‌رله‌مان".ئه‌وه‌ی��ان‌ مس��ته‌فا‌ نه‌وش��یروان‌پێڕاده‌گه‌یه‌نێ��ت‌ك��ه‌‌"وه‌ك‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌پڕۆژه‌‌یاس��ایه‌كیان‌هه‌یه‌و‌له‌سه‌ر‌خاڵه‌كانی‌‌ئه‌و‌پڕۆژه‌یه‌‌ده‌توانین‌گفتوگۆ‌

بكه‌ین‌و‌رێكبكه‌وین".پێداگری‌‌له‌س��ه‌ر‌ئه‌وه‌ش‌ده‌كات‌كه‌‌پێویسته‌‌س��ه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌ته‌شریفاتی‌‌و‌په‌رله‌مان��ی‌‌ حكومڕان��ی‌‌ سیس��ته‌می‌‌دیموكراتی‌‌بێت‌و‌سه‌رۆك‌له‌په‌رله‌مانه‌وه‌‌هه‌ڵبژێردرێ��ت‌ن��ه‌ك‌له‌ن��او‌خه‌ڵ��ك.‌كاتێ��ك‌ك��ه‌‌وه‌ف��دی‌‌پارت��ی‌‌ئاماژه‌‌به‌سیسته‌می‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌دیموكراسی‌‌نه‌وش��یروان‌ ده‌كه‌ن،‌ رۆژئاوا‌ له‌واڵتانی‌‌مس��ته‌فا‌پێیانده‌ڵێت‌"ب��ۆ‌دور‌مه‌فڕن‌و‌مه‌چ��ن‌بۆ‌ئه‌مه‌ریكاو‌نه‌مس��ا‌و‌باس��ی‌‌سیس��ته‌می‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ئه‌وان‌مه‌كه‌ن،‌باس��ی‌‌ده‌وروبه‌رمان‌بكه‌ن،‌سیسته‌می‌‌سه‌ره‌نجام‌ له‌كوردس��تان‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌له‌سیس��ته‌می‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌میس��ری‌‌موباره‌ك‌و‌سوریای‌‌به‌شار‌ئه‌سه‌د‌باشتر‌

نابێت".كاتێكی��ش‌كه‌‌وه‌فدی‌‌پارتی‌‌باس��ی‌‌له‌حكومه‌تی‌‌ ئ��ه‌وان‌ به‌ش��داریپێكردنی‌‌هه‌رێمدا‌ده‌كه‌ن،‌نه‌وش��یروان‌مس��ته‌فا‌مه‌منونم��ان‌ "ده‌بێ��ت‌ پێیانده‌ڵێ��ت‌ب��ن‌ك��ه‌‌به‌ش��داریمان‌له‌حكومه‌تێكی‌‌شكس��تخواردوی‌‌مایه‌پوچ��دا‌ك��ردوه‌،‌ل��ه‌وه‌ی‌‌ چیم��ان‌ده‌س��تكه‌وتوه‌‌جگه‌‌هاتوین‌پ��ڕ‌كێش��ه‌ترین‌وه‌زاره‌ته‌كانی‌‌وه‌رگرتوه‌و‌ پێشمه‌رگه‌مان‌ دارایی‌‌و‌ وه‌ك‌بكه‌ینه‌وه‌،‌ چاكیان‌ راس��ت‌و‌ ده‌مانه‌وێ‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌ڵێن‌ئه‌وه‌ش��مان‌ناوێت‌فه‌رمو‌

لێمان‌وه‌ربگرنه‌وه‌".له‌م‌ پارتی‌‌ وه‌فده‌ك��ه‌ی‌‌ نێچیرڤ��ان‌و‌ده‌س��تكه‌وتنی‌‌ به‌بێ‌‌ كۆبونه‌وه‌یه‌ش��دا‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌بۆی‌‌هاتبون‌دێن��ه‌ده‌رو‌به‌ره‌و‌

هه‌ولێر‌ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌.

ئا:‌عه‌لی‌‌فه‌تاح‌

ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌دانوستانی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌باژێڕوانی‌‌سلێمانی‌‌"ئاسۆ‌مه‌حمود"،‌كه‌‌له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌

یه‌كشه‌ممه‌ی‌‌رابردوی‌‌نێوان‌پارتی‌‌و‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕاندا‌ئاماده‌‌بو،‌له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌ڵێت‌

"بڕواموایه‌‌به‌شێكی‌‌كێشه‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌بارزانی‌‌ده‌یه‌وێت‌له‌سه‌ره‌وه‌‌

سه‌یری‌‌هاوكێشه‌كان‌بكات‌و‌نایه‌ته‌‌ناو‌هاوكێشه‌كه‌وه‌".

نێوان‌ كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌ كه‌ش��ی‌‌ ئاوێنه‌:‌ئێ��وه‌و‌پارتی‌‌چۆن‌ب��و‌به‌تایبه‌ت‌پاش‌

گرژیه‌كانی‌‌2015/6/23؟ئاس��ۆ‌مه‌حم��ود:‌به‌گش��تی‌‌جه‌وی‌‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌‌ئاس��ایی‌‌ب��و،‌ئێمه‌‌وه‌ك‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌به‌ڕون��ی‌‌له‌باره‌ی‌‌پرۆژه‌ك��ه‌ی‌‌خۆمان��ه‌وه‌ی‌‌قس��ه‌مان‌بۆ‌كردن،‌بۆمان‌رونكردنه‌وه‌‌كه‌‌بۆچی‌‌ئێمه‌‌له‌گ��ه‌ڵ‌سیس��ته‌می‌‌په‌رله‌مانین،‌بۆچی‌‌س��ه‌رۆكی‌‌ ده‌س��ه‌اڵته‌كانی‌‌ ده‌مانه‌وێت‌نمونه‌ی‌‌چه‌ندین‌ كه‌مبكرێت��ه‌وه‌،‌ هه‌رێم‌واڵت��ی‌‌ده‌وروبه‌رمان‌ب��ۆ‌هێنانه‌وه‌‌كه‌‌سیس��ته‌مه‌كه‌یان‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌ب��وه‌و‌ده‌ره‌نجام‌بون‌به‌دیكتاتۆر،‌دواتر‌برایانی‌‌پارت��ی‌‌به‌راش��كاوی‌‌له‌باره‌ی‌‌پرس��ی‌‌بیروبۆچونی‌‌ هه‌رێم��ه‌وه‌‌ س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌

خۆیان‌پێڕاگه‌یاندین. ئاوێنه‌:‌تا‌چه‌ند‌راسته‌‌ئێوه‌‌وتبێتتان‌ك��ه‌‌ده‌بو‌بارزان��ی‌‌بۆخۆی‌‌به‌ش��داری‌‌

كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌بكردایه‌؟وا‌ ش��تی‌ ‌ مه‌حم��ود:‌ ئاس��ۆ‌له‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌دا‌باس‌نه‌ك��راوه‌،‌به‌اڵم‌ئه‌م��ه‌‌بۆچون��ی‌‌خۆم��ه‌،‌ئێمه‌‌باس��ی‌‌كورس��ی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌ئه‌كه‌ین،‌به‌اڵم‌برایانی‌‌پارتی‌‌باسی‌‌به‌ڕێز‌مه‌سعود‌بارزان��ی‌‌ده‌كه‌ن،‌كاتێكیش‌كه‌‌باس��ی‌‌

بارزانی‌‌ده‌كه‌ن‌ده‌بێت‌بارزانی‌‌خۆی‌‌بێته‌‌ناو‌دانوستانه‌كانه‌وه‌،‌بڕواموایه‌‌به‌شێكی‌‌كێش��ه‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌ك��ه‌‌بارزانی‌‌ده‌یه‌وێت‌له‌سه‌ره‌وه‌‌س��ه‌یری‌‌هاوكێشه‌كان‌بكات‌و‌نایه‌ته‌‌ناو‌هاوكێش��ه‌كه‌وه‌‌له‌كاتێكدا‌كه‌‌ئه‌و‌س��ه‌رۆكی‌‌پارتییه‌،‌پارتی‌‌ناتوانێت‌به‌ب��ێ‌‌بارزانی‌‌هیچ‌ش��تێك‌بكات‌و‌هیچ‌

بڕیارێك‌بدات.‌ئاوێنه‌:‌ل��ه‌دوای‌‌‌6/23ئێوه‌‌له‌الیه‌ن‌پارتی��ه‌وه‌‌ب��ه‌وه‌‌تۆمه‌تبارك��ران‌ك��ه‌‌ئه‌جیندای‌‌ جێبه‌جێكردن��ی‌‌ س��ه‌رقاڵی‌‌

كۆماری‌‌ئیسالمی‌‌ئێرانن؟ئاس��ۆ‌مه‌حمود:‌‌ئێم��ه‌‌هه‌ر‌نه‌چوین‌به‌الی‌‌ئ��ه‌و‌بابه‌ته‌دا،‌ئ��ه‌وه‌‌حاڵه‌تێكی‌‌ش��ڵه‌ژان‌بو‌له‌‌23ی‌‌حوزه‌یراندا‌به‌سه‌ر‌میدیاكان��ی‌‌پارتی��دا‌ه��ات،‌ئه‌گه‌رن��ا‌نوێنه‌ری‌‌ئێ��ران‌یه‌كێك‌بوه‌‌له‌نوێنه‌رانی‌‌20واڵتیتر‌كه‌‌بانگێشتكراون،‌به‌نوێنه‌ری‌‌توركیاشه‌وه‌‌كه‌‌نزیكه‌‌له‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌ئه‌وه‌‌ ش��ێوه‌یه‌ك‌ به‌هیچ‌ كوردستانه‌وه‌و‌راس��تنه‌بو‌كه‌‌میدیاكانی‌‌پارتی‌‌باسیان‌

كرد.له‌ئه‌ندامانی‌‌مه‌كته‌بی‌‌ به‌شێك‌ ئاوێنه‌:‌سیاسی‌‌و‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌پارتی‌‌باسیان‌متمانه‌ی��ان‌ چیت��ر‌ ك��ه‌‌ له‌وه‌ده‌ك��رد‌به‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌نه‌ماوه‌؟‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌

ئێوه‌‌راتان‌چییه‌؟ئاسۆ‌مه‌حمود:‌‌زۆر‌بابه‌تی‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌هه‌یه‌‌كه‌‌من‌ناتوانم‌لێره‌دا‌باسیان‌بكه‌م،‌ته‌نها‌ئه‌وه‌ن��ده‌‌ده‌ڵێم‌ئه‌وه‌ی‌‌میدیاكانی‌‌پارتی‌‌ل��ه‌م‌ماوه‌یه‌دا‌كردیان‌پارتی‌‌لێی‌‌په‌شیمانه‌،‌چونكه‌‌قۆناغه‌كه‌ی‌‌پێویستی‌‌پارتی‌‌به‌الیه‌نه‌كانی‌‌تر‌وای‌‌نه‌ئه‌خواست،‌ئه‌وه‌‌پارتی��ه‌‌داواكاری‌‌له‌الیه‌نه‌كانی‌‌تر‌هه‌یه‌و‌میدیای‌‌ئه‌و‌حیزبه‌‌ئه‌ركه‌كه‌یی‌‌زۆر‌قورستر‌كردوه‌،‌ته‌نانه‌ت‌ئه‌ركی‌‌سه‌رۆكی‌‌

هه‌رێمیشی‌‌زۆر‌قورس‌كردوه‌. ئاوێن��ه‌:‌وه‌ك‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌دۆخه‌كه‌و‌ئاراسته‌ی‌‌كۆبونه‌وه‌كانی‌‌داهاتو‌

چۆن‌ده‌بینن،‌پێتانوایه‌‌پارتی‌‌مساوه‌مه‌‌بكات‌له‌ئاستی‌‌داواكاریه‌كانی‌؟‌

دیموكراتی‌‌ پارت��ی‌‌ ئاس��ۆ‌مه‌حمود:‌كوردس��تان‌تاكه‌‌حیزبه‌‌كه‌‌ئاراس��ته‌ی‌‌داواكاریه‌ك��ه‌ی‌‌پێچه‌وان��ه‌ی‌‌حیزبه‌كانی‌‌تره‌،‌ئه‌گ��ه‌ر‌له‌رابردودا‌حیزبه‌كان‌ناچار‌بوبن‌ئاراسته‌ی‌‌داواكاری‌‌دانوستانه‌كانیان‌به‌ره‌و‌پارت��ی‌‌دیموكرات‌به‌رن‌ئێس��تا‌ئه‌مه‌‌پێچه‌وانه‌كه‌ی‌‌راسته‌،‌بۆیه‌‌ده‌بێت‌داواكاریه‌كانی‌‌ س��ه‌قفی‌‌ پارتی‌‌ ئه‌مجاره‌‌بێنێته‌‌خ��واره‌وه‌،‌ئێمه‌‌وه‌ك‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌به‌گه‌ش��بینیه‌وه‌‌بارودۆخه‌ك��ه‌‌ده‌بینی��ن،‌ئه‌وه‌‌میدیاكان��ی‌‌پارتی‌‌بون‌

دۆخه‌كه‌یان‌به‌قورسی‌‌ئه‌بینی‌. ئاوێن��ه‌:‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌تا‌چ‌ئاستێك‌به‌رگری‌‌له‌پڕۆژه‌و‌داواكاریه‌كانی‌‌

ده‌كات؟

ئاس��ۆ‌مه‌حم��ود:‌ئێم��ه‌‌پێمانوایه‌‌پڕۆژه‌كه‌مان‌بۆ‌قازانجی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌نییه‌و‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌خه‌ڵكه‌‌به‌گش��تی‌‌و‌له‌به‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌داهاتوی‌‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌یه‌،‌پڕۆژه‌یه‌‌ ل��ه‌م‌ پاشه‌كش��ه‌كردن‌ بۆی��ه‌‌

پاشه‌كشه‌كردنه‌‌له‌حه‌قی‌‌خه‌ڵك.ئاوێن��ه‌:‌كێش��ه‌ی‌‌ئێ��وه‌‌له‌پرس��ی‌‌بارزانییه‌؟‌ كێشه‌ی‌‌ هه‌رێم،‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌یان‌بۆ‌به‌م‌چڕییه‌‌كاری‌‌له‌سه‌ر‌ده‌كه‌ن؟ئاسۆ‌مه‌حمود:‌‌ئێمه‌‌ناكۆكیمان‌له‌گه‌ڵ‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردستان‌نییه‌،‌ئێمه‌‌پڕۆژه‌یه‌كمان‌هه‌یه‌‌كه‌‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌پرۆژه‌یه‌ك‌نییه‌‌دژی‌‌به‌ڕێز‌بارزانی‌،‌به‌ڵكو‌به‌پرس��ی‌‌كورسی‌‌ تایبه‌ته‌‌ پرۆژه‌كه‌مان‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێمه‌وه‌،‌كه‌‌ئه‌مڕۆ‌به‌ڕێز‌بارزانییه‌و‌سبه‌ی‌‌هه‌ر‌هاواڵتییه‌كی‌‌تری‌‌ئ��ه‌م‌هه‌رێمه‌ی��ه‌،‌پرۆژه‌ك��ه‌ی‌‌ئێمه‌‌بۆ‌

رێگریی��ه‌‌له‌دیكتاتۆریه‌ت،‌ب��ۆ‌دژایه‌تی‌هی��چ‌به‌ڕێزێك‌نیی��ه‌‌به‌بارزانیش��ه‌وه‌،‌به‌هی��چ‌ش��ێوه‌یه‌كیش‌نامانه‌وێ��ت‌ئه‌م‌بابه‌ته‌‌به‌شه‌خسی‌‌بكرێت،‌به‌پارتیشمان‌راگه‌یان��دوه‌‌كه‌‌ئ��ه‌وه‌‌ئه‌وانب��ون‌ئه‌م‌بابه‌ته‌ی��ان‌به‌شه‌خس��ی‌‌ك��رد‌به‌به‌ری‌‌بارزانی��دا،‌وه‌‌پارتی‌‌ئیعترافیان‌كرد‌كه‌‌ئه‌وه‌‌هه‌ڵه‌یه‌ك‌بوه‌‌كه‌‌میدیاكانی‌‌پارتی‌‌به‌س��ه‌ریاندا‌تێپه‌ڕیوه‌،‌خۆش��یان‌باش‌ده‌زانن‌كه‌‌هیچ‌كێش��ه‌یه‌كی‌‌شه‌خسیمان‌

له‌گه‌ڵ‌به‌ڕێز‌بارزانی‌‌نییه‌.به‌رپرس��ه‌‌ گۆڕان‌ بزوتنه‌وه‌ی‌‌ ئاوێنه‌:‌حیزب��ی‌‌ ل��ه‌كاری‌‌ حكومیه‌كان��ی‌‌دورخس��تۆته‌وه‌،‌به‌اڵم‌له‌كۆبونه‌وه‌كه‌تان‌له‌گه‌ڵ‌پارتی‌‌وه‌زیری‌‌پێشمه‌رگه‌‌ئه‌ندامی‌‌

لیژنه‌كه‌تان‌بو؟‌كاك‌ به‌ڕێ��ز‌ ‌ مه‌حم��ود:‌ ئاس��ۆ‌مس��ته‌فای‌‌س��ه‌ید‌قادر‌وه‌كو‌نوێنه‌ری‌‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گ��ۆڕان‌له‌ن��او‌حكومه‌تدا‌وه‌ك‌ ب��وه‌،‌ كۆبونه‌وه‌ك��ه‌‌ به‌ش��داری‌‌كاك‌مس��ته‌فا‌سه‌رپه‌رش��تی‌‌مه‌له‌ف��ی‌‌ن��او‌حكوم��ه‌ت‌ده‌كات،‌وه‌ك‌نوێنه‌ری‌‌هه‌مو‌ئ��ه‌و‌به‌ڕێزانه‌ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌

له‌ناوحكومه‌تدا‌به‌شداربو‌له‌گه‌ڵمان.‌ئاوێن��ه‌:‌هی��چ‌ج��ۆره‌‌فش��ارێكتان‌تایبه‌ت‌ ك��ردوه‌‌ په‌رله‌مان‌ له‌س��ه‌رۆكی‌‌به‌و‌پرۆژه‌‌یاسایانه‌ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌

ئاراسته‌ی‌‌په‌رله‌مانیان‌ده‌كات؟ ئاسۆ‌مه‌حمود:‌ئێمه‌‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌له‌ئیشوكاره‌كانیاو‌ نه‌كردوه‌‌ ته‌ده‌خولمان‌ته‌نانه‌ت‌فراكسیۆنه‌كه‌شمان‌زۆر‌به‌وردی‌‌كارده‌كه‌ن‌تا‌هیچ‌جۆره‌‌پێش��ێلكاریه‌كی‌‌

یاسایی‌‌به‌سه‌ریاندا‌تێنه‌په‌ڕێت. ئاوێن��ه‌:‌پێتوای��ه‌‌ئێ��وه‌و‌حیزب��ه‌‌هاوپڕۆژه‌كانت��ان‌تا‌كۆتایی‌ئه‌م‌پرس��ه‌‌یه‌كالی��ی‌‌ به‌ڕێوه‌ده‌ب��ه‌ن‌و‌ به‌یه‌ك��ه‌وه‌‌

ده‌كه‌نه‌وه‌؟‌ئاس��ۆ‌مه‌حمود:‌ئێمه‌‌هیچ‌په‌یمانێكی‌‌ش��ه‌ره‌فمان‌له‌گه‌ڵ‌حیزبه‌كاندا‌نییه‌‌بۆ‌

ئ��ه‌وه‌ی‌‌كه‌‌كێ‌‌پاش��گه‌زده‌بێته‌وه‌و‌كێ‌‌به‌رده‌وام‌ده‌بێت‌ئه‌وه‌‌مه‌بده‌ئی‌‌حیزبه‌كان‌خۆیانه‌‌كه‌‌بڕیار‌ده‌دات،‌ئێس��تاش‌ئه‌وه‌‌مه‌بده‌ئ��ی‌‌حیزبه‌كانه‌‌ك��ه‌‌پرۆژه‌كانیان‌نزیكن‌له‌یه‌ك��ه‌وه‌،‌ره‌نگه‌‌پارتیش‌مافی‌‌خ��ۆی‌‌بێ��ت‌ك��ه‌‌درز‌بخاته‌‌نێ��و‌ئه‌م‌حیزبان��ه‌وه‌،‌چونك��ه‌‌ئێم��ه‌‌نه‌هاتوین‌رێكه‌وتنمان‌كردب��ێ‌و‌پارتیمان‌كردبێته‌‌زاویه‌یه‌ك��ه‌وه‌،‌هه‌ریه‌كه‌م��ان‌پرۆژه‌مان‌هه‌یه‌و‌خاڵه‌‌هاوبه‌شه‌كانمان‌زۆر‌زۆرن.‌ئاوێنه‌:‌واتا‌ئێ��وه‌‌ئه‌وه‌‌ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‌كه‌‌ئه‌و‌حیزبانه‌‌له‌م‌قۆناغه‌دا‌پاش��كۆی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌ب��ن‌یان‌به‌ئه‌جێندای‌‌

ئێوه‌‌كاربكه‌ن؟‌ئاس��ۆ‌مه‌حمود:‌‌به‌هیچ‌ش��ێوه‌یه‌ك‌له‌مه‌بده‌ئ��ی‌‌گۆڕاندا‌نه‌‌پاش��كۆی‌‌كه‌س‌ئه‌بین‌و‌نه‌‌پاش��كۆیه‌تیش‌قبوڵئه‌كه‌ین‌و‌ه��ه‌ر‌چ��وار‌حیزبه‌كه‌‌خاوه‌ن��ی‌‌روئیاو‌

پرۆژه‌ی‌‌تایبه‌ت‌به‌خۆیانن.ئاوێن��ه‌:‌تایب��ه‌ت‌به‌دۆخ��ی‌‌ناوخۆی‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گۆڕان،‌بۆچ��ی‌‌له‌م‌كاته‌دا‌په‌یوه‌ندی‌‌بزوتنه‌وه‌كه‌و‌ناڕازیه‌كان‌به‌ره‌و‌

ئاسایی‌‌بونه‌وه‌‌ده‌چێت؟ئاس��ۆ‌مه‌حمود:‌وه‌ك‌ته‌وقیت‌ته‌نها‌س��وتفه‌یه‌و‌هی��چ‌په‌یوه‌ن��دی‌‌نییه‌‌به‌و‌دۆخ��ه‌ی‌‌ك��ه‌‌له‌ئێس��تادا‌ده‌گوزه‌رێت،‌چونكه‌‌له‌رابردودا‌ناڕه‌زایی‌‌هه‌بوه‌‌به‌اڵم‌دابڕان‌دروست‌نه‌بوه‌،‌ره‌نگه‌‌په‌یوه‌ندی‌‌و‌سه‌ردانه‌كان‌كه‌متر‌بوبێت،‌له‌الیه‌كیتره‌وه‌‌به‌ش��ێكی‌‌زۆری‌‌ئه‌م‌به‌ڕێزانه‌‌جوزئێكی‌‌گرنگ��ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕانن‌و‌تا‌ئێس��تا‌له‌بزوتنه‌وه‌ك��ه‌‌ ك��ه‌‌ رایاننه‌گه‌یان��دوه‌‌دابڕاب��ن،‌له‌به‌رئه‌وه‌‌رێكخه‌ری‌‌گش��تی‌‌ئه‌ركی‌‌خ��ۆی‌‌به‌جێهێناوه‌‌كه‌‌بۆی‌‌هه‌یه‌‌پ��رس‌و‌راوێژ‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌به‌ڕێزانه‌‌بكات،‌بڕیاره‌كانی‌‌ئه‌م‌ماوه‌یه‌ش‌هه‌موی‌‌بڕیاری‌‌چاره‌نوسس��ازن،‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌پرس‌و‌راوێژكردن‌به‌دۆست‌و‌كه‌سه‌‌

نزیكه‌كانی‌‌به‌گرنگ‌ده‌زانێت.‌

3(486(‌سێشه‌ممه‌‌‌2015/7/7هه‌نوکه

گۆڕان و یه كێتی نێچیرڤانیان نائومێد كردپارتی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ده‌ستنه‌كه‌وت‌له‌سلێمانی‌‌به‌دوایدا‌ده‌گه‌ڕا

"ده بێت ئه مجاره پارتی سه قفی داواكاریه كانی بێنێته خواره وه "ئه‌ندامێكی‌‌لیژنه‌ی‌‌دانوستانی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان:‌ده‌بێت‌بارزانی‌‌خۆی‌‌بێته‌‌ناو‌دانوستانه‌كانه‌وه‌

جارێكیتر‌جه‌ماوه‌ره‌كه‌مان‌

لێمان‌قبوڵ‌‌ناكات‌30ی‌‌حوزه‌یران‌دوباره‌‌بكه‌ینه‌وه‌‌كه‌‌‌زیانمه‌ندی‌‌سه‌ره‌كی‌‌بوین‌

پرۆژه‌كه‌ی‌‌ئێمه‌‌بۆ‌رێگرییه‌‌له‌دیكتاتۆریه‌ت،‌

بۆ‌دژایه‌تی‌‌هیچ‌به‌ڕێزێك‌نییه‌‌

به‌بارزانیشه‌وه،‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌كیش‌نامانه‌وێت‌ئه‌م‌بابه‌ته‌‌به‌شه‌خسی‌‌

بكرێت

فۆتۆ:‌بڕیار‌نامیق ‌ ‌ ‌ نێچیرڤان‌بارزانی‌و‌نه‌وشیروان‌مسته‌فا‌له‌‌مه‌کۆی‌سه‌ره‌کی‌گۆڕان‌

ئاسۆ‌مه‌حمود

هەنوکە(486( سێشه ممه 42015/7/7

ئا: ئاراز محه مه د

ئه فسه رێكی كورد به نیازه لیوایه كی حه شدی شه عبی له گه رمیان

دروستبكات و تائێستاش ناوی زیاتر له هه زار كه سی تۆماركردوه ، ئه و ئه فسه ره لیواكه ی به "وه زاره تی

پێشمه رگه " وه سفده كات و موچه ی ره سمی له الیه ن سه رۆكی ئه نجومه نی

وه زیرانی عێراقه وه پێده درێت، ده شڵێت "له كه سی قبوڵناكه م

دژایه تیم بكات".

ئه فس��ه ره كورده كه ش��ێخ لوقمان مه حموده و بۆ دروستكردنی ئه و لیوایه ، ئێس��تا له ق��ه زای كه الره وه ده س��تی به ناونوس��ین ك��ردوه ، ئه م��ه ش رای جیاوازی له نێوان الیه ن��ه كوردیه كاندا هێناوه ت��ه ئاراوه ، پێش��تریش هه مان دیكه وه كوردێك��ی له الی��ه ن ئه زمون له ناوچه ی شه نگال، تاقیكرایه وه به اڵم

سه ركه وتو نه بو. ش��ێخ لوقمان مه حمود، به رپرس��ی ئ��ه و لیوایه ی حه ش��دی ش��ه عبی بۆ ئاوێن��ه باس ل��ه وه ده كات كه ده بێت ژماره ی ئه ندامه كانی له 3 هه زار كه س كه مترنه بێت و ده ڵێت:"من موسته شاری عێراقم و هه مو س��ه رۆك عه ش��ایه ری عه ش��یره ته كانی عێراق له ژێرده س��تی منه ، هێزه كه ی من هه یئه ت حه ش��ده ، نه ك حه شدی ش��ه عبی میلیشیا، واته وه زاره تێكه وه ك وه زاره تی پێشمه رگه ، ئێستا من هێزی هاوبه شم كردوه ته وه ، واته عه ره بیش��م وه رگرت��وه بۆئه وه ی قس��ه م نه یه ته س��ه رو بڵێ��ن عه ره ب وه رناگرێت، به اڵم ناهێڵم یه ك كه س��ی

كرویه كان بێته ئه و هێزه وه ". عه ش��یره تی ك��روی ، ك��ه زۆربه ی الیه نه كوردییه كان به نه یاری خۆیانیان ده زانن، له ش��ه ڕی نێوان داعش و هێزی پێشمه رگه دا له ناوچه ی جه له وال، رۆڵی س��ه ره كیان گێڕا له گۆڕینی بااڵنس��ی هێز له و ناوچه یه داو هێزه كوردییه كان به پاڵپشتی به هێزی داعشیان وه سفكرد، بۆیه پاش رزگاركردن��ه وه ی جه له وال، ئه ندامه كان��ی ئه و عه ش��یره ته به ره و

ناوچه كانی خواروی عێراق رۆیشتن. ئه و ئه فس��ه ره ك��ورده ده ڵێت من "له به رژه وه ندی كورد ئه و كاره م كردوه ، بۆئه وه ی كورد بچێته ناو س��ه عدیه وه و ئه گ��ه ر به یانیش هه رش��تێك روبدات ئه وه م��ن به چه ك و تفه نگه وه دێمه ناو ك��ورده وه نه ك بچمه الی عێراق. ئێمه تائێس��تا خه ڵكی جه ب��اره و قه رته په و نوس��یوه ، خانه قینم��ان س��ه عدیه و

نوسیوه ، وه تائێس��تا )1150(كه س��م ب��ه اڵم ده بێت )3000( كه س بنوس��م و هه م��و ئه وانه ی كه نوس��یومن هه ژارو

به دبه ختن".ئه و دان به وه شدا ده نێت كه "موچه ی ره سمیمان له سه رۆكایه تی وه زیرانه وه بۆ دێت له الیه ن حه یده ر عه بادی سه رۆكی

ئه نجومه نی وه زیرانی عێراق".لوقم��ان وه اڵم��ی ب��ۆ ئ��ه و الیه نه كوردیانه ش هه یه كه دژی ئه م هه نگاوه ده وه ستنه وه و ده ڵێت، "من ئه و هێزه م بۆ دژاریه تی كورد دروس��ت نه كردوه و له هیچ كه سێكیش قبوڵناكه م دژایه تیم بكات، ئه گه ر هه ر كوردێكیش دژایه تی ده كات، كورد نیه ، واتا ده یه وێت كروی و

جاش بێته وه بۆ سنوره كه ".به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه ، به شێك له هێزه كوردس��تانیه كان كه بێده نگن له دروستكردنی ئه و لیوایه ، له به ر ئه وه یه ترسیان هه یه سه ره نجام دروستبكرێت و بخرێته ژێر ده س��تی كه س��ێكی غه یره كورد، به تایبه ت س��ه رۆكی عه شیره تی

كروی . لوقمان له وباره ی��ه وه ده ڵێت، الیه نه كه ئه وه یه بۆچونی��ان كوردیی��ه كان

من له شێخ فه یس��ه ڵی كروی باشترم، تائێس��تاش ئ��ه و پی��اوه هه وڵئه دات بۆئه وه ی لیواكه الی خۆی بێت، به اڵم من نه مهێش��توه و ل��ه وه زاره ت وتومه

كه سێكه داعش دروستده كات".بۆچونی پارتی دیموكراتی كوردستان و كوردستان جیاوازه نیشتمانی یه كێتی له س��ه ر ئه م بابه ته ، پارت��ی به هه مو شێوه یه ك دروس��تكردنی هه ر هێزێكی سه ربه حه شدی شه عبی ره تده كاته وه و یه كێتیش ئه گه ر پشتیوانیشیان نه كات، به وش��ێوه ی پارتی ناكۆك نیه له سه ر

بابه ته كه .ئه كره م ساڵح به رپرسی لقی گه رمیانی پارتی ب��اس له وه ده كات كه ئاگاداری دروس��تكردنی لیوایه كی له وشێوه یه ن و له گه ڵ "ئێم��ه راگه یاند، به ئاوێن��ه ی هیچ هێزێك نین له هه رێمی كوردستان ل��ه ده ره وه ی وه زاره ت��ی پێش��مه رگه دروس��ت ببێت، ئێمه ش ئ��ه و بابه ته ده زانین و له روی كرداریه وه بونی هه یه ، ژماره ی��ه ك گه ن��ج و خه ڵك��ی كه الرو خانه قین و ناوچه كان��ی تر په یوه ندیان به و حه ش��ده وه كردوه ، ه��ه ر هێزێك ل��ه ده ره وه ی پێكبێت له كوردس��تاندا

هێزی پێشمه رگه و ده زگاكانی حكومه تی هه رێم ئ��ه و هێزه ن��ه له به رژه وه ندی كورده و نه كورد پێویستی به هێزی له و ش��ێوه یه هه یه ،به ڵكو ئ��ه وه ده چێته

خزمه تی ئه جیندایه كی تره وه ".هاوكات محه مه د مه حمود، به رپرسی مه ڵبه ندی گه رمیانی یه كێتی به ئاوێنه ی راگه یان��د، "ئێمه حه ش��دی ش��ه عبی له هه ركوێیه ك بێت، هه مان حسابی بۆ ده كه ی��ن و به یه ك چاو لێیان ده ڕوانین. من بۆخۆم قسه م هه بوه له سه ر ئاكاری ئه و براده ره ی س��ه رقاڵی دروستكردنی ناردوه ، نه مان ئێم��ه ش فه وجه كه یه و ئه گه ر براده رانی پارتی وه ك بیستومانه باسی ئه وه یان كردوه الیه نگرو هه وداری ئێمه رۆیش��تونه ته ناو ئ��ه و لیوایه وه و ئێم��ه ئ��ه و خه ڵكه مان ن��اردوه ئه وه

وانیه ".ئ��ه و به رپرس��ه ی یه كێت��ی ب��اس ل��ه وه ش ده كات ك��ه "ئاس��ایی نیه به المانه وه دروستكردنی لیوای حه شدو به مه ترسیشی ده زانین، به اڵم ئێستا داوا كراوه له هه موو الیه نه كان كه ناونوسین بكه ن بۆ دروس��تكردنی لی��وای تازه و ئێمه ش پێمانباشتره خه ڵك یان گه نج

لیوایانه وه كه له كوردستان بچێته ئه و دروست ده كرێن".

پێشتر له سه ر هه نگاونانی له مشێوه یه یه كێتی��ه وه به رپرس��ێكی له الی��ه ن به ن��اوی حه یده ر قاس��م شه ش��ۆ، كه ئه ندامی ئه نجومه نی ناوه ندی یه كێتی و پاراس��تنی هێزه كان��ی فه رمان��ده ی ش��ه نگال ب��و، له الی��ه ن حكومه ت��ی هه رێم��ی كوردس��تانه وه ره تكرایه وه و دهۆك ئاسایش��ی هێزه كانی ته نانه ت شه وی 5ی نیسانی 2015 له كۆمه ڵگه ی خانكێی سه ر به قه زای سمێڵ شه شۆی

ده ستگیركرد.س��ه رۆكایه تی خۆیشیه وه ، له الیه ن كه رایگه یاند له راگه یه ندراوێكدا هه رێم ناكرێ��ت له هه رێمی كوردس��تاندا هیچ له ده ره وه ی وه زاره تی هێزێكی چه كدار

پێشمه رگه بونی هه بێت.پاش��ان دادگای ده��ۆك حه ی��ده ر شه ش��ۆی ئازادك��رد، دوای ئه وه ی بۆ ئاسایش��ی له الیه ن ماوه ی هه فته یه ك دهۆك��ه وه ده س��تگیركرابو، له پ��اش ئازادكرنیشی به راگه یاندنه كانی راگه یاند كه له مه ودوا هێزه كانیان ده چێته سه ر

وه زاره تی پێشمه رگه .

تائێستا‌زیاتر‌له‌هه‌زار‌كه‌سی‌‌ناونوس‌كردوه‌ئه فسه رێكی كورد لیوایه كی حه شدی شه عبی له گه رمیان دروستده كات

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

به رپرسانی سه ربازیی هه رێمی كوردستان جه خت له وه ده كه نه وه

هێشتا رێكخراوی ده وڵه تی ئیسالمی )داعش( مه ترسییه كی گه وره یه له سه ر هه مو ناوچه كانی هه رێمی كوردستان، ئه مینداری وه زاره تی

پێشمه رگه ش رایده گه ینێت زۆرجار هه یه الیه نی دوژمن تیشك ده خاته

سه ر شوێنێك كه ره نگه له روی سه ربازییه وه به الوازی بزانێت یان شاره زاتری ئه و ناوچه یه یه ، بۆیه

هێرش و په الماری ئه و شوێنه ده دات، ئه گینا په یوه ندی به وه وه نییه

پێشمه رگه پاڵی لێداوه ته وه .

وه ستا ره س��ول به رپرسی هێزه كانی كه رك��وك له باش��وری پێش��مه رگه به ئاوێن��ه ی راگه یاند له هه ر ش��وێنێك مه ترسین مه ترس��ییه ، هه بێت داعش له س��ه ر هه رێم��ی كوردس��تان و كۆی عێراق، به تایبه ت مه ترسییه كان له سه ر ناوچه كان��ی كه ركوك��دا هه یه ، به هۆی ئه وه ی ئ��ه و چه كداران��ه ی داعش كه

له ناوچ��ه ی تكری��ت و دیاله ش��كاون، هاتونه ت��ه س��نوری حه ویج��ه و له وێ

كۆبونه ته وه .ئه و به رپرسه ی هێزه كانی پێشمه رگه وتیش��ی "ئ��ه و گردبونه وه یه ی داعش له ناوچ��ه ی كه رك��وك، وای لێكردون كه پێویس��تیان ب��ه وه هه بێت ئه گه ر ب��ۆ به رزكردنه وه ی وره ی خۆیان بێت، بده ن، ش��وێن هه ندێ��ك په الم��اری كه ركوكیش یه كێكه له شوێنه نزیكه كان ب��ۆ ئه وان كه هێرش بكه ن، بۆیه ئێمه به به رده وامیی هه ستمان به و مه ترسییه ئاماده باش��یدا له حاڵه ت��ی ك��ردوه و

بوین".دو شه و پێش ئێستا چه كدارانی داعش له سنوری كه ركوك هێرشیانكردنه سه ر هێزه كانی پێشمه رگه و به پێی وته كانی ئه و به رپرس��ه ی پێش��مه رگه تائێستا زیات��ر له 40 ك��وژراوی داع��ش بونی هه یه و شه ش پێش��مه رگه ش شه هید و 19 بریندارب��ون، به اڵم به رپرس��ه كه ی پێش��مه رگه وتی "به داخ��ه وه یه كێك ئێمه راگه یاندنه كان��ی له حه زه كان��ی ئه وه یه بزانێت زیانه كانی پێش��مه رگه

چه نده و باڵویبكاته وه ".له ب��اره ی ئ��ه وه ی ده وترێت كاتێك

هه ندێك به ره ی جه نگ كپ ده بێته وه ، پێش��مه رگه پاڵی لێده دات��ه وه ، بۆیه داعش فرس��ه ت وه رده گرێت و هێرشی له ناكاویان ده كاته س��ه ر، به اڵم وه ستا ره س��وڵ ئ��ه و وته ی��ه ره تده كاته وه و ده ڵێ��ت "ئ��ه وه دوره له راس��تییه وه و ئه گه ر وابوایه له دوایین جار به درێژایی 20 كیلۆمه تر هێرش له سه ر پێنج لیوای به رپه رچ نه ده توانرا هه بوه پێشمه رگه بدرێنه وه و كاره س��اتی گه وره رویده دا، به اڵم سه ركه وتنی باش به ده ستهێنرا".

لێدوانه كه ی��دا، ت��ری له به ش��ێكی وه س��تا ره س��وڵ رایگه یاند كه به هۆی

هه ندێك فاكت��ه ره وه ده یانزانی داعش هێرشده كات، بۆ نمونه ئێستا كه مانگی ره مه زانه و له روی مێژوییه وه ش��ه ڕێك هه یه به ناوی شه ڕی به در له ره مه زاندا كه ئیسالم له كاتی فتوحاتدا ئه نجامیداوه ،

بۆیه له و رۆژه دا په الماریانداین.له باره ی ژماره ی چه كدارانی داعش له و ناوچه یه ، وه ستا ره سوڵ وتی "ناتوانین بڵێین چه ن��دن، بێگوم��ان به حوكمی ئ��ه وه ی ئ��ه و ناوچه ی��ه ناوچه یه كی ژماره یان وایكردوه ئه مه سونه نشینه ، زۆربێت و به به رده وامی خه ڵكی تر ببێت به داع��ش و ژماره یان زیاد بكات، به اڵم به گشتی پێمانوایه له ناوچه ی حه ویجه

نزیكه ی 2500 كه س ده بن".له ئێستادا داعش له ناوچه ی كه ركوك قه زای حه ویجه و س��ه رجه م ناحیه كانی عه باس��یان ری��ازو زاب و ره ش��ادو به ده س��ته وه یه و هێزێك��ی زۆریان له و

ناوچه یه یه .مه ترس��ی بونی له ب��اره ی هاوكات داعش له سه ر هه رێم، ئه مینداری گشتی حكومه تی پێش��مه رگه ی وه زاره ت��ی هه رێم جه بار یاوه ر بۆ ئاوێنه رایگه یاند "داعش مه ترس��ی زۆری ماوه له س��ه ر

هه رێ��م و عێراق و ناوچ��ه ی رۆژهه اڵت و جیهان به گش��تی، بۆیه ئه و مه ترسییه

هێشتا كۆتایی نه هاتوه ".له باره ی بێباكی هێزه كانی پێشمه رگه له كات��ێ كپبون��ه وه ی دۆخه ك��ه دا كه هه ندێك جار واده كات داعش په الماریان بدات، یاوه ر وتی "به هیچ ش��ێوه یه ك پێش��مه رگه پاڵی لێنه داوه ته وه ، به ڵكو پێشمه رگه به رده وام له حاڵه تی وریایی و ئه مه به اڵم ته واودابوه ، ئاماده باش��ی شه ڕه ، زۆرجار هه یه الیه نی به رامبه رو دوژمن تیش��ك ده خاته سه ر شوێنێك ك��ه ره نگ��ه ل��ه روی س��ه ربازییه وه ب��ه الوازی بزانێ��ت ی��ان ئ��ه و هێزی زۆرتره و ش��اره زاتری ئه و ناوچه یه یه ، بۆیه هێ��رش و په الماری ئه و ش��وێنه ده دات، ئه گینا په یوه ندی به وه وه نییه

پێشمه رگه پاڵی لێدابێته وه ".پێداویس��تییه س��ه باره ت به چه ك و پێش��مه رگه ، س��ه ربازییه كانی به رپرس��ه كه ی وه زاره تی پێش��مه رگه ده ڵێت "هێزی پێشمه رگه هه مو جۆره چه ك و ته قه مه نییه كی هه یه و به رده وام هاوپه یمانانه وه هێزه كان��ی له الی��ه ن

چه ك و ته قه مه نیشی بۆ دێت".

له كه ركوك، داعش به درێژایی 20 كیلۆمه تر هێرش ده کات به‌رپرسانی‌سه‌ربازی:‌هێشتا‌داعش‌مه‌ترسیی‌گه‌وره‌یه‌‌له‌سه‌ر‌هه‌رێم

له ئێستادا داعش له ناوچه ی كه ركوك قه زای حه ویجه و سه رجه م ناحیه كانی ره شادو زاب و ریازو عه باسیان

به ده سته وه یه و هێزێكی زۆریان له و ناوچه یه یه

له به رژه وه ندی كورد ئه و كاره م كردوه

بۆئه وه ی كورد بچێته ناو سه عدیه وه و ئه گه ر به یانیش

هه رشتێك روبدات ئه وه من به چه ك و تفه نگه وه دێمه ناو كورده وه نه ك بچمه

الی عێراق

چه ند چه کدارێکی حه شدی شه عبی

5(486( سێشه ممه 2015/7/7 هەنوکە

ئا: ئاوێنه

په نجا ساڵه سه ركرده كان كێشمه كێش و شه ڕیانه له سه ر ئه وه ی

كامیان خاوه نی بڕیاری سیاسی كورد و كامیان رابه رو سه رۆك و كه سی یه كه م

بن، هه رچه نده تاڵه بانی و بارزانی له قۆناغێكدا دو ركه به ری سه رسه ختی یه ك بون، به اڵم له ده ساڵی رابردودا

بۆ "بون به سه رۆك" پشت و په نای به هێزی یه كدی بون.

له و یه كێكه عوس��مان د.مه حم��ود سیاس��ه تمه داره به ئه زمونان��ه ی ك��ه به درێژایی په نجا ساڵی رابردو له نزیكه وه كورد سه ركرده كانی له ملمالنێی ئاگای بوه له س��ه ر ئه وه ی كێ رابه ر و سه رۆك بێت، ئام��اژه ب��ه وه ده كات كه كاتی به ره ی كوردس��تانی پێشنیاری ئه وه ی ئه و هه ڵبژێردرێت، س��ه رۆكێك كردوه به ئاوێنه ی راگه یاند "وتم دو سه رۆكمان هه یه ، مه سعود س��ه رۆكه و مام جه الل سه رۆكه ، ئه م دو س��ه رۆكییه سه ریان لێش��واندوین، خراپ نییه هه ڵبژاردنێك

بكه ینبه ره س��می یه كێكی��ان به ڵك��و سه رۆكایه تی وه ربگرێت، ئیتر ئه وه بوو

هه ڵبژاردن نه كراو رێككنه كه وتن".وتیشی "ئه وه بو دوای راپه ڕین ساڵی 1992 هه ڵبژاردن كرا ب��ۆ دیاریكردنی بزوتن��ه وه ی رزگاری خوازی راب��ه ری كوردس��تان، هی��چ ئه نجام��ی نه ب��و له به رئه وه ی نه بارزان��ی و نه تاڵه بانی له خولی نه هێن��ا 50%+1یان هیچی��ان یه كه م��دا، بڕی��ار ب��و دوای دو هه فته هه ڵبژاردنی خول��ی دوه م بكرێت به اڵم نه یانكرد، وتی��ان ده یخه ینه دو مانگی ت��ر، ئیتر ه��ه ر نه كراو نه ك��راو دواتر په رله مانی��ش 50 به 50 ب��و ده رفه تی ئه وه ی نه دا رابه رو سه رۆك بۆ كوردستان

هه ڵبژێررێت".ناوب��راو ئ��ه وه ی رونك��رده وه ك��ه س��ه ره نجام كێبڕكێی پارت��ی و یه كێتی گه یش��ته ش��ه ڕی براك��وژی و ئه م دو خۆیاندا له زۆنی هه ریه كه و سه ركرده یه

وه ك سه رۆك و رابه ر ته ماشا ده كران.

له دوای 2003 و روخانی رژێمی سه دام و

دامه زراندن��ی ده وڵه تی تازه دامه زراوی عێراق، ره وتی روداوه كان گۆڕانكارییه كی گه وره ی هێنایه ئاراوه كه وایده خواست بارزانی و تاڵه بان��ی رۆڵه كانیان دابه ش لێكنزیكبونه وه و س��ه ره نجام بك��ه ن و تێگه یشتنی هاوبه شیان بۆ روداوه كان، مۆركردنی رێككه وتننامه ی س��تراتیجی لێكه وته وه . پارت��ی یه كێت��ی و نێوان

له چوارچێ��وه ی ئه م رێككه وتنه ش��دا، س��اڵی 2005 بارزان��ی بوه س��ه رۆكی هه رێم و تاڵه بانیش بوه سه رۆك كۆماری

عێراق. د.مه حمود عوس��مان ئام��اژه به وه تاڵه بان��ی پش��تیوانی ك��ه ده كات له 2005ه وه ت��ا 30ی حوزه یرانی 2013 رۆڵ��ی گرن��گ و كارای هه ب��وه له وه ی ببێته وه به س��ه رۆكی ببێ��ت و بارزانی هه رێم، كه له هه ڵبژاردنی 2009دا ش��ار به ش��ار و دێ به دێ ده گه ڕاو كه مپه ینی ب��ۆ بارزانی ده ك��رد و بانگه ش��ه ی بۆ هه ڵبژاردنی ده كرد، ئه و وتی "تاڵه بانی هه میش��ه پش��تگیری كاك مه سعودی ده كرد، كێشه هه بوایه له نێوان یه كێتی و پارتی خۆیان داده نیش��تن به دوقۆڵی و چاره س��ه ریان ده كرد، مام جه الل زۆر حسابی بۆ كاك مه سعود ده كرد، ئێستا ك��ه مام ج��ه الل رۆڵی نییه كێش��ه ی یه كێتی و پارتی چاره سه ركردنی ئاسان

نییه ".وتیش��ی "ئه مجاره به بێ مام جه الل بونه وه به س��ه رۆكیی بارزانی ته گه ره و كۆس��پی زیاتری دێته ب��ه رده م، به اڵم پێویس��ته ئه م پرسه به حیزبی نه كه ن و

به یاسایی چاره سه ری بكه ن".


غه ریب حه سۆ، نوێنه ری پارتی یه كێتی دیموكرات )په یه ده ( له هه رێمی

كوردستان له م چاوپێكه وتنه ی ئاوێنه دا ئاماژه به وه ده كات كه

"یه په گه و یه په ژه خۆیان به میوان نازانن له شه نگال و ئه وانه شی لێدوانی

واده ده ن ده یانه وێت یه په گه ش وه ك خۆیان لێبكه ن و الوازی بكه ن،

بۆخۆیشیان ناتوانن ئه و ناوچانه بپارێزن". ئه و ئاماژه به وه ش ده كات كه "توركیا رۆڵی زۆر سلبی بینیوه

له توندكردنه وه ی ملمالنێی نێوان یه په گه و پارتی له ده ڤه ری شه نگال و

هه تا ئێستاش به رده وامه ".

ئاوێنه : هێزه كان��ی یه په گه و په یه ده له شه نگال، خۆیان به میوان ده زانن یان

خاوه ن ماڵ؟غه ریب حه س��ۆ: په یه ده وه ك حزب و رێكخس��تن له شه نگال نین، به اڵم هێزی س��ه ربازیی یه په گ��ه و یه پ��ه ژه هه یه . ئامانج��ی هاتن��ی ئ��ه و هێزانه ش بۆ پاراس��تنی ژیانی ئێزدیان بو له ده ستی داعش، تا داعش شه نگال داگیرنه كات، ل��ه رۆژی 3ی ئابدا كه ئه و كاره س��اته به س��ه ر ش��ه نگالدا هات، یه په گه 14 ش��ه هیدی به خش��ی ب��ۆ پاراس��تنی ژیان��ی ئێزدیان، چونكه ئ��ه و هێزه ی پێشتر ش��ه نگالی ده پاراست، ده ستی له قه زاكه به ردا و داع��ش ئه و كه لێنه ی پڕكرده وه ، بۆیه داگیركردنی ش��ه نگال له الیه ن داعش��ه وه مه ترس��ییه له سه ر باش��ورو رۆژئاوای كوردس��تان و ژیانی ئیزدیان. بۆی��ه بونی یه په گه له وێ بۆ داگیركردن و ئامانجێكی سیاس��یی نیه ،

به ڵكو بۆ پاراستنی مرۆڤایه تی و به های مێژویی گه لی ئێزدیانه . ئێستاش به ده ر پاراس��تنی هێزی یه په ژه ، له یه په گه و ش��ه نگال )یه په ش��ه (و گه ریالو هێزی پێش��مه رگه ش ل��ه وێ بونی��ان هه یه . ئامانج��ی هه موش��مان بۆ پاراس��تنی شه نگاله . بۆیه یه په گه و یه په ژه خۆیان

به میوان نازانن له شه نگال.

پارت��ی دیموكراتی ئاوێن��ه : بۆچی كوردستان هه س��تیاری هه یه به رامبه ر

بونی یه په گه له شه نگال؟غه ری��ب حه س��ۆ: هه رالی��ه ك ك��ه به مش��ێوه یه ل��ه و بابه ت��ه ده ڕوانێت له به رئه وه یه كه به رژه وه ندی سیاسیی و حزبی تێكده چێت، ئ��ه م هێزه كاتێك ده بینێ��ت هێزێكی دیك��ه بونی هه یه كه ن��ه ك ك��ورد به ڵك��و مرۆڤایه تی ده پارێزێت و خۆیشی ناتوانێت ته نانه ت ده ڤه رێ��ك بپارێزێ��ت، ئی��دی به م��ه ته نگه تاوده بێت و ده یه وێت ناوبانگی ئه و هێ��زه ی تریش له كه دارب��كات و بچوكی بكاته وه . یه په گه و یه په ژه له و هێزانه ن كه پێكهاته كانی دیكه ده توانن متمانه ی پێبك��ه ن بۆ پاراس��تنیان و یه كه م هێز ب��و كه توان��ی داع��ش له خۆرهه اڵتی له به رامبه ردا تێكبشكێنێت، ناوه ڕاستدا هێزی ت��ر هه ی��ه له به رامب��ه ر داعش شكستیان هێنا و الوازبون، بۆیه ئه مانه وه ك خۆیان یه په گ��ه ش ده یانه وێ��ت لێبك��ه ن و الوازیبكه ن له رێگه ی لێدوانی وه ك ئ��ه وه ی ئێره ش��وێنی ئێوه نیه و هه رێمی ئێوه نیه ، بۆخۆیشیان ناتوانن

ئه و ناوچانه بپارێزن. ئاوێنه : دوای رزگاركردنی ش��ه نگال له ده س��تی داعش، هێزه كانی یه په گه و

یه په ژه ده گه ڕێنه وه شوێنی خۆیان؟

غه ریب حه س��ۆ: دوای پاككردنه وه ی شه نگال له داعش به ته واوی ، ده مێنێته وه سه ر بڕیارێكی سه ربازیی ، به اڵم له ئێستا هێشتا داعش هه ڕه شه یه بۆسه ر باشورو رۆژئاواو ته نانه ت رۆژهه اڵتیش، چونكه داعش له باك��ورو توركیا بونیان هه یه و داع��ش توركی��ا به كارده هێنێت. بۆیه یه په گه و یه په ژه خۆیان ده زانن چ كاتێك پێویس��ته له كوێ ب��ن. هه ركاتێكیش داع��ش به ت��ه واوی له ش��ه نگال نه ما، ئه وكات حس��ابێكی تر هه یه و یه په گه هێزێك هه ی��ه و له وێ ئه نجومه نێك��ی

له وێ دورس��ت ده بێت كه خۆی خۆی بپارێزێت و خۆی به ڕێوه به رێت ، ئه وكات ده ش��ێت یه په گه و یه په ژه له ش��ه نگال

نه مێنن و بچنه شوێنێكی دیكه . ئاوێنه : ئایا توركی��ا پرۆژه ی هه بوه بۆ رێككه وتنی نێ��وان پارتی و یه په گه

له شه نگال؟غه ریب حه سۆ: نه خێر، به پێچه وانه وه توركیا هه رده م پ��رۆژه ی به یه كدادانی كوردانی هه بوه و له به رژه وه ندی توركیادا نیه الیه نه كوردییه كان رێكبكه ون، بۆیه ئامانج��ی توركیا ته نها ئ��ه وه نیه كه

له روی سیاس��ییه وه كوردان به گژیه كدا ب��كات، به ڵكو له روی سه ربازیش��یه وه ناكۆكییان بۆ دروستده كات. بۆیه ئه گه ر هێزێك��ی ده ره وه ی پارتی له ش��ه نگال بونی هه بێت، بۆ توركیا حه ساس��یه ت دروس��تده كات. ته نان��ه ت یه كێك له و الیه نان��ه ی ك��ه نایه وێ��ت بارودۆخی ش��ه نگال و داع��ش كۆتای��ی پێبێت، توركیایه و رۆڵێكی زۆر سلبی ده گێڕێت

له سه رتاسه ری كوردستاندا. ئاوێن��ه : پێتوایه توركیا رۆڵی هه بوه نێ��وان ملمالنێ��ی له توندكردن��ه وه ی

یه په گه و پارتی له ده ڤه ری شه نگال؟غه ریب حه س��ۆ: به ڵێ رۆڵی س��لبی بینی��وه و هه تا ئێس��تاش به رده وامه . به تایبه ت كه ئێس��تا په یوه ندی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و ئاكپارتی س��تراتیژییه و په یوه ندییه كی توركیا، هه مو بواره كان��ی وه ك نه وت، ئابوری ، ده گرێت��ه وه . س��ه ربازیی سیاس��ی و له سه رس��نوری هه رچیه ك بۆنمون��ه ، نێوان رۆژئاواو توركیا روده دات، هه مان ش��ت له سه ر س��نوری رۆژئاواو باشور ئ��ه وه ش په یوه ندی به و به دیده كرێت، په یوه ندییه ستراتیژییه وه هه یه ، كه ئه مه بۆ به رژه وه ندی كوردس��تان باش نیه . له ناوچه كه دا توركیا رۆڵی له ئێستاشدا

به ره و بچوكبونه وه ده چێت.ئاوێنه : ئ��ه م بچوكبونه وه یه ی رۆڵی توركی��ا، كاریگه ری��ی له س��ه ر پارتی

دیموكراتی كوردستان هه یه ؟توركیا كاتێ��ك غه ری��ب حه س��ۆ: دۆسته كانیش��ی ته نگاوده بێ��ت، ته نگاوده ب��ن. ئه م��ڕۆ توركی��ا له ناو یه كێتی ئه وروپاو ناتۆو له ناوخۆش��دا، الواز ب��وه ، له كاتێك��دا ئ��ه و خه ونی به ئیمپراتۆریه ته وه هه بو، به اڵم ئێس��تا

ته نانه ت دۆسته كانیشی لۆمه ی ده كه ن. ئه گ��ه ر توركیا ل��ه م بارودۆخه دا بێت، ئه ی دۆس��ته كانی چی بكه ن؟ بۆیه كه توركی��ا الوازبوه ، ئه وانه ی خۆیش��یان بۆیه الوازب��ون. پێ��وه هه ڵواس��یوه پێویسته پارتی به سیاسه تی ستراتیژیی خۆیدا بچێته وه ، چونكه ده شێت توركیا ببێته هۆكاری هه اڵیس��انی ش��ه ڕێكی گه وره له خۆرهه اڵتی ناوه ڕاست، ئه وكات پارت��ی ده توانێت توركی��ا بپارێزێت؟ به دڵنیایی��ه وه نه خێر. ئێس��تا توركیا تیرۆر یارمه تیدانی تی��رۆرو به تۆمه تی

له ناوچه كه دا تۆمه تبارده كرێت. ئاوێنه : ئێستا توركیا هێزێكی زۆری له سه ر س��نوری رۆژئاوا كۆكردوه ته وه ، ئه مه هه ڕه ش��ه دروس��تده كات بۆسه ر

ناوچه كوردییه كان؟غه ری��ب حه س��ۆ: دوای رزگاركردنی گرێ س��پی ، بوه هۆی ئه وه ی له رۆژئاوا له داع��ش گ��ه وره جوگرافیایه ك��ی توركیا پێش��تر ك��ه پاكبكرێت��ه وه ، لێده كرد، به ناڕاسته وخۆ حكومی خۆی ئێستا ئه م جوگرافیایه له ده ستی توركیا هاته ده ر. گرێ سپیش وه ك ده ریچه یه كی نێ��وان داعش و توركی��ا به كارده هێنرا، ئه مه ش��ی له ده ست چو، ئێستا سنوری نێ��وان رۆژئ��اواو توركیا بوه ته س��فر كیلۆمه ت��ر، ئه مه ش توركیای ناڕه حه ت كردوه و وایلێك��ردوه هه ر الیه نێك دژی كورد بوه س��تێته وه ، توركیا هاوكاریی ده كات، وه ك چۆن پێش��تر هاریكاریی رژێمی ئه س��ه دی ده كرد له دژی كورد. ئێس��تاش 2 س��اڵه هاریكاریی داعش له دژی كوردان. مه به ستیش��ی ده كات له كۆكردنه وه ی هێز بۆ ئه وه یه ، مه ترسی له س��ه ر رۆژئاوا دروستبكات و ناوچه كه

داگیربكات.

كێ ده بێته سه رۆك؟ شه‌ڕی‌‌نیو‌سه‌ده‌ی‌سه‌ركرده‌كانی‌‌كورد‌له‌سه‌ر‌بڕیاری‌‌سیاسی‌

"ئه‌وانه‌ی‌‌ده‌ڵێن‌یه‌په‌گه‌‌میوانه‌،‌خۆیان‌ناتوانن‌شه‌نگال‌بپارێزن"

په یوه ندی نێوان پارتی دیموكراتی

كوردستان و ئاكپارتی توركیا،

په یوه ندییه كی ستراتیژییه و هه مو

بواره كانی وه ك نه وت، ئابوری ،

سیاسی و سه ربازیی ده گرێته وه

غه ریب حه سۆ

مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌و‌سه‌رۆكجه‌اللی‌‌و‌مه‌الیی‌

زۆرێك پێیانوایه له گه ڵ دامه زراندنی كوردس��تاندا دیموكرات��ی پارت��ی له ناوه ڕاستی سه ده ی رابردودا، ناكۆكی ئاشكراو ش��اراوه له نێو س��ه ركرده و س��ه ریهه ڵداوه ، دیاره كانیدا كادێ��ره له سه ر ئه وه ی كه پارتی چۆن و له الیه ن

كێوه به ڕێوه ببرێ ؟ دواتری��ش ك��ه شۆڕش��ی ئه یلول هه ڵده گیرس��ێت، ملمالنێیه ك��ی توند ده كه وێت��ه نێ��و پارتییه وه له س��ه ر ئه وه ی كێ خاوه نی بڕیاری سیاس��ی بێت؟ له پێشهاتێكدا مه كته بی سیاسی پارتی ك��ه له الیه ن ئیبراهیم ئه حمه دو ده كرێت س��ه ركردایه تی تاڵه بانییه وه دژ به ئاگربه س��تی ع��ارف و بارزان��ی ده وه س��تنه وه ، به و پێیه ی مس��ته فا بارزانی به بێ گه ڕان��ه وه بۆ مه كته بی له س��ه ر بڕیاری تاكڕه وانه سیاس��ی داوه . له به رامبه ردا، مس��ته فا بارزانی پێیواده بێت به حوكمی ئه وه ی سه رۆكی پارتییه ، ئه و ماف و ده سه اڵته ی هه یه ، سه ره نجام ناكۆكییه كان مل ده كێشێت بۆ توندوتیژیی و ماڵی كوردی به س��ه ر دو باڵی "جه الل��ی و مه الیی"دا كه رت و

دابه ش ده بێت.

له‌شۆڕشی‌‌نوێدا..‌كێ‌‌پێشڕه‌وه‌؟

شۆڕش��ی هه ره س��هێنانی دوای ئه یلول، گۆڕه پانی خه باتی سیاس��ی و چه ك��داری كوردس��تان گۆڕانكاری��ی ریش��ه یی به س��ه ردا دێ��ت، چیت��ر كوردس��تان له الی��ه ن تاك��ه حیزب و هێزێك��ی پێش��مه رگه وه نوێنه رایه تی ناكرێت. فره حیزبی و هێزی چه كداری جی��اوازی حیزب��ه كان، ده رگا به ڕوی ئه و نێ��وان توندوتیژیی پێك��دادان و هێزانه دا ده كاته وه ، كه له سه ر ئه وه ی كامی��ان فراوانترین روب��ه ری زه وی و خاوه نی ده سه اڵت و بڕیاردان بن، شه ڕ

ده كه وێته نێوانیانه وه .هێزه گه وره و بچوكه كانی ئه و رۆژگاره هه ر هه مویان له شه ڕی براكوژییه وه تێوه ئه گلێنن و خوێن و كوش��تار ده كه وێته نێوانیانه وه ، به تایبه تی شه ڕێكی توند له نێوان پارتی به سه رۆكایه تی مه سعود به س��ه ركردایه تی یه كێتی بارزان��ی و هه ڵده گیرس��ێت تاڵه بان��ی ج��ه الل له س��ه ر ئ��ه وه ی كامی��ان خاوه ن��ی زۆرتری��ن ناوچه ی نف��وزو نوێنه راتی كورد بكه ن. ش��ه ڕو ملمالنێی ئه م دو هێزه تا نزیك كه وتنه وه له پرۆس��ه ی ئه نفال و كیمیاباران��ی هه ڵه بجه درێژه

ده كێشێت.

به‌ره‌ی‌‌كوردستان..كێ‌‌سه‌رۆك‌بێت؟

دوای شكس��تهێنانی گفتوگۆكان��ی نێوان یه كێتی نیش��تمانی كوردستان و حكومه تی عێراق له ناوه ڕاستی ده یه ی 1980دا، كاتێ��ك ك��ه ك��وردو هه مو هێزه سیاس��یه كانی پێكه وه روبه ڕوی ده بن��ه وه ، له ناوچ��ون مه ترس��یی به ناوبژیوان��ی ئێ��ران زه مین��ه ب��ۆ لێكنزیكبونه وه ی نێوان یه كێتی و پارتی ده ڕه خسێت و له گه ڵ الیه نه كانی دیكه ی كوردس��تانی " "به ره ی كوردس��تاندا

داده مه زرێنن.زۆرێك له وانه ی له نزیكه وه ئاگاداری ئ��ه و قۆناغه ن، ئاماژه ب��ه وه ده كه ن ك��ه یه كێ��ك له گرفته كانی ب��ه ره ی كوردس��تانی ئ��ه وه بوه ك��ێ ببێته س��ه رۆك؟ نه بارزانی و ن��ه تاڵه بانی ئاماده بون یه كێكیان به ته نها سه رۆكی به ره ی كوردس��تانی پێبس��پێردرێت. بارزانی ده گێڕن��ه وه وه ك ته نان��ه ت ئام��اده نه بوه س��ه رۆكایه تی به ره ی كوردس��تانی به ش��ێوه ی خول��ی دو س��اڵ به دو س��اڵ بێت ب��ۆ بارزانی و تاڵه بانی ، ئاماده ش نه بوه كه تاڵه بانی به رپرس��ی په یوه ندییه كانی ده ره وه ی به ره ی كوردستانی و ئه میش به رپرسی

ناوخۆی كوردستان بێت.

ئه مجاره به بێ مام جه الل، بارزانی بۆ بونه وه به سه رۆكی

هه رێم ته گه ره و كۆسپی زیاتری

دێته به رده م

له كتێبه كه یدا مس��ته فا نه وشیروان "له نێوان من و مام جه اللدا" ئاماژه به وه ده كات ساڵی 1999 كاتێك كه كۆسره ت ره سوڵ س��ه رۆكی حكومه تی ئیداره ی سلێمانی ده بێت، روبه روی كێشه یه كی ده ستوری و قانونی ده بنه وه به هۆی دو ئیداره یی و نه مانی ده سه اڵتی پارله مان به و یه كێتیدا، ده س��ه اڵتی له سنوری پێی��ه ی "هه مو جارێك كه كۆس��ره ت ته ن��گاو ئه ك��رێ بۆچ��ی وازناهێنێ له پۆسته كه ی ؟ ئه وه ئه كا به بیانو كه له سه رو ئه وه وه ده سه اڵتێكی قانونیی

به رزتر نیه تا ئه م "استقاله "كه ی خۆی بداتێ ی��ان ئه و بتوانێ ئ��ه م "اقاله " بكات". بۆ ده رچون ل��ه م ته نگژه یه ، د.فوئاد مه عس��وم پێش��نیاری ئه وه م��ام "ده س��ه اڵته كانی ك��ه ده كات جه الل بب��ێ به حه قیقه تێكی مادی بۆ ئه وه ی زه بتی ملمالنێكانی ناو یه كێتی ب��كات". ئه مه ده بێته ه��ۆی ئه وه ی تاڵه بان��ی داوا له مه كته بی سیاس��ی بكات كه "س��ه الحیاتی قانونی رێبه ر به كاربهێنێت"، به پشتبه س��تن به وه ی پتر له 70%ی ده نگی خه ڵكی بنده ستی

زۆنی سه وزی به ده ستهێناوه . مه كته بی سیاسی له كۆبونه وه یه كدا كه ئێواره ی 12ی 8ی 1999 له ماڵ��ی تاڵه بان��ی ده كرێت، بڕیار ده دات تاڵه بانی به پێی قانونی ژماره 2 ده سه اڵته كانی رێبه ری بزوتن��ه وه ی رزگاریخ��وازی ك��وردی پێبدرێت. ب��ه اڵم له به رئه وه ی زۆربه ی مه كته بی سیاس��ی ن��اوی "رابه ر"یان به الوه په سه ند نابێت، ناوی "سه رۆكی هه رێ��م"ی ل��ێ ده نرێت، ب��ۆ ئه وه ی "مه رجه ع"ێك��ی قانونی هه بێ له كاتی

پێویستدا رۆڵی خۆی ببینێ.

"سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم"‌داهێنانی‌‌یه‌كێتی‌‌بو

تاڵه بانی و بارزانی

په‌رله‌مان(486( سێشه ممه 662015/7/7


له كاتێكدا دابه شكردنی موچه و راگه یاندنی ئه و بابه ته په یوه سته به الیه نی

په یوه ندیدار كه وه زاره تی داراییه ، به اڵم له ئێستادا هه ندێك په رله مانتار

هه واڵی واده و كاتی دابه شكردنی موچه باڵوده كه نه وه ، ئه ندامێكی لیژنه ی دارایی

په رله مانیش ده ڵێت " له راستیدا ئه و په رله مانتارانه ی له سه ر ئه و بابه ته قسه ده كه ن، ته نها قسه ی ئاشتی هه ورامی

ده گێڕنه وه ، بۆ نمونه له م ماوه یه دا ئاشتی هه ورامی وتی تاوه كو مانگی هه شت كارێك ده كه ین موچه دوانه كه وێت،

په رله مانتارانیش قسه یان له سه ر كرد".

له وباره ی��ه وه وه زاره تی دارایی و ئابوریی حكومه تی هه رێ��م رایده گه یه نێت كه ته نها ئه وان به رپرسن له راگه یاندنی دابه شكردنی موچ��ه ، ئه م��ه ش وه ك ئاماژه یه ك بۆ ئه و په رله مانتاران��ه ی ناوبه ناو ب��اس له واده ی دابه شكردنی موچه ی فه رمانبه ران ده كه ن.

ئه و وته یه ی وه زاره تی دارایی له كاتێكدایه كه ژماره یه ك په رله مانت��ار بۆ ده زگاكانی واده ی له ب��اره ی لێ��دوان راگه یان��دن دابه شكردنی موچه ی مانگانه ی فه رمانبه ران ده ده ن، ئه م��ه ش ناڕه زای��ی موچه خۆران و

خه ڵكی لێكه وتوه ته وه .له گ��ه ڵ س��ه رهه ڵدانی قه یران��ی دارایی له هه رێم��ی كوردس��تان و به هۆی كێش��ه داراییه كانی نێ��وان هه ولێرو به غدا، ماوه ی زیاتر له س��اڵ و نیوێكه بابه تی موچه بوه ته گه رمترین هه واڵ و جێی بایه خی هاواڵتیان ،

به تایبه ت فه رمانبه ران.به رپرس��انی خۆیش��یانه وه له الی��ه ن وه زاره تی دارای��ی ئه گه رچی ره تیانكرده وه لێدوان له س��ه ر وته ی ئ��ه و په رله مانتارانه ب��ده ن، به اڵم جه خ��ت له وه ده كه نه وه هه ر وه زاره تی به موچه ، په یوه س��ت بابه تێكی

دارایی لێی به رپرسه .له وباره ی��ه وه ئه حم��ه د عه بدولڕه ح��ان وته بێژو لێپرس��راوی راگه یاندنی وه زاره تی دارای��ی و ئابوری به ئاوێنه ی راگه یاند "ئێمه به رپرس��ین له راگه یاندن��ی دابه ش��كردنی موچه ی فه رمانبه ران و مانگانه به خشته یه ك

ده ینێرین بۆ راگه یاندنه كان".

ه��اوكات په رله مانتارێك پێیوانییه ئه وه كاری په رله مانت��اران بێت لێدوان له س��ه ر دابه ش��كردنی موچه ب��ده ن، له وباره یه وه قاره م��ان ق��ادر فه تاح س��ه رۆكی لیژنه ی كاروباری په رله مان له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه وتی "نه خێر ئه وه كاری په رله مانتار نییه و ده س��ه اڵتێكی له كاروباری ده س��توه ردانه ت��ر كه ده س��ه اڵتی جێبه جێكردنه و به هیچ ش��ێوه یه ك په رله مانتار بۆی نییه باس��ی

واده ی دابه شكردنی موچه بكات".به وت��ه ی س��ه رۆكی لیژن��ه ی كاروباری په رله م��ان، ئه ندام په رله م��ان بۆی هه یه لێپێچینه وه له وه بكات بۆچی موچه نییه و بۆچی موچ��ه نادرێت، ب��ه اڵم له هه ندێك حاڵه تی تایبه تدا وه كو ئه وه ی له شه ڕداین و دۆخی ژیانی پێش��مه رگه خراپه ، ده كرێت قس��ه له سه ر موچه ی پێشمه رگه بكات یان بڕیار ده ركردن له په رله مان بۆ ئه وه ی موچه ی

وه زاره تی پێش��مه رگه ی��ان ناوخۆ له پێش وه زاره ته كانی تره وه دابه شبكرێت".

قاره مان قادر ئاماژه ی به وه ش��كرد له و بابه تانه به والوه ، په رله مانتار هه ر قسه یه ك له س��ه ر كات و واده ی دابه ش��كردنی موچه

بكات كاری ئه و نییه .له ب��اره ی ئ��ه وه ی ئای��ا له په رله مان��ی كوردس��تان هیچ بڕیارێك هه یه كه لێدوان له ئه ندام په رله مان قه ده غه بكات له س��ه ر لیژنه ی س��ه رۆكی موچه ؟ دابه ش��كردنی كاروباری په رله مان ده ڵێت "بنه مایه ك هه یه دابه ش��كردنی حكومه ت و له به ڕێوه به ردنی یاسادانان و له جێبه جێكردن و ده سه اڵته كان دادوه ریی، ك��ه تێیدا هاوس��ه نگیی هه یه له نێوان ئه و ده سه اڵتانه داو هه ر ده سه اڵتێك

كاری خۆی هه یه ".وتیش��ی "به پێی ئه و بنه مایه ئێمه وه كو ده سه اڵتی یاسادانان مافی ده ستوه ردانمان

نییه له كاروباری ده سه اڵتی جێبه جێكردن، چونكه ئێم��ه ته نها مافی چاودێریكردنمان هه ی��ه و له كوێ پێویس��ت ب��كات ره خنه له ك��وێ بگری��ن و ئ��ه وان له كاره كان��ی گه نده ڵی هه بێت و ده سه اڵتی جێبه جێكردن به جێبه جێكردنی یاس��او ئه ركه كانی خۆی هه ڵنه س��تێت، بۆمان هه یه لێپێچینه وه یان له گه ڵ��دا بكه ی��ن و بانگهێش��تی وه زی��رو س��ه رۆك وه زیران بكه ین، هه تاوه كو ئه گه ر

لێسه ندنه وه ی متمانه ش بێت لێیان".ئه و په رله مانتاره ره خنه له و په رله مانتارانه ده گرێت كه لێ��دوان له وباره یه وه ده ده ن و ده ڵێت "به ڕاس��تی ئه مه كارێكه خۆیش��م هه س��تی پێده كه م و له م ماوه یه دا چه ندین جار چه ندین په رله مانتار قس��ه یان له سه ر ئ��ه وه كردوه له م مانگ��ه دا موچه یه ك یان سێ موچه ده درێت یاخود هه فته ی داهاتو

دابه شده كرێت".

له س��ه ر لێدوانیان په رله مانتارانه ی ئه و زۆربه ی��ان داوه ، موچ��ه دابه ش��كردنی له لیژنه كان��ی دارای��ی و ن��ه وت و س��امانه سروش��تییه كاندا بون، ب��ه اڵم په رله مانتار له لیژنه ی دارایی و كاروباری ئابوری ساڵه ح فه قێ محه مه د بۆ ئاوێن��ه رونیكرده وه كه ئ��ه و بابه ت��ه ده كه وێته س��ه ر خودی ئه و په رله مانتاره ئایا قس��ه له سه ر ئه و بابه ته

ده كات یان نا، ده توانێت ره تی بكاته وه .ساڵه ح فه قێ نمونه ی خۆی ده هێنێته وه و ده ڵێ��ت "زۆر له راگه یاندنه كان په یوه ندیان پێوه ك��ردوم قس��ه له س��ه ر كات و واده ی دابه ش��كردنی موچه بك��ه م، وتومه ئه وه كاری حكوم��ه ت و وه زاره ت��ی داراییه نه ك من، چونكه له راستیدا ئه و په رله مانتارانه ی له س��ه ر ئه و بابه ته قس��ه ده ك��ه ن، ته نها قس��ه ی ئاش��تی هه ورامی ده گێڕنه وه ، بۆ نمونه له م ماوه یه دا ئاش��تی هه ورامی وتی

تاوه ك��و مانگی هه ش��ت كارێ��ك ده كه ین موچه دوانه كه وێت و مانگانه له كاتی خۆیدا

دابه شبكرێت".وتیشی "بۆیه ره نگه ئه و براده رانه ی كه قس��ه یان له سه ر موچه كردوه ، هه ر قسه ی ئاش��تی هه وارمییان گواستبێته وه و هیچی

تر ".له باره ی ئ��ه وه ی هیچ یاس��او بڕیارێك هه یه له په رله مان��ه وه لێدوان له په رله مانتار ده رب��اره ی موچ��ه قه ده غه ب��كات، ئه و ئه ندامه ی لیژنه ی دارایی وتی "له ڕاس��تیدا موچه ئه مس��اڵ ب��و به بابه تێك و قس��ه ی حكوم��ه ت ئه گین��ا ده كرێ��ت، له س��ه ر په یوه س��ته به وه ی له كاتی خۆیدا موچه ی فه رمانبه ران دابه ش��بكات، به اڵم به داخه وه وه زاره ت��ی دارایی��ش ده ڵێ��ت ئێمه وه كو س��ندوق واین و ده بێت قس��ه ی وه زاره تی

سامانه سروشتییه كان وه ربگرین".

ئا: ره وا بورهان

ئەندامی سەرکردایەتی پارتی، عه لی عه ونی سەرۆکی پەرلەمان بە"منداڵ"

وەسفدەکات و دەشڵێت ئەو زۆرینەیەی کە 23ی حوزەیران لەپەرلەمان کۆبونەوە

"سەخیفن". میدیاکانی پارتیش باس له وه ده که ن که ئه م خوله ی په رله مان

ته نها بۆ موزایه داتی سیاسی بوه ، له به رامبه ردا سه رجه م فراکسیۆنه

جیاوازه کانی په رله مان به پارتیشه وه ئه و قسانه ی سه رکرده که ی پارتی

ره تده که نه وه و په رله مانتارێکیش ده ڵێت "پێمشه رمه لێدوانه که م له ته نیشت لێدوانی

نه خوێنده وارێکی وه ک عه لی عه ونی دابنرێت".

لەچاوپێکەوتنێکی��دا لەگ��ەڵ کەناڵ��ی کوردستان تیڤی حیزبەکەی، عەلی عەونی سەبارەت بەس��ەرۆکی پەرلەمان دەڵێت " س��ەرۆکی پەرلەمان دەبوایە س��ەرۆکێکی دانیش��تنەکان بتوانێت بێ��ت، میهەن��ی ڕێکبخات، بەڵکو من س��ەیرم لێهات وەک ئەو مندااڵنەبو لەسەر شاشە هوتاف بدات، دەنگی دەلەرزی وەک بڵێیت زۆر خۆش��ە

گۆڵێکی تۆمارکردوە".

گۆڕان: هیچ وه اڵمێکمان بۆ که سێکی نه خوێنده واری له و شێوه یه نییه

ئه ندامی په رله مانی کوردس��تان له سه ر فای��ه ق فراکس��یۆنی گ��ۆڕان بێس��تون له لێدوانێکی تایبه تدا بۆ ئاوێنه رایگه یاند "

نازانم ناوبردن به سه خیف و منداڵ ئه وه چۆن بیرکردنه وه یه که ، ناوبردنی 57 په رله مانتار به سسه خیف که نوێنه ری ملێۆنێک زیاتری خه ڵکی کورستانن، وه ک ئه وه وایه ملیۆنێک خه ڵکی کوردستان بڵێیت سه خیف ئه وه چ نه خوێنده وارییه که ، پێم شه رمه وه اڵمه که م به ته نیشت قسه ی که سێکی له و شێوه یه وه

دابنرێت".ئ��ه و ئه ن��دام په رله مانه ئام��اژه به وه ده کات ک��ه ئه ولێدوانه خزم��ه ت به دۆخی هه رێم ناکات و فایه ق ده ڵێت "ئه و لێدوانانه لێدوانی بازاڕی��ن و خه ڵکی ناوبازاڕیش به و شێوه یه قسه ناکات، به داخه وه حیزبه کان خه ڵکی له و شێوه یه یان تێدایه بۆیه دۆخی

کورد به و شێوه یه یه ".

یه کێتی : عه لی عه ونی ئه قڵی فراکسیۆنی پارتیه بۆیه ناکاراترین فراکسیۆنن

زان��ا عه بدولره حمان ئه ندامی په رله مانی کوردستان له سه ر لیس��تی یه کێتی، باس له وه ده کات که فراکسیۆنی پارتی ناکاراترین فراکس��ۆنی په رله مان��ه و ده ڵێ��ت به هۆی ئه وه وه یه ئێستا سه رکرده کانی ئه و حیزبه به ناچاری قسه ده که ن، ئه و ده ڵێت "هه رچی پارتی له سه ر په رله مان ڕاسته ، چونکه 38 په له مانت��اری هه یه ، نه ک ه��ه ر پڕۆژه یان نه بوه ، ناکاراترین ئه ندامی په رله مان بون، ئاگادارین پارتی سه رقاڵی ئه وه یه به شێک بگۆڕێت چونکه په رله مانه کان��ی له ئه ندام پارتی به ده س��تیانه وه ، خ��واردوه گیری له په رله م��ان بێئومێد بوه ، بۆیه ئاس��اییه

که س��ێکی وه ک عه ل��ی عه ون��ی ئه قڵ��ی فراکسۆنه که یه ، بۆیه من دڵم بۆ ئه و حیزبه ده سوتێت چونکه خه ڵکی نه خوێنه واری له و شێوه یه قس��ه ده که ن، بۆیه کادیره کانیان جۆرێک له هێس��تریایان بۆ دروس��ت بوه ک��ه چی به ده میاندا بێ��ت ده یڵێن که ناڵی پارتیش مینبه ر بۆ ئه وکه سانه ده کاته وه ".

پارتی: له گه ڵ ئه وشێوازه ده ربڕینه ی عه لی عه ونی نین

ئه ندامی فراکسیۆنی پارتی له په رله مانی کوردستان، فرس��ه ت سۆفی له لێدوانێکیدا بۆ ئاوێنه رایگه یاند که له گه ڵ ئه و ش��ێوازه ده ربڕین��ه دا نیه و ده ڵێ��ت " ئاگاداری ئه و لێدوانه نی��م ب��ه اڵم له گه ڵ ئه و ش��ێوازه

قسه کردنه دا نیم، ئێمه کاتی خۆی قسه ی خۆم��ان کرد و پێم��ان واب��و ده بێت ئه و کۆبونه وه یه به س��ازان بکرێت پێموایه ئه و

جۆره قسانه خزمه ت به م دۆخه ناکه ن".فرسه ت س��ۆفی ئاماژه ی بۆ ئه وه شکرد که خه ڵکی کوردس��تان له گه ڵ ئه و جۆره ده ربڕینانه دا نییه و وتی "ئه و جۆره قسانه له الیه ن خه ڵکی کوردستانه وه ره تده کرێنه وه ئیتر گۆڕان بیکات پارتی و یه کێتی بیکه ن، ئه و قس��انه زیان به و دۆخه ده گه یه نن که ئێستا الیه نه کان ده یانه وێت سازان بکه ن".

کۆمه ڵ: ئه و قسا نه خستنی ده مامکی دیموکراسیانه

س��ۆران عوم��ه ر، ئه ندام��ی په رله مانی

کۆمه ڵ باس له وه ده کات که ئه وکه س��ه ی ئه و قس��انه ده کات ب��اوه ڕی به تاکڕه وی هه ی��ه و باوه ڕی به یاس��ا نییه ، ئه و ده ڵێت "پێم وایه بۆ كه ناڵێك كه ئۆرگانی فه رمی حزبێك بێت و كه سی له م جۆره بدوێنێ كه ب��ه 23ی حوزه یران ده ڵێ��ت زۆرینه یه كی سه خیفیان پێكهێنا، س��ه لمێنه ری ئه وه یه كه 23ی حوزه یران ئه وانی توش��ی شۆك كردوه ك��ه باوه ڕیان به تاك��ڕه وی هه یه و بڕوای��ان به یاس��ا نیه و ئااڵون به ش��تێكدا

ناویان ناوه سازان!"سۆران پێشی وایه قسه کانی عه لی عه ونی س��ه لمێنه ری ماهیه ت��ی خۆیه تی و ده ڵێت "ئه وه خس��تنی ئه و ده مامکه دیموکراسیه

بو که کردبویانه سه ریان".

"ئه و په رله مانتارانه ی لێدوان له سه ر موچه ده ده ن ته نها قسه ی ئاشتی هه ورامی ده گوازنه وه "

په رله مانتاران به پارتیشه وه لێدوانه که ی عه لی عه ونی ڕه تده که نه وه

به هیچ شێوه یه ك په رله مانتار بۆی

نییه باسی واده ی دابه شكردنی موچه بكات، ئه وه كاری په رله مانتار نییه و

ده ستوه ردانه له كاروباری

ده سه اڵتێكی تر كه ده سه اڵتی جێبه جێكردنه

کۆبونه وه یه کی په رله مان

په رله مانتارێک: پێمشه رمه لێدوانه که م

له ته نیشت لێدوانی نه خوێنده وارێکی

وه ک عه لی عه ونی دابنرێت عه لی عه ونی یوسف محه مه د

[email protected]

پریماك��ۆڤ پی��اوی ئه ركه گران و له رۆژهه اڵتی روس��یا قورس��ه كانی ده ره وه و وه زی��ری ناوه ڕاس��ت، س��ه رۆكی په رله م��ان و به ڕێوه به ری به شی ده ره وه ی ده زگای هه واڵگری و ناوداری سیاسه تمه داری ئه كادیمیا و روسیا، له ته مه نی 86 ساڵیدا كۆچی دوای��ی كرد، ئ��ه و رۆڵێكی گه وره ی مس��ته فا له لێكنزیككردن��ه وه ی بارزانی و سه دام حسێن و گه یشتنیان ئ��ازاری 11ی به رێككه وتننام��ه ی

1970دا بینی .

م��ه كس��یمۆڤێتیچ یه فگین��ی پریماكۆڤ،، ژیانی منداڵی له پایته ختی ئۆكرانیا "كیڤ"وه ده س��تپێده كات و مێردمن��داڵ ده بێت كه له گه ڵ دایكی پایته خت��ی ته بلیس��ی روده كات��ه جۆرجیا و دوای ته واوكردنی خوێندنی ئاماده ییش ده چێته باكۆی پایته ختی خوێندن به مه به س��تی ئازه ربایجان له كۆلیژی ده ریاوانی . گه ڕان و گه شتی به رده وام خولیای ئه وه له پریماكۆڤدا ده چێنێت زیات��ر جیهانی رۆژهه اڵت بناس��ێت، بۆ ئه و مه به سته كاتێك

كه س��اڵی 1948 ده چێته مۆسكۆ، به ش��ی عه ره ب��ی هه ڵده بژێرێت بۆ خوێندن له په یمانگای رۆژهه اڵتناسی . دوای ئه وه ش له په یمانگای خوێندنی بااڵ، بۆ ماوه ی 3 ساڵ به شی ئابوری زانس��تییه كه ی نامه ده خوێنێ��ت و بیانیه كان كۆمپانیا "چاالكی له سه ر

له نیمچه دورگه ی عه ره بی " ده بێت.

به س��ه ربردنی دوای پریماك��ۆڤ له به شی عه ره بی كاركردن ماوه یه ك رادیۆی روس��یا، له ده ی��ه ی 1960دا وه ك په یامنێ��ری رۆژنامه ی "پراڤدا" به غ��دا و دیمه ش��ق و له قاهی��ره و وه ك به ڕێوه ب��ه ری ئاژانس��ی تاس زانینی ده كات. چاالك��ی له به یروت زمانی عه ره بی ئاس��انكاری ئه وه بۆ پریماك��ۆڤ ده كات ك��ه له نزیكه وه عه ره ب سیاس��ه تمه دارانی گ��ه وره بناس��ێت و ته نه��ا رۆژنامه نوس��ێك نه بێت له ناوچه یه كی پڕ له كێشه و نێو روداوی گه رمی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا، به ڵكو ده بێته پیاوی ئه ركه گه وره و گرنگترینیان ك��ه قورس��ه كانیش، نێوانگ��ری نێ��وان س��ه ركردایه تی

كوردو حكومه تی عێراق ده بێت و ئه م هه واڵنه ش سه ره نجام رێككه وتننامه ی

11ی ئازاری لێده كه وێته وه .پریماكۆڤ دوای 15 ساڵ كاركردن رادی��ۆو ب��ۆ رۆژنامه ن��وس وه ك ئاژانسی حزبی شیوعی ته له فزیۆن و له كۆتایی ده یه ی یه كێتی سۆڤیه ت، 1970دا ده بێته ئه ندامی ئه كادیمیای زانس��تی یه كێتی س��ۆڤیه ت و ساڵی 1989 به بون��ه س��ه رۆكی په رله مان "س��ۆڤیه تی ب��ااڵ" ده چێت��ه ریزی یه كێتی سیاسه تمه دارانی پێشه وه ی سۆڤیه ت و رۆڵێكی گرنگ له سیاسه تی پرۆستریكاو گالسنۆستی گورباچۆڤدا

ده بینێت.سااڵنی 1990 و 1991، له سه روه ختی داگیر كردنی كوه یت له الیه ن سوپای رژێمی ئه وكاتی عێراقه وه ، گورپاچۆڤ بۆ رێگرتن له هه ڵگیرس��انی ش��ه ڕ و بیابان"، "گه رده لول��ی هه ڵكردن��ی پریماكۆڤ وه ك نوێن��ه ری تایبه تی خۆی ده نرێ��ت بۆ به غدا. س��ه دام بیانیه كاندا له نێو دیبلۆماسه حسێن زیاتر له هه ر كه سێكی تر پریماكۆڤی ده ناس��ی و متمان��ه ی پێده كرد، كه

هاتنه س��ه ركاری له س��اته وه ختی له س��اڵی له عێراق به عس��یه كانه وه 1968دا، ناس��یویه تی و په یوه ن��دی

دۆستانه ی له گه ڵ هه بوه .یه كێت��ی هه ره س��هێنانی دوای س��ۆڤیه ت، هه رچه ن��ده پریماكۆڤ به اڵم داده نرا، گۆرپاچۆڤ له به ره ی یه لتسین یه كێك له و كه سه ده گمانانه ی كه له ستافه كه یدا هێشتییه وه و ئه ركه ق��ورس و گرنگه كانی پێس��پارد له و س��ه رده می په ڕینه وه یه دا له یه كێتی فیدراسیۆنی روسیا، بۆ سۆڤیه ته وه پریماكۆڤ بو، ك��ه بۆ ماوه ی پێنج س��اڵ ئه ركی به ڕێوه بردنی به ش��ی ده ره وه ی ئیس��تیخباراتی روس��یای پێده سپێردرێت، ساڵی 1996 ده بێته وه زیری ده ره وه ی روسیاو ساڵی 1998 ده بێته س��ه رۆك وه زیری ئه و واڵته . ئه و ك��ه ده وڵه تمه دارێك��ی كارامه و به توانا ب��و، به هۆی په یوه ندی چڕ و هه واڵگری ، ده زگای له گه ڵ پڕییه وه له س��ایه ی به دمه س��تی یه لتسیندا، تا بو، راس��ته قینه ده س��ه اڵتداری

گه یشتنی پۆتین به ده سه اڵت. "پوتین" به سودوه رگرتن له ئه زمون و

له گۆڕه پانی پریماكۆڤ ش��اره زایی زۆرجار نێوده وڵه تییه كاندا، مه سه له وه ك نوێنه ری تایبه تی روسیا ئه ركه قورس��ه كانی له عێ��راق و رۆژهه اڵتی هه میشه پێده س��پارد و ناوه ڕاس��ت گۆڕانكاریی��ه ده رب��اره ی راوێ��ژی

نێوده وڵه تییه كان پێده كرد.پریماك��ۆڤ، كه س��ه ری له كاری موخاب��ه رات و دااڵن��ه تاریكه كان��ی سیاس��ه تی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس��ت و ل��ه دوا روس��یادا س��پی كردب��و، ویس��تگه ی ژیانییدا له نێوان سااڵنی 2003 تا 2011 ده بێته سه رۆكی ژوری

بازرگانی و پیشه سازی روسیا. پریماكۆڤ وه ك سیاسه تمه دارێكی پراگمات��ی و كارامه و لێ��زان له گه مه به پێ��ی ب��ه رده وام سیاس��یه كان، جی��اوازی كات و ش��وێن كۆمه ڵێك لێدوان��ی دژ به یه ك��ی راده گه یاند، به تایب��ه ت س��ه باره ت به كێش��ه ی ك��ورد، كاتێ��ك كه ئ��ه و له پێگه ی بڕیاردانی سیاس��یدا ب��و، به رده وام خۆی به دۆس��تی س��ه دام ده زانی و پێیوابو مه سه له ی ئه نفال و هه ڵه بجه

مه سه له یه كی ناوخۆیین.

پریماكۆڤ له كتێبی "ش��یته ڵكاری كێش��ه ی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس��ت"دا ك��ه له ناوه ڕاس��تی ده ی��ه ی 1970 باڵویده كات��ه وه ، خ��راپ داده به زێته سه ر شۆڕشی ئه یلول و سه ركردایه تی كورد به گوێ له مس��تی ئیمپریالیزم و ئیس��رائیل وه س��ف ده كاو به وه ش ب��ۆ ه��ه وڵ ده كات تۆمه تب��اری س��ه ربازی و توان��ای الوازكردن��ی ده دات. جیابون��ه وه ی كوردس��تان له كتێب��ی "رۆژهه التی ناوه ڕاس��ت، راگه یاندراو و ش��اراوه "دا، ره خنه ی توند له داگیركردن��ی عێراق له الیه ن ئه مه ریكاوه ده گرێت و ئه وه شی به الوه كاره س��اته كه ئ��ه و روداوه زه مینه ب��ۆ پارچ��ه پارچه بون��ی عێراق و ده وڵه تێكی فیدرال��ی و دامه زراندنی كوردی خۆش كردوه كه له سه رده می

سه دامدا ده رفه تی ئه وه یان نه بو. به اڵم كاتێك كه ساڵی 2008 سه رۆكی ژووره بازرگانی و پیشه س��ازییه كانی روس��یا ب��و، له س��ه ردانێكیدا ب��ۆ "پێویس��ته رایگه یاند كوردس��تان كه ركوك بگه ڕێته وه بۆ سه ر هه رێمی

كوردستان".

پریماكۆفروسییه كی شاره زای عێراق

پرۆفایل

7 (486( سێشه ممه 2015/7/7 عێراق


ده ستله كاركێشانه وه ی بابه كر زێباری وه ك سوپاساالری عێراق به كۆمه ڵێك

گومان و مشتومڕ ده وردراوه ، ئه و پاش نزیكه ی 12 ساڵ له خزمه تكردنی سوپای عێراق، پاداشتی ئه وه بو كه له گه ڵ هاتنی سه رۆك وه زیرانی نوێی

عێراق، فه رمانی خانه نیشینكردنی ناچاری بۆ ده ركرا، بابه كر بۆخۆی و كه سه نزیكه كانی باس له وه ده كه ن

ئه و هه نگاوه ئاره زومه ندانه بوه ، به اڵم له ده ره وه ی ئه م ده نگانه ، شتی دیكه

ده بیسترێت.

ئه و پیاوه ، بااڵ مام ناوه ندو كه مدوه ، كاتێك چوه به غدا بۆ خزمه تی سه ربازیی تاڵی سپی نه كه وتبوه سه ری ، به اڵم پاش 45 ساڵ خزمه ت، ئه و به دڵی شكاوه وه به غدای به جێهێشت، چونكه وه ك چۆن دابه شكاریی سیاسیی ، پۆستی سه رۆكی ئه ركانی سوپای عێراقی له ساڵی 2003 وه رگرت، هه ر پاڵنه ری سیاس��یش بوه هۆی ده ستله كاركێشانه وه ی ، ئه گه رچی بۆخۆی ئه مه ی كۆتایی ره تده كاته وه .

س��ه ره تای ئ��ه م مانگه ، ب��ۆ جاری خانه نیش��ینكردنی فه رمان��ی دوه م زێب��اری له الی��ه ن حه ی��ده ر عه بادی به اڵم ده رك��را، وه زیرانه وه س��ه رۆك ئه مجاره ناوب��راو بابه ته كه ی قبوڵكردو به یه كجاریی ماڵئاوایی له به غدا ده كات، ئه م هه واڵه هه ندێك گومانی له شێوه ی ده نگ��ۆو هه ندێك ره خنه ش��ی به دوای

خۆیدا هێنا.

باڵوبونه وه ی له ده نگ��ۆكان، یه كێك به ڵگه نامه یه ك��ه كه پێگه ی ئه لكترۆنی ویكیلیكس له خه زان��ی به ڵگه نامه كانی س��عودیه وه ده ره وه ی وه زاره ت��ی دزه ی پێك��ردوه و وه ك چۆن زۆرینه ی سیاس��ییه كان به ش��ی خۆیان له تانه و ته ش��ه ر به م هۆیه وه به ركه وت، بابه كر زێباری��ش له دواین س��اته كانی ژیانی س��ه ربازییدا، پریش��كی ئه م س��ایته جیهانی��ه ی به رك��ه وت. به پێی یه كێك بابه كر دزه پێك��راوه كان، له به ڵگه نامه زێباری رۆڵ��ی نامه ب��ه رو هه واڵده ری

بینیوه له نێوان ویالیه ته یه كگرتوه كانی ئه مریكا و ئێراندا و نوسراوه كه ش له 20ی

حوزه یراندا باڵوكراوه ته وه .

زێب��اری كه پله كه ی فه ریقی یه كه م و دوه م گ��ه وره به رپرس��ی س��ه ربازییه به ر عێ��راق، به رگ��ری له وه زاره ت��ی ره خن��ه ی هه ندێك له نه یاره كانی كه وت یه كێك عێراقیش. ده ره وه ی له ناوخۆو له وانه حه ن��ان فه تالوی ، په رله مانتاری عێراقه كه به وه ناس��راوه هه میش��ه ی بۆچونی ئاگراوی به رامبه ر سیاس��ه ت و رۆڵی سه ركرده سیاسییه كوردییه كان ده دات، ئ��ه و به توانج��ه وه له په یج��ی خۆی له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یس��بوك نوس��یویه تی ، "رومێل��ی عێراقیم��ان له ده س��ت دا"، وه ك ئاماژه ی��ه ك ب��ۆ

ئارڤی��ن رومێلی س��ه ركرده ی ئه ڵمانی كه به پالن��ه به هێزه س��ه ربازییه كانی ناسرابو له كاتی جه نگدا. پاشان ده ڵێت "مانه وه ی بابه كر زێاری یاخود رۆیشتنی

چی له بارودۆخه كه ده گۆڕێت؟"ده ستله ك��اركێش��انه وه ی بابه ت��ی زێب��اری ، ش��تێكی نوێ نی��ه ، به ڵكو ده گه ڕێت��ه وه ب��ۆ مانگ��ی تش��رینی دوه می س��اڵی رابردو كاتێك حه یده ر عه ب��ادی س��ه رك وه زیران��ی عێ��راق بڕیاری دورخستنه وه ی 26 فه رمانده ی س��ه ربازیی له پۆس��ته كانیان ده ركرد و 10 فه رمان��ده ی دیك��ه ی خانه نش��ین كردو 18 كه س��ی دیكه ی له پۆس��ته جیاجیاكان��ی وه زاره تی به رگریی دانا، كه بابه ك��ر زێباری یه كێك بو له وانه ی ب��ه ر بڕیاره كه كه وت. ب��ه اڵم به هۆی

هێزه كوردیی��ه كان و الیه نی فش��اری ئه مریكیه وه بڕیاری دورخس��تنه وه كه ی

زێباری دواخرا. هه واڵ��ی س��ه رچاوه یه كی چه ن��د كوردیش له و سه روبه نده دا باسیان له وه كرد كه زێباری ل��ه و بڕیاره ی عه بادی نیگه ران بوه و دژی چۆنیه تی ده ركردنی بڕیاره كه ب��وه كه پاش ماوه یه كی زۆر ناچاربكرێت س��ه بازیی ، له خزمه ت��ی خۆی خانه نش��ین بكات، بۆیه ناوبراو په یوه ندی به مه س��عود بارزانی كردوه و

داوایلێكردوه ده ستتێوه ردان بكات.

شاخه وان عه بدواڵ، په رله مانتاری كورد له لیژنه ی ئاسایش و به رگریی په رله مانی عێراق به ئاوێن��ه ی راگه یاند، "هۆكاری ده ستله كاركێشانه وه كه ی بابه كر ئه وه یه

ماوه یه ك��ی زۆره له به غدایه و بێزاربوه ، حه زیكردوه كه سێكی دیكه بێت خزمه ت

بكات له و پۆسته دا".

داواكاری ش��اخه وان، به وت��ه ی بابه ك��ر ده ستله كاركێش��انه وه كه ی له مانگی تش��رینی دوه می ساڵی 2014 بوه ، پاش��ان له مانگی ئازاری ئه مساڵ "ئێم��ه وه كو ك��ورد داوام��ان لێكرد له پۆسته كه یدا بمێنێته وه ، دواجار مانگی رابردو وتی من وازده هێنم و له رۆژی 1ی ته مموزی ئه مساڵ فه رمانه كه ی ده رچو،

له سه ر داوای خۆی ".ویكیلیكس و نوس��راوه كه ی له باره ی رۆڵی نامه به ریی نێوان ئه مریكاو ئێران، په رله مانتاره ك��ه ك��ه س��ه ر به پارتی دیموكراتی كوردستانیش��ه ، وتی "ئه و

كابرایه كه تاقه تی ئه و شتانه ی نیه ، ئه و به ڵگه نامانه ت��ازه باڵوبونه ته وه ، به اڵم هه ردو داواكارییه ك��ه ی بابه كر زێباری ب��ۆ وازهێنان، یه كیان هی مانگی 11ی س��اڵی رابردوه و ئه وه ی تریان مانگی

حوزه یرانی ئه مساڵه ".ئاماژه یان دیك��ه الیه نی هه ندێ��ك به وه كردوه ك��ه بارزانی نیگه ران بوه بۆیه زێباری ، رابردوی له هه ڵوێس��تی ئه مجاره گڵۆپی سه وزی بۆ له كارالدانی ده ڵێت: ش��اخه وان به اڵم هه ڵكردوه ، "به هیچ ش��ێوه یه ك بارزان��ی نیگه ران نی��ه و داوامان له ویش ك��رد كه رۆڵی خۆی ببینێت له وه ی كه داوا له بابه كر بكات هیچ نه بێت بۆ ماوه ی یه ك ساڵی دیكه بمێنێته وه ، ب��ه اڵم پاش ئه وه ی بارزانی قس��ه ی له گه ڵ ك��ردوه ، ئه و

سوربوه له سه ر وازهێنانه كه ی ".به پێی وته ی ئ��ه و په رله مانتاره كه له م رۆژانه دا قس��ه ی له گ��ه ڵ بابه كر له هه رێم��ی لێك��رد داوای ك��ردوه و كوردس��تان یارمه تی هێزی پێشمه رگه ئه زمونێكی زۆر "به وپێی��ه ی ب��دات، باش��ی هه یه ، به اڵم ئ��ه و وتی به هۆی ته مه ن��ه وه تاقه ت��ی ئ��ه وه م نه ماوه ، به اڵم ئه وه نده ی له سه رم بێت خزمه ت به پێش��مه رگه ده ك��ه م وه ك الیه ن��ی له وێ مامۆستایه ك یاخود راوێژكاریی

وانه بڵێمه وه ئاماده ییم تێدایه ".

ب��ه اڵم له ب��اره ی ئه وه ی ك��ه ئاخۆ ناوب��راو په یوه ندیك��ردوه به وه زاره تی پێشمه رگه وه بۆ ئه و مه به سته ، جه بار یاوه ر، وته بێژی وه زاره تی پێشمه رگه ی حكومه تی هه رێمی كوردستان به ئاوێنه ی راگه یاند، "هیچ ش��تێكی ره س��میمان

له وباره یه وه پێنه گه یشتوه ".ئێس��تا له جێگه ی بابه ك��ر زێباری ، كوردێك��ی دیكه ی خه ڵك��ی كه ركوك به ناوی فه ری��ق روكنی یه كه م، ئه نوه ر حه مه ئه مین له جێگه ی دانراوه ، له باره ی میكانیزم��ی دانان��ی ئ��ه م فه رمانده س��ه ربازییانه له به غداو له سه ر پشكی كورد، یاوه ر وتی : "له الیه ن وه زاره تی پێش��مه رگه وه ده بێ��ت و به ره زامه ندی ئه نجومه نی وه زیران و پاشان پێویستی هه رێم س��ه رۆكایه تی به موافه قه ت��ی

ده بێت".

بۆچی ده ستی له كاركێشایه وه ؟بابه كر زێباری، ئه و جه نه راڵه ی سه ری ره شی له به غدا سپی كرد

� ساڵی 1970 ئه كادیمیای سه ربازیی رۆسته میه ی له به غدا ته واوكردوه .

تا س��اڵی 1973 له به غ��دا خزمه تی سه ربازیی كردوه .

په یوه ن��دی 1974 له س��اڵی �به شۆڕشه كه ی مه ال مسته فا بارزانیه وه

كردوه .� دوای هه ره سی ش��ۆڕش، زێباری و خێزانه ك��ه ی داوای په نابه ری له ئێران

ده كه ن و له كه ره ج نیشته جێ ده بن.� س��اڵی 1979 ده گه ڕێته وه عێراق و له ن��او هێزه كان��ی پارتی��دا پل��ه ی

سه ربازیی بااڵی پێده درێت.� س��اڵی 1989 ده بێت��ه ئه ندام��ی پارتی س��ه ركردایه تی ئه نجومه ن��ی

دیموكراتی كوردستان� س��اڵی 1991 ده بێت��ه فه رمانده ی سه ربازیی ناوچه كانی موسڵ و دهۆك.� س��اڵی 2003 وه ك یارمه تیده رێكی هه بو رۆڵی هاوپه یمان��ان هێزه كانی هه رێم��ی س��نوری له ش��ه ڕه كانی

كوردستان.وه ك ،2015 ت��ا 2003 ل��ه دوای �س��ه رۆك ئه ركان��ی س��وپای عێراق

له به غدا خزمه تیكردوه .

بابه کر زێباری

بابه كر زێباری

هۆكاری ده ست له كاركێشانه وه كه ی

بابه كر ئه وه یه ماوه یه كی زۆره

له به غدایه و بێزاربوه ، حه زیكردوه كه سێكی

دیكه بێت خزمه ت بكات له و پۆسته دا

ئابوری(486( سێشه ممه 2015/7/7 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: شیروان شه ریف

راده ستكردنی بڕێكی كه می نه وت به ناوه ند و فرۆشتنی پشكی گه وره ی

نه وتی به رهه مهێنراو له الیه ن هه رێمه وه وا نیشانی ده دات كه رێكه وتنه نیوه ناچڵه كه ی نێوان

هه رێم و ناوه ند پاش شه ش مانگ له كۆتاییه كه ی نزیك ببێته وه ، به اڵم

سه رچاوه یه كی وه زاره تی سامانه سروشتیه كان ده ڵێت، هه رێم نیازی

پچڕاندنی په یوه ندییه كانی له گه ڵ به غدا نیه .

دواجار پێده چێت حكومه تی هه رێم ڕو له بژارده ی دوه م و فرۆشتنی راسته وخۆی نه وت ب��كات پاش ئ��ه وه ی له نیوه ی یه كه می ئه مس��اڵدا ئه و چاوه ڕوانییه ی له به غدا هه یبو سه باره ت به ناردنی بڕی پێویستی بودجه به بنبه ست گه یشت.

س��ه ره تای مانگی حوزه یرانی رابردو نێچیرڤان بارزانی ، سه رۆكی حكومه تی له كۆبونه وه یه كیدا كوردستان هه رێمی له گه ڵ ئه ندامانی ئه نجومه نی پارێزگای دهۆك رایگه یان��د، حكومه تی هه رێمی كێش��ه كانی خوازی��اره كوردس��تان ب��واری نه وت له گه ڵ به غ��دا له رێگه ی لێكتێگه یشتنه وه چاره سه ربكات، به اڵم ئه گ��ه ر عێراق پابه ن��دی رێكه وتنه كه نه بو و شایس��ته داراییه كانی هه رێمی كوردس��تانی وه ك پێویس��ته نه نارد، چه ن��د رێگایه كی یاس��ایی له به رده م هه رێمدایه كه گرنگترینیان فرۆش��تنی

نه وته به شێوه ی راسته وخۆ.به پێ��ی ئ��ه و راپۆرت��ه ش ك��ه له 2ی ئ��ه م مانگ��ه )ته م��وز( له الیه ن وه زاره تی س��امانه سروش��تیه كانه وه س��ه باره ت ب��ه ورده كاری هه ن��ارده ی نه وت له الیه ن هه رێم��ه وه باڵوكرایه وه به رونی ئه وه ده رده كه وێت كه هه ولێر هه نگاوی یه كه می به ره و ئه و بژارده یه ده س��تپێكردوه كاتێ��ك زۆرترین بڕه ب��ۆ خۆی و هه نارده ك��راوی نه وت��ی كه مترین بڕیش��ی به ب��ه راورد به پێنج مانگ��ی رابردو راده س��تی كۆمپانیای نیش��تیمانی ب��ۆ به بازاڕكردنی نه وتی

عێراق )سۆمۆ( كردوه .له راپۆرته ك��ه دا ئ��ه وه ی وه ك رونكراوه ته وه ل��ه و مانگه دا حكومه تی هه رێم 17 ملی��ۆن و 130 هه زار و 639 به رمی��ل نه وت��ی هه نارده ك��ردوه كه تێك��رای رۆژانه ی ده كاته 571 هه زار و 21 به رمیل��ی له رێگ��ه ی هێڵی بۆری به نده ری هه ن��ارده ی كوردس��تانه وه جیهان��ی توركی كردوه ، به اڵم له و بڕه

ته نه��ا 4 ملیۆن و 493 ه��ه زار و 334 به رمیلی به تێكڕای رۆژانه ی 149 هه زار و 778 به رمی��ل راده س��تی كۆمپانیای

سۆمۆ كردوه .به پێ��ی له كاتێكدای��ه ئه م��ه ش نێ��وان نه وت-بودج��ه ی رێكه وتن��ی هه ولێ��ر و به غدا كه ل��ه 11ی كانونی یه كه می ساڵی رابردو واژۆكراوه ده بێت هه رێم رۆژانه 550 هه زار به رمیل نه وت راده س��تی كۆمپانیای س��ۆمۆ بكات و له به رامبه ریش��دا به غدا مانگانه به شه بودجه ی هه رێم به رێژه ی 17% ره وانه

بكات.ده رب��اره ی هۆكاری گه یش��تنه ئه و بڕی��اره له الیه ن حكومه ت��ی هه رێمی س��ه رچاوه یه ك كوردس��تانه وه سروش��تیه كان س��امانه له وه زاره تی سیاس��ه تی راگه یان��د، به ئاوێن��ه ی حكومه تی هه رێمی كوردستان له 17ی حوزه یرانی رابردو به رونی خرایه ڕو كه تیایدا ئه وه ی دوپاتكرده وه كه هەرێمی خوازیارەو ده یه وێت هەمو كێش��ەكانی لەگ��ەڵ بەغ��دا لەرێ��گای دیال��ۆگ و گفتوگ��ۆو له به ر ڕۆش��ناییی یاس��ای

بودجه چارەس��ەربكات، ئەگەر به غدا پابه ندی��ش نه بێت هەرێ��م ناچارە بۆ دابینكردنی ژی��ان و بژێویی هاواڵتیانی هەرێمی كوردستان، بیر لەگرتنەبەری ڕێگەچ��ارەی دیك��ه ی یاس��ایی ب��ۆ چارەس��ەركردنی قەیران��ی دارای��ی و ئابوری لەهەرێمی كوردستان بكاتەوە.

ده رباره ی ئه وه ی ئایا هه رێم بۆ ئه م مانگه له سه ر هه مان سیاسه ت به رده وام ده بێ��ت ی��ان راده س��تكردنی نه وت به س��ۆمۆ راده گرێت، س��ه رچاوه كه ی سروش��تیه كان س��امانه وه زاره ت��ی بڕیاره ی ئ��ه و رایگه یاند، س��ه ره ڕای له مانگ��ی راب��ردودا گیرایه به ر، به اڵم نی��ازی پچڕاندنی حكومه ت��ی هه رێم

په یوه ندییه كانی له گه ڵ به غدا نیه .نه وت راس��ته وخۆی هه نارده كردنی له الیه ن هه رێمه وه له رابردودا ئه زمونێكی تاڵ به بیر دێنێت��ه وه ، به هۆی ئه وه ی هه م گرتنه ب��ه ری هه نگاوه كه هۆكاری بڕینی به شه بودجه ی هه رێم بو له الیه ن به غ��داوه ، ه��ه م هه نارده كردنیش��ی نه یتوانی پێداویس��تی و خه رجییه كانی به هۆیه وه ماوه ی هه رێم پڕبكات��ه وه و

زیاتر له یه ك ساڵ و پێنج مانگه هه رێم و هاواڵتیه كان��ی به دۆخێك��ی ئاب��وری

دژواردا گوزه ر ده كه ن.ب��ه اڵم ئای��ا له ئێس��تادا ئاس��تی ن��ه وت هه ن��ارده ی به رهه مهێن��ان و گه یشتوه ته ئاستێك كه پێداویستیه كانی ناوخ��ۆی پێ پڕبكرێت��ه وه له كاتێكدا ئه گ��ه ر بڕینی به ش��ه بودجه له الیه ن به غداوه ده ستپێبكاته وه ، سه رچاوه كه ی سروش��تیه كان س��امانه وه زاره ت��ی رایگه یاند، له ئێس��تادا توانای هەناردە لەرێی ت��ۆڕی بۆری نه وت��ی هه رێمی كوردس��تانه وه النی زۆر بریتیە لە650 هه زار به رمیلی رۆژانه . ئه وه ش��ی وت، بەاڵم بەباش��ترکردنی الیەنی تەکنیکی تۆڕی بۆریەکە لەچەند مانگی داهاتودا

هەناردە زیاد دەکات.ده رب��اره ی هۆكاری راده س��تكردنی هه نارده ك��راو له نه وت��ی به ش��ێك به كۆمپانیای سۆمۆ ئه ندامی په رله مانی حه مه س��اڵح عه ل��ی كوردس��تان، به ئاوێنه ی راگه یاند، به ش��ێكی زۆری په یوه ندی به نه وتی كه ركوكه وه هه یه ، چونك��ه تاكه ده روازه یه ك كه بتوانیت

نه وتی ئه و شاره ی لێوه هه نارده بكه یت چونك��ه كوردس��تانه ، بۆرییه كان��ی داعشه وه له الیه ن پێش��و بۆرییه كه ی له ژێر ده سه اڵتی ئه و تێكش��كێنراوه و

رێكخراوه دایه .وتیش��ی ، ئه وه ی هه ستی پێده كرێت ئه وه یه كه ئاراس��ته كه ب��ه ره و ئه وه ده ڕوات هه رێمی كوردستان خۆی نه وتی بفرۆش��ێت، نه وتی كه ركوكیش خۆی

ده بێت رێكه وتنی له باره وه بكرێت.هه نگاوه كه ئای��ا ئه وه ی ده رباره ی ئومێدبه خش��ه یان وه ك هه نگاوه كه ی ئاس��ته نگدایه له ب��ه رده م راب��ردو فرۆش��تن و ل��ه روی به تایبه تی��ش په رله مانتاره ئ��ه و به بازاڕكردن��ه وه ، رایگه یان��د، ل��ه ڕوی به بازاڕكردنه وه ی گرفتی نیه ، چونكه له روی فرۆشتنه وه ن��ه وت ناوه س��تێت و ب��ازاڕی خ��ۆی ده دۆزێته وه ، ته نها ئاس��ته نگ ئه وه یه كه ئه و ناوه نده ی پیایدا تێپه ڕده بێت، ده ب��ێ مس��ۆگه ر بكه ین ك��ه ئه ویش

توركیایه ، له هه مان كاتدا عه لی حه مه س��اڵح ئه وه شی نه شارده وه كه له سیاسه تدا

مس��ۆگه ر و زه مان نیه و وتی "شتێك نیه ن��اوی گره نتی بێ��ت به تایبه ت له نێ��وان په یوه ندییه ك��ه ئه گ��ه ر ده وڵه تێك و هه رێمێكدا بێت، چونكه ئه گ��ه ر له نێ��وان دو ده وڵه تدا بێت ده ش��ێت رێكه وتنێكی تۆكمه بێت و الیه نی نێوده وڵه تی و الیه نی س��ێیه م دادوه ر بێ��ت له نێوان��دا، به اڵم ئێمه وه ك هه رێمێك له گه ڵ ده وڵه تێكداین، ك��ه بزانی��ن ئ��ه وه ش ده ش��بێت تائێس��تا توركیا هی��چ رێگرییه كی

دروستنه كردوه .ئه و به داهاته كه ش��ی س��ه باره ت "له قۆناغ��ی وت��ی په رله مانت��اره پێ موچه ی ده توانرێ��ت یه كه م��دا

دابینبكرێت". له گ��ه ڵ ئه وه ش��دا به پێ��ی وته ی هه یه ئه گه ری ئابوری ش��اره زایانی هه مان دۆخی سه ره تای ساڵی رابردو بكات و كوردس��تان له هه رێم��ی رو به هۆیه وه قه یران��ی دارایی قه باره ی گه وره تر ببێت ئه گه ر كاربه ده ستانی هه رێم به وردیی و شاره زاییانه مامه ڵه

له گه ڵ دۆخه كه نه كه ن.

ئا: شیروان

له ئه گه ری درێژه كێشانی قه یرانی دارایی چاوه ڕوان ده كرێت كێشه ی

كاره با له هه رێمی كوردستان په ره بسێنێت وه ك ئه وه ی وته بێژی وه زاره تی كاره با باسی لێوه ده كات،

ئه و رونیشیده كاته وه ، له ئه ژماركردنی نرخی كاره با له سه ر هاواڵتیان پێوه ری

یه كه به پێی رۆژ له به رچاوده گیرێت.

قه یرانی دارای��ی 17 مانگی رابردوی هه رێم��ی كوردس��تان له دواكه وتن��ی بازاڕ، بازرگان��ی و موچ��ه و الوازبونی خزمه تگوزاری به پڕۆژه كان��ی زیان��ی گه یان��دوه و له ئه گه ری به رده وامیش��ی ده كرێ��ت، په ككه وتن��ی مه ترس��ی به تایبه تی��ش دوای ئ��ه وه ی حكومه ت سیاس��ه تی كه مكردن��ه وه ی خه رجی و

تێچوی وه زاره ته كانی ده ستپێكرد.كه رتی كاره ب��اش ئه گه رچی له چه ند س��اڵی راب��ردودا هیچكات له ئاس��ت خواست و پێداویستی هاواڵتیاندا نه بوه ، ب��ه اڵم پێده چێت به ره و خراپتر هه نگاو بنێ��ت به تایبه تی��ش به ه��ۆی ئه وه ی ه��اوكات له گ��ه ڵ زیادبونی خواس��ت

په ره پێدانی ئه و كه رته به دیناکرێت.

ده رب��اره ی كاریگ��ه ری قه یرانه ك��ه وته بێژی وه زاره ت��ی كاره با، ئه ندازیار یاسین حه س��ه ن به ئاوێنه ی راگه یاند، كاره ب��ا به رهه مهێنان��ی كه رت��ی جگ��ه له ه��ه ردو وێس��تگه ی دوكان و ده ربه ندیخ��ان دراوه به كه رتی تایبه ت و له الیه ن كۆمپانیاكانه وه به ڕێوه ده برێت و هه ر ئه وانیش به رپرسن له به گه ڕخستنی وێس��تگه و كرێی كارمه ند و س��ه رجه م خه رجیی��ه كان و له الی��ه ن حكومه ته وه كاره بایان لێده كڕدرێت، بۆیه له و روه وه

گرفته كه كه متره .وتیشی ، گرفتی ئه و كه رته له وه دایه وه رگرتن��ی موچ��ه ی كارمه نده کانیان دواده كه وێ��ت، ی��ان هه ندێكیان وه ك وێستگه ی باعه درێ كه له ئێستادا چه ند ئاماده نیه یه كه یه كی له كار وه س��تاوه چاككردنه وه ی تیابكات به هۆی ئه وه ی وه ك ئه وان ده ڵێ��ن حكومه ت پاره یان

ناداتێ .ئه و وتیش��ی ، له بواری گواستنه وه ی كاره با و دابه شكردنی قه یرانه كه زۆر زۆر كاریگه ری نه رێنی هه بوه . ئاماژه شیدا، به هۆی ئه وه ی له بواری گواس��تنه وه ی كاره ب��ادا ئێم��ه پێویس��تیمان به وه هه ی��ه س��ااڵنه چه ندی��ن وێس��تگه ی ناوه ندی دروستبكه ین له گه ڵ بنیاتنانی

ژماره یه ك هێڵی گواس��تنه وه له نێوان وێس��تگه كان، به اڵم له ساڵی 2011 كه قۆناغی شه ش��مان خسته پڕۆژه كانی بواری جێبه جێكردنه وه تا ساڵی 2013، هه ندێك له و پڕۆژانه ئێستا ته واوده بن یان س��اڵی پ��ار ته واوب��ون و ده بێت فیده ریان لێده ربكرێت، به اڵم به داخه وه به هۆی نه بونی بودجه وه ناتوانین فیده ر

له و وێستگانه ده ربكه ین.راش��یگه یاند، یاس��ین ئه ندازی��ار چه ندین دابه شكردنیش��دا "له ب��واری ناوچه هه یه ده بێ��ت بگۆڕ )ماحویله (ی نوێیان بۆ دابنرێت و فیده ری تازه یان لێده ربچێت و فراوان بكرێن، به اڵم هه مو ئه و هه نگاوانه وه ستاوه به هۆیه وه له م ده ركه وتوه و كاریگه رییه كه ی هاوینه دا كاریگه رییه كی داهات��ودا له زس��تانی پێش��بینی ده رده كه وێ��ت و گ��ه وره ده كه ین چه ندی��ن فیده رمان بار زۆری )ئۆڤ��ه ر لۆد( بكات و س��ه ره محاویله

له گه ڕه كه كان دروست ببێته وه ".كاره ب��ا به نرخ��ی س��ه باره ت هه ندێكج��ار گازنده ی ئ��ه وه ده كرێت كه له ناوچه یه ك��ه وه بۆ ناوچه یه كی تر جیاوازه ، یاخود دواكه وتنی س��ه ردانی ژمێره ری به تۆماری تایبه ت كارمه ندی كاتژمێره كان��ی كاره ب��ا تێچوی كاره با

له س��ه ر هاواڵتیان زی��ادده كات، به اڵم وته بێژی وه زاره تی كاره با ئه و هه وااڵنه نرخی راشیده گه یه نێت، ره تده كاته وه و به پێ��ی 2009ه وه له س��اڵی كاره ب��ا سیس��تمێكی یه كگرتو كاری له س��ه ر

ده كرێت.ئه و رایگه یاند، به پێی ئه و سیس��تمه كه رته كان بۆ كه رتی هاواڵتی و حكومی و جیاكراوه ته وه و بازرگانی پیشه سازی و

هه ریه كێكیان نرخی خۆی هه یه .وتیشی ، سه باره ت به مااڵن، نرخه كان ده س��تپێده كات، دین��اره وه 15 ل��ه به جۆرێك ئه گه ر هاواڵتیه ك له مانگێكدا ی��ه ك ب��ۆ 450 كیل��ۆوات/ كاتژمێ��ر له رۆژێكدا واته به كاربهێنێ��ت، كاره با ئ��ه وكات كاتژمێ��ر كیل��ۆوات/ 15ه��ه ر یه كه یه ك��ی ب��ه 15 دین��ار بۆ 450 له نێوان پاش��ان ئه ژمارده كرێت. كیل��ۆوات ت��ا 900 كیلۆوات/كاتژمێر نرخه كه ی ده بێته 20 دینار و له س��ه رو ئه و بڕه ش تا 1500 كیلۆوات ده بێته 35 دینار و له نێوان 1500 تا 2100 كیلۆوات/ كاتژمێر ه��ه ر یه كه یه ك به 60 دینار

ئه ژمارده كرێت.وتیش��ی ، سیس��تمی نرخاندنه ك��ه زیات��ر هه ت��ا وات��ه پله به ندیی��ه ، زیاتر له سه رت نرخه كه ی سه رفبكه یت

ده بێت، ئه مه ش بۆ ئه وه یه كه هاواڵتی كه متر بكات و به به رپرسیارێتی هه ست

به كاربهێنێت.كاره ب��ا وه زاره ت��ی وته بێ��ژی نرخاندن سیس��تمی ئاشكراش��یكرد، له س��ه ر ئاس��تی رۆژه و په یوه ندی به و ماوه ی��ه وه نیه ك��ه كارمه ندی تایبه ت كاره با س��ه ردانی ژمێره ری به تۆماری م��ااڵن ده كات وه ك ئ��ه وه ی به هه ڵه له هاواڵتیان��ه وه هه ندێ��ك له الی��ه ن

لێكدانه وه ی بۆده كرێت. هاواڵتیه ك ئه گه ر رونیش��یكرده وه ، له مانگێك��دا 900 یه ك��ه به كاربهێنێت 450ی ب��ه 15 دینار و 450كه ی تری به 20 دین��ار ئه ژمارده كرێ��ت، ئه گه ریش له دوو مانگدا 1800 یه كه به كاربهێنێت ئه وكات 900 یه كه ی به 15 دینار و 900ی تری ب��ه 20 دینار ئه ژمارده كرێت. ئه و وتیش��ی ، به پێچه وانه وه ی ئه وه ی الی هاواڵتیان باسی ده كرێت هه ندێك جار له روی دوابكه وێت ئه گ��ه ر ئه گونجێت بڕی پاره كه وه له به رژه وه ندی هاواڵتیدا و

له زیانی حكومه تدا بێت.راش��یگه یاند، حه س��ه ن یاس��ین سیستمه كه له سه رجه م هه رێم جیاوازی نی��ه و هه مان سیس��تم و هه م��ان نرخ له سه رجه م پارێزگاكان په یڕه وده كرێت.

دیواری‌‌نێوان‌هه‌رێم‌و‌به‌غداد‌بڵندتر‌ده‌بێت

قه‌یرانی‌بێ‌کاره‌بایی‌گه‌وره‌تر‌ده‌بێت

ئه گه ری هه یه هه مان دۆخی

سه ره تای ساڵی رابردو رو له هه رێمی

كوردستان بكات و به هۆیه وه قه یرانی

دارایی قه باره ی گه وره تر ببێت

به پێی ئه و سیستمه كه رته كان

بۆ كه رتی هاواڵتی و حكومی و

پیشه سازی و بازرگانی

جیاكراوه ته وه و هه ریه كێكیان

نرخی خۆی هه یه

پێشمه رگه له هێڵی له به ره کانی جه نگدا

9 (486( سێشه ممه 2015/7/7 کۆمه‌اڵیه‌تی

"له‌شه‌ش‌مانگی‌ئه‌مساڵدا‌‌5ده‌وڵه‌مه‌ند‌خۆیان‌كوشتوه‌"به راورد به 6 مانگی ساڵی 2014 خۆكوشتنی پیاوان زیادیكردوه


له ئێستادا به ده ر له خۆكوشتنی ژنان كه بوه ته دیارده ، خۆكوشتنی

پیاوانیش روی له زیادبون كردوه به تایبه ت پاش ئه وه ی قه یرانی دارایی و ئابوری روی له هه رێمی

كوردستان كردوه رێژه ی خۆكوشتنی پیاوان به رزتر بوه ته وه ، به رپرسی

رێكخراوی یه كێتی پیاوانی كوردستانیش ده ڵێت "خۆكوشتنی پیاوان زیادیكردوه و ته نها له شه ش

مانگی ئه مساڵدا 43 حاڵه ت تۆماركراوه و هۆكاره كانیش

خۆكوشتنی زیاتر ئابوری بون".

بوره��ان عه ل��ی فه ره ج به رپرس��ی كوردستان پیاوانی یه كێتی رێكخراوی تایب��ه ت به ئاوێن��ه ی راگه یان��د ك��ه ل��ه 2015/1/1 تاوه كو 2015/7/1 واتا له ماوه ی شه ش مانگی ئه مساڵی 2015دا له هه رس��ێ 36 حاڵه تی خۆكوش��تن پارێزگای هه ولێرو دهۆك و س��لێمانی و حه وت حاڵه تیش له پارێزگای كه ركوك

تۆماركراوه .زۆركات كوردی��دا له كۆمه ڵ��گای خیڵه كی��ی و كه لت��وری به ه��ۆی

عه ش��ایه رییه وه ، خۆكوش��تنی پیاوان یان ژنان ده شاردرێنه وه ، بورهان عه لی فه ره ج له وباره ی��ه وه وتی "ره نگه ئه و ژماره یه زیاتریش بێ��ت، چونكه ئێمه ته نه��ا به پێی ئ��ه و زانیاریان��ه ی كه له رێگ��ه ی نوێنه ره كانمانه وه له ناحیه و ق��ه زاو پارێ��زگاكان ی��ان رێكخراو و راگه یاندن��ه كان به ده س��تمان ده گات، ئاماره كان الی خۆمان تۆمار ده كه ین، چونك��ه ره نگ��ه له هه ندێ��ك ش��وێن خۆكوش��تنی پی��اوان هه بێت و به هۆی ش��ه رم كۆمه اڵیه تییه كه وه دابه نه ریته بێت بوترێت خۆی كوشتوه و حاڵه تێكی

تری ده خه نه پاڵ و ده یشارنه وه ".هه مو ك��رده و روداوێكی كۆمه اڵیه تی له پش��ته وه یه ، هۆكارگه لێكی پاڵنه رو

به وته ی به رپرس��ی رێكخراوی یه كێتی پیاوان هۆكاره كانی خۆكوشتنی پیاوان له مس��اڵدا زیاتر ئابوری و دارایی بون، به ه��ۆی ئه و قه یران��ه ئابورییه ی روی

له هه رێمی كوردستان كردوه .بورهان ئاماژه ی به وه شكرد كه به هۆی ئ��ه م قه یرانه ئابوریی��ه وه پیاوێك كه ناتوانێت پێداویستی خێزانه كه ی دابین ب��كات، ئیدی له الی��ه ن خێزانه كه یه وه سه رزه نش��ت یان لۆمه ده كرێت بۆیه توشی حاڵه تێك ده بێت په نا بباته به ر خۆكوش��تن، یاخود كه سانێك به هۆی قه یرانی داراییه وه له پرۆژه و كاره كانیان شكس��تیان هێن��اوه و كه وتونه ته ژێر قه رزێك��ی زۆره وه و به رگه ی ئه و دۆخه ناگرێ��ت، ناچ��ار په ن��ا ده بات��ه به ر

خۆكوشتن و ئه وه به تاكه رێگه ده زانێت، ده ربازبون تاكه رێگای ئه وه له كاتێكدا

نییه له قه یران و كێشه كان.به پێی ئه و ئامارانه ی له به رده س��تی ئه و رێكخراوه دایه ، له و ژماره پیاوانه ی كه ده وڵه مه ند بون و خۆیان كوشتوه ، پێنج حاڵه ت تۆماركراوه ، كه ئه وانه ن

شكستیان هێناوه له پرۆژه كانیان.پی��اوان یه كێت��ی به رپرس��ه كه ی رونیش��یكرده وه كه ته نها س��اڵی پار واتا له 2014دا 65 حاڵه تی خۆكوشتنی پیاوان له هه رچ��وار پارێزگای هه ولێرو سلێمانی و دهۆك و كه ركوك تۆماركراوه ، به اڵم له شه ش مانگه كه ی ساڵی 2014دا 24 حاڵه ت بوه و به راورد به شه ش مانگی

ئه مساڵ ژماره و رێژه كه زیادیكردوه .

رێكخراوی یه كێتی پیاوانی كوردستان رێكخراوێك��ی تایبه ت��ه ك��ه به رگری له و پیاوان��ه ده كات كه له ناو خێزان و له الی��ه ن خێزانه كانیانه وه توندوتیژیان

به رامبه ر ده كرێت.هه رچه ن��ده له كۆمه ڵگ��ه ی كوردیدا كوش��تن و خۆكوش��تنی ژن��ان بوه ته دی��ارده و هه میش��ه ژن��ان خۆی��ان كوش��توه و كوژراون و بونه ته قوربانی، به اڵم له ئێستادا خۆكوشتنی پیاوانیش روی له زیادبون كردوه و به هه مانشێوه ی

ژنان په نا ده به نه به ر ئه و رێگایه .به پێ��ی ئامارێك��ی به ڕێوه به رایه تی توندونیژی به ره نگاربونه وه ی گش��تی دژ به ئافره تان ته نها له سه ره تای چوار مانگی 2015دا 47 ژن كوژراون و خۆیان كوشتوه و به راورد به چوار مانگی ساڵی به مه ش زیادیك��ردوه ، ژماره كه 2014ده رده كه وێت له س��ه ره تای ئه مس��اڵی ه��ه ردو ره گه ز 2015دا خۆكوش��تنی

زیادیكردوه .پێیوایه كۆمه اڵیه ت��ی توێژه رێك��ی به هۆی هه مو ئه و فشارانه ی كه فاكته رو هۆكارن بۆ كرده ی خۆكوژیی، ده توانین بڵێی��ن رێژه ك��ه له زیادبوندایه و زیاتر ده بێ��ت، كه واته ئه گه ری هه ڵكش��انی ئه م جۆره دیارده یه ، ئه گه ر زیادیش��ی

له هه ڵكش��ان و به رده وام نه كردبێ��ت، بره ودایه ، هۆكاری ئابوری و كۆمه اڵیه تی و سیاس��ی و راگه یاندن، هه م��و ئه مانه

كاریگه رن له سه ر كرده ی خۆكوژی.هێم��ن كۆمه اڵیه ت��ی توێ��ژه ری عه بدولق��ادر له ب��اره ی خۆكوش��تنی قه یرانه كان كاریگ��ه ری مرۆڤه كانه وه و له س��ه ر پاڵنان بۆ ئ��ه و دیارده یه ، بۆ ئاوێن��ه ده ڵێ��ت "به ڵ��ێ قه یرانه كان راسته وخۆ كاریگه ریان هه یه ، به تایبه ت قه یران��ی شه خس��ی تاك، ب��ۆ نمونه كچێ��ك چانس��ی ش��وكردنی كه متر ده بێت، مرۆڤێك چانس��ی دامه زراندنی كه مت��ر ده بێ��ت، كورێ��ك چانس��ی ژنهێنانی كه مت��ر ده بێت، ده رچویه ك كه دانامه زرێت، ده وڵه مه ندێك شكست ده هێنێت، پیاوێك كێشه ی خێزانی بۆ دروس��تده بێت، هه مو ئه مانه كاریگه رو

پاڵنه رن بۆ ئه و كاره ."نه خوێنده وه و وتیشی توێژه ره ئه و رۆش��نبیریی تاك بابه تێك��ی رێژه ییه بۆ پاڵنان به خۆكوش��تنی كه سه كان، ب��ه اڵم كه لت��ورو ئایین و سیاس��ه ت و باری كۆمه اڵیه ت��ی هه موی كاریگه ری هه یه له س��ه ر خۆكوش��تنی تاكه كان و زۆرجاری��ش ك��رده ی خۆكوژیی ته نها

تایبه ت نییه به چینێكی دیاریكراو".


مێردمنداڵێكی ته مه ن 16 سااڵن ماوه ی چوار مانگه به هۆی بێ جێگاییه وه له سه ر شه قام و ناو مزگه وت و پاركه كان ده خه وێت، به هۆی ئه وه ی باوه پیاره كه ی له ماڵه وه ده ریكردوه ، وه ك

خۆی وتی "نه هامه تی ژیانی من له ته مه نی یه ك سااڵنه وه ده ستیپێكرد كاتێك له ساڵی

2000وه باوكم دایكمی به جێهێشت و رۆشت بۆ ده ره وه ی واڵت،

له وكاته وه تاوه كو ساڵی 2009 كه وتمه ماڵی مامه كانم و له ژێر

ره حمه تی توندوتیژیی ئامۆژنه كانم ژیانم به سه ربرد".

مێردمنداڵێكی پش��تیوان میران ته مه ن 16 س��ااڵنه و م��اوه ی چه ند مانگێك��ه له م��اڵ ده رك��راوه ، ئه و سه ره تای چیرۆكی نه هامه تی ژیانی به مش��ێوه یه بۆ ئاوێن��ه گێڕایه وه ، "من ته مه نم یه ك س��ااڵن بو باوكم رۆش��ت ب��ۆ ده ره وه ی واڵت و چه ند ساڵه له هۆڵه ندایه ، ئێتر له و كاته وه نه مبینی��وه و ئه وه نده ده زانم ده ڵێن

له وێ ژنی هێناوه ته وه ".می��ران ئه وه ش��ی گێڕای��ه وه كه دایكی سێ شوی كردوه ، وتی "من له مێ��ردی دوه م��ی دایكمم، كاتێك باوكم رۆش��ت ب��ۆ ده ره وه ی واڵت، دایكم شوی سێیه می كرده وه ، ئیتر من هه ر له و كاته وه تاوه كو س��اڵی 2009 كه وتم��ه ماڵی مامه كانم و الی ئه وان بوم و دواتر بۆ ماوه ی شه ش

ساڵ هاتمه وه الی دایكم".یه كێ��ك له س��وچی می��ران به كپیی و س��لێمانی له كافتریاكانی چاوه كانی دانیش��تبو، بێده نگ��ی خه م��اوی، له چیرۆك��ی پڕب��ون له ده موچ��اوه ره ش��هه ڵگه ڕاوه كانی دیارب��و خه مێكی قوڵی هه یه و دوره له س��ۆزی كه س��وكار، ئه و كاتێك ته ماش��ای گه نجه كان��ی ده ك��ردو ل��ه وه ده كرده وه بیری پێده كه نین

بۆچی ژیانی ئه م به و شێوه یه بو.باوك و ك��ه گێڕایه وه ئه وه ش��ی س��ێ مام��ی هه یه ، وت��ی "باوكم و یه كێك له مامه كانیش��م له ده ره وه ی واڵت��ن، ماڵ��ی مامه كانی تریش��م ك��ه له كه ركوك��ن كه س��یان م��ن ناگرنه خۆی��ان، ژنه كانیان به هۆی من��ه وه چه ندی��ن ج��ار ماڵه وه یان

به جێهێش��توه و ت��ۆراون، ده ڵێن با ئه و كوڕه نه یه ته ئه م ماڵه ".

میران هه ر له ته مه نی یه ك ساڵییه وه نه هامه ت��ی ژیانی ده س��تپێده كات و له گه ڵی��دا ب��ه رده وام ده بێت، وه ك خۆی وت��ی "كاتێك من��داڵ بوم و ئامۆژنه كانم بوم، مامه كانم له ماڵی لێیان ده دام و زۆر جار به س��ۆنده و ده كردم��ه وه ، خه به ری��ان لێ��دان بڵێیت به مام��ت ئه گه ر ده یان��وت نه مده وێرا منیش ئه بڕین، س��ه رت

قسه بكه م و بێده نگ ده بوم".ژیان��ی می��ران الی ئامۆژنه كانی ه��ه ر لێ��دان و نه هامه ت��ی نه بوه ، به ڵك��و به وت��ه ی خ��ۆی كاتێ��ك ته مه نی گه یش��توه ته پێنج س��اڵ، ئامۆژنه كان��ی ناردویانه ته ده ره وه و كاریان پێیكردوه ، ده ڵێت "كوبه یان دروس��تده كرد و ده مب��رد له ده ره وه ده مفرۆش��ت، )به پێكه نینه وه ( ئه و كات كوب��ه وه كو ئێس��تا قیمه یان تێنه ده كرد، به ڵكو نۆكیان تێده كرد، دوات��ر عه ره بانه یه كی��ان بۆ كڕیم و ده چوم له كۆاڵنه كان جلم ده فرۆشت و

رۆژانه پاره كه یان لێده سه ندم".نه هامه تی و گه وره بونی��دا له گه ڵ بون، ده رده س��ه رییه كانی گه وره تر چیت��ر ئیتر ئه و توانای ئه وه ی نییه وه ك��و منداڵیی قبوڵی زۆر ش��ت ب��كات و به رگه یان بگرێت، ئێس��تا ئیت��ر خه می ئ��ه و خه م��ی ژیان و گه ڕان و خۆشییه كانه ، كه چی به هۆی بێالنه ی��ی و بێپاره ییه وه خه ونه كانی

له گۆڕ ده نرێن.می��ران دێته س��ه ر باس��كردنی

ژیانی نه هامه تی ئێس��تای و ده ڵێت تاوه كو له ده ره وه ده خه وم، "ئێستا كاتژمێ��ر 3:00 ش��ه و له باخچ��ه و پارك��ه كان ده خ��ه وم و دواتر ده چم بۆ مزگه وته كان، چونكه ئه و كاتانه ده رگای مزگه وت��ه كان ده كرێنه وه "، وتیشی "ماوه ی حه وت ساڵه له گه ڵ باوه پیاره كه م خوش��كێكم و دایكم و ده ژیم، كه گه وره بوم ئیتر هه ندێك باوه یاره كه م شت و كرده وه و قسه ی پ��ێ قب��وڵ نه ده ك��راو ناكرێ��ت و توان��ای به رگه گرتنیم نیی��ه ، بۆیه ئه وه بۆ ماوه ی چ��وار مانگ ده بێت

باوه پیاره كه م له ماڵ ده ریكردوم".به وته ی میران باوه پیاره كه ی له ناو شاری سلێمانی پیشه ی مامۆستایه و ئارایشتگای دایكیشی پێشتر كاری ده ك��ردو ئێس��تا ژن��ی ماڵه وه یه و خوشكێكیش��ی هه ی��ه خوێندكاری

زانكۆیه .به هۆی بێ جێگایی و بێ پاره ییه وه توش��ی وادا له ته مه نێكی ره نگ��ه هه ندێك خراپ��ه كاری ببێت، میران رۆژانه ده ڵێت"ئێس��تا له وباره یه وه له مالو ئه وال هه ندێك كار ده كه م یان قه رز ده ك��ه م بۆ نانخواردن و بژێوی رۆژانه م، به اڵم من داوا له كه س��انی ده ك��ه م خێرخ��واز ده وڵه مه ن��دو یارمه تیم بده ن و بمخه نه سه ر كارێك یان ماتۆڕێكی س��ی تایه م بۆ بكڕن بۆ ئ��ه وه ی كاری پێبكه م و پش��ت به خۆم ببه س��تم و له م ده ربه ده رییه

رزگارم ببێت".

تێبینی/ میران ناوێكی خوازراوه .

ئا: زریان محه مه د

ڕۆژانه باس له وه ده كرێت كه گه نجان ده ستیانكردۆته وه به جێهێشتنی

كوردستان به ره و واڵتانی ئه وروپا، له ئێستاشدا تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یسبوك بوه ته شوێنێك بۆ ژماره یه ك قاچاخچی كه بانگه شه ی گه یاندنی گه نجان ده كه ن بۆ هه نده ران، توێژه رێكی كۆمه اڵیه تیش

ئاماژه به وه ده كات گه نجان كه وتونه ته ژێر كاریگه ری فه یسبوكه وه .

تایبه تی له ئه كاونت��ی قاچاخچیی��ه ك فه یس��بوك كۆمه اڵیه تی له ت��ۆڕی خۆی رو ده یانه وێ��ت نوس��یویه تی"ئه وانه ی له ئه وروپ��ا بكه ن، من یارمه تیتان ده ده م و كاره كانم گه ره نتی��ه و یه ك دیناری ناده ن تاوه ك��و ده گه ن��ه ش��وێنی مه به س��ت، نرخه كانی��ش زۆر گونج��اون و یارمه ت��ی خه ڵك��ی ه��ه ژارو مندااڵنی ش��ه هیدیش ده ده ین، له گه ڵ ئێمه ته نها یه ك خوله كیش به پێ ناڕۆن و هه موی به ش��احینه و كه یه ی بارهه ڵگ��ره ، كێ حه زیك��رد بائاگادارمان

بكاته وه ".به هۆی بێكاریی و قورسبونی دۆخی ژیان له ئێس��تاداو به هۆی قه یران��ی داراییه وه ، مۆدێل��ی هه ن��ده ران س��ه رهه ڵده داته وه ، توێژه رێكی كۆمه اڵیه تیش ده ڵێت "ئێس��تا واقیعێك دروستبوه خه ڵك هه موی بێزاره له دوباره بون��ه وه ی قه یرانه كان، به تایبه ت توێژی گه نجان هه مو ڕێگایه ك ده گرێته به ر

بۆ هه ڵهاتن و ڕاكردن له و واقیعه ".ماوه یه كه له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یسبوكدا گه نجان زۆرب��ه ی له الی��ه ن ڕس��ته یه ك باڵوده كرێته وه ، ئه ویش "جێهێش��تنی ئه م واڵت��ه ئه ركێك��ی نیش��تمانیه "، ئه مه ش

وایك��ردوه ڕێگ��ه ب��ۆ قاچاخچیی��ه كان خۆش��بێت كه بتوان��ن گه نج��ان به الی

خۆیاندا ڕابكێشن.له باره ی ئه و په یجانه ی قاچاخچییه كان له تۆڕه كۆمه اڵیه تییه كاندا، مه ریوان حه سه ن توێژه ری كۆمه اڵیه تی ده ڵێت "به شێوه یه كی گشتی ئه مڕۆ گه نجان له ژێر كاریگه رییه كی به رچ��اوی ت��ۆڕه كۆمه اڵیه تییه كان��دان، به ش��ێكی زۆری ڕه فت��ارو بیركردن��ه وه و تێڕوانینیان بۆ ده وروبه ر له ژێر كاریگه ری بۆی��ه كۆمه اڵیه تییه كاندای��ه ، ت��ۆڕه هه لومه رج��ی جێهێش��تن و كۆچكردن��ی

گه نجان زیات��ر له باربوه ، ئه مه ش هه لێكی بۆ قاچاخچییه كان ره خس��اندوه گه نجان

ببه ن به ره و هه نده ران".ئیس��ماعیل ڕۆژنامه ن��وس ه��اوكات ل��ه وه ده كات تۆڕه ب��اس حه مه ڕه حی��م خۆش��ی و بابه تی بۆ كۆمه اڵیه تیی��ه كان كۆمه اڵیه تی به كاردێت، نه ك بانگه ش��ه ی جۆراوج��ۆر، به اڵم به داخ��ه وه له هه رێمی كوردس��تان وه ك هه مو بابه ته كانی دیكه ئه میش له شوێنی خۆیدا به كار ناهێنرێت.

له تۆڕه ئ��ه و قاچاخچیان��ه ی له باره ی بردنی بانگه ش��ه ی كۆمه اڵیه تیه كان��ه وه گه نجان ده كه ن بۆ ئه وروپا، ده ڵێت"هه ندێك فه یس��بوك، پاڵه وانی بونه ته قاچاخچی له بردنه ده ره وه ی گه نجان، بۆیه به تایبه ت پێویسته الیه نی ئه منی و په یوه ندیدار ئه و

په یجانه چاره سه ر بكه ن".وته بێژی ئه حمه د س��ه ركه وت هاوكات پۆلیس��ی س��لێمانی به ئاوێنه ی راگه یاند "هه ركه س��ێك كه س��ێكی تر هانبدات بۆ ئه و مه به سته ، ئه وا لێپرسینه وه ی یاسایی

له گه ڵ ده كرێت".كۆمه اڵیه تیه كانیش به تۆڕه س��ه باره ت ده ڵێت"ئه وانه ی ل��ه و تۆڕه كۆمه اڵیه تیانه خه ڵك هانده ده ن، به ڕۆش��تن بۆده ره وه ی هه رێ��م، خۆی له خۆیدا تاوانه ، به اڵم ئه وه له س��ه رده كات و كاری داواكاری گش��تی سكااڵكان له الیه ن ئه وانه وه كاریان له سه ر ده كرێت، ئه گه ر بزانرێت كه س��ه كه كێیه ، فه رمانی ده ستگیركردنی بۆ ده رده كرێت".

له ئێس��تادا زیاتر 10 په یج و ئه كاونتی ڕێ��گای به ن��اوی قچاخچ��ی و تایب��ه ت قاچاخه وه كراونه ته وه و هه مویان هه وڵ بۆ به ده س��تهێنانی ڕاكێشانی گه نجان ده ده ن تاوه كو له به رامب��ه ر بڕێك پاره دا بیانبه ن

بۆ ئه وروپا.

مێردمنداڵێک‌ماوه‌ی‌‌‌4مانگه‌‌له‌مزگه‌وت‌و‌سه‌رشه‌قامه‌كان‌ده‌خه‌وێت

کۆچی‌گه‌نجان‌به‌رده‌وامه‌‌

هه ر له یه ك ساڵییه وه كه دایكم شوی

كرده وه نه هامه تی ژیانم ده ستیپێكرد

ئامۆژنه كانم لێیان ده دام و زۆر

جار به سۆنده و لێدان خه به ریان

ده كردمه وه

هۆكاره كانی خۆكوشتنی پیاوان له مساڵدا زیاتر ئابوری و دارایی بون، به هۆی ئه و قه یرانه ئابورییه ی روی له هه رێمی

كوردستان كردوه

هه ركه سێك كه سێكی

تر هانبدات بۆکۆچکردن، ئه وا

لێپرسینه وه ی یاسایی له گه ڵ

ده كرێت

کۆچکردن به ره و ئه وروپا بوه به دیارده

[email protected] (486( سێشه ممه ‌2015/7/7ره‌نگاڵه

مەهێڵە ئەو بیرۆكە رەش��انەی دێنە خەیاڵت ژیانت لێتێ��ك بدەن، تەنها بەباس��كردنی بۆ هاورێیەكت هەست

بەئارامبونەوە دەكەیت.

ئ��ەم چەن��د رۆژە دەتەوێ��ت دوربكەویت��ەوە ب��ۆ ئ��ەوەی كەشێكی ئارام بۆ خۆت دروست

بكەیت و هێورببیتەوە.

بیر لەوە بكەرەوە كە چ شتێك سود ب��ە تۆ ئەگەیەنێت، ن��ەك هەر بیرت بۆ ئ��ەوە بچێت الس��ایی خەڵكی تر

بكەیتەوە.

دڵخۆشبە بەهاورێ تازەكانت، بەاڵم بیر لەوە مەكەرەوە پارەیەكی زۆر خ��ەرج بكەیت ئ��ەم ماوەیە بەبێ

هۆ.

هەرچەن��دە پابەن��دی ئ��ەوەی كە تەندروس��ت بخۆیت، بەاڵم خۆراكی ل��ە گەڵ ئەوەش توش��ی كێش��ەی

تەندروستی ئەبیت.

ك��ە ئەكەی��ت ب��ەوە ح��ەز خۆشەویس��تیەكی نوێ لە ژیانت دروس��ت بكەیتەوە، بەاڵم رێگری

زۆر دێتە پێشت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

ئا: ئازاد بایز

هونەرمەند لوقمان سه لیم رایده گه یه نێت که ئه و خۆی به چه قبه ستو نازانێت له هونه رداو

گۆرانی بۆ هه ردو جیلی کالسیک و هاوچه رخیش ده ڵێت.

هونه رمه ن��دی گۆرانیبێژ لوقمان س��ه لیم له بواری گۆرانیدا له چه ند شێوازو ستایلێکیدا ده نگی خۆی تاقیکردوه ته وه و گۆرانی هه یه ، له وباره یه وه به ئاوێنه ی راگه یاند "خۆم بەچەق بەس��تو نازانم لەهونەردا تا بڵێم تەنها شتی کوێس��تانی ئەڵێم بەڵکو لەچەند شوێنێکدا گۆرانی دیس��ان بارانەی حەسەن گەرمیانیم وتوەتەوەو تارادەیەکی بەرچاو جەماوەریش لێ��ی ڕازی بون. هەردەم ش��انازی بەوەش دەک��ەم کە هاوس��ەنگیم ڕاگرت��وە له جیلی

کالسیک و هاوچەرخ".له باره ی ئ��ه وه ی له کام جیل��دا گوێگری زیاتره ، ئ��ه و گۆرانیبێژه ده ڵێ��ت "دەتوانم بڵێم لەهەردوال گوێ لەلوقمان سەلیم دەگرن بۆیە ئەمە جێگەی ش��انازیە بۆ من،ئەمەش بۆ ئ��ەوە دەگەڕێتەوە دەس��تم بردبێت بۆ

هەرگۆرانیەکی جیلی پێ��ش خۆم بەوپەڕی بەرپرسیاریەتیەوە کارم لەسەر کردوەو ڕێزو نەوازشم هەبوە بۆ ئەوهونەرمەندانەی پێش

خۆم".هه روه ها ده ڵێت "ئەو کارانەی کە ئێستاش دەیانک��ەم تازەگەرییان پێوەی��ە، بەنمونە لەکۆتایی بەدەس��تەوەیە تازەم سیدییەکی لەتراکەکانم باڵویدەکەمەوەو دوان ئەمساڵدا کاری کلیپم بۆ کردون بەکوالێتی باشه وه ".

س��ه لیم لوقم��ان ڕاب��ردودا له م��اوه ی جگ��ه له گۆران��ی، هاوکات پێشکه ش��کاری به رنامه یه کی هونه ریی بو، له وباره یه وه ده ڵێت "بەرنامەی ڕەش��ماڵ بۆماوەی ساڵێک بەندە پێشکەش��کاری بو،بۆزیاتر برەودانی دەنگی ڕەسەنی کوردی خۆشبەختانە بەئه مانەتەوە کۆمەڵێک بەرنامەی باشمان تۆمارکرد،لێرەوە

سوپاسی کەناڵی ئێن ئاڕتی2 دەکەم".له ب��اره ی ه��ۆکاری دورکه وتن��ه وه ی له و من "گرێبەس��تەکەی ده ڵێ��ت به رنامه ی��ه لەگ��ەڵ کەناڵەک��ە بۆماوەی س��اڵێک بو، دواتر تەلەفزیۆن ئ��ازادە کێ ده هێنێته ناو بەرنام��ەوە، ب��ەاڵم گرنگ ئەوەی��ە نەبێت

بەزیانێک بۆسەر هونەری کوردی".

هه رچه نده ته نها به درێژایی زیاتر له 70 ساڵ کاری هونه ریی ته نها 20 گۆرانیی هه یه ، به اڵم گۆرانییه کانی ڕه گیان به ناو زه��ن و کلتوری ئه م نه وه داکوتی��وه و واڵته دا ش��ارو لێده گرن و گوێ��ی ن��ه وه له دوای ده یڵێنه وه و بوه ته یه کێک له فیگه ره دیاره کان��ی نێو دونی��ای هونه رو

گۆرانیی کوردیی.که ری��م کاب��ان ناوی ت��ه واوی عه بدولکه ری��م ج��ه الل مه حموده ، له گه ڕه ک��ی 1927 له س��اڵی س��لێمانی مه ڵکه ندی��ی ش��اری له دایکبوه ، به هۆی ئه وه ی له کاتی خوێندن��ی س��ه ره تایی جه نگ��ی جیهان��ی دوه م هه ڵده گیرس��ێت، ناتوانێ��ت خوێندن ت��ه واو بکات، دواتریش ب��ۆ خوێندن ڕو له به غدا ده کات، ب��ه اڵم له وێش بوار نابێت خوێندن ته واو بکات، بۆیه ده بێته

پۆلیس.له ب��اره ی نازن��اوی کاب��ان که ناوه که ی��ه وه دێت، ئه و ل��ه دوای هونه رمه ن��ده ده ڵێت "کابان ناوی ئافره تێک��ه ، که نه نک��ی باپیری باوکمه ، به هۆی ئه وه ی ئافره تێکی لێهاتو و به ناوبانگ بوه ، بۆیه ناوی هه مو بنه ماڵه ک��ه له ناوی ئه وه وه وه رگیراوه و نه وه له دوای نه وه ئه و

ناوه مان هه ڵگرتوه" .هونه ریی کاری ده س��تپێکردنی که ری��م کاب��ان ده گه ڕێت��ه وه بۆ کابان قوتابخانه ، س��رودی تیپی

ئه وه ی "دوای ده ڵێت له وباره یه وه له ساڵی 1941 له گه ڵ ده ستپێکردنی جه نگی جیهانی دوه م، ئینگلیزه کان ئێزگه یه ک��ی ناوچه یی��ان دانا که ته نها له به رده رکی سه رای سلێمانی ب��و، ل��ه وێ س��ێ موکه به ره یان دانابو، ئه وکات به ڕه سمی له الیه ن س��لێمانی مه عاریفی به ڕێوه به ری

دانرام و رۆژانه گۆرانیم ده وت".جگه له خ��ۆی، له بنه ماڵه که یاندا که ریم کابان برایه کی هونه رمه ندی هه ب��وه به ن��اوی ق��ادر کاب��ان به هۆکارێک که تا ئێس��تاش ڕون نییه ، له رۆژی 1ی ته موزی س��اڵی کاب��ان که ری��م براک��ه ی 1982له الیه ن رژێمی به عسه وه له سێداره

ده درێت.که ریم کاب��ان له ژیانی هونه رییدا ته نه��ا 20 گۆران��ی هه ی��ه ، به اڵم له گ��ه ڵ که م��ی به رهه مه کانی��دا، ده نگدانه وه یه ک��ی زۆری ب��ه دوای خۆیدا هێناوه و نه وه له دوای نه وه

گوێی لێ ده گرن و "کۆن" نابن.که ریم کابان له ژیانی کۆمه اڵتییدا دو ژنی هێن��اوه ، له ژنی یه که میان جیابوه ته وه و دواتر له گه ڵ کچێکی هاوسه رگیریی ژیانی خۆیدا خاڵی پێ��ک هێن��اوه ، کاب��ان خاوه نی ش��ه ش منداڵه ، سێ کوڕ )شوان، به رزان، سۆران( هه روه ها سێ کچ

)نوخشه و چنورو چیمه ن(.

ئا: الما

لوقمان سه لیم: گۆرانی بۆ جیلی کالسیک و هاوچه رخیش ده ڵێم

که ریم کابان.. گۆرانیی که م و ده نگدانه وه ی زۆر

ئا: په رێز ناسڕ

وه ک له زۆربه ی واڵته ئه وروپییه کاندا باوه ، له ناو شاره کاندا پردێک هه یه که ژماره یه کی زۆر قوفڵی پێوه یه و به پردی عاشقان ناوده برێت، کچان و کوڕانی عاشق ئه و قوفڵه له پرده کان

ده ده ن و کلیله که ی ده خه نه ئاوه که وه ، وه ک ئه وه ی هێمای بێ کۆتایی عه شقه که یان بێ، له شارۆچکه ی

دوکانیش هه مان کلتور ده ستپێده کات.

محه م��ه د عه بدواڵ، ته مه ن 25 س��اڵ خاوه نی یه که م قوفڵه له سه ر ئه و پرده ی دوکان و چیرۆکی خۆشه ویس��تییه که ی و هه ڵواس��ینی ئ��ه و قوفڵه ب��ۆ ئاوێنه

ده گێڕێته وه .چیرۆک��ی س��ه ره تای ئ��ه و ش��ێوه یه ب��ه م خۆشه ویس��تییه که ی ده گێڕێت��ه وه ، "کاتێک له س��اڵی 2014 له په یمانگای ته کنیکی دوکان وه ر گیرام له س��ه ره تای ده وامدا له سه ر پرده که ی دوکان دیمه ن��ی خۆشه ویس��تم بینی، له وکاته وه س��ه رنجی راکێشام و عاشقی

بوم".محه م��ه د رۆژه ئ��ه و دوای ده کات و ون خۆشه ویس��ته که ی نایدۆزێته وه ، تا رۆژێ��ک له په یمانگاکه "زۆر ده که وێت��ه وه ، پێ��ی چ��اوی له نزیکه وه ماوه یه ک دوای دڵخۆشبوم،

یه کترمان ناسی و ژماره مان گۆڕیه وه ".محه مه د ب��اس ل��ه وه ش ده کات که دوباره له گه ڵ خۆشه ویسته که یدا دواتر له سه ر پرده که ی دوکان چاویان به یه ک که وتوه ته وه و ل��ه وێ نهێنی دڵی خۆی بۆ کردوه ت��ه وه ، هه رچه نده س��ه ره تا

خۆشه ویسته که ی دودڵ بوه ، به اڵم دواتر ئه ویش خۆشه ویستییه که ی قبوڵ کردوه ، "له وکاته دا قوفڵێکم هێناو به پرده که وه به ستمان و هه ردوکمان کیله که یمان فڕێ

دایه وه ئاوی دوکانه وه ".هه روه ه��ا باس ل��ه وه ش ده کات که به ڵێنیان داوه کاتێک چونه پرۆس��ه ی هاوس��ه رگیرییه وه دوباره بچنه وه سه ر ئه و پ��رده و قوفڵێکی دیکه ش��ی پێوه بکه ن و هه مو س��اڵێکیش ل��ه و رۆژه دا

سه ردانی هه مان شوێن بکه نه وه ".یه کێ��ک ل��ه و ش��ارانه ی به ناوبانگ بو له و پرده دا، ش��اری پاریس��ه ، که له م دوایی��ه دا به ه��ۆی زۆری ژماره ی زۆرییه وه ، قوفڵه کان بۆ شوێنێکی دیکه

گواسترانه وه .

پردی عاشقان.. له پاریسه وه بۆ دوکانعاشقان قوفڵی خۆشه ویستی به پرده که ی دوکاندا هه ڵده واسن

ئا: ڕه وا بورهان

له گه ڵ هاتنی مانگی ره مه زاندا، هه مو شتێک بۆته سه ره و رۆژانه هاواڵتیان

له یه ک کاتدا بۆ ترشیات و شه ربه تی مێوژ و لوقمه قازی و ناوساجی و به نزینیش سه ره

ده گرن و گه نجێکیش که سه ره ی بۆ شه ربه تی مێوژ گرتبو ده ڵێت "هه مومان نیوه ی

ژیانمان له سه ره دا به سه ر بردوه ".

به ک��ر گه نجێک��ی ڕه ش��تاڵه ی به ختی��ار ناوچه وان��ی ئاره ق��ه ی زو زو باریکه له ب��و، ده س��ڕی و ده ی��وت نیوکاتژمێره له س��ه ره ی شه ربه تی مێوژدا وه ستاوم و هێشتا پێنج که سم له پێش��ه وه ماوه ، ئه و ده ڵێت "نیوه ی ژیانمان له س��ه ره دا به ڕێکردوه ، سه ره ده گرین بۆ غاز، بۆ نان، ب��ۆ به نزین، بۆ ش��ه ربه ت، ته نانه ت

له مزگه وتیش بۆ ته والێت سه ره ده گرین".به ختیار باس له وه شده کات سه رکرده کانیش له س��ه ره دان و ده ڵێ��ت "ئه وانیش هه میش��ه

س��ه ره ده گرن بۆ ئه وه ی ببن به سه رۆک به اڵم زۆریان ح��ه ز له نۆره بڕیه و زۆرکات پاش��قول

له یه کتر ده گرن".هه روه ه��ا ده ڵێت "له واڵتێکدا که سیس��ته م نه بێ��ت و که س یارمه تی ک��ه س نه دات ده بێت

هه موشتێک به سه ره بێت".ئاکام عومه ر گه نجێکی دیکه یه که چاوه ڕێی وه رگرتنی ش��ه ربه تی ده کرد، ئ��ه و له باره ی س��ه ره گرتنه وه ده ڵێت "سه ره گرتن خۆی زۆر ناخۆشه ، به اڵم که ش��ته که ت ده ستده که وێت

زۆر خۆش��ه ، ئێمه له هه مو شتێکدا ده مانه وێت نۆڕه ب��ڕی بکه ین له کاروب��اری فه رمانگه کاندا، له س��ه ره ی لوقمه قازیش��دا ح��ه ز به نۆڕه بڕی

ده که ین".ئاکام باس��ی له وه ش��کرد ک��ه نۆڕه بڕی دیارده یه ک��ه ته نها له ناو ک��وردا هه یه ، وتی "له هیچ شوێنێکی دنیادا به و شێوه به رباڵوه س��ه ره گرتن نییه ، بۆیه له هیچ شوێنێکیشدا که س حه ز به نۆڕه بڕی ناکات، کورد هه رخۆی

حه زی به نۆره بڕییه ".

"کورد هیوایه تی نۆره بڕییه "له سلێامنی سه ره بۆ شه ربه تی مێوژ و لوقمه قازی و

ترشیات و ناوساجی و به نزین ده گیرێت

پرده که ی پاریس

پرده که ی دوکان

‌ره‌نگاڵه(486( سێشه ممه 2015/7/7 [email protected]

گاکاوڕ

رەنگە ئەم هەفتەیە هاورێیەكی نزیكت لەدەس��ت بدەی، دوربك��ەوە لەكاری سیاسی و خۆت خەریكی كارێك بكە كە

دلخۆشت بكات.

روبەروبونەوەیەكی لەه��ەر خ��ۆت هاورێكانت لەش��وێنی كار بپارێزە، ئەم هەفتایە بەهۆی بیرۆكەكانتەوە

پارەت بۆ دێت.

سەیرێكی دەوروبەرەكەت بكەو ببینە چەند زو دەگۆڕێن تۆش هەوڵب��دە لەگ��ەڵ ژیان خۆت

بگۆڕیت.

كاتێك بڕیار لەسەر ئەوە ئەدەیت بیكەی��ت، لەمیش��كتە ئ��ەوەی بەربەس��ت كۆمەلێك دەبینی��ت

دێنەپێشت.

زۆر بەه��ۆی م��ەدە ه��ەوڵ س��ەرفكردنی پارەوە سەرنجی دەوروبەرەك��ەت ب��ەالی خۆت

رابكێشیت.

قرژاڵدوانه‌‌

كاتێك دەبینیت خەریكە ئەو كارەی بەدەس��تتەوەیە زەرەری لیدەكەی��ت یەكسەر بریاری پاشگەزبونەوە مەدەو

چاوەڕێبەوپەلەمەكە.

فه‌‌ریکشێر

1010

لێوێكی ن��ەرم داواكاری زۆرب��ەی خانمانە، لەم مانگە بەهۆی بەركەوتنی تیشكی هەتاوو نەخواردنی شلەمەنی و خۆراك بۆماوەی نزیكەی 17 كاتژمێر هەست بەوشكبون و قلیشانی لیوەكان دەكرێت، بەاڵم بەم رێنمایانەی خوارەوە

دەتوانیت خۆت لەم كێشەیە رزگار بكەیت.

1. وەك هەمیش��ە ب��ۆ هەم��و تەندروس��تیەك دەڵێن شلەمەنی زۆر بخۆرەوە، بەهەمان شێوە بۆ دەستكەوتنی لێوێكی نەرم و دور لەقلیش��ان لە بەربانگ بۆ پارشێوئاو

زۆربخۆرەوە.

2.كرێم��ی لێ��و بەكاربهێنە بۆ تەڕكردن��ی لێوەكانت، باشتر وایە ئەو جۆرانە بەكاربهێنیت كە دژە خۆری سەرو

وەنەوشەیی تێدایەو لێو لەتیشكی هەتاو دەپارێزێت.

3. دور بك��ەوە لەگەس��تنی لێوەكان��ت، زۆرجار ئەو كەسانەی لێویان دەقڵیش��ێت بەددانەكانیان لێوەكانیان دەگەزن یاخود بەدەس��تیان ئەو وشكیانەی لێدەكەنەوەو

برینداری دەكەن.

4.دەتوانیت تەقشیر بۆ لێوەكانت بكەیت دوای بەربانگ ئەوی��ش بەتێكەڵكردن��ی تۆزێك زەیت��ی زەیتون لەگەڵ ش��ەكر بیدە لەلێوەكان��ت و بەفڵچەیەكی نەرمی ددان لێو بەهێواش��ی پێپاك بكەرەوەو پاش��ان بەئاو بیشۆ، دواتر

ئەگەر لەبەردەستت بو زەیتی بادەمی لێبدە.

5. می��وە زۆر بخۆ بەاڵم دو كاتژمێ��ر دوای بەربانگ. بەتایبەتی میوەكانی شوتی و كاڵەك و قەیسی و گێالس.

سیحری جوانیوشكی لێوت

ئا: الما لەرەمەزاندا مەهێڵە

خانمه هونه رمه ندی گۆرانیبێژ له نجه به م دواییه گه ڕایه وه کوردستان و له سه ردانه که یدا کلیپێکی تۆمارکردو ده ڵێت "کاری هونه ری

له ئێستادا زۆر سه ختتر بوه ".

کلیپ��ه نوێیه ک��ه ی له نج��ه عه ل��ی له ژێر له کوردس��تان که "دایه و "یادم ناونیش��انی

کاری وێنه گرتن��ی بۆ کراوه ، له باره ی ئه نجامدانی کارێکی له و ش��ێوه یه و قه یرانی وه ک پ��ڕ له دۆخێک��ی کوردستان، هه رێمی ئێس��تای ئ��ه و هونه رمه ن��ده به ئاوێنه ی راگه یان��د " کاری هون��ەری زۆر زۆر زیاتر سەختتر بوە، بەهۆی گۆڕانکارییه کانی ئه م ده ڵێت دواییەوە". هه روه ها بەه��ۆی "خۆش��بەختانە

هاوڕێی باش و خەڵکانی ن و ا س��تجو هە

ی و ر ن��ە هودۆس��ته کانه وه ن��م کا ە ر کام نج��ا ئە بە

گەیه نران".

به هاوکاری له نج��ه نوێیه که ی گۆرانیی��ه گروپی مۆزیکی لوڕ ئه نجامدراوه ، له وباره یه وه ده ڵێت "گروپی ل��وڕ خێزانی هونەری منن، یەکێک��ن لەگروپ��ە هەرە س��ەرکه وتوەکان لەباشور، پاشانیش ئەوان هەمیشە لەهەست و کارەکانی من گەیش��تون، ئەوان النەی منن

ئێستا".له نج��ه عه لی له س��ه ره تای کارکردنییه وه هاوته م��ه ن و له هونه رمه ن��ده جی��اواز له ستایلی دور هاوس��ه رده مه کانی، مۆدێرن و س��ه رده مانه ده س��تی پێکرد. ئه و، به وتنه وه ی گۆرانی فۆلکلۆرو کالس��یکی کوردیی و ماملێ هونه رمه ند به تایب��ه ت ده ستی پێ کردو تا ئێستاش له سه ر ئه و ستایله به رده وامه و ده ش��ڵێت "ه��ەر ب��ەرداوام ئەب��م لەگۆرانیە کالس��یک و

فۆلکلۆرەکان".له ب��اره ی تاقیکردنه وه ی له گۆرانی نوێ شێوازی وت��ن، له نجه ده ڵێت "بەهیوا نیم شێوازی

نوێ بکەم".

له نجه : کاری هونه ریی زۆر سه خت بوه

زاهیر په یکه رتاش هونه رمه ن��دی س��دیق س��ه رجه م ئه و په یکه رانه ی سه رله نوێ دانراون گشتیدا له باخی رایده گه یه نێت ده کاته وه و دروس��ت ئه گه ر پشتگیریی بکرێت په یکه ره کان

به برۆنز داده ڕێژێته وه .ماوه ی چه ند مانگێکه هونه رمه ندی شێوه کاری ش��اری سلێمانی، زاهیر دروستکردنه وه ی س��ه رقاڵی سدیق ئه و په یکه رانه یه که ئێس��تا له باخی گشتیی سلێمانیدا دانراون و پێش 15

ساڵ خۆی دروستیکردبون.به ره وپێش��چونی له ب��اره ی

کاره کان��ی ئه و په یکه ران��ه ، زاهیر س��دیق به ئاوێنه ی راگه یاند "به پێی له کارکردن و به رده وامم توانای خۆم

سه رقاڵی دروستکردنیانم".تا ئێس��تا هیچ ک��ه س و الیه نێک سپۆنس��ه ریی کاره که یان نه کردوه و هونه رمه نده که له س��ه ر ئه رکی خۆی کاره کان به ڕێ��وه ده ب��ات، "ئه گه ر پش��تگیریی ماددی بکرێی��ن، ئه وا په یک��ه ره کان به بڕۆنز داده ڕێژمه وه ، به اڵم تا ئێس��تا هیچ پشتگیرییه ک سپۆنس��ه ریش ئه گ��ه ر نیی��ه و ده س��تنه که وت، ئ��ه وا به مادده یه ک

خه رجی له توانای که دایده ڕێژمه وه خۆمدا هه بێت".

ئه و په یکه رانه ی به درێژایی راره وی ناوه ڕاستی باخه که دانراون، پێکدێن ن��اوداره ش��اعیره له 10 په یکه ری کالس��یکییه کانی کورد، هاوشێوه ی مه حوی و نالی و شێخ ڕه زای تاڵه بانی و ئه حمه دی خانی ، هه روه ها که سایه تی وه ک شه ره فخانی به دلیسی و یه ڵماز گون��ای. به اڵم له ئێس��تادا هه ندێک له و په یکه رانه شێوێندراون و سیمای

هونه رییان تێکدراوه .ئای��ا ئ��ه وه ی له ب��اره ی

په یکه رانه دا ئه و له دروستکردنه وه ی دروس��ت کاره کان س��ه رجه م ده کرێن��ه وه ، زاهیر س��دیق ده ڵێت ده که م تێدا گۆڕانکارییان "کاره کان به اڵم ل��ه ڕوی ژم��اره وه هه ر وه ک خۆی ده مێنێته وه ، به اڵم گۆڕانکاریی له ڕوی که سایه تیی نوێ و گۆڕانکاری

هونه رییه وه ده بن".هه روه ها ده ڵێت "ئه زمونی ئێستای کارکردن��م به به راورد به 15 س��اڵی هاتوه و به سه ردا گۆڕانکاریی ڕابردو گۆڕانکارییانه ئ��ه و له داهاتوش��دا

ده بینن".

په‌یکه‌ره‌کانی‌باخی‌گشتیی‌دروستده‌کرێنه‌وه‌

ئا: ڕه وا بورهان

له گه ڵ هاتنی مانگی ره مه زاندا، هه مو شتێک بۆته سه ره و رۆژانه هاواڵتیان

له یه ک کاتدا بۆ ترشیات و شه ربه تی مێوژ و لوقمه قازی و ناوساجی و به نزینیش سه ره

ده گرن و گه نجێکیش که سه ره ی بۆ شه ربه تی مێوژ گرتبو ده ڵێت "هه مومان نیوه ی

ژیانمان له سه ره دا به سه ر بردوه ".

به ک��ر گه نجێک��ی ڕه ش��تاڵه ی به ختی��ار ناوچه وان��ی ئاره ق��ه ی زو زو باریکه له ب��و، ده س��ڕی و ده ی��وت نیوکاتژمێره له س��ه ره ی شه ربه تی مێوژدا وه ستاوم و هێشتا پێنج که سم له پێش��ه وه ماوه ، ئه و ده ڵێت "نیوه ی ژیانمان له س��ه ره دا به ڕێکردوه ، سه ره ده گرین بۆ غاز، بۆ نان، ب��ۆ به نزین، بۆ ش��ه ربه ت، ته نانه ت

له مزگه وتیش بۆ ته والێت سه ره ده گرین".به ختیار باس له وه شده کات سه رکرده کانیش له س��ه ره دان و ده ڵێ��ت "ئه وانیش هه میش��ه

س��ه ره ده گرن بۆ ئه وه ی ببن به سه رۆک به اڵم زۆریان ح��ه ز له نۆره بڕیه و زۆرکات پاش��قول

له یه کتر ده گرن".هه روه ه��ا ده ڵێت "له واڵتێکدا که سیس��ته م نه بێ��ت و که س یارمه تی ک��ه س نه دات ده بێت

هه موشتێک به سه ره بێت".ئاکام عومه ر گه نجێکی دیکه یه که چاوه ڕێی وه رگرتنی ش��ه ربه تی ده کرد، ئ��ه و له باره ی س��ه ره گرتنه وه ده ڵێت "سه ره گرتن خۆی زۆر ناخۆشه ، به اڵم که ش��ته که ت ده ستده که وێت

زۆر خۆش��ه ، ئێمه له هه مو شتێکدا ده مانه وێت نۆڕه ب��ڕی بکه ین له کاروب��اری فه رمانگه کاندا، له س��ه ره ی لوقمه قازیش��دا ح��ه ز به نۆڕه بڕی

ده که ین".ئاکام باس��ی له وه ش��کرد ک��ه نۆڕه بڕی دیارده یه ک��ه ته نها له ناو ک��وردا هه یه ، وتی "له هیچ شوێنێکی دنیادا به و شێوه به رباڵوه س��ه ره گرتن نییه ، بۆیه له هیچ شوێنێکیشدا که س حه ز به نۆڕه بڕی ناکات، کورد هه رخۆی

حه زی به نۆره بڕییه ".

"کورد‌هیوایه‌تی‌نۆره‌بڕییه‌"له‌سلێامنی‌سه‌ره‌‌بۆ‌شه‌ربه‌تی‌مێوژ‌و‌لوقمه‌قازی‌و‌

ترشیات‌و‌ناوساجی‌و‌به‌نزین‌ده‌گیرێت

م��ن هەرگیز ل��ەوەو پێ��ش لەگەڵ س��ەرۆکێکدا نەپەیڤ��اوم، هەربۆیەش لەکاتێکدا ئەم نامەیەت بۆ دەنوس��م، نام��ۆ دایگرت��وم. بەاڵم هەس��تێکی ناناس��ین، هەرچەن��دە ئێمە یەکتری گەلێ��ک نزیکین لەیەک��ەوە چونکە بۆ ماوەی چەندەها س��اڵە بڕیارەکانی تۆ لەلوتکەی دەسەاڵتدا کاریگەری هەبوە لەسەر ژیانی من. بیرت دێت لەکۆتایی ساڵی ٢٠١٠ یاسای خۆپیشاندانت ئیمزا کرد ک��ە چەند بڕگەیەکی پەیوەس��ت ب��و بەبەدەس��تهێنانی ڕەزامەندی بۆ ڕێگەدان بەخۆپیشاندان؟ ئەو ئیمزایەی بەڕێ��زت منی هێنایە س��ەر ش��ەقام و وای لێک��ردم دەنگ��ی خ��ۆم بخەمە پاڵ دەنگ��ە ناڕازییەکانی دیکە. ئەمە تەنه��ا نمونەیەکە بۆ ئەوەی پیش��انی ب��دەم کەوا پێگەی تۆ وەکو س��ەرۆک کاریگەری لەس��ەر ه��ەر تاکێکی ئەو هەرێم��ە هەی��ە کە نزیک��ەی چارەکە س��ەدەیەکە خۆمان بەڕێوەی دەبەین. من سوپاسی خەباتی بەڕێزت دەکەم، ئەگەر ڕۆژێک ژیاننامەی تۆ بنوسرێتەوە بەپ��ەرۆش دەب��م بەخۆش��حاڵییەوە ناوەڕۆکەکەی بخوێنمەوە. تێکۆش��انی ت��ۆ، س��ەرۆک بارزان��ی، بەپت��ەوی گەلێکەوە. تێکۆش��انی بە پەیوەستە جەناب��ت س��اڵەهایە بەئیرادەیەک��ی بەهێزەوە دەتەوێ��ت خزمەت بکەیت و ماندوبوون��ت مای��ەی پێزانین��ە. لەم نامەیەش��دا پرسیارێکی س��ادەت لێ دەکەم، س��ەرۆک، ئایا تۆ قەت بیرت

لەخانەنشینی کردوەتەوە؟ تێدا تەنزێک��ی هیچ پرس��یارەکەم نیی��ە. دەبینی��ت، لەخێزان��ی ئێمەدا نەنکم بۆ چەندین س��اڵی ژیانی وەکو کارگوزاری قوتابخانە کاری کردبو، کە خانەنشینیش بو دەستی دایە فەالحەت کردن و لەس��ەروەختی شەڕی ناوخۆدا -کە الیەنێکی س��ەرەکی ئ��ەو حیزبە ب��و تۆ بەئێستاش��ەوە س��ەرۆکایەتی دەکەیت- بژێوی بۆ ئێمە پەیدا دەکرد، ژیانیدا، کۆتایی لەساڵەکانی دواتریش کاتێک نەخۆش��ی ڕێی پێنەدا چیدیکە وەکو جاران کارا بێت، بەسەربەرزییەوە س��اڵەی و چەن��د ڕەنج��ی لەس��ەر بەموچەی خانەنش��یینییەکەی ژیاو تا

دوا س��ات مەنزڵێکی پ��ڕ حیکمەت بو بۆ هەمومان. یادی بەخێر، س��ەرۆک، نەنکم تاق��ە کوڕێکی هەبو کە لەدوەم ڕاپەڕینی١٩٩١ شەهید کرا. ئەمانەشت لەبەر یەک هۆکاری سادە بۆ دەگێڕمەوە: ئێم��ە دەکرێت بەمەزن��ی بمێنینەوە، بەاڵم پێویس��ت ناکات وەک هەمیشە بمێنینەوە. لێمتێدەگەیت؟ تۆ دەکرێت ن��اوت وەک��و س��ەرکردەیەکی مەزن و شۆڕشگێر هەتاهەتایە بمێنێتەوە، بەاڵم ڕەنگە پێویس��ت نەکات هەمو هەوڵ و تەقەالی��ەک بدرێت بۆ ئ��ەوەی وەکو س��ەرۆکی هەرێم بمێنیتەوە. دەبینیت س��ەرۆک، هەمو پێگەکان و هەمو پلەو پۆس��تەکان ڕۆڵگەلێک��ن و ئێمە پێیان هەڵدەس��تین. ئێمە هەمومان کەم تا زۆر ئەکتەرین، هەندێکمان بەسروش��ت

ئەکتەری��ن و ئ��ەو پیش��ەیەی هەمانە دەقاودەق لەگ��ەڵ بونماندا هاوتەبایە، هەندێکی تریشمان بەپرۆسەی خوێندندا دەڕۆی��ن و لەبوارێک��دا ڕۆڵ دەگێڕین، ئەوانی تریش��مان ڕەنگ��ە بەخت زۆر یاوەری��ان نەبێت. بەاڵم هەروەک چۆن جیاجیادا لەبواری دەکرێت ئەکتەرین، ڕۆڵ بگێڕی��ن، ئەکت��ەرە لێهاتوەکانی هونەری سینەماو شانۆش ئەوانەن کە دەتوانن ڕۆڵی جودا بگێڕن، س��ینەماو شانۆو هەمو هونەرەکانی دیکەش چین مەگ��ەر گۆش��ەنیگاو لێڕوانینی ناوازە نەبن لەسەر ئەوەی پێی دەڵێن واقیع و بەرجەس��تەکەری ئەندێش��ەو خەیاڵ و خولی��ای م��رۆڤ و بونەوەران��ی دیکە

نەبن؟ بیانی لەواڵتێک��ی من ئەمێس��تاکە لەپاسپۆرتی پەنابەرم، دەستم دەژیم، ئێراقی هەڵگرت��وەو بەالیەنی کەمەوە لەگەڵ خۆمدا ئ��ەوەم یەکالکردوەتەوە کە حوکمڕانیی ئەو هەرێمەو ئەو واڵتە توان��ای پاراس��تنی من��ی نییە وەکو تاکێک کە تێڕامانی سیاس��ی و ئاینیم تەب��ا نییە لەگەڵ ئ��ەو ڕێچکە باوەی سیاسەت و ئاینی پێ پراکتیزە دەکرێت. لەهەمان کاتیشدا دڵنیام کە چەندەها شت من بەو هەرێمەوە دەبەستێتەوە. زمانی شیرینی کوردی، تێکۆشانمان بۆ ئازادی، نان و ماستی کوردی، سروشتی ش��اخاوی کوردستان و جۆگە ئاوەکان و پێزانینم زیات��ر، لەهەموی لەوەش��ە بێت ب��ۆ مێژوی گەلێک ک��ە هەردەم ویس��توویەتی لەجیهانێک��ی ئاڵ��ۆزدا بەس��ەربەخۆیی بژی )سەرەڕای هەمو تێبینییەکانم لەسەر چۆنێتی شاندانەبەر ئەم کارە ک��ە گەلێک جار دوژمنایەتی ناوەک��ی لێکەوتۆتەوە.( دەکرا من لەم دورەوە تەنها تەماش��اکەرێک بومایە. ب��ەاڵم نەمتوان��ی ئ��ەوەت پێنەڵێم، س��ەرۆک، ک��ە دەکرێت ت��ۆ لەتەرزی ئ��ەو س��ەرۆکانە بیت کە بەویس��تی خۆی��ان پێگەکەی��ان بەجێدەهێڵ��ن، لەچاوەڕوانی هەردەم ئەوەی لەجیاتی داهاتودا لەهەڵبژاردنی ئاخۆ ئەوەدابن دەردەچن��ەوە یاخود نا، یان بەردەوام لەهەوڵی داڕشتنی پالندا بن و خەریکی فرتوفێڵ بن بۆ ئەوەی درێژە بەماوەی دەسەاڵتیان بدەن. سەرۆک، تۆ گەلێک بەئاس��انی دەکرێت خاوەن هەڵوێست س��ەرۆکایەتیدا، خودی لەپرسی بیت

خۆت واز لەو پێگەیە بهێنیت، لەجیاتی یەکالکردنەوەی لێپرسراوییەتی ئەوەی چاوەڕێ بەپەرلەمان و بدەیت پرسەکە بیت دانوستان و کۆبونەوە بڕیار لەسەر چارەنوس��ی مانەوەت لەسەر کورسی س��ەرۆکایەتی بدەن. لەهەر خێزانێکدا س��ەردەمێک دێتە ب��ەرەوە کە تیایدا باوان دەبێت کەمێک ڕابکشێنە دواوەو دەرفەت بەمنداڵەکانیان بدەن توانستی ڕابەری کردن و پشتبەستن بەخود گەشە پێبدەن. منداڵەکان ڕەنگە چەند جارێک نوشست بهێنن، هەربۆیە باوان هێشتا لەوێن و دەس��تی ه��اوکاری و ڕێنمایی پێش��کەش دەکەن. دواجاریش ڕۆژێک دێت کە هەر منداڵێک و بەڕێگای خۆیدا دەڕوات و دەبێت بەب��اوان. ڕەوڕەوەکە بەم شێوەیە بەردەوام دەبێت. دەکرێت ڕابەرایەتیکردن��ی گەلێکی��ش وەک��و ڕابەرایەتی کردنی خێزانێک بچوێنرێت. ب��اوان و س��ەرۆکەکان دێ��ن و دەڕۆن و لەبیریش دەچن��ەوە، ئەوەی ئەبەدییە ئەندێش��ەی مرۆڤەکانە لەمەڕ پرس��ی هێنانەئارای ب��ۆ هەوڵدانیانە ئازادی و

ژیانێکی شایستە. من لەس��ۆنگەی بڕوابونم بەدیالۆگ و دەنوسم، سەرۆک. بۆت لێکتێگەیشتن کەنەدییەک��ەم دراوس��ێ هەروەک��و جارێکی��ان، لەکاتێک��دا لەباڵکۆنەکەم دەخ��واردەوەو چامان دانیش��تبوین و باسی کێشەکانی کوردستان و ئێراقمان پرس��یم، لێی بەتەنزێکەوە دەک��رد، "باش��ە ئێوە قەت هەوڵی دانوستانتان داوە؟" بێگومان دانوس��تان بەو مانایە نا کە ئێمە هەر لەس��ەر قسەی خۆمان س��وربین تاوەکو دەیسەپێنین، بەڵکو بەوەی دەکرێت لەپێناوی پێکەوەژیانمان س��ازش لەهەندێک پێداگریمان بکەین. من گەلێک ش��تی دیکەم بۆ وتن پێیە س��ەرۆک، ب��ەاڵم لەکۆتایی��داو وەکو تاکێک کە سەر بەگەلێکە تۆ ساڵەهایە س��ەرۆکایەتی دەکەیت و ئێستەش هەر بەردەوامی، تەنها دەمەوێت ئەوەت پێ ڕابگەیەنم کە هەندێکجار -لە ڕاس��تیدا شکۆمەندی ڕێدەکەوێت وەها زۆرجار- لەپێداگیری��دا نەبێت، لەتوندی و خوێن گەرمی��دا نەبێت، لەئاڵۆزی��دا نەبێت، بەڵکو لەس��ادەییدا بێت، لەسازش��دا بێ��ت، لەلێگەڕاندا بێ��ت، لەوازهێناندا

بێت. سەالمەتیت

بیروڕا)486( سێشه ممه 12٢٠١5/7/7 [email protected]

عەلمانی��ەت قوڵەک��ەی ه��ه رە ڕەگ��ە دەگەڕێت��ەوە بۆ یاساناس��ی هۆڵەندی هیجۆ پی��اوە ئ��ەم دێ خ��رۆت)١58٣ -١645( ژیاوەو هه ڤدەهه مدا ش��ازدەهه م و لەسەدەی بەیەکەم کەس دادەنرێت کە بواری "یاس��ای نێودەوڵەتی��ی" دادەهێنێت و وەک ش��ارەزاو تێ��دادەکات. کاری گ��ەورەش لێزانێک��ی سەردەمی هیجۆ دێ خرۆت سەرەتا تازەکانی دروس��تبونی دونیای مۆدێرن��ە، ئەوروپا لەو سەردەمەدا نەک ته نها لەناوخۆیدا دابەشبوبو بەس��ەر دەوڵەت��ە کاتیۆلی��ک و دەوڵەت��ە پرۆتس��تانەکاندا، بەڵکو لەناو هه ریەکێکیش لەو دوانەدا چەندان ئاراس��تەی جیاواز هه بو. لەن��او دەوڵەتە پرۆتس��تانەکاندا، بۆ نمونە، ئەنگلیکانەکان کالڤینییەکان، لۆسەرییەکان، هه ب��ون. لەدەرەوەی ئەوروپاش��دا ڕوس��یا هه ڵگ��ری جۆرێکی تر لەمەس��یحیەت بو کە "مەس��یحیەتی ئەرتۆدەکسیی"ەو لەدەرەوەی ئەورپ��اش ئیمپراتۆریەتی عوس��مانی هه بو کە ئیسالم دینی ڕەس��میی ئیمپراتۆریەتەکە بوە، ئینجا هیندو چینیش کە هه ڵگریی دین و باوەڕی دیکە بون. هاوکات س��ەدەی شازدەو هه ڤدەهه م س��ەدەی بەهێزبون��ی بازرگانیی و س��ەفەرو ئاڵوگۆڕو پەیوەندیی زیاتری نێوان بەشە جیاوازەکانی دونیایە لەگەڵیەکدا. ئەم دۆخەش پێویس��ت ب��ەوە دەکات کۆمەڵێک "یاسای نێودەوڵەتیی" هه بێت کە پەیوەندی نێ��وان دەوڵ��ەت و ئیمپراتۆریەتەکان��ی ئەو س��ەردەمە ڕێکبخ��ات. هیج��ۆ دێ خ��رۆت ئەرکی نوس��ینەوەی ئەو یاس��ایانە دەگرێتە ئەس��تۆ. لەدونیایەک��دا کە ه��ه ر دەوڵەت و ئیمپراتۆریەتێ��ک دینێک��ی تایبەتی��ی هه بو نەدەک��را بنەم��ای یاس��ا نێودەوڵەتییەکان بنەمایەک��ی دینی��ی بێت. چونک��ە ئەوەی کاسۆلیکەکان بەڕاس��تیان دەزانی ئەوە نییە ک��ە پرۆتس��تانەکان بەڕاس��تیان دەزانیی و ئ��ەوەی ئ��ەم دوانەش بەڕاس��تییان دەزانی ئەوە نەبوە ک��ە ئیمپراتۆریەتی عوس��مانی یان هیند یان چین یان ڕوس��یا بەڕاس��تیان دەزانی. لەم دۆخە فرەدینەدا دونیا پێویستی بەڕێکخس��تن و بەیاس��اییکردنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان هه بو، بەتایبەتی لەدۆخێکدا ئەو پەیوەندییانە تا دەهات چڕترو فرەالیەنتر دەبون. بۆیە ئەوەی ئەم یاساناسە هۆڵەندییە لەکۆمەڵێک بیرکردنەوەی��ە ئەنجامیئ��ەدات یاسا لەدەرەوەی هه مو دینەکاندا، کۆمەڵێک یاسای دونیایی و عەلمانیی کە بکرێت هه موان قبوڵی بکەن. ب��ەاڵم هیجۆ دێ خرۆت خۆی پیاوێکی ئیمانداریی پرۆتستانی بو، چەندان نوسینی جیاوازی هه یە کە بەرگریی لەڕوانینە دینییەکان��ی خ��ۆی دەکات دژ بەڕوانین��ی کالڤینیس��تەکانی هۆڵەن��دا. ب��ەاڵم لەکارە یەکێک هی��چ نێودەوڵەتەکانی��دا یاس��اییە لەداخوازیی��ە دینییەکانی خ��ۆی تێکەڵ ناو ناوەرۆکی یاس��اکان ناکات. هیجۆ دێ خرۆت بەو قەناعەتە دەگات کە پێویس��تە یاساکان بە"زمان"و "عەقڵیەتێکی نادینیی" دابڕێژرێن و لەکاتی نوس��ینیاندا گریمان��ی ئەوەبکەین " خودا لێرە نییە"، ی��ان "خودا ئامادە نییە". لەزمانی زانستدا ئەم ش��ێوازە لەبیرکردنەوە پێیدەگوترێ��ت "بێخودای��ی میتۆدیی". ئەم جۆرە لە بێخودایی لەرەفزکردنێکی فیکریی و فەلسەفیی خوداوە نایەت، هه روەها پەیوەندیی بەکوفرو بێدینییەوە نیی��ە، بەڵکو هه وڵدانە بۆ دروس��تکردنی دەس��پێکێکی بێالیەن بۆ لێکدانەوەو تێگەیش��تن لەدی��اردەکان. وەک وت��م هیجۆ دێ خ��رۆت خ��ۆی باوەڕدارێکی مەس��یحی پرۆتس��تانی بو، بەاڵم ش��ێوازی بیرکردن��ەوەو جۆری داڕش��تنی یاس��اکانی دونیای��ی و عەلمانییان��ە ب��و. یاس��اکانیش لەحەزک��ردن لەبێدینیی ی��ان لەئیهانەکردن و ڕێزدانەنان��ەوە ب��ۆ دی��ن نەهات��وە، بەڵکو لەناچاریی مامەڵەکرن��ەوە لەگەڵ پلوارلیزم و جیاوازییە زۆرەکانی دونی��اوە هاتوە. مادام لەدونی��ادا چەن��دان دەوڵەتی جی��اواز هه ن ک��ە لەهه ریەکێکیان��دا دینێ��ک ی��ان چەند دینێک بااڵدەس��تە، بۆیە ناکرێت ڕێکخستنی پەیوەندیی نێوان دەوڵەتەکان لەسەر بنەمای دی��ن بێت. دواتر لەگ��ەڵ ئاڵۆزبونی زیاتری کۆمەڵگا ئەوروپییەکان و گەورەبونی دیاردەی ڕوبەری چەن��دان هاتنەکایەی فرەدینی��ی و نادینیی��ەوە، ئەم ش��ێوازە لەبیرکردنەوە بۆ ڕێکخس��تنی جیاوازییەکان، گواسترایەوە بۆ ئاستی ڕێکخستنی پەیوەندییە ناوەکییەکانی

ناو کۆمەڵگاکان خۆشیان.بەکورت��ی، ئەگەر لەس��ەردەمی هیجۆ دێ خرۆتدا جیاوازیی و پلورالیزم ته نها لەئاس��تی نێودەوڵەتی��دا ئامادەبوبێ��ت، ئ��ەوا ئەمڕۆ هه مو کۆمەڵگاکان��ی دونیا بون بەکۆمەڵگای هه مەج��ۆر، لەجیاوازی��ی پ��ڕ پل��ورال و دراوسێکانیش��مانەوە. ئێمەو بەکۆمەڵ��گای ب��ۆ کۆمەڵگاکانی��ش گۆڕان��ی هۆکاری

کۆمەڵ��گای پلورال هه مەج��ۆرە. لەوانە، بۆ زیاتری بەخوێندەواربونی پرۆس��ەی نمونە، نوێ، هۆش��یاریی لەدایکبونی کۆمەڵگاکان و کە زۆرجار بڕێکی گەورەی ئەو هۆش��یارییە هۆشیارییەکی نادینییە. پرۆسەی تێکەڵبونی زیاتری بەشە جیاوازەکانی دونیا بەیەکتری، جوڵەی زیاتری مرۆڤ��ەکان و بیروبۆچونەکان لەبەش��ێکی دونی��اوە بۆ بەش��ەکانی تری، هاتنەکایەی زانس��ت و دۆزین��ەوەی میتۆدیی نادینیی بۆ تێگەیش��تن لەدونیا. هتد..هه مو ئەمانە سادەبونە سەرەتاییەکانی ناو زۆربەی ه��ه رە زۆری کۆمەڵگاكان��ی س��ڕیوەتەوەو لەش��وێنی ئەواندا فەرهه نگ و بەهاو ڕوانین و زمان و خەون و چاوەڕوانی��ی جیاوازو ناکۆک بەیەکی بەرهه مهێناوە. تێڕوانینەکان بۆ دین و ش��ێوازەکانی دینداریی خۆش��یان بەتەواوی

گۆڕاون و پڕبون لەجیاوازیی. جگە لەمانە، وەک کۆمەڵناس��ی ئەمریکیی پیتەر بێرگەر دەڵێت، هیچ کەس��ێک لەژیانی ڕۆژانەیدا ٢4 کاتژمێر دینیی یان ٢4 کاتژمێر عەلمانی نییە. هۆش��یاریی مرۆڤی سەردەمە تازەکان هۆشیارییەکی تێکەڵە، هه م ڕەهه ندی عەلمانی��ی گرنگیی تێدایەو ه��ه م ڕەهه ندی دینیی��ش. هیج��ۆ دێ خ��رۆت نمونەی ئەو جۆرە مرۆڤانەی��ە، لەکاتێکدا ئەو لەهه ندێک لەبوارەکانی ژیانی شەخسیی و ژیانی گشتیی خۆی��دا ئیماندارێکی سەرس��ەختەو بەرگریی لەئیمان و ب��اوەڕە دینییەکەی خۆی دەکات، بەاڵم لەبواری دركکردنی یاسادا بۆ ڕێکخستنی پەیوەندیی��ە نێودەوڵتیی��ەکان، عەلمانییەو پی��ادەی پرنس��یپی "بێخودای��ی میتۆدیی" دەکات. بەبۆچونی پیت��ەر بێرگەر لەدونیای ئەم��ڕۆدا ته نه��ا گروپێکی بچوک��ی دیندارو عەلمان��ی توندڕەو نەبێت ک��ە هه ریەکێکیان ٢4 سەعات دینیی و ٢4 س��ەعات عەلمانین، بەش��ی کۆمەڵگاکان و ه��ه رەزۆری بەش��ی ه��ه رەزۆری مرڤەکان ه��ه ردو ڕەهه ندەکەیان تێدایە. بەبۆچونی ئەم کۆمەڵناسە هۆشیاریی نوێ لەناو هه ردو ڕوبەرەکەدا ئامادەیە، هه م لەناو ڕوبەرە دینییەکاندایەو هه م لەناو ڕوبەرە دونیایی و عەلمانییە نادینییەکاندا. بەش��ێکی زۆری خەڵکیش لەم ڕوبەریانەوە بۆئەویتریان دەچن بەبێ ئەوەی هه س��ت بەناکۆکیی یان دوژمنایەت��ی بکەن لەنێوانیان��دا. بۆ نمونە، کەس��ێکی دین��ی ک��ە نەخ��ۆش دەکەوێت نەخۆش��خانەکان و لەباش��ترین پێیباش��ە چارەس��ەر پزیش��کەوە باش��ترین لەالیەن بکرێت بەبێ ئەوەی بیر لەدینی پزیش��کەکە بکاتەوە. حەزدەکات منداڵەکانی لەباش��ترین خوێندنگاکان��ی دونیادا بخوێنن بەبێ ئەوەی گوێ بەوە بدات مامۆس��تاکانی دینیان هه یە یان نا. کە س��واری فڕۆک��ە دەبێت بەالیەوە ش��ارەزاو کەس��ێکی فڕۆکەوانەکە گرنگ��ە لێزان بێت و نەخۆش��ی دەرونیی نەبێت، نەک ئەوەی موسڵمان یان مەسیحیی یان جولەکە ی��ان هیندوس بێ��ت. بەم مانای��ە زۆرینەی ڕاس��تەقینەی خەڵک موسڵمان یان عەلمانی نین، بەڵکو زۆرینەیەکن هه م لەناو دین و هه م لەن��او نادین و عەلمانیبون��دا ئامادەن. هه مو بەن��اوی زۆرینەیەکی دینییەوە داواکارییەک کۆمەڵگایەو بچوکی نوخبەیەک��ی داواکاریی دەربڕی ڕاس��تییەکی سۆسیۆلۆژیی و دونیایی

نییە.

سەرۆکی من بارزانی

هه مو داواکارییەک بەناوی زۆرینەیەکی دینییەوە داواکاریی نوخبەیەکی بچوکی

کۆمەڵگایەو دەربڕی ڕاستییەکی

سۆسیۆلۆژیی و دونیایی نییە

دەربارەی زۆرینەی دینییدیالن قادر

شارس��تانیەت بناغ��ەی س��ەرەکی گەش��ەکردن و تاکە. كۆمەڵگاو واڵت و خاوەنداریەت��ی ژینگ��ەو کەش و هەواو تەنانەت ناخی ناوەوەی تاک، بەشێوەیەک وابەستەیە بەشارستانیەتەوە لەهەمان کاتدا کۆمەڵێک هۆکاری گرنگ لەپەنای

بەرهەمهێنانی شارەستانیەتەوەن. ب��ەاڵم دواجار شارس��تانیەت وەک ژینگ��ە، وەک کولت��ورو دابونەری��ت و تەنان��ەت وەک دینیش خ��ۆی نمایش

دەکات. پای��ە گرنگەکان��ی، بەرهەمهێنانی لەشارس��تانیەتەوە کۆمەڵگا، ڕێڕەوی س��ەرچاوە دەگرێت. هەروەک دەڵێن، خێزان کۆمەڵگایەکی بچکۆالنەیە. وەک هێالنەیەک وایە بێچوەکانی تێدا ئامادە دەکرێت و دوات��ر دەنێردرێنە دەرەوە،

واتا ناو کۆمەڵگا. خێزانی��ش لەدایک و باوک پێکدێت. ئایدیای ئەوان، نەوەی نوێ ئاراس��تە دەکات. ئەمە بەشێوەیەکی ڕێژەیی بۆ

گشت کۆمەڵگاکان ڕاستە. ب��ەاڵم ش��تێکی بێ مانای��ە، لەهەر شارستانیەت و کۆمەڵگایەکدا خوێندنەوە بۆ تاک نەکرێ��ت، واتا ناخی ناوەوەی تاک. کۆمەڵناس��ی تاکناسی سەرەتای ئاشنابونە بەواقیعیەتی شارەستانیەتی لێرەش��ەوە واڵتێک. کۆمەڵ��گاو هەر دەردەکەون، جیاوازیەکان س��ەرەتای چونکە بەو ش��ێوەیەی کە هەر تاکەو هەنگاوبنێ. دەیەوێ��ت بەش��ێوەیەک ئەم��ەش ئاراس��تەیەکی خوالوەی��ە. کۆمەڵگا کار لەت��اک دەکات دواتریش

تاک کار لەکۆمەڵگادەکات. لەراستیدا مێژو کاریگەریەکی گرنگی

هەی��ە، بۆ شارس��تانیەت و گەش��ەی کۆمەڵگا.ئ��ەو گەش��ەیەی ک��ە خۆی دەبینێتەوە. نوێ��دا ن��ەوەی لەهێزی مێژوی شارس��تانیەتی کوردیش توشی داڕمان و تێکشکانێکی زۆربوە، تەنانەت لەزۆر شوێن بۆشاییەکی گەورە لەگشت ب��وارەکان دروس��ت ب��وەو فەراغێک کەوتۆتە ئەم شارەستانیەتەوە. لەگەڵ دەکرێت سەرەتای کورد دابەش��بونی جی��اوازی لەکۆمەڵێک بواردا س��ەری هەڵدابێت. بەاڵم کۆمەڵێک خاس��یەت و تایبەتمەندی هاوش��ێوە تاکو ئێس��تا

هەروەک خۆیان ماون.ک��ورد، ئ��ەو میللەتەی ک��ە لەناو هەنگاویناوە، خوێن��اوی مێژویەک��ی نێگەتی��ڤ رەگیان کۆمەڵێ��ک خاڵی داکوت��اوە، ئەمانە کاتی��ان دەوێ بۆ ئەوەی داهاتویەکی گەش��ەدار جێگای

بگرێتەوە. ئەو خااڵن��ەی کە هۆکارن بۆ ئەوەی پایەکانی کۆمەڵگای لەسەر بنیات بنرێ، گەر نەتوانی بەش��ێوەیەکی پۆزەتیڤ س��ودیان لێببینی، دەبن��ە هۆکار بۆ نێگەتی��ڤ باکگراوەندێک��ی ئ��ەوەی دروس��ت بکەن. پێویستە لەسەر ئەو پنتانە بوەستین کە هۆکاری سەرەکین کە ئاراستەو ش��وێنگەیەکی دیاریکراو

دەبه خشنە کۆمەڵگا.هەروەک چۆن مێژو کاریگەری لەسەر کۆی کۆمەڵگا هەیە، دەکرێت کۆمەڵێک خاس��یەتی تریش بەهەمان کاریگەری هەژمار بکەین. کورد ئەو میللەتەی کە لەپاڵ هەمو کاریگەرییە ڕۆژگاریەکانی، دەکرێت دی��ن و باکگراوەندی باوەڕیش وەک هێزێکی کاریگەر، هەژمار بکەین.

لەس��ەر بەهێزیان کە کاریگەریەکی تاکی کۆمەڵگای کوردی جێهێشتوە.

مێژومێژو کاریگەریەکی ڕیشەیی هەیە بۆ ئەمە کۆمەڵگا. تاک، ئاراس��تەکردنی هۆکارە بۆ ئەوەی بەش��ێوەیەکی ڕون

قسە لەسەر مێژو بکەین. گەر قسە لەس��ەر مێژوی کورد بێت لەماوەی س��ەدەیەک لەمەوبەر دەست پێبکەین. دەکرێت لەدابەش��کاریەکانی

کوردەوە تەماشابکەین.کاتێک ب��اس لەم مێ��ژوە دەکەین، بەش��ێویەکی زۆر ئاشکرا دەبێت قسە

لەسەر ئەو خااڵنە بکەین کە مێژویەکی دورودرێژی کوردی داپۆشیوە کە ئەویش ش��ۆرش و راپەرین و یاخ��ی بون بوە،

لەسیستەم و حکومڕانە سەردەستەکە.دواجار تەنها رێگە ملنان بوە بەرەو چیاکان. لێرەوە دەبێ��ت بڵێین خاڵە نێگەتیڤەک��ە تەنها داگیرکردن، نەبوە. بەڵکو کوشتنی دوارۆژێکی پرشنگداریش ب��وە بۆ تاک، دواجار کۆمەڵگاش وەک ئاستی گەشەداری فیکرو رۆشەنگەری. سیستەمێکی گۆڕینی بۆ کاتکوش��تن سەردەس��تە قوربانیەکی زۆری دەوێ. ک��ە ئەمەش هۆکار بوە کە تاکی کورد بەشێوەیەکی زۆر دابڕاو بوە لەجیهانی دەرەوەو ئاس��تی س��ەقافەتی واڵتان تەنانەت لەژیانێکی نۆرماڵیش. ئەمەش بوەتە هۆکار کە لەروی ئیدیۆکەیشنەوە زەرەرێکی گەورەی بەربکەوێت. دواجار شارس��تانیەتی ک��وردی بردۆت��ە ناو حاڵەتێکی نەخوازراو و سەرەتایی. خاڵە نێگەتیڤەکانی ناو ئەم شارەس��تانیەتە

تائەمڕۆ بەردەوامە.ئیدیۆکەیشن

دواج��ار دەبێت ل��ەوە تێبگەین کە ڕێ��ژەی خوێن��دەواری لەکۆمەڵ��گادا دەکات، دروس��ت زۆر جیاوازیەک��ی بەتایبەت لەمڕۆکەدا ڕێژەی ئیدیۆکەیشن ئ��ەوە هۆکارێکی لەبەرزبونەوەدای��ە.

گرینگە بۆ بەهێزی گۆڕانکاری. گۆڕان��کاری تەنه��ا بۆ سیس��تەمی سیاسی نا، کە وەک لەرۆژهەاڵتی ناوین لەئێستادا لێیدەڕوانرێ. بەڵکو گۆڕینی

ناوەوەی خودی کۆمەڵگاو تاکیش.ئ��ەوەی ناوی دەنێی��ت گۆڕانکاری، دەکرێ��ت جیاوازبێ��ت لەچ��اوی هەر

تاکێکمانەوە.

شارستانیەت، کۆمەڵگاو ئاوێنەکەیعەلی حسێن کەریمی- سکۆتلەندا

گۆڕانکاری تەنها بۆ سیستەمی

سیاسی نا، کە وەک لەرۆژهەاڵتی ناوین لەئێستادا

لێیدەڕوانرێ. بەڵکو گۆڕینی

ناوەوەی خودی کۆمەڵگاو تاکیش

پێویسته

زۆرجار- وەها ڕێدەکەوێت شکۆمەندی لەپێداگیریدا

نەبێت، لەتوندی و خوێن گەرمیدا

نەبێت، لەئاڵۆزیدا نەبێت، بەڵکو

لەسادەییدا بێت لەسازشدا بێت لەلێگەڕاندا بێت لەوازهێناندا بێت

١٩ »»

کێش��ه یه ك، چاره س��ه ری هه م��و سه ره تایه بۆ کێشه یه كی تر،

هێنری کیسنجه ر

س��ازان دوا چه مک��ی سیاس��یه که له کایه ی سیاسی کوردیدا به کارده برێت. سازان وش��ه یه كه که ئاوازێکی خۆشی بهمانای ماناش��ه وه ل��ه ڕوی هه ی��ه. به شداری هه موان، گه یشتنه رێککه وتن بهبه ش��داری هه م��وان و ئاماده بون بۆ سازش��کردن. س��ازان له کاتێکدا وه ها ده رده که وێت که کارێکی له خۆبورده یی و له هه مانکاتدا کرانه وه یه، سنگفراوانی و نیشانه ی بونی قه یرانه. سازان کاتێک ده بێت��ه داواکاری که هێزه كان نه توانن دانوستان بکه ن، یان بگه نه رێککه وتن ی��ان ئاماده ب��ن پێکه وه بژی��ن. به اڵم سازانی کوردی بنه ماکه ی ترسه. ترسی هێزی ک��وردی لههێزێکی تری کوردی، به وه ی ئه گه ر هاتو سازانی کرد له گه ڵ هێزه كاندا ئه وا هه وڵده درێت بسڕێته وه. ئه م ترسه ده توانین ناوی بنێین ترسی له ده ستدانی بون یان ترسی له ناوچون

. existential threatپرسیار له وه دایه ئایا سازان ده بێته هۆی کۆتایی هێنان به قه یران یان زیاتر قوڵکردنه وه ی قه ی��ران به اڵم به رێگای ئاش��تیانه. ئێمه نابێت ته نها له مانای بیربکه ینه وه. زمانه وانی وشه ی سازان به ڵک��و ده بێ��ت له مان��ا قوڵه کان��ی له ڕه هه نده جیاوازه کانی وه ك سیاسه ت، ده زگا، حکومداری، گه شه ی کۆمه ڵگا،

مۆدرێنبونی هێزه كانه وه لێی بنواڕین.ن��ه ك ڕوانگه ی��ه وه س��ازان ل��ه م خراپ��ه به ڵکو مه ترس��یداره. چونکه س��ازان بریتیه له هه وڵ��ی هێزه كان بۆ مانه وه یان له گه ڵ یه كتردا وه ك خۆیان. به مانایه كی تر هه مو هێزێک له س��ازان وه ه��ا ده ڕوانێ��ت که ش��ێوازێک بێت له رێککه وتن ک��ه مانه وه ی پێگه و پله و پایه ی وه ك خۆی مس��ۆگه ر بکات.

به م پێی��ه هه مو کێبڕکێی��ه ك، هه مو ڕۆحێکی نوێگه ری، هه مو خواس��تێکی به ره وپێشچون، هه مو دیالیکتێک په ك س��اته وه ختی س��ازان بۆیه ده خات. په کخس��تنی مێ��ژوه به هه وڵ��دان بۆ وه ستانی له س��اته وه ختێکدا که هه مو هێ��زه كان پێ��ی ڕازین. ئه گ��ه ر بێتو س��ازان بتوانێن ئه م وه ستانه بهێنێته ئه وا سه رئه نجامه كه ی گه نینه. ئاراوه، چونکه کۆمه ڵگا وه ك ئاو وه هایه، گه ر به رده وام له جوڵ��ه دا نه بێت ده گه نێت. س��ازان بریتی��ه له کوش��تنی جوڵه ی کۆمه ڵ��گا له پێن��او به رژه وه ندی هێزه سیاس��یه کان که مه رج نی��ه نوێنه ری ڕاسته قینه ی کۆمه ڵگا بن به ڵکو به هۆی دۆخ و تواناو پاڵپشتی ده ره كی و ناوه كی

خۆیان به سه ر کۆمه ڵگادا سه پاندوه. با س��اتێک له مێژوی سازان بنواڕین له مێ��ژوی نوێ��ی کوردی��دا: چ وه ك چه مک، چ وه ك پراکتیز. پاشان له وێوه هه وڵبده ین که س��ازان پێناس��ه بکه ین له عه قڵی کوردیدا. یه كه م جۆری سازان له پاش ڕاپه ڕین س��ازانی نێوان پارتی و یه کێتی بو بۆ دابه شکردنی کوردستان وه ك ی��ه ک. ئه م س��ازانه س��ه ره تای س��ازانه چونکه پێشتر حیزبی کوردی به رپرسیارێتی تواناو پانتایی و خاوه ن خه ڵک و بونیادی نیش��تمان و نه ته وه یی گه رییالیی هێزێک��ی به ڵك��و نه ب��و. ژێرزه مین��ی چه كداربو. ئه م روداوه به خاڵی وه رچه رخان داده نرێت له مێژوی

حکومداری کوردیدا. ده رئه نجام��ی به په نج��ا په نج��ا عه قڵیه تێک��ی تایبه ت��ه. عه قڵیته تێک ده وڵه ت��ی و بنه م��ا له هه م��و دور حکومه تداریه كان��ی مۆدرێ��ن. په نجاو به په نج��ا مان��ای ئه وه بو ک��ه دو هێز له ئارادای��ه ئاماده نین له هه مان پانتایی ده سه اڵت و حکومداری و ده زگاو نیشتمان و س��ه روه رییدا پێکه وه بن. له هه مانکاتدا ئاماده نین که وه ك ی��ه ك په یوه ندیان به دونیاوه هه بێت و له دونیادا ئاماده بن. په نجا به په نجا کوردس��تانی کرد به دو یه که وه، که باشتر وه هابو له کایه یه كی کۆنفیدرالدا پێکه وه بوندایه، هه تا هه ردو ببونایه ته خاوه ن ده زگاو سیسته مه كه سیسته می یاساو سه روه ری خۆیان، له هه مانکاتدا پێکه وه گ��رێ بدرانایه به ناسنامه ی هاوبه ش و خه ونی هاوبه ش و ئاب��وری هاوب��ه ش و خه ڵكی هاوبه ش. دی��اره هه مو ئ��ه م هاوبه ش��انه هه تا ئه مرۆش الوازن و هێن��ده کاریگه رییان

نی��ه. فیفتی فیفتی درێ��ژه ده ری ئه و عه قڵه میرنشینیه بو که له کۆتاییه كانی سه رده می عوسمانیدا له ناوچه كه بونی هه ب��و، هه روه ها پێش هاتنی ده وڵه تی نیشتمان و ده وڵه تی خاک )تیرۆتۆری( ئه وروپ��ای گرتبوه وه، پ��اش روخانی

ئیمپراتۆریه تی ڕۆمانی. ده توانین له په نج��ا به په نجاوه، که وه ك س��ازانێک ده رده كه وێ��ت، ب��ه و ده رئه جام��ه بگه ین که س��ازانێکه دژ به سازان. چونکه ئه گه ر سازان له پێناو چاره س��ه كردنی کێشه كاندایه و له پێناو هه نگاونان بۆ پێشه وه یه، ئه وا ئه م جۆری سازانی کوردیه ته واو به پێچه وانه وه یه. له دروستکردنی بریتیه کوردی سازانی ڕێگ��ری له ب��ه رده م به مۆدرێ��ن بونی له بارودۆخی هێش��تنه وه ی کوردستان

سه ده ناوه ندیه فیوداڵه كاندا. ئای��ا س��ازان ده بێت چ��ۆن بێت؟ س��ازان ده بێت س��ازان بێت له پێناوی ئامانجێک��دا. ب��ه و مانای��ه ده بێ��ت

ئامانجێ��ک رون هه بێ��ت، هه م��و ئه و هێزانه ی که په یوه ستن به م ئامانجه وه، کۆببنه وه، دیده جیاوازه کانیان به رونی بهشێوه یه كی ئاش��کراو رون له شێوه ی پرۆژه ی��ان پرۆپۆزه ڵێک��دا ده رببڕن. پاشان هه مو دیدو پرۆژه و پرۆپۆزه ڵه كان له سه ر مێزی سازان به ئامانجی خزمه تی

خه ڵك نیشتمان بسازێنرێت. ئه گه ر هاتو دی��د رون نه بو، ئامانج ئاش��کرانه بو، ئاماده ی��ی هێزه كان بۆ ده ستبه رداربون و به ده ستهێنان وااڵنه بو، ئه وا مه حاڵه قس��ه له س��ه ر س��ازان بکه ین. بۆیه ته نها وتنی ناوی س��ازان ناتکاته دۆس��تی سازان، به ڵکو ده بێت ئاماده کا ریت تیادابێت بۆ دانوس��تان. سازان ته نها کاتێک فه راهه م ده بێت که دانوستان له ئارادابێت. دانوستان ئه گه ر سازان چوارچێوه که ی بێت ئه وا ده بێت دانوستانی براوه براوه بێت. به و مانایه به جۆرێک به ڕێوه بچێت که هه وڵ بدرێت هه مو الیه نه به ش��داره كان وه ك براوه

ده ربچن.به م پێی��ه ئێمه کاتێ��ک ئاماده ین بس��ازێین، به مان��ا س��ه رده میه که ی، که به ته واوی دانم��ان به بونی یه كتردا به دیموکراس��ی بڕوام��ان نابێ��ت، به ده ستاوده س��تکردنی هه بێ��ت، ده س��ه اڵت. له هه م��و گرنگتر له دۆخی سکیوریتایزه یش��نی یه كت��ر رزگارمان بوبێ��ت. سکیوریتایزه یش��ن بریتی��ه له دۆخێک که ئه ویتر له الیه ن هێزێکه وه وه ها ته ماشا ده كرێت که بونی مایه ی مه ترسیه بۆ بونی ئه م، بۆیه ناتوانێت په یوه ن��دی سیاس��ی له گه ڵیدا هه بێت به ڵکو په یوه ندی ئاسایشیانه ی له گه ڵدا ده به س��تێت. ب��ۆ نمون��ه په یوه ندی ده وڵه تی تورکی له گه ڵ کورددا له باکور په یوه ندیه ك��ی له مجۆره ب��و له درێژایی مێژوی ده وڵه تی تورکیای نوێدا، ته نها به زاڵبونه به س��ه ر ئه م دی��ده دا توانرا قسه له سه ر دانوستان بکرێت. گۆڕینی په یوه ندیه كان له په یوه ندی ئاسایشیه وه بۆ په یوه ندی سیاس��ی ده بێته بنه مای س��ازانی ڕاس��ته قینه. ئه گ��ه ر ئ��ه م وه رچه رخانه رونه دات ئه وا سازان نه ک نایه ته ئ��اراوه، به ڵکو ده بێته کارێکی خراپی ترس��ناک. له هه مانکاتدا ده بێت فێربین له کیس��نجه ره وه وانه ی��ه ئه و که دونیای سیاس��ه ت دونیای کێش��ه ناکۆتاکان��ه، بۆی��ه ته نه��ا ده زگاکان ده توانن هێن��ده تۆکمه بن که به رگه ی

ناکۆتا کێشه بگرن.

من دژی سازانم

سازان کەرەسەیەکی گرنگی سیاسەتکردنە. ئەم کەرەسەیە چەندە رێگایەکی کاریگەرە بۆ دۆزینەوەی زمانێکی هاوبەش بۆ لێکتێگەیشتن و ڕێککەوتن، هێن��دەش میکانیزمێکی گرنگە بۆ

رێگرتن لەجەنگ و زامنکردنی ئاشتی. ئیس��رائیلی بەناوبانگ��ی فەیلەس��وفی )ئاڤیشای مارگەلیت(، یەکێکە لەو بیریارانەی کە گەشەیەکی بەرچاوی بەتیۆری سازان داوە لەفەلس��ەفەی سیاس��ییدا. ئەو لەکتێبەکەیدا "دەربارەی س��ازان و س��ازانی ڕزی��و"، باس لەوەدەکات کە س��ازان باشترین "چارەسەری دوەم"ە. واتە س��ازان وازهێنانە لەئەولەویاتی سیاسیی و دۆینەوەی وەاڵمی ترە بۆ کێشەیەک کە تیای��دا ه��ه ر الیەن��ە واز لەوەدەهێنێت، تێڕوانینی خۆی بەباشترین و تاکەرێگا ببینێت. ئەو وایدەبینێت کە ئەم ڕێچارەیە، لەجەوهه ردا دەربڕی هێن��دەی ناچارییەو چارەس��ەرێکی کوالیت��ی مۆڕاڵمانە، ئەوەن��دە ڕێزگرتن نییە لەئەولەویات. واتە س��ازان گەیشتن نییە بەو ئامانجەی کە لەس��ەری س��ەرەوە دامانناوە، بەڵک��و قایلبون��ە بەدۆخێک کە م��ەرج نییە

بەختەوەرمان بکات. سازان بەیەکگەیش��تنی دو کایەی ناکۆکە، کۆکردنەوەی بەڵێ و نەخێرە، ئاش��تکردنەوەی ب��ژی و بڕوخێیە. س��ازان چەن��دە دەتوانێت ببێ��ت بەوێناکردنێک��ی پۆزەتیڤ بۆ پرس��ە گ��ەورەکان، ئەوەن��دەش دەتوانێ��ت ببێ��ت بەنیش��انێک ب��ۆ ملکەچک��ردن و هێمایەک بۆ خیانەتکردن لەپرنسیپە بااڵکان. سازان چەندە دەتوانێ��ت خۆی وەک��و بەرهه مێکی ئیرادەی پۆزەتیڤ نماییش��بکات ئەوەندەش دەتوانێت ببێت بەجێگ��ەی لۆمەو گاڵتەجاڕیی. زاراوەی سازان بەپێچەوانەی زاراوەی دیموکراسیی یان دیکتاتۆرییەوە هه ڵگری ناوەڕۆکێکی ڕەق نییە، بەڵک��و لەجەوهه ردا میت��ۆدی نەرمکردنەوەی ب��ەرە ڕەقەکانە. هه ر ئەمەش��ە وادەکات کە هه ردو دۆخی ناکۆکی باش و خراپ، پۆزەتیڤ و

نێگەتیڤ لەناو خۆیدا کۆبکاتەوە. ب��ەڕای مارگەلیت پرس��ی س��ازان بریتی نیی��ە ل��ەوەی باش��ە ی��ان خ��راپ، بەڵکو دانوس��تانەکان و چەشنی رێککەوتن و گەیشتن بەئامانجەکان دەربڕی ئەوەن ئایا ئەم سازانە بودەڵ��ە "Rotten Compromis"و ڕزی��و یان هه ڵگری کاراکتەری ئەخالقی سیاس��ییە. س��ازان دۆخێکی ئەمبیڤالێنتە لەناو جەستەی سیاس��ییدا، چونکە ڕۆڵی سازان وەکو رۆڵی بەکتریا وایە لەجەس��تەی مرۆڤ��دا. ئەو ڕای وایە ک��ە ئێمەی مرۆڤ ناتوانین بەبێ بەکتریا بژین، گەرچی هه ندێکیش��یان دەبن بەهۆکاری مردنم��ان. هه ر ئەمەش��ە وادەکات کە مرۆڤ ناچاربێ��ت ئەنتیبیۆتی��کا بخ��وات بۆئەوەی بکوژێت. لەجەس��تەیدا زیانبەخش بەکتریای مارگەلیتدا سیاس��یی لەفەلس��ەفەی ئەوەی جێگای س��ەرنجە، ئەوەیە کە سازان و بەکتریا زۆر لەیەک دەچن، چونک��ە چەندە بەکتریای زیانبەخ��ش لەگیانمان��دا هه ی��ە، ئەوەندەش بەکتریای سودبەخش بونی هه یە. بەمانایەکی ت��ر س��ازانیش وێنەیەکی تری ئ��ەم دۆخەی پەیوەندی نێوان بەکتریاو جەس��تەی مرۆڤە، واتە سازان دەشێت لەیەک کاتدا سودبەخش و زیانبەخش��یش بێت. بۆ نمونە س��ازان هه یە سودبەخش��ە بۆ پاراس��تنی ئاش��تیی، بەاڵم

دەشێت زیانبەخش بێت بۆ عەدالەت.گومانی تێ��دا نییە کاتێک باس لەس��ازان دەکەین ڕاستەوخۆ بیر لەدو کۆڵەکەی گرنگی پێکەوەژیان��ی مرۆیی دەکەین��ەوە. یەکەمیان ئاش��تییەو دوەمیان عەدالەتە. چەندە ئەم دو کایەیە دۆستی یەکتربن، ئەوەندە کۆمەڵگایەکی نمونەییمان دەبێت کە مرۆڤ تیایدا شایستەی رێزو حورمەتە. کێشەی س��ازان لەوەدایە کە دەتوانێت ببێت بەهۆکارێک بۆ دابەش��کردنی ئەم دو بەهایەی ناو فەلس��ەفەی سیاس��یی. ئەو س��اتانەش ناکۆکیی دەکەوێتە نێوان ئەم دو کایەیەوە کە مرۆڤ بۆ راگرتنی ئاش��تیی، س��ازان لەس��ەر حیس��ابی عەدالەت بکات و بەدیوەکەی تریش��دا هێندە عەنید بێت بەهه ر نرخێ��ک بێت بەرگری��ی لەبەه��ای عەدالەت بکات و ئاش��تی بیربچێتەوە. عەدالەت و ئاشتی مارگەلیتدای��ەو بیرکردن��ەوەی لەنێوەن��دی چەمک��ی س��ازانیش لەنێوانیاندایە. پوختەی بیرکردنەوەی مارگەلیت ئەوەیە کە شوێنگەی لەدوادەرئەنجام��دا س��ازان ئەخالقییان��ەی گەیش��تن نییە بەئاشتی بەهه ر نرخێک لەسەر حیس��ابی عەدالەت. بەرامبەر بەو پرسیارەی ئێم��ە دەتوانین چەن��دە نەرمونیی��ان بین و چەن��دە دەتوانی��ن بڕۆین بۆئەوەی ئاش��تیی ببەینەوە؟ ئ��ەو دەڵێت:"دەتوانین زۆر بڕۆین، بەاڵم نەک لەس��ەر حیس��ابی عەدالەت". هه ر ئەمەیە وادەکات مارگەلیت بەپێویستی بزانێت دژ بەهه مو س��ازانێک بین ک��ە ببێتە هۆکاری کوش��تنی ئەخالق��ی ژیان��ی جەس��تەیەکی

سیاسیی. مارگەلی��ت نمونەیەکی ترمان بۆدەهێنێتەوە بۆئ��ەوەی لەگرنگی��ی س��ازان بگەی��ن. ئەو

باس لەکۆفایین دەکات ک��ە چۆن رەگەزێکی گرنگ��ی ن��او ق��اوە ب��و؛ وات��ە یەکێک بو لەفاکتەرە گرنگەکان��ی خواردنەوەی، چونکە بەخواردن��ەوەی مرۆڤ وش��یاردەکات. کەس وێن��ای ئەو ڕۆژەی نەدەکرد کە س��ەردەمێک دابێ��ت و کۆفایین لەق��اوە جیابکرێتەوە. بەم چەش��نە لەمڕۆدا دو چەش��ن قاوەمان هه یە، یەکێکیان بەکۆفایینەوەیەو ئەوی تریشیان بێ کۆفایین. واتە ئەو بەش��ە گرنگەی ناو خودی ق��اوە کە کۆفایین��ە، لەئێس��تادا ڕکابەرێکی بۆدروستبوە کە قاوەی بێ کۆفایینە. ئاشتیش دەکرێت بەکۆفایینی عەدالەت تەماش��ابکرێت. ه��ه روەک ئەزمون��ی ق��اوەی ب��ێ کۆفایین دەشێت لەسازاندا ئاشتییش ببێت بەرکابەری عەدال��ەت. پەیوەندی نێوان ق��اوەو کۆفایین چەندە لەڕابردودا هاوبەش بو و لەئێستاش��دا رکابەری یەکترن لەبازاڕدا، ئاوهاش لەسازاندا پەیوەندی نێوان ئاش��تی و عەدالەت دەش��ێت بەی��ەک ناکۆکب��ن، واتە مەرج نیی��ە لەگەڵ

یەکتردا تەبابن و تەواوکەری یەکتربن. مارگەلی��ت ڕای وایە کە س��ازان ش��ەڕی نێوان دو بەرەیە لەن��او گۆمێکی قوڕاویدا کە ئەو دەگەنە هه ردوکی��ان لەدوادەرئەنجام��دا دەرئەنجام��ەی کە "گۆمەکە چەند قوڵە". ئەم ش��ەڕە دەش��ێت ملمالنێیەکی توند لەنێوان ئاش��تی و عەدالەتدا دروس��تبکات. ئاش��تی و عەدالەت دو شتی باش��ن. ئێمەی مرۆڤ هیچ کاتێ��ک بەخەیاڵماندا نای��ەت کە هیچ یەکێک ل��ەم دو کۆڵەک��ە گرنگ��ەی پێکەوەژیانمان ببێت بەهۆکاری نانەوەی پش��ێوی و نائارامیی ئەوەیە ڕاستییەکەی کۆمەاڵیەتیی و سیاسیی. کە م��ڕۆڤ ش��ەڕ لەپێناو ئاش��تیدا دەکات و شەڕیش دەکات لەپێناو عەدالەتدا. ئەم شەڕانە گەیشتونەتە ئاستێک کە باس لەجەنگی ڕەوا دەکرێ��ت. گومانی تێدانیی��ە کە جەنگ هه یە پاساوی ڕەوابونی بۆ دەهێنرێتەوەو جەنگیش

هه یە خۆی وەکو جەنگی ڕەوا بەیاندەکات. لەسازانیش��دا دەش��ێت هه مان پرنس��یپ کاربکات. س��ازان هه یە تاڵەو سازانیش هه یە شیرینە. پرسەکە بۆ مارگەلیت ئەوەیە کە لەچ گۆشەنیگایەکەوە تەماش��ای سازان دەکەین. س��ازانی س��وید لەگەڵ نازییەکان لەجەنگی جیهانیی دوەمدا، سازانێکی ڕزیو و گەنیو بو. لەدیدگای سویدییەکانەوە پاساوی خۆی هه بو، بەاڵم لەروی مۆڕالی سیاسییەوە پاساوی نەبو. واتە ئاشتی دەتوانێت پاساوی بۆ بهێنرێتەوە،

بەاڵم بۆخودی خۆی عادیل نییە.مارگەلیت دژ بەئاش��ییەکی عادیالنە نییە، بەاڵم ئاش��تی الی ئەو لەجەوهه رداو بۆخۆی و لەخ��ودی خۆیدا عادیل نییە. ئاش��تییەک کە رژێمێکی نائینسانیی پتەوبکات، لەروی مۆرالی سیاسییەوە کەوتوەو پاساوی نییە. گرنگێتی س��ازان تەنها لەڕاگرتنی ئاشتیدا نییە، بەڵکو لەڕاگرتنی بەهاکانی ئاش��تییەکدایە کە لەگەڵ عەدالەتدا ناکۆک نەبێت. دەشێت سازان لەگەڵ نازییەت��دا ئاش��تیی بەرهه مبهێنێ��ت، بەاڵم س��ازانێک کە ش��ەرعییەت بەوەحشەتگەریی بدات و دەسەاڵتدارێتییەکەی بنجبەستبکات، با ئەو سازانە پاسیڤانەش بێت، سازانێکی ڕزیوە. هه رلێرەوە مارگەلیت وشیارماندەکاتەوە لەوەی کە سازانی ڕزیو بەهه ر نرخێک بوە دەبێت لێی

دوربکەوینەوە. دیارە لەم ماوەیەی ڕابردودا قس��ە لەس��ەر پرسی سەرۆکایەتی و دەستور زۆر کراوەو دەیان یاساناس و رۆشنبیر خەریکی پاساوهێنانەوەن بۆ چەمکی سازان و مەترسییەکانی لێکترازان. س��ازانی سیاس��یی رێککەوتنی شەخس��یی نییە لەس��ەر پرسێکی نیش��تیمانیی. ئەوەی ئەمڕۆ لەب��ازاڕی س��ازاندا ئامادەیەو ئەوەی پارت��ی داوای دەکات لەجەوه��ه ردا س��ازان نییە لەسەر پرس��ێکی سیاسیی نیشتیمانیی، لەرێککەوتنی مۆدێلێک��ە س��ەپاندنی بەڵکو سیاسیی بۆ تەنها شەخسێک، بەناوی سازانی نیشتیمانییەوە. س��تراتیژی پارتی ڕونە، ئەو کاتێک باس لەسازان دەکات، باس لەمانەوەی بارزانیی دەکات، بارزانیش ئامادەیە س��ازان لەسەر درێژکردنەوەی تەمەنی سیاسیی خۆی بکات. دەشێت هێزە سیاسییەکانی ئێمە بەمانا یاس��اییە ڕوتەکەی و دور لەهه م��و مۆڕاڵێکی سیاسیی، دوبارە سازان لەسەر درێژکردنەوەی تەمەنی سیاس��یی شەخس��ی بارزانی بکەن، بەاڵم ناتوانن ناوی ئەو ڕێککەوتنە بنێن سازان

لەسەر پرسە نیشتیمانییەکان.س��ازان مانای ڕاگرتنی ئاشتی نییە بەهه ر نرخێ��ک بێت، بەتایبەت لەس��ەر حیس��ابی عەدالەت. هێزێکمان هه ی��ە بەتەنها لەپێناوی س��ەرۆکەکەیدا گۆمی سیاسیی لەکوردستاندا لێ��ڵ دەکات، بۆئەوەی قوڕاوی و دی��دگاکان بەوانی تر بڵێت:"تەماش��اکەن گۆمەکە چەند قوڵ��ە! گەر دۆخەک��ەش واب��ڕوات هه مومان لەم قوڕاوەدا دەخنکێی��ن". من چەندە بڕوام بەسازانێک نییە کە پاساوی یاسایی و ئەخالقیی نەبێت و سوڵتانیزمی سیاسیی بەرهه مبهێنێت، هێن��دەش بڕوام بەس��ازانێکە ک��ە تیایدا نە ئاش��تی بکەوێتە مەترسییەوەو نە عەدالەتیش ژێرپ��ێ بخرێت. مێژوی ئەزموونی سیاس��یی لەکوردستاندا پێمان دەڵێت کە چەمکی سازان

بوە بەکۆفایینی ئاشتی و عەدالەت.

13 )486( سێشه ممه 2015/7/7 [email protected]بیروڕا

ئاراس فه تاح

سازان و گرفتەکانی

سه ردار عه زیزسازانی

کوردی بریتیه له دروستکردنی

ڕێگری له به رده م به مۆدرێن بونی

کوردستان هێشتنه وه ی له بارودۆخی

سه ده ناوه ندیه فیوداڵه كاندا

پرۆس��ەی دیموكراسی لەهەمو دونیادا بەش��ێوەی زۆرین��ەو كەمینەیە، ئەگەر زۆرین��ەو كەمین��ە لەبەرچ��او نەگیرێت پرۆسەی دیموکراس��ی لەکەدار دەبێت و دەوەس��تێت كە پرۆسەی دیموکراسیش وەس��تا مانای وایە پرۆس��ەی سیاسی کەموکورت��ی تیای��ەو بەرەو وەس��تان هەنگاو دەنێت و كە پرۆس��ەی سیاسی و دیموکراسیش لەکەداربون و وەستان مانای ئەوەیە كە هیچ بەهایەك بۆ هەڵبژاردن و دیکتاتۆریەت نامێنێت��ەوەو رای خەڵك شوێنی دەگرێتەوە. کەواتە دەبێت ئەوە لەبەرچاو بگیرێت کە بەبیانوی سازانەوە دەستێوەردان لەکاروبارەکانی پەرلەمانی کوردس��تان، مەترس��ی جدی لەس��ەر

ئەزمونی دیموکراسی دەبێت.بۆیە پێویس��تە بزانین ئایا س��ازانی نیش��تیمانیی تاچەند لەگەڵ بنەماکانی دیموکراس��یدا ئاوێت��ە دەبێ��ت .یاخود سازانی نیشتیمانی چییەو بەچ مانایەک

دێت؟ س��ازان: بریتیه لەپێكهاتنی دو الیه ن ی��ان زیاتر له س��ه ر پاكێ��ج و پرۆگرام و به رنامه و بنه مایه كی دیاریكراو به جۆرێك ئه نجامه كه ی ره چاوی به رژه وه ندی گشتی كۆمه ڵگه بكات و هه ر له و پێناوه شدا ئه نجام بدرێت. به پشت به س��تن به م پێناسه یه ده توانرێت )پەرلەمانتاران( سازان له سه ر ده قه یاس��ایی و ده ستوریه كانیش بكرێت تا چه ند الیه نێك بگ��ه ن به پاكێجه یه ك خواس��ته پێچه وان��ه ی به جۆرێ��ك گشتیه كانی كۆمه ڵگه و بنه ماكانی ئازادی

خه لك و دیموكراسیه ت نه بێت.ئ��ەم پێناس��ەیە زیات��ر ب��ۆ باڵ��ە

جیاوازەکانی نێوپەرلەمان گونجاوە نەک هێزو الیەنە سیاس��یەکان کەلەدەرەوەی

پەرلەمانن.لەکاتێکدا ک��ە هەمومان دەزانین هیچ هێزێکی سیاس��ی بەتەنی��او هەمو هێزو نوێنەرایەتی الیەنە سیاسیەکان پێکەوە س��ەرجەم کۆمەڵگا ناکەن، واتا زۆرێک لەخەڵک ل��ەدەره وەی ئ��ەو هێزوالیەنە کۆمەڵ��گای لەن��او سیاس��یانەوەن، کوردس��تاندا هەن کە نەک هەر حیزبیی نیین، بەڵک��و ناش��یانەوێت هەواداریی هی��چ حیزبێک ب��ن، هەڵب��ەت ئەمەش سروشتییە، لەهەمو کۆمەڵگاکانی جیهاندا

دواکەوتوەکانەوە بەپێش��ەکەوتوەکان و بەش��ێکی زۆر هەیە کە حیزبایەتیکردن و کاری حیزبایەتیان قبوڵنەکردوە. کەواتە چ��ۆن حیزبەکانی کوردس��تان دەتوانن بەس��ازان و رێکەوتن��ی خۆی��ان بڵێ��ن )سازانی سیاس��ی یان نیشتیمانیی(؟! لەکاتێک��دا واڵت واڵت��ی هەم��وان بێت ماف��ی هەموانیش��ە بەش��داری ماف��ە چارەنوسس��ازەکانیش بین.چونکە وەک دەزانین س��ازانی نیش��تیمانیی، ئەوەیە کە زۆربەی زۆریی خەڵکی کوردس��تان لەسەر پرس��ێک رێکبکەون، بۆ نمونە: ئەگەر دەس��تور، ه��ەرچ کاتێک خرایە ڕاپرسییەوە، زۆربەی زۆری خەڵک، واتا لەسەدا 51ی ئەو ڕێژەیەی کە دەنگی پێ دەدات ، دەنگی بەئەرێنی دا بۆ دەستور ئەوە پێیدەوترێت سازانی نیشتیمانیی .

ئەگەر حیزبەکان و قەوارە سیاسییەکان بەهەموی��ان بیانتوانیای��ە نوێنەرایەتیی کۆمەڵ��گا بک��ەن کەوات��ە پەرلەمان چ

پێویستە دابمەزرێت؟پەرلەمانی و سیس��تەمی دروستبونی لەالی��ەن هەڵبژاردن��ی پەرلەمانت��اران خەڵکەوە بۆیە دانراوە بۆئەوەی کە هیچ نەبێت ئەم دامەزراوەیەو پەرلەمانتارەکانی بب��ن بەنوێنەری راس��تەقینەی زۆربەی زۆری کۆمەڵ��گا کە دەنگی��ان پێداوە، پەرلەمان لەکوردستانیش��دا هەڵب��ەت هەیەو لەهەڵبژاردنەکاندا 111 پەرلەمانتار هەڵبژێردراون و لەساڵی 1٩٩2 �ەوە ئەم سیستەمە بەڕێوە دەچێت وەک بااڵترین دەس��ەاڵت لەکوردس��تاندا لەگەڵ هەمو ناوەوە بەو ب��ەاڵم کەموکوڕییەکانییدا،

دامەزرێنراوە .بۆیە واپێویست دەکات، کەهەر سازان و ڕێکەوتنێکی نێوان حیزبەکان لەسەر ئەو کێش��انەی ئەمڕۆو هەرچ کێشەیەکی تر

دەبێت بکرێت بەپرۆژەیەکی سیاس��یی و بخرێتە بەردەم دامەزراوەی پەرلەمانەوە بەب��ێ ئ��ەوەی هی��چ حیزبێ��ک و هیچ الیەنێک دەس��توەربداتە کاروبارەکانیان ت��ا بتوانن بەوپ��ەڕی ئازادیی��ەوە ڕای خۆی��ان وەک نوێن��ەری زۆربەی زۆری خەڵکی کوردس��تان لەسەر ئەو پرۆژه یە بدەن و یاس��ایەک یان چەند یاس��ایەکی ب��ۆ داڕێ��ژن و ئەوانەش کە پێویس��تی دەنگدان��ی ب��ە بەهەموارکردنەوەی��ە، پەرلەمان دەبێ��ت هەمواربکرێتەوە نەک

بەدەنگدانی حیزبەکان . چونک��ە پەرلەمان��ی کوردس��تان، کوردس��تان-عێراق پەرلەمانی بەفەرمی کوردستان- نیشتمانیی ئەنجومەنی یان عێراق ئەنجومەنی نوێنەرانی دانیشتووانی هەرێمی کوردس��تان و هێزی یاسادانەری حکومەتی هەرێمی کوردستانە. پەرلەمانی کوردس��تان بۆی هەیە هەر یاس��ایەکی فیدڕاڵ��ی لەهەرێمدا بخاتە کار کە بەدەر دەس��ەاڵتەکانی لەتایبەتمەندیی بێ��ت فیدڕاڵی کە لەماددەی110ی دەس��توری

کۆماری عێراقی فیدڕاڵیدا هاتوە.بۆیە هەرسازانێکی سیاسی نیشتیمانی بکرێت لەدەرەوەی دامەزراوەی پەرلەمانی کوردس��تان، کە هەڵبژێ��رراوی خەڵکی کوردس��تانەو نوێنەرایەت��ی س��ەرجەم کوردس��تان جیاوازاەکان��ی پێکهات��ە دەکات، نابێت ئەوسازانە سیاسیە بکرێتە فش��ار بۆس��ەر پەرلەمان ئەوە بێشک پێچەوانەی دەس��تورو یاساو رێساکانەو پێش��ێل کردنی تەواوی دیموکراسیەتە، دەبێت سەرۆکایەتی پەرلەمان سازانێکی بەوش��ێوەیە قبوڵ نەکات، دەبێت ئەوە بسەلمێنێت کە دامەزراوەیەکی سەربەخۆو گرنگ��ی واڵت��ەو متمانەی خۆش��ی الی

دەنگدەرەکانی لەدەست نەدات.

هەرسازانێک لەدەرەوەی پەرلەمان بکرێت نایاساییەلوقمان مسته فا ساڵح

واپێویست دەکات کە هەر سازان و

ڕێکەوتنێکی نێوان حیزبەکان لەسەر ئەو

کێشانەی ئەمڕۆو هەرچ کێشەیەکی تر دەبێت بکرێت بەپرۆژەیەکی

سیاسیی و بخرێتە بەردەم دامەزراوەی پەرلەمانەوە

بیرورا 14(486( سێشه ممه 2015/7/7

قس��ەکردن لەس��ەر دەق و کەس��ایەتییە دینییەکان لەدنیای ئێم��ەدا قەدەغەکراون. قس��ەکردن خەریک��ە وا سااڵنێکیش��ە سیاس��یی و کەس��ایەتییە دەق و لەس��ەر نەتەوەییەکانی��ش تەحریمدەکرێ��ن. لێ��رە دەمەوێ قس��ە لەسەر چیەتیی پیرۆزکردن و بک��ەم و دەرئەنجامەکان��ی دەرک��ەوت و هەڵوەستەیەکیش لەسەر بۆیەتیی تێپەڕاندنی پیرۆزکردنی دەق و کەس بەرەو پیرۆزکردنی ژیان بکەم. مەبەس��تەکە قسەکردنە لەسەر ش��تە نەبیس��تراوەکان و هەڵدانەوەی چەند لەدنیای لەڕەخنەکردن نوێی��ە الپەڕەیەکی

ئێمە. پیرۆزک��ردن ش��تێک نیی��ە تایبەت بێت پیرۆزکردنی ک��ورد. ی��ان بەموس��ڵمانان دینیی و دنیایی لەنێو زۆربەی کۆمەڵگەکانی دنیا بونی هەبوەو هەیە. پیرۆزکردنی دینی بەزۆر ش��ێواز دەکرێت لەوانە بەخواییکردنی دەقێک ی��ان کەس��ایەتییەک. وەک ئەوەی دەگوترێت ئەم کتێبە لەالی "خوا"وە هاتوە یان ئەم کەس��ە نێ��ردراوی "خوا"یە، واتە پێغەمبەرە. پیرۆزکردن بەخس��تنەدەرەوەی دەقەکان ی��ان کەس��ایەتییەکان لەهەڵەش دەکرێت، بۆنمونە مەعسومکردنی ئیمامەکان لەالیەن شیعەکانەوە. بەهەمانشێوە، کاتێک کرستیانەکان بەئینجیل دەڵێن کتابی پیرۆز )الکت��اب المقدس(، یان ئەوەی بەهاییەکان بەکتێبەکەی��ان دەڵێن کتێب��ی هەرەپیرۆز موس��ڵمانان ی��ان االق��دس(، )الکت��اب بەکتێبەکەی��ان یێژن قورئانی کەریم، ئەمانە

هەموی نمونەی پیرۆزکردنن.پیرۆزکردن��ی دنیایی��ش لەدنی��ای ئێمە ئامادەی��ی هەیە وەک پیرۆزکردنی ئۆجاالن ، بارزان��ی، مارکس، لینین و ماو س��ی تۆنگ. هەروەه��ا، پیرۆزکردنی بیرۆکەگەلێکی وەک

ناسیونالیزم ، کۆمۆنیزم و ئیسالمیزم.کێشەی س��ەرەکی لەپش��ت پیرۆزکردن ئەوەیە کە دەبێ��ت بەهۆکارێک ، پاڵنەرێک یان پاس��اوێک بۆ کوشتنی هەر کەسێک کە ڕەخنەی��ەک لەدەقێک یان کەس��ایەتییەکی پیرۆزکراو بگرێت، چونکە ڕەخنە لەپیرۆزکراو وەک س��وکایەتیکردن و کوف��ری دینی یان

دنیایی تەماشادەکرێت. دەرکەوتێکی دیک��ەی پیرۆزکردن ئەوەیە ک��ە پیرۆزکەر پیرۆزکراو دەکات بە پاس��او بۆ ڕێگریک��ردن و قەدەغەکردنی ڕەخنە یان دروس��تکردنی دیوار لەپێ��ش ڕەخنە، واتە ک��ەس و دەق��ە پیرۆزک��راوەکان دەخرێنە ڕەخن��ەوە. دەرەوەی ی��ان س��ەره وه ی ئەمەش هەوڵێکە ب��ۆ ڕێگریکردن لەبەردەم هەموارکردن��ی دەق��ەکان ی��ان گۆڕین��ی

کەسەکان. کوشتنی عەبدولخالق مەعروف دەرئەنجامی ڕاستەوخۆی پیرۆزکردنی دەقە قورئانییەکان و کەسایەتی )محەمەد( بو، وەک پێغەمبەری موسڵمانان. تاپۆکردنی کورسی سەرۆکایەتی هەرێ��م لەالیەن خەڵکانێ��ک و ڕەوانەبینینی پۆستەکە بەهیچ کەسێکی دیکە لەکوردستان پەیوەن��دی ڕاس��تەوخۆی بەپیرۆزکردن��ی

>مەسعود بارزانی<یەوە هەیە.مێژوی ک��وردو مرۆڤایەتی پڕن لەنمونەی ماو لەوانە، کارەس��اتئامێز. پیرۆزکردن��ی تس��ی تۆن��گ پیرۆزکرابو، بۆیە کوش��تنی ملیۆن��ان ک��ەس لەچی��ن وەک شۆڕش��ی کەلتوری لەقەڵەمدەدرا؛ مارکس و مارکسیزم پیرۆزکرابون، بۆیە کوش��تنی ملیۆنان کەس لەس��ەر دەستی لینین و س��تالین و لەشکری سور لەیەکێتی س��ۆڤیەت وەک هەوڵەکانی چین��ی کرێکار ب��ۆ دامەزراندن��ی دەوڵەتی بێچی��ن و سۆش��یالیزم و کۆمۆنی��زم ناوزەد دەک��ران؛ بارزانی باوک پیرۆزک��راوە بۆیە ئاشبەتاڵی 1٩75 وەک نسکۆو موئامەرەیەکی نێودەوڵەت��ی ناس��ێنراوەو دەناس��ێنرێت؛ بارزانی کوڕ پیرۆزکراوە بۆیە شکس��تەکانی ش��ەنگال و جینۆس��ایدی ئێزیدییەکان وەک تاکتیکی سەربازی لەقەڵەمدران؛ پێغەمبەری موسڵمانان پیرۆزکراوە بۆیە بەردبارانکردنی بەس��وننەت و ک��راوە زیناک��ەر ژن��ی بەناقیس��ولعەقڵ و دانان��ی ژنیش پاس��اوی جەس��ەدی و فس��یۆلۆجی بۆ دەهێنرێتەوە؛ قورئان پیرۆزکراوە بۆی��ە لێدانی ژن کراوە بەهەوڵەکان��ی پی��او ب��ۆ تەمبێکردنی ژن؛ کەلتوری ک��وردی پیرۆزکراوە بۆیە ژنکوژی وەک کوش��تن لەسەر ش��ەرەف پاساوی بۆ

دەهێنرێتەوە.پیرۆزکردنی کەسایەتییەکان وادەکات کە ڕۆژانە چەندین پێغەمبەرو سەرکردەی نایاب و

بێڕکابەری دینی و دنیایی دروستبکرێن.

لێ��رە دەبێت ئەوە بڵێین ک��ە ڕێزلێنان و خۆشەویس��تی ب��ۆ دەقێک یان کەس��ێک نابێ��ت تێکەڵبکرێ��ن لەگ��ەڵ پیرۆزکردن. کەس��ایەتییەکان و دەقەکان دەکرێت پێگەی تایبەتییان لەکۆمەڵگەدا هەبێت. ئەم پێگەو ڕێزلێنانە نابن بەکێش��ە چونکە ترس��ەکە

لەپیرۆزکردنەوە دەستپێدەکات. داخۆ دەکرێ��ت پیرۆزکراوەکان لەپیرۆزیی بخەین. بەڵێ دەکرێت چونکە پیرۆزکراوەکان، پیرۆزکراون و کۆمەاڵیەت��ی لەپرۆس��ەیەکی دەکرێ��ت کۆمەاڵیەتی��ش لەپرۆس��ەیەکی

لەپیرۆزیی بخرێن. لەپیرۆزیی خستن مانای سوکایەتیپێکردن و بێڕێزی��ی نییە بەهیچ دەقێک یان کەس��ێک بەڵک��و ڕوخاندن��ی ئ��ەو دیوارانەی��ە کە لەدەوری��ان هەڵچن��راوە. بەگش��تی، بەس نەک بەڕەهایی، لەپیرۆزیی خس��تنی دەق و ئایدیۆلۆجیاو کەسایەتییە غەیرە دینییەکان لەلەپیرۆزیی خستنی ئاس��انترو س��اناترە

دەق و کەسایەتییە دینییەکان.لەپەیوەن��د ب��ەو گفتوگۆیان��ەی لەن��او کۆمەڵگ��ەی ئێمەش��دا دەگوزەرێن دەکرێت بڵیین ئەو گوت��ارەی کە دەڵێت پیرۆزکردن زامنێك��ە ب��ۆ پاراس��تنی ئ��ازادی بیروڕاو بیروباوه ڕو پاراس��تنی پیرۆزییه دینییه كان، ڕاس��تییەکان و لەچەواش��ەکردنی ئ��ەوە ب��ەردەم دیوارەکان��ی ئەس��تورترکردنی ڕەخن��ە هیچ��ی دیک��ە نیی��ە. ه��اوکات، هەندێ��ک ڕەخنەک��ردن وەک بێڕێزیک��ردن به پیرۆزیی��ه دینییەکان دادەنێن و ڕەخنەکان وەک هەڕەش��ە لەس��ەر ئاسایش��ی واڵت و س��ەرچاوەیەکی توندوتیژی��ی دەناس��ێنن. ڕێگریکردن پیرۆزکردن و بەپێچەوانە، ڕاست لەئاسایشی نیشتیمانیی و لەڕەخنە هەڕەشە کۆمەاڵیەتیی دەکەن و بەرهەمهێنی سەرەکی توندوتیژیی و تیرۆرن. کوژرانی ڕۆژنامەنوس و راستییە ئەو فەرەنس��ا کارتونیس��تەکانی

دەسەلمێنن. کێش��ەکە لەپیرۆزکردنە نەک ڕەخنەگرتن لەنەبون��ی گرفتەک��ە لەپیرۆزک��راوەکان. یاس��ایەکە کە ئازادی بیروب��اوەڕ بپارێزێت نەک لەنەبونی یاس��ایەک بۆ پارێزگاریکردن لەپیرۆزییەکان. دەبێت دەقەکان و کەسەکان وەک بیرۆک��ە ی��ان س��ەرچاوەی بیرۆک��ە تەماش��ا بکرێن . واچاکە بیرۆک��ەکان و ئەو "راس��تیی"�انەی لەخۆیاندەگ��رن وەک هەر ڕاس��تییەکی دیکەی نێو کۆمەڵگە ڕێژەییانە

ببینرێن. پرس��یاری گرنگ ئەوەی��ە، ئەگەر دەق و کەس��ەکان پیرۆزنەکرێن داخۆ هیچ ش��تێک هەی��ە لەدنیای ئێم��ەدا ک��ە پیرۆزبکرێت بۆ ئ��ەوەی ببێت��ە بنەما ب��ۆ ڕێزلێگرتن و پێموایە م��ن ئینس��انەکان؟ پێکەوه ژیانی ئەوەی دەبێ��ت پیرۆزبکرێت ئەوە "ژیان"�ە. پیرۆزکردن��ی هەر ش��تێک بێجگ��ە لەژیان ئەگ��ەری ئەوە دروس��تدەکات ک��ە لەپێناو

پیرۆزکراو پیرۆزکەر ڕەخنەگر بکوژێت.گرنگ��ی پیرۆزکردنی ژی��ان لەوەدایە کە ژیان ڕاس��تییەکی کۆمەاڵیەتییە نەک وەک زۆربەی "ڕاس��تییەکانی" نێ��و دەقەکان کە دروستکراوی کۆمەاڵیەتین . کاتێک کە ژیان پیرۆز دەکرێت ئەوە ژیانی ئەو کەس��انەش پیرۆزدەکرێ��ت کە پیرۆزک��راون بەاڵم نەک بیرۆک��ەو دەق و بەرهەمەکانیان بەڵکو ژیان و گیانیان. ژیان یەکێکە لەبەها هاوبەشە هەرە س��ەرەکییەکانی نێوان ئینس��انەکان، ئەوە ئەگەر نەڵێین ژیان ڕاس��تییەکی ڕەهای بێ

ڕکەبەرە. گیان و ژیان پیرۆزن ن��ەک کەس جا ئەو کەسە دایک بێت خوشک بێت یان سەرۆک. کاتێک ژیان پیرۆزدەکرێت ئەوە ئینسانەکان خوش��ک و ژنەکانیان ناک��وژن لەبەرخاتری

کەلتورێکی پیرۆزکراو. هەن��گاوی یەکەم ب��ۆ پیرۆزکردنی ژیان لەدنیای ئێمە بەڕای من بەهەڵوەشاندنەوەی یاس��اکانی لەس��ێدارەدانی )ئیعدامکردنی( لەسێدارەدان چونکە دەستپێدەکات، مرۆڤ ڕێزنەگرتن��ە لەپیرۆزی��ی ژی��ان . هاوکات، گێڕان��ەوەی لەس��ێداره دان یاس��اغکردنی

کەرامەتە بۆ ئینسان.دەوڵ��ەت و کۆمەڵگ��ە دەبێ��ت بەچاوێک تەماش��ای ئینس��ان بک��ەن ک��ە زۆر لەوە گەورەترە لەسەر تاوانێک، جا تاوانەکە هەر چییەک بێ��ت، کۆتایی بەژیان��ی بهێنرێت. لەالیەن دەوڵەت شەرعییەتدانە ئیعدامکردن ئیعدامنەکردن دەوڵەت. تیرۆری بەکوشتن و پای��ەو پلەی ژیان هێن��دە بەرزدەکاتەوە تا دەگاتە پیرۆزیی، ئەمەش مەبەستی ئێمەیە.

بارودۆخ��ه ئ��ه و له ئه نجام��ی ئابوریه ی كۆمه اڵیه ت��ی و سیاس��ی و هه ڵمه تێك��ی ماوه یه ك��ه هه رێ��م، نیمچ��ه فراوان دروس��ت ب��وه له ژێر ئه ركێكی واڵت دورشمی)جێهێشتنی نیش��تمانیه ( ك��ه به هۆی��ه وه ته نگ به گه نجان هه ڵئه پێچی بۆ جێهێشتنی كوردس��تان، كه ئه مه له ده رئه نجامی ئه و بێئومێدییه كه رویكردۆته خه ڵكی كوردس��تان و گه نج��ان به تایبه ت��ی به ه��ۆی ئه و هه م��و قه یران��ه یه ك ل��ه دوای یه كانه ی ك��ه وایانكردوه له سه ر ستایلی له كوردس��تاندا ژیان نۆرمالی خ��ۆی البدات و مرۆڤ تیایدا هه ست به خۆش��گوزه رانی نه كات و رو له ئاینده یه ك��ی ناڕۆش��ن و لێڵ بكات ژیانیكی دروس��تكردنی به ئومێ��دی شیاوتر له ش��وێنێكی دیكه ی جیهان، هه ر به پێ��ی هه ندێ له س��ه رچاوه ی نافه رم��ی له چه ند هه فت��ه ی رابردودا س��ه دان گه ن��ج به رێگای نایاس��ایی كوردس��تانیان به جێهیش��توه به ره و ئه مه ك��ه به رێكه وتون، هه ن��ده ران چاره نوس��ی ئه و سه دان گه نجه ی كه حكومه ت بێباكه له ئاس��تیان ده خاته مه ترس��یه وه ، ئه مه لوتكه ی ئه و بێ ئومێدییه ی��ه كه گه نج چاره نوس��ی خ��ۆی ده خاته مه ترس��یه وه له پێناو ك��ه كوردس��تان به جێهێش��تنی ژیانێكی شایسته یه نه بونی ده الله تی له م كوردس��تانه ك��ه حكومه ت لێی تێپه ڕبونی له دوای كه به رپرس��یاره كوردیدا حكومه تی به س��ه ر 23ساڵ گه نج بیر له جێهێشتنی واڵت ده كاته وه وه ك س��ااڵنی ن��ه وه ده كان، ئه م��ه له كاتێكدایه كه كوردستان له ئێستادا ئاواره ی گه وره ی روبه ڕوی شااڵوێكی باشوری عیراق و چه ند شوێنێكی دیكه بۆته وه ك��ه ئه مه ئه گ��ه ری گۆڕانی دیمۆگرافیای كوردستان زیاتر ده كات كه تاوه كو ئێستا حكومه تی هه رێمی

كوردستان ستراتیجیه تێكی رونی نییه بۆ مامه ڵه كردن له گ��ه ڵ ئه م ئاوارانه هه رێم ئاسایش��ی دیموگرافیاو ك��ه ده خاته مه ترسیه وه ، ئه م هاوكێشه ی جێهیش��تنه ی واڵت له الیه ن گه نجان و هاتنی ئاواره بۆ كوردستان، ئاینده ی كوردس��تان ده خات��ه چارنوس��ێكی نادیاره وه كه كوردس��تان له چه ندین توانای جۆراوجۆریش بێبه ش ده كات،

ل��ه س��اڵی 2015 دوای 23 س��اڵ ئێس��تا ئه بوایه له حكومه تی كوردی به شێوه یه ك كوردس��تانی حكومه ت لێبكردای��ه كه كوردان��ی تاراوگه ش ئومێدی گه ڕانه وه یان بكردایه نه وه ك نه وه ی نوێ��ی لێهه ڵبێت و خۆی بداته ده س��تی چاره نوس��ی نادیار، بونی ئ��ه م دیارده یه ده خوازێت چه ند كارو رێگری تاوه ك��و بنرێت هه نگاوێ��ك بكرێت له و ش��ااڵوه ی كۆچی گه نجان له چه ند هه ن��گاوه كان هه نده ران، بۆ

ئاستێكدا ده بێت ئه وانیش:بره ونه دان راگه یاندن: ئاس��تی .1له چه ن��د دیارده یه ,چونك��ه ب��ه م ده زگای��ه ك به ش��ێوه یه كی جی��اواز گرته ی ئه و گه نجان��ه باڵوبۆته وه كه واڵت ده ره وه ی ده چن��ه به قاچ��اخ ئه م��ه وا ل��ه و گه نجان��ه ده كات كه نیه تی چۆنیان هه بوه ئێس��تا هه ست به ته نهایی نه كه ن و خۆیان بده نه پاڵ ئه و ش��ه پۆله له كۆچكردن و له رێگه ی به ش��ێوه ی راگه یاندنه وه ده زگاكانی به رنامه و راپۆرت تیشك بخرێته سه ر الیه نه نه گه تیڤه كانی ئه و دیاره ده یه .

2. ئاس��تی تۆڕه كۆمه اڵیه تیه كان: ئه م بابه ته له تۆڕه كۆمه اڵیه تیه كانه وه په ره ی سه ندو وه ك هه ڵمه تێك له ژێر ناوی )جێهیشتنی كوردستان ئه ركێكی نیشتیمانیه ( كه هانی گه نجانی دا بۆ بۆیه هه ن��ده ران، به ره وه كۆچكردن له ت��ۆڕه كۆمه اڵیه تیه كانه وه ده كرێت بكرێت رێگری پێچه وانه به ش��ێوه ی له و دیارده ی��ه و هه ڵمه تی دژ ئه نجام بدرێ��ت، چونك��ه سۆش��یال میدیا له ئه م��ڕۆدا گه وره تری��ن كاریگ��ه ری هه یه له سه ر كایه جۆربه جۆره كان بۆ ئه م مه به س��ته م گرنگه له و ریگایه وه

هۆشیاری جۆراوجۆر باڵوبكریته وه .3. ئاستی رێكخراوه كانی كۆمه ڵگای رێكخراوه كان��ی گرنگ��ه مه ده ن��ی: كۆمه ڵگ��ه ی مه ده ن��ی به هه ماهه نگی له گ��ه ڵ حكومه ت و چه ن��د الیه نێكی دیكه كاربكه ن له س��ه ر دروستكردنی گه نج��ان و له س��ه ر كاریگ��ه ری

تۆخكردن��ه وه ی ئینتمای نیش��تمانی له رێ��گای قوتابخان��ه و زانكۆو ده زگا جۆربه جۆره كانه وه و ئه نجامدانی كۆڕو هۆشیاری باڵوكردنه وه ی س��یمینارو له نێو چین��ه جیاوازه كانی كۆمه ڵگه و به تایب��ه ت جی��اوازه كان ش��وێنه

چایخانه و گازینۆكان.4. ئاس��تی حكوم��ه ت: حكومه ت به رپرسیارترین الیه ن و به ده سه اڵتترین الیه نه ل��ه م بواره دا كه بتوانێت رێگه له و دیارده یه بگرێت ئه ویش به چه ند

رێگه یه ك:رون به رنامه یه ك��ی دانان��ی أ - ئ��اواره كان ش��ااڵوی به رامب��ه ر به مه به س��تی كه مكردنه وه ی فش��اره جۆربه جۆره كان له س��ه ر هاواڵتی كه بوه ت��ه هۆی دروس��تكردنی چه ندین قه ی��ران گرنگترین قه یرانیش قه یرانی كاری هه لی نه بونی نیش��ته جێبون و

گونجاوه بۆ گه نجان.له توان��ا س��ودوه گرتن ب - گه نج��ان و جۆربه جۆره كان��ی پێی��ان پ��ه ره دان یارمه تیدانی��ان و به پێدانی ق��ه رز به خاوه ن به هره كان و سودوه رگرتن لێیان و هامه هه نگیكردن له گ��ه ڵ كه رت��ی تایبه تدا ب��ۆ ئه م كردن��ی به خۆماڵ��ی مه به س��ته و داهێنانی ئ��ه و گه نجانه و دۆزینه وه ی هه ل��ی كاری گونجاویش بۆ گه نجانی دیكه و دامه زراندنی ده رچوانی زانكۆو

په یمانگاكان.ئازادی��ه فراوانكردن��ی ج. چاره س��ه ركردنی جۆربه ج��ۆره كان و قه یرانه كان و بنیادنانی سیس��ته مێكی بۆ هاوچه رخ ئاب��وری حكومڕان��ی و كوردس��تان، چونك��ه زۆرێ��ك له و گه نجان��ه له ئه نجامی هه س��تنه كردن به جێدێڵن، واڵت ت��ه واو به ئ��ازادی ب��ۆ چاره س��ه ركردنی قه یرانه كانیش پێویستمان به بنیادنانی سیسته مێكی هه ی��ه و هاوچ��ه رخ حكومڕان��ی س��ه رجه م كردنی به سیس��ته ماتیك هه رێ��م و حكومه ت��ی ده زگاكان��ی بنیادنانی ژێرخانی ئابوری بۆ هه رێم.

گۆشه‌یه‌که‌دو‌هه‌فته‌‌جارێک‌"شێرکۆ‌کرمانج"‌ده‌ینوسێت

که سک و سۆر

لەپیرۆزکردنی دەق و کەسبۆ پیرۆزکردنی ژیان

كوردستان له به رده م مه ترسی كۆچی گه نجانداكوردستان شوێنێك بۆ بێ هیوابونی گه نجان

ئه م هاوكێشه ی جێهیشتنه ی واڵت له الیه ن گه نجان و

هاتنی ئاواره بۆ كوردستان

ئاینده ی كوردستان ده خاته

چارنوسێكی نادیاره وه كه

كوردستان له چه ندین توانای

جۆراوجۆریش بێبه ش ده كات

هه ده ب��ه س��ه ركه وتنی له هه ڵبژاردنه ك��ه ی 7ی حوزه یران��دا له گه ڵ خۆی��دا كۆمه ڵێ��ك ئاماژه ی گرنگ بون بۆئه وه ی كه كێشه ی كورد چوه قۆناغێكی ترو ئه و دۆخه ی پێش خۆی به جێهێشت كه دانوستانه كان و گه یشتبوه تیایدا ئاش��تی پرۆسه ی جۆرێ��ك له به بنبه س��ت گه یش��تن، چونك��ه هه تا ئه م س��اته وه خته ش، پرۆس��ه ی ئاشتی له الیه ن زۆر پارت و ناوه ندی ده ره وه ی ئه كه په به جۆرێك لێ��ك ده درایه وه كه هه وڵێك بێت بۆ پارچه كردنی توركیاو رێگه خۆشكردن تی��رۆرو گه ش��ه كردنی ب��ۆ بێ��ت كه گروپێكدا له گ��ه ڵ وتوێژكردن��ه شه رعیه تی سیاسیان نیه و وابه سته ن

به كۆمه ڵێك هێزی ده ره كیه وه .ئ��ه م رایه جیاوازان��ه كه م نه بون و به رده وام پارتی دادوگه ش��ه پێدانیش ترس��ی ئ��ه م گروپان��ه ی له دڵدابو، به تایبه تی��ش له كاتی هه ڵبژاردندا كه وه ك كارتێ��ك له دژی به كاربهێنرێت، ئۆپۆزس��یۆن پارته ك��ه ی ه��ه ردو ڕایانواب��و، جه هه پ��ه له مه هه پ��ه و به تایبه تی��ش مه هه پ��ه ك��ه پارتی ناسیونالیس��ته توركه كان��ه و ه��ه ر له س��ه ره تاوه هه ڵوێس��تی خۆی��ان نه ش��اردۆته وه له دژایه ت��ی كردن��ی پرۆسه ی ئاش��تیدا، ته نانه ت له دوای هه ڵبژاردن��ه كان و س��ه ره ڕای ئه وه ی

كه له ئێس��تادا ك��ورد وه ك ئه مری به س��ه ر س��ه پاندوه خۆی دیفاكتۆ به اڵم توركی��ادا. سیاس��ی واقیعی سه رۆكی كوتله ی په رله مانی مه هه په له هه ڵوێستێكیدا به رامبه ر پێكهێنانی حكومه تی نوێ ده ڵێت: ئێمه هه رگیز له حكومه تێكدا به ش��داری ناكه ین كه پارتێك��ی وه ك هه ده پی تیادا بێت، چونكه ئه وان له الیه ن ئێمه هه رهه مان وێنه یان هه یه ، به شداری سیاسیشیان ناكات لێ وامان له هه ڵبژاردنه كان��دا كه دانی��ان پێدا بنێین و به توندڕه و و

تیرۆریستیان ده زانین.جه هه پ��ه ش، به هه مانش��ێوه هه ڵوێستی خراپی له ئاست پرۆسه ی ئاش��تیدا هه ب��وه و به به رده وامی��ش ره خن��ه ی له ئه كه پ��ه و هه وڵه كان��ی گرتوه ، چونكه ئه م پارته له راستیدا كه پارته كه ی ئه تاتوركه ، به رپرسیاره نه هامه تیه ی ئ��ه و هه م��و له س��ه ر كه به س��ه ر گه لی ك��وردی باكوردا هاتوه و ئه م ده س��توره ش كه ئێستا هه ی��ه به رهه می كوده تاكه ی س��اڵی كه مالیه كان جه نه راڵ��ه كه 1٩80یه دایانڕشتوه و تیایدا كورد وه ك توركی كێوی ناوی هاتوه ، ئه مه س��ه ره ڕای بونی كولتورێكی به رفراوان كه له نێو راگه یاندكاره روناكبی��رو ئه كادیمیاو فاش��یه كان ته عبی��ری لێده كرێ��ت و چاره س��ه ری دژی به رده وامی��ش ئاش��تیانه ی كێش��ه ی ك��ورد بون، كه واته ده توانی��ن بڵێین ئاك پارتی تاكه پارتی توركیای نوێ بوه كه ئه و هه نگاوه گرنگه ی ناوه و له م رێگه یه وه ده یه وێ��ت كۆتایی به ش��ه ڕی ده یان ساڵه ی نێوان كوردو تورك بهێنێت و پله یه ك هاواڵت��ی ببێته كوردی��ش

له توركیادا.له ڕویه ك��ه وه به ده س��تهێنانی ئه و ده نگه زۆره ی كورد له الیه ن هه ده په وه له وانه یه رێگاكه ی له به رده م ئه كه په دا

ئاش��تی پرۆس��ه ی كورتكردۆته وه و خستۆته سه ر رێڕه وێكی نوێ ، چونكه به هێنانی ئه و ده نگه زۆره و گه یشتنی به په رله م��ان ئه مه خ��ۆی له خۆیدا پرس��یارو له و زۆر وه اڵم��ده ره وه ی گومانانه بو كه پارته ئۆپۆزسیۆنه كان و فاشیسته كان دروس��تیان ده كرد دژ

به كوردو پرۆسه ی ئاشتی .له م بارودۆخه نوێی��ه دا، ئه ركێكی گرنگ ده كه وێته سه رش��انی هه ده په هه ت��ا ئه ویش به عه قڵێكی سیاس��ی

كارامه مامه ڵه له گه ڵ دۆخه نوێیه كه دا ب��كات، وات��ه نه هێڵێت پرۆس��ه ی ئاشتی پاشه كشه بكات و وا له پارتی ده سه اڵتداریش نه كات كه په شیمانی كه هه نگاوان��ه ی ل��ه و ده رببڕێ��ت ناویه تی له پرۆسه ی ئاشتیدا. ئه مه ش كاتێك ده بێت كه له الیه كه وه ئه وباره ده رونییه بخوێنیته وه كه بۆ ئه كه په دروس��ت بوه له م كاته دا كه ئه ویش دابه زین��ی ده نگ��ه كان و نه توانین��ی به ته نه��ا، حكومه ت��ه پێكهێنان��ی چونك��ه ئه گ��ه ر له م كات��ه دا كورد به عه قڵی بگه ڕێ��ت و له تۆڵه كردنه وه ش��اخ مامه ڵه ب��كات و وه ك هێزێكی دژ به ئه كه په و پرۆژه كان ده ربكه وێت، ئه وا ئه كه پ��ه له كاردانه وه ی ئه مه دا، ئه گ��ه ر حكوم��ه ت له گ��ه ڵ مه هه په پێكبهێنێ��ت بۆ پرۆس��ه ی ئاش��تی زۆر مه ترس��یداره ، چونك��ه ئ��ه وان درێژه دانی پرۆس��ه ی ئاشتی به هێڵی سور ده بینێت و ده یكه نه مه رج به سه ر ئه كه پ��ه وه كه ده بێت رایبگرێت، خۆ ئه گه ر له گه ڵ جه هه په ش پێكیبهێنێت ئه وا هه مومان بینیومانه كه له مێژودا پارتی گه لی كۆماری چ كاره ساتێكی ب��ۆ كورد دروس��تكردوه ، خۆ ئه گه ر له گه ڵ هه ردوكیش��یاندا بێت ئه وكاته ده زانن كه كوردو كێش��ه كه ی به ره و چ ئاقارێ��ك ده ڕوات، له به رئه وه له م قۆناغ��ه دا هه ده په ده بێت به گوڕێكی سیاسی نوێ مامه ڵه بكات و ئاگاداری ئ��ه و لێدوانان��ه بێت ك��ه ده یدات و زۆر هۆش��یارانه مامه ڵ��ه بكات و ئه و راستیه ش بزانێت كه بێجگه له ئه كه په ئاشتی پرۆس��ه ی دڵس��ۆزی كه س نیه و به دیلی ئه كه پ��ه ش گه ڕانه وه ی فاشیس��ت و عه س��كه رتاره كانه ك��ه له س��ایه ی ده س��ه اڵتی ئه مانه ش��دا هه رگیز كورد به هیچ مافێكی ناگات و جارێكی ت��ر گه ڕان��ه وه ی مێژوه بۆ

خاڵی سفر.

عه قڵی سیاسی هه ده په له تاقیكردنه وه دایه

عومه ر عه لی محه مه د

هه ده په ده بێت به گوڕێكی سیاسی نوێ مامه ڵه بكات و

ئه و راستیه ش بزانێت كه بێجگه له ئه كه په كه س

دڵسۆزی پرۆسه ی ئاشتی نیه و

به دیلی ئه كه په ش گه ڕانه وه ی فاشیست و

عه سكه رتاره كانه

محه مه د حاته م

15 (486( سێشه ممه 2015/7/7 [email protected]ته‌ندروستی

د. الڤه دارا علی پسپۆری نه خۆشییه ده رونیه كان

له ئابڕوچ��ون و گومان بریتی��ه له كه لێكردن كه ده بێته ه��ۆی به دورگرتنی

كه سه كه له خه ڵكی .له ده رونییه كان نه خۆش��ییه له كه ی زۆربه ی كاته كاندا په یوه ندی به تێگه شتن و ل��ه وه ی وه ك هه ی��ه بیرۆكه كان��ه وه به ده ركه وتن و ڕوخس��اره وه , به خستنه پاڵێكی نێگه تیفان��ه ی به هێز داده نرێت

له په یوه ندییه كۆمه اڵیه تیه كاندا.ئه زمونێكی چه ن��د نیش��انه ی له كه زیانبه خشه وه ك ش��ه رم, لۆمه كردن, ش��اردنه وه , دابڕی��ن, دورخس��تنه وه جی��اوازو مامه ڵ��ه ی له كۆمه ڵ��گا, جیاكردن��ه وه . له س��ه رو هه مویان��ه وه هه ستكردنه به ش��ه رم, به داخه وه پاش ئه و هه م��و پێش��كه وتنانه ی زانس��ت تۆماری كردوه تاكو ئێس��تا نه خۆشیه ده رونیه كان به نیش��انه ی الوازی هه ژمار ده كرێن, وه ك كاردانه وه یه كی ئاس��ایی بۆئه م بارودۆخه كه س��ه كه ناچارده بێت نه خۆشییه كه ی بشارێته وه كه بێگومان داواكردنی س��ه ر كارده كاته ئه م��ه ش یارمه تی و چاره سه رو خراپبونی ئاینده ی

نه خۆشییه كه . ئایا ئه م هه مو ش��ه رم و شاردنه وه یه

ده رباره ی چییه ؟ ئه فسانه كانی نه خۆشیه ده رونییه كان و س��زا نێگه تیفه كانی كۆمه ڵگا یه كده گرن بۆ ده س��ته به ركردنی نه خۆشی ده رونی كۆمه ڵ��گا. قوربان��ی قۆچ��ی وه ك

حه قیقه ت��ی جیاكردن��ه وه و مامه ڵ��ه ی داده نرێت گرنگ به هانده رێك��ی جیاواز بۆ ش��اردنه وه ی كێش��ه ده رونیه كان, چونك��ه جیاكاری هه مو بواره كانی ژیان ده گرێته وه وه ك كۆمه اڵیه تی , ئابوری , بارودۆخ و ش��وێنی ژیان به س��ه ربردن, بوجه ی ته رخانكراو له كه رتی ته ندروستی بۆ نه خۆش��ییه ده رونییه كان, چۆنێتی گه یش��تنی خزمه ته ته ندروس��تییه كان

به نه خۆش. ڕێگه چاره :

• به رزكردنه وه ی ئاس��تی ڕۆشنبیری نه خۆش��ییه ده رب��اره ی كۆمه ڵ��گا ده رونی��ه كان و ڕاس��تكردنه وه ی بیرۆكه

هه ڵه كان.هۆكاره كان��ی به كارهێنان��ی •ئنته رنێ��ت و وه ك په یوه ندیك��ردن ب��ۆ ئه نجامدانی ڕاگه یاندن كه ناڵه كانی هه ڵمه تی دژ به ش��ه رم كردن ده رباره ی

نه خۆشییه ده رونیه كان.• ئاش��ناكردنی كۆمه ڵگا له كاریگه ره خراپه كان��ی له كه له س��ه ر پروس��ه ی نه خۆشی كه سه كه و كۆمه ڵگا به گشتی .

له ك��ه و نه خۆش��یه بابه ته كان��ی •ده رونییه كان بخرێته سیستمی خوێندن له هه مو ئاسته كاندا به تایبه تی په یمانگاو سیس��ته می په یوه ندب��ه زانكۆكان��ی

ته ندروستی .• ڕوبه ڕوبون��ه وه ی خه ڵك��ی له گه ڵ كه س��انی نه خۆش بۆ ڕاس��تكردنه وه ی بیرۆك��ه هه ڵ��ه كان ئ��ه وه ش له ڕێگای دوباره له كاروچاالكییه كان و به شداربون

تێكه ڵبونه وه یان له كۆمه ڵگا.

ب��اس توێژین��ه وه كان زۆرین��ه ی له وه ده كه ن ك��ه رۆژو گرتن كاریگه ری خراپی له س��ه ر كه س��ی دوگیان نیه و ده توانێ به رۆژو بێت، پسپۆرانی بواری به وه كردوه ئاماژه ی��ن دوگیانی ژنان و دوگیان��ه كان ده توان��ن ب��ه رۆژو ب��ن به مه رجێ��ك نه خۆش��ی ش��ه كره یان كێش��ه ی گۆرچیله یان نه خۆش��یه كی دیاریكراوی نه بێت و ده رمان به كاربێنن بۆ نه خۆش��ییه كه یاخود زۆر هه س��ت به هیالك��ی و ماندوێتی و س��ه رگێژبون بك��ه ن كه كاتێ ب��ه رۆژو ئه بن. به اڵم ئامۆژگاریه كیان چه ن��د توێژینه وه كان داناوه ب��ۆ دوگیانه كان له كاتی به رۆژو

بونیان.1. پێویس��ته دو ژه می س��ه ره كی ن��ان بخورێ��ت له به ربانگ و پارش��ێو له هه رژه مێكی��ش ب��ڕی 800 ب��ۆ 900

كالۆری بخورێت.2. له نی��وان ه��ه ردو ژه مه كه چه ند جۆرێ��ك می��وه بخورێ��ت، هه روه ها به تایبه تی بخورێته وه زۆر ش��له مه نی ئاو به اڵم بی��ر له خواردنی خواردنه وه گازی و زۆر خواردن��ه وه ی چ��او قاوه

نه كرێته وه .3. پارشێۆ دره نگ بكه واتا به چه ند خوله كێ��ك پێش به ربانگ��ی به یانی ، پرۆتینی خۆراكی هه وڵب��ده هه روه ها

له و ژه مه بخۆیت.4. له رۆژدا هه وڵبده پش��و بده یت و زۆر خۆت هیالك نه كه یت و یه ك بۆ دو

كاتژمێر زیاتر بخه وه .5. پاش چه ند رۆژێك له به ڕۆژوبونت سه ردانی پزیش��كه كه ت بكه بۆ دڵنیا بونت له ته ندروس��تی خۆت و كۆرپه له و

له ژێر چاودێری ئه ودا به ڕۆژو ببه .

كه تێك بیر له وه ده كه یته وه گه شتێك بكه یت بۆ ش��ارێك یاخ��ود واڵتێكی ت��ر، هه ندێ جار س��ود له وگه ش��ته كه وتنت نه خۆش به ه��ۆی وه رناگریت یاخود گۆڕانكاری كه ش��وهه وا، هه ندێ له و نه خۆش��یانه ی كه له گه ش��ته كه دا توش��ت ده بێت سكچون و رشانه وه یان هه اڵمه ت و یاخود چه ند گرفتێكی تری ته ندروس��تی ، هه ربۆیه ده توانیت سود له م رێنمایان��ه وه رگریت بۆ ئه وه ی تا

راده یه ك خۆت له نه خۆشی بپارێزیت.• كاتێك له گه ش��ت ده بیت ده چیته ج��ۆره له ه��ه ر یاخ��ود ئوتێلێ��ك ئۆتومبێلێك سه ر ئه كه ویت یان ده چیته هه ر چێش��تخانه یه ك، ئ��ه وه هه وڵبده هه ر ده رگایه ك یاخود هه ر به لۆعه یه ك یان ته نكه خۆڵێك كه ده یكه یته وه به كلێن��س بیكه یته وه ، چونكه ده س��تی كه س��انی تری زۆر به ركه وتوه شوێنی كۆبونه وه ی میكرۆبه ، هه روه ها پێویسته كرێمی پاكژ كردنه وه ی ده ستتت پێبێت بۆ ئ��ه وه ی زو زو ده س��ته كانت پاك

بكه یته وه .• هه وڵبده سه رچه ف و به رگی پشتی خۆتت پێبێت و به كاری بێنه له سه ر ئه و

شوێنه ی كه لێی ده خه ویت.به دڵتێك��ه ڵ هه س��ت ئه گ��ه ر •هاتن و رش��انه وه ده كه یت له ناو پاس

یاخود فڕۆكه ، ئ��ه وه هه وڵبده تۆزێك میوه یاخود ش��ه ربه ت ل��ه گه ڵ خۆت به ره و بیخۆره وه به وه ش گه ده ت ئارام

ده بێته وه .• هه میشه ش��له مه نی زۆر بخۆره وه به تایبه تی ئاو له كاتی گه ش��ت كردنت

خواردنی ش��ێوه یه ك به هیچ هه روه ها چه ور زۆر نه خۆیت.

• كاتێ��ك به ش��اخێك یاخ��ود به ش��وێنێكی به رز یاخود له فڕۆكه سه ر ئه كه ویت ئ��ه وه هه وڵبده له و كاتانه دا بنێش��ت بجویت ب��ۆ ئه وه ی توش��ی

هه وكردنی گوێ نه بیت.• جانتایه ك��ی بچ��وك له گه ڵ خۆت هه ڵگره ب��ا چه ند له ف��اف و برینپێچ و له زگه و چه ند كه ره سته یه كی فریاگوزاری ته ندروستی تێدا بێت له كاتی پێویست

به كاریان بهێنه .

گه ر ده ته وێت جگه رت ته ندروستبێت و دوربكه ویته وه له نه خۆشی ئه م ئه ندامه ی جه س��ته ئه وه پێویسته دوربكه ویته وه له م خااڵنه ی خ��واره وه ، چونكه زیانت

پێده گه یه نێت:1. دره ن��گ نوس��تن و دره نگ له خه و

هه ستان.2. میزنه كردنی به یانیان.

3. زۆرخۆریی و نه خواردنی س��ه وزه و میوه .

4. نه خواردنی نانی به یانی .5. به كارهێنانی ده رمان بۆ ماوه یه كی

درێژ.6. ئه و زه یته ی به كاری ئه هێنیت بۆ س��وركردنه وه ی خۆراك چه ند جارێكی تر ب��ه كاری بهێنیت ب��ۆ خواردنی تر

یاخود بۆ ئاماده كردنی .م��ادده خواردن��ه وه ی زۆر .7

كهولییه كان و هه روه ها جگه ره كێشان.

پێویسته نه خۆشیه ده رونیه كان له قۆناغه كانی خوێندن بخوێنرێت

به م مه رجانه دوگیان ده توانێت به رۆژو بێت

گه شتێكی خۆش به سه ر به ره به ئه نجامدانی ئه م رێنمایانه

له پێناو ته ندروستی جگه ردا، ئه مانه بكه

ریکالم

ئا: سروه جه مال

دیارده ی قۆپییه کردن و گزیکردن له تاقیکردنه وه کانی پۆلی 12

له ئه مساڵدا زۆرترین ده نگدانه وه ی هه بو، ئه ندامێکی لیژنه ی په روه رده

له په رله مانی کوردستان رایده گه یه نێت که کێشه که ئه وه یه "که سی یه که م"ی

بانده کان نادۆزرێته وه ، توێژه رێکی کۆمه اڵیه تیش ئاماژه به وه ده کات که هۆکاری قۆپییه کردن ئه وه یه

خوێندکاران ده یانه وێت به کۆششی که م، نمره ی به رز بهێنن.

پۆلی ئه مس��اڵی له تاقیکردنه وه کانی 12، قۆپیی��ه به هه مو ش��ێوه کانییه وه ئاماده ی��ی هه ب��و: کڕین��ی پرس��یار، به ک��رێ گرتن، بلوت��وس، پێوتنه وه ی ناو هۆڵه کان، پێوتنه وه ی مامۆستاکان. به اڵم تا ئێس��تا ڕون نه بوه ت��ه وه ئایا سااڵنی ڕابردو به م رێژه یه قۆپییه کردن نه بوه ، یاخود هه بوه ، به اڵم به م جۆره ی ئێس��تا ئاش��کرا نه بوه و چاوی میدیای

له سه ر نه بوه .پۆل��ی خوێندکارێک��ی س��ه رهه د ئاماده ییه و ئه مس��اڵ به ش��داری 12ی ناڕازییه ک��ردوه و له تاقیکردن��ه وه کان له و دۆخه ی ئ��ه و تاقیکردنه وانه ی پێدا گ��وزه را، به ب��ڕوای ئه و خوێن��دکاره ، ئه وان��ه ی په نا ب��ۆ قۆپییه کردن ده به ن دو جۆرن، "هه ندێکیان ئاس��تیان نزمه و له پێن��او ده رچ��ون یاخ��ود وه رگیران له کۆلێژێک ئه و کاره ده که ن، هه ندێکی دیکه ش��یان هه رچه نده ئاستیان به رزه ، به اڵم له ڕقدا په نا بۆ قۆپییه کردن ده به ن بۆ ئه وه ی به رزترین نمره به ده ستبهێنن و

له کۆلێژه به رزه کان وه ربگیرێن".ئه و خوێن��دکاره به نیگه رانییه وه باس ل��ه وه ده کات کاتێک له تاقیکردنه وه کان که س��انه ی ئ��ه و ده ره وه و هاتوه ت��ه بینیوه که وه اڵمه کانیان ده س��تکه وتوه زۆر بێزارب��وه و "تاقه تی س��ه عیکردنم

نه ده ما".ژیار ئیسماعیل یه کێکی دیکه یه و له و خوێندکارانه ی ئه مساڵ تاقیکردنه وه کانی زۆرب��ه ی ئه نجام��داوه و 12ی پۆل��ی ش��ه وه کان به هۆی بێکاره باییه وه له ناو باخ و سه رشه قامه کان سه عی و کۆششی

خ��ۆی ک��ردوه ، له ب��اره ی کاریگه ریی خوێن��دکاره ئ��ه و قۆپییه کردن��ه وه رایده گه یه نێت ئه و دیارده یه ده بێته هۆی پڕبونی زانکۆکان له خوێندکاری "ئاست ن��زم"، "هه ر ئه مانه ش س��به ینێ واڵت به ڕێوه بردنێک؟ چ به اڵم به ڕێوه ده به ن، وه ک ئه م دۆخه ی ئێس��تا کوردس��تانی

پێدا ده گوزه رێت".بەبڕوای توێ��ژەری كۆمەاڵیەتی هێمن عبدالقادر، دیاردەی قۆپیەكردن "جۆرێكە لەت��اوان "، ئەو ه��ۆكاری باڵوبونەوەی ئاس��انی دیاردەیەدەگەڕێنێتەوەبۆ ئەم ڕێگاكە بۆ دەس��كەوتنی ش��تێكی زۆر "وات��ا بەكەمترین ماندوب��ون زۆرترین ده ستکه وت بەدەست بهێنیت، ئەمەش جۆرێكە لەتاوان و هەمیش��ە تام و چێژی تاوان لەكاتی س��ەركەوتندا، هەستێكی دەدات، بەخاوەنەكەی باوەڕپێنەك��راو جگە لەوەی چاوپۆش��ی ب��ەردەوام و س��زانەدانی تایبەت و یاس��ای نەبونی هیچ كەسێك لەسەر ئەم كارەو میتۆدو

ئامرازە تاقیكردن��ەوەو ش��ێوازەكانی زۆرس��ەرەتایی و س��ادەكان بەه��ۆكار

دادەنێت".هه روه ها ئه و توێ��ژه ره کۆمه اڵیه تییه هاوڕای��ە لەگەڵ ئەوەی ئ��ەم دیاردەیە كاریگ��ەری خراپی لەس��ەر خوێندكار دەبێت "ب��ەوەی كە هەمیش��ە ڕێگای نادروست و ئاسان هەڵدەبژێرێت كە هیچ جیاوازییەكی نییە لەگەڵ كەس��ێك كە دزی دەكات و دەیەوێت پارەیەكی زۆری بێ ماندوبون بەدەست بهێنێت، هەروەها لەئاستی تیۆریشدا ئەم خوێندكارە هیچ زانس��ت و مەعریفەی��ەك نەفێردەبێ��ت

نەلەداهاتوشدا هیچ سودێكی دەبێت".قۆپییه ک��ردن ش��ێوازی دیارتری��ن له مس��اڵدا، دزه کردنی پرسیاره کان بو له هۆڵی تاقیکردنه وه وه به ڕێگای ڤایبه ر له ڕێگای دواتر گواستنه وه ی وه اڵمه کان

ته له فۆن و گوێبیستی بلوتوسه وه .ئەندامی لیژنەی پەروەردەو خوێندنی بااڵو توێژینەوەی زانس��تی لەپەرلەمانی

ئەمی��ن حەم��ە كوردستان،ش��ێركۆ له وباره یه وه به ئاوێنه ی ڕایگەیاند "ئێمەش گومانی پێگەیشتوە زانیارییانەمان ئەو پرس��یارو بردنە دەرەوەی فرۆش��تن و كارئاس��انی بۆ منداڵی دەستڕۆیشتو لە ناو هۆڵ��ەكان، دواتر زانیاری زۆرترمان حاڵەتانەو ئ��ەو لەس��ەر كۆكردۆتەوە كردومانە بەیاداش��تێك لە 22-6 لەرێی پێشكەشی پەرلەمانەوە س��ەرۆكایەتی وەزارەتی پەروەردەمان كردوە، هەروەها بەدواداچونمان كردوە بۆ ئەوەی كۆمەڵێ لێكۆڵینەوەیان لەگەڵدا خەڵك گیراون و كراوە، بەاڵم چاوەڕێ��ی ئەو لیژنەیەین ك��ە لەالی��ەن وەزارەتی پ��ەروەردەوە دروس��تكراوە تا بزانین دەرئەنجامه کان

چۆن ده بێت".رێکخراوه کان��ی رۆڵ��ی له ب��اره ی قوتابی��ان و خوێندکاران ل��ه و دۆخه دا، ئه ندامی به شی راگه یاندنی سکرتاریه تی کۆمه ڵ��ه ی خوێندکارانی کوردس��تان، کامۆ خدر به ئاوێنه ی راگه یاند که ئه وان

به رده وام له سه ر خه تبون و به دواداچونیان لەچەند "بۆم��ان دەركەوت��وە کردوه ، براونەت��ە پرس��یارەكان ش��وێنێك دەرەوە بەاڵم خۆش��بەختانە كەسەكان

دەستگیركراون".باندێک تاقیکردنه وه کان��دا له کات��ی پرس��یاره کان و دزه کردنی به تۆمه ت��ی ب��ۆ خوێن��دکاران هاریکاریکردن��ی پۆلیس��ی له الی��ه ن قۆپییه ک��ردن س��لێمانییه وه ده س��تگیرکران و له دوای پ��ه روه رده وه زاره ت��ی ئه وه یش��ه وه ده س��تگیرکردنی چه ندین که س��ی به و

تۆمه ته راگه یاند.ژیاری خوێندکار هیچ گه ش��بین نییه به دۆزینه وه ی که س��ه س��ه ره کییه کان و به سزادانی ئه و که سانه ی ده ستگیرکراون، "دۆزینەوەی ئەو كەسانە لەقیامەتە نەك لەدونیاو ئەو بەڵگانەی دەستی ئاسایش كەوتون بەڵگەی باش��ن ب��ەاڵم كە دو ڕۆژی ت��ر ئەنجام ئاش��كرا كرا ئەوكات

بارودۆخەكە دەبینین".

به اڵم ئه ندامه که ی لیژنه ی په روه رده ی په رله مان رایده گه یه نێت که باش��تره تا کاری لیژنه ک��ه ته واو ده بێت، ئومێدمان هه بێ��ت، ب��ه اڵم ئه وی��ش ڕه ش��بینه له دۆزینه وه ی که سی یه که می ئه و بانده ، "گومان ئەكەم كە كەسی یەكەم بگیرێت، كێش��ەكە له وه دایه له م واڵتە كەس��ی

یەكەم نادۆزرێتەوەو ون دەكرێت".هه روه ه��ا ده ڵێت "بۆئەوەی ئاس��تی زانس��تی دانەبەزێت و جیاوازی دروست بەنائومێدی هەس��ت خەڵ��ك نەبێت و نەكات، نابێت لە ژێ��ر هیچ بیانویەكدا چاوپۆشی لەوانە بكرێت كە كارئاسانییان كردوە چونكە ئەم بابەتە پەیوەندیدارە بەعەدالەت��ی كۆمەاڵیەتیی . ئێمە هەمو رێكارێ��ك بەكاردەهێنی��ن لەڕێ��ی ئەو میكانیزمانەی كە لەبەردەستمانایە، هەر بانگكردنی ت��ا وەزیرەوە لەبانگكردنی بەڕێوب��ەرە گش��تیەكانیش هەت��ا گەر پێویس��ت بكات رای گشتی بۆ دروست

دەكەین".

خوێندن(486( سێشه ممه 162015/7/7 [email protected]

قۆپییه زانکۆکان پڕده کات له خوێندکاری "ئاست نزم"

بۆئەوەی ئاستی زانستی دانەبەزێت و خەڵك هەست بەنائومێدی نەكات، نابێت لەژێر

هیچ بیانویەكدا چاوپۆشی لەوانە

بكرێت كە كارئاسانییان كردوە چونكە ئەم

بابەتە پەیوەندیدارە بەعەدالەتی هۆڵێکی تاقیکردنه وه کانی پۆلی 12كۆمەاڵیەتیی

‌‌ئا:‌بارام‌سوبحی‌

به‌درێژایی‌‌هه‌بونی‌‌بزوتنه‌وه‌و‌پاشان‌حیزبی‌‌سۆسیالیست،‌سه‌ركرده‌یه‌كی‌‌خاوه‌ن‌كاریزماو‌قسه‌‌رۆیشتو‌الی‌‌هه‌مومان‌

دروست‌نه‌بو،‌محه‌مه‌د‌شاكه‌لی‌‌له‌نوسینی‌‌بیره‌وه‌رییه‌كاندا‌به‌م‌جۆره‌‌باس‌له‌گرفتی‌‌

سه‌ره‌كی‌‌سۆسیالیست‌ده‌كات.

كتێبی‌‌له‌بزوتنه‌وه‌وه‌‌بۆ‌حزبی‌‌سۆسیالیستی‌‌كوردستان،‌له‌نوس��ینی‌‌محه‌مه‌د‌شاكه‌لیه‌و‌روداوه‌كانی‌‌ماوه‌ی‌‌سااڵنی‌‌)1976 – 1993( له‌خۆده‌گرێت،‌ئه‌م‌كتێبه‌‌له‌الیه‌ن‌كۆمه‌ڵه‌ی‌‌روناكبی��ری‌‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌كه‌ركوكه‌وه‌‌چاپ‌و‌باڵوكراوه‌ته‌وه‌.‌ناوه‌ڕۆكی‌‌ئه‌م‌كتێبه‌‌تێكه‌اڵوه‌‌له‌گێڕان��ه‌وه‌و‌ش��یكردنه‌وه‌و‌ئه‌نجامگی��ری‌‌بیره‌وه‌ری‌‌و‌هه‌ڵس��ه‌نگاندن.‌نوس��ه‌ر‌باس‌له‌وه‌ده‌كات‌ناوه‌رۆكی‌‌ئه‌م‌كتێبه‌ی‌‌له‌س��ه‌ر‌بناغه‌ی‌‌رۆژانه‌‌نوسینه‌كانیه‌تی‌‌له‌سه‌رده‌می‌‌روداوه‌كاندا‌و‌به‌زمان‌و‌بیركرنه‌وه‌و‌ش��ێوازی‌‌ئه‌و‌ده‌مانه‌‌نوس��راوه‌.‌بۆی��ه‌‌ده‌ڵێت‌"خۆم‌به‌رپرسیاریه‌تی‌‌سه‌رجه‌م‌ناوه‌ڕۆكی‌‌كتێبه‌كه‌‌له‌ئه‌س��تۆ‌ده‌گرم".‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت‌"ته‌نها‌ئه‌و‌بابه‌تانه‌م‌باس��كردوه‌‌كه‌‌راس��ته‌وخۆ‌له‌راس��تییان‌ئاگادارب��وم‌و‌نزیك��ی‌‌باس‌و‌

روداوه‌كان‌بوم".‌

ناسینی‌‌كاكه‌‌حه‌مه‌له‌س��اڵی‌‌)1983(‌محه‌مه‌دی‌‌ نوس��ه‌ر،‌حاجی‌‌مه‌حمود‌س��كرتێری‌‌ئێستای‌‌حیزبی‌‌سۆسیالیست‌ده‌ناسێت،‌له‌باره‌یه‌وه‌‌ده‌ڵێت:‌پیاوێك��ی‌‌له‌س��ه‌رخۆو‌ئ��ارام‌و‌كه‌مدو‌بو.‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌تێبینیم‌كرد‌ئه‌و‌پیاوه‌‌زۆر‌به‌جدی‌‌هه‌وڵی��ده‌دا‌ش��تی‌‌نوێ‌‌فێربێ��ت‌و‌تموحی‌‌سیاسیش��ی‌‌كه‌م‌نه‌ب��و...‌له‌ماوه‌ی‌‌ئه‌و‌دو‌سێ‌‌س��اڵه‌ی‌‌پێكه‌وه‌‌بوین،‌زۆر‌به‌گه‌رمی‌‌و‌به‌به‌رنامه‌‌خ��ۆی‌‌ماندو‌ده‌كرد‌بخوێنێته‌وه‌و‌بنوسێت‌و‌ش��اره‌زا‌بێت‌له‌گۆڕانكارییه‌كان.‌ئیراده‌یه‌كی‌‌به‌هێزی‌‌هه‌بو‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌و‌له‌ماندوبون‌و‌شه‌ونخونی‌‌درێغی‌‌نه‌ده‌كرد".

خامنه‌یی‌‌و‌خاڵه‌‌حاجی‌له‌س��اڵی‌‌ ئێ��ران‌ شۆڕش��ی‌‌ ل��ه‌دوای‌‌)1979(،‌سۆسیالیس��ت‌په‌یوه‌ندی‌‌له‌گه‌ڵ‌ئێران‌دروس��تده‌كات،‌كه‌‌به‌وته‌ی‌‌شاكه‌لی‌‌كه‌س��ێكه‌وه‌‌ له‌ڕێگه‌ی‌‌ په‌یوه‌ندییه‌كانی��ان‌ب��وه‌‌به‌ناوی‌‌"خاڵه‌‌حاج��ی"،‌حاجی‌‌پێش‌ئینقالبی‌‌ئیسالمی‌‌وه‌كو‌په‌ناهه‌نده‌‌له‌چه‌ند‌شارێكی‌‌ئێران‌ژیاوه‌،‌به‌هۆی‌‌دراوسێیه‌تی‌‌و‌خه‌ریكبونی‌‌به‌سیاس��ه‌ته‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌هه‌ندێك‌

له‌س��ه‌رانی‌‌داهاتوی‌‌جمهوری‌‌ئیسالمیدا‌كه‌‌ئه‌وانیش‌دورخراوه‌‌بون‌و‌ده‌ستبه‌س��ه‌ر‌بون‌له‌و‌ش��ارانه‌دا،‌وه‌كو‌ئایه‌ت��واڵ‌خامنه‌یی‌‌و‌مونت��ه‌زه‌ری‌‌و‌محه‌م��ه‌دی‌‌كوڕی‌،‌ ئایه‌تواڵ‌ئاشنایه‌تی‌‌و‌دۆستایه‌تی‌‌باشی‌‌په‌یداكردوه‌.‌پاش‌سه‌ركه‌وتنی‌‌ش��ۆڕش‌ئه‌و‌كه‌سانه‌‌ده‌چنه‌‌س��ه‌ر‌ش��انۆی‌‌سیاس��ه‌ت‌و‌خاڵه‌‌حاجیش‌"به‌باشی‌‌سودی‌‌له‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌حیزب��ی‌‌ دروس��تبونی‌‌ دوای‌‌ وه‌رگ��رت".‌سۆسیالیست‌حاجی‌‌ده‌بێته‌‌نوێنه‌ری‌‌حیزب‌له‌‌ئێران‌و‌نوس��ینگه‌ش‌ده‌كاته‌وه‌،‌شاكه‌لی‌‌ئێران‌ حی��زب‌و‌ "په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌ ده‌ڵێ��ت‌راس��ته‌وخۆ‌له‌الی��ه‌ن‌س��كرتێرو‌مه‌كته‌بی‌‌

سیاسیه‌وه‌‌سه‌رپه‌رشتی‌‌ده‌كرا".

جیابونه‌وه‌ی‌‌قادر‌عه‌زیزس��ی‌‌ساڵ‌له‌مه‌وبه‌ر‌قادر‌عه‌زیز‌له‌حیزبی‌‌سۆسیالیس��ت‌جیاده‌بێته‌وه‌،‌ئه‌مه‌ش‌ته‌نها‌جیابونه‌وه‌‌نیه‌‌كه‌‌له‌حیزبی‌‌سۆسیالیس��تدا‌ناكۆكیه‌كانی‌‌ س��ه‌ره‌تای‌‌ رویداوه‌.‌شاكه‌لی‌‌عه‌زیز‌له‌گه‌ڵ‌سۆسیالیس��ت‌ده‌گێڕێته‌وه‌‌بۆ‌له‌رۆژی‌‌ حیزب‌ س��ه‌ركردایه‌تی‌‌ كۆبونه‌وه‌ی‌‌)1983/8/9(‌ك��ه‌‌له‌نزیك‌گوندی‌‌زێوكه‌ی‌‌س��ه‌ر‌س��نوری‌‌عێراق‌–‌به‌س��تراوه‌،‌له‌م‌كۆبونه‌وه‌یدا‌عادل‌م��ورادو‌عه‌دنان‌موفتی‌‌ئاماده‌ناب��ن‌و‌له‌نامه‌یه‌ك��دا‌ره‌خن��ه‌‌له‌قادر‌عه‌زیز‌ده‌گرن‌به‌وه‌ی‌‌گوایه‌‌به‌ئاره‌زوی‌‌خۆی‌‌كاریك��ردوه‌و‌به‌بێ‌‌ئ��اگاداری‌‌ئه‌وان‌نامه‌ی‌‌بۆ‌خوێندكارانی‌‌ده‌ره‌وه‌‌نوس��یوه‌،‌شاكه‌لی‌‌ده‌نوس��ێت‌"ئه‌م‌كێش��ه‌یه‌‌بوه‌‌س��ه‌ره‌تای‌‌ناكۆكی‌‌له‌ناو‌حیزبداو‌دو‌بۆچونی‌‌جیاوازی‌‌

له‌سه‌ر‌دروستبو".ده‌رب��اره‌ی‌‌جیابون��ه‌وه‌ی‌‌ق��ادر‌عه‌زیز،‌ش��اكه‌لی‌‌ده‌نوس��ێت:‌ل��ه‌م‌كۆبونه‌وه‌یه‌و‌كه‌ڵه‌كه‌بون��ی‌‌ بڕی��اره‌كان‌و‌ له‌ئه‌نجام��ی‌‌گرفت‌و‌كێش��ه‌‌ده‌ره‌كیه‌كان،‌س��ه‌ره‌تایه‌ك‌بۆ‌په‌یدابون��ی‌‌دو‌رای‌‌جیاواز‌له‌ناو‌حیزبدا‌دروس��تبو.‌ئه‌و‌س��ه‌ره‌تایه‌‌زۆر‌له‌سه‌رخۆ‌گه‌ش��ه‌ی‌‌ك��رد‌و‌له‌كۆبونه‌وه‌كان��ی‌‌هاوینی‌‌)1985(ی‌‌شوشان‌به‌زه‌قی‌‌خۆی‌‌ده‌رخست‌و‌سه‌رئه‌نجام‌جیابونه‌وه‌ی‌‌باڵی‌‌قادر‌عه‌زیزی‌‌

لێكه‌وته‌وه‌.

سۆسیالیست‌و‌مۆزه‌مبیقله‌كات��ی‌‌نوس��ینه‌وه‌ی‌‌به‌الغ��ی‌‌كۆتایی‌‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌ی‌‌زێوك��ه‌دا،‌س��ه‌عد‌عه‌بدواڵ‌ئ��ه‌وه‌ده‌كات‌كه‌‌ده‌بێت‌ پێداگری‌‌له‌س��ه‌ر‌له‌به‌الغی‌‌كۆتایی‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌دا‌سه‌ركۆنه‌ی‌‌ئیستیعماری‌‌ كۆنه‌په‌رستانه‌ی‌‌ هه‌ڵسوكه‌وتی‌‌

فه‌ره‌نس��ی‌‌و‌ئینگلیزی‌‌و‌ئه‌مریكی‌‌له‌كێشه‌ی‌‌نامیبی��او‌مۆزامبیق‌بكرێ��ت.‌له‌به‌رانبه‌ردا‌س��ه‌ید‌كاك��ه‌‌پێیده‌ڵێ��ت:‌مامۆس��تا‌له‌م‌دۆڵه‌دا‌به‌ئاس��ته‌م‌ئاس��مانت‌لێوه‌‌دیاره‌،‌خوا‌خوامانه‌‌چوار‌فه‌رده‌‌ئاردو‌دو‌سندوقه‌‌فیش��ه‌ك‌په‌یدابكه‌ی��ن‌تا‌بتوانی��ن‌درێژه‌‌به‌شۆڕش‌بده‌ین.‌ئه‌تۆ‌واده‌زانی‌‌ئه‌و‌عاله‌مه‌‌هه‌مو‌چاوه‌ڕوانی‌‌ئه‌نجامی‌‌ئه‌م‌كۆبونه‌وه‌یه‌ی‌‌ئێمه‌ن؟‌ده‌ته‌وێ‌‌لێره‌وه‌‌ته‌مبێی‌‌ئیستعیمار‌بكه‌ین.‌ش��اكه‌لی‌‌ده‌ڵێت:‌ل��ه‌‌به‌الغه‌كه‌دا‌ئیدانه‌كه‌‌هه‌ر‌نوسراو‌ئیستیعماریش‌ته‌مبێ‌‌

نه‌بو"!

مه‌سعود‌بارزانی‌:‌كاكم‌ده‌زانێ‌له‌سااڵنی‌‌)1983 - 1987(‌چه‌ند‌جارێك‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌سۆسیالیست‌له‌گه‌ڵ‌پارتی‌‌و‌ش��یوعی‌‌و‌پاس��ۆك‌كۆده‌بنه‌وه‌.‌ش��اكه‌لی‌‌ده‌ڵێت‌"له‌كۆبونه‌وه‌كانی‌‌راژان‌كاك‌ئیدریس‌و‌كاك‌مه‌سعود‌بارزانیش‌به‌شدارییان‌ده‌كرد.‌هه‌رچه‌ند‌كاك‌مه‌سعود‌به‌ڕه‌سمی‌‌سه‌رۆكی‌‌پارتی‌‌بو،‌به‌اڵم‌كه‌متر‌قسه‌ی‌‌ده‌كردو‌زیاتر‌ده‌وری‌‌ده‌دای��ه‌‌كاك‌ئیدری��س‌و‌له‌هه‌ندێ‌‌بابه‌تی‌‌گرنگدا‌ئه‌گه‌ر‌كه‌س��ێك‌روی‌‌ده‌می‌‌ل��ه‌كاك‌مه‌س��عود‌بكردایه‌‌ده‌یگ��وت‌كاكم‌ده‌زانێ‌.‌راستی‌‌من‌ئه‌و‌شێوازی‌‌مامه‌ڵه‌یه‌م‌زۆر‌به‌الوه‌‌گرنگ‌بو،‌جۆرێك‌له‌رێزو‌ئه‌نجامی‌‌

په‌روه‌رده‌ی‌‌تایبه‌ت‌بوون".

خه‌یاڵه‌كانی‌‌مام‌جه‌الل‌و‌نه‌وشیروانبه‌مه‌به‌س��تی‌‌ ‌)1986/1/10( رۆژی‌‌ئه‌نجامدان��ی‌‌ئاش��تبونه‌وه‌‌له‌گ��ه‌ڵ‌حیزبه‌‌كوردستانیه‌كان،‌به‌نوێنه‌رایه‌تی‌‌سۆسیالیست‌شاكه‌لی‌‌له‌گه‌ڵ‌مام‌جه‌الل‌كۆده‌بێته‌وه‌،‌له‌و‌كۆبونه‌وه‌دایه‌‌مام‌ده‌ڵێت:‌ئێمه‌‌له‌مه‌سه‌له‌ی‌‌ئاش��تی‌‌له‌گه‌ڵ‌ئێ��وه‌و‌حیزبه‌كانی‌‌دیكه‌ش‌جیدین.‌ش��تی‌‌گه‌وره‌ش��م‌له‌خه‌یاڵدایه‌‌بۆ‌

پاشه‌ڕۆژی‌‌گه‌له‌كه‌مان.ش��اكه‌لی‌‌ ‌)1989( ئای��اری‌‌ له‌مانگ��ی‌‌له‌دیمه‌ش��ق‌سه‌ردانی‌‌نه‌وش��یروان‌مسته‌فا‌ده‌كات،‌له‌وكاته‌شدا‌باسی‌‌گفتوگۆو‌دانوستان‌له‌گ��ه‌ڵ‌رژێمی‌‌به‌عس��ی‌‌عێ��راق‌ده‌كرێت،‌به‌وته‌ی‌‌ش��اكه‌لی‌‌نه‌وشیروان‌دژی‌‌بنه‌ڕه‌تی‌‌مف��اوه‌زات‌نه‌بوه‌و‌وتویه‌تی‌"باش��ه‌‌ئێوه‌‌بۆ‌پش��تگیریتان‌ ئێمه‌ش‌ ناك��ه‌ن؟‌ مفاوه‌زات‌ده‌كه‌ین".‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت‌"كاك‌نه‌وشیروان‌رای‌‌وابو‌مه‌سه‌له‌ی‌‌كورد‌له‌عێراق‌چاره‌سه‌ر‌ده‌كرێت،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌ده‌یوت‌مفاوه‌زات‌مانای‌‌ته‌س��لیم‌بونه‌وه‌‌نی��ه‌،‌گرنگ‌ئه‌وه‌یه‌‌

ئیراده‌ی‌‌مانه‌وه‌و‌تێكۆشانمان‌بمێنێت".

مام‌جه‌الل‌و‌قه‌رارگاق��وم‌ له‌ش��اری‌‌ ‌)1989/7/11( رۆژی‌‌مه‌راس��یمێك‌ب��ۆ‌چله‌ی‌‌ئیم��ام‌خومه‌ینی‌‌له‌به‌رنامه‌كان��ی‌‌ یه‌كێ��ك‌ س��ازده‌كرێت،‌مه‌راس��یمه‌كه‌‌ئ��ه‌وه‌‌ب��وه‌‌مه‌س��یره‌یه‌كی‌‌پێش��مه‌رگه‌ی‌‌الیه‌ن��ه‌كان‌له‌ش��ه‌قامه‌كانی‌‌شاردا‌بكرێت‌و‌س��ه‌ركردایه‌تی‌‌حیزبه‌كانیش‌له‌پێش��ه‌وه‌ی‌‌مه‌س��یره‌كه‌وه‌‌ب��ن!‌ب��ه‌اڵم‌الیه‌نه‌كانی‌‌به‌ره‌ی‌‌كوردس��تانی‌‌ئه‌و‌داوایه‌‌

ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌.شاكه‌لی‌‌ده‌نوسێت:‌مام‌جه‌الل‌به‌به‌رپرسی‌‌قه‌رارگای‌‌ره‌مه‌زان��ی‌‌راگه‌یاند‌ئه‌وه‌‌ناكه‌ین،‌ئێرانیه‌كان‌به‌و‌هه‌ڵوێس��ته‌‌ناڕه‌حه‌ت‌بون‌و‌هه‌وڵیاندا‌رازیمان‌بكه‌ن،‌به‌اڵم‌هه‌مو‌له‌سه‌ر‌هه‌ڵوێس��تی‌‌خۆمان‌سور‌بوین‌و‌سه‌رئه‌نجام‌

ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌وان‌ویستیان‌سه‌رینه‌گرت.

حیزبێك‌به‌بێ‌‌سه‌ركرده‌له‌م‌كتێبه‌دا،‌ش��اكه‌لی‌‌ب��ه‌وردی‌‌په‌نجه‌‌ب��ۆ‌یه‌كێ��ك‌ل��ه‌‌كێش��ه‌كانی‌‌حیزبه‌كه‌ی‌‌راش��كاوانه‌‌ له‌وباره‌ی��ه‌وه‌‌ راده‌كێش��ێت،‌ده‌نوس��ێت:‌به‌درێژایی‌‌هه‌بون��ی‌‌بزوتنه‌وه‌و‌پاشان‌حیزبی‌‌سۆسیالیست،‌سه‌ركرده‌یه‌كی‌‌خاوه‌ن‌كاریزماو‌قسه‌‌رۆیشتو‌الی‌‌هه‌مومان‌دروست‌نه‌بو..‌بۆچی‌‌نه‌مانتوانی‌‌حیزبه‌كه‌مان‌

پێكه‌وه‌‌به‌ڕێوه‌ببه‌ین؟‌وه‌اڵمێكی‌‌یه‌كالكه‌ره‌وه‌‌بۆ‌ئه‌و‌پرس��یاره‌‌نیه‌،‌ته‌نها‌ئه‌وه‌‌نه‌بێ‌‌كه‌‌ره‌نگه‌‌زۆربه‌مان‌له‌س��ه‌ری‌‌كۆك‌بین‌نه‌بونی‌‌س��ه‌ركردایه‌تیه‌كی‌‌یه‌كگرتو‌و‌س��ه‌ركرده‌ی‌‌

قسه‌‌رۆیشتو‌بو.

خۆپااڵوتنی‌‌د.مه‌حمودب��وه‌‌ یه‌كێ��ك‌ عوس��مان‌ د.مه‌حم��ود‌سۆسیالیس��ت،‌ دیاره‌كان��ی‌‌ له‌س��ه‌ركرده‌‌له‌باره‌ی‌‌كه‌س��ایه‌تی‌‌ئه‌م‌سیاسه‌تمه‌داره‌وه‌،‌ش��اكه‌لی‌‌ده‌ڵێ��ت:‌د.مه‌حمود‌قس��ه‌كانی‌‌تایبه‌ت��ی‌‌ رس��ته‌یه‌كی‌‌ وش��ه‌و‌ به‌چه‌ن��د‌داده‌ڕێژێ‌،‌به‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌‌ش��اره‌زای‌‌بێت‌لێی‌‌تێده‌گات‌و‌ده‌زانێ‌‌كامیان‌ئه‌سڵی‌‌مه‌قسه‌دی‌‌باسه‌كه‌ن.‌مه‌جلیسی‌‌د.مه‌حمود‌زۆر‌خۆشه‌،‌ته‌علیق‌و‌هه‌ڵس��ه‌نگاندنی‌‌بۆ‌مه‌س��ه‌له‌كان‌و‌

پێشبینیه‌كانی‌‌بۆ‌داهاتو.له‌س��اڵی‌‌)1992(،‌د.مه‌حم��ود‌یه‌كێك‌ده‌بێ��ت‌له‌و‌كه‌س��انه‌ی‌‌خۆی‌‌بۆ‌پۆس��تی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێ��م‌ده‌پاڵێوێ��ت‌و‌)25( هه‌زار‌ده‌نگ‌به‌ده‌ست‌ده‌هێنێت،‌به‌بۆچونی‌‌ش��اكه‌لی‌‌د.مه‌حم��ود‌له‌ب��ه‌ر‌دو‌هۆ‌خۆی‌‌پااڵوت��وه‌،‌یه‌كه‌میان‌ئه‌وه‌بوه‌‌ویس��تویه‌تی‌‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ربچێت‌و‌ده‌نگ��ی‌‌زۆر‌بهێنێت‌ئه‌وا‌كێش��ه‌ی‌‌رابه‌رایه‌ت��ی‌‌و‌زه‌عامه‌ت��ی‌‌حیزبی‌‌

سۆسیالیست‌یه‌كالده‌بۆوه‌‌بۆ‌ئه‌و‌و‌ره‌سول‌مامه‌ند‌ده‌سبه‌رداری‌‌پۆستی‌‌سكرتێری‌‌حیزب‌ده‌بێت.‌دوه‌م‌له‌س��ه‌ر‌ئاس��تی‌‌كوردستان‌ئه‌گه‌ر‌ده‌نگ��ی‌‌زۆری‌‌بهێنایه‌‌ده‌چوه‌‌ریزی‌‌یه‌كه‌می‌‌رابه‌ره‌كان‌و‌له‌سنوری‌‌حیزبی‌‌بچوك‌و‌

سه‌ركرده‌یه‌كی‌‌بچوك‌ده‌رده‌چو.

یه‌كگرتن‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كێتی‌له‌‌ناوه‌ڕاس��تی‌‌مانگی‌‌شوباتی‌‌)1993(،‌به‌شێك‌له‌‌سۆسیالیست‌ده‌چنه‌‌ناو‌ریزه‌كانی‌‌یه‌كێتی‌‌نیش��تیمانی‌‌كوردستانه‌وه‌،‌نوسه‌ر‌هۆكاری‌‌ئ��ه‌م‌یه‌كگرتنه‌‌ب��ۆ‌چه‌ند‌خاڵێك‌ده‌گێڕێته‌وه‌،‌له‌وانه‌:‌زۆربه‌ی‌‌كادیرانی‌‌حیزب‌به‌ته‌مای‌‌پله‌و‌مه‌سئولیات‌بون‌و‌ده‌یانویست‌كه‌مده‌رام��ه‌ت‌و‌ ه��ه‌ژارو‌ حیزبێك��ی‌‌ ل��ه‌‌كه‌مدۆستی‌‌راسته‌قینه‌‌ده‌ربچن‌و‌له‌به‌رهه‌می‌‌ره‌نج‌و‌ماندبونی‌‌چه‌ند‌س��اڵه‌یان‌شتێكیان‌به‌ربكه‌وێ��ت،‌براده‌ران��ی‌‌یه‌كێتی��ش‌له‌به‌ر‌حیساباتی‌‌خۆیان‌په‌له‌یان‌بو‌له‌ئه‌نجامدانی‌‌ئه‌و‌یه‌كگرتنه‌‌و‌كه‌سبكردنی‌‌باڵێكی‌‌گه‌وره‌و‌گرن��گ‌و‌كاریگ��ه‌ری‌‌سۆسیالیس��ت‌بۆ‌الی‌‌خۆیان.‌خزمه‌كانی‌‌كاك‌ره‌س��وڵیش‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌داب��ون‌بچێته‌‌حیزبێكی‌‌گه‌وره‌و‌خاوه‌ن‌له‌په‌نایدا‌ ئه‌وانیش‌ ئیمتیازات‌و‌ ده‌س��ه‌اڵت‌و‌

هه‌ندێ‌‌بحه‌سێنه‌وه‌.

17)486(‌سێشه‌ممه‌‌2015/7/7 کتێب

محه مه د شاكه لی : كێشه ی سۆسیالیست نه بونی سه ركرده یه كی خاوه ن كاریزمایه

‌‌‌ئا:‌ئاكۆ‌حه‌مه‌د‌رابی

‌له‌چه‌ند‌رۆژی‌رابردودا‌چاپی‌دوه‌می‌كتێبی‌كوردستان‌له‌نێوان‌سیڤه‌رو‌سنوره‌‌ده‌سكرده‌كاندا،‌به‌كه‌مێك‌

ده‌سكاری‌و‌به‌كۆمه‌ڵێك‌زانیاری‌تازه‌و‌وردو‌نهێنی،‌كه‌وته‌‌بازاڕه‌وه‌.‌

ه��ۆكاری‌مۆركردن‌و‌ كتێب��ه‌دا‌ له‌و‌به‌نده‌كان‌و‌ناوه‌رۆكی‌په‌یمانی‌سیڤه‌رو‌چه‌ن��د‌زانیارییه‌ك��ی‌دیك��ه‌‌خراوه‌ته‌‌ئ��ه‌م‌ خوێندن��ه‌وه‌ی‌ له‌ڕێگ��ه‌ی‌ ڕو.‌كتێبه‌‌ئاش��نا‌ده‌بیت‌به‌دیوه‌‌ئاشكراو‌ئه‌و‌ س��یڤه‌ر،‌ په‌یمانی‌ ش��اراوه‌كانی‌په‌یمانه‌ی‌كه‌‌كورد‌له‌سه‌ده‌ی‌بیسته‌م‌به‌تاكه‌‌فریادره‌س��ی‌خۆی‌ده‌زانی‌بۆ‌ژێرده‌س��ته‌یی‌و‌ له‌زوڵم‌و‌ ب��ون‌ رزگار‌ده‌س��ته‌به‌ربونی‌مافه‌كان��ی.‌په‌یمانی‌س��یڤه‌ر‌له‌‌10ی‌ئابی‌س��اڵی‌1920له‌‌نێ��وان‌چه‌ن��د‌ده‌وڵه‌تێ��ك‌واژۆكرا.‌ل��ه‌و‌په‌یمان��ه‌دا‌له‌به‌نده‌كان��ی‌62- 63ئاماژه‌ی‌به‌چه‌ند‌ماف‌و‌داخوازییه‌كی‌نه‌ت��ه‌وه‌ی‌ك��ورد،‌ك��ردوه‌.‌كتێب��ی‌كوردس��تان‌له‌نێوان‌س��یڤه‌رو‌سنوره‌‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك��ی‌ ده‌س��تكرده‌كاندا،‌مێژوی��ی‌گرنگه‌‌ده‌رب��اره‌ی‌چۆنیه‌تی‌به‌س��تنی‌رێكه‌وتننامه‌ی‌س��یڤه‌ر،‌كه‌‌چۆن‌خاكی‌ئیمپراتۆریه‌تی‌عوس��مانی‌لۆژیكی‌ به‌پێی‌ نه‌خۆش��ه‌كه‌(‌ )پیاوه‌‌هێ��زو‌بردن��ه‌وه‌‌له‌جه‌نگ��ی‌یه‌كه‌می‌جیهاندا‌دابه‌شكرا.‌له‌و‌دابه‌شكردنه‌شدا‌به‌گه‌ڕانه‌وه‌‌بۆ‌هه‌ندێ‌بنه‌ما‌به‌تایبه‌تی‌چوارده‌‌بنه‌ماكه‌ی‌ودرۆ‌ولسن‌سه‌رۆكی‌ئه‌وسای‌واڵته‌‌یه‌كگرتوه‌كانی‌ئه‌مریكا،‌نه‌ته‌وه‌‌ب��ن‌ده‌س��ته‌كانی‌ده‌وڵه‌ته‌ی‌عوسمانی‌نه‌خاس��مه‌‌ئه‌رمه‌ن‌و‌كورد،‌تاڕاده‌ی��ه‌ك‌دان‌به‌ماف��ی‌نه‌ته‌وایه‌تی‌

له‌ق��ه‌واره‌ی‌س��ه‌به‌خۆدا‌ن��را.‌به‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌جێی‌باس��ه‌‌سه‌باره‌ت‌به‌كورد‌به‌مافی‌ دانی‌ له‌س��ه‌رێكه‌وه‌‌ س��یڤه‌ر‌نه‌ته‌وه‌یی��ه‌وه‌‌ن��ا‌به‌اڵم‌له‌س��ه‌رێكی‌دیكه‌ش��ه‌وه‌‌له‌ب��اره‌ی‌دابه‌ش��كردن‌و‌دابڕاندنی‌خاكه‌ك��ه‌ی‌غه‌درێكی‌زۆری‌لێكرد.‌كتێبه‌كه‌‌له‌نوسینی‌لێكۆڵه‌ره‌وه‌‌هیسه‌ر‌لێهر‌واگنه‌ره‌.‌كتێبه‌كه‌‌به‌شێكه‌‌به‌سنوره‌‌ سه‌باره‌ت‌ كتێبێك‌ له‌زنجیره‌‌پێشه‌كی‌ دو‌ كتێبه‌كه‌‌ ده‌ستكرده‌كان.‌

بۆ‌نوسراوه‌،‌یه‌كه‌میان‌له‌الیه‌ن‌سیناتۆر‌له‌الیه‌ن‌ دوه‌میش��یان‌ میشێل‌و‌ جۆرج‌مامۆس��تای‌زانكۆ‌جێم��س‌ماترێیه‌وه‌‌نوس��راوه‌.‌ئ��ه‌و‌كتێب��ه‌‌له‌ئه‌مریكاو‌له‌خان��ه‌ی‌چێلس��ی‌چ��اپ‌و‌په‌خش‌و‌كوردییه‌كه‌،‌ وه‌رگێڕانه‌‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌.‌چاپ��ی‌دوه‌مه‌،‌‌300الپه‌ڕه‌یه‌و‌له‌الیه‌ن‌نوس��ه‌رو‌ خ��در‌ ش��ه‌فیقی‌حاج��ی‌وه‌رگێڕی‌ناس��راوی‌ك��ورد،‌كراوه‌ته‌‌ك��وردی‌و‌له‌ناوه‌ندی‌ئاوێ��ر‌له‌هه‌ولێر‌

چ��اپ‌و‌باڵوكراوه‌ت��ه‌وه‌.‌له‌نێو‌كوردا‌رێككه‌وتنامه‌ی‌سیڤه‌ر‌لوتكه‌ی‌بڕوانامه‌‌به‌مافه‌‌ دانی‌ ك��ه‌‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كانه‌،‌له‌وێش��ه‌وه‌‌ نابێ.‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كان��ه‌وه‌‌س��نوری‌ده‌وڵه‌ت‌و‌قه‌واره‌ی‌سه‌ربه‌خۆ‌كێشراوه‌و‌واڵته‌‌زلهێزه‌كانی‌ئه‌وكاتیش‌به‌فه‌رمی‌واژۆیان‌له‌سه‌ر‌رێكه‌وتنامه‌كه‌‌كردوه‌.‌هه‌ربۆیه‌‌له‌نێوماندا‌سیڤه‌ر‌بۆته‌‌ناوی‌كوڕان‌و‌كچانمان.‌به‌اڵم‌بۆئه‌وه‌ی‌له‌هه‌مو‌كونج‌و‌كه‌له‌به‌ره‌كانی‌ باش��تر‌

سیڤه‌ر‌بگه‌ین،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌بزانین‌ئاخۆ‌كوردستان‌له‌سه‌ره‌تای‌سه‌ده‌ی‌رابردو‌چۆن‌دابه‌شكراوه‌،‌چۆن‌هه‌ر‌له‌گۆتره‌‌خاكه‌ك��ه‌ی‌دراوه‌ته‌‌هێزه‌كانی‌بێگانه‌،‌دۆكیۆمێنتاره‌كه‌ی‌ الیه‌ن��ه‌‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌رێكه‌وتنامه‌كه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌الیه‌نه‌ی،‌كه‌‌تائێستا‌داخی‌بۆده‌خۆین‌كه‌‌بۆچی‌جێبه‌جێ‌نه‌كراوه‌و‌تا‌هه‌نوكه‌ش‌له‌بن‌باری‌ئ��ه‌و‌دابه‌ش��بونه‌دا‌ده‌ناڵێنین،‌پێویس��ته‌‌ئه‌م‌كتێبه‌‌بخوێننه‌وه‌،‌كه‌‌نوس��ه‌ر‌زۆر‌ورده‌كاریان��ه‌و‌بابه‌تیانه‌‌پرس��ه‌كه‌ی‌ش��یكردۆته‌وه‌.‌ئاخر‌گه‌ر‌مێ��ژوی‌دوێن��ێ‌دابه‌ش��بون‌و‌داننان‌به‌مافی‌قه‌واره‌ی‌س��ه‌ربه‌خۆ‌نه‌زانین،‌چۆن‌ئه‌مڕۆ‌داوای‌سه‌ربه‌خۆیی‌بكه‌ین.‌كتێبه‌ك��ه‌‌خ��ۆی‌له‌س��ه‌ر‌به‌نده‌كانی‌په‌یماننامه‌ی‌سیڤه‌ره‌،‌هه‌مو‌الیه‌نه‌كانی‌باسكراون،‌هه‌ر‌له‌سه‌ره‌تاكه‌ی،‌كه‌‌چۆن‌وایكرد‌ چی‌ پێكه��ات،‌ رێكه‌وتنامه‌كه‌‌رێكه‌وتنامه‌كه‌‌سازبكرێ،‌چ‌ده‌وڵه‌تێك‌و‌چ‌رێكه‌وتنامه‌ی‌دیكه‌‌زه‌مینه‌ی‌سیڤه‌ری‌خۆش��كرد،‌رۆڵ‌و‌ره‌وش��ی‌ده‌وڵه‌تی‌عوسمانی‌له‌س��ه‌رده‌می‌به‌ر‌له‌سیڤه‌رو‌له‌كاتی‌س��یڤه‌ر.‌چه‌ن��د‌ده‌وڵه‌ت‌و‌چ‌ده‌وڵه‌تێك‌رۆڵی‌س��ه‌ره‌كی‌له‌سیڤه‌ردا‌بین��ی،‌به‌قازانج��ی‌كێ‌ش��كایه‌وه‌.‌باس��ی‌ به‌دورودرێژی‌ ناوه‌ڕۆكه‌ك��ه‌ی‌كوردستان،‌ئه‌رمێنیاو‌فه‌له‌ستین‌ده‌كا،‌به‌درێژی‌باسی‌س��نوری‌دابه‌شكردنی‌كوردستانی‌تێدا‌كراوه‌.‌شتێكی‌گرنگ‌ئه‌وه‌یه‌‌گوایه‌‌سیڤه‌ر‌ئیمزا‌)په‌سه‌ند(‌نه‌كراوه‌‌بۆی��ه‌‌جێبه‌جێنه‌كراوه‌،‌به‌اڵم‌وه‌ك‌كتێبه‌كه‌‌رونی‌ده‌كاته‌وه‌‌وانییه‌،‌س��یڤه‌ر‌وه‌ك‌رێكه‌وتنامه‌ی��ه‌ك‌ئیمزا‌جێبه‌جێنه‌كردنه‌كه‌ی‌ ب��ه‌اڵم‌ ك��راوه‌،‌ب��ۆ‌ه��ۆكاری‌دیكه‌‌ده‌گه‌ڕای��ه‌وه‌،‌بۆ‌ئه‌رمه‌نه‌كان‌و‌بۆ‌ئه‌مریكاو‌ده‌گه‌ڕایه‌وه‌.‌

رۆڵی‌ئه‌مریكا‌له‌سیڤه‌ر‌زۆر‌گرنگبوه‌.‌ئ��ه‌وه‌ی‌ئ��ه‌م‌كتێب��ه‌‌بخوێنێت��ه‌وه‌‌ل��ه‌‌رێكه‌وتنامه‌ی‌س��یڤه‌ر‌ به‌ته‌واوی‌رای‌ كتێبه‌كه‌‌ به‌خوێندن��ه‌وه‌ی‌ ده‌گا.‌خوێنه‌ر‌له‌سه‌ر‌سیڤه‌ر‌ده‌گۆڕێ.‌سیڤه‌ر‌بۆ‌كورد‌الیه‌نی‌ئیجابی‌و‌سلبی‌هه‌بوه‌،‌وه‌ك‌دۆكیومێنت‌و‌سیاسه‌ت‌تاڕاده‌یه‌ك‌باش‌بوه‌،‌به‌اڵم‌وه‌ك‌خاك‌دابه‌شكردن‌كاره‌سات‌بوه‌.‌ش��ه‌فیقی‌حاجی‌خدر‌كه‌‌كتێبه‌ك��ه‌ی‌له‌زمانی‌ئینگلیزییه‌وه‌‌كردۆته‌‌كوردی،‌له‌لێدوانێكدا‌بۆ‌ئاوێنه‌‌جه‌خت��ی‌له‌وه‌كرده‌وه‌‌ك��ه‌‌وه‌رگێڕانی‌ئه‌و‌كتێبه‌‌زۆر‌گرنگ‌و‌پێویس��ت‌بوه‌‌بۆ‌كتێبخانه‌ی‌ك��وردی‌و‌بۆ‌لێكۆڵه‌رو‌مێژونوس��انی‌ك��ورد،‌ه��ه‌ر‌بۆیه‌ش‌كتێبه‌ك��ه‌ی‌وه‌رگێ��ڕاوه‌و‌به‌گوت��ه‌ی‌ناوبراوی��ش‌ئ��ه‌م‌كتێبه‌‌كه‌‌ئێس��تا‌چاپی‌دوه‌می‌له‌زۆربه‌ی‌كتێبخانه‌كانی‌كوردستان‌ده‌س��تده‌كه‌وێت،‌له‌‌الیه‌ن‌خوێنه‌رانی‌كورده‌وه‌‌پێشوازییه‌كی‌زۆری‌لێك��راوه‌.‌به‌تایب��ه‌ت‌چونكه‌‌په‌یمانی‌سیڤه‌ر‌گرنگی‌و‌تایبه‌تمه‌ندی‌زۆری‌بۆ‌نه‌ته‌وه‌ی‌كورد‌هه‌بوه‌.‌شه‌فیقی‌حاجی‌خدر‌جه‌ختی‌له‌‌سه‌ر‌ئه‌وه‌شكرده‌وه‌‌كه‌‌خوێنه‌ری‌ك��ورد‌له‌كاتی‌خوێندنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌كتێبه‌دا‌زۆر‌راس��تی‌نه‌وتراوی‌له‌‌باره‌ی‌س��یڤه‌ره‌وه‌‌بۆ‌ئاش��كرا‌ده‌بن‌ك��ه‌‌بۆ‌یه‌كه‌مج��اره‌‌له‌ڕێگ��ه‌ی‌وه‌ها‌كتێبێكه‌وه‌‌ئه‌و‌نهێنی‌و‌زانیارییانه‌‌باڵو‌ده‌كرێنه‌وه‌.‌ناوبراو‌بڕواش��ی‌وایه‌‌كه‌‌پێویس��ته‌‌هه‌مو‌فێرخوازێكی‌به‌ش��ی‌مێژو‌و‌مێژودۆس��تانی‌ك��ورد‌زیاترو‌زیاتر‌له‌ب��اره‌ی‌په‌یمانی‌س��یڤه‌ره‌وه‌‌بخوێننه‌وه‌،‌چونكه‌‌س��یڤه‌ر‌له‌مێژوی‌له‌خه‌یاڵدانی‌ كوردو‌ هاوچه‌رخی‌ نوێ‌و‌مرۆڤی‌كورد،‌پێگ��ه‌ی‌تایبه‌تی‌خۆی‌

هه‌یه‌.

كوردستان له نێوان سیڤه رو سنوره ده سكرده كاندا

سیڤه‌ر‌بۆ‌كورد‌الیه‌نی‌ئیجابی‌و‌سلبی‌هه‌بوه‌،‌

وه‌ك‌دۆكیومێنت‌و‌سیاسه‌ت‌تاڕاده‌یه‌ك‌باش‌بوه‌،‌به‌اڵم‌وه‌ك‌خاك‌

دابه‌شكردن‌كاره‌سات‌بوه‌

هه‌رچه‌ند‌كاك‌مه‌سعود‌به‌ڕه‌سمی‌‌سه‌رۆكی‌‌پارتی‌‌بو،‌به‌اڵم‌كه‌متر‌قسه‌ی‌‌ده‌كردو‌زیاتر‌ده‌وری‌‌ده‌دایه‌‌كاك‌ئیدریس‌و‌له‌هه‌ندێ‌‌بابه‌تی‌‌گرنگدا‌

ئه‌گه‌ر‌كه‌سێك‌روی‌‌ده‌می‌‌له‌كاك‌مه‌سعود‌بكردایه‌‌ده‌یگوت‌كاكم‌ده‌زانێ‌

تایبه‌ت (486( سێشه ممه 182015/7/7

ئا: ره وا بورهان

دوای زیاتر لە6 ساڵ ناڕەزایی و خۆپیشاندان و قەرز، دواجار گریکیەکان وتیان "نا" و بڕیاریاندا رێگەیەکی نوێ

بگرنەبەر، ئەو رێگەیەی یەکێتی ئەوروپا پێشنیاری کردبو بۆ زیادکردنی قەرز رەت

بکەنەوە.

رۆژی یەکش��ممە لەیۆن��ان راپرس��ی بۆ قبوڵکردن ی��ان رەتکردنەوەی ئەو رێگەیەی یەکێتی ئەوروپا پێشنیاری کردبوو ئەنجامدا، بەاڵم یۆنانی��ەکان بۆ یەکەمجار و بەدەنگێکی بەرز وتیان نا، ئەمەش پالنی ئەو س��ەرۆک وەزی��رە گەنجەی��ە کە دەیەوێ��ت لەرێگەی کەمکردنەوەی خەرجی حکومەتی واڵتەکەی و زیادکردنی باج، واڵتەکەی زۆربا لەو قەیرانە دارایی��ە رزگار بکات کە بڕس��تی لەو واڵتە

بڕیوە.س��ەرۆک وەزیران��ی یۆن��ان، ئەلیک��س تسیپراس لەتویتێکی خۆیدا پاش دەرچونی ئەنجامەکانی ئەو راپرسیە وتی "وەاڵمی ئەو پرس��یارەیان دایەوە ک��ە چ ئەوڕوپایەکیان دەوێت؟ ئەوروپای دۆستایەتی و دیمۆکراسیی" ئ��ەو دەزانێت ئ��ەو "نا"یە هەڵوێس��تی ئەو

بەهێزدەکات لە بەرانبەر قەرزدەرەکان.ئەلیكسیس حكومەتەكەی ئەوراپرسییەی تس��یپراس، کاتێک بو بەپرسێكی جدی كە دانوس��تانەكانی واڵتەكەی و قەرزبەخشەكان گەیش��تە بنبەس��ت، بە تایب��ەت کەئەوان دەیانویس��ت لەرێگەی ق��ەرزی زیاترەوە کە یۆنانی لەئیفالسبونی کۆتایی نزیک دەکردەوە

بەرەو ئیفالسێکی کۆتایی ببەن.ئەو ریفراندۆمە لەسەر "بەڵێ" یان "نەخێر" بۆ ئ��ەو پڕۆژەی��ەی کە یەکێتی��ی ئەوڕوپا لەگفتوگۆکان��ی لەگ��ەڵ حکومەت��ی یۆنان گەاڵڵەی کردوە. حکومەتی یۆنان کە ئێستا حیزبێک��ی چەپی رادی��کاڵ بەڕێوەی دەبات بەس��ەرۆکایەتیی ئەلیکس تس��یپراس، ئەو پڕۆژەیەی یەکێتی��ی ئەوروپای رەتکردەوە، بەاڵم ویس��تی لەرێگەی ئ��ەو ریفراندۆمەوە هەڵوێس��تی خۆی بەرانبەر واڵتانی قەرزدەر بەهێزب��کات ت��ا لەگفتۆکاندا ئ��ەو پڕۆژەیە

بسەپێنێت کە خۆی داوایدەکات.بەاڵم، لەالیەن هەندێک واڵتی قەرزدەرەوە ئەوە راگەیەندراوە کە "نەخێر" لە ریفراندۆمدا بە مان��ای "Greece Exit" چونەدەرەوەی یۆن��ان دێت لەزۆن��ی یۆڕۆ چونک��ە بەهیچ ش��ێوەیەک پڕۆژەک��ەی حکومەت��ی یۆنان

قبوڵناکرێت.سەرۆک وەزیرانی یۆنان قاسەی واڵتەکەی هێندەی گیرفانی زۆربای کارەکتەری سەرەکی رۆمانەکەی کازانتزاکیس پارەی تێدایە، بەاڵم

ئەو ک��ە بڕیارێ��ک دەدات دەرئەنجامەکەی هەرشتێک بێت ئەو پەیڕەوی لێدەکات، ئەگەر چ��ی بریارەکە ئەوەش بێ��ت پەنجەی خۆی ببڕێتەوە وەک زۆربا بەاڵم ئەو پاشەکش��ەی

لێناکات.ئەنجام��ی یەکش��ەممە رۆژی ئێ��وارەی ریفراندۆمەک��ە جارێکی تر ئەڵمانیا و ئیتاڵیاو فەرەنس��ای هێنایەوە س��ەر هێڵ و تائێستا هیچ کاردانەوەیەکیان بەرامبەر ئەنجامەکانی ریفراندۆمەک��ە دەرنەبڕی��وە ب��ەاڵم هەر زو فرانس��ۆ هۆالن��د ی س��ەرۆکی فەرەنس��ا و راوێ��ژکاری ئەڵمانیا ئەنگێال مێرکل لەس��ەر ئەو پرسە پێکەوە قسەیان کرد و دواتر وتیان

ئەوان "رێز لەدەنگی یۆنانیەکان دەگرن."وەزیری دارایی ئەڵمانیا سیس��زار گابرێل دەرئەنجام��ی کاردانەوەی��دا لەیەكه می��ن ئ��ەو ریفراندۆمەی ب��ە "روخان��ی پردێکی دیک��ە" نێوان یەکێت��ی ئەوروپا و ئەو واڵتە وەس��فکرد، هەروەه��ا یوری��ن دیس��لبۆم، س��ەرۆکی ئەنجومەن��ی وەزیران��ی ناوچەی یۆرۆ کە هاوکات وەزی��ری دارایی هۆلەندایە دەر ئەنجامەکەی بە کارەس��ات بۆ ئایندەی یۆنان وەسفکرد و وەزیری دارایی سلۆڤاکیاش جیابونەوەی یۆنانی بە سیناریۆیەکی واقیعی

وەسفکرد.

به ه��ۆی ناوه ڕاس��ت ڕۆژهه اڵت��ی جیۆپۆله تیك��ی هه ڵكه وت��ه ی ناوچه ی ئه م��ڕۆ تا له دێرزه مان��ه وه پێكدادان��ی زلهێ��زان و ملمالنێ��ی یه كالییكردنه وه ی به رژه وه ندییه كان و ڕابردو له هه مو گه مه كانی كێشه كانه ، ك��ورد بۆت��ه س��وته مه نی و هیچی به هی��چ نه كردوه ، چونك��ه نه كیانی سیاس��ی هه بوه و نه پرسی پێكراوه ، نه حیس��ابی بۆ كراوه ، به اڵم ئێستا یارییه گ��ه وره ی ژماره یه كی ك��ورد سیاسییه كانی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستن.

كورد كیانی سیاس��ی هه یه و هێزی چه كداری یه كالییكه ره وه ی له مه یدانه و ئه ندامێك��ی پێده كرێ��ت و پرس��ی كارای كۆمه ڵگای��ی نێوده وڵه تییه بۆ

به ره نگاربون��ه وه ی تی��رۆر، له ڕابردو نه فاكته ری ناوخۆی��ی و نه فاكته ری مه وزوعی له به رژه وه ندی كورد نه جواڵ، به اڵم ئێستا فاكته ره نێوخۆییه كه ی زۆر له باره ته نها ئیراده ی لێكتێگه ش��تن و یه كگرتنی الوازه ، فاكته ری مه وزوعیش له وه ته ی كورد هه بوه وا له به رژه وه ندی ك��ورد نه بوه ، له و گه مه ی س��ه ده ی بیس��تویه كدا ئه گ��ه ر ك��ورد ئاقڵبن ده بنه یاریكه ری س��ه ره كی و كۆتایی به )غبن(�ی هه زاران ساڵه یان ده هێنن ك��ه كه وتبونه ب��ه ر غ��ه دری مێژو، له و گه مه یه ش��دا پارت��ی و په كه كه یاریكه ری س��ه ره كین ئه گ��ه ر یه كبن ده توانن پێكه وه ببنه شه ریكی هه مو

جه مسه ره كانی گه مه كه .. چۆن؟په كه ك��ه پارت��ی و *ئه گ��ه ر یه كب��ن كێش��ه ناوخۆییه كانی هه رێم ئارام و س��ه رهه ڵناده ن و حكومه تێكی س��ه قامگیر به ڕێوه ده چێ��ت، چونكه الیه نه سیاسییه كانی هه رێم ئیستغاللی په كه ك��ه و په یه ده و رۆژئاوا ده كه ن بۆ ئه وكاته ش یه كت��ری ، دژایه تیكردنی هه رێ��م ده بێته ش��وێنگه ی ئارام بۆ هه م��و هێزه سیاس��یه كانی هه رچوار پارچه ی كوردس��تان ب��ۆ هه نگاونان

به ره و ئازادی و سه ربه خۆیی.

* ئه گه ر پارت��ی و په كه كه یه كبن كورده كانی رۆژئ��اوا هه مو یه كده بن و ئی��داره ی هه رێم��ی ڕۆژئاوا پێكه وه ده كه ن و هێزێكی گه وره ی چه كدارییان ده بێ��ت و ده بنه یاریكه ری س��ه ره كی یه كالییكردن��ه وه ی ش��ه ڕی س��وریا به قازانج��ی ك��وردو ورده ورده ل��ه لێواره كانی ده ریای ناوه ڕاس��ت نزیك له داهاتو كاتیشدا له هه مان ده بنه وه ، هێڵی گواستنه وه ی نه وتی كوردستان

بۆ جیهان دابین ده كه ن.یه كبن، په كه كه پارت��ی و *ئه گه ر له رۆژئاڤ��ا بارودۆخێ��ك دێت��ه ئارا كه به دڵی توركی��اش ده بێت و ئیدی توركیا مه ترس��ی له رۆژئاڤا نامێنێت، چیتر هه ڕه شه له سه ر رۆژئاوا ناكات و له گ��ه ڵ ته ندروس��ت مامه ڵه یه ك��ی ئی��داره ی خۆبه ڕێوه ب��ه ری رۆژئ��اوا

ده كات.* ئه گه ر پارت��ی و په كه كه یه كبن ده رفه تی قۆناغ��ی دوای هه ڵبژاردنی توركیا ده قۆزنه وه وا له هه ده په ده كه ن له گه ڵ )AKP( حكومه تێكی توركی –ك��وردی پێكبهێن��ن كه له س��ایه یدا ئامانجه كان��ی له ئ��اوات و هه ندێ��ك به رامب��ه ر دی بهێنن��ه ئه ردۆغ��ان ملشۆڕكردنی ئه ردۆغان بۆ به دیهێنانی

له مافه نه ته وه ییه كانی كورد هه ندێك له توركی��ا، هه روه ها له س��ایه ی ئه و حكومه ته هاوبه شه دا پرۆسه ی ئاشتی ك��وردو توركیا ده چێت��ه قۆناغێكی پراكتیكی نوێوه ، چونكه تا ئێس��تا گفتوگۆی له گه ڵ حكومه تێك )pkk)ئاش��تی ئه نجام داوه ك��ه هه مویان تورك بون، به اڵم ئه گه ر )HDP( چوه حكومه ت، گفتوگۆ له گه ڵ حكومه تێك

ده كرێت كه كوردو توركن.له سایه ی ئه و حكومه ته هاوبه شه دا بزوتن��ه وه ی بازرگانی هه رێم و توركیا چاالكت��ر ده بێ��ت كه س��ودمه ندی س��ه ره كی كورده كان��ی باكور ده بن، نه وت��ی ڕۆیش��تنی گه ره نت��ی وه كوردس��تان له ڕێگای توركیا مكومتر ده بێت، چونكه ئه گه ر پێش��تر ته نها تورك له ئه نجومه نی وه زیران له س��ه ر حكومه ت��ی له گ��ه ڵ هه ماهه نگ��ی هه رێ��م قس��ه ی هه ب��وه له س��ایه ی حكومه تی توركی – كوردیدا كوردیش وه زیراندا ئه نجومه نی له كۆبون��ه وه ی هاوبه ش��ی بڕیاره كان��ی ل��ه م جۆره ده بێت، به رژه وه ندییه نه ته وه ییه كانی له ده سته اڵتی حكومڕانی باشتر كورد

توركیا په ره یان پێده درێت.*ئه گ��ه ر پارت��ی و په كه كه یه كبن

س��نوره كانی ك��ورد له گ��ه ڵ ئێران و كورد له گ��ه ڵ عێراق و ك��ورد له گه ڵ توركیا به ئاس��انی ده پارێزرێن له دژی له ڕێگ��ه ی ناحه زان��ی تیرۆرس��ت و هه ماهه نگ��ی ئه و هێزه س��ه ربازییه په كه كه پارت��ی و ك��ه گه وره ی��ه ی

هه یانه .*ئه گ��ه ر پارت��ی و په كه كه یه كبن حكومه ت��ی ئێران حس��ابێكی تر بۆ هێزی ك��ورد ده كات و مه جبور ده بێت له گه ڵ الیه نه كوردیه كانی ئه و به شه ی كوردس��تان بكه وێته گفتوگۆ هه نگاو

به ره و ئاشتی سیاسی بنێت. * ئه گ��ه ر پارتی و په كه كه یه كبن ك��ورد مه رجه عێكی��ان ده بێ��ت كه كۆمه ڵ��گای نێوده وڵه تی و زلهێزان بۆ یه كالییكردنه وه ی كێشه كانی ناوچه كه پرس و ڕای��ان پێبكات و ب��ه و ناوچه فراوانه ی له ده س��تیاندایه ، به و هێزه له مه یدان ك��ه گه وره س��ه ربازییه ی هه یانه ، به و سه رچاوه وزه گه ورانه ی نیش��تیمانه كه یاندایه له هه ن��اوی كه ده بن��ه به ش��ێك له دابینكردنی وزه و له ناوچه كه ، زلهێ��زان به رژه وه ن��دی ئاساییشی ئاش��تی و بۆ چه سپاندنی كۆمه ڵگای ناوه ڕاس��ت ڕۆژهه اڵت��ی نیوده وڵه تی پێویستی پێیان ده بێ .

قاسه که ی یۆنان هێنده ی گیرفانی زۆربا پاره ی تێدایه61%ی یۆنانیه کان پالنە ئابوریەکەی یەکێتی ئەوروپایان رەتکردەوە

ئه گه ر پارتی و په كه كه حه ز بكه ن كورد ده بێته یاریكه ری سه ره كی ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست

؟

عه بدولواحید گوانی

ئه گه ر پارتی و په كه كه یه كبن حكومه تی

ئێران حسابێكی تر بۆ هێزی كورد ده كات و

مه جبور ده بێت له گه ڵ الیه نه كوردیه كانی

ئه و به شه ی كوردستان بكه وێته

گفتوگۆ هه نگاو به ره و ئاشتی سیاسی بنێت

گریکستانگریکستان یان یۆنان دەکەوێتە باشوری رۆژهەاڵت��ی ئەوروپ��ا و نیمچ��ە دورگەی باڵ��کان و کەناری س��ەردەریاکانی ئیجە، ئەو واڵتە بەالنکەی شارستانیەتی جیهان و س��ەرهەڵدانی ش��ار بەمانا مۆدێرنەکەی و

فەلسەفە دادەنرێت.لەس��ەدەی پازدەهەمدا عوس��مانیەکان دەستیان بەس��ەر ئەو واڵتەدا گرت، دواتر زنجیرەیەک ش��ەڕی درێژخای��ەن لەپێناو

ئازادیدا لەو واڵتەکرا.دوای جەنگ��ی جیهان��ی دوەم یۆن��ان بەقۆناغی شەڕی ناوخۆدا تێپەڕی و دوساڵ لەو واڵتە شەری ناوخۆ بو 1967 جەنراڵە ده سه اڵتیان بەکودەتایەک س��ەربازیەکان

وه رگرت.تێدا پاش��ایەتی لە1975 سیس��تەمی رەتکرای��ەوە و ب��و بەکۆماری، لەس��اڵی 1982ەوە ئەندام��ی یەکێت��ی ئەوروپایە و ژمارەی دانیشتوانەکەی بە12 ملیۆن کەس

دەخەمڵێنرێت.

یۆنان ده گه ڕێته وه بۆ دراخام

یۆرۆ ناوچ��ەی لەدامەزراندنی ب��ەر دراوی واڵت��ی یۆن��ان دراخم��ا بووە، بەاڵم لەئێس��تادا ئەو واڵت��ە بەهەمان شێوەی واڵتەکانی دیکەی ئەوروپا یۆرۆ بەکاردەهێنێت، بەاڵم واڵتە ئەورپیەکان ب��اس لەوە دەکەن کە گەر بێت و یۆنان لەسەر ئەو سیاس��ەتە ئابوریە نوێیەی دەرەوەی دەکرێتە ئ��ەو بەردەوامبێت ناوچەی یۆرۆ، یەکێکیش لەپێشبینیەکان گەڕانەوەیە بۆ دراوە کۆنەکە کە ئەویش

دراخمایە.

ڤارۆفاکیس عەقڵی ئابوی یۆنان

ڤارۆفاکیس، ئەو ئابوریناس و پڕۆفێسۆرە چەپگەرەی مانگی کانونی دوەمی ئەمساڵ ب��و ب��ە وەزی��ری دارایی یۆن��ان، ئەمڕۆ دەستلەکارکێش��ایەوە تەنه��ا بۆئ��ەوەی دەرفەت بداتە س��ەرۆک وەزیران ئەلیکس تسیپراس تا لەگەڵ قەرزدەرەکان بتوانێت بگات��ە ئەنجامێک چونکە ق��ەرزدەرەکان

بەمامەڵەی ئەو زۆر نیگران بوون.ئه و پێش��تر بڕیاریدا گه ر به به ڵێ ده نگ بدرێ��ت ده ستله کاربکێش��ێته وه ، ب��ه اڵم به نه خێریش هه ر ده ستی له کارکێشایه وه .

ئەلیکس تسیپراسگەنجرتین سەرۆک

وەزیران ئەلیکس تس��یپراس گەنجترین سەرۆک وەزیرانە لەمێژوی نوێ��ی یۆناندا، ئەو بەر لە شەش مانگ لەوەی تەمەنی ببێت بە 40

ساڵ وەک سەرۆک وەزیران هەڵبژێردرا.لەکاتێکدا دەسەاڵتی وەرگرت تسیپراس کە قەیرانەکانی ئەو واڵت��ە لەلوتکەدابون موچ��ەی کەمکردن��ەوەی کاری یەک��ەم بەرپرس��ەکانی حکومەت بوو، س��ەرجەم ئێستا فرۆش��ت و ئۆتۆمبێلە حکومیەکانی دەکەن هاتوچۆ بەتاکس��ی پەرلەمانتاران ئەم��ەش لەپێن��او ئ��ەوەی ب��ڕی پارەی ئ��ەو ئۆتۆمبێالنەو بەنزی��ن بگەرێتەوە بۆ

حکومەت.یەکێک��ی دیک��ە لەبڕیارەکان��ی ئەوەیە کە س��ەرۆک وەزیران دەستوری ئەو واڵتە ل��ەروی ئاینیەوە دەس��تکاری بکات و ئەو بابەتە ئاینیانەی لەدەس��توردا هەیە رەتی

بکاتەوە.

یۆنانییه کان به نه خێر ده نگیاندا به مه رجی قه رزده ره کان

(486( سێشه ممه 2015/7/7 19تایبه‌ت

ونبون * ناسنامه یه کی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )دنیا محه مه د عارف( هه رکه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی

ئاوێنه .* ناس��نامه یه کی ژوری بازرگانی س��لێمانی ونبوه به ناوی )جالل نامق عزیز( هه رکه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی

ئاوێنه .* تابلۆیه كی پاشه وه ی ئۆتۆمبێل ژماره )64917 سلێمانی ( جۆری سه نی ، كه تۆماره به ناوی )نبیل علی الفت( ونبوه ، ههه رکه س

دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بیگه ڕێنیته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.* مۆڵه تێكی شۆفێری گشتی به ناوی )محمد عبدالكریم فرج یوسف( ونبوه ، هه رکه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی

خاك له كه الر.*كارتێكی زانیاری به ناوی )احمد رفعت رحیم( ونبوه ، هه رکه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.

گۆڕانکاری پەیوەستە بەو کۆمەڵگایە کە دەکرێت قس��ەی لەس��ەر بکەین. هەرچەن��دە ک��ە هەی��ە راس��تیەک بەرباڵو بەش��ێوەیەکی گڵۆباڵیزەیشن بەاڵم کۆمەڵگاکان، زۆربەی گەیشتۆتە تا ئێس��تاش کۆمەڵێ��ک خاڵ هەن کە بەنەگ��ۆڕی ماونەت��ەوە لەناو گش��ت

کۆمەڵگا جیهانیەکان. ئیدیۆکەیش��ن تەنه��ا ب��ۆ فێربونی خوێندن و نوسین و بڕوانامە نیە، بەڵکو بۆ گۆڕینی هزرو ناخ��ی تاکە. لێرەوە دەس��ت بەگۆڕینی کۆمەڵ��گا دەکەین. دەکرێت قس��ە لەسەر ئەو کۆمەڵگایانە بکەین، ک��ە خوێنی گۆڕانکاریان دەوێ یاخ��ود بەواتایەکی ت��ر، ئەو کۆمەڵگا بزێوان��ەی ک��ە هەوڵ��ی گۆڕان��کاری دەدەن، ب��ەاڵم تاک��و ئێس��تا ناتوانن

لەدیستەنەیشنێکی رون بروانن.کۆمەڵ��گای ک��وردی یەکێک��ە لەو کۆمەڵگایان��ەی کە خ��ەون بەگۆڕینی دنیابین��ی خۆی��ەوە دەبین��ێ، بەاڵم ئاراستەیەکی دیاریکراوی نیە کە ئەمە هێزو تواناو ئیرادەش بەفیڕۆ دەدا ئەو کۆمەڵگایەی کە دەکرێ بڵێین بیس��ت ساڵ لەمەوبەر رێژەی خوێندەواری زۆر الواز بو، بەاڵم لەئێس��تادا چەند هەزار

خاوەن بڕوانامەی��ەک بێکارە. بۆچی؟ چونکە تەنه��ا چاوەرێی ئەو ش��وێنە دەکات لێی دابمەزرێ کە بروانامەکەی لەبارەوە وەرگرت��وە. ئەمەش تەنانەت

لەبەریتانیاو ئەمریکاش نیە.دەکرێ بپرسین ئایا ئێمە هەر ئەوەمان دەویست کە خوێندەوار دروست بکەین یاخود گۆڕینی هزرو تاکی کۆمەڵگاشمان دەویست؟ ئەوەی لەباشور دەگوزەرێت جۆرێک��ە لەقەیران��ی ئی��رادەی تاک. زۆرین��ەی ت��اک ل��ەم کۆمەڵگای��ەدا لەخەونێکی تارادەیەک وەهمی دەژیت. ئەوەی کە کۆی سیس��تەمی سیاسی و کۆمەاڵیەتی لەئەس��تۆدایە سیاسیەکان

نین بەڵکو کۆمەڵگا خۆیەتی. کەواتە دەکرێت بپرسین ئیدۆکەیشنی بیست ساڵ چی بەتاکی ئەم کۆمەڵگایە پێبەخشی، زۆری لەراستیدا بەخشی؟ بەاڵم ئایا ئەمە بوەتە هۆکار بۆ ئەوەی کە تاکی کورد هەس��ت بەئاس��ودەیی لەناو ماڵی خۆی��دا بکات؟ یاخود تاک خاوەنی ئەو ئیرادەیەیە کە پێویس��تە

تاکێکی چاالک و سەرکەوتو هەیبێت.دەکرێ��ت لەمەدا گومانم��ان هەبێت چونکە ئ��ەوەی دەگوزەرێت تەنها بێ بەش��ێوەیەکی گشتی، تاکە ئیرادەیی

ناتوانێ��ت ئیمان بەوە بهێنێت کە ژیان بریتیە لەشۆڕشێکی بەردەوام.

شارستانیەت و کۆمەڵگا کاتێک باس لەشارستانیەت دەکەین، دەبێ��ت ل��ەوە تێبگەین کە ش��وێنگە جیاوازەکان، شارس��تانیەتی جیاوازیان بەرهەمهێناوەو بەرهەم دەهێنن. کاتێک زاناکان و فەیلەس��وفەکان قسە لەسەر قسە راستەوخۆ دەکەن، شارستانیەت

لەسەر کۆمەڵگاش دەکەن. واتا فەرهەنگی کۆمەڵگا شارستانیەت بەرهەم دەهێنێ هەروەک هیگڵ دەڵێت: شارستانیەتی ڕۆژهەاڵت لەژێر درۆیەکی مادەکان زۆربەی گەورەدایە، چونک��ە ناتوانن باری ئاسایی و سروشتی خۆیان وەرگرن لەسەروی هەمویانەوە تاک.

واتە تاک ناتوانێت خودیەتی سروشتی خ��ۆی بێت، ه��ەر لێ��رەوە ڕوبەڕوی فێندەمێنت��اڵ ڕیش��ەی کێش��ەیەکی دەبینەوە، کە ئەویش تەنها کۆمەڵگایەک نا بەڵکو کۆی کۆمەڵگاکانی رۆژهەاڵت دەکرێت ناخۆبوندان. هەرەشەی لەژێر لێرەوە بڵێین خۆبون چیە؟ لەراس��تیدا خۆبون ئەو هێزە س��ادەیەیە کە ڕێگە بەتاک دەدات هەناس��ەی ڕاستەقینەی

خ��ۆی هەڵبمژێ��ت و دواتر هەناس��ەی راستەقینەی خۆشی بداتەوە. واتە ئەو هەناس��ەیەی خ��ۆت هەڵیدەمژی نەک وردبونەوەیەکی ئەم��ە تر. کەس��انی س��ادەیە لەخۆی ون، بەاڵم خۆی بون هێش��تا چەن��د دیوێکی ت��ری هەیە، دەبێ��ت کۆمەڵگا بەش��ێوەیەکی تەواو ئامادەبێت بۆ ئەوەی زۆرجار دەنگێکی جی��اواز لەدەوروبەرەک��ەت دەرکەوێ. دەک��رێ بەجۆرێک لەج��ۆرەکان ئەمە وابەس��تەبێت هەم بەئازادی تاک هەم بەمافی خۆی بون و رەگێکی دەچێتەوە س��ەر س��یکۆالریزم. ئ��ەوەی جیاواز دەردەکەوێ زۆرجار بەبێ ئەخالق وێنا دەکرێت یان بەش��ێوەیەکی )س��وک( یاخ��ود دەرچ��و لەڕێگەو یاس��اکانی کۆمەڵگا وێن��ای دەکرێت، کە ئەمەش وەک تاوانبار مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت. دەرچ��ون لەهێ��زی چوارچێ��وە ب��ۆ

دیاریکراو کارەساتێکی گەورەیە.بالێرەوە بگەڕێینەوە سەر ئەو باسەی کە بەردەوام دەڵێت دیمۆکراسی زۆربەی کۆمەڵگای گرتۆتەوە، جیهانی واڵتانی کوردیش بەش��ێکە لەمە. ب��ەاڵم ئایا دیموکراسی چۆنچۆنی دەچێتە ناوئاستە

جیاوازەکانی کۆمەڵگا.

ئەم��ە س��ەرەتایەکی بێمانای��ە کە وابەس��تە دیمۆکراس��ی ڕاس��تەوخۆ ک��ە ت��اک. بەکۆمەڵ��گاو نەکەی��ن بەیەک��ەوە هاوکێش��ەکە تەواودەکەن، واتا گەر دیموکراس��ی بەش��ێک بێت لەدامودەزگای واڵت، واتە راس��تەوخۆ بەش��ێکە لەکۆمەڵگا، وات��ە کۆمەڵگا خاوەنی یەکەمی دیمۆکراس��یە. دواتر ش��ۆردەبێتەوە بۆ ناوەوەی سیستەمی سیاس��ی واڵت. هیچ هێزێکی واقیعبین نای��ەت، کۆمەڵێک یاس��او دەس��تور دابنێ ک��ە لەالیەن خەڵک��ەوە متمانە بەدەس��تنەهێنێ. ئەوانە ن��ا کە تەنها دەیانەوێ بەروک��ەش وێنەی ئازادیمان

پیشان بدەن.وات��ە ڕەگ و ریش��ەی دەس��تورو ب��ڕوای کۆمەڵگا بەپێی یاس��اکانیش لەپراکتی��زدا رەنگدەدات��ەوە. دەکرێت بڵێی��ن ئاوێنەی کۆمەڵگا دەس��ەاڵت و بەش��ێوەیەکی سیس��تەمەکەیەتی

راستەقینە.ئ��ەوەی لەکوردس��تان وەک نەگۆڕ ماوەت��ەوە، تێڕوانینی ت��اک و دواجار کۆمەڵگا بەگش��تیە، بۆ گش��ت دۆخە

جیاوازەکان.کۆمەڵگا دەنگی بەسیستەمی سیاسی

داوە، بەاڵم نازانێ��ت ئەو واقیعەی کە خۆی بەرهەم��ی دەهێنێت )کۆمەڵگا( جی��اوازە لەوەی لەئێس��تادا چاوەڕێی دەکات. هەروەک ئەو قەیرانەی لەبارەی س��ەرۆکایەتی هەرێ��م دروس��ت بوە. دەزانین کۆی کۆمەڵگا لەوە ئاگادارە کە دەسەاڵت و کەسایەتیە سیاسیەکان ئەو هەنگاوە نانێن کە کۆمەڵگا دەیهەوێت، بەاڵم کە باکگراوەندی مێژوی کاریگەری زۆری هەیە. هەربۆیە دەنگ دەدەن بەو هێزو کەسایەتیە سیاسیانەی کە ئەمڕۆ لەگۆڕەپانەکەدان، تەنها پێیان وایە کە ئەمان��ە خاوەنی بنەماڵەو کەس��ایەتی هەبوەو لەخانەوادەکەیان��دا دیاری��ان هەیە. دواجار هەم کۆمەڵگا زیادەرۆیی دەکات لەخەیاڵ و فەنتازیاکانی سەبارەت بەواقیع��ی سیاس��ی. وە زیادەرۆییش دەکات بۆ مان��ەوە وەک کۆمەڵگایەکی هاوکێش��ەکە وات��ە کۆنس��ێرڤاتیڤ. بەم ش��ێوەیە دەمێنێت��ەوە کە دەبێت ت��اک وەک ک��ۆی گش��تی کۆمەڵ��گا هەنگاو بن��ێ و چاوەرێی گۆرانکاریەکی دەک��رێ دەکات. سەرس��ورهێنەریش ئاوێنەکەی ک��وردی کۆمەڵگای بڵێین ونک��ردوە کە پێویس��تە خ��ۆی تیادا

ببینێ.

شارستانیەت،‌کۆمەڵگاو‌ئاوێنەکەی...‌پاشماوه‌

بڕی هاوکاری به دۆالر بڕی هاوکاری به دینار ناوی ئه و که سانه ی هاوکاری ئاوێنه یان کردوه

100 0 هیوا ناصیح عه لی

0 65000 دکتۆر سه روه ر عارف

500 0 به ڕێزێک که نه یویست ناوی باڵوبکرێته وه

ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌هاوکاری‌ئاوێنه‌یان‌کرد

خارج ی��ان ژی ژ ده رڤه یی وه التی ، ئ��ه و زاراڤێ نوكه بویه ده ڤوكا رۆژانه یا وه التیێن ئه ڤ��ی وه التێ قه یرانان، ئه ڤ وه التێ نه شیایی هێزا گه نجا بۆ خ��وه بده رفه ت ببینیت، ئه ڤ وه التێ هه می ده ما گه نج دناڤدا س��ه ر شورو نه ش��ێت هیچ كاره كێ بك��ت، ئه ڤ وه التێ یاس��ایێن وی گه نجی دهێلته ره وش��ه نبیرییه تێ كاروانێ ژ برێڤه و م��ن مه به س��تا ئێخس��تی ، دوی��ر )فیس��بوك، ڕه وش��ه نبیریه تێ ژ مه س��نجه ر، ڤایبه ر ... هتد ( نینه ، چونكی دبیت ئه و بخ��وه هه ر ناچنه راس��ته دا، دناڤ ڕه وش��ه نبیریه تێ ژێده ره كن بۆ ڕه وش��ه نبیریێ ، لێ ئه ز ڤێ چه ن��دێ بۆ گه نجێ م��ه نابینم،

بتنێ هنده كێن كێم نه بن.ده ما ت��و ل س��حبه تا زارۆیان ژی درین��ی ، دێ بینی دبێ��ژت : وه التێ

مه بحه ش��ته ، به لێ وه الت بحه شته ، به س نوكه نابینم بحه ش��ت، چونكی ئه گه ر بحه شت بیت گه نج چ مه جبوره ژێ به رڤیت، هندی مه دیتی بحه شت یا خوه ش��ه ، مانه سه یره ژ بحه شتێ

بره ڤی !كی به رپرس��ه ژ چون��ا گه نجا بۆ ده رڤ��ه ؟ هه تا نوك��ه ن��ه ئالیه كێ سیاسی یانژی په رله مانێ كوردستانێ ، نه ژی هی��چ په رله مانتاره كێ بتنێ كو لس��ه ر ئاستێ كه سی باسێ ڤێ كێشا مه زنتر ژ شه رێ داعشێ كرییه ، خوه لڤێ كه یس��ێ نه كرییه خودان، ئه رێ ئه گه رێن ئه ڤ��ێ چه ندێ چنه و چاره چییه ؟ كی دش��ێت چ��ارێ ببینیت؟ نه خێ��ر ك��ه س هه ر به ح��س ژی لێ ناكت، چونكی بۆ به رپرس��ێن وه التی خه م نینه ، مان��ێ معاش بدلێ وییه ، مانێ ترومبێال وی و پانزینا وی و هه می تش��تێن وی یێ دهێنه به ر ده ستی ، هه روه كی بێژی سحرا بۆ دهێته كرن، كوره ك��ێ به ری دو س��االن ل گوندی

بی ، كێ��ز و مێش ژ ده ڤی ڤه نه دبین، به رێزی ئه ڤرۆ سه ركێشیێ دكت، به س خوه و كه س و كارێ خوه دنیاست، ما خه م��ا وی گه نجه !! گه ن��ج كییه بال بچیت پیڤ��ازا بفرۆش��یت، نه بخودێ پیڤاز فروتن ژی نه ما ئه گه ر دا فروشن به س دا داهاته كی بو خوه په یداكه ن، م��اال خوه پێ خودانكن، ماده م پیڤاز ژی نه بن، دێ واری هێلن، ئه ڤا دبێژن بحه ش��ته !! دێ چته جهه كێ بش��ێت كارته ك��ێ بۆ موبایال خ��وه بكریت و س��ه رفه رازی بچه ك بچیت بژیت، یان

كارته كێ بۆ ئه نترنیتا خوه بكریت.

بدیتنا من ئه گه رێن چونا ده رڤه یی وه التی بۆ ڤان هوكارا دزڤرن:

1. تێكچونا بارێ ئه منی یێ وه التی : ژ ئه گ��ه رێ په یدابین��ا ش��ه رێ دژی مرۆڤایه تیێ ، داعش ئه ڤا خوه ب ناڤ ئیس��المی دبینت و دراس��تییا خوه دا دویره ژ ئیسالمێ ، ئه ڤێ چه ندێ ڕێك خوه ش��كر بۆ هندێ ئاواره زێده ببن و

خه لك قه ستا ژ ده رڤه بكه ت .2. ڤه كرنا ده ریكێن وه التێن ئه وروپی ب��ۆ په نابه ران: ماوێ چه ندین س��اال وه التێن ئه وروپی ك��ه س وه رنه دگرت دوه الت��ێ خ��وه دا، به لكی كه س��ێن دناڤداژی بزاڤ دكر ده ربێخیت، وه كی مه دیتین، به لێ دڤێ دوماهیێ دا بریار هات��ه دان ده ریكێ وه رگرتنا په نابه را بهێت��ه ڤه كرن، ئه ڤێ چه ندێ رێك بۆ

دیاردا چونا خارج زێده كر.3. تێكچون��ا بارێ ئابوری : ئه گه ر تو ل وه التێ نه فتێ بی و ته داهاته ك نه بیت چ نه بیت ژیانا ته دابین كه ت، هنگی بال بحه شت بۆ وان بیت و چونا ده رڤ��ه هیڤیا دكه ت، ب��ال هزار جار دلێ ده یكێ و مالێ بس��وژیت، سێ تا چوار هه یڤا ئانكو وه رزی ژنوی موچه دهێت، بڤی ره نگی مه ترس��یا ژیانێ گه نجی ڤ��ی چونكی ده ردكه ڤی��ت، هنده ك خواس��ت یێ��ت هه ین، دڤێت بهێنه بجه� ئینان، به لێ دوالتێ قه زاو قه ده رێدا ئه ڤه نابیت، نمونه من بخوه

ژڤی جوری دیتیه ، گه نجه ك ل زانكویێ كاردك��ر، ئه ڤرۆ ل وه التێ ئه لمانیایه ،

قه یرانا دارایی ئه ڤه بسه ری ئینا.4. په یدابونا كێش��ا: كێش��ه یا نه بین��ا پانزینێ و نه بینا كاری و نه بینا كاره بێ ژ ده وله یی سه رێ ئه نشتاینێ كوردا، كێشه یا نه ش��یانا پێك ئینانا خێزانێ ... هتد، هشیاربن ژخوه هه ما هه ر به حسێ كێش��ا نه كه ن، چونكی

هوین ژێ بدوماهی ناهێن .5. نه بین��ا كاری : ئه گه ر موچه نه هێت كێشه نینه تا راده یه كێ ، به لێ كار ژی نه بیت ئێكجار ئالوزییه ، هاتنا ئاواره یان كار ب��ه ره ڤ كێمیێ ڤه بر، بڤێ چه ندێ گه نج مانه لس��ه ر جادداو دناڤا سیكان داو به س ده م بوراندن،

ئیدی تاقه ت نه ما بۆ ڤان كاران.به رێ ماوه یه ك��ێ بڤ��ێ چه ن��دێ گه نجێن ڤی وه الت��ی كه تیه غه ریبیاو قه س��تا جهه كێ دكه ن بته مامی نزانن چه وای��ه ؟ چه وانینه ؟ دێ چه وا چن؟ چونكی ب رێكێن سنورداش��ی دچن،

چ ژ خوه نزانن؟ لدویڤ زانیاریێت من هه ر تاكه كه سه كێ دڤێت بچیت، دڤێت (1( ده فته را دوالری بده ته قاجاخچی هه تا ببته ئه وروپا، له ورا گه نج په نایێ دبنه به ر فروتن��ا ترومبێال مالێ یان ژی پارچ��ه زه ڤیێ ، یان خانیێ خوه ، هه تاك��و ب��ه س بچیته خ��ارج و بڤی ره نگی ژی روژانه هه والێن گرتن و مرنا ڤان كه س��ێن دهێن و گولێ دبین، لێ ئه ڤه نابیته ئاریش��ه بۆ گه نجی ، بال چ بسه ری بهێت وه كی ئه و دبێژن: دا

ئه م ژڤێ قیرێ بدوماهی بهێن.لدوماهی��ێ دبێ��ژم: ئه ڤه یه وه التێ نه فتێ ، ئه ڤه یه وه التێ دبێژنێ بحه شت، ئه ڤه یه كانیا ژیانا مرۆڤایه تیێ ، ئه ڤه یه خێرا خودێ ، ئه ڤه ی دان و نان، ئه ڤه یه جهێ شێران، ئه ڤه یه جهێ مران، به س نه به حسا ته یه گه نجوو، تو نه لناڤ دیوانێ دانی ، چونك��ی ئه ڤی وه التی هنده ك سیاسه تمه دارێن بازرگان برێڤه دبن، دگه ل ڕێزێن من بۆ هنده كا، له ورا

قه یران دیڤ قه یرانێ ، قه زایه .

ئه‌زێ‌‌چمه‌‌خارج! وه حید سندی

www.awene.comبۆ‌زانینی‌نوێترین‌هه‌واڵ‌و‌زانیاری‌سه‌ردانی‌ماڵپه‌ڕی‌ئاوێنه‌‌بکه‌ن

كۆچی پۆست مۆدێرن

‌‌په‌یڕه‌و‌ئه‌نوه‌ر

ك��ۆچ‌كردنی‌ده‌سته‌ده‌س��ته‌ی‌ئه‌مج��اره‌ی‌گه‌نج‌و‌ن��ه‌وه‌ی‌دوای‌ڕاپه‌ڕین،‌زیاتر‌له‌مانایه‌ك‌و‌زیاتر‌له‌هێمایه‌كی‌سیاسی‌و‌سۆسیۆلۆژی‌له‌خۆده‌گرێت،‌كۆچێك‌هه‌ڵگری‌وێنه‌یه‌كی‌جیاواز‌له‌كۆچی‌سااڵنی‌

هه‌شتاكان‌و‌نه‌وه‌ده‌كانی‌سه‌ده‌ی‌ڕابردو.‌

ش��ه‌پۆلی‌ئه‌مجاره‌ی‌واڵت‌به‌جێهێش��تن‌و‌په‌ڕینه‌وه‌‌له‌ڕوباره‌كان،‌به‌شێكه‌‌له‌تێكشكانی‌ئه‌ندازه‌ی‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‌ئاركیۆلۆژیای‌ده‌سه‌اڵتی‌سیاس��ی،‌به‌ش��ێكه‌‌له‌داڕمانی‌ئه‌و‌ڕوبه‌ره‌‌گشتییه‌ی‌كه‌‌سیستمی‌سیاسی‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌‌بۆ‌هه‌ر‌یه‌كێك‌له‌ئێمه‌ی‌داتاشیوه‌،‌ئه‌وه‌نده‌ی‌وێنه‌یه‌ك��ی‌بابه‌ت��ی‌و‌ئۆبجێكتیزمه‌،‌نیو‌ئه‌وه‌نده‌‌س��ه‌بجێكتیزم‌و‌

خودگه‌را‌نییه‌.‌

ده‌سته‌بژێری‌سیاسی‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌‌له‌ڕابردودا‌دو‌شوناسی‌به‌جۆرێك‌دژبه‌ی��ه‌ك‌و‌جیاوازی‌خوڵقان��دوه‌،‌كه‌م‌تاك‌و‌ك��ه‌م‌بكه‌ری‌دوای‌ڕاپه‌ڕی��ن‌هه‌یه‌‌به‌رگ��ه‌ی‌بگرێت.‌تاكێك‌تا‌ته‌مه‌نی‌)٢٠(‌س��اڵی‌ت��ه‌واو‌ده‌كات،‌به‌ده‌ی��ان‌فۆڕمی‌جۆراوج��ۆر‌ده‌یهاڕێت‌و‌ده‌یكات‌به‌بونه‌وه‌رێك��ی‌بێده‌نگ‌و‌بێ‌هه‌س��ت‌و‌بێ‌دونیابین��ی‌و‌بێ‌ڕۆح،‌به‌جۆرێ��ك‌وه‌به‌رهێنانی‌تێ��داده‌كات‌باكی‌نه‌بێ��ت‌ده‌یان‌ڕوباری‌س��ه‌خت‌و‌ده‌یان‌دارستان‌و‌جه‌نگه‌ڵی‌پڕ‌ترس‌و‌پڕ‌مه‌رگ‌ببڕێت‌تا‌ده‌گات‌به‌دوا‌مه‌نزڵگاو‌تاراوگه‌یه‌ك‌كه‌‌ش��ه‌قام‌و‌ئاوده‌ستخانه‌كانی‌

له‌هی‌واڵته‌كه‌ی‌خۆشتربوێت‌و‌باشتر‌ڕێزی‌لێ‌بگرێت.‌

به‌شێكی‌بزوێنه‌ری‌ئه‌م‌كۆچه‌‌پۆستمۆدێرنه‌ی‌باشوری‌كوردستان،‌ئه‌م‌لۆژیكه‌‌سیاس��ی‌و‌ئابوریه‌یه‌‌كه‌‌ئ��ه‌م‌مه‌مله‌كه‌ته‌ی‌ئێمه‌ی‌پێ‌به‌ڕێ��وه‌‌ده‌برێت،‌لۆژێكێك‌س��ه‌دان‌لۆردی‌نه‌وتخ��ۆرو‌دۆالرچی‌و‌یۆڕۆچی‌دروس��ت‌كردوه‌و‌بون‌به‌خاوه‌ن��ی‌بازاڕو‌ئابوری‌و‌پڕۆژه‌ی‌گ��ه‌وره‌و‌هۆتێل‌و‌خاوه‌ن‌س��یم‌كارت‌و‌ژم��اره‌‌ئۆتۆمبێڵی‌ناوازه‌و‌

خه‌یاڵی.‌

لۆژیكێ��ك‌هه‌زاران‌گه‌نجی‌ئه‌م‌واڵته‌ی‌بێكارو‌بێ‌پاره‌و‌بێ‌گیرفان‌كردوه‌و‌موچه‌یه‌كی‌پێنج‌س��ه‌د‌هه‌زاری‌لێك��ردوه‌‌به‌دواین‌خه‌ون‌و‌دوای��ن‌خه‌یاڵی‌ته‌مه‌ن.‌ن��ادادی‌كۆمه‌اڵیه‌ت��ی‌و‌هاواڵتی‌پله‌یه‌ك‌و‌پله‌دو‌و‌پله‌س��ێ‌به‌جۆرێك‌ئه‌م‌ن��ه‌وه‌‌تازه‌یه‌ی‌دوای‌ڕاپه‌ڕینی‌بێ‌ئومێدو‌بێ‌هیوا‌كردوه‌،‌له‌نێوان‌مردن‌له‌نیشتیمان‌و‌مردن‌له‌ده‌ریاو‌ڕوباره‌كانی‌یۆنان‌و‌ئیتاڵیا،‌بێ‌دودڵی‌دوه‌میان‌هه‌ڵبژێرێت‌و‌په‌نای‌

بۆ‌به‌رێت.‌

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی،‌سەردەشت‌عوسمان،‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر

‌ریکالم

ئاگاداریەک‌سەبارەت‌بە‌شوقەی‌مامۆستایانی‌زانکۆ‌ئۆفەری‌تایبەت‌بۆ‌مامۆستایانی‌زانکۆ‌‌لە‌شوقەکانی‌قەیوان‌سیتی‌دوو‌ئەمرۆ‌٢4-5-‌٢٠15چوار‌رۆژ‌تێپەراندوە‌

بەشێک‌لە‌مامۆستایانی‌بەرێز‌بە‌هۆی‌تاقیکردنەوەکانەوە‌‌لەم‌ئۆفەرە‌ئاگادار‌نەبوون‌‌یاخود‌دەرفەتیان‌نەبوە‌سەردان‌بکەن‌هەربۆیە‌لێرەوە‌پێیان‌را‌دەگەیەنین‌کە‌ئوفەرەکە‌‌1٢رۆژ‌بەردەوام‌دەبێت‌و‌رۆژانە‌)‌8:3٠_‌5:٠٠(‌دەتوانن‌س��ەردانمان‌بکەن‌وە‌‌بۆ‌زانیاری‌هەموو‌الیەک‌

ئەم‌شوقانە‌هیچ‌پەیوەندیەکیان‌بە‌سوود‌مەند‌بونەوە‌نیە‌.

ش��ایەنی‌باسیش��ە‌ئیدارەی‌قەیوان‌سیتی‌ژمارەیەکی‌دیاری‌کراو‌ش��وقەی‌تەواوکراوی‌وەک‌ئۆفەر‌تایبەت‌بە‌مامۆستایانی‌زانکۆ‌‌پێشکەش‌کردوەبە‌قیس��تی‌درێژ‌خایەن‌لە‌پێش��ەکی‌‌‌$‌٢٧5٠٠بیست‌و‌حەوت‌هەزار‌و‌پێنس��ەد‌دۆالر‌‌دەست‌پێ‌دەکات‌‌کەبەجوانترین‌و‌باشترین‌

کواڵیتی‌سەردەم‌‌دروست‌کراوە‌

بۆ‌زانیاری‌زیاتر‌دەتوانن‌‌پەیوەندی‌بکەن‌بەم‌ژمارە‌تەلەفۆنەوە‌‌‌‌‌‌‌‌‌٠٧٧٠86٠٠٠٠٢ئیدارەی‌قەیوان‌سیتی‌

www.awene.com ماڵپه ڕی ئاوێنه نوێترین هه واڵ و زانیاری

قه یرانی دارایی یۆنان:

نوقمی‌قه‌رزی‌چه‌ندین‌س��اڵه‌‌ب��وه،‌‌قه‌رزی‌ده‌ره‌کی‌به‌کارهێناوه‌‌بۆ‌چاره‌س��ه‌رکردنی‌کورتهێنانی‌بودجه‌.‌

موچه‌‌گه‌وره‌ترین‌برگه‌ی‌موازنه‌ی‌به‌کارهێنانه.‌‌

ناتوانێت‌پابه‌ندبێت‌به‌دانه‌وه‌ی‌قه‌رزه‌کان

ملیار‌یۆرۆ‌قه‌رزاره‌

ملیار‌یۆرۆ‌

سێکته‌ری‌بانکواڵت

یۆرۆ‌یۆرۆ‌

کورتهێنان‌بۆ‌هه‌ر‌تاکێککۆی‌گشتی‌نزیکه‌ی‌9.1%ی‌

بودجه‌یه‌

داهاتی‌باج‌�‌بۆ‌هه‌ر‌تاکێک‌ده‌چێت��ه‌‌س��ه‌ر‌بودج��ه‌ی‌

نیشتمانی

خه‌رجی‌هه‌ر‌تاکێک‌%4٢‌بودجه‌ی‌نیشتمانییه‌‌

دابه‌شبونی‌کۆی‌قه‌رزه‌کان

فه‌ره‌نسا

بانکی‌ناوه‌ندی‌ئه‌وروپی کۆمسیۆنی‌ئه‌وروپا واڵتانی‌دیکه‌ IMFبیمه‌ی‌کۆمه‌اڵیه‌تی‌و‌خه‌رجیه‌کانی‌تر‌

ئه‌ڵمانیابه‌ریتانیائه‌مه‌ریکائیتاڵیاسویسراژاپۆن

ئیسپانیا

ژماره 486

Documents

Transcript of ژماره 486