ژماره 484

گفتوگ��ۆكان س��ه باره ت به پرس��ی سه رۆكایه تی هه رێم به ره و ئاڕاسته یه كی توندتر ده چن، دوای شه ش ساڵ له یه كتر داب��ڕان، گ��ۆڕان و یه كێتی له پرس��ی سه رۆكایه تی هه رێمدا به رامبه ر به پارتی یه كده گرنه وه ، دو الیه نه ئیسالمیه كه ش س��ازاندان، نێوه ندگیری��ی و له گ��ه ڵ سكرتێری په رله مانی كوردستان ده ڵێت "پارتی ئیس��تفزاز ب��وه و ده ڵێت ئێوه

چوار الیه ن یه كتانگرتوه ". ئاوێنه ، هه ولێر: دوای ئه وه ی دوێنێ

س��ه رۆكایه تی په رله مان بڕیاری دا كه ئه مڕۆ 6/23 له په رله مانی كوردس��تان خوێندنه وه ی یه كه م بۆ پڕۆژه یاساكانی هه مواری س��ه رۆكایه تی هه رێم بكرێت، به درێژایی رۆژی دوێنێ و تا به ره به یانیی ئه مڕۆ، زیاد له به رپرسێكی پارتی له سه ر هێڵ بون ب��ۆ ئ��ه وه ی كۆبونه وه كه ی ئه مڕۆی په رله م��ان دوا بخرێت، به اڵم س��ه ڕه رای هه مو ئه وانه ش بزوتنه وه ی گ��ۆڕان و یه كێتی س��ور بون له س��ه ر ئه وه ی كۆبونه وه ی ئه مڕۆ ئه نجامبدرێت و

نه وشیروان مس��ته فا رێكخه ری گشتی ئیبراهیم هێ��رۆ گ��ۆڕان و بزوتنه وه ی ئه حم��ه د ئه ندامی مه كته بی سیاس��ی یه كێتی ، س��ه ركردایه تی ئ��ه و هه واڵنه ده كه ن كه پێداگری له هه مواری یاسای سه رۆكایه تی هه رێم و گۆڕینی سیسته می كوردس��تان له س��ه رۆكایه تییه وه ب��ۆ

په رله مانی ده كه ن.ئاوێن��ه ، زانیارییه كان��ی به پێ��ی نێچیرڤان بارزانی دوێنێ زیاد له جارێك په یوه ندی به فه خره دین قادر سكرتێری

په رله مان��ه وه كردوه بۆ ئه وه ی ئیمزای بكێش��ێته وه پرۆژه یاس��اكه له س��ه ر ت��ا ل��ه ڕوی یاس��اییه وه كۆبونه وه كه په كبخرێ��ت ب��ه و پێی��ه ی دو ئه ندام س��ه رۆكایه تی ئه ندامی س��ێ له كۆی نه كردوه ، له س��ه ر ئیمزایان په رله مان به اڵم ناوبراو نه چوه ت��ه ژێر باری ئه و

خواست و فشاره وه .فه خره دین قادر، سكرتێری په رله مانی كوردستان به ئاوێنه ی راگه یاند، "پارتی ئیس��تفزاز ب��وه و ده ڵێت ئێ��وه چوار

الیه ن یه كتان گرتوه ، به اڵم له راس��تیدا نیه و ته نه��ا ده مانه وێت به وش��ێوه یه خوێندن��ه وه ی یه كه م بۆ ئ��ه و پرۆژانه بكه ین. به اڵم ئه وان س��ورن له س��ه ر

ئه وه ی كه پێیان قبوڵناكرێت."كۆبونه وه كه ك��ه ئ��ه وه ی له باره ی ئه نجامده درێ��ت، فه خره دین قادر وتی "ئێمه ئه مڕۆ ئاماده ده بین و هیوادارین هیچ حاڵه تێكی نائاسایی دورستنه بێت، ئاس��اییه كه كۆبون��ه وه بتوانین ت��ا

ئه نجامبده ین".

ئومێ��د خۆش��ناو، له به رامب��ه ردا، سه رۆكی فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردس��تان به ئاوێن��ه ی راگه یاند كه نیه و بڕی��اری پێش��وه خته مان "ئێمه هه م��و ئه و ده نگۆیان��ه ره تده كه ینه وه ك��ه له میدیاكانه وه له باره ی ره وش��ی ناو په رله مانه وه قسه وباس��ی له باره وه ده كرێت، ئه وه ته كس��اس نیه ، به ڵكو حه ره می په رله مان به شێكه له شه ره ف و

شكۆی ئێمه ".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )484( سێشەممە 2015/6/23

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

5

لیژنه ی وزه ی په رله مان ده ستی له چاره سه رکردنی

کێشه ی کاره با شتوه

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی ته الری زارا - نهۆمی سێه م - شوقه ی ژماره 32

سه رۆک و جارێکیرت گۆمه که خودئه ڤینیی

ده شڵه قێنێت

محه‌مه‌دی‌‌حاجی‌مه‌حمود:

‌خۆم‌کاندید‌ده‌که‌م‌بۆ‌سه‌رۆکایه‌تی‌هه‌رێم

1387

له‌پرسی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێمداگۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌پارتی‌‌یه‌كده‌گرنه‌وه‌

16

رۆژه سه رۆکه

3

20هه‌ولێر..‌لەپایتەختی‌

گەشتیاریەوە‌بۆ‌پایتەختێکی‌بێ‌

گەشتیار

3

ئاوێنه‌‌ورده‌کاری‌چۆنیه‌تی‌دزه‌کردنی‌پرسیاره‌کانی‌پۆلی‌‌12باڵوده‌کاته‌وه‌

Wikileaks‌Saudi

ریکالم

كۆمپانیاكان تۆم��اری به ڕێوه به ری له ش��اری سلێمانی ئاماژه به وه ده كات كه نه توانراوه خوێندنه وه یه كی ئابوریانه ب��ۆ كه رت��ی بازرگان��ی و وه به رهێنان بكرێ��ت بۆیه ئێس��تا حكومه ت باجی ئه وه ده دات و ترس��ی ل��ه وه ش هه یه كوردس��تان ببێته یۆنان��ی دوه م، ئه و ده ڵێت "٧٠٪ی كۆمپانیاكانی سلێمانی

بێكارن". زری��ان محه م��ه د، ئاوێنه : س��ۆران به ڕێوه ب��ه ری ئیس��ماعیل ئه حم��ه د له س��لێمانی تۆماركردنی كۆمپانیاكان رایگه یان��د كه زۆرب��ه ی كۆمپانیاكان شكستیان هێناوه و توشی كێشه بون، ئه و وتی "زیاتر له ٧٠٪ی كۆمپانیاكان بێكارن، ئه وانه ی كاریشیان هه یه توشی

كێشه بون له م قه یرانی داراییه دا".ناوب��راو ئاماژه ب��ه وه ش ده كات كه له س��اڵی ٢٠١٤دا ب��ه راورد به س��اڵی كۆمپانیاو تۆماركردنی نیواونیو ٢٠١٣كارو چاالكیه كان��ی كۆمپانیاكان كه می كردوه به ه��ۆی قه یرانه كه وه ، ئه و وتی "له سه ره تای ساڵی ٢٠١٥ه وه قه یرانه كه كاری ئه م��ه ش بوه ت��ه وه ، تۆخت��ر كردوه ته سه ر بێكاربونی كۆمپانیاكان و بێكاربونیان و ناردنه وه ی كارمه ن��دان و

زیادبونی رێژه ی بێكاری".وتیش��ی "كه رت��ی تایبه ت توش��ی ب��وه ، ت��ه واو زیانێك��ی شكس��ت و نادروستی خوێندنه وه ی هۆكاره كه شی رابردوه له ب��واری وه به رهێناندا چونكه واده زانرا به خشینی سه روه ت و سامانی ده وڵه ت و ته خش��ان و په خش��انكردنی

واڵت ده بوژێته وه ".كۆمپانیاكان تۆم��اری به ڕێوه به ری ترس��ی خۆی نه ش��ارده وه له وه ی كه كوردس��تان نه بێ��ت به یۆنانی دوه م و توش��ی ئیفالس��بونی گه وره نه بێت، چونكه ده وڵه ت قه رزاره و داهاتیش��ی

به ره و كه می رۆیشتوه .

وته بێ��ژی مه کته بی سیاس��ی یه کێتی دوێنێ له کۆبونه وه که ی ئاش��کرایده کات )دوشه ممه ( مه کته بی سیاسی یه کێتی و پارتی له سه ر چه ند خاڵێک ناکۆک بون.

س��لێمانی، ئاوێنه : عیم��اد ئه حمه د، وته بێ��ژی مه کته ب��ی سیاس��ی یه کێتی له لێدوانێکی تایبه تدا بۆ ئاوێنه رایگه یاند "دوێن��ێ له کۆبونه وه که دا له س��ه ر چه ند خاڵێک ناکۆک و له سه ر چه ند خاڵێکیش کۆک بوین"، به بێ ئه وه ی ئاماده بێت ئه و

خااڵنه ئاش��کرا بکات که له سه ری ناکۆک بون.

کۆبونه وه ی به ناوه ڕۆک��ی س��ه باره ت ئه م��ڕۆی یه کێت��ی له گ��ه ڵ هه ریه ک��ه کۆمه ڵ��ی ئیس��المی و له یه کگرت��وی ئیس��المی پرسی س��ه رۆکایه تی هه رێم، عیماد ئه حمه د نه یشارده وه کۆبونه وه که بۆ ئه و پرس��ه و قسه کردنه له سه ر چه ند

پرسێکی دیکه ش.ئاوێن��ه زانیاریه کان��ی به گوێ��ره ی

ل��ه و کۆبونه وه ی��ه دا پارت��ی به فه رمی داوای دواخس��تنی کۆبونه وه ی ئه مڕۆی په رله مانی��ان کردوه و هه روه ه��ا وتیانه "ده بێت یه کێتی له نێوان گۆڕان و پارتیدا

یه کێکیان هه ڵبژێرێت".دوێن��ێ مەکتەب��ی سیاس��ی پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتی نیشتمانی بارزانی، نێچیرڤان لەماڵی کوردس��تان لەهەولێر پارت��ی س��ەرۆکی جێگ��ری

کۆبونەوە.

به ره به یان��ی دوێنێ )دوش��ه ممه (، خه ڵكی سه رس��وڕهێنه ر هه واڵێك��ی كۆمه ڵه شوقه یه كی ش��اری سلێمانی ناوبه ناو ئه گه رچی به خه به رهێنایه وه ، له ش��اره كه دا له مش��ێوه یه هه واڵ��ی ئه مجاره له به رئه وه ی به اڵم روده دات، روداوه ك��ه په یوه ن��دی به كه س��ێكی بیانیه وه هه بو، هه موان ده یانپرس��ی :

بۆچی ؟ ئاوێنه ، سلێمانی: هه واڵه كه له باره ی كه نه دییه وه گه نجێك��ی خۆخنكاندنی بو كه به په تێك��ه وه خۆی به باڵكۆنی گه نجه ئه و هه ڵواس��یبو. شوقه كه وه ن��اوی رای��ان كرێس��ته و ته مه نی ٣١ ساڵه ، له كه نه داوه هاتبوه سلێمانی بۆ به ناوی كۆمپانیایه ك له گه ڵ كاركردن

هالی پرۆتۆن. كرێستی ش��ایه تحاڵه كان، به وته ی شه و تا دره نگانێك و تا كاژێر ١١ له گه ڵ هاوڕێك��ه ی له باڵكۆنه كه دانیش��تون، كاتێك هاوڕێك��ه ی ده چێته ژوره كه ی خۆی ، به اڵم كرێس��تی ك��ه ژوره كه ی ده كه وێته ب��ه رده م باڵكۆنه كه ، خۆی هه ڵواسیوه باڵكۆنه كه به به ربه س��تی دوای ئه وه ی نامه كانی جێهێشتوه .

ئه و كه سانه ی له نزیك ماڵه وه رایان كرێستیان بینیوه ، وا باسیی ده كه ن كه هه میشه ده مه و ئێواران به جلی ماڵه وه هاتوه ته ده ره وه و له ده وری شوقه كه یان پیاسه ی كردوه . ئه وان ده ڵێن: "رایان ریشێكی ته نكی زه ردی هه بو، هه میشه له گه ڵ سێ چوار كه سی دیكه دا بو".

شوقه كانی له پاسه وانه كانی یه كێك به هاران��ی نزیك س��ه رچنار كه رایان له ش��وقه ی ژم��اره ٧دا ده ژی��ا، بۆ ئاوێنه باس��ی له وه ك��رد كه " كاتێك هاوڕێكان��ی ئێمه به یان��ی زو كاژێر ٥ هاتبون، روداوه كه رویدابو ده ستبه جێ

پۆلیسیان ئاگاداركردبوه وه ". ئ��ه و ده ڵێ��ت، "یه كێ��ك له وانه ی له گه ڵیدابو باس��ی ل��ه وه كرد كه ئه و س��ێ نامه ی له پاش خۆی جێهێشتوه ك��ه یه كێكیان بۆ دایكیه ت��ی و یه كی

تریان بۆ هاوڕێ كچه كه ی ". وته بێژی ئه حمه د، سه ركه وت به اڵم پۆلیسی پارێزگای سلێمانی بۆ ئاوێنه ده ڵێت: "وه سێتنامه كه ئه گه ر قانونی

بێ��ت، دادوه ر داوای وه رگێڕی قانونی ده كات بۆ ئه وه ی ب��ۆی وه ربگێڕێت، به اڵم ئه وه ی ئێمه وه ك الیه نی پۆلیس

لێ��ی تێگه یش��توین، داوای لێبوردن كه سوكاره كه ی له خۆشه ویس��ته كه ی و

ده كات كه هه ستاوه به م كاره ".

ل��ه وه ش ك��رد ئه حم��ه د باس��ی كۆمه اڵیه تی��ه و هۆكاره ك��ه ی ك��ه هه ب��وه ، كێش��ه ی واده رده كه وێ��ت

"ئه وانه ش��ی له گه ڵی��دان ب��اس له وه ده كه ن كه بارودۆخ��ی ده رونی ته واو

نه بوه ".

تایبه‌ت)٤8٤( سێشه ممه ٢٣/6/2٢٠١٥

ئا: رێنوار نه جم

له سه ر پرسی سه رۆکایه تی هه رێم و هه مواری یاساکه ی، ڕوداوه کان

به ئاراسته ی ئاڵۆزبون و گرژیدا ده ڕۆن، الیه نه ئیسالمییه کانی کوردستان

داوای سازان و کۆبونه وه ی پێنج قۆڵی ده که ن بۆ چاره سه ری پرسه که .

نزیکبونه وه ی له گ��ه ڵ ب��ه رۆژ رۆژ کۆتای��ی هاتن��ی ماوه ی س��ه رۆکی ئێس��تای هه رێ��م، دۆخی سیاس��یی هه رێ��م ب��ه ره و ئاڵۆزب��ون ده چێت و یاس��اش پرۆژه ٤ پێشکه ش��کردنی جی��اوازه کان فراکس��یۆنه له الی��ه ن ئاڵۆزکردوه ، تر دۆخه ک��ه ی هێنده ی به تایبه ت له کاتێکدا پارتی دیموکراتی کوردس��تان که خاوه ن��ی گه وره ترین

فراکس��یۆنه له په رله ماندا، ڕازی نییه ئه و یاسایه هه موار بکرێته وه و قسه ی

له باره وه بکرێت.له و نێوه نده دا الیه نه ئیسالمییه کانی یاسای خۆیان پرۆژه کوردس��تانیش په رله مان به س��ه رۆکایه تی پێشکه ش

کردوه .س��ه رۆکی فراکس��یۆنی بزوتنه وه ی ئیس��المی له په رله مانی کوردس��تان، ش��وان قه اڵدزه ی��ی ل��ه و باره ی��ه وه به ئاوێنه ی راگه یاند "ئێمه وه ک الیه نه پێشکه ش پرۆژه مان ئیس��المییه کان کردوه و ه��ه ر حیزب و فراکس��یۆنێک تێڕوانین��ی خ��ۆی له باره ی پرس��ی له پرۆژه یه کدا هه رێمه وه سه رۆکایه تی

ده بڕیوه" .له ب��اره ی جیاوازی نێ��وان پرۆژه ی ئیس��المییه کان و ئ��ه وه ی الیه نه کانی

دیک��ه ، قه اڵدزه یی ده ڵێت "پرۆژه که ی تایبه تیی��ه و ئه مڕۆ ئێم��ه ش��تێکی خوێندنه وه ی ب��ۆ ده کرێت و ماده کانی

باڵوده کرێته وه" .هه رچه ن��ده ه��ه ردو فراکس��یۆنی پرۆژه کانی��ان گ��ۆڕان یه کێت��ی و له میدیاکاندا باڵوکردوه ، به اڵم تائێستا پرۆژه ی ئیسالمییه کان باڵونه بوه ته وه .س��ه رۆکی فراکس��یۆنی بزوتنه وه ی ئیس��المی رایده گه یه نێت ک��ه ئه وان سیس��تمی داوای پرۆژه ک��ه دا ل��ه په رله مانییان ک��ردوه و داوایان کردوه له په رله مان��ه وه هه رێ��م س��ه رۆکی هه ڵبژێرێت، نه ک له الیه ن راس��ته وخۆ

له الیه ن هاواڵتیانه وه .دوێن��ێ، دوش��ه ممه ، یه کگرت��وی ئیسالمی له س��ه ر ئاستی فراکسیۆن و مه کته ب��ی سیاس��یی دو به یاننامه ی

جیاوازی له س��ه ر پرسی سه رۆکایه تی هه رێم باڵوکرده وه . یه کگرتو داوا ده کات پێنج کۆبونه وه ی به په ل��ه الیه نه کان قۆڵی ئه نجامبده ن بۆ چاره س��ه کردنی

کێشه ی پرسی سه رۆکایه تی هه رێم.ئه ندامی مه کته بی سیاسیی یه کگرتوی سه لیم سه میر کوردستان، ئیسالمیی له وباره یه وه به ئاوێنه ی راگه یاند "ئێمه پێمان وایه پرسی سه رۆکایه تی هه رێم نیش��تیمانی له ڕێی س��ازانی ده بێت چاره س��ه ر بکرێت، بۆ ئه و سازانه ش ئێمه داوامان کردوه کۆبونه وه ی پێنج

قۆڵی ئه نجامبدرێت".س��ه میر س��ه لیم پێ��ی وا نییه که په رله م��ان به ته نه��ا بتوانێ��ت ئ��ه و پرس��ه یه کالیی بکاته وه "پێمان وایه په رله مان ناتوانێت ئه و پرسه یه کالیی هه مو له پش��ت له به رئه وه ی بکاته وه

ئاماده یه و حیزبێک فراکسیۆنه کانه وه هه ر حیزبێکیش به رنامه و روئیای خۆی هه یه تاوه کو حیزبه کان کۆبونه وه یه کی پێنج قۆڵی هاوب��ه ش نه که ن، پێمان وانییه له په رله ماندا بگه نه رێکه وتن".

ش��وان قه اڵدزه ی��ی نیگه ران��ه له و دۆخه ی ئێس��تا به هۆی ئه و پرسه وه هاواڵتیانی هه رێم��ی گرتوه ته وه ، ئه و ده ڵێت "دۆخه که زۆر ئاڵۆزبوه ، ئێستا هاواڵتیانی کوردس��تان له س��ه رده می ش��ه ڕی ناوخۆ نیگه رانتره ، له به رئه وه پێویس��ته الیه نه سیاسییه کان قسه ی جددی له وباره یه وه بکه ن، نه ک قسه ی شه رمنانه . ئه م بابه ته هی ئه وه نییه به خامۆش��ی و شه رمنانه وه الیه نه کان قس��ه ی ل��ێ بکه ن، بۆ ئ��ه وه ی هه م له بۆشایی یاسایی به دوربین، هه م یاسا

بتوانێت رێوشوێنی خۆی بگرێت".

له باره ی بونی فش��ار له سه ریان بۆ له پرۆژه که ی��ان و پاش��گه زبونه وه یان جه ختی قه اڵدزه یی له هه ڵوێس��تیان، ل��ه وه ک��رده وه که "خ��اوه ن بڕیاری خۆمانین و هیچ فش��ارێک کاریگه ریی

نابێت له سه رمان".که باڵوبوه وه ده نگۆیه ک دوێنیش گوای��ه فراکس��یۆنی یه کگرتو له ژێر فش��اردا ئیمزای خۆی کشاندوه ته وه له س��ه ر پرۆژه که یان ب��ۆ هه مواری یاسای س��ه رۆکایه تی هه رێم، به اڵم فراکس��یۆنی له به یاننامه که یان��دا، به تون��دی ئ��ه وه ی یه کگرت��و

ڕه تکردوه .سه میر سه لیم له وباره یه وه ده ڵێت "فراکسیۆنه که مان رۆڵی خۆی بینیوه. ئه وه ی کرا پروپاگه نده یه کی بێ مانا

بو به رامبه ر به فراکسیۆنه که مان".

پرسی‌سه‌رۆکایه‌تی‌هه‌رێمئیسالمییه کان له گه ڵ نێوه ندگیریی و سازاندان

"٧٠٪ی‌‌كۆمپانیاكانی‌‌

سلێمانی‌‌بێكارن"

عیماد‌ئه‌حمه‌د:‌له‌چه‌ند‌خاڵێکدا‌له‌گه‌ڵ‌پارتی‌ناکۆکین

گه‌نجه‌‌كه‌نه‌دییه‌كه‌‌داوای‌‌لێبوردن‌له‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ی‌‌ده‌كات‌كه‌خۆی‌‌خنكاندوه‌

سوپاسنامه‌سوپاس و پێزانینی خۆمان ئاڕاسته ی "چاپخان��ه ی كوردس��تان"ی به ڕێز ده كه ین، كه له چه ند مانگی رابردودا به ته نگمان��ه وه هاتون و س��ه ڕه رای زۆری قه رزێك��ی كه ڵه كه بون��ی گه یشتنی دواكه وتنی چاپ و پاره ی الپ��ه ڕه كان به چاپخان��ه ، درێغییان نه كردوه له هاوكاری كردنمان. به بێ هاوكاری ئه و به ڕێزانه به رده وامبونی ئاوێن��ه زه حمه ت ب��و، هاوكارییان

جێی رێزو سوپاسه .‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئاوێنه‌

دۆالردینارناوژ100ئه نوه ر ساڵح شه ریف١50000که مال سه عید خدر٢25000نه وزاد ئه حمه د٣به ڕێزێک نه یویست ناوی ٤

باڵوبکرێته وه 10000

کامه ران محه مه د ئه حمه د٥)کۆمپانیای گۆیژه (

3000000

100به ڕێزێک له شاری سۆران6500جوتیار عه لی بۆسکانی٧

ئه‌و‌که‌سانه‌ی‌هاوکاری‌ئاوێنه‌یان‌کرد

ئه و شوێنه ی که رایان كرێست لێ خۆهه ڵواسیبو

ئا:‌ئاوێنه‌

ئه‌مڕۆ‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌روداوێكی‌‌مێژویی‌‌گرنگ‌به‌خۆیه‌وه‌‌ده‌بینێت،‌كه‌‌یه‌كه‌م‌خوێندنه‌وه‌‌بۆ‌پرۆژه‌كانی‌‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌‌یاسای‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ده‌كرێت،‌پارتی‌‌ناڕازییه‌و‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتیش‌سورن‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌

خوێندنه‌وه‌كه‌‌رێچكه‌ی‌‌یاسایی‌‌خۆی‌‌وه‌ربگرێت.

دوێن��ێ‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌رله‌م��ان‌به‌ئیمزای‌‌د.یوس��ف‌و‌فه‌خره‌دین‌قادر‌بڕی��اری‌‌دا‌هه‌رس��ێ‌پرۆژه‌‌یاس��ای‌هه‌مواری‌سه‌رۆكایه‌تی‌هه‌رێم‌)گۆڕان‌و‌بخات��ه‌‌ ئیس��امییه‌كان(‌ یه‌كێت��ی‌و‌خشته‌ی‌كاری‌كۆبوونه‌وه‌ی‌سبه‌ینێوه‌،‌به‌بێ‌‌ئه‌وه‌ی‌‌جه‌عفه‌ر‌ئمینكی‌‌جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مان‌ئاماده‌‌بێت‌ئیمزای‌‌خۆی‌‌بخاته‌‌سه‌ر‌ئه‌و‌پرۆژه‌یاسایه‌‌كه‌‌

كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌پێده‌كرێت.‌ت��ا‌ دوێن��ێ‌‌و‌ رۆژی‌‌ به‌درێژای��ی‌‌به‌ره‌به‌یانی��ی‌ئه‌م��ڕۆ‌6/23،‌زی��اد‌هێڵ‌‌ له‌س��ه‌ر‌ پارتی‌‌ له‌به‌رپرس��ێكی‌‌بون‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌ئه‌مڕۆی‌‌په‌رله‌م��ان‌دوا‌بخرێ��ت‌به‌تایبه‌ت��ی‌‌نێچیرڤ��ان‌بارزان��ی‌‌ك��ه‌‌له‌چه‌ندین‌ڕێگه‌ی‌‌جیاوازه‌وه‌‌هه‌وڵی‌‌داوه‌،‌به‌اڵم‌

س��ه‌ڕه‌رای‌‌هه‌مو‌ئه‌وانه‌ش‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌‌و‌ئیس��امییه‌كان‌سور‌بون‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌ئه‌مڕۆ‌

ئه‌نجامبدرێت.پارت��ی‌‌و‌ ئی��راده‌ی‌‌ له‌زۆرانب��ازی‌‌الیه‌نه‌كانی‌‌ركه‌به‌ریدا،‌وا‌ده‌رده‌كه‌وێت‌نه‌وشیروان‌مس��ته‌فا‌رێكخه‌ری‌‌گشتی‌‌بزوتن��ه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌هێ��رۆ‌ئیبراهیم‌هه‌واڵنه‌‌ ئه‌و‌ س��ه‌ركردایه‌تی‌‌ ئه‌حمه‌د‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌پێداگری‌‌له‌هه‌مواری‌‌یاسای‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌و‌گۆڕینی‌‌سیسته‌می‌‌بۆ‌ له‌س��ه‌رۆكایه‌تییه‌وه‌‌ كوردس��تان‌

په‌رله‌مانی‌‌ده‌كه‌ن.ئاوێن��ه‌،‌ زانیارییه‌كان��ی‌‌ به‌پێ��ی‌‌نێچیرڤ��ان‌بارزان��ی‌‌زی��اد‌له‌جارێك‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌فه‌خره‌دین‌قادر‌سكرتێری‌‌په‌رله‌مانه‌وه‌‌كردوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئیمزای‌‌له‌س��ه‌ر‌پرۆژه‌یاس��اكه‌‌بكێش��ێته‌وه‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌ یاس��اییه‌وه‌‌ ل��ه‌ڕوی‌‌ تا‌په‌كبخرێت‌به‌و‌پێیه‌ی‌‌دو‌ئه‌ندام‌له‌كۆی‌‌سێ‌‌ئه‌ندامی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌رله‌مان‌ئیمزایان‌له‌سه‌ر‌نه‌كردوه‌،‌به‌اڵم‌ناوبراو‌

نه‌چوه‌ته‌‌ژێر‌باری‌‌ئه‌وه‌وه‌.س��كرتێری‌‌ ق��ادر،‌ فه‌خره‌دی��ن‌په‌رله‌مان��ی‌‌كوردس��تان‌به‌ئاوێن��ه‌ی‌‌راگه‌یان��د،‌"پارت��ی‌‌ئیس��تفزاز‌بوه‌و‌ده‌ڵێ��ت‌ئێوه‌‌چ��وار‌الی��ه‌ن‌یه‌كتان‌گرتوه‌،‌به‌اڵم‌له‌راس��تیدا‌به‌وشێوه‌یه‌‌

نیه‌و‌ته‌نه��ا‌ده‌مانه‌وێت‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌یه‌كه‌م‌بۆ‌ئ��ه‌و‌پرۆژانه‌‌بكه‌ین.‌به‌اڵم‌ئه‌وان‌سورن‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌پێیان‌

قبوڵناكرێت."له‌ب��اره‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ك��ه‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌ئه‌نجامده‌درێ��ت،‌فه‌خره‌دی��ن‌ق��ادر‌وت��ی‌‌"ئێم��ه‌‌ئه‌مڕۆ‌ئام��اده‌‌ده‌بین‌و‌هیوادارین‌هیچ‌حاڵه‌تێكی‌‌نائاس��ایی‌‌كۆبونه‌وه‌‌ بتوانین‌ تا‌ دورس��تنه‌بێت،‌

ئاساییه‌كه‌‌ئه‌نجامبده‌ین".ئه‌م��ه‌‌له‌كاتێكدایه‌‌ك��ه‌‌ئه‌ندامانی‌‌ده‌س��ته‌ی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌رله‌م��ان‌ته‌نانه‌ت‌ فشاریی‌‌سیاس��یدان،‌ له‌ژێر‌به‌حزبه‌كانی‌‌خۆش��یانه‌وه‌و‌الیه‌نه‌كان‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌كۆبونه‌وه‌‌چاره‌نوسسازه‌ی‌‌ئه‌مڕۆ‌به‌رده‌وام‌له‌سه‌ر‌خه‌ت‌بون.‌

فه‌خره‌دین‌قادر‌ئه‌وه‌‌ناش��ارێته‌وه‌و‌له‌الیه‌ن‌ "م��ن‌ راگه‌یاند،‌ به‌ئاوێن��ه‌ی‌‌په‌یوه‌ندی��م‌ خۆم��ه‌وه‌‌ حزبه‌ك��ه‌ی‌‌پێوه‌كراوه‌و‌ده‌ڵێن‌داوامان‌لێكراوه‌‌كه‌‌سكرتێری‌‌په‌رله‌مان‌ده‌بێت‌ئیمزاكه‌ی‌‌بكش��ێنێته‌وه‌،‌به‌اڵم‌وه‌اڵمی‌‌من‌ئه‌وه‌‌ب��وه‌‌كه‌‌ئه‌و‌مه‌س��ه‌له‌یه‌‌به‌واژۆی‌‌من‌ته‌واو‌نابێت‌و‌بڕیاری‌‌له‌سه‌ر‌دراوه‌".

ئه‌و‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌"ئێس��تا‌كاته‌ك��ه‌‌دره‌نگ��ه‌و‌چه‌ن��د‌پ��رۆژه‌‌بۆیه‌‌ پێشكه‌ش��كراوه‌،‌ یاس��ایه‌كیش‌ئه‌م��ه‌‌حاڵه‌تێكی‌‌دور‌له‌ئیس��تفزازی‌‌

سیاس��یی‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تیه‌‌ب��ۆ‌پارتی‌‌و‌هه‌ر‌الیه‌نێكی‌‌تر.‌ئێمه‌‌له‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ئه‌و‌ ویس��تمان‌ كاتێ��ك‌ په‌رله‌م��ان‌پڕۆژه‌یاسایانه‌‌بخه‌ینه‌‌كاری‌‌دانیشتنی‌‌ئه‌مڕۆوه‌‌كه‌‌له‌الیه‌ن‌فراكسیۆنه‌كانه‌وه‌‌پارت��ی‌‌ كاتێ��ك‌ پێشكه‌ش��كراوه‌‌و‌زۆر‌ بیس��ت،‌ ئه‌مه‌ی��ان‌ دیموك��رات‌

نیگه‌ران‌بون".‌به‌اڵم‌فراكسیۆنی‌‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردس��تان،‌ئه‌گه‌رچی‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌ئه‌مڕۆ‌به‌ئاس��ایی‌‌ناوده‌به‌ن،‌به‌اڵم‌تا‌كاژێرێك‌ب��ه‌ر‌له‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌بڕیاریان‌یاخود‌ ده‌ك��ه‌ن‌ به‌ش��داریی‌‌ نه‌داوه‌،‌نا،‌یه‌كێك‌له‌ئه‌گ��ه‌ره‌كان‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌پارتی‌‌كار‌له‌س��ه‌ر‌ئه‌وه‌‌بكات‌له‌ڕوی‌‌ت��ه‌واو‌نه‌بون��ی‌‌نه‌س��ابی‌‌قانوییه‌وه‌‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌ی‌‌ئه‌م��ڕۆی‌‌په‌رله‌م��ان‌

په‌كبخات.‌ئومێد‌خۆشناو،‌سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنی‌‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردستان‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌ئه‌مڕۆ‌یه‌كێكه‌‌ئێمه‌ش‌ ئاس��اییه‌كان‌و‌ له‌كۆبون��ه‌وه‌‌وه‌ك‌فراكس��یۆنی‌‌پارتی‌‌س��ه‌عاتێك‌پێش��تر‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌خۆمان‌ده‌كه‌ین‌و‌بڕیارده‌ده‌ی��ن‌ت��ا‌ب��ه‌چ‌ش��ێوه‌یه‌ك‌هه‌ڵس��وكه‌ت‌و‌ ده‌كه‌ین‌و‌ به‌ش��داریی‌‌

كاره‌كانمان‌چی‌‌ده‌بێت".بڕی��اری‌‌ "ئێم��ه‌‌ ده‌ڵێ��ت،‌ ئ��ه‌و‌

پێش��وه‌خته‌مان‌نی��ه‌و‌هه‌م��و‌ئ��ه‌و‌ك��ه‌‌ ره‌تده‌كه‌ین��ه‌وه‌‌ ده‌نگۆیان��ه‌‌له‌میدیاكان��ه‌وه‌‌له‌باره‌ی‌‌ره‌وش��ی‌‌ناو‌له‌باره‌وه‌‌ قسه‌وباس��ی‌‌ په‌رله‌مان��ه‌وه‌‌ده‌كرێت،‌ئه‌وه‌‌ته‌كس��اس‌نیه‌،‌به‌ڵكو‌حه‌ره‌می‌‌په‌رله‌مان‌به‌شێكه‌‌له‌شه‌ره‌ف‌و‌

شكۆی‌‌ئێمه‌".‌‌له‌ب��اره‌ی‌‌ئ��ه‌و‌پرۆژانه‌ش��ه‌وه‌‌كه‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌ یاس��ای‌‌ هه‌مواری‌‌ بۆ‌خۆش��ناو‌ پێشكه‌ش��كراون،‌ده‌ڵێ��ت:‌"ئه‌وانه‌ی‌ئ��ه‌و‌پڕۆژانه‌یان‌پێشكه‌ش��كردوه‌،‌هه‌ر‌ئه‌وانه‌ن‌باسی‌‌ده‌كه‌ن،‌ نائاس��ایی‌‌ باری‌‌ پش��ێوی‌‌و‌هه‌روه‌ه��ا‌پڕۆژه‌كانیش‌مه‌به‌س��تێكی‌‌خۆی‌‌هه‌بو‌كه‌‌گفتوگۆو‌دانوستانه‌كانی‌‌نێوان‌الیه‌نه‌كان‌و‌لیژنه‌ی‌‌ده‌س��توریی‌‌‌له‌موزایه‌ده‌‌ جگ��ه‌‌ بۆیه‌‌ په‌كبخ��ه‌ن،‌هچی‌‌دیكه‌‌نه‌بو،‌خۆزگه‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌رله‌مانیش‌نه‌یخس��تایه‌ته‌‌به‌رنامه‌ی‌‌

كاره‌وه‌".له‌په‌رله‌مان��ی‌‌ ئه‌م��ڕۆ‌ ئ��ه‌وه‌ی‌‌ ‌ئیراده‌ی‌‌ روده‌دات،‌شه‌ڕی‌‌ كوردستان‌حیزبه‌كانه‌،‌پارت��ی‌‌له‌الیه‌ك‌و‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی‌‌و‌ئیس��امییه‌كانیش‌له‌الیه‌كی‌‌ت��ر،‌له‌نێو‌ئه‌م‌هێزان��ه‌دا‌ئه‌وه‌‌ته‌نها‌پارتییه‌‌كه‌‌پرۆژه‌ی‌‌نییه‌‌بۆ‌هه‌مواری‌‌یاس��ایی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌و‌هیچ‌

ده‌ستپێشخه‌رییه‌كیشیان‌نییه‌.

ئا:‌هاوكار‌حسێن

محه‌مه‌دی‌‌حاجی‌‌مه‌حمود،‌سكرتێری‌‌حزبی‌‌سۆشیالیست‌دیموكراتی‌‌كوردستان‌له‌م‌چاوپێكه‌وتنه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌ده‌پرسێت‌"ئه‌گه‌ر‌

حزب‌پڕۆژه‌‌ده‌دات‌به‌په‌رله‌مان،‌بۆچی‌‌سه‌رۆكی‌‌حزبه‌كه‌‌نابێت‌

به‌په‌رله‌مانتار؟".‌ئه‌و‌ده‌ڵێت:‌من‌پێمباشه‌‌زۆربه‌ی‌‌ئه‌و‌خه‌ڵكانه‌ی‌‌كه‌‌باسی‌‌سیستمی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌و‌

په‌رله‌مانی‌‌ده‌كه‌ن،‌بڕۆن‌بخوێننه‌وه‌".‌هه‌روه‌ها‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ش‌ده‌كات‌كه‌‌ته‌نها‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌پێداگریی‌‌

له‌سه‌ر‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌ده‌كات‌له‌سه‌ر‌پرسی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم.

ئه‌م‌ته‌ش��ه‌نوجه‌ی‌‌ له‌نێو‌ ئاوێن��ه‌:‌له‌س��ه‌ر‌ دی��اره‌‌ به‌الیه‌نه‌كان��ه‌وه‌‌پرس��ی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم،‌به‌رای‌‌ت��ۆ‌له‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌ی‌‌ئه‌م��ڕۆدا‌چی‌‌

روده‌دات؟محه‌مه‌د‌حاجی‌‌مه‌حم��ود:‌پێموایه‌‌ه��ه‌ر‌یه‌كێك‌له‌الیه‌نه‌‌سیاس��ییه‌كان،‌به‌رپرس��یارێتی‌‌قورسی‌له‌سه‌ر‌شانه‌،‌به‌تایبه‌ت‌له‌ئێس��تادا‌كه‌‌كوردس��تان‌درێژخای��ه‌ن‌ ش��ه‌ڕێكی‌‌ دوچ��اری‌‌هات��وه‌و‌قه‌یرانێكی‌‌دارای��ی‌‌و‌به‌نزین‌و‌خزمه‌تگوزاریی‌‌و‌كێش��ه‌‌له‌گه‌ڵ‌به‌غدا‌هه‌یه‌.‌له‌م‌واڵته‌‌كێ‌‌به‌رپرس‌ده‌بێت،‌ئه‌وه‌‌پێویس��تی‌‌به‌رێكه‌وتن��ی‌‌الیه‌نه‌‌له‌مه‌وبه‌ر‌ سیاسییه‌كانه‌.‌چه‌ند‌رۆژێك‌سیاس��یه‌كاندا،‌ هێزه‌‌ له‌كۆبون��ه‌وه‌ی‌‌س��ه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مان‌خۆی‌‌پێشنیاری‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كرد‌كه‌‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌هاوشێوه‌ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌ئه‌و‌هێزه‌ی‌‌نیه‌‌كه‌‌سه‌رۆكی‌‌حزبه‌كان‌له‌ن��او‌په‌رله‌ماندا‌ب��ن،‌بۆیه‌‌داوایكرد‌ژوری‌‌عه‌مه‌لیات‌دروس��تبكرێت،‌واته‌‌بڕی��اره‌كان‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌ب��ۆ‌حزبه‌كان.‌مانای‌‌وایه‌‌س��ه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مان‌خۆی‌‌ب��ڕوای‌‌وانیه‌‌ك��ه‌‌بڕی��اره‌كان‌له‌ناو‌په‌رله‌مان��دا‌هه‌م��وی‌‌جێبه‌جێبكرێت.‌پێویسته‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌گشتیی‌‌و‌میلله‌ت‌بخرێته‌‌س��ه‌رو‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌حزبیه‌وه‌،‌به‌وپێیه‌ی‌‌ئێس��تا‌ك��ورد‌له‌دوڕێیانی‌‌

سه‌ركه‌وتنه‌.‌ئاوێنه‌:‌پارتی‌‌ناڕازییه‌‌له‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌ئه‌مڕۆ،‌ئه‌گه‌ر‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌بكرێت،‌هیچ‌هه‌ڕه‌ش��ه‌یه‌ك‌له‌ئارادایه‌‌وه‌ك‌ئه‌وه‌ی‌‌هه‌ندێك‌هۆشداریی‌‌له‌باره‌وه‌‌ده‌ده‌ن؟

مه‌حم��ود:‌خۆی‌‌ محه‌م��ه‌د‌حاجی‌‌

نیه‌‌ به‌وشێوه‌یه‌‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‌مه‌سه‌له‌كه‌‌په‌رله‌مان‌زۆرینه‌‌بێت‌و‌بڕیارێك‌بدات‌و‌جێبه‌جێبكرێت،‌به‌ڵك��و‌لێره‌‌یه‌كێتی‌‌ئه‌گه‌ر‌‌100كورسیش��ی‌‌هه‌بێت‌ئه‌گه‌ر‌بڕیاربدات‌و‌پارتی‌‌جێبه‌جێینه‌كات،‌واتا‌جێبه‌جێناكرێ��ت،‌به‌پێچه‌وانه‌ش��ه‌وه‌.‌ئێس��تا‌گۆڕانیش‌هاتوه‌ته‌‌پێش��ه‌وه‌و‌بوه‌ت��ه‌‌س��ێكوچكه‌،‌بۆیه‌‌پێویس��ته‌‌ئه‌م‌س��ێ‌‌هێزه‌‌له‌رێگ��ه‌ی‌‌گفتوگۆوه‌‌بك��ه‌ن.‌ مه‌س��ه‌له‌كان‌ چاره‌س��ه‌ری‌‌خ��ۆ‌ره‌نگه‌‌الیه‌نێك‌له‌ن��او‌په‌رله‌مان‌بتوانن‌ده‌نگی‌‌زیات��ر‌بهێنن‌و‌بڕیارێك‌بده‌ن،‌به‌اڵم‌ئایا‌له‌س��ه‌ر‌ئه‌رزی‌‌واقع‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌جێبه‌جێده‌كرێت؟‌بێگومان‌نه‌خێر.‌له‌م‌حاڵه‌ته‌شدا‌ده‌بێت‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌بۆ‌چوارگۆش��ه‌ی‌‌یه‌كه‌م‌و‌دو‌ئیداره‌ی��ی‌‌كه‌‌بڕواناك��ه‌م‌خه‌ڵكی‌‌

كوردستان‌ئه‌مه‌‌قبوڵبكات.‌‌ئاوێنه‌:‌ئێستا‌كام‌الیه‌ن‌زۆر‌پێداگره‌‌

كه‌‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌بكرێت؟‌‌‌محه‌مه‌د‌حاجی‌‌مه‌حمود:‌به‌نزیكه‌یی‌‌هه‌م��و‌الیه‌نه‌كان‌بۆچون��ی‌‌جیاجیان‌هه‌یه‌،‌به‌اڵم‌تائێستا‌ته‌نها‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌پێداگریی‌‌له‌س��ه‌ر‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌له‌گه‌ڵ‌ ده‌كات،‌هه‌رچه‌ند‌قسه‌ش��مان‌كردون،‌به‌اڵم‌ئه‌وان‌پێداگرن‌له‌س��ه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌كۆبونه‌وه‌ك��ه‌‌بۆ‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌

یه‌كه‌م‌بكرێت.ئاوێن��ه‌:‌پرس��ی‌‌س��ه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌به‌وشێوه‌یه‌‌گرنگه‌‌كه‌‌ئێستا‌له‌م‌كاتی‌‌

قه‌یرانانه‌دا‌ده‌هێنرێته‌به‌ر‌باس؟‌‌محه‌م��ه‌د‌حاج��ی‌‌مه‌حم��ود:‌ئێمه‌‌شته‌كانمان‌كه‌‌كاتێك‌ده‌گاته‌‌كۆتایی‌،‌ئینج��ا‌باس��ی‌‌ده‌كه‌ین،‌‌24س��اڵه‌‌ل��ه‌م‌واڵت��ه‌‌حاكمی��ن،‌نه‌مانتوانیوه‌‌ده‌س��تورێك‌بۆ‌خۆم��ان‌دابنێین‌كه‌‌ئه‌سڵی‌‌بابه‌ته‌كانه‌،‌كه‌‌ده‌ستورێكیشت‌نه‌بو،‌پێوه‌رێك‌نابێ��ت‌بۆئه‌وه‌ی‌‌كێ‌‌

ده‌بێ��ت‌به‌په‌رله‌مانتار،‌ك��ێ‌‌ده‌بێته‌‌سه‌رۆكی‌‌واڵت‌و‌وه‌زیر...هتد.‌خاڵێكی‌‌ئه‌م‌ به‌پێكهێنان��ی‌‌ په‌یوه‌س��ته‌‌ ت��ر‌حكومه‌ته‌ی‌‌ئێستا،‌كه‌‌خۆیان‌له‌كاتی‌‌بانگه‌شه‌ی‌‌هه‌ڵبژاردندا‌ناویان‌نابو‌چوار‌ساڵی‌‌ئارامی‌‌و‌پێكه‌وه‌ژیان‌و‌ئاوه‌دانی‌،‌ب��ه‌اڵم‌ئه‌وه‌‌نزیكه‌ی‌‌‌2س��اڵه‌‌خه‌ڵك‌توشی‌‌چه‌ندین‌گرفت‌و‌ماڵوێرانی‌‌بوه‌‌و‌

ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌‌بۆ‌دواوه‌.‌میكانیزمی‌‌ پێتباش��ه‌‌ ت��ۆ‌ ئاوێنه‌:‌دیاریكردن��ی‌‌س��ه‌رۆكی‌‌هه‌رێ��م‌به‌چ‌

شێوه‌یه‌ك‌بێت؟من‌ مه‌حم��ود:‌ حاج��ی‌‌ محه‌م��ه‌د‌پێمباش��ه‌‌زۆرب��ه‌ی‌‌ئ��ه‌و‌خه‌ڵكانه‌ی‌‌كه‌‌باس��ی‌‌سیستمی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌و‌په‌رله‌مان��ی‌‌ده‌كه‌ن،‌بڕۆن‌بخوێننه‌وه‌،‌سیس��تمی‌‌سیاس��یی‌‌له‌كوردس��تان‌سیس��تمێكی‌‌تێكه‌ڵ��ه‌،‌چونكه‌‌چونی‌‌پێش��مه‌رگه‌‌بۆ‌كوبانێ‌‌له‌س��ه‌ر‌داوای‌‌

سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌بوه‌،‌په‌رله‌مان‌بڕیاری‌‌له‌س��ه‌ر‌داوه‌و‌وه‌زاره‌تی‌‌پێش��مه‌رگه‌‌هه‌رس��ێ‌‌ وات��ا‌ جێبه‌جێیك��ردوه‌،‌س��ه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌‌به‌ش��داربون‌تێیدا.‌بۆیه‌‌ئێمه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌ین‌سیس��تمه‌كه‌‌په‌رله‌مانی‌‌بێت،‌به‌اڵم‌سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌له‌ناو‌خه‌ڵك��دا‌هه‌ڵبژێردرێت،‌چونكه‌‌ره‌نگه‌‌ئه‌وه‌‌دیموكراسی‌‌تر‌بێت.‌خه‌ڵك‌كه‌‌په‌رله‌مانی‌‌هه‌ڵبژاردوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌‌بوه‌‌یاس��ا‌ده‌رب��كات‌و‌چاودێری‌‌حكومه‌ت‌بكات،‌بۆ‌ئه‌وه‌‌هه‌ڵنه‌بژێردراوه‌‌له‌بری‌‌‌6ملیۆن‌كورد،‌سه‌رۆكێك‌هه‌ڵبژێرێت‌له‌ژورێك��دا.‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م��ه‌‌روبدات،‌3 ح��زب‌له‌ژورێكدا‌رێكده‌ك��ه‌ون‌له‌بری‌‌هه‌مو‌خه‌ڵكی‌‌كوردستان‌راده‌رده‌بڕن‌و‌بیرده‌كه‌ن��ه‌وه‌و‌داهات��ی‌‌كوردس��تان‌دابه‌شده‌كه‌ن،‌ئێمه‌ش‌لێره‌وه‌‌سه‌یریان‌بكه‌ی��ن.‌ته‌نانه‌ت‌ئیش��ی‌‌په‌رله‌مانتار‌ئێس��تا‌بوه‌‌ب��ه‌وه‌ی‌‌ده‌ڵێ��ن:‌ئه‌وه‌‌

پاره‌كه‌‌له‌به‌غ��دا‌هات،‌ئه‌وه‌‌ته‌یاره‌كه‌‌په‌نچه‌ر‌ س��ه‌یاره‌كه‌‌ ئه‌وه‌‌ به‌رێكه‌وت،‌بو،‌كلیله‌ك��ه‌‌له‌بانك‌نه‌ما.‌له‌به‌رئه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئ��ه‌وه‌م‌س��ه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌هه‌ر‌كه‌س��ێك‌بێت‌ده‌بێت‌له‌ن��او‌خه‌ڵكدا‌

هه‌ڵبژێردرێت.‌‌‌ئاوێنه‌:‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵبژاردن‌بۆ‌سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌له‌ناو‌خه‌ڵكدا‌بكرێت،‌تۆ‌خۆت‌

كاندید‌ده‌كه‌یت؟‌‌‌محه‌م��ه‌د‌حاجی‌‌مه‌حمود:‌هه‌رچه‌ند‌زوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌،‌ب��ه‌اڵم‌به‌ته‌ئكید‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵب��ژاردن‌له‌ناو‌خه‌ڵكدا‌بكرێت‌خۆم‌كاندید‌ده‌كه‌م.‌به‌اڵم‌له‌ناو‌په‌رله‌ماندا‌

یه‌ك‌په‌رله‌مانتارمان‌هه‌یه‌.‌ئاوێن��ه‌:‌پێتوایه‌‌مان��ه‌وه‌ی‌‌بارزانی‌‌ئه‌م‌ ب��ۆ‌ پێویس��ته‌‌ له‌پۆس��ته‌كه‌یدا‌قۆناغه‌،‌وه‌ك‌پارتی‌‌باسی‌‌ده‌كات؟‌‌محه‌م��ه‌د‌حاجی‌‌مه‌حم��ود:‌ره‌نگه‌‌ئه‌م��ه‌‌زیات��ر‌په‌یوه‌ندی‌‌ب��ه‌و‌پێنج‌حزبه‌وه‌‌هه‌بێت‌كه‌‌له‌س��ه‌ر‌زۆر‌ش��ت‌له‌ناو‌ ئێم��ه‌‌ چونك��ه‌‌ رێككه‌وت��ون،‌كۆبون��ه‌وه‌و‌حكومه‌ت‌و‌هیچ‌ش��تێكدا‌به‌شدارنین.‌ئێس��تا‌كوردستان‌توشی‌‌كۆمه‌ڵێ��ك‌قه‌یرانی‌‌ق��وڵ‌بوه‌،‌ره‌نگه‌‌هه‌مو‌كه‌س��ێك‌ئاس��ان‌نه‌بێت‌خۆی‌‌ب��دات‌له‌قه‌ره‌ی‌‌ئه‌و‌به‌رپرس��یارێتیه‌.‌پێموایه‌‌هه‌مو‌حزبه‌كان‌حه‌قه‌‌كاندیدی‌‌

خۆیان‌هه‌بێت‌بۆ‌هه‌ڵبژاردن.‌ئاوێن��ه‌:‌بۆچونی‌‌تۆ‌چیه‌‌له‌س��ه‌ر‌پرۆژه‌‌هاوبه‌شه‌كه‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌و‌گۆڕان؟‌محه‌مه‌د‌حاجی‌‌مه‌حمود:‌من‌له‌گه‌ڵ‌ئ��ه‌وه‌‌نیم‌ح��زب‌پ��رۆژه‌ی‌‌هه‌بێت،‌په‌رله‌مانه‌،‌حزب‌ په‌رله‌م��ان‌ ئه‌گ��ه‌ر‌بۆ‌پرۆژه‌ی‌‌هه‌ی��ه‌؟‌په‌رله‌مان‌باخۆی‌‌پ��ڕۆژه‌ی‌‌هه‌بێ��ت،‌ئه‌گ��ه‌ر‌حزبیش‌فراكسیۆنه‌كه‌ی‌‌ باته‌س��لیمی‌‌ هه‌یه‌تی‌‌خۆی‌‌بكات‌و‌ئه‌ویش‌نه‌ڵێت‌له‌حزبه‌كه‌م‌وه‌رگرت��وه‌.‌واتا‌ئه‌گه‌ر‌ح��زب‌پڕۆژه‌‌ده‌دات‌به‌په‌رله‌مان،‌بۆچی‌‌س��ه‌رۆكی‌‌

حزبه‌كه‌‌نابێت‌به‌په‌رله‌مانتار؟‌به‌تایبه‌ت‌ ناوچه‌كه‌،‌ ئاوێنه‌:‌واڵتانی‌‌ئێران‌رۆڵی��ان‌هه‌یه‌‌له‌‌وروژاندنی‌‌ئه‌م‌

پرسه‌دا؟‌‌‌له‌كۆنه‌وه‌‌ مه‌حمود:‌ حاجی‌‌ محه‌مه‌د‌م��ن‌بۆچون��م‌واب��وه‌،‌ك��ه‌‌تاوانه‌كه‌‌نه‌خه‌ینه‌‌س��ه‌ر‌هیچ‌كه‌س��ێك،‌ئه‌گه‌ر‌خۆم��ان‌رێكبین‌هیچ‌كه‌س��ێك‌نایه‌ت‌كێشه‌مان‌بۆ‌دروس��تبكات،‌به‌اڵم‌كه‌‌بۆشاییه‌ك‌دروس��تبو،‌ره‌نگه‌‌خه‌ڵكی‌‌تریش‌بێته‌‌ن��اوه‌وه‌،‌یان‌تۆ‌ده‌چیت‌پرس��ی‌‌پێبكه‌یت،‌ئه‌ویش‌ده‌ڵێت‌بڕۆ‌

فاڵن‌شت‌بكه‌.‌‌‌

3)484(‌سێشه‌ممه‌‌‌2015/6/23هه‌نوکه

شه‌ڕی‌‌ئیراده‌كان‌له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌یه‌كالده‌كرێته‌وه‌نه‌وشیروان‌مسته‌فا‌و‌هێرۆ‌ئیبراهیم‌ئه‌حمه‌د‌سورن‌له‌سه‌ر‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌‌یاسای‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم

ته‌نها‌گۆڕان‌پێداگریی‌‌له‌سه‌ر‌كۆبونه‌وه‌كه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌ده‌كاتمحه‌مه‌دی‌‌حاجی‌‌مه‌حمود:‌ئه‌گه‌ر‌حزب‌پڕۆژه‌‌ده‌دات‌به‌په‌رله‌مان،‌بۆچی‌‌سه‌رۆكی‌‌حزبه‌كه‌‌نابێت‌به‌په‌رله‌مانتار؟

پارتی‌‌ئیستفزاز‌بوه‌و‌ده‌ڵێت‌

ئێوه‌‌چوار‌الیه‌ن‌یه‌كتان‌گرتوه‌،‌به‌اڵم‌له‌راستیدا‌به‌وشێوه‌یه‌‌نیه‌و‌ته‌نها‌ده‌مانه‌وێت‌خوێندنه‌وه‌ی‌‌یه‌كه‌م‌بۆ‌ئه‌و‌پرۆژانه‌‌بكه‌ین

ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵبژاردن‌له‌ناو‌خه‌ڵكدا‌

بكرێت‌خۆم‌كاندید‌ده‌كه‌م.‌به‌اڵم‌له‌ناو‌په‌رله‌ماندا‌یه‌ك‌په‌رله‌مانتارمان‌

هه‌یه

محه‌مه‌د‌حاجی‌‌مه‌حمود

هەنوکە(484( سێشه ممه 42015/6/23

ئا: محه مه د ره ئوف

پرسی كۆتایی هاتنی ویالیه تی سه رۆكی هه رێمی كوردستان له

2015/8/19 دۆخێكی هه ستیاری له هه رێمی كوردستان دروستكردوه ،

به جۆرێك قورسه بۆ الیه نه كان خۆیان یه كالبكه نه وه ، له نێوان ئه وه ی له گه ڵ ئه وه ن سه رۆكی

هه رێم له ناو په رله ماندا بێت یاخود راسته وخۆ له ناو خه ڵكدا، به و

پێیه ی له ئێستادا پارتی ته واوی هه وڵ و فشاره كانی چڕكردۆته وه بۆ ئه وه ی یاساكان به به ری به رزانیدا

بدورێت كه نیازیانه دوای دو خول و دو ساڵ درێژكردنه وه جارێكی دیكه

بیخه نه سه ر ته ختی پاشایه تی.

سه رۆك له ناو پرۆژه كاندا له دوای پرۆژه كه ی گۆڕان كه به ڕونی جه خت ده كاته وه له سه ر هه ڵبژاردنی س��ه رۆكی هه رێم له ن��او په رله مان و ده س��ه اڵته كانی، كه مكردن��ه وه ی یه كێتی نیش��تیمانی كوردس��تانیش پرۆژه ی خۆی بۆ هه مواری یاس��ای

سه رۆكایه تی خسته ڕو .ب��ه و پێی��ه ی له م��اده ی دوه می یاس��ای هه مواره كه ی گۆڕاندا هاتوه له نێ��و كوردس��تان )په رله مان��ی پاڵێوراوه كاندا له ڕێی ده نگدانی نهێنی به زۆرینه ی دو سێیه كی ئه ندامه كانی سه رۆكی هه رێم هه ڵده بژێرێت، به اڵم له پرۆژه ك��ه ی یه كێتی��دا ش��ێوازی هه رێ��م س��ه رۆكی هه ڵبژاردن��ی وه ك جیاوازت��ره ، به ش��ێوه یه كی له ماده ی سێیه می پرۆژه كه یاندا هاتوه كه هه مواری ماده ی دوه می یاس��ای )ده س��ته ی ده ڵێت س��ه رۆكایه تیه په رله مانی له ئه ندامان��ی هه ڵبژاردن كوردستان ئه ندامانی كوردس��تان و عێراق و نوێنه ران��ی له ئه نجومه ن��ی ئه نجومه ن��ی پارێزگاكان��ی هه رێ��م پێكدێت و به دو له سه ر سێی ژماره ی نهێنیدا له ده نگدان��ی ئه ندامه كان��ی

سه رۆكی هه رێم هه ڵده بژێردرێت( ئه م بژارده ی��ه ی یه كێتی فۆرمێكی نوێیه له ده نگدان و له وێشدا قه یرانێكی نوێ دروس��ت ده بێ��ت، به وه ی هیچ یه ك له هێزه كان ناتوانن دو له س��ه ر س��ێی ده نگه كان به ده س��ت بێنێت، چونكه ته واوی ئه ندامانی په رله مانی ئه نجومه نی عێ��راق و كوردس��تان و

ئه ندام��ه ، )245( پارێ��زگاكان په رله مانی كوردس��تان 111 ئه ندام و عێ��راق 62 ئه ن��دام و ئه نجومه ن��ی ل��ه و پارێزگاكانی��ش 90 ئه ن��دام، ئه ندام و پارتی )89( نێوه نده ش��دا یه كێتی )48( و گۆڕان )50( ئه ندام و كۆمه ڵیش ئه ن��دام و )20( یه كگرتو (13( ئه ندام و كۆتاش )19( ئه ندام و حیس��ك )2( دو ئه ن��دام و هه ریه ك ئاراس��ته ی بزوتنه وه و له ش��یوعی و یه كی توركمانی ب��ه ره ی س��ێیه م و

)یه ك( ئه ندام .كاندیدی هه ڵبژاردن��ی ئه گه ر خۆ

پارتی بێت كه ده ڵێن تاكه كاندیدیان ته نه��ا بارزانیه ته نها )89( ئه ندامی س��ه رۆكی هه ڵبژاردنی به اڵم هه یه و هه رێ��م پێویس��تی ب��ه 164 ده نگ

هه یه .ده س��ه اڵته كانی ب��ه س��ه باره ت س��ه رۆكی هه رێم ك��ه دوه م مه رجی س��ه رۆكایه تی ب��ۆ الیه نه كان��ه هه رێ��م ل��ه دوای هه ڵبژاردنی له ناو په رله مان��دا گۆڕان جه خت ده كاته وه ده س��ه اڵته كانی س��ه رۆكی هه رێمی بێ��ت و پرۆتۆكۆڵ��ی كوردس��تان ب��ه هه م��ان ش��ێوه له پرۆژه ك��ه ی

یه كێتیش��دا ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم زیاتر ته ش��ریفاتین، ته نانه ت فه رمانده یی یه كێتی��دا له پرۆژه كه ی هێزه چه كداره كان له سه رۆكی هه رێم ده س��ێنێته وه ده یسپێرێ به سه رۆكی حكومه ت، ه��ه روه ك له ماده ی 15ی پرۆژه ی هه مواره كه ی یه كێتیدا هاتوه )س��ه رۆكی ئه نجومه ن��ی وه زی��ران فه رمانده ی گشتی هێزی پێشمه رگه ی كوردس��تان و هێزه كانی ئاساییش��ی ناوخۆی هه رێمی كوردستان– عێراق

ده بێت( پااڵوتی به مه رجه كانی س��ه باره ت كوردس��تان هه رێم��ی س��ه رۆكی خاڵێكی یه كێتی��دا پرۆژه ك��ه ی له زه ق و دیار نوس��راوه ك��ه ئاماژه یه له خاڵی كه حیزب��ه كان به خیانه تی پرۆژه م��اده ی شه ش��ه می حه وتی هات��وه یه كێتی��دا هه مواره ك��ه ی )به ش��دار و ه��اوكار نه بوبێت له هیچ پرۆسه یه ك كه له الیه ن رژێمی به عس و هێزه داگیركه ره كانی كوردس��تان دژ به خاك و خه ڵكی كوردس��تان ئه نجام درابێت( لێكدانه وه ب��ۆ ئه م بڕگه یه به شێوه یه كی ناڕاسته وخۆ 31ی ئابی 1996ی بارزانی ده گرێته وه كه هێزی

به عسی هێنایه سه ر هه ولێر. له بڕگه ی ئه وه ی س��ه ره ڕای ئه مه دوه م له م��اده ی 10ی هه مواره ك��ه ی یه كێتیدا جه خت كراوه ته وه له س��ه ر ئه وه ی )سه رۆكی هه رێم و جێگره كه ی تاكۆتایی م��اوه ی ویالیه ته كه یان واز ل��ه كاری حیزب��ی ده هێنن( كه ئه م بڕگه ی��ه ب��ۆ مه س��عود بارزانی زۆر س��ه خت ده بێت چونك��ه به درێژیی مێژو له سه رده می مه ال مسته فاشه وه ئه وان پۆسته حیزبیه كه یان له پۆسته

حكومیه كان ال گرنگتر بوه .

چاره نوسی كورسیه كه ی بارزانی دیموكرات��ی پارت��ی ئه گه رچ��ی كوردس��تان هه م��و هه وڵێك��ی بۆ دانان��ه وه ی بارزانی��ه به اڵم رێس��ا و یاساكان به ڕونی ئاماژه به وه ده كه ن ك��ه بارزانی ناتوانێ��ت خۆی كاندید

بكاته وه . له یاسای ژماره )19(ی رۆژی 30ی حوزه یران��ی 2013 داو په رله مان��ی كوردس��تان ماوه ی ویالیه تی بارزانی درێژكرده وه به اڵم به ومه رجه ی جارێكی دیكه ب��ۆی درێژنه كرێته وه له ماده ی دوه می یاساكه دا هاتوه )ویالیه تی س��ه رۆكی هه رێم درێژده كرێته وه تا (2015/8/19( ك��ه ئیت��ر بۆ دوه م جار یارای درێژكردنه وه ی نیه . واتا به پێی یاسا مه س��عود بارزانی بۆی نیه ویالیه ته كه ی بۆ درێژبكرێته وه (.

س��ه باره ت به هه ڵبژاردن��ه وه ی بۆ خولێك��ی دیكه كه زۆرجار ده وترێت بارزان��ی خولێك له ن��او په رله مان و خولێكیش له ناو هاواڵتیان بوه بۆیه یه ك خولی بۆ ئه ژمار ده كرێت، به اڵم به ڕونی له یاسای ژماره یه كی ساڵی 2005 یاس��ای س��ه رۆكایه تی هه رێم ئاماژه به وه كراوه ك��ه هه ڵبژاردنی س��ه رۆكی هه رێ��م دو خول��ه له ناو هاواڵتیان هه ڵده بژێردرێت. به اڵم له م خوله دا وات��ا 2005 له ناو په رله ماندا ده بێ��ت ب��ه و پێی��ه ی له وكات��ه دا ئاماده كاریه كان نه كرا بۆ هه ڵبژاردنی س��ه رۆكی هه رێم، بۆیه ب��ۆ بارزانی ه��ه ردو خوله كه ئه ژم��ار ده كرێت، به و پێیه ی له ماده ی سێیه مدا هاتوه ) ویالیه تی س��ه رۆكی هه رێم بۆ چوار س��اڵه و ده ش��ێ بۆ جاری دوه میش هه ڵبژێردرێته وه ( وات��ا بۆ دو خوله له ماده ی دوه می یاسای سه رۆكایه تی

)هاواڵتیان��ی هات��وه هه رێم��دا كوردس��تانی عێ��راق به ده نگدانێكی نهێنی و راسته وخۆ سه رۆكێ گشتی و بۆ هه رێم هه ڵده بژێرن( به الم له ماده ی 17ی یاس��اكه دا هات��وه )ب��ه ده ر له حوكم��ی ماده ی دوه می یاس��اكه ئه نجومه نی له الیه ن هه رێم سه رۆكی نیشتیمانی كوردس��تان �� عێراقه وه به زۆرین��ه ی ده نگ��ی ئه ندامه كان��ی

هه ڵده بژێرێت بۆ ویالیه تی یه كه م( وات��ا به پێی ت��ه واوی یاس��اكان مه سعود بارزانی بۆی نیه بۆ خولێكی كاندید س��ه رۆكایه تی خۆی دیكه ی بكات، به اڵم ته واوی ئه و كه س��انه ی كه ته مه نیان له 40 ساڵ و به ره وژوره ده توان��ن خۆیان كاندی��د بكه ن، كه له كۆی دانیشتوانی هه رێم كه به پێی ئاماری وه زاره ت��ی پالندانانی هه رێم 5 ملیۆن و 300 هه زار كه سه نزیكه ی 1 ملی��ۆن و 500 ه��ه زاری ته مه نیان له سه رو 40 س��اڵه وه یه واتا ده توانن خۆی��ان كاندید بكه ن بۆ پۆس��تی

سه رۆكی هه رێمی كوردستان .گۆڕان و پرۆژه یاس��اكه ی به پێ��ی یه كێتی ده بێت هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێم له گه ڵ هه ڵبژاردنی په رله مانی به كۆتای��ی ببێ��ت و كوردس��تاندا هاتن��ی خولی په رله مانیش ویالیه تی سه رۆكی هه رێمیش كۆتایی بێت، كه له ئێستادا خولی چواره می په رله مانی كوردس��تان دو س��اڵی م��اوه واتا هه ڵبژاردن��ی س��ه رۆكی هه رێم له ناو په رله ماندا بێت یاخود له ناو خه ڵكیدا بۆ دو س��اڵه بۆیه ئه گه ره كان زۆرن پارتی هه وڵ ب��دات الیه نه كان رازی ب��كات بارزانی بۆ دو س��اڵی دیكه به هه ر بكرێته وه ، درێژ ویالیه ته كه ی

رێگه و یاسایه ك بێت.

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له ئێستادا هه ریه ك له گۆڕان و یه كێتی و ئیسالمییه كان پرۆژه یاسایه كیان بۆ هه مواری سه رۆكایه تی هه رێم ئاماده كردوه و بڕیاروایه په رله مان خوێندنه وه ی یه كه میان بۆ بكات، په رله مانتارێكی یه كێتیش ئاماژه به وه ده كات كه له بنه مادا زۆربه ی

پرۆژه كان له یه كده چن، به اڵم په رله مانتارێكی پارتی پێیوایه گۆڕان و یه كێتی به مه به ستی سه فقه ی سیاسی ئه و پرۆژانه یان ئاماده كردوه و ده ڵێت

ناوه ڕۆكه كانیان 90% له یه كده چن.

س��ه وز له فراكس��یۆنی په رله مانتار ساالر مه حمود پێیوایه پرۆژه یاساكه ی یه كێتی بۆ ئه وه یه بۆش��ایی یاس��ایی له هه رێمی كوردس��تان دروست نه بێت، چونكه ل��ه 8/20 ویالیه تی س��ه رۆكی به یاسا پێویس��ته كۆتاییدێت و هه رێم ئ��ه و بۆش��اییه چاره س��ه ر بكرێ��ت، بۆش��اییه ش ئه و پڕكردن��ه وه ی ب��ۆ كاركردنه به پرۆژه یاس��اكانی هه مواری

سه رۆكایه تی هه رێم."ناكرێت وتیش��ی په رله مانتاره ئه و خه ڵكه وه له نێ��و هه رێ��م س��ه رۆكی وه اڵمی كۆمس��یۆنیش هه ڵبژێردرێت و

ئ��ه وه ی دایه وه و ئ��ه و بابه ت��ه زیاتر پێویسته به په رله مانه وه و په یوه س��ته په رله مانیش نه هێڵێت بۆشایی یاسایی

دروستببێت."له ئێستادا هه مو الیه نه به شداربوه كانی ده س��ه اڵت جگ��ه له پارتی پ��رۆژه ی هه م��واری س��ه رۆكایه تی هه رێمی��ان راگه یاندوه و ب��اس له وه ده كرێت گوایه پارت��ی هیچ پرۆژه یه ك��ی له وباره یه وه یاس��ایی بۆش��ایی ده یه وێت نیی��ه ، دروست ببێت و دواتر الیه نه كان بكه ونه ئه م��ری واقیعه وه و ویالیه ت��ی بارزانی په رله مانتاره كه ی به اڵم درێژبكرێته وه ، تێڕوانینێكی "پارت��ی ده ڵێت یه كێتی ترو له الیه نه كان��ی جی��اوازی هه ی��ه پێیوایه ده بێت س��ه رۆكی هه رێم له ناو بارزانیش هه ڵبژێردرێ��ت و خه ڵك��ه وه كردوه ، هه ڵبژاردنی ئه نجامدانی داوای

الیه نه كانی تر به پێچه وانه وه ".الی خۆی��ه وه په رله مانتاری گۆڕان و ئه ندامی لیژنه ی نوس��ینه وه ی ده ستور به ه��ار مه حمود بۆ ئاوێن��ه وتی"ئه مه پرس��ێكی ده س��تورییه و ده بێت له ناو ده ستوردا چاره سه ر بكرێت، به اڵم من وه كو ئه ندامێكی لیژنه ی نوس��ینه وه ی ده ستور دڵنیام بۆ 8/20 ناتوانین ئه و ده س��توره ئاماده بكه ین و ناشتوانرێت هه ڵبژاردن بكرێت له و ماوه یه داو ده زانین

بۆشایی یاسایی دروست ده بێت، بۆیه چاره سه ری به دیل ئه وه یه ئێمه به ئه ركی خۆمانمان زانیوه و پرۆژه یه كمان بۆ ئه و

مه به سته پێشكه شكردوه ".په رله مانتاره ك��ه ی گ��ۆڕان ئام��اژه به وه ده كات كه س��ه ره تا پارتی وتیان له ده س��توردا بكرێ��ت و هه ڵب��ژاردن چاره س��ه ری ئه و پرس��ه بدۆزرێته وه ، به اڵم كۆمس��یۆن وت��ی ناتوانرێت له و ماوه یه دا هه ڵبژاردن بكرێت، بۆیه ئیتر پێویسته وه كو هێزی یه كه م تێڕوانینی خۆیان هه بێت، نه بونی تێڕوانینی پارتی والێكده درێت��ه وه ك��ه ده یانه وێت ئه و پرسه به ئاڵۆزی بمێنێته وه و چاره سه ری بۆ دانه نرێت و خۆش��یان چاره سه ریان پێنییه ، سه باره ت به ده ستوریش فریای 8/20 ناكه وێ��ت، كه فریا ناكه وێت خۆ كفر نییه یاسایه كی تر هه مواربكرێته وه

تاوه كو ده ستور هه موار ده كرێت.به پێچه وانه ی هه ردو په رله مانتاره كه ی خ��در م��ه ردان یه كێت��ی، گ��ۆڕان و په رله مانت��اری پارت��ی ده ڵێت "ئه وان مه به س��تیان ئه وه ی��ه ب��ه و پرۆژان��ه له به رامبه ر پارتی هه ندێك ده ستكه وتی ئه گینا جگه به ده س��تبهێنن، سیاسی له س��ه فقه ی سیاس��ی هیچی تر نییه و له كۆتایی��دا هیچ رێگای��ه ك نییه جگه له رێككه وتن و لێكتێگه یشتن و گفتوگۆ".

وتیش��ی پارتی په رله مانتاره ك��ه ی زیاتر پرۆژانه ، ئه و "پێشكه ش��كردنی پرس��ی كێش��ه كانه و قورس��كردنی س��ه رۆكایه تی هه رێ��م به و ش��ێوه یه چاره سه ر نابێت، ناكرێت هه ر كه سێك له خۆی��ه وه پ��رۆژه پێشكه ش��بكات، ده كرا به ڕێگای ده س��تور ی��ان الیه نه

رێككه وتنیان پێشوه خت سیاسییه كان بكردایه له سه ر چۆنێتی چاره سه ركردنی كێش��ه كان و دوات��ر هه موی��ان ی��ه ك

پرۆژه یان ئاماده بكردایه ".پرۆژه كان��ی باس��ده كرێت وه ك��و گ��ۆڕان و یه كێت��ی زۆر له یه كده چ��ن، ئ��ه و په رله مانتاره ی یه كێت��ی پێیوایه له بنه م��ادا زۆربه ی پ��رۆژه كان له یه ك ده چن و هاوبه ش��ن، ته نها جیاوازییه ك ئه وه یه له پرۆژه كه ی گۆڕان دو جێگری س��ه رۆكی هه رێ��م دان��راوه و ئێمه ش پێمانوایه مادام ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم ته شریفاتی بن، پێویست ناكات

دو جێگری هه بێت.ه��ه ردو لێكچونه كان��ی له ب��اره ی "به ته ش��ریفاتكردنی وتی پرۆژه كه وه ، ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم، له روی سیاسییه وه س��ه رۆكی هه رێم به رامبه ر په رله مان ده س��ه اڵت و به رپرس��ارێتی نییه ، هه مو ئه و ماددانه به ش��ێوه یه ك داڕێژراون كه په رله مان ده سه اڵتی هه بێت به سه ر كۆی ده سه اڵتی جێبه جێكردن، په رله مان پرۆژه كه دا له هه ردو به واتای به ته واوه تی مه رجه عه سیاسییه كه ی بۆ

گه ڕاوه ته وه ".له باره ی به ه��ار مه حم��ود هاوكات لێكچونی پرۆژه كانی ئه وان و یه كێتییه وه وتی "هه ردوالمان كۆكین كه سیس��تم

سه رۆك ده س��ه اڵتی بێت و په رله مانی ته ش��ریفاتی بێت"، رونیشیكرده وه كه خاڵی ناكۆك له نێوان ئه و دو پرۆژه یه دا ئه وه ی��ه ئێمه وتومانه س��ه رۆك له ناو په رله مان��ه وه هه ڵبژێردرێ��ت، ب��ه اڵم ئه ندامانی هه م��و ده ڵێ��ت یه كێت��ی په رله مانتارانی كوردستان و په رله مانی كورد له عێ��راق و ئه ندامانی ئه نجومه نی پارێزگاكان ده نگ له س��ه ر س��ه رۆكی

هه رێم ده ده ن.سه باره ت به لێكچون و جیاوازی هه ردو پرۆژه كه ی یه كێتی و گۆڕان، خدر پێیوایه جیاوازییه كی ئه وت��ۆ له نێویاندا نییه و

ناوه ڕۆكاكانیان 90% له یه كده چن.لێدوانه كه ی��دا له كۆتای��ی ده ڵێ��ت پارت��ی په رله مانتاره ك��ه ی "مه به س��تمان نییه بۆش��ایی یاسایی دروس��تببێت، به ڵك��و ئه و ش��ێوازی ئاڵۆزكردنی پرۆژه پێشكه ش��كردنه ی پرس��ه كه یه ، ب��ۆ ئه وه ی چاره س��ه ر دروست یاس��ایی بۆش��ایی نه كرێت و ببێ��ت، ئه گین��ا پارت��ی رای خ��ۆی الیه نه كان مه به س��تێتی نه سه پاندوه و گفتوگۆ بكه ن و سازانبكرێت، خۆ پارتی ئه م دۆخه ی دروس��تنه كردوه ، ئه وه تا س��ه رۆكی پارتی و هه رێمی كوردستان داوایكردوه ئه گه ر به ش��ێوه ی یاسایی

نه بێت نامه وێت ببمه وه به سه رۆك".

سه رۆكی هه رێم له ناو پرۆژه یاسای الیه نه كاندا..ئایا‌یاساكان‌رێ‌به‌سێباره‌‌كاندیدكردنه‌وه‌ی‌بارزانی‌ده‌ده‌ن؟

پرۆژه‌كانی‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتی،‌جیاوازییان‌نیه‌په رله مانتارێكی پارتی: گۆڕان و یه كێتی بۆ سه فقه ی سیاسی ئه و پرۆژانه یان ئاماده كردوه

پارتی هه وڵ ده دات الیه نه كان رازی

بكات بارزانی بۆ دو ساڵی دیكه

ویالیه ته كه ی درێژ بكرێته وه ، به هه ر رێگه و یاسایه ك

بێت

وازهێنان له كاری حیزبی بۆ مه سعود بارزانی زۆر سه خت

ده بێت چونكه به درێژیی مێژو له سه رده می مه ال

مسته فاشه وه ئه وان پۆسته حیزبیه كه یان له پۆسته حكومیه كان

ال گرنگتر بوه

گۆڕان: دڵنیاین بۆ 8/20 ناتوانین

ده ستور ئاماده بكه ین و ده زانین بۆشایی یاسایی دروست ده بێت

5(484( سێشه ممه 2015/6/23په‌رله‌مان [email protected]

په رله مان و سرودی ئه ی ره قیب؟!

ئه بوكاروان

كاتێك ئه م وتاره ده نوس��م، زۆر شت یاخه گیرم بون و هه ڵده گرن هه ڵوێس��ته یان له س��ه ربكرێ ، باس��ه كه مان سرودی ئه ی ره قیبه له گفتوگۆكانی نێو په رله مان و لیژنه ی هه مواری په یڕه وی ناوخ��ۆی په رله مانه ، به اڵم ده مه وێ پێش ئه م باسه ئاماژه به وه بكه م كه مه ترسییه كی زۆرم له دۆخی سیاسی هه رێمی كوردستان هه یه تا ئه وئاسته ی كه پێموای��ه به ریه ككه وتن��ی خراپ��ی لێده كه وێته وه ، پێشوتریش له چه ندین وتارو دیداری رۆژنامه وانیدا ئاماژه م پێكردوه و له وتارێكیش��دا به م شێوه یه گوزارشتم لێكردو وت��م " دابه ش��كردنی ئه م كێكه له نێ��و پێنج حزبه كه دا تاس��ه ر ناڕوا"، ئێس��تاش ده ڵێم هی��وادارم ئه م زه نگه ترس��ناكه ی واقیعی ئێستای هه رێمی كوردستان به دیوی

ئه رێنی كۆتایی بێت نه ك پێچه وانه كه ی . دێمه وه س��ه ر ئه س��ڵی مه به س��ت، ئه وی��ش ئه وه یه له دانیش��تنی ژماره "14" رۆژی 9-6-2015 له به رنامه ی كارداو له خاڵی دوه مدا به م شێوه یه هاتبو)گفتوگۆكردنی په یڕه وی ناوخ��ۆی په رله مانی كوردس��تان كه له الیه ن لیژن��ه ی كات��ی ب��ۆ پێداچون��ه وه ی په ی��ڕه وی ناوخۆ ئاماده كراوه ، به پێی بڕیاری ژماره "26"ی س��اڵی 2014و بڕگه ی "8" له ماده ی "56"ی یاسای هه ڵبژاردنی په رله مانی

كوردستان ژماره "1"ی ساڵی 1992 ی هه مواركراو". تایبه ت به م خاڵه و گفتوگۆ له س��ه ركردنی كۆبونه وه كه به الڕێدا براو له جیاتی گفتوگۆكردنی بابه تیانه كه ش��ێكی سیاسی و گۆشه نیگای سیاس��ی ته سك هه ژمونی خۆی سه پاند، كه ئه مه ش ناڕاستترین و خراپترین ئاراسته یه كه ك��ه دانیش��تنه كانی په رله م��ان و لیژن��ه تایبه ته كانی به رجه س��ته ی ده كه ن و ئه م خوله ی په رله مان په یڕه وی

لێده كه ن. كار گه یشته ئه وه ی س��ه رۆكی په رله مان كۆبونه وه كه بۆ ماوه ی نیوكاتژمێر رابگرێ ، به مه به ستی ئه نجامدانی كۆبونه وه ی ده س��ته ی سه رۆكایه تی په رله مان و سه رۆكی فراكسیۆنه كان بۆ دۆزینه وه ی رێكارو رێگه چاره ی گونجاو، له كۆبونه وه ی ده سته ی سه رۆكایه تی په رله مان و سه رۆكی فراكسیۆنه كانیشدا دیسان به هه مان شێوه ی كۆبونه وه ی په رله مان گفتوگۆكان درێژه ی كێش��ا، تا كارگه یش��ته ئه وه ی س��ه رۆكی په رله مان به ئاش��كراو به ڕونی بڵێ ": ئێم��ه ده مانزانی ئه و خاڵه ی كه له به رنامه ی كاردا هاتوه ده رباره ی په یڕه وی ناوخ��ۆ كۆتایی نایه ت، به اڵم له به ر نه بونی پرۆژه یاس��او بڕیارو پرس��ی گرنگ ئه و خاڵه مان

خسته ناو به رنامه ی كاره وه ".لێره دا به پێویس��تی ده زانم ئه وه بڵێم كه كاتێك گوێم له م رونكردنه وه یه ی س��ه رۆكی په رله مان بو، ناچار وه ك هه مو جارێك وه اڵم بده مه وه و ڕوی پرس��یاریان لێبكه م و بپرس��م:" پرۆژه یاسای سرودی نیشتمانی "ئه ی ره قیب" ب��ه الی ئێ��وه وه گرنگ نی��ه ؟ پرۆژه یاس��ای هه مواری وه ربه رهێن��ان گرنگ نیه الی ئێ��وه ؟ له كاتێكدا چه ندین

پرۆژه یاساو بڕیارتان له به رده سته ؟"م��ن ده زانم ته وژمی ته س��كی سیاس��ی و حزبی له م خول��ه ی په رله م��ان به ب��ه راوردی خوله كانی پێش��وتر زاڵتره ، به تایبه ت كاریگه ری ئیس��امیه كان له ده س��ته ی سه رۆكایه تی و ناو هۆڵی په رله ماندا، به اڵم ده مه وێ ئه وه بۆ خوێنه رو خه ڵك و سه رۆكایه تی په رله مان رون بكه مه وه كه دو پرۆژه یاس��ای گرنگ تایبه ت به سرودی نیشتمانی ئه ی ره قیب پێشكه ش كراوه له 9 -12-2014 خوێندنه وه ی یه كه م��ی له بۆك��راوه و 14-12-2014 ئاراس��ته ی لیژنه په یوه ندی��داره كان كراوه ، له س��ه رهه مان بابه ت له رۆژی 19-1-2015 لیژن��ه ی رۆش��نبیری و راگه یان��دن و هونه ر راپۆرتی خۆی كۆتایی پێهێناوه و ئاراسته ی سه رۆكایه تی په رله مان��ی كردوه ، هه روه ها لیژنه ی كاروباری یاس��ایی له س��ه ر هه مان پرس به نوسراوی ژماره "65" له به رواری 5-5-2015 راپۆرت��ی خ��ۆی ئاراس��ته ی س��ه رۆكایه تی په رله مان كردوه ، واتا له 5-5-2015 وه ئه م پرۆژه یاسایه ئاماده ی��ه بخرێته به رنامه ی كاره وه ، كه هه ردو پرۆژه كه یه كێكیان "30" په رله مانتار واژۆی له س��ه ركردوه و ئه وی

تریشیان "19" په رله مانتار واژۆی له سه ركردوه . پرس��یارو تێبینی جه وه��ه ری ئێم��ه لێره وه یه ، ئایا پرۆژه یاسای سرودی نیشتمانی بۆ فراكسیۆنه كانی زه ردو س��ه وزو نیلی و ئه وانی تریش گرن��گ نیه ؟ ئه گه ر گرنگه بۆچی بێده نگن؟ یان ئه گه ر گرنگ نه بو به التانه وه بۆچی

پرۆژه تان بۆ ئاماده كردو واژۆتان بۆ كۆكرده وه ؟ عه یب��ه و نوقس��انیه كی زۆر گه وره ی��ه له به رامب��ه ر پرۆژه یه كی وا گرنگ كه سیمبولی نیشتمانی و نه ته وه ییه ب��ه م خوێنس��اردی و نابه رپرس��یارێتیه مامه ڵه بكرێ ، ه��ه روه ك ئه م��ه عه یبه یه بۆ ده س��ته ی س��ه رۆكایه تی په رله مان و حزبه بااڵده س��ته كانی ناو په رله مان، ئه گه ر پرۆژه یاس��ایه ك یان پرۆژه بڕیارێك رێكه وتن و ته وافوقی له س��ه ربكه ن تێی ده په ڕێنن، ئه گه ر رێكه وتن و ته وافوقی له سه رنه كه ن هه زارو یه ك پاساوی بۆ دێننه وه و ده یخه نه په راوێزه وه ، بۆ نمونه سێ پرۆژه بڕیاری تایبه ت به تاوان و جینۆسایدی ئێزدییه كان ماوه یه كی زۆره له الی ده سته ی س��ه رۆكایه تی په له مانه كه چی ئاماده نین وه ك پێویست

بیخه نه به رنامه ی كاره وه و بڕیاری له باره وه بده ن. كێ به رپرس��یارێتی ئه م خه مس��اردییه هه ڵده گرێ ؟ بۆچی بابه ته گرنگه نیش��تمانی و نه ته وه ییه كان ده كرێنه قوربان��ی هه ژموونی ته س��كی حزبی ؟ ئای��ا ئیتر به س نیه ئه م سیاس��ه تی خۆڵكردنه چ��اوی خه ڵكه له پێناو

به رژه وه ندی ته سكی حزبی و سیاسی ؟

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

ئا: ئاوێنه

ئه مڕۆ په رله مانی كوردستان یه كه مین كۆبونه وه ی خۆی له سه ر هه ستیارترین پرس ده كات

له هه رێمی كوردستان، كه پرسی سه رۆكایه تی هه رێمه ، به اڵم هه مو الیه نه سه ره كیه كان

به پڕۆژه وه له م كۆبونه وه یه دا به شدارده بن، جگه له پارتی دیموكراتی كوردستان.

په رله م��ان ئه م��ڕۆدا، له دانیش��تنه كه ی خوێندن��ه وه ب��ۆ 9 پرۆژه یاس��ا ده كات، ب��ه اڵم یاس��ایه ك به هه مواركردنه وه ی تایبه تن چواریان كه له ئاین��ده دا چۆنیه تی دیاریكردنی س��ه رۆكی هه رێ��م و ده س��ه اڵته كانی ده نه خش��ێنێت، له نێو هه مو الیه نه كانیش��دا یه كێت��ی و گۆڕان له هه موان

گه رموگوڕترن له م پرسه دا. له كۆی چوار پڕۆژه یاس��ا بۆ هه مواركردنه وه ی یاس��ای س��ه رۆكایه تی هه رێمی كوردس��تان كه به یاس��ای ژماره 1ی ساڵی 2005 ناسراوه ، گۆڕان پرۆژه یه كی پێشكه شكردوه و یه كێتی دوان و الیه نه ئیس��امیه كانیش پڕۆژه یه ك. به اڵم ئیسامیه كان پێناچێ��ت له س��ه ر پڕۆژه كه ی��ان كۆده نگییه كی

به هێزیان هه بێت له م پرسه دا. رۆژی یه كش��ه ممه ، پرسی سه رۆكایه تی خودی یه كگرتوی ئیسامی كوردستانی له ئاستی مه كته بی سیاسیی و فراكسیۆنه كه كرد به دو به ره وه ، ته نانه ت باس له وه كرا كه مه كته بی سیاس��یی له گه ڵ ئه وه بوه له و پڕۆژه یه بكشێنه وه كه به هاوبه شی له گه ڵ ئیسامیه كان پێشكه شیان كردوه ، به شێكی زۆری

فراكسیۆنه كه شیان ره تیانكردوه ته وه بكشێنه وه .مه کته بی سیاسی یه کگرتوی ئیسامی له شاری هه ولێر کۆبوه وه ب��ۆ کۆتایهێنان به و ناکۆکیانه ی له نێو ئه و حیزبه دا له س��ه ر سیس��ته می سیاسی هه رێ��م هه یه ، که تێی��دا دو بۆچ��ون له ئارادان یه کێکی��ان له گ��ه ڵ ئه وه دای��ه که سیس��ته می سیاس��ی په رله مانی بێت و سه رۆک له په رله مانه وه هه ڵبژێردرێ��ت، الیه نێکیش��یان جه خ��ت ل��ه وه ده که نه وه که سیس��ته می سیاسی سه رۆکایه تی

بێت.س��ه رچاوه یه ك له ن��او په رله مانی كوردس��تان ئه وه ی بۆ ئاوێنه پشتڕاس��تكرده وه كه به شێكی زۆری ئه ندامانی یه كگرتو له په رله مانی كرودستان له گه ڵ ئه وه نه بون ئیمزاكانیان له سه ر پڕۆژه كه یان بكش��ێنه وه ، "چونكه ئه وان ترسیان هه یه له وه ی ئه و حاڵه ته ی له س��اڵی 2013 توشی یه كێتی بو به هۆی پشتیوانیكردنی له مانه وه ی بارزانی ، توشی

ئه مانیش ببێت". له وباره ی��ه وه فه خره دی��ن ق��ادر، س��كرتێری په رله مان��ی كوردس��تان به ئاوێن��ه ی راگه یاند، "ئاڕاس��ته ی مه كته بی سیاسیی یه كگرتو وابو كه گوایه ئه ندامه كانیان بكش��ێنه وه ، به اڵم هه ندێك له ئه ندامه كانی��ان ده ڵێ��ن ئێم��ه واژۆی خۆمان ناكشێنینه وه ، تارۆژی یه كشه ممه هیچ ئه ندامێكیان

ئیمزاك��ه ی خۆی نه كش��اندوه ته وه ، به اڵم ئه گه ر ئه وه روبدات ده بێت یاداشتێك بده ن به سكرتێری په رله م��ان و منیش ده یده م به لیژنه ی یاس��ایی و له رۆژی كۆبونه وه ش��دا ناوه كانیان ده خوێنرێته وه

كه ئه مانه كشاونه ته وه له پڕۆژه كه ". له ب��اره ی ئه وه ی كه ئاخۆ پارتی پڕۆژه ی هه یه له باره ی پرسی سه رۆكایه تیه وه ، قادر وتی ، "پارتی هیچ پرۆژه یه كی له وباره یه وه پێشكه ش��نه كردوه ، ئێم��ه ش جگه له و چ��وار پڕۆژه یه ك��ه رێكاریی یاس��ایی له سه ر بكه ین له په رله مان، هیچی ترمان

النیه ".ب��ه اڵم به پێ��ی زانیارییه كانی ئاوێن��ه ، پارتی دیموكراتی كوردستان پڕۆژه یه كی تایبه تی خۆی هه یه له ده ره وه ی په رله مانی كوردستان و به نیازه له كۆبونه وه كانی��دا له گه ڵ الیه نه سیاس��ییه كانی هه رێمی كوردستاندا، بیخاته ڕو بۆ یه كاكردنه وه ی پرسی سه رۆكایه تی هه رێم كه به ئاشكرا خواستی ئه وه یان نیش��انداوه كه بارزانی بۆ چه ند ساڵێكی

دیكه له پۆسته كه یدا بمێنێته وه . له ه��ه ردو پڕۆژك��ه ی یه كێت��ی و گۆڕانیش��دا، ئاراس��ته ی نوكی رم��ه كان رو له وه یه كه بارزانی له ن��او په رله مان��دا هه ڵبژێردرێ��ت و سیس��تمی

به ش��ێوه یه ك په رله مانی ، بكرێت��ه سیاس��یش په رله م��ان بتوانێت له هه ركاتێكدا كه پێویس��ت بكات لێپرس��ینه وه له گه ڵ سه رۆكی هه رێم بكات، به اڵم شه ڕی ئێس��تای پارتی بۆ ئه وه یه پۆستی سه رۆكی هه رێم له م خواس��ته ی گۆڕان و یه كێتی

ده ربازبكات.كوردس��تان له هه رێم��ی ئێس��تا ئ��ه وه ی به ره ی��ه ، دو دروس��تبونی هه س��تیپێده كرێت، یه كێكی��ان گۆڕان رابه رایه ت��ی ده كات و یه كێتی و دو الیه نه ئیسامیه كه ی یه كگرتو و كۆمه ڵ تێیدا هاوبه ش��ن، به ره ی دوه م پارتی س��ه ركردایه تی ده كات و كه مه نه ته وه كانی ناو په رله مان پاڵپشتیی

ده كه ن.چاودێران��ی سیاس��یی باس ل��ه وه ده كه ن كه هه رچه ن��ده ب��ه ره ی یه ك��ه م له روی قه ب��اره وه گه وره تره له وه ی دوه م، به اڵم به ره یه كه ده ش��ێت له هه ركاتێك��دا هه ڵبه زوداب��ه زی چاوه ڕواننه كراو به خۆیه وه ببینێت، رۆژی یه كشه ممه ش نیشانه كانی ده ركه وتن، كاتێك ئه ندامێكی به ره كه )یه كگرتو( توشی ساردبونه وه هات. هه رچی به ره ی دوه مه ، به ره یه كی پته وه و الیه نگرانی به توندی په یوه ستن

به داواو خواستی پارتیه وه .

یه كێتی و گۆڕان به گه رمی و پارتی به ساردی و ئیسالمیه كان به دودڵی ،پۆستی سه رۆكی هه رێم تاوتوێده كه ن

ئا: ره وا بورهان

بۆ بانگهێشتکردنی وه زیری سامانه سروشتیه کان و کاره با په رله مانی کوردستان ئیمزا کۆده که نه وه تا له سه ر

قه یرانی دابینه کردنی گاز بۆ وێستگه کانی کاره با لێکۆڵینه وه ی له گه ڵدا بکرێت و

په رله مانتارێکیش ده ڵێت"لیژنه ی وزه ده ستی له چاره سه کردنی کێشه ی کاره با شتوه ".

ئه ندامی لیژنه ی وزه و سامانه سروش��تیه کان، عیزه ت سابر له لێدوانێکیدا بۆ ئاوێنه رایگه یاند که ده س��تیان به کۆکردن��ه وه ی ئیمزاکردوه بۆ بانگهێش��تکردنی ئاش��تی هه ورام��ی وه زیری سامانه سروشتیه کان، بۆ لێپرسینه وه له دابین

نه کردنی گازوایل بۆ وێستگه کانی کاره با"ئه و ئه ندامه ی په رله مان باس��ی له وه ش��کرد که له ئێس��تادا هیچ کۆمپانیایه ک ئاماده نییه ، گاز به ق��ه رز به حکومه ت��ی هه رێم بدات و وتی " هه ڵه ی گه وره ئه وه یه به هۆی ئه و کێش��ه یه ی حکومه تی هه رێم له گه ڵ کۆمپانیای داناغاز که زه ره ری 10 ملی��ۆن دۆالری له ئابوری هه رێمدا،

گاز به چه کی به تاڵ به حکومه ت بدات".عیزه ت س��ابر جه ختی له وه شکرده وه هه مو هه وڵێک ده ده ن که وه زیری سامانه سروشتیه کان به رله کۆتایی هاتنی پشوی په رله مان بانگهێشتی په رله م��ان بکه ن و دواتر وه زی��ری کاره باش بۆ

هه مان پرس بانگهێشتی په رله مان ده کرێت.ئه مه ش له کاتێکدا دێت که وته بێژی وه زاره تی کاره با، یاس��ین حه س��ه ن رایگه یاند که ئه گه ر به مشێوه یه گازوایل بۆ وێس��تگه کانیان دابین

نه کرێت کاره با بۆ 9 کاتژمێر که مده بێته وه .عه لی حه مه س��اڵح، ئه ندام��ی لیژنه ی وزه جه خت له وه ده کاته وه ک��ه لیژنه که یان هیچی له ده س��ت نایه ت بیکات و ده ڵێت " لیژنه ی وزه ده س��تی له چاره س��ه رکردنی کێش��ه ی کاره با ش��توه ، چونکه گه ر یه خه ی وه زاره تی کاره با بگرین ده ڵێن گازوایلمان بۆ دابین نه کراوه ، گه ر به وه زاره تی سامانه سروشتیه کان بڵێین ده ڵێت

پاره مان نییه بۆ دابینکردنی گازوایل".ئ��ه و په رله مانت��اره کێش��ه که ی ب��ۆ ئه وه گه ڕانده وه که کۆمپانی��اکان ئاماده نین گازوایل بده ن به حکومه ت و بۆ به گه ڕخس��تنی سه رجه م وێستگه کان وه زاره تی کاره با که پێویستی به 90

ملیۆن لیتر گازوایل هه یه .س��ه باره ت به و هه وااڵنه ی باس له یه کگرتنی وه زاره تی سامانه سروشتیه کان و وه زاره تی کاره با ده که ن، عه لی حه مه ساڵح رایگه یاند "حیکمه ت چیی��ه وه زاره تی کاره با له ئێس��تادا نه توانێت کاره ب��ا به رهه م بهێنێت، ب��ه اڵم ئه گه ر له گه ڵ یه کبگرێت سامانه سروش��تیه کاندا وه زاره ت��ی

بتوانێ��ت کاره با به رهه م بهێنێ��ت، ئه مه جگه له وه ی یه کگرتنه وه ی ئه و دو وه زاره ته پێویستی به ده س��تکاریکردنی دو یاسا هه یه له په رله ماندا که تائێستا هیچ پرۆژه یه ک بۆ ده ستکاریکردنی

ئه و یاسایانه پێشکه شنه کراوه ".ئ��ه و په رله مانتاره ئه وه ش��ی نه ش��ارده وه که ده بوایه سیس��ته می وه به رهێنانی کاره بایان هاوشێوه ی عێراق بکردایه به گازی سروشتی بۆ ئه وه ی هه میش��ه وه زاره ت بتوانێت سوته مه نی بۆ ئه و وێس��تگانه دابین بکات و قه یرانی کاره با

دروست نه بێت".حه مه س��اڵح نه یش��ارده وه که ئ��ه وان ته نها له میدیاکانه وه بیس��تویانه کاره با بۆ 9 کاتژمێر که مبکرێته وه و ئه و وتی "وه زاره تی کاره با پێیان

وتوین کاره با بۆ 12 کاتژمێر که مده بێته وه ".ئه و په رله مانت��اره ی لیژنه ی وزه ی په رله مان ڕونیش��ی کرده وه گازوای��ل دابینبکرێت یان نا کاره با بدرێت به خه ڵک یاخود ئه و کۆمپانیایه ی که حکومه ت گرێبه س��تی له گه ڵ کردوه پاره ی

خۆی وه رده گرێت.له یه ک��ه م رۆژی هاتنی مانگ��ی ره مه زانه وه قه یرانی کاره با له هه رێمی کوردستان به شێوه یه کی به رچاو سه ریهه ڵدایه وه و هه موشه وێک بۆ ماوه ی دو کاتژمێر کاره با له دوای کاتژمێر12ی ش��ه وه ده بڕێت و به گوێره ی بڕیارێکی وه زاره تی کاره با ده بێت مۆلی��ده ئه هلی��ه کان له وکاته دا کاره با

دابین بکه ن.

وه زیری سامانه سروشتیه کان و کاره با بانگهێشتی په رله مان ده کرێتعه لی حه مه ساڵح: لیژنه ی وزه ده ستی له چاره سه رکردنی کێشه ی کاره با شتوه

ئاڕاسته ی مه كته بی سیاسیی یه كگرتو وابو كه گوایه ئه ندامه كانیان

بكشێنه وه ، به اڵم هه ندێك له ئه ندامه كانیان

ده ڵێن ئێمه واژۆی خۆمان ناكشێنینه وه

کۆمپانیاکان ئاماده نین گازوایل بده ن به حکومه ت و بۆ به گه ڕخستنی سه رجه م وێستگه کان وه زاره تی کاره با که پێویستی به 90 ملیۆن لیتر گازوایل هه یه

پارتی پڕۆژه که ی ناباته په رله مان

تایبه‌ت(484( سێشه ممه 662015/6/23

به شی شه شه م و كۆتایی

هێنانی ئازوقه له ئێرانه وه له پ��اش ئه نف��ال له ناوچ��ه چۆڵك��راوو وێرانكراوه كان��دا، س��ه رچاوه ی په یداكردن و دابینكردنی خۆراك و ئازوقه و پێداویستیه كانی تری ده سته پارتیزانه كان، گرفتێكی گه وره و ئه ركێكی گ��ران و پڕ له زه حمه ت بو. چونكه له ناوچ��ه ی گه رمیاندا، جگه له ش��ارۆچكه و ئ��ۆردوگاكان، هیچ دێیه كی ئاوه دان نه مابو، ژیانی الدێنش��ینی به ت��ه واوی له ناوبرابوو، به خێوكردنی كێڵگه یه ك��ی ته نه��ا چه ن��د مریشك له شوێنی جیاجیا، هه ندێ جێگه بۆ ئاژه ڵداری له نزیكی شارۆچكه و ئۆردوگاكاندا زۆرمان پێداویس��تی س��ه ره ڕای ماب��ون. به ئازوقه ، به اڵم به ه��ۆی چاودێری و دانانی بۆس��ه له الیه ن هێزه كان��ی دوژمن له نزیك و ده روب��ه ری ئه وجۆره جێگایان��ه و په الماری له ناكاوی مه فره زه ی ئه من و ته واری و جاش، نه ده ك��را و نه مانده توان��ی ب��ه به رده وامی و به پێی پێویست سودیان لێببینین. سه رباری ئه وان��ه ش دوژمن كه ش��ێكی پ��ڕ له ترس و تۆقاندن و دڵه ڕاوكێی به سه ر خه ڵكدا سه پاند ب��و، به و هۆیه وه هاوكاری و كارئاس��انی بۆ ده سته پارتیزانه كان له الیه ن ئه و خه ڵكانه ی ك��ه له و جێگایان��ه دا بون كارێك��ی دژوار و مه ترس��یدار بو. ل��ه و كات��ه دا به بڕیارێكی )ئه نجومه نی سه ركردایه تی شۆڕشی به عس( وه كو ناوچه ی قه ده غه ك��راو مامه ڵه له گه ڵ ناوچه ئه نفالكراوه كاندا ده كرا، ئه گه ر ئاشكرا ببوایه كه س��ێك هاتوچۆی ئ��ه و ناوچانه ی كردوه ، به پێی هه مان بڕیار له سێداره ده درا. ب��ه و هۆیه وه س��ه ردان و ه��ات و چۆی ئه و ناوچانه س��ه رچڵی و یاری ك��ردن بو له گه ڵ مه رگ. له و س��ه رده مه دا سه رچاوه ی دابین

كردنی خۆراك و ئازوقه بریتی بو له :1- ئه و خۆراك و ئازوقانه ی كه پاش ته واو بونی ش��ااڵوی ئه نفالی س��ێ له ناو دێهاته ڕوخاوه كان ی��ان ل��ه ده ره وه ی دێهاته كاندا به جێماب��ون. پ��اش بڕی��اری مانه وه مان، ل��ه و ئازوقانه مان كۆده ك��رده وه و ڕۆژان��ه ب��ه واڵخ ده م��ان گواس��ته وه ب��ۆ جێگای په ناو دور له دێهاته روخ��اوه كان، به ڕێژه ی ك��ه م كه م و له جێ��گای جی��ا و دور له یه كتر هه ڵمانده گرتن و ده مانشاردنه وه )هه رچه نده ل��ه ڕوی ده رونییه وه كارێك��ی زۆر ناخۆش و ئازاربه خش بو بۆم��ان(، به اڵم ناچار بوین و بژارده و چاره س��ه رێكی ترمان نه بو، له گه ڵ ئه وه شدا جێگای به شێك له و ئازوقانه پاش ئه وه ی كه ده ش��اردرانه وه له كاتی پشكنین و كێوماڵكردن��ی س��وپای عێ��راق و ج��اش و به كرێگیراوه كانیدا ده دۆزرانه وه و له ناوده بران. بۆی��ه چۆنیه ت��ی هه ڵگرتن و ش��اردنه وه ی ئازوق��ه و چۆنیه تی پاراس��تنیان له هه تاو و ب��اران و ئاژه ڵی كێوی و مێ��روو پیس بون، زه حمه تێكی ترو ئه رك و خه مێكی ترمان بو. بڕێكی تریش له ئازوقه شاردراوه كان به پێی تێپه ڕبونی كات، جگ��ه له پیس بون ماوه ی به كارهێنانیان به س��ه رده چو بۆیه به كه ڵكی خواردن نه ده هاتن. له گه ڵ ئه وه ش��دا ناچار

ده بوی��ن زۆرجار ل��ه و خۆراكه پیس و ماوه به سه رچوانه به كاربهێنین.

س��ه رچاوه كانی به هۆی وێس��تگه و -2ك��ه ل و له ئازوق��ه و بڕێ��ك ڕێكخس��تن، پ��ه ل و پێداویس��تی ترمان پێده گه یش��ت، هه رچه نده ئ��ه و هه ڤااڵنه ی كه ئه م كاره یان خۆیان هه وڵی ئه وپه ڕی له ئه س��تۆگرتبوو، ده دا و خۆیان ده خس��ته به رده م مه ترس��ی گه وره و ترس��ناك، به اڵم به هۆی بارودۆخی ئه من��ی و ئه و هه م��وو پ��ان و چاودێریه ی دوژم��ن، دوری نێوان ئ��ه و جێگایانه ی كه له گه ڵ هه ڤااڵنی ڕێكخستن یه كترمان ده بینی له گه ڵ جێگای حه شارگه و شوێنی مانه وه مان، كه ده ب��و ئازوق��ه و پێداویس��تیه كانی بۆ بگوێزینه وه كۆسپ و ئاسته نگێكی ترمان بو. به و هۆیانه وه نه ده ك��را و نه ده توانرا ته واوی هه ر بكرێت و جێبه جێ پێداویس��تیه كانمان

ئه ونده له توانادا هه بو.3- به ه��ۆی دۆس��تایه تی و خزمایه ت��ی و ده س��ته پێش��مه رگه و تایبه تی په یوه ندی پارتیزان��ه كان، بڕێكی تر خ��ۆراك و ئازوقه دابینده كرا، ب��ه اڵم ئه مه ش به ڕێژه یه كی زۆر

كه م و ناوبه ناو بو.4- هه ندێجار سودمان له ڕاوكردنی ئاژه ڵی كێوی ده بین��ی، به اڵم به ه��ۆی بارودۆخی

ئه منیه وه زۆر به كه می ڕاومانده كرد.5- خواردن��ی ڕوه ك��ه به هاریه كان، وه كو

دۆمه اڵن، كنگر، تۆڵه كه ...هتد.به شێوه یه كی گشتی دابینكردنی خۆراك و ئازوق��ه و پێداویس��تییه جۆراوجۆره كان��ی تر، ئه ركێكی گ��ران و ته حه دایه كی گه وره ی ژیانمان بو، به اڵم باسكردن و ڕوونكردنه وه ی ئ��ه م بابه ته پێویس��تی به باس��ی تایبه ت و ورده كاری زیاتر هه یه ، بۆ ئه وه ی له ئامانجی ئه م نوسینه دور نه كه ومه وه بۆ ده رفه تێكی

تری هه ڵده گرم.بارودۆخه كه كوێ��ت داگیركردنی پ��اش گۆڕانی به س��ه رداهات و چاودێری و پشكنین و كێوماڵكردن��ی س��وپای عێ��راق و ج��اش و له ناوچه ك��ه دا تری��ان به كرێگیراوه كان��ی كه مبوه وه ، تێكچ��ون و خراپی باری ئابوری عێراق به هۆی ئابڵوقه ی ئابوری نێوده وڵه تی و مه ترسی لێدانی سوپاو ڕژێمی عێراق له الیه ن ئه مری��كا و هاوپه یمانانه وه ، بوه هۆی ئه وه ی بڕی��اری قه ده غه كردنی به هه ن��گاو هه نگاو كش��توكاڵكردن و ئاژه ڵ��داری و به خێوكردنی مه ڕومااڵت و سه ردانی ناوچه ئه نفالكراوه كان هه ڵبوه ش��ێننه وه ، دواجار له پاییزی 1991دا ڕێگایان به جاش و مسته شاره كاندا تا له زه وی دێهات��ه ڕوخاو و وێرانكراوه كاندا كش��توكاڵ بكه ن، به هۆی ئ��ه و گۆڕانكاریانه وه جوڵه و هاتوچۆمان ئاسانتر بو، بۆیه كاتێك له مانگی 11 و 1990/12دا ش��ه هید حه م��ه ڕه ش و ئه و هێزه ی كه له گه ڵیدا بو، له كاتی هاتنه وه یان له ئێرانه وه بۆ گه رمیان له س��ه ر س��نوره وه ، توانی��ان باری چه ن��د واڵخێك خ��واردن و ئازوقه و پێداویس��تی به چه ن��د وه جبه یه ك له گ��ه ڵ خۆیاندا بهێنن كه ب��ۆ ئه وكاته زۆر

به سود و به كه ڵك بو.

هاتنی خه ڵك بۆ پێشمه رگایه تی له پ��اش گۆڕانی بارودۆخه ك��ه ژماره یه ك ل��ه و پێش��مه رگه دێرینانه ی كه له ش��ارو شارۆچكه كاندا خۆیان په نادابو یان ته سلیم بوبونه وه له گه ڵ چه ندین كه سی تر په یوه ندیان پێوه ده كردین و داوایان ده كرد بێن بۆ المان تا ببن به پێشمه رگه ، به اڵم ئێمه ڕێنماییمان ده كردن كه له ئۆردوگاو شارو شارۆچكه كاندا بمێنن��ه وه بۆ ئه وه ی، له الیه كه وه په یوه ندی به خه ڵك��ه وه بكه ن، چونك��ه له وكاته دا زۆر پێویستمان به ئاماده كاری و سازدانی جه ماوه ر هه بو ب��ۆ ئ��ه و ئه گه رانه ی ك��ه له به رچاو گیرابون، له الیه كی دیكه وه هێشتا بارودۆخی ناوچه كه و دابینكردنی پێویس��تیه كانی ژیان بۆ ده سته پارتیزانه كان ئاسته نگ و كێشه ی له به رده م��دا بو، بۆیه داوامان له و كه س��انه ده كرد كه له ش��وێنه كانی خۆیان بمێننه وه و وره ی خه ڵ��ك ب��ه رز بكه ن��ه وه و ئام��اده و

سه رپه رش��تیان بك��ه ن، ش��انه ی چه كدار له ناویاندا پێكبهێنن. سه ره ڕای ئه و داوایه ی ئێمه ژماره یه ك له و كه سانه له شاره وه ڕویان له باره گاكانی سه ر س��نور ده كرد له شێنێ و زه ڵ��ێ و، ژماره یه كی زۆر كه میش��یان هاتنه الی ده سته پارتیزانه كان و بون به پێشمه رگه .

كه بریتی بون له م ناوانه ی خواره وه :1- ئه ن��وه ر محه مه د ڕه س��وڵ، ناس��راو پێش��مه رگه ی عه لیاوه ی��ی(، به )ئه ن��وه ر

خانه نشینه به پله ی مقه ده م.2- محه م��ه د عه بدواڵ س��ه مین، ناس��راو ئه فس��ه ره س��ه مین(، عه به ی به )حه مه ی ڕه گه زنامه ی به ڕێوه ب��ه ری به پله ی عه میدو الی ڕۆیش��تنه هه ردوكی��ان گه رمیان��ه .

ده سته كه ی كاك ره یس.3- ش��كور ره حیم عه بدولكه ریم، ناسراو به )ش��كور عه لیانی( دایكی و خوش��كێكی و هاوسه ره كه ی و س��ێ منداڵی ئه نفال كران و خۆش��ی له مانگ��ی 3ی 1991 له ڕاپه ڕی��ن

له خورماتو شه هید بو.4- ساڵح جه میل ساڵح، ناسراو به )ساڵح پێش��مه رگه ی خانه نش��ینه مه ال جه میل(،

به پله ی مقه ده م.5- عه زیز عه لی سه عید، ناسراو به )عه زیز توكنی(، پۆلیسی خانه نشینه به پله ی مفه وه ز

له سه ر میاكی وه زاره تی ناوخۆ.6- ش��ه هید عومه ر مه حم��ود محه مه د، ناس��راو به )عومه ر حاج��ی مه حمود( برای به ن��ده بو له گه ڵ باوكم و 25 پێش��مه رگه و خه ڵك��ی ت��ر، ل��ه ڕۆژی 11- 3- 1991 له س��ێڕیانی خورماتو- به غدا- كفری، كه وتنه بۆس��ه ی )هێزه كان��ی موجاهدینی خه لكی

ئێران( و هه مویان پێكه وه شه هید كران.ئه و چوار كه س��ه هاتنه الی ده سته كه ی

ئێمه .٧- ئه حم��ه د عه لی عوس��مان، ناس��راو به )ئه حمه د مالیه (، پێشمه رگه ی خانه نشینه

به پله ی عه مید.8- ش��ه هید كه ریم محه مه د وه یس، ناسراو

به )كه ریم گه اڵڵ كه وه یی(.هه ردوكیان ڕۆیش��تنه الی ده س��ته كه ی

شه هید حه مه ڕه ش. ئ��ه وه ی له بی��رم مابێ��ت له مانگه كانی 10، 11، و 12ی س��اڵی 1990 ته نی��ا ئ��ه و هه ش��ت كه سه ی س��ه ره وه له كات و شوێنی جیاجیاوه هاتن بۆ پێش��مه رگایه تی. ئه مانه پێشتریش په یوه ندیان له گه ڵ پارتیزانه كاندا

به رده وامبو.

سه ردانی ئێران له سه ر داوای كاك نه وشیروان

له ڕۆژی 1990/11/14، كاك نه وش��یروان مس��ته فا نامه یه ك��ی بۆ نوس��یبوم له گه ڵ

هاتن��ه وه ی ش��ه هید حه م��ه ڕه ش ب��ۆ گه رمیان به ده ستمگه یشت. له نامه كه دا كاك نه وشیروان داوای كردبو سه ردانی باره گای س��ه ركردایه تی بكه م له ئێ��ران، له و كاته دا س��ه ردان و هاتوچ��ۆ ئاس��انتر و ڕێگاكه ش نزیكتر بو )نامه كه م الی خۆم پاراستوه (، به و هۆیه وه له مانگی 12ی 1990 له گه ڵ كاك مه ال سه عیدو چه ند پێشمه رگه یه ك به ڕێگای )ته په ڕه ش- تیله كۆ( له س��نوری قه س��ری شیرینه وه به ره و ئێران به ڕێكه وتین. ئامانجی سه ردانه كه باس��كردن بو له سه ر چۆنیه تی خۆئاماده كردن بۆ ئه و گۆڕانكاری و بارودۆخه تازه یه ی كه هاتبوه كایه وه ، له گه ڵ هه ندێ بابه تی تر، پ��اش گه یش��تنمان بۆ ئێران ماوه یه ك بۆ ئه و مه به سته ماینه وه ، پاشان به هه م��ان ڕێگادا گه ڕاین��ه وه بۆ گه رمیان و له گ��ه ڵ ش��ه هید حه مه ڕه ش و ده س��ته و پێش��مه رگه پارتیزان��ه كان و ڕێكخس��تنی شاره كان و كه سانی تردا كه وتینه كاركردن

بۆ جێبه جێكردنی به رنامه ی ڕاپه ڕین.

ئه وانه ی له و سه فه ره كه دا پێكه وه بوین:1- شه هید ڕه مه زان ئه حمه د ڕه زا، ناسراو

به )ڕه مه زان كوڵه جۆیی(.2- ش��ه هید یاس��ین عه بدول محه مه د،

ناسراو به )یاسینه بچكۆل(.3- شه هید ش��كور ڕه حیم عه بدولكه ریم،

ناسراو به )شكور عه لیانی(.4- س��ه عید ئه حمه د محه مه د، ناس��راو

به )مه ال سه عید(.5- عه زیز سه عید عه لی، ناسراو به )عه زیز

توكنی(.6- جه م��ال محس��ن جه وهه ر، ناس��راو

به )جه مال وارانی(.٧- ساڵح جه میل ساڵح، ناسراو به )ساڵح

مه ال جه میل(.8- عوس��مان مه حمود محه مه د ناس��راو

به )عوسمانی حاجی مه حمود(.

ئه وانه شی كه گه ڕاینه وه :1- شه هید ش��كور ره حیم عه بدولكه ریم،

ناسراو به )شكور عه لیانی(.2- شه هید شێرزاد عزالدین میرزا، ناسراو به )شێره ی نه قیب( له ساڵی 2001 له شه ڕی دژی تیرۆردا له ش��اخی ش��نروێ له قه زای

هه ڵه بجه شه هید بو.3- شه هید ره مه زان ئه حمه د ره زا، ناسراو

به )ره مه زان كوڵه جۆیی(.4- ساڵح جه میل ساڵح، ناسراو به )ساڵح

مه ال جه میل(.5- عه زیز سه عید عه لی، ناسراو به )عه زیز

توكنی(.6- عوس��مان مه حمود محه مه د، ناسراو

به )عوسمانی حاجی مه حمود(.

خوێنه ری به ڕێز:باس��كردنی هه مو یان زۆرب��ه ی ڕوداو و به س��ه رهاته كانی پ��اش ئه نفالی س��ێ تا ڕاپه ڕین��ی به ه��اری 1991، ك��ه چه ندین الیه ن و دیمه ن و باس و به س��ه رهاتی جیاجیا له خۆده گرێ��ت، له نوس��ینێكی وا كورت��دا جێ��گای نابێت��ه وه و ناتوانی��ن به ته واوی حه ق��ی خۆی بده ین��ێ. ئه گ��ه ر بمانه وێ به تێر و ته س��ه لی باس��ی ڕوداوه كانی ئه و قۆناغه بكه ین، ئه وا زۆرتر و زیاتری ده وێت و له ئامانجی ئه م نوسینه دورمان ده خاته وه . ئه شێ له داهاتودا له سه ر ئه و بابه تانه زیاتر

بنووسرێت.به ڕێز، له خوێنه ران��ی هه ندێ��ك ڕه نگه یاخ��ود هه ن��دێ له پارتیزان��ه كان و ئ��ه و به ڕێزانه ی ك��ه له ڕوداوه كانی ئه و قۆناغه دا به شداربون یان به ش��ێوه ی جیاجیا بۆیان گێردراوه ته وه و بیس��تویانه ، بپرسن و بڵێن بۆچی باس��ی فاڵن ڕووداوی نه كردوه ؟ یان له گێڕانه وه و باسكردنی ڕوداوه كاندا نه چوه ته ناو ورده كاریه كانه وه ؟ ئه مانه و پرس��یاری تریش؟ بۆیه به پێویس��تی ده زانم له كۆتایی ئه م به شه دا جارێكیتریش ئاماژه به وه بكه م كه مه به س��تم له نوسینی ئه م بابه ته بریتیه

له م خااڵنه ی الی خواره وه :رونكردنه وه ی چۆنیه تی باس��كردن و -1بڕی��اری مانه وه ی پێش��مه رگه و ده س��ته پارتیزان��ه كان له پاش ته واوبونی ش��ااڵوی

ئه نفالی سێ له به شێكی گه رمیاندا.2- باڵوكردنه وه و خستنه ڕووی ناوی ئه و فه رمانده و كادر و پێشمه رگانه ی كه به كات و ماوه ی جیاجیا به شداری ئه و قۆناغه یان كرد. به تایبه ت ئه وانه ی ل��ه دوای كۆتایی هاتنی ماوه ی لێبوردنه گشتیه كه ی ڕژێمی به عس مان��ه وه ، كه له نێوان ڕۆژی 1988/9/6 بۆ 1988/10/6ب��و. ئه و پێش��مه رگانه ی كه له دوای كش��انه وه ی هێزه كان��ی مه ڵبه ندی یه ك له 1988/4/15 بۆ سنووری مه ڵبه ندی س��ێ، به وه جب��ه ی جیاجی��ا له ش��وێن و ڕێگای جیاوازه وه گه ڕان��ه وه بۆ گه رمیان. له گ��ه ڵ ئه و ده س��ته و پێش��مه رگانه ی كه له باره گاكانی ناو ئێران��ه وه ده هاتنه وه بۆ ئاڵوگۆڕی ده سته پارتیزانه كان، واته هه مو ئه و هاتن و ڕۆیشتن و ئاڵوگۆڕانه ی كه یه كه م وه جبه ی پێش��مه رگه هاتن بۆ گه رمیان تا

كۆتای مانگی 1990/12. ڕه نگ��ه له ئاكام��ی باڵوكردن��ه وه ی ئه م نووس��ینه دا پرس��یارێك بێته كایه وه ، كه بۆچی له س��ه ره تاوه هه ت��ا كۆتایی ته نها ئه و دوو ب��ه رواره واتا )پ��اش ته واوبونی لێبوردنه ك��ه ی 1988 ت��ا كۆتایی مانگی

1990/12دانراوه (! وه اڵمه كه ی ئه وه یه كه :* ب��ه ر له لێبوردنه گش��تیه كه ی ڕژێمی به عس له س��اڵی 1988دا، ژماره یه كی زۆر پێش��مه رگه له گه رمیان��دا مابونه وه ، به اڵم به هۆی ئ��ه وه ی كه ن��اوی زۆرب��ه ی ئه و له ڕوویه كی نیه ، له به رده ستدا پێشمه رگانه تریش��ه وه ژماره ی��ان زۆرو پ��ه رت و باڵو ب��ون و به ماوه ی جیاجی��ا مانه وه تا كاتی لێبوردنه كه ی س��اڵی 1988، كۆكردنه وه ی زانیاری ڕاست و دروست بۆ ئه و ژماره زۆره و

ئه و ماوه كورته ئاسان نییه .* له س��ه ره تای س��اڵی 1991 وه به هۆی بارودۆخه ك��ه كوێت��ه وه داگیركردن��ی گۆڕانكاری به س��ه ردا هات و به ش��ێوه یه كی عه مه ل��ی ئاماده كاری بۆ به رنامه ی ڕاپه ڕین ده ستیپێكرد، بۆ ئه و مه به سته ژماره یه كی زۆر ل��ه فه رمان��ده و كادیرو پێش��مه رگه نێردرانه وه بۆ گه رمی��ان و ناوچه كانی تری كوردس��تان كه دیس��ان به هۆی ئه و ماوه كه م��ه و زۆری ژماره ی پێش��مه رگه كانه وه زانیاری پێویست و وردم له به رده ستدا نه بو تا باسی ئه و پێش��مه رگه و ده ستانه بكه م كه له سه ره تای ساڵی 1991وه به مه به ستی كارك��ردن بۆ جێبه جێ كردن��ی به رنامه ی

ڕاپه ڕین، هاتنه وه بۆ گه رمیان. له كۆتای��دا زۆر سوپاس��ی هه م��و ئه و پێش��مه رگه پارتیزانانه ده كه م كه له كاتی ئاماده كردن��ی ئ��ه م بابه ته ی ك��ه له چه ند به شێكدا باڵوكرایه وه ، به ته له فۆن په یوه ندیم پێوه ك��ردن و له ڕوی زانیاریه وه هاوكارییان

كردم. دیاره ئه م نوس��ینه تایبه ته به قۆناغێكی تراژیدی مێژوی كوردس��تان و له هه مانكاتدا گه له كه م��ان و تێكۆش��انی خۆڕاگ��ری و هێزی پێش��مه رگه ی كوردس��تان، كه له م ساته وه خته ی ئێستاشدا هێزی پێشمه رگه و هێزه كانی ئاسایش��ی ناوخۆو خۆبه خش��ه پاراس��تنی له پێن��اوی دڵس��ۆزه كان، تێرۆریس��تانی داعش له دژی كوردس��تان له به ره جیاجیاكانی ش��ه ڕ، ڕۆژانه به رگری ده كه ن و خوێن ده به خش��ن و شه هید ده بن. س��ه ری رێز بۆ ش��ه هیدانی ش��ه ڕی دژی تێرۆریس��تانی داعش و سه رجه م شه هیدانی كوردس��تان داده نه وێنم، هیوای چاكبونه وه بۆ برینداره كان ده خوازم و ساڵو له خۆڕاگری و قاره مانه كان��ی پێش��مه رگه ئازایه ت��ی

كوردستان.

تێبینی:داواكارم له خوێنه رانی به ڕێز، ئه گه ر هه ر سه رنج و ڕاو پێشنیارێك هه یه به سوپاسه وه

بینێرن بۆ ئه و ئیمه یله :[email protected]

پاش "ئه نفالی 3".. بڕیاری مانه وه و خۆڕاگری

عوسمان حاجی مه حمود

ڕاستكردنه وه ی هه ڵه یه ك

له به ش��ی چواره م��دا، له به ش��ی ڕێكخس��تنه وه ی هێزی پێش��مه رگه دا، له باس��ی پێكهات��ه ی هێ��زی تایبه ت )پارتیزان��ه كان(دا له كات��ی چاپكردن دێڕێ��ك چاپ نه ك��راوه ، ب��ۆ ئه وه ی ڕاستكردنه وه ی هه ڵه كه رون و دیار بێت جارێكیتر ئه و په ره گرافه و ئه و دێڕه ش

كه چاپنه كراوه ده نوسینه وه .تایب��ه ت هێ��زی پێكهات��ه ی ل��ه و ب��و بریت��ی )پارتیزان��ه كان( مه ف��ره زه و ڕه تڵ و پێش��مه رگانه ی كه له كاره س��اتی ئه نفاله وه هه تا ڕاپه ڕینی به هاری 1991 له كوردستانی وێرانكراوو ئه نفالكراودا خه باتی��ان له دژی ڕژێمی به عس و س��وپاكه ی ده كرد، له گه ڵ ئه و پێشمه رگه و فه رمانده و كادرانه ی تر كه له ناو هێزی پێشمه رگه دا ده ستنیشان و

ئاماده كرابون بۆ ئه و هێزه .

شارباژێڕ – 18/٧/1989الی راسته وه : شه هید فازل ئه حمه د خدر، شێخ حسام داربه ڕو، شه هید سه ید جه وهه ر

گه رمیان – دێی روخاوی وارانی سه ر به ناحیه ی زنانه – قه زای خورماتوالی چه په وه : شه هید سه ید جه وهه ر، نازم وه ستا شه ریف، شه هید هومه ر حاجی مه حمود

شه هید حه مه ره ش

گه رمیان – سه ر له ئێواره ی 1989/6/29كانی جان ئاغا له هه رده ی گۆپان عه ره ب سه ر به كفری

الی راسته وه : سه باح شێخ حه میدی ، مه ال ره حیم، حه مه ره شید توكنی ، شه هید مه جید دوزی ، عه لی هۆمه ربلی ، شه هید كامه ران هۆمه ربلی ، شكور قه ره باڵغی ، عوسمان مه ال جه میل، شه هید ئه حمه د حاجی ره شید

7 (484( سێشه ممه 2015/6/23 عێراق

ئا: ئاوێنه

جولیان ئه سانژ جارێكیتر بۆمبێكی دیجیتالی دیكه ی به ڕوی جیهاندا ته قانده وه ، ئه مجاره عه ره بستانی

سعودی كرده نیشانه . ئێواره ی هه ینی رابردو، ئه سانژ له نێو حه شارگه كه یه وه

له باڵیۆزخانه ی ئیكوادۆر له له نده ن، 60 هه زار په یامی دیبلۆماسی له كۆی

نیو ملیۆن به ڵگه نامه ی نهێنی وه زاره تی ده ره وه و مخابه راتی سعودی

باڵوكرده وه ، كه به شێكیان باس له حیزب و كه سایه تیه سیاسیه كانی

كوردستان و عێراق ده كه ن.

رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست.. گۆڕه پانی زۆرانبازی

ئه م به ڵگه نامانه كه وێبسایتی ویكلیكس به زمان��ی عه ره ب��ی باڵویكردونه ته وه و زۆربه یان لێیاننوس��راوه "به په له " یان "نهێنی"، گوزارشت له ملمالنێی توندی نێوان عه ره بس��تانی سعودی و كۆماری ئیس��المی ئێران ده ك��ه ن له روبه رێكی كه ناوه ڕاس��تدا رۆژهه اڵتی فراوان��ی له لوبنان و س��وریاوه درێژده بێته وه تا

پاكستان و ئه فغانستان.له م روبه ره دا كه س��اڵه های س��اڵه له ملمالن��ێ و ش��یعه كان س��وننه و زۆرانبازیدان، له ڕوی ژماره وه له یه كه وه نزیك��ن، ش��یعه له عێ��راق و ئێ��ران و ئازه ربایجان��دا زۆرینه ی دانیش��توانن و له لوبنان و سوریا و س��عودیه و یه مه ن و پاكستانیشدا، رێژه یه كی گرنگ و به رچاو

له دانیشتوان پێكده هێنن.زۆرانبازییه ی ئه م سه رپه رش��تیاری سوننه و شیعه ، س��عودیه و ئێرانن، كه مه زه��ه ب وه ك ئامڕازێكی سیاس��ه تی مخابه راتی��ان كاری ده ره وه و به كارده هێن��ن ب��ۆ ئ��ه وه ی هه ژمونی خۆیان به س��ه ر رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا بس��ه پێنن. به پێی ئ��ه م به ڵگه نامانه ، س��عودیه پش��تیوانی له ئۆپۆزیسیۆنی سوری و روخانی به شار ئه سه د ده كات، پشتگیری له به شێك له الیه نه سیاسی و كه س��ایه تییه كانی س��وننه ی عێ��راق به مه به ستی په كخستنی ئه جنده و پرۆژه سیاسی و سه ربازی و ئابوریه كانی ئێران له عێ��راق و ئیحتیواكردنی ده س��ه اڵتی په راوێزخس��تنی هه وڵی ش��یعه كان، ده دات و میس��ر ئیخوانه كان��ی ده ستخۆش��ی له سوپای میسر ده كات، به رنامه دوژمنایه ت��ی سه رس��ه ختانه ئه تۆمیه كانی ئێران ده كات، ده س��تی له لوبنان و به هاوپه یمانه كانیه وه یه ت��ی حیزب��واڵدا له به رامب��ه ر ده یه وێ��ت

به هێزیان بكات.

له عێراقدائێران به هێزو سعودیه الواز

له م له به ش��ێك ئه وه ی س��ه ره ڕای به ڵگه نامانه دا ئ��ه وه ده رده كه وێت كه عه ره بستانی سعودیه و ده زگای هه واڵگری ئه و واڵته ویستویه تی به دواداچونی ورد بۆ كۆبونه وه ی سه ركرده عێراقیه كان و جموجۆڵی��ان و س��ه ردانكردنیان ب��ۆ بكات و سه رۆكایه تی ده وروبه ر واڵتانی ئاگای له نزیكه وه ئیستیخبارات گشتی له دوا گۆڕانكاریه كان له سه ر گۆڕه پانی عێراق��ی و به دیاریك��راوی كۆبونه وه ی هه ولێر به ئاماده بون��ی بارزانی و ئه یاد عه الوی و ئوسامه نجێفی بێت و زانیاری

كۆكردوه ته وه له سه ر چۆنیه تی پێكهێنانی كابینه كانی حكومه تی عێراق و هه رێمی كوردس��تان و وه زیره كانی��ان، ب��ه اڵم كۆی به ڵگه نام��ه كان هه ژاری زانیاری و س��ه رچاوه كانی زانیاریان پێوه دیاره و الوازیی سعودیه ده رده خه ن له به رامبه ر ده س��تێوه ردان و پێگه ی به هێزی ئێران له عێ��راق و كوردستانیش��دا، ل��ه ڕوی

ئه منی و سیاسی و بازرگانییه وه .

شای سعودیه :نوری مالیكی به كرێگیراوی ئێرانه

به پێی به ڵگه نامه یه ك، شا عه بدواڵی شای پێش��وی سعودیه تا دوا سنوری رق لێبونه وه رق و كینی له نوری مالیكی

س��ه رۆك وه زیری پێشوی عێراق بوه ، له میان��ه وه ی كۆبونه وه یه كی��دا له گه ڵ به رپرسانی كۆش��كی سپی ئه مه ریكی ه��ۆكاری ئه وه ی ده ربڕی��وه كه بۆچی ئاماده نییه به هیچ شێوه یه ك پێشوازی

له نوری مالكی بكات؟ وتویه تی راش��كاوانه عه بدواڵ ش��ا هیچ ئێرانه و به كرێگی��راوی "مالك��ی متمانه یه ك��م پێ��ی نیه و ئام��اده نیم

بیبینم".له یه كێك له په یامه دبلۆماسیه كانیشدا باس له وه كراوه كه مالكی ویستویه تی به هاوكاری ئێ��ران و رێكخراوی قاعیده شازاده نایفی كوڕی عه بدولعه زیز تیرۆر

بكات.

سعود فه یسه ڵ داوا ده كات شای سعودیه پێشوازی له بارزانی بكات

له م به ڵگه نامانه دا ئه وه ده رده كه وێت كه س��عودیه "به وه زارت��ی ده ره وه یی و مخابه راتیه وه " شێلگیرانه كاری بۆ ئه وه كردوه له پش��ت بارزانیه وه بوه س��تێت

له دوژمنایه تی كردنی مالكیدا.بۆ ئه و مه به س��ته س��عود فه یسه ڵ وه زیری پێش��وی ده ره وه ی س��عودیه له په یامێكدا پێش��نیاری ئه وه ی كردوه كه ش��ا عه بدواڵ میوانداری مه س��عود بارزانی بكات له عه ره بس��تانی سعودیه ك��ه زۆر دژ به مالكییه ، كارێكی باش��ه بۆ سعودیه به مه به ستی روبه روبونه وه ی مالكی و پش��تیوانی كردن له هه وڵه كانی بارزان��ی ب��ۆ متمان��ه وه س��ه ندنه وه

له سه رۆك وه زیری ئه وكاتی عێراق.له ناكۆك��ی و ب��اس به ڵگه نام��ه كان جی��اوازی نێ��وان پارت��ی و بارزان��ی له الیه ك و یه كێت��ی و تاڵه بانی له الیه كی تره وه ده كه ن سه باره ت به لێسه ندنه وه ی

متمانه له نوری مالكی .

سه ركه وتنی سوننه كانی عێراق سه ركه وتنی سعودیه یه

به پێی ئه م به ڵگه نامانه عه ره بستانی له س��ه ر زۆری كارێك��ی س��عودی به هێزكردنی سوننه كانی عێراق كردوه و له زاری سعود كوڕی فه یسه ڵی وه زیری پێش��وی ده ره وه ی س��عودیه وه ئاماژه به وه كراوه كه سه ركه وتنی سوننه كان س��ه ركه وتنی 2010دا له هه ڵبژاردن��ی

سعودیه یه . سعودیه له سه رتاسه ری ئه و واڵتانه ی كه ملمالنێی س��وننه و ش��یعه یان تێدا به هێ��زه ، ه��ه ر له س��وریاو لوبنانه وه بگ��ره تا ده گات به عێراق و پاكس��تان و له گروپ��ه پش��تیوانی ئه فغانس��تان، سونییه كان كردوه بۆ به ره نگاربونه وه ی

هه ڵكشانی شیعه .له و پێناوه ش��دا، پش��تیوانی مادی و س��ه ره كی به ش��ێوه یه كی پ��اره ی به كارهێن��اوه ، ئه م��ه جگ��ه ل��ه وه ی كه رێوش��وێنی گزنجاو بۆ س��ه ردانی كه س��ایه تیه گرنگه كانی وه ك ئوسامه نجێف��ی و ئه حم��ه د عه لوان��ی و تاریق هاشمی و عه لی حاته م دلێمی و چه ندین كه سایه تی سیاس��ی دیكه ی سوننه بۆ

سعودیه فه راهه م كراوه .

2 ملیار ریال بۆ بزوتنه وه ی ئیسالمی وێبس��ایتی ویكیلیكس له یه كێك له و باڵویكردونه ته وه ك��ه به ڵگه نامان��ه دا ئاماژه به وه ده كات كه له ساڵی 2012دا س��عودیه بڕی 2 ملیار ریاڵی س��عودی كه ده كاته زیات��ر له 500 هه زار دۆالر، له سه ر پێشنیاری مخابه راتی ئه و واڵته به خش��یوه به بزوتن��ه وه ی ئیس��المی

كوردستان. به پێی به ڵگه نامه كه ، ئیس��تیخباراتی سعودیه تیشكی سه وزی بۆ یارمه تیدانی هه ڵك��ردوه ئیس��المی بزوتن��ه وه ی سه رپه رش��تیاری ئ��ه وه ی دوای گش��تی دامه زراوه ی )الب��ر والخدمات بزوتن��ه وه ی س��ه ر االجتماعی��ه (ی ئیس��المی داوای ه��اوكاری كردوه بۆ پرۆژه خێرخوازییه كانی، ئیستیخباراتی س��عودیه ش ڕازیب��وه به پێدان��ی ئه و هاوكاریی��ه ، له به رئه وه ی هه ڵوێس��تی به عه ره بس��تانی س��عودیه به رامب��ه ر

ئیجابی بوه .

سعود فه یسه ڵ: دۆستی بارزانی و دوژمنی مالیکینWikileaks Saudi

سعود‌فه‌یسه‌ڵ‌وه زیری پێش��وی ده ره وه ی عه ره بس��تانی س��عودیه بو، ته مه نی 75 ساڵه ، فه یس��ه ڵی بابی له یه ك كاتدا هه م شای س��عودیه بو، هه م وه زیری ده ره وه ی

ئه و واڵته . دوای ئه وه ی س��عود فه یس��ه ڵ به كالۆریۆس��ی ئابوری له زانكۆی برنس��تۆن له ویالیه تی نیوجرسی ئه مه ریكا ته واوكرد، له وه زاره تی نه وتدا كاری كرد، ساڵی

1975 دوای مه رگی باوكی بوه وه زیری ده ره وه ی سعودیه . به پێی ویكیبیدیا، س��عود فه یسه ڵ كه بۆ ماوه ی 40 ساڵ )1975 تا 2015( ئیداره ی كاروباری ده ره وه ی س��عودیه ی كردوه و له س��ه ر ئاستی دنیا ناسراوه ، جگ��ه له زمانی عه ره بی ، حه وت زمانی دیكه ده زانێت: ئینگلیزی ، فه ره نس��ی ،

ئیتاڵی ، ئه ڵمانی ، ئیسپانی و عبری .

خاڵی به هێزی س��عودیه له وه دا چڕ ده بێت��ه وه كه خاوه نی یه ك له چواری كۆی یه ده كی نه وتی جیهان و گه وره ترین به رهه مهێنه ری نه وته و به نه خشه داڕێژی سیاسه تی ئۆپێك داده نرێت كه نرخی نه وت له جیهاندا دیاریده كات. هاوكات گرنگترین شوێنه پیرۆزه كانی ئیسالم له خۆده گرێت ك��ه مه ككه و مه دینه ن و له الیه ن ناوده برێ��ت خ��ودا به ماڵی موسڵمانانانه وه و س��ااڵنه به ملیۆنه ها كه س زیاره تی ئه و ش��وێنانه ده كه ن به مه به س��تی حه ج و عه م��ره كردن.

هه روه ها عه ره بستانی سعودی له دوای جه نگی دوه می جیهانیه وه تا ئێس��تا یه كێك��ه له هاوپه یمانه كانی ئه مه ریكا

له رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا.

وێبس��ایتی ویكیلیكس له س��اڵی 2006ه وه له الیه ن جولیان ئه سانژه وه دامه زرا. ساڵی 2010 به باڵوكردنه وه ی به ڵگه نامه كان��ی ئه مری��كا له باره ی جه نگی عێ��راق ناوبانگێكی جیهانی

گه وره ی به ده ستهێنا، كه نزیكه ی 400 هه زار به ڵگه نامه ی ده رباره ی جه نگی

ئه مریكا له عێراق باڵوكرده وه .له س��اڵی ویكیلیكس ماڵپ��ه ڕی گۆڤ��اری له الی��ه ن 2008دا باشترین ئیكۆنۆمیس��ته وه خه اڵتی

میدیای پێدرا. جولیان ئاسانژ ماوه ی سێ ساڵه باڵوێزخانه ی ب��ه ر بردوه ته په نای به هۆی له ن��ده ن، ل��ه ئیك��وادۆر دادگای له الی��ه ن كه داوایه ك��ه وه تۆماركراوه ، له س��ه ری س��ویده وه

به تۆمه تی گێچه ڵ كردن به ژنێك.

عه‌ره‌بستانی‌‌سعودیه‌

ویكیلیكس

سعودیه و ئێرانن، كه مه زهه ب وه ك ئامڕازێكی

سیاسه تی ده ره وه و كاری مخابه راتیان

به كارده هێنن بۆ ئه وه ی هه ژمونی خۆیان به سه ر رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا

بسه پێنن

كۆی به ڵگه نامه كان هه ژاری سه رچاوه كانی زانیاریان پێوه دیاره و

الوازیی سعودیه ده رده خه ن له به رامبه ر ده ستێوه ردان و پێگه ی

به هێزی ئێران له عێراق و كوردستانیشدا

شا عه بدواڵو بارزانی

گۆڤاری لۆپسی فه ره نسی ، بابه تی س��ه ره كی دوا ژماره ی خۆی ته رخان كردوه بۆ زۆرانبازی و كێش��مه كێش و خوێنڕش��تنی نێ��وان موس��ڵمانانی

شیعه و سوننه .كریس��تۆڤ بولتانس��كی و س��ارا دانیال له لێكۆڵینه وه و به دواداچونێكی رۆژنامه وانیدا ئاماژه به وه ده كه ن كه هه روه ك پرۆتستانت و كاسۆلیكه كانی س��ه ده ی ش��انزه هه م، موس��ڵمانی ش��یعه و س��وننه دوژمنایه تییه ك��ی كۆنیان هه ی��ه و رۆژ به رۆژیش زیاتر

لێكده ترازێن.

گۆڤاره كه هه وڵده دات كه وه اڵمی ئه م پرسیارانه بداته وه كه چ كاتێك و بۆچی ئ��ه م ناكۆكیه مێژویانه كه وته نێوان شیعه و س��وننه وه ؟ له ئێستادا رۆڵ��ی ئێ��ران و س��عودیه وه ك دو ده وڵه تی ئایینی له ته شه نه س��ه ندنی ناكۆك��ی نێوان ئ��ه م دو مه زهه به دا له هه ناوی چییه ؟ س��ه ره نجام چۆن وه كو ئه ژدیهایه كی ناكۆكیانه وه ئه م

داعش سه ریهه ڵدا؟به س��ه ره تای ئام��اژه لۆپ��س ناكۆكییه مێژویانه سه رهه ڵدانی ئه م ده كات و ب��اس له ئیمام��ی عه ل��ی و

كه ربه ال و كاره ساتی ئیمامی حسێن و پاش��ان باس له ڕوانین��ی پڕ له ڕق و قین��ی س��وننه و ش��یعه به درێژایی زیاتر له هه زار ساڵ به رامبه ر به یه كتر

ده كات.لۆپس هاوكات ئاماژه به گرته یه كی ڤیدیۆیی ده كات كه به مدواییه له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یس��بوك باڵوبۆته وه و تیایدا وتارخوێنێكی قه ته ری له نوێژی جه ماعه تی هه ینیی��دا عه له وییه كانی س��وریا له جوله كه و مه س��یحییه كان به كافرتر ناوده بات و داوا له موسڵمانان

ده كات كه هه مویان بكوژن.

بۆچی‌‌رۆڵه‌كانی‌‌پێغه‌مبه‌ر‌به‌ربونه‌ته‌‌گیانی‌‌یه‌ك؟س��اڵێك دوای راگه یاندنی ده وڵه تی خه الفه ت له الیه ن چه كدارانی ده وڵه تی ئیس��المی له عێراق و ش��ام، ناس��راو به خه الفه ت، ئاژانسی هه واڵی فه ڕه نسا ئام��اژه ب��ه وه ده كات ك��ه "داعش ده وڵه مه ندتری��ن گروپی تیرۆریس��تی

جیهانه ".

ناوبراو، ئاژانس��ی راپۆرتی به پێی داعش له ئێس��تادا كه ده ستی گرتوه به سه ر ناوچه یه كی فراوان و پڕ بایه خی عێراق و س��وریاداو په لی هاویش��توه ب��ۆ باك��وری ئه فه ریق��او له لیبی��ا و

ل��ه ڕوی میس��ردا چاالكه ، س��ینای س��ه ربازییه وه دارایی و س��ه رچاوه ی تیرۆریستی گروپی به ده وڵه مه ندترین

له جیهان داده نرێت.

FRI جه غ��ت ل��ه وه ده كات ك��ه نێوان بازرگان��ی ئی��داره ی داع��ش س��وریا و ئ��ه رده ن و عێ��راق ده كات و داهاتی هه فتانه ی ملیارێك دۆالره ، كه ئه م داهاته ی به ش��ێوه یه كی سه ره كی له رێگه ی فرۆش��ی نه وت و قاچاغچێتی كردن به ئاسه واره دێرینه به هاداره كان و گومرگه وه باج و بانكه كان و كۆنتڕۆڵی

ده ستده كه وێت.راپۆرته كه باس له وه ش ده كات كه له سایه ی ئه م داهاته زۆره دا پێشبینی ئه وه ناكرێت له ئاینده ی نزیكدا داعش ئه و ناوچانه ی له ده ستبدات كه ئێستا

له ژێر ده ستیدایه .

FRI:‌داهاتی‌‌هه‌فتانه‌ی‌‌داعش‌ملیارێك‌دۆالره‌

ئابوری(484( سێشه ممه 2015/6/23 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: زریان، رەوا

بەبەراورد بەساڵی رابردو رێژەی گەشتیار لەهه رێمی کوردستان

کەمیکردەوە و زیاتر لە 100 میوانخانە بەهۆی نەبونی گەشتیارەوە

داخراون ، دەستەی گەشتوگوزاریش رایدەگەیەنێت "لەمانگی رەمەزاندا

رێژەی گەشتیار بەرێژەیەکی بەرچاو دادەبەزێت".

ش��ارەوانی و وەزارەتی وتەبێ��ژی ن��ادر رۆس��تی گەش��ت و گ��وزار، جەختیکردەوە لەس��ەر ئ��ەوەی کە رێژەی گەش��تیار بەبەراود بەس��اڵی رابردو کەمیکردوە و وتی "لەمس��اڵدا گەشتیاری ناوچەکانی خواروی عێراق ب��ەهۆی ئەو ب��ارە ئەمنی��ەی هه یە کوردستانەوە و هه رێمی بێنە ناتوانن لێرەش لەبازگەکان بەئاسانی رێگەیان

پێنادرێت".رۆس��تی ئاشکراشیکرد کە جوڵه ی رەمەزان��دا لەمانگ��ی گەش��تیاری دادەبەزێ��ت و وتی "ب��ەهۆی ئەوەی زۆرینەی ئەو گەشتیارانەی رو لەهه رێم دەکەن موسوڵمانن ئەوا لەم مانگەدا هۆی دەبێتە ئەمەش گەش��تناکەن و

کەمتربونەوەی رێژەی گەشتیاری".وتەبێژەک��ەی وەزارەتی گەش��ت و گوزار ئاشکرایکرد هه موو هه وڵێکیان ئەوەی��ە ک��ە دوای ج��ەژن ڕێژەی لەمانگی بەرزبکەنەوە و گەش��تیاری س��ێی ئەمس��اڵەوە لەهه وڵ��دان بۆ ئ��ەوەی لەگەڵ کۆمەڵێ��ک کۆمپانیا رێ��ک بکەون تا متمانەی گەش��تیار بۆ هه رێمی کوردس��تان بگەڕێننەوە، ئەو وتی " بەهۆی ش��ەڕی داعشەوە بەهه رێم��ی گەش��تیار متمان��ەی کوردستان الواز بوە بۆیە لەهه وڵداین بگەڕێنینەوە و گەش��تیار متمان��ەی گروپی گەشتیاری دروست بکەین بۆ

ئەوەی سەردانی کوردستان بکەن".

ئەندام��ی لیژنەی گەش��ت و گوزار لەپەرلەمان��ی کوردس��تان، ماج��د ئەوەکرد ب��ۆ ئام��اژەی عوس��مان هه رێم گەش��تیاری دۆخی لەمساڵدا ب��ەرەو الوازی چ��وە و وت��ی "ئێمە تەنه��ا س��ودمان لەهه ندێک ناوچەی گەش��تیاری وەک گەلی عەلی بەگ و بێخاڵ بینیوە و بەهیچ جۆرێک سودمان لەگەش��تیاری ئاین��ی و گەش��تیاری

مێژویی نەبینیوە".بەکاریگەریەکان��ی س��ەبارەت کەمبون��ەوەی گەش��تیار س��ه رۆكی كومه ڵه ی میوانخانه و چیشتخانه كانی ئاشکرایدەکات كوردس��تان هه رێمی کەزیاتر ل��ە100 میوانخانە لەهه رێمی پێش��بینی داخراون و کوردس��تاندا داخرانی ژمارەیەکی زیاتر دەکەن گەر دۆخەکە بەم شێوەیە بەردەوام بێت.

هێرش ئه حمه د چاوش��ین سه روكی كۆمه ڵه ی میوانخانه و چێشتخانه كانی هه رێم��ی كوردس��تان ئام��اژە بەوە دەکات بەهۆی نەمانی گەش��تیارەوە ژمارەیەک��ی زۆر کارمەند بێکار بون و دەڵێت " هه رێمی كوردستان به هۆی قه یرانی دارایی و نه هاتنی گه ش��تیار ژماره ی میوانخانه و چێشتخانه كانمان له هه رێمی كوردس��تان زیاتر له 100 نه هاتنی له ب��ه ر داخراون میوانخانه گه ش��تیار وه ئ��ه و میوانخانانه ی كه ماونه ت��ه وه 80٪ كاریان كه میكردوه ب��ه و هۆیه ش��ه وه 60٪ كارمه ندان��ی نێردراونه ته ماڵه وه میوانخانان��ه ئه و ئه مه ش بوه ته هۆی ئه وه ی به هه زاران

كه س بێكاربن".نه هاتنی به هۆی به وه شدا ئاماژه ی گه شتیار زه ره رمه ندی یه كه م له ئاستی

كوردستان میوانخانه كانن.داوا كۆمه ڵه ك��ه س��ه رۆكی كوردس��تان هه رێمی له حكومه ت��ی بدۆزێته وه و رێگه چاره ی��ه ك ده كات" پالنێكی تۆكمه دابنێت بۆ بوژاندنه وه ی ئ��ه م كه رته چونكه له ئێس��تادا ئه م

كه رته به ره و روخاندن ده روات ئه گه ر نیه بشڕوخێت مه حاڵه هه ستانه وه ی

به شێوه یه كی باش" به دۆزین��ه وه ی س��ه باره ت مان��ه وه ی ب��ۆ رێگه چاره ی��ه ك میوانخانه كان و دانه خس��تنیانده ڵێت" كردوه هه رێم له حكومه ت��ی داوامان ك��ه گه ش��تیارو ئ��اواره له یه كت��ر فی��زای جیابكاته وه. گه ش��تیار گه ش��تیاری پێبدری��ت له بازگه كان و فڕۆكه خانه كان��دا، چونك��ه ئێس��تا گه ش��تیار له بازگه كاندا وامانلێهاتوه ناتوانن بێنه ژوره وه به هۆی ش��ه ڕی داعش��ه وه بۆیه پێویس��ته بیر له وه بكرێت��ه وه كه گه ش��تیار له خواروی عێراق��ه وه بێته كوردس��تان چونكه 85٪ گه شتیاری هه رێمی كوردستان له خواروی عێراقه وه دێنه كوردستان"

ئا: مه زهه ر که ریم

خاوه نی نوسینگه یه کی دراو ئاشکرای ده کات که 15 بازرگانی شاری سلێمانی هه ریه که و بڕی ده یان

ده فته ر دۆالر زیانیان پێگه یشتوه له به رزبونه وه ی نرخی دۆالر،

ئابوریناسێکیش رایده گه یه نێت "ئه گه ر حکومه تی عێراق بتوانێت به رده وامبێت

له خستنه بازاڕی دۆالر به ڕێژه یه کی زۆری ڕۆژانه ، ئه وا کێشه ی که می دۆالر له بازاڕدا چاره سه ر ده بێت ".

خاوه نی نوسینگه ی ستان، له بازاڕی دۆالره که ی ش��اری س��لێمانی شه هاب عه بدولکه ری��م به ئاوین��ه ی راگه یان��د "به ه��ۆی یاریک��ردن و ب��ه رزی و نزمی نرخی دۆالره وه له هه فته ی ڕابردودا، 15 بازرگانی شاری س��لێمانی هه ر یه که و بڕی 50 بۆ 60 ده فت��ه ر دۆالر زیانیان

به رکه وتوه" .به پێ��ی زانیارییه کان، ئ��ه و زیانانه ته نها هاواڵتی��ان و بازرگانانی هه رێمی ژماره یه ک��ی به ڵک��و نه گرتوه ت��ه وه ، زۆر له بازرگانان��ی به غداو ش��اره کانی دیکه ی عێراقیش ڕوب��ه ڕوی ئه و زیانه

بونه ته وه .ئ��ه و خ��اوه ن نوس��ینگه یه پێ��ی وای��ه ک��ه چاککردن��ی ئ��ه و دۆخه نییه و عێراقییدا حکومه ت��ی له توانای مافیای��ه ک چه ن��د به ده س��تگیردنی چاره س��ه ر نابێت که ده س��تیانگرتوه به س��ه ر دۆالرداو به ئ��اره زوی خۆیان

مامه ڵه ی پێوه ده که ن.هه روه ه��ا پێی وایه ک��ه هۆکارێکی

دیک��ه ی به رزبون��ه وه ی نرخ��ی دۆالر هاواڵتیان خۆیان��ن، "له کاتێکدا نرخی دۆالر له گۆڕاندایه و به رزو نزم ده بێت، له و کاته شدا هاواڵتیان خۆیان هه وڵده ده ن زۆرترین رێ��ژه ی دۆالر له بازاڕدا بکڕن و

بیشارنه وه ".به بڕوای عه بدواڵ ڕه ئوف که فرۆشیاره له بازاڕی دۆالره که ی ش��اری سلێمانی، ه��ۆکاری ب��ه رزو نزمی نرخ��ی دۆالر ده گه ڕێته وه بۆ بانکی ناوه ندی عێراق، که پێش ئ��ه و بارودۆخه ی ئێس��تای عێ��راق حکوم��ه ت 500 ملیۆن دۆالری رۆژێکدا ، له ه��ه ر بازاڕه وه ده خس��ته

ب��ه اڵم په رله مانتاران ئ��ه و رێژه یه یان به بانک��ی ناوه ندی بۆ 75 ملیۆن دۆالر

که مکردوه ته وه .به ب��ڕوای ئ��ه و فرۆش��یاری دۆالره ئه و چاره س��ه ره ی ئێس��تا ک��راوه بۆ به رزبون��ه وه ی نرخی دین��ار به رامبه ر ب��ه دۆالر کاتیی��ه و حکومه ت��ی عێراق ناتوانێت به ش��ێوه یه کی به رده وام ئه و بڕه دۆالره بخاته بازاڕه وه که ئێستا بۆ

نزمبونه وه ی دۆالر ده یخاته بازاڕه وه .له وباره ی��ه وه ئابوریناس، فه یس��ه ڵ عه لی به ئاوێنه ی راگه یاند، "به رزبونه وه ی دۆالر په یوه نده ی به و بارودۆخه وه هه یه

که عێراقی تێکه وتوه ، به هۆی ش��ه ڕی داع��ش و دابه زین��ی نرخ��ی نه وته وه ئ��ه و به رزبونه وه یه ب��ه رده وام ده بێت، بڕیاره که ی به هۆی ئێس��تا هه رچه نده حکومه ت��ی عێراق��ه وه که مێک نرخی دین��ار به رزبوه ت��ه وه ، ک��ه بریتیی��ه

له خستنه بازاڕی بڕێکی زۆر دۆالر".ئه گه ر ئابوریناس��ه ، ئ��ه و به بڕوای حکومه تی عێراق بتوانێت به رده وامبێت له خس��تنه ب��ازاڕی دۆالر به ڕێژه یه کی زۆری ڕۆژانه ، ئه وا کێشه ی که می دۆالر "به اڵم ده بێ��ت ، له بازاڕدا چاره س��ه ر

پێناچێت به رده وام بێت".

هه ولێر.. لەپایتەختی گەشتیاریەوە بۆ پایتەختێکی بێ گەشتیارزیاتر لە 100 میوانخانە بەهۆی نەبونی گەشتیارەوە داخراون

20072008 2009 2010 2011 2012 2013 30/9/2014


ماوەی دو ساڵە هێڵێکی ته له فۆنی تایبه ت بەو کرێکارە بیانیانە

هه یه کە لەهەرێمی کوردستان کاردەکەن ، وەزارەتی کار و کاروباری

کۆمەاڵیەتیش ئاشکرایدەکات کەئه و هێڵه کەمترین پەیوەندی

پێوەدەکرێت.

بەڕێوبەری وەزارەتی کار و جێگری کاروباری کۆمەاڵیەتی، نەزمی موس��ا لەلێدوانێکی��دا بۆ ئاوێن��ە رایگەیاند "ژمارەی ئەو هێڵە 5500 و بەسێ زمان دەدرێتەوە، پەیوەندی��ەکان وەاڵمی په یوه ن��دی به که م��ی زۆر ب��ه اڵم

به هێڵه که وه ده کرێت".نه زمی موس��ا باسی له وه شکرد که ئه و چه ند کرێکاره که مه ی که په یوه ندی ده که ن زۆرینه یان پرس��یار له س��ه ر

خانه نشین بون ده که ن.مونی��ره ره همه ن��دان کچێکی 34 س��اڵه که وه ک خزمه تکار له ماڵێکدا ئ��ه و کارده کات ده��ۆک له ش��اری نه یزان��ی ک��ه ژماره یه ک��ی تایبه ت یه که مجاره وتی"ئه مه به وان و هه بێت ده زانم ژماره یه کی له و شێوه یه هه یه له کوردس��تان، من ماوه ی 6 س��اڵه لێ��ره م و نه مزانی��وه ژماره یه کی له و

شێوه یه هه بێت.س��ه رۆکی زیندان��ی، عوس��مان یه کێتی بیناس��ازانی کوردستان باس له وه ده کات که حکومه ت که مته رخه مه ل��ه وه ی ئه و ژماره یه به باش��ی له ناو کرێکاران��دا باڵوبکات��ه وه و وتی "ئه و

کرێکاران��ه ی دێن��ه هه رێمه وه له الی تۆمارناکرێت و ناوه کانیان س��ه ندیکا وه زاره تی کار نایانێرن تا س��ه ندیکا

بتوانێت به رگرییان لێبکات".ناوب��راو باس��ی له وه ش��کرد ئه و هێڵه گه رمانه له ئێس��تادا وه ک هێڵی ساردیان لێهاتوه و کرێکاران زانیاریان نییه له س��ه ر ئه و هێاڵنه و پێویس��ته حکوم��ه ت رێگه ی��ه ک بدۆزێته وه بۆ ئه وه ی ئه و کرێکاره بیانیانه زانیاریان

هه بێت .ئاوێن��ه بۆ زانینی کارایی ئه و هێڵه جیاوازدا کاتێک��ی له چه ن��د گه رمه په یوه ندی کرد به اڵم هیچ که س��ێک ئاوێنه ی په یوه ندییه ک��ه ی وه اڵم��ی نه دای��ه وه ، ده بێ��ت چه ن��د کرێکار گرفتی هه بوبێت و په یوه ندی به و هێڵه گه رم��ه ی وه زاره تی کاره وه کردبێت و

که س وه اڵمێکی نه دابنه وه.

هێڵەگەرمەکەی کرێکارە بیانیەکان ساردبۆتەوە

به هۆی ناجێگیریی نرخی دۆالره وه بازرگانانی سلێمانی ده یان ده فته ر دۆالر زیان ده که ن

ماوه ی 6 ساڵه لێره م و نه مزانیوه ژماره یه کی له و شێوه یه هه بێت

چاره سه رکردنی ئه و دۆخه

له توانای حکومه تی عێراقدا نییه و

به ده ستگیردنی چه ند مافیایه ک چاره سه ر نابێت

سه ردانکردنی گه شتیار به گوێره ی پارێزگاکانی هه رێم

کۆی گشتی گه شتیاران به گوێره ی ساڵه کان

فرۆشیارێکی دراو له شاری سلێمانی

9 (484( سێشه ممه 2015/6/23 کۆمه‌اڵیه‌تی

ژنێك به 15 فیشه ك ده كوژرێت و لیژنه ی ئافره تانی په رله مان بێئاگایه ته نها له چوار مانگی سه ره تای ئه مساڵدا 47 ژن كوژراون و خۆیان كوشتوه

ئا: ئاوێنه

شه وی چوارشه ممه 6/17 واتا له یه كه م شه وی مانگی ره مه زاندا

له شاری كفری و له ناو ماڵه كه ی خۆیدا زیاتر له 15 فیشه كی كاڵشینكۆف

ده نرێت به جه سته ی ژنێكه وه و كۆتایی به ژیانی ده هێنرێت، به ڕێوه به ری

نوسینگه ی كفری به ره نگاربونه وه ی توندوتیژی دژ به ئافره تانیش

ده ڵێت "الشه ی ژنه كه ره وانه ی پزیشكی دادوه ری كراوه و به هۆی

روداوه كه وه چوار كه سی نزیكی ئه و ژنه ده ستگیركراون و لێكۆڵینه وه یان

له گه ڵدا ده كرێت".

ژنه ك��ه خاوه نی چه ن��د منداڵێكه و ناوی )ژ، ع، م(ه ته مه نی 36 س��اڵه و دانیشتوی گه ڕه كی ئه نفاله كانه له قه زای

كفری سه ر به ئیداره ی گه رمیان.له وباره یه وه نه قیب فریاد به ڕێوه به ری به ره نگاربونه وه ی كفری نوس��ینگه ی روداوه كه ی به ئافره تان دژ توندوتیژی به مش��ێوه یه ب��ۆ ئاوێن��ه گێڕایه وه و وت��ی "نزیكه ی كاتژمێ��ر 8:00 ئێواره حاڵه تێك��ی ته قه كردن روی��داو پاش مه فره زه ی ئاگاداركراینه وه و روداوه كه ئێمه و ئاس��ایش و پۆلیس گه یش��تینه ش��وێنی روداوه كه و بینیمان ئافره تێك ك��وژراوه و فیش��ه كێكی زۆری پێ��وه

بوه ".له روداوه كه ، لێكۆڵین��ه وه له باره ی به ڕێوه ب��ه ری بنكه ی پۆلیس��ی كفری ئ��اراس كه ریم بۆ ئاوێن��ه وتی "هه مو له كوشتن و لێكۆڵینه وه دۆس��یه یه كی توندوتی��ژی به رامب��ه ر ئافره تان الی توندوتی��ژی به ڕێوه به رایه تییه كان��ی ئه نجامده درێ��ت و په یوه ندی به ئێمه وه نیی��ه ، به اڵم ئێمه چه ند كه س��ێكمان ده س��تگیركردوه كه كوڕ و براژنیش��ی توندوتیژیم��ان راده س��تی تێدای��ه و

كردون".الی خۆیه وه سه باره ت به ئه نجامدانی به ڕێوه به ره ك��ه ی لێكۆڵین��ه وه ، به ره نگاربونه وه ی كفری نوس��ینگه ی توندوتی��ژی وتی "تائێس��تا راس��تی روداوه كه مان ب��ۆ رون نه بوه ته وه كه ئایا ئه و ئافره ته خۆی كوش��توه یان كوژراوه ، ب��ه اڵم الی خۆمانه وه وه كو نوسینگه ده ستمانكردوه به لێكۆڵینه وه له روداوه كه و چوار كه س له خانه واده ی ئافره ته كه ده ستگیركراون به مه به ستی

لێكۆڵینه وه له گه ڵیاندا".

ئه و به رپرس��ه ی توندوتیژی وتیشی "پێشتر ئه و ژنه هیچ كه یسێكی سكااڵی نه هاتوه ته الی ئێمه و هیچ كێشه یه كی ئه وتۆی نه بوه كه شایه نی باس بێت و بڵێین هۆكاری ئه و روداوه ئه مه بوه ".

ئه شكه نجه به ئاس��ه واری سه باره ت به له شیه وه ، فریاد وتی "ئه وه له پزیشكی دادوه ری ده رده كه وێت و دواتر راپۆرتێك ره وان��ه ی ئێم��ه ده ك��ه ن، بۆیه له م قس��انه زیاتر ناكه ین تاوه كو ئه نجامی

لێكۆڵینه وه كان ده رنه كه وێت".له نه خۆش��خانه ی س��ه رچاوه یه ك ش��ه هید خالید گه رمیانی نه یویس��ت ناوی باڵوبكرێته وه به ئاوێنه ی راگه یاند كه زیاتر له 15 فیشه ك به ئافره ته كه وه بوه و دواتر ره وانه ی پزیشكی دادوه ری

كراوه له كه الر.به پێ��ی ئام��اری به ڕێوه به رایه ت��ی گش��تی توندوتی��ژی دژ به ئافره ت��ان سه ر به وه زاره تی ناوخۆ، ته نها له چوار

مانگ��ی س��ه ره تای 2015دا له هه رێمی كوردس��تاندا 21 ژن ك��وژراون و 26 دیكه خۆیان كوشتوه كه له و ژماره یه

پێنجیان له گه رمیان بوه .هاوكات ئه ندامی لیژنه ی داكۆكیكردن له مافی ئافره ت له په رله مانی كوردستان مریه م سه مه د بێئاگایی خۆی له كوشتنی ئه و ژن��ه ده ربڕی و بۆ ئاوێنه وتی "من ئ��اگاداری كوش��تنی ئه و ژن��ه نیم و نازانم هاوڕێكان��م له لیژنه كه ئاگادارن یان ن��ا، به دڵنیایی��ه وه له كۆبونه وه ی

لیژنه كه ماندا باسی ده كه م".جۆراوجۆره كان قه یرانه له ئێس��تادا كاریگه ری زۆری كردوه ته سه ر زۆربه ی بابه ت��ه كان له هه رێم��ی كوردس��تان و تاڕاده یه ك گه یش��توه ته ئه وه ی به بێ له س��ه ری كارك��ردن لێكۆڵین��ه وه و تێبپه ڕێت، به هه مانشێوه ئه و ئه ندامه ی ئه ندامی لیژن��ه ی داكۆكیكردن له مافی ئافره ت پێیوایه قه یرانه كان زۆر كاری

كردوه ته سه ر كاری لیژنه كه یان.وتیشی "له ئێس��تادا قه یرانێكی زۆر هاتوه ته ئاراوه وه كو قه یرانی دارایی و داع��ش و مه س��ه له ی ژنان��ی ئێزدی و كۆمه ڵێك كار كه له به رده س��تماندایه ، وه ك��و نه مانتوانی��وه به داخ��ه وه بكه ین، له س��ه ر كاری��ان پێویس��ت چونك��ه لیژنه كه م��ان زۆر كه می��ن و ناتوانی��ن كاره كانم��ان رابپه ڕێنی��ن، بۆ ئ��ه وه ی لیژنه كه رێكاری یاس��ایی خ��ۆی وه ربگرێ��ت، دو پی��او هاتون بونه ته ئه ندام��ی لیژنه ی به رگریكردن

له ئافره تان".مریه م س��ه مه د ئاماژه به وه شده كات كه ئێس��تا ته نها كار له س��ه ر بابه ته سیاس��ییه كان ده كرێت و بوه ته بابه تی كاركردنی هه م��و په رله مانتاران، وتی "له ئێستادا زۆر دۆس��ێی گرنگ هه یه كاری له سه ر بكه ین، به اڵم ئه و قه یرانانه وای كردوه ئه وه نده ی سه رقاڵی بابه ته

سیاس��ییه كانین كه مت��ر په رژاوینه ته سه ر كاره كانی په یوه ست به لیژنه كه ی خۆمان كه په یوه ندی به ژنانه وه هه یه ، هه رچه نده به پێی توانا كارمان كردوه ، به اڵم هه ندێك مه س��ه له و هه واڵ هه یه وه كو ئه وه ی كف��ری به داخه وه پێمان

ناگات".ئاڵ��ۆزه دا دۆخ��ه ل��ه م ئ��ه وه ی زۆره وه به الیه ن��ی قوربانی ده بێت��ه ئه ندامه كه ی به هه مانش��ێوه ژنان��ن، لیژن��ه ی داكۆك��ی له ئافره تان ده ڵێت "به دڵنیایی��ه وه ل��ه م دۆخ��ه دا ژنان به گشتی و ژنانی كه سوكاری پێشمه رگه ش��ه هیده كان بونه ته قوربانی و ئێستا له دۆخێك��ی زۆر خراپ��دان، چونك��ه هاوسه ره كه ی شه هید بوه یان له به ره ی جه نگدایه و له والوه كرێی خانو كه وتوه به سه ریدا، به داخه وه له هه مو الیه كه وه

نه هامه تییه كه بۆ ژنانه ".

لیژنه ی ئافره تانی په رله مان

ئه وه نده ی سه رقاڵی بابه ته سیاسییه كانن

كه متر په رژاونه ته سه ر كاره كانی په یوه ست

به ئافره تانه وه

ئا: ڕه وا بورهان

هاوسه رگیری خوار ته مه نی 18 ساڵ له هه رێمی كوردستان زیادیكرد وه . به ڕێوه به ری گشتی توندوتیژی دژ

به ئافره تانیش رایده گه یه نێت دایك و باوكان ده یانه وێت له ته مه نێكی منداڵدا

منداڵه كانیان هاوسه رگیری بكه ن.

كورده عوم��ه ر به ڕێوه به ری گش��تی دژ توندوتی��ژی به ره نگاربون��ه وه ی به ئافره تان له هه رێمی كوردستان ئاماژه هاوسه رگیری له ئێستادا كه به وه ده كات پێش��وه خته و له ته مه نی خ��وار 20-18 س��اڵی به رێژه ی به رچاو روی له زیادبون ك��ردوه و هه ندێك جاری��ش توندوتیژی لێكه وتۆته وه و زۆرینه ش��ی به جیابونه وه

كۆتایی هاتوه . ئ��ه و به ڕێوب��ه ره ی توندوتی��ژی دژ كه له وه ده كاته وه جه خ��ت به ئافره تان هه بوه و خراپ��ی رۆڵێكی ته كنه لۆژی��ا وایكردوه كه هاوس��ه رگیری پێشوه خته زیاد بكات، ئه و ده ڵێت "هاوس��ه رگیری له ته مه نێكی منداڵدا زۆر زیادیكردوه كه له رێگه ی فه یس��بوك و مۆبایله وه یه كتر ده ناسن و هاوس��ه رگیری ده كه ن، دواتر س��ه ره كییه كانی له ه��ۆكاره به یه كێك

جیابونه وه كۆتایی پێده هێنن".به ره نگاربونه وه ی به رپرس��ه ی ئ��ه و ب��اس به ئافره ت��ان دژ توندوتی��ژی له وه ده كات كه دایكان و باوكان به حسابی

خۆیان بۆ ئ��ه وه ی ئابڕوی��ان نه چێت و گوای��ه ب��ه وه ئابڕوی��ان ده پارێزن، بۆ ئه وه ی كچه كه یان نه ڕوات، پێیان باش��ه به ش��ویان بده ن، بۆی��ه ده بینین دواتر كێش��ه له نێوان ئه و ژن و مێرده ته مه ن به جیابونه وه دروس��تده بێت و منداڵ��ه

كۆتایی پێده هێنن".ناوبراو زیانه كانی ئه و هاوس��ه رگیرییه ده ڵێ��ت رونده كات��ه وه و پێش��وه خته "ده بینین كچان ك��ه قوتابی ئاماده یین یاخود له س��ه ره تای خوێندنی په یمانگا یان زانكۆدان، پێشوه خت هاوسه رگیری ده كه ن و به وهۆیه وه پرۆس��ه ی خوێندن ماوه یه كی پ��اش كه چی به جێده هێڵن، كورت له هاوسه ره كانیان جیاده بنه وه ".

دژ توندوتیژی گش��تی به رێوب��ه ری

به ئافره تان ئاشكرای ده كات كه له ساڵی جیابون��ه وه رێ��ژه ی 2014دا راب��ردو له ته واوی شاره كانی هه رێمی كوردستان گه یش��تۆته 8500 حاڵه ت و پێش��بینی ده كات ئه و رێژه یه بۆ ئه مساڵ زیاتر به رز ببێته وه ، ئه و وتیشی "به رزبونه وه ی ئه و ژماره یه سروش��تی نییه و له راده ی خۆی

زۆر زیاتره ". كه یس��ه كانی پارێ��زه ری ه��اوكات له لێدوانێكدا عه ب��دول رازاو جیابونه وه ب��ۆ ئاوێنه هۆكاری به رزبونه وه ی رێژه ی جیابوه نه وه بۆ هه ردو كێش��ه ی دارایی و خیانه تی هاوس��ه رگیری ده گه ڕێنێته وه ، ئه و ده ڵێت "هۆكاری سه ره كی جیابونه وه له ئێس��تادا خیانه تی هاوسه رگیرییه كه زۆر زیادیكردوه ، به جۆرێك له ئێس��تادا

خه ریكه خیانه تكردن ئاسایی ده بێته وه ، ب��ه دوای پی��اوان كات زۆر چونك��ه رێگه یه كی ئاسانتردا ده گه ڕێن كه هه مان ئه و شته ی له خێزاندا ده ستیان ده كه وێت له ده ره وه ش به ماوه یه كی كه م ده ستیان ده كه وێ��ت و له پێن��او حه زێك��ی كاتیدا ئاماده نین به رپرس��یارێتی خێزانه كه یان هه ڵبگ��رن، بۆی��ه ئه م��ه جیابونه وه ی

لێده كه وێته وه ".وتیش��ی "ئه و دۆس��ێیانه ی دێته الی ئێمه زۆرب��ه ی ئه وانه یه ك��ه پیاوه كان الیانداوه له خێزانه كانیان و چون ش��وێن

ئافره تێكی تر كه وتون".ئ��ه و پارێ��زه ره الیه ن��ی ده س��ه اڵت ده زانێت و تر هۆكارێكی به كه مته رخه م و ده ڵێ��ت "ده س��ه اڵت بۆ ئ��ه وه ی كاره

ده رنه كه وێت و پۆخڵه واته كانی ناڕێكیی و خه ڵك بیروهۆش��ی بۆ الی قه یرانه كان نه چێت، هاتوه كاری له س��ه ر كۆمه ڵگا ك��ردوه كه هه موی به دوای پڕكردنه وه ی سێكسێكی كاتییه وه یه و هه مو سنورێكی

بۆی فه راهه م كردوه ".رازاو عه بدول جه خت له وه شده كاته وه كه الدانی خێزانیی له ئێستادا رێژه كه ی ك��ردوه و له به رزبون��ه وه روی زۆر ده ڵێ��ت "زۆرینه ی ئه و كه یس��انه ی كه له دادگاكان دێته به رده ستمان په یوه ندی به الدان��ی خێزانییه وه هه ی��ه و زۆركات ژن��ان ب��ه و ه��ۆكاره داوای جیابونه وه

له هاوسه ره كانیان ده كه ن".سه باره ت به هۆكاره كانی به رزبونه وه ی ڕێژه ی هاوس��ه رگیری پێشوه خت، رازاو ده ڵێت "له ئێستادا به هۆی ئینته رنێته وه ك��ه كۆمپانی��اكان به ئ��اره زوی خۆیان هێناویانه و لۆدی له سه ر نییه و ماڵه كان ناتوان��ن چاودێریی بك��ه ن و منداڵه كان س��اڵییه وه 10 له ته مه ن��ی خه ریك��ه ب��ه ره و هه ڵدێر ده ڕۆن، م��ن به رده وام له ناو خێزانه كان��دام ده ڵێن نازانین چی له منداڵه كانمان بكه ین و خه ریكه ده بینه پاسه وانیان و هه میشه به شوێنیانه وه ین".

ئ��ه و ده ڵێت "ئه مه ش وایك��ردوه كه منداڵه كانیان ده ك��ه ن حه ز خێزانه كان به زوتری��ن كات و له ته مه نێك��ی منداڵدا هاوس��ه رگیری بكه ن، بۆ ئه وه ی توشی

خراپه نه بن".به وت��ه ی ئ��ه و پارێزه ره له ئێس��تادا

هاوس��ه رگیری ته مه نی خوار 18 ساڵ و ك��ردوه و له زیادب��ون ڕو پێش��وه خت خێزان��ه كان ئێس��تا ده یانه وێت به زویی منداڵه كانی��ان هاوس��ه رگیری بك��ه ن،

چونكه الدانی سێكسی زیادیكردوه ".مامۆس��تایه كی په یمانگای وه رزش��ی سلێمانی باس له وه ده كات كه له ئێستادا له قۆناغی له خوێندكاره كانی��ان زۆرێك یه كه م��ی په یمان��گادان هاوس��ه رگیری له كچ��ه "زۆرێ��ك ده ك��ه ن و ده ڵێ��ت س��اڵیدا ل��ه 15 خوێندكاره كانم��ان كاتێ��ك دێن��ه په یمان��گا ته نها پاش ساڵێك هاوس��ه رگیری ده كه ن و زۆركات له قۆناغی دوه م و س��ێیه مدا به هۆی ئه و

هاوسه رگیریه وه ناتوانن به رده وام بن".ئه و مامۆس��تایه ك��ه داوایكرد ناوی وانه كانمان "ئێمه ده ڵێت باڵونه كرێته وه جگه له تیۆری��ی، زۆربه یان پراكتیكین و ده بێت ئه و كچانه خۆیان وه رزش بكه ن، ب��ه اڵم به ه��ۆی دوگیانیان��ه وه ناتوانن به ئه ركه كانی خۆیان هه ڵس��تن و ئێمه ش نازانین چ��ۆن مامه ڵه یان له گه ڵ بكه ین ، ناش��كرێت كه ئه وان ئه و وه رزش��انه نه كه ن و ئێمه نمره یان بده ینێ، ئه وه ش

بۆ ئێمه كارێكی زۆر ناخۆشه ".تائێس��تا ئامارێكی ورد له به رده ستدا نییه ، كه رێژه ی هاوسه رگیری پێشوه خت ئاش��كرابكات، چونك��ه زۆرین��ه ی ئه م هاوس��ه رگیریانه له ده ره وه ی دادگاكان و ته نه��ا ل��ه الی مامۆس��تایانی ئایین��ی

ئه نجامده درێن.

رێژه ی جیابونه وه و هاوسه رگیری خوار ته مه ن 18 ساڵ زیادیكردوه

خۆپیشاندانێک دژی کوشتنی ژنان فۆتۆ: حه مه سور

له ساڵی 2014دا رێژه ی جیابونه وه

له هه رێم گه یشتۆته 8500 حاڵه ت رێژه ی جیابونه وه ساڵ دوای ساڵ له زیادبوندایه

[email protected] (484( سێشه ممه ‌2015/6/23ره‌نگاڵه

باالنس��ێك راده گ��ری له نێ��وان به مه ش كاره كان��ت، خێزان��ت و ب��ه دور له خ��ۆت كێش��ه كان

ده گریت.

بێ��زار زۆر رۆژه چه ن��د ئ��ه م بێزاریه ت ئه و هه مو ده رده كه ویت خۆت به كه سێكه وه یه و په یوه ندی

ئه یزانی .

هه ندێ گۆڕانكاریت ك��ردوه له ژیانت ب��ه اڵم زۆر كه من و پێویس��ته زیاتر پالنی بۆ دابنێی��ت و هه نگاوی جدی

بنێیت.

بێ��زارو ناڕه ح��ه ت مه ب��ه دڵنیاب��ه ده گ��رن و پش��تت هاوڕێكان��ت هاوكارت ده بن بۆ به ره و پێش��چونی

بڕیاره كه ت.

به خ��ۆت و ب��ڕوات پێویس��ته ده وروبه ره كه ت هه بێت و ئه وه بزانیت ك��ه هه میش��ه پاڵپش��تیت ئه وێت

له ژیان.

ره نگ��ه ئ��ه و گرفت��ه دارایی��ه كه توش��ت بوه به ش��ێك بێت ناڕه حه تی��ت. له ماندوێتی��ت و

ته ندروستیت باشه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

ئا: الما

له گۆشه یه کی باخی گشتییدا، هێالنه یه کی گه وره ی باڵنده به دی

ده کرێت، ئه و هێالنه یه وه ک پرۆژه یه ک له ژێر ناونیشانی "ئاشتبونه وه ی ئێمه و باڵنده کان" دروستکراوه و زیاتر له 100

کۆتر تێیدا ده ژین.

ماوه ی چه ند ساڵێکه به هۆکاری جیاواز رێژه ی باڵنده کان له ناو ش��اره کاندا به ره و

به ئه س��ته م چاوت چ��وه و که مبون��ه وه به باڵن��ده ده که وێت له ش��ه قام و ش��وێنه

گشتییه کاندا.ب��ۆ به رگرت��ن له نه مانی باڵن��ده کان و بوژانه وه ی ئه و جۆره باڵندانه ی له پێشودا هه بون، چه ند که س��ێک له شاری سلێمانی هێالنه یه ک��ی گه وره ی��ان ب��ۆ باڵنده کان

دروستکردوه .هێالنه که که هه م وه ک سیمبولێک و هه م وه ک ش��وێنێک بۆ پاراس��تنی باڵنده کان

به کاردێت، له باخی گشتیدا دانراوه .

به رپرس��ی رێکخراوی الله زار بۆ پرسی ژینگ��ه له کوردس��تان، مه زه��ه ر که ریم له باره ی پرۆژه که وه به ئاوێنه ی راگه یاند که پرۆژه که به بڕی 4000 دۆالر دروس��تکراوه و میره زیره ک په یکه رت��اش، هونه رمه ندی

هه ڵساوه به دروستکردنی کاره که .هه روه ه��ا ئاماژه ی به وه ش��کرد که له و هێالنه ی��ه دا نزیک��ه ی100 کۆت��ر ده ژین و بیرۆک��ه ی کاره ک��ه ش ده گه ڕێت��ه وه بۆ رێبواری ده الک و توانا حه مه و دکتۆر ئارام

جه مالیش سپۆنسه ری کاره که ی کردوه .

نواندنی شاری بواری هونه رمه ندی هه ولێر، زاهیر عه بدواڵ له س��ااڵنێکی زوه وه له بواری ش��انۆو درامادا کاری هونه ری��ی ده کات و ده بێت��ه میوانی

شاشه و شانۆکان.یه کێک له و کارانه ی ئه و هونه رمه نده تێیدا به ش��داربوه ، ش��انۆیی "هه بو نه ب��و"ه ، ک��ه له س��ه رده می خۆیدا ده نگدانه وه یه کی باشی به دوای خۆیدا

هێناوه .زاهیر ش��انۆییه وه ئ��ه و له باره ی عه بدواڵ به ئاوێن��ه ی راگه یاند " ئەم کارە ش��انۆییە س��ەرەتا ل��ە الیەن هونەرمەندی عێراقی قاسم محمدەوە نوس��راوە لەو کات��ەدا ئێمەش تیپی هونەری نەتەوەییمان دامەزراند یەکەم کارمان ئ��ەم چیرۆکەبو ئەتوانم بڵێم کارێکە شانازی پێوە دەکەم لەمێژوی تائێس��تاش چونکە خۆمدا هونەری

لەزاکیرەی خەڵکدا ماوەتەوە".ئه وکاته ی له س��اڵی 1983 یه کێتی دروس��ت له ش��اخ هونه رمه ن��دان ده کرێت، له و کاته ش��دا یه کێتییه که په یوه ن��دی به چه ن��د هونه رمه ندێکی شاری هه ولێره وه ده کات، که یه کێک له وانه زاهیر عه بدواڵ ده بێت، ئه ویش له وکاته دا به نهێن��ی ده بێته ئه ندامی

یه کێتی هونه رمه ندان.هونه رمه ن��ده ئ��ه و هه رچه ن��ده خه ڵکی ش��اری هه ولێره ، به اڵم له ناو کوردس��تان و ش��اری سلێمانیش��دا ئه ویش ناس��راوه ، هونه رمه ندێک��ی به هۆی به ش��داریکردنی له" به رنامه ی

به رنامه ".زاهیر عه ب��دواڵ له وباره یه وه ده ڵێت "وێس��تگەیەکی گرنگی دیکه ی ژیانی م��ن کارکردن بو لە گ��ەڵ برادەرانی

بەرنام��ەی بەرنام��ەی س��لێمانی و کەناڵی کوردسات. لەشەڕی ناوخۆدا کە بەئومێ��دم ئیتر نەیات��ەوە، من هاتم��ە س��لێمانی داوای��ان لێکردم کاربکەم بەرنام��ەدا لەبەرنامەی کە لەساڵی 1997. ماوەی چەند ساڵێک بەرنامەکە بەسەرکەوتویی به ڕێوه چو، دوای س��اڵی2007 کە من گەڕامەوە زێ��دی خ��ۆم لەهەولێ��ر دومانگیش لەگەڵیاندا بوم، بەاڵم وتم برادەرێکی تر بخەنە جێگای من چونکە هاتوچۆی

سلێمانی بۆ هەولێر بەمن ناکرێ".له باره ی ئه و ده نگۆیانه ی باس��یان له وه ده کرد ئه و هونه رمه نده له سلێمانی زویربوه و دڵی ش��کاوه ، زاهیرعه بدواڵ رایده گه یه نێت ده کاته وه و ره ت ئه وه "من خۆم بەخەڵکی سلێمانی دەزانم و ماوەی چەند ساڵێک لەسلێمانی بوم ڕێزێکی گەورەی��ان لێگرتم. تەنانەت م��ن کۆمەاڵیەتیەکەش��ەوە ل��ەڕوە کچێکم داوە بەکوڕێکی س��لێمانی کە ئێس��تا دومنداڵیان هەیەو ژیانیشیان زۆر بەباش��ی دەڕوات. پارس��اڵیش لەگەڵ کاک بەکر ڕەشیدی دەرهێنەر بو، کردو سەرکەوتوش درامایەکمان س��ێش خۆم و بەش��ی لەگەردەلول

خێزانەکەم بەشداربوین".دوای ئه وه ی س��اڵی ڕابردو زاهیر عه ب��دواڵ به ش��داری درامه یه کی کرد له ده رهێنانی به کر ره شیدو پێشتریش خۆی و خێزانه که ی له به ش��ی س��ێی درامای گه رده لول به ش��دارییان کرد، له فیلمێکی سینه مایی به شداریکردنی مێروله کان" "مه مله که ت��ی به ن��اوی

دواین چاالکی هونه رییه تی.

ئا: ئازاد بایز

له سلێامنی ماڵ بۆ باڵنده کان دروستده کرێت

هێرۆ‌و‌فریا‌"دوبه‌دو"‌باڵوده‌که‌نه‌وه فریا: ئاوازه کامنان زۆر ده گمه نن

زاهیر عەبدواڵ:‌دڵم‌له‌سلێامنی‌نه‌شکاوه‌


هه میشه پێکه وه ن، به سه بکێکی خۆرئاوایی گۆرانی ده ڵێن، به ئه لبومی "رێگه ی ماڵ" ده ستیان پێکرد و بریاره

"دوبه دو" باڵوبکه نه وه ، هێرۆ و فریا له چاوپێکه وتنێکیاندا له گه ڵ BBC باس له ئه زمونی چوار ساڵ

کارکردنیان ده که ن.

BBC به ش��ی فارس��ی رادی��ۆیچاوپێکه وتنێک��ی له گ��ه ڵ ه��ه ردو ئه نجامداوه و فریا هێرۆو هونه رمه ند تێیدا فریا ئام��اژه به وه ده کات که

ئاوازه کانیان زۆرده گمه نن.ئ��ه و دو هونه رمه ن��ده له ئێ��ران له دایکبون ب��ه اڵم یه که م ئه لبومیان له هه رێمی کوردس��تان باڵوکرده وه ، گروپه که یان له چه ند که س��ێک پێک دێ��ت، گرنگترینی��ان هێرۆی��ه که

گۆران��ی ده ڵێت و فریای��ه که وه ک دوه می گۆرانیبێ��ژی ئاوازدان��ه ر و

گروپه که کارده کات.ئاوازدانه ره گه نجه که ، که زۆرکات به ڕیش��ێکی درێ��ژی س��ۆفیانه وه ده بینرێ��ت، له گ��ه ڵ گیتاره که ی��دا زۆرین��ه ی ئاوازه کان��ی گروپه ک��ه داده نێ��ت، ئه و باس ل��ه وه ده کات ده ڵێ��ن، گۆران��ی بۆک��ورد ک��ه مندااڵنه ی حه زێکی "گۆرانیه کانمان

تێدای��ه "، زۆرین��ه ی گۆرانیه کانیان ئ��ه وان کۆمه اڵیه تی��ن، بابه ت��ی له گۆرانی و ئاوازه کانیاندا زیاتر باس له خۆیان ده که ن، ئه و رۆحه میوزیکه باڵوبونه وه ی که له گ��ه ڵ گه نجانه یه یه که م گۆرانیاندا به باشی ناساندی.

ئه وان پێش��تر ویستویانه له ئێران گۆران��ی بڵێن، به اڵم به هۆی ئه وه ی گۆرانیبێ��ژی س��ه ره کی گروپه ک��ه کیژێکه، ئه وه له ئێستادا زۆر ئه سته مه

بۆیه بۆ ئه وه ی ببینرێن، بۆ ئه وه ی کاربکه ن و بناسرێن رێگه یه کی دیکه

ده گرنه به ر؛ کوردستانی عێراق.به ش��داریکردنی له کۆتایی فری��ا له پرۆگرامی "دیواری سه وتی" ئاماژه نزیکانه به م ده یانه وێت به وه ده کات ئه لبوم��ی دوه می��ان باڵوبکه ن��ه وه به ناوی "دوبه دو" که هه مان ستایلی "به اڵم پێش��ویانه ، ئه لبومه ک��ه ی

بێگومان جیاوازی خۆیشی هه یه" .

ناس��ین و چۆنیەت��ی له ب��ارەی بەدەس��هێنانی ئ��ەو ج��ۆرە گیایەش عەبدولرەزاق ئەحمەد باپیر چیرۆكێكی راس��تەقینەی لەم بارەیەوە گێڕایەوەو ڕاس��تەقینە چیرۆك��ی "زۆر وت��ی لەب��ارەی بەدەس��ت هێنان��ی )گیای بۆغ��او( لەناوچەكە ب��اون، بەتایبەت ئ��ەو ئەوچیرۆك��ەی كە دانیش��توانە دەیگێڕنەوەو دەڤەرەكە بەتەمەنەكانی بەكۆم��ەڵ چەند كەس��ێك دەڵێ��ن: دەڕۆیش��تن بۆ سەر ش��اخەكەو لەوێ له ڕێی گوریسه وه خۆیان شۆڕدەكردەوە تەنها ب��ۆ پەیداكردن��ی چەند پنجێك گی��ای بۆغاو, ئەوەش گرنگی گیایەكە

نیشان دەدات لەناوچەكە". وتیشی "ئێس��تاش زۆرێك له خەڵكی ناوچەكە به ش��ێوەی جیاجیا سەردانی ئەو زنجیرە شاخە دەكەن بۆ مەبەستی

بەدەست هێنانی ئەو گیا دەگمەنە".ئەو هاواڵتیە به پێویستیشی زانی كە لێكۆڵەرە ناوخۆیی و بیانیەكان سەردانی ئەو ناوچەیە بك��ەن و لێكۆڵینەوە لەو گیایە بكەن. به گوتەی ناوبراویش چەند لێكۆڵەرێك به نیازن له ماوەیەكی نزیكدا بچنە ناوچەكەو لێكۆڵینەوە لەسەر ئەو گیایە ئەنجامبدەن و دواتر به شێوەیەكی مۆدێرن و به ش��ێوەی جیاجیا س��ودی

لێوەردەگرن و بەكاری دەهێنن.

بۆغاو.. گیایه‌کی‌بۆنخۆش‌له‌شاخه‌‌به‌رزه‌کاندا

‌ره‌نگاڵه(484( سێشه ممه 2015/6/23 [email protected]

گاکاوڕ

ئه گه ر له ب��واری ژمێریاری كار ئه كه یت ئه وه زۆر به وریاییه وه له گه ڵ یاس��اكان مامه ڵه بكه بۆ ئه وه ی توش��ی كێش��ه

نه بیت.

به ده موچاوت��ه وه زۆر دڵخۆش��ی دیاره و هه س��ت به ئارامی ئه كه یت و له ژیان��ت ت��ازه ت الپه ره یه ك��ی

هه ڵداوه ته وه .

كۆبونه وه یه كی هاوڕێیانه دروست ده كه ن ك��ه زۆر پێی دڵ خۆش ئه بی��ت و یادگاریی��ه كان ب��اس

ئه كه ن.

هه س��ت س��ۆزداریه وه ل��ه روی كه وتبێته ده كه ی��ت به س��اردیه ك

نێۆان تۆو خۆشه ویسته كه ت.

هه س��ت به ئ��ازادی ناكه ی��ت و زۆر ه��ه وڵ ئه ده یت ل��ه و ب��واره ، بیر بۆ ده كه یت��ه وه له رێگه چاره ی��ه ك

ژیانت.

قرژاڵدوانه‌‌

به رامب��ه ر هه ت��ه بڕوای��ه ی ئ��ه و به هاورێكانت له شوێنی كاره كه ت بۆته ه��ۆی ئه وه ی زۆر به باش��ی كارت بۆ

بكه ن.

فه‌‌ریکشێر

1010

به ه��ۆی ئه وه ی كه ره مه زانی ئه مس��اڵ له وه رزێكی گه رمو وش��كدایه هه ر بۆیه زیان به پێس��ت ده گه یه نێ��ت و هیالكی ده كات. چونك��ه هه ت��او گه رما ناهێڵێت پێس��ت پرۆتینی پێویست دروست بكات. هه روه ها له به رئه وه ی پێست له رۆژدا خۆراك ئاوی پێویس��ت وه رنه گرێت هه ربۆیه ده كرێت له دوای

رۆژو شكاندن ئه مانه ت بیر نه چێت.- ش��له مه نی زۆر بخۆره وه به تایبه تی ئاو چونكه له رۆژدا له ش زۆر ش��له ون ده كات به مه ش پێس��ت وش��ك ده بێت.

هه ربۆیه به زۆر خواردنه وه ی شله مه نی پێستت شێدار بكه .- سه وزه و میوه زۆر بخۆ.

- ئۆمیگا 3 زۆر پێویسته له م مانگه چونكه چه وری به سود بۆ پێست دروست ده كات. ئه مه ش له رێی خواردن ده ستمان

ئه كه وێت وه ك ماسی و تۆی كه تان و چه ره سات و...هتد.- رۆژانه ده موچاوت بش��ۆ كرێمی تایبه ت به رۆژو به ش��ه و

به كاربهێنه .- به كرێمێ��ك ده وروبه ری چاوت چه وربكه و به ش��ێوه یه كی بازنه یی مه س��اجی بكه بۆ ئ��ه وه ی جوڵه ی خوێن باش بێت

له و ناوچه یه .- ئاوی گۆڵ به لۆكه له ده موچاوت بده .ئه گه ر پێستت وشك

بێت ئه وه ئاوی گۆڵ ده یبوژێنێته وه .- ده توانیت زۆربه ی ئه و میوانه ی كه ده یخۆیت له ده موچاوتی

بده یت به تایبه تی خه یارو مۆزو پرته قاڵ.

سیحری جوانیله ره مه زاندا پێستت بپارێزه

تارا عومه ر، خاوه نی ئارایشتگای الله لی بۆ جوانکردنی خانمان له گه ڕه کی ئاشتی

ئا: الما

له گۆشه یه کی باخی گشتییدا، هێالنه یه کی گه وره ی باڵنده به دی

ده کرێت، ئه و هێالنه یه وه ک پرۆژه یه ک له ژێر ناونیشانی "ئاشتبونه وه ی ئێمه و باڵنده کان" دروستکراوه و زیاتر له 100

کۆتر تێیدا ده ژین.

ماوه ی چه ند ساڵێکه به هۆکاری جیاواز رێژه ی باڵنده کان له ناو ش��اره کاندا به ره و

به ئه س��ته م چاوت چ��وه و که مبون��ه وه به باڵن��ده ده که وێت له ش��ه قام و ش��وێنه

گشتییه کاندا.ب��ۆ به رگرت��ن له نه مانی باڵن��ده کان و بوژانه وه ی ئه و جۆره باڵندانه ی له پێشودا هه بون، چه ند که س��ێک له شاری سلێمانی هێالنه یه ک��ی گه وره ی��ان ب��ۆ باڵنده کان

دروستکردوه .هێالنه که که هه م وه ک سیمبولێک و هه م وه ک ش��وێنێک بۆ پاراس��تنی باڵنده کان

به کاردێت، له باخی گشتیدا دانراوه .

به رپرس��ی رێکخراوی الله زار بۆ پرسی ژینگ��ه له کوردس��تان، مه زه��ه ر که ریم له باره ی پرۆژه که وه به ئاوێنه ی راگه یاند که پرۆژه که به بڕی 4000 دۆالر دروس��تکراوه و میره زیره ک په یکه رت��اش، هونه رمه ندی

هه ڵساوه به دروستکردنی کاره که .هه روه ه��ا ئاماژه ی به وه ش��کرد که له و هێالنه ی��ه دا نزیک��ه ی100 کۆت��ر ده ژین و بیرۆک��ه ی کاره ک��ه ش ده گه ڕێت��ه وه بۆ رێبواری ده الک و توانا حه مه و دکتۆر ئارام

جه مالیش سپۆنسه ری کاره که ی کردوه .

له سلێامنی ماڵ بۆ باڵنده کان دروستده کرێت

ئا: ئاكۆ حەمەد رابی

لەزنجیرە چیایەكی دەڤەری باڵەكایەتی جۆرە گیاییەكی

سەرنجراكێش و تایبەت دەدۆزرێتەوە كە دەتوانرێت سودی لێوەربگیرێت

بۆ بۆنخۆشكردنی جل و بەرگ، بەگوتەی هاواڵتییەكی نیشتەجێی ناوچەكەش ئەو جۆرە گیایە پێی دەڵێن "بۆغاو"، كە بۆنێكی زۆر خۆش و دەگمەن و درێژخایەنی

هەیەو بۆ ماوەیەكی زۆر دەمێنێتەوە.

كە باپیر، ئەحم��ەد عەبدول��رەزاق هاواڵتییەكی نیشتەجێی باڵەكایەتیە بۆ ئاوێنە جەختی لەسەر ئەوە كردەوە كە دەڤەری باڵەكایەت��ی زۆر دەوڵەمەندە تایبەت, گژوگیای گوڵ و بەجۆرەكانی ك��ە لەدێرزەمان��ەوە ب��ۆ مەبەس��تی بۆنخۆش��كردنی جلوب��ەرگ و هەروەها داودەرم��ان س��ودیان لێوەرگی��راوەو

بەكارهێنراون. وەك ئەو هاواڵتیە باس��یكرد یەكێك ل��ەو ج��ۆرە گژوگیا سروش��تیانە كە س��ودی لێوەردەگیرێت گیای بۆغاوە. ناوب��راو لەوبارەیەوە وت��ی "ئەو گیایە

ل��ەگڵ و زەوی ناڕوێ��ت، بەڵكو تەنها له درزە ش��اخی بەرزو نیمچە ش��ێدار یاخود نی��وە تەڕ دەڕوێ��ت, بۆنێكی دەگمەن و زۆر خۆش و درێژخایەنی هەیە، بەكارهێندراوە زوەوە لەسەردەمانێكی بۆ بۆنداركردنی جلوبەرگ زۆر جاریش

دەخرایه نێو بالیف و پێخەفەكان".ئەو هاواڵتیە ئەوەش��ی وت كە "گیای بەناوی )شاخی له ش��اخێك )بۆغاو( بۆغاو( دەڕوێت لەس��ەروی گوندەكانی نزیك��ی ب��ەدوری ڕوس��ت گرت��ك و لەبن باكورەوە, لەبەشی کیلۆمه ترێک

زنجیرە چیای حەسار ڕوست".

بۆغاو.. گیایه‌کی‌بۆنخۆش‌له‌شاخه‌‌به‌رزه‌کاندا

س��اڵه ی 7 له ی��ادی کۆچیی دوایی هونه رمه ندی ش��ێوه یه کار عه لی له تیف، پێش��انگایه ک بۆ تابلۆکانی ئه و ش��ێوه کاره له ش��اری

سلێمانی ده کرێته وه .له سه ره تای ئه وه ی دوای ئه مساڵدا له شاری سلێمانی گه له ری��ی عه ل��ی له تی��ف له ئێستاش��دا کرای��ه وه ، بۆ ده کرێت ئاماده کاری��ی کردن��ه وه ی پێش��انگایه ک بۆ یادی 7 س��اڵه ی کۆچی

دوایی ئه و هونه رمه نده .ده زگای به ڕێوه ب��ه ری رۆشنبیریی جه مال عیرفان، به ختیار سه عید له وباره یه وه

پێش��انگاکه که رایگه یاند به تابلۆکانی ده بێت تایبه ت وه ک هونه رمه ن��ده و ئ��ه و خزمه تی کارو بۆ وه فایه ک عه ل��ی له تی��ف له هونه ری ئه و کوردیدا، ش��ێوه کاری

پێشانگایه ساز ده کرێت.ش��ێوه کار هونه رمه ندی عه لی له تیف له ساڵی 1944 له شاری سلێمانی له دایکبوه و چه ندین ژیانی��دا له ماوه ی ش��ێوه کاریی پێش��انگای له ن��اوه وه و ده ره وه ی واڵت

کردوه ته وه .ته موزی 18ی ل��ه رۆژی ئه ڵمانی��ا له واڵت��ی 2009

کۆچی دوایی کرد.

دوای‌‌7ساڵ‌له‌کۆچی،‌عه‌لی‌له‌تیف‌به‌پێشانگایه‌ک‌

ده‌گه‌ڕێته‌وه‌

دوای ئ��ه و ده نگانه ی هه ده په به ده س��تی هێنان، كات��ی ئه وه هاتوه هه وڵبدرێت ئامڕاز له وه به رهێنانی پرس��یار ئامان��ج و نه بێت��ه سیاس��ی ئه و ده ن��گ و كورس��یانه بكرێت. تێپه ڕاندنی به ربه ستی له %10 گه رچی له كاتی هه ڵمه ت��ی هه ڵبژاردن��دا وه ك ئامان��ج خۆی ده نواند، به اڵم له ڕاس��تیدا ئامڕازه ، بۆ چونه ناو په رله مان و به هێزكردنی پێگه ی سیاسی و ب��ون به به ش��ێكی كاریگه رتر له ده س��ه اڵتی یاس��ادانانی ئ��ه و واڵت��ه دا. ئه م قس��انه ش ڕه وایه ت��ی له وێ��وه په یداده ك��ه ن كه ئه گه ر به ڕێوه بردنێكی هاوس��ه نگ و وردی ئه و دۆخه نوێی��ه نه كرێت، ئه گه ری هه ی��ه ببێته هۆی زیانگه یاندن ب��ه و په یامه ی خودی هه ده په ی له پێناودا دروس��تبوه . ئه وه ی ئه م ئه گه ره ش ده كات به بابه تی بیرلێكردن��ه وه ئه وه یه ، كه ده نگ و كورسییه كانی هه ده په به پله ی یه كه م له س��ه ر حیس��ابی ئه كه په ب��وه . هه ڵمه تی هه ڵبژاردن��ی هه ده پ��ه ش ڕوی له ئه كه په بو، ن��ه ك دو هێزه كه ی ت��ر؟! وات��ه جه هه په و مه هه پ��ه لێره ش��ه وه ڕه وایه بپرس��ین داخۆ پاشه كشه ی ئه كه په پێویستییه كی كوردییه ؟ واته به رژه وه ندی كورد له باكوری كوردستان كه له ئێس��تادا له پرۆسه ی ئاشتی و كرانه وه ی دیموكراسیدا خۆی ده بینێته وه ، به پاشه كشه ی ئه كه پ��ه پارێزراوت��ر ده بێ��ت؟ به مانایه كی تر ئای��ا دۆڕانی ڕێژه یی ئه كه پ��ه بردنه وه ی ك��ورده ؟ واته براوه ی پرۆس��ه ی ئاش��تی و هاوكێشه یه كی داخۆ دیموكراسی؟ كرانه وه ی له م جۆره له به ر ڕوناكی نه خشه ی هێزه كان و تیزی سیاس��ی و ئایدۆلۆژیان و ڕابردوی واڵت، قابیلی پش��ت ڕاستكردنه وه و س��ه لماندنه ؟ ئه گه ر س��تراتیژی هه ده په ڕوخاندنی ئه كه په ب��ۆ جێگره وه كه ی بوبێت، داخۆ حیس��ابی ك��ردوه ؟ ئای��ه جێگره وه ك��ه ی حكومه ت��ی هاوبه شی نێوان ئه كه په و هه ده په یه و بۆ ئه وه تێده كۆش��ێ، بۆ ئه وه ی ئ��ه م حیزبه ببێته به ش��ێكی ئۆرگان��ی و گرنگی دروس��تكردنی بڕیاره سیاس��ی و حكومییه كان و به ره و پێش بردنی پرۆسه ی ئاشتی و چاره سه ری كێشه ی ك��ورد؟ ئه گه ر ئه مه ی نه كردو ئه و ده رفه ته ی له كیسدا، داخۆ ناچاركردنی ئه كه په بۆ ئه وه ی س��ازش بۆ مه هه په و جه هه په ب��كات داخۆ ده ڕژێته خانه ی به رژه وه نده ی یه كانی كوردی باك��ورو ده نگده رانی هه ده په وه ؟ ئایا كۆتایی هێن��ان به حوكمی تاك حیزبی دیموكراس��ی له توركی��ا، ب��ێ بونی هی��چ جێگره وه یه ك و حیس��ابكردن بۆ سیناریۆكان، خۆی له خۆیدا ئه و ئامانجه سیاسی گرنگه یه هه ده په و كوردو بزوتنه وه سیاس��ییه كه ی خه باتی بۆ بكه ن؟ ئه گه ر ئامانج وه گه ڕخس��تنه وه و چاالکكردنی پرۆسه ی ئاش��تی بێت ئایا تاكو ئێستا هیچ هاوپه یمانێكی باش��تر له ئه كه په بۆ هه ده په هه یه ؟ به ڵكو ئه گه ر ئامانج به ئایدۆلۆژیكردنی پرسی دیموكراسی بێت له توركیا له م قۆناغه دا ئه كه په هاوپه یمانێكی باش��تر نییه به به راورد له گ��ه ڵ جه هه په و مه هه په ؟ داخۆ ئه و هه ندێ ئاڵوگۆڕو خۆبیسمیلكردنه ی جه هه په له خۆی نیشان ده دات و ده خوازێت خۆی به چاره دۆزی كێشه ی كوردان بناسێنێ، له ژێر فشاری ئه و واقیع��ه دا نییه ، كه له پ��اڵ خه باتی كوردان خۆیان ئه كه پ��ه هێناویه تییه كایه وه ؟ داخۆ داوا له جه هه په كراوه جۆری چاره سه ره كه یان

بۆ كێشه ی كورد بخه نه ڕو؟ داخ��ۆ حكومه تی تاكپارتی دیموكراس��ی ئه كه پ��ه له قۆناغ��ی ڕاب��ردودا ب��ۆ كوردو دیموكراسی باش بوه یان خراپ ؟ ئایه ئه گه ر ئه و هه ژمون و پێگه ی��ه نه بوایه و ناچار بوایه حكومه ت له گه ڵ هێزێكی تری نه ته وه په رست یاخود كه مالی به چه پ و لیبڕاڵ ڕوكه ش��كراو پێكبهێنایه ، ده یتوانی ئه و هه نگاوانه بنێت كه نای و یه كێ له به رهه مه كانیشی ده رگا كردنه وه بو له به رده م گه وره بونی بزوتنه وه ی سیاس��ی مه ده ن��ی ك��وردی له باك��ورداو له خۆگرتنی له چوارچێ��وه ی سیاس��یدا؟ ئای��ا گه ڕانه وه ب��ه ره و توركیای ك��ۆن، وات��ه هاوپه یمانیی له رزۆكی حیزبه سیاسییه كان، له به رژه وه ندی كوردو كێشه كه دایه ؟ ئایه هه ده په ده توانێت جیاوازی له نێوان س��ه رۆك كۆمار ئۆردوگان و ئه كه په دا بكات؟ دوای هه مو ئه م پرسیارانه و له ئه گه ری سوربونی هه ده په له سه ر هه ڵوێستی ڕه تكردن��ه وه ی پێكهێنان��ی حكومه ت له گه ڵ ئه كه په و زیاد له پێویست به دوژمنكردنی ئه م هێزه له كاتی هه ڵمه تی هه ڵبژاردن و مه س��ه له ئایدۆلۆژیی��ه كان، ک��ه ده رگا ده كات��ه وه بۆ ئ��ه وه ی مه هه په و جه هه پ��ه پێگه یان به هێز بكه ن، داخۆ ئه م ده نگه كانه ده بن به ئاماژه ی بوژان��ه وه ی چ��ه پ یاخود به ره وپێش��چونی پرۆسه ی ئاش��تی و كێشه ی كورد و خۆ ئه گه ر بوترێت هه مو پێش��كه وتنێكی چه پ یه كسانه به پێش��كه وتنی كورد ، ئه وا به ئاس��انی ئه م دۆعایه بوترێ��ت ئامین، چونكه چه پی تورك له ڕابردودا، هه ڵوێستی به رامبه ر به كورد باش نه ب��وه و ئێس��تاش هێزێكی كاریگ��ه ر نییه و

جه هه په ش خۆی به نوێنه ری چه پ ده زانێت و زۆر شتی تریش له م ڕوه وه له ئارادان .

خۆپێناسه كردن و مه س��ه له ی لێره ش��ه وه ناس��نامه ی هه ده په بۆ دیاریكردنی ستراتیژو هاوپه یمان و دیاریكردن��ی سیاس��ه ته كانی و ج��ۆری به ڕێوه بردن��ی دۆس��ت و مامالنێكان بایه خ��ی تایبه ت��ی خۆی هه ی��ه . واته داخۆ هه ده پ��ه حیزبێك��ی كوردس��تانییه ، یاخود چه پێك��ی كوردس��تانییه ؟ ی��ان به وجۆره ی له ڕوی یاسایی و بۆ ڕای گشتی خۆی پێناسه ده كات چه پێك��ی توركیایی��ه ؟ ئه م قس��انه له وێوه س��ه رچاوه ده گرن كه س��ه ركه وتنی هه ده په چۆن لێكبدرێته وه ؟ هه ده په به پله ی یه كه م خه می چه پی ده بێت یاخود ئاش��تی و

كێشه ی نه ته وه كه ی؟ئای��ه هه ده پ��ه عه لمانی بون��ی ال گرنگه یاخود دیموكراسی و مافی میلله ته كه ی؟ داخۆ عه لمانیه ت له ڕابردودا چوارچێوه یه ك بوه بۆ گه ش��انه وه ی ناسنامه ی كوردو ڕێگری كردوه له س��ه ر كوتكردنی؟ وه ئه گ��ه ر عه لمانیه ته ته قلیدیه كان پێگه یان له سیاس��ه تی توركیادا به هێز بێته وه ، داخ��ۆ عه لمانی بونی توندی هه ده په هیچ تكای بۆ ده كات؟ هه روه ك چۆن پێشتر بۆ په كه كه ی نه كرد؟ له ڕویه كی تره وه میانڕه وی عه لمانیه ك��ی ئه كه پ��ه ش مه گه ر واڵته كه ی��ان نی��ن؟ داخ��ۆ عه لمان��ی بون تاكه كه سی و له ژیانی دینداری له سیاس��ه ت و كۆمه اڵیه ت��ی و ڕێزگرتن له ناس��نامه و ئازادی

ئاینی تاكه كان و كۆمه ڵگا دژ به یه كن؟ له ڕویه ك��ی ت��ره وه ئه گه ر به ه��ۆی باش هه ڵنه س��ه نگاندنی دۆخه ك��ه و ڕه تكردنه وه ی پێكهێنان��ی حكوم��ه ت له الی��ه ن ئه كه پ��ه و هێزێكی تره وه ، یاخ��ود مه هه په و جه هه په و مانه وه ی هه ده په وه ك ئۆپۆزیسیۆن، له كاتی ڕه خنه گرتن له ئه كه په یاخود ئه و دو پارته ی تر، به هه ده په به ناوتربێن، ده رفه تت له به رده ستدا بو به جۆرێكی ت��ر حكومه ت پێكبێت و خۆت به ش��ێكی س��ه ره كی دروس��تكردنی بڕیاری سیاسی بیت و ئه مه ی ئێس��تات له چی؟ ئایا ده ش��ێ ده رفه تی بون به هاوب��ه ش له بڕیاری سیاس��یدا، به تایبه تیش بۆ خاوه ن پرسێكی وه ك هه ده پ��ه ، بگۆڕیت��ه وه به ڕه خنه گرت��ن

له پێگه ی ئۆپۆزیسیۆن بونه وه ؟ خ��ۆ ئه گه ر ده وترێت هه ده پ��ه به جارێكی ترو له هه ڵبژاردن��ی داهاتودا ده نگه كانی زیاد ده كات و ده یكات��ه )15(و زیات��ر ئه م��ه چ گره نتییه ك��ی هه یه ؟ ئه ی نابێ حس��اب بۆ ئه وه ش بكرێت به شێ له ده نگده رانی قایلبكرێن سیاس��ی وه به رهێنانی نه یتوان��ی ب��ه وه ی به ده نگه كانه وه بكات؟ به تایبه تیش ده نگده ری كورد كه ئامانجی هه یه له ده نگدان به هه ده په و مه سه له ی ئاش��تی و چاره سه ری كێشه كه ی و ناس��نامه گرۆكی پابه ندییه كه یه تی؟ به ش��ێ له ده نگده رانی��ش مه رج نیه تا س��ه ر متمانه ببه خش��نه وه . به ڵكو له ڕوانگ��ه ی دۆخه كه و تاقیكردن��ه وه ی هێزه كانه وه ئاماده ی گۆڕانی ئاڕاس��ته ی خۆیان��ن. به تایبه تیش بۆ دۆخی توركیا كه له قۆناغی ڕابردودا ئه كه په ڕه مزی س��ه قامگیری و بوژانه وه ی ئابوری و باشبونی

گوزه رانی خه ڵك و ڕیفۆرمی دیموكراسی بوه و به ش��ێ له و كێش��ه یه ی بۆی دروس��ت بوه ، پێشوه كه ی به س��ه رۆكه په یوه سته هێنده ی له پێگ��ه ی س��ه رۆك كۆمارو باج��ی هه ندێ له هه ڵه كان��ی ئه و ده دات هێن��ده په یوه ندی حیزبه كه وه خ��ودی گوتاری به سیاس��ه ت و

نییه .پرس��یار لێره دا ئه وه یه ئه گه ر ده نگده ری پرۆس��ه ی ده نگه كانی هه س��تبكات ك��ورد ئاشتی و چاره س��ه ری كێشه ی كوردی نه برده پێش��ه وه و زیان به س��ه قامگیری و بوژانه وه ی ئابوری و ژیان و گوزه رانیشی كه وت، سه رله نوێ ڕه فتاری ده نگدانی خۆی ناخاته ژێر پرسیارو النیكه م ئه و به ش��ه ی پێشتر ده نگیان به ئاك پارتی داوه و پابه ن��دی ئایدۆلۆژی و حیزبیان

نییه ؟ ده ره كیه كانی به په یوه ندیی��ه س��ه باره ت ته نانه ت ده رودراوس��ێ و له گ��ه ڵ توركیاش خۆرئاواش داخۆ به ش��ێوه یه كی گشتی)نه ك به جوزئی( دژ به به رژه وه ندیه كانی كورد بوه ؟

داخۆ ئه گه ر توركیا س��تراتیژی ڕوخاندنی ڕژێمی به ش��ار ئه س��ه دی نه گرتایه ته پێش و پش��تیوانی له شۆڕش��ی ئه و واڵته نه كردایه هه رگیز ئه و بۆشاییه ستراتیژییه دروست ده بو ، تاكو كورد به وجۆره ی ئێستاو به ڕێبه رایه تی خودی په كه كه پڕی بكاته وه و له و به ش��ه ی كوردس��تاندا ببێت به و هێزه ی زۆر ده وڵه ت و الیه ن حسابی بۆ بكات؟ ئه گه ر سیاسه ته كانی له مه ڕ عێ��راق به هێزكردنی په یوه ندی له گه ڵ هه رێم نه بوایه و كێشه ی له گه ڵ به غدا نه بوایه وه ك به شێ له به ره به ندییه كی هه رێمایه تی دژ به خۆی، كوردی باش��ور ده یتوانی به شێ له و هه نگاوانه بنێت كه ئێس��تا ناویه تی؟ به ڵكو ئه گه ر له م سااڵنه ی دواییدا توركیا په یوه ندی له گه ڵ ئه مریكا سارد بوه ، ئه وه ش نه چۆته وه خزمه ت ك��وردو جارێكی تر خودی هه ده په و دۆسێی كورد له و واڵته و كوردستانی ڕۆژئاوادا نه چۆته بواری بیرلێكراوی سیاسه تداڕێژه رانی واش��نتۆنه وه ؟ له به رئه وه ئه گ��ه ر كۆماری ئیسالمی ئێران و عێراق و سوریاو میسر یه خه له ئۆردوگان و ئه كه پ��ه دادڕن هه قی خۆیانه ، به اڵم ئێمه ی كورد بۆ؟ لێره دا مه به ستم نییه پاكانه بۆ ئه كه په بك��ه م هێنده ی ده مه وێت بڵێ��م ئه گ��ه ر وا دانێی��ن حكومه ت��ێ هاته كای��ه وه ، له گه ڵ دوباره بو ژانه وه ی ئه س��ه دو به هێزكردنه وه ی به غدا بێ��ت، داخۆ ده ڕژێته خزمه ت دۆزی كورد له خۆرهه اڵتی ناوه ڕاستداو واش��ینتۆن؟ گریمان واش��ینتۆن به گه رمی پش��تیوانی له حكومه تی نوێی ئه نقه ره كرد، ئایا مه رجه ئه مه له به رژه وه ندی ئێمه دا بێت؟ مه گ��ه ر زۆربه ی كات واش��ینتۆن په یوه ندی نزیك و گه رموگوڕی له گه ڵ توركه كان نه بوه و ئێمه ش له خراپتری��ن دۆخدا بووین؟ ئه مه با وازبێنین له وه ی كه به ش��ێ له م پرس��یارانه په یوه ندیان به باشوریشه وه هه یه ، واته داخۆ كوردستانی له به رژه وه ندی ئه كه په الوازبونی باش��وردایه ؟ ئه گه ر سیاس��ه تمه دارانی ئێره ده ڵێ��ن له به رژه وه ندیماندا نییه ، داخۆ الوازی باش��ور ده چێته خزم��ه ت به هێزبونی باكور یاخود به پێچه وانه وه ئه وه ئه گه ر الوازكردنی

پارتی به به رژه وه ندی دابنرێت؟ئه مه ی وتم هه مو ئه و پرس��یارانه نین كه هه ده په وه له دوای س��ه ركه وتنی پێویس��ته بكرێ��ت؟ به ڵكو زۆر پرس��یاری ت��ر ماون و پێویسته س��ه ركرده كانی ئه و حیزبه و عه قڵه فكری و سیاسییه كوردییه كان له خۆیانی بكه ن. ئه و پرسیارانه ش��مان نه كردن كه په یوه ندیان به ڕه نگدان��ه وه ی واقیع��ی نوێ��ی هه ده په وه له سه ر جۆری په یوه ندی به قه ندیل و په كه كه و ئیمڕاڵییه وه هه یه ، كه له س��ه ر وه س��تانیان پرس��یارانه له م مه به ستیش��مان ده وێ��ت. ئه وه یه ، كه ده بێت بسه لمێت ده توانرێت ئه م سه ركه وتنه ببێته ئامڕازی به دیهێنانی ئامانجه سیاسی و گش��تییه كانی ئه م قۆناغه . ده بێت س��ه یركه ین چ جۆره حكومه تێك و له سه ر چ

به رنامه یه ك له ئه نكه ره پێكدێن؟ په كه كه ئاش��تی و پرۆسه ی چاره نوس��ی چیان به سه ردێن و چ پێشكه وتنێك له و ڕوه وه دێته دی. گۆڕانی ده س��تورو فۆرمی داهاتوی سیستم و پێگه ی پێكهاته كانی ئه و واڵته چیان

به سه ردێت؟ له كۆتای��دا ده ڵێی��ن تۆبڵێ��ی هه ده پ��ه بتوان��ێ له ك��ۆت و ئه س��اره تی ئه و به ش��ه له بنكه جه م��اوه ری و ده نگه كان��ی ده ربچێت كه له س��ه ر بناغ��ه ی به ش��ه یتانكردنی ئاك پارت��ی ده نگی��ان پێ��داوه و ئام��اده ی هیچ س��ازش و پێكهێنانێكی هه ده پ��ه نین له گه ڵ ئه كه پ��ه دا؟ خۆ ئه گه ر ئه مه ڕویدا ڕازیكردنی به ش��ێ له بنكه ی جه ماوه ری و ده نگده ره كه ی حی��زب به ش��وێنی به دیهێنان��ی ئامانج��ه سیاس��ییه كان ناگرێته وه و ئۆپۆزیس��یۆنیش ناكات به بژارده یه كی داسه پاوی هه مو كاته ی ناسیاسی؟ بۆ وه اڵمدانه وه به هه مو ئه م پرس و پرس��یارانه با چاوه ڕێی ئاینده و هه ڵوێستی فه رمی س��ه ركردایه تی هه ده پ��ه و چۆنیه تی مامه ڵه كردنی دۆس��تی نیش��تیمانه كان بین. ئه گه ر هه ڵبژاردنی پێش��وه خت كارێ نه كات

هه موان ناچاربن له نوكه وه تێهه ڵچنه وه ؟

بیروڕا(484( سێشه ممه 122015/6/23 [email protected]

نەتەوە کارخانەیەکی گەورەی بەرهەمهێنانی هەس��ت و نەستی جیاوازو ناکۆک بەیەکە، دو جۆر لەو هەس��تکردنانە لەڕیزی پێش��ەوەن، یەکەمی��ان هەس��تکردنە بەش��کۆو غروری نەتەوەیی، دوەمیان هەس��تکردنە بەش��ەرم لەنەتەوە. نەتەوە لەهەندێک کەس��دا هەستی س��ەرفرازیی غرورو س��ەربەرزیی و ش��کۆو دروستدەکات و ئەو کەسانە خۆشحااڵنە خۆیان وەک ئەندام��ی ئ��ەو نەتەوەیە دەناس��ێنن و ئینتیمایان بۆ ئەو بەئینتیمای سەرەکیی یان هەرەس��ەرەکیی دەزانن. زۆربەی کاتیش ئەم جۆرە کەسانە بەشێوازی جیاواز بەرگریی لەو ش��کۆمەندیی و غرورو سەربەرزییە نەتەوەییە

دەکەن.بۆ نمونە دەش��ێت کوردێک بەوە بەرگریی لەهەس��تی ش��کۆمەندیی و غروری نەتەوەیی خۆی ب��کات کە بڵێت "ئێم��ە نەتەوەیەکین لەوەت��ەی هەین بۆ ئازادیی ش��ەڕدەکەین"، "لەم پێن��اوەدا قوربانییەک��ی بێئەندازەمان داوە، کوژراوی��ن و ڕاونراوی��ن و دەرکراوی��ن، بەاڵم تەس��لیم نەبوین و وازم��ان نەهێناوە". ش��ەهیدەکان و درێ��ژی لەلیس��تی ب��اس کۆستەکان و وێرانەکان و قوربانییەکان بکات، دەش��ێت باس لەجەنگاوەرانی کوبانی بکات و بڵێت:"ببینن ژنانی ئێم��ە چۆن دەجەنگن". دەش��ێت بگەڕێتەوە بۆ ئەفس��انەی کاوەی ئاسنگەرو ئەم ئاسنگەرە "کورد"ە بەیەکەمین شۆڕشگێڕی ناو مێژو بناسێنێت. دەشێت باس لەس��ەاڵحەدینی ئەیوبی بکات و بەڕزگارکەری ئیس��المی بزانێت. یان باس لەش��ەهیدبونی ق��ازی محەمەدو عەبدولره حمانی قاس��ملو و شێخ س��ەعیدی پیران بکات. دەشێت هێما بۆ ئەدەبیاتی کوردی بکات، باس لەنوس��ەرو هونەرمەندەکان و مۆسیقارەکان بکات، یان ناوی ئەم یان ئەو گۆرانیبێژو وەرزشەوان بهێنێت، دەش��ێت تەنانەت باس لەسروشت و ژینگەی کوردستان بکات. یاس��ایەک نییە پێمانڵێت ئەم شکۆو غرورە بە چ ئاراستەیەكدا دەڕوات، بۆی��ە هەم دەش��ێت باس لەکارەس��اتەکان بکرێ��ت و ه��ەم ب��اس لەس��ەروەرییەکان. ئەوەی لێ��رەدا ڕودەدات جۆرێک��ی تایبەتە لەڕازیبون، ڕازیبونی ئ��ەم خودە نەتەوەییە بەرامبەر بەخۆی و بەمێ��ژوە نەتەوەییەکەی، ه��اوکات بونی خۆی و بونی نەتەوەکەی وەک بونێک��ی پۆزەتیڤ قبوڵ��دەکات. ئەم خودە ه��ەم لەخۆبەراوردکردنیدا بەرامبەر بەوانیترو ه��ەم لەب��ەردەم چاوەڕوانییەکانیدا لەخۆی، ڕوانینێکی پۆزەتیڤی هەیە. ئەم غرورو شکۆیە دەشێت تا دۆخی شۆڤێنیزم و ڕاسیزمی ڕوت و بێپەردە بڕوات، ڕق لەوانیتر ئاراستەی بکات، هەس��تێکی بوغزاوی وایلێبکات جگە لەخۆی ژمارەیەک��ی زۆر لەنەتەوەکانی تر بە"پیس"و "بەربەری��ی"و "گەمژە" دابنێ��ت و وێناکردنی بۆیان کەمتربێت لەوێناکردنیان وەک مرۆڤ.

ب��ەاڵم نەتەوە هەس��تی ش��ەرمکردنیش لەتاکەکەس��ەکاندا دروستدەکات و پێچەوانەی هەمو ئەوانەی لەسەرەوە باسکرا بسەلمێنێت. بۆنمون��ە کوردێ��ک دەتوانێت بڵێ��ت "ئێمە نەتەوەیەک��ی هی��چ و بێمانای��ن"، "بەردەوام ژمارەی جاشەکانمان چەندان جار لەژمارەی پێشمەرگەکانمان زیاتر بوە"، "درێژیی مێژوی شەڕکردنی کورد لەناو خۆیداو لەگەڵ یەکتریدا هیچ��ی کەمتر نیی��ە، ئەگەر زیات��ر نەبێت، لەمێژوی ش��ەڕکردنیان لەگ��ەڵ دوژمناندا". دەشێت بڵێت "شەرم لەو سەرکردانە دەکەم کە نیش��تیمان وەک کۆمەڵێک چاڵ و بۆرییە ن��ەوت و وەک دەغیلەیەک��ی حیزبی گەورەی ژێ��ر دەس��ەاڵتی خۆیان تەماش��ا دەکەن". جەردەیی دزی��ی و پێیوابێت"نەتەوەیەکی��ن لەن��او هەم��و ش��تێکماندایە، گەندەڵی��ی لەئابورییەوە بۆ ئەخالق و لەسیاسەتەوە بۆ دین و لەدەزگاکان��ی حوکمڕانییەوە و بۆ دەزگاکانی کۆمەڵگای مەدەنیی". خاوەنی میدیایەکی پڕ لەدرۆو تۆمەت و ساختەکاریی بێوێنەین. ئەم ک��وردە دەتوانێت بڵێ "ش��ەرم لەوە دەکەم کە نەتەوەیەکی دواکەوتوین و لەهیچ بوارێکی ژیانی شارس��تانیی و تەکنۆلۆژیدا ش��تێکمان نیی��ەو نەکردوە مرۆڤ دڵی پێیخۆش��بێت". لەڕیزی زانس��تییەکانمان دەزگا "زانکۆکان و ه��ەرەدواوەی دونی��ادان و لەهی��چ بوارێکی زانستیدا ش��تێکمان نەخستۆتە سەر مێژوی زانس��ت لەدونیادا". هەروەها دەکرێت بڵێت "ئێم��ە نەتەوەیەکی��ن ژمارەیەکی زۆر ژنمان لەس��ەر س��ێکس و ش��ەرەف و گومانلێکردن کوشتوەو دەکوژین"، "بەزۆر قورئان بەمندااڵن لەبەردەکەین و هەر لەمناڵییش��ەوە نێرو مێ لەیەکت��ری جیادەکەین��ەوە". دەکرێت بڵێت "شەرم لەو ڕۆشنبیرانەی واڵتەکەم دەکەم کە ئەمڕۆ شتێک دەڵێن و سبەینێ پێچەوانەکەی، ئەمڕۆ شۆڕش��گێڕن و س��بەی سازش��کەر، لەبەردەم خێزانە سیاسییە دەسەاڵتدارەکاندا بەچۆکدادێ��ن و هەندێکی��ان تا ئەو ش��وێنە سیاس��ییەکان نەخوێندەواربون��ی دەڕۆن

بەنرخی فیکرو فەلسەفەو حیکمەت بفرۆشن". ئەم وێناکردنە نێگەتیڤە بۆ خود دەش��ێت تا ئەو ش��وێنە بڕوات بگۆڕێت بۆ نەفرەتکردن و ڕقبونەوە لەخود. یانی ببێت بەنەخۆشییەکی س��ایکۆلۆژیی کە ن��اوی "خودنەفرەتیی"ە. بەکورتی وەکچۆن شکۆی نەتەوەیی دەشێت تا ئاس��تی نارس��یزم و ڕاس��یزم و شۆفێنیزم بڕوات، ئاواش ش��ەرمکردن لەنەتەوە دەشێت تا ئاس��تی "خودنەفرەتیی" ب��ڕوات. لەڕوی لەناو "خودنەفرەتیی"بەزۆری زانستیش��ەوە ئەو کەمایەتیی و میللەتانەدا دروستدەبێت کە ماوەیەکی درێژ بەدەست الوازیی و دابەشبون و تێکش��کانەوە دەناڵێن. ئ��ەم دیاردەیە لەناو ئامادەبوە، کارل خوێندەوارە جولەکەکان��دا مارک��س یەکێکە ل��ەو نوس��ەرانەی لەالیەن بە"خودنەفرەتیی" لەجولەکەکان��ەوە زۆرێک س��ەرنجە ش��وێنی ئەوەی تاونباردەکرێت. ئەوەیە دەش��ێت هەم��ان ئەم دو هەس��تە ناکۆکە، هەس��تی ش��کۆو هەس��تی شەرم، لەناو یەک کەس��دا لەس��اتەوەختی جیاوازدا

ئامادەبێت.لەدۆخی شەرمکردندا هەستکردن بەبچوکی، بەخەجاڵەتب��ون بەڕیس��وایی، بەهیچی��ی، ئامادەیە، پەیوەندیی��ەک هەیە بەخود خۆی بەویترەوە تەواو نێگەتیڤە. لەشەرمدا دۆخی خۆبەراوردکردن بەوانیتر دۆخێکی ناڕەحەت و نایەکس��انە، تیایدا خود لەم بەراوردەدا وەک شتێکی بێنرخ و بێبەهاو بچوک دەردەکەوێت. خاڵێ��ک گرنگ��ە بیزانین ئەوەی��ە لەدۆخی ش��ەرمکردندا هەمیش��ە نەفیکردن��ی خود هەیە هەس��تکردنێکی ئ��ەوەی ئامادەنییە، بەرامبەر تاریک��ە ناڕەح��ەت و نێگەتی��ڤ و بەخود. کەس��ێک کە ش��ەرم لەنەتەوەکەی دەکات، مەرج نییە ئەو نەتەوەیە نەفیبکات، وەک چوارچێوەیەک��ی دیاریکراوی ش��وناس قبوڵ��ی نەبێت، ئ��ەوەی هەیە هەس��تێکی نێگەتیڤ و خراپە بەرامبەر بەدۆخ و ئاس��تی گەش��ەکردن و ش��ێوازی ئامادەبون��ی ئ��ەو نەتەوەیە لەناو دونیادا. س��اتەوەختی شەرم س��اتەوەختی هەستکردن و هۆش��یاربونێکی فراوان��ی خودە بەئه وانیت��ر، ئەوانیترێک کە لەخود باش��ترو پێش��کەوترو مافپەروەرترو ئینس��انیترو دیموکراس��یترو ڕاس��تگۆترن، هتد... زۆرجار لەپش��تی شەرمکردنەوە ئەو شێوازە لەهەس��تکردن و هۆشیاریی ئامادەیە کە پێیوایە نابێت ش��تەکان بەوجۆرە بن کە هەن و پێویستە بگۆڕدرێن و دەسکاری بکرێن. شەرمکردن لەوەی کە حکومەتێکی بێشەرمت هەی��ە، کە سیاس��یی بێش��ەرمت هەیە، کە میدیای بێش��ەرمت هەیە، کە ڕۆش��نبیریی بێش��ەرمت هەیە، هەمویان بەشێکن لەدیوی دروس��تکردنی ک��ە ئەودی��وی هەس��تێک حکومەت و سیاسیی و میدیاو ڕۆشنبیری باش و

بەرپرسیارو ڕاستگۆی دەوێت.

نەتەوە لەنێوان شەرم و غروردا

فه رحان جه وهه ر � ئه ندام په رله مان

ئه بوبه کر عه لی

هه ڵبژاردن له نێوان ده سته بژێرو جه ماوه ردا

نوخبه یا ده سته بژێر بریتیه : له كۆمه ڵه كه سانێك كه به تواناترن له خه ڵكی تر، یا به واتایه كی تر بریتیه له كۆمه ڵه یه كی بچوك كه ده س��تیان گرتوه به س��ه ر دارای��ی ، سیاس��ی و جومگه كان��ی ده سته بژێری سیاسی ، ئابوری ، ئاینی ، رۆشنبیری له هه مو كۆمه ڵگه یه ك هه یه ، هه میشه له هه مو س��ات و سه رده مێكدا ده س��ته بژێره ل��ه و زۆر به ش��ێكی به رژه وه ندخ��وازه و هه لپه رس��ت و كۆمه ڵگه ی خواس��ته كانی پێچه وانه ی خۆی ، بۆ پاراس��تنی به رژه وه ندیه كانی هه ن��گاو ده نێت، ب��ه اڵم جه ماوه ر هه ر هه نگاوێ��ك بنێ��ت به راس��تگۆیی و بۆ به رژه وه ندی گشتی ده بێت، هه رچه نده

جارجاره ده كه وێته ناو هه ڵه .ده س��ته بژێرو له نێوان هه ڵب��ژاردن جه م��اوه ردا زۆر لێكجی��اوازن، زۆرجار ئه وه ی جه ماوه ر ده یه وێت له گه ڵ ئه وه ی له نێو ده سته بژێر هه ڵده بژێردرێت یه ك ناگرێت��ه وه ، ئه مه ش به ه��ۆی ئه وه ی ده س��ته بژێر زۆرجار ب��ۆ به رژه وه ندی باكیان هه ڵده بژێرن، كه سانێك خۆیان نییه ئه و كه سه چه نده بۆ به رژه وه ندی گش��تی كار ده كات، جگ��ه له م��ه ش ده س��ته بژێر به هۆی به خیلیان له گه ڵ یه كت��ر كه س��ی به توان��ا هه ڵنابژێرن، هه میشه حه زده كه ن كه سانێك بێت، بێ تواناو بێ جه م��اوه ر، بۆیه هه ڵبژاردن هه ڵبژاردن له گ��ه ڵ په رله م��ان له نێو لێكجیاوازن، زۆر جه م��اوه ردا له نێ��و م��ه رج نییه ، ئه وه ی له نێ��و په رله مان ده رده چێت له نێو جه ماوه ردا ده ربچێت، پێچه وانه كه ش��ی هه ر راس��ته ، له مه دا بۆ م��ان ده رده كه وێت ك��ه هه ڵبژاردن له نێو خه ڵكدا زۆر راست و شه رعی تره وه ك ئ��ه وه ی له نێو په رله ماندا، بۆ ئه م قسانه شمان ئه رگیۆمێنتێكی زۆر زیندو و نزیكمان هه ی��ه ، ئه ویش هه ڵبژاردنی س��ه رۆكی عێراقه ، له نێ��وان هه ریه ك له كاك فواد مه عس��وم و دكتۆر به رهه م سالح، كاتێ ئه و هه ردو به رێزه خۆیان له نێو ئه ندام��ه كورده كانی په رله مانی عێراق هه ڵب��ژارد، بینیمان دكتۆر فواد مه عسوم ده رچو، كه چی له هه ڵبژاردنی پێشووی عێراق له ناو جه ماوه ردا دكتۆر فواد به ئه ندامی په رله مانیش ده رنه چو، گه ر هاتب��او هه ڵبژاردن بۆ س��ه رۆكی عێراق له ناو جه م��اوه ر بایه و هه ریه ك له دكتۆر فواد مه عسوم و دكتۆر به رهه م خۆیان هه ڵبژاردایه ، به هیچ ش��ێوه یه ك دكتۆر فواد مه عسوم نه ده بوه سه رۆك، به ڵكو به رهه م س��الح ده بوه سه رۆكی

ئێستای عێراق.

لێ��ردا بۆم��ان ده رده كه وێ��ت ك��ه ده س��ته بژێری سیاس��ی چه ن��د دوره له جه ماوه رو چه ن��ده به رژه وه ندخوازه ، له كاتێكدا هه موی��ان ده یانزانی دكتۆر به رهه م س��الح بۆ سه رۆكی عێراق زۆر له فواد مه عس��وم به تواناتره و بۆ گه لی كوردس��تانیش به س��ودتر ده بو، به اڵم ده س��ته بژێری سیاس��ی به رژوه ن��دی گه لی ره چاو نه كرد، بۆیه له ئێستاش��دا ده یانه وێ له هه رێم هه مان س��یناریۆی عێراق دوب��اره بكه نه وه ، به ته وافوقاتی ژێ��ر به ژێ��رو ئیمتیازوه رگرت��ن و ب��ۆ به رژه وه ندی ده س��ته بژێری سیاس��ی ، هه ڵبژاردن��ی س��ه رۆك بێننه وه بۆ نێو په رله مان، بۆ ئه وه ی نوخبه ی سیاسی به زه وقی خۆی و چۆنی بوێت كۆمه ڵێك به رژه وه ندی حزبی و كه س��ی وه ده ست بێنێ��ت، چونكه ده زان��ن ئه گه ر له نێو میلله ت بو، ئه وا له ده ست ئه وان نامێنێت و بۆ به راس��تگۆیی سه رۆكێك جه ماوه ر خۆی دی��اری ده كات، ته نانه ت ناتوانن زۆرێ��ك له كادیره كانیش��یان كۆنترۆڵ

بكه ن.

س��ه رۆكی رابردوی له هه ڵبژاردن��ی هه رێم، كاتێك گۆڕان كه مال میراوده لی كرده كاندیدی خۆی به رامبه ر سه رۆك بارزان��ی ، زۆرێك له خ��ودی به رپرس و كادیرانی گۆڕان ده نگیان به بارزانی دا، چونكه ویژدانیان قبوڵی نه كرد، ده نگ به كه س��ێك بده ن كه به هیچ شێوه یه ك شیاوی ئه و پۆس��ته نییه ، هه رچه نده كاندیدی حزبه كه ش��یان بێت، بۆیه ئه و حزبان��ه ی ئێس��تا داوای هه ڵبژاردنی سه رۆك ده كه ن له نێو په رله مان، له به ر ئه م هۆكاره یه و هیچی تر، چونكه باش ده زانن نه ك جه م��اوه ر به ڵكو ناتوانن كۆنترۆڵ كادره كانیش��یان ل��ه زۆێك

بكه ن.

ئه و پرسیارانه ی پێویسته دوای سه ركه وتنی هه ده په وه اڵم بدرێنه وه ؟

شەرمکردن لەوەی کە حکومەتێکی

بێشەرمت هەیە، کە سیاسیی بێشەرمت هەیە، کە میدیای

بێشەرمت هەیە، کە ڕۆشنبیریی بێشەرمت

هەیە، هەمویان بەشێکن لەدیوی

ئەودیوی هەستێک کە دروستکردنی

حکومەت و سیاسیی و میدیاو ڕۆشنبیری باش و بەرپرسیارو ڕاستگۆی دەوێت

ئه گه ر ئامانج وه گه ڕخستنه وه و

چاالکكردنی پرۆسه ی ئاشتی بێت ئایا تاكو ئێستا هیچ

هاوپه یمانێكی باشتر له ئه كه په بۆ هه ده په هه یه ؟ به ڵكو ئه گه ر

ئامانج به ئایدۆلۆژیكردنی پرسی دیموكراسی بێت له توركیا له م قۆناغه دا ئه كه په هاوپه یمانێكی باشتر نییه به به راورد

له گه ڵ جه هه په و مه هه په ؟

- كه س��ێك له په ن��ا حیزبێكدا )20( س��اڵه موچه ی بندی��وار وه رده گرێت و وه ك دیاری و جه ژنانه پۆستی به سه ردا ده پژێ��ت و له هه ڵبژاردنه كان��دا له پێناو هه ڵكش��انی ده نگه كان��ی ئ��ه و حیزبه هه رچی هونه ره كانی ساخته كاریه تاقی كردۆته وه ، كه چی له كۆڕو كۆبونه وه كاندا مه جالی تۆ ن��ادات كه مێك داخی دڵی خۆت هه ڵڕێژی و باسێكی گه نده ڵیه كانی حیزبه ك��ه ی و به هه ده ردان��ی س��امانی گشتی و پژاندنی پله و پۆست بۆ جه ماعه ت بكه یت، ئ��ه و له تۆ نیگه رانتره و هه رچی ده ڵێ��ی ئه و به ڵگه ی مه لموس��ی الیه و به ئاهو حه س��ره تێكه وه ده ڵێت: به خوا

ئه م واڵته به هیچ راست نابێته وه !- كه س��ێك )ده ( كتێب��ی له س��ه ر كه چ��ی نه خوێندۆت��ه وه ، سیاس��ه ت كامێره كان��داو له ب��ه رده م ئاماده ی��ه ب��ۆ ه��ه ر كه ناڵێك بێت باس��ی ژیانی میكاڤیللی��ت بۆ بكات و ش��یكردنه وه ی خ��ۆی ب��ۆ قه یرانی كه مبون��ه وه ی ئاو له ناوچه ی رۆژهه اڵتی ناوه راستدا هه یه و ب��ۆی بكرێ��ت موحازه ره یه ك له س��ه ر دانوس��تانه كانی نێوان رێكخراوی وزه ی ئه تۆم��ی جیهانیی و ئێران پێش��كه ش ده كات، هه ر ئه و ئازیزه بۆ دۆڕاندنه كانی ری��ال مه دریدو قه رزی حكومه تی هه رێم له بانك��ه جیهانی��ه كان و قه یرانی كه می به نزی��ن و ئه نفلۆنزای باڵنده ش بۆچون و

شرۆڤه و چاره سه ری خێرای پێیه !- كه س��ێك له بڕگ��ه ی نانخ��واردن و بۆفیه ی مه فتوحی كۆنفراسێكی زانستیی له ناكاو په یدا ده بێ��ت و رێك پاش تێر خورادن و م��ڕ بون، مۆبایله كه ی ده گرێ به گوێچكه یه وه و پاش ئه وه ی دو س��ێ به ئاماژه ده موچاوی��ه وه ، ده خاته لۆچ تێم��ان ده گه یه نێ��ت ك��ه )به ڕێزیان( مه وعیدێكی له ناكاوی بۆ دروس��ت بوه و پاش��تریش بڕوات؟! ده بێت به ناچاری )بڕوانام��ه ی داوای به ته له فونێ��ك به ش��داربون( له رێكخه رانی كۆنفراسه كه

ده كات!

- كه س��ێك كاس��پی ش��ه و و رۆژی بوه به باس��كردنی تۆو ته نانه ت ئیره یی به زه رده خه و جانتاكه ی ده ست و ره نگی جله كانیش��ت ده بات و ئیشێكی نه ماوه جگ��ه له چاڵهه ڵكه ندن بۆ ئ��ه م و ئه و، كه چی كه له موناسه به یه كی كۆمه اڵیه تیدا پێت ده گات خه ریكه له ب��ه رده م پێتدا كۆڵ��ی له موجامه ل��ه دا بتوێت��ه وه و خه جاڵه تت ده كات ! ئه مه نده وش��ه ی به كارده هێنێت له حزورتدا دیبلۆماس��ی گومان له خۆت ده كه یت و به خۆت ده ڵێی

تۆ بڵێی له گه ڵ منی بێت؟!- كه س��ێك له ده ره وه ی��ه ك پارچه موجامه له و هه مو گیانی نوكته و پێكه نین، كه چی له ماڵه وه ی��ه ك پارچه توڕه یی و براده رو له نێ��و بێده نگیی! بێزاری��ی و هاوكاره كانی��دا مه جالی كه س نادات دو قس��ه بكه ن و ئه وانیش له ناواخندا شتێ بڵێن، كه چ��ی له چواردی��واری ماڵه وه كش و مات و سایلێنێت !! هه ر ئه و كه سه له ده ره وه كه س��ایه تیه كی كۆمه اڵیه تی و پڕ له میهره بانیی ، كه چی بۆ خێزانه كه ی بۆت��ه دێوه زم��ه و جه س��ته یه كی پ��ڕ

له خه شم و نیگه رانیی!ئ��ه م نمونان��ه له ژیان��ی سیاس��ی و دوب��اره ج��ار زۆر كۆمه اڵیه تیمان��دا ده بن��ه وه و نمای��ش و ئه كته ریی و هه ر

له خۆیان دێت و به س!!

دواج��ار وه ك الیه نه سیاس��ییه كان و چاودێران پێشبینیان ده كرد،سه رۆكایه تی هه رێم له 13 حوزه یران 2015و پاڵپشت به یاسای سه رۆكایه تی هه رێم ژماره )1( ی ساڵی 2005 ی هه موار كراو به فه رمانی هه رێمی ژماره )91( ساڵی 2015 بڕیاریدا هه ڵبژاردنی گشتی بۆ سه رۆكی هه رێمی ل��ه ڕۆژی بدرێت ئه نج��ام كوردس��تان 2015/8/20. ئه م هه نگاوه ده كرێت وه ك بڕی��اری پارتی دیموكراتی كوردس��تان خوێندن��ه وه ی بۆ بكرێ��ت نه وه كو بڕیاری سه رۆكایه تی هه رێم و ڕاسته وخۆش بزوتنه وه ی فراكسیونی پرۆژه كه ی پاش گۆڕان هات كه پێشكه ش��ی په رله مانیان ك��ردو ده توانین وه ك )ك��ش مه لیك(

ی گۆڕان بۆس��ه رۆكی پارت��ی ئه ژماری بكه ین . دۆزی ده س��تورو مه س��ه له ی س��ه رۆكایه تی هه رێم له نێوان بزوتنه وه ی گۆڕان و پارتیدا وه ك گه مه ی شه تره نجی لێهاتوه ، له م گه مه دا هه ریه ك نه یاره كه ی و زۆرب��اش بیركردن��ه وه ی باكراون��دی ده ناس��ێت و دو گه مه كاری هاوس��ه نگن له ڕوی گه مه ی سیاس��یه وه ،پارتی دۆزی دانانه وه ی سه رۆكی هه رێمی له كاره كته ری چڕكردوه ت��ه وه و بارزانی��دا مه س��عود كردویه تیه مه س��ه له یه كی پره نس��یپی و له دوكترینی بارزان��ی بیروباوه ڕ،چونكه كاریزماو پارتی��دا ئه ندامانی سیاس��ی ئه لته رناتیفه هاوت��او ب��ێ س��یمبول و ،نهێنی سوربون و مكوڕی بارزانی و پارتی له پۆس��تی سه رۆكایه تی مانه وه له سه ر هه رێمدا گه ڕانه به دوای ش��كۆو نه مریدا ڕاگه یاندنی ده وڵه تی كوردس��تان له سه ر ده س��تی بارزانی شه ره ف و شكۆداریه كی مێژویی��ه ، نابێ��ت ب��ۆ كه س��ێكی تر بێت پێویس��ته بچێته نێو كه ش��كۆڵی بزوتنه وه ی خێزانه كه یان،له به رامبه ریشدا گۆڕین��ی سیس��تمی حوكمڕانی گۆڕان هه رێم و س��ه رۆكایه تی هه رێمی كردوه ته مه س��ه له یه كی پره نس��یپی و بیروباوه ڕو ناتوانێت پاشه كش��ێی لێب��كات به هۆی هه ڵوێس��ته تونده كانی له خولی پێشوی په رله مان و به تایب��ه ت له ڕوداوه كه ی 30 ناداته هیچ پی��رۆزی حوزه یراندا،گۆڕان كاره كته رێ��ك و ده یه وێت پیرۆزی داڕنێت مرۆڤ له چوارچێوه ی له كه سایه تیه كان و بونیان��دا مامه ڵه یان بكرێت،به اڵم س��ێ حزبه ك��ه ی ت��ر )یه كێتی نیش��تمانی و گه م��ه ی ل��ه م یه كگرت��و( كۆم��ه ڵ و ش��ه تره نجه دا ته نه��ا ڕۆڵ��ی بین��ه رو ته ماش��اكار ده گێرن،یه كێتی براگماتیانه ئه زمون��ی پارت��ی ده كات و مامه ڵ��ه هه ی��ه له گه ڵی��داو ده كرێ��ت به هه ندێك ئیمتیازات سازش بكات، هاوكات پۆستی سه رۆكایه تی عێراقی له به رامبه ر پۆستی س��ه رۆكایه تی هه رێم له گه ڵ پارتی ففتی

به ففت��ی به ش كردوه ،ب��ه اڵم دو حزبه ئیس��امیه كه له ژێر په رچه می پارتیدان و ناتوان��ن له س��ۆنگه و خولگ��ه ی پارتی ده رچ��ن و ده توانرێت به قس��ه ی خۆش و له به رئه وه ی پێیان بڵێ��ن )ئێوه كوڕی چاك��ن( و به پاس��اوی خه مخ��ۆری بۆ دۆزه كه و تێكنه چونی ڕه وش��ی سیاسی شایانی ئیمتیازاتێك به بێ كوردس��تان ب��اس بێ��ت له هاوكێش��ه كه ده كرێن��ه پێش��ومان ئه زمونه كان��ی ده ره وه ، له به رچ��اوه و له به رئه وه ی ئه و دو حزبه و )حزبه كان��ی تریش( هه رگی��زاو هه رگیز پاڵێوراویان نه بوه و نیه بۆ سه رۆكایه تی پارتی پاڵێ��وراوی هه رێ��م و كێبه ركێی ب��كات، دواتریش له م هه لومه رجه ش��دا له مه س��عود نازانن به گونجاوتر ك��ه س بارزانی بۆ سه رۆكایه تی هه رێم سه ره ڕای ئه زمونی تاڵ و دژواریان له گه ڵ س��ته م و چه وس��اندنه وه كانی پارت��ی . له به ر ئه م

فاكته رانه پاڵپشتی بارزانی ده كه ن.وه ك وتمان پارتی و گۆڕان خوێندنه وه ی وردیان هه یه بۆ باكگراوندی بیركردنه وه ی یه كدی و حساب و لێكدانه وه ی وردیان بۆ جوڵه ش��ه تره نجیه كانی یه كدی كردوه ، له چركه س��اتی ڕاگه یاندن��ی بزوتنه وه ی گ��ۆڕان تا هه نوكه گه مه ی ش��ه تره نجی ئه م دو حزب��ه به رده وامه و چه ندین جار گۆڕان هه ڕه ش��ه ی جوڵه ی كش مه لیكی كردوه و پارتیش هه مو به یده ق و ئه سپ و فی��ل و ق��ه اڵو دواج��ار له به رامبه ر كش مه لیكی گۆڕاندا وه زیریشی به كارهێنا كه بڕیاری هه ڵبژاردنی سه روكایه تی هه رێمه به هه ڵبژاردن��ی گش��تی ، وات��ه جه خت كردنه وه له سه ر سیستمی سه رۆكایه تی و گوێن��ه دان به كش مه لیكه ك��ه ی گۆڕان، سه ره ڕای ئه وه ی پارتی حزبێكی به هێزی ئابوری و سه ربازییه له ڕوی چه ندایه تیه وه ، ب��ه اڵم هی��چ كاتێك هێنده ی ئه مس��اڵ الوازو بێ مانۆڕ نه بوه له ڕوی یاس��ایی و سیاسیه وه ،پرس��یاره كه ئه وه ی��ه ئای��ا له م ك��ش مه لیك��ه ی گۆڕان��دا مه لیك له گۆڕه پانه كه ده چێته ده ره وه ؟ شایانی باسه به كارهێنانی جوڵه ی وه زیر له الیه ن پارتی��ه وه له كاتێكدایه زۆر باش ده زانن هه ڵبژاردنه كان��ی ب��ااڵی كۆمس��یونی هه رێم هه رگی��ز ناتوانێت ل��ه و به رواره و له م هه لومه رج و ڕه وش��ه دا پرۆس��ه ی هه ڵب��ژاردن ئه نجام بدات به هۆی گه له ك له مپه رو ئاس��ته نگی ئابوری و ته كنیكی و لۆجس��تیه وه . پرسیاره كه ئه وه یه پارتی ئه م جوڵه شه تره نجیه ی بۆچی ئه نجام

داوه ؟! قه ی��ران تاوتوێكردن��ی ش��انه ی لێكۆلینه وه ی س��تراتیژی له س��ه نته ری كوردستان له ڕۆژنامه ی ئاوێنه ژماره 469 ی 2015/3/10 ڕاپۆرتێكی پڕ ورده كاری له م��ه ڕ پرس��ی كۆتایی هاتن��ی ماوه ی درێژكردنه وه ی ویایه تی سه رۆكی هه رێم له ش��ه ش ئۆپش��ن و بژارده دا خسته ڕو،

گه ر ب��ه وردی ئۆپش��نه كان بخوێنینه وه به ڕونی وه اڵمی گه مه كردنی شه تره نجی پارتی له ئۆپشنی چواره مدا ده دۆزینه وه و تیایدا هاتوه :"ئه گ��ه ر پارتی دیموكراتی كوردس��تان ئ��اره زوی ئ��ه وه ی هه بێت چانس��ێكی تر بدرێت به سه رۆكه كه ی بۆ ویایه تی س��ێیه م پێویس��ته چاوه ڕێی ئ��ه وه ش بكات كه الیه نه سیاس��یه كان كۆمه ڵێك مه رجی ب��ۆ دانێن له به رامبه ر پێدانی ئه و چانس��ه به س��ه رۆكی هه رێم ب��ۆ ویایه تی س��ێیه م ئه گ��ه ری زۆری ئه وه هه ی��ه مه رجه كان چه ن��د بوارێك بگرنه وه له چه شنی هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێم له ن��او په رله مان ن��ه ك له ڕێگای كه مكردنه وه ی گش��تیه وه و هه ڵبژاردنی ده س��ه اڵته كانی به و جۆره ی له سیستمه په رله مانییه كان��دا كاری پێده كرێ ، یانی پێدانی ئه و ده س��ه اڵتانه ی هاوش��ێوه ن له گه ڵ ده سه اڵته كانی سه رۆك له سیستمی سیاسی عیراقیداو گواستنه وه ی زۆربه ی ده س��ه اڵته كانی ب��ۆ س��ه ره ك وه زیران له وانه یه ئه و دۆخه پێویس��تی به وه بێت ئیس��تای حكومه ت به پێكهاته ی چ��او به دۆخی بخش��ێنرێته وه و پێداچون��ه وه بكرێت. دام��وده زگا هه ندێك یاس��ایی ئه و س��یناریۆیه له گه ڵ ئاره زوی پارتی ده گونج��ێ كوردس��تاندا دیموكرات��ی ،ك��ه ده ی��ه وێ چانس به س��ه رۆكه كه ی

بدرێ ب��ۆ ویایه تی س��ێیه م هه رچه نده به ده سه اڵتێكی كه متریشه وه بێت،هه روه ها له گه ڵ خواس��ته كانی یه كێتی نیشتمانی كوردس��تان و بزوتن��ه وه ی گۆڕانیش��دا ده گونج��ێ كه پروتۆكۆڵێك��ی هاوبه ش كۆی��ان ده كاته وه و تیای��دا هه ردوكیان له ن��او هه رێ��م س��ه رۆكی خوازی��ارن په رله مانی به پێی سیس��تمی په رله مان ته كنیكی��ه وه ل��ه ڕوی هه ڵبژێردرێ��ت. ده توان��رێ هه مواركردنی یاس��ای ژماره )1( ی س��اڵی 2015 هاوته ری��ب ب��ێ له گه ڵ هه مواركردنی مادده ی س��ێیه می ئه و یاس��ایه ك��ه ڕێ ده دا س��ه رۆكی هه رێ��م ته نها بۆ دو ج��ار هه ڵبژێردرێ ،دی��اره پارتی دیموكراتی كوردس��تان زۆر به زه حمه ت ئه و مه رجانه په س��ه ند ده كات به اڵم ئه و دۆخه ی تیایدایه ڕێگای پێنادات ئه لته رناتیفی وا پێشكه ش بكات كه جێگای ڕه زامه ندی هه مو الیه نه كانی

تر بێت."دواج��ار ده ڵێین ئه م حزب��ه كوردیانه ته نها خه ریكی س��ه ر ئیش��ه دروس��ت كردن��ن ب��ۆ ڕای گش��تی ، میدیاكانیان دونیا س��ه ر قاڵده كه ن به كێش��ه یه كه وه دواتریش س��ه ری له خشه وه ده رده چێت ،ئه وه تا سه رس��ه ختترین داكۆكی كاری گۆڕینی سیستمی حوكمڕانی كوردستان گوته ی گۆڕانه ،س��ه رنجی بزوتن��ه وه ی س��ه رۆكی جڤات��ی گش��تیه كه ی بده ین له چاوپێكه وتنێك��ی ك��ه باڵوكراوه ته وه ڕاش��كاوانه ده ڵێت )ئه گه ر ده ستوره كه به و ئاراسته یه ی ئێمه ده مانه وێ بكرێته به المان��ه وه په رله مان��ی سیس��تمێكی ئاس��اییه ب��ۆ قۆناغێكی تر س��ه رۆك له په رله مانه وه به مه رجێ��ك بمێنێته وه ، هه ڵبژێرێ و كۆده نگی له س��ه ر بێ ، به ڵێ به المانه وه ئاس��اییه ، چونك��ه ئه و كاته س��ه رۆك پابه ن��د ده ب��ێ به بڕیاره كانی تاكڕه وی ناتوانێ سه رۆك په رله مانه وه و ب��كات، ڕه نگه ئه م��ه ش له به رژه وه ندی خه ڵ��ك بێ به تایب��ه ت ل��ه م قۆناغه ی

ئێستادا كه ناوچه كه شلۆقه (. دڵنیای��ن ه��اش و هوش��ی میدیاكان بۆئیس��تهاكی لۆكاڵیه و هه مو حزبه كان به پاس��اوی تێكنه چونی هه لومه رجه كه و ناسكی ڕه وشی سیاس��ی كوردو شه ڕی داعش و ناله ب��اری دۆزی ئابوری ، داوای س��ازانی نیش��تمانی ده كه ن و مه سعود بارزان��ی ده بێته وه به س��ه رۆكی هه رێم، ئی��دی ماوه ك��ه ی چه ن��د س��اڵ بێت و ده س��ه اڵته كانی چ��ۆن ب��ن. ئه مه ئه و بابه ته یه كه دواجار حزبه كان س��ه وداو دانوس��تاندنی له س��ه ر ده كه ن و ئه وه ش قابیلی سازشكردنی سیاسیه و سیاسه ت بریتی له هون��ه ری كارگێڕی مومكینات و دۆس��ت و دوژمنی هه میشه یی نیه به ڵكو به رژه وه ندی هه میش��ه یی هه ی��ه و ئێمه له ب��ه رده م 30ی حوزه یرانێك��ی ترداین

به فۆرمێكی جیاوازو هیچی تر.

له‌ئه‌كته‌ره‌كانی‌)هۆڵیود(‌به‌تواناتر!

گه مه ی بزوتنه وه ی گۆڕان و پارتی :كش‌مه‌لیك

وێن��ەی نیی��ە س��ەرۆکێک هی��چ لەچوارچێ��وە نەگیرابێ��ت. س��ەرۆک هەیە ب��ۆ ماوەیەکی سیاس��یی کورت وێنەکان��ی لەچوارچێ��وەدا دادەنرێت و دوای تەنان��ەت هەی��ە س��ەرۆکیش بەجێناهێڵێت. چوارچێوەکان مردنیش پەیک��ەری وێن��ەو باڵوکردن��ەوەی لەناو روبەری گشتییدا، س��ەرۆکەکان لەالی��ەک ئام��اژە بەئیدمانێکی قوڵی دەسەاڵت الی س��ەرکردەکان دەکات و بەدمەس��تییەکی ت��رەوە لەالیەک��ی مەترس��یداری هێزی��ش الی حی��زب و هیچ بەرجەس��تەدەکات. الیەنگران��ی س��ەرۆکێک نییە ئەو حەزە گەورەیەی تێدا نەبێت کە الی خەڵک خۆشەویست بێ��ت و ڕەزامەن��دی زۆرین��ەی خەڵک وەدەس��تبهێنێت. ئ��ەم ح��ەزە الی س��ەرۆکە دیکتات��ۆرەکان رەهەن��دی Narcissism خودئەڤینییەک��ی نەخۆش��انە لەخۆی دەگرێ��ت. ئەوان مەس��تن بەوێنەی خۆیان، بەردەوامیی خەڵک��دا لەیادەوەری��ی ماناوەی��ان وابەس��تەی پڕکردنی روبەری گشتییە هەڵبژاردن��ەوەی لەوێنەکانی��ان و بەردەوامیان لەپرۆس��ەی سیاس��ییدا. ئەوان وای نیش��اندەدەن کە ئاگاداری ئەوە نی��ن واڵت پڕ ب��وە لەوێنەیان، چونکە لەو وەهم��ەدا دەژین کە ئەمە لەڕێ��گای خۆشەویس��تیی خەڵک��ەو بەرجەس��تەدەکات. خ��ۆی حیزبەوە ئ��ەم فەنتازی��ای دەس��ەاڵتە دەگاتە ئاس��تێک کە ئەوان خۆی��ان بێبەریی ئەبەدییبون��ی لەخواس��تی دەک��ەن سەرۆکایەتییان و وای نماییشدەکەن کە ئەوە خەڵکە داوای مانەوەیان دەکات؛ ئ��ەوە زەرورەت��ی مێژویی��ە کە ئەم واقیعە سیاس��ییەی س��ەپاندوە، نەک

ئیدمانبونیان بەدەسەاڵت.

هێن��دەی خودئەڤی��ن س��ەرۆکی خۆی خۆش��دەوێت ئەوەن��دە خەڵکی خۆشناوێت. ئەو خودئەڤینیی خۆی لێ بوە بەخۆشەویستیی خەڵک بۆی. من وایدەبینم کە مێژوی سیاسیی لەدونیای ئێم��ەدا بەب��ێ مێ��ژوی خودئەڤینیی س��ەرۆکەکان ناخوێنرێت��ەوەو بەب��ێ ئامادەبونی لەش��کرێکیش لەخوێنەوار کە پیش��ەیان ستایش��ی راستەوخۆو ناڕاستەوخۆی سەرۆکە، لێکنادرێتەوە.

لەسایکۆلۆژیس��تە یەکێ��ک بەناوبانگەکانی ئەڵمانیا بەناوی )هانز-یورگن ڤیرت(، لەساڵی 2002دا، کتێبێکی سەرنجڕاکێش��ی بەناوی "دەس��ەاڵت و Narcissism and خودئەڤین��ی" Power بەزمانی ئەڵمانی باڵوکردەوە. ئەوەی ب��ۆ من لەم کتێب��ەدا جێگای س��ەرنج بو، تەنها لێکدان��ەوەی ئەو نێوان پەیوەندی گرنگان��ەی رەهەندە س��ەرۆک و خودئەڤینی��ی نەبو، بەڵکو ئەو حەسرەتەش��ە بۆ سەرۆک - باوک کە لەدوتوێی پرۆسەی سەرۆکپەرستیدا قسەیەکی نوس��ەر بەرهەمدەهێنرێت. کە دەهێنێنت��ەوە ئەکت��ن( )ج��ۆن دەڵێت:"دەس��ەاڵت گەن��دەڵ دەکات، رەها بەش��ێوه ی رەهاش دەس��ەاڵتی گەندەڵ دەکات." ڤی��رت رای وایە کە دەس��ەاڵت بۆ خودی خۆی مەترسیدار نیی��ە، هەروەک��و چ��ۆن جورعەیەک لەخودئەڤینیش مان��ای ئەوە نییە کە کەسەکە توشی نەخۆشییەکی ترسناک بوە. گرفتەکە لەوکاتەوە دەستپێدەکات بەدەس��ەاڵت تێکەڵ خودئەڤینیی کە لەرێ��گای خۆبەکەمزانی��ی دەبێ��ت، هاوس��ەنگبکرێتەوەو دەس��ەاڵتەوە ببێ��ت بەزەمینەی��ەک ب��ۆ فەنتازیای وەچنگخس��تنی دەس��ەاڵتی ڕەها. ئەو رای وایە کە خودئەڤینیی و دەسەاڵت و Aggression دوژمنکارێتی��ی بەیەک��ەوە قوڵی��ان پەیوەندییەک��ی هەیە. کەس��ی خودئەڤین، کەس��ێکە کە ب��ەردەوام پێویس��تی بەدانپێدانان ئەوانەی خۆش��دەوێت ت��ەنها هەیە، ئ��ارەزوەی تێردەک��ەن. ئەو کە ئەم ڕای وایە کە س��ەرۆکە خودئەڤینەکان واقیعدا لەگەڵ پەیوەندیی��ان ئەوکاتە بەبێ نەتوان��ن ک��ە لەدەس��تدەدەن دەس��ەاڵت وێنایەکی تری��ان بۆ ژیان و پەیوەندی��ی کۆمەاڵیەتی��ی هەبێ��ت. سەرۆکی خودئەڤین وێنای لەسەر خۆی

لەس��ەروی واقیعەوەیە، بەڕادەیەک کە دەگاتە ئاستی دێوانەیی بۆ دەسەاڵت. ئەو وادەزانێت کە خۆشەویس��تە، ئەم بەرهەمی هێندەی خۆشەویس��تییەش دێوانەیی خۆیەتی بۆ دەسەاڵت، هێندە بەرهەمی ئەڤینی خەڵک نییە بۆ ئەو.

زۆرین��ەی س��ەرۆکەکان جورع��ەی جیاوازی��ان لەخودئەڤینی هەیە، بەاڵم ئ��ەم خودئەڤینیی��ە کاتێ��ک دەبێت تێکشکێنەر کە سەرۆکەکان بەهێزێکی س��ەرکەوتنەکانی خۆیان لەسیاس��ەت بەدەس��تکەوتی تاک و تەنهای خۆیان دەبین��ن و وادەزانن گەر ئ��ەوان نەبن، گەلەکەش��ی دەبێ��ت و وێ��ران واڵت یەکێک دەمێنێتەوە. بێکەس لەمێژودا لەخەسڵەتە س��ەرەکییەکانی سەرۆکی کەس��انگەلێک ئەوەی��ە خودئەڤی��ن لەدەوری خۆی کۆدەکاتەوە کە دژایەتی نەکەن و هەمیشە دەست بەالملی خۆیاندا بکێشن و راستیی قسەکانی بسەلمێنن. س��ەرۆکی خودئەڤین ئەو کەس��انەی خۆشدەوێت کە قسە لەقسەیدا ناکەن و بەرامبەری ناوەستن. ئەم فەزایە تەنها فو بەو خودە نەخۆش��ەی س��ەرۆکدا ناکات کە دەسەاڵت بۆی دروستکردوە، بەڵکو جەغ��د لەس��ەر گرنگیی بونی

مێژویی و سیاسیی ئەو دەکاتەوە.

حیزب��ە دیکتاتۆرەکان س��تراتیژیان کولتوری گەورەکردنی قوڵکردن��ەوەو باوکایەتیی��ە لەکۆمەڵگادا. کولتورێکی سیاس��یی ڕەنگڕێژ دەک��ەن کە تیایدا پەیوەندی س��ەرۆک و کۆمەڵگا لەسەر بناغ��ەو مۆدێل��ی پەیوەن��دی منداڵ و باوک دابڕێژێت. کورتەی ئەم کولتورە پێمان دەڵێت باوکێکی خراپ باش��ترە شەخسپەرستیی کولتوری لەهەتیویی. دانەبڕاوی خودئەڤینیی بەش��ێکی کە لەدونی��ای لەدەس��ەاڵت، س��ەرۆکە ئێم��ەدا بەس��تراتیژێکی ت��ر خ��ۆی هەوڵ��دەدات بەرهەمدەهێنێت��ەوەو قەناع��ەت بەخەڵ��ک بهێنێ��ت ک��ە دروس��تکردنی دەوڵەتێک��ی دیکتاتۆر باش��ترە لەبێدەوڵەتیی. ئەم گفتوگۆیە لەکوردستاندا گەیشتۆتە بەدئاستییەکی ئەکادیمییان��ە ک��ە وەزیف��ەی ب��وە بەرۆمانسیکردنی وێنەی سەرۆک لەکایەی سەفسەتەئاسا بەفۆرمێکی سیاسەتدا. کەوتۆتە وێزەی دیموکراسییەت و پێمان دەڵێت پرنسیپەکانی دیموکراسییەتیش دەتوانێ��ت دیکتاتۆرانە بێت و فۆرمێک پەرلەمانتاری��زم لەدیکتاتۆرییەت��ی بەرهەمبهێنێت. ئەم مەترسییەش لەوێدا وەدەردەکەوێت کاتێک بەیاسا سنور بۆ دەس��ەاڵتی باوکی سیاسیی دابنرێت و تەمەنی سیاسیی بۆ دیاریبکرێت و بەو بەهێزە میهرەبانە باوکە ش��ێوەیەش

تاقانەکەیان لێبسەنێتەوە.

هەرکەس��ێک یەک کتێبی زانس��تیی خوێندبێتەوە دیموکراس��ییەت لەسەر ئەو راس��تییە سانایە باش دەزانێت کە نێوان پەیوەندییەکانی دیموکراسییەت دەس��ەاڵت و کۆمەڵگا لەس��ەر بناغەی مۆدێلی منداڵ و باوک رێکناخات، بەڵکو وەکو هانس یورگن ڤیرت دەڵێت لەسەر

بناغەی پەیوەندی

13 )484( سێشه ممه 2015/6/23 [email protected]بیروڕا

ئاراس فه تاح

یاسین ره سول عوسمان

سەرۆکی خودئەڤین هێندەی خۆی

خۆشدەوێت ئەوەندە خەڵکی خۆشناوێت.

ئەو خودئەڤینیی خۆی لێ بوە بەخۆشەویستیی

خەڵک بۆی

كه سێك له په نا حیزبێكدا )20( ساڵه

موچه ی بندیوار وه رده گرێت كه چی

له كۆڕو كۆبونه وه كاندا ئه و له تۆ نیگه رانتره و

هه رچی ده ڵێی ئه و به ڵگه ی مه لموسی الیه و به ئاهو حه سره تێكه وه

ده ڵێت: به خوا ئه م واڵته به هیچ راست

نابێته وه !

دڵنیاین هاش و هوشی میدیاكان بۆئیستهاكی

لۆكاڵیه و هه مو حزبه كان به پاساوی تێكنه چونی هه لومه رجه كه و ناسكی ڕه وشی سیاسی كوردو شه ڕی داعش و ناله باری

دۆزی ئابوری ، داوای سازانی نیشتمانی ده كه ن و مه سعود بارزانی ده بێته وه به سه رۆكی هه رێم

د. یه حیا عومه ر رێشاوی

سەرۆک‌و‌خودئەڤینیی

19 »»

بیرورا 14(484( سێشه ممه 2015/6/23

له س��ه ر ك��ورت ناس��اندنێكی كاریگه ری��ی قه یران��ی دارای��ی له ئه مریكا (Impact of financial crisis( سه ره تای مانگ��ی 12 -2007 تاك��و مانگی 6 -2009 به رده وام��ی هه ب��و به ه��ۆی ئ��ه و بودجه گه وره یه ی له جه نگی ئه فغانس��تان و عێراق خه رج��ی كرد ك��ه 8,000 بلی��ۆن دۆالری ئه مریك��ی ب��ووه ، ئه وه یش ب��وه هۆی ته قینی بڵق)bubble burst( له سیكته ری خانوبه ره كه ئه م كایگه ریه ش گواسترایه وه بۆ ئه ورپای روژهه اڵتی )یۆنان و ئیس��پانیاو ئیتاڵیاو هتد( واته به ش��ێوه ی راسته وخۆو ناڕه س��ته وخۆ گاریگه ریی له س��ه ر زۆربه ی واڵتانی جیهان دان��ا بانكه كانیان له لێواری پش��تگیری به هۆی گه ڕای��ه وه مایه پ��وچ

نیوده وڵه تی یارمه تی و قه رزی ده ره كی . Economic( ئابوری��ی : سس��تی Recession ( به وحاڵه ت��ه ده وترێ��ت كه نزمبونی ئاستی گه شه ی ئابوری بۆ چه ندان خولی سێ مانگی درێژه ی هه بێت، ده توانرێت

هه س��ت به و سستیه بكرێت دوای پێنه دانی مافه دارایه كانی هه رێمی كوردستان له الیه ن حكومه تی ناوه ند له س��ه ره تای ساڵی 2014 كه تاوه كو ئێس��تا به رده وامی هه یه به هۆی كێشه ی سیاسی و پێكدادانه به رده وامیه كانی ناوخۆی عێراق و دابه زینی نرخی نه وتی خاو كه به ش��ێكی زۆری بودج��ه ی عێراقی پێ پ��اره دار ده كرێت, ده ب��وو نزیكه ی )20( تریلۆن دینار له به شه بودجه بنێرێت، به اڵم ته نها له و س��اڵه نزیك��ه ی )1,5( تریلۆن دیناری ناردوه له به ش��ه بودجه ی هه رێمی كوردستان كه له 17% یه سه رۆكی حكومه تی ناوه ندی ئه وكات له س��ه ر حیسابی میله تی waste( كورد ئه م پاره ی��ه ی به فیڕۆ داوهof money( قه رز و خه رجی سه ربازی چه ند هێزی میلیشای شیعه ی بێ پاره دار كردوه .

ئ��ه م قه یران��ه له س��ه ره تادا كاریگه ریی ڕاس��ته وخۆی له س��ه ر چینی فه رمانبه ران دروس��تكرد ب��ه و پێیه ی به ش��ێكی زۆری بودج��ه بۆ بودجه ی كارپێك��ردن )بودجه التشغیلیه ( ده ڕوات كه ده بو زیاتر بودجه ی وه به رهێنان )بودجه االس��تپماریه ( بڕوات, چونكه كوردس��تان نزیك��ه ی 1,600,000 فه رمانب��ه ری موچه خ��ۆری هه ی��ه ، به اڵم

فه رمانب��ه ری ك��رداری )فعل��ی ( نزیكه ی 700,000 هه زار فه رمانبه ره ، كه ئه م گرفتی بێ موچه یه یاخ��ود پێنه دانی مافی دارایی فه رمانه به ر كاریكرده س��ه ر جوڵه ی بازاڕ و دابه زینی ئاس��تی به كاربردن��ی خێزانه كان

)مستهلكین(.ل��ه م حاڵه ت��ه دا ئ��ه و خول��ه زه مه نیه زیات��ر درێژه ی هه بوه بۆیه ل��ه و حاڵه ته دا Economic( زاراوه ی بئ ب��ازاڕی ئابوریDepression( به كارده هێنرێت، به و پێیه ی ئ��ه و خوله زه منیه بۆ چه ندان خولی س��ێ مانگ��ی درێ��ژه ی هه بوه و هه ی��ه ، تاوه كو ئێس��تا به رده وامه به ه��ۆی قه یرانی دارایی ده توانرێ��ت ئ��ه م بارودوخ��ه ی ئابوریه ی هه رێمی كوردستان ناوی بنرێت "بئ بازاڕی

ئابوری "حكومه ت��ی هه رێم��ی كوردس��تان ب��ۆ ده ربازب��ون له و بێ ب��ازاڕی ئابوریه چه ند ڕێگایه كی گرتۆته ب��ه ر له وانه )قه رزكردن( پاش��ه كه وتی ناوخ��ۆكان و له بانك��ه بۆ تایبه تیه كان كه رت��ه وه به رهێن��ه كان و پڕكردنه وه ی مافه داراییه كانی فه رمانبه رانی موچه خۆر، تاڕاده یه كیش توانی تائاستێكی نزم ئ��ه و كاریگه ریی��ه كه مبكاته وه ، به اڵم

هێش��تا نه یتوانیوه بیوه ستێنێت و بیخاته وه ب��اری گه ش��ه ی ئابوری ، بۆیه له ئێس��تادا نیازی وای��ه له رێگه ی ده ركردنی یاس��ای قه رزی نیوده وڵه تی له په رله مانی كوردستان تائاس��تی پێن��ج ملی��ار دوالری ئه مریكی قه رزب��كات، ئه گه ر پێویس��تی ك��رد، له م ڕێگه ی��ه وه هه وڵب��دات بۆژانه وه یه ك بخاته كه رت��ی وه به رهێن��ان بۆ ئه وه ی گه ش��ه ی ئابوریی بۆ ماوه یه ك له سه رخۆ، به اڵم ئه رێنی بێت و نه رێنی نه بێت به حاڵه تی وه س��تانی )Economic Stagnation( ئاب��وری

ناوه زه ند ده كرێت. په س��ه ندكردنی ق��ه رزی نێوده وڵه ت��ی پێویس��ته یه كی كوردس��تان له په رله مانی هه نوكه یی��ه به وپێی��ه ی زۆرب��ه ی واڵتانی پێشكه وتو و واڵتانی تازه پێشكه وتو قه رزیان كردوه ، ده بو زوتر ئه و یاس��ایه و ئه وانه وه ی په یوه ندی به قه رزه وه هه یه ده ركرابایه ، وه ك ئه و بێ سه روبه ریه ی له قه رزی ناوخۆ بینیمان كه حكومه ت پاره ی له بانكه كان راكێش��اوه نه بڕی سود)interest rate( دیاره نه ئه و مه رجانه ی قه رزده ر ده یس��ه پێنێت به سه ر قه رزكه ره وه ته نانه ت ق��ه رزده ر ره زامه ندی نزیكه ی ت��ره وه له الیه كی وه رنه گی��راوه ,

(110( ملی��ار دۆالر ل��ه )2003( تاوه ك��و ئێس��تا هاتۆته هه رێ��م وه ك باس ده كرێت كه نه یانتوانیوه به باش��ی ئیداره ی ئه م بڕه زۆره بك��ه ن ك��ه ده بوایه زیات��ر له كه رتی ب��ه كار هێنراب��ا به پالنێكی وه به رهێن��ان تۆكمه ی ئاب��وری كه گرنگی تایبه تی خۆیه هه یه له س��ه ر س��ه رخان و ژێرخانی ئابوری هه رێمی كوردس��تان واته دڵنیایی چیه ئه م

قه رزه ش به هه ده ر نه درێت؟ له كۆتایی��دا ئ��ه و پرس��یارانه ی دێن��ه پێش��ه وه ئه و ب��ڕه پاره یه چه ن��ده و له چ بانكێ��ك وه ریده گێ��رت؟ ئایه ئ��ه و بانكه مه رجه كانی چین و بڕی س��ودی چه نده ئایه به نه ختیه نه ی��ی )cash( قه رزده دات یاخود به ش��ێوه ی كه لوپه ل��ه ؟ م��اوه ی دانه وه ی قه رزه ك��ه و چۆنیه ت��ی خه رچكردن��ی له چ بوارێك��ی وه به رهێنان خه رج ده كرێت؟ ئایه نه ده كرا لیژنه ی دانوس��كاری هه رێم له گه ڵ به غ��دا داوای )18( تریلی��ۆن دین��اره ی بكردب��ا كه ده بو )2014( حكومه تی ناوه ند

بیناردبایه .

* ماس��ته ر له زانس��تی دارای��ی به ریتانیا )Coventry university in the Uk)

مرۆڤ وه ك بونه بایه لۆژیه هه میشه ییه كه ی مه یلی تایبه تی هه یه ، خودێتی ، خۆگه رێتی ، خۆپه رس��تی ، ته ماش��اكردنی خۆی وه ك ژیانی پرنس��یپه كه یتی ، بنچین��ه و چه ق، سه رجه م بونه وه ران له مه دا یه كده گرێته وه ، هه ندێك حاڵه تی ئاوارته ی لێده ركه ییت وه ك )خزمه تی دایك به بێچوه كان كه ئه مه ش هه ر غه ریزه ڕێكی خستوه (، هه ر له به ر ئه مه شه چاوه ڕوانی ژیانێكی كۆمه اڵیه تی و ئه خالقی له گیانه وه ران ناكرێ��ت، به اڵم مرۆڤ دوای كاتێكی زۆر له س��ه ر زه وی هه نگاو هه نگاو توانی ش��تێك بازبدات به س��ه ر ئه م مه یله غه ریزیه یدا، ماوه یه كی كه مه ئه م بازدانه ی وه ك هێزێك��ی كۆمه اڵیه ت��ی ده ركه وتوه ، ته نها 5000 ساڵێكه له ملیۆنێك ساڵ ته مه نی خۆی له س��ه ر زه وی ، به اڵم ئ��ه م بازدانه ی بازدانێكی بێ گه ڕانه وه و یه كجاره كی نه بوه و ناش��توانێت، بازدان و هه نگاوی یه كجاره كی مه ترس��یه پ��ڕ مه ح��اڵ و بێگه ڕان��ه وه ئه گه ر سیس��ته مێكی سیاسی )به تایبه ت بیه وێ��ت ته به نی ئه مه ب��كات، دواتر له مه ده دوێین(، مرۆڤ هه میشه له نێوان غه ریزه و س��ه روغه ریزه دا له هاتوچۆدای��ه ، م��رۆڤ له نێوان مه یلی بۆ ته ماشاكردنی خۆی وه ك بنچینه و چه قی گ��ه ردون و ده وروبه ره كه ی له گه ڵ ته ماش��اكردنی خۆی وه ك به شێك له ناو گش��تدا هاتوچۆیه تی ، مرۆڤ توانی شارس��تانیه ت بونیادبنێ��ت دوای ئه وه ی توانی به شێك له و مه یله غه ریزییه ی خۆی كه بت و سه ركوتبكات و مه یلی گشتی بخاته جێگه ی ، "فرۆید" له هه مو كه س زیاتر له مه دواوه ، ب��ه اڵم هه رگێز م��رۆڤ به ته واوه تی دانه ب��ڕاوه له ڕه گ��ه زه غه ریزییه كه ی ، له و هێڵه ی ده یبه س��تێت به ژیانی سروشتیه وه ، پێش ئ��ه وه ی له مه زیات��ر بدوێین ده بێت قسه له و دو مه یله و جیاوازیه كانی بكه ین:

ڕه هه ن��ده یاخ��ود تایبه ت��ی مه یل��ی غه ریزییه كه ی مرۆڤ واتای چی ؟

م��رۆڤ وه ك ه��ه ر زینده وه رێك��ی ت��ر غه ریزی تایبه تی و پێداویس��تی كۆمه ڵێك هه ی��ه ك��ه ناس��راون، وه ك خ��واردن و خواردنه وه ، وه چه خس��تنه وه ، پێگه و هتد، له م پێناوه ش��دا غه ریزه ی هانی ده دات ئه م مه ی��ل و ئاره زوانه ی دابین ب��كات، له ژیانی سروش��تیدا دابینكردن��ی ئه مانه به یاس��ا ڕێكنه خراون، عه قل حاكم و یه كالكه ره وه یان نیه ، دادپ��ه روه ری و ئینس��اف بونی نیه ، له چ��اوی خودی سروش��تیدا ئه ویتر بونی نیی��ه ، كه ئه وی تر نه بو واته س��نور نیه و هێزو زاڵبون و ده ستبه سه راگرتن بااڵده ست و باوه ، هه ر ئه مه ش��ه پرنسیپی دابینكردنی ئ��اره زوه كان، بۆی��ه ژیان��ی سروش��تی چاوه ڕوان��ی ژیان��ی ئه خالق��ی لێناكرێت، توندڕه وبیی��ن و له م��ه دا نابێ��ت ب��ه اڵم وابزانی��ن ده توانی��ن م��رۆڤ به ته واوه تی ناتوانین و دابڕیین، بایۆلۆژیه ك��ه ی له بونه وه همی توانین��ی ئه م دابڕان��ه ماوه یه كی عه قاڵنیه كان فه یله س��وفه مێ��ژوی زۆری

داگیركردبو، میتافیزیكیه كان��ی به تایبه ت ب��ه اڵم دوات��ر له ڕێگه ی فه یله س��وفه كانی ئه و ڕێنسانس و ڕۆش��نگه ریه وه سه رده می وه هم��ه به تاڵكرای��ه وه ، له جێگ��ه ی ئه وه وه ك خاوه ن دو بون و دو ڕه هه ند ناسێنرا، بونێكی سروش��تی و بونێكی شارستانی ، ڕه هه ندێكی غه ری��زی و ڕه هه ندێك له عه قڵ، ئ��ه وان ئه وه یان ڕه تك��رده وه كه بكرێت وا وێنای مرۆڤ بكرێت )یان به تایبه ت مرۆڤی عاقڵ و عه قڵخ��واز(، كه ببێته كاره كته رێك یه كپارچه بێ��ت له عه قڵ و پاش��ان له مه یلی میتافیزیكیه كان به پێچه وان��ه وه گش��تی ، به درێژایی ئه و مێژوه له پارمێندس��ه وه بۆ س��وكرات و ئه فالت��ۆن و ئه وان��ی دواتریش )هه ندێك بیروڕای ئاوارته ی ئه رس��تۆی لێ ده ربكه یت( وایان له مرۆڤ چاوه ڕێ ده كرد بتوانێت ببێ��ت به یه كپارچه له عه قڵ، وه ك لۆژیك خۆی ، ی��ان وه ك ماتماتیك، به اڵم هه میشه به سه ر واقعێكدا ده كه وتن، به سه ر مروڤێك��دا چاویان هه ڵده هێن��ا هیچی له و چاوه ڕوانیانه ی ئه وانی لێ س��ه وز نه ده بو، به اڵم ئه مه هه رگیز ئه و ڕه وته ی په شیمان و دودڵ نه ده كرد ل��ه و بڕوا تاكڕه هه ندییانه ی ده رب��اره ی م��رۆڤ، ئه وان له یه ك ش��تدا بێگون��اه ب��ون، چونك��ه ئ��ه وان له پێش سه رده می زانس��ت و زانستی مرۆڤ ناسی و ده رونناس��ی و كۆمه ڵناسی ژیابون و كاتێك ئه م قس��انه یان كردبو هێشتاكه سروشتی مرۆڤ تا ئه م ڕاده یه ی ئێس��تا نه ناسرابو، بڕیاری ئه وان هی سه رده می پێش ناسینی سروش��تی مرۆڤ بو، به اڵم ئه وان هه میشه وه ك ئینكارك��ه ری ڕاس��تی دو ڕه هه ندی هه میشه یی سروش��تی مرۆڤ ناویان چۆته مێژوه وه ، ڕاستی ئه وه ی مرۆڤ خوێنده وار بێت ی��ان نه خوێنده وار، ه��ه ژار بێت یان ده وڵه مه ن��د، ژن بێت یان پی��او، هاواڵتی ئاس��ایی بێت یان سیاس��ی و سه رۆك دو ڕه هه ندی هه ی��ه مادام بون��ه وه ره و له ناو كۆمه ڵ��گادا ده ژی ، ڕه هه ندێك��ی غه ریزی ، سروش��تی ، خودپه رس��تی ناكۆمه اڵیه تی ، شارس��تانی ، عه قڵ، ڕه هه ن��دی له گ��ه ڵ فه لسه فه ی بین، ئه ویتر ئه ویتردۆس��تی .. عه قاڵن��ی میتافیزیكی كه ئ��ه م جیاوازی و ڕه هه ندانه ی مرۆڤی ده بینی وه ك سروشتی جێگی��ری مرۆڤی ناو كۆمه ڵگا ته ماش��ای نه ده ك��رد، به ڵك��و مرۆڤی دابه ش��ده كرد به س��ه ر خه ڵكی گش��تی ، عه وامی خه ڵك وه ك غه ریزه په رس��ت، مرۆڤ��ه داناكانیش كه فه لسه فه و زانس��ته كانیان ده خوێند كه كه مینه بون وه ك مرۆڤی داناو شارستانی ، ئه مه واته دابه شكردنی خه ڵك بۆ زۆرینه ی خه ڵكی ناشارستانی و بێ ژیانی ئه خالقی ، له گه ڵ كه مینه ی شارستانی و خاوه ن ژیانی ئه خالقی ، ئ��ه م دیده ئه گ��ه ر ڕێگه پێدراو وقایلكه ریش بێت بۆ نزیكه ی 500 بۆ 2500 س��اڵ له مه وبه ر به اڵم بۆ ئێستای كۆمه ڵگا مرۆییه كان كه خاوه نی حوكمڕانی و ده وڵه تی مۆدێرنن، قوتابخان��ه و زانكۆو ناوه نده كانی فێركردن ته واوی كۆمه ڵگای ته نیوه ، تیۆره و

بۆچونێكی ماوه به سه رچوه بۆ مرۆڤ.به اڵم مه یلی گشتی چییه ؟

مه یلی گشتی واته بونه كۆمه اڵیه تییه كه ی

بونه وه رێك��ی وه ك م��رۆڤ م��رۆڤ، كۆمه اڵیه تی ، كه ئه وی تر ده بێنێت، خودی خۆی وه ك خودێكی سه ربه خۆو هاوپه یوه ند ده بینێت له گه ڵ ئه ویتردا، ژیانی به ستراوه هه نگاوه كانیدا له هه مو ئه ویتره وه ، به بونی حساب و درك به ئه ویتر ده كات، مادام له ناو گۆمه ڵگادا ده ژی نه ك له جه نگه ڵ، سه رجه م ژیانی خۆی وا ڕێكده خات كه له په یوه ندیدایه له گه ڵ ئه ویت��ردا، له خۆی هاتۆته ده ره وه و خ��ودی خۆپه رس��تی خۆی جێهێش��توه و كردوه به خودێكی ئه ویتردۆست، بێ ئه وه ی خۆی له بیرب��كات، له كات��ی پڕكردنه وه ی پێداویس��تیه غه ریزیه كانی��دا س��نوری بۆ خۆی داناوه به ش��ێوه یه ك س��ازی كردوه كه ئه ویت��ر بونێكی هه ی��ه له به رامبه ریدا، به مه ش غه ریزه كانی بااڵكردوه بۆ ئاستێكی عه قاڵنی و داموده زگای په یوه ندیداری وه ك خێزان و ده زگای ئابوری بۆ س��ازكردوه ، بۆ ڕێكخستنی په یوه ندی گشتی خۆی به ئه وانی تره وه ، ده زگای سیاسی بونیادناوه ، هه مو ئه و ده زگایانه ش بۆ ئه وه هاتونه ته بونه وه تا مرۆڤ له ژیانی سروشتیه وه بگوێزنه وه بۆ ژیانی شارستانی ، واته مرۆڤ له مرۆڤێكه وه كه مه یلی تایبه تی هه یه بگۆڕێت بۆ مرۆڤێك مه یل و خه می گشتی هه یه ، تێیدا خۆپه رستی گۆڕاوه به ئه ویتردۆس��تی ، بۆیه له ناو ژیانی كۆمه اڵیه تی��دا ئه خ��الق س��ه رهه ڵده دات، ئه خالق واته به دیهێنان��ی دیدگایه ك من و ئه و، ئێمه و ئ��ه وان له په یمانێكی ناوه كیدا ڕێكبخات، مرۆڤ وه ك بونه وه رێكی ته نها، ك��ه ته نها چاو و دڵێك��ی هه یه خۆی پێ ده بینێت و خۆی پێ په سه ند ده كات و ئه وانی تر ده خات��ه حاڵه تی س��فرو نه بینینه وه ، ده كات به مرۆڤێك دو چاوو عه قڵێكی هه یه خۆی و ئه وانیش ده بینێت و په سه ند ده كات، خ��ۆی و خۆش��نودی خ��ۆی ده به س��تێت به خۆش��نودی و به ختی��اری ئه ویت��ره وه ، له ناو ژیان��ی كۆمه اڵیه تی��دا به پێچه وانه ی ژیانی سروش��تیه وه یاس��ا هه یه )یاسای ڕاس��ته قینه (، ئه م یاسایانه هه ن له پێناوی نوس��ینه وه ی به شه گش��تی و ئاشكراو بێ گرێیه كانی ئه خالق، واته ئه و به ش��ه ی كه مرۆڤ له بونه وه رێكی سروش��تیه وه ده كه ن

به خاوه ن كه سایه تییه كی مه ده نی .ب��ه اڵم )وه ك له پێش��تردا ئاماژه مان بۆ ك��رد( هه رگیز ئ��ه م ڕه هه ن��ده غه ریزی و نه په ڕێن��راوه و ت��ێ مرۆڤ سروش��تیه ی هه میش��ه له جۆالنێدایه له نێ��وان مه ده نی بون و سروش��تی بوندا، هه میش��ه چاوێكی له س��ه ر خۆیه تی ت��ا خۆی به س��ه ر ئه م ب��كات، زاڵ شارس��تانیه یدا ڕه هه ن��ده له هۆب��زه وه بۆ هێ��وم و بۆ ڕاس��ڵ ده رك به مه كراوه ، بۆیه هۆبز پرنس��یپی په یمانی كۆمه اڵیه تی پێشنیاز ده كات و هێومیش پێی وایه ده بێت به فێربون و ڕاهاتن مرۆڤ بكه ین به بونه وه رێك��ی ئه خالقی چونكه ئه و وه ك خۆپه رستێك له دایك بوه ، ڕاسڵیش پێیوایه پێده چێت 1000 ساڵی ترمان پێویست بێت تا مرۆڤ ده گاته ئاستی خه ونه كانمان، یان

ئاستی داواكارییه كانی عه قڵ.لێره وه پێده چێت گریمانه ی ئه وه بكرێت كه گوایه ده بێت ڕه هه ندی شارستانی مرۆڤ

به ت��ه واوی بخرێت��ه ش��وێنی ڕه هه ن��ده سروش��تیه كه ی و ئه م ڕه هه نده ی بكوژرێت، ئه مه هه م مه حاڵه و هه م ترس��ناك، هه مو ئ��ه و ئایدۆلۆژیانه ی ویس��تیان ئه وه بكه ن ماڵوێران��ی گه وره ی��ان به س��ه ر م��رۆڤ و كۆمه ڵگاكان��دا هێنا، له وانه ماركس��یه ت، بۆیه ده بێت هه میش��ه مرۆڤ له و ته وازنه دا ببینی��ن، ده زگا مه ده ن��ی و سیاس��یه كان چاودێرب��ن به س��ه ر ئه مه وه ، ه��ه م مرۆڤ وه ك هه ڵگری ئه م دو ڕه هه نده ببینن، هه م چاودێربن به س��ه ر مرۆڤ و ده زگاكانیه وه تا

نه گه ڕێنه وه بۆ حاڵه تی سروشتی .ئ��ه و ده زگایان��ه وه ك زامنك��ه رو ڕێگه خۆشكه ری به دیهێنانی مرۆڤێكی شارستانی كۆمه اڵیه تین و ئامانجه كه یان له مه دایه ، به اڵم هه میشه گه ڕانه وه یان بۆ حاڵه تی سروشتی ، مه یلی مرۆڤ بۆ زاڵكردن��ی خۆی ، مه یلی بۆ ده ستبه س��ه رداگرتن و بۆ سفركردنه وه ی كاتێك��دا له هه م��و هه میش��ه و ئه ویت��ر كه مته رخه می و كارئاسانی و هه ر ئاماده یه ، خۆش��باوه ڕیه ك بێت��ه ئ��اراوه له س��ه ر سیس��ته مێكی سیاسی ، له سه ر ده زگایه ك، ده رب��اره ی گروپێكی سیاس��ی ، ده رباره ی س��ه رۆكێك كه گوایه پێویس��ت به دودڵی ناكات له به رامبه ری��دا چونكه ئه و و ئه وان هه میش��ه مه یلی گش��تییان هه یه ، چونكه ئه و و ئه وان مرۆڤدۆس��ت و ئه ویتردۆستن، ئه وكاته مه ترسی گه ڕانه وه ی ئه و سیسته م و ده زگاو س��ه رۆكه ب��ۆ ژیان��ی سروش��تی دێت��ه ئ��اراوه ، مرۆڤ به سروش��تی خۆی ئه گه ر چاودێری نه كرێت و بخرێته س��ه روی یاس��اوه ، ئه وا هه رگیز له زۆرداری و ئه ویتر نه بینین و خۆپه رستی كه متری لێ چاوه ڕوان ناكرێت، ته ماشای مێژوی مرۆڤایه تی بكه ین ئه م��ه به ته واوه ت��ی ڕونده بێت��ه وه ، هه مو سیس��ته مه كان ك��ه س��ه روی هه ڕه مه كه و

ده س��ه اڵتداره كانی س��ه رۆك و پادش��او ب��ێ چاودێ��ری به جێهێڵرابن ئ��ه وا جگه له زۆرداری و شه ڕوكوشتارو گه نده ڵی هیچی تریان بۆ كۆمه ڵگاكان نه كردوه ، ئه فسانه ی پادش��ای دانا یان فه یله س��وفه پادشاكان ئه فس��انه ی فكری فه لسه فی میتافیزیكیه ، كه وایان ده بینی ده كرێت پادش��ایه ك بێ سنور ئازادو له س��ه رو یاساوه بێت، به اڵم بۆ میلل��ه ت چاكه كاربێ��ت، چونكه عه قڵ س��ه روه ریه تی ، بێ ئ��ه وه ی گرنگی به وه بده ن ی��ان درك به وه بكه ن ئه م پادش��ا دانایه مه یل و ئاره زوی ترسناكیش��ی هه یه ، ئه م فه یله س��وفه پادشایه مرۆڤه و هه میشه قاچێك��ی له ن��او غه ریزه كانیدایه و خۆی و پاش��ان دۆس��ته كانی له وان��ی ت��ر زیاتر په س��ه ند ده كات، بۆی��ه هه رگی��ز مێژوی مرۆڤایه ت��ی ئه زمون��ی ڕاس��ته قینه ی ئه م

پادشا چاكه كارانه ی نه كرد.كۆمه ڵ��گاكان كاتێ��ك به پێچه وان��ه وه ئاهێكی��ان به به رداهات��ه وه كه فه لس��ه فه و فك��ری كۆمه اڵیه تی ده رك��ی ئه مه ی كرد، پادشاكانیان ناچار به سیسته می پادشایه تی لێپێچه ره وه یان په رله مانی س��نورداركردو پێشنیازكرد، دواتر زانرا ئه م سیسته مه ش ترسه كان ناڕه وێنێته وه ، ده بێت سیسته مێك بێت��ه ئ��اراوه كه حه زو مه یل��ی مرۆڤ بۆ زاڵبون و ده س��ه اڵتدارێتی س��نورداربكات و بیبه س��تێته وه به ده نگی هاواڵتی ئازاده وه ، هه روه ه��ا بیبه س��تێته وه به چه ند خولێكی دیاریكراوه وه ، تا ڕێگه بگرێت له تاكڕه ویی و مه یلی سروشتی بۆ سفركردنه وه ی ئه ویترو سیس��ته می كۆمه ڵ��گاو گه ڕاندن��ه وه ی سیاس��ی و ده زگایی بۆ ژیانی سروش��تی ، به دروس��تكردنی به ته نها ڕێگری��ه ش ئه م په رله م��ان و هه ڵب��ژاردن ناكرێ��ت، به ڵكو به دروس��تكردنی پنتی تری ئ��ازاد، ده زگا ده س��ه اڵتی مه ده نی��ه كان، ناحكومی��ه چواره م، سه رخس��تنی دیدی زانستی له ناو كۆمه ڵگادا به سه ر دیدی ئایینی و سۆفیانه و شعری ، هه روه ها به سازكردنی كه شی ئازاد بۆ فه لس��ه فه و ئه ده ب وه ك دو زامنكه ری ب��ه رده وام به رهه مهێنان��ی گوت��ارو دیدو زه وقی به رده وام گۆڕاو و جیاواز له گوتاری

گشتی .بۆی��ه لێ��ره وه ده توانی��ن بڵێی��ن كه سیس��ته می دیموكراتی كه ماناكانی ته نها له هه ڵب��ژاردن و بونی په رله ماندا نابینێته وه )چونكه ده كرێت ئه مانه هه بن و بونیان ته نها ده مامك بێت ب��ۆ زاڵبونی مه یلی تایبه ت و سروشتی و كه سی (، به ڵكو دیموكراتی وه ك سیسته مێكی كۆمه اڵیه تی گشتگیر، پاشان وه ك سیس��ته مێك كه به یاس��ا سه رجه م كۆمه ڵگا هه م ئازادو به رپرسیاركراوه ، هه م تێی��دا ڕێگه له مه یلی تایبه تی و سروش��تی م��رۆڤ گیراوه تا نه بێته ك��وژه ری مه یلی مه ده نی و گش��تی ، واته له و سیس��ته مه دا ترس��ناكترین ده زگا كه ده زگای سیاسی و حوكمڕانیه به یاسایه كی شاره زا به سروشتی مرۆڤ ئابڵوق��ه دراوه ت��ا هه رگیزو له هیچ كونجێك��ه وه نه توانرێت مه یل��ی تایبه تی و سروشتی كه س��ێك، گروپێك، ده زگایه ك، ئایینی و مه زهه بی نه ته وه یه ك، ڕه وتێك��ی

دیاریكراو بخرێته سه روی مه یلی گشتیه وه .ترسناكترین ده زگای سیاسی و حوكڕانی ده زگان، چونك��ه ده زگایه ك��ی جوڵێنه رو وروژێن��ه ری مه یله غه ریزیه ك��ه ی مرۆڤه ، ده زگایه ك��ه هه میش��ه ته ماع��ی ڕه هه نده له ه��ه ر له س��ه ره ، سروش��تیه كه ی خۆشباوه ڕییه كدا له هه ر چاوغافڵكردنێكدا، به رامبه ر فه رمانڕه وایه ك، گروپێكی سیاسی ، ئایینێك، نه ته وه یه ك، دیاریكراو، حزبێكی ئه م ده زگایه ده بێت��ه ده القه ی كردنی ئه و فه رمانڕه وا یان گروپه سیاس��یه له خه ڵكی مه ده ن��ی و كۆمه اڵیه تی��ه وه به خه ڵكێك��ی سروشتی و خۆپه رست و زاڵ و زۆردار به سه ر ئه وانی تره وه ، هه روه ها ئه م غافڵبونه ڕێگه خۆش ده كات بۆ سه رهه ڵدانی سیسته مێكی دكتات��ۆری ك��ه لوتكه ی زاڵبون��ی ژیانی سروشتیه به س��ه ر ژیانی شارستانیدا، ئه و كاته ئه م سیسته مه دیكتاتۆره بێ ڕه خنه و ب��ێ چاودێ��ره له خۆیه وه ده س��ت ده كات به گه ڕاندنه وه ی م��رۆڤ و كۆمه ڵگاكان بۆ ناو ژیانی سروش��تی ، واته سفركردنه وه ی ئه ویت��ر، زاڵكردنی خۆپه رس��تی به س��ه ر

ئه ویتردۆستیدا.ل��ه م چه ن��د س��اڵه ی دوای��ی هه رێمی كوردس��تاندا گفتۆگ��ۆو ملمالنێیه كی ڕون هه یه له هه مو شوێنێك له سه ر ئه م بابه ته ، به اڵم ئیشكالیه تی ڕاس��ته قینه ی زۆرینه ی ئه و گفتوگۆو گوت��اره جیاوازانه له وه دایه پشتی نه به س��توه نه به ناسینی سروشتی مرۆڤ و نه به خوێندنه وه ی فكری فه لسه فی و چاك و حوكمڕان��ی ده رب��اره ی زانس��تی زامنك��راو ب��ۆ ژیانی مه ده نی ب��ه رده وام، له كاتێكدا پێویسته ئه ندامانی نوسینه وه ی ده ستورو یاساكان ئه م شاره زایی و باگراونده قوڵه یان هه بێت، بۆیه به ش��ی هه ره زۆری ئه و قس��ه و گوتارانه جگه له به رهه مهێنانی كه ش��ی سه پاندنی ڕاو بڕیار به سه ر ئه وانی تردا هیچ��ی لێ به رهه م نای��ه ت، گوتاری ڕاسته قینه ی الیه نه كان ده بێت پشتئه ستور بێت به مێژوی مرۆڤایه تی و به كتێبخانه یه كی گ��ه وره ی م��رۆڤ ك��ه ل��ه م ب��واره ی الوازه كانی به هێ��زو خاڵه كۆڵیوه ت��ه وه و ده ستنیشانكردوه ، سیسته مه كانی مرۆڤ و ئه گه ر هه م��و )واته كۆمه ڵگا به گش��تی و ڕۆش��نبیرو ئازاده كان و ڕۆژنامه به تایبه ت پشتئه ستور عه قاڵنیه كان( ئازادو سیاسیه ب��ه و ئه رگۆمێنتان��ه وه بڕۆن��ه گفتوگۆوه ، ئه وكاته ڕای گش��تی قایل ده بێت له س��ه ر پێویس��تی دروس��تكردنی حوكڕانییه ك��ی به یاس��ا ئابڵوقه دراوی ئه وت��ۆ ڕێگر بێت له به رده م سیاس��ه ت و سیاس��ی تا خۆی و حاڵه ت��ی ب��ۆ نه گه ڕێنن��ه وه كۆمه ڵ��گا سروش��تی و نامه ده نی ، ئه وكاته هه مو ئه و هێزو الیه نانه ی تریش كه ئێس��تاكه خه می گشتییان به الوه ناوه له به ر خۆشه ویستی و په س��ه ندكردنی گروپێك��ی سیاس��ی یان فه رمانڕه وایه ك��ی دیاریك��راو، قایل ده بن به دروستكردنی ئه و سیسته مه دیموكراتیه ، كه سیسته مێكی ئابڵوقه دراوه به یاسایه كی

شاره زا به سروشتی مرۆڤ.

* ماسته ر له كۆمه ڵناسی

بوژانه‌وه‌ی‌‌سستی‌‌و‌بێ‌‌بازاڕی‌‌ئابوریی‌‌له‌ڕێگه‌ی‌‌قه‌رزه‌وه‌

مه‌یلی‌‌تایبه‌تی‌‌و‌مه‌یلی‌‌گشتی‌"سه رنجێكی سۆسیۆسایكۆلۆژی له سه ر سیسته می دیكتاتۆری و دیموكراتی "

كوردستان نزیكه ی 1,600,000فه رمانبه ری

موچه خۆری هه یه به اڵم فه رمانبه ری كرداری )فعلی (

نزیكه ی 700,000 هه زار فه رمانبه ره

مرۆڤ به سروشتی خۆی ئه گه ر

چاودێری نه كرێت و بخرێته سه روی یاساوه ، ئه وا

هه رگیز له زۆرداری و ئه ویتر نه بینین و

خۆپه رستی كه متری لێ چاوه ڕوان ناكرێت

هه ردی محه مه د ئه مین*

ئاكۆ قادر*

15 (484( سێشه ممه 2015/6/23 [email protected]ته‌ندروستی

د. جه مال عومه رپسپۆری نه خۆشیه ده رونیه كان

گ��ه وره ی گرفتێك��ی خه مۆك��ی ته ندروس��تی كۆمه ڵگای��ه و به یه كێك سه رده م به رباڵوه كانی له نه خۆش��یه ده ژمێرێت. ڕێژه ی توش��بوان ده گاته ئاس��تێكی ترس��ناك به پێی ئاماری (WHO(ڕێكخ��راوی ته ندرووس��تی جیهانی 13%ی دانیش��توان توش��ی خه مۆك��ی ده ب��ن ڕێژه ی توش��بوان له س��اڵێكدا له ژنان��دا10% ده بێ��ت و

له پیاواندا له ساڵیكدا 6% ده بێت.له واڵته ئاب��وری زیانی س��ااڵنه ی یه كگرتوه كان��ی ئه مریكا به هۆی ئه م نه خۆشییه وه مه زه نده ده كرێت به 83 بلی��ۆن دۆالر، یه كێ��ك له گرفته كانی پزیشكانی زۆربه ی نه خۆش��ییه ئه م خێزانی و به ش��ه كانی تری پس��پۆری من��دااڵن، )هه ن��اوی ، پزیش��كی نه شته رگه ری ..... هتد( زۆر به كه می ده ستنیش��ان خه مۆك��ی حاڵه ت��ی ده ك��ه ن، ئه مه له الیه ك، له الیه كی تر

هه ڵه بیروباوه ڕی هه ندێك به داخه وه له ناوكۆمه ڵدا تائێس��تاش هه ڵه له ناو كۆمه ڵدا تائێس��تاش هه یه بۆ نمونه ده ڵێن ئه و كه س��ه ی توشی خه مۆكی ببێ��ت چاكنابێت��ه وه ، ی��ان ئه گه ر س��ه ردانی پزیشكی پسپۆری ده رونی بكات به مه به س��تی چاره س��ه ركردن ده ڵێ��ن تێكچوه ، ی��ان ده بێت هه تا مردن ده رمان به كاربهێنێت یان ئالوده

ده بن و ڕادێن له سه ر ده رمانه كان.ده رونییه نه خۆش��یه كی خه مۆكی به ه��ۆی چه ند هۆكارێك��ی كیمیایی و بایۆلۆجییه وه له نه خۆش��دا ڕوده دات، له گه ڵ فاكته ری ده ره كی وه كو زه بری ده رونی ، ئه شكه نجه ، گیروگرفتی ژیان، ه��ه ر له منداڵیه وه هه تا به س��ااڵچون له هه م��و ته مه نێك��دا هه ی��ه له گه ڵ

تایبه تمه ندی هۆكارو نیشانه كانی .له ژنان��دا خه مۆك��ی ئاش��كرایه زیاتره به هۆی فش��اری كۆمه اڵیه تی و دوگیانی و له هۆرم��ۆن و گۆڕان��كاری به گش��تی م��رۆڤ زه یس��تانییه وه ، ئاماده ی��ی تێدایه بۆ ئه وه ی توش��ی

نه خۆش��ی خه مۆكی ببێت كه گه لێك جار له ناكاودا توشی ده بێت له وانه یه له سه ره تادا هه ستی پێنه كات وا بزانێت توش��ی نه خۆشی جه س��ته یی بوه ، بۆنمونه نیشانه یه كه وه به هۆی چه ند هه س��ت به ماندب��ون و خه وزڕان��دن، ئ��ازاری جه س��ته و سه رئێش��ه ..... به هه ستان توانانه بون هه روه ها هتد. به ته واوی خۆی��ی و ڕۆژانه ی به كاری

جێبه جێی نا كات.مرۆڤ توش��ی كه وات��ه خه مۆكی ده بێت به بێ جیاوازی ڕه گه زو نه ته وه و دین و ده وڵه مه ندو هه ژارو ڕۆش��نبیرو

نه خوێنده وار.هه رچه ن��ده تا ئێس��تا به ڵگه یه كی تاقیگه ی��ی نیی��ه ك��ه ده رخ��ه ری ته نه��ا به ڵك��و بێ��ت، خه مۆك��ی له ڕێگه ی نیش��انه كانییه وه و له ڕێگه ی ده رونی��ه وه پس��پۆری پزیش��كی

ده ستنیشانده كرێت.

چاره‌سه‌ری‌‌‌خه‌مۆكی‌پاش ئه وه ی نه خۆش��ییه كه له ڕوی

به م زانستیه وه ده ستنیشان ده كرێت شێوه یه ی الی خواره وه قۆناغ به قۆناغ

چاره سه رده كرێت:• چاره سه ری خێزانی : هۆشداری ته واو بدرێت به نه خۆشه كه و ئه ندامانی خێزانه كه ی كه چۆن پاڵپش��تی بن و بزانن چ��ۆن ڕه فتاری له گه ڵ ده كه ن، به ش��ێوه یه ك نه خۆش��ه كه هه س��ت

به كه می نه كات.• چاره س��ه ری ده رونی له جۆری CBT واته چاره س��ه ری )ڕه فتاری -هۆش��ه نگی ( ك��ه ئه م��ه جۆرێك��ه له چاره سه ركردن به دانیشتنی ده رونی بیری كه تیایدا بیركردنه وه -ڕه فت��ار- نێگه تیڤی نه خۆش به ره و كه مكردنه وه ده برێ��ن و جه خ��ت له س��ه ر بی��ری پۆزه تیڤی نه خۆش ده كرێته وه و زیاتر

په ره یان پێده درێت.به ده رمان��ی چاره س��ه ركردن خه مۆك نه خۆش��ی دژه خه مۆك��ی : پێویستی به یارمه تی و پشتگیری هه یه له الی��ه ن كه س��ه نزیكه كانییه وه كه هاوس��ۆز بن له گه ڵ نه خۆشه كانیان و

تێیان بگه یه نن كه پێویسته چاره سه ر وه ربگرێت و پابه ندبێت پێوه ی بۆ ئه و ده رونیه كه پزیش��كه ك��ه ماوه یه ی

بۆیان دیاریده كات.

ئه‌گه‌ر‌به‌م‌شێوه‌یه‌‌رۆژو‌بشكێنیت‌ئه‌وه‌‌كێشت‌

دائه‌به‌زێنیترۆژو شكاندن له كه سێك بۆ یه كێكی تر جیاوازه هه ن��دێ كه س به خورماو هه ندێك به ئاو و هه ندێك به شه ربه ت، كه واته هه ركه س به پێی حه زی خۆی ، ب��ه اڵم ش��اره زایانی ب��واری خۆراك ئاماژه به وه ده كه ن گه ر به م شێوه یه ی خ��واره وه رۆژو بش��كێنیت ئه وه زۆر س��ودی هه یه و كێش��ت به باشی كه م

ده كه یته وه .- سه ره تا 3 ده نك خورما بخۆ ئه مه هه یه ، ته ندروستی س��ودی چه ندین به تایبه تی بۆ ئه و كه س��انه ی له كاتی رۆژو گرتن هه س��ت به سه رئێش��ه و گێژب��ون و هیالك��ی ده ك��ه ن به هۆی

دابه زینی رێژه ی شه كه ره .

- دواتر هه ندێك ئاو یان ش��ه ربه ت یان ماس��تاو بخ��ۆره وه ، ئه مه ش بۆ ئه وه یه كه ئاوی پێویس��ت بۆ له ش دابین بكه یت. هه روه ها پێویسته ئه و ش��ه ربه تانه ی ئه خورێنه وه سروشتی بن و ده توانیت ش��ه ربه تی كاڵه ك یان

لیمۆ یان مۆز بخۆیت.- دوای خواردن��ه وه ی ش��ه ربه ت و ئاوه ك��ه ده س��ت بك��ه به خواردنی ش��ۆربایه ك ئه مه هه م گه ده ت ئاماده ئه كات بۆ خواردن و هه م ش��له مه نی

پێویست ئه دات به له ش.- دوای شۆربا ده ست بكه به خواردنی

زه اڵته كان.خواردن��ه ده توانی��ت ئێس��تا -سه ره كیه كه بخۆیت، به اڵم باشتروایه كه زیاده ڕۆیی تێدا نه كه یت به تایبه تی مه عكه رۆنی و برنج و له خواردنه كانی ) س��اوه ر و گۆشتی س��ور(. هه روه ها ده توانیت له گه ڵ خواردنه سه ره كیه كه س��ه وزه به دڵی خۆت بخ��ۆ چونكه مادده ی س��لیلۆزی تێدایه و یارمه تی

هه رس ده دات.

به وه ده كه ن ئام��اژه توێژینه وه هه ندێ كه ده كرێت هه ندێ راهێنانی سوك بكرێت كه كاتێك به ڕۆژو ئه بیت، به اڵم توێژینه وه نوێیه كان ده ڵێ��ن ناكرێت وه رزش بكرێت له كات��ی رۆژو گرتن له به ر ئ��ه م هۆیانه ی

خواره وه .

- به هۆی رۆژوگرتنه وه له ش بڕێكی باش ش��له مه نی ون ئ��ه كات، هه ربۆیه كاتێك وه رزش و راهێن��ان ئه كه یت ل��ه ش برإكی

زیاتر ون ئه كات.- كاربۆهی��درات و كال��ۆری پێویس��تت ئه وێت بۆ وه رزش كه ئه مه ش له كاتی رۆژو

ده ستت ناكه وێت.- پرۆتین یه كێكه له پێداویس��تیه كان بۆ وه رزشه وان به تایبه تی ئه وانه ی له شجوانی ئه ك��ه ن، هه ربۆی��ه له كاتی ب��ه رۆژو بون ناتوانیت پرۆتینی پێویستت ده ستكه وێت.

دوای كاتژمێ��ر دو وای��ه باش��تر -

رۆژوشكاندن وه رزش بكه یت.- هه وڵب��ده ئه و ماوه یه ی به رۆژو ئه بیت ئ��ه و راهێنان��ه بكه كه تایبه ت��ن به یه ك ماس��ولكه , وات��ا رۆژانه ته نه��ا راهێنان به یه ك ماس��ولكه بكه یت ن��ه ك زۆرینه ی

ماسولكه كان.

ب��ه ردی گورچیل��ه یه كێك��ه له و نه خۆش��یانه ی كه توش��ی س��ه رو ته مه نی منداڵ ده بێت، به اڵم توێژینه نوێی��ه كان ب��اس له وه ده ك��ه ن كه ل��ه 6%ی مندااڵن له ئێس��تادا زیاتر

توشی به ردی گۆچیله ده بن. به پ��ێ توێژینه وه یه كی ئه مه ریكی رۆتینی ژیان له ن��او مندااڵن هۆكاره بۆ ت��وش بون ب��ه م نه خۆش��ییه ، هه روه ه��ا85%ی منداڵن رۆژانه ئاوی پێویس��ت ناخۆن��ه وه و زۆرینه ی ئه و

خواردنانه ی كه ده یخۆن سوێرن.باس توێژین��ه وه كان هه روه ه��ا له وه ش ده ك��ه ن په یوه ندیه كی پته و

هه یه له نێوان قه ڵه وی مندااڵن و توش بون به به ردی گورچیله . له نیشانه كانی ئه م نه خۆش��ییه له مندااڵن��دا بریتیه دڵتێكه ڵهات��ن و س��ك و له ئ��ازاری رش��انه وه و بون��ی خوێ��ن له میزدا. هه روه ه��ا لێكۆڵین��ه وه كان ئام��اژه دایكان و كه پێویس��ته به وه ده ك��ه ن باوكان زۆر چاودێ��ری منداڵه كانیان ئاوخواردن��ه وه له رێ��ژه ی بك��ه ن به تایبه تی ته مه نه كانی نێوان 4 بۆ 8 ساڵی كه پێویسته رۆژانه یه ك لیتر ئاو بخۆن��ه وه . هه روه ها ته مه نه كانی نێ��وان 9 بۆ 13 س��اڵی پێویس��ته

رۆژانه یه ك لیترو نیو بخۆنه وه .

ئایا ئه توانم وه رزش بكه م له كاتی رۆژو گرتن؟

له 85%ی مندااڵن ئاوی پێویست ناخۆن

له 10% ی ژنان سااڵنه توشی خه مۆكی ده بن

‌ئا:‌رێنوار‌نه‌جم

دزه‌کردنی‌پرسیاره‌کانی‌پۆلی‌12ی‌ئاماده‌یی‌له‌هۆڵه‌کانی‌تاقیکردنه‌وه‌و‌

ده‌ستگیرکردنی‌باندێک،‌‌دۆخی‌خوێندن‌و‌په‌روه‌رده‌‌ده‌شێوێنێت.‌وته‌بێژی‌وه‌زاره‌تی‌په‌روه‌رده‌ش‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌"ئه‌گه‌ر‌بڕیاربێت‌

ئه‌وان‌زۆر‌به‌ئاسانی‌بتوانن‌پرسیار‌ئاشکرا‌بکه‌ن،‌ئه‌وا‌ئێمه‌‌هه‌ر‌به‌ستافه‌وه‌‌بچینه‌وه‌‌بۆ‌ماڵه‌وه‌‌

باشتره".

ئاشکرابونی‌دزه‌کردنی‌پرسیاره‌کانی‌پۆلی‌12ی‌ئاماده‌یی‌و‌ده‌ستگیرکردنی‌باندێکی‌‌16که‌س��ی‌ب��ه‌و‌تۆمه‌ته‌،‌گۆمی‌ب��واری‌خوێندن‌و‌پ��ه‌روه‌رده‌‌هێش��تا‌ له‌کاتێکدا‌ ده‌ش��ڵه‌قێنێت،‌قوتابی��ان‌و‌خوێندکارانی‌پۆلی‌12ی‌کۆتایی‌ تاقیکردنه‌وه‌کانیان‌ ئاماده‌یی‌

نه‌هاتوه‌.س��لێمانی،‌ پۆلیس��ی‌ وته‌بێ��ژی‌س��ه‌رکه‌وت‌ئه‌حمه‌د‌له‌‌ب��اره‌ی‌ئه‌و‌بان��ده‌ی‌ده‌س��تگیکراون‌به‌ئاوێنه‌ی‌

راگه‌یاند‌تا‌ئێستا‌‌16که‌س‌ده‌ستگیرکراون‌و‌فه‌رمانی‌ده‌ستگیرکردن‌بۆ‌‌4که‌سی‌تریش‌هه‌ی��ه‌.‌یه‌کێ��ک‌له‌ئه‌ندامانی‌ئه‌و‌بان��ده‌‌له‌دوای‌ده‌س��تگیکردنی‌هاوڕێکان��ی،‌ب��ه‌ره‌و‌ش��اری‌دهۆک‌هه‌ڵدێ��ت‌و‌ده‌یه‌وێت‌له‌و‌س��نوره‌وه‌‌کوردستان‌جێبهێڵێت،‌به‌اڵم‌له‌الیه‌ن‌پۆلیسی‌دهۆکه‌وه‌‌ده‌ستگیرده‌کرێت.‌ئ��ه‌و‌ ده‌س��تگیرکردنی‌ ل��ه‌دوای‌ئاوێنه‌،‌ به‌دواداچونه‌وه‌کانی‌ بان��ده‌و‌به‌چه‌ند‌ش��ێوازێکی‌ ک��ه‌‌ ده‌رکه‌وت‌جی��اواز‌پرس��یاره‌کان‌دزه‌ی��ان‌پێ‌له‌رێیه‌وه‌‌خوێندکاران‌غه‌ش‌و‌ کراوه‌و‌

قۆپییه‌یان‌ئه‌نجامداوه‌.یه‌کێک‌له‌مامۆس��تاکانی‌پۆلی‌‌12که‌‌نه‌یویس��ت‌ن��اوی‌باڵوبکرێته‌وه‌،‌چیرۆکێکی‌خۆی‌بۆ‌ئاوێنه‌‌گێڕایه‌وه‌‌که‌‌ئاشکرای‌ده‌کات‌چۆن‌پرسیاره‌کان‌ده‌که‌وێ��ت‌و‌ خوێن��دکاران‌ ده‌س��ت‌

ماوه‌یه‌ی‌ده‌مێنێته‌وه‌‌بۆ‌له‌به‌رکردنی‌وه‌اڵمه‌کانه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌کاتژمێر‌‌8:30

له‌کاتی‌تاقیکردنه‌وه‌دا‌بینوسن.ئه‌و‌مامۆستایه‌‌ئه‌وه‌شی‌ئاشکرا‌کرد‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌ڕازی‌نه‌بوه‌‌پرسیاره‌کان‌بۆ‌ئ��ه‌و‌خوێندکارانه‌‌ش��یکاربکات،‌زانی��اری‌ هه‌وڵی��داوه‌‌ ه��اوکات‌له‌ب��اره‌ی‌ش��ێوازی‌ده‌س��تکه‌وتنی‌ئ��ه‌و‌ له‌الی��ه‌ن‌ پرس��یاره‌کانه‌وه‌‌خوێندکارانه‌وه‌‌ده‌س��تبکه‌وێت،‌به‌اڵم‌زانیارییه‌کیان‌ هی��چ‌ خوێندکاره‌کان‌نه‌بێت‌ ئه‌وه‌نده‌‌ ته‌نه��ا‌ نه‌درکاندوه‌و‌که‌‌ئه‌وان‌‌7خوێن��دکارن‌و‌بڕی‌‌35ده‌س��تکه‌وتن‌و‌ بۆ‌ دۆالری��ان‌ هه‌زار‌شیکارکردنی‌پرسیاره‌کانی‌پۆلی‌‌12

ته‌رخانکردوه‌.له‌وباره‌ی��ه‌وه‌‌وته‌بێ��ژی‌وه‌زاره‌تی‌زاده‌‌ مه‌ول��ه‌وی‌ فاتیح‌ پ��ه‌روه‌رده‌،‌به‌ئاوێنه‌ی‌راگه‌یاند‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ک‌پرس��یار‌ئاش��کرا‌نه‌ب��وه‌،‌"ئه‌گه‌ر‌بڕیاربێت‌ئه‌وان‌زۆر‌به‌ئاسانی‌بتوانن‌پرس��یار‌ئاش��کرا‌بکه‌ن،‌ئه‌وا‌ئێمه‌‌هه‌ر‌به‌س��تافه‌وه‌‌بچینه‌وه‌‌بۆ‌ماڵه‌وه‌‌

باشتره"‌.ک��ه‌‌ بان��ده‌ی‌ ئ��ه‌و‌ له‌ب��اره‌ی‌ده‌ستگیرکراون‌و‌شێوازی‌غه‌شکردنی‌خوێن��دکاران،‌مه‌ول��ه‌وی‌زاده‌‌ڕونی‌ک��ردوه‌‌"ئه‌مس��اڵ‌قوتابییه‌کی‌زۆر‌بلوتوس��یان‌به‌کارهێناوه‌،‌که‌س��ێک‌له‌ناو‌هۆڵی‌تاقیکردن��ه‌وه‌کان،‌ئیتر‌نازانرێت‌ئایا‌ئه‌و‌که‌س��ه‌‌کارگوزاره‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌،‌ یاخ��ود‌ مامۆس��تایه‌،‌ل��ه‌دوای‌کاتژمێ��ر‌‌8:30له‌رێ��گای‌پرس��یاره‌کان‌ وێن��ه‌ی‌ ڤایب��ه‌ره‌وه‌‌ده‌گرێ��ت‌و‌ب��ۆ‌که‌س��ێکی‌ده‌نێرێت‌مامۆستایه‌ک‌ له‌وێش��ه‌وه‌‌ له‌ده‌ره‌وه‌و‌بلوتوسه‌وه‌‌ له‌رێگه‌ی‌ شیکاریده‌کات‌و‌به‌خوێن��دکاره‌کان‌ وه‌اڵم��ه‌کان‌

ده‌وترێته‌وه"‌.هه‌واڵ��ی‌ باڵوبون��ه‌وه‌ی‌ ل��ه‌دوای‌ده‌س��تگیکردنی‌بانده‌که‌ی‌سلێمانی‌و‌ئامێرانه‌ی‌ ئه‌و‌ وێنه‌ی‌ باڵوکردنه‌وه‌ی‌قوتابی��ان‌ غه‌ش��کردندا‌ له‌کات��ی‌ده‌رونی‌خراپ‌ دۆخێکی‌ به‌کاریدێنن،‌

له‌ت��ۆڕی‌ گرت��ه‌وه‌و‌ خوێندکاران��ی‌کۆمه‌اڵیه‌تیی‌فه‌یسبوکیشه‌وه‌‌چه‌ندین‌وێنه‌ی‌دیکه‌ی‌دزه‌کردن‌و‌ئاشکرابونی‌ل��ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ پرس��یاره‌کان‌ وه‌اڵمی‌

هۆڵه‌کانی‌خوێندن‌باڵوکرایه‌وه‌.وته‌بێژه‌ک��ه‌ی‌وه‌زاره‌تی‌په‌روه‌رده‌‌له‌و‌باره‌یه‌وه‌‌ده‌ڵێت‌"ئێمه‌‌هه‌ستمان‌نه‌کرد‌که‌‌ئه‌و‌هه‌مو‌بلوتوسه‌‌هه‌بێت،‌رێوش��وێنی‌ یه‌که‌م‌ له‌تاقیکردنه‌وه‌ی‌توندمان‌گرته‌ب��ه‌رو‌له‌رێی‌هێزه‌کانی‌ئاسایش‌له‌هه‌مو‌شاره‌کان‌کۆمه‌ڵێک‌

که‌سمان‌ده‌ستگیرکرد".هه‌روه‌ها‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌تا‌ئێس��تا‌له‌و‌که‌سانه‌ی‌ده‌س��تگیرکراون‌هیچ‌نییه‌،‌"ئه‌گه‌ر‌ تیدا‌ مامۆس��تایه‌کیان‌ئاس��تی‌په‌روه‌رده‌و‌ له‌سه‌ر‌ که‌سێک‌چ‌چاودێربێت‌یاخود‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌‌بێ‌و‌ده‌س��تی‌هه‌بێت‌ل��ه‌و‌بابه‌ته‌،‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌لێپێچینه‌وه‌ی‌توندی‌یاس��ایی‌له‌سلکی‌ راسته‌وخۆ‌ ده‌کرێت،‌ له‌گه‌ڵ‌

په‌روه‌رده‌ش‌دورده‌خرێته‌وه‌".رۆژی‌ له‌تاقیکردنه‌وه‌کان��ی‌وه‌زاره‌تی‌ ڕابردوشه‌وه‌،‌ یه‌کشه‌ممه‌ی‌پ��ه‌روه‌رده‌‌ئامێری‌نوێی‌بردوه‌ته‌‌ناو‌هۆڵه‌کان��ی‌تاقیکردن��ه‌وه‌‌که‌‌له‌وه‌ی‌دیکه‌‌که‌‌به‌کارده‌هێنرا‌پێشکه‌وتوتره‌و‌به‌وته‌ی‌وه‌زاره‌ت��ی‌په‌روه‌رده‌‌"‌%100

ئامێری‌بلوتوس‌ئاشکرا‌ده‌کات".به‌وت��ه‌ی‌وته‌بێژه‌ک��ه‌ی‌وه‌زاره‌تی‌په‌روه‌رده‌،‌هه‌ر‌له‌رۆژی‌یه‌کش��ه‌ممه‌‌له‌شاری‌س��لێمانی‌زیاتر‌له‌‌80هۆڵی‌تاقیکردنه‌وه‌یان‌پشکنیوه‌‌به‌و‌ئامێره‌‌نوێیه‌و‌ته‌نها‌یه‌ک‌بلوتوسیان‌گرتوه‌،‌به‌اڵم‌له‌س��نوری‌هه‌ولێ��ر‌توانیویانه‌‌ده‌س��تبگرن‌به‌س��ه‌ر‌10بلوتوس��ی‌

خوێندکارانه‌دا.ئاش��کرای‌ زاده‌‌ فاتی��ح‌مه‌وله‌وی‌له‌تاقیکردن��ه‌وه‌ی‌ ک��ه‌‌ ده‌کات‌یه‌که‌م‌ش��ل‌و‌ش��ێوایی‌هه‌بوه‌‌به‌اڵم‌رێوشوێنی‌ دیکه‌‌ له‌تاقیکردنه‌وه‌کانی‌

توند‌گیراوه‌ته‌به‌ر.هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت‌"له‌تاقیکردنه‌وه‌کانی‌خول��ی‌دوه‌می��ش‌گرتنه‌ب��ه‌ری‌ئه‌و‌ڕێوشوێنه‌‌توندانه‌‌به‌رده‌وام‌ده‌بێت".

نرخه‌که‌ی‌چه‌نده‌.ئه‌و‌مامۆستایه‌‌رایگه‌یاند‌که‌‌چه‌ند‌خوێندکارێ��ک‌رۆژێک‌هاتون‌بۆ‌الی‌و‌ته‌کلیف��ی‌ئه‌وه‌ی��ان‌لێ‌ک��ردوه‌‌که‌‌تاقیکردنه‌وه‌دا‌ ڕۆژی‌ له‌به‌ره‌به‌یان��ی‌له‌م��اوه‌ی‌‌15خوله‌ک��دا‌ بتوانێ��ت‌

پرس��یاره‌کانی‌پۆل��ی‌12ی��ان‌ب��ۆ‌ش��یکاربکات،‌له‌به‌رامبه‌ر‌ئه‌وه‌ش��دا‌

بڕی‌‌2هه‌زار‌دۆالری‌پێ‌ده‌ده‌ن.دیاریکردن��ی‌کات‌له‌الی��ه‌ن‌ئ��ه‌و‌خوێندکاران��ه‌وه‌‌ب��ۆ‌ئه‌وه‌ب��وه‌‌که‌‌فریابکه‌ون‌سود‌له‌وه‌اڵمه‌کان‌وه‌ربگرن،‌

به‌شێوه‌یه‌ک‌ئه‌وان‌له‌کاتژمێر‌7:00ی‌تاقیکردن��ه‌وه‌‌ رۆژی‌ س��ه‌رله‌به‌یانی‌پرسیاره‌کانیان‌به‌ده‌ستده‌گات،‌به‌‌15خوله‌کیش‌ده‌گه‌نه‌‌الی‌مامۆس��تاکه‌،‌کاتێک‌مامۆس��تاکه‌ش‌به‌‌15خوله‌ک‌ئ��ه‌و‌ ش��یکاربکات،‌ پرس��یاره‌کان‌

‌ریکالم

خوێندن(484(‌سێشه‌ممه‌‌162015/6/23 [email protected]

دزه‌کردنی‌پرسیاره‌کانی‌پۆلی‌‌12دۆخه‌که‌‌ده‌شێوێنێتئاوێنه‌‌ورده‌کاری‌چۆنیه‌تی‌دزه‌کردنه‌که‌‌باڵوده‌کاته‌وه‌

به‌شێک‌له‌و‌ئامێرو‌شێوازانه‌ی‌خوێندکاران‌له‌کاتی‌دزه‌کردنی‌پرسیاره‌کاندا‌به‌کاریانهێناون

ئا: بارام سوبحی

چۆن ستەمكار دەردەكەوێت؟ بەهانەكانی بونی چین؟ ئەو پایانە چین كە لەحوكمڕانیدا پشتی پێدەبەستێت؟

ئەو دەسەاڵتە لەكوێوە دێت كە ستەمكار خراپ بەكاریدەهێنێت؟ كتێبی ستەمكار هەوڵدەدات لەدوتوێی )500( الپەڕەدا وەاڵمی ئەو پرسیارانە بداتەوە.

لێكۆڵینەوەیەكی س��تەمكار كتێب��ی فەلسەفیە بۆ چەند وێنەیەك لەستەمكاری سیاس��ی. کتێبه ک��ه لەنوس��ینی ئیمام ئیمامەو هۆش��مەن جەالل عەبدولفەتاح محەم��ەد كردویەتی بەك��وردی و خانەی ئ��ەم كتێبەی لەس��لێمانی وەرگێ��ڕان لەچوار كتێبەكە باڵوكردۆت��ەوە. چاپ و ب��ەش پێكهات��وە، بەش��ی یەكەم باس بەخواكردنی دەس��ەاڵت و لەپێویس��تی خانەوادەی لەرۆژه��ەاڵت و فەرمان��ڕەوا س��تەمكاری دەكات، لەبەش��ی دوەمدا باس لەدو وێنەی ستەمكار لەفەلسەفەی یۆنانیدا دەكات، لەبەشی سێیەمدا باس له س��تەمكار لەجیهان��ی مەس��یحیەت و ئیسالمدا دەكات، بەشی چوارەمیش باس

لەهەڵهاتن له ستەمكار دەكات.

ئاسیا چاوگی ستەمكاریلەبەش��ی یەكەمی كتێبەكەدا، نوسەر بەگەڕانەوە بۆ مێژوی كۆن چەندین نمونەی ستەمكاران له رۆژهەاڵتدا دەخاتەڕو، وەكو ئەوەی كە دەڵێت "كاتێك ئەسكەندەری گەورە داوای له یۆنانیەكان كرد الس��ایی لەگەڵیدا دواتر بكەنەوە، رۆژهەاڵتیەكان رێكەوت��ن لەس��ەرئەوەی ك��ە كڕنوش بردن و چەمینەوە بەس بۆ ئاس��یاییەكان بێت... بەم شێوەیە دەبینین ئەسكەندەر بی��ری له خۆ بەخوداك��ردن نەكردۆتەوە تەنها له رۆژهەاڵتدا نەبێت )نیش��تیمانی فەرمان��ڕەواكان(، بەخوداكردن��ی لەبەرئەمەی��ە لەهەم��و فەلس��ەفەیەكی سیاسی لەئەوروپادا، ئاسیا رەگ و چاوگ و

كانگای ستەمكارییە".جگە له نمونە مێژوییەكان، نوسەر تێزو دەهێنێتەوە، فەیلەسوفەكانیش بۆچونی ك��ە پێیانوای��ە ئایدی��ای بەخوداكردنی پاش��او ئیمپراتۆر بەتەنیا دەس��تكردی ئەوەی وەك��و رۆژهەاڵت��ە! ناوخۆی��ی

فەیلەس��وفی یۆنان��ی ئەرس��تۆ دەڵێت سروش��تی هەڵگری "رۆژهەاڵتیی��ەكان حوكمڕانی لەبەرانب��ەر بۆی��ە كۆیلەن،

ستەمكاردا ناڕەزایی دەرنابڕن".وش��ەی بەكارهێنان��ی لەب��ارەی رایدەگەیەنێت نوس��ەر س��تەمكارەوە، س��تەمكاری كۆنترین سیستمی سیاسیە له یۆن��ان و له رۆژهەاڵت��دا، پێدەچێت كە بەناوبانگترین شاعیری )ئەرخیلۆخوس: یۆنانییە له ش��یعری هەج��ودا، لەنیوەی س��ەدەی حەوتەمی پێش زایندا ژیاوە(ی شاعیری یۆنانی یەكەم كەس بێت وشەی ستەمكاری بەكارهێنابێت، كاتێك به پاشا

گیگزی پاشای لیدیەكانی وتوە.سەبارەت بەپێناسەی كەسی ستەمكار، نوس��ەر ده نوسێت "س��ته مکار كەسێكە زۆرداری دەكات و لەستەم و سەرپێچیكرندا دەتوانێت هەرچی دەكات، زی��ادەڕەوی ئەوەی ك��ە دڵی دەیخوازێت له س��تەم و زۆرداری لەناوبردنی خەڵكی و زەوتكردنی

مافەكانیاندا بیكات.

ئەفالتون و كەسایەتی ستەمكاریەكێ��ك لەو فەیلەس��وفانەی بەچڕی باسی لەس��تەمكاری كردوە، ئەفالتونە، كە بەبۆچونی ئەو، س��تەمكار لەژیانیدا هەوەس��بازییە مەیل��ه ئ��ارەزوەكان و دەب��ن و زاڵ بەس��ەریدا كێویی��ەكان هی��چ ئاس��تێك ب��ۆ تێربون ناناس��ن. هەروەه��ا تەنها توش��ی هاوڕێی خراپ دەبن ، "س��تەمكاران بەدرێژایی ژیانیان هاوڕێیەكی��ان نییە بەڵكو یان زۆردارانن ی��ان كۆیلەی ملكەچن، ب��ەاڵم ئازادی و نیعمەتێك��ە راس��تەقینە هاوڕێیەت��ی

ستەمكاران هەمیشە لێی بێبەشن".دەربارەی باری دەرونی س��تەمكاران، ئەفالت��ون پێ��ی وایه لەهەر ش��وێنێك س��تەمكارێكت بین��ی ئ��ەوا بزان��ە كە س��ەرچاوەی س��تەمكارییەكەی هەژاری دەرونیەتی، "ئەوەی دەرونی دەوڵەمەند بێت س��تەم ن��اكات، ئەوەی هەس��ت بەدڵنیای��ی و متمانە ب��كات لەدەرونیدا پێویستی بەپشت و پەنایەكی دی نابێت

له شوێنێكی ترەوە. بەم شێوەیە دەرونی س��تەمكار هەژارەو چۆڵ و پوچە، پیاوی س��تەمكار لەهەم��و خەڵك��ی هەژارترو

بەدبەختترە".

فەیلەسوفان و ستەمكاری له رۆژهەاڵتب��ەدەر له فەیلەس��وفە یۆنانی��ەكان، فەیلەسوفانی ئەوروپاش بۆچونی خۆیان لەبارەی دوانەی س��تەمكاری و رۆژهەاڵت دەربڕی��وەو نوس��ەر بی��روڕای چەندین فەیلەسوفی لەوبارەیەوە هێناوەتەوە، كە یەكێك لەوانە هیگڵ��ە، "رۆژهەاڵتیەكان نەگەیشتونەتە ئەوەی كە مرۆڤ تیایاندا مرۆڤێكە ئازادە.. هەمو ئەوەی زانیویانە ئەوەیە كە كەس��ێكی دیاریكراو ئازادە. بەاڵم ئازادی ئەو تەنها كەسە هیچ نییە جگە له هەوەسی كەسیەتی و هەڵچونێكی سەرشێتانەو بەربەریانە. لێرەشەوە ئەم تەنها كەسە هیچ نییە جگە له ستەمكارێك

نەك مرۆڤێكی ئازاد".بەبۆچون��ی نوس��ەری كتێبی "رۆحی

یاس��اكان"، مۆنتس��كیۆ، س��تەمكاریی سیستمێكی ئاسایی و سروشتییە سەبارەت نامۆو سیس��تمێكی بەاڵم به رۆژهەاڵت. مەترس��یدارە لەس��ەر رۆژئاوا. هەروەك ده نوسێت "حكومەتی میانڕەو گونجاوترە بۆ جیهانی مەس��یحیەت و س��تەمكاری

گونجاوترە بۆ جیهانی ئیسالمی". بەخەسڵەتەكانی ئاماژە مۆنتس��كیۆ، دەوڵەت��ی زۆردار دەكات ، "فەرمانڕەوای دادەنێ��ت، به دەوڵ��ەت زۆردار خ��ۆی له سەالمەتی جگە دەوڵەت س��ەالمەتی ئەو هیچ ش��تێكی تر نیی��ە، دزیكردن لەس��ەروەت و س��امانی می��ری كارێكی ئاسایی دەبێت لەدەوڵەتە زۆردارەكاندا، زۆردار لەدەوڵەت��ی فەرمانڕەوای��ان بەردەوام هاوس��ەرگیری بەش��ێوەیەكی ئایین ئەوەندەی بەكاردەهێن��ن، خراپ لەم دەوڵەتەدا كاریگ��ەری هەیە لەهیچ دەوڵەتێكی دیك��ەدا ئەوەندە كاریگەری نیی��ە، چونك��ە ئایین ت��رس و بیمێكە زیاد دەكرێت بۆ ت��رس و بیمەكانی تر". هه روه ه��ا ده نوس��ێت "لەخ��وە باو و بەرب��اڵوەكان لەدەوڵەت��ە زۆردارەكاندا ئەوەیە هیچ مرۆڤێك بەبێ پێشكەشكردنی دی��اری ناچێتە الی كەس��ێك پلەی لەو بەرزتر بێ��ت، س��ەرباری ئەوانە ئەگەر س��تەمكاربن، بیانەوێت فەرمانڕەواكان ئەوا هەمیشە دەسەاڵتەكان له كاراكتەری

خۆیاندا كۆدەكەنەوە".لەوەاڵمی بۆچونەكانی مۆنتس��كیۆدا، ئیمام عەبدولی نوسەر ده ڵێت "مۆنتسكیۆ ئەو دابەش��كردنە س��ەیرەمان بۆ ش��ی ناكاتەوە كە بۆچ��ی حكومەتی میانڕەو بۆ جیهانی مەس��یحیەت و س��تەمكاری ب��ۆ جیهانی ئیس��المی گونجاوترە، ئەو بۆچون��ەش بەبەڵگەی ئەوە دەزانێت كە "گومانی تیانیە مۆنتسكیۆ هیچی شتێكی

لەسەر ئیسالم نەخوێندۆتەوە".

ستەمكاری و ئایینە ئاسمانیەكانكام هی��چ رایدەگەیەنێ��ت نوس��ەر له ئایینە ئاس��مانییە گەورەكان، لەگەڵ حوكمی ئایینیدا نین و پێوەی پەیوەست نی��ن، بەڵك��و "لەهەمو س��ەردەمێكدا كۆمەڵێك شوێنكەوتوانی ئەم ئایین یان ئەو ئایی��ن دەركەوتون و پەنایان بردۆتە ب��ەر ش��رۆڤەكردنی هەندێ تێكس��تی كەسیەكان و شیكردنەوە هەوڵە ئایینی و

خودییەكانیان خستۆگەڕو تا بەهۆیانەوە بگەنە دەس��ەاڵت، دواج��ار كلیلی هەمو كارەكانیان بەدەس��ت بێ��ت و لەزۆربەی بارەكاندا خراپترین رێگا بەكاردەهێنن".

ئیس��الم و پەیوەن��دی لەب��ارەی "له ئایینی دەڵێ��ت دیموكراس��یەتەوە، ئیس��المدا ش��تێك نیە رێگ��ری بكات له پیادەكردنی دیموكراس��یەت كە پشت بەئ��ازادی و دادپ��ەروەری و یەكس��انی و چەندین ئایدیای دیكە دەبەس��تێت، كە بانگێش��تكردن بۆ ئ��ەم ئایدیایەنە زۆر

بەڕونی له ئایەتەكانی قورئاندا هەیە".

چۆن له ستەمكاری رزگارمان بێت؟بۆ رزگاربون له س��تەمكاری، نوس��ەر رێگەیەكی هی��چ لەوەدەكاتەوە جەخت دیك��ە نی��ە جگ��ە له پەنابردن��ە بەر ده نوس��ێت لەوبارەیەوە دیموكراس��ی، "پێویس��تە باش لەو وانەی��ەی یەكێتی س��ۆڤێتی هەڵوەش��اوە تێبگەی��ن، كە پاش زیاتر له حەفتا س��اڵ لەژێر حوكمی س��تەمكاراندا هی��چ دەریچەیەك��ی بۆ نەمای��ەوە تەنه��ا پەناب��ردن نەبێت بۆ دیموكراس��ی و پراكتیزەكردن��ی بەكردار

نەك بەناو".بۆچونەكانیدا، دیك��ەی لەبەش��ێكی دەڵێ��ت "دەبێ��ت دڵنیابی��ن ل��ەوەی دیموكراسیەت پراكتیزەكردنەو ئەزمونێكی مرۆییەو خۆی هەڵەكانی راستدەكاتەوە، با دروش��ممان ئ��ەوە بێت: باش��ترین چارەس��ەر بۆ دیموكراسی بڕێكی زیاترە ناتەواو له دیموكراسی... دیموكراسیەكی س��تەمكاریی له حوكمی ج��ار هەزاران

باشترە".دیموكراسی، بەحوكمی گەیش��تن بۆ نوس��ەر س��ێ رێگا پێش��نیار دەكات ئەوانی��ش؛ پ��ەروەردە: ب��ۆ راهێنانی منداڵ لەسەر رێزگرتن لەخۆی و بۆچونی له كەرامەت و رێزگرت��ن دیك��ە و ئەوانی بەهای مرۆڤ و بیركردنەوەی ئازادو رای زۆرینە. یاساو رێزگرتن له یاسا: كە هەل دەڕەخسێنێت پرەنسیپەكانی دیموكراسی لەسەر ئاستێكی بەكۆمەڵ پیادە بكرێن، چونكە ئەگەر كەس��ێك لەسەرو یاساوە هەبو ئەوا دیموكراس��یەت لەناودەچێت. دەتوانن راگەیاندن: جیاوازەكانی دەزگا رۆڵێكی زۆر گرنگ ببینن له باڵوكردنەوەی

پرەنسیپەكانی دیموكراسیدا.

17(484( سێشه ممه 2015/6/23 کتێب

بۆچی رۆژهەاڵت پڕە لەستەمكار؟

مۆنتسکیۆ: حكومەتی میانڕەو گونجاوترە بۆ جیهانی مەسیحیەت و

ستەمكاری گونجاوترە بۆ جیهانی ئیسالمی

ئا: رێنوار نه جم

"ناسیۆنالیزم و موزیک" کتێبێکه ده باره ی په یوه ندی ناسیۆنالیزم و په یوه ندی

به موزیک و کلتوره وه ، نوسه ر له سه ره تای کتێبه که دا چه ند پرسیارێک ده وروژێنێت و

به درێژایی الپه ڕه کان به دوای وه اڵمه کانیاندا ده گه ڕێت.

ئه و پرسیارانه ی به دوای وه اڵمدا ده گه ڕێن"ئه گه ر زریاب و ئیس��احقی موسڵ کورد بوب��ن، بۆ له به غ��دا له دیوه خانی خه لیفه دا موزیکی��ان لێ��ده دا، ن��ه ک له کوردس��تان له دیوه خانی میرێکدا؟ بۆ ش��ه هرامی نازری به فارس��ی و ئیبراهیم تاتڵیس��س به تورکی گۆرانی ده ڵێن؟". "ئایا موزیک، وه ک زمان، س��یفه تێکه تایبه ته ته نیا به ئینس��ان، یان گیاندارانی دیکه ش ده رکی پێده که ن؟ چۆن له جه رگ��ه ی ده نگده ن��گ و ژاواژاودا گوێمان ئاواز جودا ده کات��ه وه ؟". "موزیکی کوردی کامه یه و بۆ ده بێ کوردیش موزیکی تایبه ت به خۆی هه بێت؟ ڕه س��وڵ گه ردی ڕه سه نه

یان هۆمه ر دزه یی".ئه مانه کۆمه ڵێک پرسیان که نزار سابیر به کتێبێ��ک ده یه وێت به دوای وه اڵمه کانیاندا

بگه ڕێت.له ئه زمون��ی موزی��ک، "ناس��یۆنالیزم و کوردس��تانی ئێراقدا"، ده کرێ��ت به یه که م کتێبی زانستیی و تیۆریی کوردیی دابنرێت که لێکۆڵین��ه وه له موزیکی کوردیی و په یوه ندی

موزیک به ناسیۆنالیزمه وه ده کات.کتێبه که له نوسینی نزار سابیره و له چاپێکی ڕه نگاوڕه نگ و دیزانێکی قه شه نگ و پڕ وێنه دا له دو توێی 240 الپه ڕه دا چاپکراوه و له س��ێ

به شی سه ره کیی پێک دێت.

موزیک و خه باتی ناسیۆنالیزمانه به شی یه که می کتێبه که له ژێر ناونیشانی "په یداکردنی نه ته وه و موزیکه که ی"دایه ، س��ه ره تای ئه م به ش��ه باس له نه ته وه و ناسیۆنالیزم ده کات وه ک ده روازه یه ک بۆ چونه ناو باسی په یوه ندی ناسیۆنالیزم و موزیک��ه وه ، "بۆچی موزی��ک له کاتێکدا به زمانێکی جیهانییانه ی هه مو به ش��ه ر ده ناس��رێت و به ر له هه ر شتێک بابه تی چێژو ئیحساس��ه ، به م شێوه یه ده بێت به به ش��ێک له خه باتی ناسیۆنالیستانه ؟ بۆ ده بێت به که ره سته یه ک بۆ سیاسه ت؟ بۆ ئ��ه وه ی له م��ه تێبگه ی��ن، ده بێت

له ته بیعه تی ناسیۆنالیزم تێبگه ین".له ناس��یۆنالیزم، باس��کردن له دوای نوسه ر به وردی باس له په یوه ندی زمان و موزی��ک ده کات. هه روه ه��ا له پۆالندنی جۆره کانی گۆرانی��ی و موزیک ده دوێت، میللی، موزیک��ی هون��ه ری، "موزیکی

موزیکی جه ماوه ری". هه روه ها نوسه ر باس له گرنگیی ڕادیۆ کوردییه وه ، گۆرانیی به نیسبه ت ده کات "داهاتن��ی چاپخان��ه ب��ۆ باڵوبونه وه ی ناس��یۆنالیزم چه ند گرنگ بو، ئه وه نده داهاتن و باڵوبونه وه ی گرامافۆن و )به اڵم له چله کانی س��ه ده ی رادیۆ به تایبه تی( 20ه وه ب��ۆ ناس��یۆنالیزمی موزکییانه ی

کورد گرنگ بون".

ڤیدیۆو سه ته الیت.. موزیکی کوردیی و بیانیی

هه ر له و به ش��ه ی کتێبه ک��ه دا، باس له قۆناغه کانی گه شه کردن و باڵوبونه وه ی گۆرانیی کوردیی و هاتنه ناوه وه ی گۆرانییه بیناییه کان بۆ هه رێمی کوردستان کراوه ،

که له باس��ی سااڵنی نه وه ته کاندا ده ڵێت "داهاتن��ی ڤیدیۆو س��ه ته الیت به دوای گه وره ترو ده رگاگه لێکی ته له فزیۆن��دا، زۆرتری��ان له به رده م ش��ااڵوی موزیکی سه رپشت... خس��ته هاوسێدا واڵتانی ئ��ه و موزیکه ی له ژیانی رۆژانه ی خه ڵکی به وه زیف��ه ی خۆی به ڕاس��تی ش��اردا هه ڵده س��تا، موزیکی فارسی و عه ره بی و تورکی و ب��ون. له نێو مااڵن و ئوتومبێل و گه نجان، به تایبه ت��ی الی دوکانه کاندا، پتر ده نگی هایده و ستارو عه بدولحه لیم و مه ییاده حه ناوی و ئیبراهیم تاتڵیس��س و بوالنت ئارس��ۆی ده نگی��ان ده دایه وه . ئه وه شی قوڕه که ی خه ستتر ده کرده وه ، هه ژاری و داماویی هونه رمه ندان بو له ڕوی ئه نجامدان و ئیمکانییه ته کان��ی ه��ه ل و

تۆمارکردنی موزیکه وه ".

به سه رهاتی تۆن له سه ردابه شی دوه می کتێبه که به شێکی ته واو زانستیی و پزیشکییه و باس له وه ده کات چۆن موزیک ل��ه و تروکه یه وه به ر گوێ ده که وێ��ت تا ئ��ه و ده م��ه ی کاردا نه وه دروس��ت ده کات، ک��ه "پرۆس��ه یه کی

یه کجار ئاڵۆزه ".له و به ش��ه دا به وێن��ه ی ڕونکارییه وه "به سه رهاتی تۆن له سه ردا" ده گێڕێته وه ، هه روه ها باس له و هۆکارانه ده کات که وا ده کات که سێک چێژ له جۆرێک له موزیک وه رده گرێ��ت به اڵم به پێچه وانه وه هه مان موزیک الی که س��ێکی دیک��ه ده کرێت ناخۆش و جاڕسکه ر بێت، "کلتور مێشک خۆش ده کات له س��ه ر خاسیه تییه کانی خۆی، به اڵم مێش��کی ئینسان توانای خۆگونجاندن��ی هه ی��ه له گ��ه ڵ گۆڕانه

موزیکییه کان��ی ده وروبه رمان. مێش��ک گۆڕان��ی به پێ��ی خ��ۆی خه ریت��ه ی ده وروب��ه ری موزیکیه ک��ه ی خه ریت��ه

رێکده خاته وه ".له به شی سێیه م و کۆتایی کتێبه که دا که له ژێر ناونیشانی "موزیک و گه ڕان به دوای پێناسدا"دایه ، له و به شه دا نوسه ر دوباره گه ڕاوه ته وه سه ر باسکردنی ناسیۆنالیزم، په یوه ندی ش��وناس و کلتور، پێناس��ی

موزیکی کوردیی.

موزیک ئاراسته ی گوێ ده کرێت نه ک مێژو

هه روه ه��ا ل��ه م به ش��ه دا تیش��ک خراوه ته سه ر هاتنه ناوه وه ی موزیکی بیان��ی ب��ۆ هه رێم��ی کوردس��تان و بیانیانه موزیکه ئه و کاریگه رییه کانی به سه ر هونه رمه ندانی کوردستانه وه .

له کۆتاییدا نوس��ه ر پێ��ی وایه که رێگ��ه ی موزیک ب��ۆ مێ��ژو به گوێدا تێپه ڕده بێت و "موزیک پێش ئه وه ی بۆ

هه ر مه به س��تێک "باش" بێت، ده بێت "خۆش" بیت".

"زری��اب و ده نوس��ێت هه روه ه��ا ب��ون و که ڵه هونه رمه ن��د م��ۆزارت نیشتمانپه روه ریش نه بون. ڕه سه نترین و نه مرترین هونه ر ئه وه یه ، که ئینسان و خ��ه م و خۆش��ییه کانی ده دوێنێ��ت. موزیک ده بێت ئاراسته ی گوێ بکرێت نه ک مێژو. هه رکاتێک گوێی نه پێکا،

مێژوش ناپێکێت".

کتێبێک له باره ی په یوه ندی ناسیۆنالیزم و موزیک چه ند پرسیارێک به دوای وه اڵمدا ده گه ڕێن

ڕه سه نترین و نه مرترین هونه ر ئه وه یه ، که

ئینسان و خه م و خۆشییه کانی ده دوێنێت موزیک ده بێت ئاراسته ی گوێ بکرێت نه ک مێژو

هه رکاتێک گوێی نه پێکا، مێژوش ناپێکێت

تایبه‌ت (484( سێشه ممه 182015/6/23

ئا: هاوكار حسێن

سه رۆكایه تی كۆمارو په رله مانتارانی كورد له عێراق هۆشداریی ده ده نه

هاواڵتیانی هه رێمی كوردستان كه رێگه ی زه مینی هه رێم-به غدا

به كارنه هێنن، به وپێیه ی له ماوه ی هه فته ی رابردودا 5 كه س له الیه ن

چه ند باندێكی نه ناسراوه وه رفێنراون و داوای بڕێكی زۆر پاره له كه سوكاریان

ده كه ن.

به شێكی به رچاو له و بانده رفێنه رانه س��ه ر به هێزه كانی حه شدی شه عبین و ته نانه ت به رپرس��یارێتی سه ربازیشیان هه ی��ه له ناو ئ��ه و هێ��زه رێكنه خراوه ش��یعه یه دا ك��ه له بنه ڕه ت��دا له س��ه ر داوایه كی عه لی سیس��تانی ، مه رجه عی شیعه كان، بۆ روبه روبونه وه ی چه كدارانی داعش دروستكران، به اڵم ئێستا له چه ند ناوچه یه ك��ی جێناكۆكی نێوان هه ولێرو به غدا، بونه ته هه ڕه ش��ه ی س��ه ره كی له س��ه ر ئه و كوردستانیانه ی هاتوچۆی

به غدا ده كه ن. به وته ی به رپرس��انی كورد له به غدا، راب��ردودا هه فته ی له م��اوه ی ته نه��ا كوردس��تان هه رێم��ی هاواڵت��ی 5له ناوچه كان��ی ئامرلی و قه زای خورماتو له الیه ن ئ��ه و بان��ده رفێنه رانه وه ، بۆ شوێنێكی نادیار براون و كه سوكاریشیان له ئێس��تادا له هه وڵی ئ��ه وه دان به پاره

رزگاریان بكه ن. 3 كورد كه پێشمه رگه ی یه كێتی بون و له ساڵی له ساڵی 2006، له ناوچه ی دۆره له الیه ن باندێكی میلیشیاییه وه رفێنران، ش��ه ممه ی رابردو توانرا له ده ستی ئه و رفێنه ران��ه وه رزگاربكرێن و راده س��تی كه سوكاره كانیان كرانه وه ، ئه وه ی رۆڵی س��ه ره كی له م نێوه نده دا بینیوه ، عادل نوری ، په رله مانتاری كورده له به غدا.

ع��ادل ن��وری له س��اڵی 1975ه وه

دورده خرێن��ه وه بۆ ناوچه ی ناس��ریه ، به وهۆیه وه ژماره یه كی زۆری عه شایه ری له ساڵی 2003شه وه عه ره ب ده ناسێت و چوه ته به غداو وه ك به رپرسی په یوه ندییه عێراقییه ك��ی یه كگرت��وی ئیس��امی و راوێژكاری��ی وه زیر كاریكردوه ، ئه مه ش به وته ی خۆی هه لی بۆ ره خساندوه كه "هه رچی میلیشیا و سه رۆك عه شیره ت و بناس��م و چۆنیه تی ئه منییه كان الیه نه

مامه ڵه یان بزانم". نوری هۆش��داریی ده داته هاواڵتیانی هه رێ��م له چونیان بۆ به غ��داو ده ڵێت، "به هه مو هاواڵتیانی هه رێمی كوردستان راده گه یه نم كه به هیچ ش��ێوه یه ك له و رێگه یه وه نه چن بۆ به غدا، چونكه له چوار رۆژی رابردودا 5 كه سی تر كه سوكاریان هاتونه ته الم، به هۆی ئه وه ی له ناوچه ی ئامرل��ی و حوریی��ه رفێن��راون و بانده رفێنه ره كانیش به ئاش��كرا ده ڵێن ئێمه

بۆ پاره ده یانڕفێنین".یه كێك ل��ه و روداوی رفاندنانه ی كه له سه ر رێگه ی خورماتو رویدا، سه عات (7(ی به ره به یان��ی رۆژی )9ی ئای��ار 2015( ب��و، كاتێك چوار پاس��ه وانی س��ه رۆك كۆماری عێراق، كه سیانیان خه ڵكی خورماتون، له كاتی گه ڕانه وه یان له به غداوه بۆ ماڵه وه ، له گوندی سه رحه له نزیك سنوری عوزێم، بێ سه روشوێن بون و دوات��ر ده ركه وت كه له الیه ن ئه و میلیش��یا ش��یعانه وه رفێنراون كه له و

ناوچه یه دا باڵوه یان پێكراوه . 4 ئ��ه و چاره نوس��ی له ب��اره ی پاس��ه وانه وه ، عادل ن��وری به ئاوێنه ی ده س��تكه وتوه زانیاریم "من راگه یاند، له به غ��داوه كه له الی��ه ن فه‌صایله‌كانی س��ه ربه حه شدی ش��ه عبیه وه بۆ پاره رفێن��راون كه به ش��ێكی زۆریان پله ی س��ه ربازیی و به رپرسیارێتیشیان هه یه ،

یه كه مج��ار داوای 25 ده فته ر دۆالریان كردوه ، دواجار هاتینه سه ر 7 ده فته ر بۆ ه��ه ر چواریان، ب��ه اڵم پێش چه ند رۆژێك رۆیشتین بۆ ناوچه كانی ئه ودیو ترس��ان و ئه وان به اڵم دوزخورمات��و، بۆچونیان گ��ۆڕی و داوای بڕێك پاره ی زیاتریان كردو وتیان بۆ هه ریه كه یان 7

ده فته رمان ده وێت". له باره ی سه المه تی ژیانیانه وه ، نوری وتی ، "پێمانوتن كه مادام ده زانین له الی كێن و ئێوه ناس��راون له الی ئێمه ، بۆیه ناتوانن هیچیان لێبكه ن و ده بێت ژیانیان پارێزراوبێت، به باش��مان زانی كه مێك بكشێینه وه له مه س��ه له كه تا ئه وانیش له داواكه یان بێنه خواره وه بۆ سه ر بڕێك كه كه سوكاریان پێیان هه ڵسوڕێت".

ئه و ده ڵێت، "مادام كه سوكاری ئێمه له ده س��تی ئه وانن، ده بێت په نا بۆ هێز نه به ین، چونكه رفێنه ره كان كه سانێكی

چه ت��ه و پیاوك��وژن و هی��چ به هایه كی مرۆڤایه تی��ان النیه . ده بێت به قس��ه ی خۆش له گه ڵیان بڕۆین تا ئه و گه نجانه

ئازاد ده كه ین". ئه مه ج��اری یه كه م نیه حاڵه تی له م ش��ێوه یه روب��دات، پێش��تریش چه ند كۆم��ار س��ه رۆكایه تی پاس��ه وانێكی له كاتی گه ڕانه وه یان له به غدا، له ناحیه ی ئامرل��ی له الیه ن چه كدارانی حه ش��دی له ئۆتۆمبیله كانی��ان ش��ه عبییه وه ،

دابه زێنرابون و سوكایه تیان پێكرابو. چه ند رۆژێك دوای بێسه وش��وێنبونی ئ��ه و 4 پاس��ه وانه ش، له س��ه ر زاری س��ه ركرده یه كی سیاس��یی كورد ئه وه به نێوه ندگیری گوای��ه كه باڵوكرایه وه ئێ��ران و به بڕی 60 ه��ه زار دۆالر ئه و 4 پاس��ه وانه ئازادكراون، به اڵم ده نگۆكه س��ه رۆكایه تی نوس��ینگه ی له الی��ه ن

كۆماره وه ره تكرایه وه .

سه رۆكایه تی وته بێژی شوانی خالید كۆم��اری عێراق به ئاوێن��ه ی راگه یاند، "دو رۆژ دوای كێش��ه كه ، ئه م كه یس��ه نیش��تمانی و ئاسایش��ی راده س��تی هه واڵگریی سه ربازیی كرا، له به رئه وه ی ئه وان وتیان زۆرالیه ن ده ستتێوه ردانیان تێدا كردوه ، ئه م��ه ش كاریگه ریی زۆر خراپی له سه ر لێكۆڵینه وه و دۆزینه وه ی

رفێنه ره كان هه بوه ".به وت��ه ی خالی��د ش��وانی ، الیه ن��ه "دوج��ار عێ��راق، ئه منیه كان��ی له ده س��تگیركردنی نزیكبونه ت��ه وه لیوای پاس��ه وانه كه ی 4 رفێنه ره كانی سه رۆكایه تی كۆمار، به اڵم له به رئه وه ی زۆرالی��ه ن خه ریك��ی لێكۆڵینه وه بون، پێ��ش س��ه عاتێك له گه یش��تنی هێزه ئه منیی��ه كان ب��ۆ س��ه ریان، بانده كه بۆی��ه جێیان��ه ، ل��ه و رایانك��ردوه داوایانك��ردوه ته نه��ا ئ��ه و دو الیه نه )ئاسایش��ی نیش��تمانی و هه واڵگریی ( سه رپه رش��تی به دواداچون��ه كان بكه ن

بۆئه وه ی بتوانن ده ستگیریان بكه ن".س��ه رۆكایه تی متمان��ه ی ش��وانی كۆماری ب��ه ده زگا ئه منییه كانی عێراق ده س��تگیركردنی ب��ۆ دوپاتك��رده وه رفێنه ره كانی ئه و 4 پاس��ه وانه و وتی ، "متمانه مان پێی��ان هه یه و رێگه چاره ی

دیكه نیه " كۆماریش س��ه رۆكایه تی وته بێ��ژی به كارهێنانی ئه و رێگایانه به مه ترس��ی ده زانێ��ت بۆس��ه ر ژیان��ی هاواڵتیان و ده ڵێت: "عێراق، كوردستانی لێده رچێت، هه موی له مه ترس��یدایه ، ئ��ه و رێگایانه رێگ��ه ی مه ترس��یدارن و مه س��ه له كان په یوه ن��دی به ك��ۆی بارودۆخی ئه منی

عێراقه وه هه یه " 10 خوێندكاری راب��ردوش، س��اڵی كورد له رێگه ی به غداو له دیاله رفێنران، هه رچه ن��ده توان��را پێنجی��ان به پاره ئازادبكرێ��ن، به اڵم چواری��ان كوژران و یه كێكیشیان بێسه روشوێن بو.

ته نها له م هه فته یه دا 5 كه س له نێوان هه رێم و به غدا رفێنراون

سه رۆكایه تی كۆمارو په رله مانتاران هۆشداریی ده ده نه هاواڵتیانی هه رێم

بانده رفێنه ره كان به ئاشكرا ده ڵێن

ئێمه بۆ پاره ده یانڕفێنین

په رله مانی خوله ی ئه م له سه ره تای كوردس��تان بابه تی گۆڕینی په یڕه وی ناوخۆی په رله مانی كوردس��تان وه ك بابه تێك��ی گرنگ له الی��ه ن حزبه كانی ئۆپۆزسیۆنی پێش��و به تایبه ت گۆڕان خرایه ب��ه ر باس، ئه وی��ش له به ر دو ه��ۆكار: یه كێكیان ئه وه ی��ه له خولی ڕابردو ل��ه كاری په رله مانی الیه نه كانی ئۆپۆزس��یۆن زۆر به ربه س��تیان ب��ۆ دروس��تكرا له ڕێگای ئه و په یڕه وه وه ، خاڵێكی تر له م خوله ی په رله مان له كۆی سێ پۆستی ده س��ته ی سه رۆكایه تی له الیه نه كان��ی دوانی��ان په رله م��ان ئۆپۆزسیۆنی پێشون. به اڵم پرسیاری ج��دی ئه وه یه ئای��ه به ته نها گۆڕینی په ی��ڕه وی ناوخۆی په رله مان به س��ه بۆ ئه وه ی باش��تر چاودێری حكومه ت بكرێت، هه روه ها حكومه ت بخرێته سه ر له پاڵ یان ته ندروس��ت؟! سكه یه كی ئه وه پێویستیمان به گۆڕینی په یڕه وی ناوخۆی ئه نجومه نی وه زیرانیش هه یه ؟! پێم وایه گۆڕین��ی په یڕه وی ناوخۆی ئه نجومه ن��ی وه زی��ران گرنگیه ك��ه ی ئه گ��ه ر زیات��ر نه بێت هیچ��ی كه متر نی��ه له په یڕه وی ناوخۆی په رله مان بۆ الیه نه كانی پێشوی ئۆپۆزسیۆن ئه گه ر

به وردی له گرنگیه كه ی حاڵی ببن.ب��ه اڵم ئ��ه وه ی جێ��ی س��ه رنجه ، دوای تێپه ڕبونی یه ك س��اڵ به س��ه ر پێكهێنانی كابینه ی هه شته م، نابینین كه س باس��ی په ی��ڕه وی ئه نجومه نی وه زیران بكات نه به چاك و نه به خراپ. له كاتێكدا كه پێویست بو حزبه كان - به تایبه ت هه رسێ حزبی ئۆپۆزسیۆنی به ش��داریكردنیان پێ��ش ج��اران-

په یڕه وی گۆڕینی له حكومه ت مه رجی ئه نجومه ن��ی وه زیرانی��ان هه بوای��ه ، چونكه ئه نجومه ن��ی وه زیران ئامڕازی س��ه ره كی جێبه جێكردن��ی به ڵێ��ن و

پرۆژه ی حزبه كانه .ره نگ��ه پرس��یارێكی ج��دی لێره بێت��ه پێ��ش ئه وی��ش پێداچونه وه و بۆچی په یڕه وه كه هه مواركردن��ه وه ی پێویس��ته ؟! لێره ئ��ه م چه ند خاڵه ی

خواره وه ئه م پێویسته ده خه ینه ڕو:1. ئه م په ی��ڕه وه ی ئێس��تا كاری پێده كه ن له ساڵی 2006 نوسراوه ته وه ، ك��ه ده كات��ه نزیك��ه ی ن��ۆ س��اڵ له مه وب��ه ر، دی��اره ل��ه و ماوه ی��ه ش گۆڕانكاری گه وره ی سیاسی و ئابوری و كۆمه اڵیه ت��ی له كوردس��تان رویداوه و به ڵكو ناوچه كه ش و جیهانیش بێ به ش

نه بونه له م گۆڕانكاریانه . 2. ئ��ه م په یڕه وه له س��ه رده می دو ئیداره ی��ی زه ق��ی یه كێت��ی و پارتی نوس��راوه ته وه كه بێگومان حكومه تی كابینه ی هه ش��ته م هه رچه نده هێشتا ئه و به رهه مه كانی ئاس��ه وارو هۆكارو دو ئیداره یی��ه ی پێوه دی��اره ، ب��ه اڵم تاراده یه كی زۆر جودایه له حكومه ته كانی پێش خ��ۆی. دو ئیداره یی له په یڕه وی سه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران زۆر به زه قی دیارده كه وێت له مادده ی )23( كه س��ه رۆكی حكومه ت و جێگره كه ی راده س��پێرێ به ده ركردنی رێنمایی بۆ كارئاسانی جێبه جێكردنی په یڕه وه كه .

3. ئ��ه م په ی��ڕه وه ناگونجێ له گه ڵ قۆناغی نوێی كوردستان، كه قۆناغێكه كابینه ی هه شته می حكومه تی هه رێمی لێ له دایك بوه ، ئه م كابینه یه له پێنج حزبی سه ره كی كوردستان پێكهاتوه كه سه رسه ختی ئۆپۆزسیۆنێكی سیانیان دوانه كه ی تر بون و به هه ر ش��ێوازێك

هه وڵیان داوه به ڕه ی ده س��ه اڵت له ژێر پێی��ان ده ربهێن��ن و هه وڵی��ان داوه له رێ��گای چون��ه ناو حكوم��ه ت ئه و له ناو هه یانبوه چاكسازیانه ی پاكێجه ده س��ه اڵت بچه س��پێنن و چاكس��ازی داموده زگاكانی س��ێكته رو له گش��ت هه ربۆیه ب��ده ن. ئه نج��ام حكومه ت حكومه تێكی بنك��ه فراوانیان پێكهێنا ك��ه بێگومان جودای��ه له كابینه كانی پێشتر كه كابینه ی حكومه تی ئیئتافی

بون.4. ئه م په یڕه وه زۆر به الس��تیكی و مه تاتی به رپرسیارێتی و ماف و ئه رك و ده س��ه اڵته كانی س��ه رۆك و جێگ��ری ئه نجومه ن��ی ئه ندامان��ی س��ه رۆك و هه روه ك��و دیاریك��ردوه وه زیران��ی له مادده كان��ی )2-6( به ڕونی دیاره ، كه چی زۆر به تێروته س��ه ل و به درێژی باس��ی فه رمانگه و به شه الوه كیه كانی هه یكه لی ئیداری ئه نجومه نی وه زیرانی كردوه هه روه كو له مادده كانی )18-8(

دیاره .بۆی��ه ده بوای��ه س��ێ حزبه ك��ه ی ئۆپۆزس��یۆن پێداگیری��ان له گۆڕینی په یڕه وی ناوخۆی ئه نجومه نی وه زیران بكردایه و هه س��تابان به نوس��ینه وه ی له گه ڵ بگونجێ��ت په یڕه وێك��ی نوێ قۆناغی ئێستای كوردستان و پرۆسه ی چاكسازی ریشه یی و به ڵێن و گفته كانی هه ڵبژاردنی حزبه كان. ئه گه ر به راوردێك بكه ی��ن ده بینی��ن كوتل��ه عه ره ب��ه س��ونه كانی عێراق زۆر وریاترو وردترو دووربینترو خاوه ن پڕۆژه ی چاكسازی باش��تر بون–له م ڕوه وه - له هێزه كانی چونكه كوردس��تان، ئۆپۆزس��یۆنی ئ��ه وان پێداگیریه كی سه رس��ه ختیان په یڕه وێك��ی له نوس��ینه وه ی ك��رد وه زیران��ی ئه نجومه ن��ی ناوخ��ۆی

عێراق كه ئه جێن��داو داواكاریه كانیان به ش��داری بكرێ��ت و تێداجێبه ج��ێ حكومه ته كه ی عه بادیان نه كرد تاوه كو ته واو دڵنیاكران��ه وه له جێبه جێكردنی

داواكانیان.دواجار هێش��تا كاته كه زۆر دره نگ نیه بۆ گۆڕینی ئه م په یڕه وی ئێس��تاو نوس��ینه وه ی په یڕه وێكی نوێ كه ئه م

خااڵنه ی خواره وه له خۆبگرێت:یه كه م: پێویس��ته ناوی په یڕه وه كه

له )په یڕه وی سه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زی��ران( بگۆڕدرێت ب��ۆ )په یڕه وی وه زی��ران(، ئه نجومه ن��ی ناوخ��ۆی ئه مه ش له به رئه وه ی په یڕه وه كه ته نها بۆ س��ه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران نانوس��رێته وه به ڵكو گشت ئه ندامانی ئه نجومه ن��ی وه زی��ران ده گرێته وه كه

بریتین له وه زیره كان.دوه م: به رپرسیارێتی و ماف و ئه رك و ده س��ه اڵته كانی س��ه رۆك و جێگ��ری ئه نجومه ن��ی ئه ندامان��ی س��ه رۆك و وه زیرانی به ڕونی و راش��كاوانه دیاری بكرێ��ت و ئ��ه وه رونبكرێت��ه وه ك��ه ئایا س��ه رۆكی ئه نجومه ن��ی وه زیران ده سه اڵت له ئه نجومه ن وه رده گرێت یان

به پێچه وانه وه ؟نیس��ابی دیاریكردن��ی س��ێیه م: كۆبون��ه وه كان و رێ��ژه ی ئاماده بوان و كۆبون��ه وه ی ئاس��ایی و نائاس��یایی و ده س��ه اڵتی ئه ندامان��ی ئه نجومه ن��ی وه زی��ران بۆ داواكردن��ی كۆبونه وه ی ئ��ه م نه هێش��تنه وه ی نائاس��ایی و بابه تانه بۆ عورف و ئاره زوی سه رۆكی ئه نجومه نی وه زیران و سه رۆكی دیوان.

چواره م: دیاریكردنی مافی ده نگدان و ده نگدان��ی هێ��زی رونكردن��ه وه ی ئه نجوم��ه ن، وات��ه ده نگ��دان ته نها به زۆرینه یه یان ته وافوقی حزبی رۆڵی هه یه له پرۆس��ه ی ده نگ��دان له كاتی نیشتمانی و پرس��ه یه كاییكردنه وه ی بابه ته ستراتیژیه كان. ئه وه زۆر به ڕونی دیاره له بڕگه ی سێیه می مادده ی )7(ی په یڕه وی ئه نجومه نی وه زیرانی عێراقی ساڵی 2014 كه پرسه ستراتیژیه كانی به ندكردوه به ده نگی سێ له سه ر پێنجی

ئاماده بوانی ئه نجومه ن.لیژنه كانی راس��پارده ی پێنج��ه م: پێویس��تی وه زی��ران ئه نجومه ن��ی

به بڕیاری س��ه رۆكی حكوم��ه ت هه یه ی��ان ته نه��ا ب��ۆ په س��ه ندكردنی؟ وه زیرانه ئه نجومه ن��ی له ده س��ه اڵتی بڕیاری په س��ه ندكردنی ب��ۆ ده ركات. ئه م پرس��ه به م��ادده ی )12(و)13( عێراق وه زیرانی ئه نجومه نی په یڕه وی

زۆر به ڕونی چاره كراوه .رێژه و ژماره و دیاریكردنی شه شه م: پێداویس��تی و مه رجه كانی راوێژكاران و ئه نجومه نی گش��تیه كانی به ڕێوه به ره وه زی��ران، له رابردو و ئێس��تا دیاری نه كردن��ی ئه مان��ه ب��ۆ دڵڕازیكردنی خه ڵكانێك��ی زۆری حزبه كانه به ناوی راوێ��ژكار ك��ه بۆته مای��ه ی بێكاری ده مامك��دار له ن��او دوه م به رزتری��ن له هه رێمی جێبه جێكردن ده س��ه اڵتی كوردس��تان ك��ه بێگوم��ان ئه مه ش ناشرینترین جۆری گه نده ڵی كارگێری و

دارییه .ئه نجومه نی پێویس��ته حه وت��ه م: وه زیران راپۆرتی ده وری –وه رزی یان شه ش مانگ جارێك- پێشكه ش بكات له گشت بواره كان، ئه مه ش بۆ ئه وه ی الیه نه په یوه ندی��داره كان و هاواڵتیانی كوردس��تان ئ��اگاداری كاروچاالك��ی له الیه كی له الی��ه ك، بب��ن حكومه ت ئ��اگاداری كێش��ه و گرفته كان��ی بن و

چاره سه ری گونجاوی بۆ بدۆزنه وه .ده كرێت الیه نه كان بۆ نوس��ینه وه ی وه زیران ئه نجومه نی نوێ��ی په یڕه وی س��ود وه ربگرن له واڵتانی پێشكه وتو یاخود ئه و واڵتانه ی كه له ڕوی ئه زمونی حكومڕانی له ئێم��ه وه نزیكن، چونكه هه بونی په یڕه وێكی باش یارمه تیده ری حكومه ت و كردن��ی به دامه زراوه ی��ی

پرۆسه ی چاكسازی ده دات.

* چاودێری كاروباری حكومه ت

په یڕه وی سه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران و چه ند سه رنجێك د. رعد رفعه محمد *

ئه م په یڕه وه ی ئێستا كاری

پێده كه ن له ساڵی 2006 نوسراوه ته وه كه ده كاته نزیكه ی نۆ ساڵ له مه وبه ر

دیاره له و ماوه یه ش گۆڕانكاری گه وره ی سیاسی و ئابوری و

كۆمه اڵیه تی له كوردستان رویداوه

رێگای نێوان هه رێمی کوردستان و به غدا

(484( سێشه ممه 2015/6/23 19تایبه‌ت

ونبون * مۆڵه تێکی شۆفێری تایبه تی به ناوی )غریب اغامراد شفیق(ونبوه ، هه ركه س دۆزیویه تیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك

له كه الر.* وه سڵێكی شاره وانی رزگاری كه بڕه كه ی )270(هه زار دیاره ، به ناوی )احمد قادر مصطفی ( ونبوه ، هه ركه س دۆزیویه تیه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خـاك له كه الر. * مۆڵه تێكی شـــۆفێری گشتی به ناوی )شیڤان حمه علی احمد صوفی امین( ونبوه ، هه ركه س دۆزیویه تیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

كتێبخانه ی خـاك له كه الر. * تابلۆیه كی پێشـــه وه ی ئۆتۆمبیل جۆری )نیســـان-پیك اب،دبڵ( ژماره )66741 سلێمانی ( ونبوه ، هه ركه س دۆزیویه تیه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خـاك له كه الر. * ســـاڵنامه یه كی ئۆتۆمبیل جـــۆری )ڤاڵڤۆ-لۆری قالب( ژماره )57206 دیالی ( به ناوی )قاســـم بدر علی ( ونبوه ، هه ركه س

دۆزیویه تیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خـاك له كه الر.

ئه نجومه نی دادوه ری دادگای به رایی له كفری

ئاگاداریداواكار )عومر محمد فرج( داوای ژماره )186/ب/2015( كردۆته وه له م دادگایه و داوا ده كات ناوی بگۆڕێ له )عمر( بۆ )حسین( جاهه ركه سێ الری له و داوایه هه یه له ماوه ی )10( ڕۆژدا سه ردانی ئه م دادگایه بكات. به پێچه وانه وه دادگا ته ماشای داواكه ده كات

به پێی یاسا. له گه ڵ رێزدا....

دادوه رعزالدین رحمان سلیمان

ژماره 186/ب/2015 به روار: 2015/6/15

هاوسەنگی نێوان گەورە لەگەڵ گەورەدا. دەستاودەستکردنی دەسەاڵت و بەشداربون لەهه ڵبژاردن لەتەمەنی هه ژدە ساڵییەوە هێمایەکە بۆ ئەو راستییە کە مرۆڤ لەم تەمەنەدا سەربەخۆیەو دەتوانێت بڕیاری سەربەخۆیانەی خۆی بدات. گومانی تێدا نییە کــــە هه روەکو چۆن بــــاوک و دایک

لەسروشــــتەوە بونەوەرێک نین بەرامبەر منداڵەکانیــــان میهرەبان بن، دەشــــێت باوک یان دایکی زۆر دڕەندەشمان هه بێت و بەفۆرم و کەرەسەی جیاواز ئەشکەنجەی منداڵەکانیان بدەن، ئاوهاش لەسیاسەتدا باوکی مێژویی میهرەبانی ئەبەدیی نییە. راستە باوک الی منداڵ هه ڵبژاردن نییە،

بەڵکو قەدەرێکی بیۆلۆگییە، بەاڵم باوکی سیاســــیی گــــەر لەباوکێکــــی بیۆلۆگیی قەدەرییــــەوە بو بەباوکێکی سیاســــیی هه میشەیی، دەتوانێت ببێت بەوەحشێک

کە سەری منداڵەکانی خۆی بخوات. هه روەکو چۆن دەســــەاڵت لەجەوهه ردا ســــەرۆکەکان ئاوهــــاش نییــــە، بــــەد

لەجەوهــــه ردا بەد نیــــن، بەڵکو دەتوانن ســــەرۆکی باش بن و پــــاش تەواوکردنی دەورەی سیاســــیی خۆیان بڕۆنە ســــەر کاری پێشــــو یــــان ماڵی خۆیــــان و بەم شــــێوەیەش مێژویەکــــی بــــاش و جوان بۆ خۆیــــان و حیزبەکانیان بنوســــنەوە. خودئەڤین ســــەرۆکی بەپێچەوانەشەوە

کەســــێکە دێوانەی ئەو دەسەاڵتەیە کە هه یەتی، نــــەک ته نها لەبەرئەوەی حوکم دەکات، بەڵکو لەبەرئەوەی گەیشــــتۆتە قۆناغێک کە چێژ لەدەسەاڵتەکەی خۆی وەردەگرێت. هه مو هه وڵێک دەدات فێڵی سیاسیی و یاســــایی بدۆزێتەوە بۆئەوەی بەجێنەهێڵێــــت. دەســــەاڵت کورســــی

میدیایەکــــی گــــەورەش دەخاتــــە گــــەڕ بۆئەوەی پاساو بۆ دانسقەیی و زەرورەتی مێژویی ئەو بدۆزنەوەو مەترســــییەکانی پەرلەمانتاریــــزم دیموکراســــییەتی نیشــــانبدەن، چونکە کۆتایی بەتەمەنی سیاســــییانەی باوکێتیــــی دەســــەاڵتی

دەهێنێت.

سەرۆک‌و‌خودئەڤینیی...‌پاشماوه‌

وه زاره تــــی هــــه ردو به بڕیــــاری رۆشــــنبیری و وه زاره تــــی ئه وقافی کوردســــتان، هه رێمی حکومه تــــی کتێبی )10( نوســــه ری ئیســــالمی قه ده غه ده کرێــــت، که به بڕوای ئه وان ئه م کتێبانه هۆکارێکه بۆ په ره پێدانی بیری تونــــدڕه وی ئایینی له هه رێمی ده چنه خزمه تــــی کوردســــتان و و ه و ڕ نــــد په تو و گر و و ا ێكخر ڕ

ئــــه م ئــــه وان تیرۆریســــته کانه وه، كتێبانه وه ک ســــه رچاوه ی سه ره کی كاروچاالكیــــان به کاریــــان ده هێنن.

له ڕاســــتییدا ئاوێنــــه (. )ســــایتی وه زه راتی به هۆشهاتنه وه ی ئاگایی و ڕۆشنبیری و ئه وقاف له م بارودودۆخه ترســــناکه ی کوردســــتاندا مایــــه ی باش و هه نگاوێکی ده ستخۆشــــییه و بوێرانه یــــه . بــــه اڵم هــــه ر به بڕیاری قه ده غه کردنی کتێبه کانیان به ته نیا، چاره سه ری ئه و ته وژمه توندڕه وانه یه ته واو نابــــێ، چونکه توندڕه وی هه ر له نێــــو ئــــه م ڕێكخــــراوو کتێبانه دا به ده رنه كه وتــــوه، به ڵکو په لوپۆیان هاویشــــتوه و چوه ته نێو داموده زگاو جومگــــه ی کۆمه اڵیه تی و سیاســــی و به جۆرێک پــــه روه رده وه.. که لتورو هه وڵــــی کۆنترۆڵی تــــه واوی ژیانی

ده کات. کــــورد مــــرۆی ئه مــــڕۆی ئاشکرایه به شی زۆر ی نه هامه تییه كانی کۆمه ڵگای ئێمه ، به ره نجامی هه ڵه و په روه رده یه . بــــواری نه نگییه كانی پــــه روه رده ، له کایه ی چاكســــازیی زوو کۆمه ڵگامانــــه . ئۆكســــجینی پێــــی ڕانه گه یــــن، واڵت ده خنكێت و له ماوه یه کــــی کورتــــدا له شــــکرێک له هه ڵگــــری بیری داعشــــی به رهه م ده هێنریت. توندڕه وه کان که له پووری ئیرهابــــی داعشــــی له قوتابخانه کان باڵوده که نــــه وه ، پروپاگه نــــده بــــۆ جه نــــگ ده کــــه ن، شه روکوشــــتارو توندوتیژی به تاکه ئامراز ده زانن بۆ ده ستگه یشتنیان به هێزو ده سه اڵت.

فێرگه ی قوتابخانــــه و پێویســــته ئه مڕۆی هه رێمی کوردســــتان نه بنه له به رهه مێنانی توندره وی و به شێک منداڵــــه کان داعشــــیزم؟ بیــــری نه کرێن توندوتیــــژی و جه نگ فێری به بیرۆکه ی خۆشه ویســــتی و به ڵکو به رامبه ر قبوڵكردنــــی لێبورده یی و هــــه روه ک په روه رده بکرێــــن. له بڕگــــه ی26، جاڕنامــــه ی جیهانی مافی مرۆڤ رایده گه یه نێت، خوێندن مافی هه مــــو مرۆڤێکه ، دایکوباوکان هه یــــه ، هه ڵبژاردنیــــان مافــــی فێرگه پێگه یه ک لێره وه قوتابخانــــه و گه شــــه کردنی هانــــدان و بــــۆ بێت که ســــایه تی منــــداڵ به شــــێوازێکی

زانســــتی و په روه رده یی که پرۆگرام و مه نهه جه کانــــی گونجاوبێــــت له گه ڵ ته مه ن و تواناکانــــی منداڵ، هاوکات بنکه یه کبێت بۆ له یه کتری گه یشتن، له نێوان هاوڕێیه تــــی قبوڵکــــردن و تایه فه دینیــــه ره گــــه زو نه تــــه وه ، جیاوازه کانــــدا.. نــــه ک قوتابیه کان به بیری داعشیزم که ئاوات و ئامانجیان

شه رو کوشتاره ، په روه رده بکرێن.به رێــــز وه زیــــری پــــه روه رده داوا ده که ین هه رچی زوه چاوبخشێننه وه وه کو هه ر وانه كانــــدا، به مه نهه جی چــــۆن هه ردو وه زیری ڕۆشــــبنیری و ئه وقاف بڕیاری هه ڵگرتنی کتێبه كانی

ئه و نوسه ره توندره وانه ی دا.

بۆ‌ئه‌وه‌ی‌قوتابخانه‌‌بیری‌داعش‌به‌رهه‌م‌نه‌هێنێتبێریڤان جه مال حه مه سه عید

لەمێــــژوی تورکیــــادا یەکەمجــــارە پارتێکــــی کــــوردی بەتەنیــــا بتوانێ بەربەستی پەرلەمان کە 10 لەسەدایە ببڕێت و لەوەش زیاتر 13 لەســــەدای دەنگەکان بۆ خۆی ببات. ئەوەش خۆی ئەگەر گەورەیە سەرکەوتنی لەخۆیدا بزانیــــن لەوەتەی جۆرێــــک لەکرانەوە لەتورکیــــادا لە ٩0 ـــــە کانەوە هەیە نەتواندراوە ئەو ســــنورە ببەزێندرێت. بەمجــــۆرە هەنگاوێکی یەکالکەرەوەی گرنگە لەرێگــــەی خەباتی کوردان بۆ گەیشتن بەمافە کولتوری و رامیاریەکان لەرێگەی ریفۆرم و چاکسازیەوە. دیارە HDP "پارتــــی دیموکراتــــی گــــەل"لەمافەکانی بەرگری چەپەو پارتێکی مرۆڤ دەکات و هەوڵ بۆ باشترکردنی موچەو بارودۆخــــی کرێکاران دەدات. بۆیە بونــــی ئەو قەوارەیەی ئەندامانی هەدەپ لەپەرلەماندا وادەکات لەالیەک لەپەرلەمــــان کــــوردەکان دەنگــــی بەهێزتر بێت لەوەی تا ئێستا هەبوە، لەالیەکیتر پشــــتگیری بــــۆ مافەکانی مرۆڤ بەهێزتر بکات. بەمشــــێوەیە چ لەبواری پرۆتستۆکردنی بڕیارەکانی دژ بەمافەکانی مرۆڤ بەگشــــتی یا مافی کــــوردان بەتایبەتی هــــەدەپ گرنگی هەیــــە. هەروەها هەوڵدانی هەدەپ بۆ راکێشانی سەرنجی کۆمەڵگەی تورکی و نوێنەرانیــــان بۆ الی کێشــــەی کوردو کوردان رامیــــاری کەلتــــوری و مافی گرنگی هەیە. ئەندامانی هەدەپ وەکو پێکهاتەیەکی ناو پەرلەمان ئەگەرچی کەمینــــەن و نزیکــــەی یەک لەســــەر پێنجی پەرلەمــــان پێکدەهێنن، بەاڵم دەکرێ قورساییان هەبێ و کاریگەریان

ببــــێ. دەتوانن دانوســــتان و رێکەوتن لەســــەر بڕیارەکان بکــــەن، لەبارێکدا هەبن لەپێشنیارەکاندا لەیەکترنزیکی یا زۆرینەی بڕیار پێویستی بەدەنگی

ئەوان بێت. مافــــی بەدەســــتهێنانی دیــــارە ریفۆرم و لەرێگەی رامیاری کەلتوری و چاکســــازیەوە لەرێگەی پەرلەمانەوە، توانابەری بەکاوەخۆی پرۆســــەیەکی دورودرێژی پڕ لەکۆســــپە، بەتایبەتی لــــەواڵت و پەرلەمانێکــــی وەک ئەوەی تورکیــــا کە کۆنەپارێــــزی نەتەوەیی و ئایینی بەسەریدا زاڵەو تیایدا دژایەتی بــــەڕوی مافەکانــــی مرۆڤ و کرانەوە بەهێزە. کــــورد کەمینەی بەتایبەتی لەتورکیــــادا کەمینەن و کــــە کــــورد لەرێگەی کەمینــــەن، لەپەرلەمانــــدا پەرلەمانــــەوە بەپێــــی پرەنســــیپب و دەســــەاڵتی زۆرینە ســــەختە بتوانێ جگــــە لەمافــــە کەلتــــوری و ئازادییە کەســــیەکان مافــــە نەتەوەییەکانــــی بەدەســــت بێنێت. ئەوەش لەباشترین باردا ناتوانێ کێشەی کورد چارەسەر بکات، ئەگەر مەبەست بەدەستهێنانی مافــــە نەتەوەییــــەکان بێــــت. دیارە دەتوانێ لەپەرلەمان کوردەکان بونی یارمەتیدەری پرۆســــەی ڕزگاری کورد بێت و پاڵپشــــتی خەباتی گەلی کورد

لەباکور بێت. هەڵبژاردن و بەئەنجامی ســــەبارەت ئەگەرەکانــــی پێکهێنانی هاوپەیمانی، بەســــتنی ســــەختیی چاوەڕوانــــی دورنییــــە دەکرێــــت و هاوپەیمانــــی گیرخواردنــــی بارەکــــە ببێتــــە هۆی هەڵبژاردنێکــــی خێــــرا. ئــــەردۆگان و پارتەکەی "پارتی دادو گەشــــەپێدان" AKP بەهیــــوای ئەوەبــــون 330 – 400 شــــوێنی پارلەمان ببەنەوەو لەم

رێگەیــــەوە بتوانن دەســــتور بگۆڕن و بسەپێنن، ســــەرۆکایەتی سیستەمی بەاڵم سەرکەوتو نەبون. هەدەپ بەپێی دژی سیســــتەمی راگەیاندنەکانیــــان هاوپەیمانیــــن دژی ســــەرۆکایەتین و لەگــــەڵ ئاکەپــــەدا. دیــــارە ئەگــــەر ئاکەپە بەڕاســــتی بڕوای بە "پرۆسەی پێکهێنانی ئەگەری ئاشــــتی" هەبێ، هاوپەیمانی لەگــــەڵ هەدەپدا دەکرێ پارتەکەی هەرســــێ ریالیستانەبێت. دیکە کــــە تورکن بەهاتنــــی هەدەپ بۆ پەرلەمان دڵخــــۆش نین و "پارتی

کۆمــــاری گــــەل" جەهــــەپCHP و "پارتی بزوتنەوەی نەتەوەیی" مەهەپ MHP دژی پێدانــــی مافی کوردانن. ئەگەر هــــەدەپ وەکــــو کەمینەیەکی پەرلەمان بمێنێتەوە، کاریگەری لەسەر بڕیارەکانی پەرلەمان سنوردار دەبێت. ئەگەر پارتەکانی دیکە لەسەر بڕیارێک ڕێککــــەون ئەوا دەتوانن بێ گرنگیدان بەهەدەپ بڕیارەکــــە تێپەڕێنن ئەگەر بڕیارەکە زۆرینە، زۆرینەی رەها یا سێ لەســــەر چواری دەنگەکان بخوازێت. ئەگەر ئاکەپە لەگەڵ هەرپارتێک لەدو پارتەکــــەی دیکە )جەهەپ و مەهەپ( بڕیارەکانی هەمو دەتوانێ رێکەوێت، زۆرینــــە تێپەڕێنێت، بێئەوەی هەدەپ

بتوانێ هیچ کاریگەریەکی هەبێت. ئــــەوەی لەهەڵبژاردنەکەی تورکیادا بەزەقی دەبینرێت، بەربەستی له سەدا 10 ـەیەو زاڵی کۆنەپارێزی نەتەوەیی و ئایینییە لەپەرلەماندا، ئەو دیاردەیەش بەئاگایانە کراوەو کۆنە. بەربەســــتی له ســــەدا 10 ئاســــتێکی زۆر بــــەرزەو بەزاندنی ئەو ســــنورە بــــۆ کەمینەو پارتە بچوکەکان ئەســــتەمە. ئەوەش وادەکات کــــە نوێنەرانــــی کەمینەکان چ ئەتنــــی یــــا خــــاوەن بیروباوەڕی جیا وەکو چەپــــەکان نەتوانن بگەنە دەنگێکی لەهەڵبژاردنــــدا پەرلەمان. زۆر بــــۆ پارتە بچوکــــەکان دەچن کە ناتوانن سنوری ســــەدا 10 تێپەڕێنن. هەموی دۆڕاوەکان دەنگە لەئەنجامدا بۆ براوەکان دەچــــن. دیارە کاندیدی کاندیدی کەمینەکان دەتوانــــن وەکو ســــەربەخۆ دەنگ بەدەســــت بهێنن و بەاڵم نەیانگرێتەوە، بەربەســــتە ئەو کاندیدی ســــەربەخۆ بەژمارە ناتوانن هێندە زۆربن کە قورســــاییەکی ئەوتۆ بنوێنــــن. ئەو بەربەســــتە بــــەرزەی

پەرلەمان بوەتە هۆی دروســــتکردنی الســــەنگی لەنوێنەرایەتی پارلەماندا. ئەو بەربەســــتە وایکردوە کە کەمینە ئەتنی و رامیاریــــەکان پەراوێز بخرێن. بەواتایەکیتر ئەو بەربەستە پەرلەمانییە بەرزە وایکردوە سیستەمی دیموکراسی بــــەڕوی سیســــتەمێکی تورکیــــا تێبینیەکی بێت. داخراو کەمینەکاندا دیکە کە هۆکارەکەی بۆ ئەو ســــنورە بەرزە دەگەڕێتەوە ئەوەیە، کە پارتە لەپەرلەماندا بونیان تورکەکان چەپە دەنگــــی خەڵکی بەمجــــۆرە نییــــە، هەژارو دەستکورت و کرێکارانی تورک لەپەرلەماندا نییەو بەرژەوەندیەکانیان نه پارێــــزراوەو لەمەترســــیدایە. دیارە پارتی یەکــــەم هــــەدەپ جگەلەوەی کوردییە کە بەتەنهــــا توانیبێتی ئەو بەربەستە پەرلەمانییە ببڕێت، پارتێکی چەپیشەو خۆی وەکو نوێنەری خەڵکە کاســــبکارو هەژارەکان و ژنان پیشان دەدات، وە بەپێی بەرنامەکەی خەبات گوزەرانی باشــــترکردنی لەپێنــــاوی هــــەژارو کرێکارانــــدا دەکات. ئــــەوە خاڵێکی دیکەی پۆزەتیڤە ســــەبارەت بەبونــــی هــــەدەپ لەپەرلەمانــــدا کە ســــود بەهەوڵەکانی کرانەوەی تورکیا بەڕوی دیموکراســــی و مافــــی مرۆڤدا

دەگەیەنێت. چاکسازیەکانی ئاشــــتی و پرۆسەی ئــــەردۆگان و ئاکەپە، لەراســــتیدا هەر بەناو "پرۆســــەی ئاشــــتییە"، چونکە ئــــەو هەنگاوانــــەی تورکیــــا ناویەتی تایبەتی بەخوێندگەی رێگەدان وەکو کوردی، هەڵگرتنی سانســــۆر لەسەر هەندێ پیتی کوردی، رێگەکردنەوە بۆ ئەگەری گەڕاندنەوەی ناوە کوردیەکان بۆ شــــوێنەکان، رێگەدانــــە بەهەندێ مافی کەلتوری کە هەر کۆمەڵگەیەکی

کەمینە ئەگەر بەقەوارە زۆر بچوکیش بن وەکو مافێکی سروشــــتی هەیەتی، ئەوەش هێندە لەبەرچاوی کاڵی کورد نییە، هێنــــدەی لەبەر جێبەجێکردنی هەندێ لەداواکاریەکانی دەیان ساڵەی یەکێتــــی ئەوروپایە، هەروەکو تورکیا لەســــاڵی 1٩63ـەوە هەوڵی گەیشتن بەئەندام بــــون لەکۆمەڵگەی یەکێتی ئەوروپــــا دەدات، بەاڵم رەتکراوەتەوە ئابوری و مەرجە نەیتوانیــــوە چونکە رامیاریەکان پڕکاتەوە. چونکە تورکیا جگــــە لەمەرجــــە ئابوریــــەکان دەبێ ســــەبارەت بەمافی مرۆڤ و پرەنسیپە بکات و چاکسازی دیموکراسیەکانیش بگاتە ئاستی پەســــندکردن، ئەگەرنا رێزگرتن ئەنــــدام. ببێتــــە ناتوانــــێ کەلتوری مافی مــــرۆڤ و لەمافەکانی لەهەر واڵتێکی دیموکراســــی و ئازاددا پێویســــتی سروشــــتییەو مافێکــــی بەدانوســــتان و رێککەوتــــن نییە، وە مســــۆگەرکردنی مافەکانــــی مــــرۆڤ مەرج و ئەرکن لەســــەر واڵتانی ئەندام وردە ئــــەو ئەوروپــــادا. لەیەکێتــــی چاکســــازیانەی ئەردۆگان ئەنجامیدان مۆرکــــی البردنــــی بــــۆ هەوڵدانــــە رەگەزپەرستی و پێشێلکاری یاساییانە کە دژی مافەکانی مرۆڤ و کەمینەکان لەدەســــتوری تورکیادا هەن. چونکە بەدەســــتورێکی ناتوانــــێ تورکیــــا ببێتە کۆنەپەرســــت و پشــــوتەنگەوە ئەندام لەیەکێتــــی ئەوروپادا. تورکیا دەتوانێ بەمسۆگەرکردنی بونی ماف و ئازادییە کەســــیەکان وەکــــو ئەوەی لەجاڕنامەی مافەکانی مرۆڤدا هاتوە، ببێتــــە ئەندام لەیەکێتــــی ئەوروپادا. دیارە بونی مافە کەلتوری و کەسیەکان چارەســــەری کێشــــەی کورد ناتوانن

بکەن.

سەرکەوتنی‌مێژویی‌هەدەپەHDPو‌رێگەی‌سەختی‌خەباتی‌گەیشتن‌بەمافەکان

شاخەوان شۆڕش

هەدەپ جگەلەوەی یەکەم پارتی کوردییە کە

بەتەنها توانیبێتی ئەو بەربەستە

پەرلەمانییە ببڕێت پارتێکی چەپیشەو

خۆی وەکو نوێنەری خەڵکە کاسبکارو هەژارەکان و ژنان

پیشان دەدات

زوو پێی ڕانه گه ین واڵت ده خنكێت و

له ماوه یه کی کورتدا له شکرێک له هه ڵگری

بیری داعشی به رهه م ده هێنریت

بارزانی ده زانێت چۆن دێته خوار؟‌‌‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

مانه‌وه‌ی‌‌‌10س��اڵی‌‌بارزانی‌‌له‌س��ه‌ر‌كورس��ی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌،‌كێش��مه‌كێش‌و‌دۆخێكی‌‌ئاڵۆزی‌‌له‌كوردس��تاندا‌دروس��تكردوه‌،‌پارتییه‌كان‌سه‌رسه‌ختانه‌‌ش��ه‌ڕ‌له‌سه‌ر‌مانه‌وه‌ی‌‌بارزانی‌‌له‌پۆس��ته‌كه‌یدا‌ده‌كه‌ن‌و‌هێزه‌‌ركه‌به‌ركانیش��ی‌‌پێداگری‌‌له‌س��ه‌ر‌لێسه‌ندنه‌وه‌ی‌‌

ده‌سه‌اڵته‌كانی‌.‌

ئێستا‌مه‌سه‌له‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌به‌الی‌‌زۆربه‌ی‌‌هێزه‌‌كاراكانی‌‌سه‌ر‌شانۆی‌‌سیاسییه‌وه‌،‌له‌پۆس��تێك‌و‌له‌س��ه‌ركرده‌یه‌كی‌‌دیاریكراو‌واوه‌تره‌،‌به‌و‌پێیه‌ی‌‌چاره‌نوسی‌‌دیموكراسی‌‌و‌ده‌ستاوده‌ست‌كردنی‌‌ده‌سه‌اڵت‌و‌به‌شداربون‌له‌پرۆسه‌ی‌‌دروستكردنی‌‌بڕیاری‌‌سیاسی‌‌ئه‌م‌

هه‌رێمه‌ی‌‌پێوه‌‌به‌ستراوه‌.‌

ئه‌و‌پارتی‌‌و‌هه‌وادارانه‌ی‌‌بارزانی‌‌كه‌‌سه‌رس��ه‌ختانه‌‌ش��ه‌ڕ‌له‌سه‌ر‌مانه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌له‌پۆستی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تیدا‌ده‌ك��ه‌ن،‌پێبزانن‌یان‌نه‌زانن‌چ‌خزمه‌تێك‌به‌بارزان��ی‌‌و‌به‌مێژوی‌‌پارتیش‌ناكه‌ن،‌ره‌نگه‌‌س��ه‌ره‌نجام‌پێداگرییان‌له‌س��ه‌ر‌ئه‌و‌خواس��ته‌،‌پارت��ی‌‌و‌بارزانیش‌به‌ره‌و‌گه‌مه‌ی��ه‌ك‌په‌لكێ��ش‌بكات‌كه‌‌ب��ه‌دۆڕاوی‌‌لێی‌‌بێنه‌ده‌ر،‌به‌س��ه‌رنجدان‌ل��ه‌وه‌ی‌‌مانۆرو‌جموجۆڵه‌‌سیاس��یه‌كانی‌‌ئێس��تای‌‌پارتی‌‌و‌بارزانی‌‌به‌جۆرێك‌گه‌مارۆدراوه‌‌كه‌‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌‌

تاك‌كه‌وتنه‌وه‌ی‌‌لێده‌كرێت.‌

گرنگترین‌شت‌بۆ‌بارزانی‌‌ئه‌وه‌یه‌‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌‌ئاڕاسته‌ی‌‌مێژو‌ره‌وت‌نه‌كات،‌ئه‌و‌كه‌‌رۆڵی‌‌گرنگی‌‌له‌دروس��تكردنی‌‌مێژوی‌‌سیاسی‌‌‌40س��اڵی‌‌رابردوی‌‌كوردا‌بینیوه‌‌به‌هه‌مو‌باشی‌‌و‌خراپییه‌كانه‌وه‌،‌مه‌رج‌نییه‌‌به‌بێ‌‌مانه‌وه‌ی‌‌له‌و‌پۆس��ت‌و‌ده‌س��ه‌اڵته‌دا‌گرنگی‌‌و‌كاریگه‌ری‌‌خۆی‌‌له‌ده‌ستبدات،‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌به‌ده‌ستبه‌ردانی‌‌له‌و‌پۆسته‌‌"وه‌ك‌رێزگرتن‌له‌رێساكانی‌‌دیموكراس��ی‌"،‌له‌واقیعدا‌به‌بایه‌ختر‌و‌گه‌وره‌تر‌ده‌بێت‌و‌ئاینده‌ش‌بۆ‌خۆی‌‌و‌ماڵی‌‌بارزانی‌‌و‌

پارتیش‌مسۆگه‌ر‌ده‌كات.‌

ش��ه‌رعیه‌تی‌‌مانه‌وه‌ی‌‌بارزانی‌‌له‌پۆس��تی‌‌س��ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێمدا‌به‌هه‌م��و‌پێوه‌رێك‌رو‌له‌داخوران��ه‌،‌ئیتر‌هیچ‌پاس��اوێك‌دادی‌‌مانه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌نادات،‌پێداگریی‌‌له‌س��ه‌ر‌مانه‌وه‌،‌داخرانی‌‌سیاسی‌‌و‌لێكترازانی‌‌نیشتمانی‌‌دروستده‌كات،‌له‌كاتێكدا‌كه‌‌كوردستان‌زیاد‌له‌هه‌ر‌

شتێك‌له‌م‌ساته‌وه‌خته‌دا‌پێویستی‌‌به‌یه‌كڕیزییه‌.‌

بۆ‌تێگه‌یشتن‌له‌خواستی‌‌سنوردانان‌بۆ‌ده‌سه‌اڵته‌‌زۆره‌كانی‌‌"سه‌رۆك"،‌كه‌‌وا‌لێكده‌درێته‌وه‌‌ئه‌وی‌‌تیا‌كرابێته‌‌ئامانج،‌ده‌شێت‌بارزانی‌‌په‌ندێك‌له‌شای‌‌ئێران‌وه‌ربگرێت:‌

له‌س��ه‌ره‌تای‌‌هه‌ڵگیرس��انی‌‌ناڕه‌زاییه‌كانی‌‌ئێراندا‌له‌ساڵی‌‌1978،‌"غوالمحسێنی‌‌سدیقی‌"‌كه‌‌سیاسه‌تمه‌دارێكی‌‌به‌ئه‌زمون‌و‌دۆستی‌‌نزیكی‌‌"موسه‌دق"‌بو،‌له‌نیازپاكییه‌وه‌‌ده‌یویست‌ئێ��ران‌له‌كه‌وتنه‌‌گێژاوی‌‌نائارامی‌زیاتر‌ده‌رباز‌بكات،‌ئه‌و‌به‌ش��ای‌‌وتبو‌ئاماده‌یه‌‌ببێته‌‌س��ه‌رۆك‌وه‌زیر‌به‌و‌مه‌رجه‌ی‌‌"شا‌س��ه‌ڵته‌نه‌ت‌بكات‌نه‌ك‌حكومه‌ت"،‌به‌اڵم‌شا‌كه‌‌خوی‌‌به‌موماره‌سه‌‌كردنی‌‌ده‌سه‌اڵته‌‌زۆروزه‌به‌نده‌كانیه‌وه‌‌گرتبو،‌پێیوتبو:‌ده‌ته‌وێت‌من‌كۆنترۆڵ‌

بكه‌یت؟!‌زۆرێك‌پێیانوایه‌‌ئه‌گه‌ر‌ش��ا‌به‌گوێی‌‌"سدیقی‌"‌بكردایه‌‌چاره‌نوسی‌‌خۆی‌‌و‌مێژوی‌‌ئێرانیش‌به‌ئاڕاس��ته‌یه‌كی‌‌تردا‌ده‌ڕۆی،‌ئه‌وه‌‌پێداگری‌‌ش��ا‌بو‌له‌س��ه‌ر‌پراكتیزه‌كردنی‌‌ده‌سه‌اڵته‌‌

زۆره‌كانی‌،‌كه‌‌ته‌خت‌و‌تاراجی‌‌لێشێواند.

بارزانی‌‌دوای‌‌‌10ساڵ‌له‌هه‌ڵكشان‌به‌ره‌و‌لوتكه‌ی‌‌هه‌ره‌می‌‌ده‌سه‌اڵت،‌ئێستا‌له‌"شاخه‌وانێك"‌ده‌چێت‌كه‌‌له‌س��ه‌ری‌‌سه‌ره‌وه‌ی‌‌لوتكه‌ی‌‌هه‌ره‌می‌‌ده‌س��ه‌اڵتدایه‌و‌داوای‌‌هاتنه‌خواره‌وه‌ی‌‌لێده‌كرێت،‌ئه‌و‌كه‌‌له‌كاتی‌‌س��ه‌ركه‌وتن‌به‌كێوی‌‌ده‌س��ه‌اڵتدا‌هه‌ن��گاو‌به‌هه‌نگاو‌ده‌یزانی‌‌پێكانی‌‌له‌كوێدا‌توندو‌قایم‌بكات،‌هاتنه‌‌خواره‌وه‌ی‌‌پێویس��تی‌به‌وریاییه‌كی‌‌زۆر‌زیاتره‌،‌ش��اخه‌وانی‌‌كارامه‌و‌به‌ئه‌زمون‌باش‌ده‌زانێت‌له‌كاتی‌‌هاتنه‌‌خواره‌وه‌دا‌هه‌ڵخزانی‌‌به‌ردێك‌

له‌ژێر‌پێدا‌چ‌مه‌ترسییه‌كی‌‌گه‌وره‌‌دروستده‌كات.ئایا‌بارزانی‌‌ده‌زانێت‌له‌لوتكه‌ی‌‌ده‌سه‌اڵت‌چۆن‌دێته‌خوار؟‌

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی،‌سەردەشت‌عوسمان،‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر

‌ریکالم

ئاگاداریەک‌سەبارەت‌بە‌شوقەی‌مامۆستایانی‌زانکۆ‌ئۆفەری‌تایبەت‌بۆ‌مامۆستایانی‌زانکۆ‌‌لە‌شوقەکانی‌قەیوان‌سیتی‌دوو‌ئەمرۆ‌24-5-‌2015چوار‌رۆژ‌تێپەراندوە‌

بەشێک‌لە‌مامۆستایانی‌بەرێز‌بە‌هۆی‌تاقیکردنەوەکانەوە‌‌لەم‌ئۆفەرە‌ئاگادار‌نەبوون‌‌یاخود‌دەرفەتیان‌نەبوە‌سەردان‌بکەن‌هەربۆیە‌لێرەوە‌پێیان‌را‌دەگەیەنین‌کە‌ئوفەرەکە‌‌12رۆژ‌بەردەوام‌دەبێت‌و‌رۆژانە‌)‌8:30_‌5:00(‌دەتوانن‌س��ەردانمان‌بکەن‌وە‌‌بۆ‌زانیاری‌هەموو‌الیەک‌

ئەم‌شوقانە‌هیچ‌پەیوەندیەکیان‌بە‌سوود‌مەند‌بونەوە‌نیە‌.

ش��ایەنی‌باسیش��ە‌ئیدارەی‌قەیوان‌سیتی‌ژمارەیەکی‌دیاری‌کراو‌ش��وقەی‌تەواوکراوی‌وەک‌ئۆفەر‌تایبەت‌بە‌مامۆستایانی‌زانکۆ‌‌پێشکەش‌کردوەبە‌قیس��تی‌درێژ‌خایەن‌لە‌پێش��ەکی‌‌‌$‌27500بیست‌و‌حەوت‌هەزار‌و‌پێنس��ەد‌دۆالر‌‌دەست‌پێ‌دەکات‌‌کەبەجوانترین‌و‌باشترین‌

کواڵیتی‌سەردەم‌‌دروست‌کراوە‌

بۆ‌زانیاری‌زیاتر‌دەتوانن‌‌پەیوەندی‌بکەن‌بەم‌ژمارە‌تەلەفۆنەوە‌‌‌‌‌‌‌‌‌07708600002ئیدارەی‌قەیوان‌سیتی‌

رۆژه‌‌سه‌رۆکه‌مه‌سعود‌بارزانی‌ماوه‌ی‌‌3795ڕۆژه‌‌سه‌رۆکی‌هه‌رێمی‌

کوردستانی‌عێراقه‌.‌ئه‌و‌بۆ‌یه‌که‌مجار‌له‌31ی‌کانونی‌دوه‌می‌‌2005له‌الیه‌ن‌په‌رله‌مانی‌کوردستانه‌وه‌‌وه‌ک‌یه‌که‌م‌سه‌رۆکی‌هه‌رێمی‌کوردستان‌هه‌ڵبژێردرا.‌دوه‌م‌جاریش‌له‌25ی‌ته‌موزی‌‌2009به‌شێوه‌ی‌راسته‌وخۆو‌له‌رێی‌سندوقه‌کانی‌ده‌نگدانه‌وه‌‌به‌رێژه‌ی‌70%ی‌ده‌نگی‌به‌شداربونی‌ئه‌و‌هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‌بوه‌وه‌‌

به‌سه‌رۆکی‌هه‌رێم.‌له‌30ی‌حوزه‌یرانی‌2013،‌بۆ‌ماوه‌ی‌‌2ساڵ‌پۆسته‌که‌ی‌بارزانی‌وه‌ک‌سه‌رۆکی‌هه‌رێم،‌له‌الیه‌ن‌په‌رله‌مانی‌

کوردستانه‌وه‌‌درێژکرایه‌وه‌.‌ئێستا‌پرسیاره‌که‌‌ئه‌وه‌یه‌‌دوای‌20ی‌ئاب‌بارزانی‌له‌پۆستی‌سه‌رۆکایه‌تیدا‌ده‌مێنێته‌وه‌‌یان‌نا؟

له‌دایکبونمه‌سعود‌مسته‌فا‌بارزانی،‌له‌16ی‌ئابی‌‌1946له‌شاری‌مه‌هاباد،‌له‌سه‌رده‌می‌

کۆماری‌کوردستان‌و‌ئه‌و‌رۆژه‌ی‌پارتی‌دیموکراتی‌کوردستانی‌تێدا‌

دامه‌زرا،‌له‌دایکبوه‌.

سه‌رۆکی‌پارتیله‌کۆنگره‌ی‌9ی‌پارتی‌دیموکراتی‌کوردستان،‌

له‌تشرینی‌دوه‌می‌1979،‌بارزانی‌به‌سه‌رۆکی‌ئه‌و‌حیزبه‌‌هه‌ڵده‌بژێردرێت.‌به‌درێژایی‌‌36ساڵ‌و‌تا‌ئێستاش،‌

پارێزگاری‌له‌و‌پۆسته‌‌حیزبییه‌ی‌کردوه‌.

سه‌رۆکی‌ئه‌نجومه‌نله‌پاش‌ڕوخانی‌رژێمی‌سه‌ددام‌و‌دامه‌زراندنی‌ئه‌نجومه‌نی‌حوکمڕانی‌له‌31ی‌ته‌موزی‌2003،‌بارزانی‌بوه‌‌ئه‌ندام‌‌و‌دواتریش‌سه‌رۆکی‌ئه‌نجومه‌نه‌که‌.

شه‌ڕی‌ناوخۆبارزانی‌سه‌رۆکی‌یه‌کێک‌له‌پارته‌‌

سه‌ره‌کییه‌کانی‌شه‌ڕی‌ناوخۆی‌هه‌رێمی‌کوردستان‌بوه‌.‌ئه‌و،‌له‌گه‌رمه‌ی‌

شه‌ڕی‌ناوخۆو‌له‌31ی‌ئابی‌‌1996بۆ‌ده‌رپه‌ڕاندنی‌هێزه‌کانی‌یه‌کێتی‌نیشتمانی‌له‌هه‌ولێر،‌په‌نای‌برده‌‌به‌ر‌رژێمی‌به‌عس‌و‌حکومه‌تی‌

عێراق.

دوای‌ڕاپه‌ڕیندوای‌راپه‌ڕینی‌به‌هاری‌‌1991بارزانی‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌هه‌رێم‌و‌

له‌نیسانی‌هه‌مان‌ساڵدا‌که‌‌گفتوگۆی‌حیزبه‌کانی‌به‌ره‌ی‌کوردستانی‌

له‌گه‌ڵ‌حکومه‌تی‌به‌غدا‌ده‌ستیپێکرد،‌بارزانی‌له‌چه‌ند‌خولێکی‌گفتوگۆکاندا‌سه‌رۆکایه‌تی‌شاندی‌کوردیی‌کردوه‌.

شۆڕش‌و‌سیاسه‌تله‌سه‌ره‌تای‌شۆڕشی‌ئه‌یلوله‌وه‌‌تێکه‌ڵی‌کاری‌سیاسیی‌بوه‌و‌له‌ساڵی‌‌1970ئه‌ندامی‌تیمی‌

کوردی‌بوه‌‌که‌‌گفتوگۆی‌له‌گه‌ڵ‌حکومه‌تی‌عێراق‌کردوه‌‌له‌سه‌ر‌

رێکه‌وتنی‌ئۆتۆنۆمی.

کۆچی‌بارزانی‌باوکسااڵنی‌‌1976تا‌‌1979مه‌سعود‌بارزانی‌

زۆربه‌ی‌کاته‌کانی‌له‌واڵتانی‌رۆژئاوا‌به‌سه‌ربردوه‌،‌تا‌ڕۆژی‌1ی‌ئاداری‌‌1979که‌‌مسته‌فا‌بارزانی‌باوکی‌کۆچی‌دوایی‌

ده‌کات،‌ئه‌م‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ئێران.

ژماره 484

Documents

Transcript of ژماره 484