- 401 - LOUBSER

dat In slagoffer blootstelling kan ervaar wat, as hierdie

besonderhede nie in ag gene em word nie, nie rasioneel

verklaar kan word nie . Ek kan net vir die Hof s~, ek

kan nie In rasionele verklaring bied waarom, as die ont­

ploffing agter haar plaasgevind het, ek sou aflei van

haar beserings dat sy oorgeslinger was op so In manier

dat sy dan hier agter beland het nie. Dit kan wees dat

sy pas eers toe sy teen die grond geval het, haar hoof­

besering opgedoen het .

Ek het u miskien nou nie heeltemal volledig ingelig(lO

nie . Daar was ook voor haar, links voor haar, dit wil

s~ as u kyk na foto nr . 12, sien u regs tussen die twee

pilare is twee kassiershokkies. Die linkerkantste een

van die twee kassiershokkies word getoon deur die ingang

tot die toonbank wat ek netnou foto 8 aan u gewys het en

u kan sien hier regs voor was daar ook 'n ontploffing deur

In handgranaat. -- Ja.

Hoe verander dit u indrukke, indien dit dit hoege­

naamd verander? -- Sy het dus in die rigting van hierdie

ontploffing geval? ( 20

Ja, sy het in die rigting van hierdie ontploffing

geval. Voor haar en agter haar was daar derhalwe ont-

ploffings van handgranate. Ek het tekens aan die

liggaam g ekry wat e k duidelik hiermee in verband kan

bring, maar die -dodelike wond aan die agterhoof kan ek

nie vir u duidelik aan een of die ander koppel nie.

DEUR DIE HOF: Sou dit in elk geval, wat rigting betref

nie afhang van hoe die persoon sy kop in die laaste

moment sou draai nie? As ~ mens vorentoe kyk en jy bet

In agter besering, dan kry jy die besering van agter jou (30

liggaam . Nou, as jou kop gedraai is, kan jy dit van regs

... / kry

•

- 402 -

kry of van links. Die geweld hierso van die ontploffing

is op die liggaam, maar van regs op die liggaam . -- Dit

is korrek .

So, sy het miskien gekyk na die regterkant, na die

ontploffing en agtertoe geslinger na haar linkerkant toe

en die besering op die kop agter gekry van een of ander

voorwerp, as 'n moontlikheid? -- Di tis alles rest aanbare

moontlikhede . Ek kan nie aan die Hof redelike moontlik­

hede verstrek nie .

'n Mens weet nie watter kant toe die kop draai nie . (10

Korrek .

En of sy haar balans verloor het nie? -- Ja .

As gevolg van die skok . -- Ja .

Daar was ~ skok, daar is ~ besering, toe verloor sy

haar balans? -- Korrek.

Wat miskien sou beteken dat sy in die rigting van

die geweld val of daarvan val? -- Korrek.

MNR . JANSEN: Net finaal op hierdie aspek. Kan u uit-

sluit dat die besering deur skrapnel of so iets veroorsaak

is, aan die agterkop? -- Nee, ek kan dit nie uitsluit nie, ( 20

maar dan, as 'n mens 'n vlie~nd e skerf wil beskou wat ek

weet uit my ervaring meestal ho~ tumetiese energie bese­

rings is, as 'n mens die bree front waarop hierdie wond

veroorsaak was, besin en dan daarteenoor korreleer die

feit dat daar nie indringende geweld was nie, dat die

skedel dus nie gepenetreer was nie, dan word dit vir my

minder waarskynlik. Ek kan dit nie uitsluit nie . Dit

is ook weer 'n bestaanbare moontlikheid, maar di t sou

absoluut bui tengewoon wees dat 'n enkele skerf wat In taam­

like breedtreffende f ront sal h~, dat dit oar relatief (30

mi n tumetiese energie sal beskik, vergelykend erwys gesproke

... / met

I

- 403 - LOUBSER

met die ander skerf .

D het reeds genoem hierdie dame is nie op slag dood

nie , in teenst elling met mej . Anderson . Soos ek die

afleiding gemaak het , was altwee die koe~lwonde wat sy

opgedoen het , oombliklik noodlottig? -- Korrek . Indiwi­

dueel gesien sou beide van hulle onmiddellike dood tot

gevolg gehad het .

Ek wil nie he u moet die Hof volledig inlig nie,

ma.ar die betrokke dag het u ook lykskouings uitgevoer op

die liggame van die drie Swartmans wat betrokke was by (10

die skietery, by die beleg by Silverton? - - Ek het wel .

D kan uit u geheue onthou min of meer wat u daar

gevind het? Ja, ek sal my geheue moet takseer , maar

di t was vir my dvidelik dat di t In geval was waar elk van

hulle deur veelvuldige koe~ls getref was, dat daar veel­

vuldige koe~lwonde teenwoordig was. In twee van die

gevalle was. di t vir my duidelik dat daar wonde was wat

veel vuldiglik as In onmiddellike d oodso orsaak voorgehou

kan word.

In die twee gevalle waar u se die dood onmiddellik(20

sou ingetree het, het u tekens gekry waarmee hulle geskiet

is? -- Ja. Ek weet daar was haelgeweerskietwonde met

bokhael. Daar was ook 9mrn Parabellum skietwonde.

Maar u s~ veelvuldig van albei? -- Veelvuldig.

Die derde liggaam? -- Die het ook In verskeidenheid

van wonde getoon wat ook as dodelike wonde beskryf moet

word. Dit was uiteraard nie vir my moontlik om aan die

hand van die anatomiese bevindinge te probeer aandui in

watter volgorde die wonde opgedoen kon gewees het nie .

Oor die algemeen kan ek vir u s~ dat di.t ook v eelvuldige(30

wonde uit handwapens sowel as skouerwapens was wat hier

... / ter

,

•

- 404 - LOUBSER

ter sprake kom . Geweer sowel as handwapen .

Ron u enige van die wapens spesifiseer, spesifiek

K35 wat hierdie derde liggaam getref het? -- Ja, ek het reste

gevind . Wat die derde liggaam betref, onthou ek spesifiek

dat ek met opening van die buikhol te die punt van 'n ho~

velosi tei t geweer gevind het, 'n . 223 projektiel se punt .

Dra u persoonlik kennis van die . 223? -- Ja .

Hoe dra u persoonlik kennis daarvan? -- Ek h~al rede

gehad om heelwat wonde wat deur hierdie \-Japen veroorsaak

was, te bestudeer . Die . 223 is die projektiel wat deur (10

die Amerikaanse M-16 militere wapen gevuur word en ook

deur die R- 4 militere geweer wat by ons te lande gebruik­

lik is .

Wat is die ui twerking van die koe~l wat 'n liggaam

tref ui t die .223? -- Di t is 'n tipe van koe~l wat op sy

wondballistiese effek beskou, fei tlik as t1 c1.A.stom made t1 beskou

kan word om mense te skiet. As gevolg van die besondere

effektiewe energie-afgifte, het dit dan sy effek.

Het u enige skade gesien wat spesifiek aan daardie

liggaam deur die koe~ls van die 223 veroorsaak is? -- (20

WeI seker.

Wat is dit?-- Dit was veral been- en spierbeserings

wat die bekken- en ruggebied betrek het. Met ander woorde,

die plasing van die skote was so d at di t nie 'n onmiddel­

like handelingsonvermo~ sou impliseer het nie. Die projek­

tiele het in hulle gang deur die liggaam weI die werwel­

kolom aansienlik vergruis, maar nie die bloedsomloop

tot stilstand gebring nie. Ek bedoel nou in die aanvank­

like . tyd na die toediening van die verwonding . Ek kan

di t aan u so st e1 . As d aardie skoot slegs 'n paar senti - (30

meter meer na anterior geplaas kon gewees het, dan sou

. . . / daar

,

•

- 405 LOUBSER

daar In effektiewe onmiddellike handelingsonvermo~ geYm­

pliseer gewees het .

So , nadat daardie skote toegedien is, sou die persoon

nog in staat gewees het om byvoorbeeld In geweer op te

tel en te skiet? -- Ek meen so, ja .

MNR . BROWDE AAN HOF Op die oomblik glo ek nie daar

sal enige kruisondervraging van die Professor wees nie,

maar ek wil iemand raadpleeg oor een aspek van die Profes­

sor se getuienis en om daardie rede wil ek kruisondervra-

ging voorbehou, as dit u behaag? (10

DEUR DIE HOF : Ja, ons gaan in elk geval verdaag , want

ek is belas met In ander saak wat u reeds van weet en ek

verstaan u het ook In bietjie probleme .

MNR . BROWDE : Dit is so .

DEUR DIE HOF : Ons gaan verdaag en dan sal ek re~l dat

die Professor dan terugkom na die verdaging?

MNR . BROWDE: Mag ek net een vraag ... (Hof kom tussen­

bei)

DEUR DIE HOF Indien u hom nodig het? U sal vir mnr .

Jansen daarvan laat weet?

MNR. BROWDE: Ja, ek sal dit doen. Daar is net een

vraag wat ek aan die Professor wil vra.

( 20

Y~UISONDERVRAGING DEUR MNR. BROWDE: Het u miskien verslae

opgestel in verband met die lykskouings van die drie

Swartmans? -- Ja, weI.

DEUR DIE HOF: Ek wil hulle graag in elk geval ook sien .

Sal u hulle asseblief bring? -- Ja.

Die 25ste?

M1~ . BROWDE: Die 25ste.

DEUR DIE HOF : Die 25st e sal u weer hier moet wees, ( 30

asseblief. Dit is op In Maandag .

. .. / MNR . JANSEN

,

•

- 406 - LOUESER

MNR . JANSEN ~ Ek wil dit darem net so stel dat die

koerante nie weer vir die Staat die skuld gee nie . Die

Staat is gereed om aan te gaan . Die vorige keer het twee

koerante geskryf dat die Staat nie gereed was om aan te

gaan nie, daarom is die saak uitgestel .

DEUR DIE HOF : Ag, u skouers is breed . Moenie dat dit

u hinder nie . Die vervolger kry altyd al die skuld, al

is dit ook die verdediging se skuld of die Hof .

M1lli . JANSEN : Ek het dit al agtergekom .

DEUR DIE HOF: Dit is so . Dit is In feit . As iets (10

bier in die hoi verkeerd loop, dan moet u maar dit ontgeld .

Dokter, ek wil u net In paar vrae vra. Ken u 'n .243?

Ja .

Die afmetings is . 223 en .243? -- Dit is korrek .

Die .223 oorgesit in millimeter, want u het gepraat

van In 9 rnrn Parabellum en ek wil In vergelyking tref, wat

is hy omtrent? -- 5.6.

Sou hierdie projektiel wat afgevuur was in hierdie

derde terroris se liggaam, die grootte gehad het van In

9 rnrn Parabellurn, sou hy nog kon opgetree het deur In (20

geweer te gebruik? -- Die deurslaggewende kwantum in die

energie-afgifte van In projektiel, is die velosi tei t daar­

van. Die .223 het n enorme energie-afgifte as gevolg

van sy enorme velositeit. Die inherente energie in die

projektiel word prim~r bepaal volgens die bekende formule

energie = massa x velositeit kwadraat oor 2.

Ek wil dit net vir u anders stel. Ons weet van

velosi tei t en In geweer is aan baie van ons nie n onbekende

ding ni e . Vind In mens nie dat wanneer die velosi tei t

te hoog is nie, die resultaat baie keer is dat die pa- (30

troon deur die massa gaan, so vinnig en betreklik min

. .. / skade

•

- 407 - LOUBSER

skade verrig? Dit gebeur juis ... (Hof kom tussenbei)

Terwyl In stadiger patroon baie grot er skade aanrig?

Nee . Die velositeit daar word bel nvloed deur die

front, die vlugstabiliteit van die projektiel . Hierdie

. 223 is juis , omdat sy vlugstabiliteit so maklik in die

skietwondtraktus belnvloed word, hy tuimel so maklik en

daarom is sy energie- afgifte so enorm . As hy net dwars

draai, dan gee hy al baie meer energie af as In gestabili-

seerde (Hof kom tussenbei )

Ja, maar dit is nou so . Dit stem ek met u saam, as(IO

di t gebeur . Laat ek di t vir u so s~. Sou u s~ dat In 9 mm

mauser, wat tog ~ baie bekende geweer is, sou geen beter

resul taat verkry het 'nie? Ek noem di t omdat daar is In

gedagtegang by my aan die gang gesit as gevolg van die

kruisondervraging aan u? -- Ek kan vir u sonder voorbehoud

s~ dat met dieselfde plasing van die skoot, dieselfde

skietwondtraktus deur daardie liggaam, geen ander koe~l­

geweer wat ek van weet, meer effektiewe skietwondtraktus

sou veroorsaak nie.

Laat hy nie In baie groter ui tgangswond nie? -- Di t (20

hang af van sy vlugstabili tei t. Di t is nie In inherente

eienskap van die koe~l as sulks nie. Dit hang af hoeveel

energie hy gaan afgee per sentimeter wat hy deurgaan.

Dit is so, ek gebruik die vergelyking altyd om hierdie

beginsel aan my studente tuis te bring. Ek s~ vir hulle

dat as twee jong mans nou op eenvolgende aande dieselfde

meisie moet uitneem en die een man het RIOO in sy sak,

maar daarvan spander hy op hierdie meisie R20, dan as

aIle ander parameters gelyk sal wees, dan sal die ander

k~reltjie wat R40 in sy sak het en daardie hele R40 (30

blaas op die meisie, ~ groter indruk op haar maak as die

/ ander

I

408 LOUBSER

ander, een en di t is presies die argument wat hier die

geldige een is, myns insiens . Die energie- afgifte is

van so In orde in hierdie klein vinnige koeEH dat hy die

werk wat hy per sentimeter wat hy moet deurdring, doen

hy net meer effektief as die ander een wat nog miskien

deur ~ motor se masjienblok skiet nadat hy deur die mens­

like liggaam is .

Ja, maar die 9 mm mauser is reeds In geweer wat nie

so 'n verskriklike velosi tei t het ni e . Hy maak In geweldige

gat . Ek wil dit aan u stel, want dit hinder my . Ek ken (10

In 222 en ek ken In 243 en as ons In springbok skiet met In

222 dan hardloop hy party keer vinniger as voor die tyd,

maar as jy hom skiet met In 243, is dit klaar praat?

Afhangende van die plasing van die skoot .

As ~ mens 800 skiet in ~ jaar? Dit is wat daar

geskiet word, 800 in ~ jaar. Dit is nou 80G in ~ jaar.

Miljoene van die goed wat ons al die resultaat het, maar

dit nou daar gelaat. Dit het my net In bietjie gehinder.

Di t laat my nou In ander denke vorm.

Dokter, u word verskoon. Ek dink u moet maar die ( 20

25ste bier wees en daardie rapporte bring van die nadoodse

ondersoeke van die drie wat u uitgevoer het waarna ons

verwys het.

G EEN VERDERE VRAE.

BAREND LUKAS STEYN, v.o.e.

Ol\-:DERVRAGING DEUR l\1l\lR. JANSEN U is verbonde aan die

spesiale taakmag hier te Pretoria? Dit is korrek.

Het u vir lui tenant Brazelle bygestaan in In poging

op 25 Januarie 1980 om die gewapende Swartman agter die

toonbank te elimineer? -- Dit is korrek . (3 0

Dit was by Volkskas te Silverton? Dit is reg .

/ Voor

,

I

- 409 - STEYN

Voor u was ook sersant Lombard gewees? -- Dit is

korrek .

Bet u enige skote geskiet op die persoon? -- Ek het

geen skote geskiet nie .

Wat het u verhoed om te skiet? -- Luitenant Brazelle

het die perso on geskiet en ek het gesien dat dit voldoende

was . Dit het vir my gelyk of hy buite aksie was en ek het

geen skote geskiet nie .

Is u beseer in die voorval? -- Dit is korrek, ja .

As gevolg van die handgranaatontploffing? -- Dit is(lO

reg, j a .

Nog iets? Bet u ander beserings ook opgedoen, as

gevolg van iets anders? -- Nee, geen beseri ngs as gevolg

van iets anders .

Waar het u die skrapnelbeserings gehad? -- In my

gesig, nek en my bene en my hande.

Bet u mediese behandeling ontvang daarvoor? -- Dit

is korrek.

Operasies? -- Geen.

Is u in die hospitaal aangehou? -- Nee, ek is die- ( 20

selfde aand ontslaan.

KRUI SONDERVRAGING DEUR MNR. BROWDE: Lui tenant Brazelle

het vir Sy Edele ges~ dat hy In staakvuurbevel gegee het.

Dit is korrek.

Aan wie sou hy dit gegee het? -- Aan die persone wat

saam met hom was.

Wat ook gevuur het? -- Ja, die persone wat saam met

hom was, het hy In staakvuurbevel gegee.

Bet hulle gevuur? -- Nee, luitenant Brazelle is die

enigste persoon wat gevuur het. (30

Ja, maar wat ek bedoel is, hy het hierdie bevel gegee .

/ Boekom

•

- 410 - STEYN

Hoekom het hy die bevel gegee vir In staak:vuur? -- Lui te­

nant Brazelle kon gesien het dat die persoon buite aksie

was.

Maar het iemand behalwe die Luitenant geskiet? -­

Nie daar waar ons was nie .

En van die ander posisies in die bank? -- Die wat

bo-op die balkon was , het geskiet .

Daar was geskie,t? -- Ja.

Van bo van die balkon? -- Dit is korrek .

DEUR DIE HOF

In konstabel .

Is u In lui tenant of wat? -- Nee, ek is (10

Het u gesien of die persoon wat julIe gemeen het

julIe buite aksie gestel het, sy vuurwapen gebruik? -­

Nee . Hy het sy vuurwapen gebruik vermoedelik - ek kon

nie sien nie, ek het aangeneem hy het dit gebruik na die

handgranaat ontplof het.

GEEN VERDERE VRAE.

HENDRIK JOSEF LOMBARD, v.o.e. NR. 41

01~ERVRAGING DEUR MNR. JANSEN: Is u In sersant in die

Suid-Afrikaanse Polisie verbond e aan die spesiale taak- (20

mag? -- Dit is korrek.

Het u op 25 Januarie 1980 luitenant Brazelle byge­

staan om die terroris agter die toonbank te Volkskas

Bank, Silverton te elimineer? -- Dit is korrek.

Het u direk agter lui tenant Brazelle inbeweeg in die

bank? -- Hy was langs my.

Waarmee was u gewapen? Met In Rl-geweer.

Wat het gebeur toe u daar inbeweeg, net in kort?

Toe ek daar inbeweeg saam met l uitenant Brazelle, het ek

twee skote gevuur met die Rl-geweer en kort daarna het ( 30

lui tenant Brazelle staakvuur gegee .

/ Wie

•

- 411 - LOMBARD

Wie het eerst e g eskiet? U of lui tenant Br azelle?

Toe ons om die hoek beweeg , het lui t enant Br azelle

eerst e gevuur. Ek het 'n kort rukkie daar na ook onmi dd el ­

l i k gevuur .

Weet u of die skot e get r ef het? Ek sal s e ja .

Waar? -- Ek he t na die terrori s s e bolyf gemik .

En lui t enant Br azell e gee t oe s t aakvuurbevel? -­

Ek het toe onmi ddelli k vandaar i n di e r i gti ng van di e

toonbank beweeg .

In die r i gti ng van di e terro r is? -- Di t i s posi t ief . (lO

Ja? 'n Kort r ukkie daarna h et ek 'n handgr anaat ont -

ploffing gehoor .

Hier voor u? -- Dit was aan my regterkant gewees .

Ja? - - Ek kon toe sien dat luitenant Brazelle g ewond

is . Hy het met sy hande voor sy o~ weggestruikel . Ek

het toe vir kolonel De Swardt 'n teikenaanduiding gegee

wat die terroris se posisie was. Ons het toe saam in die

rigting beweeg, waarop kolonel De Swardt vier skote na

die terroris gevuur het . Daar was weer eens ~ sarsie

skote vanuit die hokkie gevuur gewees.

Watter hokkie nou? -- Dit is waar die terroris was,

outomatiese vuur .

Was dit nou die eerste keer wat hy geskiet het? -­

Nee, di t was herhaalde kere wat by geskiet het .

Wanneer het hy die eerste keer geskiet? --Die heel

eerste keer toe hy geskiet het, was toe ons hom geskiet

het en hy geval het, toe het hy ~ sarsie skote geskiet .

Hoeveel skote? -- Ek sou se ~ sarsie .

(20

Het u gesien dat die vuurwapen uit sy hand e val? -­

Nee , daar die moment h et ek i n di e r igting van di e toon- ( 30

bank beweeg , weg van luit enant Br az elle af .

. .. / So

•

- 412 -

So, u het wegbeweeg van luitenant Brazelle af? -­

In die rigting van die toonbank aan die oorkant, daar

waar die terroris was.

Was daar iets wat u uitsig belemmer het? -- Teen die

toonbank is daar pilare .

Kyk na foto 12 in die album daar voor u . Ret u

beweeg vanuit die rigting waar die fotograaf gestaan het

toe hy die foto geneem het? -- Ja, dit is reg. Dit is

positief. Ek het in daardie rigting beweeg . Ek het links

beweeg van die rigting waar die fotograaf die foto geneem(lO

het .

Luitenant Brazelle het reeds getuig dat die terroris

gesit het teen die pilaar waar die telefoon aan is? -­

Dit is positief, in die hokkie.

In die hokkie?

positief, op ~ stoel.

Ja, hy was in die hokkie. Dit is

Was u links of regs van die Luitenant? -- Ek was links

van die Luitenant gewees.

En u het reguit na die hokkie beweeg? -- Dit is posi­

tief. Ek het reguit beweeg na die hokkie daar by die (20

toonbank.

Ret u gesien dat die terroris geval het? -- Dit is

positief.

En toe hy val, wat het van sy geweer geword? -- Ek

het net gesien dat hy geval het; dat hy eers vorentoe

geval het en toe van die stoel afgeval het.

Waar was luitenant Brazelle op daardie stadium? --

Ek was nie bewus van die Luitenant se posisie op daardie

oomblik nie. Ek het in daardie rigting op daardie spesi ­

fieke oomblik beweeg . Toe hy staakvuur gegee het, het (30

ek beweeg in die rigting van die toonbank .

... / Toe

•

•

- 413 - LOMBARD

Toe was hy regs van u nog steeds? - - Toe was hy regs

van my gewees.

Die eerste sarsie skote wat u nou van praat, het hy

geskiet voor of na die handgranaat ontp1of het? -- Dit

was na die handgranaat ontp1of het.

Weet u in watter rigting die skote gevuur is? - - Nee,

negatief .

Wanneer is die tweede sarsie geskiet? - - Dit is toe

ek en die Ko1one1 saam beweeg het in die rigting van die

terroris . Nadat die Ko1one1 vier skote op die terroris (10

gevuur het, het daar nog ~ sarsie uit die hokkie gekom

wat my toe in die enke1 get ref het .

Waar was u op die stadium toe die sarsie u in die

enkel tref? - - Ek was regoor die pi1aar gewees hierso op

foto 12 .

Watter pi1aar? -- Heel links.

Toe kom die skote direk daar uit die hokkie se kant?

Van die hokkie. Dit is positief.

Waar tref dit u?-- In my linkerenkel.

Net een? -- Nee, dit was ~ sarsie gewees van drie (20

skote.

Het a1 drie u getref? -- Dit is positief.

Wat gebeur toe verder? -- In Rukkie daarna is ek deur

ambu1ansmanne vanaf die tonee1 verwyder.

Het u operasies ondergaan? Dit is positief.

Hoevee1? -- Twee.

Het u volkome herste1? -- Dit is positief.

Hoe lank was u in die hospi taa1? -- Ek was tien dae

in die hospitaa1 .

KRUISONDERVRAGING DEUR M~~ . BROvIDE ~ Sersant, ek hoor (30

u noem drie skote Ir sarsie? -- Dit is outomatiese vuur .

. .. / Di t

•

•

- 414 - LOMBARD

Dit is die tweede sarsie waarvan u gepraat bet,

wat u getref bet? Dit was drie skote? -- Dit is posi­

tieL

En dit was gevuur in jou rigting? Dit moes gewees

bet? Ja , want dit bet my getref . Dit is korrek .

En die eerste sarsie waarvan jy gepraat bet, boeveel

skote was dit? -- Dit kan meer wees . Ek kan nie spesifi­

seer daar boeveel skote dit was nie .

Minder of meer as drie? -- Dit kan meer wees .

Dit kan meer wees? U weet nie? -- Nee .

In watter rigting was die eerste sarsie geskiet?

Weet u? Negatief . Ek weet nie.

U kan nie se nie? -- Nee .

HERONDERVRAGING DEUR MNR . JANSEN Geen vrae .

DEUR DIE HOF: Sersant, ek verstaan van luitenant Bra­

zelle dat by bet die terroris vier skote toegedien? U

s~ u bet bom twee skote geskiet ook? -- Ja, ek bet twee

skote op hom gevuur. Dit is reg.

En daarna het kolonel De Swardt vier skote op bom

(10

geskiet? -- Plus-minus vier skote. Dit is positief. ( 20

En nadat hy hierdie tien skote deur hom gehad het,

kon by nog n sarsie afvuur? -- Bedoel u die terroris?

Ja? Hy bet nou tien skote deur hom? -- Heel waar­

skynlik.

Ja, maar ek wil net weet in volgorde. Is dit reg?

Ek verstaan nou nie mooi nie.

Ek verstaan van u dat nadat die Kolonel vier skote

op die terroris gevuur bet, was daar weer n reaksie uit

die bokkie en daar was n sarsie afgeskiet en dit is waar

u in die linkerenkel gewond is? -- Dit is positief . (30

Ja , dit is positief .

. .. / Nou

•

•

- 415 - LOMBARD

Nou goed . Ons weet kolonel De Swardt is die laaste

man wat geskiet het? -- Ja .

As hy nou vier skote geskiet het , u het twee skote

geskiet en sersant Brazelle het vier skote geskiet, dan

het daardie terroris tien skote deur hom gehad? Toe

het hy nog In sarsie geskiet? -- Ja, heel waarskyn1ik .

GEEN VERDERE VRAE .

SAAR UI~GESTEL TOT 25 AUGUSTUS 1980 .

HOF VERDAAG .

•

•

- 416 - WANnRAG

K36 HOP HERVAT OP 25 AUGUSTUS 1980.

ALBERTUS JOHANNES WANnRAG, v . o.e . NR . 7

ONnERVRAGING DEUR MNR . JANSEN: Is u In brigadier in die

Suid- Afrikaanse Polisie en die offisier in bevel van die

spesiale taakmag? -- Dit is korrek .

Hier te Pretoria gestasioneer? -- Heeltemal korrek .

Op 25 Januarie 1980 het u as gevolg van In rapport na . die Silverton- tak van Volkskas Bank gegaan? -- Ek het .

En het u die bevel oorgeneem van die gebou? -- Ek

het bevel oorgeneem en my diens verder verrig daar . (10

Generaal Verster was ook teenwoordig gewees? -- Dit

is korrek .

En u het In spesiale kantoor ingerig net langs die

VOlkskas- gebou? -- Dit is korrek.

Kaptein De Swardt was aangestel as In segsman met die

drie persone wat die gyselaars in die bank aangehou het?

Dit is korrek.

En het u ook inligting ontvang vanaf In spesiale

inluisterapparaat wat ge!nstalleer is in die bank? -- Dit

is korrek . ( 20

En as gevolg van die inligting wat u ontvang het deur

kaptein De Swardt en die meeluisterapparaat en na u gekon­

sul teer het met generaal Verster het u beslui t om die

terroriste te elimineer? -- Dit is korrek. Daar moes ~

plan van optrede opgestel word.

En het u planne van die bankgebou bekom en In breed-

voerige plan van aksie uitgewerk? -- Dit is korrek .

En nadat u finale eise ontvang het, het u besluit om

o~ vyf minute oor sewe die bank te ontset? -- Dit is heel-

temal korrek. (30

Kan u kortliks aan die Hof meedee l hoe u besluit het

... / en

•

•

- 417 - WANDRAG

en hoe die ontsetting toe uitgevoer is? -- Daar was drie

persone in die bank wat die gyselaars aangehou het . Die

een het agter die hokkies agter die toonbank gesit, uit

di e gesig ui t van di e manne wat ek op strategiese punte

geplaas het. Twee was voor die mezzanine aan die publieke

kant van die bank. Een het op In plek gesi t wat al tyd onder

waarneming was . Die tweede een was ook uit die gesig uit

onder die kant van die mezzanine . Ek het beplan dat indien

ons oorgaan tot aksie, al drie moet gelyktydig uitgewis

word terwille van die veiligheid van die gyselaars . (10

Ek het In studie laat maak of die persoon agter die toon­

bank deur In lid van die taakmag wat vanaf die mezzanine

sou afkom, elimineer kon word . Dit was prakties on­

moontlik . Daar is toe beplan dat ons toegang vanaf die

kelderverdieping met die trappe na bo sou kry om te poog

om die persoon van onder af te elimineer. Ek het een van

my offisiere die taak opgedra.

Is dit luitenant Brazelle? -- Luitenant Brazelle,

wie die nodige verkenning gaan doen het, teruggekeer het

en aan my bevestig het dat dit wel moontlik is om op die(20

wyse die persoon te elimineer. Wat betref die twee in die

openbare gedeelte, was dit noodsaaklik dat die een onder

die mezzanine op een of ander manier na vore gelok moes

word sodat hy ook sigbaar was vir my manne op strategiese

punte. Na behoorlike oorweging het ek besluit om aan die

operasionele kantoor oor te dra dat kaptein De Swardt

die bank sal binnegaan,met die persone onderhandel en

indien die persoon onder die mezzanine na vore sou kom

en in die gesig van my manne sou kom en hy die situasie

aE korrek beskou om toe te slaan, hy om 19h05 In gegewe (30

kodewoord sou gebruik waarop die polisiemanne binne-in die

... / bank

•

•

- 418 - WANDRAG

bank die plan in werking sou stel, terwyl ek en majoor

De Swardt van die spesiale taakmag met In groep manne die

bank van voor af sal binnestorm.

Die persoon het intussentyd kolonel De Swardt geword?

Die persoon het intussentyd kolonel De Swardt geword.

Ja.? -- Die plan was so deur die operasionele kantoor

aanvaar en ek het opdrag ontvang

om voort te gaan . Om 19h05 terwyl ek voor die bank in In

gereedheidsposisie was, het ek In skoot gehoor, waarna ons

onmiddellik die bank binnegestorm het . Toe ons die bank(lO

binnestorm het daar twee handgranate afgegaan.

Waar? -- Ben agter die toonbank en een in die voor­

portaal waar ek twee Swartmans op die grond gesien l~ het.

Die hele binnevertrek was in stof gehul, terwyl daar nog

skote van agter die toonbank afgevuur is . Toe die stof

gesak het en ek kon waarneem wat aangaan, het ek gesien

dat kolonel De Swardt oor die toonbank leun, afspring en

agter om die toonbank hardloop en skote afvuur agter die

toonbank. Terwyl die skote agter die toonbank afgegaan

het, het ek en ander lede van die Mag wat saam met my (20

was, vir die gyselaars geskreeu om uit te storm en ons het

gehelp om van die gewonde gyselaars na buite te neem.

Is daar nog skote gevuur daarna? -- Die laaste skote

wat gevuur was, was toe ons met die gyselaars by die toon­

bank na buit e beweeg het.

Op wie is die laaste skote geskiet? -- Ek kon nie

sien nie, want dit was agter die toonbank gewees toe ek

ui tbeweeg het.

Weet u waar kaptein Strydom op daardie stadium was?

Kaptein Strydom het op daardie stadium van die mezza- (30

nine af afgekom na onder toe .

. .. / Was

•

- 419 - WANDRAG

Was hy die persoon wat in bevel was van die manne

wat van bo af van die mezzani ne afgeskiet het op die twee

terroriste in die voorportaal? -- Di t is korrek . Hy was

in bevel van daardie groep .

Waarmee is die persone toegerus, watter vuurwapens,

die persone wat van bo af geskiet het? -- Die persone wat

van bo af geski e t het, was toegerus met haelgeweer en Rl

gewere en sywapens .

Het enige van die terroriste wat v~~r die toonbank

gel@ het met ~ vuurwapen geskiet nadat u daar aangekom (10

h et ? -- Nie nadat ons ingestorm het nie .

Was die twee terroriste, volgens u waar neming, op s l ag

dood? VOlgens my waarneming, toe di e stof gesak het

en ek kon sien wat aangaan, toe was hulle dood gewees .

KRill SONDERVRAG 100 DEUR MNR. BROWDE Brigadier, nadat

alles oor was, yerby was, het u of iemand onder u bevel

getel hoeveel skote afgevuur was deur die polisie in die

bank? -- Di t is korrek. Kolonel De Swardt het In opname

gemaak van elke skoot wat geskiet is. Elke lid was ge­

inspekteer met die aantal rondtes wat uitgereik is en (20

na f.i e voorval is 'n behoorlike vooropname gemaak wat hy

opgestel het van hoeveel skote elkeen afgevuur het.

Is hy nou in besit van daardie opname wat hy opgestel

het? Hy behoort in besit te wees daarvan, want hy was

opdrag daartoe gegee.

HERONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN: Geen vrae.

G EEN VERDERE VRAE.

M1TR. JANSEN AAN H OF : Ek is nie voornemens om kolonel

De Swardt te roep nie. Ek weet nie of My Geleerde Vriend

dalk di e inligting ui t di e brigadi er vJil h~ nie . 30

DEUR DIE HOF : Kan dit gekry word?

/ M11R . JANSEN

..

- 420 - STRYDOM

MNR . JANSEN ~ Dit kan gekry word . As dit miskien by oor­

eenkoms kan ingaan, want ek gaan nie kolonel De Swardt

ook nog roep nie .

HOF AAN MNR . BROWDE Wou u die kolonel vrae gevra het?

M1~ . BROWDE: Nee, ek wou dit net gesien het

DEUR DIE HOF : U wil net die syfers h~?

MNR . BROWDE ~ Ja .

DEUR DIE- HOF Laat ek dit so stel e Vmr . Jansen sal vir

u die syfers gee en dan kan dit by ooreenstemming ingaan

en as daar enige probleme is, dan word die getuie geroep . (lO

~rnR . BROWDE : Soos dit u behaag.

MARTHINUS BLANCH STRYDOM, v.o.e. NR. 39

ONDERVRAGING DEUR MNR . JANSEN : Is u In kaptein in die

Suid- Afrikaanse Polisie verbonde aan die spesiale taakmag

hier te Pretoria? -- Dit is korrek

Die Hof het reeds verne em dat u in bevel gewees het

van die manne van die spesiale taakmag wat die twee terro­

riste op 25 Januarie 1980 te Volkskas Bank, Silverton

vanaf die mezzanine-vloer moes elimineer? -- Dit is korrek.

Hoeveel manne was onder u beheer? -- Dit was ekself(20

en drie persone.

Waarmee was u persoonlik gevvapen? -- Ek was met In

haelgeweer, Browning semi-outomaties twaalfboor, gewapen.

Watter kaliber koe~l het u gebruik? SSG twaalfboor.

Dit is wat in gewone taal bekend is as bokhael? --

Ek ken hom as SSG.

Met die gee van die kodewoord het u en die manne onder

u beheer gevuur? -- Dit is korrek.

Hoeveel skote - het u self geskiet? -- Ekself het

vyf skote geskiet . (30

En die manne onder u beheer? Het hulle ook geskiet?

/ Hulle

- 421 - STRYDOM

-- Bulle het geskiet ,' ja . Ek kan ongelukkig nie se hoe­

veel skote nie .

Is die terroriste voor die bank onmiddellik neergevel?

Al twee terroriste is onmiddellik neergesit .

DEUR DIE BOF : Is onmiddellik? - - Bulle is onmiddellik

gedood .

MNR . JANSEN Is u self daarna af met die trappe na die

grondvloer toe? -- Dit is korrek .

Bet U op die grondvloer nog ~ skoot geskiet? -- Ek

het een skoot gevuur op die terroris wat agter die toon-(lO

bank was .

Ook met die haelgeweer? -- Dieselfde wapen .

Kan u net vir die Hof se hoekom het U op hom geskiet?

Het hy nog gelewe of wat was die geval? - - Ek het die

terroris op die grond sien l~. By was alreeds sleg gewond

en ek het gesien dat hy sy kop draai en toe het ek nog een

skoot op hom geskiet.

Boe ver van die terroris agter die toonbank was u

gewees toe u die skoot gevuur het? -- Di t was In baie kort

afstand. As ek moet skat, sal ek s~ omtrent In meter of (20

twee, miskien meer.

KRUI SOJ\1DERVRAGING DEUR MNR. BROWDE Gee.n vrae.

G EEN VERDERE VRAE.

HENDRIK JOHANNES VICTOR, v.o.e. NR. 46

ONDEgYRAGING DEUR MNR. JANSEN: U is In sersant in die

Suid-Afrikaanse Po1isie te Pretoria? -- Dit is korrek.

Bet u op 25 Januarie 1980 na die toneel van die

Volkskas Bank te Silverton gegaan? -- Dit is korrek.

Ret u op die straathoek oorkant die gebou iets aan-

getref? Ja . Ek het In leersa-l{ daar aangetref. (30

Is dit hierdie leersak hier? - - Dit is korrek .

. . . / BEWYS STUK

•

- 422 - VICTOR

BEWYSSTUK 2. Ret u die sak met inhoud en al net

so aan luitenant Visser oorhandig? -- Dit is korrek .

Ek wil h~ u moet n et kyk na foto nr . 1 op BEWYSSTUK E,

hi er waar die Swartvrou staan op die straathoek, hier

duskant . Is dit waar u die sak aangetref het? Ongeveer

daar? -- Op die oorkantste hoek, teenoorgesteld .

DEUR DIE ROF : Teenoorgesteld van wat? Van waar sy staan?

MNR . JANSEN : Nee , vanaf die bankgebou . Die getuie het

aangetoon vanwaar hierdie Swartvrou staan, net oorkant

di e straat . (10

DEUR DIE HOF Met ander woorde, di e man wat hierdie foto

geneem het, staan min of meer waar die sak gevi nd is?

Ja, dit is reg .

KRUI SONDERVRAGING DEUR MNR. BROWDE ~ Geen vrae.

GEEN VERDERE VRAE.

JOHAN DAVID LOUBSER, v. o. e. NR. 75

KRUISONDERVRAGING DEUR MNR. BROWDE (vervolg): Professor

Loubser, ek het u gevra of u miskien verslae opgestel het

in verband met die lykskouings van die drie Swartmans in

die bank en u het ges~ u het dit wel gedoen? -- Ek het. (20

Ret u miskien daardie verslae saam met u nou? -- Ek

het.

Kan ek hulle sien, asseblief? -- (Verslae word aan

mnr. Browde oorhandig)

Ret u die oorspronklike saam met u? -- Nee, die oor­

~ronklikes is in besit van die Staat op die oomblik.

Kan ek die oorspronklikes sien, asseblief? -- (Oor­

spronklike verslae word aan mnr. Browde oorhandig)

ROF AAN MNR . JANSEN ~ Terwyl mnr. Browde besig is . Hier

gaan bewysstukke ingehandig word nou wat eint lik nie op (30

u lys van bewysstukke is nie?

. .. / MNR . JANSEN

•

- 423 - LOUBSER

MNR . JANSEN : Dit is korrek .

DEUR DIE HOF Ek stel voor , indien dit kan, dat ons

hulle koppel met BEWYSSTUKKE A(l) , A(3) en~) . Dit is

die drie persone .

MNR . JANSEN : Dit is heeltemal korrek .

DEUR DIE HOF ~ Hulle het name. Dan kan ons miskien die

bewysstuk by elk van hierdie koppel en moontlik net agter

hulle vassit , dan is dit deel van BEWYSSTUK A(l)?

MNR . JANSEN ': Di tis korrek .

IVrNR . BROWDE: Ek neem aan d at hierdie waarnemings wat u (10

gemaak het korrek is? -- Korrek.

Ek wil hulle net inhandig .

BY THE COURT: I have suggested the following . We have

got A(l), A(3) and A(6), being the three people concerned .

I want to attach the post mortems to their photographs of

each one. I see that they have identified them. For

instance KENNETH OUPA JALOBE and it will be attached to

that person's photograph.

MR. BROWDE: That is right.

BY THE COURT He is also known as HUMPHREY. That will(20

be A(l). The next one is STEPHEN FANIE MAFOKO, A(3). Well,

I will tell you what I am going to do, in order not to

waste time, Mr. Browde. I am going to attach them as I

think they should be attached and I am going to hand them

down to you, hand them down to your juniors and then you

can hand them down to the State •.. (Mr. Browde intervenes)

MR. BROWDE: The only problem I have is that there are

different names on these.

BY THE COURT I took the precaution of doing so. I will

hand them to you now . (30

MR . BROWDE: I have no further questions actually .

. .. / HERONDERVRAGING

•

•

- 424 - LOUBSER

HERONDERVRAGING DEUR MNR . JANSEN Professor, u was

voor die verdaging van die hof hier teenwoordig toe In

sekere getuie, runr. Christie, getuig het dat daar In hael­

geweerpatroonwond in sy arm is? -- Dit is korrek . Ek

onthou die geval spesifiek, ja.

Vir di e inligting van die Hof, kan In mens net op di e

wond uiterlik s@ of dit deur ~ haelgeweerkoe~l veroorsaak

is of skrapnel of nie? - - Sekerlik nie .

Luitenant Visser het vanoggend vir die mnr . Christie

geneem na In radioloog wat hierdie twee stelle plate (10

geneem het . Dit sal wees BEWYSSTUK J. Sien u die voor-

werpe in die arm op die plate? Ja, baie duidelik ui tge-

merk . Hierdie X-straalopnames is In voor aansig en In kant

aansig van die regtervoorarm van In volwasse persoon . On­

geveer in die midgebied van elk van hierdie opnames is In

klein ondeursigtige voorwerp naasliggend ten opsigte van

die been aantoonbaar. Hierdie klein voorwerp het die

onmiskenbare onre~lmatige kante wat kennelik van In metaal­

skerf is. Die grootte op die vooraaansig waar dit op die

midgebied van die speekbeen aantoonbaar is, meet van (20

die orde van 2 x 3 mID, terwyl op die kant aansig is hier­

die skerf ongeveer rofweg rond 3 mID in deursnit, maar ook

duidelik onre~lmatig. Dit is geensins In ronde voorwerp

nie. Dit is veels te klein as ek dit vergelyk met die

haelkorrels waarmee ek in hierdie saak gehandel het. Dit

is vir my geen twyfel dat hierdie ~ stukkie metaalskerf

is wat daardie arm binnegedring het nie.

En definitief nie In haelkorrel nie? -- Ja, ek sluit

die moontlikheid dat di t In haelkorrel of In deel van In

haelkorrel kan wees uit . (3 0

MR . BROWDE : This obviously does not arise from my cross­

... / examination

•

•

examinati on .

BY THE COURT

them to you .

- 425 - LOUBSER

No, of course not. That is why I handed

MR . BROWDE : It is a new matter and I would just like to

get some information about this . I am. sorry, but the

Professor will have to stand down.

BY THE COURT There is no trouble about that . The

other matter about the identification is that in order?

MR . BROWDE: Yes, that is in order .

HOF AAN MNR . JANSEN: Hierdie bewysstukke wat ek aan (10

BEWYSSTUKKE A(l). A(3) en A(6) gesit het, mnr. Browde is

tevr~ dat hulle korreleer. Hulle sal nou aan u oorhandig

word en dan moet u net seker maak of dit reg is . Dit is

die nadoodse ondersoeke in verband met daardie drie per­

sone wat daar in die bank doodgeskiet is .

Mtm. JANSEN: Ek is tevrede.

DEUR DIE HOF Hierdie X-straalfoto's word beide beskou

as BEWYSSTUK J11). Ek gaan hulle aan mekaar laat vassit.

~ JANSEN ~ As BEWYSSTUK J.

DEUR DIE HOF: Ekskuus, as BEWYSSTUK J .

GETUIE STAAN AF.

MNR. JANSEN ~ Ek sal nou voortgaan om~tuienis omtrent

die Soekmekaar aangeleentheid aan te bied.

( 20

PHEELA ELICENT MONTLE, v.o.e. (Deur tolk) NR. 77

ONDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN ~ Mnr. MontIe, u is In

onderwyser hier in Noord-Transvaal by die Gapane Ho~rskool

te Gapane? -- Dit is korrek.

Onthou u die aand van 4 Januarie 1980, was u op pad

vanaf Gapane na Soekmekaar met u voertuig? -- Ja, dit is

so .

Ek wil h~ u moet kyk - ek sal eers hierdie bewysstuk

. . , / identifiseer

'.

•

•

- 426 - MONTLE

identifiseer. Dit is n album wat handel omtrent die hele

Soekmekaar aangeleentheid . Ek handig dit in as BEWYS­

STUKJ . U sal sien voor in die eerste blad is In groot

bruin koevert . Daarbinne is In s leutel tot die foto-album .

Dit sal deel uitmaak van die album . Ek gee nie die sleutel

In aparte nommer nie. Ek wil h~ u moet kyk na foto nr. 32 .

Is di t In foto van u bakkie? -- Ja, di t is reg.

Waarmee u die betrokke aand gery het? - - Ja.

Toe u ongeveer by die Goudplaas spoorwegstasie kom,

het daar toe iets met u gebeur? Ja . (10

Kan u vir die Hof kortliks s~ wat dit was? - - Met my

aankoms daar by hierdie betrokke plek soos genoem deur u,

het ek In persoon opgemerk wat langs di e pad gestaan het

aa.n die linkerkant van die pad. Die persoon het met sy

hand of arm aangedui dat hy gevra het vir n "lift" om

saam met my te ry.

Was di t In Swart of In Wit persoon? -- Di twas n Swart

persoon gewees.

Hoe was die uitsig gewees die aand? Was dit al donker

gewees of nog Iig? -- Dit was na sononder, omrede ek al-(20

reeds my Iigte aangeskakel gehad het.

Ja, goed, die persoon dui aan dat hy n geleentheid

soek. Wat gebeur toe? -- Ek is by hierdie persoon In

entjie verby en ek het toe stilgehou. Terwyl ek daar tot

stilstand gekom het, het ek deur die venster geloer, dit

is die regterkantste venster van die bakkie om te sien of

die per soon nou kom. Terwyl ek so gekyk het met my kop

ui t die venster aan di e regterkant van die voertuig, het

ek gehoor dat die linkerdeur van die voertui g oopgaan,

as gevolg waarvan ek toe my kop ingetrek het en omgekyk (30

het na die linkerkantste deur toe om ondersoek in te stel

... / wat

•

•

•

- 427 - MONTLE

wat die rede was hoekom die deur oopgegaan het . Met die

opkyk het ek op In vuurwapen gekyk .

Wie het die vuurwapen gehou? -- In Onbekende Swartman

wie ek nou nog nie weet wie die persoon is nie .

Waar was hy toe gewees? - - By die deur van die voer­

tuig .

Wat gebeur toe? -- Terwyl ek nog na hom toe gekyk

het met die w apen, het ek In tweede persoon agter hierdie

persoon opgemerk . Terselfdertyd het hulle my beveel om

ui t die voertuig te klim . (10

Die tweede persoon, het hy ook iets in sy hande gehad?

Nee, b ehalwe die papierdraer, "paperbag" wat hy gedra

het .

J a , goed? -- Toe die twee persone my uit die voertuig

gepluk het, het die een met die papierdraer in die voertuig

geklim, In entjie met die voertuig gery tot anderkant die

brug, terwyl die twee persone wat my uitgepluk het daar

agtergebly bet by die plek waar ons was. Nadat die

bakkie nou daar v~~r tot stilstand gekom het, het die twee

wat saam met my daar agtergebly het my toe verder beveel (20

dat ek saam met hulle moet hardloop vir die bakkie, een

van hulle aan my regterkant en die ander een aan my linker­

kant. Dit wil s~ ek was in die middel van die twee.

Ons het toe begin hardloop vir die bakkie. Voordat ons

by die bakkie gekom bet, in die hardloop, het ons af van

die teer gehardloop, dit wil s~ aan die linkerkant af van

die skouer van die pad tot by die wateruitleivoortjie

vanaf die teerpad. Ons is van die skouer af tot by In

boom waar ons gaan staan het, waar die persone toe vir

my ge8~ het dat hulle my nou gaan ophang . Bulle het my (30

toe begin vasbind . Een het my voete vasgebind en die

... / ander

•

•

- 428 - MONTLE ---

ander een het my hande vasgebind . -

Waarmee? Hulle het my vasgebind met gewone seil-

garing , lyne . Nadat hulle my vasgebind het , het hulle my

daar agtergelaat . Terwyl ek daar agtergelaat was, kon ek

die geluide van die toetrek van deure hoor , dit wil s~

die deure van die bakkie sowel a s die bakkie se "canopy"-

deur wat ook toegeklap het en dat hulle nou wegry . Mag

ek iets nog meld?

Ja, laat ons hoor? -- Voordat hulle my daar gelaat

het waar hulle my vasgebind het, het hulle my gevra wat (10

die distansie is vanwaar ek nou vasgebind was na Soekmekaar

toe . Hulle het my verder gevra hoeveel brandstof het ek

i n die voertuig , waarop ek aan hulle gese het"Dit is nie

meer so ver hiervanaf nie (dit wil s~ Soekmekaar) en ek

het In halwe tenk brandstof in die voertuig . " Dit is toe

na aanleiding daarvan dat hulle aan my gese het daar is

niks sleg wat hulle aan my sal doen nie. Hulle het toe

verder ges~ dat hulle besig is om ons, die Swartmense,

te help. Hulle het my verder meegedeel dat met hulle

terugkoms vanwaar hulle nou reis met my voertuig, sal ( 20

hulle aan my die voertuig teruggee en die gebruik daarvan

aan my betaal. Nadat hulle weg is waar hulle my vasgebind

het, het ek probeer om myself los t e kry van die lyne wat

gebruik was om my vas te bind. In die gesukkel het ek

my voete losgekry, as gevolg waarvan ek toe daarin geslaag

het om te stap in die rigting van die hoofpad en deur die

draad te kom op soek na waar ek ~ huis se lig kan sien .

Ek het daar deur die veld geloop, gekrap deur die bome

en drade. Ek het nie geweet presies waarheen ek gaan nie, met

maar die hoop dat ek dalk by In huis sal ui tkom . (30 ,..

Het jy op die ou einde by die stasiemeester te

... / Goudplaas

• K37

•

- 429 - MONTLE

Goudplaas uitgekom en hy het toe die polisie ontbied?

Dit is korrek .

En na In rukkie het luitenant Pienaar toe daar opgedaag?

Dit is korrek .

Ek wil h~ jy moet nou blaai na foto nr . 26 . Is dit

In foto van die brug op die pad wat u van gepraat het?

Dit is korrek .

Dan wil ek h~ u moet verder blaai na foto nr . 22 toe .

U het gepraat van In waterafleivoor . Is dit In foto daar-

van? Dit is korrek . (10

Is dit daar waar u ingeneem is en vasgebind agtergelaat

is? -- Ja , presies waar ek staan .

Het u later ook aan die polisie die presiese punte

uitgewys? -- Dit is korrek .

Aan luitenant Pienaar? -- Ja.

GETUIE STAAN AF.

HOF VERDAAG. HOF HERV AT .

PHEELA ELICENT MONTLE, nog onder eed

Ol\TDERVRAGING DEUR MNR. JANSEN (vervolg) Mnr. Montle,

vuurwapens wat u gesien het die betrokke aand, kan u (20

dit aan die Hof beskryf? Watse tipe wapens was dit gewees?

-- Ek het een van hulle gesien. In daardie skokkende

toestand van my is al wat ek kan se dat dit baie gaatjies

gehad het.

Was dit TI kort vuurwapen wat jy in jou hand vashou

of een wat jy in jou arms vashou, In lang geweer?

MR. BROW])E I think the witness has said that he cannot

describe any - I think his answer was that in his state

of shock he is unable to describe them. I think My Learned

Friend must be content with that answer . (30

BY TF~ COURT: Well, he can ask him whether it was long

... / or

- 430 -

or short?

MR. BROWDE As Your Lordship pleases .

GETUIE : Dit is In lang een, die grootte wat In mens met

twee hande hanteer.

M11R . JANSEN : Ek het hier in In plastiese sak vier voor-

werpe: ~ Tou, twee sakdoeke en ~ waslap. Ek handig

dit gesamentlik in as BEWYSSTUK 3 .

DEUR DIE HOF: Kan ons di t net weer kry. In Tou?

MNR . JANSEN ~ In Tou, twee sakdoeke, In bloue en In bruine

en ~ groenerige waslap .

Mnr . MontIe, ek wil h~ u moet kyk na BEWYSSTUK 3 .

Herken u enige van die voorwerpe daar in? -- Ek her ken

al die inhoud hiervan .

Kom ons kom by die tou. Hoe herken jy die tou?

(10

Die tou was my hande mee vasgebind wat losgemaak was deur

dfu st asiemeester te Goudplaas.

Die blou sakdoek? -- Dit is die sakdoek waarmee my

mond vasgemaak was, dit wil se oor my mond toe ek daar

gelaat was nadat ek vasgebind was.

Die bruin sakdoek? -- Dit het ons daar gekry in die(20

geselskap van die polisie, toe ek die polisie na die

toneel toe geneem het waar ek vasgebind was. Ons het

die sakdoek daar gekry.

En die waslap? -- Die waslap was ook daar gevind waar

ek saam met die polisie by die toneel was.

Die artikels gehoort nie aan jou nie? Die inhoud

van hierdie plastiese houer is nie my eiendom nie.

Het u enige beserings opgedoen die betrokke aand?

Ja, ek was deur die draad gekrap wat ek opgedoen het op

pad nadat ek daar vasgebind was, maar wat die persone (30

self aan my toegedien het, is daar geen beserings nie .

.. . / Die

Collection Number: AD2021

SOUTH AFRICAN INSTITUTE OF RACE RELATIONS, Security trials 1958-1982

PUBLISHER: Publisher:- Historical Papers, University of the Witwatersrand Location:- Johannesburg ©2012

LEGAL NOTICES:

Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner.

Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only.

People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of the collection records and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website.

This document is part of a private collection deposited with Historical Papers at The University of the Witwatersrand by the Church of the Province of South Africa.