جه‌لیل‌زه‌نگه‌نه‌:

‌ئاریافۆن:‌2560031 کۆمپانیای‌باڵڤ‌پەیک‌ئاوێنە‌دابەش‌دەکات‌نرخی‌‌1000دینار‌ تیراژ:‌‌4500 ته‌له‌فۆن:‌3210502 3210501 ‌2136622هه‌ولێر‌،‌فولکه‌ی‌کوران‌-‌به‌رامبه‌ر‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ژینی‌تایبه‌ت‌)مۆبایل(:‌‌07504531388 ناونیشان:‌سلێمانی‌گه‌ڕه‌کی‌شۆڕش‌‌101شه‌قامی‌2سالم‌خانووی‌‌56

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )372( سێشەممە 2013/4/9

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

پێش���نیاری درێژكردن���ه وه ی م���اوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم بۆ دو ساڵی تر یه كه مجار له الی���ه ن دكتۆر به رهه مه وه پێش���نیاركرا، هه رچه ن���ده دواتری���ش پارت���ی و یه كێت���ی بۆ ئه و مه به س���ته الیه نه كان���ی له گ���ه ڵ گفتوگۆی���ان ئۆپۆزیس���ۆن ك���رد، به اڵم ئێ���واره ی دوێن���ێ س���ه رۆكایه تی هه رێ���م به بێ پرس و راگۆڕینه وه و ئاگاداریی یه كێتی ، واده یه كی بۆ هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی

هه رێم و په رله مان دیاریكرد.تایب���ه ت به ئاوێن���ه : به پێ���ی ئ���ه و زانیارییانه ی ده س���ت ئاوێنه كه وتون، ئه م پێشنیاره ی دكتۆر به رهه م ساڵحی جێگری دوه می سكرتێری گشتی یه كێتی نیشتمانی كوردستان بۆ درێژكردنه وه ی له دوا ماوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێ���م، مه كته ب���ی هاوبه ش���ی كۆبون���ه وه ی سیاسی یه كێتی و پارتی به ئاماده بونی بارزانی بوه ، به بێ ئه وه ی پێش���وه خت

له ن���او مه كته بی سیاس���ی و كۆمیته ی سه ركردایه تی یه كێتیدا ئه و مه سه له یه باسكرابێت، به بێ ئه وه ی ئه م بابه ته ش به ش���ێك بوبێت له ئه جنده ی كۆبونه وه

هاوبه شه كه یان.ئ���ه و ب���ه دوای هه رچه ن���ده پێشنیاره شدا، یه كێتی و پارتی له سه ر ئه و درێژكردنه وه ی���ه رێككه وتن، به اڵم هه رێم س���ه رۆكایه تی دوێنێ ئێواره ی یه كێت���ی ئاگاداركردن���ه وه ی به ب���ێ له به یاننامه یه كدا واده ی هه ڵبژاردنه كانی په رله مان���ی هه رێ���م و س���ه رۆكایه تی

دیاریكرد.ئێ���واره ی دوێن���ێ به یاننامه ك���ه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم، له كاتێكدا بو كه گفتوگۆ له گه ڵ الیه نه كانی ئۆپۆزیسیۆن كرابو بۆ ئ���ه وه ی رای خۆیان له باره ی س���ه رۆكایه تی ماوه ی درێژكردنه وه ی هه رێم له داهاتویه كی نزیك رابگه یه نن، بۆیه به یاننامه كه یه كێتی نیش���تمانی

كرد. سه رسوڕمان توشی كوردستانی سه رچاوه یه كی ئاگادار له سه ركردایه تی یه كێت���ی به ئاوێن���ه ی راگه یان���د، كه "مه كته بی سیاس���ی یه كێتی نیشتمانی دوێن���ێ له كۆبونه وه دا بو، س���ه باره ت به پرس���ی هه ڵب���ژاردن و میكانیزم���ی هه رێم، س���ه رۆكایه تی درێژكردنه وه ی كه چی كوتوپ���ڕ هه واڵی به یاننامه كه ی سه رۆكی هه رێمیان پێگه یشت". وتیشی "بڕیاره ك���ه تاكالیه ن���ه ب���وه ، چونكه ئۆپۆزیس���یۆنیش وه اڵمی چاوه ڕێ���ی

نه كراوه ".له س���ه ر جه خت���ی س���ه رچاوه كه خێرایی باڵوكردن���ه وه ی به یاننامه كه ی س���ه رۆكایه تی هه رێ���م ك���رده وه ، كه دراوه ت���ه ده زگاكان���ی به مه به س���ت "هێش���تا وت���ی راگه یان���دن و داواكارییه ك���ه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم ره وانه ی كۆمیسیۆنی بااڵ نه كرابو، كه

درا به راگه یاندنه كان".

ئه نجومه نی ناوه ندی یه كێتی نیشتمانی له مه وب���ه ر ماوه ی���ه ك كوردس���تان له كۆبونه وه یه ك���ی خۆیان���دا به تێكڕای ده نگ كه سه د ئه ندامن ده نگیاندا یه كێتی نیشتمانی كوردستان به لیستێكی جیاواز به شداری هه ڵبژاردنه كانی هه رێم بكات.

س���ه رچاوه یه كی تایبه ت: سلێمانی ، ئاگادار له ئه نجومه نی ناوه ند به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئه نجومه نه كه یان به تێكڕای

یه كێتی له سه ركردایه تی داوایان ده نگ ك���ردوه له هه ڵبژاردنه كان���ی ئاین���ده ی هه رێمی كوردس���تان یه كێتی لیس���تی جیای خ���ۆی هه بێت، له گ���ه ڵ پارتی

به هاوبه شی به شداری نه كه ن.س���ه رچاوه كه ی ئاوێن���ه ئاماژه ی بۆ ئ���ه وه كرد كه ل���ه و كۆبونه وه یه دا داوا له مه كته بی سیاس���ی یه كێتی كراوه كه پێویسته مه كته بی سیاسی پێدابگرێ�ت

به رێكه وتن���ی پێداچون���ه وه له س���ه ر نێ���وان خ���ۆی و پارت���ی س���تراتیژی

دیموكراتی كوردستان.ئه نجومه نی ناوه ند كه له دوا كۆنگره ی یه كێتی نیشتمانی كوردستان هه ڵبژێردرا ژماره یان سه د ئه ندامه و وه ك په رله مانی ناو حیزب ته ماشا ده كرێت و به مه به ستی چاودێریكردن و جێبه جێكردنی په یڕه وی

ناوخۆ دامه زرێنراوه .

به پێ���ی رێككه وتنی نێ���وان پارتی و یه كێت���ی له س���ه ر هه ڵبژاردنه كان���ی هه رێم، ه���ه ردوال رێككه وتون كه هیچ الیه كیان هاوپه یمانی ستراتیژی له گه ڵ

الیه نێكی كوردستانی ساز نه كات.تایب���ه ت، ئاوێنه : س���ه رچاوه یه كی راگه یان���د به ئاوێن���ه ی ئ���اگادار له كۆبونه وه كان���ی هه فت���ه ی رابردوی نێ���وان پارت���ی و یه كێت���ی له س���ه ر پێشنیاری پارتی هه ڵبژاردن، پرسی كردوه ئه گه ر به یه كه وه به یه كلیس���ت ئه وا بكه ن، به شداری هه ڵبژاردنه كان

پارتی ئاماده ی���ه ته نانه ت پارێزگاری هه ولێ���ر بده ن به یه كێتی نیش���تمانی

كوردستان.ئ���ه وه ی ئاوێن���ه س���ه رچاوه كه ی ئ���ه و یه كێت���ی ك���ه ئاش���كراكرد ك���ه ره تكردۆت���ه وه پێش���نیاره ی به ش���داری هه ڵبژاردن لیست به یه ك بكه ن، به اڵم ئه وه ی نه ش���ارده وه كه رێككه وتن���ی ئه و دوالیه نه زۆر الیه نی گرتۆته وه و وت���ی " پارتی و یه كێ�تی رێككه وتون له س���ه ر ئه وه ی كه جارێ تا هه ڵب���ژاردن پێكه وه كاربكه ن هیچ

كێش���ه و ناكۆكییه ك له نێوان خۆیاندا زه ق نه كه نه وه ".

له كاتی "رێككه وتون وتی هه روه ها هه ڵمه تی هه ڵبژاردن و رۆژی هه ڵبژاردندا گیروگرفت ب���ۆ هه ڵمه تی هه ڵبژاردنی یه كتری و كاندیده كانی یه كتر دروست نه كه ن. هه روه ه���ا هه رچی یه كێتییه كارئاس���انی بۆ هه ڵمه تی هه ڵبژاردنی پارت���ی و كاندیده كانی���ان ده كات له و ناوچه یه ی به سه وز ناسراوه ، هاوكات ل���ه و كارده كات هه م���ان پارتی���ش

ناوچه یه ی به زه رد ناسراوه ".

لێدوانی به شێک له پیاوانی ئایینی بێ سه ره و به ره یی پێوه دیاره

بازاڕی‌‌فه‌توا‌گه‌رمه‌ 12 »» 17 »»

داواده کرێت شۆفێری ته کسی و پاسه کان په روه رده بکرێن

‌‌‌‌القه‌کردنی‌‌7منداڵ‌ ‌ ‌‌‌‌‌‌17 »» 11 »»4 »»یه ك فلسی ملیۆنه دۆالره که ی درامای گه رده لول الی من نییه

ریکالم ریکالم

درێژكردنه‌وه‌ی‌‌ماوه‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌پێشنیاری‌‌دكتۆر‌به‌رهه‌م‌بوبارزانی‌‌به‌بێ‌‌ئاگاداری‌‌یه‌كێتی‌‌واده‌ی‌هه‌ڵبژاردنی‌‌دیاریكرد

شوققه یه ك بۆ فرۆشتنله گه ڕه كی كوردسیتی یه ك

شوققه یه كی )110(مه تری هه یه بۆ فرۆشتن كه قیس���تی مانگانه ی ته نها )149( هه زار دیناره ، شوققه كه ده كه وێته نهۆمی دووهه م و سه قفی جبس���ن بۆرده و كه وانته رو سپلیتی

تێدایه . ب���ۆ زانیاری زیاتر په یوه ندی بكه به م ژماره

مۆبایله وه :07704679999

ئه‌نجومه‌نی‌‌ناوه‌ند‌به‌تێكڕای‌‌ده‌نگ‌داوای‌‌لیستی‌‌جیا‌ده‌كه‌ن‌له‌گه‌ڵ‌پارتی‌

یه‌كێتی‌‌و‌پارتی‌‌نابێت‌هاوپه‌یمانی‌‌ستراتیژی‌‌له‌گه‌ڵ‌هیچ‌الیه‌نێكی‌‌تردا‌ببه‌ستن

مام‌جه‌الل‌پێیوتم‌نێچیرڤان‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌‌كاریگه‌رو‌تایبه‌تی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌ئه‌ردۆغان‌هه‌یه‌

چی له تورکیادا دەگوزەرێت؟12 »»

2 »»

بارزانی و دو جێگره که ی سکرتێری گشتی یه کێتی فۆتۆ: ئارام که ریم

هه‌واڵ(372( سێشه ممه 22013/4/9

ئاوێنه‌ی‌روداوه‌کان

‌تا‌و‌گرانه‌تا كه ریمه سور

له لێدوانێك����ی به ڕێ����ز م����ه ال به ختی����اردا له كه ناڵی كه ی ئێن ئێنه وه كه گوایه تای هه ڵبژاردن ناكرێت ئه م����ڕۆ بۆ له ئارادایه ، هه ڵبده ینه وه مێژو الپه ڕه كانی به ڕه كه ژێ����ر له ق����وڕی كه مێ بخه ینه س����ه ر به ڕه ك����ه ، به اڵم به بیری به ڕێزی ئه هێنینه وه كه مێژو هه رچه نده ده س����ه اڵتداران ناتوان����ن بینوس����نه وه ، هه ندێ راس����تی ونبك����ه ن یان ده سه اڵتی هه مو بیش����ارنه وه ، نه یتوانی له فه ره نس����ا لوی����س یه كێك كاتێ����ك بیش����ارێته وه زه مانه ئ����ه و له نه جیبزاده كانی دانه ویه وه پانتۆڵكه ی لویس����ی هه ڵكرد تا ته ڕ نه بێت، خه زوری دیكتاتۆره ك����ه ی به غدا چه ندین ده مه زه رد تازه ی مێژوی به رگ كرده وه ، ئێس����تا پولێكی قه ڵب

ناكه ن.به ڕێ����زی تێنه گه یش����تین بۆ له تای هه ڵبژاردن مه به ستی كێ بو، خه ڵك یان حیزبه كان؟ ئه گه ر مه به س����ت خه ڵك بێت، هه رچه ن����ده ناخۆش����ه ئه ندامی گاڵته س����ه ركردایه تی حیزبێك به خه ڵك بكات، به اڵم با ئه مه یان بۆ خه ڵ����ك به جێبهێڵین، ئه گه ر مه به ستیش����ی خۆی و حزبه كانه ئ����ه وه ت����ا نیی����ه گرانه تای����ه . لێكۆڵینه وه به پێ����ی گرانه تاش خه ته رتره ، له تا پزیشكییه كان قس����ه نه خۆش����ه كه هه ندێجار ئه بزڕكین����ێ و تێگه یش����تن لێی ئه بێت، قورس����تر زه حم����ه ت و ئه و قورس����ییه ش له وێدا به دی ده كرێت، باش شته كانی نایه ته وه یاد، با بیری به ڕێزی بخه ینه وه س����ه ركردایه تی ئه ندامه ی ئه و پ.د.ك كه له ته نیشت به ڕێزیه وه 16ی ل����ه دوای ئ����ه دا لێدوانی ئاب به نیاز بو چه ند ده س����تێك له سلێمانی به مشاری دیموكراتی ببڕێت����ه وه ، دیاره هه ر به هه مان ئ����ه و دیموكراتیه ته یه ، ئیراده ی

گه لێكیشی پێده بڕنه وه .بۆی����ه ئه پرس����ین چ مانایه ك ده مێنێته وه ب����ۆ ئه و ئایدیایه ی یه كێتی له سه ر دامه زرا، بۆ ئه و روب����اره خوێن����ه ی ڕژا له پێناو دیموكراتی و ئازادیدا، پێیانبڵێین یان خۆینه كه تانمان فرۆش����ت، بڵێ����ن خۆم����ان دیكتات����ۆر بۆ خۆمان دائه تاش����ین؟ فه رموتان "به دیلی كاك مه س����عود نییه "، س����ه یره حیزبێك یان وته بێژی حیزبێ����ك ئه وه ن����ده بێپ����ه روا س����وكایه تی به گه لێك بكاو بڵێ ئێوه پیاوێكتان تێدا نییه جگه له سه رۆكه كه ی پێشو، له كاتێكدا ژن له هه ڵبژاردندا هه ی����ه واڵت ركه ب����ه ری ده كا، ی����ان ئێم����ه مه به س����تمان زینده به چاڵكردنی ه����ه ر دیموكراس����ییه و به هه وه س����یش، كێ ئه توانێ با

قسه بكات؟باشه وا ئه مجاره ش ئه مه تان بۆ چوه س����ه ر، ئ����ه ی پاش دو س����اڵی تر چیم����ان پێئه ڵێن؟ به القرتێ����وه ئه وس����ا ره نگ����ه پێمانبڵێن ئه وسا تاتان لێهاتبو ی����ا ش����ێرپه نجه تانه ئێس����تا نوێی ن����ه وه ی تا چاوه ڕوانبین س����ه رۆك پێئ����ه گات و ده چێته س����ه ر عه رش؟ یاخود به ڕێزتان هه ڵبژاردن����ی له هه ڵمه ت����ی پێمانئه ڵێی س����ه رۆك داهاتودا پیربوه و نابه جێیه و عه یبه دڵی بش����كێنین له خۆی باش����ترمان

ده ستناكه وێ.كردین مه جبورتان له كۆتایدا هه ڵبژاردن ت����ای ئه گه ر بڵێین له ناوابێت ئه وا ئێوه گرانه تاتانه ، كه ون خۆت����ان فری����ای تازوه گرانه تا نه زانن ئه گه ر خۆشتان چییه ، ئاكامه كه ی بێچاره سه ر، ئه وا به په له خۆت����ان بگه یه ننه الی دكتۆرێك����ی سیاس����ی ت����ا چاره س����ه رێكی گونجاوت����ان بۆ باوی دابنێ ده رمان����ی الكۆاڵن

نه ماوه .

ئا: زمناکۆ ئیسماعیل

(P.J.A.K( داوا لەکۆماری ئیسالمی ئێران دەکات کە دەست هەڵبگرێت

لەسیاسەتی لەسێدارەدانی چاالکوان و سیاسەتمەدارانی گەلی کورد لەناوخۆی

ئەو واڵتە، ئاماژە بەپشتگیری هەر کاندیدێکی کۆماری ئیسالمی ئێران

دەکات کە چارەسەری بۆ گەلی کورد پێبێت.

ئەندامی کورد ناس���ێۆنی پارتی ژیانی ئ���ازادی کوردس���تان )P.J.A.K( رێزان جاوید لەدیمانەیەکی )ئاوێنەدا( بەبۆنەی س���اڵیادی دامەزراندن���ی ئ���ەو پارتەی رایگەیاند: کوردس���تانەوە رۆژهەاڵت���ی ئاگربەس���ت قەندیل ش���ەڕی ل���ەدوای راگەیاندراوەو ئەو ئاگربەستەش تائێستا بەردەوامە، وتیشی: هیوادارین بەهەمان شێوە ئەو ئاگربەستە بەردەوامی هەبێت، بەاڵم دەوڵەتی ئێران فشارو گوشارەکانی بۆ سەر سیاسەتمەدارانی کوردو رۆلەکانی

لەزیادبوندایە.رێزان جاوید ئاماژە بەلەس���ێدارەدانی چاالکوانانی گەلی کوردو سیاسەتمەدارانی دەکات و دەڵێ���ت: لەناوخ���ۆی ئێران���دا سیاسەتی پەتی سێدارەو قەدەغەکردنی چاالکوانانی راونان���ی گرت���ن و نەورۆزو

گەل���ی ک���وردو سیاس���ییەکان درێژەی هەیە، وتیش���ی: ئەمان���ە لەگەلی ئێران قەب���وڵ ناکرێت، چونک���ە لەپارچەکانی رۆژئاواو لەباکورو کوردس���تان و دیکەی باشور کێش���ەی کورد وا خەریکە بەرەو قۆناغێکی دیکە دەڕوات و دۆزی کوردیش

چارەسەربون بەخۆیەوە دەبینێت.بەوتەی رێزان جاوید پێویس���تە ئێران هەڵوێست نیش���انبدات و ئەو سیاسەتەی ئێس���تای لێ قەبوڵ ناکرێت، وتیش���ی: لەکوردستانی کورد کێش���ەی پێویستە رۆژه���ەاڵت چارەس���ەربێت ن���ە پەژاک و

کۆتایی کوردستان لەرۆژهەاڵتی نەکورد یەت و تێکۆش���انیش ل���ەو پارچەیە هەر

بەردەوامە.رێزان جاوید ئاماژەی بۆ ئەوەش���کرد: مادەم���ان ج���ار بەس���ەدان ئێم���ە ئێ���ران بەدەوڵەت���ی پێشکەش���کردوە

دەستنیش���انکردوەو کێش���ەکانمان بانگ���ەوازی دیالۆگم���ان ک���ردوە، بەاڵم دەوڵەت���ی ئێران بەهی���چ جۆرێک وەک پێویس���ت وەاڵمی نەداوینەتەوە، ئەگەر دەوڵەتی ئێ���ران وەک حیزبەکانی دیکە لەئێم���ە بڕوانێت هەڵەی���ە، چونکە ئێمە لەبێهێزی بانگەوازی ئاشتیمان نەکردوە، بەڵکو لەوپەڕی هێزدا بانگەوازی ئاشتی و

دیالۆگمان کردوە.لەب���ارەی هێ���زو قورس���ایی پ���ەژاک لەناوخۆی ئەو واڵتە رێزان جاوید ئەندامی کورد ناسیۆنی پەژاک ئاماژە بۆ ئەوەش رۆژهەاڵتی لەسەرتاسەری ئەوان دەکات کوردس���تان هێزیان هەیەو قورس���ایی و خۆیان لەو ناوچانە سەلماندوە، وتیشی: پێویستە ئێران ئامادەکاری بۆ چاکسازی ئێرانی���ش هەڵبژاردنەکان���ی ب���کات و لەئارادایە، بەو مەبەس���تەش بەدەوڵەتی ئێ���ران و پاڵێوراوان���ی هەڵبژاردنەکانیان دەڵێین: ئ���ەو دەرفەت���ە بقۆزنەوەو بۆ چارەس���ەری گەلی کورد هەڵوێس���تیان هەبێ���ت، ئەگ���ەر ه���ەر پاڵێوراوێک بۆ ئامادەبێ���ت ئێ���ران هەڵبژاردنەکان���ی چارەسەری کێشی کورد بکات لەناوخۆی ئەو واڵتە ئەوا ئێمە پشتگیری دەکەین، لەئەگەری رەوش���ی پێچەوانەشدا گەلی کورد ئامادە نییە بچێتە سەر سندوقەکانی

دەنگدان و بایکۆتی دەکەین.

هونه رمه ن���دی ناوداری كورد "ش���ڤان په روه ر" له م���اوه ی كه متر له مانگێكدا و له دو بۆن���ه ی جیاوازدا بڕی زیاتر له 20

هه زار دۆالر وه رده گرێت.به پێ���ی س���لێمانی : ئاوێن���ه ، س���ه رچاوه یه كی ئاگادار شڤان په روه ر مانگی رابردو به هۆی به ش���داریكردنی له یادی كاره س���اتی هه ڵه بج���ه و وتنی گۆرانییه ك���دا، بڕی 15 ه���ه زار دۆالری

پێدراوه .سه رچاوه كه وتی "ئێواره ی دوێنێش دابه ش���كردنی له چوارچێ���وه ی ،4/8خه اڵتی بل���ه )ئیبراهی���م ئه حمه د(دا ش���ڤان په روه ر یه كێك ب���و له و پێنج كه س���ه ی كه وه ك كه سایه تی نمونه یی

خه اڵته كه یان پێبه خشرا"،ئه م خه اڵته ی كه وه ك هونه رمه ندی نمونه یی به ش���ڤان په روه ر به خش���را، بریتییه س���ه رچاوه كه لێدوانی به پێی له 5 ه���ه زار دۆالر و دیارییه كی ئاڵتون كه لۆگۆی خه اڵته كه و وێنه ی ئیبراهیم ئه حمه دی پێوه یه ، كێشی ئه م دیارییه

ئاڵتونه له كێشی سێ لیره زیاتره ".

ئا: ئاوێنه

ئه ندامی كۆنگره ی نه ته وه یی كورد (KNK( محه مه د ئه مین پێنجوێنی

له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "نێچیرڤان په یوه ندییه كی تایبه تی

له گه ڵ ئه ردۆغان هه یه و توانی قه ناعه ت به و بكات له گه ڵ ئۆجه الن

له ئیمرالی بكه ونه گفتوگۆوه ".

نێوان گۆڕینه وه كانی نام���ه ئاوێنه : هاتوچ���ۆكان قه ندی���ل و ده ته پ���ه و ئاسۆیه كی رونی لێچاوه ڕوان ده كرێت؟

به دڵنیای���ی ، پێنجوێن���ی : له گه ڵ ئۆجه الن به ڕێز نامه گۆڕینه وه ی سه ركرده كانی قه ندیل و ده ته په ، چونكه به ڕێز ئۆجه الن له په یامه كه یدا كه رۆژی ن���ه ورۆز له ئامه د خوێندرایه وه باس���ی ئه وه ده كات ك���ه ئه و نایه وێت به ته نها بڕیار له سه ر چاره نوسی گه ل و میلله ت و 25 ملیۆن كورد بدات له توركیا، به ڵكو

ده ی���ه وێ رای قه ندیل و ئه وروپا و هه مو ئۆرگانه كان���ی په كه ك���ه وه ربگرێ���ت، له به رئه وه نامه ده نێرێت بۆ هه مویان تا پێكه وه بڕیاری كۆتایی له س���ه ر كورد و بزوتن���ه وه ی كورد له باك���ورو په كه كه

بده ن.ئاوێنه : پێتوایه كۆی په كه كه پابه ند ده بێت به وه ی ئۆجه الن داوای ده كات و

بڕیاری له سه ر ده دات؟پێنجوێن���ی : به گوێ���ره ی زانی���اری و ش���اره زایی من له س���ه ر په كه كه ، كه خۆم ماوه ی پێنج ش���ه ش ساڵ زیاتره له پرۆس���ه كه دام، هه م���و ئۆرگانه كانی په كه ك���ه به قه ندی���ل و بزاڤی س���ڤیلی ن���او ش���اره كانی توركی���ا و به بزاڤ���ی له ئه وروپا، سیاسییانه وه دیپلۆماسی و له رێی ئۆجه الن الناده ن. هه مو كاتێك جه غتیان له وه كردوه ته وه كه نوێنه ری ئێمه بۆ گفتوگۆكردن له گه ڵ حكومه تی توركی���ا به ڕێ���ز ئۆجه النه ك���ه ماوه ی

چوارده ساڵه له زیندانی ئیمرالییه .

ئاوێنه : باشه وه ك پێشتر باستكردوه نێچیرڤان رۆڵێكی دی���اری هه بوه له م گفتوگۆیان���ه دا، ئه م رۆڵ���ه ی له چیدا و

چۆن بوه ؟پێنجوێن���ی : به ڕێز مام ج���ه الل كه رۆڵێكی مێژویی له یه ك نزیككردنه وه ی هه بو، توركیادا حكومه ت���ی په كه كه و پێش ساڵێك به منی راگه یاند كه كاك نێچیرڤان كاریگه رییه كی گه وره ی هه یه له سه ر حكومه تی توركیا، له به رئه وه ی سه رۆكی حكومه تی هه رێمی كوردستانه ، په یوه ندییه ك���ی تایبه ت���ی و كاریگه ری له گه ڵ ئه ردۆغان هه یه ، په یوه ندییه كی ئیكۆنۆمی و ئاب���وری گه وره ش له نێوان باش���ور و حكومه ت���ی توركی���ا هه یه ، پێویس���ته ئێمه هه وڵبده ی���ن كه كاك نێچیرڤ���ان رۆڵێك ببینێت، من كه وتمه به ینه وه ت���ا رای كاك نێچیر بگه یه نمه قه ندیل و رای قه ندیلیش بگه یه نمه كاك له بناری نێچیرڤانی���ش كاك نێچی���ر، قه ندیل به رپرس���ه كانی په كه كه ی دی و

چوه توركیا و توان���ی رۆڵێك ببینێت. ئه و توانی قه ناعه ت به ئه ردۆغان بكات كه له گه ڵ ئۆج���ه الن له ئیمرالی بكه ونه گفتوگۆوه بۆ چاره س���ه ری ئاشتییانه ی كێش���ه ی كورد له توركی���ا، نێچیرڤان ته نان���ه ت س���ه ركه وتوبو. بارزان���ی له مه س���ه له ی مانگرتنی زیندانییه كانی نزیكه ی له زیندانه كانی توركیا په كه كه 60 رۆژی خایاند، زۆربه ی مانگرتوه كان ژیانیان كه وته مه ترسییه وه ، براده رانی بمرن، ئه وانه نه یانده ویس���ت په كه كه مانگرتوه كان زۆری به ش���ێكی چونكه له كادێرانی ئه ساس���ی بون، له م كاته دا نێچیرڤ���ان بارزان���ی پێش���نیاری كرد ب���ۆ ئه ردۆغان كه كه س���ێك بنێرێ بۆ الی ئۆج���ه الن ب���ۆ به ندیخانه ، ئه وه بو سه رۆكی میتی نارد، ئۆجه الن به خه تی خۆی نامه ی بۆ به ندكراوان نوس���ی كه كۆتای���ی به مانگرتنه كه بهێنن. ئه مه ش ئه ردۆغان و ب���ه وه ی بو س���ه ره تایه ك بهێنن ب���ه وه قه ناع���ه ت تورك���ه كان

ك���ه تائێس���تاش ئۆج���ه الن كاریگه ره له ن���او په كه كه دا و ده توان���ن له ڕێگه ی چاره سه ری ئه ودا له گه ڵ گفتوگۆكردن مه س���ه له ی ك���ورد بكه ن، ئ���ه و رۆڵه

ئه ساسییه ش نێچیرڤان بارزانی بینی .

P.J.A.K:‌هەر‌کاندیدێک‌بۆ‌سه‌رۆکایه‌تی‌ئێران‌چارەسەری‌بۆ‌کورد‌پێبێت‌پشتگیری‌دەکەین

ریکالم

رێزان جاوید له کاتی خوێندنه وه ی وتاردا له قه ندیل فۆتۆ: زمناکۆ ئیسماعیل

محه‌مه‌د‌ئه‌مین‌پێنجوێنی‌:‌مام‌جه‌الل‌پێیوتم‌نێچیرڤان‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌‌كاریگه‌رو‌تایبه‌تی‌‌له‌گه‌ڵ‌‌ئه‌ردۆغان‌هه‌یه‌

محه مه د ئه مین پێنجوێنی

له‌ماوه‌ی‌‌مانگێكدا‌‌20هه‌زار‌دۆالر‌له‌سلێمانی‌ده‌درێت‌به‌‌شڤان‌په‌روه‌ر

PUKMEDIA شڤان په روه ر له ڕێوره سمی دابه شکردنی خه اڵتی بله دا

3(372( سێشه ممه ‌2013/4/9هه‌نوکه

ئا: پێشه وا فایه ق

الیه نه ئیسالمییه كان ئاماژه به وه ده كه ن كه هێشتا هه ڵوێست و بڕیاری

خۆیان سه باره ت به درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكایه تی مه سعود بارزانی

یه كالیی نه كردوه ته وه .

ئه وه دان له هه وڵی یه كێتی پارتی و ك���ه م���اوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم ب���ۆ دو س���اڵی ت���ر درێژبكه نه وه ، ده یانه وێ مه به س���ته ش ئ���ه و ب���ۆ ئیسالمییه كانیش گۆڕان و ره زامه ندی تائێس���تا ب���ه اڵم به ده س���تبهێنن، خۆی���ان ئیس���المییه كان الیه ن���ه ساغنه كردوه ته وه كه پشتگیریی ئه و

پێشنیاره ده كه ن یان نا.مه كته بی ئه ندام���ی له مب���اره وه ، ئیس���المی یه كگرت���وی سیاس���ی ئه حم���ه د" "محه م���ه د كوردس���تان له لێدوانێكی���دا به ئاوێنه ی وت "وه ك یه كگرتو كۆبونه وه مان كردوه له سه ر ئه و پرس���ه و بڕیارمان���داوه به پرس و راوێژك���ردن و به هاوبه ش���ی له گ���ه ڵ هه ڵوێستی ئۆپۆزیسیۆن الیه نه كانی یه كالیی هێشتا رابگه یه نین و خۆمان

نه بوینه ته وه ".

كۆمه ڵ���ی وته بێ���ژی هه روه ه���ا ئیسالمی كوردستان "نازم عه بدوڵال" به ئاوێنه ی وت كه "ئێمه له وباره یه وه داوامان لێنه كراوه هه ڵوێستی خۆمان ده رببڕین ته نها پێشنیارێكه و كراوه ، به اڵم له گه ڵ الیه نه كانی ئۆپۆزیسیۆن پێك���ه وه بڕیارمان ده بێت" و "ئه گه ر درێژیش بكرێته وه ئه وا قسه ی خۆمان

ده بێت".له الیه ك���ی دیكه ش���ه وه ، وته بێژی "ش���وان ئیس���المی بزوتن���ه وه ی قه اڵدزێ���ی" له لێدوانێكیدا به ئاوێنه ی وت "یه كێت���ی و پارت���ی، الیه نه كانی ت���ری جگه له ئۆپۆزیس���یۆن به بێ

)پا( داده نێن" .ئه و وتی "پێش���نیار و بڕیاری درێژ كردن���ه وه ی م���اوه ی س���ه رۆكایه تی سیاس���ییه و بڕیارێك���ی هه رێ���م، له سه ربكرێت، گفتوگۆی پێویس���ته ئێمه ش له كۆبون���ه وه ی داهاتودا ئه و پرسه تاوتوێ ده كه ین و وه اڵمیشمان

ده بێت". وتیشی "به اڵم ده سه اڵت به یه كێتی و پارتییه وه هه رشتێك ئه بێت سه ره تا ئۆپۆزیس���یۆنه كان حزبه له ده رگای ده ده ن، پێیانوایه الیه نه كانی دی بێ

)پا(ن".

ئا: كامه ران محه مه د

به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه ، پارتی دیموكراتی كوردستان

ده یه وێت له ڕێگه ی هه ڵبژاردنه وه ی سه رۆكایه تی هه رێم بۆ مه سعود بارزانی مسۆگه ربكات، ئه مه ش

له پێناو ئه وه ی زه مانه تی النیكه م 10 ساڵی تر بۆ مه سعود بارزانی وه ك

سه رۆكی هه رێم به ده ستبهێنێت، له به رامبه ریشدا یه كێتی نیشتمانی

له گه ڵ پسپۆڕانی یاسایی له راوێژدایه و مه ترسییه كانی دانانه وه ی بارزانی

له ڕێگه ی هه ڵبژاردنه وه تاوتوێ ده كات و له داهاتویه كی نزیكدا مه رجی

خۆی ده بێت.

كارگێ���ڕی میران���ی فازی���ل له پڕێس پارت���ی سیاس���ی مه كته بی كۆنفرانسه كه ی رۆژی 4/7 له گه ڵ مه ال به ختیاردا، رایگه یاند كه پارتی داوای س���ه رۆكایه تی ماوه ی درێژكردنه وه ی بۆ مه س���عود بارزانی نه كردوه ، به ڵكو س���ه رۆكی هه ڵبژاردن���ه وه ی داوای

هه رێمی كردوه . س���ه رچاوه یه كی نزیك له مه كته بی سیاسی یه كێتی نیشتمانی كوردستان، به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند كه ئه م لێدوانه ی فازڵ میرانی، یه كێتی خستۆته به رده م مه ترس���ی پاوانكردنی س���ه رۆكایه تی هه رێم له الیه ن پارتییه وه بۆ ماوه یه كی دورودرێ���ژ، "بۆی���ه ئێس���تا خه ریكی راوێژكردنه له گه ڵ پسپۆڕانی یاسایی و پێیوایه ئه م داوایه ی پارتی ئه جندایه كی

قوڵتری له پشته ".ئ���ازاد گ���ۆران ت���ر، له الیه ك���ی ئه ندام���ی یه كێت���ی و په رله مانت���اری لیژنه ی یاسایی په رله مان له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه رایگه یاند، كه درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكی هه رێم له ئێستادا به دو له ڕێگه ی یه كێكیان ش���ێوه ده كرێت، هه ڵبژاردنه وه ی���ه ، ك���ه ئه مه ش مانای دوه میش ت���ره ، خولێك���ی پێدان���ی درێژكردنه وه ك���ه له ڕێگ���ه ی بڕیارێكی په رله مانیی���ه وه ده بێ���ت، كه ئه مه ش درێژكردن���ه وه ی خول���ی دوه مه ، نه ك پێدانی خولێكی تر، وتیشی "له هه ردو هه موار یاس���اكه ده بێ���ت حاڵه ت���دا

بكرێته وه ، چونكه به پێی یاس���ا به ڕێز مه س���عود بارزان���ی ناتوانێ���ت خۆی هه ڵبژێرێته وه ، به اڵم هه مواركردنه وه ی یاس���اكه ش پێویس���تی به ته وافوق���ی

سیاسی هه یه ".رونیكرده وه ، یه كێتی سه رچاوه كه ی كه ئه گه ر مه س���عود بارزانی له ڕێگه ی هه ڵبژاردن���ه وه بكرێت���ه وه س���ه رۆكی هه رێ���م، ئه وا النیكه م، دو س���اڵی تر وه رده گرێت و دوای ئه م دو س���اڵه ش، له ڕێگه ی ده س���توره وه ، ده توانێت دو خولی تر خۆی هه ڵبژێرێته وه ، وتیشی "كه وات���ه تا 10 س���اڵی ت���ر بۆ خۆی مسۆگه ركردوه ، كه جێگه ی قه بوڵكردن نییه ، به اڵم به درێژكردنه وه ی ماوه كه ی ب���ۆ دو س���اڵ به بڕی���اری په رله مان، مه سعود بارزانی ناتوانێت چیتر خۆی

هه ڵبژێرێته وه ".به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه ، یه كێتی

به نیازه پێشنیارێك بخاته به رده ستی مه كته بی سیاسی پارتی، داوای لێبكات كه ئه گ���ه ر پارتی پێداگیره له س���ه ر دانانه وه ی س���ه رۆكی هه رێم له ڕێگه ی مه سعود ئه وا پێویس���ته هه ڵبژاردن، بارزانی به فه رم���ی رایبگه یه نێت دوای ئ���ه م هه ڵبژاردنه چیت���ر خۆی كاندید ناكاته وه ، بۆ ئه م مه به س���ته ش له گه ڵ الیه نه كانی تری ئۆپۆزیسیۆنیش گفتوگۆ ده كات و داوای زه مانه تی گه ڕاندنه وه ی

ده ستورو هه مواركردنه وه ی ده كه ن.په رله مانتاره ك���ه ی یه كێتی پێیوایه ، داواك���ه ی له حاڵه ت���ی س���ه ركه وتنی پارتی، مانایه ك بۆ دابه زین به لیستی وه ك چونك���ه نامێنێت���ه وه ، جی���ا ئه و ده ڵێ���ت " یه كێت���ی كاندیدی بۆ س���ه رۆكایه تی هه رێم نیی���ه ، ناكرێت ملمالنێ���ی ئینتیخاب���ی بكه ی���ن و داوا له خه ڵ���ك بكه ین، ده نگم���ان پێبده ن وه ك لیس���تێكی س���ه ربه خۆو له والش

بڵێین تكایه بۆ سه رۆكی هه رێم ده نگ به مه س���عود بارزانی بده ن، ئه مه جگه له وه ی ره شنوسی ده ستور تا خولێكی تر ناتوانرێت بخرێت���ه ده نگدانه وه ". هه ر وه ك وتیشی "پێویسته رێككه وتن بكرێت و نه هێڵن فه راغی یاسایی دروست ببێت. س���ه رۆكی هه رێمیش، سه رۆكی هه مو حزبه كانی هه رێمه ، بۆیه ده بێت نه كرێت، فه رام���ۆش ئه وانی���ش ڕای چونك���ه ده نگنه دانی ئۆپۆزیس���یۆن،

شه رعییه تێكی الواز بۆ سه رۆكی هه رێم دروس���ت ده كات و خ���ودی دانانه وه ی س���ه رۆكی هه رێم چ به درێژكردنه وه ی خول���ی دو بێت، كه یه كێت���ی داوای كردوه ، چ له ڕێگه ی هه ڵبژاردنه وه بێت كه داخ���وازی پارتییه ، له هه ردوكیاندا نیش���تمانی و به س���ازانی پێویس���تی ته وافوقی گش���ت الیه نه سیاسییه كان هه یه ، چونكه سه د ده رسه د ره هه ندی

نیشتمانی هه یه ".

كۆتایی سه رۆكایه تی هه رێم كۆتایی ماڵه باجێنه كه ی یه كێتی و پارتییه

‌الیه‌نه‌‌ئیسالمییه‌كان‌‌‌‌یه‌كالیی‌‌نه‌بونه‌ته‌وه‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ئا: سان

له هه فته ی رابردو له چه ند كۆبونه وه یه كدا پارتی و یه كێتی بۆ هه ڵبژاردن له سه ر زۆر خاڵ رێككه وتون، به اڵم تائێستا ئه و

رێكه وتنه ئاشكرا نییه ، هه نگاوه كانی هه ردوال دوای ئه و كۆبونه وانه هه ندێك

له رێككه وتنه كه ی ئاشكراكردوه ، ئه و هه واڵ و راپۆرتانه ی ناوبه ناو

له میدیای ئه هلی و ئۆپۆزیسیۆنیشه وه باڵوده كرێنه وه هه ندێك بڕگه ی تری

ئاشكراكردوه ، رۆژنامه ی ئاوێنه كۆمه ڵێك خاڵی ئه و رێككه وتنه ی

زانیوه گرنگترینیان "یه كێ�تی و پارتی رێككه وتون كه نابێت هیچیان له گه ڵ هیچ الیه نێكی تردا بچنه رێككه وتنی ستراتیژییه وه ". )مه به ست له الیه نی

تر، الیه نه كانی ئۆپۆزیسیۆنه (.

"نابێت پارتی و یه كێ�تی هیچ رێككه وتنێكی ستراتیژی له گه ڵ

الیه نه كانی تر بكه ن"له كۆبونه وه ئاگادار س���ه رچاوه یه كی پارتی و به رده وامه كانی س���ه ركردایه تی یه كێتییه وه كه وا دو هه فته یه له س���ه ر هه ڵبژارده كان���ی هه رێ���م چڕبۆت���ه وه ، پارت���ی و " راگه یان���د به ئاوێن���ه ی یه كێت���ی ئه گه ر پرۆس���ه ی هه ڵبژاردن لێی���ان تێكنه دات له س���ه ر زۆر بابه تی

جه وه���ه ری رێككه وتن بۆ قۆناغی دوای هه ڵبژاردن".

ئه و سه رچاوه یه ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه یه كێك ل���ه و خاڵ���ه گرنگانه ی كه هه ردوال رێككه وتون له سه ری بۆ ئه وه ی له ئاینده دا واته دوای هه ڵبژاردن زامنی ئ���ه وه بكه ن ك���ه هه ردو هێ���ز پێكه وه كاربكه ن "هه ردوال رێككه وتون له س���ه ر ئه وه ی كه هیچ الیه كی���ان رێككه وتنی س���تراتیژی له گ���ه ڵ الیه نه كان���ی ت���ر

نه كه ن". به پێی ئه و زانیارییانه پارتی و یه كێ�تی رێككه وتون له س���ه ر ئ���ه وه ی كه جارێ ت���ا هه ڵبژاردن پێك���ه وه كاربكه ن هیچ كێشه و ناكۆكییه ك له نێوان خۆیاندا زه ق نه كه نه وه . هه روه ها رێككه وتون له كاتی هه ڵمه تی هه ڵبژاردن و رۆژی هه ڵبژاردندا هه ڵبژاردنی هه ڵمه ت���ی ب���ۆ گیرگرفت یه كتری و كاندیده كانی یه كتر دروس���ت نه كه ن. س���ه رچاوه كه ی ئاوێنه ئاماژه ی ب���ۆ ئه وه ك���رد كه هه رچ���ی یه كێتییه كارئاس���انی بۆ هه ڵمه ت���ی هه ڵبژاردنی پارت���ی و كاندیده كانی���ان ده كات ل���ه و هاوكات ناس���راوه ، به سه وز ناوچه یه ی پارتیش هه مان كارده كات له و ناوچه یه ی به زه رد ناس���راوه . سه رچاوه كه ی ئاوێنه باس���ی له وه كرد كه هه ردو الیه ن فشار ده خه نه س���ه ر ئۆپۆزیس���یۆن)گۆڕان، یه كگرت���و، كۆم���ه ڵ( له سه رتاس���ه ری هه رێ���م و بۆ ئه وه ش هه ماهه نگی ده كه ن

له گه ڵ یه كتردا.به پێی ئه و زانیارییانه ی ده ست ئاوێنه كه وتون، له به ر رۆش���نایی ئه و بڕگه یه ی كه هه ردوال رێككه وتون له س���ه ر ئه وه ی هاوپه یمان���ی س���تراتیژی له گ���ه ڵ هیچ الیه نێكی تر نه به س���تن، له م حاڵه ته دا پارت���ی و یه كێت���ی دوای هه ڵبژاردن كه وابڕی���اره به لیس���تی جیا به ش���داربن، جارێكی تر كۆده بن���ه وه و هه ریه ك به و رێ���ژه ده نگه ی هێناویه ت���ی ئیتالفێكی

نوێی حكومی پێكده هێنن.به پێی بۆچونی سه رچاوه كه ی ئاوێنه ئه م رێككه وتنه یه كێتی ده به ستێته وه و ناتوانێ�ت رێككه وتن له گه ڵ هیچ الیه نێكی ت���ردا بكات" به م پێی���ه ش رێككه وتنی ده باش���انی نێوان گ���ۆڕان و یه كێتی كه نه ش���یروان تاڵه بانی و به ئاماده بون���ی به ئیمزاكراوی ه���ه ر گرێدرا، مس���ته فا ده مێنێت���ه وه به بێ ئه وه ی بچێته بواری مه سه له ی به تایبه تی جێبه جێكردنه وه ، گه ڕانه وه ی ده س���تور و ئه و یاس���ایانه ی

ره هه ندی نیشتمانییان هه یه ". له و كۆبونه وانان���ه دا پارتی و یه كێتی رێككه وتبون كه هه ڵبژاردنی س���ه رۆكی هه رێ���م بۆ ماوه ی���ه ك دوابخرێت و ته نها ئه نجومه نی په رله م���ان و هه ڵبژاردن���ی پارێزگاكان بكرێن، بۆ ئه م مه به سته ش بۆ پێكهێن���را له ه���ه ردوال لیژنه ی���ه ك ئۆپۆزیس���یۆن حیزبه كانی س���ه ردانی تا راو ره زامه ن���دی ئه وانیش وه ربگرن،

به اڵم له ناكاو پێش هیچ پێش���ینه یه ك به وته ی س���ه رۆكی كۆمیس���یۆنی بااڵی سه ربه س���ت له به غدا هه ڵبژاردن���ه كان به میدیاكان���ی 4-8 رۆژی مس���ته فا راگه یاند كه نامه یه كی له سه رۆكی هه رێم داوا گه یشتوه و به ده س���ت بارزانییه وه ده كات كه هه ڵب���ژاردن له واده ی خۆیدا

ئه نجام بدرێت.

"پارتی ئاماده ی پێدانی پارێزگاری هه ولێرش بوه به یه كێتی "

باسی ئاوێنه ئاگاداره كه ی سه رچاوه له وه كرد ك���ه له زنجیره كۆبونه وه كانی هه فته ی رابردوی نێوان پارتی و یه كێتی ، پارتی داوای له یه كێت���ی كردوه ئه گه ر ئه وان رازیبن و به یه ك لیس���ت به شداری هه ڵبژاردن���ه كان بكه ن ئه وا س���ه رجه م پۆس���ته كانی حكومه ت و پارێزگاكانیان به )نیو- به نیو( وات���ه فیفتی - فیفتی

له گه ڵدا دابه ش ده كه ن.سه رچاوه كه ی ئاوێنه باسی له وه كرد ك���ه ته نانه ت پارتی ئام���اژه ی بۆ ئه وه ك���ردوه كه ئه وان ئام���اده ن پارێزگاری هه ولێری���ش ب���ده ن به یه كێت���ی ، به اڵم به یه ك لیس���ت هه ردوال به ش���داربن، "

یه كێتی ره تیكردۆته وه ".به پێی ئه و زانیارییانه ئه گه ر ئه مجاره پارتی و یه كێتی پێكه وه به یه ك لیس���ت بكردایه ، هه ڵبژاردنه كانیان به ش���داری ئه وا ت���ا راده یه كی به رچاو له وه رگرتنی

پۆس���ته كان "پێگ���ه ی یه كێت���ی ل���ه م حكومه ت و ئیداره یه ی ئێستا به رفراوانتر

ده بو".هه رێمی كوردس���تان له س���اڵی 2005 په رله مان و هه ڵبژاردن���ی عێراق له گه ڵ پارێزگاكانی تێدا ئه نجامدرا، له س���اڵی هه ڵبژاردن���ی س���ه رله نوێ 2009ش���دا په رله مانی كوردستان و سه رۆكی هه رێمی تێدا ئه نجامدرا و بۆ یه كه مینجار هه رسێ

هێزی ئۆپۆزیسیۆن )گۆڕان و یه كگرتوی ئیس���المی و كۆمه ڵی ئیس���المی ( وه ك س���ێ فراكسیۆنی ئۆپۆزیس���یۆن هاتنه مه س���عود كوردس���تانه وه . په رله مانی بارزانی���ش ب���ۆ دوه مج���ار هه ڵبژێردرا به س���ه رۆكی هه رێم كه جاری یه كه میان له په رله مان���ه وه هه ڵبژێ���ردرا و دوه مجار هاواڵتیان���ه وه له الی���ه ن به راس���ته خۆ

هه ڵبژێردرا.

یه كێتی و پارتی نابێت هاوپه یمانی ستراتیژی له گه ڵ هیچ الیه نێكی تردا ببه ستن"پارتی‌‌ئاماده‌بو‌پارێزگاری‌‌هه‌ولێریش‌بدات‌به‌یه‌كێتی‌"

یه كێتی كارئاسانی بۆ هه ڵمه تی

هه ڵبژاردنی پارتی و كاندیده كانیان

ده كات له و ناوچه یه ی به سه وز ناسراوه ، هاوكات پارتیش هه مان

كارده كات

پارتی و یه كێتی رێككه وتون كه

هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێم بۆ

ماوه یه ك دوابخرێت و ته نها هه ڵبژاردنی

په رله مان و ئه نجومه نی

پارێزگاكان بكرێن

ده نگنه دانی ئۆپۆزیسیۆن، شه رعییه تێكی الواز بۆ

سه رۆكی هه رێم دروست ده كات

هەنوکە(372( سێشه ممه 42013/4/9

ئا: مه زهه ر كه ریم ئه حمه د

ئه مڕۆژانه مه الكان قاره مانی په یجه كانی تۆڕی كۆمه اڵیه تی

فه یسبوكن، مه الیه ك سه یركردنی تۆم و جیری به "فسق" و حه رام ناوده با و

مه الیه كی دیكه ش "جه ژنی نه ورۆز و سه ری ساڵ "، مه الیه كیش بێباكانه

"خاك و نیشتمان و هه مو كورد ده كات به قوربانی پێاڵوه كانی عومه ری كوڕی

خه تاب"، راگری په یمانگای زانسته ئیسالمییه كان به هۆی گه رمبونی ئه م بازاڕی فه توادانانه وه ده ڵێت "زۆربه ی وتار و لێدوانی پیاوه ئاینییه كان ئێستا

بێ سه ره و به ره یی پێوه دیاره ".

دكتۆر سه باح به رزنجی په رله مانتار و كوڕی پێش���ه وای كۆمه ڵی ئیس���المی ، ئ���ه وه ی پیاوێكی پێیباش���ه له ب���ری ئایین���ی ی���ان مه الیه ك بچێته س���ه ر مینبه رێك و بۆ خ���ۆی فه توای حه اڵڵ و حه رامكردنی فاڵن و فیساره شت بدات به گوێی خه ڵكدا، وا باشه كه ئه م كاره ب���ااڵی فه ت���وا وه ربگیرێت، له لیژنه ی چونك���ه فه توادان مه رج و پێداویس���تی

تایبه ت به خۆی هه یه .ئه و ده ڵێت "له گه ڵ ئه وه دا نیم، هیچ كه سێك بچێته سه ر مینبه رو بۆ خۆی

فه توا بدات".دكتۆر س���ه باح جه غت له وه ده كات كه پێویسته مه س���ائیله شه رعییه كان له گه ڵ پێشكه وتنی كاتدا وێك بێته وه ، ئه و وتی "مه س���ائیلی شه رعی ده بێت له گه ڵ تێپه ڕینی كاتدا بچێته پێشه وه و ره چاوی ش���وێن و كات و بابه ت بكات، چونكه ش���ه ریعه ت ب���ۆ به رژه وه ندی و خزمه تك���ردن به كۆمه ڵ���گاو مرۆڤه كان هاتوه و ده بێت مینبه ر به كاربهێنرێت بۆ خزمه تكردن به واڵت و نیش���تمان و هه مو

مرۆڤایه تی ".ئه مه له كاتێكدایه كه له ڕوی مێژوییه وه ئام���اژه به وه زۆربه ی س���ه رچاوه كان ده كه ن كه له ئیسالمدا، وه ك ئاینه كانی دیك���ه ی مه س���یحی و جوله كه چینێكی به كه نیس���ه و تایبه ت "ئه كلی���رۆس"ی دێر و كنێس���ت نییه و كارێ���ك نییه كه

م���ه ال و پیاوێك���ی ئایینی له ئیس���المدا پێیهه س���تێت و موس���ڵمانێكی ئاسایی نه توانێ بی���كات، ته نانه ت زۆربه ی ئه و بیانكات، ده توانێت "ژن"یش كارانه ش زۆرێك له و س���ه رچاوانه پێیانوایه كه پۆستی مه ال و پیاوی ئایینی له بنه ڕه تدا سیاسی ده س���ه اڵتدارانی "بدعه "یه كی ئه م���ه وی و عه باس���ی بو ك���ه به ناوی ئایینه وه حوكمیان كردو پێویس���تیان به و بوه س���ود له و توێ���ژه وه ربگرن و له ڕێگ���ه ی كردنیان���ه وه به "مۆزه ف"ی حكوم���ه ت ش���ه رعیه ت به ده س���ه اڵتی س���ه ڕه ای هه ربۆیه ب���ده ن، خۆی���ان

هه ڵكه وتن���ی چه ندین پی���اوی ئایینی به ئیستیبداد و خوێنڕێژان دژ جوامێری له مێژودا، به اڵم هێشتا به رده وام ئه وان وه ك به شێك له سیسته می حوكمڕانی و ئامرازێك���ی هه ژمونگ���ه ری سیاس���ی و كۆمه اڵیه تی سه یركراون، هه ندێكیشیان له گۆڕانكارییه كانی دابڕانیانه وه به هۆی له فه لس���ه فه و ئاگاییانه وه ب���ێ دنیا و حیكم���ه ت و كۆمه ڵناس���ی ، ك���ه دێن به ناوی ئاسمان و خواوه ، "ئه مڕۆ نه هی " ده ك���ه ن، زی���ان به ئایی���ن ده گه یه نن. هه ربۆیه له ڕۆژانی رابردودا باڵوبونه وه ی فه توا سه یره كانی ژماره یه ك له مه الكانی

كوردستان له س���ه ر تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یس���بوك، زۆرتری���ن كۆمێنت���ی پڕ

له گاڵته و توانجیان لێده درا.زانس���ته په یمان���گای راگ���ری ئیسالمییه كان "دكتۆر محه مه د عه بدواڵ پێنجوێنی " پێیوایه ئه م رۆژانه كه بازاڕی فه توا و لێدوانی سه یری مه الكان گه رمه ، "بێ سه ره و به ره ییه ك به وتار و لێدوانی زۆرێك له مامۆستایانی ئاینییه وه دیاره ، زۆربه ی ئه و قسانه ی ئه وانیش ده یكه ن ناچن���ه خانه ی فه تواوه و زیاتر قس���ه و

رای شه خسی خۆیانه .ئه و وتی "فه توای تاك وه كو وتارێك

وایه ، وه ك���و لێدوانێك���ی رۆژنامه وانی وای���ه ، ناچێته خانه ی فه تواوه ، چونكه فه توا یاس���ا و رێس���ای خ���ۆی هه یه و ده بێت له سه ر بنه مای شه رعی بدرێت و

له سه رچاوه بگه ڕێین بیدۆزینه وه ".یه كێك ل���ه و گرفتانه ی كه به رده وام كۆمه ڵگا ئیسالمییه كان پێوه ی گیرۆده بون ، ئ���ه وه ب���وه كه له م س���ااڵنه ی دواییدا هه میش���ه پیاوی ئایینی خۆی كردوه به چاودێر و پاس���ه وان به س���ه ر ئ���ه وه ی خۆیان ئه خالق���ی گش���تی و پێیده ڵێ���ن "فه زیل���ه "، ب���ه ده ر ل���ه م بێ بێئه خالقی و ئه وان، جیهانبینییه ی

ئه مه ریس���واییه ، روڕه شی و ئابڕویی و وایكردوه كه ئێستا له زۆرێك له واڵتانی ئیس���المیدا ئه و ده نگ و داخوازییه به ر گوێ ده كه وێت كه "دامه زراوه ی ئایینی ئه وه ی بۆ به نوێبونه وه یه ، پێویس���تی بتوانێت له ڕه وتی گۆڕانكارییه كانی ژیان دوانه كه وێ و باشتر و كاراتر په یامه كه ی

بگه یه نێت".دكتۆر س���ه باح به رزنجی ئاماژه به وه به ش���ێوه یه كی پێویس���ته كه ده كات گش���تی رێ���ز له مامۆس���تایانی ئایینی ده بێت له به رامبه ریشدا به اڵم بگیرێت، مامۆس���تایانی ئایینی ره چاوی هه ستی خه ڵك���ی بك���ه ن و له س���ه ر بنه مایه كی دیاریكراو وتاره كانیان دابڕێژن و ره چاوی پێویستییه كانی كۆمه ڵگا بكه ن، ئه گه ر نا هه ندێك وتاری مامۆس���تای ئایینی

جێی تێبینییه .ئه و وتی "هه مو كه س���ێك پێویسته هه ڵس���وكه وت و به به رپرس���یارێتییه وه قسه بكات، له پێشیانه وه مامۆستایانی ئایینی ، ئینجا رۆژنامه نوس و نوسه ران و هه مو ئه وانی دی ، چونكه پێویس���تمان كۆمه اڵیه تی هاوس���ه نگی به ڕاگرتن���ی

هه یه ".

ئا: ئاوێنه

له كۆبونه وه ی سه رۆكی هه رێم بارزانی له گه ڵ وه زیر و ئه ندام په رله مانه كورده كانی به غدا بڕیاردرا جارێ

نوێنه رانی كورد نه گه ڕێنه وه بۆ به غدا بۆ به شداریكردن له كۆبونه وه كانی ئه نجومه نی وه زیران و په رله مانی

عێراق، سه رچاوه یه كیش ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد بڕیاره كه به و شێوه یه كه

"به ده ستی به تاڵ نه گه ڕێنه وه ، به ڵكو واجوانتره كه ده ستكه وتێك ئه گه ر

مانه وه یش بێت مسۆگه ر بكرێت ئینجا بگه ڕێنه وه ".

په رله مانتار و وه زیره كان جارێ ناگه ڕێنه وه به غدا

له هاوینه ه���ه واری دوش���ه ممه رۆژی پیرمام س���ه رله نوێ س���ه رۆكی هه رێم له گ���ه ڵ نوێنه ران���ی ك���ورد له به غ���دا كۆبون���ه وه بۆ گوێگرتن ل���ه و مژارانه ی لیژنه ی گه اڵڵه كردنی هه ڵوێستی هه رێم له گ���ه ڵ به غدا ئام���اده ی كردبون، له و كۆبونه وه ی���ه دا بڕیاردرا ك���ه نامه یه كی گش���تی له س���ه ر داواكارییه كانی كورد ئاماده بكرێ���ت و وه فدێك له گه ڵ خۆیدا بیب���ات بۆ به غ���دا و له وێ س���ه رله نوێ كۆبونه وه كانیان ب���ه بده ن���ه وه درێژه له گه ڵ هاوپه یمانی نیش���تمانی و الیه نه عێراقییه كان���ی ت���ر، س���ه رچاوه یه كی ئ���اگادار ئام���اژه ی بۆ ئه وه ك���رد كه پێده چێ���ت كۆتایی ئ���ه م هه فته یه ئه و

وه فده سه ردانی به غدا بكات.س���ه باره ت به هه ڵوێستی كۆبونه وه كه له م���ه ڕ گه ڕان���ه وه ی���ان نه گه ڕانه وه ی

نوێنه رانی ك���ورد بۆ ناو كۆبونه وه كانی په رله مانی عێراق و ئه نجومه نی وه زیران، كۆبونه وه ك���ه بڕیاری���داوه ك���ه جارێ بمێنێته وه و وه ك خۆی هه ڵوێس���ته كه ك���ورده كان وه زی���ره په رله مانت���ار و

نه گه ڕێنه وه به غدا.ئام���اژه ی ئاوێن���ه س���ه رچاوه كه ی بۆ ئ���ه وه كرد ك���ه نوێنه ران���ی كورد له په رله مانی عێراق كار بۆ ئه وه ده كه ن ك���ه ئه گه ر گه ڕانه وه بۆ كۆبونه وه كان " النیكه م یاداش���تێك، یان به یاننامه یه ك به الیه ن���ی ش���یعه و الیه نه كان���ی تری په رله مانی عێراق ئیمزا بكه ن، كه چیتر پره نسیپی ته وافوق له په رله مانی عێراق له مه س���ه له ی هه روه ك نه ش���كێنرێت، بودجه دا شكێنراو و له مێژه له حكومه تدا

شكێنراوه ".

به پێی ئ���ه و زانیارییان���ه پێده چێت له ئاینده یه كی نزیكدا له گه ڵ ده ستكردن به گفتوگۆكان و چونه پێش���ی س���ه ره تا ئه ندام په رله مانه كورده كان بگه ڕێنه وه

بۆ كۆبونه وه كانی په رله مانی عێراق.س���ه باره ت ب���ه و وه ف���ده ی ده چێته به غ���دا، به پێی زانیارییه كان ئه و وه فده نامه یه كی گشتی له گه ڵ خۆیاندا ده به ن ده بێ���ت و گش���تی "چوارچێوه یه ك���ی ئیستفزازیی نابێت و رون و ئاشكرا ده بێت و چه ندی���ن داخوازی له خ���ۆی ده گرێت". سه رچاوه كه ی ئاوێنه باس له وه ده كات له و نامه یه دا داوای "ته عدیلكردنی یاسای بودجه ، هه ڵوه شاندنه وه ی ئۆپه راسیۆنی دیجله ، كێشه ی پێشمه رگه " له سه ره تای گفتوگۆكان���دا ده بێت و دواتر كێش���ه ی نه وت و مه س���ه له ی م���اده ی 140 كورد

ده یخات���ه به رباس له گه ڵ به رپرس���انی هاوپه یمانی شیعه .

ل���ه و ب���ه ڕای بارزان���ی س���ه باره ت كۆبونه وانه ی له سه ر كێشه كانی به غدا و هه ولێ���ر ئه نجامدراوه ، س���ه رچاوه كه ی ئاوێنه ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه هه میشه بارزانی جه ختی له سه ر ئه وه كردۆته وه ك���ه مالیكی خۆی بۆ ش���ه ڕی هه رێمی كوردستان ئاماده ده كات و له ئاینده شدا

ئه و شه ڕه ده كات.ئه و س���ه رچاوه یه ئام���اژه ی بۆ ئه وه كرد كه تائێس���تا هه ڵوێس���تی الیه نه كوردییه كان به وانه ی ناو هاوپه یمانی و ده ره وه ی هاوپه یمانییش یه كهه ڵوێسته ، سه رباری تێڕوانینی جیاو هه ندێك ورده هه ڵوێس���تیش" به اڵم تائێستا یه كتریان

نه بڕیوه ".

وه فده كه ی هاوپه یمانی شیعه چیان به بارزانی وت؟

وه فدێكی گرنگی هاوپه یمانی ش���یعه رۆژی 3- 4 كه پێكهاتبو له ش���ێخ خالید عه تییه ، جێگری س���ه رۆكی هاوپه یمانی نیش���تمانی، هادی ئه لعام���ری وه زیری گواس���تنه وه ی حكومه تی فیدراڵ، تاریق نه جم ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی حزبی ده عوه ی ئیسالمی، سه ردانی بارزانییان كرد، به پێ���ی زانیارییه كانی ئاوێنه له و سه ردانه دا، بارزانی پێی راگه یاندون كه پێویسته بگه نه لێكتێگه یشتنی هاوبه ش، ی���ان جیابون���ه وه ی هه رێ���م به گفتوگۆ، ئه گه ر ئه م دوانه ئه نجام نه درێت ش���ه ڕ

به رپا ده بێت.وه فده كه ی هاوپه یمانی شیعه سه ره تا جه ختیان له س���ه ر ئ���ه وه كردۆته وه كه

پێویست به ناردنی نامه ناكات )ئاماژه یه بۆ نام���ه چاوه ڕوانكراوه ك���ه ی كورد بۆ به غدا(، ئه وان هاتون بۆ ئه وه ی له س���ه ر

هه مو كێشه كان گفتوگۆ بكه ن.سه رچاوه كه ی ئاوێنه ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه وه فدی ش���یعه ل���ه زاری هادی به كوردیان به ڕاش���كاوانه ئه لعامرییه وه وت���وه كه "ئه گ���ه ر بتانه وێ���ت ماڵیش جیابكه نه وه بۆ به ش���ه ڕ ئه نجام بدرێت، ه���ه ر ده كرێ���ت به لێكتێگه یش���تن ئه و

كاره ش ئه نجام بده ین".به پێ���ی هه ندێك زانی���اری له میانه ی قسه كانی ئه و وه فده دا به كوردیان وتوه كه ئێوه له به غداش به شداری كۆبونه وه كه نه ب���ون ك���ه ئ���ه وان بڕیاریان له س���ه ر رێژه ی له 17% بودج���ه ی هه رێم دا وه و له و رۆژه ش���ه وه كه ئ���ه وان هاتونه ته وه كوردستان به رێكوپێكی بودجه كه ده گاته كوردستان و وتویانه "ئه وه دۆسته كانتان بون له لیستی عێراقییه كه نزیكه ی 58 ئیمزایان كۆكردبوه وه بۆ كه مكردنه وه ی

رێژه ی له 17% كه ".ن���ه ورۆزه وه مانگ���ی له س���ه ره تای به هۆی نه دان���ی بودجه ی كۆمپانیاكانی نه وت���ی هه رێم���ه وه ، په رله مانت���اران و وه زیره كورده كان���ی حكومه تی به غدا، كش���انه وه بۆ هه رێ���م و وا ماوه ی مانگ زیاتره له كوردستان ماونه ته وه و تائێستا سه رباری هاتنی وه فدێكی بااڵی شیعه بۆ الی سه رۆكی هه رێم، به اڵم كێشه كان هه روه ك خۆیان ماونه وته وه ، پێشبینی ده كرێت كۆتایی ئه م هه فته یه وه فێكی ك���ورد بچێته به غ���دا ب���ۆ كردنه وه ی ده روازه یه ك به روی كێش���ه ئاڵۆزه كانی

نێوان هه ردوالدا.

مه‌الكان‌بازاڕی‌‌فه‌توا‌گه‌رم‌ده‌كه‌نلێدوانی‌‌به‌شێک‌له‌پیاوانی‌‌ئایینی‌‌بێ‌‌سه‌ره‌و‌به‌ره‌یی‌‌پێوه‌‌دیاره‌

شیعه‌‌به‌بارزانییان‌وت:‌ئه‌گه‌ر‌ماڵ‌جیاده‌كه‌نه‌وه‌‌فه‌رمون‌با‌به‌ئاشتی‌‌بیكه‌ین

نوێژکردنی جه ماعه ت له مزگه وتێکدا فۆتۆ: یه حیا ئه حمه د

کۆبونه وه ی سه رۆکی هه رێم له گه ڵ الیه نه سیاسییه کان فۆتۆ: سایتی هه رێم

بارزانی له کۆبونه وه کانی له گه ڵ

په رله مانتارو وه زیره کورده کان هه میشه

ده ڵێت مالیکی خۆی بۆ شه ڕی هه رێم

ئاماده ده کات

دامه زراوه ی ئایینی پێویستی به نوێبونه وه یه ،

بۆ ئه وه ی بتوانێت له ڕه وتی گۆڕانكارییه كانی ژیان دوانه كه وێ

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

هه مو ساڵێك 4/14 و 3/16 ده بێته بابه تی میدیاكان و برینی كه سوكاری

قوربانیانی ئه نفال و هه ڵه بجه سه رهه ڵده داته وه و موسته شارو تۆمه تبارانیش تا دێت ژماره یان

كه مده بێته وه و له ناوده چن، چاالكوانێكی بواری جینۆسایدیش ده ڵێت پێویسته

حكومه ت تۆمه تباران بپارێزێت له مردن، چونكه ئه وانه كه ره سته یه كی گرنگی

ناساندنی جینۆسایدن، ده سته ی داواكاری گشتیش كار له سه ر بڕیاره كه

ناكات.

نیگه رانی كه سوكاری هه مو س���اڵێك دادگایینه كردنی له ب���اره ی ئه نفالكراوان س���ه رهه ڵده داته وه و تۆمه تباران���ه وه تاقانه یه كی ئه نفالی���ش ده ڵێت "ئێمه ی

كه سوكاری ئه نفالكراوه كان زۆر نیگه رانین به رامبه ر جێبه جێنه كردنی بڕیاری دادگای بااڵی تاوان���ه كان، بۆیه به دڵنیاییه وه بۆ ئه مساڵ هه ڵوێس���تمان ده بێت، چونكه یه كێت���ی و پارت���ی داڵده یانی���ان داون و

پشتگیرییان ده كه ن".تاقانه و خاوه نی چوار خوشك و دو براو دایكی ئه نفالكراو "ئه نوه ر حه مه الو" باس له وه ده كات كه له هه مو یادێكی 4/14دا هه ڵوێستیان ده بێت، چونكه ئه مڕۆ بێت یان سبه ی هه رده بێت تۆمه تباران بچنه

به رده م دادگا.حه م���ه الو ره خن���ه له رێكخراوه كانیش ده گرێت و به كه مته رخه م له قه ڵمیانده دات و ده ڵێ���ت "رێكخراوه كانی ب���واری ئه نفال هه ڵوێس���تی جیدییان نییه له كاركردندا، بۆیه حكومه تیش باكی نییه تۆمه تباران ده س���تگیربكات، ئه گه ر ئه و رێكخراوانه زۆر جیدی بن و كه سوكاری ئه نفالكراوان

ئ���ه وا ده توانن وش���یاریان بكه ن���ه وه ، كاریگه رییان هه بێت".

هاوكات چاالكوانی بواری جینۆس���اید عه لی مه حمود پێیوایه به بێ دادگاییكردنی تۆمه تباران هه مو هه وڵه كان بۆ ناساندنی ئه نفال به جینۆس���اید له س���ه ر ئاس���تی جیهان به تاڵده بێته وه ، له وباره یه وه وتی "پێویس���ته وه كو ئه ركێك���ی ئه خالقی و ك���وردی ده س���ه اڵتی دادپ���ه روه ری له هه نگاوی یه كه مدا تۆمه تباران دادگایی تاوانباره كانیان ئ���ه وه ی ب���ۆ ب���كات، س���زابدرێن و بێتاوانه كان بگه ڕێنه وه نێو

كۆمه ڵگاو سومعه تیان بۆ بگه ڕێته وه ".ی���ه ك به جێم���اوی به پێچه وان���ه وه خێزانی ئه نفالكراو "سه باحی كونه كۆتر" له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه زۆر به توڕه ییه وه له س���ه ر ئه و بابه ته قس���ه ی كردو وتی تۆمه تبارو وت���م پێش���ودا "له م���اوه ی تاوانباران لێخۆش���بونیان بۆ كراوه ئیتر

باشتره كه سوكاری ئه نفالكراوان بیكه نه پیاوه ت���ی خۆیان و لێیانخۆش���بن، بۆیه حه قوایه مه سئوله كان دادگایی بكرێن كه له سه ر حس���ابی شه هیدو ئه نفال خۆیان له مسته ش���اره كان ده وڵه مه ندك���ردوه و تاوانبارت���رن، چونكه ئه مانیش ش���ه ڕی ناوخۆی���ان ئه نجام���داو به قه د س���ه دام

حسێن كوردیان به كوشتدا".خێزانێك���ی به جێم���اوی س���ه باحی ئه نفالكراو، ده ڵێت "ئه و رۆژه ی روفاتی ئه نفالك���راوه كان نێژران، به رپرس���ه كان چون له ماڵی گه وره تاوانبارێكی ئه نفال كه تاوه كو 2003 له به غدا بو ده عوه تبون، بۆیه ده ڵێم زۆربه ی به رپرس���ان تاوه كو پرۆس���ه ی ئازادی مه له فیان هه بو ئیتر چ���ۆن كار له س���ه ر به دادگاییگه یاندنی

تۆمه تباران ده كه ن".به جینۆس���اید ب���واری چاالكوان���ی مه حمود عه ل���ی ئه نف���ال، ناس���اندنی

وت���ی "به دادگاییگه یاندن���ی تۆمه تباران ب���ۆ ده بێ���ت گرن���گ هه نگاوێك���ی به جینۆسایدناس���اندنی دۆسیه ی ئه نفال له س���ه ر ئاس���تی جیهان و تاكه رێگای پراكتیكیی���ه ، چونكه له ه���ه ر واڵتێكدا دادگاییبكرێت ئه نف���ال تۆمه تبارێك���ی ده بێته بڕیاری وه زاره تی دادی ئه و واڵته ، ب���ۆ نمونه ئه گه ر ئه م���ه له هه ر واڵتێكی ئه وروپیدا كرا ئ���ه وا ده بێته بڕیار له 27 حكومه تی واڵتانی یه كێتی ئه وروپا، بۆیه زۆر گرنگه حكومه ت لیس���تی ئه و ناوانه بداته پۆلیس���ی ئه نته رپ���ول بۆ ئه وه ی ئه وان���ه ی هه ڵهاتون به دوای���دا بگه ڕێن و دادگای���ی له كوردس���تانن ئه وانه ش���ی

بكرێن".چاالكوانه كه ئه وه شی وت كه "پێویسته په رله مانی كوردستان دو یاسا ده ربكات، بۆ پاراستنی سكااڵكه ران و بۆ پاراستنی پێویستیشه هه روه ها ش���ایه تحاڵه كان،

حكومه ت تۆمه تباران بپارێزێت له مردن، چونك���ه ئه وانه كه ره س���ته یه كی گرنگی ناس���اندنی جینۆس���ایدن و زانیارییه كی زۆریان الی���ه ، چونكه مردنی هه ریه كێك ل���ه وان زیانێكی گ���ه وره به دۆس���یه كه

ده گه یه نێت".هه رچه ن���ده زیاتر له دو س���اڵ و نیوه تاوانه كان���ی ب���ااڵی دادگای له الی���ه ن ده س���تگیركردن و بڕی���اری عێراق���ه وه راده س���تكردنی موسته شارو تۆمه تباران ره وان���ه ی ئه نجومه ن���ی دادوه ری هه رێم ك���راوه ، به اڵم تائێس���تا كار به و بڕیاره

نه كراوه و پشتگوێخراوه .به پێی ئه و زانیارییانه ی ده ست ئاوێنه كه وتون ئه و بڕیاره هه رئه وكات ره وانه ی گش���تی داواكاری دادگاكان و هه م���و كراوه ، س���ه رچاوه یه كی داواكاری گشتی گه رمیانی���ش ده ڵێت "ئێمه هه ر ئه وكات له س���ه ر رۆش���نایی ئه و بڕیاره داوامان له پۆلیس و ئاسایش���ی گه رمیان كرد كه هه ستن به ده س���تگیركردنی تۆمه تبارانی ئه نف���ال، به اڵم كاریان له س���ه ر نه كرد، دواتر به نوس���راوێك داوامان له ده سته ی س���ه رۆكایه تی داواكاری گش���تی ك���رد

تائێستا وه اڵمیان نییه ".ئاوێن���ه چه ن���د جارێ���ك په یوه ندی كرد به وه زی���ری كاروباری ش���ه هیدان و ئه نفالك���راوه كان ئ���ارام محه مه د، به اڵم

وه اڵمی په یوه ندییه كه ی نه دایه وه .

به ختیار عه لی نوس���ه ری گۆش���ه ی ژورێک له ئاوێنه ، به ه���ۆی کاری تایبه ته وه نه یتوانی ئه م ژماره یه ستونه که ی بنوسێت.

5کوردستانی (372( سێشه ممه 2013/4/9

به‌ختیار‌عه‌لی‌ده‌ینوسێت

دوای 25 ساڵ له ئه نفال كار به بڕیاری ده ستگیركردنی تۆمه تبارانی ئه نفال ناكرێت

تاقانه یه كی ئه نفال: ئه و رۆژه ی روفاته كان نێژران

به رپرسه كان له ماڵی گه وره

تاوانبارێكی ئه نفال ده عوه تبون

ئازاری ئه نفال کۆتایی نایه ت فۆتۆ: جه مال پێنجوێنی

ئا: دینۆ دانیال، ئیسرائیل

جوله كه كورده كانی ئیسرائیل، وه كو هه ر نه ته وه كانی تری ئه و

واڵته ، خاسیه ت و دابونه ریتی تایبه ت خۆیان هه یه ، له كاتی هاتنیانه وه بۆ

ئیسرائیل دوای كۆچه گه وره كه ی ساڵی 1951، ئه م نه ته وه یه په رت و

باڵوبون له واڵتی ئیسرائیلدا و هه ر یه كه و له شوێنێك گیرسانه وه ، به اڵم له پێناو پاراستنی مۆركی كوردانه ی

خۆیان رێكخراوێكیان به ناوی "رێكخراوی نیشتمانی جوله كه كانی كوردستان له ئیسرائیل" دامه زراند،

كه ئامانجێكیان زیندو راگرتنی زمانی كوردییه .

له وه ت���ه ی ك���ورده كان، جوله ك���ه دابونه ریتی ئیس���رائیله وه هاتونه ت���ه خۆی���ان فه رامۆش نه كردوه ، له زۆربه ی بۆنه و جه ژنه كانی جوله كه دا، ده یانبینی هه ریه كه و له س���ه ر هه مان ئه و ریتمه ی له كوردس���تان له س���ه ری راهاتب���ون، هه ڵسوكه وت ده كه ن، ئه م په یوه ستبونه له س���ااڵنی زیاتر كوردانه وه به مۆركی دوای كۆچ���ه گه وره كه بۆ ئیس���رائیل له نێو ئه واندا ده بینرا، هه ربۆیه زۆرێك له پیاوماقواڵن و لێپرس���راوانی جوله كه ك���ورده كان له ئیس���رائیل بڕیاریان���دا به خۆی���ان تایب���ه ت رێكخراوێك���ی دابمه زرێنن كه هه مویان له ژێر چه تری خۆی���دا كۆبكاته وه ، ئه وه بو له س���اڵی ن���اودار كه س���ایه تی 380 1971دا، كه پێكهێنا لێژنه یه كی���ان كۆبونه وه و جوله ك���ه كورده كان���ی سه رتاس���ه ری ئیسرائیلی له خۆگرتبو، ئه وان پێكه وه ل���ه و كۆبونه وه یه دا ك���ه له كۆمه ڵگای )عۆزچی���ۆن( به به ش���داری س���ه رۆك

وه زی���ره كان و ئ���ه وكات و وه زیران���ی ئه ندامانی كنێست و چه ندین كه سایه تی ناوداری ئیسرائیل، بڕیاری دامه زراندنی جوله كه كانی نیش���تمانی )رێكخراوی كوردستان له ئیس���رائیل(یان راگه یاند. به )حه بیب رێخراوه كه ش سه رۆكایه تی شه معۆن( س���پێردرا كه ساڵی 1994 كۆچی دوایی كرد، له دوای ئه و )سیمان تۆڤ ئه براهام( بوه سه رۆكی تاكو ساڵی پاشان له كاركێشایه وه و ده ستی 2009)یودا بن یوسف( بوه سه رۆكی و ئێستا

ئه و سه رپه رشتی رێخراوه كه ده كات."رێكخراوی نیش���تمانی جوله كه كانی كوردستان له ئیسرائیل" له پێناوی ئه م

ئامانجانه دا دامه زراوه :1/ یارمه تیدان���ی نه وه كانی جوله كه كورده كان بۆ خوێندن، بۆ په ره پێدان، پاراستنی دابونه ریتی ئاینی، بایه خدان به هۆن���راوه و گۆران���ی و هه ڵپه ڕك���ێ و

چیرۆكی میللی به زمانی كوردی .2/ دامه زراندن���ی )ماڵی كۆمه ڵگا - بێت كنێست(، كه سه نته رێكه و سااڵنه س���مینارو چاالكی و كۆبون���ه وه ی تێدا

ده كرێ.3/ ده ركردنی گۆڤارێك.

4/ به خشینی پاره به هه ژار و نه داری كورد.

5/ دانانی س���ندوقی پاشه كه وت بۆ یارمه تیدانی نه وه كانی كورد بۆ خوێندن و

خوێندنی بااڵ و به ره وپێشبردنیان.6- نوێكردنه وه ی ئاهه نگی - سه هرانه - كه س���اڵه های ساڵ بو له كوردستان

ده كرا.بۆ زیاتر تیشكخستنه سه ر جوله كه له چه ند س���ه رنج پێویسته كورده كان الیه نێك���ی ژیانی ئ���ه وان بدرێت، كه نه ریتی له گ���ه ڵ تێهه ڵكێش���ه ه���ه م رابردوی ئ���ه وان له كوردس���تان و هه م

له گه ڵ كۆمه ڵگای به رینی جوله كه كانی ئیس���رائیل كه هه ریه كه و له نێو واڵت و

نه ته وه یه كی جیاوازه وه هاتون.یه كێ���ك ل���ه و نه ریتان���ه ی جوله كه له كوردس���تان ژنهێنانه ، ك���ورده كان ژنهێنان له ته مه نی بچوكدا ئه نجامدراوه ، له نێو جوله كه كاندا باوك بوكه كه دیاری ده كات، دوای داواكردنی كچه كه و دانی نه خ���ت بۆ كچه ك���ه ، له جه ژن���دا زاوا دی���اری و نه خت بۆ ماڵی كچه ده نێری. له ئێواره ی پێش گواستنه وه دا )خه نه ( ده كه ن. له رۆژی گواس���تنه وه دا، بوك و زاوا به رۆژو ده ب���ن، ئاهه نگی ژنهێنان له ناو ك���ورددا دورودرێژه ، حه وت رۆژو حه وت ش���ه و ده خایه نێت، ش���ه ممه ی پاش په رده ی بوكێنی ئاهه نگ ده گێڕن له )بێت كنێست( كه زاوا سه رده خاته س���ه ر )ته ورات( بۆ نوێژو رێزگرتنی، پاشان هه مو میوانان دوای نوێژ له گه ڵ زاوا ب���ۆ ماڵه وه به ش���ایی و هه ڵپه ڕكێ

ده ڕۆن. نه ریتێكی دیكه منداڵبونه ، خێزانی گ���ه وره زۆر گرنگ بو له كوردس���تان، ئه گ���ه ر له دایكب���وش كوڕ بێ���ت ئه وا باش���تره ، ئێواره ی ئ���ه م رۆژه له پێش )س���ونه تكردن( ی���ان به یانییه ك���ه ی ئاهه نگێك���ی بچوك ده گێ���ڕن به ناوی )شه ش���ه ( ك���ه نانخواردن���ه . م���ۆم داگیرساندن له نزیك كورسی )ئه لیاهو نه بی( له ناو )بێت كنێس���ت( بۆ رێزی )س���ونه تكردن(ده كرێ تێكس���ته كه ، له ناو )بێت كنێس���ت(و ل���ه دوای ئه م هه ڵپه ڕكێ گۆرانی و خۆش���ه . گه شته له ماڵی كوڕه بۆ )بێت كنێست( ناوی تایبه ت���ی ده درێ به بنه ماڵه ی مناڵه كه له ن���او كتێبه پیرۆزه كه ب���ۆ ناولێنانی

)رابه كه ( ده یڵێت.نه ریتێك���ی دیك���ه ، به رمیچڤ���ه یان

له ه���ه رزه كارو، مناڵ جیاكردن���ه وه ی ته مه نی منداڵ بگاته 13 ساڵ ئاهه نگی بۆ ده گێ���ڕن، به اڵم ب���ه زۆری بۆ كوڕ ده كرێ و هه ن���دێ بنه ماڵه ش بۆ كچی ده كه ن و پێیده ڵێ���ن )به رمیچڤه (. به م بۆنه یه وه جلی ج���وان بۆ كوڕه كانیان ده س���ماڵی یان ده ك���ڕن، )چیچیت( نوێژكردن بۆ كوڕه گه نجه كه ده هێنن و نوێژ ده كات و له و رۆژه وه ده ستده دات له )ت���ه ورات( كه ب���ه زۆری له رۆژانی ده كرێ و ش���ه ممه پێنج دوش���ه ممه و رۆژێك پێ���ش )به رمیچڤ���ه ( كوڕه كه )ته ورات( به رزده كاته وه كه جه ماوه ری

جوله كه كورده كان دابونه ریتی خۆیان له بیر ناكه نتێكس���ته كه لێ���ی دی���ارن و ئه وانیش به سه ریدا ده كه ن و شیرینی گوڵبارانی ده بارێنن و ئه م ك���وڕه كه مێك له )ته ورات( ده خوێن���ێ ، ك���ه خوێندنه ك���ه ته واوب���و ده چ���ن بۆ ماڵی ك���وڕه بۆ

نانخواردن و ئاهه نگگێڕان.بۆ رێوره س���می مردنی���ش، نه وه ی جوله ك���ه ك���ورده كان واز له نه ریتێك ناهێنن، كه ده ڵێن یه كێك مردوه هه مو خه ڵكه كه ده چن ب���ۆ ماڵی مردوه كه ، پاش���ان به شیوه ن و گریان مردوه كه بۆ گۆڕس���تان ده به ن، خه ڵكه كه ده ستی خاوه ن پرس���ه كه ده گوشن و هه روه ك كوردس���تانیش نان و خواردن بۆ ماڵی مردو ده به ن. دایك و باوك و براو خوشك له س���ه ر زه وی داده نیش���ن و یه خه یان كه مێ���ك ده دڕێن���ن، دوای هه فته یه ك ده چن ب���ۆ گۆڕس���تان و كه مێك دوعا ده خوێن���ن بۆ مردوه ك���ه و له دوایدا بۆ نوێژ كردن و نانخواردن ده گه ڕێنه وه بۆ ماڵی مردو، ماوه ی س���اڵێك )پرسه ( ده گرن و جل���ی ره ش له به رده كه ن و كه

ساڵ ته واوبو )پرسه ( ته واوده بێ. جه ژنێك���ی په یوه س���ت به جوله كه

ك���ورده كان، جه ژنی س���ه هرانه یه ، كه ئاهه نگی تێدا ده گێڕن، ئاهه نگی سه هرانه له دوای س���ه ری ساڵی عیبری و له دوای رۆژی )كیپۆر( یان -غه فران- له رۆژی دوه می) س���ووكه ( یان كه پره ش���ینه ده بێ���ت، كورده كانی ئیس���رائیل وه ك چۆن له كوردس���تان ئاهه نگیان گێڕاوه ئ���اواش ب���ه م بۆنه یه وه له ئیس���رائیل ئاهه ن���گ ده گێ���ڕن. هه م���و گه نجانی ك���ورد ده س���تده كه ن به ئاهه نگگێڕان و هه ڵپه ڕكێ و س���ه ماكردن و ماوه ی زیاتر له ش���ه وو رۆژێ���ك ب���ه رده وام ده بن، ئه م ی���اده هه ر س���اڵه و له ناوچه یه كی له و به تایبه تی ده ك���رێ، ئیس���رائیل ناوچانه ی زۆربه ی كوردیان لێنیشته جێ بون. له م بۆنه یه شدا زۆرجار سه رۆكی واڵت و س���ه رۆك وه زیران و وه زیره كان و ئه ندامانی كنێس���ت و خه ڵكی ناوداری گۆرانیبێ���ژه ده ب���ن، ئام���اده واڵت كورده كانی ئیسرائیل زۆربه یان ئاماده ده بن و ده س���ت به گۆران���ی ده كه ن كه كه هله و چه دیك ئیچك ناودارترینیان، زخه ریا و ئارۆن مه ناخێم و ئاڤنه ر زه كێن و

ئیالن داڤید و مۆشێ مه مۆكۆیه . جوله که یه کی کورد له ئاهه نگێکدا

ساڵو‌له‌تاڵه‌بانی!

- زو وتم دوای تاڵه بانی ناتوانین س���ه ركرده یه كی له هیچ ره خن���ه وتی���ان یه كس���ه ر بگری���ن، دی كۆن���ه جه اللیزاده یت و دڵت بۆی لێده دات، ده س���ه یربكه ن هێشتا كۆسره ت ره سوڵ به فه رمی پله ی برا گه وره ی���ه له ناو ینك، كه چی لێدوانی یاساغكرد بۆ كه ناڵه كانی له س���ه ركردایه تی راگه یان���دن پارته كه ی، باشه ببێت به سه رۆكی ینك ئه وا لێدوان له كولی ئۆمه تی ن���او ئیمارات���ی س���ه وز یاس���اغ

ده كات.- 3س���اڵ له مه وپێش نوس���یم س���ه رۆكێكی به م مواسه فاتانه مان ده وێ���ت: ))س���ه رۆكی گه ل بێت ن���ه ك حی���زب و خێ���ڵ، خ���ۆی و منداڵه كانی عێ���ل و عه ش���یره ت و دورب���ن له بازرگان���ی و پرۆژه یه كی ئابوری، كه سوكاری دوربن له هه ر پۆس���تێكی بڵن���دو س���یادییه ك هه فتانه كۆمپانی���اكان، له واڵت و دیكتات���ۆر ش���افیزی وه ك رۆژێ���ك بۆ دیدار له گ���ه ڵ گه ل و چه ن���د تاقێك ب���ۆ تویته رو چه ند كاتژمێرێكیش بۆ به رنامه ی هه الو كوردستان ته رخان بكات، سه ری ره ش چ���ۆڵ ب���كات و بگوازێته وه س���ه رۆكایه تی كۆش���كی ب���ۆ ئه گه ر پایته خ���ت..(( له هه ولێری س���ه رۆك ئه مانه جێبه جێ بكات، درێژكردنه وه ی ته زكی���ه ی ئ���ه وا حوكمڕانی نه ك لۆ دو س���اڵی دی به ڵكه لۆ هه شت دویی دیكه ی لۆ ده كه م، ئه م هه ش���ت ساڵه ی هه ر

لۆ حسێب ناكه م .-خه ن���دان ))دوای ئه نجامدانی نه شته رگه رییه ك فه رهاد سه نگاوی كوردستان كوردستان(( گه ڕایه وه هات و ب���ازاڕی هه ڵبژاردنه به ره و

هاوار له گه رمبونه .-)) مام جه بار: بیست و شه ش قایمقام���ی چه مچه ماڵم به ڕێكردوه ((، ب���ه اڵم نه توان���ی ده موچاوی پارتۆكه یه كی س���ه رۆكی ته نه���ا گچكۆالن���ه ش بگۆڕیت، ش���ه وان له به رچاومانن، له ته له فزیۆن���ه كان به رۆژ له خه ومانن، ش���ه و نیوه ی فه رمانگه كانمانه وه ن، به دی���واری چێش���ته نگاو له س���ه ر روپ���ه ڕی رۆژنامه كانمان���ن، نیوه ڕۆیان له ناو به قه د ئێ���واران رادیۆكانمان���ن، ئه ی بازاڕه كانمانه وه ن، دوكان���ی هاوار روی له كوێ بكه م، جه باری له م���ن داماوت���ر، گه ل���ی له م���ن

نه گبه تتر.- ))1000 یه كه ی نیشته جێبون دروس���ت كه مده رامه ت���ان ب���ۆ ده كرێت((، خانوی شه هیدان بدرێت به جاشان، خانوی هه ژارانیش هه ر ده درێت به واسیته و ده وڵه مه ندان.

بارزان���ی ، ئاوێن���ه : ((-س���ه رۆكی هه رێمه یان س���ه رۆكی كاتێك ،)) هه ولێ���ر؟ ئی���داره ی ده بێته س���ه رۆكی هه ولێر كۆشكی بنیات له پایته خت س���ه رۆكایه تی بنێ���ت و هێزی ئه من���ی له خه ڵكی شاره كه پێكبهێنێت، ئێستا ته نها بارزانی و سه ری پارتی و سه رۆكی به سته زمانیش هه ولێری ره ش���ه ،

لێی بێبه شه .بزوتن���ه وه ی ئیس���امی ((-ناكش���ێنه وه ، چونكه له حكومه ت له هه مو شوێنێك سودمه ندبون((، ته نها منداڵ و براو زاواو خه زوری به رپرس���ان س���ودمه ندن، تا ئه و مه ترس���ن بێت له والیه وه هه وایه

ده سه اڵت جێ ناهێڵرێت.عه ل���ی: عه بدولوه ه���اب ((-هه میش���ه وتومه پارت���ی له گه ڵ هه ڵبژاردنه كاندایه ((، ئه نجامدانی ده قیق���ه ن راس���ته ب���ه اڵم پاش ده نگدان س���ندوقه كانی پڕكردنی به ده نگی مردوو له دایكنه بوه كان .-)) عه ل���ی باپیر:خه ونم بینی هاته خ���واره وه و له ئاس���مان خوا له گه ڵ خ���ۆی بردمی!((، خۆزگه م به راس���تی بتی بردای���ه له كۆڵی ك���وردو كورس���ییه كه ی كۆمه ڵتی بكردایه ته وه ، گه لۆ توخوا یه كێكی وه ك ئێم���ه مانان ئ���ه و خه وه ی ببینیای���ه ، فت���وای كافرك���ردن و مامۆس���تا له الی���ه ن كوش���تنی

عه لییه وه بۆ نه ده درا!

تایبه‌ت)372( سێشه ممه 662013/4/9

ئا: پێشه وا فایه ق

به ندكراوان له به ڕێوه به رایه تی چاكسازی گه ورانی سلێمانی كه ژماره یان زیاتر له 700 به ندكراوه و زۆربه یان ماوه ی 1

بۆ 16 ساڵه ئه و شوێنه بوه ته جێگه ی ژیانیان، ژماره یه كیان له نامه یه كدا كه

ئاراسته ی سه رۆكی حكومه تی هه رێمی كوردستانیان كردوه و كۆپییه كیان بۆ ئاوێنه ناردوه ، ناڕه زایی خۆیان

به رامبه ر به وه ده رده بڕن كه ستافێكی پزیشكی شاره زا له به ندیخانه كه دا نییه و توشی چه ندین جۆره نه خۆشی و زیانی جه سته یی و ده رونی بونه ته وه ، ئه وان

له نامه كه یاندا كه موكورتییه كانیان له چه ند خاڵێكدا كورتكردوه ته وه :

1- نه بونی پزیش���كی پسپۆڕ له بواره جیاوازه كاندا.

چاره س���ه ری ده رمان و نه بون���ی -2پێویست بۆ سزادراوان.

3- نه بون���ی تاقیگ���ه ب���ۆ پشكنین.

4- رێگه پێن���ه دان بۆ چونیان بۆ الی دكتۆری تایبه تمه ند له كاتی پێویستدا.

5- به هان���ا نه هاتن���ی دكت���ۆره كان و له كاتی ته نگانه دا س���تافی پزیش���كی

به بیانوی جیاواز.6- هه ڵسوكه وتی نه شیاوی دكتۆره كان

له كاتی موراجه عه كردن.ئ���ه م به ندكراوانه ئاماژه به وه ده ده ن س���تافی كه مته رخه می له س���ه ر ك���ه پزیشكی له چاكسازی گه ورانی سلێمانی دوای ئاماده كردنی راپۆرتێك به ره سمی بانگهێش���تی الیه ن���ی په یوه ندی���داری

ته ندروستی له سلێمانی كراوه ، هه روه ها بۆ س���ه لماندنی سكااڵكه ش���یان ئاماژه به راپۆرتێك���ی كۆمه ڵ���ه ی گه نجكارانی كوردس���تان ده ك���ه ن، ك���ه هات���ون و له نزیكه وه بارودۆخی ئه وانیان بینیوه .

كۆمه ڵ���ه ی س���ه رۆكی له مب���اره وه گه نجكارانی كوردس���تان "ره نج عه بدواڵ پشتڕاس���تكرده وه ئ���ه وه ی عه ل���ی" ب���ۆ ئاوێن���ه ك���ه به ندكراوان ل���ه ڕوی ته ندروس���تییه وه وه ك پێویست بایه خ و گرنگیی���ان پێن���ه دراوه . ناوب���راو وتی

ناحوكمی سه ردانی رێكخراوێكی "وه ك به ڕێوه به رایه تی چاكس���ازی س���لێمانی )به شی پیاوانمان( كردوه به مه به ستی له نزیكه وه ئاگاداربون له دۆخی گوزه رانی كه بۆمانده ركه وتوه حوكمدراوانه و ئه و ئه و گرتوخانه ی���ه چه ندین كه موكورتی

هه یه ".وتیش���ی "بۆ نمون���ه ، به وپێیه ی ئه و ته ندروس���تی مه ڵبه ندێك���ی زیندان���ه تێدایه ، پێویسته 24 كاتژمێر كراوه بێت به اڵم ته نها نزیكه ی 7 كاتژمێر ده وامی

تێدا ده كرێت".ناوبراو ئاماژه ی به وه ش���كرد كه "ئه و خراپدان و له دۆخێك���ی حوكمدراوان���ه ب���ه رده وام پێویس���تیان به چاودێری���ی ل���ه وه ی نه ندروس���تییه ، ئه م���ه جگه ك���ه ل���ه 40% پێویس���تی به ندك���راوان به ده رمان���ه كان له الی���ه ن به ڕێوه ب���ه رو كه س���وكاری به ڕێوه ب���ه رو جێگ���ری

حوكمدراوه كانه وه دابین ده كرێت". ره ن���ج ئه وه ش���ی نه ش���ارده وه كه ئه وان له گ���ه ڵ الیه نه په یوه ندیداره كانی

ته ندروس���تی كۆبونه ت���ه وه و به ڵێن���ی زیندانه ی���ان ئ���ه و س���ه ردانكردنی لێوه رگرت���ون، ب���ه اڵم دوات���ر له الیه ن چاكسازی به ڕێوه به رایه تی به ڕێوه به ری گه ورانی سلێمانی ئاگاداركراونه ته وه كه

ئه و سه ردانه تائێستا نه كراوه .بۆ به دواداچون���ی ئه م بابه ته ، ئاوێنه چه ن���د جارێ���ك هه وڵی���دا په یوه ندی به ڕێوه به رایه ت���ی به به ڕێوه ب���ه ری بكات سلێمانییه وه گه ورانی چاكسازی

به اڵم به رده ست نه بو.

ئا: سۆران كامه ران

سه ره ڕای ته قینه وه یه ك له دوای یه كه كانی شاری كه ركوك، به اڵم

ئیداره ی پارێزگای ئه و شاره یادی ده ست به كاربونی دو ساڵه ی ستافه كه ی ده كاته وه ، زۆرێك

له چاودێران پێیانوایه كه ستافه ی ئێستای كه ركوك له ماوه ی دو ساڵی

رابردویدا له روی ئه منییه وه نه یتوانیوه سه ركه وتوبێت، ئه ندامێكی ئه نجومه نی

پارێزگای كه ركوكیش ئیداره كه به "سه ركه وتو" وه سف ده كات.

"م���ه ال رۆژنامه ن���وس نوس���ه رو فه رم���ان" به ئاوێنه ی وت ك���ه ئه گه ر بكرێت ب���ازاڕه كان ناو ته ماش���ایه كی هه ست به جۆرێك له گۆڕانكاری ده كرێت له روی به اڵم چه ندایه تیی���ه وه ، له روی به ڕێوه باش كاره كان چۆنایه تیی���ه وه

ناچێت.ئ���ه و وت���ی "گۆڕانكاریی���ه كان به و شێوه یه نییه ته نها له سه ر روكه شی شار بارودۆخیان ناو گه ڕه كه كان كاركراوه و

زۆر خراپه ".ئاماژه ی به وه ش���دا ئه گه ر س���ه یری ئه م ئیداره یه بك���ه ی به به راورد له گه ڵ ئیداره ی رابردودا هه نگاوێكی ناوه ، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش پێویس���ته به ویژدانه وه له به رده ست بودجه یه ئه و سه یربكه ین ئیداره ی كه ركوكه رێژه یه كی خه یاڵییه و

ده قاتی بودجه ی ئیداره ی پێشوه .ئ���ه م به هه نگاوه كان���ی س���ه باره ت ئیداره یه ئه و نوس���ه ره وتی كه " له روی ئه منییه وه ئه و ئیداره یه به ره و خراپتر هه ن���گاوی ناوه ، چونكه پێویس���ت بو له ئه وله ویه تی كاره كانی گرنگیدان بێت

به ڕه وشی ئه منی شاره كه ".داتاكان ك���ه به وه ش���دا ئام���اژه ی به ره و هه نگاوی كه ركوك ئه یسه لمێنێ

خراپتر ناوه .هه روه ها ئ���ه و هه نگاوه كانی ئیداره ی ئ���ه و ش���اره ی ل���ه روی مه عریف���ه وه هه ڵس���انگاندو وتی كه ئه گ���ه ر زانكۆ وه ك نمون���ه وه ربگرین له س���ه رده می

ئه م ئیداره یه دا ته عری���ب له و زانكۆیه به رده وامه .

س���ه باره ت به په یوه ندێكان���ی ئیداره له گه ڵ به غدا، وت���ی كه "په یوه ندێكان له گه ڵ به غدا ره وشی خراپی به خۆیه وه

بینیوه ". ل���ه روی "ئه گ���ه ر وتیش���ی

فه رمانگه كانیش���ه وه س���ه یری بك���ه ی رێژه ی كورد زیادی نه كردوه ".

ئه ندام���ی له به رامب���ه ردا، ب���ه اڵم ئه نجومه نی پارێزگای كه ركوك "نه جات حوس���ێن" به ئاوێن���ه ی وت كه "له روی خزمه تگوزارییه وه كه ركوك ئاس���تێكی باش���ی به خ���ۆوه بینی���وه و نكوڵ���ی

لێناكرێ"،پاره پارێزگاكان "زۆربه ی وتیش���ی ده گه ڕێنن���ه وه ب���ۆ وه زاره ت���ی دارایی به اڵم نه كردنی���ه وه ، س���ه رف به هۆی س���ه رفده كرێت و پاره كه له كه رك���وك ئیحال���ه ی پ���رۆژه كان ده كرێت، له روی خزمه تگوزارییه وه هه ست به وه ده كرێت به دیده كرێت، به ره وپێش���چونێك ك���ه بڕوانن گه ر ته نها باس���ی كاره با بكرێت

چه ند به ره وپێش چوه ؟!".ئام���اژه ی به وه ش���دا ك���ه ل���ه روی ئه منیی���ه وه "به ڵێ كێش���ه هه یه به اڵم ته نها پارێ���زگای كه ركوك و به ڕێوبه ری پۆلیسی كه ركوك به شداری ئه و نین، من نازانم كه ی ئه منییه ت به رقه رارده بێت؟! له كاتێك���دا ك���ه ده وڵ���ه ت ئاماده نییه بڕیارێك���ی دادگاكان جێبه ج���ێ بكات

چۆن ئه منییه ت به رقه رار ده بێت؟!".ئه م���ه له كاتێكدایه ك���ه به پێی ئه و ئاماران���ه ی ده س���ت )ئاوێنه ( كه وتون له ماوه ی دو س���اڵی رابردودا زۆرترین ته قینه وه له ش���اری كه ركوك رویداوه و زۆرترین قوربانی لێكه وتوه ته وه ، له ساڵی 791 ته قینه وه كان قوربانیانی 2011دا كه س بوه ، له ساڵی 2012 به رزبوه ته وه بۆ 1095 قوربانی ، له ساڵی 2011دا 34 2012 له ساڵی ته قیوه ته وه ، ئوتومبێل ژماره كه ب���وه ب���ه 60 ئوتومبێل، له 2011 دا 69 بۆم���ب ته قینه وه ، له 2012 ژماره كه بوه به 323 بۆمب، له 2011دا 48 موش���ه ك و كاتیۆش���ا له گه ڕه ك���ه جیاجیاكانی كه رك���وك ته قیوه ته وه ، به اڵم له 2012 بۆ 120 موشه ك و كاتیۆشا

زیادیكردوه .

به‌ندكراوانی‌‌"مه‌عه‌سكه‌ر‌سه‌الم"‌ته‌ندروستیان‌فه‌رامۆشكراوه"توشی‌‌چه‌ندین‌نه‌خۆشی‌‌جه‌سته‌یی‌‌و‌ده‌رونی‌‌بوینه‌ته‌وه‌ "

له‌ماوه‌ی‌‌دو‌ساڵدا‌

‌94ئوتومبێل‌و‌‌392بۆمب‌و‌‌168كاتیوشا‌له‌كه‌ركوك‌ته‌قیونه‌‌ته‌وه

گه نجێک له که رکوک دوای ته قینه وه کان کراسه خوێناویه که ی باوکی هه ڵده گرێته وه فۆتۆ: کرمانج وشیار

ئه و زیندانه مه ڵبه ندێكی

ته ندروستی تێدایه ، پێویسته 24

كاتژمێر كراوه بێت به اڵم ته نها نزیكه ی 7 كاتژمێر ده وامی

تێدا ده كرێتهۆڵێکی به ندکراوانی مه عه سکه ر سه الم فۆتۆ: ئارام که ریم

له روی ئه منیه وه داتاكان ده یسه لمێنێ كه ركوك هه نگاوی به ره و دواوه ناوه

مه‌رگی‌‌شاراوه‌راب���ردودا، س���ه ده ی نی���و له م���اوه ی حكومه ته كانی عێراق نزیكه ی )26( ملیۆن له ناوچه جیاوازه كان���ی عێراقدا مینی���ان چاندوه . حكومه تی ئێستاش بڕیاریداوه تا پێنج س���اڵی تر مین له عێراقدا نه هێڵێت. یه كگرتوه كانی���ش نه ت���ه وه رێكخ���راوی رایده گه یه نێت نزیكه ی )25%( قوربانیانی می���ن، مندااڵنی خ���وار ته مه ن چ���وارده

ساڵن.رابردوه وه ، س���ه ده ی له شه س���ته كانی كاتێ���ك خه بات���ی چه كداری ك���ورد دژی حكومه ت���ی عێ���راق ده س���تی پێك���رد، حكوم���ه ت ده س���تیكرد به چاندن���ی مین له ناوچه س���نورییه كان. پاش���ان له كاتی ش���ه ڕی هه شت س���اڵه ی عێراق – ئێران له )1980 - 1988(، حكومه ت به رده وام ب���وو له مین چاندن و ئه م كاره ش تا پێش روخانی رژێمی به عس له س���اڵی )2003(

به رده وام بوو.به پێی نوێتری���ن خه ماڵندنی رێكخراوی نه ته وه یه كگرتوه كان، كه له رۆژی )4/4( به بۆنه ی رۆژی جیهانی هۆش���یاركردنه وه و پاڵپشتیكردنی چاالكی مین باڵویكرده وه ، نزیك���ه ی )4000( ناوچ���ه ی عێ���راق كه روبه ره كه ی���ان ده كاته زیات���ر له )1730( عێراق، كیلۆمه تر چوارگۆش���ه ی خاك���ی مینڕێژك���راون و نزیكه ی )26( ملیۆن مین له عێراق���دا هه ی���ه ، كه زۆرب���ه ی له ناوچه س���نورییه كانه . ئه و مه رگه ش���اراوه یه ش راسته وخۆیه هه ڕه ش���ه یه كی له ئێستاشدا له س���ه ر ژیان���ی )1.6( ملی���ۆن هاواڵتی

عێراق.عێراق له پێش���ه نگی ئ���ه و واڵتانه یه كه زۆرتری���ن ژماره ی مین له ژێ���ر خاكه كه یدا هه ی���ه و تائێس���تا نه ته قی���ون. به جۆرێك نزیك���ه ی )25%( مین���ی زه مینی جیهان، له عێراقدایه . بۆ البردنی ئه و ژماره زۆره ی مین، حكومه تی ئێس���تای عێ���راق ته نها س���یانزه كۆمپانیای تایبه ت و نزیكه ی دوو هه زار پس���پۆڕی ئه و بواره ی له وه زاره تی به رگری هه یه . ئه مه له كاتێكدایه تائێستا ره وشی ئه منی به شێك له ناوچه كانی عێراق نییه و حكومه ت���ی عێراقیش س���ه قامگیر ژماره یه ك���ی زۆر كه می پس���پۆڕی بواری

هه ڵگرتنه وه ی مینی هه یه .عێراق وه زیری كش���توكاڵی بری���كاری كه مال حسێن له تیف، رایده گه یه نێت ئه گه ر بیانه وێ���ت له ماوه ی ده س���اڵی داهاتودا مین له عێراقدا نه هێڵن، ئه وا پێویس���تیان به سه دان كۆمپانیاو نۆزده هه زار شاره زای ئه و بواره ده بێت. سه رباری ئه و هۆكارانه ، نه بون���ی نه خش���ه ی ئ���ه و ناوچانه ی مین رێژك���راون، گرفتێك���ی دیك���ه ی به رده م حكومه ته كانی چونكه عێراقه ، حكومه تی پێش���و به ش���ێوه یه كی هه ڕه مه كی مینیان

چاندوه .پێن���ج س���اڵ دوای روخان���ی رژێم���ی به ع���س و له س���اڵی )2008(، عێراق بووه تایبه ت ئۆتاوای رێككه وتننامه ی ئه ندامی مین���ی به كارهێنان���ی به قه ده غه كردن���ی دژه م���رۆڤ. به گوێ���ره ی به نده كانی ئه و رێكه وتنامه ی���ه ، عێ���راق پابه ن���د ده بێت نه هێن���ان و به ره���ه م به به كارنه هێن���ان و هه ن���ارده نه كردنی مین، ئه مه جگه له وه ی به ڵێنی���داوه تا س���اڵی )2018( عێراق له

مین پاك بكاته وه .ل���ه دوای روخان���ی رژێمی به عس���ه وه ، له ڕێگه ی یه كگرتوه كان نه ته وه رێكخراوی هه ری���ه ك ل���ه رێكخراوه كانی )UNDP( و یونس���ێفه وه ، جیهان���ی و ته ندروس���تی می���ن و هه ڵگرتن���ه وه ی له بواره كان���ی هۆش���یاركردنه وه ی هاواڵتی���ان، هاوكاری عێ���راق ده كات. ب���ه اڵم ئ���ه م به رنامه یه ته واوبونی به هۆی ئه مساڵدا له ناوه ڕاستی

بودجه كه یه وه كۆتایی دێت.به ڕێوه به ری نوسینگه ی كاروباری مرۆیی و گه شه پێدان له نێرده ی نه ته وه یه كگرتوه كان له عێراق دانێل ئۆگس���تبێرگه ر، ئاشكرای ده كات له ساڵی )1991( به دواوه تائێستا، به هۆی مینه وه س���ه دان منداڵ كه مئه ندام بوون و له ئێستاشدا مه ترسی بۆ سه ر یه ك ملیۆن من���داڵ هه یه . وتیش���ی "نزیكه ی )25%( كۆی قوربانیان���ی مین، مندااڵنی

خوار ته مه ن چوارده ساڵن".هه ڕه ش���ه یه كی جگه ل���ه وه ی می���ن، راس���ته وخۆیه له ژیان���ی هاواڵتیان، به اڵم به وته ی به رپرس���انی عێ���راق و رێكخراوه نێوده وڵه تیه كان، ئ���ه و ژماره زۆره ی مین له به رده م س���ه ره كی له مپه رێكی بوه ت���ه عێ���راق و ئاوه دانكردن���ه وه ی كاروان���ی ئابوری كش���توكاڵ و كه رتی بوژان���ه وه ی

به گشتی .

7 )372( سێشه ممه 2013/4/9 عێراق

پرۆفایل

ئا: بارام سوبحی

پارله مانتاری یه كگرتوی ئیسالمی له پارله مانی عێراق به كر حه مه سدیق، رایده گه یه نێت كورد له به غدا خاوه نی

به رنامه و ستراتیژ نییه ، به شێك له نوێنه ره كانی كوردی سه ر به یه كێتی و پارتی به الواز وه سفده كات. له به رانبه ر

لێدوانه كانی مالیكی بۆ پێكهێنانی حكومه تی زۆرینه و هه ڵبژاردنی

پێشوه خت ده ڵێت "ئه وه ته نها بۆ بانگه شه ی هه ڵبژاردنه ".

رۆژی هه ین���ی و ش���ه ممه ی رابردوو، له هه ڵمه تی بانگه ش���ه ی لیسته كه یدا بۆ هه ڵبژاردن���ی ئه نجومه ن���ی پارێزگاكان له شاره كانی كه ربه الو نه جه ف، سه رۆك لیس���تی س���ه رۆكی عێراق و وه زیرانی ده وڵه تی قانون نوری مالیكی ، رایگه یاند "ته نگژه یه كی هاوبه ش���ی حكومه ت���ی ئ���ازاراوی گه وره ی���ه و به هۆیه وه عێراق زۆر ش���تی له ده س���تداوه . ئه و واقیعه ئازاراوییه ئێمه ی گه یاندوه به قه ناعه تێك كه زۆرینه ی سیاس���ی چاره س���ه ره بۆ

ده رچون له و ته نگژه یه ".له باره ی ئه و لێدوانه وه ، پارله مانتاری عێراق له فراكسیۆنی یه كگرتوو پارێزه ر به كر حه مه سدیق، به ئاوێنه ی راگه یاند به پێی ده ستوری عێراق ده بێت زۆرینه حكومه ت پێكبهێنێت، بۆیه ئه و قسانه ی پڕوپاگه نده ی سیاس���ی و به لێدوانێكی هه ڵب���ژاردن ناوبردو وت���ی "ئامانج له و قسانه هه ڵوه ش���انه وه ی رێكه وتننامه ی هه ولێ���ره كه ئه م حكومه ته ی له س���ه ر دروستكراوه ". هه روه ها وتیشی "ئه گه ر به زۆرین���ه بوای���ه ، مالیك���ی نه ده بووه

سه رۆك وه زیران".له به شێكی دیكه ی وتاره كه یدا، مالیكی باسی له وه كرد ئاسایش و سه قامگیری و ئاوه دانكردنه وه و بنیادنانی واڵت كاتێك به دیدێت كه "حكومه تی زۆرینه هه یه ". له باره ی حكومه تی ئێستاش���ه وه ، وتی "ئ���ه وه ی هه یه هاوبه ش���ی نیه ، به ڵكو

پرۆس���ه ی په كیكه وتوه و "حكوم���ه ت سیاسی وه ستاوه ".

وتان���ه ش، ب���ه و س���ه باره ت پارله مانتاره ك���ه ی یه كگرت���وو ده ڵێت "ئ���ه وه ته نها لێدوانه و مالیكی ش���تی واناكات. چونكه هه ڵبژاردنی پێشوه خت له سه اڵحیه تی پارله مانه ، ئه وه ی مالیكی ده یڵێت بۆ وه رگرتنه وه ی س���ه اڵحیه ته

له پارله مان".بۆ چاره سه ری كێش���ه كانی ئێستای نێوان ك���وردو حكومه ت، پارله مانتاری ناوبراو، ده ڵێت "گه ڕانه وه بۆ ته وافوق چاره س���ه ره "، به اڵم به مه رجی ئه وه ی "كورد به جدی موتابه عه ی كێش���ه كانی به هێ���زو خه ڵك���ی ب���كات و خ���ۆی به توانا بنێرێت بۆ به غ���دا، بۆ ئه وه ی نوێنه رایه تیه ك���ی راس���ته قینه ی كورد

بكه ن".به كر حه مه س���دیق، پێشنیار ده كات كورد دانوس���تاندا گفتوگۆو له كات���ی پێداگ���ری ب���كات و س���ه قفی زه مه نی ب���ۆ جێبه جێكردن���ی داواكارییه كان���ی دابنێ���ت، تاوه ك���و ئه گ���ه ر جێبه جێ نه كران "هه نگاوی سیاسی و ده ستوری و مه ده ن���ی ت���ر بگرێته به ر، بۆ فش���ار خستنه س���ه ر مالیكی و كه مكردنه وه ی

ده سه اڵته كانی ".به ك���ر لێدوانه كه ی���دا، له درێ���ژه ی ره خن���ه راش���كاوانه حه مه س���دیق، ده گرێت و له به غدا ك���ورد له نوێنه رانی به تایبه تی الوازن، "هه ندێكیان ده ڵێت ئه وان���ه ی س���ه ر به ه���ه ردو حیزب���ی ده س���ه اڵتن، چونك���ه ب���ۆ به ڕێكرنی ئیش���ه كان دانراون و كه س���انی خاوه ن بڕیار نین". هه روه ها ده ڵێت "هه ندێك له وه كی���ل وه زیرو به ڕێوه به ر گش���تیه كورده كات هیچ كارێكی ئه وتۆ ناكه ن".

س���ه باره ت پارله مانت���اره ، ئ���ه و به نوێنه رانی كورد له به غ���دا نمونه به د.رۆژ نوری شاوه یسی ئه ندامی مه كته بی سیاس���ی پارت���ی و جێگری س���ه رۆك وه زیران عێراق ده هێنێته وه ، هه رچه نده به اڵم ناوده بات، به هێ���ز" به "پیاوێكی

موحاسه س���ه یه و ئ���ه وه ش گه وره ترین زیانه به پرۆسه ی سیاسی ".

وتانه ش���دا، ئ���ه و له وه اڵم���ی پارله مانتاره ك���ه ی یه كگرت���وو ده ڵێت به حكومه تی پشت له ئێستادا "ناكریت زۆرین���ه ببه س���ترێت، چونك���ه باری ئه منی و كۆمه اڵیه تی و سیاس���ی عێراق بۆ سه پاندنی حكومه تی زۆرینه گونجاو نیه ، له به رئه وه ی هه اڵیسانێكی تایه فی

مه ترسیدار هه یه ".به ب���ڕوای ئه و پارله مانت���اره ، نابێت خۆی���ه وه له ش���وێنه كه ی مالیك���ی بكات، زۆرینه حكومه تی سه رۆكایه تی بۆیه ئاماژه به وه ده كات "ئه گه ر مالیكی راس���تده كات، با ده وڵ���ه ت و حكومه ت هه ڵوه ش���ێنرێته وه و پاشان هه ڵبژاردن بكرێت و سه رله نوێ دروست بكرێنه وه ".باس و خواسی پێكهێنانی حكومه تی زۆرینه كاردانه وه ی الیه نی ئه مریكیشی لێكه وت���ه وه . له وباره ی���ه وه راوێژكاری تایبه ت���ی وه زی���ری ده ره وه ی ئه مریكا

بۆ كاروب���اری عێراق، بری���ت ماكۆرگ كه م���اوه ی هه فته یه كه ب���ۆ گفتوگۆو دانوس���تان له گه ڵ الیه ن���ه عێراقیه كان له ش���اری به غدایه ، وت���ی "واڵته كه مان پش���تگیری حكومه تی زۆرینه ده كات،

چونكه بابه تێكی ده ستورییه ".سیاس���یه وه ، چاودێران���ی ب���ه الی كێش���ه كانی ئێس���تای عێ���راق به هۆی نه مان���ی ته وافوق���ی سیاس���یه وه ، كه له دوای روخانی رژێمی به عسه وه كراوه ته بنه مای پێكهێنانه وه ی ده وڵه تی عێراق. تائێستاش س���دیق، حه مه به بۆچونی ب���ۆ دۆخی سیاس���ی عێراق ته وافوق پێویس���ته و ده ڵێت "ته وافوق باشترین چاره س���ه ره ، چونكه به ب���ێ ته وافوق

عێراق به ره و گۆمی خوێن ده ڕوات".ه���ه ر له وتاره كه یدا، مالیكی باس���ی له وه كرد ئاماده یه ماوه ی ئه م س���اڵه ی كابینه ك���ه ی كه ماوه ده س���تبه رداری حكومه ت ببێت و هه ڵبژاردنی پێشوه خت ئه نجام بدرێ���ت، چونكه به وته ی خۆی

ئا: سۆران كامه ران

له دیمانه یه كدا له گه ڵ ئاوێنه ، سه رۆكی كوتله ی حیزبی ده عوه "حیزبه كه ی

مالیكی "و پارله مانتاری لیستی ده وڵه تی قانون خالید ئه سه دی ،

كه ركوك به شارێكی عێراقی ناوده بات و ده ڵێت "پێویسته خه ڵكی شاره كه بڕیار له چاره نوسی خۆیان بده ن".

له وه اڵمی نێچیرڤان بارزانیشدا ده ڵێت "به هیچ شێوه یه ك دیكتاتۆر نیه

له عێراقدا، سه رده می دیكتاتۆریه ك به سه رچوو".

ئاوێنه : چۆن ده ڕوانیته ناكۆكیه كانی نێوان هه رێم و ناوه ن���د، به تایبه تی ئه و ناكۆكیان���ه ی كه ل���ه م دوایانه داو دوای په سه ندكردنی بودجه ی عێراق له مانگی

رابردودا، رویاندا؟ئه سه دی : له ڕاستیدا ناكۆكی شتێكی ئاساییه و له نێوان الیه نه كاندا روده دات. به ڵێ ، له نێ���وان هه رێم و ناوه ند ناكۆكی هه یه ، هه ندێ له ناكۆكییه كانی نێوانمان ئیدارییه و هه ندێك���ی دیكه ی ئابورییه . له گه ڵ بوونی هه موو ئه و ناكۆكیانه شدا، ئێمه پێمانوایه كه ناوبژیوانی نێوانمان

پێویسته ده ستور بێت.ئاوێنه : بۆچونێك له نێوه ندی میدیاییدا هه یه ، كه پێیوای���ه ناكۆكیه كانی نێوان هه رێ���م و ناوه ن���د ئه وه ن���ده ی ناكۆكین له پێناوی پۆس���ت و پ���اره دا، ئه وه نده ناكۆكیی نیی���ه له پێناوی خاك و ناوچه

دابڕاوه كاندا، وه اڵمی تۆ چییه ؟ئه س���ه دی : ناكۆكیی���ه كان هه ندێكی ئیداری و یاس���ایین، هه ندێ���ك ناكۆكی دیك���ه ش هه یه كه قاڵبێكی شه خس���ی ناكۆكیانه ئ���ه و هه رچه نده وه رگرتوه ، شه خس���ی نین. بۆیه پێویس���ته رۆحی یه كت���ر قب���وڵ كردنم���ان هه بێت و دان بنێی���ن. یه كت���ردا به ئیس���تحاقاقاتی

هه رچی سه باره ت به ناوچه دابڕاوه كانه ، پێویسته له ژێر تیشكی یاساو ده ستوردا چاره س���ه ر بكرێن. حه زده كه م ئه وه ش بڵێم: هه رچی ناكۆكی هه یه چاره سه ری هه یه ، ئه وه ش گه ڕانه وه یه بۆ ده ستور. كێشه كان ده ستور سه رجه م رێزگرتنی

چاره سه رده كات.ئاوێن���ه : هه فت���ه ی راب���ردو، عه لی ئه دیب كه یه كێكه له سه ركرده بااڵكانی حیزبه ك���ه ی ئێوه و وه زی���ری خوێندنی بااڵیه له لێدوانێكیدا وتی مادده ی )140( به س���ه رچووه ، وه اڵمی الیه نی كوردیش ئه وه بوو چۆن مادده یه كی ده س���توری به س���ه ر ده چێت، رای تۆ له مباره یه وه

چییه ؟ئه سه دی : ئاشكرایه مادده ی )140(، ماده یه ك���ی ده س���تورییه ب���ۆ كاتێكی دیاریكراو، ب���ه اڵم به بڕوای من زۆربه ی بڕگه ده ستورییه كان كاتی بۆ دیاریكراوه و كێشه یه ك ئه گه ر كارایه . تائێس���تاش له سه ر تێگه شتنی بڕگه ده ستورییه كان هه بێتن كه ئایا به س���ه رچوون یان نا،

پێویس���ته جێبه جێ بكرێن یان نا، ئه وا پێویس���ته دادگای فیدراڵی چاره سه ری

بكات و یه كالی بكاته وه .ئاوێنه : سه ركردایه تی كورد به رده وام رایده گه یه ن���ن به پێی به ڵگ���ه مێژویی و جوگرافی���ه كان، كه رك���وك ش���ارێكی

كوردستانیه ، ئه ی ئێوه ده ڵێن چی ؟ئه سه دی : ئێمه بڕوامان وایه كه ركوك پارێزگایه كی عێراقیه ، جیاواز له هه موو پارێزگاكانی عێراق. ئه وه ی بڕیار له سه ر چاره نوس���ی كه ركوك ده دات، خه ڵكی

كه ركوك خۆیانن.ئاوێنه : هه ندێ له ئه ندامانی لیسته كه ی ئێوه "ده وڵه تی یاس���ا"، الیه نی كوردی به وه تۆمه تب���ار ده كه ن كه كه ركوكیان له به ر نه وته كه ی ده وێت، به اڵم پێتوانیه داكۆك���ی كورد په یوه ن���دی به مێژوه وه هه یه و كورد قوربانی له سه ر ئه و خاكه

داوه ؟نی���م پابه ن���د م���ن ئه س���ه دی : لێدوانێكه وه كه ه���ه ر به وه اڵمدانه وه ی له الیه ن ئێم���ه و هه رێمه وه درابێت. من

بڕوام وایه پێویسته چاره سه ری كه ركوك له چوارچێوه ی ده ستورو یاسادا بێت.

كوردس���تانی هاوپه یمانی ئاوێن���ه : لیسته كه ی ئێوه به وه تۆمه تبار ده كات به جێبه جێكردنی نی���ن پابه ن���د ك���ه رێكه وتنام���ه ی هه ولێ���ره وه ، ك���ه بوه بناغ���ه ی پێكهێنانی ئ���ه م حكومه ته ی

ئێستا؟ئه سه دی : پێویسته له سه ر هاوپه یمانی ته ده خ���ول ش���یعه كان، نیش���تیمانی پێویس���ته بك���ه ن. له ڕێكه وتن���ه كان له چوارچێ���وه ی رێكه وتننامه كانی���ش

ده ستوردا بێت. په س���ه ند له كاردان���ه وه ی ئاوێن���ه : كردن���ی بودجه ی ئه مس���اڵ به زۆرینه و هه ندێ���ك له به رچاوگرتن���ی به ب���ێ له داواكارییه كانی الیه نی كوردی ، وه زیرو پارله مانت���اره ك���ورده كان گه ڕانه وه بۆ هه رێم، ئایا كش���انه وه ی كورد له ناوه ند حكومه ت له س���ه ر كاریگه رییه ك���ی چ

ده بێت؟ئه سه دی : تائێستا هیچ كاریگه ریه كیان

پارله مانتاری یه كگرتو "به كر حه مه سدیق": كورد‌له‌به‌غدا‌نه‌به‌رنامه‌ی‌‌هه‌یه‌‌نه‌ستراتیژ

پارله مانتاری ده وڵه تی قانون "خالید ئه سه دی" : كشانه‌وه‌ی‌‌كورد‌هیچ‌كاریگه‌ریه‌كی‌له‌سه‌ر‌حكومه‌ت‌نه‌بووه‌

ده ڵێت "ده ب���وو له پێگه یه كی به هێزتردا بوایه و بیتوانیای���ه بڕیاربدات و له جیاتی

كورد دانوستان بكات".ده رباره ی ئه و ره خنانه ی له نوێنه رانی كورد له به غدا ده گیرێن، ناوبراو ده ڵێت "ك���ورد نه به رنام���ه و نه س���تراتیژ و نه كۆبونه وه یه كی ج���دی بۆ به دواداچونی كێشه كانی هه یه و موتابه عه ی دۆسێكانی كێش���ه ی ئ���ه وه ش ن���اكات، خ���ۆی

سه ره كیه ".

* پارله مانت���اری كوتل���ه ی ئه ح���رار "ره وت���ی س���ه در" عه واد ع���ه وادی : خولقاندن���ی مالیك���ی لێدوانه ك���ه ی قه یرانێكی نوێیه ، چۆن ده توانێت ئه و هه مو ده نگه بۆ پێكهێنانی حكومه تی مه به س���تی كۆبكات���ه وه . زۆرین���ه بۆ هه ڵبژاردنه و بانگه ش���ه ی مالیكی س���ه رقاڵكردنی رای گشتیه به بابه تی تره وه بۆ داپۆش���ینی شكس���ته كانی

حكومه ت.* سه رۆكی كوتله ی عێراقیه سه لمان جومه یلی : مالیك���ی ئه گه ر بیتوانیایه حكومه تی زۆرینه پێكبهێنێت ده یكرد، به اڵم ناتوانێت. پێكهێنانی حكومه تی لیس���ته كه مانه وه ب���ه الی زۆرین���ه ی گرفت نیه ، به ڵكو گرفت له ش���ێوازی عێراقیه به ڕێوه بردنی ده س���ه اڵتدایه ، هه ر دژی سیاس���ه ته كانیه وه به هۆی حكومه تێكه مالیكی دروس���تی بكات،

ئیدی هاوبه شی بێت یان زۆرینه .* پارله مانتاری س���ه ربه خۆ س���ه باح ساعیدی : مالیكی حكومه تی ئێستای پێ پ���ڕ ناكرێته وه چ���ۆن ده توانێت حكومه ت���ی زۆرینه دروس���ت بكات. عێراق سه قامگیر نابێت ته نها به بونی به هێز پارله مان���ی ئۆپۆزس���یۆنێكی نه بێت، كه هه ڵه كانی حكومه ت راست

بكاته وه .

كاردانه وه ی الیه نه كان بۆ وتاره كه ی مالیكی :

له س���ه ر حكومه ت جێنه هێشتوه . ئێمه داواكارین كه كۆتای���ی به بایكۆته كه یان

بهێنن و بگه ڕێنه وه بۆ به غداد.حكومه ت���ی س���ه رۆكی ئاوێن���ه : هه رێمی كوردس���تان نێچیرڤان بارزانی له دیمانه یه ك���ی رۆژنامه وانیدا، رایگه یاند رێكنه كه وتوین ئ���ه وه له س���ه ر ئێم���ه ك���ه دیكتاتۆرێك ل���ه عێ���راق بڕوات و

دیكتاتۆرێكی دیكه بێته شوێنی ؟ئه سه دی : كه س رێكنه كه وتووه له سه ر هی���چ دیكتاتۆرێك و به هیچ ش���ێوه یه ك دیكتات���ۆر له عێراقدا نییه ، س���ه رده می دیكتاتۆریه ت به س���ه رچوو. له ئێس���تادا دیموكرات���ی به كه ره س���ته ی واڵت ئازاده و هه ڵبژاردنه كان به ڕێوه ده چێت، خه ڵك به ش���داری ده كات، ئێمه بڕوامان به بوون���ی دیكتاتۆریه ت له عێراقدا نییه ، پێویس���ته هه موو الیه ن���ه كان پابه ندی ده ستور بن، چونكه هیچ هه ڵبژارده یه ك له به رده ماندا نیی���ه ، ته نها گه ڕانه وه بۆ

ده ستور نه بێت.ئاوێنه : زۆرجار ره خنه ی له لیسته كان ده گیرێت، كه له بری گفتوگۆو دانوستان، به خش���ینه وه و تۆمه ت به ر په ناده به نه دروس���تكردنی قه ی���ران له گ���ه ڵ الیه نه سیاس���یه كاندا، ئێ���وه بۆچ���ی له گه ڵ الیه نه كاندا كۆبون���ه وه و گفتوگۆ ئه نجام

ناده ن؟ئێمه به پێچه وانه وه نه خێر ئه سه دی : په یوه ندیمان له گه ڵ سه رجه م كوتله كان زۆر باشه و به رده وامه و هیچ كێشه كمان به رده وامه . به اڵم نیه ، گفتوگۆكانم���ان م���ن وایده بینم چه ن���د كوتله یه ك هه ن، هه ڵوێس���تی دیاریكراوی���ان له م واڵته دا هه یه . له ئێستادا فره یی سیاسی هه یه و ئاساییه الیه نه كان بیروبۆچونی تایبه ت به خۆیان له س���ه ر باس و مه س���ه له كان هه بێت. ئاساییه زۆرجار له سه ر خاڵێك رێكده ك���ه ون و له س���ه ر چه ن���د خاڵێك

ناكۆك ده بن.

له زانس���ته ماس���ته ری *ئیسالمیه كان هه یه

* وانه بێژه له حه وزه ی عیلمی لیژن���ه ی بڕی���ارده ری *رێكخراوه كانی كۆمه ڵگه ی مه ده نی

پارله مانه * ئه ندامی لیژنه ی دۆس���تایه تی

عێراقه له گه ڵ یه كێتی ئه وروپا* له ئێران خوێندنی ته واوكردوه و گومانێكی زۆر له سه ر بڕوانامه كانی

هه یه .

خالید عوبێد جازع ئه سه دی سه رده می دیكتاتۆریه ت

به سه رچوو. له ئێستادا واڵت

به كه ره سته ی دیموكراتی

به ڕێوه ده چێت

هه ندێك له وه كیل وه زیرو

به ڕێوه به ره گشتیه

كورده كان هیچ كارێكی ئه وتۆ

ناكه ن

►

►به كر حه مه سدیق

‌‌‌ئا:‌عه‌باس‌ره‌سوڵ

به‌ئه‌زمونی‌‌خاوه‌ن‌پێشانگاكانی‌‌فرۆشتنی‌‌تراكتۆر‌و‌ئامێره‌‌

كشتوكاڵییه‌كان‌"بازاڕی‌‌ئه‌و‌ئامێرانه‌‌له‌ئێستای‌‌هه‌رێمدا‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌هیچ‌بارودۆخێكی‌‌كشتوكاڵییه‌وه‌‌نییه‌‌و‌ساردترین‌بازاڕی‌‌هه‌یه‌".‌خاوه‌ن‌

پێشانگایه‌كیش‌ده‌ڵێت‌"من‌له‌كۆنه‌وه‌‌ئه‌م‌ئیشه‌م‌كردوه‌‌ئه‌گه‌رنا‌كه‌س‌

ناتوانێ‌‌به‌م‌بازاڕه‌‌سارده‌‌قه‌ناعه‌ت‌بكا"‌ئابوریناسێكیش‌ده‌ڵێت‌"دیارده‌ی‌‌سستی‌‌بازاڕی‌‌ئامێره‌‌كشتوكاڵییه‌كان‌

ده‌ره‌نجامی‌‌نه‌بونی‌‌سیاسه‌تی‌‌كشتوكاڵییه‌".

ته‌نها‌عه‌ره‌به‌كان‌كڕیارنهه‌ردو‌پێش���انگای‌‌تراكتۆر‌فرۆش���ی‌‌هاوبه‌ش‌و‌كۆسره‌ت‌له‌بازاڕی‌‌ئۆتۆمبێل‌و‌مه‌كائینی‌‌ش���اری‌‌س���لێمانی‌‌ناسراو‌به‌‌"مه‌ع���ره‌زی‌‌علوجه‌ك���ه‌"‌ئام���اژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كه‌ن،‌كه‌‌90%‌تراكتۆر‌و‌ئامێره‌كانیان،‌باش���وری‌‌ عه‌ره‌به‌كان���ی‌‌ به‌كڕی���اره‌‌عێراق‌ده‌فرۆش���ن‌و‌كه‌مترین‌فرۆش���یان‌له‌كوردستان‌هه‌یه‌،‌له‌م‌باره‌یه‌وه‌‌یوسف‌عه‌زی���ز‌فرۆش���یاری‌‌ش���اره‌زا‌له‌ئامێره‌‌

كۆسره‌ت‌ له‌پێشانگای‌‌ كشتوكاڵییه‌كان،‌ده‌ڵێ���ت‌"عه‌ره‌ب���ه‌كان‌وه‌كاله‌ت���ی‌‌ئه‌م‌تراكت���ۆره‌‌ئێرانییانه‌ی���ان‌نییه‌‌و‌له‌وێش‌ره‌قه‌م‌و‌گوم���رگ‌و‌مامه‌ڵه‌ی‌‌تۆماركردنی‌‌قورس‌و‌زه‌حمه‌ته‌،‌بۆیه‌‌قازانجیانه‌‌لێره‌‌بیك���ڕن"‌‌ل���ه‌م‌باره‌ی���ه‌وه‌‌ئابوریناس‌و‌وانه‌بێژی‌‌ئابوری‌‌له‌په‌یمانگای‌‌ته‌كنیكی‌‌ئام���اژه‌ی‌‌ ئامان���ج‌ج���ه‌الل‌ دوكان‌م.‌ب���ه‌وه‌دا‌كه‌‌كڕینی‌‌ئامێ���ره‌كان‌له‌الیه‌ن‌ئه‌وه‌یه‌،‌ هۆكاره‌ك���ه‌ی‌‌ عه‌ره‌به‌كان���ه‌وه‌‌ناوچه‌كانی‌‌ هاواڵتیان���ی‌‌ زۆرین���ه‌ی‌‌ كه‌‌ناوه‌ڕاس���تی‌‌عێراق‌له‌س���امه‌ڕا‌و‌به‌له‌د‌و‌خاڵس‌و‌به‌عقوبه‌‌له‌سه‌ر‌كشتوكاڵ‌كردن‌ده‌ژی���ن‌و‌وتی‌‌"ئه‌وانه‌‌ته‌نه���ا‌جوتیارن‌ب���ه‌وه‌‌ده‌ژی���ن‌و‌له‌به‌رامب���ه‌ر‌ئه‌م���ه‌ش‌كه‌رتی‌‌كش���توكاڵی‌‌هه‌رێم‌پوكاوه‌ته‌وه‌‌و‌سیاسه‌تێكی‌‌ستراتیژی‌‌بۆ‌گه‌شه‌پێدانی‌‌نییه‌،‌بۆیه‌‌ئه‌مه‌‌ده‌ره‌نجامه‌‌نه‌ك‌هۆكاری‌‌

كێشه‌كه‌"‌

نرخی‌‌ئامێره‌كان‌به‌وته‌ی‌‌خاوه‌ن‌پێش���انگا‌و‌شاره‌زایان‌له‌بازاڕه‌كانیاندا‌ ئێس���تا‌ ئامێرانه‌ی‌‌ ئه‌و‌ه���ه‌ن‌ئێرانی‌‌و‌تورك���ی‌‌و‌چینین،‌نرخی‌‌تراكتۆری‌‌قه‌باره‌‌س���تانده‌ری‌‌ئاس���ایی‌جۆری‌‌ئایتیئێمك���ۆ285ی‌‌ئیرانی‌‌‌9500

تورك���ی‌‌ باس���كه‌نی‌‌ ج���ۆری‌‌ دۆالره‌‌و‌22ه���ه‌زار‌دۆالره‌‌و‌تراكت���ۆری‌‌بچوك���ی‌‌باخ‌كێاڵنی���ش‌كه‌‌چینیی���ه‌‌نرخه‌كه‌ی‌‌‌7200دۆالره‌‌و‌تراكت���ۆری‌‌كۆنی‌‌جۆری‌‌عه‌نته‌ری���ش‌به‌)‌4تا5(‌هه‌زار‌دۆالر،‌كه‌‌له‌ناو‌خه‌ڵكیدا‌ده‌ستاوده‌س���ت‌ده‌كات‌و‌نایه‌ته‌‌بازاڕ‌و‌جی���اوازی‌‌نرخی‌‌ئێرانی‌و‌توركی���ش‌ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌‌ب���ۆ‌دابه‌زینی‌‌به‌های‌‌پاره‌ی‌‌ئێران���ی‌،‌ئه‌وه‌ی‌‌جێگای‌‌سه‌رنجیشه‌‌به‌شی‌‌هه‌ره‌‌زۆری‌‌بازاڕه‌كه‌‌

ئامێری‌‌ به‌ده‌گم���ه‌ن‌ تراكت���ۆره‌‌و‌ ته‌نها‌دره‌و)ده‌ڕاسه‌(‌و‌ئامێری‌‌تۆوچێن‌به‌رچاو‌ده‌ك���ه‌ون،‌هه‌ر‌له‌م‌باره‌یه‌وه‌‌ئابوریناس‌م.ئامانج‌‌وتی‌‌"له‌هه‌ردو‌ئاستی‌‌بازاڕی‌‌جیهانی‌‌و‌ئاس���تی‌‌هه‌مه‌ج���ۆری‌‌ئامێره‌‌كش���توكاڵییه‌كان،‌له‌وانه‌یه‌‌ئه‌و‌بازاڕه‌ی‌‌ئێمه‌‌ه���ه‌ر‌به‌بازاڕ‌دانه‌ن���رێ‌،‌كه‌‌ته‌نها‌‌2ئامێ���ری‌‌تێدا‌ده‌فرۆش���رێت،‌ئه‌وه‌ش‌بۆخۆی‌‌به‌ڵگه‌یه‌‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌كه‌رتی‌‌

كشتوكاڵ‌له‌نزیكی‌‌نه‌بوندایه‌"

ئامێری‌‌كشتوكاڵی‌‌گومرگ‌ناكرێ‌زانیارییه‌كان���ی‌‌ ئام���ارو‌ به‌پێ���ی‌‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌گوم���رگ‌و‌هاتوچ���ۆ،‌ب���ڕی‌‌‌325ه���ه‌زار‌دین���اری‌‌عێراق���ی‌‌ده‌خرێته‌‌س���ه‌ر‌هه‌ر‌تراكتۆرێك،‌كاتێك‌له‌ده‌روازه‌ی‌‌س���نوری‌‌باش���ماخه‌و‌دێته‌‌هه‌رێم���ه‌وه‌‌و‌ژماره‌ی‌‌كاتیی‌بۆ‌ده‌كرێت‌و‌له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌هاتوچ���ۆش‌ك���ۆی‌‌رس���وماتی‌‌پێدانی‌‌تابل���ۆ‌و‌تۆماركردن،‌ته‌نها‌‌20هه‌زار‌دیناره‌‌و‌مامه‌ڵه‌كه‌‌به‌ته‌نها‌رۆژێك‌ته‌واو‌ده‌بێت،‌به‌وته‌ی‌‌شاره‌زایانی‌‌بازاڕه‌ك���ه‌‌ئ���ه‌م‌ج���ۆره‌‌تۆماركردن���ه‌‌به‌قازانج���ی‌‌كڕی���اره‌‌عه‌ره‌به‌كانیش���ه‌‌و‌ئ���ه‌وه‌ش‌جوتیارانی‌‌عه‌ره‌ب���ی‌‌هانداوه‌‌روبكه‌ن���ه‌‌بازاڕه‌كانی‌‌هه‌رێ���م‌بۆ‌كڕینی‌‌

ئامێر.‌

وه‌رزی‌‌كشتوكاڵی‌‌كاریگه‌ر‌نییه‌‌ده‌رباره‌ی‌‌كاریگه‌ری‌‌كات‌و‌وه‌رزه‌كانی‌‌چاندن‌وبه‌رب���وم‌و‌كاریگه‌رییان‌له‌س���ه‌ر‌جواڵندنی‌‌بازاڕی‌‌ئامێره‌‌كشتوكاڵییه‌كان،‌له‌پێش���انگای‌‌ عه‌زیز‌ یوس���ف‌ به‌بڕوای‌‌كۆس���ره‌ت‌له‌‌)مه‌ع���ره‌زی‌‌علوجه‌كه‌ی‌‌ش���اری‌‌س���لێمانی‌(‌نه‌‌وه‌رز‌و‌نه‌ڕێژه‌ی‌‌له‌سه‌ر‌ كاریگه‌رییان‌ وشكه‌ساڵی‌‌ باران‌و‌فرۆشی‌‌ئه‌‌و‌ئامێرانه‌‌هه‌یه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌فرۆش���یاره‌‌هاوڕایه‌‌له‌گه‌ڵ‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پێشانگای‌‌هاوبه‌ش‌و‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات،‌كه‌‌"ئه‌گه‌ر‌بازاڕه‌ك���ه‌‌جوڵه‌یه‌ك‌بكات،‌ئه‌وه‌‌كاریگه‌ری‌‌كڕیاری‌‌عه‌ره‌ب‌و‌وه‌رزی‌‌كش���توكاڵی‌‌ئه‌وانه‌".‌ئه‌و‌رونیشكرده‌وه‌‌ئه‌و‌چه‌ند‌س���اڵه‌ی‌‌كه‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌گه‌نم���ی‌‌خۆماڵی‌‌له‌جوتی���اران‌به‌نرخی‌‌ب���اش‌كڕیوه‌ت���ه‌وه‌،‌ته‌نه���ا‌هۆكاربوه‌‌ك���ه‌‌ئ���ه‌وان‌له‌بیریان‌بێت‌ك���ه‌‌بازاڕی‌‌ئه‌وه‌ش‌ به‌كاریگه‌ری‌‌ "ه���ه‌ر‌ جواڵندوه‌‌و‌توركی‌‌ ئێرانی‌‌و‌ تراكتۆرسازی‌‌ وه‌كاله‌تی‌‌

هاتۆته‌‌هه‌رێم"

به‌رهه‌مداری‌‌ئامێره‌كانئام���اژه‌ی‌‌ ئامان���ج‌ م.‌ ئابورین���اس‌

به‌وه‌شدا‌كه‌‌س���ه‌ره‌ڕای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌رتی‌‌كشتوكاڵی‌‌زۆرترین‌ده‌ستیكار‌به‌خۆیه‌وه‌‌سه‌رقاڵ‌ده‌كات‌و‌هه‌لی‌‌كار‌بۆ‌به‌شێكی‌‌زۆری‌‌خه‌ڵك���ی‌‌دابی���ن‌ده‌كات،‌ب���ه‌اڵم‌به‌كارنه‌هێنان���ی‌‌ئامێر‌خۆی‌‌نیش���انه‌ی‌‌پوكاوه‌یی‌ئه‌و‌كه‌رته‌ی���ه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌مامۆس���تا‌ئابورییه‌‌باسی‌‌ئه‌وه‌شی‌‌كرد‌كه‌‌ده‌بێ‌‌جوتیار‌ته‌نها‌سه‌رچاوه‌ی‌‌ژیانی‌‌كشتوكاڵه‌كه‌ی‌‌و‌به‌رهه‌م‌و‌باخه‌كه‌ی‌‌بێ‌،‌ئه‌وسا‌پیش���ه‌كه‌ی‌‌پێش‌ده‌خات‌و‌خۆی‌‌ته‌رخانده‌كات‌و‌ئامێریش‌به‌كارده‌هێنێت،‌وتیشی‌‌"جوتیاری‌‌ئێمه‌‌سه‌رچاوه‌ی‌‌تری‌‌بژێوی‌‌و‌موچه‌ی‌‌هه‌یه‌‌و‌سه‌رنجی‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌نییه‌،‌كه‌‌بڕشت‌و‌به‌رهه‌می‌‌یه‌كه‌ی‌‌زه‌وی‌‌و‌زیادبكات‌و‌ئامێر‌به‌كارناهێنێ‌"

ئ���ه‌و‌رونیش���یكرده‌وه‌‌ك���ه‌‌زۆرترین‌جوتیارانی‌‌هه‌رێم‌هه‌مان‌موچه‌خۆره‌كان‌و‌شارنش���ینه‌كانن‌و‌ته‌رخ���ان‌نی���ن‌ب���ۆ‌كش���توكاڵ،‌"بۆیه‌‌ئامێ���ر‌ناكڕن‌و‌هه‌ر‌ئامێ���ری‌‌ كش���توكاڵییش‌ كه‌رتێك���ی‌‌به‌ش���ێوه‌ی‌‌به‌رفراوان‌تێدا‌به‌كارنه‌یه‌ت‌ئه‌وه‌‌دی���اره‌‌كه‌رتێكی‌‌ژییه‌ن���ه‌ر‌نییه‌‌و‌گرنگییه‌ك���ه‌ی‌‌ س���ه‌ره‌ڕای‌‌ ئامێری���ش‌له‌كش���توكاڵدا‌بازاڕیشی‌‌الوازه‌‌و‌ئه‌مه‌ش‌جۆرێكی‌‌تر‌له‌بازرگانی‌‌له‌ده‌ست‌خه‌ڵك‌

ده‌دات".

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

"له‌وه‌‌زیاتر‌به‌رگه‌ی‌‌زه‌ره‌ر‌ناگرین،‌ئه‌گه‌ر‌نرخی‌‌دۆالر‌دانه‌به‌زێته‌وه‌،‌ئه‌وا‌ئێمه‌ش‌ناچارین‌نرخ‌به‌رزبكه‌ینه‌وه‌".‌به‌شێك‌له‌و‌بازرگانانه‌ی‌‌خوارده‌مه‌نی‌‌و‌

كااڵی‌‌هه‌مه‌جۆر‌هاورده‌ی‌‌هه‌رێم‌ده‌كه‌ن‌وه‌ها‌ده‌ڵێن.

به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌به‌رێژه‌یه‌ك،‌بۆته‌‌ه���ۆی‌‌زیانگه‌یاندن،‌به‌زۆرێك‌له‌و‌كااڵی‌‌ خوارده‌مه‌ن���ی‌‌و‌ بازرگانان���ه‌ی‌،‌هه‌مه‌جۆر‌ه���اورده‌ی‌‌هه‌رێ���م‌ده‌كه‌ن،‌ده‌خه‌نه‌رو،‌ ئ���ه‌وه‌‌ له‌وان���ه‌‌ به‌ش���ێك‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌ باج���ی‌‌ زۆر‌ ماوه‌یه‌ك���ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌ده‌ده‌ن‌و‌راش���یده‌گه‌یه‌نن،‌ئه‌گ���ه‌ر‌نرخی‌‌دۆالر‌دانه‌به‌زێته‌وه‌،‌ئه‌وا‌

به‌ناچاری‌‌نرخ‌به‌رزده‌كه‌نه‌وه‌.له‌ئێستادا‌نرخی‌‌‌100دۆالری‌‌ئه‌مریكی‌،‌له‌نێوان‌)‌126تا127(هه‌زار‌دیناردایه‌،‌له‌كاتێكدا‌له‌رابردودا‌ماوه‌یه‌كی‌‌زۆر‌له‌‌‌120ت���ا‌122هه‌زار‌دیناردا‌بو،‌به‌بڕوای‌‌د.‌نه‌رمین‌مه‌عروف‌پسپۆڕی‌‌ئابوری‌‌و‌له‌ب���واری‌‌دراودا،‌ه���ۆكاری‌‌ ش���اره‌زا‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌،‌ك���ه‌‌"بانك���ی‌‌ناوه‌ندی‌‌كه‌متر‌ رێژه‌یه‌كی‌‌ له‌ئێس���تادا‌ عێراقی‌،‌دۆالر‌ده‌خاته‌‌بازاڕه‌،‌له‌كاتێكدا‌خواست‌

له‌سه‌ر‌دۆالر‌زۆر‌زیادی‌‌كردوه‌".به‌ش���ێك‌له‌بازرگان���ان‌جه‌خت‌له‌وه‌‌ده‌كه‌ن���ه‌وه‌،‌به‌ئومێ���دی‌‌دابه‌زینه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌تائێس���تا‌نرخی‌‌كااڵكانیان‌به‌رزنه‌كردۆت���ه‌وه‌،‌ئه‌وه‌ش‌وای‌‌كردوه‌،‌به‌رده‌وامدابن.‌حه‌سه‌ن‌ له‌زیانی‌‌ رۆژانه‌‌باقی‌‌هه‌ورامی‌‌كه‌‌پێش���تر‌س���ه‌رۆكی‌‌ژوری‌‌بازرگانی‌‌و‌پیشه‌س���ازی‌‌سلێمانی‌‌بوه‌‌و‌له‌ئێستادا‌وه‌كیلی‌‌سه‌ره‌كی‌‌چه‌ند‌كۆمپانیایه‌كی‌‌ئێرانی‌‌و‌توركییه‌‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌سه‌باری‌‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر،‌به‌اڵم‌هێشتا‌به‌ئومێدی‌‌شكانه‌وه‌ی‌‌نرخه‌كه‌ی‌‌نرخی‌‌ئ���ه‌و‌ به‌رزنه‌كردۆت���ه‌وه‌،‌ كااڵكانی���ان‌ده‌ڵێ���ت‌"له‌كاتێكدا‌رۆژان���ه‌‌له‌زه‌ره‌ری‌‌به‌ئومێ���دی‌‌ ب���ه‌اڵم‌ به‌رده‌وامدای���ن،‌دابه‌زێت���ه‌وه‌،‌ دۆالر‌ نرخ���ی‌‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‌تائێس���تا‌نرخمان‌گراننه‌كردوه‌،‌ئه‌گه‌ر‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌وه‌ك‌ئێس���تا‌به‌رده‌وام‌بێت،‌ئ���ه‌وا‌ئێمه‌ش‌ناچارین‌نرخ‌به‌رزبكه‌ینه‌وه‌،‌چونكه‌‌تا‌ماوه‌یه‌ك‌زه‌ره‌ر‌ یاخ���ود‌ به‌مایه‌كاری‌‌ ده‌كرێ���ت‌

كااڵكانمان‌بفرۆشین".ئه‌و‌جه‌خت‌ده‌كاته‌وه‌‌له‌وه‌ی‌،‌نزیكه‌ی‌‌به‌رده‌وامدان‌و‌ له‌زیانێك���ی‌‌ مانگ���ه‌‌ دو‌

ده‌ڵێت‌"راس���ته‌‌ئێمه‌‌كار‌ب���ۆ‌قازانج‌ده‌كه‌ی���ن،‌به‌اڵم‌هه‌م���و‌كاتێكیش‌هه‌ر‌چاوه‌ڕێی‌‌خێر‌نین‌و‌زه‌ره‌ریش‌ده‌كه‌ین،‌به‌اڵم‌ه���ه‌ر‌تا‌ماوه‌یه‌ك‌ده‌كرێت‌زه‌ره‌ر‌بكه‌ی���ن،‌ناكرێ���ت‌ب���ۆ‌ماوه‌یه‌كی‌‌زۆر‌

له‌زه‌ره‌ر‌به‌رده‌وامبین".س���ه‌ره‌كی‌‌ وه‌كیل���ی‌‌ هه‌روه‌ه���ا‌ئێرانی‌،‌ش���ه‌ریف‌ كۆمپانی���ای‌‌كاله‌ی‌‌سه‌فره‌،‌ كۆمپانیای‌‌ خاوه‌نی‌‌ ره‌س���وڵ‌به‌هه‌مان‌ش���ێوه‌‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات،‌كه‌‌به‌هۆی‌‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌زه‌ره‌ریانك���ردوه‌‌و‌تاراده‌یه‌كیش‌بازاڕی‌‌فرۆش���یان‌وه‌ستاوه‌.‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"ئێمه‌‌به‌ش���ێك‌له‌به‌رهه‌مه‌كانم���ان،‌به‌نرخی‌‌دۆالری‌‌‌‌122هه‌زار‌دینار‌فرۆش���توه‌،‌ب���ه‌اڵم‌ئێس���تا‌‌100دۆالر‌بۆته‌‌نزیكه‌ی‌‌‌127ه���ه‌زار‌دین���ار،‌ئاش���كرایه‌‌به‌م‌ئه‌گ���ه‌ر‌ زه‌ره‌رده‌كه‌ی���ن،‌ ش���ێوه‌یه‌ش‌نرخیش‌به‌رزبكه‌ینه‌وه‌،‌ئه‌وكاته‌‌بازاڕمان‌تاڕاده‌ی���ه‌ك‌ده‌وه‌س���تێ‌،‌هه‌رچه‌ن���ده‌‌به‌رزنه‌كردۆته‌وه‌،‌ نرخم���ان‌ تائێس���تا‌چاوه‌ڕێی‌‌شكانه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالرین".

به‌رزو‌نزمیی‌‌نرخ���ی‌‌دۆالر،‌به‌وته‌ی‌‌تاراده‌ی���ه‌ك‌ له‌بازرگان���ان،‌ به‌ش���ێك‌

جوڵه‌ی‌‌بازرگانی‌‌وه‌س���تاندوه‌،‌جوتیار‌كۆمپانیای‌‌ خاوه‌نی‌‌ كه‌الری‌‌ حه‌س���ه‌ن‌گوڵبه‌ه���ار‌كه‌‌برنج‌و‌دۆش���اوی‌‌ته‌ماته‌‌هاورده‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌ده‌كات،‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌رو‌له‌و‌كاته‌وه‌ی‌‌كه‌‌نرخی‌‌له‌‌%50 فرۆش���یان‌ به‌رزبۆت���ه‌وه‌‌ دۆالر‌كه‌می‌‌ك���ردوه‌،‌هه‌روه‌ها‌ئ���ه‌و‌ده‌ڵێت‌"ئێم���ه‌‌وه‌كیلم���ان‌له‌به‌س���ڕاوه‌‌هه‌تا‌دهۆك‌هه‌یه‌،‌زۆرێ���ك‌له‌وه‌كیله‌كانمان‌له‌ب���ه‌ر‌به‌رز‌ونزمیی‌‌دۆالر،‌له‌ئێس���تادا‌بارێكی‌‌ك���ه‌م‌ده‌ب���ن،‌به‌نمونه‌‌ئه‌گه‌ر‌وه‌كیلێكم���ان‌پێش���تر‌‌5ت���ه‌ن‌برنجی‌‌باركردایه‌،‌ئێستا‌‌1ته‌ن‌ده‌بات،‌پێشتر‌چونكه‌‌نرخی‌‌دۆالر‌تاراده‌یه‌ك‌جێگیربو‌مه‌ترس���ی‌‌نه‌بو‌بڕێك���ی‌‌زۆری‌‌ده‌برد،‌به‌اڵم‌ئێس���تا‌به‌و‌جۆره‌‌نیی���ه‌،‌دیاره‌‌ئه‌مه‌ش‌جوڵ���ه‌ی‌‌بازرگانی‌‌كه‌مكردوه‌‌و‌رێژه‌ی‌‌كڕیاریش���مان‌تا‌ئاستی‌‌له‌‌%50كه‌میك���ردوه‌".‌ئ���ه‌م‌بازرگانه‌‌ئه‌وه‌ش‌رونده‌كاته‌وه‌،‌كه‌‌كه‌میی‌‌فرۆش���ی‌‌ئه‌و‌به‌رهه‌مان���ه‌ی‌‌هاورده‌ی‌‌ده‌كه‌ن،‌دوباره‌‌وه‌كو‌بازرگانێ���ك‌ده‌بێته‌وه‌‌به‌زیان‌بۆ‌ئه‌وان،‌چونكه‌‌وه‌ك‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"ئه‌گه‌ر‌ساڵی‌‌پێشو‌هه‌زار‌كانتۆنه‌رم‌هێنابێت،‌

ئه‌مساڵ‌به‌هۆی‌‌ئه‌م‌دۆخه‌‌تایبه‌ته‌وه‌،‌ره‌نگ���ه‌‌‌400كانتۆنه‌ر‌بێنم،‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌من‌زیانه‌،‌چونكه‌‌تا‌زیاتر‌هاورده‌بكه‌م،‌

داشكاندنی‌‌زیاترم‌بۆ‌ده‌كرێت".‌له‌بازرگان���ان،‌ ت���ر‌ به‌ش���ێكی‌‌له‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌توش���ی‌‌زیان‌نه‌بون،‌به‌اڵم‌تاراده‌یه‌ك‌فرۆشیان‌كه‌میكردوه‌،‌حاجی‌‌ره‌س���وڵ‌س���ه‌عید‌محه‌م���ه‌د‌خاوه‌نی‌‌كۆمپانیای‌‌نه‌س���یم‌كوردس���تان،‌ك���ه‌‌كاری‌‌هێنانی‌‌كاغه‌ز‌ده‌كات‌له‌واڵتانی‌‌تایله‌ند‌و‌ئه‌نده‌نوسیا،‌ئام���اژه‌‌ب���ه‌وه‌‌ده‌كات،‌ك���ه‌‌ئ���ه‌وان‌راس���ته‌وخۆ‌مامه‌ڵه‌‌ب���ه‌دۆالر‌ده‌كه‌ن،‌وه‌ك���و‌چۆن‌ب���ه‌دۆالر‌كاع���ه‌ز‌ده‌كڕن‌له‌كوردستانیش‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌به‌دۆالر‌ده‌فرۆشنه‌وه‌و‌ئه‌و‌وتی‌‌"چونكه‌‌كڕین‌و‌فرۆشمان‌به‌دۆالره‌،‌توشی‌‌زیان‌نه‌بوین،‌به‌اڵم‌له‌وكات���ه‌وه‌ی‌‌دۆالر‌به‌رزبۆته‌وه‌،‌فرۆشمان‌به‌رێژه‌ی‌‌30%‌دابه‌زیوه‌".‌ئه‌م‌بازرگانه‌‌له‌و‌بڕوایه‌ش���دایه‌‌كه‌‌هۆكاری‌‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌‌نرخ���ی‌‌دۆالر،‌بۆ‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌كه‌‌بانكی‌‌ناوه‌ندی‌‌عێراقی‌‌له‌‌‌2004رۆژانه‌‌چه‌ند‌دۆالری‌‌فرۆشتوه‌،‌له‌ئێستاش���دا‌به‌هه‌مان‌رێ���ژه‌‌ده‌خاته‌‌

ب���ازاڕه‌وه‌‌"دیاره‌‌ئه‌وه‌ش‌پێداویس���تی‌‌بازاڕ‌دابین‌ناكات".

هه‌ر‌له‌باره‌ی‌‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌س���ه‌رۆكی‌‌ژوری‌‌بازرگانی‌‌و‌پیشه‌سازی‌‌س���لێمانی‌‌س���یروان‌محه‌مه‌د‌بۆچونی‌‌وای���ه‌،‌بێ‌‌به‌رنامه‌یی‌‌بانك���ی‌‌ناوه‌ندی‌‌عێراقی‌‌بۆته‌‌هۆی‌‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر،‌ئه‌و‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات،‌كه‌‌رۆژانه‌‌به‌نرخێكی‌‌ عێراق���ی‌‌ ناوه‌ن���دی‌‌ بانكی‌‌ه���ه‌رزان‌دۆالر‌به‌چه‌ندین‌بانكی‌‌ئه‌هلی‌‌ده‌فرۆش���ێ‌،‌ئه‌وانیش‌به‌نرخێكی‌‌گران‌ده‌یخه‌ن���ه‌وه‌‌بازاڕ"دی���اره‌‌ل���ه‌و‌كڕین‌و‌فرۆشه‌ش���دا‌گه‌نده‌ڵ���ی‌‌زۆر‌ده‌كرێت‌و‌قۆرغ���كاری‌‌هه‌یه‌".‌س���یروان‌محه‌مه‌د‌ئ���ه‌وه‌ش‌ده‌خاته‌رو‌كه‌‌جگ���ه‌‌له‌وه‌ی‌‌بازرگانیان‌ س���كااڵی‌‌ گله‌ی���ی‌‌و‌ رۆژانه‌‌به‌ده‌ست‌ده‌گات،‌س���ه‌باره‌ت‌به‌جێگیر‌نه‌بونی‌‌نرخی‌‌دۆالر،‌هاوكات‌خۆش���ی‌‌كۆمپانی���ای‌‌حه‌وایی‌‌و‌ وه‌ك‌خاوه‌ن���ی‌‌بازرگانێك‌له‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالردا‌

توشی‌‌زیان‌بوه‌.ئابوری‌‌و‌شاره‌زا‌ پس���پۆڕی‌‌ به‌بڕوای‌‌له‌ب���واری‌‌دراودا‌د.نه‌رمی���ن‌مه‌عروف‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌هۆكاره‌كه‌ی‌‌

كه‌میی‌‌دۆالر‌و‌ئه‌و‌خواسته‌‌زۆره‌یه‌‌كه‌‌له‌س���ه‌ریه‌تی‌‌"ئه‌و‌بڕه‌ی‌‌رۆژانه‌‌بانكی‌‌ناوه‌ن���دی‌‌ده‌یخات���ه‌‌ب���ازاڕه‌وه‌‌كه‌مه‌،‌له‌به‌رامبه‌ریش���دا‌خواست‌له‌سه‌ر‌دۆالر‌زۆر‌زۆره‌".‌بونی‌‌خواست‌زۆری‌‌له‌سه‌ر‌ش���اره‌زایه‌ی‌‌ ئه‌م‌ به‌بۆچونی‌‌ دۆالریش‌ب���واری‌‌دراو‌چه‌ن���د‌هۆكارێكی‌‌هه‌یه‌،‌بارودۆخی‌‌ خراپ���ی‌‌ به‌ه���ۆی‌‌ له‌وان���ه‌‌له‌هاواڵتی���ان‌ به‌ش���ێك‌ سیاس���ییه‌وه‌‌سه‌رمایه‌كه‌یان‌ده‌كه‌نه‌‌دۆالر،‌كه‌‌"دیاره‌‌ئاسانتره‌،‌ هه‌ڵگرتنی‌‌ پاشه‌كه‌وتكردن‌و‌جگه‌‌له‌وه‌‌واڵتی‌‌ئێران‌كه‌‌هاوس���ێمانه‌‌گه‌مارۆی‌‌ئابوری‌‌له‌سه‌ره‌‌ده‌شێ‌‌به‌شێك‌له‌دۆالره‌كانی‌‌هه‌رێم‌له‌الیه‌ن‌ئه‌و‌واڵته‌وه‌‌بك���ڕدرێ‌".‌گۆڕان���كاری‌‌له‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌و‌به‌ش���ێك‌له‌س���تافی‌‌بانك���ی‌‌ناوه‌ندی‌‌عێراقی‌‌له‌م���اوه‌ی‌‌رابردودا‌كه‌‌به‌بڕوای‌‌د.‌نه‌رمین‌گۆڕنكارییه‌كه‌‌سیاس���ی‌‌بو،‌هۆكارێك���ی‌‌تری‌‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالره‌‌"پێشتر‌بۆ‌ماوه‌یه‌كی‌‌زۆر‌بانكی‌‌ناوه‌ندی‌‌عێراقی‌‌نرخی‌‌دۆالری‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌دینار‌تاراده‌یه‌ك‌جێگیركردبو،‌به‌اڵم‌له‌دوای‌‌گۆڕانكاری‌‌له‌س���تافه‌كه‌‌هه‌ست‌

ده‌كرێت‌ئه‌و‌سیاسه‌ته‌‌نه‌ماوه‌".

ئابووری(372(‌سێشه‌ممه‌‌2013/4/9 8

بازاڕی‌‌ئامێره‌‌كشتوكاڵییه‌كان‌الواز‌و‌سه‌ره‌تاییه‌"جوتیارانی‌‌كوردستان‌موچه‌خۆرن‌و‌ئامێر‌كڕین‌و‌بڕشتی‌‌به‌رهه‌میان‌ال‌گرنگ‌نییه‌"

بازرگانانی‌‌هاورده‌ی‌‌خوارده‌مه‌نی‌‌و‌كااڵكان‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌‌گرانی‌‌ده‌كه‌نبه‌رزبونه‌وه‌ی‌‌نرخی‌‌دۆالر‌هۆكاره‌كه‌یه‌تی‌

ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

كه‌م‌بازاڕیی‌‌ئامێره‌‌كشتوكاڵییه‌كان،‌به‌ڵگه‌ی‌‌ئه‌وه‌یه‌‌‌‌كه‌رتی‌‌كشتوكاڵ‌وه‌ک‌‌نه‌بو‌وایه‌

دو‌کرێکار‌له‌کاتی‌کارکردندا‌له‌بازاڕی‌سلێمانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئارام‌که‌ریم

ئه‌و‌بڕه‌‌دۆالره‌ی‌رۆژانه‌‌بانكی‌‌

ناوه‌ندی‌‌ده‌یخاته‌‌بازاڕه‌وه‌‌كه‌مه‌و‌له‌به‌رامبه‌ریشدا‌خواست‌له‌سه‌ر‌دۆالر‌زۆر‌زۆره‌

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

"شه وی وا هه بوه سێ كاتژمێر خه ریك بوم نه متوانیوه جی مه یله كه م

بكه مه وه ". ئه وه قسه ی یه كێك له به كارهێنه رانی هێڵی ئینته رنێتی

رێبه ركویكه .

هێل���ی له به ش���داربونی به ش���ێك ئینته رنێتی رێبه ركویك، ئه وه ده خنه ڕو ك���ه بێزاربون، له سس���تی هێڵه كه یان و په یوه ندی���دار الیه ن���ی داواكارن له وباره یه وه به دواداچون بكات، وه زیری گواس���تنه وه و گه یاندنیش رایده گه یه نێ له مه به دوا ده ست به لێپرسینه وه ده كه ن، په یوه ندییه كانی راگه یاندن و به رپرسی كۆمپانی���ای ئااڵی نه ورۆز تیلیكۆمیش، نكۆل���ی له خاوی هێڵه كه ی���ان ده كات و بۆ كه "له به رنامه ماندای���ه ده ش���ڵێت هه ندێك ش���وێن، ت���اوه ر دابنێین، بۆ

چاره سه ركردنی خاویی هێڵه كان"

به شار عه زیز كه ماوه ی دو ساڵه كار به هێڵی ئینته رنێتی رێبه ركویك ده كات، ت���ه واو نیگه رانه له خاویی هێڵه كه و ئه و جه خت ده كاته وه له وه ی به ش���ی زۆری به كارهێنه ران���ی ئ���ه و هێڵ���ه ، هه مان كێشه ی ئه ویان هه یه ، بۆیه ده ڵێت "زۆر ده مێكه ئه م كێش���ه یه هه یه ، كێشه ی كۆمه ڵێك كه س���ی زۆریشه ، بۆیه كاتی خۆیه تی حكومه ت و الیه نی په یوه ندیدار

له وباره یه وه هه ڵوێستیان هه بێت".

ش���ه مزینی ئیس���ماعیل هه روه ه���ا ك���ه م���اوه ی ده س���اڵه به كارهێنه ری ئینته رنێته ، به هه مانش���ێوه باس له وه ده كات، هێڵی ئینته رنێتی رێبه ركویك، یه كێكه له هێڵه خراپه كان، ئه و ده ڵێت كۆمپانیاكان گش���تی "به ش���ێوه یه كی به ربونه ت���ه خراپه كانی���ان به هێڵ���ه گیرفانی خه ڵ���ك و به ناچارییش ئه بێت به كاریانبهێنی���ن، چونك���ه ئینته رنێت بۆت���ه پێداویس���تییه كی رۆژانه ". ئه و به داخیش���ه بۆ ئه وه ی ل���ه م هه رێمه دا یاس���ایه ك نیه بۆ ماف���ی به كارهێنه رو

سزای كۆمپانیاكان.ئ���ه و وتیش���ی "م���ادام وه زاره ت���ی په یوه ندیدار س���زای هیچ كۆمپانیایه ك نادات، پێم باشه په رله مانی كوردستان

به رنام���ه ی بخات���ه كێش���ه یه ئ���ه م كاری و پ���رۆژه یاس���ایه كی پێویس���ت له وباره یه وه گه اڵڵ���ه بكات، بۆ ئه وه ی ئ���ه م خزمه تگوزارییه وه ك خۆی بگاته به گیرفانمانه وه بازرگانی كه س المان و

نه كات".

ئه گه ر ك���ه رونیش���یكرده وه ئ���ه و به راوردی نرخ و خێرایی هێڵی ئینته رنێت به ده وروبه رمان بكه ین، "ئه وا هه ر توشی شۆك ده بین، به داخه وه كه ئه م گرفته له الی���ه ن الیه ن���ه په یوه ندیداره كانه وه

فه رامۆشكراوه و ته نانه ت هه ر باسیشی ناكه ن".

ك���ه عه ل���ی، راس���تی هه روه ه���ا هێڵ���ی دیك���ه ی به ش���داربویه كی ئه و له خاوی���ی ب���اس رێبه ركویك���ه ، هێڵ���ه ده كات و ده ڵێت "ئه گه ر بته وێت

داونلۆند س���ێ خوله ك���ی ڤیدیۆیه كی ئه بێت چاره كه س���ه عاتێك بكه ی���ت،

به دیاریه وه دابنیشیت". گواس���تنه وه و لیژن���ه ی ئه ندام���ی كوردس���تان په رله مان���ی گه یاندن���ی

له فراكسیۆنی گۆڕان، سه رهه نگ فه ره ج، به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند، ك���ه لیژنه كه یان به رده وام چاودێ���ری و به دواداچونی بۆ ئه و كێش���ه یه كردوه ، به اڵم "وه زاره تی گواستنه وه و گه یاندن خۆیان ده دزنه وه بۆ جێبه جێكردن���ی ئه و ئیلتیزاماتانه ی ك���ه ده كه وێته سه رش���انیان". ناوبراو بۆچونیشی وایه كه "ئه وه كۆمپانیاكانن، ئ���ه و وه زاره ته هه ڵده س���وڕێنن، نه ك به پێچه وان���ه وه ، بۆی���ه پێموای���ه ئه و وه زاره ته بون و نه بونی وه ك یه ك وایه ، چونكه ناتوانێت بچوكترین لێپرسینه وه به رامب���ه ر ئ���ه و كۆمپانیایانه بكات". گواس���تنه وه و وه زیری له به رامب���ه ردا گه یاندنی هه رێم جۆنس���ن س���یاوه ش، باس له وه ده كات كه له ئێس���تادا چه ند رێنماییه كی���ان باڵوكردۆت���ه وه و ئ���ه و له الیه ن س���ه رۆكایه تی رێنماییان���ه ش ئه نجومه نی وه زیران په سه ندكراوه . ئه و به ئاوێنه ی وت "ماوه یه كه به شێوه یه كی به جێبه جێكردنی ده ستمان كردارییش ئ���ه و رێنماییان���ه ك���ردوه و ده بێ���ت هه مو هه مواربكرێنه وه و گرێبه سته كان رێگه یه كیشمان داناوه بۆ چاودێریكردن و

دواجار س���زادانی هه ر كۆمپانیایه ك كه سه رپێچی بكات".

وه زیری گه واستنه وه گه یاندن وتیشی ئینته رنێت خزمه تگ���وزاری "دڵنی���ام گۆڕانكارییه كی نوێ به خۆیه وه ده بینێت

له كوردستاندا".ئ���ه و دان به وه ش���دا ده نێ���ت كه تا پێ���ش ده رچونی رێنمایی���ه كان، هیچ لێپرس���ینه وه و لێپیچینه وه یه ك نه بوه . رێنماییه كان له دوای ده رچون���ی به اڵم لێپرسینه وه و لێپیچینه وه ده ستپێده كه ن خ���ۆی رۆڵ���ی ده توانێ���ت "وه زاره ت

ببینێت". سه باره ت به خاویی هێڵی ئینته رنێتی راگه یاندنی به ڕێوه ب���ه ری رێبه ركویك، كۆمپانیای ئااڵی نه ورۆز تیلیكۆم، فاتیح ئیس���ماعیل، باس���ی له وه كرد كه ئه و گرفته ناوه ناوه روده دات، له شوێنێكه وه بۆ شوێنێكی دیكه و هاوكات له كاتێكه وه بۆ كاتێكیش ده گۆڕێ���ت. "ئه م گرفته به شێوه یه كی گشتی نییه ". ئه و وتیشی ئه و هێڵه كه مان هاوبه ش���ێكی "ه���ه ر گرفته ی هه یه ، ده توانێت په یوه ندیمان پێوه بكات له ڕێگه ی ئ���ه م ژماره یه وه

06699، چونكه ره نگه جاری وا هه بێت كه گرفته كه الی هاوبه ش���ه كه وه بێت و جاری واش هه یه الی ئێمه یه و هه ندێك له ده ره وه ی گرفته ك���ه ره نگه جاریش ئێمه و هاوبه ش���ه كه ش بێت و په یوه ندی زۆرجاریش هه بێ���ت، به ش���وێنه كه وه كۆمپیوته ری له خودی كێشه كه ره نگه

به كارهێنه ره كه دا بێت". ئه و نه شیشارده وه كه گرفتیش هه ر روده دات "له هه م���و دونیادا ش���ێوه ی وایه رلێ���س ناتوانێ���ت كیفایه ی هه مو تموح و پێویستییه كان مسۆگه ربكات".

ناوب���راو هێم���ای به وه ش���دا یه كێك ئ���ه و س���ه ره كییه كانی له ه���ۆكاره گرفته ی كه زۆرجار له هه ندێك ش���وێن به ژماره ی زۆری په یوه ن���دی روده دات

به كارهێنه رانه وه هه یه . وتیش���ی "ئێمه پێویس���تمان به وه یه ك���ه تۆڕه كانم���ان په ره پێبده ی���ن كه كولفه یه كی به كات و پێویستی ئه مه ش له به رنامه ش���ماندایه مادیی���ه . زۆری كه بۆ هه ندێك ش���وێن تاوه ر دابنێین خاویی چاره س���ه ركردنی به مه به ستی

هێڵه كان".

ئا: بڕوا ساالر

به پێی ئاماره كان له ماوه ی پێنج ساڵی رابردودا ژماره ی توشبوان به نه خۆشی

شێرپه نجه له ناحییه ی بازیان گه یشتۆته 140 كه س، به ڕێوه به ری مه ڵبه ندی ته ندروستی ئێشكگری

بازیان رایده گه یه نێت "به م شێوه یه ی ئێستا بڕوات ژیان له بازیان ئه سته م

ده بێت".هه رچه نده له ماوه ی سااڵنی رابردودا

بازیان به ناوچه یه كی كشتوكاڵی ده ناسراو به رهه مه كشتوكاڵییه كانی

له ئاستێكی به رزدا بو، به اڵم له ئێستادا دامه زراندنی چه ندین

كارگه ی چیمه نتۆو پااڵوگه ی نه وت له سنوره كه دا وایكردوه سیمای

ناوچه كه له ناوچه یه كی كشتوكاڵییه وه بگۆڕێت بۆ ناوچه یه كی پیشه سازی، وه ك هاواڵتیان ئاماژه ی بۆ ده كه ن.

140 حاڵه ت���ی ژێرپه نج���ه له ماوه ی پێنج)5( ساڵدا

س���ه رۆكی رێكخ���راوی ژینگه پارێزی بازیان )ملكۆ ف���ارس( ئاماژه ی به وه دا كه زانیاری ته واویان الیه سه باره ت به توشبونی )140( كه س به نه خۆشی شێرپه نجه ، به وته ی ناوبراو ئه م رێژه یه به خۆیه وه به رچ���اوی به رزبون���ه وه ی دی���وه به ب���ه راورد له گ���ه ڵ س���ااڵنی رابردو، هه روه ها وتیش���ی "رێگرده بین له بازیان، ن���وێ كارگه ی له كردنه وه ی ئه گه ر هاتو زانیم���ان زیانی ده بێت بۆ

سه ر ژینگه ی ناوچه كه ".

زیانی پاش���ه ڕۆی كارگ���ه كان له ڕوی ته ندروستییه وه

به ڕێوه به ری مه ڵبه ندی ته ندروس���تی ئه مین( )ئیسماعیل بازیان ئیشكگری ئاماژه ی به وه دا كه دوكه ڵ و پاشماوه ی كارگ���ه كان ه���ۆكاری س���ه ره كین بۆ توش���بون به نه خۆش���ییه كانی پێست و ته نگه نه فسی، ناوبراو ئه وه شی ئاشكرا كرد ك���ه رێ���ژه ی ئه و نه خۆش���انه ی س���ه ردانیان ده كه ن به به راورد به چه ند ساڵی رابردو چه ند هێنده زیادی كردوه و وتیش���ی "زۆربونی ژماره ی دانیشتوان هۆكارێك���ی تره له به رزبون���ه وه ی ئه و

رێژه یه دا".ب���ۆ هۆكارێ���ك وه ك كارگ���ه كان

بوژاندنه وه ی ژێرخانی ئابوریله الیه كی تره وه به ڕێوه به ری ناحییه ی بازیان )ئامانج محه مه د( وێڕای ئه وه ی ئاماژه ی به زیانه كانی ئه و كارگانه كرد بۆ س���ه ر ژینگه ، رایگه یاند ئه وان وه ك ناحییه ی بازیان ده ستخۆشی له حكومه ت ده كه ن له به رامبه ر كردنه وه ی كارگه كان له سنوره كه دا، هه روه ها جه ختی له سه ر ئه وه ش كرده وه كه ئه و كارگانه خزمه ت به ژێرخانی ئابوری واڵته كه مان ده كه ن.

جگه له وه ئاماژه ی به وه دا، ئه وه نده ی ئێمه ئاگامان لێبوه و چاودێرییان كردوه ، فیلته ره یش���نی به سیس���ته می ئه وان رایگه یان���د كارده ك���ه ن و ژینگه ی���ی "ده سته یه ك به ناوی )ده سته ی ژینگه ( له ئه نجومه نی وه زی���ران پێكهێنراوه بۆ ئ���ه وه ی چاودێریی ئه م كارگانه بكه ن" هه روه ها ئه وه ش���ی خس���ته ڕو ساڵی راب���ردو كارگه ی چیمه نت���ۆی )ماس(

هه ڵساوه به نۆژه نكردنه وه ی مه ڵبه ندێكی الی له س���نوره كه یان. ته ندروس���تی خۆشیه وه كارگه ی چیمه نتۆی )الڤارج( بنكه یه ك���ی دروس���تكردنی به ڵێن���ی له ش���ارۆچكه ی داوه ته ندروس���تی

به رده قاره مان.له به رامبه ریش���دا سه رۆكی رێكخراوی ژینگه پارێزی بازیان رایگه یاند له ئێستادا س���ێ كارگه ی چیمه نتۆ و دو پااڵوگه ی نه وت هه یه له سنوره كه دا جگه له چه ند

"زانیاریمان وتیشی دیكه و كارگه یه كی الیه له سه ر دروستكردنی )6( كارگه ی

تر له داهاتودا".هه ریه ك���ه بازی���ان ناحیی���ه ی )به رده قاره م���ان، له ش���ارۆچكه كانی

گۆپاڵه ، ئه ڵاڵیی، ته یناڵ( له خۆده گرێت، له ڕوی كارگێڕییه وه س���ه ر به پارێزگای س���لێمانییه ، ژماره ی دانیشتوانه كه شی له ئێس���تادا نزیكه ی )55 هه زار( كه س

ده بێت.

9 (372( سێشه ممه 2013/4/9 لۆکاڵ

وه زیری گواستنه وه و گه یاندن: خزمه تگوزاری ئینته رنێت گۆڕانكارییه كی نوێ به خۆیه وه ده بینێت

شارۆچکه یه ک له ژێر هه ڕه شه ی شێرپه نجه داله 5 ساڵدا 140 كه س توشی شێرپه نجه بوه

رێكخراوێكی ژینگه یی: رێگر

ده بین له كردنه وه ی كارگه ی نوێ

له بازیان

جۆنسۆن سیاوشدو گه نج له هه ولێر خه ریکی به کارهێنانی ئینته رنێتن فۆتۆ: ئه حیا ئه حمه د

له مه به دوا ده ست به لێپرسینه وه

ده كه ین

له به رنامه ماندایه كه بۆ هه ندێك شوێن تاوه ر دابنێین، به مه به ستی

چاره سه ركردنی خاویی هێڵه كان

کارگه یه کی دروستکردنی چیمه نتۆ فۆتۆ: ئه رشیف

C M Y K

‌11ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(372( سێشه ممه 102013/4/9 (372( سێشه ممه 2013/4/9

له به رك���ردن و به ج���ل گرنگی���دان خۆرێكخستن یه كێكه له بواره باشه كانی ده ركه وتن له ژیانی رۆژانه ی هه مومان، خۆگۆڕین���ی خانمانی حج���اب به هه مو پارچه یه كییه وه له م گرنگیدانه بێبه ش نین به ڵكو توانای ده ركه وتنی پۆشاكی حجاب هه میشه له ره نگدا زیاتره ، بۆیه هه ری���ه ك له ئێ���وه ب���ۆ خۆگۆڕینتان و دیاریكردنی ئه و جۆره پۆش���اكه ی كه پێویس���ته بگونجێت به پێی ش���وێنی

مه به ست پێویسته دیاری بكرێت.خۆگۆڕینی پۆش���اكی حجاب هه میشه س���نورداره ب���ه اڵم كات���ێ پارچ���ه ی ده كه وێت و به رده س���ت دیاریك���راوت ئه وه ی به دڵ���ت ده بێت بیكڕه ، ئه وه ی ت���ۆ پێویس���ته بیزانیت ك���ه تاچه ند توانای هه ڵب���ژاردن و گونجاندنت هه یه به پێ���ی ش���وێنه كه ی ب���ۆی ده چیت؟ چونگه ره نگه ته نها گرنگی به جوانی و رێكخستنی جله كانت بده یت به اڵم بیر له كه ش���وهه واو گونجاندنی ش���وێنه كه نه كه یت���ه وه ، بۆیه هه میش���ه هه وڵبده له كات���ی بۆن���ه و كات���ه تایبه ته كانتدا هه ڵبژارده یه ، باشترین خلیجی جبه ی

به اڵم ب���ۆ كاتی ده وام و چونه ده ره وه ت هه وڵبده به له به ركردنی عه زی حجاب و م���ۆده ، بیرت نه چێ ك���ه له م وه رزه دا خ���ۆت به دوربگری���ت له مكیاجی زۆرو بۆنی )عه تر(ی قورس به هۆی ئه وه ی هه ردوكیان پل���ه ی گه رمی له ش به رز

ده كه نه وه . هه ربۆی���ه له كاتی كڕینی پۆش���اكی حج���اب له )مانتۆ، له چ���ك، پانتۆڵ، ته نوره ( بیرت نه چێ كه بیر له عه زیش بك���ه ره وه ، چونكه ره نگه ئه و عه زیه ی كه ده كه وێته به رچ���اوت زۆر گونجاوو جوان بێت بۆت به اڵم به هۆی ئه وه ی كه ره نگه قۆڵ���ی كورته یاخود یه خه كه ی نه گونجاوه بۆت لێی بكش���ێیته وه ، تۆ ده توانی���ت به له به ركردن���ی بۆدییه كی ته نك به پێی ره نگه كه ی بۆ ئه م وه رزه گونجاوبێ���ت، هه م ده توانیت س���ودی لێوه ربگریت بۆ جوانییه كه ی و هه م له م كه ش و هه وای ئه مڕۆ یارمه تیت ده دات، به دڵنیاییه وه تۆش چیتر خۆت بێبه ش مه كه له و شێوه یه ی كه ده ته وێت خۆت رێكبخه ی���ت ره نگه ته نها پێویس���تت به كه مێك یارمه تی راوێژكاری هه بێت.

گاکاوڕ

كه سێكی باوه ڕپێكراوی له نێوان ئه ندامانی خێزانه كه ت، خۆشه ویستی خۆتت بۆ الی راكێشاوه ، به باشی كه سانی ده وروبه رت

ئێستا باشترین كاته بۆ تۆ.

باشت ده بێت، دارایی ده س���كه وتێكی به هۆی ئه و كاره ی كردوته زیاتر هه ست به دڵخۆشی ده كه یت و سودی باش له و

پاره یه وه رده گریت.

ماوه یه كه هه ست به دڵته نگی ده كه یت و ته واو دابڕاویت له هاوڕێیانت، باشتروایه س���ه فه رێك بكه یت بۆ ده ره وه ی شارو

سود له و گه شته وه ربگریت.

ناره حه تت هه ندێج���ار ته ندروس���تیت پێویس���تیت ره نگ���ه بۆی���ه ده كات، به پزیشك هه بێت بۆیه پێویسته هه رچی

زوتره سه ردانی پزیشك بكه یت.

كێشه كانت روی له كه مبونه ، دان به خۆتدا بگ���ره هه مو ناخۆش���ییه كان كۆتاییان پێدێت، هه واڵێكی خۆش ده بیس���تیت

كه هه رگیز چاوه ڕێت نه ده كرد.

توش���ی گرفتێكی دارای���ی ده بیت كه ت���ه واوی ئ���ه و كێش���ه یه له ئه نجام���ی خۆته وه یه ، ش���پرزه ی نه ش���اره زایی و

ماوه یه كی ناخۆش به سه رئه به یت.

دره ن���گ ی���ان زو نهێنێكانت ئاش���كرا ئه بن، له به رئه وه پێویست ناكات زیاتر بیاندۆزیته وه با زیاتر خۆت وننه كه یت

پێویستیت به بیركردنه وه یه .

هه ركارێك ئه كه یت ئه م ماوه یه ئه نجامی بده ماوه یه كی باش���ه بۆ هه ر بڕیارێك ك���ه ئه یده یت، هه س���ت به دڵخۆش���ی

ده كه یت، شه ممه رۆژی به ختته .

هێن���ده خ���ۆت ماندومه ك���ه و جاروبار بیریش له خۆت بكه ره وه ، هه مو كات ئه و توانا جه س���ته ییه ت نابێت، پێویستیت

به چاودێری زیاتره .

ملمالنێ و كێشه كانت رویان له زیادبونه هه وڵب���ده خ���ۆت له په یوه ن���دی نوێ به دوربگریت و س���ه رقاڵی ئیش���ه كانی

خۆتبیت بۆ ده ربازبونت.

پێویس���ته بڕیاری یه كالكه ره وه بده ی له سه ر كاره كانت، زۆر كه سێكی رارایت ماوه یه كه توانای بڕیاردانت زۆر كه می

كردوه و كه م ده رئه كه ویت.

قرژاڵدوانه‌‌

خۆشه ویس����ته كه ت توش����ی گرفتێك ئه بێت له ئێستادا پێویستی زۆری به تۆ ده بێت، ره نگه ماوه یه ك به پێی پێویست له گه ڵت نه بێت بۆیه

پێویسته خۆتی لێنزیك بكه یته وه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

حجاب و.. شێوازی رێكخستنی

safeen.arif@yahoo.com Twitter @SafeenArif

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئا: پێشه وا فایه ق

كه ناڵی كوردستان رۆژی یه كشه ممه ی رابردو، هه واڵی راگرتنی په خشی

زنجیره درامای گه رده لولی راگه یاند، ده رهێنه ری دراماكه ده ڵێت "به هیوام

كه ده ستخۆشیمان لێبكرێت له پاڵ ئه و ره خنانه ش كه لێمانده گیرێت".

به پێ����ی په یج����ی ره س����می كه ناڵ����ی كۆمه اڵیه ت����ی له ت����ۆڕی كوردس����ات فه یس����بوك، راگرتنی زنجی����ره درامای ئاس����مانی له كه ناڵی ك����ه گه رده ل����ول كوردس����ات په خ����ش ده كرێ����ت و باس له مێژوی پڕ له ئازاری گه لی كورد ده كات له سه ر ده ستی رژێمی به عس له باشوری كوردس����تان، به مه به س����تی پێداچونه وه به الیه نه مێژوی����ی و هونه ری و كه لتوری و دیاریكراو بۆ ماوه یه كی نه ته وه ییه كانه و راده گیرێت. ده رهێنه ری دراماكه "جه لیل به راگرتنی په خشی زه نگه نه " سه باره ت به ش����ی س����ێهه می گه رده لول له كه ناڵی كوردس����ات به ئاوێن����ه ی راگه یان����د كه "هه قی خۆیان����ه چونكه هه ڵه ی تێدایه ، هه ڵه ی ته كنیك����ی و گۆڕانكاری له مێژوی روداوه كاندا كراوه و پێش و پاش خراون، ده س����ته یه ك پێكهێن����راوه ب����ۆ ئه وه ی

پێداچونه وه به دراماكه دا بكرێت".ئه و وتی "ئه و هه اڵن����ه ی له دراماكه دا ه����ه ن په یوه ندییان به هه ڵه ی ته كنیكی و

كۆمپیته ره وه هه یه ".ده رباره ی ئه وه ش كه به شی سێهه می درام����ای گه رده لول وێنه یه ك����ی دزێوی س����ه باره ت به هه ولێریی����ه كان پیش����انی بینه ران داوه و ئه م����ه ش تا ئه ندازه یه ك

ناڕه زایی و ره خنه ی لێكه وتوه ته وه ، جه لیل زه نگه ن����ه وتی "پێویس����ته په له نه كرێت له س����ه ر بڕیاردان له س����ه ر باش و خراپی گه رده لول به رامبه ر به و مه س����ه له یه ، با دراماكه بگاته كۆتای����ی ئینجا ده توانن

حوكمی له سه ربده ن و ره خنه بگرن".ناوبراو جه غتی ل����ه وه ش كرده وه كه له به شه كانی گه رده لول به شی سێهه می

یه ك و دو زۆر به هێزتره .له وه اڵمی ئه و پرس����یاره ی ئاوێنه شدا كه ئێس����تا ده نگۆی ئ����ه وه باڵوه ده ڵێن گه رده لول ب����ڕی ملیۆنێ����ك دۆالری بۆ ته رخانكراوه و س����تافه كه ی له وه ناڕازین ك����ه تۆ ب����اش بۆت س����ه رف نه كردون و ئه مه ش ه����ۆكاری راگرتنیه تی ؟ زه نگه نه وتی "ئێمه بۆ ماوه ی س����اڵێك و هه شت

مانگ به شاره كانی كوردستاندا گه ڕاوین، یه ك فلس الی من نه بوه ، به س ئاگادارم كردون ل����ه وه ی چی بكڕن و چی نه كڕن، ئه وی����ش ب����ۆ ئ����ه وه ی ش����تێك نه كڕن م����ن پێویس����تم پێی نه بێ، س����ه رجه م خه رجیی����ه كان الی كه ناڵی كوردس����ات ب����وه و تا ئێس����تا پاره ی ی����ه ك ئه كته ر نه دراوه ، ته نها ئه وانه نه بێت كه كۆچی

دواییان كردوه ".وتیشی "س����ه یرم لێدێت پاگه نده ی وا ده كرێت، به مه رجێك كه ئه و بڕه پاره یه ش����تێكی ئه وتۆ نییه ، عادل ئیمام یه ك دیمه نی س����ێ ئه وه نده ی پاره ی ئێمه ی تێده چێت، به هیواین كه ده ستخۆشیمان ئ����ه و ره خنان����ه ش لێبكرێ����ت له پ����اڵ

لێمانده گیرێت".

ئا: ئاوێنه

پاش تێپه ڕینی 3 رۆژ به سه ر بڕیاره كه ی سه رۆكی زانكۆی سلێمانیدا

بۆ رێگه گرتن له پۆشینی جلوبه رگی كوردی له الیه ن خوێندكارانه وه ،

یه كشه ممه ی رابردو زۆربه ی خوێندكارانی زانكۆی سلێمانی به جلی كوردییه وه چونه هۆڵه كانی خوێندنه وه .

خوێندكاران به مجۆره ی ده وامكردنی كاردانه وه یه ك بو به رامبه ر به بڕیاره كه ی سه رۆكی زانكۆی سلێمانی ، ئه ندامێكی گروپ���ی هه ڵوێس���ت )ك���ه گروپێكی له مافه كانیان داكۆك���ی خوێندكارانه و ده كات( به ن���اوی ده ش���تی جه م���ال، ئه وه ی بۆ ئاوێنه نی���وز رونكرده وه كه زانكۆی بڕیاره كه ی سه رۆكایه تی دوای س���لێمانی بۆ یاس���اغكردنی پۆشینی جلی كوردی ، "بڕیارماندا دژی بڕیاره كه بوه ستینه وه ، بۆ ئه و مه به سته داوامان له خوێندكارانی زانكۆی س���لێمانی كرد كه رۆژی یه كشه ممه به جلی كوردییه وه هۆڵه كان���ی بچن���ه بك���ه ن و ده وام چوارچێوه ی���ه دا ل���ه و خوێندن���ه وه ، به شێكی زۆری خوێندكاران به جلوبه رگی

كوردییه وه هاتن بۆ ده وام". 7.4246/3 ژماره نوسراوی به پێی رۆژی 2013/4/3 ك���ه س���ه رۆكایه تی زانكۆی س���لێمانی ئاراسته ی سه رجه م فاكه ڵت و سكوڵه كانی كردوه ، خوێندكار ده وام كوردیی���ه وه به جل���ی نابێ���ت بك���ه ن. له نوس���راوه كه دا هاتوه "رێگه له و خوێندكاران���ه بگیرێت كه به جلی كوردییه وه ده وام ده كه ن ته نها بۆ بۆنه

نه ته وه ییه كان نه بێت".س���ه باره ت به بونی فش���ار له س���ه ر پشتگوێخس���تنی به هۆی خوێندكاران

بڕیاره كه ی س���ه رۆكی زانكۆ، ده ش���تی رێگری���ی و "هی���چ وت���ی ، جه م���ال له الی���ه ن نه بین���ی ئاس���ته نگێكمان

ئ���ه و ب���ۆ زانك���ۆوه س���ه رۆكایه تی خوێندكارانه دروست بكرێت كه به پیر داواكارییه ك���ه ی گروپی هه ڵوێس���ته وه

هاتن و هه ر جۆره فشارو رێگرییه كیش بۆ له داهاتودا، دروستبكرێت خوێندكاران

ئه وا كاردانه وه مان ده بێت".

جه لیل زه نگه نه : گه‌رده‌لولی‌‌سێ‌‌له‌یه‌ك‌و‌دو‌به‌هێزتره‌

سه‌رۆكی‌‌زانكۆ‌قه‌ده‌غه‌ی‌‌كرد‌و‌خوێندكارانیش‌‌به‌گوێیان‌نه‌كرد‌

ئا: سۆران كامه ران

كاتێك به شه قامه كاندا تێده په ڕێت خه ڵكێكی زۆر لێیده ڕوانن، ته نانه ت وه ك خاوه نه كه شی ده ڵێت "رۆژانه

خه ڵك رایده گرن وێنه له گه ڵ ئۆتۆمبێله كه ی ده گرن، ئه مه ش

جێگه ی خۆشحاڵییه كه توانیویه تی ئه و داهێنانه بكات".

گه نجێك���ی ك���ه ئیبراهی���م دان���ا به هره مه ندی ش���اری كه ركوك و س���ه ر به خێزانێكی كه مده رامه ته ، له دوای ساڵی 2003ه وه و تاكو ئێستا سێ ئۆتۆمبێڵی دروستكردنی خولیای دروس���تكردوه و ئه و جۆره ئۆتۆمبێالنه یه كه شێوازیان كالس���یكییه و دوا ئوتومبێلی���ش ك���ه دروس���تیكردوه له سه ر شێوازی فۆردی

مۆدێل 1932ه .دانا ئیبراهیم سه باره ت به دروستكردنی ك���ه وت به ئاوێن���ه ی ئۆتۆمبێله ك���ه ش���ێوازه كه ی وه ك ف���ۆردی ئه مه ریكی وایه ، به اڵم من ن���اوی )خۆمم( لێناوه له به رئه وه ی به گشتی خۆم پارچه كانیم دروس���تمكردوه و ن���اوه و به یه ك���ه وه

سه رجه م كه ره سته كانیم گۆڕیوه .وتیش���ی "ئه مه س���ێهه م ئۆتۆمبێله دروستیبكه م له دوای ساڵی 2003ه وه ".

ئه و گه نجه ئاماژه ی به وه دا كه ئه گه ر حكومه ت ه���اوكاری ب���كات ده توانێت )موده ڕه عه (ش دروس���ت ب���كات، ئه و وتی "ئێس���تا خه ریكی زیندوكردنه وه ی ئه و ئۆتۆمبێالنه م ك���ه له خوار مۆدێلی 1950ه وه ن، به اڵم ئه گه ر پاره م هه بێ و جێگ���ه م هه ب���ێ ده توانم ب���ه دو مانگ ئوتومبێلێكی له و جۆره دروس���تبكه م، ب���ه اڵم ئ���ه م ئوتومبێله ی كه ئێس���تا تاكو پێچ���و س���اڵێكی دروس���تمكرد دروس���تمكرد، به هۆی نه بونی ش���وێن و نه بونی پاره وه ، چونكه ئه و كه ره ستانه به پاره ی���ه بۆی���ه منیش ب���اری دارایم باش نییه و له ناو حه وش���ه كه ی خۆمان

دروستمكرد".هه رچه نده ئه و ئۆتۆمبێڵه تابلۆی پێوه نییه ، به اڵم وه ك خۆی وتی "تاكو ئێستا هیچ گرفتێكیان بۆ دروس���ت نه كردوه و داوای كرد له الیه نه په یوه ندیداره كان كه رێگری لێنه كه ن له ناو ش���ار به بێ تابلۆ بس���وڕێته وه ، چونكه ئه مه داهێنانێكه

پێویسته هاوكاری بكرێت".

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

له شاری كۆیه ژنێك ده بێته كامێرامانی هاوسه ره كه ی كه كاری په یامنێری ده كات، ئه م دو هاوسه ره ئاماژه

به وه ده ده ن كه ئه وان به یه كه وه زۆر ئاسوده ن له كاره كه یاندا. هاوكات

په یمان عه بدولره حمانی كامێرامانیش ده خوازێت ئافره تی زیاتر بێته نێو ئه و

بواره وه .

ئاری به كری ته مه ن 35 ساڵ، نزیكه ی كار راگه یاندن����دا له ب����واری 11س����اڵه ده كات و زۆر ش����انازیش به وه وه ده كات ك����ه خ����ۆی وه ك په یامنێ����ری كه ناڵی NRT و هاوسه ره كه شی وه ك كامێرامان رونكرده وه ئه وه ی ناوبراو ده ناسێنێت، كه هاوس����ه ره كه ی به ح����ه زی خۆی ئه و كاره ی هه ڵب����ژاردوه و ئه ویش نه ك هه ر رێگری����ی لێنه كردوه ، به ڵكو زۆریش����ی به الوه ئاسایی بوه و توانیویانه پێكه وه

به باشی كاره كانی خۆیان رابپه ڕێنن.په یم����ان عه بدولره زاق����ی هاوس����ه ری ئ����اری كه وه ك كامێرام����ان كار له گه ڵ هاوس����ه ره كه یدا ده كات، ئام����اژه به وه ده دات ئه و ه����ه ر له منداڵییه وه خه ون و خولی����ای ئه وه بوه كاتێ����ك گه وره بو، كار راگه یاندن����دا له ب����واری بتوانێ����ت ب����كات. په یمان باس ل����ه وه ده كات كه س����ه ره تا كاتێك هاوسه ره كه ی ده ستی ب����ه كاری راگه یاندن ك����ردوه ، ئه و ته نها وه ك هاوكارێ����ك ب����ۆ كاری راگه یاندنی مه یدانی زۆر جار له گه ڵ هاوس����ه ره كه ی ده رچوه . پاشان توانیویه تی ورده ورده خۆی ش����اره زایی له كامێرا په یدا بكات، ئینجا س����اڵێك زیاتره كه ده ستیكردوه

به پیشه ی كامێرامانی له كه ناڵی نالیا.له باره ی ئه وه ی كه تێڕوانینی خه ڵك

چۆن����ه بۆ پیش����ه كه ی؟ ناوب����راو وتی "هه رچه نده من زۆر گوێ به قسه ناده م، به اڵم له گه ڵ ئه وه شدا وا هه ست ده كه م كه خه ڵك پێ����ی ش����تێكی جوانه ، كه

له گه ڵ هاوسه ره كه مدا كارده كه م".ئ����ه و ژن����ه كامێرامانه ب����اس له وه ش ده كات كه كچێكی ته مه ن 14 سااڵنیان هه یه و ئه وی����ش به نیازه له گه ڵیان كاری مۆنتێ����ری بكات، چونك����ه ئه ویش حه ز به پیش����ه ی راگه یان����دن ده كات. ناوبراو جه ختیش����ی له س����ه ر ئه وه كرده وه كه ئه و یه كه می����ن ژنه كه له كوردس����تاندا ئه و كۆته ی شكاندوه و بۆته كامێرامان.

وتیشی "پێموایه ئه و كاره ی من ده بێته سه ره تایه كی باش بۆ ئافره تی تر كه ئه و پیش����ه یه هه ڵبژێرن، چونكه وا هه ست ده ك����ه م كه ئافره تی زۆر هه بن حه ز به و پیشه یه بكه ن، به اڵم به داخه وه ده رفه ت و ب����واری كاركردنیان بۆ ناڕه خس����ێت". هه روه ها ئه و كامێرامانه ژنه ئه وه ش����ی وت ك����ه ئ����ه و هه رچه ن����ده كارو باری منداڵه كانیش����ی به خێوكردنی ماڵه وه و له ئه س����تۆدایه ، به اڵم هێش����تا ئه وه ش نه بۆته ڕێگرو وتیشی "هه رچه نده ره نگه زۆرجاریش كاركردنه كه م له سه ر حسابی

مناڵه كانم بوبێت".

جه لیل زه نگه نه و چه ند هونه رمه ندێک له کاتی وێنه گرتنی دراماکه دا له ئینته رنێته وه

ئا: پێشه وا

حاجی خانم، ژنێكی ده ستڕه نگین و به سه لیقه ی ته مه ن 74 ساڵه ، ئه و

هه فته ی رابردو دواهه مین پێشانگای تایبه تی خۆی له هۆڵی مۆزه خانه ی سلێمانی كرده وه و تابلۆكانی جێی

سه رنجی ئاماده بوان بو.

خانم محه مه د ئه مین )حاجی خانم( ئه و ژنه چوست و چاالكه یه كه له ته مه نی 56 س���اڵیدا دوای ئه وه ی رویكردوه ته واڵتی هۆڵه ندا فێری خوێنده واری بوه و له ته مه نی 65 ساڵیش���دا ده ستیكردوه به نیگاركێش���ان وه ك خۆی ئاماژه ی بۆ ده كات، ئه و به ئاوێنه ی وت "رۆژێكیان وێنه یه كی كاغه زێك له س���ه ر به قه ڵه م ساده م دروس���تكرد، له و كاته دا كوڕه بچوكه ك���ه م كه س���ه رچاوه ی هاندان و به رده وامبونی كاره كانی منه ، وێنه كه ی زۆر ل���ه ال ج���وان بو، ب���ۆ رۆژی دواتر تابلۆو بۆیه ی بۆ هێنام و داوای لێكردم

كه كاری نیگاركێشی بكه م". زۆر نابات دوای ساڵێك واته له ساڵی 2006دا حاجی خانم یه كه م پێشانگای خ���ۆی له هۆڵی قوتابخانه ی پیش���ه یی شاری ئه مس���تردام كردۆته وه ، ئه و كه ئێس���تا له هۆڵ���ی مۆزه خانه ی ش���اری سلێمانی دوا پێشانگای تایبه ت به خۆی ئه گه ر هاوكاری به هیوای���ه كردۆته وه ، بكرێت ئه م پێش���انگایه بگوازێته وه بۆ

شاری هه ولێر.حاج���ی كه ئ���ه م ڕۆژانه به ده س���ت نه خۆش���ی دڵه وه ده ناڵێنێت، له ژیانیدا م���اوه ی 41 س���اڵ مامان���ی فه رمی و رێگه پێدراو بوه و چه ندین منداڵ له سه ر ده ستی ئه و چاویان به دنیا هه ڵهێناوه و خۆش���ی خاوه ن���ی ش���ه ش منداڵ���ه ، س���ه باره ت به كاری داهات���وی ئاماژه ی ب���ه وه دا كه له به ریتانیاو ئێران ده رفه ت

هه بێت پێشانگایه كی تر ده كاته وه .حاجی خانم تائێس���تا 6 پێشانگای تایبه ت و له 20 پێش���انگای هاوبه ش���دا به ش���داری ك���ردوه ، جگ���ه له مانه ش له ماڵ���ه وه خه ریك���ی ف���ه رش چنین و به رگدروی���ی ب���وه و زۆرب���ه ی ماڵپه ڕو ته نان���ه ت هۆڵه ن���دی و ته له فیزیۆن���ه خستوه ته تیش���كیان جیهانییه كانیش س���ه ر و راپۆرتیان له سه ركردوه ، له وانه het( رۆژنام���ه ی (de echo(و parool( و كه ناڵ���ی )bbc( و )ش���ه رق

حاجی خانم.. یاری‌‌به‌ڕه‌نگه‌كان‌ده‌كات

ئه لئه وس���ه ت(، جگه له مانه له چه ندین كۆڕو س���یمیناردا وه ك ژنێكی به توانا ئاماژه ی پێدراوه و له نامه ی ماس���ته ری

له هۆڵه ندا خوێندكارێكیش���دا چه ن���د لێكۆڵینه وه له س���ه ر كاره كانی كراوه و نازناوی "خانمی ره نگه كان"ی پێدراوه .

حاجی خانم له به رده م تابلۆکانیدا فۆتۆ: پێشه وا

په‌یمان‌یه‌كه‌م‌ژنی‌‌كوردستانه‌‌ده‌بێته‌‌"كامێرامان"

"دانا"‌ئوتومبێلی‌‌دروستكرد

په یمان و ئاری هاوسه ری فۆتۆ: ئاکۆ

ئه و ئۆتۆمبیله فۆرده ی دانا دروستی کردووه فۆتۆ: سۆران کامه ران

دوو خوێندکاری زانکۆی سلێمانی له کاتی وێنه گرتندا به جلوبه رگی کوردییه وه فۆتۆ: تایبه ت

C M Y K

‌11ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(372( سێشه ممه 102013/4/9 (372( سێشه ممه 2013/4/9

له به رك���ردن و به ج���ل گرنگی���دان خۆرێكخستن یه كێكه له بواره باشه كانی ده ركه وتن له ژیانی رۆژانه ی هه مومان، خۆگۆڕین���ی خانمانی حج���اب به هه مو پارچه یه كییه وه له م گرنگیدانه بێبه ش نین به ڵكو توانای ده ركه وتنی پۆشاكی حجاب هه میشه له ره نگدا زیاتره ، بۆیه هه ری���ه ك له ئێ���وه ب���ۆ خۆگۆڕینتان و دیاریكردنی ئه و جۆره پۆش���اكه ی كه پێویس���ته بگونجێت به پێی ش���وێنی

مه به ست پێویسته دیاری بكرێت.خۆگۆڕینی پۆش���اكی حجاب هه میشه س���نورداره ب���ه اڵم كات���ێ پارچ���ه ی ده كه وێت و به رده س���ت دیاریك���راوت ئه وه ی به دڵ���ت ده بێت بیكڕه ، ئه وه ی ت���ۆ پێویس���ته بیزانیت ك���ه تاچه ند توانای هه ڵب���ژاردن و گونجاندنت هه یه به پێ���ی ش���وێنه كه ی ب���ۆی ده چیت؟ چونگه ره نگه ته نها گرنگی به جوانی و رێكخستنی جله كانت بده یت به اڵم بیر له كه ش���وهه واو گونجاندنی ش���وێنه كه نه كه یت���ه وه ، بۆیه هه میش���ه هه وڵبده له كات���ی بۆن���ه و كات���ه تایبه ته كانتدا هه ڵبژارده یه ، باشترین خلیجی جبه ی

به اڵم ب���ۆ كاتی ده وام و چونه ده ره وه ت هه وڵبده به له به ركردنی عه زی حجاب و م���ۆده ، بیرت نه چێ ك���ه له م وه رزه دا خ���ۆت به دوربگری���ت له مكیاجی زۆرو بۆنی )عه تر(ی قورس به هۆی ئه وه ی هه ردوكیان پل���ه ی گه رمی له ش به رز

ده كه نه وه . هه ربۆی���ه له كاتی كڕینی پۆش���اكی حج���اب له )مانتۆ، له چ���ك، پانتۆڵ، ته نوره ( بیرت نه چێ كه بیر له عه زیش بك���ه ره وه ، چونكه ره نگه ئه و عه زیه ی كه ده كه وێته به رچ���اوت زۆر گونجاوو جوان بێت بۆت به اڵم به هۆی ئه وه ی كه ره نگه قۆڵ���ی كورته یاخود یه خه كه ی نه گونجاوه بۆت لێی بكش���ێیته وه ، تۆ ده توانی���ت به له به ركردن���ی بۆدییه كی ته نك به پێی ره نگه كه ی بۆ ئه م وه رزه گونجاوبێ���ت، هه م ده توانیت س���ودی لێوه ربگریت بۆ جوانییه كه ی و هه م له م كه ش و هه وای ئه مڕۆ یارمه تیت ده دات، به دڵنیاییه وه تۆش چیتر خۆت بێبه ش مه كه له و شێوه یه ی كه ده ته وێت خۆت رێكبخه ی���ت ره نگه ته نها پێویس���تت به كه مێك یارمه تی راوێژكاری هه بێت.

گاکاوڕ

كه سێكی باوه ڕپێكراوی له نێوان ئه ندامانی خێزانه كه ت، خۆشه ویستی خۆتت بۆ الی راكێشاوه ، به باشی كه سانی ده وروبه رت

ئێستا باشترین كاته بۆ تۆ.

باشت ده بێت، دارایی ده س���كه وتێكی به هۆی ئه و كاره ی كردوته زیاتر هه ست به دڵخۆشی ده كه یت و سودی باش له و

پاره یه وه رده گریت.

ماوه یه كه هه ست به دڵته نگی ده كه یت و ته واو دابڕاویت له هاوڕێیانت، باشتروایه س���ه فه رێك بكه یت بۆ ده ره وه ی شارو

سود له و گه شته وه ربگریت.

ناره حه تت هه ندێج���ار ته ندروس���تیت پێویس���تیت ره نگ���ه بۆی���ه ده كات، به پزیشك هه بێت بۆیه پێویسته هه رچی

زوتره سه ردانی پزیشك بكه یت.

كێشه كانت روی له كه مبونه ، دان به خۆتدا بگ���ره هه مو ناخۆش���ییه كان كۆتاییان پێدێت، هه واڵێكی خۆش ده بیس���تیت

كه هه رگیز چاوه ڕێت نه ده كرد.

توش���ی گرفتێكی دارای���ی ده بیت كه ت���ه واوی ئ���ه و كێش���ه یه له ئه نجام���ی خۆته وه یه ، ش���پرزه ی نه ش���اره زایی و

ماوه یه كی ناخۆش به سه رئه به یت.

دره ن���گ ی���ان زو نهێنێكانت ئاش���كرا ئه بن، له به رئه وه پێویست ناكات زیاتر بیاندۆزیته وه با زیاتر خۆت وننه كه یت

پێویستیت به بیركردنه وه یه .

هه ركارێك ئه كه یت ئه م ماوه یه ئه نجامی بده ماوه یه كی باش���ه بۆ هه ر بڕیارێك ك���ه ئه یده یت، هه س���ت به دڵخۆش���ی

ده كه یت، شه ممه رۆژی به ختته .

هێن���ده خ���ۆت ماندومه ك���ه و جاروبار بیریش له خۆت بكه ره وه ، هه مو كات ئه و توانا جه س���ته ییه ت نابێت، پێویستیت

به چاودێری زیاتره .

ملمالنێ و كێشه كانت رویان له زیادبونه هه وڵب���ده خ���ۆت له په یوه ن���دی نوێ به دوربگریت و س���ه رقاڵی ئیش���ه كانی

خۆتبیت بۆ ده ربازبونت.

پێویس���ته بڕیاری یه كالكه ره وه بده ی له سه ر كاره كانت، زۆر كه سێكی رارایت ماوه یه كه توانای بڕیاردانت زۆر كه می

كردوه و كه م ده رئه كه ویت.

قرژاڵدوانه‌‌

خۆشه ویس����ته كه ت توش����ی گرفتێك ئه بێت له ئێستادا پێویستی زۆری به تۆ ده بێت، ره نگه ماوه یه ك به پێی پێویست له گه ڵت نه بێت بۆیه

پێویسته خۆتی لێنزیك بكه یته وه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

حجاب و.. شێوازی رێكخستنی

safeen.arif@yahoo.com Twitter @SafeenArif

له‌فه‌یسبوکه‌وه‌

ئا: پێشه وا فایه ق

كه ناڵی كوردستان رۆژی یه كشه ممه ی رابردو، هه واڵی راگرتنی په خشی

زنجیره درامای گه رده لولی راگه یاند، ده رهێنه ری دراماكه ده ڵێت "به هیوام

كه ده ستخۆشیمان لێبكرێت له پاڵ ئه و ره خنانه ش كه لێمانده گیرێت".

به پێ����ی په یج����ی ره س����می كه ناڵ����ی كۆمه اڵیه ت����ی له ت����ۆڕی كوردس����ات فه یس����بوك، راگرتنی زنجی����ره درامای ئاس����مانی له كه ناڵی ك����ه گه رده ل����ول كوردس����ات په خ����ش ده كرێ����ت و باس له مێژوی پڕ له ئازاری گه لی كورد ده كات له سه ر ده ستی رژێمی به عس له باشوری كوردس����تان، به مه به س����تی پێداچونه وه به الیه نه مێژوی����ی و هونه ری و كه لتوری و دیاریكراو بۆ ماوه یه كی نه ته وه ییه كانه و راده گیرێت. ده رهێنه ری دراماكه "جه لیل به راگرتنی په خشی زه نگه نه " سه باره ت به ش����ی س����ێهه می گه رده لول له كه ناڵی كوردس����ات به ئاوێن����ه ی راگه یان����د كه "هه قی خۆیان����ه چونكه هه ڵه ی تێدایه ، هه ڵه ی ته كنیك����ی و گۆڕانكاری له مێژوی روداوه كاندا كراوه و پێش و پاش خراون، ده س����ته یه ك پێكهێن����راوه ب����ۆ ئه وه ی

پێداچونه وه به دراماكه دا بكرێت".ئه و وتی "ئه و هه اڵن����ه ی له دراماكه دا ه����ه ن په یوه ندییان به هه ڵه ی ته كنیكی و

كۆمپیته ره وه هه یه ".ده رباره ی ئه وه ش كه به شی سێهه می درام����ای گه رده لول وێنه یه ك����ی دزێوی س����ه باره ت به هه ولێریی����ه كان پیش����انی بینه ران داوه و ئه م����ه ش تا ئه ندازه یه ك

ناڕه زایی و ره خنه ی لێكه وتوه ته وه ، جه لیل زه نگه ن����ه وتی "پێویس����ته په له نه كرێت له س����ه ر بڕیاردان له س����ه ر باش و خراپی گه رده لول به رامبه ر به و مه س����ه له یه ، با دراماكه بگاته كۆتای����ی ئینجا ده توانن

حوكمی له سه ربده ن و ره خنه بگرن".ناوبراو جه غتی ل����ه وه ش كرده وه كه له به شه كانی گه رده لول به شی سێهه می

یه ك و دو زۆر به هێزتره .له وه اڵمی ئه و پرس����یاره ی ئاوێنه شدا كه ئێس����تا ده نگۆی ئ����ه وه باڵوه ده ڵێن گه رده لول ب����ڕی ملیۆنێ����ك دۆالری بۆ ته رخانكراوه و س����تافه كه ی له وه ناڕازین ك����ه تۆ ب����اش بۆت س����ه رف نه كردون و ئه مه ش ه����ۆكاری راگرتنیه تی ؟ زه نگه نه وتی "ئێمه بۆ ماوه ی س����اڵێك و هه شت

مانگ به شاره كانی كوردستاندا گه ڕاوین، یه ك فلس الی من نه بوه ، به س ئاگادارم كردون ل����ه وه ی چی بكڕن و چی نه كڕن، ئه وی����ش ب����ۆ ئ����ه وه ی ش����تێك نه كڕن م����ن پێویس����تم پێی نه بێ، س����ه رجه م خه رجیی����ه كان الی كه ناڵی كوردس����ات ب����وه و تا ئێس����تا پاره ی ی����ه ك ئه كته ر نه دراوه ، ته نها ئه وانه نه بێت كه كۆچی

دواییان كردوه ".وتیشی "س����ه یرم لێدێت پاگه نده ی وا ده كرێت، به مه رجێك كه ئه و بڕه پاره یه ش����تێكی ئه وتۆ نییه ، عادل ئیمام یه ك دیمه نی س����ێ ئه وه نده ی پاره ی ئێمه ی تێده چێت، به هیواین كه ده ستخۆشیمان ئ����ه و ره خنان����ه ش لێبكرێ����ت له پ����اڵ

لێمانده گیرێت".

ئا: ئاوێنه

پاش تێپه ڕینی 3 رۆژ به سه ر بڕیاره كه ی سه رۆكی زانكۆی سلێمانیدا

بۆ رێگه گرتن له پۆشینی جلوبه رگی كوردی له الیه ن خوێندكارانه وه ،

یه كشه ممه ی رابردو زۆربه ی خوێندكارانی زانكۆی سلێمانی به جلی كوردییه وه چونه هۆڵه كانی خوێندنه وه .

خوێندكاران به مجۆره ی ده وامكردنی كاردانه وه یه ك بو به رامبه ر به بڕیاره كه ی سه رۆكی زانكۆی سلێمانی ، ئه ندامێكی گروپ���ی هه ڵوێس���ت )ك���ه گروپێكی له مافه كانیان داكۆك���ی خوێندكارانه و ده كات( به ن���اوی ده ش���تی جه م���ال، ئه وه ی بۆ ئاوێنه نی���وز رونكرده وه كه زانكۆی بڕیاره كه ی سه رۆكایه تی دوای س���لێمانی بۆ یاس���اغكردنی پۆشینی جلی كوردی ، "بڕیارماندا دژی بڕیاره كه بوه ستینه وه ، بۆ ئه و مه به سته داوامان له خوێندكارانی زانكۆی س���لێمانی كرد كه رۆژی یه كشه ممه به جلی كوردییه وه هۆڵه كان���ی بچن���ه بك���ه ن و ده وام چوارچێوه ی���ه دا ل���ه و خوێندن���ه وه ، به شێكی زۆری خوێندكاران به جلوبه رگی

كوردییه وه هاتن بۆ ده وام". 7.4246/3 ژماره نوسراوی به پێی رۆژی 2013/4/3 ك���ه س���ه رۆكایه تی زانكۆی س���لێمانی ئاراسته ی سه رجه م فاكه ڵت و سكوڵه كانی كردوه ، خوێندكار ده وام كوردیی���ه وه به جل���ی نابێ���ت بك���ه ن. له نوس���راوه كه دا هاتوه "رێگه له و خوێندكاران���ه بگیرێت كه به جلی كوردییه وه ده وام ده كه ن ته نها بۆ بۆنه

نه ته وه ییه كان نه بێت".س���ه باره ت به بونی فش���ار له س���ه ر پشتگوێخس���تنی به هۆی خوێندكاران

بڕیاره كه ی س���ه رۆكی زانكۆ، ده ش���تی رێگری���ی و "هی���چ وت���ی ، جه م���ال له الی���ه ن نه بین���ی ئاس���ته نگێكمان

ئ���ه و ب���ۆ زانك���ۆوه س���ه رۆكایه تی خوێندكارانه دروست بكرێت كه به پیر داواكارییه ك���ه ی گروپی هه ڵوێس���ته وه

هاتن و هه ر جۆره فشارو رێگرییه كیش بۆ له داهاتودا، دروستبكرێت خوێندكاران

ئه وا كاردانه وه مان ده بێت".

جه لیل زه نگه نه : گه‌رده‌لولی‌‌سێ‌‌له‌یه‌ك‌و‌دو‌به‌هێزتره‌

سه‌رۆكی‌‌زانكۆ‌قه‌ده‌غه‌ی‌‌كرد‌و‌خوێندكارانیش‌‌به‌گوێیان‌نه‌كرد‌

ئا: سۆران كامه ران

كاتێك به شه قامه كاندا تێده په ڕێت خه ڵكێكی زۆر لێیده ڕوانن، ته نانه ت وه ك خاوه نه كه شی ده ڵێت "رۆژانه

خه ڵك رایده گرن وێنه له گه ڵ ئۆتۆمبێله كه ی ده گرن، ئه مه ش

جێگه ی خۆشحاڵییه كه توانیویه تی ئه و داهێنانه بكات".

گه نجێك���ی ك���ه ئیبراهی���م دان���ا به هره مه ندی ش���اری كه ركوك و س���ه ر به خێزانێكی كه مده رامه ته ، له دوای ساڵی 2003ه وه و تاكو ئێستا سێ ئۆتۆمبێڵی دروستكردنی خولیای دروس���تكردوه و ئه و جۆره ئۆتۆمبێالنه یه كه شێوازیان كالس���یكییه و دوا ئوتومبێلی���ش ك���ه دروس���تیكردوه له سه ر شێوازی فۆردی

مۆدێل 1932ه .دانا ئیبراهیم سه باره ت به دروستكردنی ك���ه وت به ئاوێن���ه ی ئۆتۆمبێله ك���ه ش���ێوازه كه ی وه ك ف���ۆردی ئه مه ریكی وایه ، به اڵم من ن���اوی )خۆمم( لێناوه له به رئه وه ی به گشتی خۆم پارچه كانیم دروس���تمكردوه و ن���اوه و به یه ك���ه وه

سه رجه م كه ره سته كانیم گۆڕیوه .وتیش���ی "ئه مه س���ێهه م ئۆتۆمبێله دروستیبكه م له دوای ساڵی 2003ه وه ".

ئه و گه نجه ئاماژه ی به وه دا كه ئه گه ر حكومه ت ه���اوكاری ب���كات ده توانێت )موده ڕه عه (ش دروس���ت ب���كات، ئه و وتی "ئێس���تا خه ریكی زیندوكردنه وه ی ئه و ئۆتۆمبێالنه م ك���ه له خوار مۆدێلی 1950ه وه ن، به اڵم ئه گه ر پاره م هه بێ و جێگ���ه م هه ب���ێ ده توانم ب���ه دو مانگ ئوتومبێلێكی له و جۆره دروس���تبكه م، ب���ه اڵم ئ���ه م ئوتومبێله ی كه ئێس���تا تاكو پێچ���و س���اڵێكی دروس���تمكرد دروس���تمكرد، به هۆی نه بونی ش���وێن و نه بونی پاره وه ، چونكه ئه و كه ره ستانه به پاره ی���ه بۆی���ه منیش ب���اری دارایم باش نییه و له ناو حه وش���ه كه ی خۆمان

دروستمكرد".هه رچه نده ئه و ئۆتۆمبێڵه تابلۆی پێوه نییه ، به اڵم وه ك خۆی وتی "تاكو ئێستا هیچ گرفتێكیان بۆ دروس���ت نه كردوه و داوای كرد له الیه نه په یوه ندیداره كان كه رێگری لێنه كه ن له ناو ش���ار به بێ تابلۆ بس���وڕێته وه ، چونكه ئه مه داهێنانێكه

پێویسته هاوكاری بكرێت".

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

له شاری كۆیه ژنێك ده بێته كامێرامانی هاوسه ره كه ی كه كاری په یامنێری ده كات، ئه م دو هاوسه ره ئاماژه

به وه ده ده ن كه ئه وان به یه كه وه زۆر ئاسوده ن له كاره كه یاندا. هاوكات

په یمان عه بدولره حمانی كامێرامانیش ده خوازێت ئافره تی زیاتر بێته نێو ئه و

بواره وه .

ئاری به كری ته مه ن 35 ساڵ، نزیكه ی كار راگه یاندن����دا له ب����واری 11س����اڵه ده كات و زۆر ش����انازیش به وه وه ده كات ك����ه خ����ۆی وه ك په یامنێ����ری كه ناڵی NRT و هاوسه ره كه شی وه ك كامێرامان رونكرده وه ئه وه ی ناوبراو ده ناسێنێت، كه هاوس����ه ره كه ی به ح����ه زی خۆی ئه و كاره ی هه ڵب����ژاردوه و ئه ویش نه ك هه ر رێگری����ی لێنه كردوه ، به ڵكو زۆریش����ی به الوه ئاسایی بوه و توانیویانه پێكه وه

به باشی كاره كانی خۆیان رابپه ڕێنن.په یم����ان عه بدولره زاق����ی هاوس����ه ری ئ����اری كه وه ك كامێرام����ان كار له گه ڵ هاوس����ه ره كه یدا ده كات، ئام����اژه به وه ده دات ئه و ه����ه ر له منداڵییه وه خه ون و خولی����ای ئه وه بوه كاتێ����ك گه وره بو، كار راگه یاندن����دا له ب����واری بتوانێ����ت ب����كات. په یمان باس ل����ه وه ده كات كه س����ه ره تا كاتێك هاوسه ره كه ی ده ستی ب����ه كاری راگه یاندن ك����ردوه ، ئه و ته نها وه ك هاوكارێ����ك ب����ۆ كاری راگه یاندنی مه یدانی زۆر جار له گه ڵ هاوس����ه ره كه ی ده رچوه . پاشان توانیویه تی ورده ورده خۆی ش����اره زایی له كامێرا په یدا بكات، ئینجا س����اڵێك زیاتره كه ده ستیكردوه

به پیشه ی كامێرامانی له كه ناڵی نالیا.له باره ی ئه وه ی كه تێڕوانینی خه ڵك

چۆن����ه بۆ پیش����ه كه ی؟ ناوب����راو وتی "هه رچه نده من زۆر گوێ به قسه ناده م، به اڵم له گه ڵ ئه وه شدا وا هه ست ده كه م كه خه ڵك پێ����ی ش����تێكی جوانه ، كه

له گه ڵ هاوسه ره كه مدا كارده كه م".ئ����ه و ژن����ه كامێرامانه ب����اس له وه ش ده كات كه كچێكی ته مه ن 14 سااڵنیان هه یه و ئه وی����ش به نیازه له گه ڵیان كاری مۆنتێ����ری بكات، چونك����ه ئه ویش حه ز به پیش����ه ی راگه یان����دن ده كات. ناوبراو جه ختیش����ی له س����ه ر ئه وه كرده وه كه ئه و یه كه می����ن ژنه كه له كوردس����تاندا ئه و كۆته ی شكاندوه و بۆته كامێرامان.

وتیشی "پێموایه ئه و كاره ی من ده بێته سه ره تایه كی باش بۆ ئافره تی تر كه ئه و پیش����ه یه هه ڵبژێرن، چونكه وا هه ست ده ك����ه م كه ئافره تی زۆر هه بن حه ز به و پیشه یه بكه ن، به اڵم به داخه وه ده رفه ت و ب����واری كاركردنیان بۆ ناڕه خس����ێت". هه روه ها ئه و كامێرامانه ژنه ئه وه ش����ی وت ك����ه ئ����ه و هه رچه ن����ده كارو باری منداڵه كانیش����ی به خێوكردنی ماڵه وه و له ئه س����تۆدایه ، به اڵم هێش����تا ئه وه ش نه بۆته ڕێگرو وتیشی "هه رچه نده ره نگه زۆرجاریش كاركردنه كه م له سه ر حسابی

مناڵه كانم بوبێت".

جه لیل زه نگه نه و چه ند هونه رمه ندێک له کاتی وێنه گرتنی دراماکه دا له ئینته رنێته وه

ئا: پێشه وا

حاجی خانم، ژنێكی ده ستڕه نگین و به سه لیقه ی ته مه ن 74 ساڵه ، ئه و

هه فته ی رابردو دواهه مین پێشانگای تایبه تی خۆی له هۆڵی مۆزه خانه ی سلێمانی كرده وه و تابلۆكانی جێی

سه رنجی ئاماده بوان بو.

خانم محه مه د ئه مین )حاجی خانم( ئه و ژنه چوست و چاالكه یه كه له ته مه نی 56 س���اڵیدا دوای ئه وه ی رویكردوه ته واڵتی هۆڵه ندا فێری خوێنده واری بوه و له ته مه نی 65 ساڵیش���دا ده ستیكردوه به نیگاركێش���ان وه ك خۆی ئاماژه ی بۆ ده كات، ئه و به ئاوێنه ی وت "رۆژێكیان وێنه یه كی كاغه زێك له س���ه ر به قه ڵه م ساده م دروس���تكرد، له و كاته دا كوڕه بچوكه ك���ه م كه س���ه رچاوه ی هاندان و به رده وامبونی كاره كانی منه ، وێنه كه ی زۆر ل���ه ال ج���وان بو، ب���ۆ رۆژی دواتر تابلۆو بۆیه ی بۆ هێنام و داوای لێكردم

كه كاری نیگاركێشی بكه م". زۆر نابات دوای ساڵێك واته له ساڵی 2006دا حاجی خانم یه كه م پێشانگای خ���ۆی له هۆڵی قوتابخانه ی پیش���ه یی شاری ئه مس���تردام كردۆته وه ، ئه و كه ئێس���تا له هۆڵ���ی مۆزه خانه ی ش���اری سلێمانی دوا پێشانگای تایبه ت به خۆی ئه گه ر هاوكاری به هیوای���ه كردۆته وه ، بكرێت ئه م پێش���انگایه بگوازێته وه بۆ

شاری هه ولێر.حاج���ی كه ئ���ه م ڕۆژانه به ده س���ت نه خۆش���ی دڵه وه ده ناڵێنێت، له ژیانیدا م���اوه ی 41 س���اڵ مامان���ی فه رمی و رێگه پێدراو بوه و چه ندین منداڵ له سه ر ده ستی ئه و چاویان به دنیا هه ڵهێناوه و خۆش���ی خاوه ن���ی ش���ه ش منداڵ���ه ، س���ه باره ت به كاری داهات���وی ئاماژه ی ب���ه وه دا كه له به ریتانیاو ئێران ده رفه ت

هه بێت پێشانگایه كی تر ده كاته وه .حاجی خانم تائێس���تا 6 پێشانگای تایبه ت و له 20 پێش���انگای هاوبه ش���دا به ش���داری ك���ردوه ، جگ���ه له مانه ش له ماڵ���ه وه خه ریك���ی ف���ه رش چنین و به رگدروی���ی ب���وه و زۆرب���ه ی ماڵپه ڕو ته نان���ه ت هۆڵه ن���دی و ته له فیزیۆن���ه خستوه ته تیش���كیان جیهانییه كانیش س���ه ر و راپۆرتیان له سه ركردوه ، له وانه het( رۆژنام���ه ی (de echo(و parool( و كه ناڵ���ی )bbc( و )ش���ه رق

حاجی خانم.. یاری‌‌به‌ڕه‌نگه‌كان‌ده‌كات

ئه لئه وس���ه ت(، جگه له مانه له چه ندین كۆڕو س���یمیناردا وه ك ژنێكی به توانا ئاماژه ی پێدراوه و له نامه ی ماس���ته ری

له هۆڵه ندا خوێندكارێكیش���دا چه ن���د لێكۆڵینه وه له س���ه ر كاره كانی كراوه و نازناوی "خانمی ره نگه كان"ی پێدراوه .

حاجی خانم له به رده م تابلۆکانیدا فۆتۆ: پێشه وا

په‌یمان‌یه‌كه‌م‌ژنی‌‌كوردستانه‌‌ده‌بێته‌‌"كامێرامان"

"دانا"‌ئوتومبێلی‌‌دروستكرد

په یمان و ئاری هاوسه ری فۆتۆ: ئاکۆ

ئه و ئۆتۆمبیله فۆرده ی دانا دروستی کردووه فۆتۆ: سۆران کامه ران

دوو خوێندکاری زانکۆی سلێمانی له کاتی وێنه گرتندا به جلوبه رگی کوردییه وه فۆتۆ: تایبه ت

بیروڕا(372( سێشه ممه 122013/4/9 birura.awene@gmail.com

3-3

"بۆرجوازیەتێکی دروس����تبوونی له پاڵ نوێ" و گەڕۆک بەدوای بازاڕ و ژینگەیەکی ھێمندا بۆ بازرگانیکردن و له پاڵ پرۆژەی بوونی تورکیا بە بەش����ێک له "ئەوروپای یەکگرتوو"، رەھه ندێکی تری گۆڕانکاری له تورکیادا پەیوەندی بە دروس����تبوونی "ئیس����امێکی سیاس����ی"یەوە ھه یە کە ل����ه زۆر رووەوە جی����اوازە له ئیس����امی سیاس����ی له ناوچەک����ەدا. ب����ەاڵم ب����ەر له باسکردنی ئەم مەسەله یە، حەزدەکەم ھه ندێک بۆچونی گشتی له سەر دەوڵەت و سیستمی حوکمڕانی ئەمڕۆکە له تورکیادا بڵێم. یەکەم، نیشاندانی ئەو راستییەیە ک����ە تورکی����ا خاوەن����ی ئەزموونێک����ی دیموکراسی بەمانا راستەقینەکەی نییە. پەیوەندی ئەم دەوڵەتە بە کوردەوە، بە عەله وییەکانەوە، ب����ە میدیاوە، بە مافە بنەڕەتییەکان����ی مرۆڤەوە ن����ەک تەنها پەیوەندییەکی دیموکراس و مافپەروەرانە نییە، بەڵکو پەیوەندییەکی پڕ فش����ار و پەالم����ار و توندوتیژیش����ە. له ھه مو ئەو بواران����ەدا تورکی����ا کێش����ە و قەی����ران و گرفتی گەورەی ھه یە، بەاڵم بوونی ئەو نوقسانییانە مانای ئەوە نییە دەوڵەتی تورک����ی دەوڵەتێکی فاش����ییە، یاخود پارتەک����ەی ئ����ەردۆگان کۆپیەکی نوێی کەمالیزمی تەقلیدییە، بەاڵم له پۆشاکێکی سەرپێی و خوێندنەوە ئەمجۆرە دینیدا. ریتۆریکی و ئینشاییانە، نەک تەنها ھێما بۆ بەدحاڵیبوونێکی گەورە و بێئاگاییەکی تەواو دەکەن ل����ه وەی ئەمڕۆ له تورکیادا روودەدات، بەڵکو ش����ایەتی له و جۆرە نووس����ینە ئەدەن کە له سەر کۆمەڵێک دەژی و گش����تگیر زیھن����ی وێن����ەی ئەو ل����ه دەرەوەی نایەوێت ناتوانێ����ت و بیربکاتەوە و گشتییانەدا زیھنییە وێنە

بنووسێت.تورکیاناس����ی ب����واری ش����ارەزایانی ئەزموون����ی ئەمڕۆک����ەی تورکی����ا ب����ە وەک واڵتانی گواس����تنەوەی ئەزموونی ئیس����پانیا و یۆنان و پورتوگال و ئیرله ندا بەراورددەک����ەن، واڵتانێ����ک توانیی����ان له چەند دەیەیەکدا پشتبکەنە رابووردی خۆی����ان و س����ەربازی دیکتات����ۆری و بگوازنەوە بۆ دامەزراندنی سیس����تمێکی بەبۆچوونی پێش����کەوتوو. دیموکراسی من ئەم پرۆسەی گواستنەوەیە ئەمڕۆکە له تورکای����دا ئامادەیە، بەاڵم گەیش����تن ب����ە دیموکراس����یەتی راس����تەقینە له و واڵتەدا مەس����ەله یەکی حەتم����ی نییە و وەک ھ����ه ر ئەزموونێک����ی گواس����تنەوە ئەگەری گەڕاندنەوە بۆ دەسەاڵتگەریی و دیکتاتۆریەت ئەگەرێک����ی زیندوە له ناو ئەزموونەکەدا. تا ئێستا ئەوەی ئەزموونی پارتەک����ەی ئەردۆگان نیش����انیداوە ئەو راس����تییەیە کە دەکرێت دین و ھه نگاوە دروس����تکردنی بەرەو س����ەرەتاییەکان بەیەکەوەبگونجێرێ����ن. دیموکراس����یەت پارتێکی ئەردۆگان پارتەکەی بێگومان پارتانەی����ە له وج����ۆرە راس����تڕەوە، center- پێیاندەڵێ����ن، له ئەوروپ����ا

right، واتە راس����تڕەوی ناوند، بەاڵم بەھیچ مانایەک پارتێکی فاش����ی نییە. من له ھه لێک����ی دیکەدا بۆ مەس����ەله ی خەس����ڵەت و دەگەڕێم����ەوە و فاش����یزم ئ����اکارە س����ەرەکییەکانی دەناس����ێنم و ئ����ەو تایبەتمەندییانە نیش����انئەدەم کە فاش����یزم له ئەزموونی سیاس����ی زۆرێک جیادەکاتەوە. ناوچەکە له دەوڵەتەکانی ئ����ەم کارەش بۆی����ە دەک����ەم چونک����ە بەکارھێنانی ئەم دەستەواژەیە له ناوەندی رۆشنبیری ئێمەدا نەک تەنها له دەرەوەی النی ھه رەکەمی پەیڕەویکردنی سەرەتاگە میتۆدییەکاندایە، بەڵکو ئەم بەکارھێنانە ب����ە ئاس����تێکی ھێج����گار کۆمیدی����ش گەیش����توە. الی ئێمە ئەم دەستەواژەیە له وەکەوتووە چەمکێکی تیوری و زانستی بێ����ت و بەھایەکی فیکری ھه بێت، بەڵکو بەتەواوی گۆڕاوە بۆ جۆرێک له جنێودانی سیاس����ی و بووە ب����ە س����ەحنەیەک بۆ نمایش����کردنی حەماس����ەت و ھه ڵوێستی ناسیۆنالیستی و گەشەدان بە گوتارێکی پۆپۆلیس����تی. الی ھه ندێک رۆش����نبیر شتێکی ئاس����اییە له یەک دێڕدا تورکیا و حکومەت����ی ھه رێم و مالیکی و مورس����ی بە فاش����ی ناوببرێن و ئەم ناونانەش بە کۆتایی ھه موو لێکۆڵینەوەیەکی تیوری و

سیاسی ئەو ئەزموونانە بزانن.وەک پێشتر ووتم ئەوەی له دوابەشی ئەم نووس����ینەدا دەمەوێت ئەنجامیبدەم

قسەکردنە له س����ەر ئەزموونی ئیسامی نیش����اندانی له تورکی����ادا و سیاس����ی ئەزموونەیە ئ����ەم تایبەتمەندییەکان����ی له ناوچەک����ەدا. ک����ە ئەم����ەش دەڵێ����م نامەوێت ئەزموونی پارتەکەی ئەردۆگان وەک مۆدێلێک����ی دیموکراس����ییانە ب����ۆ ناوچەکە پێشنیاربکەم، بەڵکو دەمەوێت ھێم����ا بۆ ئ����ەو نەخۆش����ییە گەورانەی تری ناو رۆش����نبیری ک����وردی بکەم کە "جەوھه رگەرایی" و له نەخۆش����ی بریتین "نامێژووییب����وون" و "ناکۆنکریتب����وون" و دەرکردنی حوک����م و "نرخاندی موتڵەق" له سەر بنەمای کۆمەڵێک وێنەی زیھنی گش����تگیر بۆ دونیا، بەبێ گەڕانەوە بۆ بەرجەستەبوونە مێژوویی و کۆمەاڵیەتییە کۆنکریتەکانی دیاردەکان و بەبێ ھه وڵدان بۆ نزیکبوونەوە له و سیاقە لۆکاڵییانەی بە ھه ر دیاردەی����ەک له دیاردەکان مانا و دەالله ت و نرخی تایبەت دەبەخش����ێت و بک����ەر و له مپ����ەر و ئەگ����ەری تایبەتیش له وەدای����ە کێش����ەکە له خۆدەگرێ����ت. س����ەرجەمی ئەم نەخۆش����ییانە بەناوی فیکری فەلس����ەفی و لێکدانەوەی تیوری کولتور و فەرھه نگەوە بەیاندەکرێت و ھه ر فیرکێکیش ھه ڵگری ئەو نەخۆش����ییانە نەب����وو، ی����ان فیک����ر نییە، ی����ان وەک جۆرێک له پۆزەتیڤیس����م وێنادەکرێت کە گوایە توانای تێگەیشتنی له شەتەحاتی ئەم ی����ان ئەو فەیەله س����وف و ئەم یان ئ����ەو رێبازی فیکری نیی����ە. ئەم جۆرە فیک����رە س����ڵ له وەناکات����ەوە له ی����ەک دێ����ڕدا ب����اس له "ھه م����وو!!!" کۆمەڵگا "خۆرھه اڵتییەکان!!!" و باس له "ئینسانی خۆرھه اڵتی!!!" و له "کولتوری خۆرھه اڵت !!!" و له "سیاس����ەت له خۆرھه اڵت����دا!!!" بکات و باس له دۆزینەوەی چارەسەریش "کێش����ەکانی خۆرھه اڵت!!!". بۆ بکات ئ����ەوەی خۆرھ����ه اڵت له س����ەدان وەک کۆمەڵ����گای ئاڵۆز و جیاواز و له ملیارەھا بەڵک����و دروس����تنەبووبێت، ئینس����ان گوندێک����ی بچووکبێ����ت و چ����اوی یەک رۆشنبیر بتوانێت له یەک روانیندا ھه موو کێش����ە و قەی����ران و گرفتەکانی ببینێت و بش����زانێت چی چارەی کێش����ەکانی ئەو

خۆرھه اڵتە وێناکراوەیە.

ھ����ه ر خوێندکارێکی پۆل����ی یەکەمی زانس����تە کۆمەاڵیەتی و ئینس����انییەکان، ئەوەدەکرێت، فێری یەکەمەوە له وانەی ب����ۆش و گش����تگیرییە له مج����ۆرە واز بێناوەرۆک����ە بھێنێ����ت و له بات����ی ئەمە خەریک����ی خوێندن����ەوە و تێگەیش����تنی دیاردەکان بێت له ناو رەوتە کۆمەاڵیەتی و رەمزییە فەرھه نگی و ئابوری و سیاسی و مێژوویییە کۆنکریتییەکاندا، له و بکەرانە رابمێنێت کە له و ساتەوەختە مێژوویەدا له ئ����ارادان، ئ����ەو گۆڕانکارییانە ببینێت

چی له تورکیادا دەگوزەرێت؟الی ھه ندێک

رۆشنبیری کورد شتێکی ئاساییە

له یەک دێڕدا ده سه اڵتی دادو

گه شه ی تورکیا و حکومەتی

ھه رێم و مالیکی و مورسی بە فاشی

ناوببرێن

بەشێکی زۆری ئەو نەخۆشییە

ترسناکانەی له ناو ھێزەکانی ئیسامی سیاسی ناوچەکەدا

ھه یە له ناو پارتەکەی ئەردۆگاندا یان نییە،

یان الوازە. له وانە بۆ نموونە سەپاندنی

دەسەاڵتی دینی بەسەر کۆمەڵگادا،

پیادەکردنی شەریعەت،

دژایەتیکردنی عەلمانیەت

ھه رچی جارێک پارتێکی ئیسامی

له تورکیا یاساغکرابێت و

داخرابێت، دواتر پارتێکی نوێ

دروستکراوەتەوە له وی پێشوتری

کراوەتر و پراگماتیتربووە

بڕیاری PKK بۆ ئیشکردن له سەر

ئەو ئەگەرانە بڕیارێکی راستە و

دۆخی ئەمڕۆی تورکیا، بەھه موو ئاڵۆزییەکانییەوە،

ھه نێک ئه گه ری خستۆته به رده م

کورد

مەریوان وریا قانع

کە رەوتە مێژووی����ەکان و کۆمەڵگاکان و جیادەکەنەوە. له یەکتری ئەزموونەکان خۆش����اردنەوە له پشتی ئەو گشتگیرییە بۆش و بەتااڵنەوە کە باسمکرد، بەناوی فیکر و فەلس����ەفەوە، ھه موو ئەگەرێکی له دونی����ا و تێگەیش����تن راس����تەقینەی دی����اردە کۆنکریت����ەکان وێران����دەکات. دووبارەکردن����ەوەی دەیەھا و س����ەدەھا ب����ە س����ەبارەت فیک����ری کڵیش����ەی بەش����ێکە "خۆرئ����اوا" "خۆرھ����ه اڵت" و له تەمەڵییەک����ی فیک����ری ک����ە توانای گەڕاندنەوەی بۆ دیاردە کۆنکریتییەکان نییە و له سەر ئەو رستە له وێنەی زیھنی دەژی کە تۆزی چەندەھا سەدەی له سەر

نیشتووە. ئێس����تا با بە ش����ێوەیەکی کۆنکریت بێین����ە س����ەر ئەزموون����ی ئیس����امی سیاس����ی له تورکی����ادا و ھه وڵبدەین ئەو رەھه ندان����ە ببینین کە ئ����ەم ئەزموونە له ئەزموونەکانی تری ناوچەکە و له خودی کەمالیزمیش جیادەکاتەوە. من له کتێبی "له چ ئێس����تایەکدا دەژی����ن؟" بەوردی له س����ەر گۆڕانەکانی تورکیای ئەم دوو دەی����ەی دوایی دواوم و لێ����رەدا مەودای دووبارەکردنەوەی زۆرێک له و باس����انەم نییە، خوێن����ەر دەتوانێت ب����ۆ زۆرێک له وردەکارییەکان����ی ئەم مەس����ەالنە بۆ ئەو کتێبە بگەڕێت����ەوە. ئەوەی لێرەدا دەمەوێت جەغتی لێبکەم ئەو خااڵنەیە ک����ە ئەزموون����ی ئیس����امی سیاس����ی له تورکیادا له ئەزموونی ئیسامی سیاسی بەش����ێکی جیادەکاتەوە. له ناوچەکەدا زۆری ئەو نەخۆشییە ترسناکانەی له ناو ناوچەکەدا ئیسامی سیاسی ھێزەکانی ھه یە له ناو پارتەک����ەی ئەردۆگاندا یان نییە، ی����ان الوازە. له وانە ب����ۆ نموونە بەسەر دینی دەس����ەاڵتی س����ەپاندنی کۆمەڵ����گادا، پیادەکردنی ش����ەریعەت، دژایەتیکردن����ی عەلمانی����ەت، بە دێو و دەعەجانکردنی خۆرئاوا، بە کوفردانانی ئافرەت، دژایەتیکردنی دیموکراسیەت، خس����تنەگەڕی لۆژیکی ح����ەاڵڵ و حەرام له زۆربەی بوارەکان����ی ژیاندا، رێگرتنی دین����ی له ئ����ازادی شەخس����ی، ھتد... نائامادەگ����ی ئەم ش����تانەیە ئەزموونی ئیس����امی سیاس����ی تورکیای ئەمڕۆکە له ئەزموونی ئیسامی سیاسی ناوچەکە

جیادەکاتەوە. گەیش����تنی پارتەکەی ئەردۆگان بەم دۆخە رێژەییە کراوەیەش مەس����ەله یەک کەوتبێتەخوارەوە، له ئاس����مانەوە نییە پەیوەندی بەوەش����ەوە نییە ئەردۆگان و س����ەرکردەکانی تری ئەو ھێزە کەسانی باش ی����ان خراپن، ئینساندۆس����ت یان پیاوکوژن، بەڵکو پەیوەندی بە شێوازی دروس����تبوون و مێژووی ئاڵۆز و تایبەتی ئیسامی سیاسییەوە له تورکیادا ھه یە. من لێرەدا مەودای گێڕانەوەی تەفاسیله وردەکان����ی ئەم مێ����ژووەم نییە، بەاڵم یەکێک له ئاکارە ھه رە س����ەرەکییەکانی ئیسامی سیاس����ی له و واڵتەدا ئەوەیە ک����ە بزوتنەوەیەکی ژێرزەمینی یاس����اغ نەبووە، بەڵکو له سااڵنی ھه فتاوە، واتە له و س����ااڵنەوە کە ئیس����امی سیاسی بەشێکبووە گەشەدەکات، له ناوچەکەدا ل����ه و دیمەن����ە سیاس����ییە یاس����اییەی له تورکی����ادا له ئاراداب����ووە. ئیس����امی سیاس����ی له و واڵتەدا ھه میشە مەودای له فۆرم����ی له بەردەمداب����ووە ئ����ەوەی یاس����اییدا رێکخراوی سیاس����ی پارت و نەک کاربکات، بەئاش����کرا ئامادەبێت و

ناچاربێ����ت کاری ژێرەمین����ی ب����کات و له نھێنیکاری����دا نوقمببێ����ت، دۆخێ����ک له بەش����ی ھه رەزۆری دونی����ای عەرەبدا زۆر بەس����ەختی ئامادەب����ووە. ب����ەاڵم ھ����اوکات مێژووی ئیس����امی سیاس����ی له و واڵتەدا مێژوویەکی ئاس����ان نەبووە، ھه رجارێک پارتێکی ئیسامی له تورکیادا دروس����تبووبێت، دوای ماوەی����ەک یان ئەوەتا له الیەن "دادگای دەستوری"یەوە یاس����اغکراوە، یاخود بە فشاری له شکر دەس����تی پێ له سیاس����ەت ھه ڵگیراوە. یەکەم پارتی ئیسامی له ساڵی 1970دا دروستدەبێت و له س����اڵی 1971 له الیەن یاساغدەکرێت. دەس����تورییەوە دادگای س����اڵی 1972 پارتێکی ئیس����امی تر دادەمەزرێ����ت، ب����ەاڵم ھه ش����ت س����اڵ دواتر له ڕێگای کودەتا س����ەربازییەکەی س����اڵی 19٨0 دادەخرێت. ساڵی 19٨3 پارتێکی ئیس����امی تر بەناوی "پارتی ریف����اھ"ەوە دروس����تدەکرێت، ئەمی����ش دوای پێن����ج س����اڵ له الی����ەن دادگای دەس����تورییەوە یاس����اغدەکرێت. پارتی فەزیله ی ئیسامیش، کە له ساڵی 1997 دادەمەزرێت، دادگای دستوری له ساڵی 2001دا بڕیاری داخس����تنی دەردەکات. ئ����ەوەی ش����وێنی تێڕامان����ە ئەوەی����ە ھه رچ����ی جارێ����ک پارتێکی ئیس����امی یاساغکرابێت و داخرابێت، دواتر پارتێکی نوێ دروس����تکراوەتەوە له وی پێشوتری کراوەت����ر و پراگماتیتربووە. ئیس����امی سیاس����ی تورکی دیاردەیەکە له م رەوتە دروس����تبووە و تایبەت����ەدا عەلمانیی����ە فەرھه نگی و پێدراوە گرنگی بەش����ێکی رەمزی و سیاس����ییەکانی ئ����ەو رەوتەی

وەرگرتوە. وەک ووتم یەکێک له ھۆکارەکانی ئەم ئیس����امی پراگماتیبوونەی کران����ەوە و سیاس����ی تورک����ی پەیوەن����دی بەوەوە ھه یە کە دەرگای بەش����داری سیاسیان ب����ەڕوودا دانەخ����راوە، ناچارنەک����راون کاربک����ەن و نھێنیکاری����ش بەنھێن����ی ببات. زیاتری����ان تون����دڕەوی ب����ەرەو ھ����اوکات وەک له بەش����ی یەکەمی ئەم له سەرەتای باس����مکرد، نووس����یەنەدا بۆرجوازیەتییەکی ھه شتاشەوە سااڵنی دین����دار له تورکیادا دروس����تدەبێت، کە دەیوێت له ڕێگای ھه ڵبژاردن و پەرله مان و دەزگاکانی تری ژیانی دیموکراس����ییەوە دۆخێک ھه بێت و بەشداری سیاسیانەی دروس����تبکات کە بتوانێ����ت تیایدا وەک بۆرجوازییەکی دیندار بژی و گەشەبکات. ئەمە جگە له فش����ار و تەماحی بوون بە ئەندام له ئەوروپای یەکگرتوودا. ھه موو ئەم شتانە وایانکردوە ئیسامی سیاسی تورک����ی ئەزموونێک����ی سیاس����ی تەواو جیاوازبێ����ت له و ئەزموون����ی واڵتەکانی

تری ناوچەکە. بەبۆچوونی بڕێک له تورکیاناس����ەکان ئەوەی له ئێس����تادا ئ����ەو واڵتە پێوەی دەرگیر و سەرقاڵە، بێگومان بە دونیایەک تەحەدا و رێگر و کێشەی گەورە و تەنانەت ئەگەری سەرنەکەوتنەوە، دروستکردنی تیایدا نوێیە نەتەوەیی" "رێککەوتنێکی ئ����ەم واڵت����ە خ����ۆی وەک دەوڵەتێکی فرەزمان و فرەنەتەوەیی و فرەکولتوری و فرەئەتنی، ب����ەاڵم یەکگرتوو، ببینێت و وێنابکات. ئەم����ەش مانای ھه وڵدان بۆ دوورکەوتنەوە له و پێداگرتنە پەڕگیرەی کەمالیزم له تورکیادا له س����ەر تورکبوون دایدەگ����رت و کرانەوەیەک����ی رێژەی����ی و فرەشوناس����ی و ب����ەڕووی له س����ەرخۆ

فرەکولتوری����دا له واڵتەک����ەدا. تورکی����ا له مەدا دەیەوێت له یەککاتدا ھه م باوەش بە خۆرئاوادا و ھه م ب����اوەش بەدونیای وەک له مەش����دا، ب����کات. ئیس����امدا دەگوترێت، تورکیا دەیەوێت خۆی وەک "ئەستەمبوڵێکی گەورە" دروستبکاتەوە. وەکچۆن ئەس����تەمبوڵ پردێکە له نێوان خۆرھەاڵت و خۆرئاوادا، تورکیا دەیەوێت ھه مان رۆڵی ئەس����تەمبوڵ له ناوچەکەدا ببینێت. ئەمەش له زۆر ئاس����تدا مانای دوورکەوتن����ەوە له دۆگم����ا ئایدیۆلۆژی و سیاس����ییە تەقلیدییەکان����ی تورکی����ای کەمالیزم. ئەوەش����ی وایکرد کۆمەڵگای تورکی له س����اڵی 2011 بۆ جاری سێهه م ھه ڵبژێرێتەوە ئ����ەردۆگان پارتەک����ەی ن����ە پەیوەن����دی ب����ە ئیس����ام و نە بە ناسیۆنالیزم و نە بە کەمالیزمەوە ھه بوو، بەڵک����و پەیوەن����دی بە گەش����ەکردنی ئابوری����ی و دابینکردن����ی بڕێک����ی باش س����ەرەکییەکانەوە له خزمەتگوزاریی����ە ھه بوو بۆ بڕێکی زۆری کۆمەڵگای تورکی

له الیەن پارتەکەی ئەردۆگانەوە.له پاڵ ئەو راس����تییانەی س����ەرەوەدا یەکێ����ک ل����ه و ش����تانەی کە دەش����ێت له تورکی����ادا رووب����دات داخرانی زیاتر و گەورەت����ری بەدەس����ەاڵتگەربوونی ئەم����ەش ئۆردۆگان����ە، پارتەک����ەی ھه ی����ە پەیوەن����دی زۆر تاڕادەیەک����ی ب����ە درێژی����ی م����اوەی حوکمڕانی ئەم پارت����ەوە. ئ����ەم پارتە له ئێس����تادا بۆ ج����اری س����ێهه م پارت����ی حوکمڕان����ە له تورکیادا و وەک ھ����ه ر پارتێکیش کە ماوەیەک����ی درێ����ژ حوکمڕانبێت، رادەی گەندەڵ����ی و ب����ڕی خ����راپ بەکارھێنانی دەس����ەاڵت و ئاس����تی تاکڕەوی له ناویدا له ئەزموونێکدا بەتایبەتی گەورەدەبێت، کە پایەکانی دیموکراس����ی راس����تەقینە گەش����ەینەکردبێت و بەتەواوی له ناویدا ب����ەرەو گواس����تنەوەدابێت له دۆخ����ی دیموکراسیەت. وەک پێشتریش ووتم تا ئەمڕۆ نووقس����انی گەورە له ئەزموونی دیموکراسیەتی تورکیدا ھه یە، له الوازی بۆ بیگرە، پەرله مانتارانەوە پەرله مان و حەز و ویستی س����ەرکردە سیاسییەکان ب����ۆ تاک����ڕەوی له بڕیاردا، ت����ا ھه وڵدان بۆ دەس����تگرتنی تەواو بەس����ەر دەزگا س����ەرەکییەکانی حوکمڕانی����دا. ھه موو ئەمانە نووقس����انی گەورە و ترس����ناکن، ب����ەاڵم ھیچ یەکێک له مانە تورکیا ناکات

بە واڵتێکی فاشی.ک����ورد ئ����ەوەی م����ن بەبۆچوون����ی له تورکی����ادا پێویس����تە ئاگادریبێ����ت و بیبینێت س����ەرجەمی ئ����ەو گۆڕانانەیە کە له م نووس����ینەدا ھێڵە گشتییەکانیم نیش����اندا، بینین����ی ئ����ەو پەنج����ەرە و ئەگەرانەی����ە ک����ە ھ����ه ن و دەکرێت بۆ دەس����تەبەرکردنی بڕێک����ی زۆری مافە نەتەوەیی����ەکان بەکاربھێنرێن. پێموایە بڕیاری پارتی کرێکارانی کوردستان بۆ ئیشکردن له سەر ئەو ئەگەرانە بڕیارێکی راستە و دۆخی ئەمڕۆی تورکیا، بەھه موو زەحمەت����ی و ئاڵۆزییەکانییەوە، ھه ندێک ئەگ����ەری خس����تۆتە ب����ەردەم کورد بۆ بۆ چەکدارەوە له خەباتی گواس����تنەوە خەباتی سیاسی. کوردانی ئەو بەشەی چاالک و ھێجگار ھێزگەلێکی کوردستان خۆنەویستی پڕ وزەی سیاسی و ئیداری و له کوڕان و گەنج نەوەیەکی فەرھه نگین. کچانی ت����ازە پێگەیش����تو و خوێندەوار له ڕیزی پێشەوەی بەرگریکەراندان له مافە سیاسی و کولتوری و کۆمەاڵیەتییەکانیان و

ھه ڵگری ئیرادەیەکی سیاس����ی پتەوە و کۆڵنەدەریش����ن. ئ����ەم ھێ����زە گەورەیە له چەن����د دەی����ەی راب����ردوودا رۆڵێکی ھێج����گار گرنگ����ی بینی����وە له کردن����ی مەس����ەله ی کورددا بە یەکێک له بابەتە ھه رە گرنگەکان����ی کۆمەڵگا و دەوڵەت و له ئاس����تێک له تورکی����ادا. سیاس����ەت له ئاس����تەکاندا گۆڕان����ە رێژەییەکان����ی دی����دی دەوڵەتی تورک����ی بەرامبەر بە کورد پەیوەندەی بە تێگەیش����تنی ئەو دەوڵەت����ەوە ھه یە له ھێزی ئ����ەم نەوە نوێیە و له ئیرادە سیاسییە پتەو و له وزە

سیاسییە سەرسوڕھێنەرەکەی. ئەم دۆخە بە ئاستێک گەیشتوە ئەمڕۆ نە دەوڵەت و نە کۆمەڵگای تورکی ناتوانن نکوڵی له مەس����ەله ی ماف����ە نەتەوەیی و سیاسی و ئینسانی و کولتورییەکانی کورد له و واڵتەدا بکەن، بوونی "مەس����ەله ی ھ����ه رە له کێش����ە بەیەکێ����ک ک����ورد" سەرەکییەکانی ئەو واڵتە و بەیەکێک له و تورکیا رووب����ەڕووی تەحەدا گەورانەی وەک دەوڵ����ەت و تورکیا وەک کۆمەڵگا، بووەتەوە، یەکێکە له راستییە سیاسی و کۆمەاڵیەتییەکانی ئەمڕۆکەی ئەو واڵتە. گەر تورکیا توانیبێتی تا س����اڵی 199٦ نکوڵی له بوونی شتێک بەناوی مەسەله ی کوردەوە ب����کات، گەر ت����ا ئەوکاتەش ئەربەکانی نەجمەدین وەک کەس����ێکی سەرۆک وەزیران ی پێشووی ئەو واڵتە توانیبێتی بڵێت تورکیا کێشەی کوردی نییە، بەڵکو کێشەی تێرۆریزمی ھەیە، ئەوا ئەمڕۆ ئەو دۆخە بەتەواوی گۆڕاوە. ئەمڕۆ زۆربەی کۆمەڵگای تورکی دەزانێت له مەس����ەله یەکێکە کورد مەس����ەله ی ساڵێک چەند واڵتەکە. سەرەکییەکانی له مەوبەر عەبدواڵ گولی سەرۆکی تورکیا بەئاش����کرا دانی بەوەدا نا کە مەسەله ی ک����ورد له ڕۆژی دروس����تبوونی دەوڵەتی تورکیاوە، گەورەترین کێش����ەی تورکیا بووە و ئەمڕۆکەش مەس����ەله ی گەورەی ئ����ەو واڵتەیە. ئەردۆگان خۆش����ی نەک تەنه����ا ئینکاری بوونی کێش����ەی کورد له تورکیادا ناکات، بەڵکو له سەفەرێکیدا بۆ دیاربەکر له س����اڵی 200٥ بە ئاشکرا وتی تورکیا پێویستە دان بە ھەڵەکانی رابردوویدا بنێت و ئەو راس����تییە ببینێت کە "کێش����ەی ک����ورد کێش����ەی ھەموو کەس����ێکە. کێشەی منیش����ە". له ساڵی 200٨ تا 2010 دەس����ەاڵتدارانی تورکیا بەئاشکرا باس����یان له "کرانەوە بەڕووی ک����ورد"دا کرد. بەاڵم س����ەرجەمی ئەم گۆڕانان����ە مان����ای ئەوە نییە کێش����ەی کورد له تورکیادا له سەر سکەیەکی یەک ئاراستەی روو له چارەسەر دانراوە، بەڵکو پرۆسەیەکی ئاڵۆزی پڕ ھه ڵبەز و دابەز و چوونەپێشەوە و پاشەکشێیە. بوونی ئەم راس����تییەش له ھه ڵوێست و کردەوەکانی ئەردۆگان خۆیدا بەئاش����کرا دەبینرێن. ئەم پی����اوە له دوای س����اڵی 2010 و تا پەیامەک����ەی ئەم دوایی����ەی ئۆچ ئاالن، کێشەی له باسکردنی چارەسەری خۆی ک����ورد له تورکیادا ئەدزێت����ەوە، تا ئەو رادەیەی له و پێشنیارانەدا کە له ئازاری س����اڵی 2010دا بۆ پەرله مانی تورکیای نارد بۆ داڕش����تنەوە و دەس����کاریکردنی دەستوری تورکیا، دەس����تورێک تیایدا نکوڵی له بوونی کورد دەکرێت، ئەردۆگان ھیچی له س����ەر کورد و مەسەله ی کورد ھەڵبژاردنی له پڕوپاگەندەکانی نەووت. ساڵی 2011 شدا ئەردۆگان ھەڵوێستێکی

توندی بەرامبەر بە کورد نیشاندا. ئەمڕۆ له دوای پەیامەکەی ئۆچ ئاالنەوە له ن����ەورۆزی ئەم س����اڵدا دۆخێکی نوێ ھاتۆتەکایەوە کە تیایدا چارەسەرکردنی ئاش����ییانەی مەس����ەله ی کورد جارێکی له بابەت����ە بەیەکێ����ک بۆت����ەوە ت����ر س����ەرەکییەکانی ئەو واڵت����ە. بەکورتی تورکی����ا تا ئ����ەم س����اتەش نەیتوانیوە مەسەله ی کورد له و واڵتەدا بەشێوەیەکی چارەس����ەربکات، قبووڵکردن قابیل����ی بەاڵم قس����ەکردنی ئاش����کری دەوڵەت و سیاس����ەتی تورکی له مەسەله ی کورد و باسکردنی ھه وڵدان بۆ چارەسەرکردنی، گۆڕانێک����ی گرنگ����ە له ھه لومەرجێک����ی سیاسی و کۆمەاڵیەتی و ئابوری و ناوچەیی ئاڵ����ۆزدا. بینینی ئەم دونی����ا ئاڵۆزە و لێکدانەوەی ھێڵە گشتییەکانی بەشێکە له ئەرک����ی ش����ارەزایان و رۆش����نبیران، ناونووس����کردنی تورکیا بە فاش����یەت و بینینی ئەزموونی سیاس����ی ئەمڕۆکەی ئ����ەو واڵت����ە وەک کۆپیەک����ی دین����ی ناونووس����کردنی تەقلیدی و کەمالیزمی ئەردۆگان بە ناسیۆنالیستێکی پیاوکوژ، دیدێکە نەک تەنه����ا ھه ژار و کەمخوێنە، بەڵک����و رێگریش����ە له ب����ەردەم بینین و دروستکردنی ھه موو ئەو ئەگەرانەد کە دەشێت بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە

له ئارادابن.

►

► ► ►

كاتێك حافز ئه س���ه د م���رد، به یه ك رۆژ )مه جلیس���ی ش���ه عب(ی به ع���س ته مه نی بون به س���ه رۆكیان له ده ستوردا له 40 س���اڵییه وه كرده 34 ساڵ چونكه ئه وكاته به ش���ار 34 س���اڵ ب���و، واته ده ستور ته ریبكرا له گه ڵ ته مه نی به شار ئه سه د، تاوه كو ئه و وه ك خه لیفه جێی

باوكی بگرێته وه .له كوردستان خه ریكه هه مان ئه زمون دوب���اره ده بێت���ه وه ، خه ریك���ه ماوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێ���م درێژبكرێت���ه وه ئه مه ش ب���ۆ دریژكردن���ه وه ی مانه وه ی مه س���عود بارزانی له پۆس���تی سه رۆكی هه رێ���م و هه وڵ���دان ب���ۆ دۆزین���ه وه ی ده ره تانێكی یاسایی له پێناو رزگاركردنی

بارزانیی له م دۆخه دا.مه س���عود س���ه رۆكایه تی م���اوه ی بارزان���ی خه ریك���ه ت���ه واو ده بێ���ت و نییه به رده س���ت هی���چ ده ره تانێكیش دوب���اره یانی���ش ب���ۆ درێژكردن���ه وه له الیه ك ناوبراو، خۆكاندیدكردن���ه وه ی به پێ���ی یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێم مافی دوباره خۆ كاندیدكردنه وه ی نییه له الیه كی دیك���ه درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكایه تی بارزانی بۆ دو ساڵی دیكه هیچ بنه مایه كی یاس���ایی نییه چونكه س���ه رۆكی هه رێم راس���ته وخۆ له الیه ن خه ڵكه وه هه ڵبژێردراوه ، بۆیه په رله مانی كوردستان مافی هیچ ده ستكاریكردنێكی ماوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم���ی نییه ، له روی یاساییش���ه وه س���ه رۆكی هه رێم هاوت���ای په رله مان���ه و هه م���ان هێزی یاس���اییان هه یه ، چونك���ه هه ردوكیان به هه ڵبژاردن هاتون كه واته هیچ كامیان ناتوانێ�ت ته داخولێك له ویدیكه دا بكات، خس���تنه ده نگدانی ماوه ی سه رۆكایه تی هه رێمیش له په رله مان ته واو پێچه وانه ی بنه ماكانی یاسایه ، له ئێستاداو له پرسی درێژكردنه وه ی ماوه ی سه رۆكایه تیكردن تاكه مه رجه عی سه رۆكی هه رێم خه ڵكه

نه ك په رله مانی كوردستان.پۆس���تی پرس���ی ده بێت س���اڵێك زۆری مش���تومڕی هه رێ���م س���ه رۆكی

له سه ره ، له الیه ك ئۆپۆزیسیۆن ته واوی بنه مای سیستمی سه رۆكایه تی بۆ هه رێم ره تده كات���ه وه و ده نگۆیه كیش هه بو كه ئه گه ر هه ڵبژاردنیش بكرێت ئۆپۆزیسیۆن هی���چ كاندیدێكی نابێ���ت، به ڵكو جگه له پارتی هه مو الیه نه كان به یه كێتیشه وه )وه ك هێزێكی كاریگه ر(، یه كده نگبون له سه ر گێڕانه وه ی پرۆژه ی ده ستور بۆ په رله م���ان و گۆڕانكارییك���ردن له بڕگه و بابه ته ناكۆكه كان له وانه ش، هه ڵبژاردنی س���ه رۆك له په رله مان نه ك راس���ته خۆ له الی���ه ن خه ڵكه وه ، ئێس���تاش پارتی له م پرسه دا تاك و ته نهایه له گۆڕه پانی سیاسی كوردستان هیچ پشتیوانییه كی نییه و هه ر ئه ویشه بۆته هۆی بلۆككردنی ره وشی سیاسی و جۆرێك له چه قبه ستن، چونكه ته نها پارتییه پێداگری له س���ه ر ئه م ره شنوس���ه ی ئێس���تای ده س���تور ده كات، به وپێی���ه ی له قازانجی ئه ودایه ل���ه دو ش���وێن، یه كه میان سیس���تمی دیاریكراو له و پرۆژه یه س���ه رۆكایه تییه نه ك په رله مانیی ، دوه میش له پرۆژه كه دا ده ڵێت ماوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم دو خوله به مه رجێك ئه وه ی رابردو حیساب نییه واته كاك مه س���عود مافی ئه وه ی

هه یه دوباره خۆ هه ڵبژێرێته وه .زۆر كێش���ه یه كی له به رده م ئێس���تا ئاڵۆزداین، پارتی سوره له سه ر مانه وه ی یاسایی و س���ه رۆك، هیچ مه خره جێكی سیاس���یش نییه پارتی و س���ه رۆك له م بارودۆخ���ه ده ربازب���كات، ه���ه ر ئ���ه م حكومه ت تائێستا وایكردوه كێشه یه یه هه رێمی داهاتوی هه ڵبژاردن���ی واده ی ده یه وێت پارتی چونكه دیارینه كردوه ، ب���ه ر له راگه یاندن���ی واده ی هه ڵبژاردن چاره یه ك بۆ دوباره هێشتنه وه ی بارزانی

وه ك سه رۆك یه كالیی بكاته وه .هه ر ئه م هه ڵس���وكه وته ی پارتیش���ه وایك���ردوه پرس���یارگه لێك الی خه ڵك دروستبكات كه بۆچی هه ر ده بێ سه رۆكی هه رێ���م له پارتی بێ����ت، له ناو پارتیش ته نها مه س���عود بارزانیی بێت، ته نانه ت له نوس���ینه وه ی ده ستوریشدا به جۆرێك

مامه ڵه كراوه و وێنای ده س���توركراوه كه ئیدی س���ه رۆك هه ر له پارتیی ده بێت و له ناو پارتیش ته نها مه سعود بارزانیی . باش���ه كه س���ی دیكه نییه ئه م پۆسته به ڕێوه ببات؟ خۆ ئه گه ر له چوار س���اڵی بڕوانین هه رێم س���ه رۆكایه تی رابردوی به كه س���ێكی نه كراوه ئه وتۆ ش���تێكی دیك���ه نه كرێت بگ���ره هه ندێجار لێره و له وێ ره خنه گیراوه كه س���ه رۆكایه تی هه رێ���م هۆكاری س���ه ره كیی به ش���ێك له ته نگژه كانی نێوان هه رێم و به غدا بوه

به هۆی لێدوانه تونده كانه وه .ئێس���تا پارتی الی خۆیه وه به جۆرێك مامه ڵه له گه ڵ ئه م پرسه دا ده كات وه ك ئ���ه وه ی كه س���ی دیك���ه نه توانێت ئه م پۆس���ته به ڕێوه ببات، هه وڵده دات ئه و وه هم���ه ش وه ك تێڕوانینێك الی الیه نه به بیانوی دروستبكات سیاسییه كانیش ناسكیی بارودۆخه كه ، واته ئه و وه همه دروستده كات كه ئه گه ر بارزانی سه رۆك نه بێ���ت، ئه وا س���ه رۆكی هه رێم )وه ك پێگ���ه ( هیچ گرنگییه ك���ی نییه ، له روی

سیاسی و جه ماوه رییه وه .

هه رچۆنێ���ك بێ���ت ئێس���تا دو رێگه له ب���ه رده م پارت���ی و هه م���و الیه نه كانه ب���ۆ ده ربازبون له م دۆخ���ه ، یه كه میان یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێ���م دوباره هه مواربكرێت���ه وه و رێگ���ه به مه س���عود بارزان���ی بدرێ���ت ب���ۆ جاری س���ێیه م خ���ۆی هه ڵبژێرێته وه ، وه ك س���ه رۆكی هه رێ���م، به اڵم ئه م رێگه یه له ئێس���تاوه س���ه رنه كه وتوه و هه وڵێك���ی پوچه ڵ���ه ب���ۆ دوباره بون���ه وه س���ه رۆك چونكه له هه ڵبژاردنی ئه گ���ه ر بارزانیی بیه وێت خ���ۆی هه ڵبژێرێت���ه وه ئ���ه وا بێگومان پێویس���تی به ده نگ���ی یه كێتی ده بێت، كۆكردن���ه وه و گره نتیكردن���ی ده نگ���ی یه كێتیش ب���ۆ دوباره بونه وه س���ه رۆك له مه حاڵ واوه تره ، دڵخۆش���ی مه كته بی پێشبینییه كان هه مو یه كێتی و سیاسی ب���ۆ یه كێت���ی به هێنانی ده نگ���ی زیاتر به س���تراوه ته وه دیك���ه له جاره ك���ه ی له پارتی ، به خۆجیاكردن���ه وه ی یه كێتی یه كس���انه یه كێتی ده نگهێنانی وات���ه به خۆجیاكردن���ه وه له پارت���ی ، چ وه ك لیس���ت و بانگه ش���ه چ وه ك به رنام���ه و

ئه جێندا.رێگه ی دوه م هه رچی زوه په له بكرێت له گێڕان���ه وه ی پ���رۆژه ی ده س���تور بۆ په رله مان و گۆڕانكاریی تێداكردنی به پێی مه به ده ئی ته وافوقی نیشتیمانیی و له وێدا سیستم له سه رۆكایه تییه وه بگۆڕدرێت بۆ په رله مانیی و له دوای هه ڵبژاردنی داهاتو هه ڵبژێردرێت، له په رله م���ان س���ه رۆك واته س���ه رۆك بێت���ه وه په رله مان نه ك

راسته وخۆ هه ڵبژێردرێت.كراوه ی���ه و ئه گه رێك���ی ئه مه ی���ان ده كرێت هه مو الیه ك بیری لێبكه نه وه ، پارت���ی ب���ۆ ئامۆژگارییه كی���ش وه ك چونكه له په رله مان ئاس���انتر س���ه رۆك كه متره ، زه حمه تی هه ڵده بژێردرێ���ت و ده كرێت پارتی له وێ���دا بچێته ژوره وه و ده كرێت جۆرێك له ته وافوقی سیاس���ی )كاك ب���كات الیه ن���ه كان له گ���ه ڵ مه س���عود( ببێت���ه س���ه رۆكی هه رێم، ب���ه اڵم له هه ڵبژاردنی راس���ته وخۆ هیچ گره نتییه ك نییه بۆ س���ه ركه وتنی هیچ كه س���ێك، ئه گه ر یه كێتی���ش هاوكاریی پارتیی بكات ك���ه ئه مه زه حمه ته ئه وا جه ماوه ری یه كێتی زۆر زه حمه ته ده نگ بۆ س���ه رۆكی هه رێم بده ن، ته نها ئه گه ر

یه كێ�تی كاندیدی خۆی هه بێت.

ئاراس عومه ر *aras_suli@yahoo.com

پێ����ش هه ر ش����تێك ده مه وێ����ت ئه وه بڵێم كه من كه س����ێكی تایبه تمه ند نیم له بواری هون����ه ری دراماو فیلم یان هه ر بوارێكی هونه ری����ی تردا، ته نها ئه وه نده هه یه بینه رێكم كه مێك به وردی ته ماشا ده كه م، پێموابێ����ت بینه ریش گرنگترین ره گه زی هه ر كارێك����ی هونه رییه و بۆی هه ی����ه له كۆتایی هه ر كارێكدا قس����ه ی خۆی هه بێت، چونكه سه رله به ری كاره هونه رییه كانی جیهان له پێناو بینه ر یان گوێكردای����ه . بۆیه هی����وادارم دوای ئه م نوس����ینه هیچ ك����ه س موزایه ده ی فه نیم به سه ردا نه كات و ئه وه له به رچاو بگرێت كه من ته نها وه ك بینه رێك كه هه س����ت به هه ن����دێ ش����ت ده كات قس����ه ده كه م و

هیچی تر.له راس����تیدا ئ����ه وه ی هانی����دام بی����ر له نوسینی ئه م بابه ته بكه مه وه ، ئه و كاره به ن����او هونه رییانه ی ئ����ه م دواییه بو كه له كه ناڵه كانه وه په خش����ده كرێن، )دیاره مه به ستم له و دراماو فیلمه كوردییانه یه ك����ه له هه رێم����ی كوردس����تان و له الیه ن ستافی خۆماڵییه وه به رهه مهێنراون(. كه ئه گه ر كه مێك لێیانوردببینه وه ده گه ینه كاره كان س����ه رجه می راس����تییه ی ئه و به بێ جیاوازی ، جگه له وه ی به ڵگه یه كی بێتوانای����ی له س����ه ر حاش����اهه ڵنه گرن ده رهێن����ه رو س����تافی كاركرن����ی ئ����ه و به رهه مانه ، به دیوێك����ی تردا ده مانخه نه دۆخێكه وه كه تێبگه ین چیتر كاتی ئه وه هاتوه له پاڵ سه رجه م قه یرانه كانی تردا وه ك قه یرانی سیاسی و دارایی و ئیداری، قه یرانه له گه وره تری����ن یه كێك باس����ی شاراوه كانی تر بكه ین كه ئه ویش قه یران به تایبه ت هونه ریی����ه ، گه نده ڵی یاخود له بواری دراماو فیلمدا كه به پێویس����تی ده زانم لێره دا باسی بكه م و هاوكات ببێته ده روازه ی����ه ك بۆ ئه وان����ه ی ده یانه وێت

قسه ی خۆیان هه بێت.ده رهێنه ران و زۆره س����ااڵنێكی دیاره ئه كته ران و س����تافی كاركردنی به رهه مه له رێگ����ه ی جی����اوازه وه كوردیی����ه كان، سه رگه رمی به رهه مهێنانی دراماو فیلمی كوردین و سااڵنه له كه ناڵه كانه وه چه ندین به رهه م پێشكه ش ده كه ن، تا ئێره هه مو ش����ت ئاس����اییه و جێگای ده ستخۆشیی لێكردن����ه . به اڵم ئه وه ی ئاس����ایی نییه و نابێت له بیر بكرێ����ت ئه وه یه ، كه دوای ئه م چه نده ها س����اڵ و ماوه دورودرێژه ، ئ����ه و به رهه مانه به ش����ێوه یه كی ئێجگار الواز ده رده ك����ه ون، ج����ار دوای ج����ار له جیاتی ئه زم����ون وه رگرتن، به رده وامن له س����ه ر هه ڵ����ه ی زه ق، ته كنیكی الواز، ده رهێنانی ئاست نزم، الوازیی له جوڵه ی كامێ����راو ده ن����گ و راكوارو س����كرێپت و كه سایه تی ، به رجه سته نه كردنی حیوارو ونبونی هێڵی س����ه ره كی دراما، نه بونی گرێ و چاره س����ه رو بنه ما سه ره كییه كان له نوس����ین و س����یناریۆدا.. هت����د. هه مو

ئه مان����ه ی باس����مانكردن به جۆرێكن كه الوازترین بینه ریش هه ستیان پێده كات و ئه وه نده ش����ی له سه ر نوسراوه له گۆڤار و رۆژنامه كاندا كه چیتر پێویست ناكات من له باره ی چه ند دیمه نێك یان درامایه كی

تایبه ت بدوێم.ب����ه ڕای م����ن له ئێس����تاداو دوای ئه و هه مو س����اڵه له كارك����ردن، كاتی ئه وه هاتوه بپرس����ین كه ئایا سه ره ڕای هه مو ئه مان����ه و س����ه رفكردنی پاره یه كی زۆرو زه وه ن����د له م به رهه مان����ه دا كه ئاگادارم هه ندێكیان بودج����ه ی كراوه یان له الیه ن راگه یاندن����ه وه ده زگاكان����ی حی����زب و خراوه ته به رده س����ت، بۆچ����ی الیه نێكی په یوه ندیدارو كه سێك نییه به دواداچون بكات بۆ ئه م دۆخه ؟ بۆ كه س����ێك نییه بپرسێت به هه ده ردانی ئه م هه مو پاره یه له م به رهه م����ه كوالیت����ی نزمانه دا بۆ؟ هۆكاره كان چین؟ چاره سه ره كان چین؟ گرنگترین هه نگاوه كان بۆ ده ربازبون له م دۆخه چین؟ چی بكرێت بۆ باشتركردنی

ئه م به رهه مانه ؟. به ڕای من ئه م بێباكییه له ئاس����ت ئ����ه م دۆخ����ه داو بێده نگبون له به رده وامیی به هه ده ردانی ئه و سه روه ت و س����امانه مادیی و مرۆییان����ه دا، جۆرێكی تری گه نده ڵییه ك����ه هیچی كه متر نییه له بواره كانی ترو چیتر پێویسته قسه ی له سه ربكرێت و هه ڵوێسته ی له سه ربكرێت، ئه م بێده نگی و بێباكی و لێنه پرسینه وه یه ، خزمه ت به هیچ الیه ك ناكات و ده بێته هۆی به رده وامبونی ئ����ه م دۆخه قه یراناوییه ی كه درام����او فیلمی كوردی����ی تێكه وتوه له ئێس����تادا، جگه ل����ه وه ش ده مانخاته ب����ه رده م چه ندین گومان����ه وه كه له به ر چ هۆكارێ����ك كه س نییه قس����ه ی جدی له سه ر ئه م بابه ت بكات، به هه رحاڵ من وه ك بینه رێ����ك هیوادارم كه ئه گه ر هه ر رێگرێك هه بوبێت له به رده م باسنه كردنی ئه م بابه ته دا، له ئێس����تا به دواوه به جدی كاری بۆ بكرێت و بگره كۆنفرانس دیداری

گه وره ی بۆ سازبكرێت.

ئاراس فه تاح

ئەم ماندووە. كوردس���تان كۆمەڵگای ماندووبوون���ەش بەرهەم���ی چەندی���ن ساڵەی ئەزموونی ژان و ژیانە. بێگومان كاتێ���ك لە ماندوێتی دەدوێین، بەتەنها بیۆلۆگی و دۆخێك���ی ل���ە مەبەس���ت بەڵكو نییە، جەس���تەیی ش���ەكەتیی ئ���ەو فەزا سایكۆلۆژییەش���ە كە تیایدا ئینس���انەكانی ئێمە لە نێ���وان تراوما )Trauma( و خەمۆكێ���دا بەندب���وون. كوردس���تان كۆمەڵ���گای جەس���تەی ئینسانەكانیش���ی رۆحی داوەش���اوە و ش���ەکەتن. ه���ۆكاری ئەم داوەش���ان و چەندین جەنگی تەنها ش���ەکەتییەش س���اڵەی نێوان كورد و دەوڵەتی عێراق دەركەوتەی بەره���ەم و بەڵك���و نییە، نێ���وان گروپەكانی ملمالنێ و ش���ەڕی كۆمەڵگای كوردستان و ئەو سیستەمی بەهایانەی���ە كە سیاس���ەت لەم چەند

ساڵەی ڕابردوودا بەرهەمیهێناوە.دەشێت یەكێك لە دیاردە سەرەكییەكانی ئەم فۆرمە لە كۆمەڵگای ماندوو بریتی بێت لە ”فێربوونی بێدەسەاڵتی“، وەكو لە شیكارییە سایكۆلۆژییەكانی مارتین س���ێلیگماندا دەیبینین. ئەزموونكردنی بێباكی���ی و بێدەس���ەاڵتی و ت���رس، تووش���بوون بە نەخۆش���ی خەمۆكیی، مرۆڤ والێدەكەن بڕیارە شەخسییەكانی بێبەها و ناگرن���گ ببینێت. بەمانایەكی تر هەم���وو ئ���ەو ك���ەس و گروپانەی تووشی ش���ۆكی كۆمەاڵیەتی، سیاسیی یان سروش���تی دەبن، فێردەبن لەگەڵ بێدەرەتانێتیدا بژین، چونكی كێشەكان لە خۆیاندا دەبینن. ئەوان وادەڕوانن كە ئەم كێشانە لە هەموو شوێنێكدا هەیە و نییە. دیاریك���راو پابەن���دی دۆخێكی هەرئەمەش وادەكات حاڵەتەكەیان وەكو قەدەرێك یان دۆخێكی نەگۆڕ ببینن كە ماندووە كاراكتەرە ئ���ەم تێپەڕنابێت. ل���ە دونیای دەس���ەاڵتی خۆماڵیش���دا هی���چ گۆڕانێكی جەوهەریی بەس���ەردا بەپێچەوان���ەوە؛ بەڵك���و نەهات���ووە، چەندە كار لەسەر قووڵكردنەوەی ئەو برین و ترس���انە كراوە، ئەوەندەش كار فەرامۆشكردن و پەراوێزخستن و لەسەر سیاس���یی و كۆمەاڵیەتی و كەنارگیریی كولت���ووری ئ���ەو گروپان���ە ك���راوە. تاوانباران و دادگایینەكردنی ئەزموونی قوربانی���ان و قەرەبوونەكردن���ەوەی بیمارەكان���ی چارەس���ەرنەكردنی ئەنف���ال، هەڵەبج���ە و دەربازبووان���ی فێركردنیان بەوەی لەگەڵ بێدەسەاڵتێدا ڕابێن و لەگەڵ بێدەرەتانێتیدا هەڵبكەن و لەگ���ەڵ نائومێدی���دا بژی���ن، ئەمان���ە هەمووی���ان ئەزموونی هەڵس���وكەوتی چارەكەسەدەیەكی كۆمەڵگای ماندووی كوردس���تانە لەگ���ەڵ خ���ۆی و لەگەڵ

دەسەاڵتی كوردیدا.ئ���ەو كاراكت���ەرەی ئ���ەم سیس���تەمە چەن���د ل���ەم كوردیی���ە سیاس���ییە س���اڵەی ڕاب���ردوودا بەرهەمیهێن���اوە، ماندووكردن���ی درێژكردن���ەوەی ئینسانەكان نییە بە شەڕە ئایدیۆلۆژییە وەهمییەكانی سااڵنی هەشتاكان، بەڵكو تازەكانە. بێماناكردنی خودی ش���ەڕە نائومێدکردن���ی بەردەوامی كۆمەڵگا لە ئاس���ت بەدیهێنانی گۆڕانکاریدا دەبێتە مایەی ماندووبونێكی گشتیی و چاندنی یان تەس���لیمبوونی گشتی خەسڵەتی یاخیبوونی گشتی لە كاراكتەری ئینسانی ئێمەدا. نەبوونی دیدگایەك بۆ كۆمەڵگا و پڕۆژەیەك بۆ ئاییندە، لە جەوهەرەوەڕا چەمكی ماندوێتیی دەس���تكاریكردووە. ئەم دەس���تكاریكردنەش ل���ە گۆڕینی ماندوێتییەوە س���ەرەكییەكانی مان���ا دەس���تپێدەكات و ب���ە دامەزراندن���ی

سیستەمێكی بەهایی تر كۆتاییدێت.لەراس���تیدا ماندوێتی لەم���ڕۆدا چیدی مانای ئەوە نییە كە بیر لە پش���وویەك بۆ رۆح و جەس���تەی برینداری نەتەوە و نیش���تیمان و ئینس���انەكان بكەینەوە، بەڵك���و ماندوێت���ی مان���ای تەمەڵییە. تەمەڵیی بووە بەو پەیمانە كۆمەاڵیەتییە نوێیەی كە سیاسەت كۆمەڵگای ئێمەی پێ ڕێكدەخات. تەمەڵیی ستراتیژێكە بۆ تێوەگالن و كۆنترۆڵكردنی ئەو گروپانەی كە خەون بە گۆڕانەوە دەبینن. بێگومان س���تراتیژی كۆتكردنی فیكر و چاالكیی تاكەكان لەڕێ���گای پارەوە یەكێكە لەو میتۆدانەی كە س���ااڵنێكە دەس���ەاڵت نووس���ەران و لەس���ەردەكات و كاری ڕۆژنامەنووس���ان و هونەرمەندان���ی پێ دەستەمۆدەكات. هەركەسێك بچێتە ناو

سیس���تەمی تەمەڵییەوە، بە پرۆسەی كڕب���وون و وەنەوزدان���دا تێپەڕدەبێت. كڕینی نووسەران و هونەرمەندان مانای كڕینی وێژدان و فیك���ر و توانایان نییە، بەڵك���و مان���ای جڵەوكردن���ی دەنگی ڕادیكاڵیانەیە لەناو ئەو سیس���تەمەدا و تەوزیفكردنیان���ە ل���ەرووی سیاس���ی و ئەخالقیی���ەوە ب���ۆ جوانكردنی وێنای

خۆیان.ئ���ەم كۆمەڵگایەی ئێس���تامان مۆدێلی پێكەوەژیانێكە، كە لەس���ەر پرنسیپی ”زیاتر من و كەمتر تۆ“ بەڕێوەدەچێت. ئەو بەهایانەی كە هەموو كۆمەڵگایەكی ئینس���انەكان پێدەژی و چارەنووس���ی پێكەوەگرێدەدەن، لەوێنەی هاوكاری و هاوخەمی و هاوچارەنووس���ی، شوێنیان بۆ هەندێك بەهای بەرخۆریی كولتووری چەتەیی چۆڵكردووە كە تیایدا خەونی دەوڵەمەندبوون���ی خێ���را مرۆڤەكانی ل���ەڕووی س���ایكۆلۆژییەوە هەراس���ان

كردووە.

لە كوردستاندا بەپێچەوانەی ماندوێتی دەرئەنجامی مۆدێرنەكانەوە، كۆمەڵگا كات كەمی���ی زۆر و بەرهەمهێنان���ی نییە، مانای گوش���ینیی هەموو توانا و وزەی مرۆڤەكان نییە لەناو پرۆس���ەی بەرهەمهێناندا، مانای گۆڕانی ”جیهانی ژیان“ نییە بە ”جیهانی كار“ و نەبوونی كات نیی���ە بۆ ژیان، بەڵكو ش���انازییە ب���ە ببێبەرهەمیی���ەوە، پیاهەڵدانە بە بێماندووبوون���ەوە و دەوڵەمەندبوون���ی گرفت���ی زۆری���ی كات���ە لە پرۆس���ەی نابەرهەمیدا. بۆئەوەی لە كوردس���تاندا باش بژیت، دەبێت پشكت لە بۆرسەی

تەمەڵییدا هەبێت.كۆمەڵگای ئێمە لەم قۆناغەی ئێستایدا هیچ جیاوازییەك���ی فینۆمینۆلۆگیانەی ل���ە نیی���ە. ئۆردوگاكان���دا لەگ���ەڵ مرۆڤ���ەكان ئ���ۆردوگادا سیس���تەمی بێ���كارن، رۆژدەژمێ���رن، كاتی���ان بۆ كات زۆری چونك���ی ناكوژرێ���ت، كوش���توونی، بێبەرهەم���ی و ناكردەیی چاوەڕوان���ی ك���ردوون، هەراس���انی قەدەرێكن كە گۆڕانكارییەكی پۆزەتیڤ لە ژیانیاندا دروس���تبكات. تاكە كارێك ئۆردوگایەدا لەم سیستەمی مرۆڤەكان دەستیانبكەوێت، بریتییە لە پاراستن و خزمەتكردنی خودی ئەو سیس���تەمەی كە دەسەاڵت تیایدا بەندیكردوون. كار ل���ەم جیهانەدا مانای ئ���ازادی نییە بۆ هەڵبژاردنی چەشنی ژیان، بەڵكو مانای بەخشینی وەهمی ئازادبوونە لەناو ئەو سیس���تەمە داخراوەی ك���ە كۆیالیەتی

بەرهه مدەهێنێت.

13 )372( سێشه ممه 2013/4/9 birura.awene@gmail.comبیروڕا

كۆمەڵگا و ماندوێتی

19 »» 19 »»

میحنه تی سه رۆك، سه رۆكی بێ میحنه ت

قه یرانی دراماو فیلمی كوردی .. گه وره تر له هه مو قه یرانه كانپه‌یامێكی‌‌كورت‌بۆ‌لێپرسراوانی‌‌هونه‌ریی‌‌هه‌رێم

كڕینی نووسەران و هونەرمەندان مانای

كڕینی وێژدان و فیكر و توانایان

نییە، بەڵكو مانای جڵەوكردنی دەنگی

ڕادیكاڵیانەیە لەناو ئەو

سیستەمەدا و تەوزیفكردنیانە

لەرووی سیاسی و ئەخالقییەوە بۆ

جوانكردنی وێنای خۆیان

سه رتیپ جه وهه ر

ئه م هه ڵسوكه وته ی پارتیشه وایكردوه

پرسیارگه لێك دروستبكات كه

بۆچی هه ر ده بێ سه رۆكی هه رێم

له پارتی بێ�ت، له ناو پارتیدا مه سعود

بارزانیی بێت

گه رده لول له کاتی ڕاهێناندا له ئینته رنێته وه

یه كێ���ک له گرێ سیاس���ی و ده رونیه کانی سیاسه تی کوردی له رووی دیپلۆماسیه وه، ل���ه درێژایی مێ���ژوودا، ئه وه ب���ووه: که کاتێک الیه نێکی ت���ر له گه ڵیدا که وتوه ته به ڵگه نامه یه ك���ی هی���چ په یوه ندی���ه وه ئیمزانه كردوه. گرێی بێ ئیمزایی، نه بوونی هیچ به ڵگه یه كی ئاوه ژوو کراوه، هه میشه کوردی رووب���ه رووی ئه و دۆخه نادڵنیاییه کردوه ته وه که الیه نه ک���ه ی تر ئاماده نیه پابه س���ت بێت، به هاوتای دانانێت. بۆیه کورد هه میشه وه ها هه ستیکردوه که وه ک الیه نێکی فه رمی دانی پیادا نه نراوه. ئه م گرێی بێ ئیمزاییه ده كرێت زۆری له س���ه ر بوترێت، ئێمه ته نها که س بوین که هه وڵی کارکردنمان دا له سه ری، له رابووردوودا، به داخ���ه وه وه ك زۆر بواری تری دونیای

کوردی، به کاڵ و خاوی ماوه وه ته وه. ئه مرۆ ل���ه په یوه ندی نێ���وان تورکیا و هه رێم یان راستر بڵێین له نێوان تورکیا و پارتی دیموکراس���تی کوردستاندا، له بڕی ئیم���زا بۆڕی هاتوه ته ئاراوه. راکێش���انی بۆڕی نه وت به م پێی���ه ته نها پرۆژه یه كی ئاب���وری نیه به ڵکو پێش هه موو ش���تێک نوسینه دا له م پرۆژه یه كی جیوپۆله تیکه. هه وڵ���ی به راوردکردن ده ده ی���ن له نێوان دی���دی تورکیا و دیدی پارت���ی دیموکرات له راکێش���انی ئه م بۆریان���ه. به ئامانجی مس���ۆگه رکردنی دیارده ی روونکردنه وه ی مان���ه وه و س���ه قامگیری، ئه مج���اره نه ك بۆ گه لێک به ڵکو بۆ پارتێکی سیاس���ی و

بنه ماڵه یه ك.پالن وه هایه که له هه رێمه و بۆ تورکیا ب���ۆری نه وت رابکێش���ریت، هاوش���ان بۆ ب���ۆری که رک���وک جیه���ان. هه رێ���م یان پارتی زۆر ل���ه هه وڵی فه راهه مبوونیدایه، تورکی���ا ح���ه زده كات به اڵم هێش���تا دوو دڵه، ئه مری���کا نارازیه، عێ���راق دژایه تی ده كات. ل���ه دوا س���ه فه ری وه فدی هه رێم ب���ۆ ئه نک���ه ره ده نگۆی ئ���ه وه هه بوو که گوایه ئه م مه سه له یه یه کالیی کراوه ته وه. به اڵم هیچ س���ه رچاوه یه ک نه یتوانی ئه وه دڵنیابکاته وه، ل���ه هه مانکاتدا میدیاکانی تورکیا له میانه ی روماڵی س���ه ردانه که دا به هیچ ش���ێوه یه ك باس���ی مه سه له یه كی

وه هایان نه كرد. دیاره ئێمه مه به س���تمان قسه کردن له س���ه ر هه موو الیه نه کان نی���ه، به اڵم هه ر بۆ پێش���چاوروونی زیات���ر، ده بێ باس له ئ���ه وه بکه ین که به م زوان���ه جۆن کێری ئه مریکا( سه ردانی ده ره ره وه ی )وه زیری تورکی���ا ده كات، یه كێ���ک ل���ه خاڵه كانی ئه جیندا ئ���ه م بۆڕیانه یه. له وه ئه چێت بۆ مان���ه وه ی عێراق ئه مری���کا رازی ببێت به راکێشانی بۆریه كانی هه رێم، هاوشان به م بۆڕیانه پێشنیاری راکێشانی بۆڕی به سره یامورتاڵک )به نده رێک���ی تورکی( بکات. به م شێوه یه به سره، که رکوک، هه رێم به لێکدانه وه ی له ده به سترێته وه. تورکیاوه ئه مریکا ئ���ه م هه نگاوه وه ه���ا له تورکیا ئه کات که پشتگیری مانه وه ی عێراق بکات ب���ه یه كپارچه یی. هه ر ل���ه م روانگه یه وه ته ن���ه ر یه ڵدز ئ���ه وه ی ئاش���کرا کرد که عێراق پێشنیاری بۆریه كی وه هایان کردوه تورکیاش پێی خۆشه، به اڵم هێشتا عێراق

به فه رمی وه اڵمی نه داوه ته وه. گه ر ل���ه ئاس���تی جیوپۆله تیکی بااڵدا قس���ه بکه ین، وانه ی���ه ك ک���ه ئه مریکا به تاڵی فێ���ری بوو پاش ه���ه ردوو جه نگی ئه فگانس���تان و عێ���راق ئه وه ی���ه که: بۆ بااڵده س���ت ب���وون ی���ان هێش���تنه وه ی بااڵده س���تی له جیهاندا ده س���تتێوه ردانی س���ه ربازی و هه وڵدان ب���ۆ گۆرینی رژێم و دۆڕاوه. کوش���نده و رێگایه كی ناوچه کان بۆی���ه ئه مری���کا ل���ه پاش ئ���ه م هه واڵنه گه ڕای���ه وه ب���ۆ جیوپۆله تیک���ی ته قلیدی ئه وی���ش خۆی له هه وڵ���دان بۆ یاریکردن به هێ���زه كان ل���ه به رامب���ه ر یه كتردا به جۆرێک که دۆخێکی وه ها بهێنێته ئاراوه که بااڵده س���تی ئه مریکا گه ره نتی بکات. زیگناو برژنس���کی خاوه ن دیدی وه هایه، )یاری شه ترنج( ئه م به نافه رمی بیریاری

جیوپۆله تیکی ئۆبامایه. با ئێستابێینه سه ر بۆریه نه وته كان له دیدی پارتیه وه. هه م���وو ئاماژه کان وه ها ده ڵێن که پارتی دیموکراتی کوردس���تان خوازیاری ئه وه یه که له رێگای راکێشانی ئه م بۆریانه وه چاره نوسی بنه ماڵه و پارتی ئابوری، به رژه وه ن���دی به ببه س���تێته وه سیاس���یو، جیوپۆله تیک���ی تورکیاوه. به جۆرێ���ک، که هه ر مه ترس���یه ك له س���ه ر ئه م���ان راس���ته وخۆ له الی���ه ن تورکیاوه

وه ها لێکبدرێته وه که مه ترس���یه بۆ سه ر به رژه وه ن���دی تورکی���ا، ئه م���ه ش تورکیا وه ه���ا لێبکات که ببێته پارێزه ری پارتی. بۆئه م مه به س���ته پارتی چه ند بنه مایه كی پێویس���ته، یه که م، بااڵده ستی له هه رێم، پارتی ده بێت بۆ تورکیای بسه لمێنێت که پارتێکی سیاس���یه که له هه رێم رکه به ری نیه، هه موو رکه به ره كانی تر له ئاستێکدا نین که بتوانن پێگه ی ده س���ه اڵتی پارتی بخه ن���ه مه ترس���یه وه. ده بینی���ن پارتی چۆن له ناوخۆدا ل���ه هه موو هه وڵێکدایه بۆئ���ه وه ی نه بێته ئۆپۆزس���یون. دووه م، ده بێ پارتی دۆخێکی وه ها بهێنێته ئاراوه که په یوه ندی له گه ڵ عێراقدا خراپ بێت، چونکه په یوه ندی ب���اش له گه ڵ عێراقدا ئه وا یه کس���ه ر پارتی قورس���ایی خۆی له ده س���ت ئه دات چونکه ئ���ه و کاته تورکیا ل���ه گه ڵ عێراقدا، ئینج���ا له گه ڵ پارتیدا مامه ڵه ده كات. سێیه م ئه وه یه که پارتی ده خوازێ���ت وه ها له تورکی���ا بگه یه نێت ک���ه ته نه���ا پارتیه به رژه وه ن���دی تورکیا ده پارێزێ���ت هه موو ئه وان���ی تر له به ره ی

ئێرانن.

ل���ه هه مانکاتدا ل���ه دی���دی تورکیاوه بۆریه كان دوا هه وڵن ب���ۆ ئه وه ی بێبه ش نه بێت له س���امانی سروش���تی عێراق که ت���ا ئه وپه ڕی پێویس���تی پێیه تی. تورکیا ل���ه جه ختکردنه وه ی له س���ه ر هه رێم دوو ئامانجی هه یه، یه ک���ه م، ئه گه ر هاتوو له عێراق بێبه شکرا ئه وا با له هه رێم خاوه ن به ش بێت. دووه م، وه ك فشارێک بۆ سه ر به غدا بۆئ���ه وه ی ناچاریبکات که دژایه تی تورکیا نه كات. ب���ه م پێیه تورکیا ئه گه ر بێب���ه ش بێت له عێراق ئ���ه وا ده خوازێت عێراق به ش بێت. ب���ڵ پارک، یه کێکه له چاودێ���ره نزیکه كان���ی په یوه ندی هه رێم و تورکیا له زانک���ۆی له نده ن بڕوای وه هایه ک���ه ئه گه ر بێتوو عێراق ب���ه ش بێت ئه وا تورکی���ا هه رێم���ی کوردس���تان بۆ خۆی ده بات له رێگای زیندوکردنه وه ی کێشه ی

موسڵه وه. دیاره به ده ستپێکردنی ئاشتی له گه ڵ په که که دا هه رێمی کوردس���تان یه کێک له بایه خه س���تراتیژیه كانی له ده ست ئه دات بۆ تورکی���ا. به م پێیه تورکیاترس���ی له کورد که متر ده بێته وه بۆیه جیابوونه وه ی هه رێم له عێراق بۆ تورکیا کێش���ه نابێت، ئه گه ر ئاش���تی فه راهه م بێت. به تایبه ت کاتێک هه رێم ده بێته پاشکۆیه کی ئابوری و سیاس���ی تورکیا. دیاره ل���ه هه مانکاتدا گ���ۆڕاوی تریش هه ن له هاوکێش���ه كاندا. وه ك س���وریا و ئێران و روسیا و چین-ش به

جۆرێکی جیاوازتر.له دوا ئه نجامدا گۆڕانی هاوکێشه كان له ئاراسته ی به رژه وه ندیه ته سکه كانی پارتی نین. به اڵم ئه گه ر پارتی دیموکرات ئامانجی له مانه وه ی حیزب و بنه ماڵه وه بگۆرێت بۆ بوونی پێگه یه ك بۆ هه رێمی کوردس���تان، ئ���ه م سیاس���ه ته ش ببێته ه���ۆی هاتنه ئارای سیس���ته مێکی تۆکمه ی دیموکرات، نه ک ته زویرۆک���رات، له هه رێم ئه وا هه رێم ده توانێت یاری بکات. به اڵم ئه گه ر پارتی بۆ مان���ه وه ی له ناوه وه پیویس���تی به وه هه بێت هه موو س���امانی سروشتی هه رێم بخاته ژێر ده ستی تورک، ئه وا له ئه نجامدا ره نگ���ه خۆی���ان بۆ ماوه یه ک س���ودمه ند بن، ب���ه اڵم کورد هه میش���ه وه ك ئامراز و

ده سکه ال و پاشکۆیه ك ده مێنێته وه.

بیروڕا)372( سێشه ممه 142013/4/9

ده‌ینوسێت

له ئیمزاوه بۆ بۆڕی: دیپلۆماسی کوردی

birura.awene@gmail.com

ئه گه ر بێتوو عێراق به ش بێت ئه وا تورکیا هه رێمی

کوردستان بۆ خۆی ده بات له رێگای زیندوکردنه وه ی

کێشه ی موسڵه وه

یه كێتی به فه رم���ی له س���اڵی 1976ه وه وه ك حیزبێك���ی كۆكراوه ی كۆمه ڵێ باڵ و فكری جیاوازی گردبونه وه كانی ش���ۆڕش و بزوتن���ه وه چه كدارییه كانی پێش���و ناوی كوردس���تان و خه ڵكی به رگوێ���ی كه وته حكومه تی عێراق���ی و ناوچه كه و دنیا، له و ساته وه به هۆی فره یی ئاراسته ی فكری و ناهاوته ری���ب رۆیش���تنی به رژه وه ن���دی و هه ڵپه ی سه ركرده ی باڵه كانی ، ئه م حیزبه ژماره گه ل���ێ هه ڵبه زو دابه زی سیاس���ی و بینیوه و ئابوری به خۆیه وه عه س���كه ری و هه مو جاره كانیش كه دوچاری كێشه یه كی ناوخۆی���ی بوبێته وه كاریگ���ه ری نه رێنی

له سه ر دروستكردوه .یه كێتی له ئێس���تادا ك���ه ته مه نی بۆته )38( س���اڵ ، به درێژایی ئه م مێژوه ئه م حیزبه به جه سته یه كی ته ندروستی باشه وه نه چۆته گۆڕه پان���ی ملمالنێی نه یاره كانی ناوخۆی كوردستان و ده وروبه ره وه ، به اڵم له )37( س���اڵی ته مه ن���ی رابردویدا ئه م حیزبه چانس���ی له وه دابوه س���كرتێرێكی وه ك تاڵه بان���ی هه ب���وه . ئ���ه م پی���اوه كاریگ���ه ری كاریزمای���ی و به ش���ێوه یه ك خۆی خس���ته سه ر جه سته ی ئه م حیزبه ، له دواج���اردا جه س���ته كه ی یه كێتی چه ند نه خۆشی به سه ختی ته نگه نه فه سی كردبێ به گوالجی تاڵه بانی ئازاره كه ی شكێنراوه و مه ترسی مردنی له س���ه ر دورخراوه ته وه ، گه ر بۆ كاتیش بوبێ . كه سایه تی تاڵه بانی ده ركك���ردن زو به لێبورده ی���ی و خ���ۆی باڵه كان���ی س���ه ركرده ی له ناس���ینی رازیك���ردن و چۆنێت���ی ناوحیزبه ك���ه ی و تێگه یش���تن ل���ه داواكاری و تموحه كانیان، ورتكه كه رو ناڕازی���ی و ده نگ���ه وایكردبو بۆڵه بۆاڵوییه كان زو كپبكرێنه وه له الیه ن تاڵه بانییه وه و ده نگ���ی هیچ نوزه نوزێك نه مێنێ ل���ه ده ره وه ی چوارچێوه ی باس و

خواسی یه كێتی .چه ند س���اڵێكه ئه م حه كیم���ی حیزبه نه خۆشه ، خۆی بۆته نێچیری نه خۆشی و ی���ه ك له دوای ی���ه ك نه خۆش���ی به رۆكی به رن���ادات، ب���ه اڵم نه خۆش���كه وتنی ئه م

جاره ی تاڵه بانی پشتشكێن بو بۆ یه كێتی و به شێك له خه ڵكی كوردستان و عێراقیش، به تایبه ته یش الی كه سانێك كه تاڵه بانی به فریاد ره س���ی دۆخی ش���ڵه ژاوی عێراق ئه زانن و بڕوایان به توانای چاره سه ركردنی له الی���ه ن هه ی���ه كێش���ه یه ك هه م���و تاڵه بانییه وه . له ئێس���تادا ئه وه ی جێگای هه ڵوه س���ته بێ هیچ ئاماژه یه كی رون نییه له سه ر گه ڕانه وه ی تاڵه بانی بۆ گۆڕه پانی سیاسی كوردس���تان و عێراقیش، به هۆی نه خۆشییه كه یه وه ، كاریگه ری قورس���ی و له هه م���ان كاتیش���دا هی���چ زانیارییه كی رون و ت���ه واو نییه له س���ه ر خراپی باری ته ندروس���تی تاڵه بانی ، به اڵم ئه و دۆخه ی گریمانه ی تیایدایه حیزبه كه ی ئێس���تای دڵخۆش���كه ر ناده ن به ده س���ته وه له سه ر هیوای گه ڕانه وه تاڵه بانی به جه سته یه كی

ته ندروستی باشه وه .له ماوه ی ئه م چه ن���د مانگه ی تاڵه بانی براوه ت���ه ئه ڵمانیا بۆ چاره س���ه رو دوره له كورسی سكرتێری حیزبه كه ی ، دۆخێكی شڵه ژاوو ناجێگیرو قه له قاوی باڵی به سه ر

به شێكی زۆری سه ركردایه تی ئه م حیزبه دا كێشاوه و خه ریكه وه ك پیاوێكی نابینایان لێدێت و چاوه ڕێی هاتنی فریاد ره س���ێكن بێت و ده س���تیان بگرێت. گه ر ته ماش���ای راگه یاندنی ئه م واڵته بكه ی شه وانه و رۆژانه له و ژماره زۆره ی سه ركردایه تی و مه كته بی سیاس���ی هه ریه كه و له ئاوازێك ئه خوێنێ، كه س ئاگای له ته س���ریح و لێدوانی ئه ویتر نییه و بێ سه ره و به ره ییه كی زۆرخراپ كه له 37 ساڵی رابردوی ئه م حیزبه دا وێنه ی نه بوه له گوتاری سه ركرده كانیدا ئه بینرێ. مه سه له ی به شداریكردن له هه ڵبژاردنه كانی كاره كت���ه ره به ش���ێوه یه ك داهات���و له تكردوه ئه م حیزبه ی س���ه ره كییه كانی هه ریه كه و باس���ی هه ڵبژارده یه ك ئه كه ن، وته بێژی مه كته بی سیاسی ئه ڵێ یه كێتی بڕی���اری كۆتایی خۆی داوه به لیس���تێكی جی���ا به ش���داری هه ڵبژاردنه كانی داهاتو ئه كات، جێگری یه كه می س���كرتێر ئه ڵێ هێشتا بڕیاری كۆتایی نه دراوه ، به رپرسی ده س���ته ی كارگێری له نێوان ئه و دوانه دا قس���ه یه كی جی���اواز ئ���ه كات و گریمانه ی هه ردوكیانی كردوه ، ئه م جیاوازی گوتاره كه هه ڵبژاردنه كاندا وه ك له مه سه له یه كی زۆریش گرنگ و چاره نوسساز نییه یه كێتی به م ده ردی ف���ره وتارییه بردوه له غیابی گرنگه كانی مه س���ه له ب���ۆ تاڵه بانی���دا، وه ك به س���تنی هاوپه یمان���ی تازه له گه ڵ هێزه كان���ی ت���رو وازهێن���ان له رێكه وتنی س���تراتیژی له گه ڵ پارتی ئاخۆ ده بێ چی

بقه ومێت؟!یه كێتی خه ریكه به حیزبی له ده ستدانی فرسه ته كان بناسرێ، له دوای جیابونه وه ی دروس���تكردنی مس���ته فاو نه وش���یروان بزوتنه وه ی گ���ۆڕان بچوكبونه وه یه كی زۆر روی له جه سته ی یه كێتی كرد، به ناچاری خۆی خسته ناو ته لبه ندی پارتییه وه و ملی بۆ هه مو داواكارییه كانی پارتی كه چكردو هه مو ده سه اڵته سیاس���ی و ئابورییه كانی خس���ته ده س���تی س���ه ركرده كانی ئ���ه و حیزب���ه وه به تایبه تی���ش )م���ام و برازا(، لێره دا گه ر ته ماشای ئه و رۆژگاره بكه ین و له گۆش���ه نیگای ئه و زه مه نه وه خوێندنه وه بۆ دۆخی ته سلیمبونی یه كێتی بكه ین بۆ پارت���ی حه قیان ئه ده ینێ ، چونكه ش���ه و نه بو ته له فزیۆنی ك���ه ی ئێن ئێنی گۆڕان هه واڵی گواستنه وه ی سه نگه ر له چاڵه كه وه ب���ۆ گرده كه )له یه كێتیی���ه وه بۆ گۆڕان(

نیشانی خه ڵكی نه ده ن و بێگومان ئه مه ش ترسی الی س���ه ركرده كانی دروستكردبو، گه ر پارتیش پشتی تێبكردنایه دور نه بو یه كێتی توش���ی داڕوخ���ان بهاتایه ، ئه مه گریمانی خۆیانه بۆ دۆخی ته سلیمبونیان. به اڵم له دوای وتاره كه ی بارزانی له نه ورۆزی پ���ارداو ته قینه وه ی كێش���ه كان له نێوان پارت���ی و حیزب���ی ده ع���وه و به تایبه تیش بارزانی و مالیكی و جۆرێك له گۆشه گیربونی پارتی ، چ له ناوخۆی عێراق یان هێزه كانی دراوس���ێوه ، زۆر هه لی زێڕین بۆ یه كێتی چێ ب���و باری الرو ناهاوس���ه نگی له گه ڵ پارتی راس���تبكاته وه و ئه و ژم���اره زۆره ته نازول���ه ی له مه ڕ مه س���ه له سیاس���ی و بۆی كوردستان ئابورییه كانی یاس���ایی و ك���ردوه وه ریبگرێته وه ، كه چ���ی هه موی

له ده ستدا.ئه م ته س���لیمبونه ی یه كێتی بۆ پارتی له ساڵه كانی رابردودا كه بوه ره خنه یه كی جدی و جه وهه ری به س���ه ر سه ركردایه تی یه كێتی و مێژوه كه شیه وه ، هه موان ئه وه مان بیست ئه مه خواست و ویستی تاڵه بانییه ، باشه گه ر ئه مه راستیش بوبێ ده فه رمو ئه م فرس���ه ته زێڕینه ی بۆتان دروستبوه له دو الوه له ده ستی مه ده ن و مه یكه نه قوربانی تاڵه بانی له الیه ك به رژه وه ندییه كانت���ان، لێ���ره نییه و به رێكه وتنامه ی س���تراتیژیدا ئه وه هه ڵیشیناوه شێننه وه گه ر بڕۆنه وه ، به الیه نی كه مه وه س���ه ربه خۆیی بڕیار بۆ خۆتان بگێڕنه وه و به نیزامی قازه كه پارتی هه رچ���ی وت و كرد قێڕه ی ب���ۆ مه كه ن، له الیه كی دیكه شه وه ئێستا كۆده نگییه كی حیزبی و شه قامی هه یه له سه ر مه سه له ی ئاش���كراكردنی حوكمڕانی و سیس���ته می داهاتی نه وت له به رامبه ر پارتی كه به ته نیا

وه ستاوه ته وه ،چیتر ئه وه نده شه رمنانه له ئاستی ئه م دو مه س���ه له گرنگه دا وتارو هه ڵوێس���تی یه كێت���ی ده رمه ب���ڕن و ئه م فرس���ه ته ش ل���ێ نه كه نه وه مه كه ن به وانیت���رو بیری ی���ان جورئه تی بڕیاردانت���ان نه بێ . به اڵم پرسیاره جه وهه رییه كه لێره دا ئه وه یه به م دۆخه شڵه ژاوی و فره بۆچون و گوتارییه وه س���ه ركردایه تی ئێس���تای یه كێتی توانای بڕیارێك���ی حه كیمان���ه ی هه ی���ه و ئ���ه م فرسه تانه ش له ده ست نادات؟! یان كورد وته نی ئه مانه ش و سه دان فرسه تی تریش

هه ر فت ئه بێ !؟

یه كێتی له دۆخێكی نایه كێتی داسه ركه وت شه ریف

زۆر هه لی زێڕین بۆ یه كێتی چێ

بو باری الرو ناهاوسه نگی له گه ڵ پارتی راستبكاته وه ، كه چی هه موی

له ده ستدا

►

►كات���ێ گۆڕان دروس���تبو، ن���ه ك هه ر ئه وانه ی ك���ه دژی گه نده ڵ���ی و نادادی و س���ته مكاری بون، نه ك هه ر رۆشنبیرانی خه ڵكی رۆژنامه نوسان و ده ره وه ی حزب و ت���ر، بگ���ره حه ش���یمه تێكی زۆری ن���او یه كێتی و پارتیش، به وه دڵخۆش���بون كه ئ���ه و گۆمه مه نگ و لێخنه ی كوردس���تانی باش���ور كه له ئاكامی نه ك هه ر گه نده ڵی و نادادی بگره له ئاكامی شه ڕی ناوخۆو یه ك نه خوێندنه وه وه دروس���تببو ده شڵه قێت و

به ری جۆگاكان ده كرێنه وه .گۆڕان له هه ڵبژاردن���ی 25ی 7ی 2009 دا 25 كورس���ی هێنا، له س���ه ر شێوازی دابه ش���كردنیان كاندی���ده كان و دانان���ی به س���ه ر ت���ه واوی ناوچه كان���ی هه رێمداو بابه تێكی ئ���ه وه دیاریكردنیان، چۆنێتی تره ، ئ���ه وه ی بۆ م���ن و بۆ زۆر كه س���ی تریش مایه ی هه ڵوه س���ته له سه ر كردنه ، بارودۆخ���ی دوای 25 ی 7 و دوات���ر دوای 7ی 3ی هه ڵبژاردنی عێراقه ، گۆڕان له زۆر پرسدا هه وڵیدا له وانی تر جیاواز بێت، لێ له وه دا جیاواز نه بو كه چۆن مامه ڵه له گه ڵ خه ڵكه كه ی خۆیدا ب���كات، ئه مه یه كه م، دوه میش له وه دا جیاواز نه بو كه بتوانێت ده س���ه اڵته كانی به ڕێوه بردن و چۆنێت���ی به ڕێوه بردن دابه ش بكات، ئه م دو هه ڵه یه زه ره ری زۆری له گ���ۆڕان داوه ، ئه وه جگه ل���ه و بێمنه تییه ی كه زۆر ج���ار ده رهه ق به چ���االك و هه ڵس���وڕاوه كانی هه یه ت���ی ، رونت���ر ته نانه ت چۆنێت���ی مامه ڵه كردن و قسه كردنیش په یوه ندی و چۆنێتی جۆری

پێویستی به گۆڕانكارییه .پرسی دروستكردنی جڤاته كه وه ك پرسی مۆڵه ت وه رگرتنه كه جۆرێك له په له پڕوزێ و هه ڵپه هه ڵپ���ی پێ���وه بو، س���ه یره ، كه رویداوه ئیتر نابێ بچنه ژێر ئه و راستییه ، ئه گه ر ئێس���تا واز له جڤات و مۆڵه ته كه ش بێنین، ئه رێ خێره گ���ۆڕان نازانێ چۆن مامه ڵه له گه ڵ هه ڵس���وڕاوه كانیدا بكات، ئه و هه ڵس���وڕاوانه ی باجی خۆیانداو ئیتر

گۆڕانیش لێیان بێمنه ت بو، له سیاسه تداو به تایب���ه ت ب���ۆ هێزێ���ك ك���ه كێبڕكێی هه ڵب���ژاردن بكات و چ���اوی له حوكمڕانی بێت بێمنه ت بون ن���ه ك گرفت عه یبێكی گه وره یه ، گۆڕان ل���ه و بازنه یه دا نه توانێ هه ر چاره س���ه ربكات و كێش���ه كان چۆن رۆژه ی یه كێ به شێوازێ باسی كێشه كان ب���كات و هه ندێكیش بڵێن كێش���ه و گرفت

نییه ، ئه وه جۆرێكه له خۆدزینه وه .چۆنێت���ی مامه ڵه كردن له گ���ه ڵ دكتۆر ش���اهۆ س���ه عیدو دكت���ۆر زان���ا، دكتۆر جه عفه ر، دواتریش له گه ڵ كه س���انی وه ك ق���ادری حاجی عه لی ، عوس���مانی حاجی مه حمود، س���االر عه زیزو كه سانی تر كه ناوه كان زۆرن، تائێستا نه ك مامه ڵه یه كی ته ندروس���ت نه ب���وه بگره جۆرێ���ك بوه له بێبایه خك���ردن، كه ئه م���ه ش له ئاكاری بۆ به تایبه ت جێینابێت���ه وه . سیاس���یدا بزوتنه وه یه ك كه بڕیاره له س���ه ر جیاوازی بڕیاره كه بزوتنه وه یه ك دروس���تبوبێت، ئیت���ر خۆی واته ن���ی ته قلی���دی نه بێت، له س���ه ره تاوه ه���ه ر كه بزوتنه وه ی���ه ك وه ك بزاوتێك���ی هه مه ڕه ن���گ و ئاڵ و وااڵ ئه مپه ڕی راستێك و ئه وپه ڕی دروستبوه و

چه پێك ده توانن هه ناسه ی تێدا بده ن.ره نگ���ه به ش���ێك له وانه ی س���ه ره وه و خه ڵكی دیكه ش خۆبه خشانه كاری زۆریان كردبێت و پێویس���تیان به پۆست و پایه ش نه بێت كه هه قی خۆیانه ئه گه ر ئه وه شیان گ���ه ره ك بێ���ت، ب���ه اڵم بۆ هه ڵوێس���ت و بیروبڕواكانی���ان بێبای���ه خ ده كرێت ئه وه بۆ من جێی پرس���یاره ؟ گۆڕان كه قس���ه بیروڕا ئ���ازادی ئازایه تی و له جی���اوازی و ده كات ده بێ���ت یه كه مینجار له ناو خۆیدا ئ���ه وه په یڕه و بكات، ده بێت جگه له وه ش كار له س���ه ر ئازادی ت���اك و بیركردنه وه ی ئازادانه ی تاك بكات، تا ئه و راده یه ی كه له هه ڵبژاردندا ته نانه ت ئه ندامانی پارتی و پڕۆژه ی ئه گ���ه ر ئه وانیتریش یه كێت���ی و گۆڕانی���ان به دڵب���و ده نگ ب���ه و پڕۆژه یه

بده ن، ئه سڵی دروستبونی گۆڕان بۆ ئه وه بو، ناكرێ ئێستا له ناو خۆیدا حه وسه ڵه ی

جیاوازی بیروڕای نه بێت.چاره س���ه ركردنی رێكخس���تنه وه و خۆ كێش���ه و گرفته كانی ناو گۆڕان به ش���ێكه له پرۆسه ی گۆڕینی سیاسی و كۆمه اڵیه تی له باشوری كورده واری كۆمه ڵی سه رجه م كوردس���تان، هی���چ بیانوی���ه ك نییه بۆ

خۆالدان له و بابه ته و پشتتێكردنی .پرسی هاوس���ه رۆكی یان هاورێكخه ری گش���تی رێكخ���ه ری له خ���وار ئه گ���ه ر بزوتنه وه كه ش���ه وه بێ���ت ب���ۆ ژوره كان و مه ك���ۆكان و هه ن���دێ ئۆرگانی پێویس���ت زۆر پڕبایه خ���ه ، ئه ك���رێ ب���ۆ كارێكی وا نه خش���ه رێیه كی باش دابنرێت، زه مینه ی گوێنه گرتن له بیرو ڕا جیاوازه كان واده كات زه مینه بۆ خه ڵكی تر بڕه خسێت كه دزه بكه نه ناو كێشه س���اده كانه وه و گه وره ی بكه ن، وه ك چۆن كاتی خۆی ئه وه له گه ڵ

یه كێتیش كرا.بۆ ئه وه ی گ���ۆڕان جیاوازبێ���ت ده بێ ده رگای گفتوگۆی راش���كاوانه بۆ هه موان به هه ر له ریزده رچوه كانی���ش بكات���ه وه و بیانوی���ه ك رویداوه بگێڕێت���ه وه ریزه كه ، مه رج نییه و هه رگی���ز ناكرێ واوێنابكرێت كاره كه یان هه ڵه یه و له ریزده رچوه كان كه هه مو راستییه كه الی ئه وانی نێو ریزه كه یه ، ئێمه بۆ ئه وه ی له جیاوازی و پێكه وه بون و هه مو پێویس���ته بگه ین پێكه وه كاركردن مێژوی سیاس���ی ئه مه ریكاو له ئه وروپاش بیروبۆچونه كان���ی ج���ۆن لۆك و رۆس���ۆو بخوێنینه وه .ئه س���ڵی ئه وانیتر دیگ���ۆڵ و وش���ه كانی "جڤات، مه كۆ، بازنه ، رایه ڵه " هه ركه س���ێك داینابێت مانای جیاوازی و له بیركردنه وه ده گه یه نن، نه بون وه كیه ك

گۆڕان ده بێت له و راستییه بگات.بزوتنه وه یه ك كاره س���اتێكه ئ���ه وه چ هێشتا كۆنگره ی نه به ستبێت پشت بكاته ئه وان���ه ی پێوه ی ماندوب���ون و بێمنه تیان بكات؟ ئه مه له فه رهه نگی سیاس���ی نوێدا جێینابێته وه ، سیاسه تكردنی نوێ ئه وه یه هه میش���ه خاڵ���ه هاوبه ش���ه كان بخرێته ب���ه رده م و ناكۆكییه كان فه رامۆش���بكرێن ئه گه ر هه بن، له سیاس���ه تی نوێی ئێستای به گش���تی ئه مه ریكاو رۆژئاوا ئه وروپ���او هێنده ی كار له سه ر پشت به یه كتربه ستن و

راوێ���ژ به یه كتركردن ده به س���ترێ هێنده بی���ر ل���ه وه ناكرێت���ه وه ته نان���ه ت له ناو حزب���ه نه یاره كان���ی یه كتریش���دا گ���ره و له س���ه ر فه رامۆش���كردنی ئه ویتر بكرێت، نمون���ه ی دیموكرات���ه كان و كۆمارییه كانی له هه ڵبژاردندا ئه وه ی ئه مه ریكا سه ره ڕای سه رسه ختانه نه یارێتی یه كده كه ن، كه چی دوای ئه نجامه كه نه ك پیرۆزبایی له یه كتر بگره راوێژ به یه كتر ده كه ن و پۆسته كانیش

به جۆرێكی دادوه رانه دابه ش ده كه ن.پێویس���تی النیكه م گۆڕان بزوتنه وه ی ئه وه ی بۆ راوێژكارییه به ئه نجومه نێك���ی له س���ه ر كۆی ئه و پرس���انه هه ڵوه س���ته

بكات.بزوتنه وه ی گ���ۆڕان ده نگی نیو ملیۆن كه س���ی هێناوه ك���ه هه مویان س���ێوی هیوایان خس���توه ته نێو ئه و سه به ته یه وه كه له س���ه ری نوس���راوه گۆڕان، ئه و نیو ملی���ۆن ده نگده ره له روی پابه ندایه تییه وه به خه ڵ���ك و پابه ن���دن هه ربه ش���ه یان سروشتی س���ونبولێكه وه ، كه س���ایه تی و مرۆڤ وایه و ئه مه نه عه یبه نه كێماس���ی ، هه زاران كه س هه ن به بۆنه ی میس���ییه وه هه وادارو الیه نگری به رش���ه لۆنه ن، به رشه ئه م راس���تییه باش ده زانێت بۆیه ناتوانێ به هیچ ش���ێوه یه ك ئه م یاریزانه فه رامۆش ب���كات، گ���ۆڕان ده ب���ێ له گۆڕه پانه كه دا زۆر ئ���اگاداری یاریزانه كانی بێت چونكه به ش���ێكی زۆر له جه ماوه ره ك���ه چاوی���ان

له سه ر یاریزانه كانه .

گۆڕان بۆ واده كات؟ئه وه چ كاره ساتێكه له تیف فاتیح فه ره ج

بزوتنه وه یه ك هێشتا كۆنگره ی

نه به ستبێت پشت بكاته ئه وانه ی

پێوه ی ماندوبون و بێمنه تیان بكات؟

►

15 (372( سێشه ممه 2013/4/9 تەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

ستەمی پۆزەتیڤیزمجارێکی تر سیستمی سەقەتی تەندروستی رۆڵەیەک���ی 3 س���ااڵنی ئ���ەم میللەتەو دانیشتوی قەاڵدزێی کردە قوربانی. ئەم کارەس���اتە تازەیە، الزۆ س���ەالمی پێنج س���ااڵنمان دەهێنێت���ەوە یاد ک���ە تەنها بۆ ئەوەی پس���ولەی چون���ە ژورەوەی پ���ێ نەبو بۆ نەخۆش���خانە، پۆلیس���ی ب���ەردەرگا ڕێگ���ەی پێنەدا چارەس���ەر وەربگرێت و گیانی لەدەس���تدا. هەروەها ک���ەژاوە عەبدولباقیش���مان دەهێنێتەوە یاد ک���ە بەه���ۆی تاک���ە دەرزییەکەوە کوڕپەڵە ژیان���ی لەدەس���تداو گیان���ی تری و منداڵەکەی سێ شیرەخۆرەکەی و هاوس���ەرەکەیان بۆ تاهەتایە لێتاڵکرد. سەرەوە، کارەس���اتانەی ئەو گەورەیی بمانتۆقێنێت و ڕامانچەڵەکێنێت و دەبێت خەومان ل���ێ حەرام بکات ب���ۆ ئەوەی بەدوای هۆکارو پاڵنەرەکانی ڕودانی ئەم کۆس���تانەدا بگەڕێین. هۆکارەکانی ئەم کارەس���اتانە لەهەڵکۆڵینێکی سەرەتایی کاردانەوەکانی بەرپرس���انی تەندروستی

بەرامبەریان دەردەکەوێت. بەرپرس���ەکانی لەکاردان���ەوەی تەندروس���تی بەرامب���ەر بەزۆرێ���ک لەو کوش���تارانەی سیستمەکەیان )بەکەرتی تایبەت و کەرتی گشتییەوە( بەرپایکردوە دژی هاواڵتیان، کۆمەڵێک وەاڵم و عوزری لەقوتوک���راو ئامادەی���ە بۆ داخس���تنی هەر کپکردن���ەوەی هاواڵتی���ان و دەمی دەنگێکی ڕەخنەو ناڕەزایی بەرامبەر بەو تاوانان���ە. یەکێک لەو کاردانەوەو وەاڵمە لەقوتکراوانەی زۆرجار گوێمان لێدەبێت، ئەوەیە ک���ە گوایە مردنی ئەو هاواڵتیانە هیچ نییە جگە لەبەش���ێک لەڕێژەیەکی م���ردن ک���ە چاوەڕوانکراوەو ئاس���ایی لەهەمو جیهاندا ه���ەر وایە. بەمانایەکی تر، دەبێت هاواڵتیان ئەوەندە بەدگومان نەبن لەبەرامبەر سیستمەکەو هەڵەکردنی سیستمەکە نەکەنە ئەگەر، چونکە مردنی چەند هاواڵتییەک چاوەڕوانکراوەو وەکو بەرپرسانی تەندروس���تی خۆیان دەڵێن ڕێژەی جیهانییەکان ستانداردە "بەپێی لەنەخۆش���خانەکاندا م���ردن ،%......

ئاساییە".ئەم ئارگومێنت���ە الوازو دژ بەمرۆڤە، لەبەرامب���ەر کەمتری���ن دژە ئارگومێنتدا ه���ەرەس دەهێنێ���ت و خ���ۆی ناگرێت. بەرپرس���ێکی تەندروس���تی چ���ۆن بوار بەخ���ۆی دەدات، مردن���ی منداڵێکی 3 سااڵن، ئاوەها بەسادەیی یەکسان بکات بەکۆمەڵێ���ک ژمارەو ڕێژەی س���ەدیی. گریمان ئەو بەرپرسە دڵرەقە، قەناعەتی بەئێمەی هاواڵتی کرد، کە مردنی سکااڵو الزۆو کەژاوە.. هتد بەشێکن لەڕێژەیەکی نەگۆڕی س���ەدیی کە وەک���و ئەو ناوی دەنێت "س���تانداردێکی" جیهانییە، ئایا چۆن ئەو بەرپرس���ە دەتوانێت قەناعەت بەدایک و باوکی سکااڵو الزۆو منداڵەکانی

کەژاوە بهێنێت؟. دژە ئەرگومێنتە ئ���ەم لەبنەڕەت���دا، مرۆڤ و دڵرەقەی بەرپرسانی تەندروستی فیک���ری و دۆگمایەک���ی دەرکەوت���ی >زانستی<یە کە بەمانا فەلسەفییەکەی ئەم >پۆزەتیڤی���زم<. پێیدەگوترێ���ت دۆگماو ئایدۆلۆژیایە دنیا دابەش���دەکاتە سەر کۆمەڵێک ژمارەو ڕێژەو حەقیقەتی نەگۆڕ. ب���ەم تێگەیش���تنە ئایدۆلۆژییە بێت، م���رۆڤ لەن���او جیهانێکدا دەژیت ک���ە ناتوانێ���ت بیگۆڕێت و دەس���ەاڵتی حەقیقەتەکانیدا ڕێژەو ژمارەو بەس���ەر ملکەچکات پاس���ڤانە ناشکێت و دەبێت بۆ ئ���ەو حەقیقەتانەو خ���ۆی بەخەونی

گۆڕانکارییەوە نەخەڵەتێنێت. پۆزەتیڤزم لەهیچ شوێنێکی کۆمەڵگای ئێمە خۆی ب���ەو چاوقایمییە دەرناخات کە لەسیستمی تەندروستی هەیە. جگە لەوەی بەرپرسانی تەندروستی قەناعەتی تەواویان بەو >بیدع���ە< ئایدۆلۆژییەی پۆزەتڤیزم هەیە، هاوکات زۆر بەسەلیقەوە بۆ بەرژەوەندیی���ە تایبەتەکانی خۆیان و دەربازبونیان لەهەر بەرپرس���یارێتییەک بەکاریدەهێنن. ئەگەر مردنی سکااڵ تەنها مردنێکی >پێویس���ت< بێت بۆ ئەوەی ژمارەو ڕێژەکانی ئەوان ڕاست دەربچن، ئیتر بۆچی گومان دروس���تبکەین لەسەر لەگیانلەدەستدانی ئەوان بەرپرسیارێتی

رۆڵەکانمان؟!پۆزەتیڤزم س���ەر بەچەند سەدەیەکی پێ���ش ئێس���تایەو ب���ۆ ئ���ەم جیهان���ە هەمەالیەنە هەمەج���ۆرو هەمەگوت���ارو ناش���ێت. جیهانێکی پڕ لەوردە ڕاستی و وردە گوت���اری وەکو ئ���ەوەی خۆمان، ناکرێ���ت لەکۆمەڵێ���ک ژم���ارەو ڕێژەو ڕێژەو ژمارەو کورتبکرێتەوە. ستانداردا ستانداردەکان گرنگن بۆ تێگەیشتن لەم جیهان���ە ئاڵۆزە، بەاڵم لەس���کااڵو الزۆو

کەژاوەکان گرنگترو پیرۆزتر نین.

چی بكه ین ئه گه ر ده موچاومان زیبكه ی لێ ده ركه وت؟ ئا: پێشه وا فایه ق

سه ره تا پێویسته رۆژانه بۆ ماوه یه كی زۆر وه رزش بكه ین بۆ ئه وه ی بڕێكی

زۆر ئاو نزیكی 8 لیتر بخۆینه وه كه ئه مه یش یارمه تیمان ده دات بۆ ئه وه ی بڕێكی باش ئاره قه و

چه وری الشه مان ده ربكه ین هه روه ها زیادكردنی خواردنی سه وزه و

میوه به اڵم به ئاگاداربون له وانه ی كه حه ساسییه تمان هه یه پێیان، هه روه ها خواردنی هێلكه و ماسی و ئه و خواردنانه ی كه بڕێكی باش

پرۆتینیان تێدایه به تایبه تی ڤیتامین A_B هه روه ها ده توانرێ سود

له چای وه ربگیرێت دوای كواڵندن و ساردكردنه وه ی ئه ویش به دانانی

له سه ر ئه و جێگایه ی كه زیبكه كه ی لێ دروست بوه .

جگ���ه له مان���ه پێویس���ته خۆم���ان له خواردنی سوره وكراوو زه یتی زه یتون و رۆنی گوێز هیندی و گوڵه به ڕۆژه و شه كر

به دوربگرین.له 40% ی دایكان پێش شه ش مانگی

خواردن ده ده ن به منداڵه كانیان.لێكۆڵین���ه وه كان هۆش���یاری ئ���ه وه ده ده ن به دایكان كه ئاگاداری خواردنی كۆرپه له كه یان بن و نابێت تاوه كو شه ش مانگی هیچ بده ن به منداڵه كانیان ته نها

ش���یری دایك بۆ كۆرپه له پێویس���ته و پێش ئ���ه و ماوه یه هه رچییه كی بدرێتێ ده گه یه نێ���ت. به ته ندروس���تی زی���ان تویژینه وه كان رایانگه یاندوه 40%ی دایكان گوێ به و ئامۆژگارییه پزیشكییه ناده ن و پێش ئه و ماوه ی���ه خواردنی تر ده ده ن لێكۆڵه ره وه كان به ساواكه یان. هه روه ها ئه وه ی���ان به دیك���ردوه ئ���ه و دایكانه ی ش���یری قوت���و ده ده ن به منداڵه كانیان زوت���ر هه وڵ���ده ده ن خ���واردن ب���ده ن به منداڵه كانیان پێش گه یشتنه ته مه نی ش���ه ش مانگی . لێكۆڵینه وه كان ده ڵێن پێدانی خواردن پێش ش���ه ش مانگی وا له كۆرپه له ده كات كه س���ود له و مادانه وه رنه گرێت كه له ش���یری دایكدا هه ن و هه روه ها ئه بێته هۆی قه ڵه وی و نه خۆشی كۆئه ندامی هه رس و نه خۆش���ی شه كره و ئه گزیم���ا له ته مه نه كانی تری ته مه نیدا. لێكۆڵه ره وه كان ئه م راستییه یان كاتێك بۆ ده ركه وت كه توێژینه وه یان له س���ه ر زیات���ر له 1300 من���داڵ ئه نجام���دا كه ته مه نی���ان له نێوان 4 مانگ بۆ ش���ه ش مانگ بوه و بۆیان ده ركه وتوه له 40% ی منداڵه كان پێش ته مه نی شه ش مانگی خواردنی���ان پێدراوه له به رامبه ریش���دا 24% یان دوای ته واوبونی شه ش مانگی ئه مه به منداڵه كانیان، داوه خواردنیان جگ���ه له وه ی ئ���ه و مندااڵنه ی ش���یری زیاتر خواردنه كه یان قوتویان ده خوارد

ده خوارد.

نه خۆش����ی ش����ه كره یه كێك����ه له و نه خۆشییه درێژخایه نانه كه كاریگه ری به هێزی له سه ر هه مو جه سته ی كه سه كه هه یه چ ره گه زی مێ یاخود نێر، به اڵم له ئێستادا شاره زایانی بواری پزیشكی ژنان ده ڵێن شه كره كاریگه ری به هێزی هه یه له سه ر په یوه ندییه سێكسێكانی نێوان پیاوان و ژنان هه روه ها كاریگه ری زیاتری هه یه له سه ر ره گه زی مێینه .. له م باره یه وه دكتۆره شه ریفه ئه شره ف پس����ۆری نه خۆش����ی ژنان و مناڵبون بۆ س����ایتی ئێم بی س����ی رایگه یاندوه ئه م نه خۆش����ییه زۆرتر كاریگه رێكانی له ژنان ده رئه كه ێت و كارده كاته س����ه ر په یوه ندێكان����ی نێوان خۆی و ره گه زی به رامبه ری هه ندێجاریش توشی ساردی سێكس����ی ده بێت. دكتۆره ش����ه ریفه ه����ۆكاری ئه و كه س����انه ی نه خۆش����ی به ساردی هه یه و هه س����ت شه كره یان سێكس����ی ده كه ن گه ڕانده وه بۆ چه ند هۆكارێ����ك له وانه . كاتێك نه خۆش����ی

ش����ه كره كۆنت����روڵ ناكرێ����ت له الیه ن كه س����ه كه وه ئه م����ه ش ئه بێت����ه هۆی ئه وه ی كه كاربكاته س����ه ر خوێنبه رو ش����وێنه و ئ����ه و هه س����ته وه ره كانی خوێن به باش����ی بۆ ئه و شوێنه دابین ناكات و ئه م����ه ش ئه بێته هۆی ئه وه ی كه كه سه كه هه س����ت به هیچ چێژێك نه كات. هه روه ها ئه وانه ی ش����ه كره ی توش����ی هه ی����ه كۆنترۆڵنه كراوی����ان كۆئه ندامی به رده وام����ی هه وكردن����ی زاوزێ و می����زه ڕۆ ده بن ئه مه ش ئه بێته هۆی ئه وه ی كه سه كه ئه و شوێنانه ی وش����ك بێ����ت و له كات����ی جوتبونیش هه س����ت به ئازاربكات و دوباره هه ست به هیچ ئاره زویه كی سێكس����ی نه كات. هۆكارێك����ی تری����ش ئه وه ی����ه كه ئه و كه سانه ی ش����ه كره یان هه یه هه ندێجار ببێت دروس����ت له جه س����ته یان برین ئه مه ش ببێته هۆی ئه وه ی كه ژنه كه ح����ه ز ن����ه كات ره گ����ه زی به رامبه ری بیبینێت و هه وڵی خۆبه دورگرتن بدات.

ب���ۆ ئ���ه وه ی بزانی ه���ۆكاری چییه پش���ت ئازاری هه یه و چۆن چاره سه ری ئه و ئازاره ده كه یت پزیش���كانی بواری بڕب���ڕه ی پش���ت و ئێس���ك ئاماژه یان به چه ن���د جۆرێكی پشتئێش���ه كردوه و هه ندێ چاره س���ه ری س���ه ره تاییان بۆ

دۆزیوه ته وه ، له وانه :

زۆرجار له ئه نجامی هه ڵگرتنی شتێكی قورس توشی ئازارێك ده بین به تایبه تی به رزده كه یت���ه وه س���ه رت كاتێ���ك ئازاره كه ت بۆ دروست ده بێت، ئه مه ش نیشانه یه كه بۆ ئه وه ی كه شتی قورست

نه خۆشی شه كره كاریگه ری له سه ر په یوه ندییه سێكسێكانیش هه یه

جۆر ئازاری پشت و چاره سه ری جۆره كانی 4

هه ڵگرت���وه بۆیه ئه و ئ���ازاره ت هه یه و ئه و ئازاره ش له ماس���ولكه كاندایه ، بۆیه باشتروایه حه مامێكی گه رم بگه یت یان شتی گه رم بخه یته سه ر ئه و شوێنه بۆ

نه مانی ئازاره كه .

هه ندێج���ار توش���ی ئازاری به ش���ی ب���ۆ ده بی���ت، پش���ت خ���واره وه ی كه مكردن���ه وه ی ئه و ئازاره باش���تروایه له سه ر پش���ت بكه ویت و هه ردو قاچت له سه ر كورس���ییه ك دابنێیت واتا بنی ئه ژنۆكانت له سه ر سه ره تای قورسییه كه بێت، یان له س���ه ر كورسییه ك دابنیشه هه ردو ده س���ته كانت به شێوه ی راست و چه پ بخه ره س���ه ر سینگت و جارێك بۆ الی راست و جارێك بۆ الی چه پ خۆت

بسوڕێنه .

كاتێ���ك هه س���ت به ئ���ازاری نێوان باشتروایه ده كه یت ش���انه كان ده فه ی بۆكه مكردن���ه وه ی چه ن���د راهێنانێ���ك بكه یت. بۆ نمونه هه ردو ده س���تت ببه بۆ پێش���ه وه و بیهێنه ب���ۆ دواوه وه كو به یارمه تی یان نمایش���ی س���ه ربازی . هه ردو قۆڵه كانت چه ند جارێك ده فه ی شانه كانت له یه ك نزیكبكه ره وه هه ندێجار قرمه قرمێكیش دروس���ت ده كات به اڵم ئه وه مه ترس���یدار نییه ، به اڵم هه ركات له ئه نجامی ئه و راهێنانه ئازار دروس���ت

بو ده بێت بوه ستیت.

هه ندێجار ئه و ئازاره كاتێك دروست ده بێت كه ماوه یه كی زۆر داده نیش���یت به ه���ه ر هۆیه ك بێت، ئیدی چ كاركردن بێت له فه رمانگه یه ك یان هه رشوێنێكی تر، بۆیه باش���تروایه بۆ كه مكردنه وه ی ئه و ئازاره هه س���تیت چه ند راهێنانێك بكه ی���ت له وان���ه رێك���ردن به پێ یان

مه له كردن یان هه ر وه رزشێكی تر.چه ند تێبینییه ك

گه ر هاتو هۆكاری پشتئێش���ه كه ئه و خااڵنه ی س���ه ره وه نه بو ئه وا پێویسته س���ه ردانی پزیش���كی تایبه ت بكرێت. كه مكردنه وه ی بۆ پێویس���ته هه روه ها رودان���ی ه���ه ر ئازارێكی پش���ت چه ند خاڵێك جێبه جێ بكه ین. له وانه پێویسته قاڵدرمه به كاربهێنیت نه ك مه سعه د بۆ س���ه ركه وتن، هه روه ها رێكردن به پێ و جوڵ���ه ی به رده وام و هه روه ها هه ر كاتێ ش���تێكی قورس هه ڵده گریت پێویسته

هه ردو ده ستت به كاربهێنی .

هه ڵگرتنی شتی قورس

ئازاری به شی خواره وه ی پشت

ئازاری نێوان ده فه ی شان

ئازارێك له دوای دانیشتنێكی زۆر

هۆكاره كانی پشته وه ی

جێبه جێكردنی سیستمی نوێ

‌‌مه‌ریوان‌سه‌الح‌حیلمی‌

پ���ه‌روه‌رده‌‌ وه‌زاره‌تی‌‌ س���وربونی‌‌سیستمی‌‌ جێبه‌جێكردنی‌‌ له‌س���ه‌ر‌ن���وێ‌‌به‌تایبه‌ت‌‌تاقیكردنه‌وه‌كان‌و‌ئه‌ژماركردن���ی‌‌‌30نمره‌‌بۆ‌قۆناغی‌‌ن���ه‌ك‌ ئاماده‌ی���ی‌،‌ ‌ دوان���زه‌ی‌‌نیه‌،‌ خوێن���دكار‌ له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌به‌ڵك���و‌ئه‌وپ���ه‌ڕی‌‌زه‌ره‌ریه‌ت���ی‌،‌حیكمه‌ت���ی‌‌ ئه‌وه‌ی���ه‌:‌ پرس���یار‌پ���ه‌روه‌رده‌‌ وه‌زاره‌تی‌‌ س���وربونی‌‌له‌س���ه‌ر‌ئ���ه‌م‌ئه‌ژماركردنه‌‌چیه‌؟‌ئه‌ڵبه‌ت���ه‌‌وه‌زاره‌ت‌وه‌ك���و‌هه‌م���و‌جارێ���ك‌ده‌ڵێ���ت‌)ب���ۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌فش���ار‌له‌س���ه‌ر‌12ی‌‌ئاماده‌ی���ی‌‌‌چاره‌نوس���ی‌‌ كه‌مبكه‌ین���ه‌وه‌و‌خوێن���دكار‌نه‌به‌س���تینه‌وه‌‌به‌‌21 س���ه‌عاتی‌‌تاقیكردنه‌وه‌كان���ه‌وه‌..(‌خوێندكارانیش‌دو‌ش���تیان‌ده‌وێت‌)یه‌كه‌میان‌هه‌ردو‌وه‌رزه‌كه‌یان‌بۆ‌كۆبكرێت���ه‌وه‌،‌دوه‌میان‌30نمره‌كه‌‌ئه‌ژمار‌نه‌كرێت(‌جارێ‌‌پێش‌هه‌مو‌شتێك‌ئه‌گه‌ر‌مه‌سه‌له‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌‌ئه‌وا‌خوێندكار‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌خۆی‌،‌خۆی‌‌ده‌یزانێت،‌به‌اڵم‌من‌الم‌وایه‌‌خوێندكار‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌‌ مه‌سه‌له‌كه‌‌نیه‌،‌‌به‌ڵكو‌دو‌ش���ته‌:‌یه‌كه‌میان‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌به‌پێ���ی‌‌ئه‌م‌سیس���تمه‌‌نوێیه‌‌بێت،‌ك���ه‌‌خوێندكار‌به‌یه‌ك‌چاره‌نوس���ی‌‌ به‌كالۆری���ا‌ خول���ی‌‌یه‌كالده‌بێته‌وه‌،‌واته‌‌خولی‌‌دوه‌می‌‌نیه‌،‌ئه‌وا‌له‌و‌رێژه‌‌زۆره‌ی‌‌خوێندكار‌ب���ۆ‌‌12ی‌‌ئاماده‌یی‌‌كه‌‌له‌س���ه‌د‌ه���ه‌زار‌زیات���ره‌،‌كه‌متری���ن‌كه‌س‌ده‌رده‌چێ���ت‌)وه‌زاره‌تی‌‌خوێندنی‌‌ب���ااڵش‌توان���ای‌‌وه‌رگرتنی‌‌‌20بۆ‌‌25هه‌زار‌كه‌سێكی‌‌هه‌یه‌(،هه‌روه‌ها‌نیه‌،‌ ده‌رچ���ون‌ مه‌س���ه‌له‌كه‌‌ هه‌ر‌به‌ڵكو‌هێنانی‌‌نمره‌شه‌،لێره‌دا‌ترس‌له‌نه‌هێنانی‌‌نمره‌‌گرفتێكه‌‌هه‌میشه‌‌زۆرێك‌له‌خوێندكاران‌ده‌رسێك‌یان‌زیات���ر‌ده‌هێڵنه‌وه‌‌بۆ‌خولی‌‌دوه‌م،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌نمره‌و‌هه‌ڵس���ه‌نگاندنی‌‌خۆیانیان‌بۆ‌ده‌ربكه‌وێت،‌وه‌زاره‌ت‌ئ���ه‌م‌خولی‌‌دوه‌مه‌ی‌‌نه‌هێش���توه‌،‌پێكا‌ مه‌به‌ستێكی‌‌ لێره‌دا‌ كه‌وابێت‌ئه‌ویش‌ئه‌وه‌یه‌:‌س���ااڵنه‌‌كه‌مترین‌زانك���ۆو‌ ده‌نێرێت���ه‌‌ خوێن���دكار‌په‌یمان���گاكان.‌دوه‌می���ان‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌وه‌زاره‌ت���ی‌‌په‌روه‌رده‌‌ده‌یه‌وێت‌ئه‌و‌هه‌اڵوس���انه‌‌زۆره‌ی‌‌كه‌‌له‌سه‌ر‌س���ااڵنه‌‌ هه‌یه‌و‌ ب���ااڵ‌ خوێندن���ی‌‌هه‌زاره‌ها‌ ده‌كرێت‌و‌ خۆپیش���اندان‌خوێندكار‌له‌هیچ‌ش���وێنێك‌ناویان‌نایه‌ته‌وه‌،‌به‌پێی‌‌ئه‌م‌سیس���ته‌مه‌‌بێت‌ئه‌وا‌ئه‌م‌هه‌اڵوسانه‌‌نامێنێت‌و‌له‌قۆناغی‌‌ خوێن���دكار‌ هه‌زاره‌ه���ا‌ئاماده‌یی���دا‌گێژ‌ده‌خ���ۆن‌و‌نازانن‌به‌كورتیه‌ك���ه‌ی‌‌ بك���ه‌ن،‌ چ���ی‌‌ئامانج���ی‌‌ده‌س���ه‌اڵت‌ئه‌وه‌ی���ه‌‌1�‌كه‌متری���ن‌خوێن���دكار‌ده‌نێرن‌بۆ‌زانكۆوپه‌یمانگا‌2�‌خۆپیشاندان‌بۆ‌وه‌رگرتن‌له‌زانكۆوپه‌یمانگا‌نامێنێت‌زۆربونی‌‌ ‌�3 كه‌مده‌بێت���ه‌وه‌‌ ی���ان‌خوێندكار‌و‌ئه‌و‌هه‌اڵوس���انه‌ی‌‌كه‌‌هه‌یه‌‌له‌ئاماده‌ییدا‌په‌نگده‌خواته‌وه‌،‌به‌دوای‌‌ نائومێ���د‌ده‌بێت‌و‌ تاوه‌كو‌ب���ه‌اڵم‌ ده‌گه‌ڕێ���ت.‌ ئیش���ێكدا‌مه‌به‌سته‌كه‌ی‌‌من‌بۆ‌ره‌خنه‌گرتنی‌‌زۆرترین‌ ئه‌وه‌یه‌1�‌ ئه‌م‌سیس���تمه‌‌خوێن���دكار‌له‌زانك���ۆو‌په‌یمان���گا‌خۆپیش���اندان‌ ‌�2 وه‌ربگیرێ���ن‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌ بێ���ت‌ ب���ه‌رده‌وام‌ناچاركردنی‌‌حكومه‌ت‌بۆكردنه‌وه‌ی‌‌هاوكاتیش‌ زانكۆوكۆلێ���ژو‌ زیاتری‌‌فش���ار‌له‌س���ه‌ر‌حكوم���ه‌ت‌زیاتر‌ده‌كات‌بۆ‌دۆزینه‌وه‌ی‌‌كارو‌دانانی‌‌به‌رنامه‌وپالن‌‌بۆ‌دوای‌‌ته‌واوكردنی‌‌ئێس���تا‌ چونك���ه‌‌ خوێندنی���ان،‌به‌رنامه‌وپالن‌نیه‌‌‌3�‌ئه‌و‌هه‌اڵوسانه‌‌له‌قۆناغی‌‌ئاماده‌ییه‌وه‌‌بگوازرێته‌وه‌‌بۆ‌قۆناغی‌‌زانكۆ،‌چونكه‌‌له‌قۆناغی‌‌زانكۆدا‌ئاستی‌‌هۆشیاری‌‌زیاتره‌‌بۆ‌تێگه‌یش���تن‌ مافه‌كان‌و‌ داواكردنی‌‌گۆڕین���ی‌‌ دواجاری���ش‌ له‌واقی���ع‌و‌واقیعه‌ك���ه‌ش.‌به‌كورتیه‌كه‌ی‌‌ئاش‌له‌خه‌یاڵێك‌و‌ئاشه‌وان‌له‌خه‌یاڵێكی‌‌تر،بۆیه‌‌س���ه‌یرم‌لێدێت‌كه‌‌ده‌ڵێن‌خوێن���دكاره‌،‌ له‌به‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌س���ه‌یرم‌لێ‌‌دێت‌‌كه‌‌ده‌ڵێن‌بۆیان‌

روننه‌كراوه‌ته‌وه‌!

هه‌رجاره‌و‌که‌سێک‌ده‌ینوسێت

ته‌خته سپیخوێندن)372(‌سێشه‌ممه‌‌162013/4/9 xwenden.awene@gmail.com

به‌ڕێزان:سه‌رۆكایه‌تی‌ئه‌نجومه‌نی‌وه‌زیران

وه‌زیری‌خوێندنی‌بااڵو‌توێژینه‌وه‌ی‌زانستی

وه‌زیری‌دارایی‌و‌ئابووریلیژنه‌ی‌په‌روه‌رده‌و‌خوێندنی‌بااڵرای‌گشتی‌و‌ده‌زگاكانی‌راگه‌یاندن

وه‌زاره‌ت���ی‌خوێندنی‌ب���ااڵی‌هه‌رێم،‌ل���ه‌‌‌3نیس���انی‌‌2013داو‌ل���ه‌رێگه‌ی‌راگه‌یاندنی‌وه‌زاره‌ته‌وه‌‌رونكردنه‌وه‌یه‌كی‌باڵوكردوه‌ت���ه‌وه‌،‌س���ه‌باره‌ت‌ب���ه‌‌دوا‌یاداش���تی‌فه‌رمانبه‌ران���ی‌مۆڵه‌تدراوی‌خوێندن‌ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌واڵت،‌كه‌‌داوای‌جێبه‌جێكردن���ی‌رێنمایی‌ژماره‌‌165ی‌حكومه‌تی‌ناوه‌ن���دی‌و‌‌رینمایی‌دارایی‌ژماره‌‌11ی‌حكومه‌ت���ی‌هه‌رێم‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌په‌یوه‌سته‌‌به‌مافه‌‌داراییه‌كانیانه‌وه‌.‌له‌به‌شێكیدا‌ وه‌زاره‌ت،‌ رونكردنه‌وه‌كه‌ی‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌جێبه‌جێكردنی‌رێنماییه‌كه‌‌پێش���تری‌ لێدوانه‌كان���ی‌ ده‌كات���ه‌وه‌و‌وه‌زیری‌خوێندنی‌بااڵ‌له‌باره‌ی‌"نه‌بونی‌ئیلتیزامی‌قانونی‌به‌رانبه‌ر‌به‌م‌داوایه"‌‌راس���ت‌ده‌كاته‌وه‌،‌ئه‌مه‌ش‌هه‌نگاوێكی‌ب���ه‌اڵم‌به‌داخه‌وه‌‌له‌ باش‌و‌پۆزه‌تیڤه‌،‌بڕگه‌كانیتری‌رونكردنه‌وه‌كه‌دا‌كۆمه‌ڵێك‌هه‌ڵه‌‌ه���ه‌ن‌و‌ئێمه‌ش‌به‌م‌س���ه‌رنجانه‌‌وه‌اڵم���ی‌وه‌زاره‌ت‌ده‌ده‌ین���ه‌وه‌‌كه‌‌له‌م‌بواره‌دا‌وه‌كو‌نوێنه‌ری‌حكومه‌ت‌له‌گه‌ڵ‌

ئێمه‌دا‌قسه‌ی‌كردوه‌:‌‌·‌‌به‌داخه‌وه‌‌وه‌زاره‌ت‌له‌راستكردنه‌وه‌ی‌كه‌وتوه‌ته‌‌ دیس���ان‌ حۆی���دا‌ هه‌ڵ���ه‌ی‌هه‌ڵه‌وه‌و‌ده‌یه‌وێت‌ئه‌وه‌‌پیش���انی‌رای‌

گش���تی‌بدات‌كه‌‌یاداش���ته‌كانی‌ئێمه‌‌له‌الی���ه‌ن‌تاكه‌‌كه‌س���ێكه‌وه‌‌نوس���راوه‌‌له‌كاتێكدا‌هه‌ر‌یاداش���تێكی‌ئێمه‌‌ناوی‌سیانی‌نزیكه‌ی‌‌400خوێندكاری‌له‌گه‌ڵدا‌هاوپێچه‌و‌پێش‌‌باڵوكردنه‌وه‌‌چه‌ندینجار‌تاوت���وێ‌ده‌كرێت‌و‌له‌گروپ���ه‌‌تایبه‌ت‌و‌داخراوه‌‌ئه‌له‌كترۆنییه‌كانی‌خوێندكاران‌داده‌نرێ���ت‌و‌ده‌س���تكاریی‌ده‌كرێت‌تا‌ده‌گاته‌‌داڕشتنی‌كۆتایی.‌خۆشبه‌ختانه‌‌ه���ه‌ر‌ل���ه‌دوای‌ئ���ه‌م‌تۆمه‌تباركردنه‌ی‌په‌رچه‌كردارێك‌ وه‌ك���و‌ وه‌زاره‌ت���ه‌وه‌،‌چه‌ندی���ن‌ تۆمه‌ت���ه‌ ب���ه‌م‌ به‌رانب���ه‌ر‌خوێندكاریتری‌كور‌له‌زانكۆكانی‌ده‌ره‌وه‌‌كه‌‌هه‌مان‌كێشه‌یان‌هه‌یه‌،‌ناوی‌خۆیان‌بۆ‌یاداش���ته‌‌ناڕه‌زایی‌ئامێزه‌‌كانی‌ئێمه‌‌زیادك���ردوه‌‌و‌بۆ‌دڵنیایی‌زیاتریش‌ئێمه‌‌سه‌رجه‌م‌ئه‌و‌ناوانه‌به‌زانیاریی‌ته‌واوه‌وه‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ئه‌م‌وه‌اڵم���ه‌دا‌هاوپێچ‌ئه‌كه‌ین‌وه‌‌زاره‌ت���ی‌خوێندن���ی‌بااڵ‌ب���ێ‌منه‌ت‌بێت‌له‌به‌راوردك���ردن‌و‌به‌دواداچونیان‌و‌تكای���ه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌م���ه‌‌پاس���اوتانه‌‌بۆ‌به‌هه‌ڵوێستی‌ ئه‌وه‌‌ فه‌رامۆش���كردنمان‌

خۆتاندا‌بچنه‌وه‌.ب���ااڵ‌ خوێندن���ی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ ‌·وه‌بیرمانده‌هێنێته‌وه‌‌كه‌‌رێنمایی‌‌ژماره‌‌‌165ی‌تایبه‌ت‌به‌‌چاككردنی‌موچه‌ی‌خه‌رجكردنی‌ خوێن���دن‌و‌ مۆڵه‌تدراوانی‌كرێی‌فڕۆك���ه‌و‌خه‌رجیتری‌خوێندن‌له‌رێكه‌وت���ی‌‌2011/6/25ل���ه‌‌وه‌قائیعی‌عێراقی���دا‌ب���اڵو‌كراوه‌ت���ه‌وه‌،‌دوات���ر‌ئه‌نجومه‌نی‌وه‌زاره‌تی‌خوێندنی‌بااڵ‌له‌‌)2013/1/13(‌بڕی���اری‌لێداوه‌‌و‌دواتر‌فه‌رمان���ی‌وه‌زاری‌ژماره‌‌)نووس���ینگه‌‌پ���ێ‌ ‌)2013/1/22( ل���ه‌‌ ی‌ ‌)167/

ده‌رچووه‌‌ب���ه‌‌واژۆی‌جه‌نابی‌وه‌زیر‌بۆ‌جێبه‌جێك���ردن.‌ئه‌گه‌ر‌س���ه‌رنجبده‌ین‌نێوان���ی‌ئه‌و‌دوو‌به‌رواره‌ی‌س���ه‌ره‌وه‌.‌‌زیات���ره‌‌له‌‌دوو‌س���اڵ‌كه‌چی‌هێش���تا‌فه‌رمانه‌كه‌‌هه‌ر‌مه‌ره‌كه‌بی‌سه‌ر‌كاغه‌زه‌‌؟!.‌جگه‌‌ل���ه‌وه‌ش‌وه‌زاره‌تی‌دارایی‌له‌‌2�‌‌10�‌2012خوێندنی‌بااڵی‌راسپاردووه‌‌كه‌‌راسپارده‌‌ده‌ربكه‌ن‌له‌سه‌ر‌چۆنییه‌تی‌كه‌چی‌ ‌11 رێنمای���ی‌ جێبه‌جێكردن���ی‌تائێستا‌ئه‌و‌راسپارده‌یان‌ده‌رنه‌كردوه‌و‌ئه‌مه‌ش‌جێگه‌ی‌داخه‌و‌ئه‌م‌حاڵه‌ته‌ش‌بۆ‌هه‌موو‌وه‌زاره‌ته‌كانیتری‌په‌یوه‌ندیدار‌هه‌ر‌راس���ته‌‌چونكه‌‌كاری‌ئه‌وانیش���ه‌هه‌نگاو‌بۆ‌جێبه‌جێكردنی‌ئه‌م‌رێنماییه‌‌هه‌نگاوێكی‌ هی���چ‌ كه‌چ���ی‌ هه‌ڵگ���رن‌‌

به‌رچاویان‌نییه‌.·‌‌زۆر‌س���ەیرە!‌وەزارەتی‌خویندنی‌ئ���ه‌كات‌ كار‌ به‌سس���تی‌ ك���ه‌ ب���ااڵ‌له‌جێبه‌جێكردنی‌رێنمایی‌‌165لەجیاتی‌داوای‌لێبوردن‌چاالكیەكانی‌خۆی‌باس‌دەكات‌�‌به‌شی‌زۆریان‌ئه‌ركی‌ئاسایی‌و‌یاس���ایی‌خۆیه‌تی‌�‌!‌ئەگ���ەر‌هەموو‌گرفتی‌ئەوەبیت‌ناوی‌قوتابیان‌نەزانیت‌ئەوا‌زۆر‌ئاسانە‌نوس���راوێك‌بكات‌بۆ‌حكومەت‌ وەزارەتەكانیتری‌ س���ەرجەم‌داوای‌ناوی‌فەرمانبەرو‌مامۆس���تایانی‌مۆلەتدراوی‌خوێن���دن،‌بكات‌به‌زوترین‌پێده‌گات‌و‌ بەدروس���تی‌ ناوەكانی‌ كات‌ئه‌م‌هه‌موو‌ده‌ستی‌ده‌ستییه‌ی‌پێویست‌نییه‌.‌ئه‌گه‌ریش‌ئه‌مه‌یان‌پێ‌ناكرێت‌با‌په‌ڕۆیه‌ك‌له‌به‌غ���دا‌دادڕن‌كه‌‌له‌رێگای‌ئه‌له‌كترۆنییه‌وه‌و‌به‌بێ‌كێش���ه‌‌ فۆرمی‌ئه‌و‌رێنماییه‌‌جێبه‌جێ‌ده‌كات.‌كێ‌بڕوا‌ب���ه‌وه‌‌ده‌كات‌ئێمه‌‌كه‌له‌واڵتی‌چینه‌وه‌‌

تا‌قوبرس‌و‌میس���ر‌باڵوه‌م���ان‌كردوه‌‌له‌م���اوه‌ی‌‌48كاتژمێ���ردا‌توانیبێتمان‌ن���اوو‌زانیاریی‌ت���ه‌واوی‌زیاتر‌له‌‌400 خوێندكار‌بۆ‌ئه‌م‌وه‌اڵم‌و‌هه‌ڵوێسته‌مان‌ك���ۆ‌بكه‌ین���ه‌وه‌‌كه‌چ���ی‌"وه‌زاره‌ت���ی‌خوێندنی‌ب���ااڵ"‌و‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌به‌و‌هه‌موو‌ئیمكانات‌و‌ده‌س���ه‌اڵته‌ی‌هه‌یانه‌‌نه‌توانن‌له‌ماوه‌ی‌دوو‌س���اڵدا‌زانیاری‌خوێندكاران���ی‌مۆڵه‌تدراوی‌خوێندن‌كۆ‌بكه‌ن���ه‌وه‌؟!‌ئه‌گه‌ر‌وه‌زاره‌ت‌و‌حكومه‌ت‌به‌راست‌پێیان‌ناكرێت‌ئه‌و‌كاره‌‌بكه‌ن‌ئه‌وه‌‌ئێم���ه‌‌ئاماده‌ین‌ن���اوو‌زانیاریی‌و‌فه‌رمان���ی‌مۆڵه‌ت‌و‌هه‌م���وو‌به‌ڵگه‌كانی‌خوێن���دكاران‌له‌م���اوه‌ی‌هه‌فته‌یه‌ك���دا‌بخه‌ینه‌‌به‌رده‌س���تیان‌و‌تكایه‌‌با‌چیتر‌

ئه‌مه‌‌نه‌كه‌نه‌‌پاساو‌بۆمان.‌‌‌‌‌·‌وه‌زاره‌تی‌خوێندنی‌بااڵ‌بانگه‌شه‌ی‌ئ���ه‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌وه‌زی���ری‌خوێندنی‌بااڵ‌هه‌م���وو‌هه‌وڵه‌كانی‌خس���تۆته‌گه‌ڕ‌بودج���ه‌و‌ ده‌س���ته‌به‌ركردنی‌ ب���ۆ‌پێداویس���تییه‌كانی‌جێبه‌جێكردنی‌ئه‌م‌بڕی���اره‌‌پێمان‌باش���ه‌‌وه‌بی���ری‌به‌ڕێز‌بهێنینه‌وه‌‌ ب���ااڵی‌ وه‌زی���ری‌خوێندنی‌ك���ه‌‌ل���ه‌بودج���ه‌ی‌2011،2012،2013 حكومه‌تی‌ناوه‌ن���دی‌به‌غداد‌پاره‌ی‌بۆ‌ته‌رخانكردوه‌و‌حكومه‌تی‌هه‌رێمیش‌له‌‌17%‌به‌شه‌‌بودجه‌ی‌هه‌رێم‌ئه‌و‌پاره‌یه‌ی‌ناكات‌ پێویس���ت‌ چیتر‌ وه‌رگرت���ووه‌و‌به‌دوای‌س���ه‌رچاوه‌یتردا‌بگه‌ڕێین.‌جگه‌‌له‌وه‌ش‌ئێمه‌‌له‌میانه‌ی‌به‌دواداچونماندا‌ده‌ركه‌وتووه‌‌ بۆمان‌ دارایی‌ له‌وه‌زاره‌تی‌كه‌‌كێش���ه‌ی‌دارای���ی‌له‌جێبه‌جێكردنی‌رێنماییه‌كه‌دا‌نییه‌،‌ئیتر‌نازانین‌بۆچی‌

ناچێته‌‌بواری‌جێبه‌جێكردنه‌وه؟!‌.

له‌وه‌زاره‌ت���ی‌ ئێم���ه‌‌ له‌كۆتایی���دا‌خوێندن���ی‌ب���ااڵو‌له‌س���ه‌رجه‌م‌الیه‌نه‌‌ده‌پرسین‌ حكومه‌ت‌ په‌یوه‌ندیداره‌كانی‌ئاخ���ۆ‌جێبه‌جێكردن���ی‌رێنماییه‌ك‌كه‌‌هی���چ‌گرفتێكی‌یاس���ایی‌نه‌بێت‌بۆچی‌له‌‌كوردس���تان‌به‌و‌جۆره‌یه‌و‌له‌به‌غدای‌پڕ‌كێش���ه‌ی‌سیاس���ی‌و‌ئه‌منی‌ساناو‌رێنماییه‌ك���ه‌‌ له‌كاتێك���دا‌ س���اده‌یه‌؟!‌په‌یوه‌س���ته‌‌به‌‌ژیان‌و‌ئاینده‌ی‌توێژێك‌ك���وردی‌فێرخ���وازه‌وه‌‌ك���ه‌‌له‌واڵتانی‌ده‌ره‌وه‌ی‌كوردستان‌هه‌وڵی‌په‌ره‌پێدانی‌تواناو‌ئاس���تی‌خوێندنی���ان‌ده‌ده‌ن؟!‌‌هه‌روه‌ها‌هیوادارین‌وه‌زاره‌تی‌خوێندنی‌بااڵو‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌به‌گشتی‌واز‌له‌م‌نه‌ریت���ه‌‌خراپه‌ی‌وه‌اڵمدانه‌وه‌و‌پاس���او‌هێنان���ه‌وه‌و‌ده‌س���تی‌ده‌س���تیپێكردن‌بهێنن‌و‌كاری‌ج���دی‌و‌به‌په‌له‌‌بكه‌ن‌بۆ‌له‌سه‌ر‌ له‌ده‌ره‌وه‌‌ ئه‌وانه‌ی‌ یارمه‌تیدانی‌ئه‌ركی‌خۆیان‌ده‌ستیان‌داوه‌ته‌‌خوێندن‌باڵیۆزخانه‌كانی‌ له‌ب���ه‌رده‌م‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌ن���ادادی‌حكومه‌تی‌ عێراقدا‌س���كااڵی‌هه‌رێم‌نه‌كه‌ن.‌له‌راس���تیدا‌ئێمه‌‌كردارو‌ئه‌نجاممان‌له‌وه‌زاره‌ته‌‌په‌یوه‌ندیداره‌كانی‌دارایی‌و‌ پ���ه‌روه‌رده‌و‌ ب���ااڵو‌ خوێندنی‌كه‌ڵه‌كه‌كردنی‌ ن���ه‌ك‌ ئه‌وێت‌ پالندانان‌نوس���راو‌رێنمایی‌و‌فۆرمی‌بێ‌به‌رهه‌م‌و‌كات‌كوژ‌و‌دوو‌ساڵه‌‌ئێمه‌‌به‌م‌فۆرمانه‌‌ده‌ستی‌ده‌ستیمان‌پێ‌ده‌كرێت‌و‌وه‌كو‌ش���اعیر‌ئه‌ڵێت‌ئه‌مانه‌‌هه‌موو‌قس���ه‌ی‌روتن‌و‌قسه‌ش‌ناچێته‌‌ناو‌گیرفانه‌وه‌.

تێبین���ی‌:‌ئه‌م‌یاداش���ته‌‌ن���اوو‌واژۆی‌‌443خوێن���دكاری‌ماس���ته‌رو‌دكتۆرای‌زانكۆكانی‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌له‌گه‌ڵدا‌هاوپێچه‌.

‌‌‌ئا:‌عه‌باس‌ره‌سوڵ

ماوه‌ی‌‌ساڵێكه‌‌به‌شێكی‌‌زۆری‌‌خوێندنگا‌ئاماده‌ییه‌كانی‌‌سنوری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌سلێمانی‌‌بۆ‌كۆنترۆلی‌‌خوێندگاكانیان‌كامێرای‌‌چاودێریی‌‌

به‌كارده‌هێنن‌و‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌مه‌ڵبه‌ندی‌سلێمانیش‌ده‌ڵێ‌‌"ئێمه‌‌پشتیوانی‌‌لێده‌كه‌ین‌و‌له‌گه‌ڵیداین"‌و‌توێژه‌رێكی‌‌خوێندنگاش‌به‌ئامرازی‌‌

"كه‌بت‌و‌چه‌پاندن"ی‌‌داده‌نێ‌.

هه‌رچی‌‌بكه‌ی‌‌كامێرا‌دیاره‌كوڕان‌ خان���ی‌‌ ئه‌حمه‌دی‌‌ ئاماده‌ی���ی‌ئاماده‌ییه‌‌ نزیكتری���ن‌خوێندن���گای‌ كه‌‌له‌و‌ یه‌كێكه‌‌ سلێمانییه‌وه‌‌ له‌په‌روه‌رده‌ی‌‌خوێندنگایان���ه‌ی‌‌كه‌‌ئه‌مس���اڵ‌"ناچار"‌سیستمی‌‌كامێرایان‌داناوه‌‌بۆ‌چاودێریی‌‌ره‌وش���ی‌‌خوێندنگاك���ه‌‌و‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌كێش���ه‌كانیان‌و‌به‌‌‌12كامێرا‌چاودێریی‌‌یاری‌‌ هۆڵ���ی‌‌ ب���ه‌رده‌رگاو‌ گۆڕه‌پ���ان‌و‌تێنس‌و‌راڕه‌وه‌‌س���ه‌ره‌كییه‌كان‌و‌راڕه‌وی‌‌ته‌والێته‌كان‌ده‌ك���رێ‌‌و‌م.‌ئاوات‌حه‌مه‌‌سه‌عدون‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌خوێندنگاكه‌ش‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌ناچاربون‌به‌كاریبهێنن‌و‌سودیش���یان‌لێوه‌رگرت���وه‌و‌تاڕاده‌یه‌كی‌‌زۆر‌كێشه‌یان‌نه‌ماوه‌،‌ده‌رباره‌ی‌‌دانانی‌‌كامێرا‌ل���ه‌راڕه‌وی‌‌ته‌والێته‌كان‌م.‌ئاوات‌ته‌والێته‌كان‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‌ وتی‌"له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌پیس‌ده‌كرا‌و‌به‌مه‌به‌ستی‌‌پاك‌راگرتنی‌‌نه‌خۆشی‌‌ له‌پیسی‌‌و‌ به‌رگرتن‌ راڕه‌وه‌كه‌‌و‌

ئه‌وه‌شمان‌به‌ناچاری‌‌دانا"

الیه‌نه‌‌باشه‌كانی‌‌به‌كارهێنانی به‌وته‌ی‌‌مامۆستا‌ئاوات‌حه‌مه‌‌سه‌عدون‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌ئاماده‌یی‌ئه‌حمه‌دی‌‌خانی‌‌له‌شاری‌‌سلێمانی‌،‌الیه‌نه‌‌باشه‌كانی‌‌ئه‌و‌كامێرایه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌به‌شێكی‌‌هه‌ره‌زۆری‌‌پێدێنێ‌‌و‌خوێندكار‌ كۆتایی‌ كێش���ه‌كان‌ناڕێكی‌‌كه‌مده‌بێته‌وه‌‌و‌‌ نه‌شیاو‌و‌ جوڵه‌ی‌‌ئی���داره‌‌ده‌توان���ێ‌‌به‌جارێ���ك‌ئ���اگای‌‌له‌هه‌رچ���وار‌ال‌و‌گۆڕه‌پ���ان‌و‌راڕه‌وه‌كانی‌‌قوتابخانه‌ك���ه‌ی‌‌بێ���ت‌و‌كه‌ره‌س���ه‌كانی‌‌به‌ئه‌ندازه‌یه‌كی‌‌ ناشكێندرێن‌و‌ قوتابخانه‌‌زۆری���ش‌پ���اك‌و‌خاوێن���ی‌‌خوێندن���گا‌ئاس���تی‌‌ ده‌رب���اره‌ی‌‌ ده‌پارێزرێ���ت،‌كه‌مبون���ه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌كێش���انه‌‌م.‌ئاوات‌وتی‌‌"له‌وه‌ته‌ی‌‌كامێرامان‌داناوه‌‌100%ی‌‌

كێشه‌مان‌كه‌مبۆته‌وه‌"

الیه‌نه‌‌خراپه‌كانی‌به‌ڕای‌‌م.هیوا‌س���ه‌ید‌ساڵح‌توێژه‌ری‌‌كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌له‌قوتابخان���ه‌ی‌‌ش���ه‌هید‌ش���اره‌زور،‌ له‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‌ به‌ختی���ار‌هه‌رزه‌كاری‌‌كۆمه‌ڵگای‌‌ئێمه‌‌ئه‌ندازه‌یه‌كی‌‌زۆر‌وزه‌و‌جوڵه‌ی‌‌خ���راپ‌و‌كه‌مێ‌‌ورده‌‌شه‌ڕانگێزیشی‌‌هه‌یه‌‌كه‌‌پێویسته‌‌خاڵی‌‌ببێته‌وه‌‌و‌قوتابخانه‌ش‌شوێنێكی‌‌باشه‌‌و‌له‌رابردوشدا‌هه‌ر‌قوتابخانه‌‌شوێنی‌‌ئه‌و‌خاڵیبونه‌وه‌یه‌‌بوه‌‌،‌هه‌روه‌ها‌م.‌ئاوات‌‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌ئاماده‌ی���ی‌ئه‌حمه‌دی‌‌خان���ی‌‌ڕای‌‌وای���ه‌‌كه‌‌ئه‌و‌جوڵ���ه‌و‌وزه‌‌ه���ه‌رزه‌كاران‌ئه‌گه‌ر‌ زۆره‌ی‌‌گه‌نج���ان‌و‌له‌قوتابخانه‌ش‌رێ���گای‌‌لێبگیرێ‌‌له‌هه‌ر‌‌

شوێنێكی‌‌تربێ‌‌ده‌بێ‌‌خاڵیبكرێته‌وه‌.

ناچارین‌كامێرا‌دابنێینهه‌ریه‌ك���ه‌‌ل���ه‌و‌خوێندنگایان���ه‌ی‌‌كه‌‌كامێرای���ان‌داناوه‌‌ب���اس‌له‌ناچاربونیان‌ده‌زان���ن‌ به‌باش���تر‌ ئه‌م���ه‌‌ ده‌ك���ه‌ن‌و‌له‌وه‌ی‌‌هه‌ر‌روداوێك‌روبدات‌و‌كێش���ه‌و‌به‌رپرس���یاری‌‌گه‌وره‌تر‌بۆ‌مامۆستایان‌و‌خوێندكاران‌دروس���ت‌ب���كات،‌م.ئاوات‌

به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌ئاماده‌یی‌ئه‌حمه‌دی‌‌خانی‌‌له‌م‌باره‌یه‌وه‌‌وتی‌"هه‌ر‌له‌بنه‌ڕه‌تدا‌بواری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌واڵته‌كه‌م���ان‌كه‌لێنی‌‌زۆری‌‌تێدایه‌و‌40%ی‌‌كۆنت���رۆڵ‌نه‌كراوه‌‌و‌ئه‌و‌ته‌مه‌نه‌ش‌كه‌‌الی‌‌ئێمه‌‌خوێندكارن‌كاتی‌‌ده‌ركه‌وتنی‌‌سیفه‌ته‌‌دوه‌مییه‌كانه‌‌و‌وزه‌‌و‌هه‌ڵپه‌یه‌ك���ی‌‌زۆر‌له‌و‌ته‌مه‌ن���ه‌دا‌هه‌یه‌‌و‌خوێندنی���ش‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‌ئیلقائ���ی‌‌و‌ته‌قلیدیی���ه‌‌و‌خواس���ته‌‌ده‌رونییه‌كان���ی‌‌خوێن���دكار‌تێرناكات‌و‌خوێندكار‌ده‌زانێ‌‌كه‌‌خوێندنگا‌خه‌ونه‌‌هه‌مجۆره‌كانی‌‌ئه‌و‌به‌دی‌‌ناهێن���ێ‌"‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌به‌ڕێوبه‌ره‌‌باسی‌‌پێداویس���تی‌‌هۆڵه‌كانی‌‌وه‌رزش‌و‌ش���انۆ‌و‌تاقیگه‌ی‌‌هونه‌ر‌و‌كافتریای‌‌كرد‌كه‌‌هه‌ریه‌كه‌یان‌وزه‌ی‌‌كۆمه‌ڵه‌‌گه‌نجێك‌كپ‌ده‌كاته‌وه‌‌و‌خه‌ونه‌كانیش���یان‌به‌دی‌‌ده‌هێنێ‌،‌به‌اڵم‌به‌ڕای‌‌م.‌ئاوات‌"خوێندن‌ته‌نه���ا‌ته‌قلیدی‌‌و‌ئیلقائییه‌و‌مامۆس���تا‌س���ه‌رداری‌‌پۆله‌‌و‌بابه‌تی‌‌وشك‌و‌تیۆری‌‌

ده‌خوێنرێ‌"

نابێ‌‌پۆل‌كامێرای‌‌تێدابێ‌ده‌رب���اره‌ی‌‌به‌كارهێنان���ی‌‌كامێ���رای‌‌چاودێری���ی‌‌بۆ‌ن���او‌پۆله‌كانی‌‌خوێندن،‌م.كه‌مال‌نوری‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌

مه‌ڵبه‌ندی‌‌سلێمانی‌‌وتی‌"به‌هیچ‌جۆرێك‌له‌گه‌ڵ‌دانانی‌‌كامێرای‌‌پۆلدا‌نین‌و‌ده‌بێ‌‌پۆلی‌‌ ته‌واوه‌ت���ی‌‌ كۆنترۆڵی‌‌ مامۆس���تا‌له‌ده‌س���تدا‌بمێنێت‌و‌مامۆستا‌خۆی‌‌ئه‌و‌توانایه‌ی‌‌هه‌یه‌‌و‌كه‌س���ایه‌تی‌‌مامۆس���تا‌چاودێری���ی‌‌وای‌‌پێویس���ت‌نیی���ه‌"‌هه‌ر‌ل���ه‌م‌باره‌یه‌وه‌‌توێ���ژه‌ری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌،‌هیوا‌س���ه‌ید‌س���اڵح‌وتی‌"ده‌ب���ێ‌‌تاكه‌‌پۆل���ی‌‌خوێندن‌ ئام���رازی‌‌كۆنترۆڵ���ی‌‌ئاستی‌‌ كه‌س���ایه‌تییه‌كه‌ی‌‌و‌ مامۆس���تا‌و‌رۆش���نبیری‌‌و‌رێزه‌كه‌ی‌‌بێ‌‌نه‌ك‌كامێرا"‌الی‌‌خۆش���ییه‌وه‌‌م.‌ئاوات‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌وتی‌"شتێكی‌‌ خانی‌‌ ئه‌حمه‌دی‌‌ ئاماده‌یی‌خراپ‌نییه‌‌كه‌‌له‌پۆلیش‌كامێرا‌دابنرێ‌،‌مامۆستای‌‌خه‌مس���ارد‌ناهێڵێ‌‌و‌هه‌ندێ‌‌خوێندكاری‌‌تێكده‌ر‌و‌خراپیش‌ئاش���كرا‌

ده‌كات‌"ئه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌‌باس���ی‌‌ئه‌وه‌شی‌‌كرد‌ك���ه‌‌دوای‌‌دانانی‌‌كامێ���را‌له‌گۆڕه‌پان‌و‌ده‌ستبازی‌‌ جوڵه‌و‌ ژاوه‌ژاوه‌و‌ راڕه‌وه‌كان‌ده‌چێت���ه‌‌پۆله‌كان‌بۆیه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌دایه‌‌

له‌وێش‌دابنرێ‌.‌

خه‌ڵكی‌‌كامێرایان‌قبوڵه‌ئاماده‌ی���ی‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌ م.ئ���اوات‌ئه‌حمه‌دی‌‌خانی‌‌‌وتی‌‌"دوای‌‌هه‌مو‌شتێك‌كامێرا‌له‌م‌س���ه‌رده‌مه‌دا‌زۆر‌به‌كاردێت‌و‌باس���ی‌‌كامێرای‌‌ خه‌ڵكی���ش‌قبوڵیانه‌"‌ماركێ���ت‌و‌هاتوچۆش���ی‌‌كرد‌ك���ه‌‌بۆته‌‌به‌ش���ێك‌له‌پێداویستییه‌كانی‌‌سه‌رده‌م‌،‌وتیشی‌‌"ئێمه‌‌له‌سه‌رده‌مێكی‌‌خراپداین‌و‌به‌ه���ۆی‌‌ خێزانیش���مان‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‌ته‌كنه‌لۆجیا‌ ژیان‌و‌هێرش���ی‌‌ بارودۆخی‌‌الوازب���وه‌‌بۆی���ه‌‌هه‌رده‌ب���ێ‌‌به‌هه‌م���ان‌كۆنترۆڵبكرێته‌وه‌،‌ ژیان���ی‌‌ ته‌كنه‌لۆجیا‌پ���ه‌روه‌رده‌و‌ ده‌س���تبه‌رداری‌‌ كاتێ���ك‌ویژدان‌ده‌بین‌ده‌بێ‌‌به‌كامێرا‌ویژدانێكی‌‌ده‌ستكرد‌و‌ساخته‌ی‌‌بۆ‌دروستبكه‌یت"

مۆڵه‌ت‌پێدراوه م.كه‌مال‌نوری‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌الیه‌نی‌‌ ده‌رباره‌ی‌‌ س���لێمانی‌‌ مه‌ڵبه‌ندی‌‌یاسایی‌به‌كارهێنانی‌‌كامێرا‌بۆ‌چاودێریی‌‌خوێندن���گا‌به‌ئاوێن���ه‌ی‌‌وت"فه‌رمان���ی‌‌وه‌زاره‌ت‌نییه‌‌و‌مه‌رج‌نییه‌‌هه‌مو‌شتێك‌ئیعاز‌و‌فه‌رمان���ی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌بوێت،‌ئێمه‌‌ئه‌وه‌مان‌ وه‌كو‌په‌روه‌رده‌‌س���ه‌اڵحیه‌تی‌‌هه‌یه‌‌هه‌رشتێك‌بزانین‌له‌خزمه‌تی‌‌باش‌

به‌ڕێوه‌چون���ی‌‌پرۆس���ه‌ی‌‌په‌روه‌رده‌دایه‌‌ب���ه‌كاری‌‌ده‌هێنین"‌هه‌روه‌ها‌مامۆس���تا‌كه‌مال‌نوری‌‌باس���ی‌‌ئه‌وه‌ش���ی‌‌كرد‌كه‌‌سه‌اڵحیه‌تیش���یان‌ ئه‌ندازه‌یه‌ك‌ ئ���ه‌وان‌داوه‌‌به‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌قوتابخانه‌كان‌هه‌ر‌ج���ۆره‌‌ئیجرائ���ات‌و‌رێ‌و‌ش���وێنێك‌كه‌‌قوتابخانه‌كانی‌‌پێ‌‌تۆكمه‌‌و‌باش‌بكرێت‌وتیش���ی‌‌"جگه‌‌له‌به‌كارهێنان���ی‌‌بۆ‌ناو‌پۆل‌و‌ش���وێنه‌‌نه‌ش���یاوه‌كان،‌ئاساییه‌‌كامێرا‌به‌كاربێت‌و‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌به‌شێوه‌یه‌ك‌كۆنترۆڵی‌‌كێشه‌كان‌بكات‌و‌نه‌هێڵێ‌‌زیان‌

به‌پرۆسه‌ی‌‌په‌روه‌رده‌‌بگات"

له‌پاره‌ی‌‌حانوت‌كامێرا‌ده‌كڕنمه‌ڵبه‌ندی‌‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ده‌رب���اره‌ی‌‌دابینكردنی‌‌ئ���ه‌و‌كامێرایانه‌‌وتی‌"پش���تگیری‌‌ه���ه‌ر‌خوێندنگای���ه‌ك‌ده‌كه‌ین‌كه‌‌به‌كاریبهێنێ‌‌و‌خۆیان‌ده‌توان‌له‌پاره‌ی‌‌حانوت‌بیكڕن‌و‌ئێمه‌ش‌ئه‌گه‌ر‌بتوانین‌یارمه‌تییان‌ده‌ده‌ین،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ئاماژه‌ی‌‌ خانیش‌ ئه‌حم���ه‌دی‌‌ ئاماده‌یی‌ب���ه‌وه‌‌كرد‌كه‌‌ئه‌وان‌به‌پ���اره‌ی‌‌حانوت‌ئه‌و‌سیس���تمه‌یان‌كڕیوه‌‌و‌دامه‌زراندوه‌‌و‌به‌هه‌موی‌‌3ملیۆن‌و‌251ه���ه‌زار‌دیناری‌‌

تێچوه‌.‌

"كردارمان ده وێت نه ك قسه "وه‌اڵمی‌443خوێندكاری‌ماسته‌رو‌دكتۆرای‌زانكۆكانی‌ده‌ره‌وه‌‌

بۆ‌رونكردنه‌وه‌ی‌وه‌زاره‌تی‌خوێندنی‌بااڵ‌له‌باره‌ی‌داواكارییه‌كانمانه‌‌وه

كامێرای چاودێریی خوێندنگاكان واقیعی ره وشی گه نجانه "به ڕێوه به رێك "به دانانی كامێرا، بێ كێشه یی سه رپۆشكراومان دروستكرد"

كامێرا‌ویژدانێكی‌‌ساخته‌و‌

ده‌ستكرده‌،‌له‌به‌ر‌كامێرا‌جوان‌و‌

به‌ڕێزین

ئا: مه زهه ر كه ریم

باڵوكردنه وه ی هه واڵی شۆفێرێك كه ده ستدرێژی سێكسی كردبوه سه ر

حه وت قوتابی ، هاواڵتیانی سلێمانی توشی شۆككردو له ناو ناوه ندێكی

فراوانی خه ڵكدا جه خت له سه ر ئه وه ده كرێته وه كه پێویسته حكومه ت

سنورێك بۆ ئه و شۆفێرانه دابنێت، رۆشنبیر هه ڵكه وت عه بدواڵ كه پسپۆرێكی ئه و بواره یه ده ڵێت" ده بێت هه مو شۆفێرێكی گشتی

له روی ئه خالقییه وه په روه رده بكرێت و حكومه ت كۆمه ڵێك یاسا و رێسا

ده ربكات بۆ شۆفێری گشتی و ئه وانیش ره چاوی بكه ن".

ماوه یه كه مه سه له ی ده ستدرێژیكردنی سێكس����ی بۆ س����ه ر كچانی خوێندكار و له الی����ه ن مێردمندااڵنی����ش بگ����ره شۆفێری گش����تییه وه ) شۆفێری پاس و بوه له كوردس����تان تاكس����ییه كان(ه وه به دی����ارده ، دوا روداویش ئه و هه واڵه ی هه فته ی رابردوی رۆژنامه ی ئاوێنه ی بو كه باس له وه ده كات شۆفێرێكی تاكسی ده ستدرێژی سێكی كردۆته سه ر حه وت له ناوه نده رۆش����نبیری و منداڵ، زۆرێك یاس����اییه كان ئاماژه بۆ ئه وه ده كه ن كه حكومه ت ئه م الیه نه ی فه رامۆش كردوه و هیچ ئاوڕێك����ی لێنه داوه ت����ه وه و له روی

یاساییه وه رێكنه خراوه . ئ����ه و په ره س����ه ندنی دوا له س����ه ر ش����ۆفێره ی كه به گومان����ی القه كردنی حه وت منداڵ ده س����تگیركراوه وته بێژی پۆلیس����ی س����لێمانی نه قیب سه ركه وت ئه حمه د وتی " هێش����تا ئه و القه كردنه ساغنه بۆته وه ئه و ش����ۆفێری ته كسییه ئین����كاری ده كات و، كه س����یش نه هاتوه

سكااڵی له سه ر تۆماربكات". وته بێژی پۆلیسی س����لێمانی جه خت له س����ه ر ئه وه ده كاته وه كه پێویس����ته ئ����ه و دای����ك و باوكان����ه ی منداڵه كانیان به شۆفێری گشتی ده نێرنه قوتابخانه "

بزانن ده یده نه ده ست كێ و لێپرسینه وه له منداڵه كانیان بكه ن".

وته بێژی پۆلیسی هاتوچۆی سلێمانی مه ری����وان محه مه د س����ه باره ت به هه مان "له یاس����ای س����زادانی رایگه یاند روداو عێراقی ئه گ����ه ر مامه ڵه یه كی نه ش����یاو به رامبه ر سه رنش����ین بك����رێ ئیجرائاتی ش����ۆفێره ئ����ه و به رامب����ه ر یاس����ایی

ده كرێت".دی����ارده ی ده س����تدرێژیكردنه س����ه ر هه ندێكجاری����ش ك����چ و خوێندكاران����ی مێردمن����داڵ له الیه ن ش����ۆفێری پاس و تاكسییه كانه وه دیارده یه كی به رفراوانه ، ب����ه اڵم كه متری����ن ژماره ی����ان میدیاكان دادگاكان. ده چن����ه پێیده زان����ن و به ته مه ن كه هاواڵتییه ك����ی ش����ۆفێری نه یویس����ت ناوی ئاشكرا بكرێت، قسه ی هاوڕێیه كی شۆفێری گه نجی ده گێڕایه وه كه باس ئه وه ی بۆ كردوه به پاس����ه كه ی ژماره یه ك كچی دواناوه ندی ده گه یه نێت

بۆ قوتابخانه و به ش����انازییه وه وتبوی " له گه ڵ چواریاندا په یوه ندی سێكس����یم هه یه "، ئه م چیرۆكه و چه ندان چیرۆكی ت����ر رۆژان����ه له بازاڕه كانی ش����اره كانی شۆفێری ده بیس����ترێت، كوردس����تاندا وا هه یه )تاكس����ی ( كڕیوه ته نها له به ر رابواردن و ) ئیس����تغاللی ( سه رنش����ینه

ئافره ته كان.پس����پۆری بواری هاتوچۆ و رێگاوبان، رۆش����نبیر هه ڵكه وت عه بدواڵ ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه ڕاپرسی كراوه به شێوه ی مه یدانی كه خه ڵكانێك ته نها ته كسیان

"بۆ كاری بێئه خالقیی كڕیوه ".ئه و كه ش����اره زایی له سه ر سیسته می ئه وروپاش هاتوچ����ۆی هه ندێ واڵت����ی هه یه باس له وه ده كات ئه و ش����ۆفێره ی پیشه ی گواستنه وه ی هاواڵتیانه ده بێت مۆڵه تی گش����تی هه بێت، نه ك تایبه تی و وتی " شۆفێری گشتی ئه و كه سه یه كه به رپرسیاریه تی نه فه ره كان هه ڵده گرێت و

به شێوه یه كی پڕۆفیشناڵ ئۆتۆمبێله كه ی لێده خوڕێت، سه رنشینه كانی خۆی توشی كێشه ناكات و ده بێت له ڕوی ئه خالقیاتی

گشتییه وه په روه رده كرابێت".لێدوانه كه ی����دا هه ڵكه وت له درێ����ژه ی عه ب����دواڵ ده ڵێت "ش����ۆفێری ته كس����ی ده بێت فێری ئه خالقیاتی ده رونناس����ی و ئ����ه وه ی ب����ۆ كرابێ����ت كۆمه اڵیه ت����ی له گ����ه ڵ نه فه ره كان����دا مامه ڵه ده رونی و دروست به شێوه یه كی كۆمه اڵیه تییه كان بكات و تیایاندایه نه خۆشه ، په ككه وته یه ،

گه نجه ، منداڵه ".ئه و پێیوای����ه یه كه مین مافی هاواڵتی به سه ر حكومڕانی ناوچه یه كه وه ئه وه یه كه ش����ۆفێر پ����ه روه رده ب����كات و فێری ئسوڵیاتی شۆفێری گشتی بكرێت، واتا

مۆڵه ته كه ئسوڵی بێت. هه روه ها وتی "ل����ه ڕوی ئه خالقییه وه جێگیر په روه رده كردنه ئه و پێویس����ته كرابێت، كۆمه ڵێك یاساو رێسا له الیه ن

حكومه ت دانرابێت و ده درێته شۆفێر تا ره چاوی بكات"، ئه و نمونه ده هێنێته وه و باس له وه ده كات كاتێك نه فه رێك سوار ده بێ����ت نابێت جگه ره دابگیرس����ێنێت، نابێت ش����ۆفێره كه رادیۆكه به ویس����تی خۆی دابگیرسێنێت، نابێت كاتێك ژن و پیاوێك ده بن، ب����ه زۆر پیاوه كه بهێنێته

پێشه وه .هه ڵك����ه وت عه بدواڵ جه خت له س����ه ر له هه رێم����ی ك����ه ده كات����ه وه ئ����ه وه جیاوازییه ك هیچ تائێس����تا كوردستان له نێوان ش����ۆفێریكی تایبه ت و تاكسیدا نییه ، ته نه����ا ئه وه نده نه بێ����ت له كاتی ته نها وه رگرتندا مۆڵه ت تاقیكردنه وه ی چه ن����د پرس����یارێك زیاتر له ش����ۆفێری تاكس����ییه كان ده كرێن و له ڕوی ئه خالقی كۆمه اڵیه ت����ی و ده رونییه وه پ����ه روه رده

ناكرێن.ئ����ه و پس����ۆره ب����اس ل����ه وه ده كات به پێ����ی له كوردس����تاندا ش����ۆفێره كان

مۆڵه تی����ان جیهانیی����ه كان س����تانداره پێنادرێت و ده ڵێت " هه ركه سێك بیه وێت ببێته ش����ۆفێری ته كسی، به بێ ئه وه ی كردبێت ده وره یه ك����ی هیچ به ش����داری ده بێته ش����ۆفێری ته كس����ی، له كاتێكدا پێویس����ته فێری ناونیش����انی ش����وێنه ئه وه یان فێ����ری بكرێن و گش����تییه كان بكه ن كه چۆن نهێن����ی بپارێزن و فێری

ئه خالقیاتی كۆمه ڵگایان بكه ن".ناوب����راو ئام����اژه ب����ۆ ئ����ه وه ده كات تاكس����ی پێش����كه وتوه كان له واڵته كه جگه ل����ه و ژماره یه ی ك����ه پێیده درێت، ژماره یه ك����ی تری����ش هه ی����ه له به رده م و له سه ر داشبوڵه كه داده نرێت، یان له سه ر گڵۆپی پشته وه بۆ ئه وه ی ئه و كه سه ی كه له گه ڵیدا س����وارده بێت دڵنیابێت كه مۆڵه تی ئسوڵی هه یه و گونجاوه له گه ڵ ئه و ژماره یه ی له گ����ه ڵ ئۆتۆمبێله كه دا هه یه ، ئه و پس����پۆره ده پرسێت " بۆچی گش����تی مۆڵه تی هه رێ����م حكومه ت����ی ناكات به س����تانداری جیهانی ، تا مافی سه رنشین و ش����ۆفێریش پارێزراوبێت؟". هه ڵكه وت عه بدواڵ وتی " شۆفێره كانیش مافی����ان هه یه و هه قه مافی����ان بۆ زامن بكرێت له وان����ه مافی ته ئمینات هه بێت و حكومه ت س����وته مه نی بۆ دابین بكات و ئه بێ�ت س����ه ندیكایان هه بێت كه توشی روداو بو ژیانی پارێزراوبێت و ئه مانه ش

هه موی له یاسدا پارێزراوبن".

17 )372( سێشه ممه 2013/4/9 کۆمەاڵیەتی

دوای‌‌القه‌كردنی‌‌حه‌وت‌منداڵ‌له‌الیه‌ن‌شۆفێرێكه‌وه‌

داوا ده كرێت شۆفێره گشتییه كان په روه رده بكرێن

خه ڵكانێك هه ن ته كسیان ته نها بۆ بێئه خالقیی كڕیوه

له هه رێمی كوردستان تائێستا هیچ جیاوازییه ك له نێوان شۆفێریكی تایبه ت و تاكسیدا نییه فۆتۆ: رێبه ر نه جم

ئوسامه ئه نوه ر

س���ینه مای كوردی له و چه ند فیلمه ی دوایی خه ریكه هه نگاو به ره و پێش���ه وه ده نێ���ت، به تایبه تی له دوای���ن به رهه می ئه وجاره كه فیلمی سینه مایی )بێكه س( ب���و، )بێك���ه س( وه ك الی زۆرێكم���ان ئاش���كرایه ده نگۆیه كی باش���ی نایه وه و بویه ه���ۆی نان���ی هه نگاوێك���ی گرنگ له س���ینه مای ك���وردی و ده توان���م بڵێم له فیلمه كوردییه كان تائێس���تا زۆرترین بینه ری هه بوه ، هۆكاری ئه وه ش بۆ ئه وه ده گه رێنم���ه وه كه ئ���ه م فیلمه جیاوازتر له ه���ه ر به رهه مێك���ی تری پێش���وتری س���ینه مای كوردی چیرۆكێكی پته وترو تێكه ڵكردن���ی هه ب���وو ئامانجدارت���ری فیلمه كه له گه ڵ چه ند دیمه نێكی كۆمیدی و هه س���ت بزوێ���ن كه خاڵی س���ه ره كی بۆ ب���و فیلمه ك���ه سه رنجراكێش���بونی بینه ری كورد، له گه ڵ به هێزی وێنه گرتنی فیلمه كه ده بێ ئه وه ش بڵێم كه به هێزی ج���ۆری وێنه گرتنه ك���ه به جۆرێك چێژی به بین���ه ر ده به خش���ی، بینه رێ���ك ك���ه فیلمێك به دیقه یه كی به رزه وه سه یربكات به كوردی، شتێكی نوێ و سه رنجراكێشه ، چونكه بینه ری كورد فیلمی س���ینه مایی به وجۆره له وه وپێش نه بینی���وه كوردی له وێنه گرتن���ی، جوان���ی و كوالیت���ی هه رچه ن���ده دور نه ب���و له هه ڵ���ه وه ك فیلمێكی سینه مایی بۆیه تێبینی هه ندێ خاڵمكرد تێیدا كه پێویس���ت بو باس���ی له به رهه می لێوه بك���رێ وه ك ره خن���ه و بێگومان نه بێت���ه وه ، داهاتودا دوب���اره ئه وه ش بۆ باشتركردنی سینه مای كوردی و به هێزتربونی به رهه مه كانی داهاتویه تی، زۆرێك له ره خنه گری فیلمه سینه ماییه كان له بنه مای چه ند خاڵێكه وه ره خنه ده گرن و له س���ه ر فیلمه كان ده نوسن و بۆچونی خۆیان ده ڵێن ده رباره ی، وه له دوایش���دا پۆلێن���ی ده كه ن كه ئایه له س���ه ر چوار یان پێنج ئه س���تێره چه ند ده هێنێت كه ئه وه ش هۆكارێك���ی گه وره ی به هێزبونی ئێمه ش لێ���ره وه س���ینه مای هۆڵیۆده ، له بنه م���ای ئه و چه ند خاڵه وه ره خنه كان

ده خه ینه رو، وه له پێشه وه روی ده ره وه ی فیلمه كه باس ده كه ین :

به ش���ێوه یه ك فیلمه كه 1-وێنه گرتنی نه بو له گه ڵ چیرۆكی فیلمه كه بگونجێ، بۆ نمون���ه له دیمه نێكدا ژم���اره ی زۆری ئۆتۆمبێل ده بینین، كه ئه وه ش ش���تێكه مایه ی پرس���یاره چونكه گه ر س���ه یری فیلمه كه بكه ین ده بینین كه له زه مه نێكی دیاریك���راو چیرۆك���ی ئ���ه و دو منداڵه روی���داوه ئه ویش له كات���ی بونی رژێمی به عس���ه به بێ بونی هه ره ش���ه له سه ری وات���ه ده توانین ئ���ه وه بگه رێنینه وه بۆ س���اڵه كانی هه شتاكان، كه ئه و كاته ش وه ك الی زۆرێك دیاره ژماره ی ئۆتۆمبێل كه م به گشتی كوردس���تان له شاره كانی

بوه .2-ش���ێوازی قس���ه كردنی ئه كته ره كان س���ینه مایی له فیلمێكی نه بو به جۆرێك قس���ه كردنه كانیان چونك���ه بچێ���ت، ل���ه وه ی دیارب���و پێ���وه ره س���میه تی بتوان���ن له گه ڵ فیلمه ك���ه تێكه ڵببن، وه به شێوه یه كی تر له هجه ی ئه و ئه كته رانه له هیچ ناوچه یه كی كوردستان بونی نییه ، یانی نه ش���ارو نه الدێی���ه ك ئه و جۆره له هجه یه ی هه یه ، بۆیه ده قی قسه كانیان زیاتر له رێزمانی ده چو، ده بێ ده رهێنه ر ره چاوی ئه وه بكات كه چۆن زمان له گه ڵ شوێنی جوگرافی فیلمه كه ده گونجێنێت، ئه گه ر مه به ستیش���ی ئه وه بوبێت وه ك زمانێكی ستانداری كوردی ده قی قسه كان دابرێژێت ئه وه ش هه ڵه یه كی تره ، چونكه گرنگ���ی فیلمی س���ینه مایی گونجاندنی زمان���ی ئه كت���ه ره له گه ڵ ئ���ه و رۆڵه ی پێیده درێ���ت و ناوچه جوگرافییه كه ی تا فیلمه ك���ه زیاتر پێناس���ه ی ئه و چیرۆكه

بكات كه له سه ری دارێژراوه .3-هه ڵه یه كی تر ئه وه یه كه ده رهێنه ر نه ساڵ و نه شوێنی جوگرافی فیلمه كه ی دیاری كردبو، ئه وه ش زۆر خاڵی تر ون ده كات له فیلمه ك���ه ، ب���ۆ نمونه ئه وه ی بینه ر چ���ۆن دڵنیابێت له ڕوداوه كانی ناو فیلمه ك���ه ، یان س���اڵی روداوه كانی ناو فیلمه كه ، ده رهێنه ر وا پێشانمان ده دات كه كاتێكی زۆر به ر له ئێس���تا رویداوه ،

وه ك ئ���ه وه وایه باس���ی روداوێكی كۆن بك���ه ی بێ ئه وه ی دڵنیابیت له ڕاس���تی، بونی س���اڵ و ش���وێن له فیلمدا جۆرێك له دڵنیای���ی به بینه ر ده به خش���ێت، یان ئه گه ر ده رهێنه ر ئه و چیرۆكه ی له شێوه ی دروس���تكراو پێناسه كردبێت ئه وكاتیش

گشت ئه و شتانه پێویستی ده كرد .له ناوه رۆكی فیلمه كه وه :

1- پێوه ركردنی هه ستی مرۆڤ له هه ر فیلمێكدا ش���تێكی گه وره و پێویس���ته ، له )بێك���ه س(دا ئ���ه وه به ئاش���كرا ونه ، كه س���ایه تی دانا ك���ه منداڵێكی بچوكه و دای���ك و باوكی نه م���اوه ، لێدانی زۆر له الیه ن برای و كه س���ایه تییه كانی تری فیلمه كه هی���چ كاریگه رییه كی هه س���ت و س���ۆزی له س���ه ر جێناهێلێت، وه هیچ نیی���ه منداڵییان���ه ی كاردانه وه یه ك���ی كه پێویس���تبو هه یبوای���ه ، كه ئه وه ش هه ڵه یه كی دیاره له وه ی پێویسته ره چاوی هه س���تی من���داڵ بكرای���ه و كاردانه وه ی روداوه كان به رامب���ه ر هه س���ته كانی دیاربوای���ه ، ده رهێن���ه ر ویس���تویه تی گش���ت ئه وانه له دواین دیمه نی فیلمه كه ب���ه اڵم ئه وان���ه هیچ���ی پیش���انبدات، ناگرێته وه ، چونكه ناچێته وه و ش���وێنی بونی هه ندێ ش���تی پێویس���ت جیاوازه له گه ڵ بونی روداوی نوس���راو له فیلمدا، هه ندێك ش���ت هه یه پێویسته ره چاوی بونی بكرێ له هه ر فیلمێكی س���ینه مایی،

هه ستی مرۆڤیش یه كێكه له وانه .2- دیارینه كردن���ی ش���وێنی جوگرافی فیلمه كه زۆر شت ون ده كات وه ك گوتمان، تۆ پێویس���ته ره چاوی ئ���ه و كۆمه ڵگایه بكه ی كه كاراكته ره كانی فیلمه كان تێیدا ده ژین، له دیمه نێكدا دوای مردنی كه سێك كه ئاگه داری ه���ه ردو منداڵه هه تیوه كه بو، ئه و دو منداڵ���ه به ته نیا ده مێننه وه له كۆاڵنه كان ناچارن بارانیدا له شه وێكی بخه ون، ئه و دیمه نه له گه ڵ هه رش���تێك كوردی كۆمه ڵ���گای له گ���ه ڵ بگونجێت ناگونجێت به تایبه تی له كۆندا، له كاتێكدا گش���ت كه س���ایه تییه كانی نێو فیلمه كه ده زان���ن دوای مردنی ئه و پی���ره پیاوه ئه م دو منداڵه سه رگه ردان ده بن، كه چی

كه س گوێیان پێنادات، ش���تێكی سه یره كه له راس���تیدا بونی نییه ، وه له هه مان كات���دا كه خه ڵكی ده زانن باوكی ئه م دو منداڵ���ه پیاوێكی چاك ب���وه به گوێره ی فیلمه كه ، ن���او كه س���ایه تییه كی وته ی

چۆن وا به جێیاندێڵن !.3-س���ه رچاوه ی زۆر ش���ت دیار نییه ، وه ك ئه وه ی باس���ی س���ه ره كی فیلمه كه كه گه یشتنه به س���وپه رمان، ئه وان ناوو كه سایه تی سوپه رمانیان له كوێ بینیوه و بیستوه ، گه ر سه یری هۆكاره كان بكه ین هیچ ش���تێك نابینین جگه له سه ته الیت، له كاتێكدا له دیمه نێكدا ئه وه پیشانده دات كه سه ته الیت تازه خه ریكه له گونده كان باڵوده بێت���ه وه ، خاڵێكی ت���ر ئه وه ی كه زۆر به ئاس���انی باس له چون بۆ ئه مریكا ده كرێ���ت له الیه ن كه س���ایه تییه كی ناو فیلمه كه ك���ه ده یه وێ به قاچاغ بیانبات، ئه وه ش���تێكه هه م له م كاته ی فیلمه كه و ه���ه م له راس���تیدا ئه وه ن���ده مه حاڵ���ه كه ناتوانرێ وا به ئاسانی باسی لێوه بكرێ و دو منداڵ���ی هه تی���و بتوان���ن بچ���ن

به هۆی ملوانكه یه كه وه .4-م���ن له ئامانج���ی گش���تی فیلمه كه تێنه گه یش���تم، له كاتێك���دا ئامانجی ئه و به س���وپه رمان گه یش���تنه منداڵ���ه دو یه كێكیان ئامانجی گۆرانی له سه ره تاداو بۆ گه یش���تن بۆ الی كچێ���ك له دوایی، وه كۆتایی هێنانی فیلمه كه به بێ گه یشتن یاخود ئاماژه كردن به هیچ خاڵێك له وانه چ مانایه ك به فیلمه كه ده به خشێێت؟!، بۆیه وه ك سه ره تا گوتم جگه له تێكه ڵه یه كی هه ندێ دیمه نی كۆمیدی و هه س���تبزوێن شتێكی بێ ئامانجه ، به اڵم له ئاست فیلمه زۆر هه نگاوێكی كوردییه كان سینه ماییه

باشی بڕیوه .ئێمه پێمانخۆش���ه س���ینه مای كوردی له ئاس���تێكی به رز ببینین نه وه ك خۆمان به به رزی س���ه یری بكه ین ك���ه وانه بێت، گرنگیدانی س���ه ره تایه كه ، )بێك���ه س( زیاتر به س���ینه مای كوردی به رهه می زۆر باشترو گرنگتری لێده رده چێت كه بتوانرێ رۆژێك بێت وه ك یه كێك له سینه ماكانی

جیهان سه یری بكرێت .

فیلمی سینه مایی )Bekas(و چه ند خاڵێكی ره خنه یی

پۆسته ری فیلمی بێکه س

‌‌‌ئا:‌غه‌ریب‌زه‌رده‌هاڵی‌

ئه‌مساڵ‌‌به‌پێچه‌وانه‌ی‌‌پێنج‌ساڵی‌‌رابردوه‌وه‌،‌فیستیڤاڵی‌‌سااڵنه‌ی‌‌

كه‌لتوری‌هه‌ورامان‌به‌ڕێوه‌‌ناچێت،‌كه‌ناڵی‌ته‌له‌فیزیۆنی‌"ژیوا"‌كه‌‌ته‌نها‌كه‌ناڵی‌كوردییه‌‌به‌شێوه‌زاری‌‌هه‌ورامی‌به‌رنامه‌كانی‌‌په‌خش‌ده‌كات،‌روبه‌ڕوی‌‌گرفتی‌‌دارایی‌‌بون‌و‌داوای‌‌هاوكاری‌‌

له‌خه‌ڵكی‌‌و‌بینه‌رانی‌‌ده‌كات.

هه‌ورامان،‌ كه‌لت���وری‌ فیس���تیڤاڵی‌‌له‌دوای‌گه‌ڕان���ه‌وه‌ی‌ناوچه‌ی‌هه‌ورامان‌بۆ‌ژێر‌ده‌س���ه‌اڵتی‌حكومه‌تی‌هه‌رێمی‌كوردس���تان،‌بۆ‌ماوه‌ی‌پێنج‌س���اڵه‌‌به‌ڕێوه‌‌ده‌چێت،‌كه‌‌گرنگی‌به‌كه‌لتوری‌میوانی‌ هه‌ورام���ان‌ده‌دات‌و‌چه‌ندی���ن‌ناوخۆی���ی‌و‌بیان���ی‌به‌ش���داری‌‌تێ���دا‌ده‌كه‌ن،‌به‌اڵم‌بڕیاردراوه‌‌كه‌‌ئه‌مس���اڵ‌نه‌چێت،‌ به‌ڕێ���وه‌‌ فیس���تیڤاڵه‌‌ ئ���ه‌م‌مه‌ڵبه‌ندی‌ به‌رپرس���ی‌ باره‌ی���ه‌وه‌‌ له‌م‌ئه‌یوب‌ "مامۆستا‌ رۆشنبیری‌هه‌ورامان‌وت‌ به‌ئاوێنه‌ی‌‌ له‌لێدوانێكیدا‌ رۆسته‌م"‌

كه‌‌"ئه‌مس���اڵ‌فیس���تیڤاڵه‌كه‌‌ناكرێت،‌هۆكاره‌كه‌ش���ی‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌نه‌بونی‌

جێگا".وتیش���ی‌‌"هه‌وڵده‌ده‌ین‌بۆ‌س���ااڵنی‌داهات���و‌جێگایه‌ك���ی‌تایب���ه‌ت‌ب���ه‌م‌فیس���تیڤاڵه‌‌دابین‌بكه‌ین‌تا‌هه‌رساڵه‌و‌له‌شوێنێك‌نه‌كرێت،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ساڵی‌

پار‌‌50هه‌زار‌كه‌س‌ئاماده‌بو".ئه‌و‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌ش‌كرد‌كه‌‌هه‌ندێك‌له‌گونده‌كان���ی‌هه‌ورامان‌فیس���تیڤاڵی‌تایبه‌ت‌به‌خۆیان‌ده‌كه‌ن‌ئازادن،‌به‌اڵم‌فیستیڤاڵی‌ له‌هه‌وراماندا‌ هه‌یه‌‌ ئه‌وه‌ش‌عه‌ش���یره‌تگه‌ری‌نیی���ه‌،‌به‌ڵكو‌ئه‌وه‌ی‌ده‌كرێت‌تایبه‌ته‌‌به‌گونده‌كان‌خۆیانه‌وه‌،‌كه‌‌"ئه‌مه‌ش‌ئاساییه‌و‌له‌واڵتانی‌تریش‌

ئه‌وه‌‌ده‌كرێت".له‌الیه‌كی‌‌دیكه‌وه‌،‌كه‌ناڵی‌ته‌له‌فیزیۆنی‌"ژی���وا"‌كه‌‌ته‌نه���ا‌كه‌ناڵ���ی‌كوردییه‌‌به‌رنامه‌كان���ی‌‌به‌ش���ێوه‌زاری‌‌هه‌ورامی‌‌په‌خش‌ده‌كات،‌له‌ئاگادارییه‌كدا‌ئاماژه‌‌ب���ه‌وه‌‌ده‌كات‌ك���ه‌‌"دوای‌ئه‌وه‌ی‌چی‌رێگه‌‌هه‌یه‌‌گرتومانه‌ته‌به‌ر‌له‌حكومه‌ت‌و‌وه‌زاره‌تی‌رۆش���نبیری،‌بۆ‌ئ���ه‌م‌تاقه‌‌

كه‌ناڵ���ه‌‌هه‌ورامییه‌،‌ب���ه‌اڵم‌نه‌ك‌هه‌ر‌هاوكاریی���ان‌نه‌كردی���ن،‌به‌ڵك���و‌هه‌ر‌

وه‌اڵمیشیان‌نه‌داینه‌وه‌".ئاگادارییه‌ك���ه‌‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ش‌ده‌كات‌كه‌‌ب���ۆ‌به‌رده‌وام���ی‌كه‌ناڵه‌كه‌،‌له‌ڕێی‌چه‌ن���د‌كه‌س���ایه‌تییه‌كی‌هه‌ورامییه‌وه‌‌دروستكردنی‌سندوقی‌‌كۆمه‌ك‌ بڕیاری‌ب���ۆ‌ئ���ه‌م‌كه‌ناڵه‌مان‌دا‌تا‌په‌خش���ی‌

به‌رده‌وام‌بێت.ژیوا‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌ باره‌ی���ه‌وه‌،‌ له‌م‌تی‌ڤ���ی‌"ئه‌مین‌حاج���ی"‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌ل���ه‌)11-1-2012(وه‌‌ "ئێم���ه‌‌ وت‌سه‌رچاوه‌ی‌ به‌په‌خش‌و‌ ده‌ستمانكردوه‌‌داهاتی‌كه‌ناڵه‌كه‌ش‌تائێس���تا‌له‌الیه‌ن‌چه‌ند‌كه‌سایه‌تییه‌كه‌وه‌‌دابینكراوه‌".

له‌ب���اره‌ی‌ئ���ه‌و‌ئیمزایان���ه‌ش‌ك���ه‌‌پش���تگیری‌ ب���ۆ‌ كۆیانكردوه‌ت���ه‌وه‌‌كه‌ناڵه‌ك���ه‌،‌وت���ی‌‌"ن���اوو‌ئیمزاكانمان‌راده‌ستی‌‌په‌رله‌مان‌كردوه‌‌و‌چاوه‌ڕوانی‌‌تائێس���تا‌ به‌داخه‌وه‌‌ ب���ه‌اڵم‌ وه‌اڵمین،‌

وه‌اڵمیان‌نه‌داوینه‌ته‌وه‌".س���ه‌باره‌ت‌به‌یارمه‌تی‌كه‌س���ایه‌تییه‌‌"هه‌ن���دێ‌‌ وت���ی‌ هه‌ورامییه‌كانی���ش،‌

به‌اڵم‌ یارمه‌تییانداوی���ن،‌ كه‌س���ایه‌تی‌له‌ئاستی‌‌پێویستدا‌نه‌بون".

س���ه‌باره‌ت‌به‌وه‌ش‌كه‌‌له‌سنوره‌كه‌دا‌چه‌ن���د‌رادێ���وو‌ته‌له‌فیزی���ۆن‌ه���ه‌ن،‌وت���ی‌"ئه‌وان���ه‌ی‌‌ه���ه‌ن‌س���ه‌رچاوه‌ی‌ئێم���ه‌‌ده‌مانه‌وێت‌ دارایی���ان‌هه‌ی���ه‌و‌به‌ڕاس���تی‌كه‌ناڵێك‌بین‌بۆ‌س���ه‌رجه‌م‌

هه‌ورامییه‌كان".ناوب���راو‌ئام���اژه‌ی‌به‌وه‌ش���دا‌ك���ه‌‌ده‌مانه‌وێت‌ به‌ربه‌س���ته‌كان‌ "سه‌ره‌ڕای‌رۆڵ‌‌ له‌داهات���ودا‌ به‌رده‌وامبی���ن،‌ده‌گێڕین‌له‌هۆش���یاركردنه‌وه‌ی‌‌خه‌ڵكی‌حكوم���ه‌ت‌ له‌كه‌مته‌رخه‌مییه‌كان���ی‌به‌رامبه‌ر‌ناوچ���ه‌ی‌‌هه‌ورامان،‌ئه‌وه‌ش‌ك���ه‌‌به‌رده‌وام���ی‌به‌كه‌ناڵه‌ك���ه‌‌ده‌دات‌كه‌ناڵ���ی‌ چونك���ه‌‌ هه‌ورامییه‌كان���ن،‌

خۆیانه‌".ئه‌و‌وتی‌‌"شه‌وێكیان‌به‌هۆی‌هه‌ڵه‌ی‌‌ته‌كنیكییه‌وه‌‌په‌خش���مان‌بڕا،‌نزیكه‌ی‌‌315ك���ه‌س‌په‌یوه‌ندییان‌پێوه‌‌كردین،‌ئه‌مه‌ش‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌یه‌نێت‌كه‌‌كه‌ناڵه‌كه‌‌به‌ڕاستی‌جێگه‌ی‌خۆی‌‌له‌ناو‌هه‌وراماندا‌

كردۆته‌وه‌".

‌‌‌سیروان‌ره‌شید

یه‌كێتی‌‌و‌ رۆژێكه‌‌سه‌ركردایه‌تی‌‌ چه‌ند‌پارتی‌‌كه‌وتونه‌ته‌‌مانۆڕێكی‌‌سیاسی‌‌بۆ‌دوه‌می‌‌ ویالیه‌تی‌‌ ماوه‌ی‌‌ درێژكردنه‌وه‌ی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌بۆ‌ماوه‌ی‌‌دو‌س���اڵ‌كه‌‌نی���وه‌ی‌‌كات���ی‌‌خولێكی‌‌

هه‌ڵبژاردن‌ده‌كات.ب���ۆ‌ یه‌كێت���ی‌‌ سیاس���ی‌‌ مه‌رام���ی‌‌درێژكردنه‌وه‌ی‌‌ویالیه‌تی‌‌دوه‌می‌‌مه‌سعود‌بارزانی‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌بارزانی‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌كاندی���دی‌‌پارتیی���ه‌‌ه���اوكات‌كاندیدی‌‌یه‌كێتیش���ه‌‌بۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێ���م‌و‌یه‌كێتی‌‌نایه‌وێ���ت‌هه‌ڵبژاردنی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌ه���اوكات‌بێت‌له‌گه‌ڵ‌هه‌ڵبژاردن���ی‌‌په‌رله‌م���ان‌و‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ناوه‌ندی‌‌و‌ كادی���ری‌‌ چونكه‌‌ پارێزگاكان‌قاعی���ده‌ی‌‌حیزبه‌كه‌ی‌‌دژی‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌ی‌‌س���ه‌ركردایه‌تی‌‌حیزبه‌كه‌یان���ن‌و‌له‌كاتی‌‌بارزانی‌‌ مه‌س���عود‌ بۆ‌ بانگه‌ش���ه‌كردنی‌‌گورزی‌‌كوش���نده‌دات‌له‌و‌ده‌نگانه‌ی‌‌بۆ‌هه‌ڵبژاردن���ی‌‌په‌رله‌م���ان‌و‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌

پارێزگاكان‌به‌ده‌ستی‌‌ده‌هێنێت.دو‌ درێژكردن���ه‌وه‌ی‌‌ ب���ۆ‌ پارتی���ش‌س���اڵی‌‌ویالیه‌تی‌‌سه‌رۆك‌س���ێ‌‌بیانوی‌‌هه‌ی���ه‌،‌یه‌كه‌م:‌"مان���ه‌وه‌ی‌‌بارزانی‌‌له‌و‌ئاڵۆزییانه‌ی‌‌ئێس���تا‌له‌نێ���وان‌هه‌ولێرو‌به‌غدا‌هه‌یه‌‌پێویس���ته‌".‌دوه‌م:‌"بارزانی‌‌له‌م‌خول���ه‌دا‌هه‌ندێك‌پ���رۆژه‌ی‌‌ماوه‌و‌ته‌واوی‌‌نه‌كردوه‌و‌پێویستی‌‌به‌كاتی‌‌تره‌".‌س���ێیه‌م:‌"ده‌یه‌وێت‌به‌م‌درێژكردنه‌وه‌یه‌‌حیله‌‌شه‌رعییه‌ك‌بدۆزێته‌وه‌‌به‌مه‌به‌ستی‌‌ویالیه‌تی‌‌ بۆ‌ بارزان���ی‌‌ كاندیدكردنه‌وه‌ی‌‌

سێیه‌م".به‌پێ���ی‌ماده‌ی‌)4(‌له‌یاس���ای‌ژماره‌‌هه‌رێمی‌ ده‌سه‌اڵته‌كانی‌‌سه‌رۆكی‌ )1(ی‌كوردستان،‌ده‌بێت‌هه‌ڵبژاردنی‌په‌رله‌مانی‌‌له‌یه‌ك‌ هه‌رێم‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ كوردستان‌و‌كات���داو‌پێكه‌وه‌‌ئه‌نجامب���درێ‌و،‌ماوه‌ی‌‌ویالیه‌تی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌هه‌رێمیش‌بۆ‌چوار‌ساڵه‌‌له‌یه‌كه‌م‌رۆژی‌‌سوێندخواردنیه‌وه‌.‌

هه‌روه‌ه���ا‌له‌هه‌م���ان‌یاس���او‌به‌پێ���ی‌ماده‌كانی‌)2و17(‌سه‌رۆكی‌هه‌رێم‌مافی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌نیی���ه‌‌بۆ‌جاری‌س���ێیه‌م‌خۆی‌

هه‌ڵبژێرێته‌وه‌.‌له‌ئێس���تادا‌كه‌‌هیچ‌ده‌قێكی‌‌یاسایی‌‌

نییه‌‌ئه‌و‌مافه‌‌به‌س���ه‌رۆكی‌‌ئێستا‌بدات‌خۆی‌‌بۆ‌ویالیه‌تی‌‌سێیه‌م‌هه‌ڵبژێرێته‌وه‌.‌به‌هیچ‌كلۆجێكیش‌نابێت‌ئۆپۆزیسیۆن‌و‌ب���ه‌ره‌ی‌‌ئازادیخوازی‌‌خه‌ڵ���ك‌رازیبێت‌م���اوه‌ی‌‌ویالیه‌تی‌‌س���ه‌رۆك‌نه‌ك‌بۆ‌دو‌

ساڵ‌به‌ڵكو‌بۆ‌دو‌رۆژیش‌درێژبكرێته‌وه‌.‌چونكه‌‌به‌ده‌ر‌ل���ه‌وه‌ی‌‌كه‌‌درێژكردنه‌وه‌‌)تمدید(‌له‌باری‌ئاس���اییدا‌نه‌خوازراوه‌و‌مه‌گ���ه‌ر‌قه‌یرانێكی‌‌گ���ه‌وره‌‌هه‌بێ‌و‌ئه‌م‌درێژكردنه‌وه‌ی���ه‌‌كارێك���ه‌‌پێچه‌وان���ه‌ی‌‌دیموكراس���یی‌و‌ سیس���تمی‌‌ بنه‌ماكانی‌‌زه‌وتكردنی‌‌مافی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌‌كه‌‌مافێكی‌‌

سیاسی‌‌و‌یاسایی‌‌خه‌ڵكه‌.له‌راس���تیدا‌ئ���ه‌م‌س���ه‌رۆكه‌‌له‌ماوه‌ی‌‌هه‌شت‌ساڵی‌‌رابردوی‌‌كاركردنیدا‌به‌پێی‌‌ئه‌و‌سوێنده‌ی‌‌خواردویه‌تی‌‌كه‌‌"پێویسته‌‌پارێزگاری‌‌له‌مافه‌كان���ی‌‌خه‌ڵك‌و‌خاكی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌بكات"،‌نه‌یتوانیوه‌‌له‌ئاس���تی‌‌س���وێنده‌كه‌یدا‌بێت.‌به‌ڵكو‌روداوه‌‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ مامه‌ڵه‌ی‌‌ الیه‌نگیران���ه‌‌ناوخۆییه‌كاندا‌كردوه‌و‌رۆڵێكی‌‌عادیالنه‌و‌بێالیه‌نان���ه‌ی‌‌نه‌بینیوه‌.‌ك���ه‌‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌‌

حیزبه‌كه‌یدا‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان���ی‌‌ به‌الی‌‌چوه‌،‌ئه‌وه‌نده‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‌خه‌ڵك‌و‌هه‌رێمی‌‌كوردستانی‌‌به‌الوه‌‌گرنگ‌نه‌بوه‌!‌هه‌روه‌ها‌بارزانی‌‌نه‌یتوانیوه‌‌له‌ئاستی‌‌ئه‌و‌ئیداری‌‌و‌سیاسییه‌دا‌ به‌رپرس���یاریه‌تییه‌‌بێ���ت‌ك���ه‌‌له‌سه‌رش���انیه‌تی‌‌و‌چه‌ندین‌بڕیارو‌لیژنه‌ی‌‌بۆ‌چاكس���ازی‌‌و‌پرۆژه‌ی‌‌باڵوكرده‌وه‌،‌ چاكس���ازی‌‌ نه‌خشه‌رێگای‌‌به‌رجه‌سته‌‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ تائێستا‌ به‌اڵم‌هیچ‌له‌و‌بڕیارو‌به‌ڵێنانه‌‌سه‌وز‌نه‌بون!

له‌ماوه‌ی‌‌هه‌ش���ت‌س���اڵی‌‌راب���ردودا،‌ده‌بوایه‌‌س���ه‌رۆكی‌‌هه‌رێ���م‌زنجیره‌یه‌ك‌ئه‌وله‌وییه‌تی‌بۆخۆی‌‌دابنایه‌،‌به‌تایبه‌تی‌‌له‌بواری‌‌گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌‌ناوچه‌‌دابڕاوه‌كانی‌‌كه‌ركوك‌و‌س���نجارو‌خانه‌قین‌و‌مه‌خمورو‌دوزخوماتو‌بۆ‌سه‌ر‌هه‌رێمی‌كوردستان،‌كه‌‌تائێستا‌یه‌ك‌بست‌خاكی‌‌داگیركراو‌

نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌!یاخ���ود‌له‌ب���واری‌‌ناوخۆی���دا‌زیات���ر‌فره‌یی‌سیاس���ی‌و‌حوكمێك���ی‌نمونه‌یی‌هه‌رێم‌ ئابوری‌‌ ژێرخانی‌‌ په‌یڕه‌وبكردایه‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تیشدا،‌ له‌بواری‌‌ بكرایه‌.‌ به‌هێز‌ده‌كرا‌به‌و‌بڕه‌‌پاره‌‌زۆره‌ی‌‌ته‌رخانكراوه‌‌بۆ‌هه‌رێمی‌كوردستان،‌جۆرێك‌له‌دادی‌‌كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌‌له‌نێوان‌چینه‌‌هه‌ژاره‌كان‌و‌چینه‌‌ده‌وڵه‌مه‌نده‌كاندا،‌په‌یڕه‌وبكردایه‌.له‌بواری‌‌سه‌ربازیشدا،‌ده‌كرا‌سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم؛‌پێشمه‌رگه‌ی‌‌له‌هێزێكی‌نانیزامی‌‌حیزبیی���ه‌وه‌‌بگۆڕایه‌‌بۆ‌هێزێكی‌نیزامی‌‌ره‌نگ���ه‌‌ رێكخ���راو.‌ س���ه‌رده‌مییانه‌ی‌‌بێویژدانی‌‌بێ���ت‌بڵێین‌بارزانی‌‌له‌ماوه‌ی‌‌هه‌شت‌س���اڵی‌‌رابردوی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێمدا‌هیچی‌‌بۆ‌حیزبه‌كه‌ی‌‌نه‌كردوه‌!‌

به‌اڵم‌ئه‌ی‌‌چی‌‌بۆ‌كورد‌كردوه‌؟

تایبه‌ت)372(‌سێشه‌ممه‌‌2013/4/9 18

شا‌مه‌سعود‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

پارتی‌‌و‌یه‌كێتی‌‌خوازیارن‌س���اكارترین‌رێس���ای‌‌دیموكراس���ی‌‌له‌م‌هه‌رێمه‌دا‌پێش���ێلكه‌ن‌كه‌‌ئه‌ویش‌مافی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌،‌ئه‌وان‌خوازیارن‌ماوه‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم‌بۆ‌دوو‌س���اڵی‌‌تر‌درێژكه‌نه‌وه‌،‌دیاره‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌مێك‌سه‌ر‌له‌ئه‌لف‌و‌بێی‌‌سیاسه‌ت‌ده‌ركات‌به‌باشی‌‌له‌مه‌ترسی‌‌ئه‌م‌هه‌نگاوه‌‌تێده‌گات‌كه‌‌درێژكردنه‌وه‌،‌نوێكردنه‌وه‌،‌هه‌ڵبژاردنه‌وه‌،‌هه‌موویان‌له‌و‌ده‌سته‌واژانه‌ن‌كه‌‌ته‌نها‌و‌ته‌نها‌یه‌ك‌

مانا‌ده‌به‌خشن،‌ئه‌ویش‌ده‌ستگرتنه‌‌به‌كورسی‌‌ده‌سه‌اڵته‌وه‌.ئێس���تا‌پارتی‌‌و‌یه‌كێتی‌‌سواری‌‌كه‌لی‌‌ش���ه‌یتان‌ده‌بن‌و‌گه‌ره‌كیانه‌‌كوردستان‌هه‌نگاو‌به‌هه‌ن���گاو‌روه‌و‌ئاینده‌یه‌كی‌‌نادیارو‌نه‌زانراو‌ب���ه‌رن،‌ئه‌وان‌ده‌یانه‌وێ‌‌به‌هه‌ر‌نرخێك‌بووه‌‌بۆ‌ماوه‌ی‌‌دو‌س���اڵی‌‌تر‌ماوه‌ی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌مه‌س���عود‌بارزانی‌‌درێژ‌بكه‌نه‌وه‌،‌ره‌نگه‌‌له‌و‌پێناوه‌شدا‌هه‌موو‌ئامڕازێكی‌‌سیاسی‌‌و‌ئه‌منی‌‌و‌دارایی‌ناوخۆو‌ده‌ره‌كیش‌بخه‌نه‌‌گه‌ڕ،‌به‌مه‌رجێك‌كه‌‌خۆشیان‌پێشوه‌خت‌درك‌به‌و‌راس���تییه‌‌ده‌كه‌ن‌هه‌نگاوێكی‌‌به‌وجۆره‌‌نه‌ك‌هه‌ر‌كوردس���تان‌روه‌و‌ئارامی‌‌ناب���ات،‌به‌ڵكو‌واڵت‌له‌به‌رده‌م‌قه‌یرانی‌‌گه‌وره‌تر‌و‌لێكترازانی‌‌زیاتردا‌راده‌گرێت.‌هه‌نگاوێكی‌‌به‌وجۆره‌‌پاس���اوه‌كه‌ی‌‌هه‌رچییه‌ك‌بێت،‌كوش���تنی‌‌دیموكراسی‌و‌زه‌وتكردن���ی‌‌مافێك���ی‌‌بنه‌ڕه‌تی‌‌مرۆڤه‌‌له‌م‌هه‌رێمه‌دا‌ك���ه‌‌ئه‌ویش‌هه‌ڵبژاردنه‌،‌واڵتانی‌‌دیموكراس���ی‌‌له‌هه‌لومه‌رجێكی‌‌هاوشێوه‌ی‌‌كوردس���تاندا‌ئه‌سته‌مه‌‌بیر‌له‌كارێكی‌‌وا‌بكه‌نه‌وه‌،‌ئیسرائیل‌كه‌‌به‌دوژمن‌ده‌وره‌‌دراوه‌‌تا‌ئێستا‌له‌دژواترین‌س���اته‌وه‌خته‌كانیدا،‌بارودۆخ���ی‌‌ئه‌منی‌‌نه‌ك���ردووه‌‌به‌بیانووی‌‌په‌كخس���تنی‌‌هه‌ڵبژاردن‌و‌پرۆس���ه‌ی‌‌ده‌ستاوده‌ستكردنی‌‌ده‌سه‌اڵت،‌تا‌ئێستاش‌لوبنانیه‌كان‌‌وه‌ك‌په‌ڵه‌یه‌ك���ی‌‌ره‌ش‌له‌قۆناغی‌‌رابردویان‌ده‌ڕوان���ن‌به‌هۆی‌‌درێژ‌كردنه‌وه‌ی‌‌ماوه‌ی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌"ئه‌میل‌له‌حود"ه‌وه‌‌بۆ‌دوو‌س���اڵ‌،‌ئه‌گه‌ر‌له‌كوردستاندا‌ئه‌مه‌‌بكرێت‌ئیتر‌ده‌س���ه‌اڵتدارانی‌‌هه‌رێم‌ش���انازی‌‌ب���ه‌كام‌هه‌ڵبژاردن‌و‌به‌كام‌

پرۆسه‌ی‌‌دیموكراسیه‌وه‌‌ده‌كه‌ن؟!ئه‌نجامدان���ی‌‌هه‌ڵب���ژاردن‌هه‌رگیز‌مه‌ترس���ی‌‌نیی���ه‌‌له‌كوردس���تاندا،‌به‌ڵكو‌مه‌ترس���ییه‌كه‌‌ئه‌نجامنه‌دانی‌‌هه‌ڵبژاردن‌و‌ده‌ستاوده‌س���ت‌نه‌كردنی‌‌ده‌سه‌اڵت‌و‌رێگه‌نه‌دانه‌‌به‌وه‌ی‌‌خه‌ڵكی‌‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‌یه‌كس���ان‌له‌پرۆسه‌ی‌‌دروستكردنی‌‌

بڕیاری‌‌سیاسی‌‌ئه‌م‌واڵته‌دا‌كاراو‌به‌شدار‌بن.گرفتێكی‌‌گه‌وره‌ی‌‌ئه‌م‌هه‌رێمه‌‌هه‌وڵدانی‌‌چه‌ند‌كه‌س‌و‌تاقمێكی‌‌ده‌سه‌اڵتخوازه‌‌كه‌‌گه‌ره‌كیانه‌‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌خۆیان‌و‌خێزان‌و‌حیزبه‌كانی���ان‌ئه‌به‌دی‌‌و‌جاویدانی‌‌بكه‌ن،‌له‌هه‌وڵی‌‌ئه‌وه‌ش���دان‌له‌ڕێگه‌ی‌‌تێپه‌ڕاندنی‌‌ده‌س���توره‌وه‌‌واڵتێك‌بخه‌نه‌‌خزمه‌تی‌‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌و‌ده‌سه‌اڵتی‌‌تاك‌و‌تاقانه‌ی‌‌خۆیانه‌وه‌،‌به‌مه‌رجێك‌كارێكی‌‌به‌وجۆره‌ش‌ه���ه‌ر‌ده‌چێته‌‌خانه‌ی‌‌ئه‌تككردنی‌‌رێس���اكانی‌‌دیموكراس���ییه‌وه‌،‌بارزانی‌‌یه‌كێكه‌‌له‌وانه‌،‌ئه‌و‌سه‌لماندویه‌تی‌‌كه‌‌جگه‌‌له‌خۆی‌‌و‌خۆیان‌كه‌سی‌‌تر‌له‌س���ه‌رووی‌‌خۆی‌و‌خۆیانه‌وه‌‌نابینێت‌و‌ناشبێت‌ببینرێت.‌ره‌نگه‌‌بۆ‌تێگه‌یشتن‌له‌ماكینه‌ی‌‌ئه‌قڵی‌‌مه‌سعود‌بارزانی‌،‌باشترین‌كار‌هه‌ڵدانه‌وه‌ی‌‌الپه‌ڕه‌كانی‌‌تاكه‌‌كتێب���ی‌‌ئه‌م‌پیاوه‌‌"بارزانی‌‌و‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌رزگاریخوازی‌‌كورد"‌بێت،‌دێڕێكی‌‌ئه‌م‌كتێب���ه‌‌كۆی‌‌دیدو‌روانینی‌‌ئه‌م‌پیاوه‌‌بۆ‌نه‌یارو‌ركه‌به‌ره‌كانی‌‌كورت‌ده‌كاته‌وه‌،‌ئه‌و‌ده‌نوسێت‌"ئیبراهیم‌ئه‌حمه‌د‌به‌خه‌یاڵی‌‌خۆی‌‌ده‌یتوانی‌‌له‌ڕووی‌‌پله‌و‌پایه‌و‌

قه‌درو‌میراتی‌‌رابردووه‌وه‌‌بااڵی‌‌به‌بااڵی‌‌)مسته‌فا(‌بارزانی‌‌بگرێ‌"!كه‌واته‌‌ده‌بێت‌هه‌موو‌ش���تێك‌به‌و‌ده‌س���تپێبكات‌و‌به‌ویش‌كۆتایی‌‌بێت،‌خۆ‌گه‌ر‌ئه‌م‌درێژكردنه‌وه‌یه‌ش���ی‌‌بۆ‌بچێته‌‌س���ه‌ر،‌ئه‌وا‌ئیت���ر‌ئه‌م‌پیاوه‌‌كه‌‌وه‌ك‌خۆی‌‌ده‌ڵێت‌"خه‌ون‌به‌دروستكردنی‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌كوردییه‌وه‌‌ده‌بینێت"‌له"‌سه‌رۆك‌

بارزانی"یه‌وه‌‌راست‌و‌ره‌وان‌ده‌بێت‌به‌"شا‌مه‌سعود"ی‌‌كوردستان.

ئه‌مساڵ‌‌فیستیڤاڵی‌كه‌لتوری‌هه‌ورامان‌ناكرێت‌وكه‌ناڵه‌‌هه‌ورامییه‌كه‌ش‌داوای‌هاوكاری‌ده‌كات

فیستیڤاڵی‌سااڵنی‌پێشوی‌که‌لتوری‌هه‌ورامان‌‌‌‌

بارزانی‌‌هه‌شت‌ساڵه‌‌چی‌‌كردوه‌؟

مه‌سعود‌بارزانی‌

درێژكردنه‌وه‌ی‌ماوه‌ی‌سه‌رۆکایه‌تی‌‌كارێكه‌‌پێچه‌وانه‌ی‌‌بنه‌ماكانی‌‌سیستمی‌‌

دیموكراسیی‌و‌زه‌وتكردنی‌‌مافی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌‌كه‌‌مافێكی‌‌سیاسی‌‌و‌یاسایی‌‌خه‌ڵكه

ئه‌وه‌نده‌ی‌‌‌به‌الی‌‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‌

حیزبه‌كه‌یدا‌چوه‌،‌ئه‌وه‌نده‌‌

به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‌خه‌ڵك‌و‌هه‌رێمی‌‌

كوردستانی‌‌به‌الوه‌‌گرنگ‌نه‌بوه‌!

(372( سێشه ممه 2013/4/9 19تایبه‌ت

لێره دا وه ك هه نگاوێكی س���ه ره تایی، هه روه ه���ا وه ك ئه ركێكی نوس���ین كه هه ر باس���كردنی له گ���ه ڵ پێویس���ته كێش���ه یه كدا هه ن���دێ چاره س���ه ریش بخرێته رو، به پێویس���تی ده زانم به پێی تێگه یش���تنی خۆم و ئه وه نده ی هه ستی پێده كه م هه ندێ چاره سه ری سه ره تایی بخه م���ه رو، به و هیوایه ی كه كه س���انی په یوه ندی���دار الیه ن���ی تایبه تمه ن���دو بكه ن و له ب���اره وه زیاتری گفتوگ���ۆی ده رگای���ه ك ب���ه روی ئ���ه م دۆخ���ه دا

بكه نه وه .

كێش���ه ی چاره س���ه ری •ده رهێن���ان: پێموابێ���ت بۆ پ���ه ره دان خۆمان و ده رهێنه ره كانی به ئه زمون���ی پێویس���ته ئاس���تیان، باش���تركردنی ده رهێن���ه ری هه ن���دێ بانگهێش���تی به ئه زمونتری ك���ورد له پارچه كانی ترو ده ره وه ی واڵت بكرێت و كاری هونه رییان پێبدرێت، دیاره ئه مه ش به ئاماده بونی ده رهێن���ه ره خۆماڵیی���ه كان و كاركردن له گه ڵی���ان وه ك یاریده ده ری ده رهێنه ر یان هه ر پۆستێكی تر. من هه میشه ئه و پرسیارانه له خۆم ده كه م كه بۆ ده بێت س���اڵ دوای س���اڵ ئه م ده رهێنه رانه ی خۆم���ان به هه م���ان ئاس���ته وه بێنه وه مه یدان؟ بۆ ده بێت عه یبه بێت كه په نا ببرێ���ت بۆ چه ن���د ده رهێنه رێكی وه ك )به همه نی قوبادی ، جه میلی رۆسته می ، ش���ه وكه ت ئه مین.. هتد( كه سه رجه م كاره كان���ی ئه م ده رهێنه رانه ش���ایه تی ئه وه ده ده ن نمونه ی ئه م جۆره كه سانه به ه���ۆی به ریه ككه وتنی���ان به دنی���ای ده ره وه رۆژ دوای رۆژ له پێشكه وتندان. به ڵگه ش له سه ر به سودیی ئه م كاره كه ئه گه ر بكرێت ئه وه یه : چه ند س���اڵێك ب���ه ر له ئێس���تا جه میلی رۆس���ته می و كۆمپانی���ای س���ولی فیل���م چونك���ه كاریانكرد، پرۆفیشناڵه وه به ستافێكی به رهه مێك���ی زۆر جوانیان پێش���كه ش به م شاره كرد كه )ژانی گه ل( بو، كه ته نها به س���ه یركردنی فیلمه كه هه ستت به جیاوازییه ك���ی زۆر گ���ه وره ده ك���رد له نێ���وان به رهه مه كان���ی خۆمان و ئه و به رهه مه دا. دیسانه وه به همه نی قوبادی كاری به رهه مهێنانی له سه ر به رده وامه باشترو به ده س���تهێنانی خه اڵتی زیاتر، چه ندین ئه مین و ش���ه وكه ت كاره كانی ده رهێن���ه ری تری���ش ك���ه ناوه كانیانم بی���ر نییه به رده وام له پێش���كه وتندان، پرسیاره كه ئه وه یه كه ئایا بۆ ده ستی ئه مان���ه ناگیرێ���ت و هی���چ نه بێت ئه و خۆمان ده رهێنه ره كانی بۆ بودجه یه ی س���ه رف ده كرێت ب���ۆ ئه وانیش خه رج

بكرێت و كاریان پێبدرێت تا هیچ نه بێت جیاوازییه ك دروستببێت له كاره كاندا.

كێش���ه چاره س���ه ری •چاره س���ه ره ئ���ه م ته كنیكیی���ه كان: كۆمپانیایه كی چه ند به دروس���تكردنی فیل���م به رهه مهێنان���ی پرۆفیش���ناڵی ده كرێت له الیه ن كه سانی سه رمایه دارو حكومه ته وه ، راگه یان���دن و ده زگاكانی س���تافی دروس���تكردنی هه روه ه���ا كاره كانی س���ه رجه م ب���ۆ تایبه تمه ند فیلم و دراما له و كۆمپانیایانه دا، چونكه ئه وه ی ل���ه م چه ند س���اڵه ی رابردودا بینرا، جگ���ه له دوباره بونه وه ی هه مان كوالیت���ی له الی���ه ن ئ���ه م س���تافانه ی ئێس���تاوه هی���چ هیوایه كی ت���ری لێ به دیناكرێت. لێ���ره دا جێگای خۆیه تی بپرس���ین كۆمپانیای "سولی فیلم" چی به س���ه رهات؟ بۆ ته نها یه ك به رهه می پێشكه ش���كرد و دواتر له به رهه مهێنان وه س���تا؟ له راس���تیدا به رهه مهێنان���ی ته نها ژانی گه ل و وه ستانی له كاركردن، ده مانخات���ه ئه و گومان���ه وه كه ره نگه ئ���ه م كۆمپانیایه ته نها ب���ۆ ئه و فیلمه دامه زرابێت و هیچ���ی تر، ئه گه ر وانییه هیواداری���ن به رده وامبێ���ت له كاركردن

به كوالیتی باشتره وه . كێش���ه ی چاره س���ه ری •كارگێڕی���ی و به رێوه بردن���ی به ره���ه م: زۆربه ی جار كه پرسیار له ده رهێنه ران و به رهه مهێنه ران���ی دراما ی���ان فیلمێك ده كرێت سه باره ت به و كه موكورتییانه ی له به رهه مه كانیاندا هه یه ، ده س���تبه جێ ده ڵێت كێش���ه ی دارایی یان لۆكه یشن ی���ان هه ن���دێ كێش���ه ی ت���رم هه بو، پێویسته ش���اره زا، ستافی له كاتێكدا پێ���ش هه ركارێكی هون���ه ری بودجه ی خه مڵێن���راو بۆ ئه و كاره پێش���كه ش بكه ن و له س���ه ر ئه و بنه مایه كاربكه ن، ئه گه ر بودجه ی پێویس���ت و ئاسانكاری ته واوی بۆ نه كرا له سه رجه م روه كانه وه ، ئه وا كاره كه نه كرێت باشتره و ئه مه ش یه كێكی تره له خاڵ���ه جیاكه ره وه كانی نێوان س���تافی به رهه مهێنانی به تواناو بێتوانا، ده رهێنه ری به ئه زمون هه رگیز خۆی نادات له كاری له و شێوه یه ته نها بۆ ئه وه ی بڵێن ئیشی كردوه هه مو شت قبوڵبكات، بۆی���ه دوای به رهه مهێنانی هه ركارێ���ك چیتر ئ���ه و به هانانه هیچ نرخێكیان نییه ، بۆیه پێویس���ته چیتر كار بۆ ئ���ه وه بكرێت ئ���ه و هه نگاوانه سیستماتیك بكرێن و كه سانی شاره زاو خ���اوه ن بڕوانام���ه ب���ۆ به رێوه بردنی

به رهه مه كان دیاری بكرێن.كێش���ه كانی چاره س���ه ری •رۆش���نبیریی و س���یناریۆ، نوس���ین،

مێ���ژوی كۆریی���ه كان فه رهه نگ���ی : واڵته كه ی خۆیان كرده ده یه ها درامای س���ه د زنجیره یی، كه ئه مه نیش���انه ی پاشخانی رۆشنبیریی و به هێزیی نوسه رو نوسه رو كۆمه ڵه سیناریس���ته كانیانه ، په له ناكه ن، هی���چ كه سیناریس���تێك به هێزیان رۆش���نبیریی پاش���خانێكی هه یه له س���ه ر ئه و كاره ی كه ده یكه ن، له ئاستێكی رۆش���نبیری به رزدان و هیچ الیه نگریی و مه به س���تێك له كاره كانیاندا دی���ار نییه جگ���ه له خزمه تی واڵته كه . به اڵم به پێچه وانه وه الی ئێمه نوس���ه رو ئێجگار په له یه كی سیناریس���ته كانمان زۆر ده ك���ه ن به تایبه ت له و كارانه ی كه والته كه مانه وه ، به مێژوی په یوه س���ته هه ن���دێ نوس���ه ر مێ���ژوی حیزبێكیان كردوه ت���ه مێ���ژوی والتێ���ك و مێژوی ش���ارێكیان كردوه ته مێژوی هه رێمێك، له س���نوری سه وز درامایه ك هه ندێجار به رهه مدێت كه له سنوری زه رد بینه ری نیی���ه ، ناحه قیش���یان ناگیرێت چونكه ده گێڕێته وه مێژوی شۆڕشێك دراماكه ك���ه تاكه ش���ه هێدێكی حیزبێكی تری تێدا به دی ناكرێ���ت جگه له و حیزب و الیه نانه ی خۆی مه به ستیه تی . جارێكی تر درامایه ك ده كرێت سه رله به ری به ها كۆمه اڵیه تی و خێزانییه كان ده خاته ژێر پرس���یاره وه و چه ند حه ڵقه یه كیشی لێ په خش���ده كرێت ئنجا ده وه س���تێنرێت. ب���ۆ ده بێت الیه نێ���ك نه بێ���ت له مانه پێ���ش نه بێ���ت هی���چ بپرس���ێته وه و ئه وه ی ده س���ت بكه ن به كاركردن ئه و تێبینییانه یان پێبدرێت، هه مو جاره كان هه تا رۆش���نبیران و كۆمه ڵگاو كه سانی ناپه یوه س���ت لێی���ان نه ك���ه ن به هه را لیژنه یه كی ناكه ن و چاره سه ری خۆیان رۆش���نبیری چاالك نییه پێشتر چێكی ئه و كارانه بكات. هه ندێ حیوار به دی ده كرێت كه مرۆڤ شه رم ده كات گوێی لێره وه پێویس���ته لێده بێ���ت، كه واته له پێن���او زیندوكرن���ه وه ی روحیه ت���ی سیناریۆو حیوارو دواتریش نه كوشتنی ئه كته رو كاراكته ریشدا، هه وڵبدرێت بۆ كردنه وه ی خولی راهێنان و به هێزكردن و رۆشنبیرتركردنی سیناریست و نوسه ری ئ���ه وه ش هونه ریی���ه كان، به رهه م���ه به هێنانی كه سانی پسپۆر دیس���انه وه له م بواره داو كردنه وه ی خول و كۆرسی

به هێزكردن.به هێز فلته رێك���ی دانان���ی •له س���ه رجه م روه كان���ه وه : پێموابێ���ت وه زاره تی ئه رك���ی به ته نها ئه مه ی���ان رۆش���نبیرییه ، ئ���ه و وه زاره ت���ه ی كه پێموابێت كه مترین قسه و كه مترین رۆڵی هه یه ده رحه ق ب���ه م كارانه كه نه ده بو

وابێت، پێویس���ته ئه م وه زاره ته چه ند لیژنه یه كی تایبه تمه ند بۆ هه ڵسه نگاندنی دروس���تبكات هونه ریی���ه كان كاره وه ك لیژن���ه ی ته كنیك���ی ، ده رهێنان، رۆش���نبیریی، س���یناریۆ، نوس���ین و ژه كه و پێش ده ستكردن به پرۆ لێكدانه وه یه كی به رهه مهێنانیش، دوای رۆش���نبیرییانه زانس���تی و ته كنیكی و بۆ گش���ت روه كانی به رهه مه كه بكات و

سه رنجی خۆی ده رببرێت له سه ریان.

په یامێ���ك و گله ییه ك���ی ك���ورت بۆ ده رهێنه رانی به ئه زمون:

كار له پێدان���ی ب���اس له كاتێك���دا به ئێ���وه ده كرێت بۆ به ره وپێش���بردنی ئاس���تی ده رهێنان و فیلم دروستكردن له كوردستان، پێویسته ئێوه ش له هه مان ئاستدا بن و كاردانه وه تان هه بێت بۆ ئه م داواكارییه و بۆ ئه م دۆخه ، پێویس���ته ئێوه ش الی خۆتانه وه ده ستپێشخه ریی بكه ن و پرۆژه تان هه بێت، من بۆ نمونه ده ڵێم جێگه ی داخه جه میلی رۆسته می دوای ژان���ی گ���ه ل ده چێت���ه وه تاران و ده هێنێت؟ به ره���ه م فیلم به فارس���ی جێگ���ه ی داخ���ه به همه ن���ی قوب���ادی ئه كته ری جیهان���ی ده هێنێت و چه ندین كارده كات ب���ۆ بردن���ه وه ی خه اڵت "كه ئه مه مافێك���ی ره وای خۆیه تی "، به اڵم كارێك���ی تایبه ت ن���ه كات و پرۆژه یه كی تایبه تی نه بێت بۆ كه ناڵه كانی خۆمان و بینه ری خۆمان و درامای كوردی ! بۆیه جێگه ی خۆیه تی ك���ه بڵێین ئه مانه ش له هه مان كاتدا كه موكورتین، پێویسته له س���ه ر هه مه الیه نه لێكۆڵینه وه یه كی ئ���ه م دۆخه بكرێ���ت و چاره س���ه رێكی گش���تگیری ب���ۆ دابنرێ���ت، هیوادارین هه موان ده ست له ناو ده ست و هه ركه س به پێی ئاستی لێپرسراوی خۆی هه نگاو بنێت بۆ ده ربازبون له م قه یرانه و زیاتر به ره وپێشبردنی هونه ری فیلم و درامای

كوردی .

له كۆتایی���دا پێویس���ته ئ���ه وه بڵێم ك���ه ره نگه هه ندێك له م س���ه رنجانه ی ده رمانبڕی نوێ نه بن، به اڵم ناوه ڕۆكێكی ئێجگار گرنكیان هه یه و هه ر دواكه وتنێك له به ئه نج���ام گه یاندنی ئه و هه نگاوانه دا ك���ه بۆ چاره س���ه ری قه یران���ی دراماو فیلمی ك���وردی ده خرێن���ه رو، ده بێته هۆی به رهه مهێنانی كاری الوازی زیاترو به رهه می كاڵوكرچ، كه ئه مه ش دواجار به زیان ده شكێته وه بۆ دۆخی هونه ری هه رێمه كه م���ان و نه ته وه كه مان، چونكه هون���ه ر ئاوێن���ه و ره نگدان���ه وه ی باری

رۆشنبیریی هه ر نه ته وه یه كه .

ئاگاداریرۆژنامەیەک���ی ڕێکالم دەردەچێت ب���ە ناوی )هێڵۆ-Hello( ک���ە خاوەن ئیمتیازەکەی کۆمپانیای لۆگۆیەو

سەرنوسەرەکەی )سارا سه الح عرفان(ە، هەر کەس و الیەنێ���ک الری هەیە با پەیوەندی ب���کات بەم ژمارە

مۆبایلەوە:.)0770224٨0٨0)

ونبوون* جزدانێك���ی پ���اره ی گیرفان ون بووه ، كه مۆڵه تی ش���ۆفێری و س���ویچێكی ئوتومبێل و 4 پێناس���ی تری تێدایه به ناوی "ئه ریڤان عومه ر عه لی "، هه ر كسێك

دۆزییه وه په یوه ندی بكات به ژماره ته له فونی : 07701431251

*ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )كاروان صدیق ره شید( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )محمد عبد علی محمد علی( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )علی محمد حسین ( هه ركه س دۆزیه وه بیگه رێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )ئاوات احمد فره ج ( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ن���اوی )محمد عمر غفور(

هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )كامل جمال علی علی ( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )هه رێم نه جمه دین حه مه فره ج( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لیمانی ونبوه به ناوی )سه ردار محمد احمد( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لیمانی ونبوه به ناوی )به رزان عبدالله رشید( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

ژماره : فه رمانگه ی دانوسانی سلیمانی 1 ڕێكه وت: 2013/4/7 كارگێری خۆیی

ئاگاداریبه پێی ئه و داوایه ی كه له الیه ن داواكار پێشكه ش به م فه رمانگه یه كراوه له الیه ن )پش���تیوان حامد ابراهیم( له )2013/4/2( خاوه نی كارگه ی )س���������ۆنیا( بۆ كاری دارتاشی داوای تۆماركردنی ئه و ئامێرانه ی كردوه كه له سلێمانی/مه ڵكه ندی ئامێری میكانیكی ژماره )65( س���اڵی )1952( باڵوی ده كه ینه وه هه ر كه س���ێ خۆی به په یوه ندیدار ی���ا خاوه نی هه ریه ك له و ئامێرانه داده نێ له ماوه ی )15( پانزه ڕۆژدا سه ردانی ئه م فه رمانگه یه بكات، به پێچه وانه وه به ناوی داواكاره وه

تۆمار ده كرێت و بڕوانامه ی پێده درێت.له گه ڵ ڕێزدا...

دادنوس: دادنوسی سلێمانی فاروق كالن شریف

ئامێره كان .w 800 / 1. ئامێری بڕین /36125 / توركی /2010 / كاره بایی

2. ئامێری لێدانی له زگه ی p.v.c _ 034 / تركی / 2012 / كاره بایی ..w 2000 / 3. مشاری سه رمێز /بێ ژماره / یابانی / كاره بایی

.0.55kw / توركی / كاره بایی / p 0130041 6 / 4. ئامێری كونی ئه نجامه5. كۆمپرسێه ر 501 ل��تر / 0036 / ئه وروپی .

بۆ‌چاپکردنی:

www.awene.com

ئاوێنەەی

چاپخانکتێب،‌گۆڤار

رۆژنامه‌،‌نامیلکه

07701471518 )053(3210501)053(3210502

قه‌یرانی‌‌دراماو‌فیلمی‌‌كوردی‌..‌گه‌وره‌تر‌له‌هه‌مو‌قه‌یرانه‌كان...‌پاشماوه‌

بەعسیزمدا ئۆردوگای سیس���تەمی لە دۆزین���ەوەی كار مان���ای چەكهەڵگرتن بوو بۆ پاسەوانیكردنی ئەو سیستەمە ئۆردوگایی���ەی كە ئینس���انەكان تەنها لەچواچێوەكەی���دا ئازادی���ی ب���زاوت و ژیانی���ان هەب���وو. لە ئێستاش���دا كار مان���ای بەندكردن���ی ئینس���انەكانە لە هەم���ان پرۆس���ەی بێبەرهەمی���دا كە سیستەم لەرێگایەوە خۆی دەپارێزێت و بەردەوامی���ی بەژیانی خ���ۆی دەدات. هەردوو سیستەمەكەش بەرهەمهێنەری ئاب���ووری قاچاخن. ئاب���ووری قاچاخ كاتێك لەدایكدەبێت كە شتێك نەبێت بەناوی ئابووری نەتەوەییەوە، چونكی قاچاخچییانەی سیس���تەمێكی هەموو دەرەوەی ئابووری نەتەوەیی بە زیانی گەورە بۆ داهاتی گش���تی دەگەڕێتەوە. لە كوردس���تانی ئەم���ڕۆدا عەقڵییەتی ئابووری رێكخستنی قاچاخ و سیاسیی چەتەگەرییان���ە خزم���ەت ب���ەو گروپە

دەكات كە بەناوی گەل و خواوە سامانی نەتەوەی���ی دەدزێت و بەئارەزووی خۆی كولتوورەش ئ���ەم تەخش���انیدەكات. مان���ای داهێنانی سیس���تەمی بەهایی قۆناغی پێش مۆدێرنەیە كە سیستەمی بەخش���یش و دەس���تپانكردنەوە و

شیرینانەیە.لەڕووی سیستەمی تەنها كوردس���تان ئ���ۆردوگا ل���ە ژیان���ەوە ئاب���ووری و ناچێت، بەڵكو رێكخس���تنی ش���ەقام و بەڕێوەبردن و چەش���نی بیناس���ازیی و هاوشێوەی دائیرەكاندا لەناو كاركردن ئ���ەو هەڕەمەكێت���ی و فەوزایەیە كە لە ئۆردوگاكاندا دەیانبینین. نەمانی پارە لە بانكەكانی كوردستان و كەڵەكەكردنی ”دۆالر لە ژێرزەمینەكان“دا، گەواهی ئەو سیستەمی تەمەڵییەیە كە ئەم دەسەاڵتە

داهێنانی گەورەی تێداكردووە.كۆمەڵگای ماندووی كوردستان كاتێك ب���وو ب���ە كۆمەڵگایەكی تەم���ەڵ كە

پرسی سەرەكی ئینسانەكان لە پرسی چۆنایەتییەوە بوو بە پرسی چەندایەتی، خەمی سەرەكی سیاسەت لە بیناكردنی بوو بەرهەمهێن���ەرەوە ئابوورییەك���ی ب���ە ئابوورییەك���ی بەرخۆر و پرس���ی بەختەوەرییش لە پرس���ی ناوەڕۆكەوە بوو بە پرسی بەختەوەریی لەژمارەدا. پرس���ی ئەوەی چەندە دەفتەر دۆالر و خان���وو، چەند ئۆتۆمبیل و باغت هەیە، بوون بە گۆڕس���تان بۆ خەونبینین بە

ژیانێكی باشەوە.ش���ەڕی ش���ەفافییەت لە كوردس���تان یەكێكە لەو ش���ەڕە ماندووكەرانەی كە لە دونی���ای نەوتی پاش بەعس���یزمدا س���ەریهەڵدا. بەپێی راپۆرتی ئەمساڵی رێكخراوی ش���ەفافییەتی نێودەوڵەتی، ژمارەی ملیاردێر و میلیۆنێرەكانی كورد لە پێ���ش زۆرێك ل���ەو واڵتانەوەیە كە خاوەن���ی ئابوورییەكی زەبەالحن. ئەم راس���تییەش نە س���ەركردەكانی كورد

دەتوانن بیكەن بە رەمزی پێشكەوتن و گەشەی ئابووری، نە هێزە رەخنەییەكانی كۆمەڵگاش ئەو توانایەیان هەیە بیكەن بە خاڵی وەرچەرخان لە سیس���تەمی لە كوردستاندا. بەها و فەرمانڕەوایەتی هەر ئەم دۆخەش���ە وادەكات بڵێین لە هەر واڵتێكدا كۆمیس���یۆنی دەس���تەی نەزاه���ە هەبێ���ت ل���ەو واڵت���ەدا دزی ب���ووە بە كولت���وور، چونك���ی متمانە بە سیاس���ەتمەداران نەم���اوە، لەهەر واڵتێك���دا وەزارەت���ی ماف���ی م���رۆڤ هەبێت، لەو واڵت���ەدا مافەكانی مرۆڤ بریندارن، چونكی یاسا سەروەر نییە، و لە هەر واڵتێكشدا ئەوەندە میلیاردێر و ملیۆنێ���ری بێناو هەبێت، ئ���ەو واڵتە پڕێتی لە قاچاخچی سیاسیی و داڕمانی ئەخالق���ی كە جگە ل���ە ژێروژوركردنی ئەلتەرناتیڤێك���ی تر بۆ مانەوەی خۆی ناهێڵێت���ەوە، چونكی هی���چ میتۆدێك

نییە لەڕێگایەوە ریفۆرمی تێدابكرێت.

كۆمەڵگا‌و‌ماندوێتی...‌پاشماوه‌

ریکالم

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د