Κυριακη 28-12-2014

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 28 ∆εκεμβρίου 2014 • Αρ. φ. 1231 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Θ. Μιχόπουλος:Καθαρές λύσεις!Εκλογές ανατροπήςτης δικομματικής εναλλαγήςκαι αφετηρία μιας νέαςδιακυβέρνησης σελ. 3

...Π. Λάμπρου: Πώςθα σηματοδοτήσουμετη σύγκρουση με το παλιόΟ ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συμβάλειστη νικηφόρα γέννησητου καινούργου σελ. 10

...Γ. Μαυρής: Επιχειρείταιη κατεδάφιση της λαϊκήςσυμμετοχήςΟι τελευταίες πολιτικές εξελίξειςκαι τα επίδικα της διαδικασίαςεκλογής προέδρου σελ. 6, 7

...Θ. ∆ρίτσας: Σύμμαχός μαςη ελληνική κοινωνίαΟι συμμαχίες πουπρέπει να αναπτύξει ο ΣΥΡΙΖΑκαι το στίγμα τωνψηφοδελτίων σελ. 8, 9

Τ. Αλί: Το κράτος σιωπά,οι δικαστές φοβούνταιΣκέψεις ύστερα απότην αιματηρή επίθεση σε σχολείοστην Πεσαβάρ σελ. 14

...Στ. Ροντοτά: Αλληλεγγύη, μιααναγκαία ουτοπίαΠροδημοσίευση του βιβλίου τουιταλού διανοούμενου σελ. 30, 31

Μέθοδοι μαφίαςστη Νέα ΦιλαδέλφειαΕπίθεση οπαδών της ΑΕΚστο δημοτικό συμβούλιοενάντια στην ανάπλασητου άλσους

Σελ. 8

Ένα πείραμαδημοκρατίαςστην ΕυρώπηΤου Στέφεν Λέντορφ*

Τα τελευταία χρόνια, στηνΕλλάδα εκτυλίσσεται έναπείραμα για τη νεοφιλελεύ-θερη θεραπεία σοκ. Για τιςεπόμενες εβδομάδες καιμήνες η Ελλάδα μπορεί νααποτελέσει ένα πείραμα γιατη δημοκρατία.

Εάν ακούσουμε τις ζοφε-ρές δηλώσεις των ευρω-παίων αξιωματούχων,

συμπεριλαμβανομένου του Ζ.Κ.Γιουνκέρ, μπορεί να αποκτή-σουμε την εντύπωση ότι η Ελ-λάδα οδηγείται στο χείλος τουγκρεμού. Αυτοί οι αξιωματού-χοι δεν βρίσκονται σε συνα-γερμό από τη μαζική ανεργία,τη φτωχοποίηση ή το έλλειμμαβασικής υγειονομικής περίθαλ-ψης για χιλιάδες ανθρώπωνστην Ελλάδα. Βρίσκονται σε

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Tου Νίκου Χρυσού

Τη νύχτα εκείνη, ανήσυχος–ίσως κι από τις επίμονεςαξιώσεις της Μαρίας– ο

Γαρύφαλλος στριφογύριζε στοκρεββάτι όταν άκουσε ένα παρά-ξενο θόρυβο· κάποιος σερνότανκι αγκομαχούσε μέσα στομπουρί.

«Ο Άγιος Βασίλης», σκέφθηκεκι έσπευσε τρομαγμένος να σβή-σει τη φωτιά προτού τσουρου-φλιστεί ο γέροντας κατά τηνπροσγείωση. Ξύπνησε μπροστάαπό τη σόμπα που έστεκε σβη-στή και κρύα εννιά μήνες, ανά-σανε ανακουφισμένος και συνει-δητοποίησε πως διέσχισε τηναπόσταση, από το κρεβάτι ωςεκεί, μέσα σ’ έναν παράδοξα παι-δικό εφιάλτη. Το πρωί σαστι-σμένος ακόμα από την έντασητου ονείρου κι εξαντλημένοςαπό τον ταραγμένο ύπνο, υπο-χώρησε στη γκρίνια της Μαρίας,

υποσχέθηκε πως θα έκαναν καιφέτος Χριστούγεννα, και βάλ-θηκε με το που έφυγε εκείνη απότο σπίτι να τα οργανώσει.

Υπόσχεση Χριστουγέννων

∆εν έχασε στιγμή κι ας είχεδέκα ώρες διαθέσιμες μέχρι ναεπιστρέψει από τη δουλειά της.Έφτιαξε ένα φλιτζάνι καφέ, κά-θισε μπροστά από το μοναδικότραπέζι του στενού διαμερίσμα-τος κι έβγαλε τα τεφτέρια του.∆έντρο, στολίδια, γιρλάντες,λαμπιόνια, γαλοπούλα, σαλάτα,αφρώδης οίνος και δώρο για τηΜαρία. Σύντομα είχε έτοιμη τηλίστα με τα απαραίτητα. ∆ενήταν δα και καμιά δύσκολη δου-λειά· κάθε τριακόσιες εξήνταπέντε μέρες (συν μια για τα δίσε-κτα έτη) επαναλαμβάνονταν όλαακριβώς όπως και την προηγού-μενη φορά. Συγχύστηκε βέβαιαλιγάκι όταν διαπίστωσε πως

εκτός της σαλάτας, τίποτε άλλοδεν ήταν διαθέσιμο, μα δεν απο-καρδιώθηκε. Αναστάτωσε συρ-τάρια και ντουλάπια κι ανακά-λυψε έξι σαφρακιασμένα πορτο-κάλια ξεχασμένα για εβδομάδεςσ’ ένα καλάθι. Αν αποξηραίνον-ταν σωστά θα γίνονταν υπέροχεςμπάλες για το δέντρο. Αναθάρ-ρησε από την ευνοϊκή εξέλιξη·δυο στα οκτώ ήταν καλά γιααρχή, δεν θα τα παρατούσε, σκό-πευε να τηρήσει ευλαβικά τηνυπόσχεσή του αψηφώντας κόποκαι χρόνο.

Λίγες εβδομάδες μετά, βρήκεένα σχεδόν καινούργιο δέντροδίπλα σ’ ένα σκουπιδοτενεκέ, τοφορτώθηκε σαν να ήταν μυρ-μήγκι του θέρους και το κουβά-λησε αγόγγυστα στη φωλιά του.Ήταν ένα πλαστικό έλατο δυομέτρα ύψος κι αναγκάστηκε ναστριμώξει τον καναπέ και τηνμοναδική πολυθρόνα δίπλα στο

Ζητήσαμε απότρεις νέουςσυγγραφείς νααποτυπώσουνσε ένα διήγηματη διάθεσή τουςγια ταΧριστούγεννα.Με χαράαντοποκρίθηκανστο κάλεσμά μαςοι ΒάσιαΤζανακάρη, ΝίκοςΧρυσός και ο -δικός μας- ΘωμάςΤσαλαπάτης.

«Ε»

Κάναμε Χριστούγεννα και φέτος

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΙΣ ΣΕΛΙ∆ΕΣ 16, 17

Πορεία σήμεραενάντια στην

εξόρυξη χρυσού«Θα συνεχίσουμε όσο είναι

εδώ, θα σταματήσουμεόταν φύγουν». Οι κάτοικοιτων Σκουριών συνεχίζουν

τον αγώνα τους ενάντιαστην καταστροφή του πε-

ριβάλλοντος από την εται-ρεία Ελληνικός Χρυσός και

στην καταπάτηση των δι-καιωμάτων τους από το

κράτος. ∆ιοργανώνονταςπορεία σήμερα, 28 ∆εκεμ-

βρίου, στέλνουν μήνυμαπως και τον καινούργιο

χρόνο δεν θα σταματήσουννα προστατεύουν την ποι-

ότητα της ζωής τουςενάντια στα συμφέροντα

των χρυσοθήρων.

Ο Αϊ Βασίληςφέρνει εκλογές

ΠΙΚΡΟΣ ΜΠΟΝΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2015 ΣΤΟ ΜΑΞΙΜΟΥ

Την ώρα που η «Εποχή» όδευεπρος το πιεστήριο, στα δημο-σιογραφικά γραφεία κυκλο-φορούσαν ακόμα διάφορα σε-νάρια για το περιεχόμενο τουβ΄ διαγγέλματος Σαμαρά μέσασε λίγες μέρες.Παρά τη μεγάλη ποικιλία τωνπροβλέψεων, τα προγνωστικάγια την επίδραση που θα μπο-ρούσε να έχει στις εξελίξειςδεν είχαν διαφορές: κοινήήταν η διαπίστωση ότι οι βου-λευτικές εκλογές θα ήταν ηκατάληξη των διαδικασιών

εκλογής προέδρου της δημο-κρατίας.Ο Αϊ Βασίλης φέρνει εκλογές,που μόνο ως μποναμάς δενμπορούν να θεωρηθούν για τοΜαξίμου. Οι ένοικοί του κά-νουν ό,τι μπορούν για να τιςξορκίσουν ως επικίνδυνες γιατη χώρα, αλλά δεν αποκλεί-εται ακόμα και να αναγκα-στούν οι ίδιοι να τις επισπεύ-σουν, κατά μία εβδομάδα, επι-λέγοντας την εκδοχή αυτή σανύστατο τακτικό ελιγμό, πουθα δυσκολέψει υποτίθεται το

έργο του ΣΥΡΙΖΑ και μιας κυ-βέρνησής του.Η επιχείρηση «παρεμπόδισητων εκλογών», δηλαδή απο-μάκρυνση της επικείμενηςήττας όσο είναι δυνατόν,όπως όλα δείχνουν φτάνει στοτέλος της. Αφού άφησε,όμως, πίσω της μια σοβαρήβλάβη στη δημοκρατία, τηλαϊκή κυριαρχία και το κύροςτου κοινοβουλίου. Τώρα η ευ-ρεία και μαζική συμμετοχήστις εκλογές των πολιτών θαείναι η αρχή της διεξόδου.

22 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Το άρθρο αυτό γράφεται με αφορμή το βιβλίοτων Πάνου Τριγάζη και Γιάννη Γούναρη«Επανίδρυση της Ευρώπης» και την παρέμ-

βαση μου στην παρουσίαση που έγινε στις 15 ∆ε-κεμβρίου στον Πύργο. Πρόκειται για ένα βιβλίοπου μπορεί να θεωρηθεί ως εγχειρίδιο ενός αρι-στερού που είναι συνάμα ευρωπαίος.

Καταρχήν, οφείλω να κάνω μια ιδιαίτερη προ-σωπική αναφορά στον Π. Τριγάζη, που παρά τηδιαφορετική εκκίνηση μιας γοητευτικής διαδρο-μής, η μήτρα της γέννας ήταν η ίδια. Ήταν τοόραμα μιας απελευθερωμένης κοινωνίας, ενός ζη-τούμενου κομουνισμού. Μέσα σ’ αυτό το κοινό μαςόραμα χωρούσε ο σεβασμός της διαφορετικής άπο-ψης, η επικοινωνία στους αγωνιστικούς δρόμους, ηαναζήτηση μιας διαφορετικής πορείας απελευθέ-ρωσης από τα ιστορικά στερεότυπα.

Στο βιβλίο υπάρχουν κεφάλαια που αφορούν τηνπορεία οικοδόμησης της ΕΕ, τη λειτουργία των ορ-γάνων της, καθώς και τα τεράστια προβλήματα πουπροέκυψαν από τη νεοφιλελεύθερη αρχιτεκτονικήτης. ∆εν θα υπεισέλθω αναλυτικά σ’ αυτά. Μόνομια παρένθεση ως ιστορική τακτοποίηση: Η συν-θήκη του Μάαστριχτ δεν δίχασε μόνο τους λαούςτης Ευρώπης, δίχασε και την αριστερά και τη δικήμας. ∆εν ήταν μόνο ο διχασμός μεταξύ, από τη μιατου ΚΚΕ και της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράςκαι από την άλλη του Συνασπισμού, αλλά υπήρξεκαι έντονη πολιτική διαφοροποίηση της ανανεωτι-κής - ριζοσπαστικής αριστεράς που πήρε πολιτικές- κινηματικές πρωτοβουλίες, με στελέχη που όλοιμαζί αργότερα, με δυσκολίες και συγκρούσεις (πουκαμιά φορά φαίνονταν ανυπέρβλητες) δημιουργή-σαμε τον ΣΥΡΙΖΑ…

Στο βιβλίο υποστηρίζεται ότι η Ευρώπη μπορείνα αλλάξει, να επανιδρυθεί και ζητείται επιστροφήστις ρίζες της ευρωπαϊκής ιδέας. «Η πρωτοφανήςνεοφιλελεύθερη επέλαση ανοίγει τις καταπακτέςτης ιστορίας και οδηγεί στα αποκρουστικά φαινό-μενα του φασισμού, εθνικισμού και ξενοφοβίας.Στο στόχαστρο, αναφέρουν, βρίσκεται «η καρδιάτου σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού», οι κοινω-νικές και δημοκρατικές κατακτήσεις των λαών πουκερδήθηκαν από μεγάλες επαναστάσεις, όπως ηΓαλλική και η Οκτωβριανή. Στην ουσία, λοιπόν,πρόκειται για πολιτιστική αντεπανάσταση, η οποίαμπορεί να αποκρουστεί μόνο με ένα μεγάλο πανευ-ρωπαϊκό κίνημα ιδεών και αξιών για την επανί-δρυση της Ευρώπης».

Η κρίση της Ευρώπης είναι υπαρξιακή

Νομίζω ότι αρωγός στις παραπάνω εκτιμήσειςτου βιβλίου είναι η φράση του Γκράμσι: «Ο παλιόςκόσμος πεθαίνει και ο νέος κόσμος πασχίζει ναγεννηθεί. Τώρα είναι η εποχή των τεράτων», πουαν και γράφτηκε για άλλη περίοδο, αυτή της ανό-δου του φασισμού, ταιριάζει απόλυτα στη τωρινήεποχή.

Η σημερινή ΕΕ και το σοβιετικό σύστημα έχουνένα βασικό κοινό: ∆ημιούργησαν ένα πολιτικό οι-κοδόμημα στη βάση ενός οικονομικού δόγματος. Ηκρίση χρέους, στη δίνη της οποίας βρίσκεται η ΕΕ,είναι δομική, δεν αφορά απλά τη στενά οικονομικήτης διάσταση, δεν είναι ούτε μερική ή περιφερει-ακή και επομένως δεν οφείλεται σε μια απλή αιτίαπου μπορεί να θεραπευτεί χωριστά. Πρόκειται γιαμια γενική κρίση του πολιτικού σχεδίου της. Ηισορροπία ισχύος μεταξύ εθνών, λαών και κυρίαρ-χων τάξεων έχει διαταραχτεί σημαντικά.

Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, αφού διαπιστώνει και αυτόςμαζί με άλλους διανοούμενους τα παραπάνω, θέτειτο ερώτημα: «Επανάσταση από τα πάνω ή από τα

κάτω;». Οι ευρωπαϊκές ελίτ και οι κυρίαρχες τά-ξεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κρίσηπροκρίνουν ένα ομοσπονδιακό άλμα με σιδηρά πει-θαρχία στις δημόσιες δαπάνες και το κοινωνικόκράτος, αυξάνοντας την ισχύ των διορισμένων θε-σμών, όπως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζαςκαι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ένα απόλυτονεοφιλελεύθερο βάθεμα. Ουσιαστικά πρόκειται γιαμια συνέχεια της ταξικής επίθεσης, αλλά πιο αδυ-σώπητη, πιο σκληρή.

Επανάσταση από τα κάτω

Η Ευρώπη είναι νεκρή, αναφώνησε ο ΣλαβόιΖίζεκ. ∆εν προτείνει όμως, όπως και δεν προτεί-νουμε επιστροφή στο παρελθόν, στα ξεχωριστάκράτη και στην ένταση των κάθε είδους ανταγωνι-σμών μεταξύ τους, που θα γίνουν εύκολη λεία απότο διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Το έδα-φος, ως εκ τούτου, είναι ελεύθερο για μια άλλη Ευ-ρώπη πολιτικοποιημένη, θεμελιωμένη πάνω σε ένασυλλογικό σχέδιο χειραφέτησης. Απαιτείται μιαεπανάσταση από τα κάτω. Κοινωνική και δημο-κρατική που θα πάρει διάφορες μορφές, όπωςαπείθεια, αγανάκτηση, εξέγερση, στηριζόμενη στακοινωνικά κινήματα και σε ριζοσπαστικές μορφέςκυβερνήσεων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, όπωςάλλωστε προδιαγράφεται στην Ελλάδα και τηνΙσπανία, αλλά και υπάρχουσα ήδη στο κρατίδιο τηςΘουριγγίας της Γερμανίας.

Από την Ελλάδα η σωτηρία της Ευρώπης

Το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ: «Ανατροπή στην Ελ-λάδα, αλλαγή στην Ευρώπη», ταιριάζει απόλυτα ωςπροοπτική για μια κίνηση βαθιών αλλαγών στηνΕυρώπη. Γίνεται, έτσι, προφανές ότι για την αρι-στερά η απάντηση θα είναι διεθνιστική και οικου-μενική, περισσότερο από την οικουμενικότητα τουπαγκόσμιου κεφαλαίου.

«Η καταστροφή της Ελλάδας είναι η καταστροφήτης Ευρώπης» λέει ο Ε. Μπαλιμπάρ. Καταστροφή ήαναγκαστική έξοδος θα σημάνει ότι θα υποστεί τε-ράστιες συνέπειες η υπόλοιπη Ευρώπη, με αλυσι-δωτές συνέπειες αρχίζοντας από μια ατέρμονη οι-κονομική κρίση και σε πολλαπλές κρίσεις, όπωςντόμινο ενίσχυσης των εθνικισμών και του νεοφα-σισμού.

Να συνδυάσουμε, λοιπόν, σύμφωνα με τη γκραμ-σιανή ρήση, «την αισιοδοξία της βούλησης, με τηναπαισιοδοξία της νόησης», δηλαδή της συνείδησηςτων δυσκολιών. Ένα ισχυρό μήνυμα της παραπάνωθέσης του Γκράμσι, είναι αφενός η τρομοκρατικήεπίθεση των ευρωπαϊκών ελίτ και του κεφαλαίουεναντίον της επερχόμενης κυβέρνησης (απαισιο-δοξία της νόησης) και από την άλλη (η αισιοδοξίατης βούλησης) του ελληνικού λαού, των εργαζομέ-νων και του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ.

Μάκης Μπαλαούρας

συναγερμό από την πιθανότητα, γιαπρώτη φορά από το ξέσπασμα τηςκρίσης στη ευρωζώνη, η πλειοψηφίατων ψηφοφόρων σε μια χτυπημένηαπό την κρίση χώρα να ψηφίσει μιααριστερή κυβέρνηση.

Ο πολιτικό αστερισμός είναι παρά-λογος. Θυμηθείτε τι συνέβη το 2012:Πολιτικοί στις Βρυξέλλες, το Βερο-λίνο και αλλού κατηγορούσαν τουςέλληνες πολιτικούς για την εδραί-ωση ενός πελατειακού συστήματος,φοροαποφυγής και γραφειοκρατι-κής ανικανότητας, το οποίο είχε ανα-

κηρυχθεί η αιτία του πολύ υψηλού δημόσιου χρέους. ∆ια-σπείροντας το φόβο μιας οικονομικής κατάρρευσης έκανανπροεκλογική εκστρατεία υπέρ των πολιτικών που εκπροσω-πούσαν αυτές τις ελληνικές ελίτ που είχαν εδραιώσει και επω-φελούνταν από αυτό ακριβώς το σύστημα. Τα «μνημόνια συ-νεννόησης» στα οποία συμφώνησαν με την κυβέρνηση τηςαρεσκείας τους εστίαζαν στη χρέωση του ελληνικού λαού καιόχι των ελληνικών ελίτ. Για την ακρίβεια, επρόκειτο για μιαπολιτική ατζέντα αποδόμησης βασικών κοινωνικών δικαιω-μάτων, την οποία η «Σαμαράς & ΣΙΑ» ονειρεύονταν καιρό,αλλά δεν είχαν ποτέ πριν καταφέρει να έχουν δημόσια στή-ριξη για αυτήν στην Ελλάδα. Επρόκειτο για μια βάναυση οπι-σθοχώρηση κοινωνικών κεκτημένων, τα οποία ένας πολιτικόςεκπρόσωπος των ελληνικών ελίτ θα μπορούσε να προωθήσειμόνο με ισχυρή υποστήριξη από το εξωτερικό. Οι ευρωπαίοι

ηγέτες εξυμνούν αυτήντην οπισθοχώρηση,διότι δήθεν άνοιξε τοδρόμο για τα «πρώτασημάδια ανάκαμψης»,ενώ συνεχίζουν να κα-τηγορούν την ελλη-νική κυβέρνηση για τημη επίλυση των προ-βλημάτων της διαφθο-ράς, της φοροαποφυ-γής και της ανικανότη-τας των δημόσιωνυπηρεσιών (ή τουλάχι-στον αυτό είναι πουλένε στους λαούς τηςΓερμανίας και τωνάλλων ευρωπαϊκώνχωρών, ώστε να διατη-ρήσουν την πίεση στονελληνικό λαό με τοπρόσχημα «δεν θέ-λουμε να πληρώνουμεγια το χρέος των Ελλή-νων»). Τώρα που η κα-ταστροφή που προκα-λεί αυτή η πολιτικήέχει γίνει σαφής και ο«κίνδυνος» μιας πολι-τικής αλλαγής στην

Ελλάδα είναι ακόμα πιο πιθανός από το 2012, οι πολιτικοίηγέτες των Βρυξελλών, του Βερολίνου κ.λπ. ξεκίνησαν να δια-σπείρουν φόβο ξανά, όπως το 2012. Και όπως το 2012, συνε-χίζουν να στηρίζουν αυτούς ακριβώς τους πολιτικούς πουείναι υπεύθυνοι για τα προβλήματα που επικρίνουν. Και προ-ειδοποιούν τον ελληνικό λαό να μην ψηφίσει τους πολιτικούςπου αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα και προτείνουνεναλλακτικές λύσεις για την ελληνική οικονομία και το φο-ρολογικό σύστημα.

Το μήνυμα που στέλνεται στην Ελλάδα είναι κάτι παραπάνωαπό σαφές: Εάν ψηφίσετε για την αλλαγή θα σας βρει οικο-νομική καταστροφή. Λέγοντάς το αυτό υπονοούν ένα άλλο μή-νυμα: Το καλύτερο θα ήταν οι Έλληνες να μην ψηφίσουν κα-θόλου. Οι εκλογές είναι κακές εάν συνεπάγονται την πιθανό-τητα αλλαγής. Είναι, πράγματι, ένα ενδιαφέρον μήνυμα πουαποστέλλεται σε μια χώρα η οποία ήταν κάποτε αυτό που ονο-μάζουμε το «λίκνο της δημοκρατίας» στην Ευρώπη.

Αυτός είναι ο λόγος που οι επερχόμενες εκλογές στην Ελ-λάδα δεν είναι μόνο ένα πείραμα για τη δημοκρατία στην Ελ-λάδα, αλλά ένα πείραμα για τη δημοκρατία στην Ευρώπη.

* Ο Σ. Λέντορφ είναι διδάκτορας πολιτικής επιστήμης καιοικονομολόγος. Εργάζεται στο Ινστιτούτο Εργασίας και Κα-τάρτισης του Πανεπιστημίου του Ντούισμπουργκ στο Έσεντης Γερμανίας.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Ένα πείραμα δημοκρατίαςστην Ευρώπη

Αυτή η Ευρώπηχρειάζεται ανατροπή

Το μή νυ μα που στέλ νε -ται στην Ελλά δα εί ναικά τι πα ρα πά νω α πό σα -φές: Εάν ψη φί σε τε γιατην αλ λα γή θα σας βρειοι κο νο μι κή κα τα στρο -φή. Λέ γο ντάς το αυ τόυ πο νοούν έ να άλ λο μή -νυ μα: Το κα λύ τε ρο θαή ταν οι Έλλη νες να μηνψη φί σουν κα θό λου. Οιε κλο γές εί ναι κα κέςεάν συ νε πά γο νται τηνπι θα νό τη τα αλ λα γής.

“

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τα αποτελέσματα είναι προδιαγε-γραμμένα. Πρόεδρος ∆ημοκρατίαςδεν θα εκλεγεί από αυτή τη Βουλή

–δεν υπάρχουν οι 180 βουλευτές, που θαεκλέξουν Πρόεδρο της ∆ημοκρατίας,παρά τις παρασκηνιακές προσπάθειεςπου καταβάλλουν οι Αντ. Σαμαράς καιΕυ. Βενιζέλος. Στο νέο μήνυμα που προ-γραμματίζει ο πρωθυπουργός για σή-μερα Κυριακή, θα [ξανα]περιγράψει τουςκινδύνους που μας απειλούν αν γίνουνεκλογές! Και, βέβαια, η ιστορία με τιςψήφους της Χρυσής Αυγής ως στόχοείχε την πίεση και «ρευστοποίηση» βου-λευτών, κυρίως από τους ΑΝΕΛ και τη∆ημΑρ, προκειμένου να ψηφίσουν «ναι»για Πρόεδρο για να μην καταστήσουντην Χρυσή Αυγή ρυθμιστή των πολιτικώνεξελίξεων. Προδιαγεγραμμένο είναι καιτο αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλο-γών, με μόνο ζητούμενο την αυτοδυνα-μία ή την έκταση της διαφοράς του πρώ-του ΣυΡιζΑ από την δεύτερη Ν∆.

∆ιαχείριση της ήττας

Η αυτοδυναμία, βέβαια, του ΣυΡιζΑεξαρτάται και από την «διείσδυσή» τουστην κεντροαριστερά, γεγονός που πρέ-πει να συνδέεται και με τους υποψηφί-ους. Σε καμία περίπτωση αυτό δεν ση-μαίνει ότι τυχόν υποψήφιοι από το χώροτου ΠαΣοΚ θα αποδώσουν και «καρ-πούς». Ορισμένοι, μάλιστα, υποψήφιοιαπό το χώρο της κεντροαριστεράς κάλ-λιστα μπορεί να φέρουν το ακριβώς αν-τίθετο αποτέλεσμα. Ορισμένες υποψη-φιότητες δεν έχουν να προσθέσουν απο-λύτως τίποτα: ούτε ψήφους, ούτε ευρύ-τητα των ψηφοδελτίων. ∆εν αποτελούνάνοιγμα στην κοινωνία –το αντίθετο.

Όσον αφορά, δε, τη Ν∆ το ποσοστό τηςθα εξαρτηθεί από την [επανα]συσπεί-ρωση των ψηφοφόρων της, που σήμερακινούνται στα δεξιά της, και την αντοχήπου θα επιδείξουν οι ΑΝΕΛ, η ΧρυσήΑυγή, το ΠαΣοΚ, το Ποτάμι, από το ανθα κατέβει το νέο κόμμα, Ρίζες, του Π.Μπαλτάκου, κ.λπ.

Το Μαξίμου γνωρίζει, καλύτερα απόόλους, ότι δεν υπάρχουν οι 180 βουλευ-τές. Προσπαθεί, όμως, να πλησιάσει όσογίνεται αυτό τον αριθμό, προκειμένουκαι να διαχειριστεί την ήττα του και ναχρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα προκει-μένου να μην συντριβεί και στις επερχό-μενες εκλογές. Επιλέγει την πόλωση μεεκστρατεία κατατρομοκράτησης των πο-λιτών αλλά και με αξιοποίηση του διε-θνούς παράγοντα –bank run, άδεια ΑΤΜ,με τον ΣυΡιζΑ μπαίνουν σε κίνδυνο οιεπενδύσεις, κ.λπ.

Οι επικείμενες εκλογές [πιθανόν την1η Φεβρουαρίου], λοιπόν, είναι ιδιαί-τερα κρίσιμες. Για πρώτη φορά στη χώραμας δεν θα αναπαραχθεί ο δικομματι-σμός τής εναλλαγής [Ν∆ με ΠαΣοΚ],αλλά θα σηματοδοτηθεί η κατάρρευσηενός καθεστώτος, που οδήγησε τη χώραστη χρεοκοπία, και η αφετηρία μιας νέαςδιακυβέρνησης –αυτής του ΣυΡιζΑ. Ηνίκη, βέβαια, του ΣυΡιζΑ έρχεται σε μιαστιγμή που καλείται να διαπραγματευθείάμεσα την πορεία της οικονομίας, με τηνσημερινή κυβέρνηση να αφήνει για το2015 εκκρεμότητες ύψους 22,5 δισ.ευρώ [με δύσκολους μήνες τον Μάρτιο(2,5 δισ. ευρώ), τον Ιούνιο (2,5 δισ.) τονΙούλιο (5,0 δισ.) και τον Αύγουστο (3,5δισ.)], έχοντας, παράλληλα, δώσει λευκήεπιταγή στην τρόικα [το email του Γκ.

Χαρδούβελη].

Το πρόβλημα της Ελλάδας, όμως, δενείναι «τοπικό» -αφορά ολόκληρη την ευ-ρωζώνη και ας επιμένουν ορισμένοι ότιδεν αποτελεί, πλέον, συστημικό κίνδυνο[Στην τεχνική έκθεση, πάντως, του γερ-μανικού υπουργείου Οικονομικών ση-μειώνεται ότι «η Κομισιόν θεωρεί ότι,ιδίως λόγω των ακόμη υφιστάμενων κιν-δύνων στον ελληνικό τραπεζικό τομέακαι των ανασφαλειών στις χρηματαγο-ρές, θα υπήρχε κίνδυνος μετάδοσης τηςαστάθειας σε όλη των Ευρωζώνη, εάνδεν απλωθεί ένα δίχτυ ασφαλείας, ώστενα στηρίξει την έξοδο της Ελλάδας στιςαγορές»].

Σύγκρουση στην ευρωζώνη

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως, καιαυτό δεν το αρνείται κανείς, εντείνεται ησύγκρουση μεταξύ των οπαδών της δη-μοσιονομικής πειθαρχίας -της λιτότη-τας, δηλαδή- και της χαλάρωσης προ-κειμένου να έρθει η ανάπτυξη. Σύγ-κρουση που αναμένεται να διαρκέσει καιη Ελλάδα καλείται να παίξει ιδιαίτερορόλο χωρίς να ταυτίζεται με την Α. Μέρ-κελ, όπως έπραξε ο Αντ. Σαμαράς πουτάχθηκε υπέρ της δημοσιονομικής προ-σαρμογής της Γαλλίας, γιατί έτσι τουεπέβαλλαν οι Γερμανοί!

«Η Ελλάδα […] θα ωφεληθεί από τηνενίσχυση των υποστηρικτών της αναπτυ-ξιακής επιλογής, αρχής γενομένης απότην αναμενόμενη αγορά κρατικών ομο-λόγων των χωρών της ευρωζώνης πουέχει αναγγείλει ο Ντράγκι», γράφει ο Γ.Βούλγαρης [Νέα, 20.12.14] που μόνο Συ-ΡιζΑ δεν τον λες –το αντίθετο! Μόνη,

λοιπόν, διέξοδος η διαπραγμάτευση απόδυνάμεις –και αυτές δεν είναι η Ν∆…-που βλέπουν την ανάπτυξη μέσα από τηνδημοσιονομική χαλάρωση. «Η τρόικασυνειδητοποιεί πως η πολιτική λιτότη-τας υπήρξε αντιπαραγωγική», δήλωσε[εφημερίδα Βίνερ Τσάιτουνγκ] ο Αυ-στριακός οικονομολόγος Στ. Σούλμαϊ-στερ. Για να παρατηρήσει πως «η Ελλάδαβρίσκεται σε μια ύφεση, την οποία δενβίωσε καμία βιομηχανική χώρα από τοΒ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» και πως δεναρκεί μόνον ένα τρίμηνο για να εξαχθούνασφαλή συμπεράσματα. Και, βέβαια, το2014 δεν είναι 2012!

Μονόδρομος οι εκλογές

Ο ΣυΡιζΑ δεν επενδύει στο φόβο καιτην καταστροφολογία. Μπορεί να κοιτά-ξει στα μάτια τους Ευρωπαίους, ως ίσοςπρος ίσους, και να διαπραγματευθεί τηναπομείωση του δημόσιου χρέους. Σύμ-μαχός του η τραπεζική ενοποίηση, πουκαθιστά αδύνατη την πολιτική διακρί-σεων από την ΕΚΤ. Την ίδια ώρα, η δη-μοσιονομική πειθαρχία αμφισβητείταιέντονα, ενώ η ΕΚΤ είναι έτοιμη να επέμ-βει με την αγορά κρατικών ομολόγων. Ηευρωζώνη αλλάζει και ο ΣυΡιζΑ αποκτάσυμμάχους. Οι εκλογές είναι μονόδρο-μος και ο Αντ. Σαμαράς να προσπαθείπια να οργανώσει τη ρεβάνς του. Θεωρείήδη εαυτόν ηττημένο.

Θόδωρος Μιχόπουλος

Eφεδρεία του παλιούτο «νέο» ΠοτάμιΤι σημαίνει η συνεργασίατου Σπ. Λυκούδη με τον Στ. Θεοδωράκη

Πολλά ερωτήματα και αντιδράσεις έχει προκαλέσει η αναγ-γελία συνεργασίας του Σπ. Λυκούδη με το Ποτάμι. Μια κί-νηση που αλλάζει την εικόνα που είχε φιλοτεχνηθεί για τον

Στ. Θεοδωράκη και το κόμμα του ακυρώνοντας τα περί απουσίαςεπαγγελματιών πολιτικών, «που έχουν ταλαιπωρήσει τη χώρα»,στο Ποτάμι.

Η συνεργασία αποδυναμώνει τον ισχυρισμό ότι το Ποτάμι, και οΣτ. Θεοδωράκης βρίσκονται απέναντι στο «παλιό κομματικό σύ-στημα». Ότι φέρνουν φρέσκο αέρα στην πολιτική, μια διαφορε-τική ματιά «απαλλαγμένη από τις τοξίνες του παρελθόντος». Τοπαρελθόν είναι παρόν στο Ποτάμι. Όχι μόνο με τον Σπ. Λυκούδη,αλλά και με τον Γρ. Ψαριανό, την Αθ. ∆ρέττα, την Κ. Μάρκου, τηνΆννυ Ποδηματά, τον Π. Τατσόπουλο. Κοινό στοιχείο τους είναι ηαέναη αναζήτηση πολιτικής στέγης!

Από το ΚΚΕ Εσωτερικού, στην ΕΑΡ, στον ενιαίο Συνασπισμό μετο ΚΚΕ, μετά στον ΣυΡιζΑ, ακολούθως, μέσω διάσπασης στη∆ημΑρ, και μετά ως διάσπαση της ∆ημΑρ στους Μεταρρυθμιστές.Η συνεργασία του φαίνεται να αποσαφηνίζει και την τοποθέτησητου Ποταμιού στους οπαδούς της συνέχισης της πολιτικής της λι-τότητας και των μνημονίων, που απεύχονται τις εκλογές και τηνίκη του ΣΥΡΙΖΑ.

Το Ποτάμι προετοιμάζεται για το ρόλο της εφεδρείας των μνη-μονιακών δυνάμεων χάνοντας, βέβαια, το «πλεονέκτημα» των ,χωρίς κόστος, γενικόλογων εξαγγελιών. Στόχος φαίνεται να είναιο «παλαιός» χώρος του κέντρου, καθώς ήδη προκρίνεται από ορι-σμένα κέντρα ισχύος ως διάδοχο σχήμα της καταρρέουσας παρα-δοσιακής κεντροαριστεράς με πυρήνα το ΠΑΣΟΚ.

Θ. Μιχ.

ΜΟΝΟ∆ΡΟΜΟΣ ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ, ΠΡΟ∆ΙΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

Καθαρές λύσεις!Εκλογές ανατροπής της δικομματικής εναλλαγής και αφετηρία μιας νέας διακυβέρνησης

Του

ΑΛΤΑ

Ν α

πό τ

η ΒΑ

ΒΕΛ

Περιμένοντας τα δώρα του νέου χρόνου... Καλή χρονιά

Του Νίκου Τσαγκρή

«∆εν θέλουμε τον ΣΥΡΙΖΑ,αλλά αν μας προκύψει(και, καθώς φαίνεται, θα

μας προκύψει), θα διαπραγματευτούμεμαζί του». Αυτή, σύμφωνα με όλες τιςπληροφορίες και τις ενδείξεις, είναι ηγενικευμένη αντίδραση των Γερμανώντης κυβερνητικής συμμαχίας (συμπερι-λαμβανομένου και του… δύσκολουΒόλφανγκ Σόϊμπε) απέναντι στις«απρόσμενες», όπως τις χαρακτηρί-ζουν, εξελίξεις στην Ελλάδα· την μηεκλογή του προέδρου της ∆ημοκρατίαςκαι τις πρόωρες εκλογές που «βγά-ζουν» ΣΥΡΙΖΑ.

Οι αξιωματούχοι της γερμανικής κυ-βέρνησης, σοσιαλιστές και χριστιανο-δημοκράτες, θεωρούσαν ασφαλή την(υπεσχημένη από «τους Έλληνες»)συγκέντρωση των 180 ψήφων και τηναποφυγή των εκλογών και έμειναν κα-τάπληκτοι με το αποτέλεσμα της δεύτε-ρης, ειδικά, ψηφοφορίας που οδηγούνσε εκλογές και «Tsipras» και, «∆εν θέ-λουμε τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αν μας προκύ-ψει (και, καθώς φαίνεται, θα μας προ-κύψει), θα διαπραγματευτούμε μαζίτου».

Ανάγκα και οι θεοί πείθονται. Kαι οιΓερμανοί (οι πληροφορίες από κυβερ-νητικούς αξιωματούχους) όχι μόνοέχουν πεισθεί ότι πρέπει να διαπραγμα-τευθούν με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ορισμένοισυζητούν ήδη μια μικρή «παραχώρησηκαλής θέλησης», έναν κάποιο συμβι-βασμό «ως προς το χρόνο αποπληρω-μής των χρεών μόνο, και το ύψος τωνεπιτοκίων». Άλλοι ελπίζουν ότι ο Τσί-πρας θα «σπάσει» ακριβώς όπως ο Σα-μαράς όταν γίνει πρωθυπουργός και θαδιορθώσει την αντιμνημονιακή τουρότα: «ούτως ή άλλως, παλινωδίες, κα-θυστερήσεις και διγλωσσία έχουμε καιμε τη σημερινή κυβέρνηση. Το θέμαείναι να κινηθούμε «εντός πλαισίου».Άλλωστε «αν αρνηθούν την ολοκλή-ρωση του προγράμματος, δεν θα πά-ρουν τη προληπτική γραμμή».

Η ντόπια «ελίτ» επιμένει…

Και ενώ Βερολίνο και Βρυξέλλεςέχουν αρχίσει να συμβιβάζονται με τηναπειλή… ΣΥΡΙΖΑ, η ντόπια οικονομικήελίτ και οι φίλιές της δυνάμεις, οι δυ-νάμεις της διαπλοκής, παραμένουν πει-σματικά ασυμβίβαστες. Ασυμβίβαστεςόχι πια με το ενδεχόμενο της διεξαγω-γής πρόωρων εκλογών (αυτό το έχουνχωνέψει ήδη), αλλά με αυτό που οιεκλογές, κατά πάσαν πιθανότητα, τουςεπιφυλάσσουν: το τέλος του ελέγχουτης πολιτικής (και της μιντιακής) εξου-σίας και της προνομιακής νομής τηςδημόσιας οικονομίας, καθώς και τηςφορολογικής και τραπεζικής ασυλίαςπου μέσω της διαπλοκής απολάμβαναν.

Πάνω απ’ όλα, η ντόπια οικονομικήελίτ και οι φίλιές της δυνάμεις, οι δυ-νάμεις της διαπλοκής, φοβούνται ότι οιεκλογές θα σημάνουν την απώλεια μιαςσειράς απίστευτων προνομίων που απέ-κτησαν μέσω δεκάδων «μνημονιακών»νόμων. Οι περισσότεροι εκ των οποίωνδεν ήσαν μνημονιακοί (απαιτούμενοιαπ’ την τρόικα), αλλά επιβεβλημένοι –πολλές φορές και γραμμένοι – από τουςίδιους στις, υποχείριές τους, μνημονια-κές κυβερνήσεις· για να… «μεταρρυθ-μίσουν» το εργασιακό, το μισθολογικόκαι το συνδικαλιστικό καθεστώς, δια-μορφώνοντας τον υπαρκτό εργασιακόμεσαίωνα που βιώνουμε…

Εκλογές = κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ = ακύ-ρωση των μνημονικών νόμων της δια-πλοκής. Αυτή είναι η εξίσωση – εφιάλ-της της διαπλεκόμενης οικονομικήςελίτ, μ’ αυτήν την «εξίσωση» αρνείταινα συμβιβαστεί. Γι’ αυτό, ακόμα και με-τεκλογικά, θα επιμένει… συναινετικά:«Η συνεννόηση για μια κοινή πολιτικήτης μετεκλογικής Ελλάδας είναι απα-ραίτητη, θα πρέπει να είναι αυτονόητηκαι η συνεργασία και των δύο μεγάλωνκομμάτων στην περίπτωση που δεν θαυπάρξει αυτοδύναμη κοινοβουλευτικήπλειοψηφία», γράφει ο δημοσιογραφι-κός προπομπός της συστημικής βούλη-σης.

To plan B της διαπλοκής

Ακριβώς: ο μεγάλος φόβος τους είναιη αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ· αυτήν πρέ-πει πάση θυσία να αποφύγουν, γι’ αυτόντον… ευγενή σκοπό τα δίνουν όλα. ∆ενέχουν χρόνο και αδυνατούν να περιμέ-νουν (ως… θεσμικοί, που δηλώνουν)την τρίτη ψηφοφορία για τον πρόεδρο.Έτσι, πολύ πριν την ανακοίνωση τωνισχνών αποτελεσμάτων της δεύτερηςψηφοφορίας (φουλ του 166 με δύο σβά-στικες), άρχισε να ξεδιπλώνεταιτο plan B της διαπλοκής: η ολοκλή-ρωση (και έγκαιρη προεκλογική ανά-πτυξη) όλων των προγραμματισμένωνμικροκομματικών τερατογενέσεων μετον κωδικό «συναινετικά μαξιλαράκια»:«Πάει κι ο Σπύρος. Τον πήρε το πο-τάμι», ήταν το πρώτο σχόλιο που εθε-άθη στο διαδίκτυο πριν καν ανοίξει οκωδικός. Αλλά το Ποτάμι είναι τοκόμμα – μοντέλο για το plan B’ της δια-πλοκής, ένα δοκιμασμένο «συναινετικόμαξιλαράκι». Αυτό που αναμένεται ναξεδιπλωθεί (αμέσως μετά την τρίτη ψη-φοφορία, φημολογείται), το κόμμα –offshore των Σαμαρά – Μπαλτάκου.Που φημολογείται ότι θα φιλοξενήσειστα ψηφοδέλτιά του τους στρατολογη-μένους εκφωνητές της ψήφου «Σταύ-ρος ∆ήμας». Αναμένεται ακόμα, το κομ-ματίδιο του ΓΑΠ, καθώς και η νέα εκλο-γική αμφίεση του πλέον διακεκριμένουκόμματος – συναινετικού μαξιλαριούτης μνημονιακής ιστορίας του τόπου,

του ΠΑΣΟΚ Βενιζέλου…Είναι σαφές, το plan B’

της διαπλοκής είναι η,πάση θυσία, αποτροπήμιας αυτοδύναμης κυβέρ-νησης του ΣΥΡΙΖΑ. Το«μπαστάρδεμα» της, (τολίφτινγκ των προγραμμα-τικών εφαρμογών της) μενεοφιλελεύθερες ενέσεις«συναίνεσης».

Υπάρχει αμφιβολία ότιη απάντηση του ΣΥΡΙΖΑοφείλει να είναι η ανοι-χτή, ξεκάθαρη, ακομπλε-ξάριστη, αιτιολογημένηδιεκδίκηση της κυβερνη-τικής αυτοδυναμίας;

•

Ο παρών,η παρούσα,το παρόνΣτη δεύτερη ψηφοφορία

πολλές βουλεύτριες αναφώ-νησαν «παρούσα» προκειμένουνα δηλώσουν ότι δεν ψηφίζουνΣταύρο ∆ήμα για πρόεδρο της∆ημοκρατίας. Κάθε φορά, ο ψη-φολέκτης ∆άνης Τζαμτζής,διόρθωνε την ψήφο σε «πα-ρών», καθώς ο κανονισμός τηςΒουλής δεν έχει προβλέψει, πα-ρότι είναι σύγχρονος, ότι εκλέ-γονται και γυναίκες στο κοινο-βούλιο. Θεωρεί, μάλιστα, έγκυ-ρη ψήφο μονάχη το «παρών». ΗΘεανώ Φωτίου πρώτη διευκρί-νισε την ψήφο της: «Παρούσακ. πρόεδρε, ψηφίζω το “πα-ρών”». Ακολούθησαν όλες οιβουλεύτριες του ΣΥΡΙΖΑ καιτης ∆ΗΜΑΡ. Η μία μετά την άλ-λη δήλωναν παρούσες. Ύστερααπό κάθε «παρούσα», ο ψηφο-λέκτης αναφωνούσε «παρών».Η Αφροδίτη Σταμπουλή αγανα-κτισμένη από την επιμονή τουψηφολέκτη φώναξε «Μας έχετεαλλάξει φύλο σε όλες», για ναπάρει την αποστομωτική απά-ντηση του ψηφολέκτη «Να μά-θετε γραμματική». Λοιπόν κ.Τζαντζή, η γραμματική ορίζει«ο παρών (αρσ.), η παρούσα(θηλ), το παρόν (ουδ.)» και εξει-δικεύει: «ο παρών, η παρούσαγια πρόσωπα είναι η απάντησητου καθενός/καθεμίας σε ονο-μαστικό προσκλητήριο». ∆εν εί-ναι, λοιπόν, θέμα γραμματικής,αλλά αποδοχής του γεγονότοςότι και οι γυναίκες έχουν δι-καίωμα ψήφου και είναι παντα-χού παρούσες ισότιμα. Προς τοπαρόν, όμως, ο ψηφολέκτηςβλέπει μόνο μία ψήφο το πα-ρών. Αυτό και αν είναι γραμμα-τικό λάθος. Ας μάθει γραμματι-κή και μαζί και τρόπους ο κ.Τζαντζής.

Τους πήρετο Ποτάμι«Το πολιτικό προσωπικό

της χώρας που έχει δοκι-μαστεί κι έχει αποτύχει, θα πρέ-πει ίσως να σκεφθεί ότι η ανώ-τερη υπηρεσία που μπορεί να

προσφέρει στην κοινωνία, είναιη συνταξιοδότησή του (…) Ας α-φήσουμε λοιπόν τις νέες δυνά-μεις, τους δημιουργικούς αν-θρώπους, τους παραγκωνισμέ-νους από τους κομματικούςστρατούς πολίτες, αυτούς πουέχουν βασανιστεί από τα συνε-χόμενα λάθη του παλιού πολιτι-κού δυναμικού, να βρουν τιςπροοδευτικές λύσεις που έχειανάγκη η χώρα. Η αίσθηση μουείναι ότι θα τα καταφέρουν κα-λύτερα…», έγραφε ο ΣταύροςΘεοδωράκης τον Ιούλιο του2014, απορρίπτοντας την πρό-ταση του Φώτη Κουβέλη να κα-θίσουν μαζί στο τραπέζι τουδιαλόγου. «Από την πρώτη στιγ-μή που δημιουργήθηκε το Πο-τάμι, είπαμε ότι αυτή η χώρα θασωθεί- αν σωθεί- από τη συνω-μοσία του καλού. Σε αυτή τη συ-νωμοσία του καλού, σημαντικόρόλο μπορεί να παίξει ο ΣπύροςΛυκούδης και οι Μεταρρυθμι-στές. Τους καλωσορίζω στο Πο-τάμι και τους υπόσχομαι ότι τοταξίδι εκτός από δύσκολο, θαείναι και πάρα πολύ όμορφο»,δήλωσε την περασμένη βδομά-δα σε συνέντευξη Τύπου, όπουεπισημοποιήθηκε ο «γάμος», ό-πως τον χαρακτήρισε του Ποτα-μιού με τους Μεταρρυθμιστές.

Μόλις εννιά μήνες του πήρετου Σταύρου Θεοδωράκη να ξε-πλύνει τους «παλιούς» πολιτι-κούς σε «νέους» που θα σώσουντη χώρα. Στο ίδιο διάστημα, βέ-βαια, έχουν αποχωρήσει ουκ ο-λίγα στελέχη και συντονιστές,που είδαν ότι το γάργαρο νερότου Ποταμιού είναι τελικά μο-λυσμένο, από αυτό το παλιόκομματικό σύστημα, που τόσοαρέσκεται να καταγγέλλει.

Αυτό δεντο άκουσε;Οραδιοφωνικός σταθμός

«105,5 στο Κόκκινο», μαζίμε το βιβλιοπωλείο Ιανός οργα-νώνουν σειρά εκδηλώσεων στοχώρο του βιβλιοπωλείου για τηνενίσχυση της «Κιβωτού του κό-σμου». Σειρά αντιδράσεων έχειπροκαλέσει αυτή η συνεργασίαμε το Σύλλογο Υπαλλήλων Βι-βλίου Χάρτου Αττικής να τονί-ζει για «Το ραδιόφωνο που α-κούει»: «Ο ρ/σ «105,5 στο κόκ-κινο» έχει ακούσει πολλές φο-ρές για τα προβλήματα και τους

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τα δίνουν όλα για τηναποτροπή της αυτοδυναμίαςΕνώ Βερολίνο και Βρυξέλλες συμβιβάζονταιμε την απειλή ΣΥΡΙΖΑ, στην Ελλάδαξεδιπλώνεται το plan B της διαπλοκής

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη


Ο εξορκισμός του «παρών»Και η απούσα συνείδηση που επικαλείται ο κ. Σαμαράς

Μόλις έγινε δημόσια γνωστή η κα-ταγγελία απόπειρας χρηματι-σμού βουλευτή, η κυβερνητική

εκπρόσωπος κάλεσε τις αρμόδιες δικα-στικές αρχές «για λόγους δημοσίου συμ-φέροντος να δώσουν αμέσως στη δημο-σιότητα τας στοιχεία». Και «αν δεν υπάρ-χουν, να κινηθούν αμέσως οι νόμιμες δια-δικασίες εναντίον των δραστών αυτήςτης άθλιας ιστορίας».

Όμως, επειδή η δικαστική εξουσία,είναι, ως γνωστόν, ανεξάρτητη, δεν υπά-κουσε τυφλά στην κυβερνητική προ-τροπή… Όχι μόνο δεν δόθηκαν οποιαδή-ποτε στοιχεία στη δημοσιότητα, αλλάκλήθηκαν οι πολίτες να μη δίνουν καμίαβάση και σε όσα διέρρευσαν ανεπισήμως.Οι δικαστικές αρχές τα κήρυξαν όλααυτά ανύπαρκτα, ως προϊόντα υποκλο-πής, παρότι ήταν και προϊόντα επίσημωνκαταθέσεων ενώπιον τους. Χωρίς ναπροχωρήσουν σε οποιαδήποτε άλληενέργεια, έθεσαν την υπόθεση στο αρ-χείο.

Η χαμένη τιμή της πολιτικής

Έτσι, βρισκόμαστε, μέχρι τη στιγμήπου σύρονται αυτές οι γραμμές, μπροστάσε μια απόφαση που μας καλεί να ξεχά-σουμε ότι υπήρξε οποιοδήποτε πρό-βλημα. Η εξέλιξη αυτή, που έκανε, όπωςφαίνεται, τόσο ευτυχισμένη την κυβέρ-νηση, δεν μπορεί να προκαλέσει αντί-στοιχα αισθήματα σε όσους αηδιάσαμεαπό την ανακίνηση της επιφάνειας τουβούρκου. Πολύ περισσότερο στο σύνολοτων βουλευτών όλων των πτερύγων, πουμ’ αυτό τον τρόπο αντιμετώπισης τουπροβλήματος βλέπουν να μπαίνει στοαρχείο και κάθε προσπάθεια διαφύλαξηςτου κύρους τους. Χωρίς την κατά οποι-ονδήποτε τρόπο διαλεύκανση της υπόθε-σης, χωρίς καν την απόδοση ευθυνών σεόσους με αθέμιτο τρόπο ανακίνησαν ένα,κατά τις δικαστικές αρχές, ανύπαρκτοθέμα, οι πολίτες καλούνται να αποδεχ-θούν ότι μεταξύ των μελών του πολιτικούπροσωπικού είναι δυνατόν να αναπτύσ-σονται διαφόρων ειδών ύποπτες σχέσεις,χωρίς να νιώθει κανείς την ανάγκη να τιςδιαλευκάνει, όσο προβληματικές κι ανδείχνουν.

Συστηματική υποβάθμισητης πολιτικής ποιότητας

Όπως φαίνεται, το τελευταίο πράγμαπου ενδιαφέρει την ηγεσία του κυβερ-νώντος πολιτικού προσωπικού, είναι ητιμή και η υπόληψή του. Πράγματα απα-ραίτητα για την αναβάθμιση της ποιότη-τάς του. Η πρακτική της ηγεσίας αυτής,επί πέντε τουλάχιστον έτη, αποδεικνύει

ότι μάλλον για την υποβάθμιση της αξιο-πιστίας και της κριτικής ικανότηταςαυτού του προσωπικού εργάστηκε πυρε-τωδώς, παρά για το αντίθετο.

∆εκάδες πολυσέλιδα νομοσχέδια σεένα και μόνο άρθρο, δεκάδες παράνομεςπράξεις νομοθετικού περιεχομένου, δε-κάδες ψηφοφορίες στη Βουλή αμφίβο-λης συνταγματικότητας, χιλιάδες τροπο-λογίες της τελευταίας στιγμής, τόσες καιτόσες «αναθεωρήσεις» πρόσφατων νομο-θετημάτων, με εξευτελιστικό τρόπο, κατ’απαίτηση της τρόικας… Όλα αυτά «γιατη σωτηρία της πατρίδας». Η οποία,όμως, απαιτούσε την ισοπέδωση της κρι-τικής ικανότητας, της πολιτικής και ιδε-ολογικής συνείδησης των βουλευτών –και όχι μόνον αυτών.

Το αποτέλεσμα το βλέπουμε μπροστάμας. Κόμματα με ιστορία δεκαετιών κα-ταρρέουν, πολιτικοί σχηματισμοί ιδρύον-ται και διαλύονται μέσα σε μήνες, πολι-τικά πρόσωπα εξευτελίζονται αναγκαζό-μενα να αλλάξουν άποψη και στάση απόμέρα σε μέρα… Πρωταγωνιστές τής πο-λιτικής σκηνής αναδεικνύονται πρόσωπαανύπαρκτου πολιτικού βάρους, που υπο-δύονται τους ρηξικέλευθους και καινο-τόμους πολιτικούς. Και όσοι φαίνεται ναμην αντέχουν σε μια τέτοια διαδικασίαυποβάθμισης των δημοκρατικών θεσμώνκαι των πολιτικών συνειδήσεων, σπάνιαβρίσκουν τη δύναμη να συμπεριφερθούνμε βάση κάποιες κοινά αναγνωρισμένεςαρχές, ή, έστω, με βάση μια πολιτικήηθική προσωπική μεν, αλλά όχι υπό τοκράτος του ατομικού συμφέροντος, τηςατομικής διάσωσης ή της απλής διαιώνι-σης της παρουσίας τους στο πολιτικόπροσκήνιο.

Όλη η τελευταία πενταετία έδειξε ότιόσοι μας κυβέρνησαν, ελάχιστα ενδιαφέ-ρονται για το επίπεδο του πολιτικού προ-σωπικού που είχαν στη διάθεσή τους. Τομόνο που τους απασχολούσε, ήταν ηψήφος του: όσο πιο τυφλή, τόσο το κα-λύτερο, όσο πιο εκβιασμένη τόσο πιο δε-σμευτική για όσους την παραχωρούσαν.Η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο μετη διαδικασία εκλογής προέδρου της δη-μοκρατίας. Προκειμένου να εξασφαλι-στεί η εκλογή του από αυτή τη Βουλή καινα αποτραπούν οι πρόωρες εκλογές,πίσω από την επίκληση του «αισθήματοςεθνικής ευθύνης» ή της «συνείδησης»των βουλευτών, είδαμε να γίνεται προ-σφυγή στα πιο προβληματικά πολιτικάχαρακτηριστικά των βουλευτών.

Η συνέπεια συκοφαντήθηκε σαν ανε-λεύθερη πολιτική βούληση. Η δημοκρα-τική πολιτική λειτουργία και η συλλο-

γική κομματική δέσμευση καταγγέλθηκεσαν υπονόμευση του συντάγματος. Η πο-λιτική υπόσταση των κομματικών σχη-ματισμών θεωρήθηκε εμπόδιο στη λει-τουργία των κοινοβουλευτικών θεσμών…Από τους ίδιους ανθρώπους που με τηνπολιτική τους γέμισαν τη Βουλή με δια-γραμμένους – ανεξάρτητους. Από τουςοποίους ζητούσαν τώρα να ξεχάσουν ότιαιτία της διαγραφής τους ήταν ότι, κά-ποτε, τόλμησαν να ψηφίσουν «κατά συ-νείδηση». Επρόκειτο, όμως, για μια συ-νείδηση που κάποιοι είχαν φροντίσει ναυπονομεύσουν συστηματικά.

Τρομοκρατημένες συνειδήσεις

Τώρα, κάνουν τάχα ότι τη θυμούνται.Στην πραγματικότητα αδιαφορούν παν-τελώς για την απουσία της. Αυτό που κά-νουν, είναι να συνεχίζουν την εφαρμογήτης μόνης πολιτικής που γνωρίζουν: τηςκατατρομοκράτησης, του εκφοβισμού,των εκβιασμών. Πολιτική που δεν απαι-τεί όρθιες αλλά απεριόριστα ελαστικέςπολιτικές συνειδήσεις. Συνειδήσεις πουτρομοκρατούνται για να μη σκεφτούνκριτικά. Που αντιδρούν ανακλαστικάστην επίκληση «εθνικών κινδύνων» και«εθνικών περιπετειών». Που νιώθουνήσυχες όταν αναθέτουν αλλού την ευ-θύνη.

∆είτε προσεκτικά τη δήλωση του κ. Σα-μαρά κατά την έξοδό του από τη Βουλήστη δεύτερη ψηφοφορία για τον πρό-εδρο. Οι έννοιες «κίνδυνος», «περιπέ-τεια», «αστάθεια», «ανωμαλία» κυριαρ-χούν. Και πάνω απ’ όλα κυριαρχεί η κα-τατρομοκράτηση με την επανάληψη τουισχυρισμού «στην τρίτη ψηφοφορία δενθα υπάρχει η επιλογή “παρών”»: τέσσε-ρις φορές μέσα σε λίγες αράδες! Σερυθμό πλύσης εγκεφάλου. Αν η ψηφο-φορία ήταν μυστική –όπως κατά το προ-ηγούμενο σύνταγμα– ο κ. Σαμαράς, θαήθελε, αν μπορούσε, να εξαφανίσει κάθεάλλο ψηφοδέλτιο. Τώρα, αρκείται στηντρομοκρατική επανάληψη ενός δόγμα-τος. Ευτυχώς, δεν είναι και οι τριακόσιοιδιαθέσιμοι για τέτοια χρήση.

ΥΓ. Αφού ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τεκμήριο εν-διαφέρεται να αποτελούν συντριπτικήπλειονότητα οι μη διαθέσιμοι για παρό-μοια χρήση στην επόμενη Βουλή, οφείλεινα διαμορφώσει με αυτό το κριτήριο ταψηφοδέλτιά του. Αυτό το ποιοτικό άλμαείναι που θα διασφαλίσει μια νέα ποσο-τική συσσώρευση.

Χ. Γεωργούλας

α γώ νες στον χώ ρο του βι βλίουκαι βέ βαια έ δω σε και την δυ να -τό τη τα να α κου στούν και α πότην συ χνό τη τα του σταθ μού.«Άκου σε» και για το τι συ νέ βηστο βι βλιο πω λείο Ια νός.«Άκου σε» για τα scanners («μη -χα νά κια της α να ξιο πρέ πειας»εί χαν ο νο μα στεί) που προω θού -σαν την ε πι τή ρη ση, την ε ντα τι -κο ποίη ση και τον κα νι βα λι σμόμε τα ξύ των ερ γα ζο μέ νων.«Άκου σε» για τα κεί με να πουδια κι νού σαν τα στε λέ χη της ε -ται ρείας παίρ νο ντας υ πο γρα -φές των ερ γα ζό με νων ε νά ντιαστο σω μα τείο, τους α γώ νες, τηνσυν δι κα λι στι κή δρά ση και υ πέρτης κα τάρ γη σης της κυ ρια κά τι -κης αρ γίας. «Άκου σε» για τις α -πο λύ σεις και τις «πα ραι τή σεις»ερ γα ζό με νων που δεν υ πέ γρα -ψαν αυ τό το κεί με νο. Τι δου- λειά έ χει λοι πόν το ρα διό φω νοπου «ά κου σε» ό λα αυ τά στονΙα νό?». Ακό μα με γα λύ τε ρη α πο -ρία ε γεί ρει το γε γο νός ό τι μία α -πό τις εκ δη λώ σεις έ χει προ- γραμ μα τι στεί για την Κυ ρια κή28 ∆ε κεμ βρίου, μέ ρα που τα κα- τα στή μα τα θα έ πρε πε να εί ναικλει στά, αλ λά θα α νοί ξουν ύ -στε ρα α πό κυ βερ νη τι κή τρο πο -λο γία της τε λευ ταίας στιγ μής.Τα δι κά μας σχό λια πε ρισ -σεύουν.

Με ο λί γονΜΑ ΤΜέ λος του ΣΥ ΡΙ ΖΑ, πρώην

υ ψη λό βαθ μο στέ λε χος τηςα στυ νο μίας, δή λω σε σε το πι κήσυ νέ λευ ση. «Θα κα ταρ γή σου μετα ΜΑ Τ, κρα τώ ντας έ να μι κρόκομ μά τι για πε ρι πτώ σεις έ κτα -κτης α νά γκης. Και ό λοι ό σοι ή -ταν στα ΜΑΤ και τις ο μά δες∆έλ τα και ∆ίας, που μά λι σταστην πλειο ψη φία τους ψή φι -σαν Χρυ σή Αυ γή, θα ε πι στρέ -ψουν στην πρώ τη γραμ μή. ∆ενθα τους στεί λου με στην Κη φι -σιά ή την Εκά λη, αλ λά στονΆγιο Πα ντε λεή μο να, την Ομό- νοια και την Ακρό πο λη να κά- νουν πε ρι πο λίες». Άναυ δο έ μει -νε το α κρο α τή ριο που δεν ή ξε ρεπώς να α ντι δρά σει. Μα ποιοςδιε στραμ μέ νος νους σκέ φτε ταινα στεί λου με τους ξε νο φο βι -κούς και ρα τσι στές ρο πα λο φό -ρους, να κά νουν έ νο πλες πε ρι -πο λίες στις φτω χο γει το νιές τηςΑθή νας; Και, ε πί σης, που ε ξα -φα νί στη κε η θέ ση του ΣΥ ΡΙ ΖΑό τι θα κα ταρ γή σου με τα ΜΑ Τ;

Μα ρ σέλ & Μι σέ λ

Η συνέπεια συκοφαντήθηκε σανανελεύθερη πολιτική βούληση. Ηδημοκρατική πολιτική λειτουργία και ησυλλογική κομματική δέσμευσηκαταγγέλθηκε σαν υπονόμευση τουσυντάγματος. Η πολιτική υπόσταση τωνκομματικών σχηματισμών θεωρήθηκεεμπόδιο στη λειτουργία τωνκοινοβουλευτικών θεσμών

“


Tη συνέντευξη πήρανο Παύλος Κλαυδιανόςκαι η Ιωάννα ∆ρόσου

Μπορούμε να ορίσουμε ως ιστορικέςτις εκλογές που επίκεινται;

Είναι κρίσιμες εκλογές και στην ουσίαμπορεί να ενταχθούν στον ίδιο ιστορικόκύκλο με αυτές του 2012, της εποχής τουμνημονίου. Θα καταγραφεί, δηλαδή ηαντίδραση της ελληνικής κοινωνίας σ’αυτό που βίωσε τα πέντε τελευταία χρό-νια εφαρμογής των πολιτικών του μνη-μονίου. Θα εκδηλωθεί, κατά τη γνώμημου, η δυσαρέσκεια της ελληνικής κοι-νωνίας και αυτό θεωρώ ότι είναι μη αν-τιστρέψιμο. Όντως, λοιπόν, οι εκλογέςθα είναι σημαντικές.

Η ελληνική εμπειρία, νομίζω, μπορείνα συγκριθεί με τις αντίστοιχες του ευ-ρωπαϊκού Νότου: Ιρλανδία, Ισπανία,Πορτογαλία και δευτερευόντως Ιταλία.Αλλά τόσο οι επιπτώσεις στην οικονομίαόσο και στο πολιτικό σύστημα ήτανεπαχθέστερες και βαθύτερες από τιςυπόλοιπες χώρες. Το βάθος και το εύροςτης κρίσης και οι πρωτοφανείς πολιτι-κές επιπτώσεις με την κατεδάφιση τουπαλαιού κομματικού συστήματος διαφο-ροποιούν, ως ένα βαθμό, την ελληνικήπερίπτωση από τις υπόλοιπες. Αυτή δια-φοροποίηση, βέβαια, από την πλευράορισμένων συντηρητικών αναλυτών,χρησιμοποιείται για να παρουσιασθεί ηχώρα και ως «εξαίρεση».

∆ιαμορφώνεται νέα δομή στο πολιτικόσύστημα. Θα είναι σταθερή, θα έχειδιάρκεια;

Η κρίση εκπροσώπησης που εκδηλώ-θηκε από το 2010, ως συνέπεια της μνη-μονιακής πολιτικής, συνεχίζεται. Ο ΣΥ-ΡΙΖΑ, βεβαίως, έχει αποκτήσει σχέσειςεκπροσώπησης με σημαντικά τμήματατης ελληνικής κοινωνίας που έχουν πλη-γεί από το μνημόνιο, μισθωτά και λαϊκό-τερα στρώματα, κτλ, αλλά κατά τηγνώμη μου ούτε κι αυτή η σχέση μπορείνα θεωρηθεί εδραιωμένη ή ασφαλής. Σεαυτό βέβαια έχει συντελέσει για διάφο-ρους λόγους και η χαμηλή οργανωτικήανάπτυξη που παρατηρείται. Η κρίση εκ-προσώπησης συνεχίζεται και δεν έχειεπιλυθεί ούτε από την πλευρά των «απόπάνω», των κυρίαρχων δυνάμεων. Στουςπολιτικούς σχηματισμούς της δεξιάς ήτης κεντροδεξιάς και του λεγόμενου κέν-τρου βλέπουμε ότι εξακολουθεί να κυ-ριαρχεί η ρευστότητα, οι «μεταπηδήσεις»κτλ. Ένα παράγωγο αυτής της κρίσηςείναι η μεγάλη κινητικότητα που παρα-τηρείται και στο κοινοβούλιο με τη συμ-περιφορά των βουλευτών. Επομένως,παραμένουμε σε μεταβατική περίοδο.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, και αυτόείναι πιο σημαντικό, εξελίσσεται δυστυ-χώς μπροστά στα μάτια μας μια βαθύ-τερη διεργασία, που είναι η κατεδάφισητης μεταπολιτευτικής κοινοβουλευτικήςδημοκρατίας, η μετάβαση σε ένα νεοφι-λελεύθερο αυταρχικό κρατισμό. Αυτή ηδιαδικασία προχωρεί με πολύ γρήγορουςρυθμούς. Στην ουσία, έχει τεθεί σε αμφι-σβήτηση η ίδια η έννοια της αντιπροσώ-πευσης, όχι μόνο λόγω της θεσμικήςαποδυνάμωσης και της πλήρους περιθω-ριοποίησης του κοινοβουλίου, που εί-δαμε αυτά τα χρόνια και η οποία εκδη-λώνεται και τώρα, με τη διαδικασία τηςεκλογής του προέδρου της ∆ημοκρατίας.

Βλέπουμε, επιπλέον, την ευθεία επί-θεση στα πολιτικά κόμματα, όχι μόνοιδεολογική αλλά και θεσμική, πχ με τηδραματική συρρίκνωση της κρατικήςχρηματοδότησης στο μισό. Μάλιστα, ο

τελευταίος νόμος 4304/2014, που δημο-σιεύθηκε μόλις στις 23/10/14, επιτρέπειπια τη χρηματοδότησή τους από επιχει-ρήσεις και ιδιωτικούς φορείς. Πιστεύωότι αυτό δείχνει πόσο έχει προχωρήσειένας πολιτικός μετασχηματισμός, τονοποίο δεν έχουμε συλλάβει σ’ όλη τουτην έκταση. έχει αλλάξει ο ρόλος τωνβουλευτών, έχει αυξηθεί ο έλεγχος τωνεπιχειρήσεων και του κεφαλαίου πάνωστο κοινοβούλιο. Στην ουσία, υλοποιεί-

ται μια διαδικασία «ιδιωτικοποίησης»και της Βουλής. Αυτός ο μεγάλος μετα-σχηματισμός, σε συνδυασμό με μια πι-θανή συνταγματική αναθεώρηση, που θαείναι νεοφιλελεύθερου χαρακτήρα, προ-οιωνίζεται μια σε βάθος αλλαγή του πο-λιτικού εποικοδομήματος και του κοι-νωνικού συσχετισμού που αποτύπωσε τοΣύνταγμα του 1975.

Η κατεδάφισητης λαϊκής συμμετοχής

Το σχέδιο αυτό μπορεί να αποτραπείμε το αποτέλεσμα των βουλευτικώνεκλογών;

Έχω τη γνώμη ότι τα τελευταία χρό-νια -αυτό φάνηκε στις τελευταίες ευρω-βουλευτικές και περιφερειακές εκλογές-υπήρξε οργανωμένη κατεύθυνση, σο-βαρή μεθόδευση, με στόχο τη θεσμικήαποδυνάμωση της εκλογικής διαδικα-σίας. Υπήρξαν πάρα πολλές νομοθετικέςαλλαγές του εκλογικού συστήματος καιτου θεσμικού πλαισίου, οι οποίες απο-δυναμώνουν ανοικτά την άσκηση τουεκλογικού δικαιώματος. Έχουμε μπει σεμια -αντίστροφη της μεταδικτατορικής-διαδικασία κατεδάφισης της συμμετοχής

των πολιτών και υπονόμευσης του θε-σμικού βάρους και του ρόλου ακόμη καιτων ίδιων των εκλογών. Επιστρέφουμεσε πρακτικές που θυμίζουν περισσότεροτην προδικτατορική περίοδο.

Κωδικοποιώ τα κρίσιμα στοιχεία:Πρώτον, επιταχυνόμενη κάμψη της συμ-μετοχής τα τελευταία χρόνια. ∆εύτερον,θεσμική υποβάθμιση των εκλογών. Θυ-μίζω παρενθετικά ότι τον Μάιο πραγμα-τοποιήθηκαν μαζί τρεις εκλογές, με εν-

τελώς διαφορετικό αντικείμενο (δημοτι-κές, περιφερειακές, για την ευρωβουλή).Τρίτον, επιβλήθηκαν διοικητικά μέτραπου δυσκολεύουν τους ετεροδημότες ναψηφίσουν, για να μη μιλήσουμε για τηναύξηση των διοδίων, επιπλέον της συρ-ρίκνωσης των εισοδημάτων. Τέταρτον, ησημερινή απαξίωση, στην κυριολεξία κα-τάντια της βουλής, που προκύπτει απότο ότι έχουν ψηφιστεί πάνω από τετρα-κόσιοι πενήντα νόμοι και υπήρξαν πάνωαπό τριάντα πράξεις νομοθετικού περιε-χομένου. Έχει, ουσιαστικά, παρακαμ-φθεί η κοινοβουλευτική διαδικασία. Καιβέβαια, η επίσης σημαντική κυριολε-κτικά «βιομηχανία» με τις χιλιάδες φω-τογραφικές τροπολογίες. Μόνο με το τε-λευταίο νομοσχέδιο κατατέθηκαν εκατόντρεις τροπολογίες και απ’ αυτές εγκρί-θηκαν πολλές με πρωτοβουλία υπουρ-γών και βουλευτών. De facto, oι βουλευ-τές έχουν μετατραπεί σε εκπροσώπουςομάδων πίεσης, σε λομπίστες επιχειρη-ματικών ή ιδιωτικών συμφερόντων.

Έχει λοιπόν μετασχηματιστεί η λει-τουργία του κοινοβουλευτισμού. ∆εν αν-τιμετωπίζουμε, επομένως, μόνο τις οι-κονομικές επιπτώσεις της κρίσης, αλλάη κρίση έχει αλλάξει συνολικά την πολι-τική. Οι εκλογές που έρχονται είναι μια

μάχη, που, εάν δεν κερδηθεί, θα επι-σφραγίσει πλέον την πρωτοβουλία τωνκυρίαρχων τάξεων να μεταβάλουν τονμεταπολιτευτικό συσχετισμό πολιτικώνδυνάμεων υπέρ τους.

Υπερβαίνει, δηλαδή, και τα τρομα-κτικά οικονομικά ζητήματα.

Είναι μάχη για την υπεράσπιση της ήδηαποδυναμωμένης σε μεγάλο βαθμό με-ταπολιτευτικής δημοκρατίας. Αυτοί πουυπερασπίζονται την κατεδάφισή της, εκ-μεταλλευόμενοι την παρακμή και τη δια-φθορά, το πράττουν στο όνομα ενός αρι-στοκρατικού χαρακτήρα «αντικομματι-σμού», που παραπέμπει μάλλον στο19ου αιώνα. Είναι οι ίδιοι που υπερασπί-ζονται τη δήθεν «ελευθερία» των βου-λευτών, όπως προβλήθηκε στην περί-πτωση της εκλογής του προέδρου. Πρό-κειται για μια καθαρά αντιδραστική καιπροφανώς αντισυνταγματική κριτική,καθαρά προσχηματική με μοναδικόστόχο την αποφυγή των εκλογών. ∆η-λαδή, την αποφυγή της προσφυγής στηλαϊκή ετυμηγορία, που προβλέπει τοσύνταγμα.

Η τακτική της τρομοκράτησης

Παρά τα εμπόδια, ωστόσο, ο κόσμοςείναι αποφασισμένος να πάει στηνκάλπη, να αρχίσει η ανατροπή του μνη-μονίου.

Η στάση της κοινής γνώμης έναντι τουμνημονίου στα τελευταία πέντε χρόνιαείναι σταθερά αρνητική, με βάση τις δη-μοσκοπήσεις: 70% κατά - 30% υπέρ. Ου-δέποτε αυτή η πολιτική κατάφερε νακερδίσει κοινωνική συναίνεση. Βεβαίως,τα κόμματα που ασκούν την πολιτική λι-τότητας ψηφίστηκαν από σημαντικότμήμα του εκλογικού σήματος, αλλά ηστάση των πολιτών είναι αμετάβλητη. Οικοινωνικοί αγώνες, βέβαια, που ανα-πτύχθηκαν την πρώτη φάση, 2010–2012,ήταν σημαντικοί, αλλά δεν μπόρεσαν ναέχουν ορατά αποτελέσματα, να είναι νι-κηφόρες. Οι αγώνες δεν συγκεντροποι-ήθηκαν, παρέμειναν κατακερματισμένοι,δεν εκφράστηκαν ενιαία στην κεντρικήπολιτική σκηνή.

Επίσης, οι κοινωνικές διαμαρτυρίεςέχουν μια σχέση αμφίδρομη για το πώςέχει εξελιχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ τα δύο τελευταίαχρόνια. ∆ηλαδή, η ύφεση των αγώνωνπου ακολούθησε, έχει επιδράσει και στηδιαμόρφωση της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ,και αντίστροφα. Ωστόσο, η κοινοβου-λευτική μεταστροφή που υπάρχει καιφάνηκε στις ευρωεκλογές - αν δεν είχανχειραγωγηθεί, η αποδοκιμασία θα ήτανακόμη μεγαλύτερη- με το προβάδισματου ΣΥΡΙΖΑ κατά τέσσερις μονάδες. Τοπροβάδισμα αυτό, ως αποτέλεσμα καιτης νίκης στην Περιφέρεια Αττικής, τημεγαλύτερη της χώρας όπου ζει το 1/3του πληθυσμού, έχει παγιωθεί και δενυπάρχει, κατά τη γνώμη μου, περίπτωσηνα ανατραπεί.

Όμως η προσπάθεια να προκληθείφόβος και τρόμος, δεν υπάρχει πιθανό-τητα να επηρεάσει, όπως το 2012;

Υπάρχει. Οι εκλογές του 2012 κερδή-θηκαν με την προπαγάνδα και το φόβο.Η επίδρασή τους στο εκλογικό αποτέλε-σμα, σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ, είναι τηςτάξης του 4% - 5%. Η προπαγάνδα, εν-τούτοις, σήμερα και η στρατηγική τουφόβου, που η κυβέρνηση την επιχείρησεήδη -με την κάμψη του Χρηματιστηρίου,με τις δηλώσεις που έγιναν κτλ- δεν φαί-νεται να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Ηεκστρατεία του φόβου, βεβαίως, είναιαρκετά πιθανό, να ενταθεί. Αλλά, δεν

Για να εκλεγεί πρόεδρος θα πρέπει να διαλυθούν οικοινοβουλευτικές ομάδες των ΑΝΕΛ, της ∆ΗΜΑΡκαι της Χρυσής Αυγής. Στο όνομα, δήθεν της “ελευ-θερίας”! Όσα συμβαίνουν συνιστούν δυστυχώς μιαακόμη μελανή σελίδα στην ιστορία του ελληνικούκοινοβουλευτισμού, όπως η παλιά του 1965.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΝΑΛΥΤΗ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Επιχειρείται η κατεδ άφιση της λαϊκής συμμετοχής Επικεφαλής μιας από τις πιο έγκυρες εταιρίες δημοσκοπήσεων, της Public Issue, ο Γιάννης Μαυρής σχολιάζει τις τελευταίες πολιτικές εξελίξειςκαι αναλύει τα επίδικα της διαδικασίας εκλογής προέδρου της δημοκρατίας και των επικείμενων εκλογών.


είναι βέβαιο ότι μπορεί να αποδώσει,εκτός και αν προκληθούν πολύ σοβαράσυμβάντα. Όμως, τέτοιου είδους κινδυ-νολογία συναντά αντιδράσεις και απότμήματα του επιχειρηματικού κόσμου,για παράδειγμα, που έχουν σχέση με τοντουρισμό ή ακόμη και του τραπεζικούχώρου. Το μέτωπο δεν είναι αρραγέςούτε στον διεθνή παράγοντα. Η συγκυ-ρία σήμερα είναι αρκετά διαφορετικήαπό το 2012, οι αντιθέσεις που υπήρχανέχουν οξυνθεί και στην ΕΕ και στο εσω-τερικό των χωρών. Επομένως, η αντιμε-τώπιση ενός κύματος κοινωνικών αντι-δράσεων δεν μπορεί να γίνει με τοντρόπο που έγινε το 2012 από τις κυρίαρ-χες δυνάμεις. Αν κρίνουμε και από τουςχειρισμούς με την εκλογή προέδρου,υπάρχουν περιορισμοί, οι κυρίαρχες δυ-νάμεις δεν έχουν την απόλυτη ευχέρειαχειρισμών.

Πόλεμος κατά των κομμάτων

Τι βλέπεις για τον αυριανό τρίτο γύροστην εκλογή προέδρου;

Η διαδικασία είναι εκφυλιστική. Οισοβαρές καταγγελίες που έγιναν (δείκτηαποτελεί και ο διεθνής τύπος), δεν έχουναπαντηθεί και η προσπάθεια της κυβέρ-νησης να συγκαλύψει το θέμα με τησιωπή των μέσων ενημέρωσης δεν νο-μίζω ότι επαρκεί. Το γεγονός ότι οι απο-καλύψεις δεν απαντήθηκαν, δημιουργείαρνητική δυναμική για τα κέντρα πουεπιδιώκουν την παρεμπόδιση των εκλο-γών. Η αναλογία με το 1965-67 είναι σα-φέστατη. Οι εκλογές του Μαΐου 1967 μα-ταιώθηκαν, διότι και οι δημοσκοπήσεις– υπήρχαν και τότε, αλλά γίνονταν μόνοαπό τα κέντρα εξουσίας, τώρα γίνονταιλίγο πιο δημοκρατικά – έδειχναν τον νι-κητή. Η παρεμπόδιση των εκλογών ήτανκαι είναι το σημαντικό πολιτικό διακύ-βευμα, να ανακοπεί η εκλογική δυνα-μική για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Από την άλλη πλευρά, το θέμα τήςεκλογής προέδρου γίνεται αφορμή γιαμια ευθεία επίθεση στο θεσμό των πολι-τικών κομμάτων. Υπ’ αυτή την έννοια, ησημερινή κυβέρνηση είναι η πλέον «αντι-καραμανλική» της μεταπολίτευσης: τοσύνταγμα του 1975 κατοχυρώνει θεσμικάγια πρώτη φορά, με πολλή καθυστέ-ρηση, όπως συνέβη με τα συντάγματα κιάλλων χωρών, το ρόλο και τη σημασίατων κομμάτων. Ανεξάρτητα από την κρι-τική που μπορεί να κάνει κανείς σ’ αυτό,το σύνταγμα του ’75 αναγνωρίζει τη ση-μασία τους και κατοχυρώνει το ρόλοτους στην εκλογή του πρωθυπουργού, τησυμμετοχή τους στη νομοθετική παρα-γωγή κτλ. Τώρα βλέπουμε την πλήρη αμ-φισβήτηση και μάλιστα τη θεσμική υπο-νόμευση των κοινοβουλευτικών ομάδωντων κομμάτων, που είναι κατοχυρωμένηκαι από το Σύνταγμα και από τον κανο-νισμό της Βουλής. Για να εκλεγεί πρό-εδρος θα πρέπει να διαλυθούν οι κοινο-βουλευτικές ομάδες των ΑΝΕΛ, της∆ΗΜΑΡ και της Χρυσής Αυγής. Στοόνομα, δήθεν της «ελευθερίας»! Όσασυμβαίνουν συνιστούν δυστυχώς μιαακόμη μελανή σελίδα στην ιστορία τουελληνικού κοινοβουλευτισμού, όπως ηπαλιά του 1965. Από την άλλη πλευρά,επειδή το διακύβευμα είναι πολύ σο-βαρό, διότι κινδυνεύουν συμφέροντα σεΕλλάδα και Ευρώπη, ιδίως η γερμανικήπολιτική, οι εκλογές δεν θα αφεθούνστην τύχη τους. Ωστόσο από μια τέτοιαενδεχόμενη παρέμβαση επηρεασμού αυ-ξάνεται σημαντικά το πολιτικό ρίσκο καιοι πιθανές παρενέργειες, και αυτό ίσως

οδηγεί σε δεύτερες σκέψεις. Η πόλωση εντείνεται, ενδιάμεσα κόμ-

ματα μπορεί να μην κατορθώνουν ναμπουν στη Βουλή. Ποια είναι η γνώμησου;

Τίθενται δύο ζητήματα. Το ένα είναιότι ως κυρίαρχη αστική εκπροσώπηση ηΝ∆ υπό τον κ.Σαμαρά δεν μπορεί να παί-ξει το ρόλο που ανέλαβε το 2012 και νασυσπειρώσει το σύνολο των δυνάμεωντης δεξιάς παράταξης. Έχουμε πει ότι ηκρίση της ∆εξιάς εξακολουθεί να υφί-σταται, οι διασπάσεις της, ΑΝΕΛ και ΧΑ,εξακολουθούν να υπάρχουν, όπως επί-σης και η κεντροδεξιά και η νεοφιλελεύ-θερη πλευρά της. Η διάσπασή της, δη-λαδή, είναι πολύμορφη και πολύπλευρη.∆εν πρέπει να ξεχνάμε και τα σχετικά σε-νάρια υπονόμευσης του κ. Σαμαρά, περίαντικατάστασής του, κτλ. Άρα η πό-λωση, όσον αφορά αυτή την πλευρά, δενλειτουργεί.

Η πόλωση δεν είναι βέβαιoότι αποδίδει για τη Ν∆

Όμως, η αύξηση της πόλωσης έδωσεπόντους στη Ν∆, μείωσε λίγο τη διαφοράαπό τον ΣΥΡΙΖΑ.

∆εν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα έχει

συνέχεια αυτή η άνοδος. ∆εν γνωρίζουμεέαν είναι συγκυριακή. Και, δυστυχώς,εδώ να επισημάνουμε πρέπει ότι οι δη-μοσκοπήσεις χρησιμοποιούνται, γιαάλλη μια φορά, προπαγανδιστικά. Θαπρέπει να ξαναδούμε σε πέντε μέρες ή σεμια εβδομάδα τις τάσεις, για να μπορέ-σουμε να πούμε με βεβαιότητα αν είναικάτι μόνιμο ή περιστασιακό. Έγινε προ-σπάθεια να επενδυθεί αυτή η δήθεν άνο-δος, για να διαμορφωθεί ευνοϊκό κλίμαυπέρ της προεδρικής εκλογής. Η πό-λωση, ξαναλέω, είναι αντικειμενικά δυ-σκολότερη, σε σχέση με το 2012.

Η ρευστότητα στο Κέντρο έχει περιο-ρισθεί από το Ποτάμι. Το Ποτάμι, τοοποίο επίσης είναι ένα μεταβατικόσχήμα, εμφανίζει αυτή τη στιγμή κάποια

ποσοστά, τα οποία δεν φαίνεται να συμ-πιέζονται ιδιαίτερα από την κλιμάκωσητης πολιτικής αντιπαράθεσης κατάτρόπο καθοριστικό. Υπάρχουν τμήματατου εκλογικού σώματος, τα οποία δενσυγκινούνται από τον ΣΥΡΙΖΑ ή τον φο-βούνται, έχουν ένα αντι-αριστερό προ-σανατολισμό, δεν πείθονται όμως καιαπό την πολιτική του Α.Σαμαρά. Θυμίζω,ότι στις ευρωεκλογές εκφράστηκε εντο-νότατα το φαινόμενο της δεξιάς διαμαρ-τυρίας, με τον ΛΑΟΣ στο 3% και άλλα μι-κρότερα κόμματα. Είναι ένδειξη ότι ηπαραταξιακή διάσταση της δεξιάς συνε-χίζεται.

Βλέπουμε, όμως, τη Ν∆ να ενεργεί σαννα θέλει να «εκκαθαρίσει» τους αντιπά-λους της.

Έχει καθηλώσει τη ΧΑ, ωστόσο δενέχει καταφέρει να τη συντρίψει εκλο-γικά, όπως περίμενε το επιτελείο της.Και οι ΑΝΕΛ, τους οποίους επίσης προ-σπαθεί να «ροκανίσει», έχουν επιδείξειστοιχεία ανθεκτικότητας και πιθανώς ναενισχυθούν ή να σταθεροποιηθούν απότις αποκαλύψεις.

Από τις μετακινήσεις που καταγρά-φονται, η πιο σπουδαία, ίσως, είναι αυτήαπό Ν∆ προς ΣΥΡΙΖΑ, κάπου 7% της δύ-ναμής της. Πώς το ερμηνεύεις;

Πρώτον, ας μην ξεχνάμε ότι τα τελευ-ταία πέντε χρόνια υπάρχει κοσμογονίαεξελίξεων, επομένως η πολιτική ρευστό-τητα είναι αισθητή και οι μετακινήσειςέχουν σπάσει τις παραδοσιακές εκπρο-σωπήσεις. ∆εύτερον, μεγάλο μέρος τωνμεσαίων και ανώτερων μεσαίων στρωμά-των πλήττονται βαρύτατα από την υπερ-φορολόγηση και τον ΕΝΦΙΑ. Αυτή η δυ-σαρέσκεια εκφράστηκε και στις ευρωε-κλογές. Η Ν∆ ήλθε σε ρήξη με παραδο-σιακά κοινωνικά ερείσματα της δεξιάς,του «σκληρού» πυρήνα της. Αυτό εξηγείκαι τις μετατοπίσεις της δεξιάς διαμαρ-τυρίας.

Αυτοί που πηγαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, πάνε συνειδητά, είναι κυ-ρίως δυσαρεστημένοι;

Νομίζω ότι ο κόσμος από μόνος του δεν είναι εύκολο να με-τασχηματισθεί ιδεολογικά και πολιτικά. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ,μετά τις ευρωεκλογές, έχει ακολουθήσει μια γραμμή άμβλυν-σης των πολιτικών αιχμών που είχε, μια προσπάθεια να κινηθείπρος το Κέντρο, να κερδίσει την εμπιστοσύνη περισσότερο συν-τηρητικών στρωμάτων, με τις κινήσεις κορυφής που κάνει, μετην υιοθέτηση θέσεων λιγότερο ριζοσπαστικών κ.ά.

Περισσότερο, όμως, στο συμβολικό επίπεδο σημειώνονταιαυτά όχι και στο περιεχόμενο της πολιτικής του.

∆εν μπορώ να πω με βεβαιότητα, αν η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑείναι αποτέλεσμα της απόπειρας μετριοπαθούς μεταβολής,αποτέλεσμα των αντοχών του κόσμου ή εκλογικής μεταστρο-φής λόγω των ευρωεκλογών. Το σίγουρο πάντως είναι, ας μηντο ξεχνάμε, ότι από τις ευρωεκλογές και μετά ο ΣΥΡΙΖΑ είναιπρώτο κόμμα. Υπάρχει πραγματική εκλογική διαδικασία, όχι δη-μοσκοπήσεις, που πιστοποιεί ότι η κυβέρνηση έχει χάσει, ο ΣΥ-ΡΙΖΑ κερδίζει. Σε μια χώρα με παράδοση κοινοβουλευτισμούαυτό μετράει και δημιουργεί ένα ρεύμα προς τον επερχόμενονικητή. Λειτουργεί προωθητικά. Να προσθέσω ακόμη ότι με ταως τώρα δεδομένα η αυτοδυναμία είναι ανοιχτό θέμα, δεν απο-κλείεται να επιτευχθεί.

Η συμμαχία με τη ∆ΗΜΑΡ πώς, κατά την εκτίμησή σου, θαλειτουργήσει;

Η ∆ΗΜΑΡ αυτή τη στιγμή δεν υφίσταται. Οι δημοσκοπήσειςμετά τις ευρωεκλογές συμπίπτουν στο ότι η επιρροή της είναιγύρω στο 1,5% - 1%. Άρα, η μετατόπιση που περιγράφουμε έχειήδη συντελεστεί. Η ∆ΗΜΑΡ έχει διασπαστεί κοινωνικά: ένατμήμα της πολώνεται στ’ αριστερά και ένα κυρίως προς το Πο-τάμι, τη Ν∆ ή το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει ανοιχτό και το θέμα της

διάσπασής του. Η ιστορία έχει δείξει ότι οι προσχωρήσεις κο-ρυφής δεν επηρεάζουν ουσιαστικά τα πράγματα. Από τη μετα-πολίτευση και μετά υπήρξαν πολλές διευρύνσεις και δεν λει-τούργησαν ποτέ ως καταλύτης. Επαναλαμβάνω, η εκλογική με-ταστροφή έχει συντελεστεί, η προεκλογική περίοδος ως τονΦεβρουάριο θα κρίνει ζητήματα, όπως η αυτοδυναμία ή η δια-φορά, όχι τη βασική κατεύθυνση. Εξαιρούνται βέβαια τα γεγο-νότα μεγάλης κλίμακας, όπως πχ ένα θερμό επεισόδιο στο Αι-γαίο ή κάποια αιματηρή τυχοδιωκτική ενέργεια.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συμμαχίες του

Η εκλογική μεταστροφή έχει συντε-λεστεί, η προεκλογική περίοδος ωςτον Φεβρουάριο θα κρίνει ζητήματα,όπως η αυτοδυναμία ή η διαφορά, όχιτη βασική κατεύθυνση. Εξαιρούνταιβέβαια τα γεγονότα μεγάλης κλίμα-κας, όπως πχ ένα θερμό επεισόδιοστο Αιγαίο ή κάποια αιματηρή τυχο-διωκτική ενέργεια.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΝΑΛΥΤΗ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Επιχειρείται η κατεδ άφιση της λαϊκής συμμετοχής Επικεφαλής μιας από τις πιο έγκυρες εταιρίες δημοσκοπήσεων, της Public Issue, ο Γιάννης Μαυρής σχολιάζει τις τελευταίες πολιτικές εξελίξειςκαι αναλύει τα επίδικα της διαδικασίας εκλογής προέδρου της δημοκρατίας και των επικείμενων εκλογών.

Η συγκυρία σήμερα είναιαρκετά διαφορετική απότο 2012, οι αντιθέσειςπου υπήρχαν έχουνοξυνθεί και στην ΕΕ καιστο εσωτερικό τωνχωρών. Επομένως, η αν-τιμετώπιση ενός κύμα-τος κοινωνικών αντι-δράσεων δεν μπορεί ναγίνει με τον τρόπο πουέγινε το 2012 από τις κυ-ρίαρχες δυνάμεις.

“


Tη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Αύριο είναι η τρίτη και πιο κρίσιμηψηφοφορία για την εκλογή προέδρουτης ∆ημοκρατίας. Τι πιστεύεις ότι θασυμβεί;

Οι εξελίξεις σε κάθε περίπτωση απο-τυπώνουν το αδιέξοδο της κυβερνητικήςστρατηγικής και ιδιαίτερα της στρατηγι-κής του Σαμαρά. Ο προτεινόμενος γιαπρόεδρος Σταύρος ∆ήμας αποκλείεταινα εκλεγεί. Ενδεχόμενες άλλες ακραίεςεναλλακτικές επιλογές είναι δύσκολο ναυπάρχουν, αλλά και αν υπάρξουν θαοξύνουν ακόμα περισσότερο την αντί-θεση ανάμεσα στο μνημονιακό μπλοκκαι στις προσδοκίες της κοινωνίας. Ησταθερή θέση μας για προσφυγή στηλαϊκή ετυμηγορία βρίσκεται σε πλήρηαντιστοίχηση με την ιστορικότητα τωνστιγμών. Όλα τα άλλα συνιστούν ανω-μαλία, εκβιασμό και περαιτέρω ενί-σχυση της στρατηγικής της έντασης μεοριακό στόχο την διαχειρίσιμη ήττα τουκυβερνητικού στρατοπέδου. Είμαι αισιό-δοξος ότι δεν θα τα καταφέρουν.

∆ιαζύγιο από κάθεδημοκρατική λειτουργία

Η στρατηγική του φόβου τι συνέπειεςέχει;

Η στρατηγική του φόβου συνιστά θε-σμική εκτροπή και μάλιστα προσωπο-παγή εκ μέρους του ίδιου του Σαμαρά,μη μπορώντας να πείσει την ελληνικήκοινωνία και έχοντας πάρει διαζύγιοαπό κάθε δημοκρατική λειτουργία. Το2014 δεν είναι το 2012. Είναι ολοφάνεροότι η στρατηγική αυτή έχει πολύ πιο πε-ριορισμένους αποδέκτες. Παρόλα αυτάπρέπει να κάνουμε τα πάντα, ώστε ναμην επιτρέψουμε στο φόβο να δηλητη-ριάσει τη δυνατότητα της λαϊκής παρέμ-βασης, που είναι απολύτως αναγκαίασήμερα, σε αυτές τις ιστορικές στιγμέςγια να γυρίσει η πορεία προς μια άλληκατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, χωρίςτο λαϊκό παράγοντα δεν μπορεί να υπάρ-ξει διέξοδος.

Ο στόχος της στρατηγικής του φόβουφαίνεται πως είναι να ανακόψει τηνάνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και να αποκλείσει τοενδεχόμενο αυτοδύναμης κυβέρνησης.Ποιοι είναι οι εν δυνάμει σύμμαχοι τουΣΥΡΙΖΑ;

Εν δυνάμει σύμμαχος του ΣΥΡΙΖΑ είναιοι προσδοκίες και οι ανάγκες της πλει-οψηφίας της ελληνικής κοινωνίας.Έχουμε πει πολλές φορές ότι επιδιώ-κουμε μια ισχυρή κοινοβουλευτική πλει-οψηφία που θα αποτυπώνει τη συστρά-τευση ευρύτατου φάσματος κοινωνικώνδυνάμεων. Αυτές θα στηρίξουν τη νέαδιεκδίκηση: την εφαρμογή φιλολαϊκήςπολιτικής και την επαναδιαπραγμά-τευση για το χρέος. Εκεί κρίνονται όλα.

Την προηγούμενη βδομάδα δημοσιο-ποιήθηκε η υπόθεση Χαϊκάλη-Αποστο-λόπουλου, την οποία με διαδικασίες εξ-

Η κυβέρνηση φαίνεταινα έχει επιλέξει τηντακτική τηςδιαχειρίσιμης ήττας.Αυτό είναι ένα σχέδιοκαι προσδοκία τωνμνημονιακών δυνάμεων,στην Ελλάδα και τηνΕυρώπη. Πρέπει ναδουλέψουμε με τέτοιοτρόπο, ώστε να μην τουςκάνουμε τη χάρη.

“Εγκάθετοι, με το μανδύα του οπα-

δού της συμπαθούς και πολύπα-θης ΑΕΚ, χρησιμοποιώντας φασι-

στικές μεθόδους, διέλυσαν τη συνε-δρίαση του ∆ημοτικού Συμβουλίου (∆Σ)του ∆ήμου Νέας Φιλαδέλφειας-Χαλκη-δόνας τη ∆ευτέρα το βράδυ τραυματί-ζοντας δημοτικούς συμβούλους και πο-λίτες. Στόχος ήταν να κατατρομοκρα-τήσουν το ∆Σ και την Επιτροπή Πολι-τών, που προσέφυγε στο ΣτΕ ζητώνταςτην κατάργηση του άρθρου που επιτρέ-πει τον αποχαρακτηρισμό του Άλσουςτης Φιλαδέλφειας.

Είχε εγγραφεί για συζήτηση το θέματης απόρριψης από την ∆ιεύθυνση∆ασών (υπάγεται στην Αποκεντρωμένη∆ιοίκηση) της μελέτης για την ανά-πλαση του Άλσους. Συντάχθηκε απότην προηγούμενη δημοτική αρχή καιπρόσφατα εντάχθηκε στον προϋπολο-γισμό της Περιφέρειας Αττικής για το2015 με κονδύλι 750.000 ευρώ. Το 2009η ∆ιεύθυνση ∆ασών είχε εγκρίνει τη με-λέτη. Τώρα όμως, μετά την ψήφιση τουπεριβόητου Ρυθμιστικού της Αθήνας(Ν. 4277/2014) και το φωτογραφικόάρθρο 42, για τα συμφέροντα του μεγα-λοεπιχειρηματία ∆. Μελισσανίδη, όπωςσημειώνει η ανακοίνωση του ΤμήματοςΟικολογίας και Περιβάλλοντος του ΣΥ-ΡΙΖΑ, η Αποκεντρωμένη ∆ιοίκηση ζητάνα κοπούν τα δέντρα!

Έδρασαν άμεσα

Είναι προφανές ότι οι δράστες έδρα-σαν άμεσα για να σταματήσει η ανά-πλαση του Άλσους και να κατατρομο-κρατηθούν οι 17 πολίτες, οι οποίοιέχουν προσφύγει στο ΣτΕ εναντίον τουάρθρου 42. Φοβούμενοι, προφανώς, ότιοι επικείμενες πολιτικές εξελίξεις θαανατρέψουν τα σχέδιά τους. Όπωςυπενθύμισε στην καταγγελία της η Νάν-τια Βαλαβάνη στις 2/12/2014 στις επί-σημες ιστοσελίδες της ΠΑΕ αναρτήθη-καν τα ονόματα και οι διευθύνσεις των17 εκθέτοντας σε κίνδυνο τους ίδιους,

τις οικογένειες και την περιουσία τους. Ο δήμαρχος Άρης Βασιλόπουλος δή-

λωσε ότι «ο άνθρωπος που βρίσκεταιπίσω από τα επεισόδια και τους τραμ-πουκισμούς, είναι ο ∆. Μελισσανίδης.Αυτός είναι που με στοχοποιεί. Η ΠΑΕΑΕΚ στην ανακοίνωση, με την οποίακαταδικάζει το γεγονός, δεν μας είπε τιπροτίθεται να κάνει για να σταματή-σουν όλα αυτά». «Εμφανίζονται ως φί-λαθλοι της ΑΕΚ, αλλά τελικά διαμορ-φώνεται υπόγεια μια φασιστική οργά-νωση», πρόσθεσε.

Για τη στάση της Αστυνομίας ο δή-μαρχος αποκάλυψε ότι είχε «ενημερώ-σει προσωπικά από το μεσημέρι τηνΕΛΑΣ» και το επανέλαβε «σε υψηλόεπίπεδο και το απόγευμα». Όμως δενπαρενέβη δικαιολογώντας την αδρά-νειά της, με τον ισχυρισμό ότι βρισκό-ταν έξω από το δημαρχείο, γιατί δενπροσκλήθηκε.

Συνέχεια των τραμπουκισμών

Οι προκλήσεις των τραμπούκων,όμως, συνεχίστηκαν και την άλλη μέρα,την Τρίτη, καθώς λόγω του κλίματος οδήμαρχος ανακοίνωσε ότι ματαιώνει τησυμφωνημένη προ ημερών συνάντησημε ομάδα οπαδών της ΑΕΚ. Το ραντε-βού, εν μέσω ύβρεων και απειλών επι-βλήθηκε, ήταν επεισοδιακό και χωρίς

κανένα αποτέλεσμα, όπως ήταν αναμε-νόμενο. Οι τραμπούκοι εκτόξευσαν μεθρασύτητα απειλές και προς τον δή-μαρχο. «Θα φας πιστολιές, αν συνεχί-σεις να αποτελείς πρόβλημα για το γή-πεδο. ∆εν θα είμαστε εμείς αυτή τηφορά, θα είναι κάποια παιδιά από Ορε-στιάδα ή Αλεξανδρούπολη. Αυτή είναιη μία επιλογή. Η άλλη θα είναι να καείτο Άλσος»!

Τραυματίστηκαν ο πρόεδρος του ∆ΣΓιώργος Πάνος, οι δημοτικοί σύμβου-λοι Χρήστος Αντωναρόπουλος, Αρσέ-νης Πρελορέντζος, Βασίλης Παπακώ-στας και ο σύμβουλος του δημάρχουΚώστας Μπαρούτας. Οι τραυματίες με-ταφέρθηκαν στο νοσοκομείο ΑγίαΌλγα.

Ανακοινώσεις καταδίκης

Ανακοινώσεις καταδίκης εξέδωσαν ηΠεριφέρεια Αττικής, η ΚΕ∆Ε, ο δήμαρ-χος Νέας Ιωνίας, το τμήμα Οικολογίας-Περιβάλλοντος-Χωρικού Σχεδιασμούτου ΣΥΡΙΖΑ, η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, οΚ. Πουλάκης μέλος της ΠΓ του ΣΥ-ΡΙΖΑ, η Ν. Βαλαβάνη, βουλεύτρια.

Σε δελτίο τύπου του δήμου για τασυμβάντα αναφέρεται μεταξύ άλλων:«Ως νέα δημοτική αρχή δηλώνουμεπρος πάσα κατεύθυνση ότι δεν θα υπο-κύψουμε στην τρομοκρατία. Είμαστεαποφασισμένοι να προστατέψουμε τηνπόλη μας από το πολεμικό κλίμα, πουκάποιοι εσκεμμένα καλλιεργούν και θέ-λουν να εγκαθιδρύσουν. Θα συνεχί-σουμε να υπερασπιζόμαστε το δι-καίωμα στον ελεύθερο διάλογο, το δι-καίωμα να υπερασπιζόμαστε και να πα-λεύουμε για τη διάσωση του Άλσουςκαι την απόδοσή του στο κοινωνικό σύ-νολο, αλλά και την κατασκευή ενός γη-πέδου της ΑΕΚ με σεβασμό στο περι-βάλλον και το Σύνταγμα».

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια καλάοργανωμένη προσπάθεια συμφερόντωννα εμποδίσουν το δημοκρατικό δι-καίωμα της δημοτικής αρχής να εφαρ-μόσει τις δεσμεύσεις για τις οποίες έχεινωπή λαϊκή εντολή. Είναι καθήκονόλων μας να συμπαρασταθούμε στονδήμαρχο Άρη Βασιλόπουλο και το ∆Σ.Όπως σημειώνει το τμήμα Περιβάλ-λοντος του ΣΥΡΙΖΑ, «είναι περισσότεροαπό προφανές ότι πρόκειται για μιασύγκρουση με μεγάλα οικονομικά συμ-φέροντα, που μετέρχονται όλα τα μέσα,από την επιρροή τους στην κυβέρνησηκαι τις κρατικές αρχές μέχρι τη βία καιτον τραμπουκισμό. Με στημένα επεισό-δια διαρκώς επιχειρούν να θέσουν υπόομηρεία ένα δημοτικό συμβούλιο καινα επιβάλουν κλίμα τρομοκρατίας στηνπόλη».

Αύριο, ∆ευτέρα, θα γίνει συνάντησηδημοτικής αρχής και εκπροσώπων τηςΑΕΚ.

Παύλος Κλαυδιανός

∆ΙΕΛΥΣΑΝ ΤΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ – ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΑΝ ΤΟΥΣ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥΣ

Μέθοδοι μαφίαςστη Νέα Φιλαδέλφεια

Τάγματα εφόδουμε οπαδικές φανέλες

∆ευτέρα απόγευμα στο Γ΄ Λύκειο Φιλαδέλφειας, εκεί όπου συνεδριάζει τοδημοτικό συμβούλιο της πόλης. Απ’ έξω πηγαδάκια οπαδών ή «οπαδών»σκανάρουν όσους μπαίνουν. Στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων έχουν

ακροβολιστεί άντρες με αμφίεση... γηπέδου -μπουφάν, φόρμες, τσαντάκια μέσης.Πενήντα άντρες (σαν να) περιμένουν να ακούσουν τις μαγικές λέξεις «ΑΕΚ» ή «γή-πεδο», για να πάρουν φωτιά.

Το χρονικόΈως τις 8 μ.μ. συζητιούνται θέματα ημερήσιας διάταξης: οι απλήρωτες σχολι-

κές καθαρίστριες, ο διακανονισμός χρεών στην ΕΥ∆ΑΠ, το κοινωνικό παντοπω-λείο... Τη συνεδρίαση παρακολουθούν δημότες, μέλη συλλογικοτήτων, κάποιοιαπό τους 17 κατοίκους που προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά διατάξεων του Ρυθμιστι-κού Σχεδίου Αθήνας, που εκχωρούν δασική έκταση, για να γίνει η «Αγια-Σοφιά»της ΑΕΚ. Οχι και τόσο ξαφνικά, τραμπούκοι πλευρίζουν έναν προσφεύγοντα:«Πρόσεχε πού βάζεις το πουλί σου και την υπογραφή σου, ξεφτίλα! Θα σε γαμή-σουμε!», απειλούν, ψιθυριστά και φωναχτά. Ο κάτοικος ζητάει –ματαίως– να πα-ρέμβει η αστυνομία. Οι απειλές συνεχίζονται.

Το κλίμα είναι επικίνδυνα φορτισμένο. Ο δημοτικός σύμβουλος της αντιπολί-τευσης Γ. Αράπογλου ζητάει έκτακτη συνεδρίαση για το γήπεδο της ΑΕΚ. Το αί-τημα τίθεται σε ψηφοφορία. Ο κλοιός των ακροβολισμένων σφίγγει γύρω απότους δημοτικούς συμβούλους. Όσοι περίμεναν απ’ έξω, μπουκάρουν ομαδικά. Οιψίθυροι γίνονται υβριστικές κραυγές, οι απειλές γίνονται πράξεις: μπουνιές, κλο-τσιές και βρισίδια σε χέρια, πόδια και κεφάλια, σε γυναίκες και άντρες, αιρετούςκαι πολίτες.

Η ψηφοφορία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Το συμβούλιο διαλύθηκε. Ο νόμος τηςσιωπής επιβλήθηκε ακόμα μια φορά. Η αστυνομία, ακόμα μια φορά, απλώς κοι-τούσε. Στη νέα του μετάλλαξη, ο φασισμός χωρίς σβάστικα και με οπαδικό άλ-λοθι. Πάντα στην υπηρεσία τού –κάθε φορά– αφεντικού...

Αφροδίτη Τζιαντζή (Ρεπορτάζ από την Εφημερίδα των Συντακτών)


πρές –και μάλιστα πριν τη δεύτερη προ-εδρική εκλογή- ο εισαγγελέας έκλεισεστο αρχείο. Τι δείχνει αυτή η μη από-δοση δικαιοσύνης;

Ο ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνεται όταν μεόλους τους τρόπους και σε όλα τα επί-πεδα προειδοποιούσε ότι η άγονη επι-μονή στην εκλογή προέδρου από αυτή τηΒουλή και η άρνηση προσφυγής στιςκάλπες θα γεννήσει νοσηρότητα, εκβια-σμούς, φθορά και σήψη. Παρακολου-θούμε τα γεγονότα και ζητάμε απαντή-σεις. Τις ζητά ο ελληνικός λαός. Τηναλήθεια δεν μπορούν να την πουν ούτετα κόμματα, ούτε τα ΜΜΕ. Το βάρος εκτων πραγμάτων πέφτει στην ∆ικαιοσύνηκαι αυτή αρνείται. Έχει προηγηθεί μάλι-στα η πρωτοφανής κίνηση του Πρωθυ-πουργού να ανακοινώσει ότι θα κατέθετεμήνυση, αποδεχόμενος τα επιχειρήματακαι την αφήγηση του κ. Αποστολόπου-λου. Πρόκειται για κίνηση τροχιοδει-κτική και πολύ χαρακτηριστική για τοπόσο ξένο προς τη ∆ημοκρατία είναι τοκαθεστώς Σαμαρά. Το αίτημα παραμένει.Πλήρης και σε βάθος δικαστική διερεύ-νηση.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να εμπλέξειστην υπόθεση και τον ΣΥΡΙΖΑ…

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμιά απολύτωςεπαφή με αυτά τα φαινόμενα. ∆εν συν-δέεται με αυτά. Είναι πολιτικά καιαξιακά έξω από αυτές τις λειτουργίες.Και εκεί θα παραμείνει. Απαιτούμε, βέ-βαια, ξεκαθάρισμα και καλά κάνουμε.

Το βάθρο των συμμαχιών

Στον Τύπο έγιναν εκτενή ρεπορτάζ γιακοινή κάθοδο του ΣΥΡΙΖΑ με τη ∆ΗΜΑΡ.Όμως, το συνέδριο, αλλά και η ΚεντρικήΕπιτροπή έχουν αποφασίσει ότι δεν θασυνεργαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ με κανένα κόμμαή άτομο που συμμετείχε σε μνημονιακήκυβέρνηση. Το σενάριο περί συνεργα-σίας έχει βάση;

Έχουμε αποφασίσει και δρομολογήσειδημοκρατικές εσωκομματικές διαδικα-σίες συναπόφασης για τα ζητήματα τωνσυνεργασιών και συμμαχιών. Όπουκληθώ, εκεί θα τοποθετηθώ και αυτόθεωρώ ότι είναι υποχρέωση όλων μας,ώστε οι αποφάσεις μας να δεσμεύουν

όλους. ∆εν δικαιούμαι να μιλήσω μετρόπο που προκαταλαμβάνει τη συζή-τηση ή με τρόπο που μπορεί να δημιουρ-γεί τετελεσμένα. Εξάλλου, αυτή τηστιγμή η συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ – ∆ΗΜΑΡπερισσότερο κινείται στο πλαίσιο τηςτρέχουσας ειδησεογραφίας, με βάση τιςπροεδρικές εκλογές και τις εσωτερικέςδιαδικασίες της ∆ΗΜΑΡ. Πιστεύω όμωςότι γενικότερα τα ζητήματα των συνερ-γασιών και των συμμαχιών πρέπει κυ-ρίως να αφορούν, να απαντούν και ναδεσμεύουν στην προοπτική της Κυβέρ-νησης της Αριστεράς.

Στην πολιτική και μάλιστα ιδιαίτερασε αυτήν την ιστορική φάση πρέπει πριναπό όλα να αναγνωρίζουμε ποια είναι ταυπαρκτά διλήμματα. Τα διλήμματα τωνσυνεργασιών και των συμμαχιών πρέπεινα λύνονται πρωτίστως με στόχο τηνυπηρέτηση σαφών και οριοθετημένωνστόχων, δεσμευτικών για όλους. Αυτέςοι εκλογές θα είναι εκλογές ακραίας τα-ξικής πόλωσης. ∆εν μπορούμε να αρνη-θούμε a priori συμμαχίες, αρκεί οι συμ-μαχίες αυτές να είναι δεσμευτικές για ναυπηρετηθούν κοινοί στόχοι της κυβέρ-νησης της Αριστεράς, με τρόπο απολύ-τως αξιόπιστο. ∆ιαφορετικά, οι συνερ-γασίες πολλές φορές αφαιρούν και δενπροσθέτουν.

Ποιες συμμαχίες πρέπει να ενισχυθούντο επόμενο διάστημα, πριν τις εκλογές;

Από το 2012 μέχρι σήμερα, έχουμε οι-κοδομήσει σχέσεις εμπιστοσύνης σε με-γάλο βαθμό όχι μόνο με αυτούς που μαςψήφισαν, αλλά και με μεγάλο τμήμα τηςκοινωνίας που άρχισε έκτοτε να στηρίζειτον ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, βρισκόμαστε στοκρίσιμο σημείο σταθεροποίησης, αλλάκαι απογείωσης αυτής της σχέσης. Πι-στεύω πως η κύρια προϋπόθεση για νασυμβεί αυτό είναι η ειλικρίνεια. Η σαφή-νεια της γραμμής, ο ριζοσπαστισμός σεσυνδυασμό με την προωθητική ευελιξίατου ρεαλισμού, η τεκμηρίωση της άπο-ψής μας παραμένουν τα απαραίτηταόπλα, αλλά η ειλικρίνεια σε αυτή τηφάση αναδεικνύεται πιστεύω στο πιο με-γάλο όπλο. Στο πεδίο αυτό πρέπει ναδουλέψουμε σταθερά για να γονιμοποι-ήσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημακαι ειδικά στην προεκλογική περίοδο τησχέση που χτίσαμε τα προηγούμενα χρό-

νια με την κοινωνία. Στην πορεία προςτις εκλογές μπορούμε να πετύχουμε τηναπογείωση ενός νέου κοινωνικού και πο-λιτικού πλειοψηφικού ρεύματος. Αυτόείναι και το βάθρο των όποιων συμμα-χιών.

Το στίγμα των ψηφοδελτίων

Ποιο πιστεύεις ότι πρέπει να είναι τοστίγμα που θα αφήνουν τα ψηφοδέλτιατου ΣΥΡΙΖΑ;

Θα επιμείνω στη σχέση εμπιστοσύνης.Φτιάχνουμε ένα νέο συμβόλαιο με τηνελληνική κοινωνία και στο συμβόλαιοαυτό δεν πρέπει να υπάρχουν… ψιλάγράμματα. Μέλη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑπου πορευτήκαμε μαζί σε όλη τη δια-δρομή από το 4% για να καταξιώσουμετο σημερινό μας ρόλο. Αγωνιστές τηςκοινωνικής αριστεράς, που έχουν δια-κριθεί και καταξιωθεί ακόμα και στις μι-κρές κοινωνίες για το πείσμα τους, τηνεπιμονή τους και την ανιδιοτέλειά τους.Πολίτες που προέρχονται από διαφορε-τικές πολιτικές διαδρομές και που μετην ενεργό παρουσία τους συναντιούνταιόχι μόνο για το παρόν, αλλά και για τομέλλον με το ΣΥΡΙΖΑ στις δυσκολίες πουείναι μπροστά μας, στα δύσκολα καθή-κοντα, που η ιστορική συγκυρία μας ανα-θέτει. Το στίγμα αυτό πρέπει να το δί-νουν τα ψηφοδέλτιά μας.

Αναλύεται συχνά το σενάριο της αρι-στερής παρένθεσης. Τι πρέπει να απο-φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ για να μην συμβεί αυτό;

Η κυβέρνηση φαίνεται να έχει επιλέξειτην τακτική της διαχειρίσιμης ήττας.Αυτό είναι ένα σχέδιο και προσδοκία τωνμνημονιακών δυνάμεων, στην Ελλάδακαι την Ευρώπη. Πρέπει να δουλέψουμεμε τέτοιο τρόπο, ώστε να μην τους κά-νουμε τη χάρη. Εξαρτάται σε μεγάλοβαθμό από εμάς. Αισιοδοξώ ότι ιδιαίτεραη συλλογική δουλειά που κάναμε τα τε-λευταία 2,5 χρόνια θα αποδώσει και ηΚυβέρνηση της Αριστεράς όχι μόνο θαλυτρώσει, αλλά και θα απελευθερώσειδημιουργικές δυνάμεις της ελληνικήςκοινωνίας, που σήμερα εμποδίζονται ήαναστέλλονται. ∆εν παραγνωρίζω τις δυ-σκολίες, αλλά πιστεύω ότι δεν θα τουςκάνουμε τη χάρη.

Τα διλήμματα τωνσυνεργασιών και τωνσυμμαχιών πρέπει ναλύνονται πρωτίστως μεστόχο την υπηρέτησησαφών και οριοθετημένωνστόχων, δεσμευτικών γιαόλους. Αυτές οι εκλογές θαείναι εκλογές ακραίαςταξικής πόλωσης.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΟ∆ΩΡΗ ∆ΡΙΤΣΑ

Σύμμαχός μας οι προσδοκίες και οι ανάγκεςτης πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίαςΣυζητάμε με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ για τις κρίσιμες πολιτικές εξελίξεις,λίγες ώρες πριν την τρίτη προεδρική εκλογή. “Η στρατηγική του φόβου συνιστά θεσμική εκτροπήκαι μάλιστα προσωποπαγή εκ μέρους του ίδιου του Σαμαρά”, τονίζει μεταξύ άλλων ο Θ. ∆ρίτσαςκαι μας δίνει τη δική του θέση για τις συμμαχίες που πρέπει να αναπτύξει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Χείμαρροςπροσωπικώνπελατειακώντροπολογιών Η κυβέρνηση κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑγια παροχολογία, όσον αφορά τοπρόγραμμα της ∆ΕΘ. Ωστόσο, τηνπερασμένη βδομάδα σε δύονομοσχέδια κατατέθηκαν 103τροπολογίες, εκ των οποίωνψηφίστηκαν οι 77. Όλεςικανοποιούσαν ένα πελατειακόαίτημα. Τι δείχνει αυτό για τονκοινοβουλευτισμό; Αυτοί που τόσα χρόνια μιλούν δήθενενάντια στις πελατειακές σχέσειςκαι εννοούν ότι δεν θέλουν ναεκπροσωπούν κοινωνικές δυνάμειςκαι συλλογικές διεκδικήσεις, ποτέδεν αρνήθηκαν να εκπροσωπήσουνατομικά συμφέροντα και ατομικέςεπιδιώξεις των φίλων της εξουσίας.Σε αυτούς στηρίζονται. Όλη ηπαλαιοκομματική νοοτροπία και ηλογική χειραγώγησης αναδείχτηκεμε τον πιο ευτελή τρόπο. Ναφανταστείτε ότι όχι μόνο βουλευτές,αλλά υπουργοί παρήλαυνανφέρνοντας προσωπικές τροπολογίεςγια διάφορα θέματα. ∆εν ντρέπονταιόταν μιλούν για πλειοδοσία καιπαροχολογία του ΣΥΡΙΖΑ όταντεκμηριωμένα το πρόγραμμα τηςΘεσσαλονίκης είναι στοχευμένοπρόγραμμα στήριξης των πιοφτωχών στρωμάτων καιαναθέρμανσης της οικονομίας. ΣτηΒουλή σ’ αυτές τις δυο τελευταίεςσυνεδριάσεις οι μάσκες έπεσαν.Κατέρρευσε όλος ο μύθος τουαστικού εκσυγχρονισμού και τηςμεταρρύθμισης.


Το μεσημέρι της ∆ευτέρας θα γνω-ρίζουμε οριστικά, αν η συγκυβέρ-νηση θα έχει καταφέρει να συγ-

κεντρώσει τις 180 ψήφους για τηνεκλογή προέδρου ή όχι. Τα… κουκιά δενβγαίνουν, ωστόσο ουδείς μπορεί να πειμε απόλυτη βεβαιότητα ότι δεν θαέχουμε εκπλήξεις. Άλλωστε, υπάρχουναμφίσημες δηλώσεις από ανεξάρτητουςβουλευτές και όχι μόνο, που δίνουν κά-ποιο μικρό περιθώριο στον Σαμαρά ναυλοποιήσει το σχέδιό του^ σχέδιο ολο-κλήρωσης μιας καταστροφικής πολιτι-κής για την κοινωνία, κυρίως για ταφτωχότερα κοινωνικά στρώματα.

Αύριο, λοιπόν, πρόσωπα και πολιτικέςδυνάμεις, αναλαμβάνουν μια ιστορικήευθύνη. Κάθε ψήφος, κάθε «παρών - πα-ρούσα», κάθε θετική ανταπόκριση στακαλέσματα Σαμαρά – Βενιζέλου, θα κρί-νει την πορεία της χώρας. Θα δοθεί πρά-σινο φως για να συνεχιστεί η πολιτικήτης άγριας λιτότητας ή θα ανοίξει ο δρό-μος της δημοκρατικής διεξόδου και ηπροσφυγή στις κάλπες; Σ΄ αυτό το κρί-σιμο ερώτημα καλούνται να απαντήσουν,όλοι και όλες, καθαρά, δημόσια, χωρίςανταλλάγματα.

Τις προηγούμενες ημέρες, ανάμεσαστην πρώτη και δεύτερη ψηφοφορία,ανάμεσα στη δεύτερη και την τρίτη, ζή-σαμε μέρος του ζόφου και της διαπλο-κής, που διακρίνει ένα σάπιο πολιτικόσύστημα, από το οποίο η αριστερά όχιμόνο πρέπει να μείνει μακριά, αλλά ναέχει σταθερά ανοιχτό μέτωπο μαζί του.

Στόχος μας, στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναινα πέσει η κυβέρνηση. Έχουμε ξαναγρά-ψει: να πέσει -και μπορεί- με τον τρόποτης αριστεράς, που σημαίνει κίνηση,αξιοπιστία, αρχές, αξίες, οράματα, στέ-ρεες κοινωνικές συμμαχίες.

Το πλατύ λαϊκό ρεύμα

Μέχρι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ τα έχει πάεικαλά. Αποσαφήνισε -και δια στόματοςτου συντρόφου Α. Τσίπρα- ότι δεν υπάρ-χουν περιθώρια συναίνεσης, εθνικής ήάλλης, με τις δυνάμεις αυτές που μαςέφεραν μέχρι εδώ. Αποσαφήνισε, επί-σης, ότι η υπόθεση της εκλογής προ-έδρου ή όχι, είναι απολύτως σημαντική,καθώς κρίνεται η υλοποίηση νέων,σκληρών, αντιλαϊκών μέτρων το αμέσωςεπόμενο χρονικό διάστημα. Έθεσε, δη-λαδή, το πραγματικό πολιτικό και κοι-νωνικό διακύβευμα, πάνω στο οποίο

όλοι και όλες πρέπει να πάρουν δημόσιαθέση.

Ήταν αυτή η επίμονη θέση του ΣΥΡΙΖΑπου δεν άφησε πολλά περιθώρια ελιγ-μών στο αντίπαλο στρατόπεδο, διαμόρ-φωσε κλίμα, καθώς χιλιάδες μάτια κοί-ταγαν τη Βουλή και τη στάση των βου-λευτών, ανεξάρτητων ή ενταγμένων σεπολιτικά κόμματα.

Σήμερα, μπορούμε να ισχυριστούμεβάσιμα ότι έχει δημιουργηθεί ένα πλατύλαϊκό ρεύμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, δύσκολααναστρέψιμο. Το απεικονίζουν οι δημο-σκοπήσεις, αλλά το επιβεβαιώνει και ηκαθημερινή επαφή με τον κόσμο, πουχωρίς διαμεσολαβητές, προσέρχεταιστην ελπίδα, αγνοώντας το φόβο πουεπιχειρεί η κυβέρνηση να σκορπίσει.Είναι μια κατάκτηση σημαντική, καιπάνω σε αυτήν πρέπει να οικοδομή-σουμε τη νέα αφήγηση για την κοινωνίατου μέλλοντος.

Οι εξαγγελίες της ∆ΕΘ, η κοινωνικήκαι ταξική προσέγγιση των ζητημάτωνδείχνει το δρόμο^ δείχνει ότι οι ανάγκεςτων πολλών μπορούν να νικήσουν τιςάπληστες ορέξεις των λίγων, ότι η δημο-κρατία και η ελεύθερη βούληση έχουνμεγαλύτερη δύναμη από το σκοταδισμόκαι τις αντιδημοκρατικές πρακτικές.

Φάνηκε, άλλωστε και στην κινητοποί-ηση του κόσμου στην περίπτωση τουαπεργού πείνας, του Νίκου Ρωμανού,που η κυβέρνηση δοκίμασε αντοχές, δο-κίμασε το μοντέλο αυταρχικής κοινωνι-κής οργάνωσης και διοίκησης, σύμφωναμε το οποίο η ανθρώπινη ζωή μετρά ελά-χιστα ή καθόλου μπροστά στην πυγμήτης εξουσίας. Και σε αυτό ηττήθηκε. ∆ο-κίμασε και έχασε. Και σε αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑδοκιμάστηκε, όπως και άλλοι, και κατά-φερε να βγει από τη μάχη όχι με κομμα-τικά κέρδη, αλλά με κέρδη για την ελευ-θερία, την αλληλεγγύη, την αξιοπρέπεια.

Ένας άλλος κόσμος είναι υπαρκτός

Το προηγούμενο διάστημα, τα τελευ-ταία μνημονιακά χρόνια, έχει αναδειχθείένα νέο δυναμικό σε όλους τους τομείςτης καθημερινής ζωής. Ένας πλούτοςανθρώπινου δυναμικού, που δουλεύεικαι παρεμβαίνει αθόρυβα στη λογική τηςαντίστασης και της αλληλεγγύης, πουκάνει άνω κάτω τη χώρα και επιχειρεί νακρατηθούν οι άνθρωποι όρθιοι. Το βλέ-πουμε στις δομές αλληλεγγύης, στα κοι-νωνικά ιατρεία και φαρμακεία, στις συλ-

λογικές κουζίνες, στα συνεταιριστικάεναλλακτικά εγχειρήματα, που ξεφυ-τρώνουν παντού και σκιαγραφούν τοαύριο, το είδος των κοινωνικών σχέσεωνανάμεσα στους ανθρώπους, όπου οιανάγκες είναι πάνω από τα κέρδη. Τοβλέπουμε στις ομάδες που ενεργοποι-ούνται για την επανασύνδεση του ρεύμα-τος στους φτωχούς, στα μπλόκα στουςπλειστηριασμούς της κατοικίας, στοχώρο της αυτοδιοίκησης, στον αγώναπου δίνουν οι άνθρωποί μας στη Νέα Φι-λαδέλφεια για τη σωτηρία του άλσουςπαρά την τρομοκρατία. Το βλέπουμε στοχώρο της παιδείας, της υγείας, στο χώροτης εργασίας, στους αγώνες για τη γη καιτο περιβάλλον, στα ζητήματα που αφο-ρούν δικαιώματα, στην ασπίδα για τουςπρόσφυγες.

Αυτός ο κόσμος μας αφορά, αυτός οκόσμος μπορεί να κοσμήσει τα ψηφο-δέλτιά μας, να τα κάνει λαμπρά και όχικατ΄ ανάγκη λαμπερά, σε μια περίοδοπου τα πάντα γύρω μας είναι μουντά καιγκρίζα. Ένα νέο δυναμικό, που αντικει-μενικά έρχεται σε ανοιχτή σύγκρουση μετο παλιό φθαρμένο πολιτικό προσω-πικό, που έχει την ευθύνη, την πρώτη,την κυρίαρχη για την κοινωνική κατα-στροφή, τα κλειστά μαγαζιά, τις ουρέςτων ανέργων, το πλήθος των αστέγων,την ένδεια, την πείνα, τις χιλιάδες αυτο-κτονίες, τη συρρίκνωση έως και εξαφά-νιση των δικαιωμάτων.

Τα ψηφοδέλτιά μας θα είναι ανοιχτάσε αυτόν τον κόσμο της αντίστασης, τηςαλληλεγγύης και της δημιουργίας. Ανοι-χτά, ορθάνοιχτα. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έρ-χεται με τη δυναμική του κομματικούτου μηχανισμού. Έρχεται για να δώσειχώρο σε κάθε τι που κινείται προς μιανέα, ριζοσπαστική, εναλλακτική και οι-κολογική κατεύθυνση. Έρχεται όχι ωςένας κομματικός κόκκινος σίφουνας,αλλά σαν τον καταλύτη που επιδρά γιανα αλλάξουν όλα, μαζί με τον κόσμο,μαζί με τα πληττόμενα κοινωνικά στρώ-ματα, μαζί με τον κόσμο των φτωχών,των καταπιεσμένων.

∆εν ισχύει το ίδιο σε όλους αυτούς,που θεωρούν ότι η κοινωνία τους χρω-στάει αιώνια εξουσία, αιώνιες καρέκλες,ανεξαρτήτως καιρού, πολιτικής, προ-γράμματος. Είναι αυτοί που σε όλα είναιμέσα^ και με τα μνημόνια και εναντίοντους. Και με τη καταστρατήγηση των δι-καιωμάτων και με την υπεράσπισή τους.Και εναντίον του αγώνα των κατοίκωντης Χαλκιδικής και υπέρ τους. Μπερδε-

μένα πράγματα, παλιά, φθαρμένα, που ησχέση τους με την αριστερά είναι ό,τισχέση έχει η ζάχαρη με το αλάτι.

Η πείρα αλλάζει τους ανθρώπους

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνεχίσει σε αυτότο δρόμο, χωρίς ταλαντεύσεις, χωρίς τοάγχος μην τυχόν φοβηθούν τα συντηρη-τικά στρώματα. Έτσι κι αλλιώς τρομά-ζουν από την πολιτική του Σαμαρά, γι’αυτό και βλέπουμε ένα σημαντικό τμήματων ψηφοφόρων της Νέας ∆ημοκρατίας–παλαιότερα του ΠΑΣΟΚ- να επιλέγειαυτή τη φορά την κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ.∆εν τους έπεισε κάποιος παλαιός εκ-πρόσωπός τους, αλλά η ίδια η ζωή, η νέακοινωνική και ταξική τους θέση. Αυτό τοστοιχείο μπορεί να δώσει στον ΣΥΡΙΖΑτη δυναμική της αυτοδυναμίας, της με-γάλης, σαρωτικής νίκης. Οι άνθρωποιδεν αλλάζουν πολιτικό στρατόπεδο,γιατί άλλαξε μεριά ο στρατάρχης ή ο λο-χίας, αλλά από τις ίδιες τις ανάγκεςτους, μόνοι τους, χωρίς επαγγελματίεςμάνατζερ και μόνιμους μεσολαβητές.

Τα λέμε όλα αυτά γιατί δεν έχουμεπεριθώριο λάθους. Η νέα κοινοβουλευ-τική μας ομάδα πρέπει να είναι συμπα-γής, αποφασισμένη για μια μάχη μέχριτο τέλος, χωρίς αμφισημίες, χωρίς ναιμεν αλλά, χωρίς το φόβο ότι κάποιοιμπορεί να αλλάξουν στρατόπεδο την κρί-σιμη στιγμή. Γιατί, επίσης, έχει αποδειχ-θεί ότι «συμμαχίες» αν δεν γίνονται μεβάση πρόγραμμα και αρχές, δεν προσθέ-τουν πάντα, ενίοτε αφαιρούν. Προσθέ-τουν ερωτηματικά, αμφιβολίες, αποστά-σεις. Και τα θυμίζουμε για να τονίσουμεότι πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στηνκρίση του κόσμου, κυρίως του κόσμουτης αριστεράς, στην αποφασιστικότητάτου, στην επιθυμία του να γυρίσουμε ορι-στικά σελίδα, τουλάχιστον όσον αφοράτο δρόμο και τον τρόπο. Και αυτό φαίνε-ται από τις αποφάσεις οργάνων και ορ-γανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ, από την Αθήνα,τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, τη Νεο-λαία του ΣΥΡΙΖΑ, έως την Κρήτη, πουαπαιτούν ένα μόνο πράγμα: Να μείνουμεσταθεροί στις αποφάσεις του ιδρυτικούμας συνεδρίου, όχι τυπολατρικά, όχι ωςθέσφατο, αλλά γιατί οι αποφάσεις αυτέςισχύουν και σήμερα, είχαν διορατικό-τητα, έβλεπαν το μέλλον.

Πάνος Λάμπρου,μέλος της Πολιτικής Γραμματείας

Πώς θα σηματοδοτήσουμετη σύγκρουση με το παλιόΟ ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συμβάλλει στη νικηφόρα γέννηση του καινούργιου

Βλέπουμε ένα σημαντικό τμήμα των ψηφο-φόρων της Νέας ∆ημοκρατίας –παλαιότερατου ΠΑΣΟΚ- να επιλέγει αυτή τη φορά τηνκάλπη του ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν τους έπεισε κάποιοςπαλαιός εκπρόσωπός τους, αλλά η ίδια ηζωή, η νέα κοινωνική και ταξική τους θέση.Αυτό το στοιχείο μπορεί να δώσει στον ΣΥ-ΡΙΖΑ τη δυναμική της αυτοδυναμίας, της με-γάλης, σαρωτικής νίκης.

“

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 1111∆ΙΕΘΝΗ

Ταρίκ Αλί: Το κράτος σιωπά,οι δικαστές φοβούνταιΟ Ταρίκ Αλί μιλά για την πρόσφατηαιματηρότατη επίθεση σε σχολείοστην Πεσαβάρ. σελ. 14

Τοκογλυφία: Μάστιγα για όσουςδεν έχουν τίποτα να χάσουνΤο φαινόμενο της τοκογλυφίαςστις χώρες της ανατολικήςΕυρώπης. σελ. 13ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Το δεξιό Ινδικό Λαϊκό Κόμμα(BJP) -με τον εθνικιστικό χαρα-κτήρα και διασυνδέσεις- κέρδισε

τον περασμένο Μάιο τη μεγαλύτερηπλειοψηφία των τελευταίων 30 ετών.Ο Νερέντα Μόντι έγινε ο 15ος πρωθυ-πουργός των περίπου 1,2 δισ. κατοί-κων και σχημάτισε υπουργικό συμβού-λιο με 45 λιγότερα μέλη από την προ-ηγούμενη κυβέρνηση.

Στο «παράλληλο σύμπαν» της Ινδίας,ο Μόντι έλαβε «υπερβολική, σε αηδια-στικό βαθμό, υποστήριξη» κατά τηνπροεκλογική του εκστρατεία, από κο-ρυφαίες βιομηχανικές δυναστείες τηςχώρας, σχολιάζει ο επίτιμος καθηγη-τής του London School of Economics,Γκάουταμ Άππα.

Η μεγαλύτερη δημοκρατία στονκόσμο, με τα πολυάριθμα πολιτικάκόμματα και κινήματα, μαστίζεται δια-χρονικά από τη διαφθορά και την γρα-φειοκρατία, τις οποίες ο Μόντι υπο-σχέθηκε να πατάξει. Από το κίνημαεναντίον της διαφθοράς και υπέρ τηςισότητας, της δικαιοσύνης και τηςαποκέντρωσης, ανεξαρτήτως ιδεολογι-κής τοποθέτησης, γεννήθηκε και τοανερχόμενο Κόμμα του Απλού Ανθρώ-που (AAP), το οποίο ξάφνιασε παίρ-νοντας τη δεύτερη θέση στην εκλογικήπεριφέρεια του ∆ελχί τον Νοέμβριο2013.

Μια πολλά υποσχόμενηοικονομία

Παρά τις αδιανόητες για τα -παλαι-ότερα- «δυτικά» πρότυπα κοινωνικέςανισότητες, η Ινδία θεωρείται πλέονμια πολλά υποσχόμενη οικονομία καιπαράλληλα σημαντικός παίκτης στιςδιεθνείς σχέσεις. Στην ανάλυση τηςCIA, «τα μέτρα νεο-φιλελευθεροποί-ησης της οικονομίας (βιομηχανικήαπελευθέρωση, ιδιωτικοποιήσεις, μει-ωμένος έλεγχος διεθνούς εμπορίου καιεπενδύσεων) που ξεκίνησαν στις αρχέςτης δεκαετίας του ‘90, βοήθησαν στηνανάπτυξη της χώρας» και η εκλογή

Μόντι δημιούργησε ακόμα περισσότε-ρες «προσδοκίες ανάπτυξης και στα-θεροποίησης».

Ο συνδυασμός φιλελεύθερης οικο-νομικής πολιτικής και, τουλάχιστον,μετριοπαθούς στάσης στα επεκτατικάτους σχέδια, επιτρέπει στις ΗΠΑ νααποδεχθούν σαν «πταίσμα» παρά ωςαιτία επιβολής κυρώσεων ή απειλήκατά την ανθρωπότητας, την κατοχήπυρηνικών όπλων. Να σημειώσουμε δεότι η Ινδία είναι μια από τις χώρες πουδεν έχουν προσυπογράψει τη ΣυνθήκηΜη-∆ιάδοσης των Πυρηνικών. Τα δι-καιώματα των γυναικών που βιάζονται,κακοποιούνται και πυρπολούνται καιη ένδεια τού 30% του πληθυσμού πουζει κάτω από το όριο της φτώχειας,δεν υπάρχει ανάγκη να «συγκινήσουν»την ∆ύση. Ο ίδιος ο Μόντι, αναφερόμε-νος στα υψηλά ποσοστά αναιμίας στιςγυναίκες, είχε δηλώσει ότι ευθύνονταιτα πρότυπα εικόνας-σώματος που ακο-λουθούν.

Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνησηΜόντι πιθανόν να αιφνιδίασε, ότανέμεινε απτόητη από τις πιέσεις τουαμερικανού υπουργού ΕξωτερικώνΤζον Κέρι και δήλωσε ότι δεν θα αλλά-ξει την πολιτική της απέναντι στηνΡωσία εξαιτίας των κυρώσεων πουεπέβαλαν ΗΠΑ και ΕΕ. Κατά την πρό-σφατη επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτινστην Ινδία (11.12.2014), ο Μόντι χαρα-κτήρισε την, επίσης μέλος των BRICS,Ρωσία, «στενή φίλη και προνομιακόστρατηγικό εταίρο» και οι δύο ηγέτεςυπέγραψαν συμφωνίες για την ενί-σχυση της συνεργασίας τους στους το-μείς του εμπορίου, στις προμήθειεςεξοπλισμού και στα πυρηνικά. Συμφώ-νησαν, πάντως, ότι η πυρηνική κατα-στροφή της Φουκουσίμα επέβαλε«διαρκή μαθήματα» στην ανθρωπότητα(τα οποία προφανώς ελάχιστοι διδά-χτηκαν).

Επικρίσεις και διαφοροποιήσεις

Η Ινδία δεν παύει να δέχεται επικρί-

σεις για την ανάπτυξη πυρηνικών ερ-γοστασίων, ιδιαίτερα σε περιοχές πουπλήττονται από κλιματικές καταστρο-φές και τσουνάμι, ενώ απομένει να επι-λύσει το πρόβλημα της ασφαλούς απο-θήκευσης τοξικών αποβλήτων. Κρι-τική δέχεται, επίσης, για τις εκπομπέςδιοξειδίου του άνθρακα, στις οποίεςκατέχει την τρίτη θέση παγκοσμίως.Ως αναπτυσσόμενη χώρα δεν υποχρε-ούται σε περιορισμούς, έχει ωστόσο δι-καίωμα σε οικονομική βοήθεια για τηναντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.Στην κατεύθυνση της διάθεσης κεφα-λαίων υπέρ της ανάπτυξης καθαρήςενέργειας αναμένεται να πιέσει οΜόντι τον Μπαράκ Ομπάμα κατά τηνεπίσκεψή του στην Ινδία τον επόμενομήνα.

Σημαντική θεωρήθηκε και η από-φαση των ινδικών αρχών, με αποφά-σεις του Ανώτατου ∆ικαστηρίου, νακλείσουν τον Οκτώβριο το εργοστάσιοτης Coca-Cola στο Βαρανάσι, δικαιώ-νοντας τον εντεκάχρονο αγώνα τωνκατοίκων της περιοχής. Απέδειξαντους κινδύνους για εξάντληση και ρύ-πανση των υπογείων υδάτων από τιςδραστηριότητες της βιομηχανίας καιδεν υποχώρησαν ούτε στην απόπειρατης εταιρίας να δελεάσει/εξαγοράσειμε φιλανθρωπικά έργα. Ελάχιστη καιταυτόχρονα σημαντική νίκη, τριάνταχρόνια μετά το ατύχημα-έγκλημα στοεργοστάσιο της Union Carbide στοΜποπάλ τον ∆εκέμβριο 1984, τα θύ-ματα και οι νεκροί του οποίου ουδέ-ποτε αποζημιώθηκαν ούτε δικαιώθη-καν επαρκώς.

Σχέσεις με Κίνα και Πακιστάν

Στον τομέα της ενίσχυσης της εξωτε-ρικής πολιτικής, η επίσκεψη του κινέ-ζου πρωθυπουργού Σι Ζινπίνγκ στηνΙνδία στα τέλη Σεπτεμβρίου, επαλή-θευσε τις προεκλογικές εξαγγελίες τουΜόντι ότι θα επιδιώξει συνεργασία μετην ολοένα αναπτυσσόμενη και ισχυρήΚίνα. Λίγο πριν την επίσκεψη δήλωσε

ότι «Ινδία και Κίνα είναι δύο σώματασε μια ψυχή», παρότι η ινδική κοινήγνώμη θεωρεί την Κίνα την αμέσως με-γαλύτερη απειλή μετά το Πακιστάν.

Από τη συνάντηση, η Ινδία απέσπασευπόσχεση για βελτίωση στην πρό-σβαση προϊόντων της τεράστιας φαρ-μακευτικής βιομηχανίας της και τωντεχνολογιών πληροφορικής στην κινε-ζική αγορά.

Στο πάντα ανοιχτό μέτωπο με το Πα-κιστάν, η πρόσφατη επίθεση ταλιμπάνσε σχολείο του Πεσαβάρ, αν και δεναποτελεί «έκπληξη» σύμφωνα με τοιστορικό της περιοχής, οπωσδήποτεδεν προωθεί την εξομάλυνση των σχέ-σεων των δύο χωρών. ∆ιόλου τυχαίο τοαποτέλεσμα των πρόσφατων πολιτει-ακών εκλογών στις ισλαμικές περιοχέςΤζαμού και Κασμίρ («μήλο της έριδος»μεταξύ των δύο χωρών), όπου το BJPδεν κέρδισε πλειοψηφία.

Το ότι η Ινδία θεωρήθηκε η καλύ-τερη χώρα για διεθνείς επενδύσεις το2014, αποτελεί ίσως αποτέλεσμα τωννεοφιλελεύθερων πολιτικών, τωνοποίων οι καταστροφικές επιπτώσειςγια τις χαμηλότερες εισοδηματικά τά-ξεις (το 99%), είναι γνωστές παγκο-σμίως. Η ανάπτυξη βάσει των στατι-στικών δεικτών δεν απεικονίζει τηνκαθημερινότητα και το βιοτικό επί-πεδο των κατοίκων της και η οικονο-μική και πολιτική πρόοδος δεν οφεί-λεται στον Μόντι, όπως διαφήμισαν ταΜΜΕ ιδιοκτησίας των υποστηρικτώντου, αναλύει ο Γκάουταμ Άππα στηνThe Conversation.

Κάποιες από τις πρωτοβουλίεςΜόντι καθιστούν την Ινδία μια κυ-ρίαρχη χώρα και μια δύναμη περισσό-τερο ανεξάρτητη από την γραμμή ΗΠΑσυγκρινόμενη με την ΕΕ, για παρά-δειγμα, ωστόσο, μια δεξιά κυβέρνηση,οπουδήποτε στον κόσμο, παραμένει ...μια αντιλαϊκή κυβέρνηση.

Ελισάβετ Πετρίδου

ΚΟΣΜΟΥΗ Ινδία του δεξιού Μόντι “Το ότι η Ινδία

θεωρήθηκε ηκαλύτερη χώρα γιαδιεθνείς επενδύσειςτο 2014, αποτελείίσως αποτέλεσματωννεοφιλελεύθερωνπολιτικών, τωνοποίων οικαταστροφικέςεπιπτώσεις για τιςχαμηλότερεςεισοδηματικά τάξεις(το 99%), είναιγνωστές παγκοσμίως.

1122 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

www.magdeburg-nazifrei.com

Μπλόκοστην παρέλασητων νεοναζί

Ξεκίνησαν οιπροετοιμασίες για τη

μεγάλη αντιφασιστικήκινητοποίηση της 16ηςΙανουαρίου στοΜαγδεμβούργο, 70 χρόνια μετάτον βομβαρδισμό της πόληςαπό βρετανικά αεροπλάνα πουάφησε πίσω του περίπου 2.500θύματα. Από το 1998, οινεοναζί προσπαθούν ναπαρελάσουν στην πόλη σε μιακίνηση να εκμεταλλευτούν τογεγονός και νααποκαταστήσουν το ναζισμό,ενώ κάτοικοι, οργανώσεις καιακτιβιστές τουαντιφασιστικού κινήματοςκάνουν μπλόκα στους δρόμουςγια να εμποδίσουν τουςαπόγονους του Χίτλερ.

www.lasmumala.org.ar

Αθώα η ΝόραΑμόγια

Με μια ιστορική απόφασηπου έλαβε δικαστήριο

της Αργεντινής αθωώθηκε ηΝόρα Αμόγια, μια νεαρήγυναίκα που κατηγορούταν ότισκότωσε τον σύζυγό της, οοποίος κακοποιούσεσυστηματικά αυτήν και τα τρίαπαιδιά τους. Η απόφασηθεωρείται ως μια μεγάλη νίκητου φεμινιστικού κινήματοςπου υποστήριξε ότι ηκατηγορούμενη βρίσκονταν σεαυτοάμυνα απέναντι σεσυνεχιζόμενες επιθέσειςακραίας βίας, ενώ για τηναθώωσή της έγινε μια μεγάληεκστρατεία που τηνυπέγραψαν χιλιάδες γυναίκες.

www.lgbti.mk

Στοπ στιςομοφοβικέςεπιθέσεις

Εκατοντάδες άνθρωποιδιαδήλωσαν την Κυριακή

στο κέντρο των Σκοπίων, στηντρίτη διαδήλωση που γίνεταιμέσα στο ∆εκέμβριο,εκφράζοντας την οργή τουςγια τις συνεχιζόμενεςεπιθέσεις μίσους εναντίον τηςLGBT κοινότητας στηνΜακεδονία. Ακτιβιστέςαναφέρουν ότι ενώ τατελευταία χρόνια έχουν γίνειδεκάδες επιθέσεις οι αρχέςδεν έχουν κάνει ούτε μιασύλληψη, ενώ το τελευταίοπεριστατικό έγινε πριν λίγεςμέρες όταν «άγνωστοι»προσπάθησαν να κάψουν μεμολότοφ το ΚέντροΥποστήριξης LGBT και ενώμέσα βρίσκονταν άνθρωποι.

∆ημήτρης Γκιβίσης [email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Τα φοβισμένα Χριστούγεννατων γερμανών νοικοκυραίωνΗ “απειλή του Τσίπρα για την Ευρώπη” και η ξενοφοβία:∆ύο φαινόμενα που καταλήγουν στην ίδια αφετηρία

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Τα δύο φαινόμενα μοιάζουν άσχεταμεταξύ τους. Αν, όμως, αποφασί-σει κανείς να διανύσει ανάποδα το

ρεύμα για να αναζητήσει την πηγή τους,τελικά μπορεί να καταλήξει στην ίδιααφετηρία. Την ώρα, που κάποιοι «κο-λοσσοί» του παγκόσμιου Τύπου και ορ-κισμένοι θιασώτες του νεοσυντηρητι-σμού, όπως η εφημερίδα «Ράινισε Πόστ»προσπαθούν να τρομάξουν τους γερμα-νούς νοικοκυραίους με την «απειλή τουΤσίπρα για την Ευρώπη», δημοσιογρά-φοι και πολιτικοί στη Γερμανία διαφω-νούν για το πώς θα πρέπει να αντιμετω-πίσουν ένα σχετικά νέο φαινόμενο, του-λάχιστον ως προς την ανενδοίαστηπλέον και δημόσια έκφρασή του: Την ισ-λαμοφοβία και ξενοφοβία. Η λέξη κλειδίείναι «PEGIDA», μια υποτίθεται απολί-τικη οργάνωση «Πατριωτών Ευρωπαίωνεναντίον του Εξισλαμισμού της ∆ύσης».Η τελευταία μαζική της συγκέντρωση15.000 ανθρώπων στην ∆ρέσδη έδειξεότι το έδαφος για τέτοιες εκδηλώσειςείναι ιδιαίτερα γόνιμο στη Γερμανία.

Και πώς να μην είναι, όταν πολιτικοίσαν τον επικεφαλής της κοινοβουλευτι-κής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών,Φόλκερ Κάουντερ ανοικτά προειδοποι-ούν για τους κινδύνους της «πολυπολιτι-σμικότητας» -την οποία παρεμπιπτόν-τως κάποτε ειρωνευόταν και η ΑνγκέλαΜέρκελ- και ζητούν την εγρήγορση τουπολιτικού κόσμου και της κοινωνίας γιανα μην υπάρξει ισλαμικό κόμμα στη Γερ-μανία. Η αλήθεια είναι ότι η γερμανίδακαγκελάριος κρατά αποστάσεις από τέ-τοιες δηλώσεις, αλλά στους κόλπουςτων Χριστιανοδημοκρατών δυναμώνουνοι φωνές, που λένε ότι δεν θα πρέπει ναπαραχωρηθεί αμαχητί ο ιδεολογικόςχώρος της ∆εξιάς σε κινήματα, όπως η«PEGIDA» ή σε κόμματα, όπως η «Εναλ-λακτική για τη Γερμανία», που συνεχίζεινα μεγαλώνει σε ποσοστά και να απαιτείτην αποβολή από την ευρωζώνη των«Νοτίων» ή την επιστροφή της Γερμα-νίας στο μάρκο.

Έτσι, ολοένα και περισσότεροι «ριζο-σπαστικοποιημένοι» κεντροδεξιοί ξε-περνούν τους δισταγμούς τους και εξω-τερικεύουν τα καταπιεσμένα αισθήματάτους. Αισθήματα που είναι ως ένα βαθμό

κατανοητό να έχουν, όταν εδώ και χρό-νια κοιμούνται και ξυπνάνε με απειλη-τικά φαντάσματα πάνω από το κεφάλιτους: Οι καταθέσεις τους κινδυνεύουν,οι γυναίκες τους απειλούνται, οι δρόμοιτους γέμισαν ξένες νταλίκες, τα παιδιάτους θα «ξεμάθουν» τα γερμανικά...

Προεδρικά ευχολόγια

Μπορεί, λοιπόν, ο πρόεδρος τηςχώρας, Γιόακιμ Γκάουκ να τάχθηκε στοχριστουγεννιάτικο μήνυμά του κατά τουφόβου και υπέρ της ειρηνικής συνύπαρ-ξης και να «πήρε το μέρος» των προ-σφύγων, αλλά η γερμανική κοινωνία μοι-άζει όσο ποτέ άλλοτε να θέλει να κλει-στεί στο καβούκι της και να απομακρύ-νει όλες τις απειλές από το εξωτερικό.Και για αυτό είναι ευάλωτη σε μηνύματα,που προφητεύουν απειλές και κερδο-σκοπούν πολιτικά με το φόβο.

Η γερμανίδα νοικοκυρά και ο γερμα-νός νοικοκύρης φοβούνται. Φοβούνταιότι οι Έλληνες θα σκορπίσουν τα χρή-ματά τους πέφτοντας πάλι στον πειρα-σμό της κραιπάλης. Και φοβούνται φυ-σικά τους ξένους γείτονές τους, που κά-νουν φασαρία, μαγειρεύουν φαγητά πουμυρίζουν έντονα και ενοχλητικά και αυ-τομάτως έχουν απαιτήσεις από ένα κοι-νωνικό κράτος, το οποίο, όπως έχει πει-σθεί ο μέσος Γερμανός κρατιέται στηζωή μόνο χάρις στη δική του εγκράτειακαι στις δικές του θυσίες. Έτσι, στιςσυγκεντρώσεις της «PEGIDA» δεν θαδεις μόνο ξυρισμένα κεφάλια νεοναζί,μαύρες μπότες και μαύρα μπουφάν. Θαδεις «επαναστατημένους» μικροαστούς,που βρίσκουν ένα τρόπο να εξωτερικεύ-σουν την οργή τους απέναντι στο πολι-τικό σύστημα, που οι δύο στους τρεις πι-στεύουν ότι δεν αφουγκράζεται τις ανάγ-κες τους. Θα δεις νοικοκυραίους και νοι-κοκυρές, που βρήκαν μια αφορμή για ναδιαδηλώσουν, όχι κάτω από τις σημαίεςενός κόμματος, αλλά κάτω από το «αυ-τονόητο» δικαίωμα να τους αφήσουν ναζουν τις ζωές τους χωρίς παρενοχλήσειςκαι παρείσακτους από τα έξω. Ήσυχα,προγραμματισμένα, αρμονικά.

«Εμείς είμαστε ο λαός» φωνάζουντώρα οι «αγανακτισμένοι» νοικοκυραίοι,υιοθετώντας το σύνθημα των αντικαθε-στωτικών συγκεντρώσεων του τέλους

της Ανατολικής Γερμανίας 25 χρόνιαπριν. Το σύνθημα λειτουργεί φυσικά, ει-δικά σε αυτό το κομμάτι της «ενωμένηςπατρίδας», όπου οι διαφορές ακόμα πα-ραμένουν όπως και η πικρή γεύση τηςεξαπάτησης.

Το «σύστημα» δεν εμπνέει

Αυτές οι φοβίες δεν αντιμετωπίζονταιφυσικά με απλές παραινέσεις σαν αυτέςτου Προέδρου-Πάστορα, να έχουν εμπι-στοσύνη οι πολίτες στις «αξίες μας, στιςδυνάμεις μας αλλά και στη ∆ημοκρατίαμας». Γιατί ακριβώς ο τρόπος, που η Χρι-στιανοδημοκρατία, πάνω στο νεοφιλε-λεύθερο «ξεσάλωμά» της διαφήμισεαυτές τις αξίες στο παρελθόν άνοιξε τηνπόρτα για να έρθουν να καθίσουν στο μι-κροαστικό σαλονάκι η ξενοφοβία και οτρόμος μπροστά στο διαφορετικό. Κεν-τρικό μήνυμα: Ο καθένας είναι υπεύθυ-νος για τον εαυτό του και την τύχη του. Ομύθος του τζίτζικα και του μέρμηγκαέπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο γερμα-νικό αφήγημα της επιτυχίας. «Πειθαρ-χία, παράδοση, υπακοή, εργατικότητα,μεθοδικότητα, αυταπάρνηση, και πάνωαπό όλα... εγκράτεια». Και αν κάποιοιπρόσφυγες έφυγαν από χώρες, όπου κυ-ριαρχούν δικτάτορες, αυτό στα μάτια τουμικροαστού είναι ανευθυνότητα. Θαέπρεπε να κάτσουν εκεί και «να κοιτά-ξουν να διορθώσουν τα πράγματα στηνπατρίδα τους». Πώς το λέει η κυρία Μέρ-κελ για την οικονομική κρίση; «Ο καθέ-νας να κάνει τις σχολικές εργασίες, πουέχει πάρει για το σπίτι και όλα θα επα-νέλθουν σε τάξη».

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παραδέχεταιβέβαια ότι όλα αυτά έχουν να κάνουν μεβαθύτατη κρίση όλων των παραδοσια-κών αξιών. Το «σύστημα» δεν εμπνέει. Ηπολιτική θεωρείται απάτη, ο Τύπος«ψεύτης», η εκκλησία με τα γενικόλογακηρύγματα αγάπης για τον πλησίον δενέχει πια την απήχηση, που είχε άλλοτε.«Πρέπει να λάβουμε σοβαρά τους φό-βους αυτών των ανθρώπων και να μηντους καταδικάζουμε ως ένα βίαιο όχλο»είναι η μόνιμη επωδός της πολιτικήςελίτ. Αλλά κανείς δε μοιάζει έτοιμος νααναλάβει τις ευθύνες για τη δημιουργίααυτού του όχλου. Το φαινόμενο δεν είναιφυσικά μόνο γερμανικό. Αλλά το παρελ-θόν της χώρας και η οικονομική της ισχύσήμερα του δίνουν μια εντελώς διαφο-ρετική διάσταση. Ως τώρα όλοι έλεγανότι η Γερμανία αρνείται να συνειδητο-ποιήσει τις ευθύνες της μέσα στο διεθνέςπεριβάλλον. Τώρα μοιάζει ανίκανη νακουμαντάρει τον... εαυτό της. «Ζαλισμέ-νος είναι ο λαός» παράφρασαν ειρωνικάτο σύνθημα οι 5.000 αντιφασίστες πουοργάνωσαν αντί-διαδήλωση. Και μιασπίθα θα αρκέσει για να πέσει η μάσκατου «Πατριώτες Ευρωπαίοι» και να φα-νούν από κάτω οι «Πατριώτες Γερμα-νοί». Τελικά, όπως είχε σοφά προβλέψεικάποτε ένας ξένος δημοσιογράφος τοπρόβλημα δεν είναι ότι έγινε η Ευρώπηγερμανική, αλλά ότι «η Γερμανία κατάν-τησε εντελώς γερμανική». Ίσως ακόμαόχι τόσο πολύ, που να αποφασίσει νακλείσει τα σύνορα, με ένα νέο high-techτείχος και να επιστρέψει στο μάρκο.Αλλά στη ζωή, ποτέ δεν ξέρεις τι εκπλή-ξεις μπορεί να σου ετοιμάζει το αύριο.

•

Η «PEGIDA», μια υποτίθεταιαπολίτικη οργάνωση

«Πατριωτών Ευρωπαίωνεναντίον του Εξισλαμισμού

της ∆ύσης», έχει καταφέρειμαζικές ισλαμοφοβικές και

ξενοφοβικές συγκεντρώσειςτον τελευταίο καιρό.


“Για τους τοκογλύφους έχει αξία ηχρεοκοπία της πελατείας τους, κυρίωςεπειδή αποκτούν επικυριαρχία στηζωή του θύματος. Πολλές οικογένειεςέχουν αναγκαστεί λόγω τοκογλύφωννα μετακομίσουν σε άλλες πόλεις.Σύμφωνα με ερευνητές, υπάρχει έναείδος μεταναστευτικού κύματος στηνAνατολική Ευρώπη με αποκλειστικήαιτία την τοκογλυφία.

Του Ντάνιελ Τραν*

Παρότι, το πρόβλημα της τοκογλυ-φίας υφίσταται σε όλο τον κόσμο,για παράδειγμα είναι ιδιαίτεραοξυμμένο στη Σιγκαπούρη, στιςχώρες της ανατολικής Ευρώπηςπλήττει όχι αυτούς που έχουν κά-ποια περιουσία για να χάσουν, αλλάαυτούς που δεν έχουν σχεδόν τί-ποτα. Σε αυτές τις χώρες οι πλητ-τόμενοι αποτελούν μια μεγάλη κοι-νωνική πλειοψηφία και με αυτή τηέννοια, η τοκογλυφία αποτελεί ιδι-αίτερο πρόβλημα αυτών των κοι-νωνιών.

Στην Ουγγαρία, εκστρατεία ενάν-τια στην τοκογλυφία εγκαινιά-στηκε πριν περίπου δύο χρόνια.

Στη Σλοβακία, η νέα κυβέρνηση κάνειβήματα για να προστατέψει το πραγμα-τικό μεγάλο τμήμα της κοινωνίας πουέχει στραφεί σε μικρές επιχειρήσειςδανεισμού: Πρόσφατα, τροποποίησετον αστικό κώδικα λαμβάνοντας σειράαπό μέτρα ενάντια στους ιδιώτες πουδανείζουν χρήματα με εξωφρενικούςτόκους. Επίσης, περιόρισε το όριο τωνεπιτοκίων, χαρακτηρίζοντας όλα τασυμφωνητικά που δηλώνουν τόκοπάνω από το όριο, άκυρα. Επιπλέον,κατέστησε παράνομη την απώλεια κα-τοικίας για τη μη αποπληρωμή αρχικούστεγαστικού δανείου μικρότερου των2.000 ευρώ. Ωστόσο, κανένα από αυτάτα μέτρα δεν φαίνεται να αγγίζουν τηντοκογλυφία που εκτυλίσσεται στις μι-κρές πόλεις και τις φτωχότερες περιο-χές των μεγαλύτερων πόλεων. Παρότι,στη Σλοβακία η τοκογλυφία τιμωρείταιμε ένα έως και πέντε χρόνια φυλάκιση,ποτέ κανείς σεν καταδικάστηκε για το-κογλυφία από την ίδρυση της Σλοβακι-κής ∆ημοκρατίας. Μάλιστα, συχνά στιςσλοβακικές εφημερίδες, το πρόβληματης τοκογλυφίας αναφέρεται ως ζή-τημα των ρομά, που ευδοκιμεί κυρίωςστις τσιγγάνικες κοινότητες.

Η κατάσταση είναι ελαφρώς διαφο-ροποιημένη στη Ρουμανία, όπου όχιμόνο η χρέωση εξωφρενικών τόκωνείναι παράνομη, αλλά κάθε επιχείρησηδανεισμού χωρίς άδεια τιμωρείται μεποινή φυλάκισης από έξι μήνες έωςπέντε χρόνια.

Η τοκογλυφία φαίνεται να αποτελείμεγαλύτερο πρόβλημα στην περιφέ-ρεια, ιδιαίτερα στα χωριά και τις μι-κρές πόλεις. Πολλές από αυτές τις πό-λεις είναι πρώην βιομηχανικά κέντρα,που άρχισαν να φθίνουν ταχύτατα μετάτη μετάβαση από το κομουνιστικό κα-θεστώς, εφόσον δεν ήταν ανταγωνι-στικά και άρα ήταν άχρηστα για τηνελεύθερη αγορά.

To κοινωνικο-οικονομικόπεριβάλλον

Τα θύματα τοκογλυφίας συνήθωςείναι πολίτες με κατώτατο εισόδημα.Πολλοί από αυτούς συντηρούνται οι-κονομικά από κοινωνικά επιδόματακαι ευκαιριακές ή εποχιακές εργασίες.Σε αυτά τα νοικοκυριά ακόμα και μι-κροέξοδα εκτός προϋπολογισμού,όπως ένας απρόσμενα υψηλός λογα-ριασμός, μια έκτακτη επισκευή στοσπίτι ή ακόμα και μια ασθένεια πουαπαιτεί δαπανηρή θεραπεία, μπορούννα οδηγήσουν σε κρίση.

Τα πιθανά θύματα συνήθως δεν μπο-ρούν να στραφούν σε τράπεζες ή ναστηριχθούν σε οικογένεια και φίλους.Έτσι η μόνη λύση για αυτούς είναι ναζητήσουν ένα μικρό δάνειο από ένα το-κογλύφο. Γνωρίζουμε από προηγούμε-νες έρευνες ότι ο τόκος κυμαίνεται συ-νήθως μεταξύ 50 και 200%. Αυτός οτόκος προστίθεται στο δάνειο όχι σεετήσια αλλά σε μηνιαία ή και βραχύ-τερη βάση.

Πολλές από τις τεχνικές τοκογλυ-φίας δημιουργούν φαύλους κύκλους,με μεθόδους όπως την αποτροπή τωνδανειζομένων από το να αποπληρώ-σουν το δάνειο εντός προθεσμίας. Γιανα το πετύχουν αυτό, οι τοκογλύφοισυχνά εξαφανίζονται την ημέρα τηςπληρωμής. Αφού έχουν αποφύγει τονδανειζόμενο, αυξάνουν το ποσό του δα-νείου ορίζοντας ένα νέο μηνιαίο τόκο.Άλλη μέθοδος είναι να παρουσιάζουνψευδείς υπολογισμούς ή να αποσυντο-νίζουν τα θύματα, ώστε τελικά να είναιτόσο μπερδεμένα που να συμφωνούννα πληρώσουν περισσότερα από όσααρχικά χρωστούσαν. Είναι εύκολο,αφού κανείς δεν ελέγχει τους λογαρια-σμούς του τοκογλύφου. Ακόμα και9970% ετήσιος τόκος δεν είναι ανή-

κουστος, αφού είναι γνωστή περί-πτωση όπου το θύμα πλήρωσε 20.000ευρώ για δάνειο ύψους 100 ευρώ.

Στόχος η χρεοκοπία

Για τους τοκογλύφους έχει αξία ηχρεοκοπία της πελατείας τους, κυρίωςεπειδή αποκτούν επικυριαρχία στη ζωήτου θύματος. Οι τοκογλύφοι συχνάπαίρνουν ακίνητα και απορροφούν τε-ράστια ποσά κάθε μήνα, αφήνονταςστο θύμα τόσα χρήματα ώστε μετά βίαςνα αντιμετωπίζει την καθημερινότητα.Υπάρχει ένα παράδειγμα για αυτό απότην Ουγγαρία, που είμαι σίγουρος ότιδεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω: Μια οι-κογένεια με δέκα παιδιά δανείστηκε100 ευρώ για φαγητό από ένα τοκο-γλύφο. Το αποπληρωτέο ποσό αυξή-θηκε γρήγορα. Το θύμα σύντομα εξα-ναγκάστηκε να παραδώσει την τραπε-ζική κάρτα του λογαριασμού όπου έμ-παινε το κοινωνικό επίδομα και ο μι-σθός του συζύγου κάθε μήνα. Σε αυτήτη φάση επρόκειτο για συνολικό πόσοαξίας 1.450 ευρώ. Αφού χρεοκόπησετο θύμα, οι τοκογλύφοι -μια μάνα μετους δυο γιούς της και τον εξάδελφότους- έκαναν μια νέα συμφωνία: θακρατούσαν την τραπεζική κάρτα καιαπό τα μηνιαίως κατατιθέμενα χρή-ματα θα κρατούσαν ο ίδιοι 1.250 ευρώκαι θα έδιναν στην τρομοκρατημένη οι-κογένεια 250 ευρώ. Αυτό σήμαινε 20ευρώ για κάθε μέλος της οικογενείαςγια κάθε μήνα, ποσό αδύνατο να συν-τηρήσει άνθρωπο. Σε διάστημα περί-που δύο χρόνων, έκλεψαν από την οι-κογένεια μια μικρή περιουσία. Ο τόκοςμε βάση το αρχικό ποσό του δανείουήταν σχεδόν 10.000% ετησίως.

Η αδυναμία πληρωμής ενός τοκο-γλυφικού δανείου μπορεί να έχει πολύσοβαρές συνέπειες: δημόσιο εξευτελι-σμό, απειλές κατά της ζωής και βίαιεςεπιθέσεις είναι αρκετά κοινά φαινό-μενα. Οι τοκογλύφοι χρησιμοποιούνπερισσότερο την απειλή του εξευτελι-σμού παρά άλλη βία. Πολλές οικογέ-νειες έχουν αναγκαστεί λόγω τοκογλύ-φων να μετακομίσουν σε άλλες πόλεις.Σύμφωνα με ερευνητές, υπάρχει έναείδος μεταναστευτικού κύματος στηνανατολική Ευρώπη με αποκλειστική

αιτία την τοκογλυφία.Σε αυτές τις μικρές κοινότητες, όπου

η τοκογλυφία συνήθως ευδοκιμεί, ηταυτότητα του τοκογλύφου είναι πάντακαλά γνωστή στους δανειζόμενους. Τομεγαλύτερο πρόβλημα στον κύκλο τηςτοκογλυφίας είναι ότι τα θύματα σπά-νια στρέφονται στις αρχές.

Ο «σεβαστός» τοκογλύφος

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο δα-νειζόμενος θεωρεί τον τοκογλύφο σω-τήρα, το μόνο πρόσωπο στο οποίο μπο-ρεί να στραφεί για βοήθεια. Στην πραγ-ματικότητα, πολλοί τοκογλύφοι είναι«σεβαστοί» πολίτες της κοινότητας ήτης πόλης τους: καταστηματάρχες, δη-μόσιοι υπάλληλοι, δήμαρχοι, μέλη τουδημοτικού συμβουλίου.

Οι τοκογλύφοι συχνά αντιμετωπίζον-ται ως το αναγκαίο κακό, και όχι μόνοαπό τους πολίτες, αλλά και από τιςαρχές. Από συνεντεύξεις με αρχηγούςτης αστυνομίας και κατήγορους, στηνΟυγγαρία, προκύπτει ότι οι τοκογλύ-φοι γίνονται αντιληπτοί ως δανειστέςγια τους φτωχούς, τους οποίους βοη-θούν να διαχειριστούν την οικονομικήκρίση. Ανέφεραν ότι οι δανειζόμενοιξοδεύουν τα κοινωνικά επιδόματα τηνπρώτη εβδομάδα κάθε μήνα και δενέχουν χρήματα για να περάσουν τουπόλοιπο διάστημα, με αποτέλεσμα ναείναι επιρρεπείς στη διάπραξη μικρο-εγκλημάτων για να εξασφαλίσουν χρή-ματα. Κατά την άποψη αυτή, οι τοκο-γλύφοι βοηθούν τους φτωχούς να πε-ράσουν το μήνα και, βέβαια, παίρνουνκάτι για τον κόπο τους. Επίσης, πολλοίκοινωνικοί λειτουργοί θέτουν το ερώ-τημα: Τι θα πρέπει να κάνουν οι οικο-γένειες που περιέρχονται σε δεινή οι-κονομική κατάσταση, εφόσον δεν μπο-ρούν να στραφούν στην κυβέρνηση ήσε τράπεζες; Να πεθαίνουν από τηνπείνα;

* Ο Ντάνιελ Τραν είναι υποψήφιος διδά-κτορας στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέ-στης (Eotvos Lorand) και το κείμενοαποτελεί περίληψη της παρουσίασήςτου σε σύσκεψη Κριτικής Εγκληματολο-γίας που πραγματοποιήθηκε, στο τέλοςΟκτωβρίου 2014, υπό την αιγίδα ελληνι-κών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων καιφιλοξενήθηκε από το Πανεπιστήμιο Πε-λοποννήσου, στην Κόρινθο.

Σταμάτα τους τοκο-γλύφους. Είναι επι-κίνδυνοι και δρουνπαράνομα.

ΤΟΚΟΓΛΥΦΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Μάστιγα για όσους δεν έχουντίποτα να χάσουν

1144 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

∆ύο πράγματα πρέπει να ειπωθούνγια αυτή την υπόθεση αμέσως:Πρώτον, ότι ελάχιστη σχέση έχει

με τη θρησκεία. Αυτά που συμβαίνουνστο Πακιστάν αυτή τη στιγμή είναι έναείδος πάλης για την εξουσία ανάμεσασε πολεμιστές που εντάσσονται σε ομά-δες υπέρ των Ταλιμπάν (γνωστές ωςΠακιστανικό Κίνημα Ταλιμπάν (PPT),το οποίο όμως δεν είναι ένα μόνο κί-νημα) και στο πακιστανικό κράτος ήτμήματά του για τον έλεγχο της χώρας.Τώρα γίνονται ορατές οι συνέπειες καιοι επιπτώσεις της αδιαφορίας ή τηςανικανότητας των αρχών, του στρατού,των κομμάτων -κυρίως όσων έβλεπανμε συμπάθεια τους Ταλιμπάν- να αντι-δράσουν.

∆εύτερον, δεν θα έπρεπε καθόλου ναξεχνάμε ότι ένας από τους λόγους γιατους οποίους δεν έχουν αντιμετωπιστείαυτές οι ομάδες των Ταλιμπάν είναιεπειδή τμήματα του κράτους αισθάνον-ται ακόμη -και έπειτα από αυτή τη φρι-καλεότητα- ότι δεν μπορούν να απαλ-λαγούν ολοκληρωτικά από αυτούς,επειδή είναι συνδεδεμένοι με τις συγ-κρούσεις στο Αφγανιστάν και η πεποί-θηση των υψηλόβαθμων στρατιωτικώντου Πακιστάν είναι ότι χρειαζόμαστε τοΑφγανιστάν στρατηγικά -παράλογη πε-ποίθηση που τον τελευταίο καιρό,όμως, έχει πολύ σοβαρές συνέπειες γιατο Πακιστάν. Όταν οι ΗΠΑ έστειλανστρατεύματα στο Αφγανιστάν, έγραψαστον «Guardian» ότι μία συνέπειααυτής της μαζικής παρουσίας δυτικώνστρατευμάτων θα είναι η αποσταθερο-ποίηση του Πακιστάν και η άνοδος τηςτρομοκρατίας στο εσωτερικό του.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια τρομα-χτική επίθεση. ∆εν μπορεί να δικαιολο-γηθεί. Οι Ταλιμπάν, βέβαια, λένε αλή-θεια ότι τους βομβαρδίζουν και ότι ταπαιδιά τους σκοτώνονται και κανείςδεν διαμαρτύρεται. Αλλά κανένα έγ-κλημα δεν δικαιολογεί τη διάπραξηενός άλλου εγκλήματος.

Ποια είναι η άποψή σας για τις συνε-χείς επιθέσεις της πακιστανικής κυ-βέρνησης στο Βόρειο Ουαζιριστάν, ει-δικά από τη στιγμή που τα ξένα στρα-τεύματα έχουν εγκαταλείψει το Αφγα-νιστάν;

Αυτή είναι ερώτηση για ένα εκατομ-μύριο δολάρια! Θα εγκαταλείψουν τηχώρα; Θα αποσύρουν και τις στρατιω-τικές τους βάσεις; Οι τελευταίες πλη-ροφορίες λένε ότι οι βάσεις θα παρα-μείνουν μαζί με έναν μικρό αριθμόστρατιωτών. Όμως, ως νικητές αυτώντων συγκρούσεων αναδείχτηκαν οι Αφ-γανοί Ταλιμπάν και δεν έχω καμία αμ-φιβολία ότι βρίσκονται σε επαφή μετμήματα του πακιστανικού στρατιωτι-κού μηχανισμού για να συζητήσουν τιςεπόμενες κινήσεις τους. Είναι κοντάστο στόχο τους εδώ και πολύ καιρό καιθα βρίσκονται σε επαφή, πράγμα πουκάνει την κατάσταση πολύ περίπλοκη,

επειδή δεν νομίζω ότι ο πακιστανικόςστρατός έχει ποτέ εγκαταλείψει τηνιδέα μιας εισβολής στο Αφγανιστάνόταν αποχωρήσουν οι ∆υτικοί. Το γε-γονός ότι οι Αφγανοί Ταλιμπάν, έχον-τας νέους συμμάχους, κατάφεραν νακρατήσουν τους ∆υτικούς σε απόστασηκαι να τους νικήσουν, αν όχι στρατιω-τικά σίγουρα πολιτικά, είναι ένδειξηότι ο πακιστανικός στρατός δεν έχειπαραιτηθεί.

Ο Ταρίκ Αλί αποκάλυψε το 2012 σεμια από τις μεγαλύτερες αγγλόφωνεςεφημερίδες του Πακιστάν ότι η συντρι-πτική πλειονότητα των τρομοκρατικώνχτυπημάτων υψηλών προδιαγραφώνκατέληξαν σε αθωωτικές αποφάσειςστη μεγαλύτερη επαρχία της χώρας. Τοάρθρο δημοσιεύτηκε στην «ExpressTribune» και είχε τον τίτλο «Χτυπή-ματα υψηλών προδιαγραφών στηνΠουντζάμπ: 63% των υπόπτων για τρο-μοκρατία αθωώθηκαν». Μπορείτε ναεξηγήσετε πώς το πακιστανικό κράτοςκαι κυρίως η δικαστική εξουσία αντι-μετώπισαν την αύξηση του αριθμού τωνστρατιωτικών επιθέσεων στη χώρα;

Αυτό που δημοσιεύτηκε στην «Ex-press Tribune» είναι η καθαρή αλήθεια.Θα ήθελα να προσθέσω το γεγονός ότιο τελευταίος κυβερνήτης της επαρχίαςΠουντζάμπ, ο Σαλμάν Τασέρ, δολοφο-νήθηκε από τον ίδιο του το σωματοφύ-λακα, ο οποίος ακόμα περιμένουμε να

τιμωρηθεί. Το γεγονός ότι πολλοί δικη-γόροι καλωσόρισαν το δολοφόνο τουκυβερνήτη στο δικαστήριο είναι έν-δειξη του πόσο βαθιά είναι η διαφθορά.Τώρα πια πολλοί δικαστές και εισαγγε-λείς υπεύθυνοι για την τρομοκρατίααπλώς φοβούνται. Οι μάρτυρες δέχον-ται απειλές και αποσύρουν τις μαρτυ-ρίες τους. Αυτό αφήνει τους δικαστι-κούς χωρίς νομική βάση για να επιβάλ-λουν κυρώσεις και αναγκάζονται να εκ-δίδουν αθωωτικές αποφάσεις. Πιστεύωότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός δικα-στών φοβούνται. Φοβούνται ότι αν κά-νουν το καθήκον τους θα δολοφονη-θούν. Και η ανικανότητα του κράτουςνα τους προστατέψει είναι κάτι πουπολύς κόσμος έχει παρατηρήσει.

Θα ήθελα να προσθέσω κάτι σε αυτόπου ανέφερε ο ανταποκριτής σας στηνΙσλαμαμπάντ. ∆εν είναι η πρώτη φοράπου οι Αφγανοί Ταλιμπάν επιτίθενταιστους υποτιθέμενους υποστηρικτέςτους, τους Πακιστανούς. Έχουν κάνειτο ίδιο πριν μερικά χρόνια, όταν άλλαφρικτά εγκλήματα είχαν διαπραχθεί. Ηβασική διαφορά ανάμεσα στις δύο ομά-δες είναι ότι για τους Ταλιμπάν του Αφ-γανιστάν ο κύριος στόχος πρέπει ναείναι το ΝΑΤΟ και η ∆ύση και όχι τοπακιστανικό κράτος, στο οποίο εξάλ-λου στηρίζονται εδώ και πολύ καιρό.

•

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΠΑΚΙΣΤΑΝ

Το κράτος σιωπά,οι δικαστές φοβούνταιΟ Ταρίκ Αλί μιλά για την πρόσφατη αιματηρότατη επίθεση σε σχολείο στην Πεσαβάρ

Στο δελτίο του «Democracy now!», στις 17 ∆εκεμβρίου,αμέσως μετά την αιματηρότατη τρομοκρατική επίθεση σεσχολείο στην πόλη Πεσαβάρ του Πακιστάν, που στοίχισε τηζωή σε 132 μαθητές, καλεσμένος για να σχολιάσει τηνεπικαιρότητα ήταν ο αγγλο-πακιστανικής καταγωγήςακτιβιστής και συγγραφέας Ταρίκ Αλί, ο οποίος απάντησε καιστις ερωτήσεις των δημοσιογράφων του δελτίου, ΈιμιΓκούντμαν και Χουάν Γκονζάλες. Αμέσως μετά, ακολούθησεανταπόκριση του Ασάντ Χασίμ, ανταποκριτής τουαγγλόφωνου Αλ Τζαζίρα στην Ισλαμαμπάντ (ένθετο πλαίσιο).

Ο ι Ταλιμπάν του Αφγανιστάν εμφανίζονται νακαταδικάζουν την επίθεση, πράγμα που έχειενδιαφέρον από μόνο του, επειδή η οργάνωση

Τεχρικ-ι-Ταλιμπάν Πακιστάν, ή TTP, είναι αφοσιωμένηστους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν και στον Μουλά Ομάρ καιμέσα από αυτούς στην Αλ Κάιντα. Έχει ενδιαφέρον και γιατο λόγο ότι η TTP έχει ταλανιστεί τους τελευταίους μήνεςαπό διασπάσεις και αποσχίσεις λόγω εσωτερικώνπροβλημάτων ηγεσίας, αλλά και επειδή κάποια στελέχη τηςαυτομόλησαν στο Ισλαμικό Κράτος, που είναι ανταγωνιστήςτης Αλ Κάιντα στο διεθνές πεδίο της τρομοκρατίας. Η TTPέχει δεινοπαθήσει εξαιτίας της αφοσίωσής της τουςΤαλιμπάν του Αφγανιστάν και έχει μεγάλη σημασία γιααυτούς το ότι εκείνοι τώρα καταδίκασαν την επίθεσή τους.Η ίδια η TTP είναι μια οργάνωση-ομπρέλα τρομοκρατικώνομάδων που ιδρύθηκε το 2007 με επικεφαλής τονΜπαϊτουλάχ Μεχσούντ. Τον τελευταίο χρόνο υπάρχουνπροβλήματα ηγεσίας μετά την εκλογή του νέου τουςαρχηγού, του Μουλά Φαζλουλάχ, ο οποίος δεν κατάγεταιαπό τις περιοχές των εθνοτικών ομάδων, όπου έχει τη

μεγαλύτερη επιρροή η οργάνωση και από τις οποίες αντλείτη δύναμή της, αλλά από την περιοχή Σβατ, όπου έχειδιεξάγει μια πολύ επιτυχημένη καμπάνια κατά τουπακιστανικού κράτους. Από τη στιγμή που έχει αναλάβειτην ηγεσία της TTP, δηλαδή από τον περασμένο Νοέμβριο, ηοργάνωση δεν πηγαίνει καλά. Αναγκάστηκε να αποπέμψειαρκετούς διοικητές που δεν ήταν πρόθυμοι να τονακολουθήσουν και έχει αποδυναμωθεί.Ο άλλος λόγος που αποδυναμώθηκε η TTP είναι ότι απόόταν ξεκίνησε η στρατιωτική επιχείρηση Ζαρμπ-ε-Αζμπ,στις 15 Ιουνίου στο Βόρειο Ουαζιριστάν, ενώ ένας μεγάλοςαριθμός εκδικητικών επιθέσεων σε αστικές περιοχές ήταναναμενόμενος, αυτή τη φορά σημειώθηκαν πολύ λίγεςτέτοιες επιθέσεις. Έγινε μια επίθεση στον συνοριακόσταθμό Βαγκάχ τον περασμένο μήνα, κατά την οποίασκοτώθηκαν 60 άμαχοι και αυτή ήταν η πρώτη επίθεσημεγάλης κλίμακας.

Ασάντ Χασίμ

Κλυδωνισμοί στη γραμμή του ΤΤΡ

Πρόκειται για μια τρομαχτική επίθεση. ∆ενμπορεί να δικαιολογηθεί. Οι Ταλιμπάν, βέ-βαια, λένε αλήθεια ότι τους βομβαρδίζουνκαι ότι τα παιδιά τους σκοτώνονται και κα-νείς δεν διαμαρτύρεται. Αλλά κανένα έγ-κλημα δεν δικαιολογεί τη διάπραξη ενόςάλλου εγκλήματος.

“


Ο ι εργαζόμενοι της «Amazon» στη Γερμανία προ-χώρησαν σε μια πρωτοφανή ενέργεια: συνέχι-σαν τις απεργιακές κινητοποιήσεις και τις ημέ-

ρες των Χριστουγέννων. Μετά την τριήμερη απεργίαπου κήρυξαν στις 15 ∆εκεμβρίου και την άρνηση τηςεργοδοσίας να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους, ανανέ-ωσαν την απόφαση για απεργία. Οι εργαζόμενοι τηςαμερικανικής πολυεθνικής διεκδικούν να ισχύσει καισ’ αυτούς η συλλογική σύμβαση των εργαζομένων στοεμπόριο, να αυξηθεί το βασικό μεροκάματο από τα 9στα 10 ευρώ την ώρα.

Η εργοδοσία, όπως συνήθως, απαντά με τον ίδιοτρόπο, την τρομοκρατία και την απειλή μετεγκατάστα-σης της επιχείρησης στην Πολωνία… Η απειλή αυτήδεν είναι νέα. Η «Amazon» έχει ήδη αναπτύξει δραστη-ριότητα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στηνΤσεχία και κυρίως στην Πολωνία όπου το ωρομίσθιοκυμαίνεται γύρω στα 3 ευρώ. Για το γεγονός αυτό η ερ-γοδοσία και το Τύπος της Πολωνίας επιχαίρει, γιατί «οιΠολωνοί εργάζονται τη στιγμή που οι Γερμανοί απερ-γούν»… Οι εργαζόμενοι όμως της ίδιας πολυεθνικήςστις γειτονικές χώρες και τη Γαλλία εξέφρασαν την

υποστήριξή τους και δήλωσαν ότι σύντομα θα ακολου-θήσουν τους γερμανούς συνάδελφους τους.

Οι εργαζόμενοι της «Amazon», που ζουν τη σκληρό-τητα των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας, προχώρη-σαν σε ένα ακόμα βήμα. Υπέβαλαν μηνύσεις κατά τηςεργοδοσίας, γιατί είναι υποχρεωμένοι να πηγαινοέρ-χονται στο χώρο εργασίας, δηλαδή σ’ ένα χώρο που κα-λύπτουν 13 γήπεδα ποδοσφαίρου, τις δέκα ώρες εργα-σίας.

Η κυβέρνηση της Μεγάλης Συμμαχίας (CDU και SPD)δεν παρακολουθεί απλώς τις εξελίξεις, παρεμβαίνειόπως και στην περίπτωση των σιδηροδρομικών υπέρ

της εργοδοσίας. Και μάλιστα ο υπουργός Εργασίας Αν-τρέα Ναλες προωθεί σχέδιο νόμου με το οποίο επιχει-ρείται να συμπιεστούν τα συνδικαλιστικά κινήματα καικυρίως το δικαίωμα της υπογραφής της συλλογικήςδιαπραγματευτικής σύμβασης για τα συνδικάτα τηςβάσης και τα κλαδικά, που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά.Η προώθηση του νομοσχεδίου έχει προκαλέσει πολλέςσυζητήσεις στη Γερμανία. Η «Junge Welt» με άρθρο τηςαναλύει το νομοσχέδιο. Εκτενή αποσπάσματα δημοσι-εύουμε στην ηλεκτρονική έκδοσή μας σε μετάφρασηαπό τα Γερμανικά του Θοδωρή Ανδρόνικου και της Ερα-σμίας Τσάκου.

“Χριστουγεννιάτικηαπεργία”

Στο τέλος του 2014, μετά από επτάχρόνια κρίσης, οι πολιτικές τηςλιτότητας δεν φαίνεται να τελει-

ώνουν. Οι λαοί εξεγείρονται, ζητούν ναζήσουν με αξιοπρέπεια. Πρόσφατο πα-ράδειγμα είναι αυτό της Ιταλίας όπουοι εργαζόμενοι κατέβηκαν σε γενικήαπεργία, πλημμυρίζοντας τους δρό-μους της Ρώμης και των άλλων πό-λεων, εκφράζοντας τη ριζική αντίθεσηστον προϋπολογισμό λιτότητας του2015 και στο νόμο που επιτρέπει τιςομαδικές απολύσεις.

Μετά τη Ρώμη, τη σκυτάλη πήραν οιΒρυξέλλες. Το Βέλγιο παρέλυσε. Στις15 ∆εκεμβρίου γνώρισε, όπως και ηΙταλία, μια ιστορική απεργία. Οι δύογενικές απεργίες σε σύντομο χρονικόδιάστημα σε χώρες ιδρυτικά μέλη τηςΕΕ δεν είναι συμπτωματικές. Οι εργα-ζόμενοι και τα συνδικάτα βγήκανστους δρόμους, για να εκφράσουν τηναντίθεσή τους στις πολιτικές που επι-βάλλονται, σχεδόν πανομοιότυπα, σεευρωπαϊκό επίπεδο από τις Βρυξέλλεςκαι το Βερολίνο, που επιμένει δογμα-τικά στην αυστηρή τήρηση του Συμφώ-νου Σταθερότητας

Στο Βέλγιο η κυβέρνηση του φιλε-λεύθερου Σαρλ Μισέλ και του εθνικι-στή φλαμανδού ηγέτη Μπαρτ ντεΒεβέρ επιχειρούν να επιβάλουν την αύ-ξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης απότα 65 έτη στα 67, την κατάργηση τηςαυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρ-μογής (ΑΤΑ) των μισθών-συντάξεωνκαι την περικοπή των δημόσιων δαπα-νών κατά 11 δισ. ευρώ. Έτσι, θα εξοι-κονομηθούν ποσά για τη μείωση τουδημόσιου χρέους της χώρας, που είναιυπερβολικά διογκωμένο, αγγίζει το100% περίπου του ΑΕΠ της χώρας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμ-βριο προειδοποίησε το Βέλγιο, την Ιτα-λία και τη Γαλλία και όχι μόνο, ότι μετους προϋπολογισμούς που έχουν κα-ταθέσει για το 2015, παραβιάζουν τουςκανόνες της δημοσιονομικής πειθαρ-χίας και έχουν τρίμηνη προθεσμία γιανα συμμορφωθούν με τις υποδείξεις.Τη στιγμή που η ανάπτυξη στην ευρω-ζώνη παραμένει εξαιρετικά προβλημα-

τική το τρίτο τρίμηνο, η αύξηση τουΑΕΠ ήταν 0,2%, ελάχιστα βελτιωμένοαπό το προηγούμενο 0,1%, σύμφωναμε τα επίσημα στοιχεία της Γιούροστατ.

Η βελγική οικονομία, έκτη στην ευ-ρωζώνη, εμφανίζει παρατεταμένη οι-κονομική επιβράδυνση. Φέτος προβλέ-πεται αύξηση 0,9%. Η Ιταλία παρου-σιάζει μείωση 0,1% και η Αυστρία0,3%.

Από τις «άγριες απεργίες»στις περιφερειακές

Το συνδικαλιστικό κίνημα Βελγίουμε την απεργία της 15ης ∆εκεμβρίουολοκλήρωσε έναν κύκλο αγωνιστικώνκινητοποιήσεων, που ξεκίνησε στιςαρχές του φθινόπωρου. Οι σιδηροδρο-μικοί άνοιξαν τον κύκλο αυτό με τις«άγριες απεργίες», όπως χαρακτηρί-στηκαν από τα ΜΜΕ, προκαλώνταςαλυσιδωτές αντιδράσεις, με αποτέλε-σμα να ενεργοποιηθούν και οι τρειςκεντρικές συνομοσπονδίες: η ΓενικήΣυνομοσπονδία των Βέλγων Εργαζομέ-νων (FGTB) με σοσιαλιστικές επιρ-ροές, η Συνομοσπονδία των Χριστιανι-κών Συνδικάτων CSC και τα ΕλεύθεραΑνεξάρτητα Συνδικάτα (CGSLB).

Το κίνημα αυτό είχε μια δυναμικήπου συνέβαλε τελικά στη δημιουργίαενός κοινού μετώπου. Έφερε στην επι-

φάνεια βαθύτερες διεργασίες που συν-τελούν σ’ όλα τα επίπεδα της βελγικήςκοινωνίας. Αυτό έδειξαν οι μαζικέςδιαδηλώσεις της 6ης Σεπτεμβρίου μεπάνω από 100.000 διαδηλωτές, πουξάφνιασαν, γιατί κατέβηκαν στουςδρόμους των Βρυξελλών ευρύτερα κοι-νωνικά στρώματα, νέοι και φοιτητές.Οι περιφερειακές κινητοποιήσεις πουακολούθησαν έγιναν δυνατές χάρηστην ενότητα των τριών μεγάλων συν-δικαλιστικών οργανώσεων, ιδιαίτεροςόμως ήταν ο ρόλος των εργαζομένων,των μεταλλεργατών, των ναυτεργατών,των σιδηροδρομικών, αλλά και των ερ-γαζομένων στην εκπαίδευση και υγεία.

Οι κοινωνικές οργανώσειςστους δρόμους

Όλες οι κοινωνικές οργανώσειςείχαν τη δική τους συμμετοχή. «∆ενήταν μόνο τα συνδικάτα, ήταν και οικοινωνικές οργανώσεις και αυτό είναικαινούργιο φαινόμενο», υποστηρίζει ογνωστός κωμικός του Βελγίου ΝίγκελΟυίλιαμς μέλος της Πλατφόρμας «HartBoven Hard» (δηλαδή η καρδιά πάνωαπό τη δύναμη). Πρόκειται για «πλατιάκίνηση, που συσπειρώνει πολλές οργα-νώσεις, με κοινό στόχο να αντισταθούνστην κυβερνητική πολιτική, η οποίαεπιχειρεί να καταργήσει τα κοινωνικά

και δημοκρατικά δικαιώματα που κερ-δήθηκαν με αγώνες…»

Οι κινητοποιήσεις στην Ιταλία και τοΒέλγιο δεν ήταν μια εξαίρεση. Σ’ όλεςτις χώρες της Ευρώπης, Ισπανία, Πορ-τογαλία, Ελλάδα, σημειώθηκαν, με τονένα ή τον άλλο τρόπο, τους τελευταί-ους μήνες κινητοποιήσεις. Και στη Με-γάλη Βρετανία οι εργαζόμενοι κατέβη-καν μαζικά για να υπερασπιστούν το∆ημόσιο Σύστημα Υγείας (NHS). ΣτηνΙρλανδία οι πολίτες βγήκαν στους δρό-μους στις αρχές Νοεμβρίου, για ναπουν όχι στην ιδιωτικοποίηση τουνερού. Αν οι κινητοποιήσεις στις χώρεςαυτές είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό,κυρίως την υπεράσπιση οικονομικών,κοινωνικών και δημοκρατικών δικαιω-μάτων, στη Γερμανία σημειώθηκαναπεργιακές κινητοποιήσεις που έθετανσαν βασικό τους στόχο την αύξηση τωνμισθών και την υπογραφή συλλογικώνσυμβάσεων. Οι σημαντικότερες απόαυτές ήταν η απεργία των σιδηροδρο-μικών, στις αερομεταφορές (Lufth-ansa) και, τις τελευταίες ημέρες, στηθυγατρική της αμερικανικής πολυεθνι-κής «Amazon», μια απεργία στον ιδιω-τικό τομέα με ιδιαίτερη σημασία πουαξίζει να την παρακολουθήσουμε.

Τα βελγικά συνδικάτα μετά τις κινη-τοποιήσεις αυτές καθόρισαν τη γραμμήπλεύσης. Περιμένουν μέχρι τις 13 Ια-νουαρίου η εργοδοσία και η κυβέρνησηνα καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγ-ματεύσεων. Τα συνδικάτα επιμένουνστο πλαίσιο που έχει υιοθετηθεί από τοκοινό μέτωπο :

– Απόσυρση του μέτρου για την κα-τάργηση της ΑΤΑ. Όχι αύξηση της ηλι-κίας συνταξιοδότησης.

– Υιοθέτηση πολιτικών για την οικο-νομική ανάκαμψη, με επενδύσεις πουθα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, εγ-γύηση για τη βελτίωση των κοινωνικώνυπηρεσιών.

Ψήφιση δίκαιου φορολογικού νόμου,ώστε ο καθένας να συμβάλλει ανάλογαμε τις δυνάμεις του.

M. Κοβάνης

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Ρώμη-Βρυξέλλες: Απεργίεςμε άρωμα από τα παλιά

1166 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014

Το πρωί σα στι σμέ -νος α κό μα α πό τηνέ ντα ση του ο νεί -ρου κι ε ξαν τλη μέ -νος α πό τον τα -ραγ μέ νο ύ πνο, υ -πο χώ ρη σε στηγκρί νια της Μα -ρίας, υ πο σχέ θη κεπως θα έ κα ναν καιφέ τος Χρι στού -γεν να, και βάλ θη κεμε το που έ φυ γε ε -κεί νη α πό το σπί τινα τα ορ γα νώ σει.

“

τραπέζι ώστε να χωρέσουν τα απλωμένακλαδιά στο δωμάτιο. Ένιωσε μια βαθιά ικα-νοποίηση, σχεδόν αγαλλίαση, όχι γιατί είχεανακαλύψει κάτι αξίας στα σκουπίδια, μακυρίως γιατί είχε σταθεί τυχερός για πρώτηφορά μετά από τέσσερα ολόκληρα χρόνια.Η Μαρία, παρότι δεν είχε ξανακάνει κου-βέντα για τη χριστουγεννιάτικη φιέστα, εν-θουσιάστηκε όταν το είδε, αλλά κουρα-σμένη καθώς ήταν δεν το σχολίασε.

Έπειτα από τέσσερις μέρες, περπατών-τας δίπλα στο παλιό εργοστάσιο βρήκε δυοπεταμένα σπρέι μπογιάς (ένα ασημί κι ένακόκκινο) και με μεγάλη ανακούφιση διαπί-στωσε πως δεν ήταν εντελώς άδεια. Έβαψετα αποξηραμένα πορτοκάλια κι είχε πια έξιπολύχρωμες μπάλες, τις οποίες κρέμασεστη μια πλευρά του δέντρου ώστε να φαίνε-ται πλούσια στολισμένο. Εννοείται πως όλοεκείνο το διάστημα, προσκολλημένος στοστόχο του, δεν είχε μυαλό για άλλες εκκρε-μείς υποθέσεις. Υπήρχαν φορές που μετά-νιωνε για την ανάληψη μιας τόσο δεσμευτι-κής υποχρέωσης η οποία με τον καιρό εξε-λισσόταν σχεδόν σε εμμονή. Ένα απόγευμαστο τραίνο είδε έναν άντρα απέναντί του ναξεφυλλίζει κάποιο βιβλίο με τον Άγιο Βα-σίλη στο εξώφυλλο. «Καλά Χριστούγεννα»,του ευχήθηκε ενθουσιασμένος. Ο άλλος τονκοίταξε σαν να αντίκριζε έναν ηλίθιο ή ένασαλό κι επέστρεψε στο ανάγνωσμά του. ΟΓαρύφαλλος θύμωσε κι έστρεψε αλλού τοκεφάλι. Λίγα λεπτά μετά διαπίστωσε, κοι-τώντας ξανά, πως ο άντρας διάβαζε το«Grundrisse» κι η φιγούρα στο εξώφυλλοδεν ήταν ο Σάντα Κλάους αλλά ο Μαρξ.

Βγαίνοντας από το σταθμό προσπέρασεένα ζευγαράκι που αντάλλασσε χάρτινεςεορταστικές καρδούλες και φιλιά και σκέ-φθηκε πως η καρδιά σε κάθε μορφή είναιένα ασφαλές δώρο. Περπατώντας στηνυπέργεια γέφυρα είδε ένα μπαλόνι ηλίουπου είχε ξεφύγει από κάποιο χέρι κι ανέ-βαινε προς το μέρος του. Πρόφτασε να τοαρπάξει πριν χαθεί στο διάστημα. Ήταν μιαολοκόκκινη μεγάλη καρδιά· το πιο κατάλ-ληλο δώρο για την καλή του.

Η λίστα είχε σχεδόν συμπληρωθεί

∆ευτέρα αξημέρωτα, συγκέντρωσε ένασωρό χάρτινες γιρλάντες από το κυριακά-τικο πάρτι της πλατείας κι έκατσε όλο τομεσημέρι να ξεχωρίζει όσες ήταν ακέραιες

και δεν είχαν τσαλαπατηθεί βάναυσα απότους μασκαράδες. Έλειπαν πια μόνο ταλαμπιόνια, το κρασί κι η γαλοπούλα κι αςθεωρούσε υπερβολή ένα ολόκληρο τρο-φαντό πουλερικό για δυο ξερά κορμιά. Μεδυο μπιφτέκια θα τη βολεύανε, μα ήταναποφασισμένος να μην κάνει εκπτώσεις· θαγιόρταζαν με κάθε επισημότητα.

∆εν είχαν καλά καλά ανθίσει οι νερατζιέςόταν η εταιρεία της Μαρίας ανακοίνωσε πε-ρικοπές. Η ίδια παρέμενε στη θέση τηςαλλά ο μισθός περιοριζόταν στο μισό. Αυτήη εξέλιξη τον υποχρέωσε να αμελήσει γιαλίγο την αποστολή του και να γυρέψει δου-λειά αν και ήξερε από προηγούμενες από-πειρες πως ούτε ο γαλαντόμος Άγιος τωνΧριστουγέννων δεν έκανε πια τέτοια δώρα.Στάθηκε ωστόσο τυχερός κι είδε σε ένα κα-τάστημα οικοσκευών μια ψησταριά, στησούβλα της οποίας περιστρέφονταν καρ-φωμένα τρία κοτόπουλα από φελιζόλ με-γάλα σαν γαλοπούλες. Ο ιδιοκτήτης δεν τουέδωσε δουλειά, δέχτηκε όμως να του χαρί-σει ένα ζουμερό ομοίωμα γαλοπούλας πουείχε ξεμείνει στην αποθήκη.

Πριν περάσουν δέκα μέρες ξύπνησαν έναπρωί και διαπίστωσαν πως δεν είχαν πιαηλεκτρικό· οι ανεξόφλητοι λογαριασμοίστοιβάζονταν στον πάγκο της κουζίνας. ΗΜαρία έφυγε άφαγη κι εκνευρισμένη για τηδουλειά, ενώ εκείνος διέγραψε τα «πολύ-χρωμα λαμπιόνια» από τη λίστα του ανα-κουφισμένος. ∆ανείστηκε λίγα κεριά απότην εκκλησία της πλατείας κι έπειτα συμ-φώνησε με τον Τζίμμυ τον ταβερνιάρη νακάνει ένα φρεσκάρισμα στην πρόσοψη τηςταβέρνας για δυο μερίδες κοτόπουλο, μισόκιλό ρετσίνα και μια γκαζόζα· η ανάμιξηκρασιού κι ανθρακούχου έφτιαχνε τον κα-λύτερο αφρώδη οίνο και μάλιστα ημίγλυκο.

Σε δυο μέρες η ταβέρνα έλαμπε φρεσκο-βαμμένη κι εκείνος ήταν πανέτοιμος για τορεβεγιόν. Γιόρτασαν τα Χριστούγεννα τονΑπρίλη υπό το φως των κεριών. Η Μαρίαύψωσε το ποτήρι κι ευχήθηκε καλή Πρωτο-χρονιά, μα ευτυχώς ο Γαρύφαλλος δεν είχεακόμα πιει αρκετά και δεν παρασύρθηκε ναυποσχεθεί μια καινούργια λαμπερή φιέστα.

* Ο Νίκος Χρυσός έχει εκδώσει το μυθι-στόρημα «Το μυστικό της τελευταίας σελί-δας» (εκδόσεις Καστανιώτη), ενώ διηγήματάτου έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούςτόμους.

Της Βάσιας Τζανακάρη*

Κάθε φορά που, μικρός, παρα-πονιόμουν στον πατέρα μου ότικρυώνω, μου έλεγε «Φαντάσου

ότι κάποιος αδειάζει πάνω σου ένανκουβά παγωμένο νερό. Πες πως είσαιστην αυλή, είναι χειμώνας κι έχει πα-γωνιά, φυσάει βοριάς, ο βοριάς που τ’αρνάκια παγώνει, και κάποιος σε πε-ριλούζει με κρύο νερό. Τρέμεις σύγ-κορμος, τρέχεις προς το σπίτι και,μόλις μπαίνεις μέσα, η ζέστη απ’ τηφωτιά στο τζάκι σε πιάνει απ’ τα μού-τρα. Κάθεσαι δίπλα στη φωτιά καισιγά-σιγά στεγνώνεις, ζεσταίνεται τοπετσί σου, στο τέλος ζεσταίνονται καιτα μέσα σου. Τώρα κρυώνεις;» «Όχι»,απαντούσα πάντοτε. Και ήταν αλή-θεια.

Ανοίγω τα μάτια και βλέπω παπού-τσια. Μπότες. Σκαρπίνια. Αθλητικάπαπούτσια και γόβες. Περνάνε βια-στικά, τρέχοντας, σουλατσάροντας.Ίσια και στραβοπατώντας. Μοιάζουνσαν να συμμετέχουν σε έναν παράξενοχορό, σαν φύλλα που παραδέρνουνστον άνεμο, μπορώ να μείνω εδώ ξα-πλωμένος και να τα κοιτάζω ώρεςολόκληρες. Ένα ζευγάρι μπότες στα-ματάει μπροστά στο χάρτινο ποτηράκιμου. Ένα χέρι χαμηλώνει και ρίχνειμέσα μερικά κέρματα. Ανασηκώνομαιαπότομα και ψελλίζω ένα «Καλά Χρι-στούγεννα». Το κορίτσι με τις μπότεςέχει ήδη απομακρυνθεί, με ένα άσπροσκυλάκι στο κατόπι της. Ρίχνω μιαματιά στα πόδια μου και τότε καταλα-βαίνω το λόγο που ο πατέρας μου τρύ-πωσε στο όνειρό μου: κάποιος μουέκλεψε την κουβέρτα.

Μισογεμάτο χάρτινο ποτηράκι

∆εν υπάρχει μεγαλύτερη ατιμία με-

ταξύ αστέγων από το να κλέβεις τηνκουβέρτα του άλλου. Μπορείς να κλέ-ψεις τσιγάρα, ακόμα και κανένα σάν-τουιτς, αλλά ποτέ την κουβέρτα. Εγώ,βέβαια, είμαι καινούριος στο κόλπο,μπορεί να μην ξέρω να φυλάγομαι ήνα μου τα είπανε λάθος και να είναιτελικά χειρότερο να κλέψεις τα τσι-γάρα παρά το σκέπασμα κάποιου. ∆εντο σκέφτομαι όμως παραπάνω, ξέρωνα το παλεύω το κρύο. Άλλωστε, δενσκοπεύω να μείνω καιρό εδώ, έχωπίστη ότι κάτι θα γίνει και για μένα.Ανέκαθεν ήμουν από εκείνους με ταμισογεμάτα ποτήρια, γι’ αυτό καιτώρα που το χάρτινο ποτηράκι με τακέρματα είναι μισοάδειο, εγώ τοβλέπω μισογεμάτο. Συνέβησαν,απλώς, μερικά ατυχή γεγονότα. Τοατυχέστερο όλων ήταν ότι δεν μουέμεινε άνθρωπος σε τούτη την πόληνα στραφώ. Άλλοι έφυγαν έξω, άλλοιέκαναν οικογένειες και μετά βίας ταβγάζανε πέρα οπότε πού καιρός γιακοινωνικότητες, άλλοι γύρισαν στοχωριό. Κι εγώ το σκέφτομαι το χωριόμου, ιδίως τέτοιες μέρες, γιορτινές.Άμα έβγαινες έξω ανήμερα Χριστού-γεννα άκουγες μόνο το τρίξιμο τουχιονιού κάτω απ’ τα πόδια σου. Εκείνα δεις κρύο. Το παλεύαμε όμως.

Λοιπόν, όλοι έφυγαν σιγά-σιγά απόδω, άδειασε η πόλη από ανθρώπους,και την πόλη δεν την κάνουν τα κτί-ρια. Κι έπειτα, ερήμωσε η γειτονιά, άν-θρωπος δεν πατούσε το πόδι του,πόσο μάλλον στο δικό μου το μαγαζίμε τις μικροσυσκευές. ∆εν έπιανε μίαμπροστά στα μεγαθήρια, τις αλυσίδες,με τις προσφορές και τα τελευταίαμοντέλα. Και κάθε μέρα έβλεπα τιςφραπεδιέρες και τα μίξερ να σκονί-ζονται χωρίς να ετοιμάζουν καφέδεςκαι γλυκά για κανέναν. Κι εκεί ανά-μεσα στις μικροσυσκευές μου, με ταμάτια χαμηλωμένα, μου ανακοίνωσε

κι η Ζωή πως έφευγε, γύριζε στη μάνατης, δεν μπορούσε άλλο να ζει «έτσι».∆εν μπήκε καν στον κόπο να εξηγήσειτο «έτσι», κι έτσι –χα– δεν έμαθα ποτέτι ήταν εκείνο που τη στεναχωρούσεπερισσότερο. Μόνος πια, πηγαινοερ-χόμουν σπίτι-μαγαζί, μαγαζί-σπίτι,διασχίζοντας καμένη γη. Λες κι είχανανοίξει οι ουρανοί κι είχε βρέξει να-πάλμ. Και μέσα μου, ακόμα πιο με-γάλη ερημιά.

Πόσο γρήγορα συνήθισα

Λίγους μήνες αφότου έκλεισα τομαγαζί, ο κύριος ∆ιαμαντής, ο σπιτο-νοικοκύρης μου, μου έκανε έξωση.Ανησυχούσε, είπε, τι θα έκανα, αλλάδεν γινόταν κιόλας να μένω τζάμπαστο σπίτι του. Άλλο σπίτι δεν είχα: τημάνα μου την είχα χάσει πολύ μικρόςκι όταν ο πατέρας μου έφυγε πρινλίγα χρόνια από καρδιά, το σπίτι τοπατρικό τ’ αρπάξανε τ’ αδέρφια του.

Τα πράγματα μου τα πούλησα, σχε-δόν όλα. Με δυσκολία, όμως. ∆ενήξερα ότι πλέον οι παλιατζήδες δεναγοράζουν, αλλά «σε βοηθούν να κα-θαρίσεις». Έτσι μου είπαν τουλάχι-στον οι πιο πολλοί που ρώτησα. ∆ενείχα, βέβαια, και πολλά πράγματα,ρούχα και βιβλία τα περισσότερα. Τη-γάνια, σουπιέρες, επιπλάκια και ταρέστα τα ‘χε πάρει η Ζωή φεύγοντας,και τα μεγάλα τα παράτησα εκεί δα.

Καμιά φορά αναρωτιέμαι πώςέφτασα ως εδώ αλλά, αν το καλοσκε-φτείς, δεν είναι και τόσο εξωφρενικόαυτό που μου συνέβη. Θέλω να πω,ένα κι ένα κάνουν δύο, τι άλλο θαμπορούσε να γίνει; Το εξωφρενικόείναι πόσο γρήγορα συνήθισα στηνιδέα ότι θα μείνω για λίγο στο δρόμο.Ίσως επειδή ξέρω πως θα είναι γιαλίγο. Κλείνω τα μάτια και ξαναπέφτω

για ύπνο –έστω και χωρίς κουβέρτα,ξέρω να το παλεύω το κρύο.

Όταν ανοίγω τα μάτια, έχει σουρου-πώσει. Βλέπω, όπως πάντα, παπού-τσια. Μπότες. Σκαρπίνια. Αθλητικάπαπούτσια και γόβες. Ανακάθομαι μεδυσκολία, το σώμα μου έχει αρχίσει ναμε προδίδει. Αυτά σου κάνει ο δρόμος.∆ίπλα μου, καθισμένη με τα γόνατατραβηγμένα κοντά στο στήθος, μια γυ-ναίκα με μπότες και, πλάι της, έναςάσπρος σκύλος. Την αναγνωρίζω τηγυναίκα κι ας έχει αλλάξει. Την ξέρωαπό κορίτσι. Γιορτές ήταν πάλι όταντην είδα πρώτη φόρα, τότε που έριξεψιλά στο χάρτινο ποτηράκι μου, κιαπό τότε όλο και κάτι μου έφερνε, ένατοστ, έναν καφέ, για χρόνια ολό-κληρα. Και ξαφνικά χάθηκε, λες κιάνοιξε η γη και την κατάπιε.

Μου ζητάει συγγνώμη που κάθισε.∆εν είχε πού αλλού να πάει, λέει. Οσκύλος έχει κι αυτός παρακλητικόβλέμμα. Έχει γεράσει.

«Μήπως έχεις καμιά κουβέρτα», μερωτάει.

«Όχι, μου την έκλεψαν πριν μερικάχρόνια. ∆εν μ’ ένοιαξε να βρω άλλη.Κρυώνεις;»

«Κρυώνω», λέει.«Λοιπόν, φαντάσου ότι κάποιος

αδειάζει πάνω σου έναν κουβά παγω-μένο νερό», λέω, και την αφήνω νακουρνιάσει δίπλα μου, για να συνε-χίσω την ιστορία μου.

* Η Βάσια Τζανακάρη έχει δημοσι-εύσει στις εκδόσεις Μεταίχμιο ταβιβλία «Έντεκα μικρόι φόνοι: Ιστο-ρίες εμπνευσμένες από τραγούδιατου Nick Cave», «Τζόνι & Λούλου»,«Η καρέκλα του κυρίου Έκτορα» καιτο παιδικό βιβλίο «Ένα δώρο για τονΤζελόζο».

ΤουΘωμά Τσαλαπάτη*

Οταν ανακοινώθηκε πως τα Χριστούγενναεπιβάλλονται υποχρεωτικά και δια νόμουκαθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και κάθε

εβδομάδα, κανείς δεν έμοιαζε διατεθειμένος νααντιδράσει. Άλλωστε, η γιορτή παρέμενε αγα-πητή και η καθημερινή επανάληψή της έμοιαζεγια πολλούς μια ευχάριστη λύση απέναντι στα συ-ναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, την απελπισίαή την οργή που είχαν διαχυθεί στη χώρα τα τε-λευταία χρόνια. Ακόμη και όταν μερικοί ξαφνιά-στηκαν με την ανακοίνωση πως η πρωτοχρονιάθα εορτάζεται υποχρεωτικά στην αρχή κάθεεβδομάδας και πως οι κάτοικοι της χώρας είναιυποχρεωμένοι να μετρούν αντίστροφα το βράδυκάθε Κυριακής, δεν υπήρξαν ουσιαστικές αντι-δράσεις. «Είναι ένας τρόπος να κερδίσουμε τοχαμένο χρόνο», σχολίασαν στις εφημερίδες πολ-λοί από τους φίλα προσκείμενους στο καθεστώςτων εορτών δημοσιογράφοι. «Και ας μην ξε-χνάμε, ο χρόνος είναι χρήμα» είπαν κλείνονταςτο μάτι.

Το διάγγελμα του Άι Βασίλη

Όταν το πρωί εκείνο, πάνοπλα χριστουγεννιά-τικα έλκηθρα κατέκλυσαν τους δρόμους τηςπόλης και περικύκλωσαν το κοινοβούλιο, λίγοι

μονάχα υποψιάστηκαν το τι μπορεί να ακολου-θήσει. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί άρχισαν να προ-βάλουν αποκλειστικά προγράμματα όπως: «ΤαΧριστούγεννα του Μίκυ Μάους», «Τα Μάπετ πάνεΧριστούγεννα», καθώς και επαναλήψεις παλαι-ότερων ρεβεγιόν πρωτοχρονιάς. Τα πράγματακάπως ξεκαθάρισαν μόλις ο Αι Βασίλης προ-έβηκε τηλεοπτικά στο παρακάτω διάγγελμα:

«Η χώρα διήρχετο μιαν κρίσιν αναζητούσα διέ-ξοδον εξ ενός συναισθηματικού αδιεξόδου εις τοοποίον είχεν εισέλθει. Από μακρού χρόνου η αδυ-ναμία συνεννοήσεως μεταξύ των υπευθύνων ηθι-κών παραγόντων της χώρας παρά πάσαν επίκλη-σιν του ανωτάτου άρχοντος της είχε περιαγάγει

την χώρα εις συναισθηματικόν αδιέξοδον. Η κα-τάστασις αυτή, προστιθεμένη εις μίαν αναρχικήναντίληψην, η οποία είχεν επιβληθεί σχεδόν ειςόλα τα άτομα της κοινωνίας, είχεν δημιουργήσειτον έσχατον κίνδυνον να αλωθεί η χώρα από τηνμελαγχολίαν. Οι Έλληνες κατά ιστορικήν παρά-δοσιν αλλά και κατά τη βασικήν κοινωνικήν αν-τίληψην και αγωγήν δεν είναι ποτέ ευεπίφοροιπρος την μελαγχολίαν. Προ αυτής της καταστά-σεως, το πνεύμα των Χριστουγέννων, η μόνη ου-δετέρα εις τον χώρο του συναισθηματικού σπα-ραγμού δύναμις η οποία υπήρχε, έκρινεν ότιόφειλεν να παρέμβει δια να αποτρέψει τον δρόμοπρος τον κρημνόν.»

Χριστουγεννιάτικη δικτατορία

Το νέο καθεστώς με απανωτά διατάγματα κα-τήργησε κάθε άλλη γιορτή και κάθε άλλη εποχήτου χρόνου. Φάτνες στήθηκαν σε πολλά σημείατης πόλης, όπου προσήχθησαν όλοι οι αντιφρο-νούντες. Πορτρέτα του Αί Βασίλη τοποθετήθηκανσε όλα τα δημόσια κτήρια, χριστουγεννιάτικαδέντρα σε όλες τις πλατείες. Ομάδες χριστουγεν-νιάτικων ξωτικών πάνω σε μηχανές περιπολού-σαν καθημερινά τους δρόμους της πόλης. Το χα-μόγελο επιβλήθηκε ως η μόνη νόμιμη ενδυμασίασε όλο τον πληθυσμό. Τα ξωτικά σταματούσανσυχνά ανύποπτους πολίτες και μετρούσαν ταστόματα με μια μεζούρα ώστε να συμπεράνουν ανόντως χαμογελούν. Οι παραβάτες μπουκώνοντανεπιτόπου με κουραμπιέδες ή μεταφέρονταν μα-κριά και κανείς δεν ήξερε πότε θα τους ξαναδεί.Τα πρωινά συμμορίες παρακρατικών καλαντι-στών χτυπούσανε τα κουδούνια και τσεκάρανετις αντιδράσεις των πολιτών στα άσματά τους.Όλη η χώρα τρεφόταν αποκλειστικά με γαλο-πούλες και αν κάποιος περνούσε κάτω από κά-ποιο (στρατηγικά τοποθετημένο από το καθε-

στώς) ματσάκι γκι χωρίς να φιλήσει τον διπλανότου κινδύνευε. Τα κάλαντα έγιναν εθνικός ύμνοςκαι το «καλή χρονιά» επίσημος χαιρετισμός τουκαθεστώτος. Τα μαγαζιά ήταν πάντα ανοιχτά (πε-ρίπου όπως τώρα) και όλοι ήταν υποχρεωμένοινα αγοράζουν δώρα. Τα Σάββατα, στις πλατείεςτης επικράτειας λάβαινε χώρα η «Άγια νύχτα».∆ηλαδή, δημόσιες εκτελέσεις αντιφρονούντων μετη χρήση του τραγουδιού «Ο μικρός τυμπανι-στής», το οποίο ο καταδικασμένος αναγκαζόταννα ακούσει ξανά και ξανά σε επανάληψη μέχρι ναξεψυχήσει.

Οι αντιδράσεις σίγουρα στην αρχή ήταν περιο-ρισμένες, αλλά σήμερα μια συνωμοσία έρχεται νατραντάξει τα θεμέλια του καθεστώτος. Μια πλα-τιά συμμαχία μελαγχολικών, εκνευρισμένων, πα-σχαλιάτικων οπαδών και καλοκαιρινών παραθε-ριστών έρχεται να αμφισβητήσει τη χριστουγεν-νιάτικη δικτατορία. Ένα σύνθημα, γραμμένο σετοίχους στα πιο απρόσμενα σημεία της πόλης, έρ-χεται να δώσει κουράγιο στους καταπιεσμένουςκαι να σημάνει τον ερχομό της συμμαχίας, ετοι-μάζοντας την ανατροπή: «Τα χριστουγεννιάτικαδέντρα σας είναι μετρημένα».

* Ο Θωμάς Τσαλαπάτης έχει εκδόσει την ποι-ητική συλλογή «Το ξημέρωμα είναι σφαγή κύριεΚρακ» (εκδόσεις Εκάτη).

Κάναμε Χριστούγεννακαι φέτος


Φαντάσου ότι κάποιος αδειάζει πάνω σουέναν κουβά παγωμένο νερό

Το πραξικόπηματων Χριστουγέννων

Ένα σύνθημα, γραμμένο σετοίχους στα πιο απρόσμενασημεία της πόλης, έρχεταινα δώσει κουράγιο στουςκαταπιεσμένους και νασημάνει τον ερχομό τηςσυμμαχίας, ετοιμάζονταςτην ανατροπή: «ταχριστουγεννιάτικα δέντρασας είναι μετρημένα»

“

1177ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ1166 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014

Το πρωί σα στι σμέ -νος α κό μα α πό τηνέ ντα ση του ο νεί -ρου κι ε ξαν τλη μέ -νος α πό τον τα -ραγ μέ νο ύ πνο, υ -πο χώ ρη σε στηγκρί νια της Μα -ρίας, υ πο σχέ θη κεπως θα έ κα ναν καιφέ τος Χρι στού -γεν να, και βάλ θη κεμε το που έ φυ γε ε -κεί νη α πό το σπί τινα τα ορ γα νώ σει.

“

τραπέζι ώστε να χωρέσουν τα απλωμένακλαδιά στο δωμάτιο. Ένιωσε μια βαθιά ικα-νοποίηση, σχεδόν αγαλλίαση, όχι γιατί είχεανακαλύψει κάτι αξίας στα σκουπίδια, μακυρίως γιατί είχε σταθεί τυχερός για πρώτηφορά μετά από τέσσερα ολόκληρα χρόνια.Η Μαρία, παρότι δεν είχε ξανακάνει κου-βέντα για τη χριστουγεννιάτικη φιέστα, εν-θουσιάστηκε όταν το είδε, αλλά κουρα-σμένη καθώς ήταν δεν το σχολίασε.

Έπειτα από τέσσερις μέρες, περπατών-τας δίπλα στο παλιό εργοστάσιο βρήκε δυοπεταμένα σπρέι μπογιάς (ένα ασημί κι ένακόκκινο) και με μεγάλη ανακούφιση διαπί-στωσε πως δεν ήταν εντελώς άδεια. Έβαψετα αποξηραμένα πορτοκάλια κι είχε πια έξιπολύχρωμες μπάλες, τις οποίες κρέμασεστη μια πλευρά του δέντρου ώστε να φαίνε-ται πλούσια στολισμένο. Εννοείται πως όλοεκείνο το διάστημα, προσκολλημένος στοστόχο του, δεν είχε μυαλό για άλλες εκκρε-μείς υποθέσεις. Υπήρχαν φορές που μετά-νιωνε για την ανάληψη μιας τόσο δεσμευτι-κής υποχρέωσης η οποία με τον καιρό εξε-λισσόταν σχεδόν σε εμμονή. Ένα απόγευμαστο τραίνο είδε έναν άντρα απέναντί του ναξεφυλλίζει κάποιο βιβλίο με τον Άγιο Βα-σίλη στο εξώφυλλο. «Καλά Χριστούγεννα»,του ευχήθηκε ενθουσιασμένος. Ο άλλος τονκοίταξε σαν να αντίκριζε έναν ηλίθιο ή ένασαλό κι επέστρεψε στο ανάγνωσμά του. ΟΓαρύφαλλος θύμωσε κι έστρεψε αλλού τοκεφάλι. Λίγα λεπτά μετά διαπίστωσε, κοι-τώντας ξανά, πως ο άντρας διάβαζε το«Grundrisse» κι η φιγούρα στο εξώφυλλοδεν ήταν ο Σάντα Κλάους αλλά ο Μαρξ.

Βγαίνοντας από το σταθμό προσπέρασεένα ζευγαράκι που αντάλλασσε χάρτινεςεορταστικές καρδούλες και φιλιά και σκέ-φθηκε πως η καρδιά σε κάθε μορφή είναιένα ασφαλές δώρο. Περπατώντας στηνυπέργεια γέφυρα είδε ένα μπαλόνι ηλίουπου είχε ξεφύγει από κάποιο χέρι κι ανέ-βαινε προς το μέρος του. Πρόφτασε να τοαρπάξει πριν χαθεί στο διάστημα. Ήταν μιαολοκόκκινη μεγάλη καρδιά· το πιο κατάλ-ληλο δώρο για την καλή του.

Η λίστα είχε σχεδόν συμπληρωθεί

∆ευτέρα αξημέρωτα, συγκέντρωσε ένασωρό χάρτινες γιρλάντες από το κυριακά-τικο πάρτι της πλατείας κι έκατσε όλο τομεσημέρι να ξεχωρίζει όσες ήταν ακέραιες

και δεν είχαν τσαλαπατηθεί βάναυσα απότους μασκαράδες. Έλειπαν πια μόνο ταλαμπιόνια, το κρασί κι η γαλοπούλα κι αςθεωρούσε υπερβολή ένα ολόκληρο τρο-φαντό πουλερικό για δυο ξερά κορμιά. Μεδυο μπιφτέκια θα τη βολεύανε, μα ήταναποφασισμένος να μην κάνει εκπτώσεις· θαγιόρταζαν με κάθε επισημότητα.

∆εν είχαν καλά καλά ανθίσει οι νερατζιέςόταν η εταιρεία της Μαρίας ανακοίνωσε πε-ρικοπές. Η ίδια παρέμενε στη θέση τηςαλλά ο μισθός περιοριζόταν στο μισό. Αυτήη εξέλιξη τον υποχρέωσε να αμελήσει γιαλίγο την αποστολή του και να γυρέψει δου-λειά αν και ήξερε από προηγούμενες από-πειρες πως ούτε ο γαλαντόμος Άγιος τωνΧριστουγέννων δεν έκανε πια τέτοια δώρα.Στάθηκε ωστόσο τυχερός κι είδε σε ένα κα-τάστημα οικοσκευών μια ψησταριά, στησούβλα της οποίας περιστρέφονταν καρ-φωμένα τρία κοτόπουλα από φελιζόλ με-γάλα σαν γαλοπούλες. Ο ιδιοκτήτης δεν τουέδωσε δουλειά, δέχτηκε όμως να του χαρί-σει ένα ζουμερό ομοίωμα γαλοπούλας πουείχε ξεμείνει στην αποθήκη.

Πριν περάσουν δέκα μέρες ξύπνησαν έναπρωί και διαπίστωσαν πως δεν είχαν πιαηλεκτρικό· οι ανεξόφλητοι λογαριασμοίστοιβάζονταν στον πάγκο της κουζίνας. ΗΜαρία έφυγε άφαγη κι εκνευρισμένη για τηδουλειά, ενώ εκείνος διέγραψε τα «πολύ-χρωμα λαμπιόνια» από τη λίστα του ανα-κουφισμένος. ∆ανείστηκε λίγα κεριά απότην εκκλησία της πλατείας κι έπειτα συμ-φώνησε με τον Τζίμμυ τον ταβερνιάρη νακάνει ένα φρεσκάρισμα στην πρόσοψη τηςταβέρνας για δυο μερίδες κοτόπουλο, μισόκιλό ρετσίνα και μια γκαζόζα· η ανάμιξηκρασιού κι ανθρακούχου έφτιαχνε τον κα-λύτερο αφρώδη οίνο και μάλιστα ημίγλυκο.

Σε δυο μέρες η ταβέρνα έλαμπε φρεσκο-βαμμένη κι εκείνος ήταν πανέτοιμος για τορεβεγιόν. Γιόρτασαν τα Χριστούγεννα τονΑπρίλη υπό το φως των κεριών. Η Μαρίαύψωσε το ποτήρι κι ευχήθηκε καλή Πρωτο-χρονιά, μα ευτυχώς ο Γαρύφαλλος δεν είχεακόμα πιει αρκετά και δεν παρασύρθηκε ναυποσχεθεί μια καινούργια λαμπερή φιέστα.

* Ο Νίκος Χρυσός έχει εκδώσει το μυθι-στόρημα «Το μυστικό της τελευταίας σελί-δας» (εκδόσεις Καστανιώτη), ενώ διηγήματάτου έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούςτόμους.



































Κάναμε Χριστούγεννακαι φέτος




Ένα σύνθημα, γραμμένο σετοίχους στα πιο απρόσμενασημεία της πόλης, έρχεταινα δώσει κουράγιο στουςκαταπιεσμένους και νασημάνει τον ερχομό τηςσυμμαχίας, ετοιμάζονταςτην ανατροπή: «ταχριστουγεννιάτικα δέντρασας είναι μετρημένα»

“

∆εν υπάρχει μεγαλύτερη ατιμία μεταξύαστέγων από το να κλέβεις την κουβέρτα τουάλλου. Μπορείς να κλέψεις τσιγάρα, ακόμα καικανένα σάντουιτς, αλλά ποτέ την κουβέρτα.

“

1177ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣΗ ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014





































∆εν υπάρχει μεγαλύτερη ατιμία μεταξύαστέγων από το να κλέβεις την κουβέρτα τουάλλου. Μπορείς να κλέψεις τσιγάρα, ακόμα καικανένα σάντουιτς, αλλά ποτέ την κουβέρτα.

“

1188 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Με τη θεώρηση ότι δεν είναι δυνατόν στον 21οαιώνα να υπάρχουν πολίτες ενός ευρωπαϊκούκράτους που να στερούνται ενός τόσο βασικού

κοινωνικού αγαθού, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα, η νέαπεριφερειακή αρχή στην Περιφέρεια Αττικής προωθείτο πρόγραμμα «Ηλεκτρικό ρεύμα για όλους». Πρόκει-ται για ένα ανοιχτό πρόγραμμα, με πρώτο βήμα τηνεπανασύνδεση της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στα

νοικοκυριά (πρώτη κατοικία), που έχει διακοπεί λόγωαδυναμίας πληρωμής.

Οι προϋποθέσεις του προγράμματος

Η Περιφέρεια Αττικής πληρώνει απ’ ευθείας στη∆ΕΗ, αφού πρώτα γίνει ρύθμιση της συνολικής οφει-λής κάθε παροχής, το ποσό της πρώτης δόσης. Κι έτσιγίνεται η επανασύνδεση. Στη συνέχεια κι αν η οικονο-μική κατάσταση του νοικοκυριού είναι τέτοια που αδυ-νατεί να πληρώσει τις επόμενες δόσεις, η ΠεριφέρειαΑττικής αναλαμβάνει το κόστος για την πληρωμή κιεπόμενων δόσεων μέχρι του ποσού των 360 ευρώ ανάέτος για μία παροχή. Το ποσό αυτό έχει υπολογισθεί ότιαντιστοιχεί στην ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύ-ματος για μια λιτή, αλλά αξιοπρεπή διαβίωση.

Για να ενταχθεί κάποιο νοικοκυριό στο πρόγραμμα,το βασικό κριτήριο είναι το να έχει γίνει διακοπή τηςπαροχής. ∆εν έχουν εισαχθεί άμεσα εισοδηματικά κρι-

τήρια, γιατί πρόβλημα με την πληρωμή του ρεύματοςμπορεί να έχει μια οικογένεια, που την περσινή χρονιάείχε εισοδήματα αλλά στη συνέχεια να τα έχασε. Στιςσυνθήκες της μνημονιακής Ελλάδας αυτό είναι κάτι κα-θόλου σπάνιο (βλέπε απολύσεις, περικοπές μισθών καισυντάξεων). Βέβαια, ο πολίτης που καταθέτει αίτησηένταξης στο πρόγραμμα καλείται να προσκομίσει αντί-γραφο της φορολογικής του δήλωσης, ώστε να δια-σφαλιστεί ότι δεν γίνεται κακή χρήση του προγράμμα-τος από κάποιο πολύ ευκατάστατο νοικοκυριό. Άλλω-στε, το βασικό κριτήριο που έχει τεθεί, δηλαδή το ναέχει γίνει διακοπή της παροχής, έμμεσα αποκλείει αυ-τούς που θα ενδεχομένως σκεφθούν να κάνουν κακήχρήση του προγράμματος. ∆ιότι, ποιος πλούσιος θαπάει να κερδίσει ένα ποσό της τάξης των 50 ή 100ευρώ, μπαίνοντας στην περιπέτεια του να διακοπεί ηπαροχή του ρεύματος στο σπίτι του και να ζήσει 3-4μέρες χωρίς ρεύμα;

Με στόχο μια αξιόπιστη βάση δεδομένων

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ασφαλής εκτίμηση τουπόσοι πολίτες θα ενταχθούν στο πρόγραμμα. ∆ιότι δενυπάρχουν τα σχετικά στοιχεία. Γνωρίζουμε μόνο από τη∆ΕΗ ότι στην Αττική υπάρχουν περίπου 38.000 παροχέςπου έχουν διακοπεί λόγω χρέους –χωρίς όμως να γνω-ρίζουμε αν πρόκειται για πρώτη κατοικία ή για εξοχικά.Συνεπώς, με το πρόγραμμα θα μπορέσουμε όχι μόνο νααντιμετωπίσουμε μία πτυχή της ανθρωπιστικής κρίσης,αλλά παράλληλα θα διαμορφώσουμε μια αξιόπιστηβάση δεδομένων, μέσω της οποίας θα μπορούμε να σχε-διάσουμε κι άλλες δράσεις για την κοινωνική ανακού-φιση.

Είναι σημαντικό να υπάρξει η ευρύτερη δυνατή ενη-μέρωση για να «τρέξει» αποτελεσματικά το πρόγραμμα.Μην ξεχνάμε ότι πολύς κόσμος που αντιμετωπίζει τοπρόβλημα δεν έχει καν πρόσβαση στην ενημέρωση, ζειστο περιθώριο της κοινωνίας. Στόχος της ΠεριφέρειαςΑττικής είναι το να βρει όλον αυτόν τον κόσμο, να τοναγκαλιάσει και να συμβάλλει στην κοινωνική επανέν-

Με το πρόγραμμα θα μπορέσουμεόχι μόνο να αντιμετωπίσουμε μίαπτυχή της ανθρωπιστικής κρίσης,αλλά παράλληλα θαδιαμορφώσουμε μια αξιόπιστηβάση δεδομένων, μέσω τηςοποίας θα μπορούμε νασχεδιάσουμε κι άλλες δράσεις γιατην κοινωνική ανακούφιση.

“

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ηλεκτρικό ρεύμα για όλους

Τα φώτα της δημοσιότητας στρά-φηκαν αλλού. Η κυβέρνηση«σκούπισε» τις ενοχλητικές αν-

θρώπινες παρουσίες από το εορταστικόπεριβάλλον της πλατείας Συντάγματοςτη ∆ευτέρα 15 ∆εκέμβρη, μετά από 26ημέρες κινητοποίησης. Όμως, οι ίδιοισυνεχίζουν να βρίσκονται εδώ στηνΑθήνα, και αγωνίζονται μαζί με το κί-νημα αλληλεγγύης για την υλοποίησηκαι τη διεύρυνση των υποσχεμένων απότην κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, προσπα-θούν να αντιμετωπίσουν νέα προβλή-ματα, όπως η απώλεια – κλοπή προσω-πικών τους αντικειμένων κατά την«σκούπα» των προσφύγων που κοιμόν-ταν στο Σύνταγμα τα ξημερώματα της∆ευτέρας 15/12, καθώς και την άρνησηνα συμπεριληφθούν στη fast track διαδι-κασία ασύλου οι παλαιστίνιοι πρόσφυ-γες κάτοικοι Συρίας. Όμως, ας πάρουμετα πράγματα από την αρχή…

Η συμφωνία

Η συμφωνία που έκαναν οι σύροι πρό-σφυγες με τον ΓΓ του υπουργείου Εσω-τερικών κ. Συρίγο την Παρασκευή 13/12συμπεριελάμβανε την έναρξη της διαδι-κασίας ταχείας απόδοσης ασύλου σε 603πρόσφυγες με ρυθμό δέκα άτομα ανά ερ-γάσιμη ημέρα, καθώς και έκδοση διαβα-τηρίων πρόσφυγα σε 10-15 ημέρες μετάαπό το αίτημα ασύλου. Επίσης, η κυβέρ-νηση δεσμεύτηκε για τη στέγαση και τησίτιση 300 αστέγων προσφύγων από τηλίστα των 603, με πρώτη προτεραιότητατις οικογένειες με παιδιά, τους τραυμα-τίες και τους άρρωστους. Τα αιτήματα

ασύλου ξεκίνησαν την Τρίτη 16/12 στηνέα υπηρεσία ασύλου της οδού Κατε-χάκη, όμως ο ρυθμός μέχρι στιγμής είναιμόλις 5-6 ανά ημέρα κατά μέσο όρο. Επι-πρόσθετα, η Υπηρεσία Ασύλου αρνείταινα συμπεριλάβει στη fast track διαδικα-σία ασύλου τους παλαιστίνιους πρόσφυ-γες - κατοίκους Συρίας από τη λίστα των603, παρά το γεγονός πως διαθέτουν συ-

ριακά διαβατήρια. Όσον αφορά τη στέ-γαση, στην κοινή πρωτοβουλία ΥΠ.ΕΣ. –δήμου Αθήνας εντάχθηκαν τελικά 200πρόσφυγες από τους 300 που υποσχέθη-καν, ενώ κοντά στους 100 δεν «χώρε-σαν» στα ξενοδοχεία του κ. Συρίγου καιτις δομές του κ. Καμίνη. Οι περισσότε-ροι από αυτούς έχουν στεγαστεί προσω-ρινά σε χώρους της Αλληλεγγύης, δήμων

(όπως π.χ. ο δήμος Χαλανδρίου), σπίτιααλληλέγγυων και ξενοδοχεία μετά απόενέργειες της Συνέλευσης Αλληλεγγύης,ενώ συνεχίζουν να υπάρχουν άνθρωποιπου κοιμούνται στο δρόμο. Σαν να μηνέφτανε αυτό, άγνωστο παραμένει γιαπόσο καιρό θα εξακολουθήσουν να στε-γάζονται από την πολιτεία ακόμα και οι200, αφού η αρχική συμφωνία ξενοδό-χων-ΥΠΕΣ ήταν για μόλις 10 ημέρες, ενώόσοι στεγάζονται από το δήμο Αθήναςενημερώθηκαν πως η παραμονή τους θαήταν δεκαπενθήμερη. Οι προθεσμίεςαυτές έληξαν ή λήγουν πριν από τηνπρωτοχρονιά και ακόμα οι πρόσφυγεςδεν γνωρίζουν αν θα αναγκαστούν να αλ-λάξουν χρόνο σε πάρκα και ανοιχτούςχώρους…

Η κλοπή

Τρεις μέρες μετά τη συμφωνία κυβέρ-νησης – προσφύγων, ειδικές μονάδεςτης αστυνομίας «σκούπισαν» 59 πρό-σφυγες – ανάμεσά τους οικογένειες μεπαιδιά - από την πλατεία Συντάγματος,τη ∆ευτέρα 15/12 στις 3 τα ξημερώματα.∆ύο-δύο αστυνομικοί έπιαναν κάθε πρό-σφυγα από τον ύπνο, τους φορούσαν χει-ροπέδες και τους μετέφεραν σε κλούβεςκαι στη συνέχεια στη διεύθυνση Αλλοδα-πών της Πέτρου Ράλλη. Στους πρόσφυ-γες δεν επετράπη να πάρουν μαζί τουςτα προσωπικά τους αντικείμενα πουείχαν μέσα σε σακίδια, τσάντες, πορτο-φόλια και μπουφάν, ενώ πολλοί πρό-σφυγες δεν κατάφεραν να φορέσουνούτε καν τα παπούτσια τους. Αποτέλε-σμα αυτής της «τεράστιας επιτυχίας» της

Τι συμβαίνειμε τους σύρους πρόσφυγες;

Ο αγώνας συνεχίζεταιΟι σύροι πρόσφυγες και η Αλληλεγγύη οργανώνουν τα επόμενα βήματα του

αγώνα, με συνέντευξη Τύπου την Τρίτη 30/12 και κινητοποίηση μετά τις γιορτές.Η επόμενη συνέλευση της αλληλεγγύης θα γίνει τη ∆ευτέρα 29/12, στο Στέκι Με-ταναστών, Τσαμαδού 13 στα Εξάρχεια. Για ένα σωρό λόγους η αλληλεγγύη όλωνμας στους Σύριους πρόσφυγες εξακολουθεί να είναι απολύτως απαραίτητη.

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 1199ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Προσφέροντας δύο χριστουγεννιάτικα δέντρα στο δήμο της Θεσσαλονίκης, έναγια το δημαρχείο και ένα για τον Λευκό Πύργο, η εταιρεία της Coca-Cola συ-νεχίζει τις επικοινωνιακές της κινήσεις προκειμένου να «εξιλεωθεί» για την

απόλυση εκατοντάδων εργαζομένων της και τη μεταφορά των εργοστασίων της στηγειτονική Βουλγαρία.

Ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, που ακόμα δεν έχει πάρει επίσημη θέση για το ζή-τημα, παρά την προσέγγισή του από τους απεργούς, δέχτηκε την προσφορά και είχεδιοργανώσει τελετή φωταγώγησής τους την ∆ευτέρα, στην οποία, όμως δεν εμφα-νίστηκε, μάλλον λόγω της παρουσίας πολλών διαμαρτυρόμενων απεργών της εται-ρείας και αλληλέγγυων πολιτών.

«Ο Μπουτάρης θα πρέπει να σταματήσει να συμπεριφέρεται σαν επιχειρηματίας καινα καταλάβει ότι είναι δήμαρχος, ο πρώτος πολίτης της πόλης. Μιας πόλης που ση-μειώνει πρωτιά στην ανεργία και έχει ερημώσει η βιομηχανική της ζώνη. Από τηνπρώτη στιγμή, εδώ και ένα χρόνο, δηλαδή, που προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφήμαζί του, θα έπρεπε να είχε πάρει θέση για τις παράνομες απολύσεις και τη μεταφορά

του εργοστασίου, αλλά παρι-στάνει πως δεν γνωρίζει τοθέμα. Εμείς ζητάμε να βγάλειψήφισμα συμπαράστασης καινα προτρέψει και αυτός τονκόσμο στο μποϊκοτάζ τωνπροϊόντων της Coca-Cola»εξηγεί στην «Εποχή» το λόγοτης διαμαρτυρίας τους στοδημαρχείο ο Γρηγόρης Παπα-δόπουλος, πρόεδρος του σω-ματείου εργαζομένων (απερ-γών) της εταιρείας. Ενώ συμ-πληρώνει, πως αυτό που ζη-τάνε από το δήμο είναι μιαπρακτική που γενικά συμβαί-νει και την ακολούθησε και οδήμαρχος της Μαδρίτης, όταναντίστοιχα έφυγε και από εκείη εταιρεία.

«Ουσιαστικά, ο δήμαρχοςέχει πάρει θέση για το ζήτημακαι δυστυχώς έχει ταχθεί στοπλευρό της επιχείρησης. Στοδημοτικό συμβούλιο έχουμεζητήσει να συζητήσουμε γι’αυτό και εμείς από την Ανοι-χτή Πόλη και η Λαϊκή Συσπεί-ρωση, παρόλα αυτά συνεχίζεινα το αποφεύγει και να κάνειπως το αγνοεί. Φέτος, όμως,σε άλλη μία επικοινωνιακήκαμπάνια της εταιρείας πουέβαψε κάποια σχολεία παρα-βρέθηκε μαζί με τους εκπρο-σώπους της στον αγιασμό.Εμείς στεκόμαστε αλληλέγ-γυοι στα αιτήματα των απερ-γών και καλούμε τη διοίκησηνα κάνει το ίδιο» κρίνει οΙάσων Μπάτιος, από την Ανοι-χτή Πόλη Θεσσαλονίκης.

Ανήθικο, ακόμα και ανήταν νόμιμο

«Πριν από 14 μήνες ξαφνικάστις 12 το μεσημέρι βρεθή-καμε με τα χαρτιά απόλυσηςστα χέρια», θυμάται ο Γρηγό-

ρης Παπαδόπουλος. Έτσι, σε ένα μεσημέρι 33 άνθρωποι έχασαν, χωρίς καμία προει-δοποίηση, τη δουλειά τους, φθάνοντας πια συνολικά περίπου τους 400 απολυμένους.

Οι εργαζόμενοι της Coca-Cola έχουν κινηθεί νομικά ενάντια στην εταιρεία αφού οιαπολύσεις τους ήταν παράνομες, καθώς δεν υπήρξε καμία διαβούλευση πριν με τοσωματείο, ήταν μαζικές και η εταιρεία δεν αντιμετωπίζει κάποιο οικονομικό πρό-βλημα. Για τον ίδιο λόγο, οι απεργοί κρίνουν πως είναι ανήθικο το γεγονός ότι έκλεισετην παραγωγή της στην Ελλάδα και κατασκευάζει τα προϊόντα στη Βουλγαρία φέρ-νοντάς τα εδώ μόνο για να πάρουν τα ελληνικά γράμματα, εφόσον έβγαζε το χρόνο300.000.000 καθαρά κέρδη, σύμφωνα με τον Γρηγόρη Παπαδόπουλο.

«Τώρα που τελειώνουν τα ταμεία ανεργίας αρχίζουμε και αντιμετωπίζουμε προ-βλήματα επιβίωσης, όπως και οι περισσότεροι Έλληνες, με τη διαφορά ότι εμείς χά-σαμε τις δουλειές μας χωρίς λόγο από μία κερδοφόρα επιχείρηση. Ζητάμε την επα-ναλειτουργία του εργοστασίου και την επαναπρόσληψή μας. Θα συνεχίσουμε το μποϊ-κοτάζ, το οποίο δυναμώνει σε όλη την Ελλάδα. Η Coca-Cola θα πρέπει να καταλάβειπως για να έχει καταναλωτές εδώ, θα πρέπει να έχει και παραγωγική διαδικασία» κα-ταλήγει.

Τζέλα Αλιπράντη

Ο Μπουτάρης θα πρέπει νασταματήσει να συμπεριφέρεταισαν επιχειρηματίας και νακαταλάβει ότι είναι δήμαρχος,ο πρώτος πολίτης της πόλης.Μιας πόλης που σημειώνειπρωτιά στην ανεργία και έχειερημώσει η βιομηχανική τηςζώνη.

“

Τα επικοινωνιακάκόλπα της Coca-ColaΟ Μπουτάρης δέχτηκε δύο χριστουγεννιάτικαδέντρα, δώρο από την εταιρεία

ταξη του. Γι’ αυτό η Περιφέρεια θα έρθει σε επαφή μεόλες τις δομές κοινωνικής αλληλεγγύης, με τους δή-μους και με την Εκκλησία.

Μας αφορά η αντιμετώπισητης ανθρωπιστικής κρίσης

Αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα περιφερειακή αρχή, υπότην Ρένα ∆ούρου, ενέταξε το πρόγραμμα στον προϋπο-λογισμό του 2015, που κατέθεσε λίγες μόνο μέρες μετάτην ανάληψη των καθηκόντων της, τον περασμένο Σε-πτέμβριο. Τότε έδωσε ένα σήμα, δηλώνοντας ότι τηνΠεριφέρεια Αττικής αφορά η αντιμετώπιση της αν-θρωπιστικής κρίσης, παρότι δεν είναι τυπικά στις αρ-μοδιότητες της βάσει του νόμου. Έτσι, η νέα περιφε-ρειακή αρχή εξαπλασίασε τις κοινωνικές δαπάνες, από2 εκατ στα 13 εκατ ευρώ και ενέγραψε στον προϋπολο-γισμό ένα κονδύλι 2.250.000 ευρώ για το πρόγραμμα«ηλεκτρικό ρεύμα για όλους». Ορισμένοι το θεώρησανμικρό, άλλοι είπαν «αυτά δεν γίνονται». Να όμως πουγίνονται. Αρκεί να δουλέψει κανείς μεθοδικά και συ-νεργατικά. Και να που μπορούμε να πετύχουμε αποτε-λέσματα, αρκεί να τολμήσουμε να κάνουμε το πρώτοβήμα.

Συνεχίζουμε λοιπόν με αισιοδοξία και προσαρμοζό-μενοι στην πραγματικότητα που τώρα, μόνον τώρα,μπορούμε να την γνωρίσουμε μεεπάρκεια. Σε επόμενη φάση λοι-πόν -κι ανάλογα με την κατα-γραφή που θα προκύψει - τοπρόγραμμα «ηλεκτρικό ρεύμαγια όλους» μπορεί να πάρει ευ-ρύτερη διάσταση και να μηναφορά μόνον όσους έχουν υπο-στεί διακοπή της παροχής ρεύ-ματος.

Χρίστος Καραμάνος,αντιπεριφερειάρχης

Οικονομικών περιφέρειαςΑττικής

αστυνομίας ήταν να αγνοούνται ακόμακινητά τηλέφωνα, διαβατήρια και συ-ριακές ταυτότητες, χρήματα (συνολικάπερί τα 8.000 ευρώ), φάρμακα, γυαλιάμυωπίας, κ.λ.π. που κάποιοι ξάφρισανεκείνο το βράδυ. Στις έρευνες τωνσύρων προσφύγων στο Αλλοδαπών, τηνΥπηρεσία Καθαριότητας του ∆ήμου Αθή-νας και τα Απωλεσθέντα του ΑΤ Συν-τάγματος, όλοι απήντησαν πως δεν γνω-ρίζουν τίποτε γι’ αυτά. Η απώλεια δια-βατηρίων και εγγράφων από 20 περίπουπρόσφυγες είχε ως αποτέλεσμα να μηνμπορούν να ταυτοποιηθούν ως Σύροι καινα αφεθούν ελεύθεροι από το Αλλοδα-πών με υπηρεσιακό σημείωμα διοικητι-κής απέλασης για να εγκαταλείψουν τηχώρα σε 30 μέρες. Οι πρόσφυγες κατάρ-τισαν αναλυτική λίστα με όλα τα απωλε-σθέντα – κλεμμένα είδη και ξεκίνησαννομικές ενέργειες για την απόδοση ευ-θυνών στην αστυνομία, με στόχο τηναποζημίωσή τους.

Η συνέχεια

Παρά το γεγονός πως η κινητοποίησητου Συντάγματος δεν κατάφερε να αναγ-κάσει την κυβέρνηση να ενεργοποιήσειτην ευρωπαϊκή οδηγία 55/2001, που

δίνει τη δυνατότητα κατανομής τωνπροσφύγων σε χώρες της ΕΕ εκτός τηςχώρας πρώτης εισόδου, πέτυχε πολύ ση-μαντικές κατακτήσεις. Πρώτο, ενεργο-ποίησε για πρώτη φορά στην Ελλάδατην ταχύρρυθμη (fast track) διαδικασίαασύλου που συμπεριλαμβάνει διεθνέςδιαβατήριο πρόσφυγα. ∆εύτερο, γιαπρώτη φορά η κυβέρνηση αποδέχθηκεως υποχρέωσή της τη στέγαση εκατον-τάδων προσφύγων, παρά τα προανα-φερθέντα προβλήματα υλοποίησης τηςσυμφωνίας. Τρίτο – και σημαντικότερο– οι πρόσφυγες κατάφεραν, μαζί με τοκίνημα αλληλεγγύης, να πετύχουν τηνυποστήριξη της συντριπτικής πλειοψη-φίας της κοινωνίας σε έναν δίκαιοαγώνα, παρά τις επανειλημμένες από-πειρες συκοφάντησής του από την κυ-βέρνηση. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήτανπως ακόμα και ο υπουργός ∆ημόσιαςΤάξης κ. Κικίλιας, μετά την καταστολήτης 15/12 ισχυρίστηκε πως τους «σκού-πισε» για το καλό τους, προκειμένου νατους απεγκλωβίσει από «κυκλώματαπροστασίας».

Θανάσης Κούρκουλας

Άγνωστο παραμένει για πόσο καιρό θαεξακολουθήσουν να στεγάζονται από την πολιτείαοι σύροι πρόσφυγες. Οι προθεσμίες που είχανδοθεί έληξαν ή λήγουν πριν από την πρωτοχρονιάκαι ακόμα οι πρόσφυγες δεν γνωρίζουν αν θααναγκαστούν να αλλάξουν χρόνο σε πάρκα καιανοιχτούς χώρους.

“

Τον ασκό του Αιόλου για τους εγ-χώριους ολιγάρχες άνοιξε μετοποθέτηση-«βόμβα», μέσω του

τηλεοπτικού σταθμού Mega, ο αντι-πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβου-λίου και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ∆ημή-τρης Παπαδημούλης λίγο πριν την αυ-ριανή, τρίτη ψηφοφορία για την εκλο-γή Προέδρου της ∆ημοκρατίας. Ο ∆.Παπαδημούλης, αναφερόμενος στοθέμα των τηλεοπτικών αδειών, ξεκα-θάρισε ότι με την αλλαγή κυβέρνησηςτο πάρτι που έχει στηθεί εδώ και 25χρόνια (με την αρωγή του ΠΑΣΟΚ καιτης Ν∆) θα τελειώσει ολοκληρώνο-ντας μια μακρά περίοδο χειραγώγη-σης της κοινής γνώμης από τα μεγά-λα κανάλια.

Τα όσα κατήγγειλε ο ∆. Παπαδη-μούλης δεν χωρούν αμφισβήτηση. Ησυνταγματική εκτροπή, η οποία συν-τελείται από τη δεκαετία του 1980 καιμετά, αποτυπώνεται στην έκθεση γιατο 2013 της Γενικής Γραμματείας ∆ια-φάνειας και Ανθρώπινων ∆ικαιωμά-των του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, τηνοποία η «Εποχή» είχε αναδείξει ενώ ταμεγάλα ΜΜΕ είχαν θάψει.

Να ένα μέτρο!

Το θέμα ήρθε ξανά στην επιφάνειααπό τον ∆. Παπαδημούλη, την περα-σμένη Τρίτη, λίγες ώρες μετά τη δεύ-τερη ψηφοφορία για τον Πτ∆, μέσα α-πό το βραδινό δελτίο του Mega, κατάτη διάρκεια τηλέ – αντιπαράθεσης μετον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο∆ένδια. Ο αντιπρόεδρος του Ευρω-παϊκού Κοινοβουλίου, κληθείς να α-

παντήσει που θα βρει ο ΣΥΡΙΖΑ χρή-ματα, απάντησε: «Να ένα μέτρο, ανοι-κτός δημόσιος διαγωνισμός για τις τη-λεοπτικές άδειες που εδώ και 25 χρό-νια δίνονται τσάμπα»!

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ συνέχισεκάνοντας αναφορά στις σχέσεις δια-πλοκής που έχουν διαμορφωθεί τιςτελευταίες δεκαετίες ανάμεσα στηνπολιτική εξουσία και στους εγχώριουςολιγάρχες, επισημαίνοντας την «από-λυτη φιλοκυβερνητικότητα» των πε-ρισσότερων από τα μεγάλα ΜΜΕ. «ΤοMega προσπαθεί να είναι λιγότερο α-ντι ΣΥΡΙΖΑ από παλιά» πρόσθεσε χα-μογελώντας για να προκαλέσει τις α-ντιδράσεις της παρουσιάστριας, το α-κουστικό της οποίας φαινόταν ότι εί-χε πάρει «φωτιά».

Σημεία και τέρατα στην έκθεσητης Γ.Γ. ∆ιαφάνειας

Τα όσα είπε ο ∆. Παπαδημούλης γιατα ΜΜΕ και το συνταγματικό «έγκλη-μα» που διενεργείται με τις τηλεοπτι-κές άδειες καταγράφεται στην ετήσιαέκθεση για το 2013 της Γ.Γ. ∆ιαφά-νειας και Ανθρώπινων ∆ικαιωμάτωντου υπουργείου ∆ικαιοσύνης. Σε ειδι-κό κεφάλαιο της έκθεσης που δόθηκεστη δημοσιότητα το 2013 από τον γε-νικό γραμματέα ∆ιαφάνειας ΓιώργοΣούρλα, γίνεται εκτενής αναφορά γιατο καθεστώς πλήρους ανομίας υπό τοοποίο λειτουργούν τα ΜΜΕ. Είναι εν-δεικτικό το γεγονός ότι από το 1987και μετά έχουν εκδοθεί έντεκα βασικάνομοθετήματα, που ρυθμίζουν τη λει-τουργία των ηλεκτρονικών ΜΜΕ και

τις αρμοδιότητες του Εθνικού Συμ-βουλίου Ραδιοτηλεόρασης, χωρίς, ό-μως, μέχρι σήμερα να έχει γίνει κωδι-κοποίηση τους!

Επίσης, από τη μελέτη του νομοθε-τικού πλαισίου που καθορίζει τη λει-τουργία των ΜΜΕ, καθώς και από τηνενημέρωση που παρείχε το προεδρείοτου ΕΣΡ στα στελέχη της Γ.Γ. ∆ιαφά-νειας είχε επιβεβαιωθεί αυτό που έχειαναφέρει ρητά η Επιτροπή Θεσμώνκαι ∆ιαφάνειας της Βουλής: «Στη λει-τουργία των ΜΜΕ δυστυχώς κυριαρχείκαθεστώς ανομίας και αδιαφάνειας».

Οι πέντε πληγέςτων μεγάλων ΜΜΕ

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έκ-θεση του 2013 της Γ.Γ. ∆ιαφάνειας τουυπουργείου ∆ικαιοσύνης, από το1995:

1) ∆εν γίνεται διασταύρωση τωνστοιχείων που υποβάλλονται από ταΜΜΕ για την ύπαρξη ασυμβίβαστων ι-διοτήτων.

2) ∆εν διενεργείται οικονομικός έ-λεγχος στα ΜΜΕ ούτε υποβάλλονταιεισηγήσεις στο ΕΣΡ, επειδή δεν έχειεκδοθεί μέχρι σήμερα υπουργική από-φαση, που θα καθορίζει τις αμοιβέςτων ελεγκτών.

3) ∆εν συντάσσονται ετήσιες εκθέ-σεις από το ΕΣΡ για κάθε επιχείρησηξεχωριστά και επομένως καθίσταταιανέφικτη η καταχώρηση στοιχείωνστο Μητρώο Επιχειρήσεων ΜΜΕ.

4) Από το 2005 καταργήθηκε η υ-πουργική απόφαση που προέβλεπε ό-τι «επιχείρηση πριν την υπογραφή τηςσύμβασης όφειλε να υποβάλει αίτησηγια έκδοση πιστοποιητικού για τον έ-λεγχο ασυμβιβάστων».

5) Από το 2007 δεν τηρείται Μη-τρώο Επιχειρήσεων, που συνάπτουνδημόσιες συμβάσεις από το ΕΣΡ. Έχεικαταργηθεί με την υπουργική απόφα-ση.

Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμήπου η Ολομέλεια του Συμβουλίου τηςΕπικρατείας έχει κρίνει ότι «η επ’ αό-ριστον ανοχή της λειτουργίας τηλεο-πτικών σταθμών, οι οποίοι ιδρύθηκανκαι λειτούργησαν παρανόμως, αντί-κειται προς το Σύνταγμα».

Πρόσφατα, η συγκυβέρνηση Ν∆ καιΠΑΣΟΚ έκανε ένα ακόμη «δώρο»στους μεγαλοκαναλάρχες. Στις αρχές∆εκεμβρίου παρέτεινε την προθεσμίαέκδοσης προκήρυξης για τη χορήγη-ση αδειών ραδιοφωνικών σταθμώνκαι παροχών ευρυεκπομπής των τηλε-οράσεων μέχρι τις 31 ∆εκεμβρίου2015.

Νάσος Χατζητσάκος

2200 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΜΕ ΜΙΑ ΤΡΟ ΠΟ ΛΟ ΓΙΑΧά ρι σαντα πρό στι μαστους σχο λάρ χες

Με τη δια δι κα σία του κα τε πεί γο ντος ου πουρ γός Ανά πτυ ξης, Κυ ριά κος Μη -τσο τά κης κα τέ θε σε νο μο θε τι κή ρύθ -

μι ση, σύμ φω να με την ο ποία κα ταρ γεί ται διά -τα ξη σχε τι κή με τα πρό στι μα που έ πρε πε έ ναι διω τι κό σχο λείο να πλη ρώ νει, αν κα τα πα τού -σε τη νο μο θε σία που ρύθ μι ζε το ύ ψος των δι -δάκ τρων στην ι διω τι κή εκ παί δευ ση. Συ γκε κρι -μέ να με τον νό μο >3279/2004 οι πα ρα βά τες θαυ φί στα ντο για κά θε πα ρά βα ση του συ γκε κρι -μέ νου άρ θρου πρό στι μο, του λά χι στον 10.000>ευ ρώ, που α νά λο γα με τη συ χνό τη τα και τηβα ρύ τη τα της πα ρά βα σης ή ταν δυ να τόν ναφθά σει μέ χρι πο σού ί σου με το 10% του κύ -κλου ερ γα σιών που πραγ μα το ποιεί κά θε ι διω -τι κό εκ παι δευ τή ριο, κα τά το προ η γού με νο οι -κο νο μι κό έ τος. Αξί ζει να ση μειω θεί ό τι τα πο -σά αυ τών των προ στί μων που μέ χρι τώ ρα εισ -πράτ το νταν α πο τε λού σαν έ σο δα του τα κτι κούπροϋπο λο γι σμού του Κρά τους και-σύμ φω να μετον νό μο- δια τί θε ντο για τις α νά γκες της δη -μό σιας εκ παί δευ σης.

Με το άρ θρο 101 του νο μο σχε δίου του υ -πουρ γείου Ανά πτυ ξης, με τίτ λο «Για τη δια χεί -ρι ση τον έ λεγ χο και την ε φαρ μο γή α να πτυ ξια -κών πα ρεμ βά σεων για την προ γραμ μα τι κή πε -ρίο δο 2014-2020» η φρά ση «του λά χι στον10.000» ευ ρώ α ντι κα θί στα ται α πό τη φρά ση«1.000 ευ ρώ».

Η Ρι ζο σπα στι κή Ανα νεω τι κή Κί νη ση Εκπαι -δευ τι κών (ΡΑ ΚΕ), με α να κοί νω σή της, τό νι σε,με τα ξύ άλ λω ν: «Πρό κει ται για έ ναν α κό μη κρί -κο στην α λυ σί δα των προ κλη τι κών πα ρα χω ρή -σεων του μνη μο νια κού μας κα θε στώ τος προςτους σχο λάρ χες. ∆εν τους έ φτα νε η πλή ρης α -συ δο σία των α πο λύ σεων των εκ παι δευ τι κώνα κό μα και στη μέ ση της χρο νιάς. ∆εν τους έ -φτα νε η >α νε ξέ λε γκτη >λει τουρ γία των σχο -λείων τους χω ρίς κα μία κρα τι κή >ε πο πτεία,εις βά ρος κά θε έν νοιας >ι σό τη τας εκ παι δευ τι -κών ευ και ριών των >μα θη τών και μα θη τριώντης πα τρί δας μας. ∆εν τους έ φτα νε > >η δρα -μα τι κή συρ ρί κνω ση των α πο ζη μιώ σεων τωνα πο λυ μέ νων εκ παι δευ τι κών. ∆εν τους έ φτα νεη δυ να τό τη τα με τα τρο πής των ι διω τι κών σχο -λείων σε youth hostels.

Η κυ βέρ νη ση Σα μα ρά, μέ νο ντας πι στή στηγραμ μή ό τι τη στιγ μή της α πο χώ ρη σης τους α -πό την κυ βερ νη τι κή ε ξου σία πρέ πει να ε ξο -φλή σει και τα τε λευ ταία γραμ μά τια >προς τουςη μέ τε ρους, προ χώ ρη σε σε αυ τήν την α πί στευ -τη ε λά φρυν ση των προ στί μων στους πα ρα βά -τες της >νο μο θε σίας πε ρί δι δάκ τρων, ό ταν ολαός μας υ πο φέ ρει α πό τις βάρ βα ρες α παι τή -σεις της τρόι κα και των ντό πιων συ νερ γα τώντης. Η στιγ μή που θα τε θούν στην κρί ση τουΕλλη νι κού λα ού, πλη σιά ζει.»

•

Ο ∆. Πα πα δη μού λης ξε κα θά ρι σεό τι με την αλ λα γή κυ βέρ νη σηςτο πάρ τι που έ χει στη θεί ε δώκαι 25 χρό νια (με την α ρω γή τουΠΑ ΣΟΚ και της Ν∆) θα τε λειώ σειο λο κλη ρώ νο ντας μια μα κρά πε -ρίο δο χει ρα γώ γη σης της κοι νήςγνώ μης α πό τα με γά λα κα νά λια.

“∆ΙΝΟΝΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ ΟΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ Α∆ΕΙΕΣ Ε∆Ω ΚΑΙ 25 ΧΡΟΝΙΑ

Τα κανάλια θα υποχρεωθούννα πληρώσουν∆έσμευση του ΣΥΡΙΖΑ να ξεκινήσει ανοιχτός δημόσιος διαγωνισμός

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 2211ΜΝΗΜΗ

Το βλέμματου Νίκουέδυσε

Την περασμένη ∆ευτέρα, στονεκροταφείο της Ηλιούποληςσυνοδεύσαμε τον Νίκο Καργό-

πουλο στο τέλος του ταξιδιού του.Οι συγκρατούμενοί του στις φυλα-κές της Χούντας, κάθε απόχρωσης,ήταν εκεί, οι σύντροφοί του από τοΑΣΚΕ, φίλοι του από, το ΠΑΣΟΚ, τονΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ άλλες κινήσεις τηςΑριστεράς, συνάδελφοί του, συνδη-μότες και πολλοί, πάρα πολλοί μα-θητές του από το Λύκειο που εργα-ζόταν.

Ο Νίκος, ο υγιέστερος όλων μαςκαι από τους μικρότερους της γε-νιάς μας, δέχθηκε το χτύπημα τουκαρκίνου αναπάντεχα. Στην κηδείατου Φιλίνη μάς παραπονέθηκε γιακάποιες διαλείψεις και πονοκεφά-λους και έφυγε πριν τον καφέ. Ξεκι-νούσε, δυστυχώς, η περιπέτειά του.Την οποία αντιμετώπισε με αισιοδο-ξία και εξαιρετικό κουράγιο. Ποιοςδεν θυμάται τις προετοιμασίες τουγια το ταξίδι – που δεν το έκανε –στην Κύπρο;

Το βιογραφικό του πλήρες, οιαποχαιρετισμοί που εκφωνήθηκανζεστοί και ουσιαστικοί. Αν ήταν ναπροστεθεί, τώρα, κάτι ακόμη για τονΝίκο είναι μόνο μια λεπτομέρεια. ΟΚαργόπουλος, που ξεκινά στα 15 τουαπό τη νεολαία Ε∆Α και τους Λαμ-πράκηδες, υπήρξε δυναμικό στέλε-χος του ΠΑΣΟΚ, οργανωτικός τουγραμματέας ένα διάστημα, όταν τοκόμμα αυτό ήταν στην ακμή του. Μετο κύρος του ως αντιστασιακού, μετις ικανότητές του και τι θέσεις δενθα μπορούσε να καταλάβει στοκόμμα και την κυβέρνηση! Όμως, οΝίκος εντάχθηκε σε ΣοσιαλιστικόΚίνημα – επιλογή που ενυπήρχεστις συζητήσεις μας στη φυλακή –και αυτό το «σοσιαλιστικό» το εννο-ούσε. Γι’ αυτό και συγκρούστηκε.Και μαζί με άλλους συντρόφους τουίδρυσαν το Αγωνιστικό Σοσιαλι-στικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΣΚΕ) περισ-σότερο ως μια αναγκαία και συμβο-λική πολιτική πράξη. Σημάδι μιαςέγκαιρης εκτίμησης για την προ-οπτική του που απαίτησε πολύχρόνο για να επαληθευθεί, δικαιω-θεί. Σ’ αυτό το σημείο, ίσως, εδρά-ζεται – πέρα από την κοινή μας ζωήστη φυλακή – και η εγγύτητά μας μετον Νίκο. Και η συγκίνησή μας. Καιτα εκ βαθέων συλλυπητήριά μαςστην Ελένη και τα παιδιά του Άγ-γελο, Ανδρέα και Νίκο, στους συν-τρόφους του στο ΑΣΚΕ. Τον αποχαι-ρέτισαν ο ∆ημήτρης Παλαδινός απότο ΑΣΚΕ, ο Γιάννης Στρατής, δάσκα-λός του και συγκρατούμενός τουκαι ο Κωστής Γιούργος από τοΣΦΕΑ.

Π. Κλ.

Αποχαιρετισμόςστον Νίκο Καργόπουλο

Ηταν ο νεότερος ανάμεσά μας, γεν-νημένος το ’48. Εμείς, άλλος το’46, άλλος το ’44, άλλος... Άλλοι

στις φυλακές ήδη από το ’67, άλλοι κατο-πινότερα, από την άνοιξη και το καλο-καίρι του ’68... Εργαζόμενοι, φοιτητές,σπουδαστές, μια παρέα νεολαίων, μέσαστη μεγάλη ομάδα των πολιτικών κρα-τουμένων... Συναγωνιστές, φίλοι, σύντρο-φοι κάθε ηλικίας. Φυλακές Αβέρωφ, Νο-έμβριος 1968. Μαύρη δικτατορία.

∆εν είδαμε όταν τους έφεραν. Πάνταέτσι έκαναν... Έφερναν τους καινούριουςαπό την Ασφάλεια όταν τους παλιούς μάςείχαν κλειδωμένους στα κελιά.... Τουςπρωτοείδαμε, έτσι, την άλλη μέρα τοπρωί, στο συσσίτιο, αν θυμούμαι καλά...«Ποιά είναι τα παιδιά, σύντροφε;» «Ποιοίείστε, βρε παιδιά; Γιατί σας έφεραν;»Ήταν μια ομάδα νέα παιδιά που τουςείχαν πιάσει στα γεγονότα της κηδείαςτου γερο-Παπανδρέου, 3 Νοεμβρίου 1968στην Αθήνα.

Ο Νίκος Καργόπουλος ξεχώρισε, έτσιόπως θα τον θυμούμαι πάντα: Ανοιχτοκά-στανος, πάνω απ’ το μέτριο, κινήσεις ζων-τανές, με το σφρίγος της νεότητας, με τοζεστό χαμόγελο... Το χαμόγελό του, χα-μόγελο εσωτερικό, ακτινοβολούσε μέσααπό το βλέμμα του.... Βλέμμα διάφανο, ει-λικρινές, δεν μπορώ να το σκεφτώ χωρίςτα παντοτινά γυαλιά του, που είναι κιαυτά σαν να μην άλλαξαν ποτέ, σαν να μηγινόταν να υπάρχουν παρά μόνο μαζί μ’εκείνο το βλέμμα.

Τον πρωτοθυμούμαι σαν κάπως... όχιεπιφυλακτικό, όχι αποστασιοποιημένο...σαν κάπως απορημένο. Όμως δεν ήτανέτσι. Τώρα ξέρω, το κατάλαβα από χρό-νια, από τη φυλακή ακόμη... Εκείνο τοβλέμμα είναι το βλέμμα ενός έξυπνου

νέου ανθρώπου, παρατηρητικού, ενός χα-ρακτήρα διερευνητικού, αυτόφωτου, μεδυναμική εσωτερική συγκρότηση, πουσυλλέγει μεθοδικά και διυλίζει με προ-σοχή εντυπώσεις και λεπτομέρειες, ακού-

σματα και διαβάσματα, για να θησαυρίσειτη μεγάλη εικόνα, και να μπορεί μετά ναυπερασπιστεί τις βεβαιότητές του (...)

Ξαναβρεθήκαμε μετά από χρόνια. Στομεταξύ, εκείνος έκανε όλη την ποινή του,αποφυλακίστηκε, η χουντική πρυτανίατου πανεπιστημίου τον απέβαλε, τουαφαίρεσαν τη φοιτητική ιδιότητα, διακό-πηκε η αναβολή που είχε λόγω σπουδών –με όλους μας έτσι έκαναν. Τον πήρανεφαντάρο, κάπου στα σύνορα υπηρέτησε,στα όρη και στα βουνά... Ήταν μια θητείαδύσκολη, μας είπε αργότερα, θητεία επι-κίνδυνη...

Ύστερα έπεσε η χούντα, πιάσαμε να χτί-σουμε όπως-όπως τις ζωές μας... Αντα-μώναμε όταν διασταυρώνονταν οι τροχιέςμας, μαθαίναμε ωστόσο ο ένας για τονάλλο, ρωτούσαμε, δεν χανόμασταν, γνω-ρίζαμε τη διαδρομή ο ένας του άλλου...Και μας ακολουθούσε, σαν σημάδι ανα-γνώρισης, η εντύπωση της πρώτης γνωρι-μίας (...)

Όταν οι τροχιές μας συνέκλιναν πάλι,στη νέα σύνθεση του ∆Σ του «ΣυνδέσμουΦυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντι-στασιακών 1967-1974», οι κατασταλαγμέ-νες εντυπώσεις των παλαιών ημερών επι-βεβαιώθηκαν διαυγέστατα (...)

Ο Νίκος είχε πολύχρονη πείρα συμμε-τοχής στη δράση του συνδέσμου γενικάκαι ειδικά στο ∆Σ. Και μια σπάνια προσή-λωση στα όσα σημαντικά πίστευε ότι μπο-ρούσαν να επιτελεστούν έτσι... Χαλκέν-τερος, ακατάβλητος... Θυμόμαστε όλοιτην τελευταία γενική συνέλευση. Ο Νίκοςδεν έλειψε, ήλθε εκεί καθισμένος την τρο-χήλατη πολυθρόνα του... Και δεν το έκανεβέβαια από τυπολατρία... Το έκανε απόσεβασμό σε όλους τους παριστάμενους,από υπόληψη στην παρουσία και τις από-ψεις όλων... Ο Νίκος ήταν υποδειγματι-κός δημοκράτης, και επ’ αυτού δεν σή-κωνε μύγα στο σπαθί του (...)

∆εν είναι μόνο ότι χηρεύει ένα πόστο,ότι λείπει ένα έμπειρο χέρι... Είναι πουτώρα πλέον θα στρέφεις δίπλα σου γυ-ρεύοντας να συναντηθεί το βλέμμα σου μετο βλέμμα του άλλου, κι εκείνο δεν θαείναι πια εκεί – και θα νιώθεις ένα σφί-ξιμο στο στήθος. Θα στρέφεις τότε νοεράτο βλέμμα στην Ελένη και στα παιδιάτους, για να τους βεβαιώσεις ότι θα μοι-ράζεσαι τη λύπη τους, το κενό της απώ-λειας. Να τους βεβαιώσεις ότι όσο ζούμεοι συνοδοιπόροι του, θα τον θυμόμαστεμε αγάπη και με αναγνώριση, κι ότι θα πα-ραδώσουμε ζωντανή τη μνήμη του στουςεπερχόμενους. ∆εν ξεχνούμε, Νίκο...

Κωστής Γιούργος, εκ μέρους του ΣΦΕΑ

Είμαι σίγουρος ότι ανμπορούσε ο Νίκος θαμας εμπόδιζε να

μιλήσουμε γι’ αυτόν, αλλάείναι δική μας η ανάγκη ναπούμε κάποια πράγματα, ταοποία άλλωστε είναι γνωστάστους περισσότερους απόμας. Νίκο αγαπημένε και πολύτιμεφίλε, συνάδελφε, σύντροφεκαι πρωτεργάτη στοΑγωνιστικό ΣοσιαλιστικόΚόμμα Ελλάδας, το ταξίδισου τελειώνει εδώ σήμερα.Όλοι όσοι σε γνωρίσαμεαισθανόμαστε τυχεροί πουυπήρξαμε συνταξιδιώτες.

Ήσουν ο άνθρωπος πουμπορούσαμε ναεμπιστευθούμε απόλυτα καινα στηριχτούμε σε μιαδύσκολη στιγμή. Οι συνάδελφοι βρήκαμε σεσένα έναν πρόθυμο καιαγαπημένο συνεργάτη καιφίλο. Οι μαθητές σου βρήκαντον τέλειο δάσκαλο, πουδιδάσκει γνώσεις αλλά καιήθος και αγάπη. Ανήκες σ’ ένα σπάνιο είδοςανθρώπου που εμπνέει,αγωνίζεται κόντρα στο ρεύμα,νοιάζεται και βοηθάει τοσυνάνθρωπο. Αγωνιούσες γιανα δεινά της χώρας και του

λαού μας και μοχθούσες γιατο πώς θα απελευθερωθούμεαπό τη νέα κατοχή. Με ολόκληρη τη ζωή σου, μετην αξιοπρέπεια και τηνανθρωπιά σου, χωρίς ναλογαριάζεις το κόστος,περιφρονώντας τον πλούτοτη δύναμη και τη δόξα, μαςέδειξες πως μπορεί κανείς νααγωνίζεται χωρίςσυμβιβασμούς για μια Ελλάδαελεύθερη, εθνικά ανεξάρτητηκαι κοινωνικά δίκαιη, μεδύναμη καιαποφασιστικότητα, με τοχαμόγελο και το χιούμορ, πουδεν έχασες ούτε σε

δύσκολους καιρούς. Έφυγες νωρίς, θα λείψεις σεόλους μας, πιο πολύ στηνοικογένειά σου που τουςλάτρευες και σε λάτρευαν, μαθα ζεις μέσα στο μυαλό καιτην καρδιά μας, όσο εμείςυπάρχουμε και θα είσαι τοπαράδειγμα για τουςεπόμενους που θα συνεχίσουννα αγωνίζονται για τα ίδιαιδανικά.

∆ημήτρης Παλαδινός,εκ μέρους του ΑΣΚΕ

Τυχεροί οι συνταξιδιώτες σου

∆εν είναι μόνο ότιχηρεύει ένα πόστο, ότιλείπει ένα έμπειροχέρι... Είναι που τώραπλέον θα στρέφειςδίπλα σου γυρεύονταςνα συναντηθεί τοβλέμμα σου με τοβλέμμα του άλλου, κιεκείνο δεν θα είναι πιαεκεί – και θα νιώθειςένα σφίξιμο στο στήθος.

“

2222 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Οι πάντες εξανέστησαν, μη δυνάμενοι να εξηγή-σωσι την εμφάνισιν του υπέρλαμπρου άστρου.Αμέσως ο πρώτος των υπουργών συνεκάλεσε

εκτάκτως το υπουργικόν, ίνα αποφανθή επί του αστε-ρισμού και της ονομασίας αυτού. Η μία εξήγησις έπι-πτε αμέσως μετά την επομένην, ως πλίνθοι και κέρα-μοι ατάκτως εριμμένοι, πλήν, όμως, το αποτέλεσμαμηδέν. Ουδέ ο μέλας Μάκης, ουδέ ο νεομέλας Χρύσαν-θος ηδύναντο να εξηγήσωσιν το φαινόμενον. Αίφνης,εις ευτραφής κύριος του παραΣυνταγματικού ∆ικαίουεδέχθη το πνεύμα το άγιον και ανεφώνησε: Συναίνεσις!

Απαντες εις το υπουργικόν εξεπλάγησαν και άπαντεςσυνεχάρησαν τον ευφυέστατον, όστις εξελάμβανεντους αριθμούς των εξωχωρίων εταιρειών(ελληνιστί off shore) ως αριθμούς τηλεφωνικού κατα-λόγου. Αμέσως δε εδόθη εντολή εις τα μέσα μαζικήςαποβλακώσεως (μ.μ.α.) να μεταφέρωσι εις τα πέρατατης επικρατείας ελληνικής και ευρωπαϊκής, ότι άπαν-τες δύνανται να προσκυνήσωσι και να προσφέρωσι τοκατά δύναμιν διά την σωτηρίαν του κυβερνείου, δυστυ-χώς διχώρου πλέον. Επλησίαζον γαρ και αι Αγιαι Ημέ-ραι.

Πρώτος προσέτρεξεν ο Γεώργιος ΚαρατζαFuerer, κα-ταθέσας ενώπιον του Πρώτου των ιδιοκτητών τηςακροδεξιάς-δεξιάς πολυκατοικίας την ηθικήν του, ανα-

φωνήσας στεντορεία τη φωνή: ∆εν θα αφήσω να κυ-βερνήση την Ελλάδα μας, την Αγίαν Πατρίδα ημών οάχρηστος και άθεος Τσίπρας! ∆εν θα αφήσω να κολλε-κτιβοποιήσωσι τας γυναίκας και τας αίγας ημών οικομμουνισταί! Αι εξωχώριοι εταιρείαι αυτού δεν είχονανακαλυφθεί ακόμη, διότι ο Πρώτος δεν είχε εισέτιαποφασίσει να συλλέξει τας ψήφους των ευπρεπώςακροδεξιών. Αλλ’ ως είδεν εν συνεχεία να πίπτει το πο-σοστόν αυτού, απεφάσισε και τας ψήφους να συλλέξεικαι τας εξωχωρίους του ομοσταύλου πρώην συγκυβερ-νήτου του να εμφανίση.

Οπισθοχώρησις;

Αλλά εις την άλλην πλευράν, ο της ευρωβουλής ∆η-μήτριος εξέλαβε την συναίνεσιν, ως συνάντησιν τουΑλεξίου μετά του Αντωνίου, ο δε Αλέξιος ο εργατικός,ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δύναται υπό πιεστικάς περιστάσεις ναεφαρμόση μνημονιακήν πολιτικήν… Οπισθοχώρησιςαπό τα εγκεκριμένα κείμενα και σχέδια, δολιχοδρόμη-σις εις τα σκέψεις, έλεγον τινές.

Ως διεδόθη, ότι ο ωραίος Αλέξιος δύναται να συναν-τηθή μετά του ωχρού Αντωνίου, αι γνωρίζουσαι κλει-δοκύμβαλον και γαλλικήν νεάνιδες και δεσποινίδες τουΣΥΡΙΖΑ ανέκραξον: Oh, mon Dieu, c’ est impossible!

Ενώ αι κυρίαι και φεμινίστριαι του κόμματος αυτού,κραδαίνουσαι τας τριχρώμους σημαίας, ανθίσταντοσθεναρώς άδουσαι την ∆ιεθνή και τον ΄Υμνον εις τηνΓυναίκα.

Αι διαφοραί μεταξύ αυτών των προτάσεων των μεγα-στελεχών ήσαν μη εμφανείς και συνεκλήθησαν εκτά-κτως τα όργανα, ίν’ αποφασίσωσι. Εις την σύγκλησιντης Γραμματείας είπεν ο Αλέξιος εις τον Αλέξιον τονεργατικόν: Τι είπας; Ουδέν, σ. Πρόεδρε, απεκρίθη. Ωςνα μη ελέχθη. Ήμαρτον! Ο ∆ημήτριος ευρίσκετο εις τηνΕυρώπην και δεν δυνάμεθα να είπωμεν τι θα απήντει.

Συντροφικότης

Κι ενώ αι διαδικασίαι ευρίσκοντο εις εξέλιξιν, ηκού-σθη βροντώδης η βραχνώδης φωνή του Αλιέως Γερα-σίμου από της οδού Βλαχάβα, λέγουσα: Συντροφικό-της! Βαρεία επέπεσε των ώμων των συνεδριαζόντωνοργάνων εις το μέγαρον της Πλ. Κουμουνδούρου η ηχώτης λέξεως αυτής. Μικρά γαρ η απόστασις εν ευθείαγραμμή μεταξύ οδού Βλαχάβα και Πλ. Κουμουνδούρου.Καιρόν πολύν είχε να ακουσθή η λέξις αύτη, μεταξύαυτών…

Είτα δε εις άγνωστος, ο σ. Χ.Γ. έγραψεν: «Αντί, λοι-πόν, να φαίνεται, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχεται τα δίπολασταθερότητα/ αποσταθεροποίηση, συναίνεση/πόλωσηκαι να προσπαθεί να απαντήσει εντός των πλαισίωντους, χρειάζεται με κάθε τρόπο να μεταφέρει τη συζή-τηση στο ευνοϊκό για τον ίδιο και τις λαϊκές τάξειςπεδίο της αντιπαράθεσης των ριζικά αντίθετων πολιτι-κών προγραμμάτων για τη συγκεκριμένη μορφή που θαπάρει η έξοδος από τα μνημόνια, η αναδιαπραγμάτευσητης δανειακής σύμβασης και η παραγωγική ανασυγ-κρότηση για την κοινωνική αναγέννηση. Τόσο λιανά,όσο το έκανε και στη ∆.Ε.Θ.»

Εις τα τεκταινόμενα αυτά παρενέβησαν οι χωρίς εσώ-βρακον, δηλαδή η τεραστία μάζα της ελληνικής επι-κρατείας, αστικής και γεωργικής, κραδαίνοντες δε αξί-νας, δρέπανα και σφύρας προσέτρεξον εις το ΜέγαρονΜαξίμου, διά να προσφέρωσι τον οβολόν αυτών ωρυό-μενοι, συνεθηματολόγουν δε εις την μαλλιαρήν: Μαςπήρατε τα σώβρακα, πάρ’τε και τα αρχίδια μας!

Υγείαν, μακροημέρευσιν και καλάς εορτάς εύχομαι.

Γεώργιος ο γεωργικός

Της Έφης Κωτσάκη*

Σε δύο βασικές υποθέσεις στηρίζεταιη νεοφιλελεύθερη αναπτυξιακή πο-λιτική γενικά, αλλά και στη χώραμας, παρά τις σημαντικές εγχώριεςαποκλίσεις επί τα χείρω, λόγω τωνγνωστών συγκυριών (μνημόνια,κρίση κτλ.)

Ηπρώτη αναφέρεται στις λεγόμε-νες διαρθρωτικές ή δομικές με-ταρρυθμίσεις: απελευθέρωση

αγορών, απορρύθμιση, ελαστικοποίησηεργασίας, ιδιωτικοποίηση - αποκρατικο-ποίηση, απλούστευση κρατικών διαδι-κασιών - απογραφειοκρατικοποίηση,μείωση κρατικών δομών και εισαγωγήστοιχείων αγοράς στη λειτουργία τους,πρωτοκαθεδρία των αποφάσεων τωναγορών έναντι των κυβερνητικών σχε-διασμών. Σε θεωρητικούς οικονομικούςόρους έχουμε την αντικατάσταση τουυποδείγματος της αποτυχίας των αγο-ρών, με το υπόδειγμα της αποτυχίας τουκράτους. Αρχίζοντας τη δεκαετία του’70, και ολοένα πιο ολοκληρωμένα μέχριτο τέλος του 20ού αιώνα, οι παραπάνωδομικές μεταρρυθμίσεις αντικατέστησανπλήρως το προηγούμενο υπόδειγμα μει-κτής ή κεϊνσιανής οικονομίας. Ο χρόνοςπου μεσολάβησε επιτρέπει την αρνητικήαποτίμηση τους (με επιμέρους θετικά:π.χ. απογραφειοκρατικοποίηση) ωςπρος τις αναπτυξιακές επιτεύξεις και όχι

μόνο: πρέπει να επεκταθεί η κριτική σεθέματα μείωσης κρατικής κυριαρχίας,περαιτέρω απώλειας εθνικού ελέγχουεπί της παραγωγής κτλ.

Αποδόμηση όποιαςδυνατότητας ελέγχου

Πάντως είναι σαφές ότι: α) Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τα

όποια θετικά αποτελέσματα των διαρ-θρωτικών μεταρρυθμίσεων καθυστερούννα εμφανιστούν, επομένως δεν αποτε-λούν άμεση πολιτική απάντηση σε πε-ριόδους οξύτατης κρίσης. Επομένως ηλογική κυβέρνησης-τρόικας για προ-ώθηση των δομικών μεταρρυθμίσεωνστοχεύοντας άμεσα στην ανάκαμψη,είναι αβάσιμη.

β) Ακόμα και όταν δοθεί στις μεταρ-ρυθμίσεις ο αναγκαίος χρόνος, τα ανα-πτυξιακά τους αποτελέσματα είναι εξαι-ρετικά περιορισμένα, σε κάθε περί-πτωση πολύ κατώτερα από αυτά της λε-γόμενης «χρυσής εποχής» 1945-75, τωνχρόνων του κοινωνικού-παρεμβατικούκράτους, επομένως αδυνατούν να θεμε-λιώσουν τη νέα και ισχυρή αναπτυξιακήπορεία που η χώρα χρειάζεται απεγνω-σμένα.

γ) Ακόμα σημαντικότερο: η πρόσφατηκρίση αποκάλυψε πλήρως την αποκρου-στική αλλά συγκαλυπτόμενη έως τότεόψη τους: υπερσυγκέντρωση πλούτου

και παραγωγικού- χρηματιστικού ελέγ-χου, κάθετη αύξηση ανισοτήτων-φτώ-χειας, τόσο στο εσωτερικό όσο και με-ταξύ χωρών, επικίνδυνη άνοδο του λεγό-μενου ηθικού κινδύνου, λόγω συνεχούςπαρουσίας των «big to fail» τραπεζών καιπολυεθνικών κολοσσών, κάτι που στησυνέχεια μεταφράζεται σε αναγκαστικήκρατική διάσωση τους, άνοδο των κρα-τικών ελλειμμάτων και χρεών λόγω τωνδιασώσεων, κρατικές χρεοκοπίες κτλ.

Συμπερασματικά, η πρώτη νεοφιλε-λεύθερη αναπτυξιακή υπόθεση, οι δομι-κές μεταρρυθμίσεις, όπως αποδεικνύει ηιστορική εμπειρία 30 χρόνων, αδυνατούννα λειτουργήσουν (παρά τα επιμέρουςθετικά στοιχεία τους σε αποδοτικότητα-αποτελεσματικότητα), ενώ παράλληλαμε την επέλευση τους βαθαίνουν οικονο-μικές ανισότητες και φτώχεια, αποδο-μούν παραπέρα όποια εναπομένουσα ελ-ληνική και κρατική παραγωγή- κυριαρ-χία, άρα την όποια δυνατότητα ελέγχουτης πορείας μας έχει απομείνει.

Επεκτατική λιτότητα

Η δεύτερη υπόθεση των νεοφιλελεύ-θερων αναπτυξιακών προγραμμάτων,είναι η επεκτατική δημοσιονομική λιτό-τητα (expansionary fiscal austerity). ∆ια-τυπωμένη με πληρότητα προ 25 χρόνων(και από τον Μπλανσάρ τον σημερινόεπικεφαλής οικονομολόγο του ∆ΝΤ),υποστήριζε ότι ο περιορισμός των κρα-

τικών δαπανών, πλήρως αντίθετα με τακυρίαρχα κεϊνσιανά πρότυπα, αντί μεί-ωσης, προκαλεί μεγέθυνση της οικονο-μικής δραστηριότητας. Εξ αυτού και ηπαραδοξολογία «επεκτατική λιτότητα»,διότι είναι αντιφατικό μια συρρίκνωσητης ζήτησης λόγω δημοσιονομικής περι-στολής να προκαλεί παρ’ όλα αυτά αύ-ξησή της. Αυτό κατ’ αυτήν επιτυγχάνε-ται, μέσα από σήματα που το κράτοςστέλνει στους ορθολογικούς καταναλω-τές και παραγωγούς για περιορισμό δη-μοσίων δαπανών, επακόλουθη μείωσηφόρων, αύξηση αγοραστικής δύναμης,τόνωση της ζήτησης, αποτελεσματικό-τερη κατανομή - χρήση των πόρων (υπο-τιθέμενη a priori ιδιότητα του ιδιωτικούτομέα). Η επιτυχία(;) της επεκτατικής λι-τότητας τα πρώτα 20 χρόνια, μπορεί σεμεγάλο βαθμό να αποδοθεί σε παράγον-τες που η ίδια δεν πιθανολογούσε. Οιχώρες που την εφάρμοσαν, αρχικά ιδίως,δέχθηκαν μεγάλη ώθηση όχι τόσο απότον παραπάνω μηχανισμό αλλά λόγω με-ταφοράς επενδύσεων από άλλες με με-γαλύτερα φορολογικά βάρη (μια πολι-τική που στα αγγλικά αποδίδεται ως beg-gar thy neighbour: λύσε τα προβλήματασου στην πλάτη του γείτονα). Συνέδραμεστην επιτυχία η ανερχόμενη τότε παγκο-σμιοποίηση, η μεταφορά κεφαλαίωνπρος αυτές τις χώρες, οι έπαινοι καιπροτυποποίηση από κεντρικούς διεθνείςοργανισμούς. Καθώς, όμως, η μια μετάτην άλλη χώρα υιοθετούσε την επεκτα-

Η συναίνεσιςΚαθώς έδυε σβενόμενος ο αστερισμός τηςιστορίας επιτυχίας ή της επιτυχούς ιστορίας(αγγλιστί success story, διά να μηλησμονώμεν την άψογον αγγλικήν προφοράντου λαομισήτου πρωθυπουργού μας περί τηςιδιοκτησίας του μνημονίου, αυθημερόν τηςαναλήψεως των πρωθυπουργικώνκαθηκόντων του, άμα τη συγκροτήσει τηςθλιβερούς τριμερούς συγκυβερνήσεώς του,τω σωτηρίω έτει 2012), έτεροςμεγαλοπρεπής αστήρ ανέτειλε από τα ερέβητων υπογείων της Λ. Συγγρού…

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Θεωρητικές υποθέσειςκαι πραγματικά αδιέξοδα

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 2233∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Του Κώστα Ζαχαριάδη*

Είναι πλέον εμφανές, δεν θα εκλεγεί Πρόεδρος της ∆ημοκρα-τίας και θα πάμε σε εκλογές. Ήδη στελέχη της Ν∆, ακόμη καιοι υπουργοί, έχουν παρατήσει τα υπουργεία τους και οργανώ-νουν προεκλογικές συγκεντρώσεις. Το κρίσιμο θέμα είναι ναπάμε σε εκλογές με όρους δημοκρατικής ομαλότητας, όχι μεεμφυλιοπολεμικούς λόγους, όχι με εμπόριο φόβου. Η ελληνικήκοινωνία ζητά όρους αντιπαράθεσης ιδεών, προγραμμάτων και

σχεδίων για το μέλλον της χώρας, όχιένα κλίμα που να θυμίζει δεκαετία του’50.

Το κλίμα φόβου ήταν 100% κυβερ-νητικό έργο. Η ατζέντα του ΣΥ-ΡΙΖΑ είναι απόλυτα σαφής: επανα-

διαπραγμάτευση της δανειακής σύμβα-σης και αντικατάσταση του μνημονίουμε ένα πρόγραμμα που θα έχει στον πυ-ρήνα του την ανάπτυξη με κοινωνική δι-καιοσύνη. Επιπροσθέτως, ανεξάρτητααπό τη διαπραγμάτευση, εφαρμογή τουπρογράμματος της ∆ΕΘ.

Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης άλ-λαξε την ατζέντα της πολιτικής συζή-τησης από τον Σεπτέμβριο και μετά. Σή-μερα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι περισσότερο απόποτέ έτοιμος να διαπραγματευτεί έναδιαφορετικό πακέτο πολιτικών παρεμ-βάσεων στον αντίποδα του μνημονίουκαι να πείσει για την επίδραση που θαέχουν στην αναθέρμανση της οικονομίας

και στην ανακούφιση της κοινωνίας.Με την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών, ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι σε αν-

τικειμενικά καλύτερη θέση από τη σημερινή κυβέρνηση για την πραγ-ματοποίηση μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης. ∆εν έχει τις δεσμεύσειςτου σημερινού πολιτικού προσωπικού, ουδέποτε συναίνεσε στο πε-ριεχόμενο των «μεταρρυθμίσεων» του μνημονίου, θα διαθέτει νωπήλαϊκή εντολή στη βάση ενός ξεκάθαρου προγράμματος και, τέλος, θαεισηγείται αλλαγές οι οποίες συνάδουν με το πανευρωπαϊκό κλίμακριτικής απέναντι στη λιτότητα που κερδίζει διαρκώς έδαφος. Σή-μερα οι ασθενικοί ρυθμοί ανάπτυξης έχουν καθηλώσει όλες τις ευ-ρωπαϊκές οικονομίες. Χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, με το ειδικόβάρος που φέρουν, έχουν κατοχυρώσει το δικαίωμα μονομερώς ναμην εφαρμόζουν τους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας. Άρα οιρωγμές στην πολιτική της λιτότητας είναι πλέον πραγματικότητα.

Η κρίση που βιώνει η Ευρώπη για έκτη συνεχή χρονιά, είναι η ίδιαη πολιτική της ευρωπαϊκής δεξιάς και της μεταλλαγμένης ευρωπαϊ-κής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία αφερέγγυα και ασυνεπής με τις υπο-σχέσεις της για αναδιανομή και κοινωνική ισότητα και λαβωμένη απότα οικονομικά σκάνδαλα, «αγκάλιασε» τις νεοσυντηρητικές και νεο-φιλελεύθερες πολιτικές. Την ίδια στιγμή η παρουσία της άκρας δε-ξιάς και του νεοναζισμού στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στη ∆ανία, στοΗνωμένο Βασίλειο αλλά και στην κάποτε «χώρα-μοντέλο» στην Ευ-ρώπη, τη Σουηδία, είναι περισσότερο από ποτέ ηχηρή και απειλητική.Η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα, η φτώχεια, η διαφθορά, η έλλειψη συ-νεκτικής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, οδηγούν στηνάνοδο ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών κομμάτων που υπονομεύουντην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Σε αυτό το «κοινό ευρωπαϊκό σπίτι», ο ΣΥ-ΡΙΖΑ είναι ο μοναδικός πολιτικός σχηματισμός της αριστεράς πουέχει φτάσει στο σημείο να βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας.Μαζί με το νεαρό κόμμα Ποδέμος, που γεννήθηκε από το ισπανικό κί-νημα των αγανακτισμένων μόλις το 2014, αναδεικνύονται οι βασικό-τεροι αντίπαλοι του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Αν επιβε-βαιωθεί η τάση ανόδου των ευρωπαϊκών αριστερών πολιτικών δυ-νάμεων, θα είναι η πρώτη φορά που η αριστερά ανακάμπτει στην Ευ-ρώπη. Η διαπραγμάτευση για την οποία έχουμε δεσμευτεί, με αιχμήτα ζητήματα του χρέους, των όρων εξυπηρέτησής του αλλά και τουςδημοσιονομικούς στόχους για τα επόμενα χρόνια, δεν θα είναι μιακούρσα 100 μέτρων. Το βέβαιο είναι ότι μπορούμε να πετύχουμεπολύ καλύτερα αποτελέσματα από την κυβέρνηση του «ναι σε όλα»και θα τα πετύχουμε, όσο περισσότερη δύναμη έχουμε, και μέσα στηνΕλλάδα και διεθνώς. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από μια νέα κυβέρνησηπου να μπορεί να κοιτάξει στα μάτια τους Ευρωπαίους εταίρουςανοίγοντας ένα καινούργιο πεδίο συζητήσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επεν-δύει στο φόβο και την καταστροφολογία, αλλά στο αμοιβαίο συμφέ-ρον που έχει η ενωμένη Ευρώπη από την εύρεση ενός βιώσιμου σχε-δίου για το χρέος για το σύνολο της ευρωζώνης. Στον αγώνα αυτό,έχει πολλούς συμμάχους και πριν από όλους τη συντριπτική πλει-ονότητα του ελληνικού λαού.

* Ο Κ. Ζαχαριάδης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπήςτου ΣΥΡΙΖΑ.

τική λιτότητα, έπαυε να είναι ιδιαίτερα ελ-κυστική επενδυτικά, διότι όλο και περισ-σότερες προσέφεραν το εκπτωτικό πα-κέτο. Συνολικά, οι διαρκείς μειώσεις φο-ρολογίας, οι ανταγωνιστικές μειώσεις μι-σθών, ασφαλιστικών εισφορών, τα φορο-λογικά παράθυρα της παγκοσμιοποίησηςκτλ., οδήγησαν σε περιορισμό της παγκό-σμιας ζήτησης, που οι συνέπειες της συγ-καλύφθηκαν μέσω δραματικής αύξησηςτης ιδιωτικής ιδίως χρέωσης και της υπερ-μόχλευσης. Όταν ο κόμπος έφτασε στοχτένι, προέκυψε η παγκόσμια ύφεση απότην οποία δεν θα ξεφύγουμε ακολουθών-τας την ίδια συνταγή.

Το καθήκον μεταφέρεται στον ΣΥΡΙΖΑ

Επιπλέον για την Ελλάδα, η δεύτερηαναπτυξιακή υπόθεση της επεκτατικής λι-τότητας, θα αποδειχθεί περισσότερο ανε-παρκής και από τις δομικές μεταρρυθμί-σεις:

α) Για εσωτερικούς στη χώρα λόγους:προϋπόθεση της επεκτατικής λιτότηταςείναι η μείωση της κρατικής φορολογίαςκαι μέσω αυτής αύξηση της ζήτησης-ανά-πτυξης κτλ. Αλλά στη χώρα μας, που κου-βαλάει βουνά χρεών-φόρων, αυτό δεν θαλειτουργήσει.

β) Για εξωτερικούς λόγους: δεν θα κα-τακλυστούμε από ένα εξωτερικό επενδυ-τικό κύμα, όσο και αν μειώσουμε τη φο-ρολογία μας, αντίθετα με τις χώρες πουπρωτοεφάρμοσαν την επεκτατική λιτό-τητα (Ιρλανδία). Ας δούμε τη Βουλγαρία:διαθέτει χαμηλούς, ασήμαντους μισθούς,ελάχιστη φορολογία, απλούστατη ίδρυσηεπιχειρήσεων, αμελητέα πολιτικοκοινω-νικά προβλήματα, καλά εκπαιδευμένοπροσωπικό κτλ. Αποτέλεσμα; Έχασε στατελευταία χρόνια το 19% του πληθυσμούτης(!), ό,τι πιο δυναμικό και αξιόλογο δια-θέτει.

Η επεκτατική λιτότητα λειτούργησε,όπως λειτούργησε, για τις χώρες που αρ-χικά την εφάρμοσαν, αλλά δεν είναι «παν-τός καιρού». Εμπίπτει στο «σφάλμα σύν-θεσης»: ό,τι είναι σωστό για τη μονάδα-χώρα δεν είναι σωστό για το σύνολο. Λει-τουργεί ως «πυραμίδα Πόντζι»: οι πρώτοιδρέπουν τους καρπούς, οι τελευταίοι «ση-κώνουν τον μουτζούρη».

Η καταφανής αποτυχία των δύο υποθέ-

σεων της νεοφιλελεύθερης αναπτυξιακήςπολιτικής αφήνει μεγάλο κενό στις κυ-βερνητικές προτάσεις. Η αποτυχία αυτήβρίσκεται πίσω από τα μισόλογα του ∆ΝΤκαι του ίδιου του Μπλανσάρ, περί κακοϋ-πολογισμένων πολλαπλασιαστών, αν καιεπιχειρείται να ερμηνευθούν διαφορετικά,ως αποτυχία της κυβέρνησης να εφαρμό-σει πλήρως τα συμφωνηθέντα, μέσω «λα-θολογίας» κτλ. Η κυβέρνηση αντί να αρ-πάξει την ευκαιρία απορρίπτοντας τη νεο-φιλελεύθερη-αντιαναπτυξιακή πολιτικήλόγω καταφανούς αποτυχίας της, ακο-λουθεί μια συνηθισμένη, αλλά σφαλερήκαι επικίνδυνη λογική: προσκολλάταιπάνω της επίμονα και εντονότερα, διακη-ρύσσοντας ότι την επόμενη φορά «θα είναιδιαφορετικά και καλύτερα», θα «δούμε λι-μάνι». Επομένως το καθήκον μεταφέρεταιστον ΣΥΡΙΖΑ: η συνέχιση των ίδιων πολι-τικών δεν θα ανασύρει το βυθισμένο σκά-φος της οικονομίας στη χώρα, αλλά καιδιεθνώς. Χρειάζεται μεταβολή πορείαςπου δεν θα προκύψει από κόμματα πουτην αντιλαμβάνονται, ή θέλουν να την αν-τιλαμβάνονται ως βασικώς ορθή.

* H Έφη Κωτσάκη είναι οικονομολόγος,μέλος Επιτροπής Πολιτικού Σχεδια-σμού ΣΥΡΙΖΑ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επενδύειστο φόβο και τηνκαταστροφολογία, αλλάστο αμοιβαίο συμφέρονπου έχει η ενωμένηΕυρώπη από την εύρεσηενός βιώσιμου σχεδίουγια το χρέος για τοσύνολο τηςευρωζώνης.

“

Αντιπαράθεσηπρογραμμάτων,όχι εμπόριο τρόμου

Η καταφανής αποτυχία των δύουποθέσεων τηςνεοφιλελεύθερης αναπτυξιακήςπολιτικής βρίσκεται πίσω απότα μισόλογα του ∆ΝΤ και τουίδιου του Μπλανσάρ, αν καιεπιχειρείται να ερμηνευθούνδιαφορετικά, ως αποτυχία τηςκυβέρνησης να εφαρμόσειπλήρως τα συμφωνηθέντα.

“

2244 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Για αρκετά χρόνια, η Θεσσαλονίκηζούσε έναν μεσαίωνα αναφορικά μετην τοπική αυτοδιοίκηση. Η παντο-

δυναμία του Ψωμιάδη στη νομαρχία καιτου Παπαγεωργόπουλου στο δήμο, σεσυνδυασμό με το σκοταδισμό του μητρο-πολίτη Άνθιμου, στοίχειωναν τη δημόσιαζωή της πόλης. Ήταν, συνεπώς, επό-μενο, οποιαδήποτε εναλλακτική λύση νααποκτά θετικό πρόσημο παρά τις πιθα-νές αμφιβολίες ή ενστάσεις. Πόσω μάλ-λον όταν η εναλλακτική λύση για τονδήμο Θεσσαλονίκης ήταν ο «αντισυμβα-τικός» κυρ-Γιάννης, με το σκουλαρικάκικαι τη καλά πλασαρισμένη εικόνα του.Στην παράταξή του, την «Πρωτοβουλίαγια τη Θεσσαλονίκη», συμμετείχαν αρ-κετά αριστερά και προοδευτικά στελέχη,ενώ στις εκλογές, κυρίως στο δεύτερογύρο, ήταν σημαντική η στήριξή του απόαριστερούς πολίτες.

Έτσι, η ανάγκη να φύγει το πολύχρονοφαύλο καθεστώς από το δήμο υπερί-σχυσε από το ταξικό κριτήριο, το οποίοείναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να δεις

την πραγματική διάσταση των πραγμά-των. Ο Γιάννης Μπουτάρης, ένας καθα-ρόαιμος μεγαλοαστός, θα έδειχνε αργά ήγρήγορα το αληθινό του πρόσωπο, τιςκοινωνικές του αναφορές, τις πολιτικέςτου επιλογές και τις δυνάμεις στιςοποίες στηρίζει την εξουσία του. Σιγά-σιγά, το προοδευτικό επίχρισμα άρχισενα ξηλώνεται και να αντικαθίσταται απότους σταθερούς πυλώνες της συντηρητι-κής αστικής τάξης, του πασοκικού κατε-στημένου της πόλης, των «νέων τζα-κιών» των κολεγίων και μιας απολίτικηςλάιφ-στάιλ κάστας που πλασάρει τονΜπουτάρη και ως μοδάτο προϊόν! Κά-ποια από τα επακόλουθα αυτής της κα-τάστασης ήταν η μετεκλογική υποβάθ-μιση του Ανδρέα Κουράκη, παλιού αυτο-διοικητικού στελέχους του Συνασπισμούκαι το εκλογικό μποϊκοτάζ του ΑντώνηΚαρούμπη.

Στην προηγούμενη θητεία του δημοτι-κού συμβουλίου, ο Αντώνης Καρούμπηςήταν αντιδήμαρχος Παιδείας. Παρά τημνημονιακή λαίλαπα στην τοπική αυτο-

διοίκηση και τη ραγδαία υποχρηματοδό-τηση, τα σχολεία της Θεσσαλονίκηςείχαν τους οικονομικούς πόρους να λει-τουργήσουν και όλοι συμφωνούσαν στογεγονός του νοικοκυρέματος των σχολι-κών επιτροπών. Με δεδομένη την πετυ-χημένη του θητεία, ήταν φυσικό επακό-λουθο η άνετη επανεκλογή του στις δη-μοτικές εκλογές του περασμένου Μαΐου.Το δέσιμο, όμως, της παράταξης Μπου-τάρη στο άρμα της μνημονιακής εξου-σίας Σαμαρά-Βενιζέλου είχε ως αποτέλε-σμα το ξεκαθάρισμα από στελέχη πουδεν ήταν σ’ αυτό το κλίμα. Έτσι, ο Αν-τώνης Καρούμπης συνεθλίβη στις συμ-πληγάδες της δισταυρίας που, εντέχνως,επεβλήθη στη δημοτική κοινότηταΤριανδρίας και έτσι δεν εκλέχθηκε.

Τελευταίο κατόρθωμα του δημάρχουΘεσσαλονίκης είναι η προβολή τηςΚόκα-Κόλα 3Ε με αντίτιμο δύο χριστου-γεννιάτικα δένδρα κατασκευασμένα απόλαμπιόνια! Η πολυεθνική εταιρεία πραγ-ματοποιεί το τελευταίο διάστημα μια με-γάλη επικοινωνιακή καμπάνια, προσπα-θώντας να αντιστρέψει το κλίμα που δη-μιούργησε το μεγάλο κίνημα των απολυ-μένων της επιχείρησης, με αιχμή τομποϊκοτάζ των προϊόντων της. Το δέν-τρο έξω από το ∆ημαρχείο, θα φωταγω-γούταν τη ∆ευτέρα από το Γιάννη Μπου-τάρη. Υπό το φόβο των διαμαρτυριώνκαι των αποδοκιμασιών από τους απο-λυμένους της πολυεθνικής που βρίσκον-

ταν από νωρίς στο χώρο, η διοίκηση τουδήμου κρύφτηκε κι επέλεξε να φωταγω-γήσει το δένδρο κρυφά, το απόγευμα τηςΤρίτης. Όπως αποδεικνύεται τελικά, ηαντισυμβατικότητα του δημάρχου Θεσ-σαλονίκης δεν είναι παρά τσάμπα μαγ-κιά.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Από το δεξιό σκοταδισμό στο αστικό λάιφ στάιλ

Τελευταίο κατόρθωματου δημάρχουΘεσσαλονίκης είναιη προβολή της Κόκα-Κόλα 3Ε με αντίτιμοδύο χριστουγεννιάτικαδένδρακατασκευασμένααπό λαμπιόνια!

“

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣΕπιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου• [email protected]

Like

Για την έκθεση με τίτλο Like, o εικαστικός ΆγγελοςΣκούρτης προσκάλεσε καλλιτέχνες διαφορετικών

εκφραστικών τάσεων, από τη γενιά του 1970 μέχρι σή-μερα: Τους πιο παλιούς, διότι κράτησαν καθόλη τηδιάρκεια της πορείας τους σε υψηλό επίπεδο ό,τι πα-ρήγαν, ενώ τους νεώτερους διότι πιστεύει, κρίνονταςαπό το έργο τους μέχρι σήμερα, ότι η πορεία τους θατον επαληθεύσει. Για το εγχείρημα του Like ζήτησε απότους συμμετέχοντες να διαλέξουν το πιο αντιπροσω-πευτικό έργο τους, καθώς πιστεύει ότι η ίδια η πράξητης έκθεσης εμπεριέχει τις έννοιες της ευθύνης και τηςαπόλυτης ελευθερίας που πρέπει να έχει ο ίδιος ο καλ-λιτέχνης. Η έκθεση προβάλλεται συγχρόνως στο Face-book, έτσι ώστε οι επισκέπτες να βλέπουν, να γράφουντην άποψή τους, να επικοινωνούν με τους καλλιτέχνες,να προωθούν τις εικόνες των έργων και τέλος να κά-νουν «like», αυτή την καινούργια μορφή τού «μου αρέ-σει». Ενδεικτικά, στην έκθεση συμμετέχουν οι: ∆ιο-χάντη, Ε. Μυλώνα, Γ. Θεοδωρόπουλος, Ά. Ποταμιάνου,Μ. Ζυγούδη κ.ά. Επίσης, συμμετέχει η ομάδα ΝομαδικήΑρχιτεκτονική και η Χ. Χάρη με μουσική επέμβαση τουΑ. Γιαννακούρου, καθώς και ο ίδιος ο επιμελητής. Ηέκθεση διαρκεί έως τις 10 Ιανουαρίου. Ωράριο: Τρίτηέως Παρασκευή 11π.μ. 0 2μ.μ., 6 - 9μ.μ., Σάββατο11π.μ. - 2μ.μ.

έκφραση γιάννα γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9α –9γ, Αθήνα, τηλ.: 2103607598)

For Sale/ Πωλείται

Ησυλλογή του Βασίλη Κωνσταντίνου που εκτίθεταιμέχρι τις 11 Ιανουαρίου περιλαμβάνει έργα, ντο-

κουμέντα, αναμνηστικά, αντικείμενα και υλικό προπα-γάνδας, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί μέσα από πο-λυάριθμα ταξίδια και πεισματικές αναζητήσεις στην πε-ριοχή των Βαλκανίων. Το γεγονός ότι εκτίθενται στοκοινό μπορεί να λειτουργήσει ταυτόχρονα αναμνη-στικά, ως υπόμνηση μιας μεγάλης πολιτικής ιστορίαςδημόσιων προσώπων αλλά και πιο προσωπικά, αφούτο σύνολό τους αποκαλύπτει πολλές κρυφές ιστορίεςπου έχουν να κάνουν με το πώς κάποιος διαχειρίζεταιτην ιστορία. Ο δημιουργός μάς φέρνει αντιμέτωπους με

αυτή τη συλλογή με δύο τρόπους: Ο πρώτος είναι εκ-θέτοντας τα πραγματικά αντικείμενά της στην παρούσαέκθεση και ο άλλος είναι ο μυθοπλαστικός, που ανα-δύεται μέσα από το του βιβλίο με τίτλο For Sale/ Πω-λείται (Βιβλιοπωλείον της Εστίας). Αξίζει να σημειωθείότι το σύνολο του λογοτεχνικού έργου του Κωνσταντί-νου αφορά τη συνθετότητα και την αμφισημία της επο-χής μέσα από την ιστορία των ολοκληρωτικών καθε-στώτων στην ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια.

Ωράριο: Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο 11π.μ. -7μ.μ., Πέμπτη 1 - 9μ.μ., Κυριακή 11π.μ. - 4μ.μ.

Μουσείο Άλεξ Μυλωνά – Μακεδονικό Μουσείο Σύγ-χρονης Τέχνης (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο,Αθήνα, τηλ. : 2103215717)

Ζωγραφική απολογία

ΟΠαύλος Σάμιος παρουσιάζει για πρώτη φορά ταέργα που δημιούργησε τα τελευταία τέσσερα χρό-

νια, καθώς και κάποια που καλύπτουν όλη την πορείατου στη ζωγραφική. Στην πρώτη ενότητα με τίτλο Ο ζω-

γράφος και το μοντέλο του μας ξεναγεί στον προσω-πικό χώρο εργασίας του, ενώ οι μνήμες από την αρχαι-ότητα τον κατακλύζουν. Στην επόμενη ενότητα με θέμαΤο γυμνό στην ιστορία επισκέπτεται τα ατελιέ μεγάλωνζωγράφων και καταθέτει μια σπουδή πάνω στο γυναι-κείο γυμνό, το οποίο αντιμετωπίζει όχι αισθητικά αλλάως διαχρονικό σύμβολο ερωτισμού και δημιουργίας.Έτσι, το σύγχρονο γυμνό γυναικείο σώμα «συνευρίσκε-ται» στο ίδιο έργο με αντίστοιχες γυναικείες φιγούρεςάλλης εποχής, σε μια εικαστική συνομιλία που βαδίζειέξω από τα όρια του χρόνου. Η έκθεση περιλαμβάνειεπίσης χαρακτηριστικά έργα από τα χρόνια που ο καλ-λιτέχνης είχε ζήσει στο Παρίσι, καθώς και από τις δε-καετίες του 1990 και του 2000. Τέλος, κυκλοφορεί απότις εκδόσεις Μίλητος μονογραφία αφιερωμένη στοέργο του. Η έκθεση διαρκεί έως τις 11 Ιανουαρίου.Ωράριο: Πέμπτη, Κυριακή 10π.μ. - 6μ.μ., Παρασκευή,Σάββατο 10π.μ. - 10μ.μ.

Μουσείο Μπενάκη – Κτίριο Οδού Πειραιώς (Πει-ραιώς 138 & Ανδρονίκου, Αθήνα, τηλ.: 2103453111)

•

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 2255ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μερικά σημεία -πολύ συνοπτικά-του πολύ ενδιαφέροντος κειμέ-νου στα οποία αναφέρθηκαν, ως

επί το πλείστον, συμφωνώντας ή διαφω-νώντας, οι ομιλητές ήταν τα εξής: Σύμ-φωνα με τον Μπόρις Γκρόις, το φαινό-μενο του καλλιτεχνικού ακτιβισμού είναικεντρικό στην εποχή μας, καθώς πρό-κειται για ένα νέο φαινόμενο πολύ δια-φορετικό από την κριτική τέχνη, πολύοικεία σε μας τις προηγούμενες δεκαε-τίες. Οι καλλιτέχνες ακτιβιστές δεν επι-θυμούν να ασκούν απλώς κριτική στοσύστημα της τέχνης ή στις πολιτικές καικοινωνικές συνθήκες υπό τις οποίεςαυτό το σύστημα λειτουργεί, αλλά να τιςαλλάξουν μέσω της τέχνης -όχι τόσομέσα στο καλλιτεχνικό σύστημα αλλάέξω από αυτό, επιχειρώντας, μεταξύάλλων, ν’ αλλάξουν τις συνθήκες δια-βίωσης στις οικονομικά ασθενέστερεςπεριοχές, να εγείρουν οικολογικές ανη-συχίες, να ευαισθητοποιήσουν για ταδεινά των μεταναστών, κ.ο.κ. Οι καλλι-τέχνες ακτιβιστές θέλουν ν’ αλλάξουντον κόσμο, χωρίς να πάψουν όμως ναείναι καλλιτέχνες. Κι εδώ είναι που πα-ρουσιάζονται τα θεωρητικά, πολιτικά,ακόμα και πρακτικά προβλήματα.

Ο καλλιτεχνικός ακτιβισμός που επι-χειρεί να συγκεράσει την τέχνη με τηνκοινωνική δράση βρίσκεται στο στόχα-στρο και των δύο θεωρήσεων -της παρα-δοσιακά καλλιτεχνικής και της παραδο-σιακά ακτιβιστικής. Κι αν η παραδο-σιακή καλλιτεχνική κριτική απορρίπτε-ται εύκολα, καθώς λειτουργεί σύμφωναμε την ιδέα της καλλιτεχνικής ποιότηταςπου τον 20ό αιώνα έχει ανατραπεί από ταπολλά διαφορετικά μεταξύ τους καλλι-τεχνικά πρωτοποριακά ρεύματα, η πα-ραδοσιακή ακτιβιστική κριτική απαιτείμια πιο επεξεργασμένη απάντηση,καθώς ανακαλεί τις έννοιες της «αισθη-τικοποίησης» και της «θεαματικοποί-ησης». Έννοιες που έχουν τις ρίζες τουςστα κείμενα του Βάλτερ Μπένγιαμιν καιτου Γκι Ντεμπόρ, που υποστήριξαν ότι ηαισθητικοποίηση και η θεαματικοποίησητης πολιτικής αποσπούν την προσοχήαπό τους ουσιαστικούς στόχους της πο-λιτικής διαμαρτυρίας και τους κατευθύ-νουν στην αισθητική της μορφή. Αυτόσημαίνει ότι η τέχνη δεν μπορεί να χρη-

σιμοποιηθεί ως μέσον μιας γνήσιας πο-λιτικής διαμαρτυρίας, γιατί έτσι αναγκα-στικά την αισθητικοποιεί, την μετατρέ-πει σε θέαμα, εξουδετερώνοντας το ου-σιαστικό αποτέλεσμά της.

Τέχνη και ντιζάιν

Ο κύριος στόχος του κειμένου τουΓκρόις είναι να αναλύσει την ακριβή ση-μασία και την πολιτική λειτουργία τηςλέξης «αισθητικοποίηση», αφού σήμερααυτή χρησιμοποιείται με τρόπο που προ-καλεί σύγχυση. Αιτία αυτής της σύγχυ-σης είναι η διαίρεση της σύγχρονης τέ-χνης σε δύο πεδία: στην τέχνη και το ντι-ζάιν.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον γερμανό θε-ωρητικό, όλη η προνεωτερική τέχνηστην πραγματικότητα είναι ντιζάιν καιόχι τέχνη. Στην αρχαία Ελλάδα, η λέξητέχνη δεν διαχώριζε την τέχνη από τηντεχνολογία, η τέχνη της αρχαίας Κίναςαποτελούνταν από ωραία σχεδιασμένααντικείμενα για καθημερινή και τελε-τουργική χρήση, το ίδιο στην αρχαία Αί-γυπτο και στον πολιτισμό των Ίνκας.Αλλά και στην Ευρώπη, πριν από τη Γαλ-λική Επανάσταση. Στη σημερινή συγκυ-ρία, τα πάντα είναι ντιζάιν, όλα όσα χρη-σιμοποιούμε σχεδιάζονται με γνώμονανα είναι ελκυστικά στον χρήστη. Το ίδιομπορούμε να πούμε και για την πολιτική,το πολιτικό ντιζάιν ή το επαγγελματικόimage making. Η καλλιτεχνική αισθητι-κοποίηση δεν αναφέρεται στην από-πειρα να καταστεί θελκτικότερη η λει-τουργία ενός εργαλείου στο χρήστηαλλά, αντίθετα, στην απολειτουργικο-ποίηση αυτού του εργαλείου, στη βίαιηακύρωση της πρακτικής εφαρμογής καιτης αποτελεσματικότητάς του. Η σύγ-χρονη αντίληψη που έχουμε για τηντέχνη έχει τις ρίζες της στη Γαλλική Επα-νάσταση, στην απόφαση που έλαβαν οιγάλλοι επαναστάτες να μην καταστρέ-ψουν τα ιερά και βέβηλα αντικείμενα τουΠαλαιού Καθεστώτος, αλλά αντίθετα νατα απολειτουργικοποιήσουν, με λίγαλόγια να τα αισθητικοποιήσουν. Η Γαλ-λική Επανάσταση μετέτρεψε το ντιζάιντου Παλαιού Καθεστώτος σε αυτό πουσήμερα αποκαλούμε τέχνη, δηλαδή τααντικείμενα έχασαν τη χρηστική αξία

τους και προσφέρονται για ενατένιση.

Το παρόν ως πεθαμένο παρελθόν

Από τον 19ο αιώνα, τα μουσεία συγ-κρίνονταν με τα νεκροταφεία. Όμως, ταμουσεία είναι περισσότερο νεκροταφείααπό κάθε πραγματικό νεκροταφείο. Τανεκροταφεία δεν εκθέτουν τα πτώματα,τα θάβουν, δημιουργώντας έτσι ένα σκο-τεινό κρυμμένο χώρο μυστηρίου πουυπονοεί την πιθανότητα ανάστασης -εξου οι ιστορίες με τα φαντάσματα καιτους βρικόλακες. Το μουσείο στη διάρ-κεια της μέρας είναι ένας χώρος θανά-του, ενός υλικού τελεσίδικου θανάτου -το αισθητικοποιημένο νεκρό σώμα μαρ-τυρεί ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ανά-στασης. Αυτός ήταν και ο λόγος που οΣτάλιν δεν θέλησε να θαφτεί ποτέ οΛένιν. Το μαυσωλείο του είναι η απτήαπόδειξη ότι ο Λένιν και ο λενινισμόςέχουν πράγματι πεθάνει. Έτσι, μετά τηΓαλλική Επανάσταση, η τέχνη γίνεται αν-τιληπτή ως το απολειτουργικοποιημένοκαι δημόσια εκθεμένο πτώμα του παρελ-θόντος. Αναφερόμενοι στην τέχνη, το νααισθητικοποιούνται τα αντικείμενα τουπαρόντος σημαίνει να ανακαλύπτουμε τοδυσλειτουργικό και παράλογο χαρα-κτήρα τους. Το να αισθητικοποιείς τοπαρόν σημαίνει να το μετατρέπεις σε πε-θαμένο παρελθόν.

Το ντιζάιν επιδιώκει να αλλάξει τηνπραγματικότητα, το κατεστημένο, θέλεινα βελτιώσει την πραγματικότητα, νατην κάνει περισσότερο ελκυστική, καλύ-τερη στη χρήση. Η τέχνη μοιάζει να απο-δέχεται την πραγματικότητα όπως είναι,να δέχεται το κατεστημένο. Αλλά η τέχνηδέχεται το κατεστημένο ως δυσλειτουρ-γικό, ως ήδη αποτυχημένο.

Στρέφοντας την πλάτηπρος το μέλλον

Η μοντέρνα και η σύγχρονη τέχνη μαςεπιτρέπει να κοιτάξουμε την ιστορικήπερίοδο στην οποία ζούμε από τη ματιάτου τέλους της. Η μορφή του Angelusnovus του Πάουλ Κλέε, όπως την περι-γράφει ο Μπένγιαμιν, βασίζεται στην τε-χνική της καλλιτεχνικής αισθητικοποί-

ησης όπως εφαρμοζόταν στη μετεπανα-στατική ευρωπαϊκή τέχνη. Εδώ έχουμετην κλασική περιγραφή της φιλοσοφι-κής μετάνοιας, της αναστροφής τουβλέμματος -ο Angelus novus στρέφει τηνπλάτη του προς το μέλλον και κοιτάζειπίσω στο παρελθόν και το παρόν. Εξα-κολουθεί να κινείται προς το μέλλον,αλλά με την πλάτη. Η φιλοσοφία δενείναι δυνατή χωρίς αυτή την αναστροφήτου βλέμματος. Πώς, όμως, είναι δυνατήη φιλοσοφική μετάνοια; Παλαιότερα ηαπάντηση δινόταν από τη θρησκεία, αρ-γότερα από τη χεγκελιανή φιλοσοφίαστη μετα-μεταφυσική εποχή μας κά-ποιος στρέφει την πλάτη όταν αγγίξει ταόρια της αντοχής του (Νίτσε), όταν η επι-θυμία του έχει απωθηθεί (Φρόιντ) ή βιώ-νει το φόβο του θανάτου (Χάιντεγκερ).

Όμως, στον Μπένγιαμιν, το έργο τουΚλέε είναι η μοναδική αναφορά στη μον-τέρνα τέχνη. Ο Angelus novus του Μπέν-γιαμιν στρέφει την πλάτη του προς τομέλλον απλώς επειδή ξέρει πώς να τοκάνει. Το ξέρει γιατί έμαθε αυτήν την τε-χνική από τη μοντέρνα τέχνη.

Και καταλήγει ο Γκρόις: Κάποιος μπο-ρεί να αισθητικοποιεί τον κόσμο και τηνίδια στιγμή να δρα μέσα σ’ αυτόν. Ηολική αισθητικοποίηση δεν αποκλείειτην πολιτική δράση: την ενισχύει.[…]∆ημιουργεί έναν ύστατο ορίζοντα για τηνεπιτυχημένη πολιτική δράση εάν καιεφόσον η δράση αυτή έχει επαναστατικήπροοπτική.

Σοφία Ξυγκάκη

Συνεχίζεται μέχρι τις 11 Ιανουαρίου 2015, στοΜουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, η έκθεση«Depression Era» της κολεκτίβας που ξεκίνησε ωςένα πείραμα συλλογικότητας το 2011 καισυναπαρτίζεται από 36 άτομα, φωτογράφους,εικαστικούς, αρχιτέκτονες, δημοσιογράφους,συγγραφείς, κινηματογραφιστές. Στόχος τους είναινα λειτουργήσουν ως οργανισμός ανεπίσημος καιανοιχτός που, αναπτύσσοντας έναν διαρκή διάλογο,να αρθρώνει έναν άλλο λόγο απέναντι στον

κυρίαρχο. Η έκθεση, την οποία επιμελήθηκε η ίδια ηομάδα, δεν είναι μια αντιπροσωπευτική καταγραφήτης κρίσης, αλλά αποτελείται από προσωπικέςιστορίες και εμπειρίες που συνθέτουν ένα μωσαϊκόεικόνας και λόγου. Καταλύτης γι’ αυτήν την έκθεση υπήρξε το κείμενο«On art activism» του γερμανού φιλοσόφου καιθεωρητικού της τέχνης Μπόρις Γκρόις, που έδωσετο έναυσμα στα μέλη της ομάδας να διαπραγματευτείτο καθένα τις έννοιες της τέχνης και της πολιτικής

και να διερευνήσει το δικό του ρόλο στην κολεκτίβα.Αυτό ήταν και το κείμενο αναφοράς της συζήτησηςπου διοργανώθηκε στις 2 Νοεμβρίου, στο Μπενάκητης Πειραιώς, με θέμα «Τέχνη και ακτιβισμός: Ποια ησχέση της αισθητικοποίησης με την πολιτική δράση;»στην οποία συμμετείχαν οι: Κατερίνα Μάτσα,Άντζελα ∆ημητρακάκη, Θεόφιλος Τρομπούλης,Σάββας Μιχαήλ, ∆έσποινα Ζευκιλή, ΚωστήςΣταφυλάκης, με συντονιστές τους Πάσκουα Βοργιάκαι Πέτρο Μπαμπάσικα από την κολεκτίβα.

Της Πάσκουα Βοργιά

Ο καλλιτεχνικός ακτιβισμόςπου επιχειρεί να συγκεράσειτην τέχνη με την κοινωνικήδράση βρίσκεται στοστόχαστρο και των δύοθεωρήσεων -της παραδοσιακάκαλλιτεχνικής και τηςπαραδοσιακά ακτιβιστικής.

“Τέχνη και ακτιβισμόςστην εποχή της ύφεσηςΗ έκθεση “Depression Era” και ο καταλύτης της, το κείμενο “On art activism” του Μπόρις Γκρόις

Του Παύλου Φυσάκη

2266 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΘΕΑΤΡΟ

Σε ένα όμορφο τραγούδι της, ευαίσθητα τρα-γουδισμένο από την Τάνια Τσανακλίδου, ηΑφροδίτη Μάνου αναρωτιέται «Πού πάει ο

έρωτας όταν πεθάνει;». Να μια καλή ερώτηση.Όταν ο Κ. Λελούς γύρισε τη συνέχεια της ταινίας«Ένας άνδρας και μια γυναίκα», στην οποία παρα-κολουθούσε τους ήρωές του του 1966 πώς εξελί-χτηκαν 20 χρόνια μετά (1986), αυτό ακριβώς τοερώτημα προσπαθούσε να απαντήσει. Και είναι σχε-δόν βέβαιο ότι όλοι μας, έστω οι περισσότεροί μας,έχουμε αναρωτηθεί για το πώς θα μπορούσαν ναείναι μετά από χρόνια οι ήρωες αγαπημένων βι-βλίων. Αλλά οι λογοτεχνικοί ήρωες δεν έχουν εξέ-λιξη. Είναι παγιδευμένοι στο αιώνιο παρόν του τέ-λους που τους επέβαλλε ο συγγραφέας.

Η ομάδα Blitz γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 2004,από τρεις νέους ηθοποιούς, τον Γιώργο Βαλαή, τηνΑγγελική Παπούλια και τον Χρήστο Πασσαλή καιείχε σαφές καλλιτεχνικό στίγμα από την αρχή. Μετα δικά τους λόγια, η ομάδα εκφράζει «την ανάγκητους να απαντήσουν στο ερώτημα τι ζητάει η κοι-νωνία από την τέχνη σήμερα και τι μπορεί να ση-μαίνει θέατρο στον 21ο αιώνα. Την ισότιμη σχέσητων μελών όσον αφορά τη σύλληψη, τη συγγραφή,τη σκηνοθεσία, τη δραματουργία και την πεποίθησηότι όλα είναι υπό αμφισβήτηση, ότι τίποτα δεν είναισίγουρο, ούτε στο θέατρο ούτε στη ζωή». Οι Blitz(το όνομά τους σημαίνει περίπου ξαφνική επίθεση)κατασκευάζουν οι ίδιοι το κείμενο των παραστά-σεών τους, στις οποίες πάντως ο λόγος παίζει μάλ-λον μικρό ρόλο.

Στον αντίποδα του Τσέχωφ

Φέτος γιόρτασαν τα γενέθλια της δεκαετίας τουςμε μια παράσταση που τιτλοφορείται «Vanya. ∆έκαχρόνια μετά» και στην οποία παρακολουθούν τουςήρωες από τον Θείο Βάνια του Α. Τσέχωφ, αν, πώςκαι πόσο εξελίχθηκαν δέκα χρόνια μετά το τέλοςτου περίφημου έργου.

Μετά από μια επιτυχή πορεία δεκαετίας, η ομάδαείναι ώριμη να αναρωτηθεί πια για τη δουλειά τηςκαι η παράσταση μετατρέπεται σε ένα αυτοαναφο-ρικό αναστοχασμό: είναι σωστός ο δρόμος που επέ-λεξαν και ίσως, μολονότι όχι εμφανώς, μέχρι πού

τους οδηγεί ο δρόμος που επέλεξαν. Εξού και η επι-λογή του συγγραφέα που δεν είναι τυχαία: ο Τσέ-χωφ με τη λεπτή ειρωνεία, το πικρό χιούμορ και τημοναδική ικανότητα στη διαγραφή χαρακτήρωνμέσα από καταστάσεις που περιγράφουν με διαύ-γεια το ιστορικό πλαίσιο και την κοινωνική πραγ-ματικότητα της εποχής του και της πατρίδας του,της Ρωσίας, βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα τουθεάτρου που υπηρετεί η ομάδα. Έτσι της δίνει τηδυνατότητα να δοκιμάσει τις απόψεις της και τιςκαλλιτεχνικές θέσεις της, να προβάλει και να επι-βεβαιώσει το δικό της θέατρο που λειτουργεί μεβάση την ατμόσφαιρα. Ένα θέατρο ερευνητικό καιπειραματικό που δεν δίνει απαντήσεις, καμιά φοράδεν θέτει καν ερωτήματα, γιατί και το ερώτημασυχνά προϋποθέτει τη νεφελώδη έστω σύλληψημιας απάντησης. Τέλος, ένας τύπος θεάτρου πουπροσπαθεί να ξεφύγει από τη μέγγενη του μετα-μοντέρνου και να θεμελιώσει μια νέα σχέση με τολόγο και τη σημαίνουσα κίνηση.

Με χιουμοριστική και ήρεμη κατεδαφιστική διά-θεση πασπαλισμένη με διακριτική ποιητικότητα«διάβασαν» τον Τσέχωφ και τον… προσπέρασαν.

Πέρα από την εύκολη συγκίνηση

Πάντως στην παράσταση υπήρχαν ασάφειες ωςπρος την πρόθεση και στιγμές αμηχανίας. Προφα-νώς οι Blitz χρειάζεται να επανεξετάσουν τις δυνα-τότητες που τους προσφέρει η μέθοδός τους, ώστενα μην αποκλειστούν σε μια ποιοτική μεν, επανά-ληψη όμως των πρώτων, ουσιαστικών προτάσεώντους. Στα θετικά, δεν μπορεί να μην συμπεριλάβεικανείς την επιτυχή «αποδόμηση» της εύκολης συγ-κίνησης, τη χαρακτηριστική για την ομάδα χρήσητων κενών του χρόνου σε απευθείας συνομιλία μετις σιωπές στο τσεχωφικό θέατρο και την υποκρι-τική ικανότητά τους να συγκερνούν ένα ελαφρύ,παιγνιώδη μελοδραματισμό (κριτική στον τρόποπου συνήθως παίζεται ο Τσέχωφ) με μια επίπεδηεκφορά του λόγου που δημιουργεί ενδιαφέροντεςσυνειρμούς. Πολύ λειτουργική η χρήση του σκηνι-κού χώρου. Η «πλάτη» της σκηνής άνοιξε, ώστε ναενταχτεί και ο χώρος υποδοχής ως σκηνικό πεδίο(ακόμα και πριν αρχίσει η παράσταση, το πέρασματων θεατών αποτελούσε μέρος της) και η σκηνο-γράφος Έφη Μπίρμπα υπέγραψε μια πραγματικάενδιαφέρουσα δουλειά με βάση το σαλόνι ενός σύγ-χρονου αστικού σπιτιού. Οι ενδυματολογικές επι-λογές της Βασιλείας Ροζάννα ακολούθησαν τη σκη-νογραφική έμπνευση και την πλαισίωσαν επιτυχώς.Ιδιαίτερη μνεία στις πολύ καλές φωτιστικές προτά-σεις του Τάσου Παλαιορούτα που αναδείκνυαν τηνειρωνεία και το χιούμορ της όλης παράστασης.

Μαρώ Τριανταφύλλου[email protected]

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

Ένα θέατρο που δεν δίνει απαντήσεις,καμιά φορά δεν θέτει καν ερωτήματα,γιατί και το ερώτημα συχνάπροϋποθέτει τη νεφελώδη έστωσύλληψη μιας απάντησης. Ένα θέατροπου προσπαθεί να ξεφύγει από τημέγγενη του μεταμοντέρνου και ναθεμελιώσει μια νέα σχέση με το λόγοκαι τη σημαίνουσα κίνηση.

“

Vanya. 10 χρόνια μετάΗ ομάδα Blitz σε μια αυτοαναφορική παράσταση με αφορμή τον Τσέχωφ

Πέρυσι οχτώ ωριαία μονόπρακτα που παράγγειλε σε ισάριθμους έλληνες δραματουργούς, φέτος, με διευθύντρια τηνΜαριάνα Κάλμπαρη πλέον, μια ενδιαφέρουσα θεματική “κλασικό έργο/σύγχρονη διασκευή”, που ανατέθηκε σε νέουςκαλλιτέχνες, το Θέατρο Τέχνης δείχνει σοβαρά σημάδια ανάκαμψης και μια τάση να δώσει και πάλι ένα ιδιαίτερο στίγμαστο ελληνικό θέατρο. Μακάρι.

“O ονειροφάγος”από την ομάδα Ντουθ

Η ο μά δα Ντου θ, που πέ ρυ σι έ δω σε το συ γκι νη τι κόκαι χα ρι τω μέ νο «Πα τα τα τί», ε πα νέρ χε ται με μιακαι νού ρια θε μα το λο γία, αυ τή του ο νεί ρου και τουε φιάλ τη. Με α φορ μή έ να κλα σι κό πα ρα μύ θι τουγνω στού συγ γρα φέα Μί κα ελ Έντε δη μιουρ γεί μιαθε α τρι κή πα ρά στα ση για παι διά α πό 3 ε τών και ά -νω που πραγ μα τεύε ται έ να α πό τα πιο πα ρά ξε νακαι ι διαί τε ρα ζη τή μα τα. Μέ σα α πό μια ι στο ρία πουσυν δυά ζει την πε ρι πέ τεια και το φα ντα στι κό με τοχιού μορ και το μυ στή ριο, ε πι χει ρεί ό χι μό νο να τα- ξι δέ ψει τα παι διά σε ο νει ρι κούς κό σμους αλ λά καινα α να ρω τη θεί μα ζί τους: «Τί εί ναι τε λι κά ό λα αυ -τά που ξυ πνά νε την ώ ρα που κοι μό μα στε; Οι φό -βοι και οι ε φιάλ τες εί ναι άλ λο έ να κομ μά τι του ε -αυ τού μας που ζω ντα νεύει ό ταν κλεί νου με τα μά -τια; Ένα α πό τα μέ σα που χρη σι μο ποιεί η πα ρά στα -ση για την ε ξε ρεύ νη ση των ο νεί ρων εί ναι με γά λαέρ γα σου ρε α λι στών ζω γρά φων α πό τα ο ποία δα- νεί ζε ται στοι χεία και φι γού ρες που ζω ντα νεύουνε πί σκη νής. Έτσι τα παι διά α πο κτούν πα ράλ λη λακαι μια πρώ τη ε πα φή με έ να α πό τα πιο εν δια φέ -ρο ντα ρεύ μα τα τέ χνης του 20ού αιώ να, αυ τό πουάλ λω στε αν τλού σε κα τά κύ ριο λό γο τη θε μα το λο -γία του α πό τα ό νει ρα. Το κεί με νο και την σκη νο θε σία έ κα ναν οι Μυρ τώΜα κρί δη και Βά σω Αττα ριάν. Πρω τό τυ πη μου σι κή

συ νέ θε σε ο ∆η μή τρης Τά σαι νας και τα σκη νι -κά ε πι με λή θη κε ο Γκάυ Στε φά νου. Παί ζου ν:Μυρ τώ Μα κρί δη, Σε ρα φείμ Ρά δης, Ιωάν να Ρα -μπα ού νη, Μα ρία Φι λί νη.

Πα ρα στά σεις: Κά θε Κυ ρια κή, στις 12μ., στοSkrow Theater (Αρχε λά ου 5, Πα γκρά τι, τηλ.2107235842, τηλ. ε πι κοι νω νίας:6949.762.085).

ΘΕΑΤ

ΡΙΚ

Α Ν

ΕΑ

Τα τελευταία χρόνια, το ουσιαστικο-ποιημένο επίθετο “Τ’ αγαπημένα”,κατά αδέξια απόδοση του “the

favorites”, κυριαρχεί στον ηλεκτρονικόχώρο, παραπέμποντας στις πάσης φύ-σεως ιστοσελίδες με όλα εκείνα που, σεκαθημερινή βάση, γεμίζουν τον ελεύθε-ρο χρόνο. Συχνά και τον χρόνο όσων α-σχολιών τελούνται μηχανιστικά, κάποτεκαι άλλων, που απαιτούν συγκέντρωσηπροσοχής. “Τ’ αγαπημένα” παραπέ-μπουν σε πλείστες όσες διαφορετικέςδιαδικτυακές επιλογές. Πρωτίστως, ό-μως, σε επιλογές τραγουδιών. Για παρά-δειγμα, ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος, στοβιβλίο του, «Η υψηλή τέχνη της αποτυ-χίας», που αναφέραμε την προηγούμενηΚυριακή, έχει ιδιαίτερο κεφάλαιο, με η-μερομηνία, 8 Φεβρουαρίου 2004, με “τ’αγαπημένα του τραγούδια” εκείνης τηςεποχής. Μέσα στην πρώτη δεκαετία τουαιώνα μας, “τ’ αγαπημένα” τραγούδιαφαίνεται να συνιστούν ένα είδος αντιπε-ρισπασμού της νεολαίας απέναντι στουςοχληρούς ήχους του περιβάλλοντος. Ου-σιαστικά, προστατεύονται από την καθη-μερινή πραγματικότητα. Κυρίως, κατάτις μετακινήσεις τους. ∆ιαδικτυωμένοιβαδίζουν, αναμένουν στις ουρές, οδη-γούν ή και επιβαίνουν στα μέσα μαζικήςμεταφοράς. Σε προγενέστερα χρόνια, αυ-τόν τον ρόλο τον είχαν τα βιβλία. Στολεωφορείο, στην αίθουσα αναμονής, ά-νοιγες ένα βιβλίο. Ή, έστω, το οποιοδή-ποτε ανάγνωσμα.

Μένει ζητούμενο, αν η ιδέα για τη Σει-ρά «Τ’ αγαπημένα ποιήματα και αφηγή-ματα άλλων» θέλει να θυμίσει αυτήν τηνπαλαιά καλή συνήθεια. Με άλλα λόγια,κατά πόσο αντλεί έμπνευση από τη δια-δικτυακή εποχή ή αποτελεί αντίλογο σεαυτήν. ∆εδομένου ότι η ιδέα έρχεται απόέναν καθηγητή Μέσης Εκπαίδευσης, θαπρέπει να εκληφθεί μάλλον ως αντίθεσηστη μουσική παθητικοποίηση. Ανεξάρτη-τα, όμως, από το πόσο εμπνευσμένη ήκαι “έξυπνη”, όπως την χαρακτηρίζει οΘωμάς Κοροβίνης, είναι αυτή η ιδέα τουφιλόλογου Νώντα Παπαγεωργίου, που,εδώ και 21 χρόνια, βρίσκεται επικεφα-λής των εκδόσεων Μεταίχμιο, η επιτυχίατης εξαρτάται από τους ανθολόγους, πουαναλαμβάνουν να την πραγματώσουν.Ιδιαίτερα, η παιδαγωγική αποτελεσματι-κότητα της Σειράς, δηλαδή το κατά πόσοθα κατορθώσει να συνδυάσει το τερπνόμετά του ωφελίμου και να προσελκύσεινεότερους, εναπόκειται στα κριτήρια,ρητά ή και άρρητα, που θα κατευθύνουντη σταχυολόγηση. Για παράδειγμα, ο αν-θολόγος δεν θα πρέπει να κατατρύχεταιαπό την ιδέα πως οφείλει να συμπεριλά-βει όσο το δυνατόν περισσότερους συγ-γραφείς, μην τυχόν και αδικήσει κά-ποιους ζώντες ή και κακοχαρακτηριστείπως παρέλειψε σημαντικούς τεθνεώτες.Κάτι που φαίνεται να απασχόλησε κατάτο πρώτο της Σειράς σταχυολόγημα. Μά-λιστα, παρατίθεται προλογικά κατάλο-γος με όσους έμειναν εκτός αυτού του ι-διότυπου απανθίσματος.

Θωμάς Κοροβίνης«Τ’ αγαπημένα ποιήματακαι αφηγήματα άλλων»Μεταίχμιο, Οκτ. 2014Θεσσαλός ο Παπαγεωργίου, προτίμη-

σε ως πρώτον αυτής της σκυταλοδρο-μίας σε λογοτεχνικά εδάφη έναν συνομή-λικό του και συνάδελφο, από τους εκτόςΑθηνών, τον Θεσσαλονικιό Κοροβίνη.Αυτός επιλέγει κείμενα 88 συγγραφέων,τα οποία παραθέτει σε μία ενιαία αφήγη-ση. Το πέρασμα από συγγραφέα σε συγ-γραφέα σηματοδοτείται μόνο με βάσητην αύξουσα αρίθμηση, χωρίς αλλαγήσελίδας. Πρώτος τοποθετείται ο ΝτίνοςΧριστιανόπουλος και τελευταίοι οι Κω-στής Παπαγιώργης και Άκης Πάνου. Οσχολιασμός που προηγείται κάθε κειμέ-νου δείχνει πως την κατεύθυνση την δί-

νουν οι ανθρώποι, είτε ο βαθμός πνευμα-τικής συγγένειας του ανθολόγου προςαυτούς είτε η συγγραφική τους αίγλη,αλλά και το κύρος που απολαμβάνουν.Κατόπιν έρχεται το ποίημα ή το πεζό,που κι αυτό δείχνει να επιλέγεται ως α-ντιπροσωπευτικό, από τα γνωστότεράτους.

Παρομοίως, τη σειρά παράταξης τηνρυθμίζει ο χρόνος και η ένταση της γνω-ριμίας ανθολόγου-ανθολογούμενων. Με-τά τον Χριστιανόπουλο, ο “έρωτας” γιατα ποιήματα του Ελύτη, για να ακολου-θήσει η “μέθη” με Εμπειρίκο. Μόλις 64οςο “καπάτσος και οξυδερκής Σμυρνιός”Σεφέρης, με 65ο τον Θεοδωράκη και συ-νειρμικά, μέσω αυτού, τον Κάλβο, 74ο.Συχνά τους ποιητές τους φέρνει στη ροήτης αφήγησης ο συνθέτης που τους με-λοποίησε. Όπως, λ.χ., ο Χατζιδάκις τονΣολωμό. Είναι προφανές πως η ανθολό-γηση δεν υπακούει σε ιεραρχήσεις καιλογοτεχνικούς κανόνες. Ποιητές εναλ-λάσσονται μεπεζογρά-φους, ενώπαρεμβάλλο-νται στιχουρ-γοί και συν-θέτες. Μείζο-νες και ελάσ-σονες. Ζώ-ντες και τε-θνεώτες. Μεμία ικανο-ποιητική αν-θολόγησηγυναικείωνφωνών (ένα12,5%), κα-θώς και νεό-τερων. Συνο-ψίζοντας, εί-ναι μία ανθολογία, συντεθειμένη με το ι-διαίτερο ύφος του Κοροβίνη. “Τ’ αγαπη-μένα” του θα βρουν μεγαλύτερη ανταπό-κριση από όσους αγαπούν τα βιβλία του.Από μία άποψη, χαραμίζει υλικό, που θαμπορούσε να αξιοποιηθεί σε συναρπα-στικό αλλά και πολύτιμο ως μαρτυρία α-πομνημόνευμα.

Μιχάλης Γκανάς«Τ’ αγαπημένα ποιήματακαι αφηγήματα άλλων»Μεταίχμιο, Νοέ. 2014Και ο δεύτερος ανθολόγος επιλέγεται

από το βορειοελλαδίτικο δυναμικό.Ηπειρώτης ο Μιχάλης Γκανάς, από τονΤσαμαντά, μεθοριακό χωριό της Μουρ-γκάνας, είναι από το 1962 μόνιμος κά-τοικος Αθηνών. Τότε, πρωτοετής τηςΝομικής, “δεν ήξερε το όνομα κανενόςζώντος ποιητή, ούτε καν του Σεφέρη,που έναν χρόνο μετά θα έπαιρνε το Νό-μπελ”. Εκτός από τον Νίκο Καββαδίακαι τις δυο ποιητικές του συλλογές,«Μαραμπού» και «Πούσι», που είχαν κυ-κλοφορήσει σε έναν τόμο, από τις εκδό-σεις «Γαλαξία», το 1961. Είχε μάθει, ό-μως, στο Γυμνάσιο Φιλιατών, τον σχολι-κό λογοτεχνικό κανόνα, μέχρι Παλαμάκαι Καβάφη. Προς κάλυψη του χάσμα-τος, πριν κάνει την εμφάνισή του ωςποιητής, το 1978, με τη συλλογή «Ακάθι-στος ∆είπνος», στα ενδιάμεσα 16 χρόνια,“διάβασε πολύ”, ως μακρόβιος φοιτη-τής, ως στρατιώτης, ως βιβλιοπώλης.Σύμφωνα με την αφήγησή του, που πα-ρατίθεται δίκην προλόγου, το “μανιώ-δες” διάβασμα, κυρίως ποίησης και ρω-σικής λογοτεχνίας, θα πρέπει να συνέτει-νε στην εγκατάλειψη της Νομικής καιτην απώλεια πανεπιστημιακής κατοχύ-ρωσης. Αντ’ αυτού, ακολούθησε τα ίχνητου Καββαδία, εκδίδοντας κι αυτός δυοποιητικές συλλογές και στη συνέχεια, έ-να πεζό. Μπορεί να διαφέρουν οι απο-στάσεις των δυο πεζών από τα αντίστοι-χα ποιητικά –το πεζό του Καββαδία, «Ηβάρδια», εκδόθηκε 21 χρόνια μετά το

πρώτο του βιβλίο, του Γκανά, το «Μη-τριά πατρίδα», μόλις τρία– αλλά αμφό-τερα έχουν εγγραφεί στις δέλτους τηςΛογοτεχνίας. Μαζί με «Το κιβώτιο» τουΆρη Αλεξάνδρου είναι ό,τι καλύτερο έ-χουν δώσει μεταπολεμικά ποιητές στονπεζό λόγο.

“Στα αγαπημένα” του, ο Κοροβίνης αν-θολογεί τον Γκανά με ποίημα από τηνπρώτη ποιητική του συλλογή. Επιλέγειτο «Η Ελλάδα που λες...» και σχολιάζει,είναι “ένα δημοτικό, βιωμένο σαν καθι-στικό, μαθημένο από καθαρά προσωπι-κές ερμηνείες χωρίς συνοδεία οργάνων”.Τον δεσμό με το δημοτικό τραγούδι τονδηλώνει και ο τίτλος της τέταρτης ποιη-τικής συλλογής του Γκανά, «Παραλογή»,που απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Ποίη-σης πριν είκοσι χρόνια. Σε εκείνο “το ο-νειρικό ποίημα”, ο Γ. Π. Σαββίδης δεν εί-χε δει έναν ποιητή της εντοπιότητας αλ-λά έναν “μείζονα ποιητή”, που “έριξε τιςρίζες του πάνω στα δημοτικά αχνάρια”

για να μιλή-σει για τις α-πώλειες πουφέρνει ο χρό-νος και “το α-νέφικτο τηςεπιστροφής”.Στον πρόλο-γο της ανθο-λογίας, οΓκανάς δίνειτα ίχνη των α-ναγνωστικώντου επιρ-ροών. Σε α-ντίθεση μετον Κοροβί-νη, αποφεύ-γει το ολίσθη-μα της βιο-

γράφησης. Από μία άποψη, ωστόσο, αυ-τοβιογραφείται μέσω “των αγαπημένων”και ας μην τα ιεραρχεί, καταπώς θα ανα-μενόταν σε ένα προσωπικό σταχυολόγη-μα.

Οι δυο πρώτοι τόμοι της Σειράς «Τ’ α-γαπημένα» είναι τόσο διαφορετικοί όσοδιαφορετικά ταμπεραμέντα θα πρέπει ναείναι οι δυο ανθολόγοι. Σύντομος ο πρό-λογος του Γκανά, βραχύλογα τα σχόλιαγια κάθε έναν ανθολογούμενο, επιγραμ-ματικές οι αποφάνσεις. Είναι ένα αμιγώςλογοτεχνικό απάνθισμα, αποκλειστικάμε ποιητές και πεζογράφους. Μόνο τομότο του βιβλίου είναι στίχος τραγουδο-ποιού, του συνομήλικού του, ∆ιονύσηΣαββόπουλου, κι αυτός φέρελπις νομι-κός στα μέσα της δεκαετίας του ’60.Πρόκειται για ένα απάνθισμα ετεροβα-ρές, με την αναλογία ποίηση/πεζό να εί-ναι 5/1. Ο Γκανάς θέτει ως ηλικιακό όριοτη γενιά του. ∆εν ανθολογεί ζώντες απόαυτήν, ούτε νεότερους. Αναφέρει, όμως,πέντε αποθανόντες. Κατά σειρά αποχώ-ρησης: Χρήστος Μπράβος, Κατερίνα Γώ-γου, Ηλίας Λάγιος, Γιάννης Βαρβέρης,Κωστής Παπαγιώργης.

Στον πρώτο, ο σχολιασμός είναι συναι-σθηματικά φορτισμένος. “Αγαπημένοςφίλος και ομογάλακτος ποιητής”, αλλάκαι “ομόσταβλος στις εκδόσεις «Κείμε-να» του Φίλιππου Βλάχου”, ο Μακεδό-νας Χρήστος Μπράβος, που έφυγε στα39 του. Κοντεύουν να συμπληρωθούντριάντα χρόνια από το θάνατό του, το1987, κι όμως η “συνομιλία” τους συνε-χίζεται. Της ίδιας ποιητικής οικογένειας,με πρεσβύτερους τον Μάρκο Μέσκο καιτον Μίλτο Σαχτούρη. Η ανεκδοτολογικήγνωριμία του Γκανά με τον δεύτερο, ό-πως χαριτωμένα την αφηγείται, δίνει μίαπρώτη γεύση της αυτοβιογραφίας, πουθα μας προσφέρει, όταν έρθει η ώρα της.Ξεχασμένος, σήμερα, ο Μπράβος, είναιαπό τις λιγοστές έκκεντρες επιλογές τηςανθολογίας και η γενικότερη αποσιώπη-σή του στο λογοτεχνικό πεδίο ανακαλείεκείνο το πάλαι ποτέ παθολογικό σύ-

μπλεγμα του άστεως απέναντι στη ζωο-γόνα πνοή του αγροτικού χώρου. Ακόμηπιο έκκεντρη δείχνει η συμπερίληψη τηςΓώγου. “Μια ποιήτρια που λατρεύτηκε,κυρίως, από όσους δεν διαβάζουν ποίη-ση”, σχολιάζει ο ανθολόγος. Αντιθέτως,όσοι διαβάζουν, θα απορήσουν με τηφειδωλή σταχυολόγηση ποίησης γυναι-κών. Μόλις τέσσερις ποιήτριες (Μυρτιώ-τισσα, Πολυδούρη, ∆ημουλά, Γώγου) στα55 λήμματα ποιητών, ούτε μία πεζογρά-φος στα 11 αντίστοιχα πεζογράφων. Η ε-πιλογή θα πρέπει να αποδοθεί σε αισθη-τικά κριτήρια και όχι σε μισογυνία, αφούτο δεύτερο πεζογραφικό βιβλίο τουΓκανά, προ πενταετίας, είναι συλλογή α-πό αγαπησιάρικες ιστορίες για θηλυκέςυπάρξεις, με τίτλο, «Γυναίκες».

Φειδωλός στέκεται και με τους πεζο-γράφους, που ανθολογεί. Ανταμείβει, ω-στόσο, ο εκλεκτικός χαρακτήρας τουσταχυολογήματος. Ένας μοναδικός συγ-γραφέας ανθολογείται και ως ποιητήςκαι ως διηγηματογράφος. “Ο Κυρ Αλέ-ξανδρος”, με τη λακωνική αιτιολογία,“Μόνο ένας ποιητής θα έγραφε τη Φό-νισσα”. Το βασικό χαρακτηριστικό “στααγαπημένα” του Γκανά είναι πως επιλέ-γει πρωτίστως κείμενα και δευτερευό-ντως ονόματα. Γι’ αυτό και ορισμένασχόλια έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.Εκτός από την έκδηλη προτίμησή του σεέναν ιδιότυπο ρομαντισμό, οι παρατηρή-σεις συχνά συνοψίζουν με λιτό τρόπο μίαθέση, που άλλοι για να την διατυπώσουνκατατρίβονται με θεωρίες. Για παράδειγ-μα, απαντά εμμέσως στο ερώτημα, ελλη-νοκεντρικός ή ερωτικός Καβάφης, τουοποίου ανθολογεί ένα από τα “κρυμμέ-να” του, το «Πάρθεν», σχολιάζοντας: “ΟΚαβάφης, ένας αισθητής, ένας Αλεξαν-δρινός κοσμοπολίτης ποιητής, που άλλατον ενδιαφέρουν και τον καίνε, μου αρέ-σει η ιδέα ότι μοιράζουμε μαζί του αυτόπου ο Κόντογλου βάφτισε «Καημό τηςΡωμιοσύνης»”.

Ο Γκανάς χωρίζει την ανθολογία τουσε δυο ενότητες, στην πρώτη, των ποιη-μάτων, ξεκινάει με δημοτικά τραγούδια,ενώ στη δεύτερη, των αφηγημάτων, μεμαρτυρίες γυναικών. Επίσης, στην πρώ-τη, διασπά την αλφαβητική παράθεση,παρεμβάλλοντας πέντε λήμματα, όπουσυνταιριάζει ποιήματα γραμμένα απόδιαφορετικούς ποιητές σε διαφορετικέςεποχές. Σημειώνουμε μια αδόκητη συνά-ντηση: Καβάφης - Εγγονόπουλος - Πα-λαμάς. Τρία γνωστά τους ποιήματα(«Πολύ σπανίως»-«Μπολιβάρ»-«Ζω με τομέτρο και με το ρυθμό») “συνομιλούν”πλαγίως αναμεταξύ τους για τη σχέσητου ποιητή με τις μελλοντικές γενιές.

Το μόνο που μένει είναι να ευχηθούμεκάποιοι νέοι να συνθέσουν “τ’ αγαπημέ-να” τους από “τ’ αγαπημένα” των δυοπρώτων τόμων της Σειράς. Πάντως, γιανα συνεχίσει επιτυχώς η Σειρά, η επιλο-γή των ανθολόγων δεν θα πρέπει να γίνε-ται με κριτήριο την αναγνωρισιμότητα.“Τ’ αγαπημένα” του Γκανά, λ.χ., αν εκ-πλήσσουν ευχάριστα και κάποια συγκι-νούν, είναι γιατί είναι “αυτά που αγάπη-σε, που θαύμασε, που ζήλεψε”. Τα σχό-λιά του, αν εντυπώνονται, είναι γιατί α-ναδύονται από βιώματα. Παράδειγμα,μετά το ποίημα, «Ποίηση 1948», τουΕγγονόπουλου, σημειώνει: “∆εν πειράζειπου δεν το έγραψες εσύ. Κάτσε και αντί-γραψέ το 50 ή 100 φορές, με το χέρι φυ-σικά σαν τιμωρία, για τη ζήλια σου, τηδημιουργική όπως τη λες...”: «τούτη η ε-ποχή/του εμφυλίου σπαραγμού/δεν είναιεποχή/για ποίηση/κι άλλα παρόμοια:/σανπάει κάτι/να /γραφεί/είναι/ως αν/να γρά-φονταν/από την άλλη μεριά/αγγελτηρί-ων/ θανάτου γι’ αυτό και/τα ποιήματάμου/είν’ τόσο πικραμένα/(και πότε-άλλω-στε-δεν ήσαν;)/κι είναι/-προπάντων-/και/τόσο/λίγα».

Μ. Θεοδοσοπούλου

1075 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 2277ΒΙΒΛΙΟ

Προ σω πι κό αν θο λό γη μα

Φω το γρα φίαΚώ στα Μπα λά φα.

2288 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Το ρεσιτάλ πιάνο - φωνή με τον Τάκη Φαραζή και τηνΜάρθα Φριντζήλα είχε πραγματοποιηθεί στον αρχαιολογικόχώρο της Ελευσίνας, την αυγουστιάτικη πανσέληνο του2012. Σήμερα, δυόμισι χρόνια μετά, το ιστορικό δισκοπω-λείο «Music Corner» της Πανεπιστημίου, ανέλαβε την έκ-δοση ενός μέρους του εν λόγω ρεσιτάλ. Σύνολο 16 τραγού-δια κυρίως από το ελληνικό έντεχνο ρεπερτόριο (Μίκης Θε-οδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, ∆ημήτρης Λάγιος, Απόστο-λος Καλδάρας, Νίκος Παπάζογλου), χωρίς να λείπουν οισταθμοί στην κλασική μουσική (ο Φαραζής παίζει τη «Σο-νάτα του Σεληνόφωτος» του Μπετόβεν), στην αμερικανικήτζαζ (η Φριντζήλα αποδίδει το εμβληματικό «Strange fruit»της Μπίλι Χόλιντεϊ), αλλά και στο ρεμπέτικο, τη ΛατινικήΑμερική και την Ιταλία. Παραδόξως, αν και η κυκλοφορίαενός cd με επανεκτελέσεις - διασκευές δεν κομίζει ποτέ σχε-δόν κάποια πρωτοπορία ή έστω πρωτοτυπία, εδώ τα πράγ-ματα είναι διαφορετικά. Για την ακρίβεια, είναι έτσι δομη-μένο το track - list που τα κομμάτια ρέουν κυριολεκτικά καιο ακροατής απολαμβάνει τις ερμηνείες, τόσο του έμπειρουΦαραζή στο πιάνο, όσο και της εξίσου έμπειρης Φριντζήλαστο τραγούδι, σαν να πρόκειται για ένα καινούργιο concept,

καλοδουλεμένο κι από τους δυο τους! Επιπλέον, το cd δια-θέτει ατμόσφαιρα, παραπέμπει σε άλλες εποχές του αυθεν-τικού έντεχνου τραγουδιού, που η ποίηση πρωτοστατούσεδίπλα στις σπουδαίες μελωδίες των Ελλήνων και των ξένωνδημιουργών. Τέλος, αν υποθέσουμε πως το ρεπερτόριο επέ-λεξαν από κοινού οι δύο καλλιτέχνες, τους αξίζουν συγχα-ρητήρια. Όχι μόνο για κείνη τη συναυλία, αλλά και τώρα, μ’αυτό το ηχογράφημα, καθώς δεν ακούμε «μια από τα ίδια».Από τον Θεοδωράκη, λόγου χάρη, έπαιξαν δύο τραγούδιααπό τα «Λυρικά» σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη μαζί με το«Ποιος τη ζωή μου» από «Τα τραγούδια του Αγώνα» σε ποί-ηση Μάνου Ελευθερίου. Από τον Χατζιδάκι, επίσης, επιλέχ-θηκαν κομμάτια από τη «Μυθολογία» και το «Παραμύθιχωρίς όνομα» των Γκάτσου - Καμπανέλλη αντίστοιχα.Ωστόσο, ξεχωριστές στιγμές αποτελούν σίγουρα η «Σονάτατου Σεληνόφωτος» με τον Φαραζή να δίνει ένα μικρό προ-σωπικό ρεσιτάλ και το «Strange fruit» με την Φριντζήλαστην απόλυτη μπλουζ ερμηνεία! Το cd το βρίσκετε απο-κλειστικά στο «Music Corner» (Πανεπιστημίου 56).

Αντώνης Μποσκοΐτης

Τάκης Φαραζής - Μάρθα Φριντζήλα Ζωντανή ηχογράφηση στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας - Music Corner

OI ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΕΠΟΧΗΣ»

Συναυλία ΕθνικήςΛυρικής Σκηνής

Με μια λαμ-περή χριστου-γεννιάτικη συ-ναυλία ηΕθνική ΛυρικήΣκηνή συνεχί-ζει τις καλλι-τεχνικές δρά-σεις της σε χώ-ρους απρόσμε-νους, στοπλαίσιο τηςκαλλιτεχνικήςτης εξωστρέ-φειας. Αρι-στουργηματι-κές άριες καιντουέτα απόεμβληματικέςόπερες τωνΜότσαρτ, Ρο-σίνι, Βέρντι,Πουτσίνι καιΜπιζέ, αλλάκαι χριστου-γεννιάτικατραγούδια πουθα ερμηνεύσει

η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, θα πλημμυρίσουνγια πρώτη φορά το χώρο του πιο ιστορικού άλ-σους της πόλης των Αθηνών, δίνοντας μέσα στηνκαρδιά των γιορτών των Χριστουγέννων και τηςΠρωτοχρονιάς μια λυρική νότα στην καθημερι-νότητα των Αθηναίων και στο εορταστικό κλίματων ημερών. Κάτω από τον Αττικό Ουρανό, ηΚάρμεν θα συναντήσει τον Κουρέα της Σεβίλλης,ενώ ο Ριγολέττος θα περιμένει στη γωνία Αλε-ξάνδρας και Μαυροματαίων τον Παπαγκένο καιτην Παπαγκένα από τον Μαγικό Αυλό, την ώραπου ο Αλφρέντο και η Βιολέτα από την Τραβιάταθα παίρνουν τις θέσεις τους για να μας ευχηθούν«στην υγειά μας», λίγο πριν την εκπνοή του 2014.

Η μουσική διεύθυνση της συναυλίας είναι τηςΜάτας Κατσούλη. Ερμηνεύουν οι καταξιωμένοιμονωδοί της ΕΛΣ: Χάρης Ανδριανός (βαρύτο-νος), Ειρήνη Καράγιαννη (μεσόφωνος), ΜαρίαΜητσοπούλου (υψίφωνος) και Νίκος Στεφάνου(τενόρος). Με τη συμμετοχή της Παιδικής Χορω-δίας της ΕΛΣ και μικρού μουσικού συνόλου.

Την Κυριακή 28 ∆εκεμβρίου, στις 5μ.μ., στοΠεδίον του Άρεως (Λ. Αλεξάνδρας και Μαυρο-ματαίων). Ελεύθερη είσοδος.

Ο διεθνώς καταξιωμένος μαέστρος, πιανίστας και συν-θέτης Βασίλης Τσαμπρόπουλος μαζί με τη μοναδική ερ-μηνεύτρια της βυζαντινής και μουσικής μας παράδοσηςΝεκταρία Καραντζή και η διεθνούς φήμης σολίστ Νατα-λία Γεράκη με τον εξαιρετικό νέο πιανίστα Βασίλη Αλε-βίζο συνεχίζουν τις εκδηλώσεις του Ιδρύματος ΜιχάληςΚακογιάννης για… καλό σκοπό. Τα έσοδα από τις ειδι-κές αυτές διοργανώσεις θα δοθούν στον Ι.Ν. Εσταυρω-μένου, στον Ταύρο, για την υποστήριξη των κοινωφελώντου δράσεων. Μεγαλύτερα φέτος τα νούμερα, μεγαλύ-τερη φέτος η ανάγκη συνδρομής μας στις ανάγκες τηςπραγματικότητας, που επίμονα μετρά 2.550 μερίδες φα-γητό το μήνα και επιπλέον 50 δέματα με τρόφιμα κάθεμήνα, προσφορά ρούχων και κάλυψη φαρμάκων και ια-

τρικών εξετάσεων.Οι σημαντικοί καλλιτέχνες μας χαρίζουν μία «Χρι-

στουγεννιάτικη μουσική νύχτα» με βυζαντινούς ύμνουςκαι κάλαντα όπως και χριστουγεννιάτικες μουσικές απότη δυτική παράδοση (Μπαχ, Τσαϊκόφσκι), συνταιριά-ζοντας έντεχνη και παραδοσιακή μουσική, Ανατολή και∆ύση. Από τις συνθέσεις και δεξιοτεχνικές πιανιστικέςερμηνείες του Βασίλη Τσαμπρόπουλου έως τη βυζαντινήυμνωδία με την ιδανική φωνή του βυζαντινού και αρχέ-γονου παραδοσιακού μέλους της Νεκταρίας Καραντζή.

Την ∆ευτέρα 29 ∆εκεμβρίου, στις 9μ.μ., στο ΊδρυμαΜιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος, τηλ. 2103418 550). Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ.

Χριστουγεννιάτικημουσική νύχτα

Νίκος Ξυδάκης& Σταύρος ΛάντσιαςΑπό την «Αρχή των τραγουδιών» έως τον«Θάνατο του Ταύρου», από το «Βαλς των μα-τιών» έως το «Γρήγορα η ώρα πέρασε». ΟΝίκος Ξυδάκης ανοίγεται στην ενορχηστρω-τική ματιά του Σταύρου Λάντσια. Η ποιητικήατμόσφαιρα των τραγουδιών, οι ρυθμοί τηςτζαζ και η κινηματογραφική αίσθηση τηςμουσικής, ενώνουν με έναν πολύ ιδιαίτεροτρόπο τη φωνή και του Νίκου Ξυδάκη με τοπιάνο του Σταύρου Λάντσια.. Τραγούδια πουμας αποκαλύπτουν τον κοινό συναρπαστικό

μουσικό κόσμο τους.Παίζουν οι μουσικοί:Alfredo Shtuni (βιολί),Βαλεντίνα Ταμιωλάκη(φλάουτο), ΠέτροςΒαρθακούρης (κον-τραμπάσο & φωνή),Νίκος Σιδηροκαστρίτης(τύμπανα).Το Σάββατο 3 Ιανουα-ρίου, στον Ιανό. Είσο-δος: 10 ευρώ / ελάχι-στη κατανάλωση: 6ευρώ. Οι πόρτες ανοί-γουν στις 9μ.μ. Η βρα-διά θα μεταδίδεταιζωντανά από τoianos.gr

∆. Καλαντζής «Santa’ssecret dance»

Ο ∆ημήτρης Καλαν-τζής προτείνει μιαδιαφορετική συναυ-λία, στο πνεύμα τωνΧριστουγέννων: Έναμαγικό τζαζ παραμύθιγια τα Χριστούγενναμε τη συμμετοχή εξαι-ρετικών μουσικών καιτην απρόσμενη συνύ-παρξη τριών ιδιαίτε-ρων και χαρισματικών ερμηνευτριών: Μαρίζα Ρίζου, Su-gahspank και Λουκία Παλαιολόγου. Το «Santa’s secretdance» είναι μία - και υπό δισκογραφική έκδοση - πο-λύχρωμη μουσική πρόταση, με χριστουγεννιάτικο θέμακαι βάση της την τζαζ, χρωματισμένη όμως με πολλά καιδιαφορετικά μουσικά ιδιώματα όπως funk, salsa καιafro-cuban παραδόσεις. Το εντελώς ξεχωριστό ρεπερτό-ριο, η παρουσία των τριών πολύ διαφορετικών μεταξύτους και εξαιρετικών ερμηνευτριών καθώς και το τα-λέντο επτά ακόμα μουσικών της πρώτης γραμμής τηςτζαζ, εγγυώνται μία διαφορετική από τα συνηθισμένα,μαγική χριστουγεννιάτικη γιορτή!

Παίζουν: Στράτος Βούγας-σαξόφωνο, Στέλιος Χατζη-καλέας-τρομπέτα, Σπύρος Παναγιωτόπουλος-ντραμς,Γιώργος Γεωργιάδης-μπάσο, Αντώνης Ανδρέου-τρομ-πόνι, Luis-Enrique Bu Pascual («Kiki»)-κρουστά, φωνή,∆ημήτρης Καλαντζής-πιάνο, ενορχηστρώσεις.

Την Τρίτη 30 ∆εκεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στο ΓυάλινοΜουσικό Θέατρο (Λεωφ. Συγγρού 143, τηλ.: 2109315600). Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ είσοδος στο μπαρ,15 ευρώ είσοδος στο τραπέζι.

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Ακόμη και τα καθημερινά βάσανατων ανθρώπων έχουν ταξική διά-σταση. Αυτά τα οποία βασανίζουν

μια μεσοαστική οικογένεια ουδόλωςαπασχολούν έναν άνεργο. Και η διαφοράγίνεται ακόμη μεγαλύτερη όταν η οικο-γένεια ζει στην εξοχή του Γιορκσάιρ καιο άνεργος περιφέρεται στους δρόμουςτης σύγχρονης Αθήνας. Μπορεί κάποιοςνα μιλήσει για όλα αυτά, να πάρει θέσηαπέναντι στην ταξική κοινωνία, κατα-φέρνοντας με αυτόν τον τρόπο να κατα-δείξει τη γελοιότητα, την υποκρισία, την

κενότητα καθώς και την ελαφρότηταπου υπάρχει στις σχέσεις ανάμεσα σταμέλη της μεσοαστικής τάξης; Αρκετοίσκηνοθέτες το έχουν καταφέρει στο πα-ρελθόν, με κορυφαίο τον Λουίς Μπουνι-ουέλ, τον είρωνα σαρκαστή της μεσοα-στικής και μεγαλοαστικής κενοδοξίας.

Η τελευταία ταινία του σπουδαίου γάλ-λου σκηνοθέτη, Αλέν Ρενέ, την οποίαολοκλήρωσε λίγο πριν πεθάνει στα 92του χρόνια, το κάνει με έναν τρόπο πιοανάλαφρο, πιο παιχνιδιάρικο. Βραβευ-μένη στο Φεστιβάλ του Βερολίνου με τηνΑργυρή Άρκτο, η ταινία του Ρενέ, «Αγα-πώντας, πίνοντας και τραγουδώντας»

(Aimer, boire et chanter), καταπιάνεταιμε την καθημερινότητα τριών μεσοαστι-κών ζευγαριών, που ζουν στο Γιορκσάιρ.Είναι ο δόκτορ Κόλιν και η Κάθριν, οΤζακ και η Ταμάρα, ο Σιμεόν και η Μό-νικα. Όλα θα ξεκινήσουν από μια συζή-τηση στην οποία ο Κόλιν θα αποκαλύψειχωρίς να το θέλει στη γυναίκα του, πωςένας πελάτης του, ο Τζορζ Ράιλι, και κοι-νός φίλος όλων, έχει μόνο λίγους μήνεςζωής. Όμως η Κάθριν υπήρξε στο πα-ρελθόν ερωμένη του Ράιλι, κάτι που οάνδρας της αγνοεί. Αποφασίζουν να πεί-σουν τον Τζορτζ να παίξει μαζί του σεένα ερασιτεχνικό έργο που πρόκειται ναανεβάσουν, ο ρόλος όμως απαιτεί ερωτι-κές σκηνές με την Ταμάρα, κάτι που δεναρέσει ιδιαίτερα στον Τζακ, ο οποίοςδιατηρεί εξωσυζυγική σχέση. Ο τελευ-ταίος επισκέπτεται την Μόνικα, πρώηνσύζυγο του Τζορτζ, η οποία ζει πλέον μεέναν αγρότη, τον Σιμεόν, ζητώντας τηςνα επιστρέψει στον πρώην άνδρα της γιατον στηρίξει στους τελευταίους μήνεςτης ζωής του. Και ενώ οι πάντες κινούν-ται γύρω από τον Τζορτζ, ένα πρόσωποαόρατο που όμως επηρεάζει τις ζωέςτους, καθεμιά από τις τρεις γυναίκες δέ-χεται πρόσκληση από τον Τζορτζ για ναφύγει μαζί του στην Τενερίφη. Και ενώοι σύζυγοι αναστατώνονται από όλααυτά, η 16χροννη κόρη του Τζακ και τηςΤαμάρα, η Τίλι, φαίνεται πως πέφτειθύμα της γοητείας του Τζορτ Ράιλι.

Ο Ρενέ μεταφέρει στον κινηματογράφοτο θεατρικό έργο του Άλαν Έικμπορν «Ηζωή του Ράιλι». Η χρήση θεατρικών σκη-νικών, δημιουργεί μια εντύπωση πως πα-

ρακολουθούμε κινηματογραφημένο θέα-τρο. Βέβαια ο ίδιος ο Αλέν Ρενέ, ως ιδιο-φυής δημιουργός, δεν αφήνει τίποτεστην τύχη. «Αυτό που ονειρεύομαι είναιο θεατής μέσα στην αίθουσα να πει «εν-τάξει έχει γυριστεί θεατρικά» και ξαφ-νικά να αλλάζει γνώμη «ναι αλλά στο θέ-ατρο δεν μπορείς να το κάνεις αυτό».Και κάπως έτσι να πηγαίνει διαρκώς απότο θέατρο στο φιλμ και αντίστροφα ενώορισμένες φορές να πέφτει πάνω στακόμικς του Μπλατς… Αυτό που θέλω ναπετύχω καταργώντας τα όρια ανάμεσαστο σινεμά και το θέατρο είναι να κατα-λήξω ολοκληρωτικά ελεύθερος. Αυτόπου με ενδιαφέρει είναι η φόρμα κι ανδεν υπάρχει φόρμα δεν υπάρχει συναί-σθημα» εξηγεί ο ίδιος ο Ρενέ.

Ο Ρενέ παίζει με τα πάθη και τα βά-σανα των ηρώων του. Παίζει με τα προ-σωπικά τους αδιέξοδα, με τις υπαρξια-κές τους αγωνίες. Αλλά και με την ανίατους καθώς και με την ελαφράδα μέσαστην οποία κινούνται, καθώς ο κόσμοςτους φαίνεται να βρίσκεται εντελώς σεάλλη διάσταση από τον αληθινό κόσμο.

Πιστεύω πως όλη η ουσία βρίσκεται σεέναν αρουραίο, καρτουνίστικο

Ο μεγάλος Αλέν Ρενέ μας αποχαιρετάμε μια σαρκαστική κωμωδία, ελεύθερος,ασυμβίβαστος, ευφυής και παιχνιδιάρης.

Η ταινία τιμήθηκε στο Βερολίνο και μετο Βραβείο της ∆ιεθνούς ΟμοσπονδίαςΚριτικών Κινηματογράφου.

[email protected],kersanidis.wordpress.com

«ΑΓΑΠΩΝΤΑΣ, ΠΙΝΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥ∆ΩΝΤΑΣ»

Βάσανα μεσοαστών κι ένα ταξίδι στην Τενερίφη

«Bekas» του Καρζάν Καντέρ: Ο10χρονος Ντάνα και ο 7χρο-νος αδελφός του Ζάνα, ονει-ρεύονται να αφήσουν τοΚουρδιστάν και να φύγουνγια την Αμερική. Η ιδέα αυτήτους καρφώθηκε στο μυαλό,όταν μια μέρα παρακολούθη-σαν από τρύπα στον τοίχοτου σινεμά μια ταινία με τοΣούπερμαν. Φαντάζονται πωςστην Αμερική ο σούπερ-ήρωας θα λύσει όλα τους ταπροβλήματα τιμωρώνταςτου «κακούς». Και ενώ ο Ζάναετοιμάζει μια λίστα με εκεί-νους που θέλει να τιμωρήσει,ο Ντάνα ετοιμάζει το σχέδιοτου ταξιδιού που περιλαμβά-νει χρήματα, διαβατήρια, με-ταφορικό μέσο, τρόπους δια-φυγής. Για να περάσουν τασύνορα πρέπει να περάσουνμέσα από περιοχές που ελέγ-χονται από εχθρικό στρατό.Σε αυτό θα τους βοηθήσει οΟσμάν, ένας άνδρας ο οποίοςπολέμησε μαζί με το νεκρόπατέρα των δύο ορφανών.Όμως ο Τζαμάλ, ένας λα-θρέμπορος που ταξιδεύειμαζί τους, είναι ιδιαίτερασκληρός με τα δυο παιδιά.Απλό σενάριο, ντοκιμαντερί-στικη σκηνοθεσία, αυθόρμη-τες ερμηνείες.

«Γκρέις του Μονακό» (Graceof Monaco) του Ολιβιέ Νταάν:Βραβευμένη με Όσκαρ, μιααπό τις πιο διάσημες ηθοποι-ούς στο Χόλιγουντ, η ΓκρέιςΚέλι, εγκαταλείπει την κα-ριέρα της και παντρεύεταιτον πρίγκιπα Ρενιέ του Μο-νακό. Μετά από έξι χρόνια,επιστρέφει στο Χόλιγουντ,

για να παίξει στη νέα ταινίατου Χίτσκοκ. Την ίδια εποχήεμπλέκεται στη διαμάχη τουσυζύγου της με τον Πρόεδροτης Γαλλίας Σαρλ ντε Γκολ.

«Ο έβδομος γιος» (The seventhson) του Σεργκέι Μποντρόφ:18oς αιώνας, o πόλεμος με-ταξύ του υπερφυσικού καιτων ανθρώπων μαίνεται… Ομοναδικός πολέμιος τουΚακού, ο δάσκαλος Γκρέγ-κορι, ικανότατος κυνηγός μα-γισσών, φυλακίζει, μαζί μετον τελευταίο μαθητευόμενότου, την πανίσχυρη ΜάγισσαΜητέρα Μάλκιν.

«Αστερίξ: η κατοικία τωνθεών» (Asterix: Le domainedes dieux) των ΑλεξάντρΑστιέ, Λουί Κλισί: Ο ΙούλιοςΚαίσαρ για να αλώσει τομικρό γαλατικό χωριό, απο-φασίζει να αλλοιώσει ταέθιμα των Γαλατών. Έτσι,χτίζει ρωμαϊκές κατοικίεςγύρω από το χωριό, ώστε ναέρθουν Ρωμαίοι να κατοική-σουν και να φέρουν μαζί καιτον τρόπο ζωής της Ρώμης.Κινούμενο σχέδιο.

«Μια νύχτα στο μουσείο: Τομυστικό του Φαραώ» (NightAt The Museum 3: Secret OfThe Tomb) του Σον Λέβι: Ημαγεία που ξυπνά τα εκθέ-ματα του μουσείου εξασθε-νεί. Θα μπορέσουν να τηνεπαναφέρουν ή θα παραμεί-νουν απλά εκθέματα; Η τρίτηταινία της κωμικής σειράς μετον Μπεν Στίλερ.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ

∆εν είναι καθόλου σπάνιο στονκινηματογράφο, ιδίως σε αστυνομικέςταινίες και ταινίες δράσης, να

καταργούνται τα όρια μεταξύ καλού καικακού. Αυτό συμβαίνει και με «Το μονοπάτιτου θανάτου» (A walk among thetombstones) του Σκοτ Φρανκ. Ο ΜατΣκάντερ είναι ένας πρώην αστυνομικός, οοποίος εργάζεται παράνομα ως ντετέκτιβ.Όταν ένας έμπορος ναρκωτικών, ο ΚένιΚρίστο, ζητά τη βοήθειά του, αφούαμφιταλαντεύεται, αποφασίζει να αναλάβειτην υπόθεση εξαφάνισης της γυναίκας του.Ξεπερνώντας τα ηθικά διλήμματα σχετικά μετη δουλειά του πελάτη του, ο Ματ αρχίζει ναξεσκεπάζει την υπόθεση. Κι έτσι θαανακαλύψει πως οι απαγωγείς είναι μέληενός επικίνδυνου δικτύου αδίστακτωνκακοποιών. Το ανθρωποκυνηγητό μέσαστους δρόμους της Νέας Υόρκης θα είναιανελέητο.∆ράση, αγωνία, ανατρεπτικό φινάλε καιένας θαυμάσιος πρωταγωνιστής, ο ΛίαμΝίσον, συνθέτουν αυτό το σύγχρονο φιλμνουάρ, που, όπως τα περισσότερα, έχει ως

βάση την αστυνομική λογοτεχνία. Οσκηνοθέτης ξέρει τι θέλει και οδηγεί τοθεατή ακριβώς εκεί, προσφέροντάς του τοανάλογο σασπένς διανθισμένο με τηναπαραίτητη ίντριγκα. «Ένα κομμάτι τουεαυτού μου αποζητούσε πάντοτε μιακλασική ταινία-ντετέκτιβ κι εκείνο που μεσυνεπήρε στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν τοσκοτεινό του στοιχείο. ∆εν ήταν απλάμυστηριώδες, είχε κάτι τρομακτικό, ενώ οβασικός του ήρωας ήταν πάντα τόσοφοβισμένος», λέει ο σκηνοθέτης. Το βιβλίο,στο οποίο αναφέρεται και είναι βασισμένη ηταινία, είναι το ομώνυμο μυθιστόρημα τουΛόρενς Μπλοκ. Πρόκειται για το δέκατοβιβλίο της επιτυχημένης σειράς πουπαρακολουθεί τις δύσκολες υποθέσεις τουιδιωτικού αστυνομικού Ματ Σκάντερς στοδρόμο για τη λύτρωση.Ενδιαφέρουσα ταινία, χορταστική καιισορροπημένη σκηνοθετικά, με κάποιεςυπερβολές, απαραίτητες, κατά τη γνώμημου, σε τέτοιου είδους ταινίες.

Στρά. Κερ.

«ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ»

Στα όρια της ηθικής

3300 Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014ΠΡΟ∆ΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Λέξεις που έμοιαζαν χαμένες, επι-στρέφουν στο δημόσιο λόγο καιτου εμπνέουν νέα δύναμη. Η «αλ-

ληλεγγύη» είναι μια απ’ αυτές και, μο-λονότι είναι βαθιά ενταγμένη στοπαρόν, δεν ξεχνάει το παρελθόν και μαςεπιβάλλει να μελετήσουμε το μέλλον.

Είχε γίνει μια προγραμμένη λέξη.Πράγματι, ήθελαν να μας λυτρώσουναπ’ αυτήν και διέγραφαν κάθε θετικότης νόημα, ανατρέποντάς την στο αντί-θετό της. ∆εν ήταν ένα στοιχείο πουσυνδέει καλοπροαίρετα τους ανθρώ-πους, αλλά έγκλημα: έγκλημα αλληλεγ-γύης, όταν οι συμπεριφορές αποδοχήςτου άλλου, του μετανάστη χωρίς χαρτιάγια παράδειγμα, θεωρούνται παράνομεςκαι προβλέπονται μέχρι και ποινικέςκυρώσεις για όποιον θέλει να του εγ-γυηθεί θεμελιώδη δικαιώματα, όπως ηυγεία ή η εκπαίδευση. Το γεγονός ότισήμερα αυτή η λέξη προφέρεται με έν-ταση, δεν μπορεί να καλύψει τις συνε-χείς ρωγμές της αλληλεγγύης. ∆εν δια-λύει τα αμφιλεγόμενα στοιχεία πουμπορεί να τη συνοδεύουν, και τη συνό-δεψαν, όταν γίνεται επίκληση της αλ-ληλεγγύης για να υπάρξει ένα κλείσιμομέσα σε στενούς κύκλους, τροφοδο-τώντας αρνήσεις, αποκλεισμό κάθεξένου. Με έναν τρόπο που τη φέρνεικοντά σε μια ταυτότητα, η οποία γίνεται«ταυτοτική εμμονή» και συχνά την επι-καλύπτει, ως θεματοφύλακας μιας λο-γικής που χωρίζει το άτομο ή τηνομάδα, τοποθετώντας τους απέναντιστον υπόλοιπο κόσμο.

Μια δημοκρατική αρετήγια δύσκολους καιρούς

Όμως ο λόγος που μας επιτρέπει ναπάμε πέρα από αυτές τις εχθρικές συμ-περιφορές, έγκειται στο γεγονός ότιπρόκειται για μια αρχή που έχει ωςστόχο να γκρεμίσει φραγμούς, να ενώ-σει, να απαιτήσει σχεδόν την αμοιβαίααναγνώριση, και κατ’ αυτόν τον τρόπονα επιτρέψει τη δημιουργία κοινωνικώνδεσμών στη διάσταση του οικουμενι-σμού. ∆εσμών αδελφικών, θα μπορού-σαμε να προσθέσουμε, γιατί η αλληλεγ-γύη συνδέεται με την αδελφοσύνη, σεένα παιχνίδι γλωσσικών παραπομπώνπου ωθεί προς κοινές ρίζες. Στους δύ-σκολους καιρούς η δύναμη των πραγ-μάτων είναι αυτή που κάνει αισθητή ωςμια ανεξάλειπτη ανάγκη την αναφοράσε αρχές, οι οποίες μας επιτρέπουν ναμην αποδεχτούμε τη συγκυρία και τηστεγνή λογική της εξουσίας, ανακαλύ-πτοντας μια βαθιά ρίζα της αλληλεγ-γύης «ως σημάδι μη επίθεσης μεταξύτων ανθρώπων».

Η διαγραφή της αρχής της αλληλεγ-γύης ως οδηγού της δημόσιας και ιδιω-τικής δράσης και ως κριτηρίου αξιολό-

γησης συμπεριφορών εμφανίζεται,εκτός των άλλων, ως αυθαίρετη πράξη,ως άδικος ακρωτηριασμός της νομικήςτάξης. Αυτή η αρχή, όντως, αναφέρεταισε πολλά συντάγματα και σε διεθνή έγ-γραφα, εμφανίζεται επιπλέον στην ευ-ρωπαϊκή Συνθήκη της Λισαβόνας καιπάνω απ’ όλα δίνει τον τίτλο σε ένα απότα κεφάλαια του Χάρτη Θεμελιωδών ∆ι-καιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Γίνεται η επίκλησή της ως κανόνα πουισχύει στις κοινωνικές σχέσεις, τονοποίο πρέπει να ακολουθούν και ταΚράτη, κυρίως εκείνα μεταξύ τωνοποίων υπάρχουν τυπικοί δεσμοί συ-νεργασίας, όπως για παράδειγμα, με-ταξύ των μελών της Ευρωπαϊκής Ένω-σης. ∆ιευρύνεται έτσι πέρα από ταεθνικά σύνορα, τοποθετείται σε μια διά-σταση όπου οι γενικές αρχές και όχι οιλεπτομερείς κανόνες αποτελούν τηνπηγή από την οποία πρέπει να αντλούν-ται οι υποδείξεις για τις ατομικές καισυλλογικές, δημόσιες και ιδιωτικές,εθνικές και παγκόσμιες συμπεριφορές(...)

Η ιστορία της αλληλεγγύης γνώρισεπολλές δύσκολες στιγμές, ακόμη καιπαροδικής παρακμής, που όμως δενμας επιτρέπουν να αγνοήσουμε έναάλλο πραγματικό δεδομένο ότι εξακο-λουθεί να υφίσταται η δυνατότητα ανα-φοράς στην αλληλεγγύη ως ιδρυτικήαρχή, ότι διατήρησε σε διάφορα συστή-ματα μια επωφελή ένταση, που συνε-χώς μας υπενθυμίζει ότι ο κόσμος δενείναι δυνατό να περιοριστεί μόνο στηδιάσταση της αγοράς. Η κρίση της αλ-ληλεγγύης στην πράξη δεν μας απαλ-λάσσει από την υποχρέωση να αναμε-τρηθούμε με τα ζητήματα που αυτήέθεσε. Τα ζητήματα αυτά έγιναν περισ-σότερο καυτά από κοινωνικής πλευράςκαι, ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, απαιτούναπό εμάς να τα στοχαζόμαστε έτσι ώστενα διατηρείται ζωντανή η συνειδητο-ποίηση της ανάγκης να θεωρούμε τηναλληλεγγύη ως κατηγορία που μπορείνα την έχουν αρνηθεί στην πράξη, αλλάπαραμένει ως ισχυρό και αναγκαίο ση-μείο αναφοράς για μια διαφορετική πο-λιτική και θεσμική δράση. Όπως παρα-τηρήσαμε πολλές φορές, αρχές πουπρώτα αναφέρονταν μόνο στη δύναμητης ηθικής ή στην πολιτική δράσηςέχουν σήμερα την ισχύ νομικών κανό-νων.

Επιστροφή στις αξιακές αρχές

Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να ανακτή-σουμε αποφασιστικά το θέμα τωναρχών. Ή μήπως αυτή είναι μια ανα-χρονιστική απαίτηση, που δεν συνειδη-τοποιεί ότι η κοινωνία ρευστοποιήθηκε,ότι είναι μόνιμα σημαδεμένη από τονκίνδυνο, διευρυμένη προς την παγκό-

σμια σφαίρα και, συνεπώς, δεν μπορείνα αναχθεί σε τέτοια σχήματα; Οι αρχέςυποτίθεται ότι ανήκουν στην εποχή των«μεγάλων αφηγήσεων», που έχουν δια-γραφεί από τη μεταμοντέρνα αντίληψη.Σε τέτοιο βαθμό που πλέον είναι μόνοδιαδικαστικές και συνοδεύουν τη δυνα-μική που εκδηλώνεται κάθε φορά,όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τις«αρχές πρόληψης και προφύλαξης».

Αυτή όμως είναι μια απατηλή απεικό-νιση, είναι στην πραγματικότητα μιαιδεολογία, που μολαταύτα αποκαλύπτειτην ύπαρξη μιας βαθιάς σύγκρουσης, ηοποία αφορά τον ίδιο τον τρόπο με τονοποίο η κοινωνία πρέπει να βρει τα θε-μέλιά της. Μπορεί η αναζήτηση τωναρχών να ακολουθήσει το δρόμο τουσυνταγματισμού ή πρέπει να δεχτεί μιαριζική αλλαγή παραδείγματος, να εγκα-ταλείψει τη λογική της σύνδεσης με-ταξύ αρχών και θεμελιωδών δικαιωμά-των και να αποδεχτεί την υποταγή στιςοικονομικές συμβατότητες ως μονα-δική «λογική» αναφορά, επειδή εμπνέ-εται από μια αναπόφευκτη αρχή τηςπραγματικότητας;

Αλληλεγγύη,αξιοπρέπεια, ισότητα

Η εναλλακτική λύση υπάρχει και πρέ-πει να αντιμετωπιστεί, επειδή ακριβώςη οικονομική και χρηματοπιστωτικήκρίση , η παγκόσμια διάστασή της, προ-κάλεσε την ανανέωση της απαίτησης νατεθούν οι αρχές στο κέντρο της πολιτι-κής και κοινωνικής προσοχής, με μιαδιεύρυνση οριζόντων που αντιτίθεταιστην απαίτηση αποκλεισμού τους απόμια οπτική του κόσμου. Σε καιρούς πουτους χαρακτηρίζει η επισφάλεια, η ανα-τροπή της ισότητας η δομική εξάπλωσητων ανισοτήτων, ή επιστροφή σε μια«υποβαθμισμένη» φτώχεια, το βλέμμαπρέπει να είναι στραμμένο προς το δί-κτυο των αρχών, και στις διαδικασίεςτης ανοικοδόμησής τους.

Αυτό, πάντως, είναι ζήτημα που συν-δέεται με τη γενικότερη συζήτηση γύρωαπό τους δημοκρατικούς αγώνες και τηδυνατότητα της αλληλεγγύης να ανα-γνωρίζεται σ’ αυτούς. Ένας από τουςόρους αυτής της αναγνώρισης συνίστα-ται ακριβώς στη μη τυπική διατήρησητης αρχής της αλληλεγγύης. ∆εν είναιτυχαίο ότι η ιστορική ταξινόμηση τηςαλληλεγγύης ως «κοινωνικής» συνο-δεύτηκε σε νεότερες εποχές, ή και αντι-καταστάθηκε, από την αναφορά στη«δημοκρατική» αλληλεγγύη (...) Η ιστο-ρική εμπειρία μας αποδεικνύει πωςόταν οι καιροί γίνονται δύσκολοι γιατην αλληλεγγύη, γίνονται δύσκολοι καιγια τη δημοκρατία.

Το να επαναλαμβάνουμε απλά ότι ηιστορία της αλληλεγγύης δεν υπήρξε

Αν θέλουμε να παράγουμε αλληλεγγύη, πρέπει νακινηθούμε κατά μήκος ενός μονοπατιού, που ηαλληλεγγύη το μοιράζεται με την αξιοπρέπειακαι την ισότητα, οι οποίες αποτελούνπροϋποθέσεις της ελευθερίας της ύπαρξης.

“Του Στέφανου Ροντοτά

Το κομβικό θέμα της αλληλεγγύηςστις δύσκολες εποχές τηςνεοφιλελεύθερης επέλασης, όπουτο κοινωνικό κράτος κατεδαφίζεταικαι οι αρχές της αλληλεγγύης καιτης δημοκρατίας θεωρούνται πλέονπεριττές από την κυρίαρχηιδεολογία, αντιμετωπίζεται σεβάθος στο δοκίμιο του ιταλούδιανοουμένου Στέφανο Ροντοτά«Αλληλεγγύη, μια αναγκαίαουτοπία». Αναφέρεται τόσο στιςρίζες της αλληλεγγύης στοεργατικό κίνημα, καθώς και στιςαπαρχές του κοινωνικού κράτουςστην Ευρώπη, αλλά χωρίς ναπεριορίζεται στην ιστορικήαναδρομή. Εξηγεί ότι η αλληλεγγύηείναι αναγκαία σήμερα περισσότεροαπό ποτέ, και μάλιστα στηνευρύτερη μορφή της, όχι μόνοεντός των τειχών του κράτουςέθνους κράτους, αλλά και πέρα απότα σύνορά του. Μιλάει για τηναναγκαία ουτοπία τωναποκλεισμένων, των φτωχών, τωνμεταναστών, αλλά και για τησύνδεσή της με τη δημοκρατία σεμια Ευρώπη με έλλειμμαδημοκρατίας και νομιμοποίησης,όπου ο αναστοχασμός τηςαλληλεγγύης, πέρα από τοκοινωνικό κράτος, πρέπει ναεμπνέεται από την αξιοπρέπεια καιτη συλλογικότητα, όχι από τηναγορά. Στο πνεύμα αυτού τουαναστοχασμού της αλληλεγγύης,που δεν είναι ουτοπία, αλλάχειροπιαστό εγχείρημα για τηνκυβέρνηση της αριστεράς, η«Εποχή» παραθέτει κάποιααποσπάσματα από το τελευταίοαυτό βιβλίο του ιταλού στοχαστή.

Αλληλεγγύη, μια αναγκαία ουτοπία

Η ΕΠΟΧΗ 28 ∆εκεμβρίου 2014 3311ΠΡΟ∆ΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

ποτέ γραμμική, μπορεί να είναι μιαυπερβολικά εύκολη παρηγοριά, έναςτρόπος για να ξεφύγουμε από τα προ-βλήματα που η αλληλεγγύη θέτει συνε-χώς, ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητάςτης, ενώ αναμένουμε την επιστροφήτων καιρών της μεγέθυνσης που θα δια-δεχτούν τους καιρούς της αθλιότητας.Αναφερόμαστε σε μια ιδέα που χαρα-κτηρίζεται από ένα δικό της εσωτερικόπλεονασμό, η οποία υποδεικνύει πάν-τοτε κάτι παραπάνω απ’ αυτό που είναιάμεσα υλοποιήσιμο. Βρισκόμαστεμπροστά σε μια ουτοπία όχι μόνο «ανα-γκαία», αλλά λογική, διότι ακριβώςμέσα στις δυσκολίες αποτελεί μια ανα-φορά που νομιμοποιεί, ή μάλλον επι-βάλλει συμπεριφορές που έρχονται σεαντίθεση με ό,τι θα μπορούσε να θεω-ρηθεί ξεπεσμός. Η αλληλεγγύη ως αντί-δοτο της παράδοσης στο ρεαλισμό.

Αυτή η συνειδητοποίηση εμφανίζεταισε μια εποχή, κατά την οποία έχουνγίνει πιο βαθιές και μη ανεκτές η φτώ-χεια και η ανισότητα. Αυτή η σύμπτωσηπαράγει επίσης μια αντίφαση ή ένα πα-ράδοξο. Από τη στιγμή που οι δημόσιοιπόροι δεν κατορθώνουν να δώσουνόλες τις απαντήσεις που θα ήταν ανα-γκαίες, όσο περισσότερο αυτή η κατά-σταση παγιώνεται, τόσο περισσότερο ηαλληλεγγύη είναι αναγκασμένη να συμ-βιώσει με την επανεμφάνιση μιας κά-ποιας «ευτυχούς» δύναμης του πλού-του. Ξεχειλίζει μια γενναιοδωρία κατό-χων μεγάλων περιουσιών, που δεν πρέ-πει να αγνοείται, η οποία μπορεί νααποδειχτεί καλοδεχούμενη, αλλά δενμπορεί να καταχωρηθεί ως μια από τιςμορφές γύρω από τις οποίες είναι δυ-νατό να ανοικοδομηθεί η διάσταση τηςαλληλεγγύης.

Ένα θέμα είναι, όντως, η συμμετοχήστην παραγωγή αλληλεγγύης μέσα σεένα πλαίσιο εκπλήρωσης των κοινωνι-κών υποχρεώσεων. Άλλο θέμα είναι τονα αποδίδεται σ’ αυτές τις πρωτοβου-λίες μια αξία που αντικαθιστά οποιοδή-ποτε κοινό σχέδιο. Αν αποδεχτούμεχωρίς κριτική συνείδηση αυτό το γεγο-νός, κινδυνεύουμε να αναβιώσουμεέναν τρόπο οικοδόμησης εκείνων τωνκοινωνικών σχέσεων, που ο επισφαλήςχαρακτήρας τους είχε αποδειχθεί με τηνεμφάνιση και παγιοποίηση της αλλη-λεγγύης. Στη θέση ενός κοινωνικού δε-σμού θα ξαναβρίσκαμε τη σχέση γεν-ναιοδωρίας- ευγνωμοσύνης, με μια κεν-τρική θέση της ιδιοκτησιακής λογικήςκαι μια ουσιαστική έλλειψη ευθύνης όχιμόνο των δημόσιων υποκειμένων, αλλάκαι των συλλογικών. Η επανασύνδεση

μόνο με το νήμα της γενναιοδωρίας,υπάρχει ο κίνδυνος να μας απομακρύ-νει από την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ηοποία θα εγκαταλειφθεί από το δημό-σιο, θα παραδοθεί στους ιδιώτες, καιστη θέση της θα επανεμφανιστεί καιπάλι η ιδέα μιας κοινωνίας οικοδομη-μένης γύρω από τις υποχρεώσεις τωνανώτερων προς τους κατώτερους, τωνπλούσιων προς τους φτωχούς.

Επιβεβαιώνεται έτσι η ανάγκη να πα-ραμείνουμε σταθερά στη θεώρηση τηςαλληλεγγύης ως αρχής και να υπογραμ-μίσουμε με σαφήνεια τις σχέσεις που τησυνδέουν άρρηκτα με άλλες αρχές, οιοποίες θεμελιώνουν μια συνταγματικήτάξη. Αν θέλουμε να παράγουμε αλλη-λεγγύη, πρέπει να κινηθούμε κατάμήκος ενός μονοπατιού, που η αλλη-λεγγύη το μοιράζεται με την αξιοπρέ-πεια και την ισότητα, οι οποίες αποτε-λούν προϋποθέσεις της ελευθερίας τηςύπαρξης. Αν θέλουμε να εξακολουθή-σουμε να βλέπουμε την εκδήλωση τηςαλληλεγγύης με τη λογική των διάφο-ρων ιστορικών μορφών που προσλαμ-βάνει ανέκαθεν, πρέπει να αποφύγουμενα χρησιμοποιούμε διατυπώσεις όπως«νέα αλληλεγγύη», που έχουν μόνο μιαμέτρια περιγραφική αξία, ενώ γεννούντον κίνδυνο να λησμονήσουμε τις βα-θιές ρίζες από τις οποίες η αλληλεγγύηαντλεί δύναμη και νομιμοποίηση. Επί-σης, αν είναι αλήθεια ότι η αλληλεγγύηπρέπει συνεχώς να εφευρίσκεται, το ση-μείο κλειδί του συλλογισμού μας έγκει-ται στη θεώρησή της ως αρχή. Μόνοέτσι, εκτός των άλλων, είναι δυνατό νατην προβάλλουμε σε ευρύτερες διαστά-σεις, από την ευρωπαϊκή έως την παγ-κόσμια.

Αλληλεγγύη χωρίς σύνορα

Σ’ αυτή την προσπάθεια, όπως πρέπεινα ξεφύγουμε από την παγίδα της «ου-σιοκρατίας», κατά τον ίδιο τρόπο πρέ-πει να αποφύγουμε να εμπλακούμε σεμια υπερβολικά εύκολη ανθρωπολογία.Για να παράγουμε αλληλεγγύη, χρειάζε-ται ένα περιβάλλον που να την «ανα-γνωρίζει», να εξασφαλίζει συνθήκες καιθεσμικά εργαλεία, αντί να αναζητά τρό-πους δράσης που ενισχύουν ατομικέςτάσεις συνεργασίας (...)

Μπορούμε να πούμε ότι η αλληλεγ-γύη, ακριβώς λόγω του δικτύου σχέ-σεων που βοηθά να αναδυθούν, είναιμια αρχή που παρέχει τη νομική βάση

για μια συνεχή αναδόμηση του κοινω-νικο-θεσμικού συστήματος.

Αυτή δεν είναι μια εύκολη συνηγορίαυπέρ της αλληλεγγύης σε καιρούς οιοποίοι, παρότι συνοδεύονται από συνε-χείς αναφορές σ’ αυτήν, προκαλούνανησυχίες, μας αναγκάζουν να αναρω-τηθούμε αν στ’ αλήθεια είναι δυνατή ηεπιβίωσή της. Για να βγούμε από αυτάτα διλήμματα, που μόνο η πολιτική καιη ιστορία μπορούν να επιλύσουν, είναιαναγκαίο να διατηρήσουμε την τάσηπου προσπαθεί να εντοπίσει καλύτερατην κατηγορία εννοιών, στην οποία ανή-κει αυτή η αρχή και η οποία ορίζει τιςικανότητες «μετασχηματισμού» της.

Εφόσον πρέπει να εκκινήσουμε απότη διαπίστωση ότι η αλληλεγγύη όχιμόνο ανήκει στη συνταγματική διά-σταση, αλλά και την χαρακτηρίζει, πρέ-πει κατ’ αρχήν να καθορίσουμε ποιαείναι η ευρύτητα αυτής της διάστασης,αφού πρώτα ανακτήσουμε τον οικου-μενισμό που πρέπει να την χαρακτηρί-ζει ως αρχή. Σήμερα, όμως, η αναφοράστον οικουμενισμό μας αναγκάζει ναπροχωρήσουμε πέρα από το εθνικόπλαίσιο στο οποίο ουσιαστικά αναφε-ρόταν, όπου η οικουμενική διεύρυνσητης αλληλεγγύης ίσχυε στο εσωτερικότων συνόρων ενός κράτους. Σημαντικήκατάκτηση, παρότι ακόμη και σήμερατίθεται υπό συζήτηση, που ενσαρκώνειακόμη μια παραδοξότητα: το κράτος–έθνος αντιτάσσεται με τα σύνορά τουστη δυνατότητα παραγωγής αληθινήςοικουμενικής αλληλεγγύης. Όμως η δύ-ναμη των πραγμάτων και οι κοινωνικέςδυναμικές πρόβαλαν την αλληλεγγύηπολύ πέρα από αυτά τα σύνορα. Αρκείνα θυμηθούμε τα ζητήματα της μετανά-στευσης ή της προστασίας του περιβάλ-λοντος ή της διεθνικής εγγύησης τωνκοινωνικών δικαιωμάτων: που είναιακριβώς αυτά που προσδιορίζουν τοπλαίσιο εντός του οποίου καλείται ναλειτουργήσει η αρχή της αλληλεγγύης.Είναι κατανοητό, επομένως, ότι μιλάμεπλέον για μια «αλληλεγγύη των πολι-τών του κόσμου» (cosmopolitan solida-rity), προσδιορίζοντας έτσι τον χώροστον οποίο πρέπει να αναφερόμαστε,για να θεμελιώσουμε και να αναπτύ-ξουμε τις πολλαπλές ευκαιρίες που ηαλληλεγγύη καθιστά δυνατές.

Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

Αλληλεγγύη, μια αναγκαία ουτοπία

Η επανασύνδεση μόνομε το νήμα της γενναι-οδωρίας, υπάρχει οκίνδυνος να μας απο-μακρύνει από την αν-θρώπινη αξιοπρέπεια,η οποία θα εγκαταλει-φθεί από το δημόσιο,θα παραδοθεί στουςιδιώτες, και στη θέσητης θα επανεμφανι-στεί και πάλι η ιδέαμιας κοινωνίας οικο-δομημένης γύρω απότις υποχρεώσεις τωνανώτερων προς τουςκατώτερους, τωνπλούσιων προς τουςφτωχούς.

“

«Είμαι στη φυλακή από τα 14 μου. Έκτοτε δεν έχω βγει ποτέ. Τη μισήμου ζωή είμαι στη φυλακή. Μόνο εδώ νιώθω σπίτι μου. Το “έξω” μεδιώχνει, εδώ μετράει η γνώμη μου. Έχω μάθει πια να επιβιώνω. Τομόνο που δεν έχω είναι γυναίκα. Όλα τα άλλα τα έχω και δεν μουκουνιέται κανείς. Γι’ αυτό και έχω τόσα πειθαρχικά. Όταν στα 16 μουκατάλαβα ότι δεν θα πιάσω γυναίκα ποτέ άρχισα τις συμπλοκές.Όποιον σωφρονιστικό βλέπω μπροστά μου τον χαράσσω. Τι να τοκάνω άμα βγω στα 55 μου; ∆εν ξέρω άλλη ζωή. Μόνο αυτή.»

ΓΓ, 28 χρονών, κρατούμενος*

“ «Είμαι παιδί της φυλακής. Μπαινοβγαίνω από τα 16 μου. Στηφυλακή τους γνωρίζω όλους. Είμαι κοινωνικός, βλέπεις.∆είχνω σε όλους σεβασμό και τώρα που μεγάλωσα δείχνουν καισ’ εμένα σεβασμό. Ειδικά με την τελευταία δικογραφία πουέφερα, πώς να μην με σέβονται. Έχω να βγάλω δεκαετίες μέσα.Είμαι νιος και θα γεράσω, που λένε. Αν βγω ποτέ, εδώ θαγυρίσω. Σε αγριεύει η φυλακή. Μπήκα παιδί και δεν ξέρω άλλοντρόπο από αυτόν των κρατουμένων.»

∆∆, 27 χρονών, κρατούμενος*

“

Την περασμένη ∆ευτέρα, οι πόρτες της φυλακής ανηλίκων Αυλώναάνοιξαν. Όχι για να βγουν, επιτέλους, τα παιδιά και να σφραγι-στούν μία για πάντα αυτές οι φυλακές, αλλά για να υπάρξουν θεα-

τές στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου, όπως γίνεται σε κάθε άλ-λο σχολείο που δεν περιστοιχίζεται από τοίχους και καγκελόπορτες κά-ποιας φυλακής.

Οι καρέκλες γέμισαν. Επισκέπτες και μαθητές-κρατούμενοι κάθονταιδίπλα δίπλα στις σχολικές καρέκλες. Τα φώτα έκλεισαν και ο Πέτρος∆αμιανός, διευθυντής του σχολείου, έδωσε το σύνθημα για την έναρξητης γιορτής: «Ας ακούσουμε τα παιδιά. Έχουν να πουν πολλά». Και τα εί-παν όλα, από την πρώτη στιγμή: «Η γιορτή μας αφιερώνεται στον πρώηνσυμμαθητή μας και σήμερα φοιτητή, Νίκο Ρωμανό, που έδωσε έναν α-γώνα που μας ενέπνευσε όλους». Φέτος τα παιδιά επέλεξαν να παίξουν

τον Καραγκιόζη έγκλειστο.

Ε ρε γλέντια!

Ο Καραγκιόζης και τοΚολλητήρι έκλεψαν κεφτέ-δες από την κουζίνα πολυ-

τελούς εστιατορίου. Προφυλα-κίστηκαν πάραυτα. «Ε ρε γλέντια, αν το

ήξερα θα’ χα μπει νωρίτερα», ανα-φωνεί ο Καραγκιόζης. «Τρίτη, Πέμ-πτη μακαρόνια, φάτε μάγκες,βγάλτε χρόνια. Θα φάμε, θα πιούμε

και όσο θέλουμε να κοιμηθούμε»,συνεχίζει και ύστερα στέλνει το γιό του να

παρακολουθήσει το σχολείο λέγοντάς του«Σου δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία».

«Μα γιατί μπαμπάκο, πότε είχαπρώτη ευκαιρία;», αναφωνεί το

Κολλητήρι. Σε λίγη ώρα το Κολλητή-ρι και ο Καραγκιόζης αφηγούνται έναν ολό-κληρο χρόνο στη φυλακή. Αιτούνται άδεια

και απορρίπτεται, σε αντίθεση με τα πει-θαρχικά που εγκρίνονται χωρίς δεύτερη

σκέψη [Παίξτο καλό παιδί, άριστος μα-θητής αν το πειθαρχικό δεν θέλεις ναζωστείς. Παίξτο καλό παιδί, άριστοςμαθητής αν θες η άδεια να σου χορη-γηθεί].

«Περνά το Πάσχα και έρχεται το κα-λοκαίρι, όταν διαπιστώνεται μια κο-λοσσιαία αντίθεση. Την ώρα που κά-ποιοι ψάχνουν πώς να χωρέσουν τηνπετσέτα στην πλαζ, κάποιοι άλλοι προ-σπαθούν να χωρέσουν το στρώμα στοπάτωμα», μας ενημερώνουν οι αφηγη-τές και ξεκινούν το τραγούδι: «Το κα-λοκαίρι μες τη φυλακή/ θάλασσα ο ι-δρώτας/ λιώνω στο κελί/ ∆εν περνούν

οι μέρες, οι ώρες, τα λεπτά/ Αχνα’ μουν σε μια βάρκα με

κάτασπρα πανιά». Την ί-δια περίοδο, ο Καρα-

γκιόζης δίνει πανελλήνιες. «Προσπά-

θησε, διάβασε, διαγωνίστηκε, πέτυχε», λένε οι αφηγητές. «Επισκέφτηκετον πρόεδρο της ∆ημοκρατίας, ο οποίος του είπε “Η επιτυχία σου έχεισυμβολικό χαρακτήρα”», συμπληρώνουν. Και κάπου εδώ γίνεται μια μι-κρή παρένθεση. «Ο Νίκος Ρωμανός έδωσε μάχη με τη ζωή και το θάνα-το προκειμένου να νιώσει φοιτητής. Ο αγώνας του δικαιώθηκε. Η δικαίω-σή του είναι για εμάς ένα φωτεινό αστέρι. Νιώθουμε ότι πλέον παλεύου-με για κάποιο στόχο. Τώρα ξέρουμε ότι αξίζει τον κόπο. Τώρα αισθανό-μαστε ότι δεν πάει χαμένη η προσπάθεια».

Χρόνια στραγάλια

Σε επόμενες σκηνή βλέπουμε τον Νιόνιο στο δικαστήριο. Ο δικαστήςανακοινώνει την ποινή: «Πέντε». «Τι πέντε;», ρωτά ο Νιόνιος «Μήνες;»,«Όχι», απαντά ο δικαστής, «Χρόνια;» ξαναρωτά, «Όχι, πέντε ολυμπιά-δες» του ανταπαντά. «Σ’ ευχαριστώ, ω δικαστή,για την ποινή. Θερμά σ’ ευχαριστώ. Χρόνιαστραγάλια μοίρασες, σαν το σκυλί μ’ αλυ-σίδα μ’ έδεσες», καταλήγει ο Νιόνιοςκαι οδηγείται και αυτός στη φυ-λακή. Στο τέλος της γιορτής,ανάμεσα σε πολλά τραγούδια,χωρατά και χορούς, τα παιδιάστέλνουν γράμμα στον ΆγιοΒασίλη: «Άγιε μου Βασίλη, δεν έ-κανα αταξίες μέσα στο κελί. Άλλα-ξέ μου το σήμερα, με το αύριο. Είμαιπλέον σωφρονισμένος εντε-λώς. Νομίζω ότι αξίζω έναδώρο και εγώ, την αποφυ-λάκιση». Και με αυτή τηνευχή μας χαιρετούν όλα ταπαιδιά: ο Χρήστος, ο Νίκος,ο Σπύρος, ο Τριαντάφυλλος, οΆχιμ, ο Ρόσο, ο Βασίλης, ο Γιάννης, ο Γρηγό-ρης, ο Γιάννης, ο Νίκος, ο Κριστιάν, ο Στέρ-γιος, ο Άργκι, ο Στέλιος, ο Ανιασύρ, ο Λέονα-τ, ο Αλσάλχα, ο Αμπάς, ο Αλί, ο Ορντιόν, οΙμράμ, ο Ράμσι, ο Άρλοντ, ο Αμπντούλ, οΠαναγιώτης, ο Άρης, ο Ανίς, ο Βίκτορ, οΣουνγκιάρ και ο Τογιάν. Και ξανανοίγουνοι πόρτες. Αλλά μόνο για εμάς, για τους ε-πισκέπτες. Οι μαθητές επιστρέφουν στηνκανονική τους ζωή, αυτή του κρατούμε-νου.

Η ευχή των παιδιών για το 2015 ήταν η α-ποφυλάκιση, η δική μας ευχή είναι να κα-ταργηθούν οι φυλακές ανηλίκων. Κανέναπαιδί δεν πρέπει να μεγαλώνει στη φυλακή,γιατί απλούστατα αυτή θα θεωρήσει ως σπίτιτου και σε αυτή θα γυρνά για όλη του τη ζωή.Και είναι στο χέρι μας αυτή η ευχή να γίνειπραγματικότητα και να δούμε τη μέρα που ό-λοι μαζί θα γκρεμίσουμε τις φυλακές ανηλίκωνγια να απελευθερώσουμε από αυτές τα σχο-λεία. Μόνο αυτά μας χρειάζονται, τίποτε άλ-λο.

Ιωάννα ∆ρόσου

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΑΥΛΩΝΑ

Άγιε Βασίλη, δώρισέ µουτην αποφυλάκιση

* Αποσπάσματα από συνεντεύξεις κρατουμένωνστο πλαίσιο διδακτορικής έρευνας

Κυριακη 28-12-2014

Documents

Transcript of Κυριακη 28-12-2014