Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Γεωγραφία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 2 - Κεφάλαιο 23

΄΄Η βλάστηση της Ελλάδας΄΄

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

eva - edu

Η βλάστηση της Ελλάδας

Όταν λέμε ενννοούμε αν σε μια περιοχή μεγαλώνουν πολλά ή

λίγα φυτά και δέντρα

Περιοχή με πολύ βλάστηση περιοχή με λίγη βλάστηση

Τα είδη βλάστησης στη χώρα μας είναι

1) Η μεσογειακή ζώνη βλάστησης (μακία) φρύγανα (αγκαθωτοί ημίθαμνοι), θυμάρι,

χαλέπι, πουρνάρια

2) Παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης φυλλοβόλα πλατύφυλλα δάση.

3)Ζώνη ψυχρόβιων κωνοφόρων πεύκη, της ερυθρελάτη και λευκή ελάτη

4) Ζώνη δασών οξυάς - ελάτης και κωνοφόρων (ορεινή, υπαλπική) καστανιά, ελάτη και

οξιά,

5) Ζώνη υψηλών ορέων (αλπική) με ποώδη βλάστηση, μικρούς θάμνους, όπως η

ξεραγκαθιά και αγριολούλουδα

Ερώτηση για το σχολείο

Όταν λέμε ότι σε μια περιοχή μεγαλώνουν πολλά ή λίγα φυτά και

δέντρα μιλάμε για βλάστηση ή για χλωρίδα;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

argisdrougas Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Τι θα μάθουμε σήμερα; Τι ονομάζουμε βλάστηση μιας περιοχής; Βλάστηση και χλωρίδα είναι διαφορετικές έννοιες. Ποια τα σημαντικότερα είδη βλάστησης που έχει η Ελλάδα;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Παρατηρώντας τις παρακάτω φωτογραφίες ας εντοπίσουμε ποια

περιοχή έχει πυκνή βλάστηση;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Βλάστηση μιας περιοχής ονομάζεται ο τρόπος, με τον οποίο

αναπτύσσονται οι φυτικοί οργανισμοί σε

μια περιοχή.

Δηλαδή σε μια περιοχή μπορεί να έχουμε μικρή ή

μεγάλη ανάπτυξη των φυτών, οπότε μπορεί να έχουμε φτωχή ή πλούσια

βλάστηση.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Πυκνή βλάστηση έχει η περιοχή στη φωτογραφία 23.1α γιατί απ’ ό,τι φαίνεται σε αυτή την περιοχή τα φυτά (δέντρα) είναι πολλά και καλύπτουν σχεδόν

όλη την επιφάνεια του εδάφους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Παρατηρώντας τις παρακάτω φωτογραφίες υπάρχει πλούσια χλωρίδα;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Χλωρίδα μιας περιοχής εννοούμε τα διαφορετικά είδη φυτών που υπάρχουν σε μια περιοχή. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Σε τι διαφέρει η έννοια της βλάστησης από αυτή της χλωρίδας μας περιοχής;

Χλωρίδα μιας περιοχής εννοούμε τα διαφορετικά είδη φυτών που υπάρχουν σε μια περιοχή.

Ενώ η έννοια βλάστηση αφορά το πόσο πυκνή ή αραιή είναι η παρουσία των

φυτών σε μια περιοχή. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Ουπς! Δεν κατάλαβα και πολύ καλά αυτή τη διαφορά. Θέλω ένα

παράδειγμα!

Η βλάστηση μιας περιοχής είναι πολύ πυκνή (π.χ. πυκνό δάσος πεύκου), η χλωρίδα είναι πολύ μικρή, φτωχή, αφού σε αυτή την περιοχή υπάρχει ένα είδος φυτού

(πεύκο) και ίσως και μερικοί θάμνοι και αγριολούλουδα ανάμεσα στα πεύκα. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη βλάστηση

σε μια περιοχή;

Στην Ελλάδα, λόγω του πολύμορφου ανάγλυφου (οροσειρές, βουνά, οροπέδια, πεδιάδες) έχουμε μεγάλη ποικιλία φυτών,

δηλαδή πλούσια χλωρίδα. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη βλάστηση σε μια περιοχή;

Ταυτόχρονα το ανάγλυφο αυτό δημιουργεί διαφορετικά υψόμετρα σε όσες περιοχές του τόπου μας παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στις βροχοπτώσεις και στη θερμοκρασία. Αυτές οι διαφορετικές τοπικές συνθήκες συμβάλλουν στη μικρή ή μεγάλη ανάπτυξη των φυτών της περιοχής, δηλαδή

δημιουργούν πλούσια ή φτωχή βλάστηση στην περιοχή. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

Διαφορετικό ανάγλυφο διαμορφώνει διαφορετικές τοπικές συνθήκες, οι οποίες καθορίζουν το είδος της

βλάστησης που μπορεί να αναπτυχθεί σε μια περιοχή.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Ζώνες βλάστησης στην Ελλάδα

Μεσογειακή ζώνη βλάστησης (μακία) Η ζώνη αυτή εκτείνεται κατά μήκος των ακτών της Ελλάδας και στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου Πελάγους. Στις περιοχές αυτές υπάρχουν φρύγανα (αγκαθωτοί θάμνοι), θυμάρι, χαλέπι, πουρνάρια κλπ. Το υψόμετρο φθάνει

περίπου μέχρι 600μ. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Ζώνες βλάστησης στην Ελλάδα

Παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης Είναι συνέχεια της προηγούμενης ζώνης. Κυριαρχούν

τα φυλλοβόλλα πλατύφυλλα δάση. Η ζώνη αυτή εκτείνεται στις περιοχές που έχουν υψόμετρο από

600μ.έως 1.200μ. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Ζώνες βλάστησης στην Ελλάδα

Ζώνη ψυχρόβιων κωνοφόρων Η ζώνη αυτή βρίσκεται στα υψηλά όρη της Βόρειας

Ελλάδας σε υψόμετρο μεγαλύτερο από 800μ και αποτελείται από ψυχρόβια κωνοφόρα δέντρα: δασική

πεύκη, ερυθρελάτη, λευκή ελάτη. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Ποια φυτά λέγονται ψυχρόβια; Τα φυτά που αναπτύσσονται σε μεγάλα υψόμετρα με σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες όλο το χρόνο. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Ζώνες βλάστησης στην Ελλάδα

Ζώνη δασών οξιάς- ελάτης και κωνοφόρων (ορεινή, υπαλπική)

Η ζώνη αυτή εκτείνεται στις ορεινές περιοχές της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου, καθώς και της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας σε υψόμετρο από

1.700μ - 1.800μ. Κυριαρχούν: καστανιά, ελάτη, οξιά που σχηματίζουν μικτά ή απλά δάση. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Ζώνες βλάστησης στην Ελλάδα

Ζώνη υψηλών ορέων (αλπική) Τη συναντάμε στα υψηλά όρη της χώρας μας και σε υψόμετρα από 1.700μ έως 2.900μ. Αποτελείται από ποώδη κυρίως βλάστηση, με διάσπαρτους μικρούς θάμνους όπως η ξεραγκαθιά και αγριολούλουδα.. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Ζώα του ελληνικού δάσους που κινδυνεύουν

Διάβασε στη σελίδα 80 για τα ζώα του ελληνικού δάσους που κινδυνεύουν από ενέργειες του

ανθρώπου!

Λύκος , αρκούδα, τσακάλι, αλεπού! Μπορούμε να τα προστατεύσουμε!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Σε ποιες περιοχές του παρακάτω χάρτη θα ζωγραφίσεις έλατα, οξιές, αγριογαρύφαλλα, θυμάρι, πουρνάρια,

πλατάνια

Σύμφωνα με τις ζώνες βλάστησης:

Θυμάρι και πουρνάρια θα ζωγραφίσουμε κατά μήκος των ακτών της

Ελλάδας και στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου πελάγους

(μεσογειακή ζώνη)..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Σε ποιες περιοχές του παρακάτω χάρτη θα ζωγραφίσεις έλατα, οξιές, αγριογαρύφαλλα, θυμάρι, πουρνάρια,

πλατάνια

Σύμφωνα με τις ζώνες βλάστησης: Πλατάνια θα

ζωγραφίσουμε στην παραμεσογειακή ζώνη

βλάστησης..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Σε ποιες περιοχές του παρακάτω χάρτη θα ζωγραφίσεις έλατα, οξιές, αγριογαρύφαλλα, θυμάρι, πουρνάρια,

πλατάνια

Σύμφωνα με τις ζώνες βλάστησης:

Έλατα και οξιές θα ζωγραφίσουμε στη ζώνη δασών οξιάς-ελάτης και

κωνοφόρων (ορεινή-υπαλπική) που εκτείνεται στις ορεινές περιοχές της

Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου και της κεντρικής και βόρειας

Ελλάδας.. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Σε ποιες περιοχές του παρακάτω χάρτη θα ζωγραφίσεις έλατα, οξιές, αγριογαρύφαλλα, θυμάρι, πουρνάρια,

πλατάνια

Σύμφωνα με τις ζώνες βλάστησης:

Αγριογαρύφαλλα θα ζωγραφίσουμε στη ζώνη υψηλών ορέων (αλπική)

που βρίσκεται στα ψηλότερα όρη της

Ελλάδας..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

• Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ); • Οι έννοιες χλωρίδα και πανίδα είναι ταυτόσημες. • Στη μεσογειακή ζώνη βλάστηση το υψόμετρο

φτάνει μέχρι 600 μ. • Στη ζώνη υψηλών ορέων (αλπική) συναντάμε

κυρίως κωνοφόρα δέντρα. • Ψυχρόβια είναι τα φυτά που αναπτύσσονται σε μεγάλα

υψόμετρα με σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες όλο το χρόνο. • Ο ποταμός Νέστος εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος. • Τα πλατάνια είναι φυλλοβόλα δέντρα

στη παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης. • Στο Δέλτα ενός ποταμού συγκεντρώνονται πολλά

είδη φυτών και πουλιών. • Ποώδης βλάστηση είναι τα χαμηλά φυτά. • Ο ποταμός Αλφειός εκβάλλει στο Αιγαίο.

Εργασίες- Δραστηριότητες Λ

Λ

Σ

Σ

Λ

Σ

Σ

Σ

Λ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

•Στη Δυτική Ελλάδα έχουμε περισσότερες… απ’ ό,τι στην Ανατολική.

• Είναι και αυτός ζώο του ελληνικού δάσους, που κινδυνεύει να εξαφανιστεί.

• Η χώρα μας έχει πολύμορφο…

• Η ζώνη των κωνοφόρων δέντρων εκτείνεται και στη … Ελλάδα

• Οι … συνθήκες δημιουργούν σε μια περιοχή πλούσια ή φτωχή βλάστηση.

•Είναι και αυτή ψυχρόβιο κωνοφόρο δέντρο (αντίστροφα).

•Η τεχνητή λίμνη Κερκίνη δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή φράγματος στο ρου του ποταμού...

•Έτσι λέγεται η μεσογειακή ζώνη βλάστησης (με άρθρο)

*Β ΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ

• Λ ΥΚΟΣ

•Α ΝΑΓΛΥΦΟ

•Σ ΤΕΡΕΑ

•Τ ΟΠΙΚΕΣ

•Η ΤΑΛΕΡΘΥΡΕ

•Σ ΤΡΥΜΟΝΑ

•Η ΜΑΚΙΑ

Ακροστιχίδα της λέξης «ΒΛΑΣΤΗΣΗ»

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Η βλάστηση της Ελλάδας

Τι θα μάθουμε:

Τι ονομάζουμε βλάστηση μιας περιοχής.

Σε τι διαφέρει η βλάστηση από τη χλωρίδα.

Ποια τα σημαντικότερα είδη βλάστησης της Ελλάδας

Βλάστηση ονομάζουμε τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται τα φυτά μιας περιοχής. Μια περιοχή μπορεί να έχει πλούσια ή φτωχή βλάστηση, δηλ. μικρή ή μεγάλη ανάπτυξη των φυτών. Το αν η βλάστηση μιας περιοχής είναι πλούσια ή φτωχή εξαρτάται κυρίως

από το κλίμα, το υψόμετρο και το ανάγλυφο μιας περιοχής.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Ας δούμε τώρα πώς ένα στοιχείο του κλίματος (η βροχόπτωση) επηρεάζει τη βλάστηση μιας περιοχής.

Σύγκρινε το χάρτη κατανομής των βροχοπτώσεων με το χάρτη

των δασικών περιοχών. Τι παρατηρείς όσον αφορά τις βροχοπτώσεις

στις περιοχές που βρίσκονται τα κυριότερα δάση της Ελλάδας;

Γιατί τα κυριότερα δάση της Ελλάδας βρίσκονται στις ορεινές

περιοχές;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Χλωρίδα ονομάζουμε το σύνολο των αυτοφυών*φυτών ενός τόπου. Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλη ποικιλία φυτών, δηλαδή πλούσια χλωρίδα. Αυτό οφείλεται στο πολύμορφο ανάγλυφο της χώρας μας

(οροσειρές, βουνά, οροπέδια, πεδιάδες κ.ά.).

Η χλωρίδα μας πληροφορεί για τον αριθμό των διαφορετικών ειδών φυτών που υπάρχουν σε μια περιοχή. Αντίθετα, η βλάστηση μας πληροφορεί για το αν μια περιοχή είναι πολύ ή λίγο καλυμμένη με φυτά, άσχετα από τα είδη τους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Μια περιοχή μπορεί να έχει πλούσια βλάστηση και φτωχή χλωρίδα. Αν για παράδειγμα μια περιοχή έχει πολλές καλλιέργειες με πορτοκαλιές, λέμε ότι έχει πυκνή, πλούσια βλάστηση. Η χλωρίδα της όμως είναι φτωχή γιατί υπάρχει μόνο ένα είδος φυτού, η πορτοκαλιά.

Επίσης, μια περιοχή μπορεί να έχει φτωχή βλάστηση και πλούσια χλωρίδα. Για παράδειγμα πολλά νησιά του Αιγαίου έχουν φτωχή

βλάστηση αλλά πολλά διαφορετικά είδη φυτών (αγριολούλουδα, βότανα, θάμνους), δηλαδή πλούσια χλωρίδα.

Δε φυτρώνουν όλα τα φυτά σε όλες τις περιοχές. Κάθε φυτό χρειάζεται τις κατάλληλες συνθήκες (υψόμετρο, έδαφος, κλίμα κ.ά) για να φυτρώσει και να αναπτυχθεί. Δεν έχουν επίσης όλες οι περιοχές την ίδια βλάστηση.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Ανάλογα με τα είδη βλάστησης που παρατηρούνται στη χώρα μας, διακρίνουμε τις παρακάτω ζώνες βλάστησης:

Η μεσογειακή ζώνη βλάστησης (μακία)

Εκτείνεται κατά μήκος των ακτών της Ελλάδας και στα νησιά του

Ιονίου και του Αιγαίου Πελάγους. Συναντάμε φρύγανα (αγκαθωτοί ημίθαμνοι), θυμάρι, χαλέπι, πουρνάρια κ.λπ. και το υψόμετρο φθάνει περίπου μέχρι 600 μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Φρύγανα

Θυμάρι

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Πουρνάρια

Παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης

Ως συνέχεια της προηγούμενης ζώνης συναντάμε την παραμεσογειακή ζώνη. Σε αυτήν κυριαρχούν ταφυλλοβόλα πλατύφυλλα δάση. Εκτείνεται στις περιοχές που έχουν υψόμετρο από 600 μ. έως 1200 μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Ζώνη ψυχρόβιων* κωνοφόρων

Βρίσκεται στα υψηλά όρη της Βόρειας Ελλάδας σε

υψόμετρο μεγαλύτερο από 800 μ. και αποτελείται από ψυχρόβια κωνοφόρα δέντρα. Συναντάμε δάση της δασικής πεύκης, της ερυθρελάτης και της λευκής ελάτης.

Δασική πεύκη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Ερυθρελάτη

Λευκή ελάτη

Ζώνη δασών οξυάς – ελάτης και κωνοφόρων (ορεινή, υπαλπική)

Εκτείνεται στις ορεινές περιοχές τις Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου, καθώς και της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας.

Συναντάμε κυρίως την καστανιά, την ελάτη και την οξιά, οι οποίες σχηματίζουν μικτά ή απλά δάση. Το υψόμετρο εδώ ανέρχεται έως 1.700-1.800 μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Καστανιά

Ζώνη υψηλών ορέων (αλπική)

Βρίσκεται στα υψηλά όρη της χώρας μας και σε υψόμετρα από 1.700 έως 2.900 μ. Αποτελείται απόποώδη* κυρίως βλάστηση, με διάσπαρτους μικρούς θάμνους, όπως η ξεραγκαθιά και πολλά είδη

από πανέμορφα αγριολούλουδα.

Ξεραγκαθιά

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

*αυτοφυή: τα φυτά που φυτρώνουν μόνα τους χωρίς να τα φυτέψουμε

*ψυχρόβιο φυτό: φυτό που αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα με σχετικά χαμηλές

θερμοκρασίες όλο το χρόνο.

*ποώδης βλάστηση: τα χαμηλά φυτά.

Φυτά στην ελληνική μυθολογία

Χαλέπιος πεύκη

Το αειθαλές πεύκο της Μεσογείου, η πίτυς των αρχαίων, αποτελούσε το αγαπημένο δέντρο της Ρέας, κόρης του Ουρανού και της Γης, μιας και το δέντρο συμβόλιζε το σύνδεσμο Ουρανού της Γης.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Έλατο

Το όνομα πίτυς έδιναν οι αρχαίοι και το έλατο. Το έλατο ήταν αφιερωμένο στο θεό των βοσκών Πάνα. Αυτός είχε ερωτευθεί κάποτε τη νύμφη Πίτυ που άρεσε και στο Βοριά. Η Πίτυς προτίμησε τον Πάνα και ο Βοριάς, για να την εκδικηθεί, φύσηξε και την πέταξε κάτω από

ένα βράχο. Εκεί τη βρήκε ξεψυχισμένη ο Πάνος και τη μεταμόρφωσε σε έλατο. Οι σταγόνες του ρετσινιού είναι τα δάκρυα της νύμφης κάθε φορά που φυσάει βοριάς.

Ίταμος

Ήταν αφιερωμένος στις Ερινύες, τις χθόνιες θεότητες της εκδίκησης, που τιμωρούσαν τις ανθρώπινες ασέβειες με το δηλητήριο αυτού του

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

δέντρου. Η τοξικότητά του αυτή ήταν γνωστή από παλιά.

Πραγματικά, πεντακόσια γραμμάρια από τα φύλλα του μπορούν να σκοτώσουν ένα άλογο. Η θεά Άρτεμις χρησιμοποιούσε βέλη δηλητηριασμένα με ίταμο. Η Άρτεμις λατρευόταν, ανάμεσα σε άλλους και σε ένα ναό που βρισκόταν μέσα σε ένα μεγάλο δάσος από ιτάμους στο αρκαδικό βουνό Αρτεμίσιο. Σήμερα το βουνό είναι ξερό και δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα τέτοια δέντρα.

Αγριοτριαντάφυλλο και ανεμώνη

Ο γνωστός για την ομορφιά του και αγαπημένος της θεάς Αφροδίτης Άδωνις, μανιώδης κυνηγός καθώς ήταν, σκοτώθηκε από έναν αγριόχοιρο. Η Αφροδίτη έχυσε τόσα δάκρυα για τον αγαπημένο της, όσος και οι σταγόνες αίματος που είχε αφήσει ο Άδωνις. Από κάθε δάκρυ φύτρωσε ένα αγριοντριαντάφυλλο και από κάθε σταγόνα μια ανεμώνη.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Αγριοντριαντάφυλλο

Ανεμώνη

Ίριδα

Η θεϊκή αγγελιοφόρος Ίρις έδωσε τ΄ όνομά της στο ομώνυμο λουλούδι. Ο ρόλος της Ίριδας ήταν να συνοδεύει τις ψυχές των κοινών θνητών στους τόπους της αιώνιας ειρήνηςαπό τη διαδρομή του ουράνιου τόξου που έχει τα χρώματά της.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

(Ε. Μπάουμαν, Η ελληνική χλωρίδα στο μύθο, στην τέχνη, στη λογοτεχνία)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

Τη βρίσκουμε στις ακτές. Υψόμετρο: περιοχές μέχρι 600μ.

Εκεί υπάρχουν φρύγανα (αγκαθωτοί θάμνοι), θυμάρι, χαλέπι, πουρνάρια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

Εδώ βρίσκουμε φυλλοβόλα, πλατύφυλλα δάση.

Υψόμετρο: περιοχές 600μ. – 1.200μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

Βρίσκεται στα ψηλά βουνά της Βόρειας Ελλάδας. Υψόμετρο: > 800μ.

Αποτελείται από κωνοφόρα δέντρα όπως: πεύκο, έλατο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

Τη βρίσκουμε στις ορεινές περιοχές στης Στερεάς Ελλάδας,

της Πελοποννήσου, της κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας.

Υψόμετρο: 1.700μ. – 1.800μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

Τη βρίσκουμε στα ψηλά βουνά. Υψόμετρο: 1.700μ. – 2.900μ.

Ποώδης βλάστηση, με διάσπαρτους θάμνους και

αγριολούλουδα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

Παράγοντες που επηρεάζουν τη βλάστηση

1. Χλωρίδα

2. Κλίμα

3. Γεωμορφολογία

4. Ανθρώπινη επίδραση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

Χάρτης βλάστησης της Ελλάδας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΦΥΤΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Φυτικά απολιθώματα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

Γυρεολογία Τα περισσότερα σπόρια και οι γυρεόκοκκοι περιβάλλονται από το

σπορόδερμα, το οποίο συνίσταται από δύο τοιχώματα. Το εξωτερικό ονομάζεται εξίνη και λαμβάνει διάφορες μορφές που είναι χαρακτηριστικές για τις διάφορες φυτικές ομάδες. Η εξίνη είναι ανθεκτική και μπορεί να διατηρηθεί για πολλά εκατομμύρια έτη, κυρίως σε αναερόβιες συνθήκες.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

Διαγράμματα γύρης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

Απλοποιημένο κλαδόγραμμα (εξελικτικό δέντρο) των πράσινων φυτών με τις κύριες υπάρχουσες σήμερα ομάδες και τα κύρια εξελικτικά συμβάντα

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΧΛΩΡΙΔΩΝ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

ΓΕΩΒΟΤΑΝΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΧΛΩΡΙΔΩΝ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

1. Αρχαιοφυτικός αιώνας (περίοδος των Φυκών) Έτσι χαρακτηρίζεται η περίοδος από την εμφάνιση της ζωής στη γη, μέχρι την

εμφάνιση των χερσόβιων φυτών (≈ 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν).

2. Παλαιοφυτικός αιώνας (περίοδος των Πτεριδόφυτων) Η έναρξη του Παλαιοφυτικού αιώνα σημειώνεται με την εμφάνιση, πριν 400-370 εκ.

Χρόνια των πρώτων χερσόβιων Rhyniaceae.

Rhynia sp.

Psilotum nudum

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

3. Μεσοφυτικός αιώνας (περίοδος των Γυμνόσπερμων) Μέσο Πέρμιο – μέσο Κρητιδικό

Κυριαρχούν τα Ginkgoatae, Cycadophytina και Coniferophytina.

Gingko biloba

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

4. Νεοφυτικός αιώνας (περίοδος των Αγγειόσπερμων) Μέσο Κρητιδικό – σήμερα

Α. Κρητιδικό Στη σημερινή περιοχή της Κ Ευρώπης φαίνεται να κυριαρχούν τα γυμνόσπερμα Cycas,

Gingko, Sequoia, Podocarpus, Pinus, κ.ά., και τα αγγειόσπερμα Artocarpus, Ficus, Magnolia, Liriodendron, Nerium, Platanus, καθώς και Salix, Populus, Betula, Fagus, Quercus, κ.ά.

B. Τριτογενές Σημαντικά γεγονότα: 1. Ορογενέσεις, 2. Πτώση θερμοκρασίας

Η χλωρίδα που κυριάρχησε στις αρκτικές περιοχές κυρίως κατά το Παλαιόκαινο και Ηώκαινο και εν μέρει κατά το Ολιγόκαινο, χαρακτηρίζεται ως αρκτοτριτογενής.

Στη διάρκεια του Μειόκαινου – Πλειόκαινου, που ξεκίνησε πριν 23 εκ. χρόνια, αρχίζει σε ολόκληρη την επιφάνεια της γης να γίνεται αισθητή μια προοδευτική πτώση της θερμοκρασίας, αποκορύφωμα της οποίας αποτέλεσαν οι παγετώδεις περίοδοι του Τεταρτογενούς. Μετατοπίσθηκαν χλωριδικές και βλαστητικές ζώνες προς τα νότια και εξαφανίσθηκαν σχεδόν όλα τα τροπικά και θερμόφιλα αρκτοτριτογενή είδη και γένη.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Metasequoia glyptostroboides

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Γ. Τεταρτογενές

Τις παγετώδεις περιόδους η βόρεια και κεντρική Ευρώπη και τα όρη νοτιότερα καλύπτονταν από παγετώνες. Στο Μεσογειακό χώρο το κλίμα ήταν βροχερό, ενώ κατά τις μεσοπαγετώδεις περιόδους μετέπειπτε σε θερμό και ξηρό.

Dryas-χλωρίδα, Dryas octopetala

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Τριτογενή υπολείμματα Ως τριτογενή υπολείμματα χαρακτηρίζονται τα γένη ή είδη, τα οποία κατά το

τριτογενές είχαν μια ευρύτερη γεωγραφική εξάπλωση, ενώ σήμερα εμφανίζονται μόνο σε περιορισμένες περιοχές.

Aesculus hippocastanum

Picea omorica Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

Η τριτογενής χλωρίδα της Ελλάδας Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

Μεταπαγετώδης εποχή (Ολόκαινο)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

Ιστορική εξέλιξη της ελληνικής χλωρίδας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

Εγκύκλιος Παιδεία

Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Βλάστηση είναι ο τρόπος ανάπτυξης των φυτών μιας περιοχής. Η βλάστηση μπορεί να είναι πλούσια ή φτωχή και εξαρτάται κατά κύριο λόγο από το κλίμα, το υψόμετρο και το ανάγλυφο μιας περιοχής. Τα πιο πολλά δάση της Ελλάδας βρίσκονται σε περιοχές που πέφτουν πολλές βροχές(Δυτική & Βόρεια Ελλάδα, Πελοπόννησος)

Ζώνες βλάστησης της Ελλάδας:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

1.Μεσογειακή(μακία- φρύγανα): υψόμετρο 0-600μ. Φυτά που συναντάμε: θυμάρι, πουρνάρι κ. ά.

2. Παραμεσογειακή: δηλ. φυλλοβόλα, πλατύφυλλα δάση: υψόμετρο 600-1200 μ. Φυτά που συναντάμε:ιτιές, βελανιδιές, σημύδες, κυκλάμινα κ. ά.

3. Ψυχρόβιων κωνοφόρων: υψόμετρο πάνω από 800 μ. Δάση από ερυθρελάτη και λευκή ελάτη, πεύκα, κέδρους κυπαρίσσια κ. ά

4. Ορεινή - υπαλπική: υψόμετρο 1700 - 1800 μ. Φυτά που συναντάμε είναι η καστανιά, η οξιά, το έλατο κ. ά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

5. Αλπική - υψηλών ορέων: υψόμετρο από 1700 ως 2900 μ. Βλάστηση ποώδης(χαμηλά φυτά), με πολλά είδη λουλουδιών, βοτάνων και θάμνους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Τετάρτη, Φεβρουαρίου 11, 2009

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

http://1gym-pyrgou.ilei.sch.gr/

Ελληνικά δάση – Ζώνες βλάστησης της Ελλάδας

Η Ελλάδα γενικά είναι χώρα ορεινή και θα έπρεπε να έχει μεγάλες

δασικές εκτάσεις όμως αυτές περιορίστηκαν από τις εκτεταμένες εκχερσώσεις για ανάπτυξη της γεωργίας, από την έντονη υλοτόμηση , την

υπερβόσκηση και τις πυρκαγιές.

Η ελληνική βλάστηση διαμορφώνεται από το ανάγλυφο το κλίμα και το υπόστρωμα του εδάφους.

Η Ελλάδα αν και έχει μικρή έκταση , παρουσιάζει σημαντική γεωμορφολογική ποικιλία. Αυτό σε συνδυασμό με το ευρύ φάσμα κλίματος

από υποτροπικό σε αλπικό ευνόησαν την ανάπτυξη πλούσιας χλωρίδας και

πανίδας. Η Ελλάδα στην Ευρώπη κατέχει τη 2η θέση μετά την Ιβηρική χερσόνησο με 5800-6000 είδη φυτών.

Το 13 % των ειδών της χλωρίδας μας είναι ενδημικά φυτά δηλαδή

φυτά που υπάρχουν μόνο στην πατρίδα μας και πουθενά αλλού στον κόσμο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

Το συνολικό ποσοστό δασοκάλυψης φθάνει το 64 % . Από αυτό το

25,4 % καλύπτεται από δάση , το 25 % από δασικές εκτάσεις και το 13,6 % από δασικούς βοσκοτόπους και άλλες εκτάσεις.

Χαρακτηριστικό της ελληνικής χλωρίδας είναι η μεγάλη εξάπλωση των αείφυλλων και σκληρόφυλλων φυτών όπως είναι το πουρνάρι , ο

σχίνος , η κουμαριά , η αγριελιά κ.α. ανάμεσα στα οποία αναπτύσσονται

πολλά αρωματικά είδη βολβόφυτα και θερόφυτα. Επίσης σε πολλές περιοχές κυριαρχούν οι βαλανιδιές οι οξιές , τα πεύκα, οι καστανιές.

Ανάλογα με τις κλιματικές – εδαφικές συνθήκες και το υψόμετρο

διακρίνομε στην Ελλάδα τις εξής ζώνες βλάστησης :

1. Βλάστηση των μεσογειακών περιοχών

Στις υγρές περιοχές του μεσογειακού κλίματος αναπτύσσονται δάση αείφυλλων σκληρότερων ειδών, ψηλοί πυκνοί θαμνώνες που

ονομάζονται μακοί ενώ στις εξής περιοχές αναπτύσσονται χαμηλοί

αραιοί θάμνοι που ονομάζονται φρύγανα. Εκτός από τη βλάστηση μακί και τα φρύγανα παρουσιάζονται και τα συστήματα των μεσογειακών

κωνοφόρων , που συνδέονται με τις συνθήκες του εδάφους και την

ανθρώπινη παρέμβαση.

Ξεκινώντας από τις θερμότερες προς τις ψυχρότερες περιοχές της

Ελλάδας και από τα χαμηλά προς τα ψηλά αναπτύσσονται οι εξής φυτικοί σχηματισμοί ή διαπλάσεις.

Α. ΘΑΜΝΩΔΕΙΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Ι. Φρύγανα στις ξηρότερες περιοχές και μέχρι υψόμετρο 300 μέτρα περίπου. Απαρτίζονται από αραιούς χαμηλούς θάμνους με μικρά και συχνά χνουδωτά

φύλλα αγκαθωτά κλαδιά και είναι προσαρμοσμένοι στη θερινοί ξηρασία.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.77

Κυρίαρχα είδη στα φρύγανα είναι :

Το θυμάρι, η αστοιβή, η γαλαστοιβή ,

Η θρούμπα , η ασφάκα, η λαδανιά ,

Η λεβάντα, η αφάνα, η ρίγανη,

Το αμάραντο , το λυχναράκι, η ασμυριά

Το ασιτροθύραμα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.78

Από τα βολβώδη θερόφυτα λυριαρχούν ο ασφόδελος και η

σκληροκρεμμύδα. Τα φρύγανα καταλαμβάνουν το 12,5 % της Ελλαδικής έκτασης σε Κυκλάδες , Δωδεκάνησα, Κρήτη , Λήμνο , Κεφαλλονιά και Δ.

Αιτωλοακαρνανία.

ΙΙ. Μακί στις υγρότερες περιοχές της μεσογειακής ζώνης και μέχρι

υψόμετρο 700 μέτρα και καλύπτει το 27,5 % της έκτασης της χώρα μας.

Κυρίαρχα φυτά θάμνοι ύψους μέχρι 2-2,5 μέτρων με μικρά δερματώδη φύλλα .

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.79

Κυρίαρχα είδη είναι :

Το πουρνάρι, η κουμαριά, ο σχίνος, το φιλύκι, η αριά , η χαρουπιά , τα ρείκια

, η μυρτιά, η αγριελιά,

και ακόμη μαζί τους απαντώνται αείφυλλα ή φυλλοβόλα είδη όπως

Η δάφνη , η λαδανιά, η άρκευθος , το αγριοκυπάρισσο, η αγριοκουμαριά, η

κοκορεβυθιά, η κουτσουπιά, το σπάρτο, η ασπαθιά, ο αρκουδόβατος, το σπαράγγι.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.80

Στις πιο υγρές περιοχές των ορίων εξάπλωσης των μακί και στις όχθες χειμάρρων ή ρευμάτων απαντώνται δείχνοντας το δρόμο του νερού η

πικροδάφνη και η λυγαριά. Η βλάστηση μακί συναντάται στη Χαλκιδική, το Πήλιο, (μέχρι τα 500 μέτρα) την Εύβοια , την Κρήτη, την παράκτια

Θράκη, τα νησιά του Αιγαίου (εκτός από το μεγαλύτερο μέρος των

Κυκλάδων) τον Όλυμπο (από τα 300 μ έως τα 600 μ υψόμετρο) και τα παράλια του Αμβρακικού.

Β. ΔΕΝΔΡΩΔΕΙΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.81

Μεσογειακά δάση κωνοφόρων είναι χαρακτηριστικά συστήματα στις

παράλιες ζώνες της Ελλάδας όπου κυριαρχεί ένα μόνο είδος κωνοφόρων.

Τα πιο κοντινά είναι τα δάση με χαλέπιο πεύκη που συναντώνται

στην Πελοπόννησο , τα Ιόνια νησιά, την Αττική, τη Βοιωτία, την Εύβοια και τη Χαλκιδική.

Στην Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου , τη Θράκη τη Θάσο και μικρό

τμήμα της Χαλκιδικής τη θέση του χαλεπίου πεύκης παίρνει η τραχεία πεύκη ή θασίτικο πεύκο με ανθεκτικότητα σε ανέμους, ξηρασία και ψύχος.

Στον υπόροφο των δασών αυτών κυριαρχούν είδη των μακί και των

φρυγάνων.

Σε αργιλοαμμώδη εδάφη απαντώνται δάση κουκουναριάς . Τέτοια

υπάρχουν σε Δ. Πελοπόννησο , Μαραθώνα, Νάξο, Σκιάθο, και σε τμήμα της χερσονήσου του Άθω.

Επίσης δάση κυπαρισσιού απαντώνται σε Κρήτη , Ρόδο , Σάμο και

Σάμη.

Τα είδη κέδρου βρίσκονται είτε με είδη των μακί είτε των φρυγάνων.

Μόνο ο κέδρος ο μακρόκαρπος σχηματίζει αμιγείς συστάδες σε

αμμώδεις παραλιακές περιοχές νησιών του Αιγαίου όπως η Ελαφόνησος, η Γαύδος , η Κρήτη.

2. Μεικτά δάση φυλλοβόλων

Σ’ αυτά κυριαρχούν είδη βελανιδιάς.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.82

Δάση με πλατύφυλλη βελανιδιά κυριαρχούν στη Βόρεια Ελλάδα όπου κυριαρχούν χαμηλότερες θερμοκρασίες ενώ στην Πελοπόννησο

και τη Στερεά σχηματίζουν αραιές συστάδες.

Δάση με χνοώδη δρυ απαντώνται αμιγή σε ξηρές περιοχές, ενώ στις

υπόλοιπες είναι ανάμικτα με τη πλατύφυλλο βελανιδιά. Η χνοώδης και ήμερη βελανιδιά απαντώνται στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά

του Αιγαίου.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.83

3. Ορεινά δάση κωνοφόρων

Σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και σε υψόμετρα πάνω από 800 μ επικρατούν είδη κωνοφόρων που αντέχουν στο ψύχος όπως η μαύρη πεύκη

, η κεφαλληνιακή ελάτη, η δασική πεύκη , το ρόμπολο και η υβριδογενής ελάτη, που συναντώνται στα βουνά της Πελοποννήσου και στη Β. και Κ.

Ελλάδα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.84

Δάση δασικής πεύκης απαντούν στα όρη των Σερρών και της Δράμας στα Πιέρια όρη και στον Όλυμπο σε υψόμετρο μεγαλύτερο από

1100 μέτρα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.85

Η κεφαλληνιακή ελάτη είναι ενδημική των ελληνικών βουνών και απαντάται στις υψηλές οροσειρές της Ν. και Κ. Ελλάδας μέχρι τον Όλυμπο

ανάμεσα στα 800 με 700 μ.

Βορειότερα η υβριδογενής ελάτη σχηματίζει αμιγή δάση στις

υψηλότερες κορυφές του Ολύμπου , του Βερμίου , της Πίνδου και του Άθω.

4. Ηπειρωτικές κεντροευρωπαϊκές δενδρώδεις διαπλάσεις

Παρουσιάζονται σε περιοχές με θερμοκρασίες κάτω των 0 º C με

βροχοπτώσεις από 600 μέχρι 1500 χιλιοστά και αποτελούν τα πλουσιότερα

αποθέματα ξύλου της Ελλάδας. Διακρίνονται σε δύο ζώνες:

Ι. η ζώνη που κυριαρχεί η πλατύφυλλη βελανιδιά στις βόρειες οροσειρές της

χώρας στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα. Η ευθύφυλλη βελανιδιά

κυριαρχείς την ενδοχώρα της Ηπείρου, της Θεσσαλίας , της Μακεδονίας και της Θράκης. Εδώ συναντάται και ο γάβρος και συχνά ονομάζονται δάση

βελανιδιάς-γάβρου. Στις ίδιες περιοχές συναντάται η καστανιά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.86

ΙΙ. Τα αμιγή δάση δασικής οξιάς απαντώται στις ορεινές περιοχές της

Θεσσαλίας , της Ηπείρου και της Μακεδονίας πάνω από 700 και μέχρι τα 1700 μέτρα. Η ανατολική οξιά απαντά στην Ανατολική Μακεδονία μέχρι τη

χερσόνησο του Άθω.

5. Υποαλπικά και αλπικά συστήματα

Στις κορυφές των βουνών σε υψόμετρα πάνω από 1700 μ έως 2900

μ και απαντούν φυτά και ζώα χαρακτηριστικά αυτών των συστημάτων. Μέχρι κάποιο ύψος συναντάμε μεμονωμένα δένδρα και υψηλότερα τη θέση

τους παίρνουν θάμνοι όπως η ξεραγκαθιά , η τετραγκαθιά ο κοινός

αγριόκεδρος και η σκλήθρα καθώς και ποώδη φυτά που σχηματίζουν τα αλπικά λιβάδια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.87

6. Υποτροπικά συστήματα

Η υποτροπική βλάστηση συναντάται στην Κρήτη και συγκεκριμένα

στο φοινικόδασος του Βάι με το φοίνικα του Θεόφραστου και

προστατεύεται από την Ελληνική νομοθεσία και τη σύμβαση της Βέρνης. Επίσης μικρότερο σε έκταση αλλά με εξαιρετική ομορφιά είναι το

φοινικόδασος στο Κουρταλιώτικο φαράγγι.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.88

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.89

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.90

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.91

Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Βλάστηση είναι ο τρόπος ανάπτυξης των φυτών μιας

περιοχής.

πλούσια βλάστηση

φτωχή βλάστηση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.92

Μια περιοχή μπορεί να έχει πλούσια βλάστηση και φτωχή

χλωρίδα. Αν για παράδειγμα μια περιοχή έχει πολλές

καλλιέργειες με πορτοκαλιές, λέμε ότι έχει πυκνή, πλούσια

βλάστηση. Η χλωρίδα της όμως είναι φτωχή γιατί υπάρχει μόνο

ένα είδος φυτού, η πορτοκαλιά.

πλούσια βλάστηση αλλά φτωχή χλωρίδα

Επίσης, μια περιοχή μπορεί να έχει φτωχή βλάστηση και

πλούσια χλωρίδα. Για παράδειγμα πολλά νησιά του Αιγαίου

έχουν φτωχή βλάστηση αλλά πολλά διαφορετικά είδη φυτών

(αγριολούλουδα, βότανα, θάμνους), δηλαδήπλούσια χλωρίδα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.93

φτωχή βλάστηση αλλά πλούσια χλωρίδα

Η βλάστηση μπορεί να είναι πλούσια ή φτωχή και

εξαρτάται κυρίως από:

το κλίμα

το υψόμετρο και

το ανάγλυφο μιας περιοχής

Η βλάστηση μιας περιοχής εξαρτάται από το ανάγλυφό της

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.94

Η βλάστηση μιας περιοχής εξαρτάται από τις βροχοπτώσεις όπως

βλέπεις στους δυο χάρτες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.95

Η βλάστηση μιας περιοχής εξαρτάται από το υψόμετρό

της

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.96

Οι ζώνες βλάστησης της Ελλάδας είναι:

1. Μεσογειακή ζώνη βλάστησης (μακία)

2. Παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης

3.Ζώνη ψυχρόβιων κωνωφόρων

4. Ορεινή - υπαλπική ζώνη

5. Αλπική ζώνη βλάστησης

δες παρακάτω εικόνες των φυτών κάθε ζώνης βλάστησης

1. ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΉ ΖΏΝΗ ΒΛΆΣΤΗΣΗΣ (ΜΑΚΊΑ)

υψόμετρο 0-600μ.

Φυτά που συναντάμε: θυμάρι,πουρνάρι, ελιά , σχοίνος,

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.97

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.98

φρύγανα

πουρνάρια

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.99

2. ΠΑΡΑΜΕΣΟΓΕΙΑΚΉ ΖΏΝΗ ΒΛΆΣΤΗΣΗΣ

υψόμετρο 600-1200 μ.

Φυτά που συναντάμε: ιτιές, βελανιδιές, σημύδες,

κυκλάμινα κ. ά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.100

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.101

ΔΑΣΗ ΦΥΛΛΟΒΟΛΩΝ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.102

3.ΖΏΝΗ ΨΥΧΡΌΒΙΩΝ ΚΩΝΩΦΌΡΩΝ

υψόμετρο πάνω από 800 μ.

Δάση από ερυθρελάτη και λευκή ελάτη, πεύκα, κέδρους

κυπαρίσσια κ. ά

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.103

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.104

4. ΟΡΕΙΝΉ - ΥΠΑΛΠΙΚΉ ΖΏΝΗ

υψόμετρο 1700 - 1800 μ.

Φυτά που συναντάμε είναι η καστανιά, η οξιά, το έλατο κ. ά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.105

5. ΑΛΠΙΚΉ ΖΏΝΗ ΒΛΆΣΤΗΣΗΣ

υψόμετρο από 1700 ως 2900 μ.

χαμηλά φυτά, πολλά είδη λουλουδιών, βοτάνων και

θάμνοι.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.106

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.107

ΕΡΓΑΣΙΑ

Διάλεξε ένα από τα φυτά μιας ζώνης βλάστησης και ζωγράφισέ το για να

το κολλήσουμε στον χάρτη της Ελλάδας. Αν δουλεύετε σε ομάδες κάθε

παιδί της ομάδας να φτιάξει ένα δέντρο (φυτό) από διαφορετική ζώνη

βλάστησης. Αναρτήθηκε από ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΑΘΙΟΥ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.108

μεσογειακή ζώνη βλάστησης (μακία)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.109

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.110

παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.111

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.112

ζώνη ψυχρόβιων κωνωφόρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.113

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.114

ορεινή - υπαλπική ζώνη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.115

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.116

αλπική ζώνη βλάστησης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.117

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.118

Πηγή: http://123-

op.blogspot.com/search/label/%CE%93%CE%95%CE%A9%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%A6%CE%99%CE%91%20%CE%95%CE%84%20%CE%A4%CE%

91%CE%9E%CE%97%CE%A3

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.119

Τουλιόπουλος Φώτης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.120

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.121

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.122

Η βλάστηση της Ελλάδας Βλάστηση ονομάζουμε τον τρόπο με τον οποίο

αναπτύσσονται τα φυτά μιας περιοχής. Το αν μια περιοχή έχει πλούσια ή φτωχή βλάστηση

εξαρτάται από το αν έχει μεγάλη ή μικρή

ανάπτυξη των φυτών. Η Ελλάδα λόγω του πολύμορφου ανάγλυφού της,

έχει πολλά είδη φυτών, δηλαδή έχει πλούσια χλωρίδα. Λόγω όμως αυτού του ανάγλυφου

υπάρχουν περιοχές με μεγάλο ή μικρό υψόμετρο.

Έτσι η θερμοκρασία και οι βροχοπτώσεις διαφέρουν από τόπο σε τόπο, με αποτέλεσμα

αλλού να υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη των φυτών και αλλού μικρή που σημαίνει πλούσια ή φτωχή

βλάστηση.

Στη χώρα μας πιο πλούσια βλάστηση παρουσιάζεται στη δυτική και βόρεια Ελλάδα

καθώς και στην Πελοπόννησο όπου πέφτουν και

περισσότερες βροχές.

Χάρτης βροχοπτώσεων Ελλάδας

Χλωρίδα και βλάστηση: δύο διαφορετικές έννοιες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.123

Η χλωρίδα αναφέρεται στον αριθμό των διαφορετικών ειδών φυτών που υπάρχουν σε έναν τόπο. Η βλάστηση αναφέρεται στο αν μια περιοχή είναι πολύ ή λίγο καλυμμένη με φυτά χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το είδος τους.

Τα διαφορετικά είδη βλάστησης που παρατηρούνται στη χώρα μας σχηματίζουν τις παρακάτωζώνες βλάστησης:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.124

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.125

Μεσογειακή βλάστηση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.126

Ψυχρόβια κωνοφόρα Παραμεσογειακή βλάστηση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.127

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.128

Πατήστε στις παραπάνω εικόνες για να πάρετε πληροφορίες για τις ζώνες βλάστησης της χώρας μας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.129

http://users.auth.gr/~labrinos/Plans/grade5/greek_flora.htm

Τίτλος: Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ:

Η αναγνώριση της βλάστησης που απαντάται στον Ελλαδικό χώρο.

Επιμέρους στόχοι:

Κατανόηση της έννοιας βλάστησης.

Εντοπισμός της διαφοράς μεταξύ των εννοιών βλάστησης και χλωρίδας.

Αναγνώριση των ειδών της ελληνικής βλάστησης.

Διάκριση των τοπικών παραγόντων από τους οποίους εξαρτάται η βλάστηση

μιας περιοχής.

Γενικοί στόχοι:

Άσκηση της παρατηρητικότητας (εντοπισμός ομοιοτήτων και διαφορών

ανάμεσα στα δέντρα κάθε ζώνης).

Ανάπτυξη συναισθηματικής σχέσης του παιδιού με τη φύση.

Καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης.

Βιωματική απόκτηση γνώσεων, από διάφορες γνωστικές περιοχές.

Καλλιέργεια αισθητικού κριτηρίου.

Απόκτηση δεξιοτήτων παρατήρησης, καταγραφής, επεξεργασίας δεδομένων.

Καλλιέργεια αγάπης και σεβασμός προς τη φύση.

Σύνδεση κεφαλαίου με άλλα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος:

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ: Σύνδεση με κεφάλαια σχετικά με τη χλωρίδα και την πανίδα,

τα βουνά και τις πεδιάδες της Ελλάδας.

ΓΛΩΣΣΑ: Σύνδεση με κεφάλαια που αναφέρονται στο περιβάλλον.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ: Σύνδεση με κεφάλαια που σχετίζονται με το περιβάλλον και την

οικολογία.

ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Προσβάσιμα υλικά:

Υδρόγειος

Γεωφυσικός χάρτης

Σχολικός άτλας

Φωτογραφίες και χάρτες του βιβλίου

Σύγχρονα υλικά:

Προβολέας –προβολή με powerpoint (εικόνες βλάστησης ανάλογα με τη ζώνη

βλάστησης κάθε περιοχής και στοιχεία για κάθε ζώνη)

Σύνδεση μέσω διαδικτύου

Βίντεο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.130

Ντοκιμαντέρ με θέμα τη βλάστηση ή γενικότερα την οικολογία

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.131

Υλικά που φέρνει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός:

Κολάζ με εικόνες βλάστησης ανάλογα με τη ζώνη βλάστησης κάθε περιοχής

κατασκευασμένο από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό. Το κολάζ είναι ένα χαρτόνι

που στο αριστερό μέρος του αναγράφεται το υψόμετρο κάθε ζώνης .Δίπλα

από το υψόμετρο υπάρχουν εικόνες χαρακτηριστικών φυτών κάθε ζώνης

βλάστησης.

Φωτογραφίες και εικόνες που απεικονίζουν περιοχές με πλούσια ή όχι

βλάστηση και είδη φυτών αυτής της ζώνης.

Πλαστικοποιημένος γεωφυσικός χάρτης με αυτοκόλλητα δέντρα (σε μορφή

παιχνιδιού).

Χάρτες που απεικονίζουν τη βλάστηση της Ελλάδας.

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΒΗΜΑ 1Ο

Ρωτάμε τους μαθητές τι υποδηλώνει η έννοια χλωρίδα, εφόσον έχει

προηγηθεί μάθημα με θέμα «Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας».

Μετά τον προσδιορισμό της έννοιας χλωρίδας δείχνουμε φωτογραφίες τοπίων με πλούσια ή φτωχή χλωρίδα και ζητάμε από τους/τις μαθητές/τριες να τις

κατατάξουν στην αντίστοιχη κατηγορία.

ΒΗΜΑ 2Ο

Δείχνουμε εικόνες με περιοχές που έχουν υποτυπώδη χλωρίδα αλλά πλούσια

βλάστηση ή το αντίθετο.

Εισάγουμε την έννοια της βλάστησης.

Ζητάμε από τα παιδιά να μας πουν περιοχές με χαρακτηριστικά πλούσια ή όχι

βλάστηση (π.χ. δάσος Αμαζονίου, έρημος Σαχάρα).

ΒΗΜΑ 3Ο

Εντοπίζουμε τη διαφορά μεταξύ χλωρίδας και βλάστησης. (παράδειγμα δάσους ερυθρελάτης-πλούσια βλάστηση αλλά μικρή χλωρίδα).

ΒΗΜΑ 4Ο

Με τη βοήθεια του κολάζ δείχνουμε στους/στις μαθητές/τριες ότι υπάρχουν 5

ζώνες βλάστησης.

Τις αναφέρουμε ονομαστικά.

ΒΗΜΑ 5Ο

Μεσογειακή Ζώνη

Δείχνουμε στην τάξη φωτογραφίες νησιών του Ιονίου και του Αιγαίου πελάγους

και καταγράφουμε τις ομοιότητες που παρουσιάζουν ως προς το είδος της

βλάστησης.

Παρουσιάζουμε στους/στις μαθητές/τριες φωτογραφίες διαφόρων ειδών χαμηλών θάμνων από το κολάζ και τους ρωτάμε αν τους έχουν δει και πού ή αν

γνωρίζουν τις ονομασίες τους, προκαλώντας συζήτηση.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.132

Αναφέρουμε ότι η ζώνη εμφανίζεται σε υψόμετρο μέχρι 600μ.

Συνοψίζουμε με τη βοήθεια του powerpoint.

ΒΗΜΑ 6Ο

Παραμεσογειακή Ζώνη

Ξεκινάμε δείχνοντας στο χάρτη περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο (600-1.200

μ.), όπου συναντάμε αυτού του είδους τη ζώνη και ρωτάμε τα παιδιά αν

γνωρίζουν είδη φυτών τα οποία να ευδοκιμούν σ’ αυτό το υψόμετρο.

Αναφέρουμε πως τα φυτά αυτά ονομάζονται φυλλοβόλα πλατύφυλλα και

συνεχίζουμε δείχνοντας διάφορες φωτογραφίες από το κολάζ.

Συνοψίζουμε με τη βοήθεια του powerpoint και ρωτάμε αν υπάρχουν απορίες.

ΒΗΜΑ 7Ο

Ζώνη ψυχρόβιων κωνοφόρων

Δείχνουμε στο γεωφυσικό χάρτη περιοχές όπου βρίσκουμε τη ζώνη αυτή.

Αναφέρουμε πως στη ζώνη αυτή ευδοκιμούν ψυχρόβια κωνοφόρα δέντρα και

δείχνουμε φωτογραφίες στο κολάζ.

Συνοψίζουμε όλα τα στοιχεία της ζώνης μέσω του powerpoint.

ΒΗΜΑ 8Ο

Ζώνη δασών οξιάς-ελάτης (ορεινή, υπαλπική)

Δείχνουμε στα παιδιά τις περιοχές πάνω στο χάρτη όπου συναντάται αυτού του είδους η βλάστηση.

Με τη βοήθεια του κολάζ δείχνουμε εικόνες από δέντρα αυτής της ζώνης και

διδάσκουμε πως αυτή εκτείνεται στα 1.700-1.800 μέτρα.

Αφού ρωτήσουμε τα παιδιά εάν έχουν συναντήσει κάποιο από αυτά τα δέντρα και πού, συνοψίζουμε με τη βοήθεια του powerpoint.

ΒΗΜΑ 9Ο

Ζώνη υψηλών ορέων (αλπική)

Αναφέρουμε ότι αυτή η ζώνη παρατηρείται σε υψόμετρο 1.700-2.900 μέτρων

και δείχνουμε στο χάρτη περιοχές με αυτό το υψόμετρο.

Στο κολάζ παρατηρούμε τη βλάστηση αυτής της ζώνης που αποτελείται από ποώδη φυτά με διάσπαρτους μικρούς θάμνους και διάφορα αγριολούλουδα.

Δίνουμε έμφαση στον όρο ποώδη, παρέχοντας στα παιδιά περεταίρω

πληροφορίες.

Συνοψίζουμε τα βασικά στοιχεία της ζώνης μέσω powerpoint.

Αφού διδαχθούν οι πέντε ζώνες βλάστησης αξίζει να επισημανθεί ότι αυτός ο

διαχωρισμός δεν είναι εντελώς αυστηρός, γιατί όλα στη φύση είναι

πολυπαραγοντικά.

* Ολοκληρώνοντας τη διδασκαλία του κύριου κορμού της ενότητας, εάν υπάρχουν

τα χρονικά περιθώρια, μπορούμε να δώσουμε στους μαθητές μας περαιτέρω

πληροφορίες για κάποια λιγότερο γνωστά είδη φυτών, όπως είναι π.χ. τα φρύγανα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.133

Ακόμα, με αφορμή το απόσπασμα που δίνεται ως συμπλήρωμα στο τέλος του

κεφαλαίου, θα μπορούσαμε να επιχειρήσουμε μία σύνδεση ανάμεσα στη βλάστηση

και στα οικοσυστήματα κάποιων ζώων (π.χ. η αρκούδα συναντάται κυρίως στη

Ροδόπη, στην Πίνδο και στο Γράμμο/σύνδεση ζώου με το είδος της βλάστησης). Στο

κλείσιμο της ενότητας, εφόσον το σχολείο διαθέτει τα κατάλληλα μέσα (Η.Υ.,

σύνδεση με το internet), ενδείκνυται ως δραστηριότητα η αναζήτηση πληροφοριών

μέσω του διαδικτύου από μέρους της τάξης για τη βλάστηση στον τόπο τους ή σε

οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδος. Ο/Η δάσκαλος/α βοηθά τα παιδιά

παραπέμποντας τα σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες (π.χ. για τις Κυκλάδες

στο www.cyclades-tour.gr ή για κάποια αγροτική περιοχή στο www.agrotravel.gr).

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1Η

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ:

Ο/η εκπαιδευτικός ζητάει από τους μαθητές να φανταστούν ότι είναι κάτοικοι μιας

περιοχής (π.χ. ορεινής ή νησιού). Ο/η εκπαιδευτικός ως επισκέπτης αυτής της

περιοχής ενδιαφέρεται να μάθει τί φυτά συναντούν οι κάτοικοι σ’ αυτήν. Για

παράδειγμα : «Είστε κάτοικος της Σαντορίνης. Τί φυτά βλέπετε συχνότερα στον τόπο

σας; Μπορείτε να βρείτε ελάτη ή δασική πεύκη;»

Με αυτή τη δραστηριότητα ο/η δάσκαλος είναι σε θέση να αντιληφθεί εάν το μάθημα

έγινε κατανοητό από τους μαθητές αλλά και να τους χαλαρώσει από την αυστηρή

οργάνωση της διδασκαλίας, αφού αυτή θυμίζει ένα παιχνίδι (παιχνίδι ρόλων). Το

σημερινό σχολείο, στοχεύοντας κυρίαρχα στη γνωστική ανάπτυξη των μαθητών,

συχνά παραλείπει την ανάπτυξη και την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων και

των επικοινωνιακών σχέσεων. Στην προσπάθεια της επαναξιολόγησης των

δεξιοτήτων που επιδιώκεται να καλλιεργηθούν στο σχολείο, εντάσσεται και

μία παραλλαγή της παραπάνω δραστηριότητας:

Ο εκπαιδευτικός επιλέγει 2-3 μαθητές, ο καθένας από τους οποίους υποδύεται τον

κάτοικο ενός νησιού (π.χ. Μήλος), μιας ορεινής πόλης (π.χ. Κοζάνη) και ενός ψηλού

όρους (π.χ. Όλυμπος). Στη συνέχεια διεξάγεται διάλογος μεταξύ των τριών μαθητών-

κατοίκων σχετικά με τα φυτά που συναντούν στην περιοχή τους και τη ζώνη

βλάστησης που την χαρακτηρίζει.

2Η

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ:

Μία ακόμα δραστηριότητα, η οποία είναι κατάλληλη για να γίνει μέσα στην τάξη

στην επόμενη διδακτική ώρα της Γεωγραφίας, πριν από τη διδασκαλία του κεφαλαίου

24, είναι η εξής:

Χωρίζουμε τα παιδιά σε 3 ή 4 ομάδες. Η κάθε ομάδα ζωγραφίζει από πέντε δέντρα

(ένα για την κάθε ζώνη βλάστησης) πάνω σε ένα χαρτόνι. Αφού τα βάψει και τα

κόψει, τοποθετεί πίσω από το κάθε δέντρο κολλητική ταινία. Αυτή η διαδικασία

μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια του μαθήματος των εικαστικών μέσα στην τάξη.

Έπειτα, στον πλαστικοποιημένο χάρτη που φέρνει ο/η δάσκαλος/α, ζητά από την

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.134

κάθε ομάδα να σηκωθεί και να κολλήσει το κάθε δέντρο στην αντίστοιχη περιοχή

(ζώνη βλάστησης) που το συναντάμε.

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι διαθεματική, αφού πέρα από το γνωστικό

αντικείμενο του μαθήματος της Γεωγραφίας συνδυάζει την απόλαυση της

δημιουργικότητας των εικαστικών. Λόγω της μορφής της, που θυμίζει παιχνίδι, όλα

τα παιδιά μπορούν να συμμετάσχουν ενεργητικά και με μεγαλύτερη προθυμία. Ένα

ακόμα πλεονέκτημα της άσκησης είναι το ότι δεν αποκλείει κανένα μαθητή από τη

χαρά της συμμετοχής. Ο καθένας είναι μέλος μιας ομάδας και αυτό σημαίνει ότι

βοηθά τους συμμαθητές του σε κάτι που αυτός είναι καλός ενώ παράλληλα βοηθιέται

και ο ίδιος από αυτούς στους τομείς που υστερεί. Ως συνέπεια αυτής της

ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας η γνώση παράγεται μετά από διάλογο, που γίνεται

αρχικά μέσα στην ομάδα και έπειτα μέσα στην κοινότητα της τάξης.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.135