Ε. Δ. Π. Ε «Κλιματικές αλλαγές -

ακραία καιρικά φαινόμενα »

Γυμνάσιο Λιανοκλαδίου

«Το Κλίμα αλλάζει….»

Σχολικό έτος 2008-2009

diarryexcerpts.blogspot.com

2

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί : Ιουλία Γκίκα Φάρος Δημήτριος Δάμπασης Νικόλαος Ομάδα μαθητών: Α τάξη ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΙΝΑ

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΙΩΑΝΝΑ –ΜΑΡΙΑ

ΒΕΛΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗ ΕΛΕΝΗ

ΛΑΓΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ-ΜΑΡΙΑΝΑ

ΛΙΑΣΚΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΜΠΑΤΣΕ ΟΛΙΣΙΟΝ

ΞΕΡΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΠΑΠΑΛΕΞΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΑΣΗΜΙΝΑ-ΜΑΡΙΑ

ΠΕΤΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΠΡΩΤΟΠΑΠΠΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΡΙΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΡΟΥΣΣΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ-ΧΡΥΣΟΒΑΛ

ΣΑΡΑΤΣΙ ΣΕΜΙΡ ΒΕΣΕΛ

ΣΠΑΝΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ

ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ

ΣΤΕΦΑΝΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΤΣΑΤΣΑΝΙΑΣ ΚΩΝ/ΟΣ

ΤΣΙΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΦΛΩΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΧΑΝΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ

3

Περιεχόμενα Εισαγωγή ……………………………………………………………….4 Η πρώτη συνάντηση ……………………………………………………5 “Ένα γράμμα από το 2070” …………………………………………….6 Κάποιοι προβληματισμοί ……………………………………………… 6 Παρουσίαση: «Νερό και κλιματικές αλλαγές» ………………………..12 Μαθήματα: 1ο: Μετεωρολογία…………………………………………………….. 13 2ο: Καιρός – Κλίμα…………………………………………………….15 Ένα παραμύθι «Ο ΔΙΟΞΕΙΔΟΥΛΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΤΑΙ ΤΗ ΓΗ» ………………………18 Ομαδική εργασία – ερωτηματολόγια: 1ο Ερωτηματολόγιο……………………………………………………..21 2ο Ερωτηματολόγιο……………………………………………………..24 Ένας Ερασιτέχνης Μετεωρολόγος στο Γυμνάσιο Λιανοκλαδίου …….. 24 Και συνεχίζουμε …..

Συγγραφή εντύπου Ιουλία Γκίκα

4

Εισαγωγή

Είναι κοινά αποδεκτό ότι οι κλιματικές αλλαγές απασχολούν όλη την ανθρωπότητα. Είτε δεχόμαστε είτε όχι την παρέμβαση του ανθρώπου στην εμφάνιση των κλιματικών αλλαγών, αυτό δεν αλλάζει τις συνέπειές τους.

Όλες οι χώρες αισθάνονται τις συνέπειες και προβληματίζονται. Οι εκπαιδευτικοί είναι σε θέση να αφυπνίσουν τους μαθητές, να αναζητήσουν μαζί

τους τα αίτια, να προβληματιστούν, να πάρουν αποφάσεις να δράσουν και να επηρεάσουν.

Στο Γυμνάσιο Λιανοκλαδίου για τα σχολικά έτη 2006-2009, αναπτύχθηκε

πρόγραμμα e twinning με θέμα: «Οι κλιματικές αλλαγές και οι συνέπειές τους». Την πρώτη σχολική χρονιά ήταν μια συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών από σχολεία εννέα Ευρωπαϊκών χωρών. Την επόμενη, η συνεργασία συνεχίστηκε με τη συμμετοχή των μαθητών, μεταξύ των χωρών: Ελλάδας, Ολλανδίας, Φινλανδίας και Πολωνίας.

Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2006-2007, οι συντονιστές του προγράμματος από 9 διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Ολλανδία, Φινλανδία, Σουηδία, Πολωνία, Λιθουανία, Γαλλία, Πορτογαλία και Σλοβακία) επικοινωνούσαν με χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών με σκοπό τον σχεδιασμό και την οργάνωση της ανάπτυξης του προγράμματος για τις κλιματικές αλλαγές και τις συνέπειές τους.

Το δεύτερο σχολικό έτος 2007-2008 η συνεργασία συνεχίστηκε από 4 σχολεία των χωρών: Ελλάδας, Ολλανδίας, Φινλανδίας, Πολωνίας, με συμμετοχή των μαθητών. Στο σχολείο κάθε χώρας αναπτύχθηκε μια σειρά μαθημάτων και δραστηριοτήτων και η συγκέντρωση αυτών των εργασιών οδήγησαν στην ολοκλήρωση ενός επιτυχημένου προγράμματος e twinning όπου οι μαθητές και οι καθηγητές προβληματίστηκαν, ανέλαβαν δράση και αποκόμισαν σημαντικές γνώσεις και εμπειρίες.

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε κατά το σχολικό έτος 2008-2009. Το Γυμνάσιο Λιανοκλαδίου συνέχισε τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες για το

σχολικό έτος 2008-2009 με την ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Προγράμματος σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές με θέμα: «Το κλίμα αλλάζει…», με τη συμμετοχή των μαθητών της Α΄ τάξης του Γυμνασίου, στο Εθνικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με συντονιστή το Κ.Π.Ε. Στυλίδας και θέμα: «Κλιματικές αλλαγές - ακραία καιρικά φαινόμενα ».

Με την απόκτηση εμπειρίας και αρκετού υλικού από την προηγούμενη ενασχόληση με το ίδιο θέμα μέσω του προγράμματος e twinning, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να εργαστούν πιο συστηματικά για την ανάπτυξη του θέματος, να παρακολουθήσουν αποτελέσματα ερευνών, να ακούσουν διαφορετικές απόψεις, να διατυπώσουν τους δικούς τους προβληματισμούς και να προτείνουν λύσεις.

Κατά το σχολικό έτος 2009-2010 οι μαθητές θα κληθούν να συμμετάσχουν σε δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και για τη διασπορά των αποτελεσμάτων του προγράμματος κυρίως στην τοπική κοινωνία.

5

Η πρώτη συνάντηση Οι μαθητές ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα, εξέφρασαν την άποψη τους για τη

σπουδαιότητα του θέματος και συμφώνησαν να συμμετέχουν στην ανάπτυξή του.

6

“Ένα γράμμα από το 2070”

Νοέμβριος 2008 Μια παρουσίαση που έδωσε στους μαθητές την ευκαιρία να σκεφτούν την ανθρώπινη συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον και να προβληματισθούν για το μέλλον τους. Οι μαθητές κατέγραψαν τους προβληματισμούς τους απαντώντας στις παρακάτω ερωτήσεις: «Πιστεύετε ότι αυτό το γράμμα είναι μια υπερβολή; Θα μπορούσε αυτή η κατάσταση να εξελιχθεί ακριβώς έτσι, σύμφωνα με τις

παρατηρήσεις μας σχετικά με την συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στο περιβάλλον;

Πιστεύετε ότι υπάρχει ελπίδα;»

Κάποιοι προβληματισμοί…

- Πιστεύετε ότι αυτό το γράμμα είναι μια υπερβολή;

Ria Slides

G??µµa ??aµµ???t? ?t?? 2070

G??µµa ??aµµ???t? ?t?? 2070

www ww w www wWwwwww w w ww w wwwwwwwwwwwwwww w w w wwwww ww w w w www wWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w ww www ww w www wWwwwww w w

ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w www wWwwwww w w ww w wwwwwwwwWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w wwwwWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w ww www ww w www wWwwwww w w

ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w www wWwwwww w w ww w wwwwwwwwDocument paru dans la revue

"Crónica de los Tiempos" d’avril 2002.

Document paru dans la revue"Crónica de los Tiempos"

d’avril 2002.

Πιστεύετε ότι αυτό το γράμμα είναι μια υπερβολή;

Ναι

Όχι

Δεν νομίζω

Μπορεί

7

Αποστόλης: Πιστεύω ότι αυτό το γράμμα μας λέει ότι εάν συνεχίσουν έτσι τα πράγματα μπορεί και να φτάσουμε σε αυτό το σημείο της καταστροφής. Δεν πιστεύω ότι είναι υπερβολή αλλά η πραγματικότητα που θα ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια. Νίκος: Τα τελευταία χρόνια το περιβάλλον έχει υποστεί τεράστια καταστροφή με αποτέλεσμα να διαταραχθεί η οικολογική ισορροπία. Ότι κι αν παρατηρήσουμε δεν πρέπει να μας φαίνεται παράξενο γιατί είναι αποτέλεσμα της τεράστιας καταστροφής. Κατιάννα: Πιστεύω αυτό το γράμμα είναι μια υπερβολή και στο μέλλον τα πράγματα εξελίσσονται και δεν πηγαίνουν προς το χειρότερο. Βέβαια η αλήθεια είναι πως δεν έχουμε και άφθονες ποσότητες νερού αλλά ως το 2070 θα δούμε τι μας περιμένει. Κώστας Τ.: Εγώ κανονικά πιστεύω ότι αυτό το γράμμα είναι λίγο υπερβολικό. Εάν συνεχίσουμε όμως αυτή την κατάσταση τα αποτελέσματα θα είναι δυσάρεστα. Θανάσης : Όχι, γιατί μετά από πολλά χρόνια μπορεί να γίνουν αυτά . Οδυσσέας: Όχι, γιατί όπου και να πας βλέπεις παντού σκουπίδια. Και θα φτάσουμε όπως έλεγε το γράμμα να πληρώνομαι το νερό και τον αέρα. Θεοδώρα : Δεν είναι υπερβολή γιατί σε πολλές χώρες της Αφρικής οι άνθρωποι δεν έχουν νερό, αφυδατώνεται το δέρμα τους, οι νέοι φαίνονται μεγαλύτεροι και πεθαίνουν από τη δίψα. Χρηστίνα : Όχι, δεν πιστεύω ότι είναι μια υπερβολή, αν και μπορεί να μην είναι τόσο δύσκολα τα πράγματα, ίσως θα είναι καλύτερα. Αλλά εάν συνεχίσουμε έτσι μπορεί να γίνουν και χειρότερα. Νικος Βελλής: Ναι υπάρχει ελπίδα. Μαρία: Αυτό το γράμμα δεν είναι καθόλου υπερβολή. Μπορεί να πούμε ότι αυτό θα ήταν το λιγότερο που θα συμβεί στο μέλλον αν συνεχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε με αυτό τον τρόπο το περιβάλλον. Ιωάννα Αντωνίου: Όχι. Γιατί πιστεύω πως καταναλώνοντας ενέργεια και πετώντας τα σκουπίδια μας από δω και από εκεί θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Ελένη: Όχι, δεν νομίζω ότι αυτό το γράμμα είναι μια υπερβολή γιατί με την πάροδο του χρόνου εάν συνεχίσουμε έτσι μολύνοντας το περιβάλλον και σπαταλώντας άσκοπα ενέργεια κάποια στιγμή θα φτάσουμε σε σημείο να μην έχουμε νερό να πιούμε. Δημήτρης: Όχι πιστεύω πως το γράμμα εκφράζει μια πραγματικότητα. Είναι λυπηρό αλλά δυστυχώς είναι αλήθεια. Οι κλιματικές αλλαγές είναι μεγάλες και τις παρατηρούμε καθημερινά γύρω μας. Ο νέος τρόπος ζωής με τα εργοστάσια και τα αυτοκίνητα και η αδιαφορία του ανθρώπου για το περιβάλλον έχουν οδηγήσει σ’ αυτήν την κατάσταση. Αν δεν αλλάξουμε συμπεριφορά όλοι μας οι συνέπειες θα είναι τραγικές. Ακραία καιρικά φαινόμενα και ξηρασία θα είναι το αποτέλεσμα.

8

Ιωάννης : Όχι, δεν είναι μια υπερβολή, γιατί πιστεύω πως οι άνθρωποι με τις καταστροφικές ενέργειες που κάνουμε στη φύση και γενικότερα στη γη κάθε ημέρα καταστρέφουμε το περιβάλλον όλο και πιο πολύ. Έτσι δημιουργούμε πρόβλημα σε εμάς αλλά και στις επόμενες γενιές που θα ακολουθήσουν μετά από εμάς. Βάσσια: Πιστεύω πως δεν είναι υπερβολή γιατί εμείς οι άνθρωποι δεν προσέχουμε καθόλου το περιβάλλον μας. Αν και προσπαθούνε κάποιοι άνθρωποι να μας πείσουν να το προσέξουμε εμείς δεν το προσέχουμε. Δημήτρης: Λίγο Γιάννα: Όχι γιατί αν συνεχίσουμε να μολύνουμε το περιβάλλον θα είναι πολύ πιο άσχημα από το γράμμα. Βασίλης Ρ: Όχι γιατί είναι ένα καλό γράμμα το οποίο θα έλεγα ότι μας συμβουλεύει να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Γιάννης Π: Όχι. Γιατί άμα οι άνθρωποι συνεχίσουν έτσι θα έχουμε αυτή την κατάληξη. Βασίλης Π: Πιστεύω ότι μπορεί να συμβεί. Σίσσυ: Όχι. Διότι όλα αυτά που λέει το γράμμα μπορεί να συμβούν, αν δε φροντίσουμε το περιβάλλον.

- Θα μπορούσε αυτή η κατάσταση να εξελιχθεί ακριβώς έτσι, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας σχετικά με την συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στο περιβάλλον;

Αποστόλης: Πιστεύω ότι οι άνθρωποι εάν δεν σταματήσουν αυτή την απαίσια συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον τα πράγματα θα εξελιχθούν ακριβώς έτσι, μπορεί και χειρότερα. Νίκος: Η συμπεριφορά του ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον είναι απάνθρωπη. Ο άνθρωπος δεν το σέβεται γιατί δίνει μεγαλύτερη σημασία στο κέρδος και όχι στην ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση το μέλλον θα είναι πολύ δύσκολο για τον πλανήτη μας.

Θα μπορούσε αυτή η κατάσταση να εξελιχθεί ακριβώς έτσι, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας σχετικά με την συμπεριφορά

των ανθρώπων απέναντι στο περιβάλλον

Ναι

Όχι

Δεν νομίζω

Μπορεί

9

Κατιάννα: Πιστεύω πως θα μπορούσε να εξελιχθεί κάπως έτσι η κατάσταση αλλά όχι ακριβώς έτσι. Η επιστήμη και η τεχνολογία εξελίσσονται. Κώστας Τ: Είναι δυσάρεστη αυτή η κατάσταση . Όμως όλοι οι Έλληνες συνεχίζουν αυτή την κατάσταση που επικρατεί και τώρα. Θανάσης: Ναι, οι άνθρωποι δεν παίρνουν στα σοβαρά τι μπορεί να συμβεί στο περιβάλλον. Οδυσσέας: Ναι, οι άνθρωποι δεν παίρνουν σοβαρά τι μπορεί να συμβεί στο Περιβάλλον και πως το νερό και τα άλλα αγαθά είναι αστείρευτα. Θεοδώρα: Ναι, γιατί ο άνθρωπος καταστρέφει μόνος του το περιβάλλον με : α) την ανυπαρξία συστημάτων διαχείρισης των ιζημάτων β) τη μείωση της βλάστησης από την υπερβόσκηση γ) την υπερλίπανση με φωσφορικά και νιτρικά λιπάσματα δ) τα έργα χωρίς ουσιαστικές μελέτες. Χρηστίνα : Ναι θα μπορούσε αυτή η κατάσταση να εξελιχθεί ακριβώς έτσι, αν οι άνθρωποι συνεχίζουν να φέρονται έτσι στο περιβάλλον. Πιστεύω όμως πως θα αρχίσουμε να φερόμαστε καλύτερα. Νικος Β: ναι θα μπορούσε να εξελιχθεί έτσι. Μαρία: Σίγουρα αυτή η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί έτσι και οι άνθρωποι πρέπει να ευγνωμονούν το θεό που η γενιά τους έχει έστω και λίγο νερό. Τα παιδιά τους σίγουρα θα αντιμετωπίσουν πολύ χειρότερα κάτι που μπορεί να μην φτάνει στο μυαλό του ανθρώπου. Ο πλανήτης θα «εκραγεί» Ιωάννα: Το περιβάλλον το 2070 μπορεί να είναι λίγο καλύτερο απ’ ότι στο γράμμα. Αυτή η κατάσταση όμως, φυσικά και θα μπορούσε να εξελιχθεί έτσι. Ελένη: Πιστεύω, ότι κάλλιστα θα μπορούσε να εξελιχθεί η κατάσταση έτσι ακριβώς από τη μόλυνση του περιβάλλοντος αλλά , ελπίζω ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ. Δημήτρης: Οι άνθρωποι είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την κατάσταση που επικρατεί στο περιβάλλον. Θα πρέπει επειγόντως να αλλάξει η συμπεριφορά τους προς αυτό και να πάψουν να αδιαφορούν όσο ακόμα προλαβαίνουν. Θα πρέπει τα εργοστάσια να βγάζουν λιγότερους ρύπους και ο αριθμός των αυτοκινήτων να μειωθεί αρκετά. Επίσης οι άνθρωποι θα πρέπει να προσέχουν και να μην πετούνε τα σκουπίδια τους όπου βρουν. Ιωάννης : Φυσικά, το περιβάλλον θα καταστραφεί και αυτό είναι το λιγότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί. Κι αυτό γιατί κάποια «αγαθά» όπως υγεία, νερό, αέρας, τροφή και πάνω απ’ όλα ζωή, εμείς οι άνθρωποι τα εκμεταλλευόμαστε και τα θεωρούμε αυτονόητα. Σε αντίθεση με τις επόμενες γενιές που θα είναι δυσεύρετα γι’ αυτές. Έτσι λοιπόν εκτός από τον εαυτό μας, θα ήταν καλό να δούμε και το μέλλον που θα αντιμετωπίσουν οι επόμενες γενιές και να μην κάνουμε κατάχρηση των παραπάνω αγαθών. Βάσσια: Ναι θα μπορούσε γιατί εμείς οι άνθρωποι δεν προσέχουμε καθόλου.

10

Δημήτρης: Θα μπορούσε γιατί ο άνθρωπος τα τελευταία χρόνια δεν προσέχει καθόλου το περιβάλλον. Βασίλης: Ναι Γιάννης Π.: Ναι. Όταν οι άνθρωποι πετούνε σκουπίδια, καίνε δάση, χαλάνε πολύ νερό τότε η κατάληξη θα είναι λυπητερή. Βασίλης Π: Τα περισσότερα από αυτά πιστεύω πως θα συμβούν. Σίσσυ: Ναι, αν δεν προσέξουμε όσο είναι καιρός, το περιβάλλον.

- Πιστεύετε ότι υπάρχει ελπίδα;

Αποστόλης: Νομίζω πως εάν όλοι οι άνθρωποι σταματήσουν όλες αυτές τις καταστροφικές ενέργειες, μπορεί να μην επιδεινωθούν τα πράγματα και πως υπάρχει ελπίδα. Νίκος: Πάντα υπάρχει ελπίδα για τη διάσωση του πλανήτη μας. Υπάρχουν πολλοί οργανισμοί και οικολογικές οργανώσεις που αγωνίζονται για την προστασία του περιβάλλοντος. Πρέπει όμως όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη να προσπαθήσουν για την προστασία του περιβάλλοντος. Κατιάννα: Ναι! Πιστεύω πως για να μην εξελιχθούν έτσι τα πράγματα θα πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερες ποσότητες νερού. Εάν συνεχίσουμε έτσι στο τέλος θα το μετανιώσουμε κι εμείς οι ίδιοι. Κώστας: πιστεύω ότι υπάρχει ελπίδα εάν και μόνο καθιερωθούν πάρα πολύ αυστηροί νόμοι όπως έχουν σε μερικές χώρες. Θανάσης: Πιστεύω πως υπάρχει ελπίδα. Οδυσσέας: Ναι, αν επιτέλους πάρουν σοβαρά το μπορεί να γίνει στο περιβάλλον. Θεοδώρα: Υπάρχει ελπίδα αν εμείς οι ίδιοι σταματήσουμε να μολύνουμε το περιβάλλον με τα διάφορα απόβλητα, φυτοφάρμακα και πυρκαγιές.

Πιστεύετε οτι υπάρχει ελπίδα;

Ναι

Όχι

Δεν νομίζω

Μπορεί

11

Χρηστίνα : Ναι, πιστεύω πως υπάρχει ελπίδα, γιατί μπορούμε όλοι οι άνθρωποι να προσπαθήσουμε για ένα καλύτερο περιβάλλον. Αυτό δεν είναι δύσκολο να το κάνουμε αλλά εάν αγνοήσουμε τελείως το περιβάλλον, τότε δεν θα υπάρχει καμία ελπίδα, θα είναι αργά. Νικος: Δεν υπάρχει ελπίδα αν συνεχίσουμε να πετάμε σκουπίδια, να αφήνουμε τις βρύσες ανοιχτές να τρέχουν νερά. Μαρία: πιστεύω πως η ελπίδα υπάρχει και δεν υπάρχει. Η κατάσταση μπορεί να χειροτερέψει σίγουρα αν οι άνθρωποι συνεχίσουν να κάνουν τέτοια μεγάλα λάθη. Αν όμως καταλάβουμε τη σοβαρότητα της κατάστασης μπορεί το κλίμα να μην αλλάξει προς το χειρότερο αλλά, να παραμείνει σταθερό. Ιωάννα: πιστεύω ότι υπάρχει μια ελάχιστη ελπίδα, γιατί καθημερινά σπαταλάμε πολύτιμη ενέργεια και αυτό δε βοηθάει. Ελένη: Πιστεύω ότι υπάρχει ελπίδα να σώσουμε τις ζωές μας πετώντας τα σκουπίδια μας στους κάδους, κάνοντας ανακύκλωση, διοργανώνοντας κάποιες εκδηλώσεις υπέρ του περιβάλλοντος, καταναλώνοντας λιγότερη ενέργεια και αυτό μπορούμε να το πραγματοποιήσουμε χρησιμοποιώντας περισσότερο φυσικές πηγές ενέργειας και μέσα μαζικής μεταφοράς ή να χρησιμοποιούμε ποδήλατα που δεν καίνε ενέργεια. Δημήτρης: Πιστεύω, πως ελπίδα θα υπάρχει μόνο αν ληφθούν δραστικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει πρώτα απ’ όλα οι άνθρωποι να πιστέψουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Επίσης θα πρέπει και το κράτος να πάρει μέτρα που να έχουν αποτέλεσμα. Ιωάννης : Αν σταματήσουμε να καταναλώνουμε άφθονη ενέργεια, αν σταματήσουμε να καταστρέφουμε τη φύση και αν κοιτάξουμε λίγο μπροστά τότε «ναι» πιστεύω πως υπάρχει ελπίδα η φύση όχι μόνο να σωθεί αλλά και να εξελιχθεί έτσι ώστε οι επόμενες γενιές να ζήσουν χωρίς στερήσεις και φυσικά να θυμούνται κάτι από εμάς. Βάσσια: Πιστεύω πως είναι δύσκολο να σωθεί ο πλανήτης μας αλλά μπορεί όμως να σωθεί με λίγη προσπάθεια. Δημήτρης Ξ.: Ναι εάν υπάρχουν νόμοι που θα ισχύουν. Γιάννα: Αν σταματήσουμε να μολύνουμε ναι υπάρχει ελπίδα. Αν συνεχίσουμε έτσι η ελπίδα θα χαθεί για πάντα. Βασίλης Ρ.: Ναι άμα προστατεύουμε το περιβάλλον και να μην πετάμε σκουπίδια, να μη βάζουμε φωτιές και να εξοικονομούμαι ενέργεια. Γιάννης Π. : Άμα οι άνθρωποι κάνουν οικονομία στο νερό θα πίστευα ότι υπάρχει μια ελπίδα. Βασίλης Π.: Φυσικά υπάρχει ελπίδα αν φροντίσουμε τον πλανήτη. Σίσσυ: Ναι, σίγουρα. Ας προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε το περιβάλλον.

12

Συμπεράσματα

- Παρατηρούμε ότι οι μαθητές, ενώ είναι απαισιόδοξοι για την κατάσταση που επικρατεί στη γη σήμερα και για την άσχημη συμπεριφορά του ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον, στην τελευταία ερώτηση, εκφράζουν αισιοδοξία και ελπίδα.

- Προϋπόθεση όμως για να υπάρχει ελπίδα, οι ίδιοι μαθητές, μίλησαν για αλλαγή:

1. Της νοοτροπίας του σύγχρονου ανθρώπου όσον αφορά τον τρόπο ζωής του. 2. Των απόψεων του για το περιβάλλον και την αξία του για τον άνθρωπο. Παρουσίαση: «Νερό και κλιματικές αλλαγές» 7/11/2008 Εκπαιδευτική Τηλεόραση ΥΠΕΠΘ Οι μαθητές μετά την παρακολούθηση της παρουσίασης, συζήτησαν μεταξύ τους και εξέφρασαν τους προβληματισμούς τους καθώς και τις παρατηρήσεις τους.

13

Μαθήματα 12/11/2008 1ο: Μετεωρολογία

Η Μετεωρολογία αποτελεί κλάδο των Φυσικών επιστημών, με κύριο αντικείμενο την έρευνα της ατμόσφαιρας στο σύνολό της και τα φαινόμενα που συμβαίνουν σε αυτή.

Η ατμόσφαιρα της γης αποτελείται από στιβάδες αέρα πυκνές στο κατώτερο τμήμα, αραιές στο ανώτερο: Τροπόσφαιρα (12-16 χλμ – καιρικά φαινόμενα: βροχή, άνεμος, χιόνι κλπ.) Στρατόσφαιρα (55χλμ – μέσα σε αυτή βρίσκεται η οζοντόσφαιρα που

περιέχει το όζον: αέριο που απορροφά τις βλαβερές υπεριώδεις ακτινοβολίες του ήλιου και προστατεύει τη ζωή

Ιονόσφαιρα (αραιά στρώματα) Ετοιμολογία Η μετεωρολογία ενδιαφέρεται κυρίως για τα φαινόμενα που εμφανίζονται στην τροπόσφαιρα. Οι αρχαίοι Έλληνες τα φαινόμενα αυτά τα ονόμαζαν «μετέωρα». Από εκεί η επιστήμη ονομάστηκε «Μετεωρολογία» και τα φαινόμενα «Μετεωρολογικά φαινόμενα»

Μετεωρολογικά στοιχεία Ατμοσφαιρική πίεση Θερμοκρασία ατμόσφαιρας ή θερμοκρασία αέρος Υγρασία ατμόσφαιρας ή υγρασία αέρος

Αυτά τα στοιχεία είναι ποσοτικά και προκαλούν την ατμοσφαιρική διατάραξη με αποτέλεσμα τα μετεωρολογικά φαινόμενα

Μετεωρολογικά φαινόμενα - Η κατάσταση της ατμόσφαιρας - Οι άνεμοι - Η θερμοκρασία - Η εξάτμιση - Η υγρασία - Τα νέφη - Τα κατακρημνίσματα (βροχή, χιόνι, χαλάζι) - Οι καταιγίδες - Η διάθλαση – ανάκλαση κ.λ.π.

Μετεωρολογική παρατήρηση Είναι η παρατήρηση και η παρακολούθηση των μετεωρολογικών στοιχείων. Γίνεται:

1. Με τα μετεωρολογικά όργανα (ειδικά σχεδιασμένα επιστημονικά όργανα) 2. Εξ’ όψεως για τα δευτερεύοντα στοιχεία που δεν απαιτούν όργανα π.χ.

κατάσταση θαλάσσης, ηλιοφάνεια, τύποι νεφών κ.ά.

14

Μετεωρολογικά όργανα Ταίριαξε τα μετεωρολογικά όργανα με τα αντίστοιχα στοιχεία του καιρού που μετρούν.

• ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ • ΒΡΟΧΟΜΕΤΡΟ • ΑΝΕΜΟΜΕΤΡΟ • ΑΝΕΜΟΔΕΙΚΤΗΣ • ΥΓΡΟΜΕΤΡΟ • ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ

Κλάδοι της Μετεωρολογίας

• Πρακτική Μετεωρολογία • Δυναμική Μετεωρολογία • Αερολογία (μετρήσεις) • Περιγραφική Μετεωρολογία • Ναυτική Μετεωρολογία • Κλιματολογία • Γεωργική Μετεωρολογία • Φαινομενολογία • Βιοκλιματολογία

• μετράει την υγρασία • μετράει το ύψος της βροχόπτωσης • μετράει τη θερμοκρασία του αέρα • μετράει την ένταση του ανέμου • μετράει την πίεση του αέρα • δείχνει τη διεύθυνση του ανέμου

15

2ο: Καιρός – Κλίμα Οι άνθρωποι εξαρτώνται από την κατάσταση της ατμόσφαιρας.

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση χρησιμοποιούμε δύο

έννοιες, που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, τον καιρό και το κλίμα.

• Καιρός Ονομάζουμε τις ατμοσφαιρικές συνθήκες, που επικρατούν σε μια περιοχή σε μια δεδομένη στιγμή ή ημέρα.

π.χ.:

Ο καιρός σήμερα είναι βροχερός

Χιονίζει στα βουνά αυτή τη στιγμή

Σήμερα ο καιρός είναι πολύ καλός. Είναι μια ηλιόλουστη

ημέρα.

• Κλίμα Ονομάζουμε το μέσο όρο των καιρικών συνθηκών που επικρατούν σε κάποια περιοχή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το κλίμα της Σουηδίας είναι ψυχρό Το κλίμα της Αιγύπτου είναι θερμό

• Από τι εξαρτάται το κλίμα ενός τόπου

Από την απόστασή του από τον Ισημερινό (γεωγραφικό πλάτος) Από την απόστασή του από τη θάλασσα Από το υψόμετρο Από τις τοπικές γεωγραφικές συνθήκες

16

• Κατηγορίες κλιμάτων Κλίμα Ισημερινού (σταθερές θερμοκρασίες – πολλές βροχές) Κλίματα τροπικά (οι εποχές χαρακτηρίζονται από τις βροχές – διακρίνονται

σε υγρή και ξερή περίοδο) Κλίματα εύκρατα (μέτριες θερμοκρασίες – βροχοπτώσεις)

- Ωκεάνιο κλίμα - Ηπειρωτικό κλίμα - Μεσογειακό κλίμα Κλίμα ύψους Κλίμα ερήμου Πολικό κλίμα

• Τι εννοούμε Κλιματική αλλαγή Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στη μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος και ειδικότερα σε μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα. Οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται σε φυσικές διαδικασίες, καθώς και σε ανθρώπινες δραστηριότητες με επιπτώσεις στο κλίμα. • Παγκόσμια Θέρμανση Ο όρος παγκόσμια θέρμανση (global warming) δηλώνει μία ειδική περίπτωση

κλιματικής μεταβολής και αναφέρεται στην αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας της γης και των ωκεανών.

Ο όρος είναι εν γένει ουδέτερος ως προς τα αίτια πρόκλησης της θέρμανσης

του πλανήτη, ωστόσο έχει επικρατήσει να υπονοεί την ανθρώπινη παρέμβαση. Αποδίδεται συχνά με διαφορετικό τρόπο, ως πλανητική (υπέρ) θέρμανση ή παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, ενώ άλλες φορές ταυτίζεται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου που αποτελεί έναν μηχανισμό παγκόσμιας θέρμανσης.

Διαφορές στις θερμοκρασίες 1995-2004 σε σχέση με 1940-1980.

Αύξηση 0,42 ο C

17

• Αίτια του φαινόμενου

- Φυσικές "εσωτερικές" διαδικασίες - Εξωτερικές παρεμβάσεις, ανθρώπινες ή μη (όπως η ηλιακή δραστηριότητα ή η έκλυση αερίων του θερμοκηπίου από ηφαίστεια) - Ανθρωπογενείς δραστηριότητες συντελούν στην αύξηση της συγκέντρωσης των αερίων των κατώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας (διοξείδιο του άνθρακα, υδρατμοί, χλωροφθοράνθρακες, όζον κλπ.) (Τα τρία τέταρτα της ανθρωπογενούς παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα, οφείλεται σε χρήση ορυκτών καυσίμων, ενώ το υπόλοιπο μέρος προέρχεται από αλλαγές που συντελούνται στο έδαφος, κυρίως μέσω της αποδάσωσης. ) • Συνέπειες

Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες της IPCC, η θερμοκρασία της Γης ενδέχεται να αυξηθεί κατά 1.4 - 5.8 °C εντός της χρονικής περιόδου 1990 και 2100 Η παγκόσμια θέρμανση μπορεί να συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος της Γης μετακινώντας τις ζώνες βροχοπτώσεως, από τον ισημερινό προς τον βορρά και ερημοποιώντας το κάτω τμήμα της εύκρατης ζώνης. Αυτό συνεπάγεται αλλαγές στους διάφορους τύπους βλάστησης τόσο στις γεωργικές όσο και στις δασικές εκτάσεις. Αναμένονται επιπλέον συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως κύματα θερμότητας και ξηρασίες ή έντονες βροχοπτώσεις ανάλογα με την περιοχή. Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο της στάθμης των θαλασσών. • ΙPCC - Intergovernmental Panel on Climate Change (Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος )

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC) ιδρύθηκε το 1988 από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (World Meteorological Organization - WMO) και το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος (United Nations Environment Programme - UNEP) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Ο σκοπός της επιτροπής είναι η αξιολόγηση της επιστημονικής γνωστικής

βάσης και των ερευνών που διεξάγονται για τη μελέτη των κλιματικών αλλαγών.

Η επιτροπή αξιολογεί επίσης τις συνέπειες των κλιματικών μεταβολών που προέρχονται από ανθρώπινη δραστηριότητα, μελετώντας πιθανές πολιτικές και δράσεις για την αντιμετώπιση των ενδεχόμενων κινδύνων.

Συντονίζει επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο και μέχρι το 2007 είχε δημοσιεύσει τέσσερις εκθέσεις (1990, 1995, 2001 και 2007) σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές που παρατηρούνται και τις πιθανές επιπτώσεις τους.

Οι εκθέσεις της IPCC αποτελούν σημείο αναφοράς για τα ζητήματα που άπτονται της παγκόσμιας θέρμανσης και βασίζονται σε επιστημονικές δημοσιεύσεις ειδικών ερευνητών. (Nobel Ειρήνης 2007 και ο Al Gore)

PP. I. G. Πληροφορίες: Wikipedia, Γεωγραφία Α - B Γυμνασίου

18

Ένα παραμύθι 9/1/2009 ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ- ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΌ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΜΑΣ ΚΟΣΜΟ

«Ο ΔΙΟΞΕΙΔΟΥΛΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΤΑΙ ΤΗ ΓΗ» Πριν από πολλά χρόνια γεννήθηκε η γη. Τότε κάποιοι φίλοι της έφτιαξαν το σπίτι τους γύρω από αυτή, επειδή όμως ήταν αόρατοι και το βάρος τους ήταν πολύ λίγο έφτιαξαν το σπίτι τους πολύ ψηλά και περπατούσαν γύρω από τη φίλη τους χωρίς να τους βλέπουμε.

Οι φίλοι της είχαν παράξενα ονόματα, ήταν ο οξυγονούλης που βοηθούσε τα φυτά, τα ζώα και τους ανθρώπους να ανασάνουν.

Ο οζονούλης που είχε απλώσει το κορμί του τα σκέπαζε και τα βοηθούσε να μην καίγονται από τις ζεστές ακτίνες του ήλιου. Κι ο διοξειδούλης που βοήθησε να υπάρχει ζωή και που τώρα τον κατηγορούσαν ότι κάνει κακό στους ανθρώπους. Αυτό το τελευταίο δεν μπορούσε να το χωνέψει κι έπεσε σε βαριά περισυλλογή. Πολύ στεναχωρημένο σε βλέπω του είπε ο οζονούλης. Και τι θες να κάνω, δεν ακούς τους ανθρώπους πόσο άσχημα μιλάνε για μένα. Βοηθάω να ζήσουν κι αυτοί λένε ότι τους κάνω κακό. Δεν ξέρω τι να κάνω.

19

Να κάνεις μια βόλτα ως τη γη και να ρωτήσεις τους ανθρώπους που έχουν μηχανήματα να μετράνε, διαβάζουν και βρίσκουν πως γίνονται αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Σε έναν επιστήμονα αν κατάλαβες καλά είπε ο οζονούλης και του έκλεισε το μάτι. ΄Εχετε δίκιο είπε ο διοξειδούλης και άρχισε να κατεβαίνει στη γη.

Βρέθηκε ανάμεσα σε αυτοκίνητα, εργοστάσια, μαύρους καπνούς. Νόμισε ότι θα σκάσει ,ίσα που πρόλαβε να περάσει σε ένα δωμάτιο γεμάτο σωλήνες μηχανήματα και να βρεθεί απέναντι σε έναν κύριο με άσπρη μπλούζα.

Καλώς το διοξειδούλη. Πως από δω του μίλησε ο κύριος. Τα έχασε, πως τον ήξερε, μάγος ήταν Εντελώς τυχαία, ήταν τα μόνα λόγια που πρόλαβε να πει. Μην φοβάσαι του ξανάπε ο κύριος Εσύ φταις που υπάρχει ζωή και είμαι εγώ τώρα μαζί σου. Τώρα είναι που δεν καταλαβαίνω τίποτα σκέφτηκε ο διοξειδούλης.

Όταν έγινε η γη όλα ήταν κρύα και παγωμένα, πώς να ζήσουν τα φυτά, τα ζώα και οι άνθρωποι,. Οι ακτίνες του ήλιου έπεφταν στη γη και έφευγαν αμέσως γιατί δεν βρισκόταν κάποιος να κρατήσει λίγο από τη ζέστα τους. Τότε βρέθηκες εσύ κράτησες λίγο από τη ζέστα τους την έστειλες στη γη και έτσι άρχισε η ζωή.

Και τώρα γιατί τα έβαλαν μαζί μου οι άνθρωποι μίλησε ο διοξειδούλης. ΄Οχι δεν τα έβαλαν μαζί σου, τα έβαλαν με τους άλλους ανθρώπους που βάλθηκαν να καταστρέψουν τη ζωή, Τώρα θα μου στρίψει για τα καλά φώναξε ο διοξειδούλης.

20

Λοιπόν συνέχισε ο κύριος, τα αυτοκίνητα, τα εργοστάσια που καίνε πετρέλαιο βγάζουν πολλούς διοξειδούληδες και τους στέλνουν πάνω εκεί που είσαι εσύ, όμως δε χρειάζονται τόσοι πολλοί γιατί κρατάτε περισσότερη ζέστα από αυτή που χρειάζεται η γη. Γι’ αυτό λιώνουν οι πάγοι, πέφτουν δυνατές και ξαφνικές βροχές, ενώ σε άλλα μέρη δεν πέφτουν καθόλου.

Και τι μπορεί να γίνει ξανάπε ο διοξειδούλης, Μπορούμε με λιγότερο πετρέλαιο να κάνουμε τις δουλειές μας ξανάπε ο κύριος.

Με τον ήλιο - Τον αέρα

Ακόμα και τα σκουπίδια! Δηλαδή δεν φταίω εγώ είπε ο διοξειδούλης. Όχι οι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν ξανάπε ο κύριος. Ευχαριστώ πολύ για όσα μου έμαθες, μακάρι οι άνθρωποι να σε ακούσουν και να κάνουν αυτά που τους συμβουλεύεις. Τώρα που θα γυρίσω στους φίλους μου θα συζητήσω μαζί τους για όσα μου είπες,και θα μιλήσω στα παιδιά για όσα μου έμαθες. Αυτά μπορούν να βοηθήσουν και να φωνάξουν στους μεγάλους. Η ΓΗ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ

21

Ομαδική εργασία – ερωτηματολόγια Ιανουάριος 2009

1ο Ερωτηματολόγιο

1. Ποιες είναι οι κυριότερες επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος;

2. Τι καιρικές συνθήκες θα αναμένει η Ευρώπη στο μέλλον;

3. Γιατί είναι προτιμότερο να ξοδέψουμε χρήματα τώρα για να μην προχωρήσει

περισσότερο η αλλαγή του κλίματος, παρά να περιμένουμε να επιδεινωθεί η κατάσταση;

4. Δώστε παραδείγματα που να δείχνουν ότι το πρόβλημα της αλλαγής του

κλίματος είναι πρόβλημα που αφορά τον καθένα μας.

5. Τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις να περιοριστούν οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος ;

22

Οι μαθητές συνεργάστηκαν σε τέσσερις ομάδες για να συζητήσουν τα θέματα των ερωτηματολογίων και κατέγραψαν τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας. Ακολούθησε αξιολόγηση των ομάδων για τις γνώσεις και την ικανότητα συνεργασίας. Tα αποτελέσματα της αξιολόγησης ήταν σε μεγάλο βαθμό ικανοποιητικά για όλες τις ομάδες.

Απαντήσεις του 1ου Ερωτηματολόγιου

« Η αλλαγή του κλίματος Εξαρτάται από εσένα» και www.climatechange.eu.com

1.Ποιες είναι οι κυριότερες επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος; - Σημειώνει άνοδο η θερμοκρασία - Λιώνουν τα στρώματα του πολικού πάγου. - Υποχωρούν οι παγετώνες. - Ανέρχεται η στάθμη της θάλασσας. - Χάνεται η βιοποικιλότητα. - Απειλείται η παραγωγή τροφίμων. - Η λειψυδρία εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο. - Συχνά εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα: Θύελλες, πλημμύρες,

ξηρασία και κύματα καύσωνα. - Πλήττεται η οικονομία. - Οι ασθένειες εξαπλώνονται. - Οι πληθυσμοί θα έχουν αναγκαστικά να αντιμετωπίσουν την έλλειψη νερού

και τροφίμων και πιθανώς θα προκληθούν συγκρούσεις και μεταναστευτικά ρεύματα.

- Μπορεί να επέλθουν ανισορροπίες με καταστρεπτικές συνέπειες. 2.Τι καιρικές συνθήκες θα αναμένει η Ευρώπη στο μέλλον;

- Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης πιθανόν να έχουν λιγότερες βροχοπτώσεις και

υψηλότερες θερμοκρασίες. - Η άνοδος της θερμοκρασίας της Βόρειας Ευρώπης θα είναι ελαφρώς

μικρότερη και οι βροχοπτώσεις θα είναι συχνότερες. - Στις ακτές μπορεί να παρατηρηθεί άνοδος της στάθμης της θάλασσας.

3.Γιατί είναι προτιμότερο να ξοδέψουμε χρήματα τώρα για να μην προχωρήσει περισσότερο η αλλαγή του κλίματος, παρά να περιμένουμε να επιδεινωθεί η κατάσταση;

Ολοένα και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία, αποδεικνύουν ότι, τα οικονομικά οφέλη από τον περιορισμό της μέσης αύξησης του πλανήτη σε 2ο C, κατ’ ανώτατο όριο – στόχος που έχει θέσει η Ε.Ε.- θα είναι μεγαλύτερα από το κόστος μείωσης των εκπομπών, το οποίο απαιτείται για να τηρηθεί το όριο αυτό. Θα επενδυθούν μεγάλα ποσά για την ελάττωση των εκπομπών των αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου, αλλά ακόμη μεγαλύτερα ποσά θα εξοικονομηθούν αν αποφευχθούν οι καταστροφές που θα μπορούσαν να προκληθούν από την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, την έλλειψη τροφίμων και νερού και τη δυσλειτουργία των οικοσυστημάτων.

23

4.Δώστε παραδείγματα που να δείχνουν ότι το πρόβλημα της αλλαγής του κλίματος είναι πρόβλημα που αφορά τον καθένα μας.

Πχ. - Τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν το ένα τρίτο της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ε.Ε. (και συνεπώς ευθύνονται για το 20% περίπου των εκπομπών των αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου στην Ε.Ε.) - 70% της ενέργειας που χρησιμοποιούν τα νοικοκυριά ξοδεύεται για τη θέρμανση των σπιτιών. - 14% για την παροχή ζεστού νερού. - 12% για το φωτισμό και τις ηλεκτρικές συσκευές. - Η χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων ευθύνεται για ένα επιπλέον 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ε. Ε. Οι πολίτες αγοράζουν προϊόντα για την παρασκευή των οποίων καταναλώνεται ενέργεια, ταξιδεύουν με αεροπλάνο, δημιουργούν απόβλητα, τρώνε κρέας κ.λ.π. – δραστηριότητες που όλες προκαλούν έμμεσα εκπομπές αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου.

5.Τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις να περιοριστούν οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος ;

- Να χαμηλώνεις την ένταση της θέρμανσης, να χρησιμοποιείς συσκευές που

δεν ξοδεύουν πολύ ηλεκτρικό ρεύμα. - Να σβήνεις τα φώτα, τις ηλεκτρικές συσκευές, την τηλεόραση, τον

υπολογιστή. - Να ανακυκλώνεις, π.χ. να κάνεις διαλογή των απορριμμάτων, να

ξαναχρησιμοποιείς αντικείμενα αντί να τα πετάς στα σκουπίδια. - Να περπατάς, να παίρνεις λεωφορείο ή να πηγαίνεις με το ποδήλατο ή ακόμη

να μοιράζεσαι τη διαδρομή με το αυτοκίνητα με άλλους που πηγαίνουν στην ίδια κατεύθυνση…

24

2ο Ερωτηματολόγιο

1. Ποιος είναι ο ορισμός του κλίματος;

2. Τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου;

3. Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, πόσο αυξήθηκε η θερμοκρασία του αέρα στην Ευρώπη; ………………o C

4. Η πλειονότητα των επιστημόνων συμφωνεί ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη

οφείλεται στην αύξηση των ατμοσφαιρικών συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν τη θερμότητα, οι οποίες οφείλονται όχι μόνο σε φυσικά αίτια, αλλά και σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Σωστό / Λάθος

5. Κατά πόσο προβλέπουν οι μετεωρολόγοι του ΟΗΕ ότι θα αυξηθεί η θερμοκρασία ως το 2100; Περίπου από …… έως ……… ο C

6. Είναι φυσικό φαινόμενο το φαινόμενο του θερμοκηπίου;

7. Ποια είναι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας σήμερα;

…………….o C

8. Εκτός από το CO2, ποιο άλλο σημαντικό αέριο του φαινόμενου του θερμοκηπίου συντελεί στη διατήρηση ανεκτής θερμοκρασίας;

…………………..

9. Ποια αέρια αυξάνονται στην ατμόσφαιρα εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ποιες είναι οι επιπτώσεις αυτής της αύξησης; ( 3)

…………………. ………………………….. …………………..

10. Κατά ποιο ποσοστό έχει αυξηθεί η συγκέντρωση των αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης;

Κατά ….. %

11. Τι είναι η UNFCCC;

12. Τι είναι το Πρωτόκολλο του Κιότο και πότε θεσπίστηκε;

13. Τι είναι η IPCC;

14. «Τα πέντε θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί από τη δεκαετία του 1860, εποχή από την οποία άρχισαν να πραγματοποιούνται αξιόπιστες μετρήσεις, ανήκουν όλα στην τελευταία δεκαετία.» Σωστό / Λάθος

25

15. Πόσους τόνους αερίων του θερμοκηπίου «εκπέμπει» κάθε Ευρωπαίος πολίτης ετησίως;

16. «Τα ιδιωτικά αυτοκίνητα ευθύνονται για το 50% των εκπομπών αερίων του

θερμοκηπίου της ΕΕ» Σωστό / Λάθος

17. Ποιο είναι το ποσοστό της παγκόσμιας εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου για

το οποίο ευθύνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση; ……….%

18. Που είναι η έδρα της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαικής Επιτροπής (Γ.Δ. Περιβάλλοντος); Με τι ασχολείται;

26

Απαντήσεις του 2ου Ερωτηματολόγιου

« Η αλλαγή του κλίματος Εξαρτάται από εσένα» και www.climatechange.eu.com

Ποιος είναι ο ορισμός του κλίματος; Είναι το σύνολο των μετεωρολογικών φαινόμενων που επικρατούν κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου σε μια συγκεκριμένη περιοχή.

Τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου; Όταν η θερμική ακτινοβολία απορροφάται από την επιφάνεια της γης, η θερμοκρασία αυξάνει και ένα μέρος της θερμότητας επιστρέφει στην ατμόσφαιρα. Τα φυσικά αέρια του φαινομένου του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), οι υδρατμοί, το μονοξείδιο του αζώτου, το μεθάνιο και το όζον, απορροφούν τη θερμότητα αυτή ή την ανακλούν στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, πόσο αυξήθηκε η θερμοκρασία του αέρα στην Ευρώπη;

Σχεδόν κατά 1ο C

Η πλειονότητα των επιστημόνων συμφωνεί ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη οφείλεται στην αύξηση των ατμοσφαιρικών συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν τη θερμότητα, οι οποίες οφείλονται όχι μόνο σε φυσικά αίτια, αλλά και σε ανθρώπινες δραστηριότητες.

Σωστό

Κατά πόσο προβλέπουν οι μετεωρολόγοι του ΟΗΕ ότι θα αυξηθεί η θερμοκρασία ως το 2100;

Περίπου από 1,4 έως 5,8ο C

Είναι φυσικό φαινόμενο το φαινόμενο του θερμοκηπίου; Ναι. Όταν η θερμική ακτινοβολία απορροφάται από την επιφάνεια της γης, η θερμοκρασία αυξάνει και ένα μέρος της θερμότητας επιστρέφει στην ατμόσφαιρα. Τα φυσικά αέρια του φαινομένου του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), οι υδρατμοί, το μονοξείδιο του αζώτου, το μεθάνιο και το όζον, απορροφούν τη θερμότητα αυτή ή την ανακλούν στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη. Αυτό ονομάζεται «φαινόμενο του θερμοκηπίου».

Ποια είναι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας σήμερα;

15ο C

27

Εκτός από το CO2, ποιο άλλο σημαντικό αέριο του φαινόμενου του θερμοκηπίου συντελεί στη διατήρηση ανεκτής θερμοκρασίας; Οι υδρατμοί.

Ποια αέρια αυξάνονται στην ατμόσφαιρα εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ποιες είναι οι επιπτώσεις αυτής της αύξησης; ( 3)

CO 2, το μεθάνιο και το οξείδιο του αζώτου – αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη.

Κατά ποιο ποσοστό έχει αυξηθεί η συγκέντρωση των αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης; Κατά 50 %

Τι είναι η UNFCCC;

Είναι η ένωση- πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος, που περιέχει ένα παγκόσμιο θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος της αλλαγής του κλίματος. Η σύμβαση αυτή θέτει τους στόχους και τις βασικές αρχές για την επίτευξή τους.

Τι είναι το Πρωτόκολλο του Κιότο και πότε θεσπίστηκε;

Θεσπίστηκε από τη UNFCCC στις 11 Δεκεμβρίου 1997. Το έγγραφο αυτό καθορίζει νομικά κατοχυρωμένα όρια για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και καθιερώνει καινοτόμους μηχανισμούς εφαρμογής αυτών των ορίων με βάση τη λογική της αγοράς – «ευέλικτοι μηχανισμοί του Κιότο» - οι οποίοι σκοπό έχουν να διατηρήσουν χαμηλό το κόστος μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Τι είναι η IPCC;

Η Διακυβερνητική Ομάδα για τις Κλιματικές Μεταβολές (IPCC) ιδρύθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 1988. Στην ομάδα αυτή συμμετέχουν εκατοντάδες επιστήμονες που αξιολογούν και συγκρίνουν μελέτες και άλλες σχετικές πληροφορίες με σκοπό να αποκτήσουν καλύτερη γνώση της αλλαγής του κλίματος και να δημοσιεύσουν εκθέσεις σχετικά με το θέμα αυτό.

«Τα πέντε θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί από τη δεκαετία του 1860, εποχή από την οποία άρχισαν να πραγματοποιούνται αξιόπιστες μετρήσεις, ανήκουν όλα στην τελευταία δεκαετία.»

Σωστό

28

Πόσους τόνους αερίων του θερμοκηπίου «εκπέμπει» κάθε Ευρωπαίος πολίτης ετησίως;

11 τόνους αερίων.

«Τα ιδιωτικά αυτοκίνητα ευθύνονται για το 50% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ»

Σωστό

Ποιο είναι το ποσοστό της παγκόσμιας εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου για το οποίο ευθύνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση;

14 %

Που είναι η έδρα της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαικής Επιτροπής (Γ.Δ. Περιβάλλοντος); Με τι ασχολείται;

Η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος είναι κυρίως εγκατεστημένη στις Βρυξέλλες (μόνο η μονάδα που ασχολείται με την ακτινοπροστασία βρίσκεται στο Λουξεμβούργο). Έχει αναλάβει το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο αφορά την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος. Κύριος ρόλος της είναι να επινοεί και να θεσπίζει νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς και να μεριμνά ώστε τα μέτρα που συμφωνούνται νε εφαρμόζονται πραγματικά στα κράτη μέλη.

29

Ένας Ερασιτέχνης Μετεωρολόγος στο Γυμνάσιο Λιανοκλαδίου

Στα πλαίσια των Προγραμμάτων για τις κλιματικές αλλαγές, στο Γυμνάσιο Λιανοκλαδίου την Πέμπτη 12-2-2009, προσκλήθηκε ο Ερασιτέχνης Μετεωρολόγος και μαθητής του 2ου Γενικού Λυκείου Βόλου Κος Σταύρος Ντάφης. Η εισήγηση του είχε ως θέμα «Η Μετεωρολογία στη ζωή μας – Το κλίμα και τα μυστικά του»

Έγινε αναφορά στο βιογραφικό του μαθητή Σταύρου Ντάφη και στη εξέλιξή του ως ερασιτέχνης Μετεωρολόγος. Από πολύ μικρό παιδί του άρεσε να κάθεται στο παράθυρο του δωματίου του, ώρες ατελείωτες και να παρακολουθεί τα καιρικά φαινόμενα.

Όσο ήταν μαθητής του δημοτικού είχε διαβάσει όλα όσα βιβλία υπήρχαν στη δανειστική βιβλιοθήκη του δήμου που είχαν σαν θέμα τον καιρό, το κλίμα, το περιβάλλον. Στην ηλικία των 14 χρόνων αγόρασε το πρώτο του ψηφιακό θερμόμετρο με καλώδιο για να βλέπει την εξωτερική θερμοκρασία όταν ήταν μέσα στο σπίτι .

Ήταν Σεπτέμβρης του 2005 όταν πήρε για πρώτη φορά ένα τετραδιάκι και ένα στυλό και άρχισε να καταγράφει μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες και παρατηρήσεις για τις καιρικές συνθήκες καθημερινά.

Από τότε έχει γράψει πάνω από 1200 σελίδες καιρικού περιεχομένου για τον Βόλο. Το Σεπτέμβριο του 2006, την ημέρα της ονομαστικής του εορτής παρέλαβε τον πρώτο του μετεωρολογικό σταθμό και ήταν η πραγματοποίηση ενός ονείρου.

Όμως δεν φανταζόταν ότι ένα χρόνο μετά θα εγκαθιστούσε τον υψηλότερο ιδιωτικό σταθμό στα Βαλκάνια σε ύψος 1550m στο Πήλιο. Οι δυσκολίες ήταν πολλές και ο σταθμός λειτούργησε ικανοποιητικά για 6 μήνες μέχρι τον χειμώνα του 2006 οπότε και πάγωσε. Στις 24/12/2008 τοποθέτησε έναν επαγγελματικό σταθμό τύπου DAVIS στο Χιονοδρομικό Κέντρο Πηλίου στα 1330m ο οποίος λειτουργεί κανονικά ακόμη και στις χιονοθύελλες.

Μαζί με αυτόν και τους άλλους 6 σταθμούς στο βουνό και στην πόλη μπορούν να κατανοηθούν πολλά φαινόμενα και να αξιολογηθούν προβλέψεις. Μπορεί να

30

μελετηθεί επαρκώς η επίδραση ενός ορεογραφικού εμποδίου στον καιρό μιας περιοχής.

Μετά το 1978 ο σταθμός του ήταν ο πρώτος που λειτούργησε στον Βόλο και έκτοτε τοποθετήθηκαν άλλοι 3 από ερασιτέχνες μετεωρολόγους.

Οι καταγραφές έχουν τεράστια σημασία και αυτό φαίνεται όταν του ζητούν φοιτητές, καταγραφές για εργασίες και διατριβές, γιατροί για έρευνες υγείας με το πώς ο καιρός επηρεάζει την υγεία, καθηγητές πανεπιστημίων για την χρησιμοποίηση αυτών στην συγγραφή επιστημονικών βιβλίων.

Στόχος τώρα είναι οι σταθμοί να συνεχίσουν να καταγράφουν για πολλά χρόνια συνεχίζοντας να βοηθούν στην πρόγνωση των προγνωστικών μοντέλων του Αστεροσκοπείου Αθηνών αλλά και να δώσουν μια εικόνα του κλίματος και τις πιθανές αλλαγές που θα υπάρξουν.

Προσωπικός του στόχος είναι να εισαχθεί σε ένα πανεπιστήμιο κατά προτίμηση του εξωτερικού λόγω μη ύπαρξης σχολής Μετεωρολογίας στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, με σκοπό την απόκτηση πτυχίου μετεωρολόγου ώστε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τον τομέα της πρόγνωσης ή της κλιματολογίας.

Στην εισήγησή του αναφέρθηκε στο κλίμα και τις απόψεις γύρω από αυτό και τις

αλλαγές του. Έγινε αναφορά στα ρεύματα των ωκεανών, στο φαινόμενο el Niño, στις αλλαγές

που πραγματοποιήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων πάνω στη γη καθώς και στις μεθόδους παρατήρησης και καταγραφής αυτών των αλλαγών.

Αναφέρθηκε στο φαινόμενο θερμοκηπίου και στη συμμετοχή των ανθρωπογενών ρύπων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Παρουσιάστηκαν γραφήματα καταγραφών εμφάνισης καιρικών φαινόμενων, θερμοκρασίας, συγκέντρωσης CO2 στην ατμόσφαιρα και αναφέρθηκε στις παρατηρήσεις των επιστημόνων γύρω από τα αποτελέσματα αυτών των καταγραφών και τις πιθανές προβλέψεις.

Στη συνέχεια μίλησε για τον έλεγχο των καιρικών φαινόμενων, για τους τρόπους παρέμβασης του ανθρώπου και για την ενημέρωση των λαών γύρω από αυτό το θέμα.

Επίσης οι καταγραφές υετού, θερμοκρασιών, ημερών καταιγίδας, ατμοσφαιρικής πίεσης, έντασης ανέμων, υγρασίας του ίδιου, για την περιοχή του Βόλου κατά τα τελευταία έτη, 2006-2008, προκάλεσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση.

31

32

Στη συνέχεια της εκδήλωσης έγινε παρουσίαση των δραστηριοτήτων της Ομάδας του σχολείου που αποτελείται από τους μαθητές της Α΄ τάξης του Γυμνασίου και τους εκπαιδευτικούς Ιουλία Γκίκα, Φάρο Δημήτριο και Δάμπαση Νικόλαο, Δ/ντή του Γυμνασίου.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους η Κα. Μαρίνα Παπαγεωργίου και η Κα. Γιώτα Καραφέρη μέλη του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Στυλίδας που είναι και το συντονιστικό όργανο του ΕΔΠΕ. Η Κα. Παπαγεωργίου μίλησε για το Εθνικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με θέμα «Ακραία καιρικά φαινόμενα» που αναπτύσσεται με τη συμμετοχή … σχολείων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης, Κέντρων Π. Ε. και ήταν σημαντικές οι παρεμβάσεις της στη διάρκεια της εκδήλωσης.

33

Και συνεχίζουμε …..