หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_...

96
หน่วยการเรียนรู้ทีเรื่อง การออกแบบ และจัดทำ�แบบร่�งสิ ่งพิมพ์ 2 1 หน่วยที่ 2 ก�รออกแบบและจัดทำ�แบบร่�งสิ่งพิมพ์

description

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

Transcript of หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_...

Page 1: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

หนวยการเรยนรท เรอง การออกแบบ และจดทำ�แบบร�งสงพมพ

2

1ชดก�รเรยนรเรอง ก�รออกแบบสงพมพท�งก�รแพทย หนวยท 2 ก�รออกแบบและจดทำ�แบบร�งสงพมพ

Page 2: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ผลลพธการเรยนรท 1 : A121 ออกแบบ และจดทำาแบบรางสงพมพ

เกณฑการปฏบตงาน 3.1ออกแบบสงพมพไดสอดคลองกบวตถประสงคแนวคดและคณลกษณะสงพมพทกำ�หนดไว

วตถประสงคเชงพฤตกรรม 3.1.1ส�ม�รถบอกคว�มหม�ยและวตถประสงคของก�รออกแบบได 3.1.2 ส�ม�รถอธบ�ยแนวคดและคว�มสำ�คญของก�รออกแบบสงพมพได 3.1.3ส�ม�รถอธบ�ยขนตอนก�รออกแบบสงพมพได 3.1.4ส�ม�รถปฏบตง�นออกแบบสงพมพไดต�มขนตอน 3.1.5ส�ม�รถอธบ�ยเกยวกบองคประกอบศลปในง�นออกแบบสงพมพในสวนทเปนองคประกอบพนฐ�นได 3.1.6ส�ม�รถอธบ�ยเกยวกบองคประกอบศลปในง�นออกแบบสงพมพในสวนทเปนตวอกษรได 3.1.7ส�ม�รถอธบ�ยเกยวกบองคประกอบศลปในง�นออกแบบสงพมพในสวนทเปนภ�พและองคประกอบอนๆได 3.1.8ส�ม�รถเลอกองคประกอบศลปและก�รจดว�งต�มหลกก�รจดองคประกอบได 3.1.9ส�ม�รถประยกตใชหลกก�รด�นองคประกอบศลปในง�นออกแบบสงพมพได 3.1.10ส�ม�รถอธบ�ยหลกก�รของทฤษฎสและจตวทย�ก�รใชสเพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบสงพมพได 3.1.11ส�ม�รถประยกตใชหลกก�รของทฤษฎสและจตวทย�ก�รใชสเพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบสงพมพ 3.1.12ส�ม�รถอธบ�ยหลกก�รพนฐ�นเกยวกบก�รออกแบบสงพมพได 3.1.13ส�ม�รถประยกตใชหลกก�รพนฐ�นเกยวกบก�รออกแบบสงพมพได 3.1.14ส�ม�รถอธบ�ยหลกก�รออกแบบสงพมพประเภทต�งๆได 3.1.15ส�ม�รถออกแบบสงพมพประเภทต�งๆไดสอดคลองกบวตถประสงคแนวคดและคณลกษณะสงพมพทกำ�หนดไว 3.1.16ส�ม�รถอธบ�ยถงคว�มสำ�คญและแนวท�งก�รออกแบบสอสงพมพท�งก�รแพทยและวทย�ศ�สตรสขภ�พได 3.1.17ส�ม�รถออกแบบสอสงพมพท�งก�รแพทยและวทย�ศ�สตรสขภ�พไดอย�งมประสทธภ�พ 3.1.18ส�ม�รถอธบ�ยเกยวกบหลกคณธรรมจรยธรรมกฎหม�ยและจรรย�บรรณวช�ชพในก�รปฏบตง�นออกแบบสงพมพได 3.1.19ส�ม�รถปฏบตง�นออกแบบสงพมพโดยคำ�นงถงหลกคณธรรมจรยธรรมกฏหม�ยและจรรย�บรรณวช�ชพ

ความรเพอบรรลวตถประสงค -แนวคดและคว�มสำ�คญของก�รออกแบบสงพมพ -ขนตอนก�รออกแบบสงพมพ -องคประกอบศลปในง�นออกแบบสงพมพ -ทฤษฎสและจตวทย�ก�รใชสเพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบ -หลกก�รพนฐ�นเกยวกบก�รออกแบบสอสงพมพ -หลกก�รออกแบบสอสงพมพประเภทต�งๆ -คว�มสำ�คญและแนวท�งก�รออกแบบสอสงพมพท�งก�รแพทยและวทย�ศ�สตรสขภ�พ -หลกคณธรรมจรยธรรมกฎหม�ยและจรรย�บรรณวช�ชพ

ความรทจำาเปนกอนการเรยนร -คว�มรจ�กหนวยสมรรถนะท1

การประเมนผลกอนเรยน และหลงเรยน -ประเมนจ�กแบบทดสอบวดผลสมฤทธก�รเรยนร และผลง�นร�ยบคคลต�มใบง�นทไดรบมอบหม�ยและก�รมสวนรวมในกจกรรมก�รเรยน

กจกรรมการเรยน -เรยนรจ�กใบเนอห�ทำ�แบบฝกหดในบทเรยนและจ�กใบง�นแตละหนวยก�รเรยนร

2 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 3: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

A121 ออกแบบ และจดทำาแบบรางสงพมพ ออกแบบสงพมพไดสอดคลองกบวตถประสงคแนวคดและคณลกษณะสงพมพทกำ�หนดไว

3ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 4: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

แนวคดและคว�มสำ�คญของ

ก�รออกแบบสงพมพ ก�รออกแบบสงพมพหม�ยถงก�รประยกตใชศ�สตรท�งด�นก�รออกแบบเรขศลปเพอใหเกดผลลพธทเปนคว�มสมดลระหว�งประโยชนใชสอยคอก�รบรรจและถ�ยทอดเนอห�ไดครบถวนถกตองกบคว�มสวยง�มน�สนใจและน�จดจำ�ตวอย�งเชนโปสเตอรทมก�รใชภ�พรปร�งและสสนทดงดดใจผทเดนผ�นไปม�ใหอย�กแวะเข�ม�ดและเมอเข�ม�ดแลวผดกส�ม�รถรบรและเข�ใจเนอห�ทตองก�รจะสอส�รไดในเวล�อนรวดเรว

เพอใหบรรลผลลพธทเปนสวนผสมระหว�งคว�มสมดลของประโยชนใชสอยและคว�มสวยง�มในก�รออกแบบสงพมพ จงมคว�มจำ�เปนตองกำ�หนดแนวท�งหรอแนวคดในก�รนำ�เสนอขอมลทจะนำ�ม�พมพใหแนนอนเสยกอนซงถอเปนลำ�ดบแรกของกระบวนก�รในก�รออกแบบหลงจ�กทร�บคว�มตองก�รหรอวตถประสงคในก�รออกแบบ-ผลตสงพมพแลวแนวท�งในทนหม�ยถงคว�มคดรวบยอดทบงบอกแกนส�รส�ระทสำ�คญทสดรวมทงบคลกภ�พทเปนเอกลกษณเฉพ�ะตวของสงพมพนนจ�กนนผททำ�หน�ทออกแบบสงพมพจะตองสร�งหรอเลอกองคประกอบในก�รออกแบบต�งๆเชนจดเสนรปร�งตวอกษรภ�พฯลฯแลวนำ�ม�จดว�งต�มหลกก�รท�งก�รออกแบบต�งๆเชนคว�มสมดลสดสวนลล�จงหวะฯลฯโดยจะตองทดลองสร�งสรรคแบบร�งขนหล�ยๆแบบกอนจะตดสนใจเลอกแบบทดเหม�ะสมทสดเพอนำ�ม�ผลตเปนสงพมพทมคว�มเหม�ะสมกบวตถประสงคและกลมเป�หม�ยของสงพมพนนๆตอไป

การออกแบบเรขศลป (Graphic Design) หมายถงการสรางสรรคความคดทจะสามารถสอสารขอมลทตองการโดยอาศยการแสดงออกผานทางตวอกษร และ/หรอ ภาพ ลงบนพนทวาง (Space) เพอใหเกดความเขาใจทชดเจน มลกษณะทดงดดความสนใจ และเมอไดพบเหนแลวจะเกดความประทบใจหรอจดจำาได

4 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 5: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

คว�มสำ�คญของก�รออกแบบสงพมพ

ก�รออกแบบสงพมพเปนก�รเพมประสทธภ�พในก�รสอส�รใหกบเนอห�ทนำ�ม�พมพเพอใหเกดผลลพธเปนขนตอนดงน

ขนตอนท 1. ดงดดใจใหผทพบเหนเกดความสนใจในสงพมพ จะตองเรมตงแตก�รว�งแผนเพอจดทำ�สงพมพ โดยตองมก�รระบผรบส�รหรอกลมเป�หม�ยว�เปนกลมใดมลกษณะนสยรสนยมอย�งไรนอกจ�กนตองกำ�หนดบคลกภ�พซงเปนเอกลกษณของสงพมพว�ตองก�รใหมบคลกภ�พแบบไหนซงขอมลเหล�นจะชวยใหส�ม�รถนำ�ไปดำ�เนนก�รออกแบบต�มขนตอนก�รออกแบบและไดเปนผลง�นททำ�ใหกลมเป�หม�ยเกดคว�มรสกถกใจหรอสนใจเมอไดพบเหน

ขนตอนท 2. ถายทอดขอมลทตองการจะสอสาร อยางชดเจนและเหมาะสมกบผรบสอ เมอส�ม�รถใชก�รออกแบบดงดดใจใหกลมเป�หม�ยสนใจในสงพมพไดแลวก�รออกแบบทถกตองต�มขนตอนโดยมก�รเลอกองคประกอบเชนแบบตวอกษรชนดของภ�พ/กร�ฟกทเหม�ะสมม�จดว�งอย�งถกตองต�มหลกก�รออกแบบโดยคำ�นงถงกลมเป�หม�ยจะมผลทำ�ใหสงพมพนนง�ยตอก�รอ�นและทำ�คว�มเข�ใจ อกทงชวยลำ�ดบเนอห�ทจะนำ�เสนอใหส�ม�รถตดต�มไดถกตองต�มลำ�ดบทควรจะเปน ทำ�ใหขอมลทไดรบก�รสอส�รไปยงผรบส�รอย�งมประสทธภ�พ

ขนตอนท 3. สรางความประทบใจ ทำาใหขอมลทสอสารเปนทจดจำา ขอมลทไดรบก�รสอส�รไปแลวนนจะเกดประโยชนกตอเมอผไดรบส�รจดจำ�ไดก�รออกแบบจะนำ�เสนอขอมลต�มบคลกภ�พทไดกำ�หนดไวทำ�ใหเกดเปนผลง�นทมลกษณะโดดเดนไมซำ�แบบใครและกล�ยเปนคณลกษณะเฉพ�ะตวของสงพมพนนๆทจะอยในคว�มทรงจำ�ของผรบส�รแมว�อ�นสงพมพนนจบไปแลวแตถ�ผรบส�รมคว�มประทบใจในสงพมพยอมจะเกดก�รจดจำ�และตองก�รตดต�มสงพมพนนตอไป

ทงนก�รออกแบบสงพมพยงมคว�มสำ�คญในแงชวยเพมประสทธภ�พในขนตอนก�รผลตดวยก�รออกแบบทมก�รว�งแผนดำ�เนนก�รทรอบคอบจะทำ�ใหเกดคว�มสะดวกในก�รผลตไมเปนปญห�ยงย�กตอผผลตหรอผพมพอกทงยงทำ�ใหเกดคว�มรวดเรวในก�รจดทำ�เพร�ะไดกำ�หนดร�ยละเอยดขนตอนก�รดำ�เนนง�นไวลวงหน�แลว และชวยประหยดงบประม�ณทตองใชในก�รผลต เพร�ะก�รออกแบบทมก�รว�งแผนทดจะชวยไมใหเกดวสดเหลอใชเชนเศษกระด�ษทตองตดทงไปถอเปนก�รเพมประสทธภ�พในก�รผลตสงพมพและยงเปนก�รแสดงคว�มรบผดชอบในฐ�นะนกออกแบบทชวยอนรกษทรพย�กรและรกษ�สภ�พแวดลอมในเรองมลพษดวย

5ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 6: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

วตถประสงคของก�รออกแบบสงพมพ

1. เพอนำาเสนอขอมล ก�รสร�งสรรคง�นออกแบบเพอก�รนำ�เสนอขอมล เปนหวใจหลกของก�รออกแบบสงพมพ ซงใชแพรหล�ยในทกวงก�รทงภ�ครฐบ�ลและเอกชนซงอ�จเปนก�รใหขอมลในเชงประก�ศประช�สมพนธรณรงคหรอตองก�รโนมน�วใจใหตระหนกหรอเกดคว�มตองก�รในสงใดสงหนง

2. เพอชวยใหอานงาย ซงตองตระหนกถงก�รเลอกใชตวอกษรใหมขน�ดทเหม�ะสมกบระยะในก�รอ�นและอ�ยของผอ�นซงควรเลอกรปแบบตวอกษรทง�ยตอก�รอ�นนอกจ�กนนก�รจดว�งตวอกษรใหสอดคลองกบทศท�งในก�รอ�นกมสวนสำ�คญในก�รถ�ยทอดขอมลใหง�ยตอก�รอ�นดวยซงก�รอ�นในทนไมไดหม�ยถงแคอ�นตวอกษรเพยงอย�งเดยวแตรวมไปถงก�รอ�นคว�มหม�ยภ�พหรอตคว�มหม�ยของภ�พซงประกอบในง�นออกแบบดวย

3. เพอสงเสรมการขาย ก�รออกแบบเพอก�รโฆษณ�และประช�สมพนธเปนสวนหนงของก�รสงเสรมก�รข�ยขององคกรต�งๆในภ�คเอกชนซงส�ม�รถทำ�ไดทงท�งตรงและท�งออม ในก�รออกแบบเพอโฆษณ�ถอว�เปนก�รสงเสรมก�รข�ยท�งตรง สวนก�รประช�สมพนธเปนก�รสงเสรมก�รข�ยท�งออมโดยมจดมงหม�ยเดยวกนคอเพอสร�งคว�มเข�ใจอนดของกลมเป�หม�ยทมตอองคกรและโนมน�วใหกลมเป�หม�ยเกดคว�มตองก�รทจะซอผลตภณฑหรอบรก�รองคกรเปนหลก

4. เพอการพฒนาและแกไขปรบปรง ผลง�นก�รออกแบบสวนใหญจะมระยะเวล�ในก�รใชง�น เมอสนสดก�รใชง�นกไมจำ�เปนทจะตองนำ�กลบม�พจ�รณ�อก แตบ�งผลง�นก�รออกแบบจำ�เปนทจะตองไดรบก�รพฒน�และแกไขปรบปรงใหดขน เนองจ�กบ�งครงผลง�นก�รออกแบบนนอ�จหมดคว�มนยมล�สมยหรอไมเปนทยอมรบของกลมเป�หม�ยดงนนก�รพฒน�และปรบปรงแกไขผลง�นก�รออกแบบใหมใหสอดคลองกบก�รใชง�นจงเปนสวนสำ�คญทจะตองพจ�รณ�รวมดวย

กล�วโดยสรปก�รกำ�หนดวตถประสงคในก�รออกแบบจะชวยใหนกออกแบบส�ม�รถกำ�หนดขอบเขตในก�รออกแบบและแนวท�งในก�รออกแบบไดอย�งชดเจนกอนก�รปฏบตก�รออกแบบเพอใหไดผลง�นก�รออกแบบทมคว�มเหม�ะสมทสดในก�รใชง�นและสอดคลองกบก�รรบรของกลมเป�หม�ยภ�ยใตเงอนไขต�งๆ

6 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 7: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

7ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 8: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

PrePress

Press

A11

1

2

3

A12

A13

A14

A15

A16

การทÓร»เล

ม การ

บรรจØหบห

PrePress

Press

PostPressPostPress

Design Brief

BriefTheme

Target

User

Context

8 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 9: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ขนตอนการออกแบบสงพมพก�รออกแบบสงพมพเปนกระบวนก�รยอยกระบวนก�รหนงทอยในสวนของกระบวนก�รกอนก�รพมพ (Pre Press) ซงส�ม�รถสรปเปนขนตอน

ก�รดำ�เนนง�นไดดงน

A11 วางแผนงานออกแบบสงพมพ A111 กำาหนดแนวคดและคณลกษณะสงพมพ :

กอนจะมก�รปฏบตง�นออกแบบทกครง ควรมก�รกำ�หนดแนวคดและคณลกษณะสงพมพ เปนขนตอนทตองใชคว�มคดสร�งสรรค

แนวคดทกำ�หนดขนตององกบสถ�นภ�พของกลมเป�หม�ย เนอห�ของชนง�น และลกษณะก�รผลตสงพมพชนนนๆ ซงก�รทจะไดขอมลเหล�น

จะตองรบทร�บแนวคดหรอวตถประสงคในก�รออกแบบจ�กเจ�ของสงพมพและขอมลด�นอนๆทเกยวของก�รออกแบบสงพมพมจดประสงค

หลกเพอเพมประสทธภ�พในก�รสอส�รดงนนคว�มเข�ใจขอมลอย�งลกซงจงเปนสงจำ�เปนเพอทจะนำ�ม�เปนแนวท�งในก�รกำ�หนดแนวคดและ

คณลกษณะสงพมพไดถกตองต�มวตถประสงคของง�น

A112 กำาหนดแผนงาน และหนาทความรบผดชอบ :

เพอเปนแนวท�งในก�รปองกนและแกไขปญห�อนเกดจ�กก�รจดเตรยมขอมลสำ�หรบก�รผลตสงพมพควรมก�รว�งแผนง�นและหน�ท

คว�มรบผดชอบเพอประสทธภ�พของง�นและใหง�นดำ�เนนไปต�มระยะเวล�ทกำ�หนดรวมถงงบประม�ณในก�รผลต

A12 ออกแบบ และจดทำาแบบรางสงพมพ A121 ออกแบบ และจดทำาแบบรางสงพมพ :

เมอไดทศท�งในก�รออกแบบแลวขนตอนตอไปคอก�รนำ�เอ�แนวคดหรอจนตน�ก�รนนม�ออกแบบหรอทำ�ใหเปนรปธรรมในลำ�ดบแรก

ตองเลอกหรอสร�งองคประกอบต�งๆแลวนำ�องคประกกอบเหล�นนม�ทดลองจดว�งต�มหลกก�รออกแบบทเลอกแลวว�เหม�ะสมกบทศท�งทได

กำ�หนดไวโดยพฒน�เปนท�งเลอกหล�ยๆท�งในลกษณะเปนแบบร�งหรอทเรยกว�เลยเอ�ต

A122 นำาเสนอ และสรปแบบรางสงพมพ :

ในขนตอนนจดทำ�เพอพจ�รณ�เลอกแบบร�งทเหม�ะสมทสดโดยพจ�รณ�ทละประเดนในหวขอต�งๆของโจทยก�รออกแบบว�แบบ

ร�งใดส�ม�รถสอส�รบคลกภ�พทกำ�หนดไวในโจทยของก�รออกแบบไดด มก�รสอส�รคว�มคดรวบยอดอย�งเปนรปธรรม และส�ม�รถบรรล

วตถประสงคทตงไว ทงนตองส�ม�รถนำ�เสนอคว�มคดใหเจ�ของง�นหรอผทเกยวของกบก�รผลตส�ม�รถรบรไดอย�งชดเจน หลงจ�กทนำ�เสนอแลวห�กมคำ�แนะนำ� ขอเสนอแนะต�งๆจงนำ�ม�สก�รปรบปรงรปแบบใหสมบรณยงขน และสรปเปนแบบร�งทจะนำ�ม�พฒน�ตอเปนชนง�นสง

พมพตอไป

A13 จดเตรยมตนฉบบสงพมพ

เลอกตนฉบบขอคว�มและตนฉบบภ�พทมคว�มเหม�ะสมในก�รนำ�ไปผลตเปนสงพมพ

A131 จดเตรยมตนฉบบขอความ

สงทควรทำ�กอนจดทำ�เนอคว�มคอวเคร�ะหลกษณะของเนอคว�มว�ควรเปนเรองใดและลกษณะใดขอบเขตของเนอคว�มครอบคลม

ถงเรองใดบ�งจงจะสอดรบกบวตถประสงคและแนวคดของก�รผลตสงพมพทกำ�หนดไวเหม�ะสมและจงใจกลมเป�หม�ยพอดกบงบประม�ณและ

ส�ม�รถผลตไดทนต�มเวล�ทค�ดหม�ยไว ผจดทำ�เนอคว�มนอกจ�กจะตองมคว�มรในเรองทจดทำ�แลว ยงตองมคว�มรด�นภ�ษ�ศ�สตรรวมทง

จตวทย�ในก�รสร�งแรงจงใจเปนอย�งดสำ�นวนภ�ษ�ทใชกมสวนดงดดใหกลมเป�หม�ยสนใจอย�กอ�นหรอบรโภคสงพมพนนวธก�รเตรยมเนอ

คว�มทำ�ได2สองวธคอก�รเขยนเนอคว�มและก�รเรยบเรยงเนอคว�ม

9ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 10: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

A132 จดเตรยมตนฉบบภาพ / กราฟก

ภ�พตนฉบบทนยมนำ�ม�ใชสำ�หรบง�นพมพนนมหล�กหล�ยรปแบบทงนส�ม�รถแบงไดเปน2รปแบบหลกๆคอHardcopyเชนภ�พ

ว�ดภ�พถ�ยภ�พพมพสไลดซงจำ�เปนตองใชอปกรณและเครองมอในก�รจบภ�พและSoftcopyซงเปนไฟลภ�พดจตอลทไดผ�นกระบวนก�ร

จบภ�พม�แลวและส�ม�รถนำ�เข�สคอมพวเตอรเพอนำ�ม�ใชในขนตอนจดประกอบหน�ไดเลยแตอ�จตองปรบแกหรอตกแตงภ�พดวยโปรแกรม

สำ�หรบแตงภ�พกอน ก�รเลอกใชภ�พหรอกร�ฟกประเภทใดตองพจ�รณ�จ�กปจจยหล�ยๆ ด�นใหเหม�ะสม และคำ�นงถงคว�มส�ม�รถในก�ร

สอส�รได

A14 จดวางหนาตนฉบบสงพมพ A141 กำาหนดคาเรมตนทจำาเปนในหนาสงพมพ

ก�รกำ�หนดโครงสร�งหน�ง�นพมพ(ใสร�ยละเอยดเพอกำ�หนดโครงสร�งหลกของง�นพมพไดแกขน�ดของง�นเมอตดเจยนแลวแนว

ก�รจดประกอบหน�ระยะเวนขอบง�นจำ�นวนคอลมนคว�มกว�งของคอลมนและระยะห�งระหว�งคอลมนจำ�นวนหน�

A142 จดองคประกอบในหนาสงพมพ

เปนก�รนำ�องคประกอบต�งๆของหน�ง�นพมพม�จดว�งในตำ�แหนงทตองก�รรวมทงกำ�หนดร�ยละเอยดต�งๆทเกยวของ

A15 จดทำาไฟลและตวอยางตนฉบบสงพมพ A151 จดทำาไฟลตนฉบบสงพมพ

ง�นสงออกขอมลง�นจดหน�ง�นพมพเพอจดทำ�แมพมพหรอง�นตรวจสอบขอมลทจะสงออกเพอแสดงผลท�งเครองพมพดจตอล

ทงนง�นดงกล�วตองสอดคลองและเหม�ะสมทจะนำ�ไปจดทำ�แมพมพหรอพมพออกต�มระบบก�รพมพทจะใชพมพง�นแตละง�น

A152 จดทำาตวอยางตนฉบบสงพมพ

ตวอย�งตนฉบบหรอตนแบบของสอสงพมพ(Mock-up)หม�ยถงก�รจดทำ�สอสงพมพจำ�ลองเพอทดสอบคว�มเปนไปไดและหยงคว�มรสกของผอ�นเมอพบเหนง�นตลอดจนคว�มรสกของเจ�ของง�นสวนใหญจะใชวธพมพออกท�งเครองพมพเลเซอรแลวประกอบเปนเลมตนแบบขนม�ดและห�ผสนบสนนก�รจดพมพเชนผลงโฆษณ�ซงเรยกตนแบบนว�“Mockup”ก�รสร�งแบบจำ�ลองนทำ�ใหผทมสวนรวมในก�รทำ�ง�นเกดคว�มเข�ใจตรงกนในผลง�นกอนทจะนำ�ม�สร�งเปนของจรงรวมถงก�รสงใหโรงพมพดประกอบเพอก�รพมพจรง

A16 ตรวจสอบ และควบคมคณภาพตนฉบบสงพมพ A161 ตรวจสอบ และควบคมคณภาพตนฉบบสงพมพ ก�รตรวจสอบคณภ�พง�นพมพเปนขนตอนทสำ�คญทจะชวยใหสอสงพมพทผลตขนม�ไดคณภ�พตรงต�มเป�หม�ยทกำ�หนดไว ในก�รตรวจสอบคณภ�พง�นพมพ มสงทตองพจ�รณ�เชน ก�รตรวจสอบส คว�มเหม�ะสมของกระด�ษทใชพมพ คว�มคล�ดเคลอนของก�รพมพหล�ยสคว�มสะอ�ดของง�นพมพจ�กส�เหตต�งๆ

จะเหนว� ก�รออกแบบสงพมพเปนขนตอนสำ�คญกอนลงมอผลตชนง�นพมพจรง คว�มพถพถน รอบคอบ ก�รเลอกใชองคประกอบทเหม�ะสมผนวกกบคว�มคดรเรมสร�งสรรคเปนจดเรมตนสำ�คญทจะนำ�ไปสสมฤทธผลของสงพมพ ในขนตอนทเกยวของกบผออกแบบสงพมพจะสนสดทก�รตรวจสอบและควบคมคณภ�พตนฉบบสงพมพ แตขนตอนทเกยวของและอยในกระบวนก�รกอนพมพเชนกนคอก�รแยกสและทำ�แมพมพซงท�งโรงพมพหรอร�นทำ�เพลทแยกสจะเปนผรบผดชอบและดำ�เนนก�รตอไป

10 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 11: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

11ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 12: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ในก�รเรมตนง�นออกแบบสงพมพ นกออกแบบควรตองรกอนว� องคประกอบทสำ�คญของสงพมพมอะไรบ�ง แตละองคประกอบมร�ยละเอยด

หรอสงใดทตองพจ�รณ�และมหลกก�รหรอทฤษฎก�รออกแบบกล�วไวว�อย�งไรเพอนำ�ม�ประยกตใชไดอย�งถกตอง

องคประกอบของสงพมพทวไปในก�รออกแบบสงพมพทวไปมกมองคประกอบทสำ�คญ4สวนดงนคอ

1. ตวอกษร ตวอกษรจะตองเลอกใชต�มภ�ษ�ของกลมเป�หม�ยเปนหลก เนองจ�กตวอกษรเปนสญลกษณอย�งหนงของภ�ษ�พดและเขยนทใชอย

ในปจจบนตวอกษรส�ม�รถเจ�ะจงขอมลร�ยละเอยดและส�ม�รถถ�ยทอดเรองร�วผ�นรปแบบและลกษณะของตวอกษรไดอย�งชดเจน

ในก�รออกแบบสงพมพจะเลอกใชตวอกษร2ลกษณะดวยกนคอตวอกษรแบบตวพมพและตวอกษรประดษฐซงตวอกษรประดษฐมก

นยมใชในก�รนำ�เสนอหวเรองทมขน�ดใหญและขอคว�มทกระชบและเข�ใจไดง�ยสวนตวอกษรแบบตวพมพมกนยมใชพมพเนอเรองทมขอคว�ม

จำ�นวนม�กขน�ดเลกและอ�นไดง�ย

ในก�รเลอกใชตวอกษรบนสงพมพทวไปจะตองพจ�ร�ณ�สงต�งๆดงตอไปนคอ

1.1มขน�ดเหม�ะสมกบระยะในก�รอ�น

1.2ควรเลอกสตวอกษรและสพนภ�พทชวยใหอ�นไดชดเจนและสบ�ยต�

1.3มรปแบบและลกษณะทสอดคลองกบเรองร�วทตองก�รนำ�เสนอ

1.4ควรจดว�งรปแบบทง�ยตอก�รอ�น

1.5ควรหลกเลยงก�รใชตวอกษรแบบตวพมพทหล�กหล�ยรปแบบในขอคว�มเดยวกน

2. ภาพประกอบ ภ�พประกอบมคว�มสำ�คญตอก�รออกแบบสงพมพอย�งยงเนองจ�กภ�พประกอบส�ม�รถ�ยทอดขอมลและเรองร�วไดโดยไมมขอจำ�กด

ท�งด�นภ�ษ� แตภ�พจะมคว�มหม�ยแตกต�งกนออกไปต�มสงคมและวฒนธรรมดงนนจะตองทำ�ก�รศกษ�คว�มหม�ยของภ�พอย�งชดเจน

กอนเลอกใชภ�พเพอสอคว�มหม�ยโดยสวนใหญภ�พประกอบทำ�หน�ทหลกๆดงนคอดงดดคว�มสนใจของกลมเป�หม�ยชวยเสรมคว�มเข�ใจ

ถ�ยทอดเรองร�วไดอย�งชดเจนชวยเชอมโยงคว�มรและประสบก�รณเดมของกลมเป�หม�ยกบขอมลใหมไดและชวยใหกลมเป�หม�ยส�ม�รถ

จดจำ�ขอคว�มหรอเรองร�วไดดยงขน

ในก�รออกแบบสงพมพภ�พประกอบส�ม�รถแบงได2ประเภทหลกๆคอภ�พด�ยและภ�พว�ดประกอบซงภ�พทงสองประเภทม

คว�มแตกต�งกนท�งด�นรปลกษณเทคนคในก�รผลตและถ�ยทอดอ�รมณและคว�มรสกแตกต�งกนออกไป

ในก�รเลอกใชภ�พประกอบในง�นออกแบบเพอสอคว�มหม�ยจะตองพจ�รณ�จ�กสงดงตอไปนคอ

1. วตถประสงคในก�รออกแบบ

2. คว�มหม�ยของภ�พ

3. คว�มสม�รถในก�รรบรของกลมเป�หม�ย

4. แหลงทม�ของภ�พและตอนทนของภ�พตนฉบบ

5. เรองร�วอ�รมณและคว�มรสกทตองก�รถ�ยทอดผ�นภ�พ

6. เทคนคโลยก�รพมพและตนทนก�รผลต

3. ส สมอทธพลตอก�รรบรและก�รรสกของกลมเป�หม�ยอย�งยงเนองจ�กสมคว�มหม�ยเชอมโยงกบสงต�งๆทปร�กฏอยในสภ�พแวดลอม

และชวตประจำ�วนของกลมเป�หม�ยโดยตรงยกตวอย�งเชนผงทมสเหลองและสดำ�เปนสญลกษณเตอนถงอนตร�ยเชนเดยวกบป�ยจร�จรทแสดง

ถงสญญ�ณเตอนใหระวงภยต�งๆบนทองถนนเชนระวงถนนลนระวงท�งโคงหรอระวงท�งชนเปนตนลวนมสเหลองและสดำ�เนองจ�กคนใน

สงคมและวฒนธรรมทแตกต�งยอมมประสบก�รณในก�รรบรสแตกต�งกนไปดงนนนกออกแบบจำ�เปนทจะตองศกษ�คว�มหม�ยของสและสง

ทเชอมโยงกบสของคนในสงคมและวฒนธรรมนนๆกอนทจะตดสนใจเลอกสเพอก�รสอคว�มหม�ยไดอย�งเหม�ะสม

12 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 13: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ในก�รเลอกใชสเพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบสงพมพจะตองพจ�ดรณ�สงดงตอไปนคอ

1. คว�มหม�ยของส

2. ง�ยตอก�รอ�น

3. ชวยสร�งจดสนใจหรอเนนจดสำ�คญของภ�พได

4. ชวยใหจดจำ�ไดดและระลกถงไดง�ย

5. ชวยโนมน�วคว�มคดและคว�มรสกของกลมเป�หม�ยใหคลอยต�มง�นออกแบบได

4. เสน เสนเปนสวนประกอบหนงทใชในง�นออกแบบสงพมพเนองจ�กเสนส�ม�รถสอคว�มเคลอนไหวอ�รมณและคว�มรสกนอกจ�กนเสน

ยงส�ม�รถสร�งรปร�งและรปทรงจ�กพนทว�งได ส�ม�รถเปนสญลกษณเพอสอถงวตถต�งๆ ได และส�ม�รถกำ�หนดทศท�งของก�รจดว�งองค

ประกอบอย�งสอดคลองกบก�รอ�นของส�ยต�ได

13ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 14: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ทฤษฎพนฐานในการออกแบบ ทฤษฎพนฐ�นในก�รออกแบบเปนคว�มรเบองตนซงควรทำ�ก�รศกษ�และเข�ใจกอนทจะปฏบตก�รออกแบบเพอใหมคว�มสอดคลอง

กบก�รรบรของกลมเป�หม�ยทฤษฎพนฐ�นในก�รออกแบบในทนหม�ยถงก�รศกษ�คว�มรเบองตนเกยวกองคประกอบพนฐ�นในก�รออกแบบ

ซงส�ม�รถชวยในก�รสอคว�มหม�ยและขอมลไดอย�งชดเจนสอดคลองกบก�รรบรของมนษยซงมนษยสวนใหญส�ม�รถรบรดวยประส�ทสมผส

ทงห�และส�ม�รถตคว�มหม�ยของขอมลไดโดยใชคว�มรพนฐ�นทมอยและประสบก�รณเดมดงนนพนฐ�นก�รออกแบบจงมงเนนก�รเลอกองค

ประกอบเพอสอคว�มหม�ยใหสอดคลองกบคว�มส�ม�รถในก�รรบรของกลมเป�หม�ยเปนหลกรวมกบคว�มคดสร�งสรรคในก�รออกแบบ เพอ

ชวยใหกลมเป�หม�ยส�ม�รถอ�นไดง�ยเข�ใจรวดเรวและจดจำ�ขอมลทถ�ยทอดในง�นออกแบบไดดยงขน

ก�รศกษ�ทฤษฎพนฐ�นในก�รออกแบบเพอสอคว�มหม�ยจะพจ�รณ�องคประกอบ2สวนคอองคประกอบในก�รสอคว�มหม�ยซง

ประกอบไปดวยตวอกษรภ�พสและก�รจดว�งองคประกอบและองคประกอบพนฐ�นซงประกอบไปดวยจดเสนรปร�งรปทรงนำ�หนกพน

ผวทว�งสขน�ดและทศท�งสำ�หรบเนอห�เกยวกบองคประกอบในก�รสอคว�มหม�ยจะมงเนนเนอห�เกยวกบก�รออกแบบตวอกษรก�รสร�ง

ภ�พก�รใชสก�รจดหมวดหมภ�พซงชวยในก�รสร�งสรรคผลง�นก�รออกแบบเพอสอคว�มหม�ยหรอขอมลทชดเจนและง�ยตอก�รอ�น

1.ก�รออกแบบตวอกษร ตวอกษรเปนองคประกอบทสำ�คญในก�รออกแบบเพอสอคว�มหม�ยและสอส�รขอมล ก�รเลอกใชตวอกษรเพอสอคว�มหม�ยตอง

คำ�นงถงคว�มส�ม�รถในก�รอ�นและก�รรบรของกลมเป�หม�ยเปนหลกนอกจ�กนก�รเลอกใชลกษณะรปแบบและขน�ดของตวอกษรและก�ร

จดว�งตวอกษรเพอสอคว�มหม�ยจะตองพจ�รณ�จ�กวตถประสงคในก�รออกแบบและบทบ�ทหน�ทของขอคว�มตวอกษรในง�นออกแบบนนๆ

รวมกบคว�มชดเจนในก�รถ�ยทอดขอมลซงต�มหลกทฤษฎพนฐ�นก�รออกแบบตวอกษรแลวตวอกษรส�ม�รถแบงออกเปน2ประเภทคอตว

อกษรแบบตวพมพ(texttype)และตวอกษรประดษฐ(displaytype)ซงตวอกษรทงสองประเภทนมหลกก�รใชง�นแตกต�งกนดงนคอ

1.ตวอกษรแบบตวพมพเปนตวอกษรทมลกษณะทง�ยตอก�รอ�นและส�ม�รถเลอกใชไดอย�งหล�กหล�ยทงขน�ดรปแบบและลกษณะ

ของตวอกษรส�ม�รถปฏบตก�รออกแบบและเลอกใชง�นไดในโปรแกรมคอมพวเตอร

ในก�รกำ�หนดขน�ดของตวอกษรแบบตวพมพจะตองพจ�รณ�จ�กพนทในก�รนำ�เสนอขอมลของก�รออกแบบสงพมพระยะในก�รอ�น

และคว�มส�ม�รถในก�รอ�นของกลมเป�หม�ยในชวงอ�ยต�งๆกนตวอย�งเชนขน�ดของตวอกษรแบบตวพมพเนอห�ในหนงสอสำ�หรบนกศกษ�

ระดบอดมศกษ�จะมขน�ด16พอยตสำ�หรบตวอกษรภ�ษ�ไทยและ12พอยตสำ�หรบตวอกษรภ�ษ�องกฤษเนองจ�กนกศกษ�ส�ม�รถอ�น

ไดในระยะทไมเกนระยะนงอ�นบนโตะสวนเดกอนบ�ลเดกประถมและผสงอ�ยจะตองใชตวอกษรทมขน�ดใหญกว�ขน�ด16พอยตทงภ�ษ�

ไทยและภ�ษ�องกฤษเนองจ�กศกยภ�พของต�ไมส�ม�รถอ�นไดในระยะเดยวกนกบนกศกษ�สวนก�รเลอกใชลกษณะของตวอกษรแบบตวพมพ

เพอนำ�เสอนขอมลอย�งเหม�ะสมกบเนอห�และเรองร�วทตองก�รถ�ยทอดตองมลกษณะซงง�ยตอก�รอ�น

นอกจ�กนนรปแบบของอกษรแบบตวพมพกมสวนสำ�คญในก�รสอคว�มมหม�ยดวยตวอย�งเชน ก�รพมพตวอกษรรปแบบตวปกตใช

สำ�หรบก�รบรรย�ยขอคว�มและตวอกษรรปแบบตวทบใชเพอก�รเนนและตวอกษรอกษรเอยงเพอแสดงในเครองหม�ยคำ�พดหรอก�รเคลอนท

ดวยคว�มเรวเชนคำ�ว�ดวนหรอEXPRESSดงนนก�รเลอกใชรปแบบของตวอกษรแบบตวพมพจงตองคำ�นงถงก�รสอคว�มหม�ยรวมกบก�ร

พจ�รณ�เลอกใชตวอกษรตวทบตวบ�งตวเอยงตวขย�ยห�งและตวบบ

1.2ตวอกษรประดษฐเปนตวอกษรทถกสร�งสรรคขนเพอต�มแนวคดในก�รออกแบบถ�ยทอดคว�มหม�ยอ�รมณและคว�มรสกผ�น

รปลกษณของตวอกษรตวอกษรประดษฐบ�งสวนไดถกสร�งขนเพอใหเลอกใชไดในโปรแกรมคอมพวเตอรซงนกออกแบบส�ม�รถเลอกใชไดหล�ก

หล�ยลกษณะและหล�กหล�ยผลง�นต�มเรองร�วและคว�มคดสร�งสรรคทตองก�รถ�ยทอด

ตวอกษรประดษฐสวนใหญไดถกสร�งขนม�ใหมโดยก�รดดแปลงจ�กตวอกษรแบบตวพมพใหมลกษณะพเศษต�มแนวคดในก�รออกแบบ

ซงอ�จจะเปนก�รปรบหรอยอขย�ยขน�ดของตวอกษรและเพมหรอลดนำ�หนกของเสนหรอใสลวดล�ยสสนพนผวลงไปในตวอกษรเพอสร�งคว�ม

แตกต�งใหแกตวอกษรนนๆนอกจ�กนนก�รจดว�งตวอกษรแบบตวพมพเพอสร�งเปนภ�พประกอบชวยสอคว�มหม�ยกเปนอกสวนหนงของก�ร

ออกแบบตวอกษรประดษฐดวย

14 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 15: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ก�รออกแบบตวอกษรประดษฐโดยก�รว�ดขนม�ใหมเพอสอคว�มหม�ยในลกษณะภ�พประกอบไดนยมใชในก�รออกแบบเครองหม�ยก�รค�

ประเภทชอเรยกเตมหรอโลโก(logotype)และประเภทชอยอ(lettermark)เพอสร�งเอกลกษณทแตกต�งจ�กผอน

ก�รออกแบบตวอกษรเพอสอคว�มหม�ยถอไดว�เปนองคประกอบทสำ�คญของก�รออกแบบเนองจ�กทงตวอกษรแบบตวพมพและตว

อกษรประดษฐส�ม�รถนำ�ม�ใชในก�รสร�งสรรครปแบบก�รนำ�เสนอขอมลและรปภ�พใหมๆ ไดอย�งสอดคลองกบเรองร�วทตองก�รนำ�เสนอและ

แนวคว�มคดในก�รออกแบบทตองก�รถ�ยทอด

15ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 16: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

2.ก�รสร�งภ�พภ�พมบทบ�ทสำ�คญตอง�นออกแบบดงน

1.ชวยในก�รดงดดคว�มสนใจของกลมเป�หม�ย

2.ชวยในก�รสอคว�มหม�ยและเสรมคว�มเข�ใจในร�ยละเอยดของขอมลไดอย�งชดเจน

3.ชวยกำ�หนดจดสำ�คญของก�รมองภ�พในง�นออกแบบ

4.ชวยในก�รถ�ยทอดอ�รมณคว�มรสกและเรองร�วใหกลมเป�หม�ยเข�ใจไดอย�งรวดเรว

5.ชวยใหระบเพศอ�ยและบคลกของกลมเป�หม�ยใหกบง�นออกแบบได

6.ชวยโนมน�วคว�มคดและคว�มรสกใหกลมเป�หม�ยได

7.ชวยใหกลมเป�หม�ยส�ม�รถจดจำ�ขอมลไดดยงขน

เนองจ�กภ�พส�ม�รถเชอมโยงขอมลกบประสบก�รณเดมของกลมเป�หม�ย เพอชวยกระตนใหเกดคว�มทรงจำ�ทชดเจนและง�ยตอก�รระลกถง

อกในครงตอๆไป ก�รสร�งภ�พเพอสอคว�มหม�ยจงมคว�มสำ�คญยงตอก�รออกแบบต�มหลกทฤษฎพนฐ�นซงภ�พเพอสอคว�มหม�ยในง�น

ออกแบบส�ม�รถแบงออกเปน2ประเภทหลกๆคอภ�พถ�ย(photography)และภ�พว�ดประกอบ(illustration)ภ�พทง2ประเภทมคว�ม

สำ�คญและลกษณะก�รใชง�นต�งกนดงน

ภาพถายเปนภ�พทถกสร�งขนจ�กก�รบนทกวตถทปร�กฏอยจรงหรอเหตก�รณทเกดขนจรงดวยกลองถ�ยภ�พและอปกรณถ�ยภ�พ

ภาพวาดประกอบเปนภ�พทถกสร�งขนจ�กแรงบนด�ลใจและจนตน�ก�รของนกออกแบบและถกสร�งสรรคขนดวยวสดและอปกรณ

ต�งๆเชนภ�พว�ดดวยสนำ�ภ�พว�ดดวยสนำ�มนภ�พว�ดดวยดนสอรวมถงภ�พว�ดดวยโปรแกรมคอมพวเตอรปจจบนภ�พว�ดประกอบทใชใน

ก�รออกแบบประกอบดวย

1.ภ�พว�ดเหมอนจรง(realisticimages)เปนภ�พว�ดจ�กก�รบนทกร�ยละเอยดจ�กคนสตวหรอสงของทปร�กฏอยจรงส�ม�รถ

เทยบเคยงคว�มเหมอนจรงของภ�พว�ดกบสงนนๆได

2.ภ�พว�ดเหนอจรง(surrealisticimages)เปนภ�พทถกสร�งขนจ�กคว�มฝนหรอจนตน�ก�รเพอถ�ยทอดคว�มคดคว�มรสกหรอ

สงทม�จ�กจตใตสำ�นกเพอใหผอนส�ม�รถรบรและเข�ใจได

3.ภ�พก�รตน (cartoon) เปนภ�พทถกสร�งขนจ�กแรงบนด�ลใจและจนตน�ก�รเพอใชประกอบเรองร�วหรอเนอเรองในบทคว�ม

หนงสอนท�นหรอเปนภ�พสญลกษณตวแทนสงต�งทเรยกว�ม�สคอรต(mascot)เพอสอถงสญลกษณหรอบคลกของบคคลสตวหรอสงของ

ต�มจนตน�ก�รโดยสวนใหญภ�พก�รตนจะไดรบคว�มนยมในกลมเดกและวยรนเปนหลก

4.ภ�พว�ดลอเสยน (caricature) เปนภ�พว�ดทมจดมงหม�ยหลก เพอเปนก�รลอกเลยนแบบรปลกษณภ�ยนอกทมลกษณะเดนของ

บคคลนนๆ โดยก�รนำ�เอ�ลกษณะเดนของบคคลนนๆ ม�ขย�ยใหญใหเหนไดชด หรอมขน�ดใหญเกนจรง โดยเฉพ�ะอย�งยง สดสวน รปร�ง

หน�ต�เชนหต�จมกป�กของบคคลนนๆเปนหลกเพอก�รหยอกลอบคคลนนๆ

5.ภ�พน�มธรรม(abstract)คอก�รสร�งสรรคภ�พน�มธรรมเพอสอคว�มหม�ยซงจำ�เปนทจะตองมจดกำ�เนดจ�กสงใดสงหนง

6. ภ�พสญลกษณ (symbol) เปนภ�พว�ดซงถกสร�งขนเพอเปนตวแทนสงใดสงหนง หรอสอคว�มหม�ยแทนสงใดสงหนง ซงอ�จจะ

เปนน�มธรรม ไมส�ม�รถจบตองได โดยใหมลกษณะทเดนชดและส�ม�รถรบรได ภ�พสญลกษณส�ม�รถแบงออกไดเปนหล�ยลกษณะดงน คอ

ภ�พสญลกษณไอคอน(icon)ภ�พสญลกษณแทนคำ�(pictograph)ภ�พสญลกษณบงช(index)และภ�พสญลกษณตวแทน(symbols)ซงภ�พ

สญลกษณดงกล�วมระดบของคว�มเปนน�มธรรมแตกต�งกนภ�พสญลกษณไอคอนและภ�พสญลกษณแทนคำ�มระดบคว�มเปนน�มธรรมนอย

ทสดและภ�พสญลกษณตวแทนจะมระดบคว�มเปนน�มธรรมสงกว�ภ�พสญลกษณอนๆ

ภ�พสญลกษณไอคอนในทนหม�ยถงภ�พสญลกษณซงใชสอคว�มหม�ยถงหน�ทหรอประโยชนใชสอยของสงต�งๆทมภ�พสญลกษณ

ไอคอนปร�กฏอย เชนภ�พไอคอนในหน�จอคอมพวเตอรซงทำ�หน�ทบงบอกถงประโยชนใชสอยของภ�พไอคอนนนๆ โดยตรงสวนใหญภ�พท

สอคว�มหม�ยจะเปนภ�พทเชอมโยงกบสงต�งๆทมอยในสภ�พแวดลอมของก�รใชชวตประจำ�วนซงลกษณะของภ�พสญลกษณไอคอนสวนใหญ

จะมคว�มเหมอนหรอคล�ยกบสงทนำ�ม�สอคว�มหม�ยเพอคว�มรวดเรวในก�รตคว�มหม�ยและคว�มง�ยในก�รจดจำ�บ�งครงภ�พสญลกษณ

ไอคอนมลกษณะเปนภ�พน�มธรรมซงไมเชอมโยงกบสงทผใชเคยรจก ดงนนผใชจะตองศกษ�เรยนรและจดจำ�คว�มหม�ยของภ�พสญลกษณรวม

กบหน�ทของคำ�สงนนๆกอนใชง�น

16 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 17: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ภ�พสญลกษณแทนคำ�เปนภ�ษ�ภ�พทใชในก�รสอคว�มหม�ยแทนภ�ษ�พดเชนหองนำ�สำ�หรบสภ�พบรษหรอสตรและภ�พสญลกษณ

อนๆบนป�ยแสดงต�มจดต�งๆดงนนภ�พสญลกษณแทนคำ�จงเปนภ�ษ�ภ�พทง�ยตอก�รอ�นและเข�ใจไดอย�งรวดเรวโดยไมมขดจำ�กดด�นเชอ

ช�ตหรอภ�ษ�นอกจ�กนนภ�พสญลกษณแทนคำ�ส�ม�รถใชง�นเปนเครองหม�ยก�รค�หรอเปนสญลกษณภ�พบนสงพมพประเภทบรรจภณฑได

อกดวย

ภ�พสญลกษณบงช หม�ยถง ภ�พสญลกษณซงบงบอกทศท�งหรอวธใชง�นบนเอกส�รคมอของก�รใชง�นผลตภณฑ หรอบนสงพมพ

ประเภทบรรจภณฑเปนตนภ�พสญลกษณบงชส�ม�รถเปนไดทงรปภ�พรปร�งและสยกตวอย�งภ�พสญลกษณบงชสถ�นทต�งๆในสงพมพ

ประเภทแผนทซงมก�รบงชสถ�นทตงและสงทตงอยในบรเวณใกลเคยงนอกจ�กนนภ�พสญลกษณบงชส�ม�รถสอคว�มหม�ยดวยสไดเชนก�ร

ใชสเพอสอคว�มหม�ยของสญลกษณบงชของภ�พสญลกษณก�ช�ดซงสเขยวหม�ยถงโรงพย�บ�ลและสแดงหม�ยถงก�รปฐมพย�บ�ลเบองตน

ภ�พสญลกษณตวแทนเปนภ�พสญลกษณตวแทนทมระดบคว�มเปนน�มธรรมสงกว�ภ�พสญลกษณประเภทอนๆทไดกล�วม�เนองจ�ก

มกเปนตวแทนของสงทไมส�ม�รถจบตองไดเชนคว�มมนคงคว�มกล�ห�ญซงไมส�ม�รถสอคว�มหม�ยไดโดยตรงดงนนจงเปนก�รนำ�เสนอดวย

ภ�พเปรยบเทนบเชงอปม�อปไมยดวยสงอนๆแทน

ภ�พสญลกษณทกล�วม�ทงหมดส�ม�รถนำ�ไปใชในง�นออกแบบสงพมพหล�ยประเภทเพอบงบอกหน�ทประโยชนใชสอยของสงนนๆ

บงชสถ�นภ�พหรอสถ�นทตงและเปนเครองหม�ยก�รค�เพอสอคว�มหม�ยในเชงเปรยบเทยบอปม�อปไมยของภ�พลกษณขององคกรนนๆซง

ภ�พสญลกษณส�ม�รถขอรบก�รคมครองท�งกฎหม�ยไดโดยก�รยนขอจดทะเบยนเครองหม�ยก�รค�หรอแจงขอมลลขสทธไดทกรมทรพยสนท�ง

ปญญ�

17ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 18: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

3.ก�รใชสสมคว�มสำ�คญตอง�นออกแบบอย�งยงเนองจ�กสส�ม�รถบงบอกคณสมบตบ�งประก�รของวตถต�งๆเชนกลวย

นำ�ว�สเขยวหม�ยถงกลวยดบและกลวยนำ�ว�สเหลองหม�ยถงกลวยสกนอกจ�กนนสส�ม�รถบงบอกลกษณะของ

แสงทตกกระทบบนวตถต�งๆไดเชนแสงไฟแสงเทยนและแสงจ�กพระอ�ทตยมนษยส�ม�รถรบรถงอ�รมณและ

คว�มรสกของสดงนนก�รใชสเพอสอคว�มหม�ยจะตองพจ�รณ�จ�กคว�มหม�ยของสและก�รบงชลกษณะของสง

ต�งๆทเชอมโยงกบสนอกจ�กนนสยงส�ม�รถบงบอกลกษณะเฉพ�ะของกลมเป�หม�ยเชนเพศและวยไดคอส

แดงบงบอกว�ผลตภณฑสำ�หรบสภ�พสตรวยทำ�ง�น และสเท�หรอสดำ�บงบอกว�ผลตภณฑสำ�หรบสภ�พบรษวย

ทำ�ง�น

ในก�รออกแบบสยงส�ม�รถบงบอกถงบคลกภ�พอ�รมณและคว�มรสกใหกลมเป�หม�ยรบรไดอย�งชดเจนและ

รวดเรวโดยไมตองใชคำ�บรรย�ยเชนสฟ�หรอสนำ�เงนและข�วเปนสเยนซงบงบอกบคลกภ�พทเงยบขรมและสขม

อ�รมณทสงบและรสกผอนคล�ยสวนสเหลองและสสมแสดงถงบคลกภ�พทสนกสน�นร�เรงอ�รมณเบกบ�นและ

รสกกระฉบกระเฉง

ในก�รออกแบบนอกจ�กสจะมอทธพลตอก�รรบรของมนษยบงบอกลกษณะและบคลกภ�พของกลมเป�หม�ยและ

ถ�ยทอดคว�มหม�ยอ�รมณและคว�มรสกไดนนสยงส�ม�รถโนมน�วคว�มคดและคว�มรสกของกลมเป�หม�ย

ใหคลอยต�มไปกบง�นออกแบบไดอกดวยเชนก�รออกแบบเพอใชสโนมน�วคว�มคดใหกลมเป�หม�ยตระหนกถง

สงแวดลอมและสร�งค�นยมอนดในก�รเลอกใชผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมม�กขนโดยก�รใชสทสอถงวสด

ธรรมช�ตเชนสโทนกล�ง(neutral)สดำ�ข�วนำ�ต�ลครมเปนตนและจำ�กดจำ�นวนสในก�รผลตเพยงสเดยวหรอ

เลอกใชเพยงไมกส เพอสะทอนใหเหนถงกระบวนก�รผลตทมผลกระทบสงแวดลอมนอยทสด เนองจ�กสมคว�ม

หม�ยแตกต�งกนไปต�มสงคมและวฒนธรรมนนๆ ตวอย�งเชน สดำ� คนไทยเชอว�เปนสทสอถงคว�มเศร�หมอง

หรอคว�มอปมงคลแตสำ�หรบช�วตะวนตกแลวสดำ�สอถงคว�มสง�ง�มหรหร�และลกลบดงนนก�รศกษ�คว�ม

หม�ยของสกอนเลอกใชใหเหม�ะสมกบก�รรบรของกลมเป�หม�ยจะส�ม�รถชวยใหนกออกแบบส�ม�รถเลอกใชส

เพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบไดอย�งมประสทธภ�พม�กยงขน

ชดการเรยนรเ รอง การออกแบบสงพมพทางการแพทย หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ18 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 19: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

19ชดการเรยนรเ รอง การออกแบบสงพมพทางการแพทย หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 20: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ในก�รพฒน�ง�นออกแบบนกออกแบบตองเรมดวยก�รเลอกหรอสร�งองคประกอบต�งๆ เพอนำ�ม�ใชในก�รจดว�งแบบร�งสงพมพ โดยองคประกอบทส�ม�รถเลอกใชไดนนแบงเปน3ประเภทใหญไดแก

1. องคประกอบพนฐ�นท�งก�รออกแบบ 2. องคประกอบทเปนตวอกษร 3. องคประกอบทเปนภ�พ และองคประกอบอนๆ

20 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 21: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

1. องคประกอบพนฐ�นท�งก�รออกแบบ ต�มหลกของทฤษฎในก�รออกแบบองคประกอบพนฐ�นมสวนสำ�คญยงในก�รสร�งสรรคผลง�นออกแบบใหมคว�มหล�กหล�ยและน�สนใจก�รใชองคประกอบพนฐ�นในง�นออกแบบส�ม�รถทำ�ไดโดยก�รนำ�องคประกอบหนงๆหรอนำ�เอ�หล�ยองคประกอบม�ผสมผส�น

กนเพอนำ�เสนอคว�มคดสร�งสรรคและถ�ยทอดขอมลทงนขนอยกบวตถประสงคในก�รออกแบบและคว�มคดสร�งสรรคของผออกแบบเปนหลก

องคประกอบพนฐ�นท�งก�รออกแบบประกอบดวยจดเสนรปร�งรปทรงนำ�หนกพนผวทว�งสขน�ดและทศท�ง

จด (Dot) เปนองคประกอบทมคว�มเรยบง�ยและซบซอนนอยทสด ก�รใชจดจำ�นวนม�กม�เรยงตอกนจะทำ�ใหเกดก�รรบรเปนเสน หรอเหนเปนรปร�ง เสน (Line)

คอก�รทจดหล�ยๆจดถกนำ�ม�ว�งตอเนองกน จนเกดเปนเสนรปทรงต�งๆรปทรงของเสนจะสอออกม� ถงคว�มรสกทแตกต�งกนออกไป เสนแนวนอน ใหคว�มรสกรสกท�งคว�มกว�งสงบ ร�บเรยบนงผอนคล�ย เสนตรงแนวตงหรอเสนดงใหคว�มรสกท�งคว�มสง สง�มนคงแขงแรงหนกแนนเปนสญลกษณของคว�ม ซอตรง เสนทแยงหรอเสนทะแยงมมใหคว�มรสกไมมนคง รวดเรวแสดงถงก�รเคลอนไหว เสนตดกนใหคว�มรสกประส�นแขงแกรงหน�แนน

เสนโคงใหคว�มรสกออนชอยออนนอม เสนประใหคว�มรสกโปรงไมสมบรณไมตอเนอง ข�ดห�ยไมชดเจนทำ�ใหเกดคว�มเครยดหรอ บ�งกรณอ�จใชเปนสญลกษณ ในก�รแสดงถงสวนทถกซอนเอ�ไว เสนโคงแบบกนหอยใหคว�มรสกเคลอนไหวคลคล�ย หรอเตบโตในทศท�งทหมนวนออกม�ถ�มองเข�ไปจะ เหนพลงคว�มเคลอนไหวทไมสนสด เสนโคงแบบคลนใหคว�มรสกถงก�รเคลอนไหวอย�งช�ๆ นมนวลลนไหลตอเนองสภ�พออนโยน

เสนโคงวงแคบใหคว�มรสกถงพลงคว�มเคลอนไหวทรนแรง ก�รเปลยนทศท�งทรวดเรวไมหยดนง

เสนซกแซกแบบฟนปลา ใหคว�มรสกคลอนไหวอย�งเปน จงหวะมระเบยบไมร�บเรยบน�กลวอนตร�ยขดแยง คว�มรนแรง

นอกจ�กน เสนไดถกใชประกอบในง�นอกแบบเพอสอคว�มหม�ย เชน บงบอกทศท�งในก�รอ�น แบงสวนของก�รนำ�เสนอขอมล แสดงถงก�ร

เคลอนไหว หรอสร�งภ�พประกอบทมลกษณะทแตกต�งต�มนำ�หนกและขน�ดของเสน

คว�มสำ�คญของเสนในก�รออกแบบกร�ฟก1.ใชในก�รแบงทว�งออกเปนสวนๆ2.กำ�หนดขอบเขตของทว�งหม�ยถงทำ�ใหเกดเปนรปร�ง(Shape)ขนม�3.กำ�หนดเสนรอบนอกของรปทรงทำ�ใหมองเหนรปทรง(Form)ชดขน4.ทำ�หน�ทเปนนำ�หนกออนแกของแสดงและเง�หม�ยถงก�รแรเง�ดวยเสน5.ใหคว�มรสกดวยก�รเปนแกนหรอโครงสร�งของรปและโครงสร�งของภ�พ

สวนใหญเสนจะถกนำามาใชรวมกบองคประกอบตางๆ จน

สอถงอารมณของผลงานไดในแบบทตองการ

21ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 22: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

รปราง (Shape) รปทรง (Form) นำาหนก (Value)

รปร�ง:เปนองคประกอบตอเนองม�จ�กเสน เกดจ�กก�รนำ�เสนแบบต�งๆ ม�ตอกนจนไดรปร�ง2มตทมคว�มกว�งและคว�มย�วเท�นน

รปทรง : เปนรปร�งทมมตเพมขนม�กล�ยเปนง�น 3 มต คอมคว�มลก (สง) เพมเข�ม�ดวย

นำ�หนก:เปนสวนทม�เสรมใหดออกว�รปทรงมนำ�หนกขน�ดไหน เบ� หรอหนก ทบ หรอโปรงแสงนำ�หนกจะเกดจ�กก�รเตมสและแสงเง�ลงไปในรปทรงจนไดผลลพธออกม�ต�มทตองก�ร เนองจ�กง�นออกแบบบนพนทระน�บเชนก�รออกแบบสงพมพ จะถกสร�งขนเพอก�รรบรท�งส�ยต�เปนหลก ดงนนก�รกำ�หนดนำ�หนกขององคประกอบของง�นออกแบบจงส�ม�รถทำ�ไดโดยก�รกำ�หนดขน�ดของภ�พสของภ�พจำ�นวนปรม�ณของภ�พและลกษณะของพนผวของภ�พ

พนผว (Texture)

คอสงทแสดงใหรว�รปร�งหรอรปทรงทนำ�ม�ใชง�นมสมผสอย�งไรเชน พนผวขรขระ แสดงออกถงคว�มแขงแกรง หย�บกระด�ง ในง�นออกแบบพนผวจะเปนองคประกอบหนงทชวยสออ�รมณของง�นไดชดเจนม�กชนพนผวเปนองคประกอบทไมส�ม�รถนำ�ม�ใชง�นเดยวๆไดตองใชรวมกบองคประกอบอนๆ เชนรปร�งรปทรงพนผวชวยในก�รสร�งมตและคว�มลกใหก�รจดว�งองคประกอบ และทำ�ใหเหนคว�มแตกต�งระหว�งสวนทเปนองคประกอบและสวนทเปนพนชดเจน

ทวาง (Space) พนทว�งเปนสวนสำ�คญในก�รสนบสนนง�นออกแบบใหมพนทสำ�หรบพกส�ยต�และนำ�ส�ยต�ใหเลอนไหลไปสองคประกอบอนๆ ได พนทว�งส�ม�รถสร�งรปร�งทมลกษณะทน�สนใจและส�ม�รถดงดดส�ยต�ใหคนห�ภ�พในพนทว�งไดในก�รออกแบบสวนใหญใชพนทว�งเพอสงเสรมใหองคประกอบหลกมคว�มเดนชดและเปนจดสนใจของส�ยต�ไดอย�งรวดเรวและพนทว�งไมจำ�เปนตองเปนสข�วเสมอไปก�รออกแบบทดเปนก�รสร�งคว�มสมพนธระหว�งองคประกอบทว�งลงไปและทว�งทจะเกดขน

แสดงนำาหนกของภาพดวยขนาดของภาพ

แสดงนำาหนกของภาพดวยสของวตถ

แสดงนำาหนกของภาพดวยจำานวนปรมาณ

ส (Colour) สเปนอกองคประกอบทไมส�ม�รถนำ�ม�ใชไดเดยวๆตองใชรวมกบองคประกอบอน เชนรปร�งภ�พฯลฯถอเปนหวใจหลกสำ�คญเพร�ะสมคว�มสำ�คญในก�รสอคว�มหม�ย ก�รเลอกใชสจะแสดงถงอ�รมณทตองก�รไดชดเจนกว�องคประกอบอนๆ ทงหมด เชน สโทนรอนสำ�หรบง�นทตองก�รคว�มตนเตนท�ท�ยหรอสโทนเยนสำ�หรบง�นทตองก�รใหดสภ�พสบ�ยๆ

22 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 23: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ขนาด (Size)ขน�ดขององคประกอบในง�นออกแบบพจ�รณ�จ�ก3สวนคอขน�ดของพนทตำ�แแหนงในก�รจดว�งและองคประกอบรวมอนๆซงขน�ดขององคประกอบในทนหม�ยถงขน�ดของตวอกษรขน�ดของภ�พหรอองคประกอบพนฐ�นอนๆในง�นออกแบบเชนรปร�งรปทรงเสนฯลฯในก�รกำ�หนดขน�ดขององคประกอบสวนใหญจะพจ�รณ�จ�กขน�ดของพนทนำ�เสนอง�นออกแบบเปนหลกยกตวอย�งขน�ดของภ�พขน�ดเดยวกนแตปร�กฏอยบนพนททขน�ดต�งกนกมผลตอก�รรบรขน�ดของภ�พทแตกต�งกนออกไปดวยนอกจ�กนนก�รกำ�หนดขน�ดขององคประกอบใหมขน�ดแตกต�งกนกเพอเปนก�รเนนองคประกอบทมขน�ดใหญใหเปนจดสนใจของส�ยต�เพอถ�ยทอดขอมลทสำ�คญและก�รใชขน�ดเพอสร�งระยะท�งหรอมตใหกบภ�พเพอก�รรบรได

ทศทาง (Direction)ในก�รออกแบบเพอนำ�เสนอขอมล หรอถ�ยทอดคว�มคดโดยก�รอ�น จะตองมก�รกำ�หนดทศท�งในก�รจดว�งองคประกอบใหสอดคลองกบทศท�งในก�รอ�น ซงสวนใหญจะส�ม�รถกำ�หนดทศท�งเรมจ�กบนลงล�ง จ�กซ�ยไปขว� และมมซ�ยบนไปสมมขว�ล�ง ทงนขนอยกบลำ�ดบคว�มสำ�คญขององคประกอบ และปรม�ณของขอมลทตองปร�กฏในพนทภ�พรวม นอกจ�กนนก�รจดว�งองคประกอบในทศท�งอสระเพอก�รอ�นกร�ดอย�งรวดเรวส�ม�รถกำ�หนดไดดงภ�พ

องคประกอบพนฐานมความสำาคญตองานออกแบบดงน 1.ชวยกำ�หนดจดสนใจของส�ยต�

2.ชวยสร�งลกษณะพเศษใหแกองคประกอบต�งๆไดโดยก�รเพมขน�ดพนผวสและลวดล�ย

3.ชวยสงเสรมสอคว�มหม�ยขององคประกอบต�งๆไดชดเจนขน

4.ชวยเนนสวนทสำ�คญใหเดนชดขน

5.ชวยในก�รถ�ยทอดขอมลทซบซอนใหเข�ใจไดง�ย

6.ชวยชนำ�ทศท�งในก�รอ�นใหกลมเป�หม�ยไดรบรขอมลไดอย�งครบถวน

23ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 24: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

24 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 25: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ทฤษฎสและจตวทยาการใชส เพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบ คำ�ว�“ทฤษฎส”หม�ยถงแนวคว�มคดหรอทศนะทเกยวกบก�รใชสซงไดรบก�รกำ�หนดขนโดยนกออกแบบและศลปนเพอใหเกดคว�มสะดวกในก�รออกแบบไดอย�งมประสทธผล ทฤษฎสทมก�รกล�วถงกนม�ก ไดแกทฤษฎสของแปรง (Pang’s Theory) ทฤษฎสของมนเซลล (Munsell’ Theory) และทฤษฎสของวอลเลอร (Waller’s Theory) เปนตน ทฤษฎสของแปรงมบทบ�ทสำ�คญม�กทสดในก�รออกแบบเพร�ะมก�รเสนอแนวคว�มคดเกยวกบ “วงลอของส” (ColorWheel) ทำ�ใหเกด “วรรณะ” (Tone)ของสขน และไดนำ�แนวคดของวรณะสม�ประยกตใชในก�รออกแบบสอสงพมพอย�งกว�งขว�ง

สเกดจากอะไร ในปจจบนแหลงกำ�เนดสจะมอย3ชนดคอ สทเกดจากแสงเกดจ�กก�รหกเหของแสงผ�นแทงแกวปรซมม3สคอสแดง(Red),สเขยว(Green)และสนำ�เงน(Blue)เรยกรวมกนว�RGB นำ�ม�ผสมกนจนเกดเปนสสนต�งๆม�กม�ยตวอย�งอปกรณทใชแหลงกำ�เนดสแบบนเชนโทรทศนหรอจอคอมพวเตอร สทเกดจากหมกสในการพมพ เกดจ�กก�รผสมหมกพมพทง4สในเครองพมพคอสฟ�,สมวงแดง,สเหลองและสดำ�เรยกรวมกนว�CMYKจนไดออกม�เปนสสนต�งๆต�มทตองก�รในก�รทำ�ง�นกร�ฟก ซงห�กเปนง�นทนำ�ไปพมพแทนพมพควรเลอกใชโหมดสน เพอใหไดผลลพธทออกม�ตรงกบทเหนในจอคอมพวเตอร สท เกดจากธรรมชาต เปนสท ไดจ�กธรรมช�ตจ�กกระบวนก�รสงเคร�ะหท�งเคม 3 สทเรยกว�แมส คอ สแดง สเหลอง และสนำ�เงนหลงจ�กนนจงนำ�ม�ผสมกนจนเกดเปนสอนๆ ก�รผสมสไวใชง�นจะใชวธผสมจ�กสทเกดจ�กธรรมช�ตโดยเรมผสมจ�กแมสหรอสขนทหนงไปจนเปนสขนทสองและขนทส�มต�มลำ�ดบภ�พ

วงจรส (Colour Circle)สขนท 1คอแมสไดแกสแดงสเหลองสนำ�เงน

สขนท 2 คอสทเกดจ�กสขนท1หรอแมสผสมกนในอตร�สวนทเท�กนจะทำ�ให เกดส

ใหม3สไดแก สแดงผสมกบสเหลองไดสสม

สแดงผสมกบสนำ�เงนไดสมวง

สเหลองผสมกบสนำ�เงนไดสเขยว

สขนท 3คอสทเกดจ�กสขนท1ผสมกบสขนท2ในอตร�สวนทเท�กนจะไดสอนๆอก

6สคอ

สแดงผสมกบสสมไดสสมแดง สแดงผสมกบสมวงไดสมวงแดง สเหลองผสมกบสเขยวไดสเขยวเหลอง สนำ�เงนผสมกบสเขยวไดสเขยวนำ�เงน สนำ�เงนผสมกบสมวงไดสมวงนำ�เงน สเหลองผสมกบสสมไดสสมเหลอง

25ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 26: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

จตวทย�ก�รใชสเพอสอคว�มหม�ยในง�นออกแบบ ทฤษฎทเกยวกบสมม�กม�ยแตกต�งกนไปต�มลกษณะของก�รนำ�ไปใชง�นแตลกษณะเฉพ�ะหรอคณค�เฉพ�ะของสแตละสยอมจะเปนตวแทนของอ�รมณต�งๆ ในวตถทมสปร�กฏขน นอกจ�กนสยงเปนสญลกษณแสดงถงน�มธรรมเชนคว�มสงบสขคว�มสนตก�รเคลอนไหวอนตร�ยก�รมคว�มรในเรองสจงเปนสวนสำ�คญทจะทำ�ใหผลง�นบรรลเป�หม�ยต�มตองก�รไดก�รเรยนรถงอทธพลตอคว�มรสกของก�รมองสแตละสจงมคว�มจำ�เปน จตวทย�ของสทจะมผลตออ�รมณของผพบเหนส�ม�รถอธบ�ยไดดงน

สแดงเปนสทสร�งคว�มตนเตนและกระตนสมองสแดงป�นกล�งแสดงถงคว�มมสขภ�พดคว�มมชวตคว�มรกคว�มสำ�คญคว�มอดมสมบรณคว�มมงคงสแดงจดมคว�มหม�ยแฝงด�นก�ม�รมณนอกจ�กนสแดงยงสร�งคว�มรสกรนแรง รสกรอนกระตนท�ท�ยเคลอนไหวตนเตนเร�ใจมพลงมกใชในกรณทเกยวกบคว�มตนเตนหรออนตร�ยเปนสทมพลงม�กส�ม�รถบดบงสอนๆเมอนำ�สแดงม�ผสมกบสข�วเปนสชมพสแดงจะลดพลงลงทำ�ใหเกดคว�มรสกออนหว�นนมนวลขนแตถ�สแดงถกผสมใหเขมคอสนำ�ต�ลไมว�ออนแกต�งกนจะใหคว�มรสกเกยวกบพนดนคว�มมนคงแขงแรงคว�มเปนจรงและอบอน สสมใหคว�มรสกรอนคว�มอบอนคว�มสดใสมชวตชว�วยรนคว�มคกคะนองก�รปลดปลอยคว�มเปรยวก�รระวงเปนสทเร�คว�มรสก

สเหลองเปนสแหงคว�มเบกบ�นเร�อ�รมณและเรยกรองคว�มสนใจใหคว�มรสกแจมใสสดใสร�เรงชวตใหมคว�มสกสว�งก�รแผกระจ�ยคว�มระวงอำ�น�จบ�รม

สเขยว เปนสท�งชววทย� ซงใกลเคยงธรรมช�ต เปนสในวรรณะเยนจะสร�งคว�มรสกเยนสบ�ยใชเปนสทชวยผอนคล�ยคว�มเครยดไดใหคว�มรสกสงบเงยบรมรนก�รพกผอนก�รผอนคล�ยธรรมช�ตคว�มปลอดภยคว�มปกตคว�มสขสขมเยอกเยน สนำ�เงนเปนสทใหคว�มรสกประทบใจคว�มสะอ�ดสงบผอนคล�ยสง�ง�มทม

สมวง ใหคว�มรสกมเสนหน�ตดต�มเรนลบซอนเรนมอำ�น�จมพลงแฝงอยคว�มรกคว�มเศร�คว�มผดหวงคว�มสงบคว�มสงศกดเปนสทปลอบโยนและชวยลดคว�มเครยด สทองมตำ�แหนงสใกลสสมและนบว�เปนสอนในขณะทสเงนจดเปนสเยน

สทองสเงนและสทมนว�วใหคว�มรสกมนคง

สดำ�ใหคว�มรสกหนกหดหเสร�ใจทบตน

สข�ว ใหคว�มรสก บรสทธ สะอ�ด สดใส ใหมเบ�บ�ง ออนโยน เปดเผย ก�รเกด คว�มรก คว�มหวงคว�มจรงคว�มเมตต�คว�มศรทธ�คว�มดง�มใหคว�มรสกรนเรง โดยเฉพ�ะเมอใชกบสแดง เหลองและสม

สดำ�อยกบสข�วแสดงถงคว�มรสกท�งอ�รมณทถกกดดน

สเท�ใหคว�มรสกเศร�อ�ลยทอแทคว�มลกลบคว�มหดห คว�มชร� คว�มสงบ คว�มเงยบ สภ�พสขม ถอมตน สนมขอดคอทำ�ใหเยน แตสร�งคว�มรสกหมนหมองได

สเท�ป�นกล�งใหคว�มรสกถงคว�มนงเฉยสงบ

สนำ�ต�ล ใหคว�มรสกเก�หนกสงบเงยบใหคว�มรสกอบอนไดพกผอน

สเขยวแกผสมสเท�แสดงถงคว�มสลดรนทดใจชร�

สสดและสบ�งๆ ทกชนด แสดงคว�มรสกกระชมกระชวยแจมใส

สฟ� ใหคว�มรสกสงบ สขม สภ�พ หนกแนนเครงขรมเอ�ก�รเอ�ง�นละเอยดรอบคอบสง�ง�มมศกดศรสงศกดเปนระเบยบถอมตนส�ม�รถลดคว�มตนเตนและชวยทำ�ใหมสม�ธแตถ�มสนำ�เงนเขมเกนไปกจะทำ�ใหรสกซมเศร�ได

ทงนอทธพลของสจะแตกต�งกนไปต�มประสบก�รณของแตละบคคล วฒนธรรม ประเพณขนบธรรมเนยมหรอค�นยมของแตละกลมชน นอกจ�กแตละสจะสร�งคว�มรสกดวยตวมนเองแลว เมอนำ�ม�ใชรวมกนเร�ยงส�ม�รถแบงสออกเปน2วรรณะ เพอสร�งอ�รมณทแตกต�งกนออกไปไดอกดวย

26 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 27: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

1.วรรณะสรอน (WARM TONE) ใหอทธพลคว�มรสกทอบอน ตนเตน

กระฉบกระเฉงแกผด ประกอบดวยสเหลองสสมเหลองสสมสสมแดงสแดงสมวงแดงและสมวง

2 .วรรณะส เ ย น (COOL TONE) ใหคว�มรสกสงบ เยอกเยน แกผดประกอบดวยสเหลองสเขยวเหลองสเขยวสเขยวนำ�เงนสนำ�เงนสมวงนำ�เงนและสมวง

จะสงเกตไดว�สเหลองและสมวงอยทงวรรณะรอนและวรรณะเยนถ�อยในกลมสวรรณะรอนกใหคว�มรสกรอน และถ�อยในกลมสวรรณะเยนกใหคว�มรสกเยนไปดวย สเหลองและสมวงจงเปนสไดทงวรรณะรอนและวรรณะเยน สทงสองวรรณะอ�จจะไมใชสทสดดงเชนในวงจรสเพร�ะคว�มจรงแลวในธรรมช�ตยงมสทแตกต�งไปจ�กในวงจรสอกม�กม�ยใหอนม�นว�สใดทคอนไปทางสแดง หรอสสมใหถอวาเปนสวรรณะรอน สวนสทคอนไปทางนำาเงน เขยวใหอนมานวาเปนวรรณะเยน

วรรณะของส วรรณะของส (Tone) หม�ยถงกลมของสซงอยครงหนงของวงลอสโดย

เอ�แนวสเหลองและสมวงเปนเสนผ�นศนยกล�ง

วรรณะของสแบงออกเปน 2 วรรณะ คอ วรรณะรอน และวรรณะเยน

27ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 28: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ทฤษฎสกบก�รออกแบบสงพมพองคประกอบของส สแตละสยอมประกอบดวยองคประกอบตอไปน

1.ตวส(Hue)เปนลกษณะคว�มแตกต�งของสซงยอมแตกต�งไปต�มคว�มถของคลนแสงเชนสแดงสเหลองสนำ�เงนเปนตน

2.ค�ของส(Value)หม�ยถงคว�มสว�งคว�มมดของสแตละสโดยทวไปจะกำ�หนดไวเปน10ระยะตงแต0-10ค�ของสระยะ0จะเปนสดำ�

และระยะ10จะเปนสข�วในก�รผสมสเพอใหเกดค�ของสจ�กตวสอ�จใชสข�วคอยๆผสมใหตวสจ�งลงจนกระทงข�วสในลกษณะนเรยกว�“ส

ทนต”(Tint)และอ�จใชสดำ�ผสมตวสใหคอยๆคลำ�ลงจนเปนสดำ�เรยกว�“สเฉด”(Shade)

3.คว�มเขมของส(Chroma)คว�มเขมของสจะมระดบใดนนขนอยกบว�ตวเนอสส�ม�รถสะทอนคว�มเขมออกม�ไดม�กนอยเพยงไรโดยส�ม�รถ

วดออกม�เปนตวเลขไดตงแต1,2,4ไปต�มลำ�ดบยงตวเลขสงสนนจะมคว�มเขมม�กคณสมบตของสแตละสจะใหคว�มเขมไดไมเท�กน

หลกการใชสก�รใชสในง�นออกแบบสอสงพมพ เพอใหเกดผลในก�รจงใจและเร�คว�มสนใจแกผดนน ผออกแบบส�ม�รถพจ�รณ�จ�กจดมงหม�ยของง�น

ออกแบบว�ตองก�รสร�งคว�มรสกอย�งไรตอผดและก�รเลอกใชสใหเหม�ะสมในลกษณะตอไปน

การใชสวรรณะเดยว

ก�รเลอกใชสวรรณะใดวรรณะหนงเพอใหสงพมพทออกแบบสอคว�มหม�ยกบผดไดต�มทนกออกแบบตองก�รเชน

วรรณะรอน(WarmTone)ใหคว�มรสกทอบอนตนเตนกระฉบกระเฉงแกผด

วรรณะเยน(CoolTone)ใหคว�มรสกสงบเยอกเยนแกผด

การใชสตางวรรณะ

ก�รใชสต�งวรรณะเปนก�รใชสทงสองวรรณะเข�ดวยกนในภ�พควรกำ�หนดใหสวรรณะใดวรรณะหนงม�กกว�ในอตร�80%ตอ20%เชนตองก�ร

ใชสกลมวรรณะเยนในพนทสวนใหญกควรเวนพนทประม�ณ20%สำ�หรบสวรรณะรอนซงจะทำ�ใหง�นออกแบบดน�สนใจและไมข�ดเอกภ�พ

(ก�รใชสวรรณะเดยวในภ�พแมว�จะทำ�ใหเกดเอกภ�พและคว�มกลมกลนแตเมอดภ�พนนไปน�นๆจะทำ�ใหรสกน�เบอหน�ย)

การใชสตรงขาม (Contrast) หม�ยถงสทอยในทศท�งตรงกนข�มในวงลอสสตรงข�มจะใหคว�มรสกทตดกนรนแรงสร�งคว�มเดนและเร�ใจ

ไดม�กแตห�กใชไมถกหลกหรอไมเหม�ะสมหรอใชจำ�นวนม�กสจนเกนไปจะใหคว�มรสกทพร�มวล�ยต�ขดแยงควรใชสตรงข�มในอตร�สวน

80%ตอ20%หรอห�กมพนทเท�กนทจำ�เปนตองใชควรนำ�สข�วหรอสดำ�เข�ม�เสรมเพอตดเสนใหแยกออกจ�กกนหรออกวธหนงคอก�รลด

คว�มสดของสตรงข�มใหหมนลงไป

สเหลองตรงกนข�มกบสมวง

สแดงตรงกนข�มกบสเขยว

สนำ�เงนตรงกนข�มกบสสม

สเขยวเหลองตรงกนข�มกบสมวงแดง

สสมเหลองตรงกนข�มกบสมวงนำ�เงน

สสมแดงตรงกนข�มกบสเขยวนำ�เงน

นกออกแบบสงพมพควรระมดระวงว�สตรงกนข�มมคว�มขดแยงกนอย�งรนแรงถ�นำ�ม�ใชเข�ดวยกนผดอ�จเกดคว�มรสกขดแยงและไมน�

สนใจไดผออกแบบจงควรหลกเลยงก�รนำ�สตรงข�มม�ใชดวยกนในลกษณะตรงๆแตในท�งตรงข�มถ�ผออกแบบนำ�สตรงข�มม�ใชอย�งมระบบ

และหลกก�รแลวจะทำ�ใหง�นออกแบบมคณค�และน�สนใจกว�ก�รใชคประกอบอนๆ

28 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 29: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ใชสซงมอยในวงการ เร�ส�ม�รถกำ�หนดชดสทจะดงดดคว�มสนใจของกลมเป�หม�ยไดจ�กก�รวเคร�ะหลกษณะของสทเกยวของกบง�นทออกแบบสส�ม�รถสอคว�ม

รสกในแงมมหรออ�รมณต�งๆไดอกแนวท�งหนงในก�รเลอกใชสในชดสไดแกเลอกรปภ�พทเกยวของกบง�นทออกแบบซงน�จะสงอทธพลตอ

ชดสแลวกำ�หนดชดของรปภ�พซงสนบสนนประเดนส�ระ

ตวอย�ง ก�รใชภ�พถ�ยจ�กวงก�รเกษตรกรรม ดวยก�รใชเครองมอ eyedropper ผออกแบบส�ม�รถดงสจ�กรปภ�พไดโดยตรง สของแตละ

วงก�รจะมคว�มน�สนใจเฉพ�ะตวสตางๆ เลอกมาจากภาพถายในวงการนโดยตรง

ชดสนสร�งขนสำ�หรบวงก�รรถยนตโดยใชสโลหะเปนสหลกเชนเดยวกบสทองอนนไมไดรวมไปถงสของรถก�รใชโทนสเท�เปนสหลกจะชวยขบ

ใหสมคว�มสว�งเดนชดขนเมอเทยบกบสพนทคอนข�งทบทมดวยพนสกล�งๆเมอเทยบกบสสดใสจะชวยดงดดจดมงคว�มสนใจไดเมอตองก�ร

คำาแนะนำาถงหลกการนำาสตรงขามมาใชเขาดวยกน

1. การใชสตรงขามในปรมาณทสขางหนงมากกวาอกขางหนงในอตรา 80% ตอ 20%เชนใชสนำ�เงนในพนทสวนใหญและใชสสมในพนทสวน

นอยบรเวณจดแหงคว�มสนใจ

2. การลดความสดใสของสตรงกนขามก�รลดคว�มสดใสหรอก�รฆ�ส(Colorbrake)เปนก�รทำ�ใหสแทหมนหมองลงโดยก�รผสมสตรงกน

ข�มลงไปในสแทเชนตองก�รลดคว�มสดใสของสแดงจะตองนำ�สเขยวทอยตรงกนข�มผสมลงในสแดงเลกนอยจะทำ�ใหสแดงนนหมนลงสตรง

กนข�มทลดคว�มสดใสลงนนส�ม�รถนำ�ม�ใชเข�ดวยกนไดโดยไมเกดคว�มรสกขดแยงนอกจ�กนก�รลดคว�มสดใสของสยงนำ�ไปใชแสดงถงสสวน

ทเปนเง�ของวตถทอยระยะไกลได

3. การใชสขาวผสมลงในสแท ก�รผสมสข�วหรอก�รทำ�สทนนนนนบเปนก�รลดคว�มเขมหรอคว�มสดใสของสแทลงสตรงข�มทผสมดวยสข�ว

จงส�ม�รถนำ�ม�ใชเข�ดวยกนโดยไมเกดคว�มรสกขดแยง

4. การใชสดำาผสมลงในสแท ก�รผสมสดำ�หรอก�รทำ�สเฉดนน เปนก�รลดคว�มสดใสของสแทใหหมนหมองลงสตรงกนข�มทผสมดวยสดำ�จง

ส�ม�รถนำ�ม�ใชเข�ดวยกนโดยไมเกดคว�มรสกขดแยง

5. การใชสขาวตดเสนระหวางสตรงกนขามสข�วซงอยระหว�งรอยตอของสตรงกนข�มจะชวยลดคว�มสดใสของสแทลงดงนนก�รใชสตรงกน

ข�มทตดดวยเสนสข�วจงอยดวยกนโดยไมเกดคว�มรสกขดแยง

6. การใชสดำาตดเสนระหวางสตรงกนขามสดำ�จะมผลในก�รลดคว�มสดใสของสแทไดเชนเดยวกบสข�วและทำ�ใหก�รใชสตรงกนข�มดวยวธน

ไมเกดคว�มรสกขดแยงตอผด

7. การใชสตรงกนขาม โดยการปรบคาระยะของสสแทซงผ�นก�รปรบระยะค�ของสแลวจะถกลดคว�มสดใสของสลงเปนลำ�ดบจนทำ�ใหสตรง

กนข�มส�ม�รถอยดวยกนไดโดยไมเกดคว�มรสกขดแยง

29ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 30: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

กลมของสทใหคว�มรสกต�งกนนกออกแบบโฆษณ�ไดศกษ�และทดลองใชกลมของสจำ�นวน3-4สในก�รสร�งคว�มรสกแกกลมเป�หม�ยใหสอดคลองกบวตถประสงคของก�ร

โฆษณ�โดยส�ม�รถสรปลกษณะของกลมสไดดงน

1.กลมสทกอคว�มรสกตนเตนเร�ใจ(Ecitmentcolor)เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบประเภทป�ยเตอนใหระวงอนตร�ยไดแกสแดงสดำ�

สเหลองและสแสด

2.กลมสซงแสดงคว�มเปนผหญง(Femininecolor)เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบทเนนคว�มเปนผหญงหรอผลตภณฑสำ�หรบผหญงไดแก

สชมพสฟ�สเหลองออนและสเขยวออน

3.กลมสซงแสดงคว�มเปนผช�ย(Masculinecolor)เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบทเนนคว�มเปนผช�ยหรอผลตภณฑสำ�หรบผช�ยไดแก

สดำ�สนำ�เงนสเท�และสแดง

4.กลมสทเนนคว�มสด(Freshcolor)เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบทเนนคว�มสดของสนค�เชนอ�ห�รเครองดมเปนตนไดแกสเหลอง

สเขยวเหลองและสนำ�เงน

5. กลมสทแสดงออกถงสขภ�พ (Healthy color) เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบผลตภณฑทเนนด�นสขภ�พ เชน อ�ห�รเสรม ย� ไดแก ส

เหลองสนำ�ต�ลและสเขยว

6.กลมสทแสดงออกถงคว�มสนสะเทอน(Vibrantcolor)เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบซงตองก�รแสดงคว�มเคลอนไหวสนสะเทอนไดแก

สนำ�เงนสแดงสเหลองและสเขยว

7.กลมสทแสดงออกถงคว�มน�เชอถอ(Sophisticatedcolor)เหม�ะสำ�หรบใชกบก�รออกแบบซงตองก�รจงใจใหผดเชอถอในสนค�หรอผลต

ภณฑนนๆไดแกสดำ�สเหลองสนำ�ต�ลและสทอง

ก�รออกแบบสอสงพมพทดมคว�มสอดคลองเหม�ะสมกบวตถประสงคก�รผลตสอสงพมพจะทำ�ใหผลง�นสอสงพมพบรรลวตถประสงคเสรมคณค�

ใหกบสอสงพมพนนๆเปนอย�งดง�นก�รออกแบบสอสงพมพแตละชนไมมสตรสำ�เรจแตเปนง�นทตองอ�ศยคว�มคดสร�งสรรคและจนตน�ก�ร

เฉพ�ะตวของนกออกแบบเพอใหส�ม�รถตอบสนองคว�มตองก�รและวตถประสงคใหไดม�กทสดโดยอ�จอ�ศยหลกก�รออกแบบเชนองคประกอบ

ท�งศลปะและทฤษฎสม�ประกอบขนเปนคว�มสวยง�มทส�ม�รถสอส�รคว�มหม�ยทตองก�รไดอย�งสมบรณ

30 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 31: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

31ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 32: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

เทคนคก�รนำ�สไปใชง�น วตถประสงคหลกคอใชสเพอเพมคว�มโดดเดนใหกบจดเดนในภ�พและใชสตกแตงสวนอนๆของภ�พใหไดภ�พรวมออกม�ในอ�รมณทตองก�ร

เทคนคในก�รเลอกใชสทนยมใชง�นกนเปนหลกมอย4รปแบบคอ

Mono หรอเอกรงค เปนก�รใชสทไปในโทน

เดยวกนทงหมดเชนจดเดนเปนสแดงสสวนทเหลอ

จะเปนสทใกลเคยงกบสแดงโดยใชวธลดนำ�หนกคว�ม

เขมของสแดงลงไป

Complementคอสทตดกนหรอสตรงกนข�ม

เปนสทอยตรงข�มกนในวงจรสเชนสฟ�จะตรงข�ม

กบสสม หรอสแดงจะตรงข�มกบสเขยว ส�ม�รถนำ�

ม�ใชง�นไดหล�ยอย�งโดยสงผลไดทงดและไมดทงน

ก�รใชง�นสตรงข�มหรอสตดกน ไมควรใชในพนท

ปรม�ณเท�กนในง�นควรใชสใดสหนงจำ�นวน80%

อกสหนงเพยง20%หรอ70%-30%โดยประม�ณ

บนพนทของง�นโดยรวมจะทำ�ใหคว�มตรงข�มกน

ของสทพนทนอยกล�ยเปนจดเดนของภ�พ

Triadคอก�รเลอก3สทมระยะห�งเท�กนเปน

ส�มเหลยมด�นเท�ม�ใชง�น

Analogicหรอสข�งเคยงคอก�รเลอกสใดสหนง

ขนม�ใชง�นพรอมกบสทอยตดกนอกข�งละสซงคอส

ส�มสทอยตดกนในวงจรส

ในปจจบนวงลอสพรอมวธเลอกมใหใชง�น

สะดวกขนม�กเชนโปรแกรมKulerของAdobeท

เปนโปรแกรมสำ�หรบชวยเลอกสในอ�รมณต�งๆหรอ

เวบไซตทมวงลอสสำ�เรจรปพรอมโคดสสำ�หรบนำ�ไปใช

ง�นเชนwww.colorshemedesigner.com

32 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 33: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

Colour Chart คว�มหม�ยของ Colour Chart

Colour chart คอต�ร�งส แสดงไวเพอใชในก�รเปรยบเทยบหรอใชอ�งองColourChart สำ�หรบโรงพมพจะเปนต�ร�งสทแสดงสวนผสมของเปอรเซนตของเมดสของแมสทงสสทใชในก�รพมพ(YellowMagentaCyanและBlack)

Colour Chart สำาหรบโรงพมพ เนองจ�กระบบก�รพมพออฟเซทเปนก�รพมพแบบHalftoneสต�งๆทเกดขนเปนก�รผสมของเมดสกรนของแมสชองสแตละชองในต�ร�งสจะถกกำ�กบดวยเปอรเซนตของแมสแตละส

Colourchartด�นข�งนเปนตวอย�งก�รจดต�ร�งสแบบหนง แถวบนสด เปนก�รผสมสของ B ไลจ�กชองซ�ยไปขว�เรมจ�ก5%เพมทละ5%จนถงชองขว�สดได100%

แถวท2เปนก�รผสมสของYMและCไลจ�กชองซ�ยไปขว�เรมจ�ก5%เพมทละ5%เท�กนทกสจนถงชองขว�สดได100%ทกส

แถวท3ถง5เปนก�รแสดงสเดยวๆของYMและCในแตละแถวเรมจ�ก5%เพมทละ5%จนถง100%ทชองขว�สด

ต�ร�ง4x4ชองทอยถดลงไปแตละต�ร�งจะมค�YและBต�ยตวเชนY100B0เท�กบY100%B0%และในแตละต�ร�งค�ของCจะเท�กนในแตละแถวของแนวตงเรมจ�ก 0% ในชองแถวขว�สด ชองในแถวถดม�ด�นซ�ยจะเท�กบ60%80%และ100%ต�มลำ�ดบสวนค�ของMจะเท�กนในแตละแถวของแนวนอนเรมจ�ก0%ในชองแถวบนสดชองในแถวถดลงม�จะเท�กบ60%80%และ100%ต�มลำ�ดบ ก�รจดต�ร�งสส�ม�รถจดจำ�นวนชองสใหละเอยดม�กกว�ทแสดงไว เชนค�ของCและMเพมทละ10%หรอ5%แทนทจะใช4ชองต�มตวอย�ง

ประโยชนของColourChartใชในก�รออกแบบจดทำ�ตนฉบบเพอเลอกสทตองก�รลงในภ�พหรอใชสอส�รกบโรงพมพว�ตองก�รสอะไรโดยบอกเปอรเซนตของแมสแตละสสำ�หรบโรงพมพจะใชColourChartเพอเปรยบเทยบสทพมพจ�กแทนพมพกบColourChartทเปนม�ตรฐ�น

33ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 34: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

2. องคประกอบทเปนตวอกษรในก�รออกแบบสงพมพ Typography

--->คอศ�สตรแหงก�รออกแบบและก�รจดตวอกษรเพอก�รสอส�รอนหม�ยถงก�รออกแบบตวอกษร (Typefaces) และก�รจดว�งชดแบบตวพมพ (Fonts) ใหเหม�ะสมสวยง�มกบพนทว�งและองคประกอบต�งๆ ทใชในง�นออกแบบสอส�รต�มระบบก�รพมพและก�รเผยแผประช�สมพนธทกชนดก�รออกแบบตวอกษรและตวพมพ

Font & Typeface Design ตวอกษร ตวหนงสอ หรอตวพมพ คอเครองหม�ยทใชแสดงคว�มรสกนกคดและคว�มรของมนษย เปนสอคว�มหม�ยคว�มเข�ใจอย�งหนงทมนษยใชในก�รตดตอซงกนและกนจดไดว�เปนสวนประกอบมลฐ�นสำ�คญอนดบแรกของก�รออกแบบก�รจดว�ง(LayoutDesign)ซงนกออกแบบจำ�เปนตองมก�รเรยนรเกยวกบตวอกษร เชนขน�ด (TypeSize)รปร�งลกษณะ(Character)สวนประกอบตลอดจนกรรมวธต�งๆทเกยวของกบก�รจดและก�รผลตตวอกษรเพอเกดคว�มเข�ใจและก�รนำ�ม�ใชอย�งถกตองเหม�ะสม ก�รออกแบบกร�ฟกโดยทวๆไปมก�รนำ�ตวอกษรม�ใชเพอก�รออกแบบเปน2ลกษณะใหญๆคอ 1. ใชตวอกษรเปนจดเดนในการดงดดสายตา (Display Face) มลกษณะตวอกษรแบบก�รตกแตงหรอก�รเนนขอคว�มข�วส�รใหส�ม�รถดงดดคว�มสนใจของผดผอ�นดวยก�รใชขน�ดรปร�งและรปแบบตวอกษรทมขน�ดใหญมคว�มเดนเปนพเศษสวนใหญจะใชเปนชอเรองก�รพ�ดหวเรอง(Heading)หวขอเรองหน�ปกหนงสอคำ�ประก�ศคำ�เตอน

2. ใชตวอกษรเปนสวนบรรยายหรออธบายเนอหา (Book Face) คอก�รใชตวอกษรเปนตวพมพเนอห�ทมขน�ดเลกในลกษณะของก�รเรยงพมพขอคว�ม(Typesetting)เพอก�รบรรย�ยอธบ�ยสวนประกอบปลกยอยของข�วส�รและเนอห�ทตองก�รสอส�รเผยแพรหรอทเรยกว�ตวพนซงจะตองออกแบบใหสอดคลองกบประเภทของสงพมพและก�รรบรของผชมเชนถ�เปนหนงสอโดยทวไปจะมขอกำ�หนดต�มวยต�งๆดงนระดบอนบ�ลควรใชตวขน�ด30พอยทขนไประดบประถมปท1-2ควรใชขน�ด24-32พอยทระดบประถมปท3-4ควรใชตวขน�ด18-24พอยทระดบประถมปท5-6ควรใชตวขน�ด16-18พอยทระดบมธยมศกษ�ปท1-6ควรใชตวขน�ด16พอยทระดบอดมศกษ�และประช�ชนทวไปควรใชตวขน�ด14-16พอยทนอกจ�กนยงขนอยกบระยะในก�รมองเหนดวยเชนถ�เปนหนงสอเอกส�รระยะก�รมองปกตขน�ดของตวอกษรไมเปนปญห�แตถ�เปนสงพมพประเภทโปสเตอรป�ยโฆษณ�กล�งแจงผออกแบบควรพจ�รณ�เรองขน�ดของตวอกษรดวย

34 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 35: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ก�รเลอกใชตวอกษรในก�รพมพ ในก�รเลอกตวอกษรสำ�หรบก�รทำ�ตนฉบบสงพมพจดสำ�คญคอควรอ�นไดง�ย(Legibility)เข�ใจง�ย(Readability)และมคว�มง�มน�สนใจ(Beau-tifullity)นอกจ�กนควรคำ�นงถงขอต�งๆตอไปน

1. ประเภทหรอรปแบบตวอกษร (Type Face) อกษรไทยมหล�ยรปแบบส�ม�รถจดเปนกลมไดเชนตวแบบอ�ลกษณตวพมพแบบเขยนตวพมพแบบมหวตวพมพแบบไมมหว(หวป�ด)และตวพมพแบบตวตกแตงควรเลอกใหเหม�ะสมกบง�น

2. ขนาดของตวอกษร (Size) ขน�ดคว�มสงของตวอกษรควรจะสอดคลองกบวยของผอ�น ก�รรบรของกลมเป�หม�ย ตำ�แหนงหรอระยะในก�รมองเหน ตวอกษรภ�ษ�องกฤษควรใชคว�มสง 9, 10, 11, 12 พอยท เปนตวพน ในขณะทภ�ษ�ไทยใชคว�มสง 12, 14, 16 พอยทเปนตวพน นอกจ�กนยงตองคำ�นงถงคว�มกว�งของคอลมน และก�รเวนวรรคดวย เชน ตวอกษรขน�ด 9, 10, 11, 12 พอยท ควรใชคว�มกว�งของคอลมน 18-24 ไพก� (ประม�ณ 7-13.5 เซนตเมตร) จะทำ�ใหอ�นไดง�ยขน นอกจ�กนขน�ดของตวอกษรจะมผลตอเนอทในสงพมพ และคว�มหน�ของหนงสอซงมผลตอตนทนก�รผลตดวย

3. ความกลมกลนของตวอกษรควรใชตวอกษรทมลกษณะเข�กนได(Unity)เปนตวอกษรแบบเดยวกนหรอคล�ยกนเพอใหเกดคว�มกลมกลนหรอคว�มเปนหนวยเดยวกน

4. ลกษณะและอารมณของตวอกษร (Type Carecter) ตวอกษรแตละแบบใหอ�รมณและคว�มรสกทแตกต�งกน จงควรพจ�รณ�ใชใหเหม�ะสมกบเรองทตองก�รแสดงออกเชนคว�มหว�นซงของนวนย�ยคว�มลกลบน�สะพงกลวของเรองผ คว�มยงใหญของ เรองร�วท�งประวตศ�สตรสวนใหญจะเปนตวประดษฐหรอตวเรยง

5. ความกวางของขอความหรอคอลมน (Column) ควรกำ�หนดใหเหม�ะสมกบขน�ดคว�มกว�งย�วของสงพมพเชนถ�เปนหนงสอขน�ด8หน�ยกธรรมด�หรอ8หน�ยกพเศษ2คอลมนจะกว�งประม�ณ8-9เซนตเมตรถ�3คอลมนจะกว�งประม�ณ5-6เซนตเมตรนตยส�รบ�งฉบบอ�จทำ�เปน4คอลมนเพอใหดโปรงต�น�อ�นซงจะกว�งประม�ณ3-4เซนตเมตร

35ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 36: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ประเภทตวพมพในภ�ษ�ไทย ก�รแบงแบบตวอกษรใหครอบคลมตวพมพทงหมด ทเปนทนยมใชกนในประเทศไทยแบงออกเปน5ประเภทใหญๆไดแก

1. ตวอาลกษณ เปนตวพมพทมลกษณะเหมอนตวคดล�ยมอ หรอตวพมพทดเหมอนเขยนดวยป�กก�คอแรงนยมใชในก�รพมพขอคว�มสนๆและตองก�รใหดเก�โบร�ณ

2. ตวพมพแบบเขยน เปนตวพมพทมลกษณะเหมอนตวล�ยมอเขยน นยมใชในก�รพมพขอคว�มสนๆ

3. ตวพมพแบบมหว เปนตวพมพแบบทมหวเปนวงกลมทใชเปนตวขอคว�มเนอเรองเปนแบบตวภ�ษ�ไทยทอ�นง�ยทสดจงนยมใชกบก�รพมพขอคว�มปรม�ณม�กๆ

4. ตวพมพแบบไมมหว หรอหวปาด เปนตวพมพทมหวเปนจงอยเหมอนถกป�ดออก

5. ตวพมพแบบตวตกแตงเปนตวพมพทไดรบก�รออกแบบใหมลกษณะแปลกออกไปเปนพเศษมกใชกบขอคว�มสนๆเชนพ�ดหวหรอใชเพอเนนหรอสร�งคว�มโดดเดนซงส�ม�รถบงบอกบคลกภ�พของผลง�นออกแบบไดดแตมกไมใชเปนตวเนอเรองเพร�ะอ�นคอนข�งย�ก

ประเภทตวพมพในภ�ษ�องกฤษ ในปจจบนมแบบตวอกษรทใชเปนตวพมพอยม�กม�ยนบไมถวนอย�งไรกต�ม

ประเภทของตวพมพเหล�นนส�ม�รถนำ�ม�จดแบงเปนหมวดหมไดเปนประเภทใหญๆ

ดงน1. ตวพมพแบบตวคดลายมอ (Text letters or Blackletter typefaces) เปนตวพมพทมลกษณะเหมอนตวคดล�ยมอหรอตวพมพทดเหมอนเขยนดวยป�กก�รคอแรงบ�งครงเรยกว�ตวอ�ลกษณสวนใหญมกมลกษณะคว�มหน�บ�งของเสนตวอกษรไมเท�กนตลอดทงตวอกษรนยมใชกบขอคว�มสนๆและง�นออกแบบทตองก�รใหดเก�แกหรอโบร�ณตวพมพลกษณะนทสำ�คญเชนRotunda

2. ตวพมพแบบตวเขยน (Script or cursive typefaces)เปนตวพมพทมลกษณะเหมอนตวล�ยมอเขยน คอเปนตวพมพทมเสนตอเนองกนระหว�งแตละตว สวนใหญมกมลกษณะคว�มหน�บ�งของเสนตวอกษรไมเท�กนตลอดทงตวอกษร นยมใชในก�รพมพขอคว�มสนๆตวพมพลกษณะนทสำ�คญเชนCoronet

3. ตวพมพแบบเซอรฟ (Serif typefaces)เปนตวพมพทมสวนทเปนฐ�นหรอตงบ�งครงกเรยกว� ตวมเชง สวนใหญมกมลกษณะคว�มหน�บ�งของเสนตวอกษรไมเท�กนตลอดทงตวอกษรแบงออกเปนประเภทยอยๆไดดงน 3.1ตวพมพแบบโอลดสไตล(Oldstyle)เปนตวพมพทมสวนทเปนฐ�นหรอตงทมจดเดนอยทสวนทเปนเสนทแยงของตวอกษร โดยสวนทบ�งสดจะเปนมมของตวอกษร ไมใชสวนบนหรอล�ง หรอตวอกษรแบบเซอรฟอนๆ ตวพมพลกษณะนทสำ�คญเชนGaramond,GoudyOldstyleและPalatino

36 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 37: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

3.2 ตวพมพแบบทร�นซชนแนล (Transitional) เปนตวพมพทมสวนทเปนฐ�นหรอตงทมจดเดนอยทสวนทหน�และบ�ง มคว�มแตกต�งกนม�กกว�ตวพมพแบบโอลด สไตล บ�งครงเรยกตวพมพแบบนว� ตวบ�โรค (Baroque) ตวพมพลกษณะนทสำ�คญเชนTimesNewRomanและBaskerville 3.3 ตวพมพแบบสแควรเซอรฟ (Square serif) เปนตวพมพทมสวนทเปนฐ�นหรอตงทมลกษณะเปนสเหลยม สวนใหญมกมลกษณะคว�มหน�บ�งของเสนตวอกษรไมเท�กนตลอดทงตวอกษรตวพมพลกษณะนทสำ�คญเชนClarendon,Rock-wellและCourier 3.4ตวพมพแบบโมเดรน(Modern)เปนตวพมพทมสวนทเปนฐ�นหรอตงทมจดเดนอยทสวนทหน�และบ�ง มคว�มแตกต�งกนม�กกว�ตวแบบเซอรฟอนๆ โดยสวนทเปนเสนแนวตงของตวอกษรมกจะเปนเสนตรงและหน� ในขณะทสวนทเปนฐ�นหรอตงจะบ�งม�ก ตวพมพลกษณะนทสำ�คญ เชน Bodoni, Century School-book 4. ตวพมพแบบแซนส เซอรฟ (Sans-serif typefaces) เปนตวพมพทไมมสวนทเปนฐ�นหรอตง บ�งครงเรยก ตวไมมเชง สวนใหญมกมลกษณะคว�มหน�ของเสนตวอกษรทเท�กนตลอดทงตวอกษร ตวพมพประเภทนทมคว�มหน�ของเสนตวอกษรไมเท�กนตลอดทงตวอกษรเรยกว�ตวกอธกส(Gothics)ตวพมพลกษณะนทสำ�คญเชนHelvetica,ArialและUnivers

5. ตวพมพตวตกแตง (Display typefaces) เปนตวพมพทมลกษณะพเศษแตกต�งจ�กตวอกษรทเหนกนบอยๆ มรปแบบก�รใชง�นเพอก�รตกแตงโดยเฉพ�ะ และไมเหม�ะสมทจะนำ�ม�ใชพมพเปนขอคว�ม ดงนนจงนยมใชกบขอคว�มสนๆ ทเปนพ�ดหวหรอหวเรองเพอเรยกรองคว�มสนใจ นอกจ�กตวพมพประเภทนจะไดรบก�รออกแบบใหมลกษณะแปลกต�แลวบ�งครงยงมก�รนำ�ภ�พเชนภ�พคนภ�พสตวเข�ม�ประกอบเปนสวนหนงของตวพมพอกดวย

37ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 38: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สกลตวพมพ (Family of Type)ตวพมพหรอFontนนห�กไดรบก�รออกแบบใหมลกษณะม�กกว�4ลกษณะเชนตว

ธรรมด�ตวหน�ตวเอนแะตวหน�เอนจะเรยกว�Typefaceก�รทตวอกษร1แบบไดรบก�รออกแบบใหมหล�ยลกษณะทำ�ใหเกดเปนสกลตวพมพซงหม�ยถงตวพมพทมชอเดยวกนแตมคำ�พวงเพอบอกลกษณะทแตกต�งกนลกษณะทเปนทยอมรบเปนส�กลส�ม�รถนำ�ม�จำ�แนกไดดงน

1. ตวเสนหนา (Bold, Boldface) เปนตวพมพทมเสนหน� ทำ�ใหง�นออกแบบดมนำ�หนก นยมใชในก�รพมพหวเรอง หรอขอคว�มจำ�นวนไมม�ก นอกจ�กนยงมตวหน�ม�ก(ExtraBold face) ตวเสนหน�พเศษ (UltraBold face) ซงมคว�มหน�ของเสนเพมขนต�มลำ�ดบสวนตวเสนกงหน� (SemiBold) เปนตวพมพทมเสนหน�นอยกว�ตวเสนหน�แตม�กกว�ตวเสนหนก

2. ตวเสนหนก (Medium Face) เปนตวพมพทมเสนหน�นอยกว�ตวเสนหน�มลกษณะและคว�มนยมในก�รนำ�ไปใชเชนเดยวกบตวเสนหน�แตเมอนำ�ไปใชแลวจะใหภ�พรวมของง�นออกแบบทมนำ�หนกเบ�ลงกว�ก�รใชตวเสนหน�

3. ตวพมพเนอเรอง (Book Face) หรอตวปกต(NormalFace)เปนตวพมพทมเสนหน�นอยกว�ตวเสนหนกคอมขน�ดเสนป�นกล�งททำ�ใหง�ยตอก�รอ�นจงเหม�ะสมทจะนำ�ม�ใชในก�รพมพขอคว�มจำ�นวนม�กเปนลกษณะตวพมพทใชกนม�กทสด

4. ตวเสนบาง (Light, Lightface) และตวเสนบ�งม�ก(ExtralightFace)เปนตวพมพทมเสนบ�งกว�ตวพมพเนอเรองทำ�ใหง�นออกแบบดมนำ�หนกเบ�และคว�มหน�แนนนอยนอกจ�กนยงมตวเสนบ�งพเศษ(UltraLightFace)ซงมคว�มบ�งของเสนลดลงจ�กตวเสนบ�งต�มลำ�ดบตวเสนกงบ�ง(SemiLightFace)เปนตวพมพทมเสนบ�งนอยกว�ตวพมพเนอเรองแตม�กกว�ตวเสนบ�ง

5. ตวเอน (Itlalic, Oblique) เปนตวพมพทไมตงตรงแตเอนไปท�งขว�ทำ�ใหง�นออกแบบดมลกษณะนมนวลและแมจะนำ�ไปใชพมพขอคว�มจำ�นวนม�กกไมทำ�ใหย�กตอก�รอ�นตวเอนนจะมทงตวเสนหนกตวพมพเนอเรองตวเสนบ�งฯลฯ

6. ตวโย (Backslant Oblique) เปนตวพมพทไมตงตรงแตเอนไปท�งซ�ยสวนใหญไมคอยนยมใช โดยเฉพ�ะก�รพมพขอคว�มจำ�นวนม�ก เพร�ะขดกบธรรมช�ตของก�รอ�นจงเหม�ะทจะใชเนนคำ�สนๆตวโยนจะมทงตวเสนหนกตวพมพเนอเรองตวเสนบ�งฯลฯ

7. ตวแคบ (Condensed Face) เปนตวพมพทมก�รบบในแนวนอนทำ�ใหดตวอกษรแตละตวมคว�มกว�งนอยกว�ปกตซงตวแคบนส�ม�รถนำ�ไปประยกตใชไดกบตวอกษรทกลกษณะไมว�จะเปนตวเสนหนกตวพมพเนอเรองตวเสนบ�งฯลฯนอกจ�กนยงมตวแคบม�ก(ExtraCondensedFace)ทบบใหตวอกษรดแคบผดปกต

8. ตวกวาง (Extended Face) เปนตวพมพทมก�รขย�ยในแนวนอนทำ�ใหดตวอกษร

แตละตวมคว�มกว�งม�กกว�ปกตซงตวกว�งนส�ม�รถนำ�ไปประยกตใชไดกบตวอกษรทกลกษณะไมว�จะเปนตวเสนหนกตวพมพเนอเรองตวเสนบ�งฯลฯนอกจ�กนยงมตวกว�งม�ก(ExtraExtendedFace)ทขย�ยใหตวอกษรดกว�งผดปกต

Light Light Italic Regular Italic SemiBold SemiBold Italic Bold Bold Italic Black Black Italic

38 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 39: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

วธเลอก Font ไปใชในง�นออกแบบ มขอควรคำ�นงถง2ขอคอ

1. ความหมายตองเขากนหม�ยคว�มว�คว�มหม�ยของคำ�และFontทเลอกใชควรไปดวยกนไดเชนคำ�ว�น�รกกควรจะใชFontทดน�

รกไมเปนท�งก�ร

2. อารมณของ Font และอารมณของงานตองไปในทศท�งเดยวกนเชนง�นทตองก�รคว�มน�เชอถอกจะเลอกใชFontแบบSerifทดหนกแนนน�เชอถอสวนง�นทตองก�รคว�มฉดฉ�ดกควรจะใชFontทเปนกนเองไมเปนท�งก�รนกเชนFontในกลมScriptเปนตน นอกจ�กก�รเลอกFontม�ใชง�นแลวก�รว�งตำ�แหนงตวอกษรกควรใหคว�มสำ�คญซงมขอควรคำ�นงถง3ขอคอ

1. ธรรมชาตการอานของคนไทยจะอานจากซายไปขวา และบนลงลาง โดยมรศมก�รกว�ดส�ยต�ต�มลำ�ดบ ดงภ�พ ดงนนถ�อย�กใหอ�นง�ยควรจะว�งเรยงลำ�ดบใหดไมเชนนนจะเปนก�รอ�นข�มไปข�มม�และอ�จทำ�ใหเสยคว�มหม�ยของขอคว�มได(รป)

2. จดเดนควรจะมเพยงจดเดยว คอควรมตวอกษรตวใหญๆอยเพยงชดเดยวจงจะเปนจดเดนทมองเหนไดง�ยไมสบสนสวนจดอนๆควรจะลดขน�ดลงต�มลำ�ดบคว�มสำ�คญ(รป)

3. ไมควรใช Font หลากหลายรปแบบเกนไปจะทำ�ใหกล�ยเปนง�นทอ�นย�กหรอถ�จำ�เปนจรงๆอ�จใชFontเดมแตไปตกแตงทขน�ดคว�มหน�หรอกำ�หนดใหเอยงเพอเพมคว�มน�สนใจไมใหง�นดน�เบอ(รป)

ปจจบนง�นTypographyหรอก�รออกแบบและก�รจดตวอกษรส�ม�รถนำ�ไปประยกตดวยเทคนคต�งๆเพอสร�งสรรคผลง�นใหน�สนใจเชนง�นทนำ�ตวอกษรม�เรยงกนจนเกดเปนภ�พ

Z39ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 40: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

องคประกอบทเปนภ�พ และองคประกอบอนๆ ในก�รออกแบบสงพมพ แมว�ตวอกษรจะส�ม�รถใชในก�รสอส�รขอมลต�งๆไปยง

ผรบสอใหเข�ใจไดแตขอมลเหล�นนจะชดเจนและมผลตอก�รรบรม�ก

ขนห�กไดรบก�รสนบสนนจ�กภ�พเนองจ�กภ�พทใชประกอบจะชวยเสรมสร�งจนตน�ก�รใหแกผอ�น ภ�พประกอบทใชในก�รออกแบบสงพมพมใหเลอกม�กม�ยหล�ยประเภท เชน ภ�พว�ดดวยดนสอ สนำ� สนำ�มน สโปสเตอรฯลฯภ�พถ�ยส ข�ว-ดำ�และภ�พทไดรบก�รตกแตงหรอว�ดขนดวยเทคโนโลยท�งคอมพวเตอร

40 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 41: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ภ�พถ�ย (PHOTOGRAPHY) ก�รนำ�ภ�พถ�ยม�ใชง�นสงพมพ มขอดหล�ยประก�รคอ

-ภ�พถ�ยเรยกรองคว�มสนใจและทำ�ใหอย�กตดต�มเนอห�ทนำ�เสนอ - ภ�พถ�ยสงเสรมใหก�รสอส�รเนอห�มคว�มกระจ�ง และชดเจนยงขน -ภ�พถ�ยยนยนคว�มน�เชอถอของเนอห�ทนำ�เสนอโดยเฉพ�ะอย�งยงในกรณทเปนสงพมพทนำ�เสนอเนอห�ข�วส�ร นอกจ�กนภ�พถ�ยยงชวยเร�คว�มสนใจใหผพบเหนคลอยต�มเนอห�ไดม�กขน

ภ�พประกอบในลกษณะอน

(ILLUSTRATION) ภ�พประกอบหม�ยถงภ�พทไดรบก�รสร�งสรรคขนดวยวธก�รต�งๆไมว�จะเปนก�รว�ดดวยเทคนคต�งๆเชนสนำ�สนำ�มนสโปสเตอรหรอวธก�รใชโปรแกรมคอมพวเตอร โดยภ�พทสร�งขนนมวตถประสงคหลกเพอสร�งภ�พทชวยสนบสนนหรอเกยวของกบเนอห�ของเรองร�วทนำ�เสนอ ในปจจบนภ�พประกอบถอเปนองคประกอบสำ�คญในสงพมพภ�พประกอบมรปแบบทหล�กหล�ย แตทงนก�รเลอกใชภ�พประกอบนนตองสงเสรมขอคว�มทเปนเนอเรองชวยใหเรองทเข�ใจย�กเข�ใจไดง�ยขนสงเสรมจนตน�ก�รในก�รตดต�มเนอเรอง

41ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 42: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

42 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 43: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ภ�พประกอบท�งก�รแพทย / ภ�พประกอบท�งวทย�ศ�สตรและภ�พประกอบท�งชววทย�ท�งก�รแพทย Medical Illustration / Scientific Illustration / Biomedical illustration

ภ�พประกอบท�งก�รแพทยภ�พประกอบท�งวทย�ศ�สตรและภ�พประกอบท�งชววทย�ท�งก�รแพทยนนเปนภ�พประกอบ

ทสร�งขนเพอบนทกและร�ยง�นภ�พจรงๆท�งก�รแพทยท�งวทย�ศ�สตรหรอชววทย�ท�งก�รแพทยใชประกอบก�รอธบ�ยหรอสอ

คว�มหม�ยถอไดว�มประโยชนอย�งม�กในก�รอธบ�ยทำ�คว�มเข�ใจกบกระบวนก�รต�งๆในร�งก�ยของมนษยหรอสงทเกยวของกบ

ภ�พประกอบในแตละด�นเชนภ�พระบบเสนเลอดภ�พอวยวะต�งๆภ�พกล�มเนอภ�พโมเลกลภ�พเชอโรคภ�พซ�กสตวดกคำ�บรรพซงเปนภ�พทย�กแกก�รใชภ�พถ�ยเพอนำ�เสนอหรอเปนภ�พทตองก�รคว�มละเอยดสงดงนนก�รใชภ�พประกอบจงเปนท�งเลอกหนงทส�ม�รถนำ�ม�ใชเปนองคประกอบสงพมพไดดและภ�พประกอบประเภทนจำ�เปนอย�งยงทจะตองเนนคว�มถกตองชดเจนเปนสงสำ�คญลำ�ดบแรกเสมอ ก�รนำ�ภ�พประกอบม�ใชในง�นสงพมพมขอดหล�ยประก�รเหมอนกบก�รใชภ�พถ�ยคอภ�พประกอบเรยกรองคว�มสนใจและทำ�ใหอย�กตดต�มเนอเรองทนำ�เสนอรวมทงชวยสงเสรมใหก�รสอส�รเนอห�มคว�มกระจ�งและชดเจนยงขนโดยเฉพ�ะภ�พท�งก�รแพทยวทย�ศ�สตรและชววทย�ท�งก�รแพทยซงเปนก�รแสดงร�ยละเอยดของสงทไมไดพบเหนไดโดยทวไปทงนภ�พประกอบทดยงส�ม�รถสอส�รจนตน�ก�รไดง�ยกว�โดยเฉพ�ะในก�รนำ�เสนอเนอห�ทเกยวกบเรองร�วทเหนอจรงต�งๆ สวนขอเสยเปรยบของก�รใชภ�พประกอบเมอเทยบกบภ�พถ�ย คอภ�พประกอบไมส�ม�รถทำ�ใหเนอห�ดน�เชอถอเท�กบภ�พถ�ยนอกจ�กนภ�พประกอบมกจะมรปแบบเฉพ�ะตวทผอ�นจำ�นวนหนงชอบในขณะทอกจำ�นวนหนงรสกไมถกรสนยมและภ�พ

ประกอบเหล�นตองอ�ศยทงคว�มรท�งด�นวทย�ศ�สตรท�งก�รแพทยและคว�มส�ม�รถท�งด�นศลปะประกอบก�รสร�งสรรคผลง�น

43ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 44: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

องคประกอบอนๆแผนภม (Chart or Graph) โฟล ช�รต (Flow Chart) แผนผง (Diagram) และแผนท (Map) แผนภมเปนองคประกอบทใชเปนเครองมอสำ�หรบแสดงกลมของขอมลทเปนสถตหรอตวเลข ก�รใชแผนภมชวยใหผอ�นเข�ใจถงคว�มหม�ยของขอมลปรม�ณม�ก และมองเหนถงคว�มสมพนธกนระหว�งขอมลแตละตว อกทงยงสงผลใหส�ม�รถรบรขอมลไดรวดเรวกว�ก�รอ�นขอคว�มแมจะมก�รใชต�ร�งเพอแสดงขอมลใหเข�ใจง�ยกยงควรมก�รใชแผนภมประกอบ

แผนภมมกจะปร�กฏในสงพมพทเกยวของกบก�รศกษ� วจย วทย�ศ�สตรและธรกจทตองก�รนำ�เสนอเนอห�ทเข�ใจย�ก แผนภมมม�กม�ยหล�ยประเภทและแตละประเภทกมคว�มเหม�ะสมกบก�รนำ�เสนอขอมลในลกษณะต�งๆกนประเภทแผนภมทสำ�คญไดแก

1. แผนภมวงกลม (Pie Chart)

เปนแผนภมทมลกษณะรปร�งเปนรปวงกลมทถกแบงออกเปนสวนๆดวยเสนรศมแตละสวนแสดงขอมลของแตละสวนประกอบยอยซงมกจะอยในรปของรอยละโดยทกๆสวนเมอรวมกนเปนวงกลมแลวจะมค�รวมเปนรอยละ100 ก�รเลอกใชแผนภมวงกลมนนควรใชกบขอมลทตองก�รแสดงร�ยละเอยดสวนยอยหล�ยๆสวนว�มสดสวนเปนเท�ไรเมอเปรยบเทยบกบสวนรวมและแตละสวนยอยมสดสวนม�กนอยกว�อย�งไร เมอเปรยบเทยบกนเอง ห�กตองก�รเนนสวนยอยใดเปนพเศษอ�จทำ�เฉพ�ะสวนยอยนนออกม�เปนแผนภมวงกลมระเบด(ExplodedPieChart)คอดงเอ�สวนยอยนนใหแยกหลดออกม�จ�กวงกลมสวนรวมทงหมด

ขอควรระวงในก�รใชแผนภมวงกลมคอตองมนใจว�สดสวนต�งๆทจะนำ�ม�พลอตใสแผนภมนนเปนสวนของเรองเดยวกน

2. แผนภมแทง (Bar Chart) หรอ กราฟแทง (Bar Graph)

เปนแผนภมทมลกษณะเปนแทงหล�ยแทงตงอยบนแกนตงและนอน แตละแทงแสดงปรม�ณของขอมลยอยแตละตวโดยแกนนอนหรอแกนตงแกนใดแกนหนงเปนก�รแสดงประเภทชนดของสวนยอยต�งๆสวนแกนทเหลอเปนก�รแสดงขน�ดปรม�ณหรอจำ�นวนก�รเลอกใชแผนภมแทงนน ควรใชกบขอมลทตองก�รแสดงร�ยละเอยดสวนยอยหล�ยๆ สวนว�แตละร�ยละเอยดสวนยอยมสดสวนม�กนอยกว�กนอย�งไร แผนภมประเภทนเหม�ะสำ�หรบก�ร“เปรยบเทยบ”ขอมลต�งชนดในเวล�เดยวกนหรอชนดเดยวกนแตต�งเวล�กนประเดนสำ�คญคอตองเปนขอมลทม“หนวย”เดยวกนเชนล�นบ�ท กโลกรม กโลเมตรตอชวโมง ฯลฯ ถ�จะใหดไปกว�นนคอ เลอกหนวยททำ�ใหก�รเปรยบเทยบนนเปนประโยชนคอ“สอ”คว�มหม�ยของขอมลไดอย�งชดเจนตรงประเดน

44 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 45: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

3. แผนภมเสน (Line Chart หรอ Fever Chart)

เปนแผนภมทมลกษณะเปนเสนหยก คอ เเปนเสนตรงทหกพงขนลงลอยอยบนแกนตงและนอนอ�จม1เสนหรอหล�ยเสนแตละเสนแสดงปรม�ณของขอมลยอยแตละตวทเปลยนแปลงไป โดยแกนนอนเปนก�รแสดงเวล� สวนแกนตงเปนก�รแสดงจำ�นวนก�รเลอกใชแผนภมเสนนนควรใชกบขอมลทตองก�รแสดงประวตก�รเปลยนแปลงหรอแนวโนมมกจะเกยวพนกนกบก�รเปลยนแปลงของเวล� โดยทวไปนยมแสดงขอมลจ�กอดตท�งด�นซ�ยขอมลจ�กปจจบนท�งด�นขว�ถ�จะใหดควรเปนขอมลทมก�รเกบบนทกเปนระยะๆอย�งสมำ�เสมอเชนร�ยไตรม�สหรอร�ยเดอนเพร�ะก�รล�กจดเชอมจดขอมลแตละจดเปนเสนยอมทำ�ใหคนอ�นค�ดหวง“คว�มตอเนอง”ของขอมล กล�วโดยสรปสำ�หรบประเภทของแผนภมทงส�มชนดต�งกนคอแผนภมวงกลมเหม�ะสำ�หรบก�รแสดง“สดสวน”ของสงทบวกกนได100%แผนภมแทงเหม�ะสำ�หรบก�ร“เปรยบเทยบ”ขอมลในหนวยเดยวกนสวนแผนภมเสนเหม�ะสำ�หรบก�รแสดง“คว�มเปลยนแปลง”ทเกดขนในแตละชวงเวล� ทงนนอกจ�กแผนภมจะแบงไดเปน 3 ประเภทต�มขอมลข�งตนแลวยงมผศกษ�แผนภมหรอโครงร�งทแสดงใหเหนถงคว�มสมพนธของใจคว�มสำ�คญและร�ยละเอยดในบทอ�น ทเรยกว� แผนภมคว�มหม�ย ซงอ�จใชชอแตกต�งกนเชนGraphicOrganization,ConceptMapping,CognitiveMapping,ผงมโนทศน,มตสมพนธ,ผงโยงคว�มสมพนธคว�มหม�ย,แผนภมคว�มหม�ยและแผนผงสรปเชอมโยงเกยวกบชอ เปนตน และไดแบงประเภทของแผนภมคว�มหม�ยไวดงน

45ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 46: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ประเภทของแผนภมความหมาย

1. ก�รคดอปม�อปไมย คอเปรยบเทยบสงทต�งกน ใชเชอมแนว

คว�มคด 2 ประก�ร แผนภมคว�มหม�ยชนดนเรยกว�แผนภมก�รคดแบบสะพ�น ภ�พประกอบ1แผนภมก�รคดแบบสะพ�น

2. ก�รคดระบบเชงพลวตเปนก�รคดแสดงคว�มสมพนธระหว�งเหตและผลลำ�ดบเหตก�รณต�งๆทเกดขนแผนภมเชงระบบขนตอนเหตก�รณทเกดขนอย�งตอเนองแลวนำ�ไปสเหตผลหนง

ภ�พประกอบ2แผนภมเชงระบบขนตอน

3.ก�รคดแบบลำ�ดบสงตำ�คอก�รคดทมแนวคว�มคดหลกแนวคว�มคดยอยหรอคว�มคดทแบงไดเปนลำ�ดบขนหรอแบงเปนประเภทซงอ�จจะแสดงดวยแผนภมคว�มหม�ย

ภ�พประกอบ3แผนภมคว�มหม�ยลำ�ดบขน

46 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 47: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

2. แผนภมคว�มหม�ยแบบเปรยบเทยบ กรอบสเหลยมบนสด สำ�หรบหวขอหลกทนำ�ม�เปรยบเทยบโดยมลกศรหวแหลมโยงไปสกรอบสเหลยมเลก ท�งด�นซ�ยแสดงคว�มแตกต�ง และลกศรหวไมขดท�งด�นขว�แสดงคว�มเหมอนกน

นอกจ�กนยงมผเสนแประเภทของแผนภมคว�มหม�ยอก4ประเภทดงน

1.แผนภมคว�มหม�ยแบบลำ�ดบเหตก�รณของเรองเล�ต�มลำ�ดบเวล�ทเกดขนกรอบสเหลยมแนวตงด�นซ�ยเปนใจคว�มสำ�คญกรอบสเหลยมแนวนอนทงส�มแสดงลำ�ดบเหตก�รณต�มลำ�ดบและกรอบสเหลยมแนวตงสรปเหตก�รณทเกดขน

3. แผนภมคว�มหม�ยแบบจำ�แนกประเภท เปนแผนภมทแสดงคว�มสมพนธของหวขอตวอย�งหรอร�ยละเอยดโดยหวเรองจะอยบนสดในกรอบสเหลยมแนวนอนร�ยละเอยดอยในกรอบวงรเพอจำ�แนกประเภทและสเหลยมแนวนอนเลกเรยงลำ�ดบคว�มสำ�คญ

4.แผนภมคว�มหม�ยแบบบรรย�ยเปนแผนภมทแสดงร�ยละเอยดหรอองคประกอบเกยวกบคนสตวสงของหรอสถ�นทใจคว�มสำ�คญหรอหวขออยในกรอบส�มเหลยมตรงกล�งมลกศรโยงไปยงรปสเหลยมซงมลกศรโยงตอไปยงองคประกอบยอยทเปนวงกลมภมแสดงร�ยละเอยดหรอองคประกอบเรองเชนคนสตวสงของหรอสถ�นทใจคว�มส�คญหรอหวขออยในกรอบส�มเหลยมตรงกล�งมลกศรโยงไปยงรปสเหลยมมลกศรโยงตอไปยงองคประกอบยอยวงกลม

ภ�พประกอบ7แผนภมคว�มหม�ยแบบบรรย�ย

ภ�พประกอบ4แผนภมคว�มหม�ยแบบลำ�ดบเหตก�รณ

ภ�พประกอบ5แผนภมคว�มหม�ยแบบเปรยบเทยบ

ภ�พประกอบ6แผนภมคว�มหม�ยแบบจำ�แนกประเภท

47ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 48: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

4) โฟล ชารต

โฟล ช�รต มคว�มแตกต�งจ�กแผนภมอนๆ เนองจ�กแผนภมมประโยชนใชสอยในก�รนำ�เสนอสถต ตวเลขหรอขอมลทเกยวของกบปรม�ณแต โฟลช�รตมกเปนทนยมใชสำ�หรบนำ�เสนอลำ�ดบขนตอนของกจกรรมทเปนกระบวนก�รเพอใหเหนสงทเกดขนกอนและหลงรวมทงเข�ใจภ�พรวมว�มทม�อย�งไรในโฟลช�รตจงตองมจดเรมตนและจดสนสดหรอจดทกระบวนก�รยอนกลบ

โฟลช�รตมลกษณะเปนกลองหรอกรอบรปต�งๆหล�ยๆกลองกลองทเชอมกนดวยเสนหรอลกศรแตละกลองเปนตวแทนของแตละขนตอนและทศท�งของลกศรแสดงลำ�ดบกอนหลงของขนตอนในกระบวนก�รนน

ก�รเลอกใชโฟลช�รตส�ม�รนำ�ม�ประยกตเพอนำ�เสนอขอมลไดอย�งกว�งขว�งไมจำ�กดว�เปนเนอห�ด�นใดเพยงแตจะตองเปนเนอห�ทแสดงขนตอนก�รดำ�เนนก�รโครงสร�งองคกร หรอลำ�ดบก�รบงคบบญช� เชน โฟล ช�รตแสดงกระบวนก�รผลตรถยนตในโรงง�นหรอโฟลช�รตแสดงขนตอนของระบบศ�ลยตธรรม

5) แผนผง

แผนผงมลกษณะหน�ต�คล�ยกบโฟลช�รตคอเปนกลองหรอกรอบรปต�งๆหล�ยๆ

กลองทเชอมกนดวยเสนหรอลกศร แตแผนผงมประโยชนใชสอยในก�รนำ�เสนอขอมลทเข�ใจ

ย�กหรอซบซอนใหเข�ใจไดง�ยขนโดยแสดงคว�มสมพนธกนของขอมลยอยแตละสวน

ก�รเลอกใชแผนผงควรใชกบเนอห�ทตองก�รก�รแยกแยะเพอใหเกดคว�มชดเจน

ว�สวนยอยมอะไรบ�งและมคว�มสมพนธหรอรวมกนเปนองครวมอย�งไรเชนก�รใชแผนผง

แสดงคว�มสมพนธกนระหว�งอวยวะต�งๆของร�งก�ย

6) แผนท

แผนทเปนเครองมอทใชในก�รชวยใหขอมลเกยวกบสถ�นท ระยะท�ง โดยทำ�ให

เข�ใจตำ�แหนงทอย รวมทงทศท�ง และทำ�ใหเหนคว�มสมพนธกนระหว�งสถ�นทและระยะ

ท�งแผนทมม�กม�ยหล�ยแบบแตทพบเหนบอยในสงพมพไดแก

-แผนทบอกตำ�แหนง (locatormap)เปนแผนททใชแสดงว�สถ�นททถกกล�วถง

ในเนอห�ของสงพมพมทอยหรอทตงทใดเชนแผนทเขตตลงชนและมลกศรชม�ยงตำ�แหนงทตง

ของตล�ดนำ�ตลงชน

-แผนทอธบ�ย(explanatorymap)เปนแผนททใชประกอบก�รอธบ�ยถงลำ�ดบก�ร

เกดของเหตก�รณว�เกดขนณสถ�นทใดและเหตก�รณตอเนองไปยงสถ�นทใดเชนแผนท

ภ�คใตเพอแสดงเหตก�รณก�รว�งระเบดว�เกดขนทจงหวดใดกอนหลง

- แผนทขอมล (datamap) เปนแผนททใชแสดงขอมลทมตวแปรเกยวของกบ

ภมศ�สตรเชนแผนททวปเอเซยทมขอมลระบจำ�นวนประช�กรของแตละช�ตในเอเชยประกอบ

อยดวย

ก�รนำ�แผนภมโฟลช�รตแผนผงและแผนทม�ใชง�นสงพมพมขอดทชวยสงเสรมใหก�รสอส�รเนอห�มคว�มกระจ�ง ชดเจนยงขน โดยเฉพ�ะอย�งยงเนอห�ทย�กแกก�รทำ�คว�มเข�ใจ หรอมขนตอนทซบซอน และมคว�มเหม�ะสมเปนพเศษกบเนอห�ทเกยวของกบขอมลหรอคว�มรในเรองต�งๆก�รเลอกใชใหเหม�ะสมกบประเภทและลกษณะของง�นจะทำ�ใหส�ม�รถสอส�รขอมลไดอย�งมประสทธภ�พชวยใหคนอ�นเข�ใจ“คว�มหม�ย”ของชดขอมลนนๆไดเปนอย�งด

48 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 49: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ตราสญลกษณ

นอกจ�กตวอกษรและภ�พประกอบต�งๆแลวในสงพมพแทบทกชนดมกตองม

ตร�สญลกษณเข�ม�ประกอบดวยเสมอ

ตร�สญลกษณ คอ เครองหม�ยทไดรบก�รออกแบบใหเปนตวแทนของบคคล

องคกรหรอตร�สนค�(brand)ต�งๆโดยตร�สญลกษณอ�จเปนตวอกษรภ�พหรอเปน

ทงภ�พและตวอกษรรวมกนนกออกแบบจะตองทร�บและคำ�นงถงภ�พลกษณทเปนภ�พรวม

ขององคกรหรอของตร�สนค�เนองจ�กสงพมพทออกแบบเปนสวนหนงของภ�พลกษณรวม

ขององคกรหรอตร�สนค�ซงจะตองยดเอ�ภ�พลกษณขององคกรหรอตร�สนค�เปนสำ�คญ

เสน (rule) เสนลอมกรอบ (border) กลอง (box) และเงา (shading)

ในก�รออกแบบนนองคประกอบทจะเปนตวเลอกมอยม�กม�ย

เสน เปนองคประกอบทใชเพอแยกขอมลหรอใชเปนฐ�นเปนแนวแกนในก�รจด

ว�งองคประกอบเสนท�งในแนวนอนหรอเสนขว�งสวนใหญใชประโยชนในก�รแบงเนอห�

หรอกำ�หนดจดเรมตนของเรองใหมสวนเสนในแนวตงมกจะใชเพอเนนก�รแบงคอลมนในหน�

กระด�ษออกจ�กกนนอกจ�กเสนจะมประโยชนในก�รชวยใหก�รสอส�รชดเจนขนแลวยง

ชวยในด�นคว�มสวยง�มโดยเปนก�รเพมจงหวะและนำ�หนกใหเกดขนดวย

เสนลอมกรอบ เปนองคประกอบทใชเพอแยกสวนประกอบหนงออกจ�กอกสวน

ประกอบหนง เชน ก�รใชเสนลอมกรอบภ�พเพอใหแยกออกจ�กขอคว�มรอบๆ เสนลอม

กรอบยงใชในก�รชวยบอกขอบเขตของสวนประกอบนนใหชดเจนขน

กลอง หม�ยถงองคประกอบทเสนลอมกรอบทพนทด�นในมก�รพมพสพน กลอง

เปนองคประกอบทส�ม�รถนำ�ม�ใชไดในจดประสงคเดยวกบเสนลอมกรอบคอเพอแยกสวน

ประกอบหนงออกจ�กอกสวนประกอบหนง นอกจ�กนนกลองยงมประโยชนในก�รใชทำ�ให

สวนประกอบกล�ยเปนจดสนใจหรอจดเดนของหน�กระด�ษได

แรเงา หรอก�รใชคว�มออน เขมของหมกพมพในระดบต�งๆ ในก�รพมพ โดย

มกจะใชเปนพนหลงของตวพมพ แรเง�นนมประโยชนในลกษณะเดยวกบกลอง คอใชแยก

สวนประกอบออกจ�กกนและใชเนนสวนประกอบใดสวนประกอบหนงใหกล�ยเปนจดเดน

อย�งไรกต�มในบ�งครงก�รใชแรเง�เปนพนหลงของตวอกษรอ�จทำ�ใหตวอกษรนนอ�น

ย�กขน ควรตองกำ�หนดค�นำ�หนกคว�มเขมออนของแรเง� ใหมคว�มแตกต�งกนกบสของ

ตวอกษรอย�งชดเจน

โดยสรปองคประกอบทเปนภ�พและองคประกอบอนๆเปนองคประกอบททำ�ใหสงพมพน�

สนใจเข�ใจง�ยและสอส�รไดครบถวนม�กขน

องคประกอบทเปนภ�พมทงทเปนภ�พถ�ยและภ�พประกอบในลกษณะต�งๆหล�ยประเภท

ก�รใชง�นและองคประกอบอนๆในสงพมพเชนแผนภมโฟลช�รตแผนผงแผนทตร�

สญลกษณ เสน เสนลอมกรอบ กลอง และแรงเง� ตองเลอกหรอสร�งใหสงเสรมขอมลท

เปนเนอห�รวม และตองมคว�มสอดคลองกนกบตวแปรต�งๆ ทไดกำ�หนดไวในโจทยของ

ก�รออกแบบดวย

49ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 50: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

Infographic (InformationGraphic):“อนโฟกร�ฟก”คอภ�พหรอกร�ฟกซงบงชถงขอมลไมว�จะเปนสถตคว�มรตวเลขฯลฯซงผ�นก�รประมวลสรป ยอ แตยงคงไดใจคว�มสำ�คญนนอย โดยนำ�เสนอในรปแบบต�งๆ อย�งสร�งสรรคเนนก�รออกแบบทเรยบง�ยน�สนใจไมมร�ยละเอยดม�กนกเพอใหเข�ใจในขอมลไดง�ยขน

เรยกไดว� เปนการยนยอ สรปขอมลเดมๆ ทเปนตวหนงสอจำานวนมาก เขาใจยาก ไมนาสนใจ นำามาพฒนาตอยอดและปรบเปลยนรปแบบการนำาเสนอใหกลายมาเปนภาพ/กราฟกทสวยงาม ชวนมอง เขากบพฤตกรรมของผบรโภคใหสามารถเขาถงขอมลทซบซอน มหาศาลในเวลาอนจำากด ชวยลดเวลาในการอธบายเพมเตม ทำาใหการสอสารมประสทธภาพมากขน

Infographic ทำ�หน�ทในก�รจดก�รกบ “ขอมล-ตวเลข-ตวอกษร”ผออกแบบตองใชทกษะด�นก�รสอส�รในก�รแปลงขอมลใหออกม�เปนภ�พ เพออธบ�ยเรองร�ว ขอมลเชงตวเลขต�งๆ ใหผชมส�ม�รถเข�ใจไดในระยะเวล�สนๆจ�กก�รสอส�รขอมลทเปนภ�พ

“อนโฟกร�ฟก” ในปจจบนก�รออกแบบถอเปนสวนสำ�คญของก�รสอส�รจะเหนไดว�คว�มนยมในง�นInfographicเพมม�กขนเรอยๆเนองดวยinfographicส�ม�รถทำ�ใหก�รสอส�รในเรองทย�กกล�ยเปนเรองทเข�ใจไดง�ยขนในเวล�สนๆก�รออกแบบทดชวยทำ�ใหเข�ใจเรองร�วต�งๆไดอย�งรวดเรวและจดจำ�ไดย�วน�นซงเปนวตถประสงคทผเผยแพรขอมลทกคนตองก�ร

Infographicไดเข�ม�มบทบ�ทในทกๆด�นมผออกแบบและประยกตใช Infographicอย�งม�กม�ย

และแพรหล�ยในสอต�งๆเนองดวยประโยชนดงกล�วในฐ�นะผผลตสอจงจำ�เปนตองรจกวธก�รบรณ�ก�รสอเพอก�รนำ�เสนอใหมคว�มน�สนใจ ส�ม�รถถ�ยทอดเรองร�วไดอย�งมประสทธภ�พ โดยหลกก�รหรอแนวคดในก�รออกแบบInfographicนนไมไดมกฏเกณฑต�ยตวห�กแตผออกแบบตองรจกจนตน�ก�รและผสมผส�นวช�ก�รศลปะก�รออกแบบเข�ดวยกนในก�รสร�งผลง�นInfographic

(Infographic : Information Graphic)

Info+

Graphic

ขอมล > แยกประเภท > เรยบเรยงใหม > นำ�เสนอใหเหน และเข�ใจไดง�ยData > Sorted > Arranged > Presented Visually

ภาพ/กราฟกงายๆ ตดทอนรายละเอยด

ใสอกษร/ขอความทจา เปน จดเปนกลมรปแบบเหมาะสม

50 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 51: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ก�รจะสร�ง Infographic ใหออกม�ดนน นกออกแบบจำ�เปนจะตองมพนฐ�นคว�มเข�ใจในตวขอมลทซบซอนตองรชดถงจดมงหมาย ของ Infographic รวาใครคอกลมเปาหมายทจะสอสารดวย จากนนจงหาวธแทนคาตวขอมลใหปรากฏออกมาเปนกราฟกทเรยบงายและสวยงาม สวนขนตอนสดทายคอ การวดผลวา Infographic ทออกแบบมานนสามารถตอบโจทยไดตรงหรอไม การวดผลดานการใชงานถอเปนสงจำาเปนอยางยง ทงนความทาทายและทกษะทสำาคญในการออกแบบ Infographic คอ ตองจดระเบยบขอมลททงมากและหลากหลายให “จบไดในภาพเดยว”

นอกจ�กนนก�รเลอกสกมสวนสำ�คญผออกแบบส�ม�รถศกษ�ก�รใชสเพมเตมไดท Kuler.adobe.com ซงเปนเวบของ adobe ททำ�ออกม�เพอเปนคมอในก�รเลอกโทนสสำ�หรบใชในง�นต�งๆไดง�ยสวนตวอกษรหรอFontทใชนนไมควรใชเกน2รปแบบแตอ�จใชก�รเปลยนรปแบบต�งๆแทน เชนก�รทำ�ตวหน�ขดเสนใตหรอเปลยนขน�ดของfontเพอทำ�ใหดหล�กหล�ยแตไมซบซอน

Kuler.adobe.com http://wegraphics.net/downloads/icons-downloads/

แหลงขอมลทรพย�กรประกอบก�รออกแบบinfographic

ภาพ/กราฟกงายๆ ตดทอนรายละเอยด

ใสอกษร/ขอความทจา เปน จดเปนกลมรปแบบเหมาะสม

สสออารมณ ความหมาย

ตวอกษรอานงาย ชดเจน ไมหลากรปแบบ

51ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 52: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ขนตอนการสราง infographic 1. หาหวขอทนาสนใจในการทำา อ�จเปนเรองทอยในกระแสหรอคนสวนใหญใหคว�มสนใจและ

เปนประโยชนตอกลมเป�หม�ยหรอเปนเรองทผออกแบบมคว�มเชยวช�ญอย

2. ออกแบบแนวคดโดยคำ�นงถงวตถประสงคในก�รจดทำ�และกลมเป�หม�ย(ทำ�ใหใครด)

3. หาขอมลทเกยวของและขอมลทจะใชสนบสนนหวขอใหเพยงพอรวมถงศกษ�ขอมลททำ�เพอ

ใหเข�ใจถองแท

4. จดการขอมลทไดมาโดยวธก�รในก�รจดก�รเชนรวมกลมหรอแยกแยะขอมลทใกลเคยงกน

หรอเลอกขอมลทน�สนใจและเปนประโยชนตอผอ�นจงจะชวยในก�รดงดดคว�มสนใจ

5. ออกแบบ วางโครงรางของงาน ใชคว�มคดสร�งสรรคคดวธก�รหรอรปแบบก�รนำ�เสนอ

ขอมลใหแสดงออกม�เปนภ�พ/กร�ฟกโดยร�งเปนแบบหย�บๆออกม�หล�ยๆแบบ

6. คดเลอกแบบรางทสอสารขอมลไดด และทำาการแปลงขอมลเหลานนใหแสดงออกมาเปน

ภาพ/กราฟกทน�สนใจสอส�รไดด

7. จดการและจดวางองคประกอบตางๆ ไดแก ตวอกษรภ�พ/กร�ฟกสทใชในก�รสอคว�มหม�ย

โดยจดว�งองคประกอบต�งๆใหเหม�ะสมง�ยตอก�รทำ�คว�มเข�ใจและสวยง�ม

8. ตรวจสอบการนำาเสนอขอมลใหมความถกตอง กระชบไดใจคว�มสำ�คญของเรองและคำ�นง

ถงทศท�งตำ�แหนงขององคประกอบต�งๆใหเหม�ะสมกบแนวก�รอ�นของผชม

ตวอย�งผลง�นinfographicทเกยวของกบท�งก�รแพทยวทย�ศ�สตรสขภ�พและก�รส�ธ�รณสขทงในและต�งประเทศ

subject

52 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 53: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สงสำาคญในการสราง Infographic:ขอมลทนำ�เสนอตองมคว�มถกตอง เปนสงทอยในคว�มสนใจ ก�รออกแบบและก�รนำ�เสนอมคว�มสวยง�มเข�ใจง�ยอ�จใชกร�ฟแผนผงต�ร�งในก�รนำ�เสนอและใชตวอกษรขอคว�มตวเลขเท�ทจำ�เปนสงทสำ�คญคอควรวเคร�ะหว� ง�นทออกแบบนนส�ม�รถสอไดตรงประเดนเปนไปต�มเป�หม�ยหรอวตถประสงคทตงไวหรอไม ก�รนำ�เสนอหรอแสดงขอมลมคว�มชดเจน ง�ยแกก�รทำ�คว�มเข�ใจแลวหรอยง เพราะสงทสำาคญทสดของการทำา Infographic คอเพอสงสาร ขอมล หรอเรองราวตางๆ ไปยงผรบสาร ซงตองนำาเสนอขอมลในรปแบบททงดงดดทสด และเขาใจงายทสดไปพรอมๆ กน

เคลดลบก�รออกแบบ Infographic 1. ออกแบบใหเรยบงาย : ควรเนนคว�มเรยบง�ยทงภ�พและกร�ฟกทใชไมควรมร�ยละเอยดเยอะ

2. ตรวจสอบขอเทจจรง : ขอมลทนำ�เสนอตองมคว�มถกตอง น�เชอถอ ทงด�นเนอห�วช�ก�ร

รวมถงก�รพสจนอกษร

3. ใชสใหเปน :เลอกใชสเพอก�รสอส�รทสอดคลองกบจตวทย�ก�รรบรหลกก�รออกแบบสมพนธ

กบเนอเรองและตองรจกอ�รมณของส

4. ใสเฉพาะตวอกษร /ตวเลขทจำาเปน:ห�กตวอกษรขอคว�มหรอตวเลขม�กเกนไปอ�จทำ�ใหเกด

คว�มสบสนหรอสอส�รผดพล�ดได

5. ทำาคำาบรรยายใหนาอาน : อ�จใชขอคว�มทกระตนคว�มสนใจ จดกลมเปนหมวดหมและก�ร

ออกแบบขอคว�มใหน�อ�นเข�ใจง�ย

6. กระชบเนอหา : ควรมส�ระสำ�คญทครบถวนดวยจำ�นวนตวอกษรทจำ�กดสนง�ยไดใจคว�ม

7. จดรปแบบใหนาด และอานงายทสด :ก�รออกแบบทน�สนใจใชคว�มคดสร�งสรรคแตยงคง

คว�มเรยบง�ยสอส�รไดเข�ใจชดเจนจะยงทำ�ใหง�นออกแบบมคว�มน�สนใจม�กขน

8. ขนาดมผลตอการอานของผชม :ควรสร�งง�นดวยไฟลทมขน�ดเลกเท�ทจะเปนไปไดแตยงคง

คณภ�พของง�นทชดเจนไวเพอทเวล�นำ�ไปเผยแพรตอหรอใหด�วนโหลดจะไดสะดวกรวดเรว

9. หาแรงบนดาลใจเพมเตมเกยวกบผลงานคณภาพ : เพอเตมเตมแนวคดในก�รออกแบบ และ

พฒน�ง�นอยเสมอ

ถกตอ

ง สว

ยงาม

สรา

งสรร

ค ส

น เร

ยบงา

ย ได

ใจความ สอสารได เขาใจ รวดเรว

infographic infographic

53ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 54: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

หลกก�รจดว�งองคประกอบ องคประกอบทงหมดจะส�ม�รถถ�ยทอดขอมลไดอย�งสมบรณและสอดคลองกบรปแบบของง�นออกแบบทศท�งต�มหลกก�รมองของส�ยต�และเรองร�วทตองก�รนำ�เสนอไดอย�งชดเจนจะตองอ�ศยหลกก�รจดว�งองคประกอบเข�ม�ชวยในก�รถ�ยทอดขอมลโดยหลกก�รทวไปแลวก�รจดว�งองคประกอบจะส�ม�รถทำ�ไดดงน 1.ก�รจดว�งอย�งมเอกภ�พ 2.ก�รจดว�งอย�งมดลยภ�พ 3.ก�รจดว�งเพอก�รเนนองคประกอบทสำ�คญใหเดนชดขนและเรยงลำ�ดบต�มคว�มสำ�คญ 4.ก�รจดว�งสงทมคว�มคล�ยคลงเพอแบงกลมขอมลใหง�ยตอก�รรบร 5.ก�รจดว�งทเนนคว�มแตกต�งเพอใหกล�ยเปนจดสนใจของก�รถ�ยทอดขอมลทสำ�คญไดอย�งรวดเรว 6.ก�รจดว�งอย�งมคว�มลดหลนเพอสร�งระยะและมตใหกบง�นออกแบบและชวยลำ�ดบคว�มสำ�คญขององคประกอบ 7.ก�รจดว�งองคประกอบเพอสร�งคว�มเคลอนไหวใหกบง�นออกแบบ

หลกก�รออกแบบ หม�ยถง วธก�รหรอแนวท�งในก�รนำ�ไปปฏบตเพอกำ�หนดขน�ดตำ�แหนงและลกษณะก�รปร�กฏขององคประกอบต�งๆในผลง�นก�รออกแบบซงครอบคลมทงคว�มสมพนธกนระหว�งองคประกอบยอยและก�รทำ�ง�นรวมกนขององคประกอบทงหมดหลกก�รออกแบบตองเลอกนำ�เอ�หลกก�รหล�ยๆเรองม�ประยกตใชรวมกนในก�รสร�งสรรคผลง�น

โดยทวไปนกออกแบบสงพมพใชหลกก�รออกแบบเปนแนวท�งในก�รปฏบตเพอใหผลง�นมประสทธภ�พยงขน แตหลกก�รออกแบบไมใชกฏต�ยตวเสมอไป แตทงนเปนหลกก�รทมก�รคดคนม�น�น และพบว�เมอนำ�ม�ใชในก�รออกแบบแลว ผลง�นทไดนำ�หลกก�รออกแบบม�เปนแนวท�งสร�งสรรคง�นนนจะไดผลตรงต�มวตถประสงคก�รออกแบบสงพมพสวนใหญมกตองก�รนำ�เสนอส�ระใหมประสทธภ�พ ผรบส�รส�ม�รถเข�ใจไดในเวล�อนรวดเรวแมเทคโนโลยหรอวธก�รรบขอมลข�วส�รของกลมเป�หม�ยจะมก�รเปลยนแปลงอยเสมอแตหลกก�รออกแบบยงเปนม�ตรฐ�นทคงทไมมก�รเปลยนแปลงหลกก�รออกแบบเปนก�รนำ�กฏเกณฑด�นก�ยภ�พและธรรมช�ตม�ใชเปนเรองใกลตวทส�ม�รถเข�ใจไดดงน

เอกภาพ (Unity) เอกภ�พ คอคว�มเปนอนหนงอนเดยวกน ก�รจดว�งองคประกอบ

ในง�นออกแบบใหมเอกภ�พจงหม�ยถงก�รจดว�งองคประกอบทงหมดใหมคว�มสอดคลองกนและเปนอนหนงอนเดยวกน หรอก�รนำ�เอ�องคประกอบม�ว�งไวในพนทหน�กระด�ษเดยวกนไดอย�งกลมกลน เมอมองผ�นทกองคประกอบของภ�พแลวเกดคว�มรสกว�ทกสวนผสมผส�นกนเปนหนง มคว�มหม�ยสอดคลองกนแสดงว�ภ�พนนมเอกภ�พส�ม�รถทำ�หน�ทแสดงแนวคดใหเปนไปในทศท�งเดยวกนทงโครงสร�ง และเนอห�ซงตองสอดคลองและสงเสรมกนและกนในก�รสอส�รคว�มคดรวบยอดและบคลกภ�พของสอสงพมพนนๆก�รสร�งเอกภ�พนส�ม�รถทำ�ไดหล�ยวธเชน

54 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 55: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

1. การเลอกใชองคประกอบอยางสมำาเสมอเชนก�รเลอกใชแบบตวอกษรเดยวกนก�รเลอกใชภ�พข�วดำ�ทงหมดเปนตน

2. การสรางความตอเนองกนใหองคประกอบ เชนก�รจดใหพ�ดหวว�งทบลงบน

ภ�พก�รใชตวอกษรทเปนขอคว�มลอต�มทรวดทรงของภ�พเปนตน

3. การเวนพนทวางรอบองคประกอบทงหมด ซงจะทำ�ใหพนทว�งนนทำ�หน�ท

เหมอนกรอบสข�วลอมรอบองคประกอบทงหมดไวภ�ยใน ชวยใหองคประกอบ

ทงหมดดเหมอนว�อยกนอย�งเปนกลมเปนกอน

วตถประสงคของก�รใชหลกเอกภ�พในง�นออกแบบสงพมพ

1.เพอแสดงโครงสร�งและเนอห�ใหเปนไปในทศท�งเดยวกน

2.เพอใหเกดคว�มมระเบยบในก�รว�งแผนง�นและดำ�เนนง�น

3.เพอสอส�รกบผชมใหเข�ใจไดโดยง�ย

4.เพอใหเกดก�รรวมกลมเปนหนงเดยวกน

55ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 56: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ความสมดล (Balance) หลกก�รเรองคว�มสมดลนเปนก�รตอบสนองธรรมช�ตของผรบส�รในเรองของแรงโนมถวง โดยก�รจดว�งองคประกอบทงหมดในพนทหน�กระด�ษจะตองไมขดกบคว�มรสกนคอจะตองไมดเอนเอยงหรอหนกไปด�นใดด�นหนงโดยไมมองคประกอบม�ถวงในอกด�น ก�รจดองคประกอบใหเกดคว�มสมดลแบงไดเปน 3ลกษณะคอ

1. สมดลแบบสมมาตร (Symmetrical Balance)

เปนก�รจดว�งองคประกอบโดยใหองคประกอบในด�นซ�ยและด�นขว�ของพนทหน�กระด�ษมลกษณะเหมอนกนทงสองข�ง ซงองคประกอบทเหมอนกนในแตละด�นนจะถวงน�หนกกนและกนใหเกดคว�มรสกสมดล

2. สมดลแบบอสมมาตร(AsymmetricalBalance)

เปนก�รจดว�งองคประกอบโดยใหองคประกอบในด�นซ�ยและด�นขว�ของพนทหน�กระด�ษมลกษณะไมเหมอนกนทงสองข�งแมองคประกอบจะไมเหมอนกนในแตละด�นแตกจะถวงน�หนกกนและกนใหเกดคว�มสมดล

3. สมดลแบบรศม (Radial Balance)

เปนก�รจดว�งองคประกอบ โดยใหองคประกอบแผไปทกทศทกท�งจ�กจดศนยกล�ง

วตถประสงคของก�รใชหลกคว�มสมดลในง�นออกแบบสงพมพ1.ทำ�ใหดมก�รว�งแผนในก�รออกแบบ2.ทำ�ใหโครงสร�งของหน�กระด�ษดมชวตดวยก�รใชหลกคว�มสมดล3. ทำ�ใหก�รจดว�งสวนประกอบมก�รถวงดลกนเพอคว�มสมดล4. ทำ�ใหเกดก�รยำ�ใหรสกว�นอยไปหรอม�กไปดวยก�รใชคว�มสมดล

56 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 57: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

การเนน ก�รเนนหม�ยถงก�รสร�งองคประกอบทสำ�คญของง�นออกแบบใหเปนจดสนใจของส�ยต�เพอชวยใหกลมเป�หม�ยส�ม�รถรบรขอมลไดรวดเรว

และชดเจนลกษณะของก�รเนนส�ม�รถทำ�ไดโดยก�รใชสก�รขย�ยขน�ดองคประกอบหรอก�รกำ�หนดตำ�แหนงในก�รจดว�งทแตกต�งจ�กสวน

อนๆก�รเนนควรเลอกเพยงองคประกอบทสำ�คญเท�นนถ�เนนทกสวนจะทำ�ใหง�นแนนเกนไปจนมองไมเหนจดทตองก�รจะเนน

ความคลายคลงคว�มคล�ยคลงในทนหม�ยถง คว�มคล�ยคลงท�งด�นรปร�งหรอรปทรงขององคประกอบ ในก�รจดว�งองคประกอบทคล�ยคลงกนใหอยรวม

เปนกลมส�ม�รถสร�งลวดล�ยในลกษณะภ�พซำ�ไดนอกจ�กนนก�รจดว�งกลมภ�พทมรปลกษณภ�ยนอกคล�ยกนใหอยรวมกนเปนกลมเพอเนน

ภ�พทมคว�มแตกต�งใหเดนออกม�อย�งเหนไดชดเจนในก�รจดว�งองคประกอบทคล�ยคลงกนของก�รออกแบบเพอสอคว�มหม�ยสวนใหญ

จะเปนก�รจดว�งกลมขอมลทมลกษณะของขอมลทคล�ยคลงกนใหอยรวมกนหรอจดว�งใหอยใกลชดกนเพอใหง�ยตอก�รอ�น

ความแตกตาง (Contrast) คว�มแตกต�งเปนหลกก�รออกแบบเพอเนนใหเหนสงทไมเหมอนกนหรอเปนคว�มหม�ยของคว�มต�งก�รใชหลกคว�มแตกต�งเพอดงดดกลมเป�หม�ยอ�จทำ�ไดโดยใชภ�พประกอบเรองหรอหวเรองทใหญทำ�รปร�งรปทรงใหต�งกนใชสทเดนขนม�ใชโทนสทแตกต�งกนเปนตน คว�มแตกต�งทใชในง�นสงพมพอ�จมคว�มหม�ยในแงของก�รทำ�ใหชดขนซงคว�มแตกต�งเปนเรองของก�รเปรยบเทยบระหว�งคว�มหม�ยทตรงข�มกนเปนก�รแยกสงทตองก�รนำ�เสนอใหโดดเดนขนใหผชมสะดดต�และจดจำ�เชอมโยงคว�มแตกต�งระหว�งของสองสงไดในก�รนำ�เรองคว�มแตกต�งไปใชในง�นออกแบบนอกจ�กจะมสวนประธ�นเปนจดเนนคว�มสนใจแลวควรมสวนรองเพอสงเสรมสวนประธ�นใหดน�สนใจน�เชอถอยงขนดวย

ภ�พประกอบหรอหวเรองทใชหลกคว�มแตกต�ง

1-2ภ�พประกอบหรอหวเรองทถกขย�ยใหใหญขนเพอคว�มแตกต�งด�นขน�ด3-4ประกอบหรอหวเรองททำ�โทนสใหแตกต�งกน

57ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 58: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

วตถประสงคของการใชหลกความแตกตางในงานออกแบบสงพมพ

1.เพอดงดดคว�มสนใจ 2.เพอก�รเนนยำ�ใหหนกแนนขน 3.เพอก�รเนนหรอสงเสรมใหเดนขน 4.เพอก�รอธบ�ยหรอทำ�ใหชดขน 5.เพอเพมประสทธภ�พในก�รมองเหน

ซงวธก�รในก�รสร�งคว�มแตกต�งมดงน

1. ความแตกตางโดยขนาด เปนวธก�รทง�ยทสดโดยก�รเนนใหองคประกอบใดองคประกอบหนงเดนขนม�ดวยก�รเพมขน�ดใหใหญกว�องคประกอบอนๆโดยรอบเชนพ�ดหวขน�ดใหญเปนตนซงโดยธรรมช�ตแลวผดจะเลอกมองดองคประกอบทใหญกว�กอน

2. ความแตกตางโดยรปราง เปนวธทเนนใหองคประกอบใดองคประกอบหนงเดนขนม�ดวยก�รใชรปร�งทแตกต�งออกไปจ�กองคประกอบอนในหน�กระด�ษเชนก�รไดคตภ�พคนต�มรปร�งของร�งก�ยแลวน�ไปว�งในหน�กระด�ษทมภ�พแทรกเลกๆทอยในกรอบสเหลยมเปนตน

58 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 59: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

3. ความแตกตางโดยความเขม เปนวธก�รทเนนใหองคประกอบใดองคประกอบหนงเดนขนม�ดวยก�รใชเพมหรอลดคว�มเขมหรอนำ�หนกขององคประกอบนนใหเขมหรอออนกว�องคประกอบอนทอยรวมกนในหน�กระด�ษเชนก�รใชตวอกษรทเปนตวหน�ในยอหน�ทตองก�รเนนเพยงยอหน�เดยวในหน�กระด�ษเปนตน

4. ความแตกตางโดยทศทาง ทศท�งเปนวธก�รทเนนใหองคประกอบใดองคประกอบหนงเดนขนม�ดวยก�รว�งองคประกอบทตองก�รจะเนนนนใหอยในทศท�งทแตกต�งจ�กองคประกอบอนๆ ทอยรวมกนในหน�กระด�ษเชนก�รว�งภ�พเอยง45องศ�ในหน�กระด�ษทเตมไปดวยตวอกษรทเรยงเปนแนวนอนเปนตน

59ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 60: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ความลดหลนคว�มลดหลนเปนวธหนงของก�รจดว�งเพอสร�งระยะและมตใหกบง�นออกแบบ โดยก�รปรบขน�ดขององคประกอบใหมขน�ดแตกต�งกนลงไปต�มลำ�ดบ ในก�รจดว�งองคประกอบของง�นออกแบบอย�งลดหลนจะชวยใหเกดทศท�งของภ�พและเกดคว�มเคลอนไหวของภ�พได

ความกลมกลน (Harmony)คว�มกลมกลนชวยผสมผส�นใหเกดคว�มง�มอนเปนก�รสนบสนนแนวคดใหน�สนใจยงขนทำ�ใหรสกถงคว�มเปนหนวย

เดยวกน(ยกตวอย�งภ�พ)

สงพมพทใชภ�พตวอกษรและสไดกลมกลน

1-2สงพมพทใชภ�พและตวอกษรไดกลมกลน

3-4สงพมพทใชสไดกลมกลน

วตถประสงคของก�รใชหลกคว�มกลมกลนในง�นออกแบบสงพมพ

1.เพอผสมผส�นและควบคมคว�มแตกต�ง

2.เพอสร�งคว�มสมพนธระหว�งองคประกอบ

3.เพอใหเกดก�รว�งแผนและเกดระเบยบ

4.เพอปองกนสวนทม�กเกนคว�มจำ�เปน

60 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 61: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สดสวน (Proportion)ก�รกำ�หนดสดสวนนเปนก�รกำ�หนดคว�มสมพนธในเรองของขน�ด ซงมคว�ม

สำ�คญโดยเฉพ�ะในหน�กระด�ษของสอสงพมพทตองก�รใหมจดเดนเชนหน�

ปกหนงสอเปนตนเพร�ะองคประกอบทมสดสวนแตกต�งกนจะดงดดส�ยต�ได

ดกว�ก�รใชองคประกอบทงหมดในสดสวนทใกลเคยงกนในก�รกำ�หนดสดสวน

จงตองพจ�รณ�องคประกอบทงหมดในพนทหน�กระด�ษไปพรอมๆกนว�ควร

จะเพมหรอลดองคประกอบใด

การแบงพนทก�รแบงพนท(DivisionofSpace)หม�ยถงก�รใชสดสวนในก�รออกแบบก�ร

แบงพนทหน�กระด�ษในสดสวน2:3ซงดน�สนใจกว�1:2เพร�ะพนท1:

2จะทำ�ใหน�เบอดวยส�ยต�ของคนทวไปส�ม�รถแบงทกอย�งไดเปน2สวน

อยแลวแมกระด�ษจะเปนสเหลยมจตรสก�รแบงสดสวน2:3นใชเสนดงและ

เสนระน�บหรอจะใชองคประกอบของง�นสงพมพใสลงในพนทกได

ภ�พก�รแบงสดสวนบนสงพมพ

1.พนทว�งทแบงในสดสวน2:3ดน�สนใจกว�ก�รแบงสดสวน1:2

2.พนทว�งทแบงในสดสวน1:2ทำ�ใหผอ�นเบอเพร�ะส�ยต�คนทวไปส�ม�รถ

แบงทกอย�งไดเปน2สวนอยแลว

3.พนทว�งทแบงในสดสวน1:1เปนก�รแบงพนทซงจะทำ�ใหผอ�นค�ดเด�ได

61ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 62: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

พนทวาง (Space) ก�รแบงพนทเปนก�รใชวธท�งเรข�คณตแบงพนทออกเปนสวนๆ

ภ�พก�รใชพนทว�งบนสงพมพ

1.พนทว�งด�นซ�ยไมมสงใดปร�กฏแตกลบรสกว�มองคประกอบทจะทำ�ใหมองเหนได

2.พนทว�งด�นล�งใหคว�มรสกว�เปนมวลและนำ�หนกทเหนไดส�ม�รถรองรบองคประกอบอนได

3.พนทว�งระหว�งองคประกอบ2สวนแยกห�งเกนไปทำ�ใหรสกว�องคประกอบสวนใหญทงสวนบนและสวนล�งแขงกนเอง

4.พนทว�งระหว�งองคประกอบ2สวนอยใกลกนม�กเกนไปทำ�ใหรสกเหมอนทงสองสวนรวมเปนสวนเดยวกน

วตถประสงคของก�รใชสดสวนในง�นออกแบบสงพมพ

1.เพอดงดดคว�มสนใจ

2.เพอแบงพนทว�งเปนสวนๆ

3.เพอใหหน�กระด�ษดมโครงสร�งทด

4.เพอใหง�นออกแบบดแลวเข�ใจไดรวดเรว

5.เพอใหมองเหนมตชดเจนขน

6.เพอปรบสมดลใหเข�กบธรรมช�ต

ทศทางการและการเคลอนไหว (Direction & Movement)เมอผรบส�รมองดสอสงพมพ ก�รรบรเกดขนเปนลำ�ดบต�มก�รมองเหน กล�วคอเกดขนต�มก�รกว�ดส�ยต�จ�กองคประกอบหนงไปยงอกองค

ประกอบหนงจงมคว�มจำ�เปนอย�งยงทจะตองมก�รดำ�เนนก�รว�งแผนกำ�หนดและชกจงส�ยต�ของผรบส�รใหเคลอนไหวไปในทศท�งทถกตอง

ต�มลำ�ดบขององคประกอบทตองก�รใหรบรกอนหลง โดยทวไปห�กไมมก�รสร�งจดเดนขนม� ส�ยต�ของผรบส�รจะมองดหน�กระด�ษทเปน

สงพมพในทศท�งของตวอกษรซ(Z)ในภ�ษ�องกฤษคอจะเรมมองทมมบนด�นขว�แลวไลลงม�ยงมมล�งด�นซ�ยไปจบทมมล�งด�นขว�ต�ม

ลำ�ดบก�รจดองคประกอบทสอดคลองกบธรรมช�ตของก�รมองนเปนสวนชวยใหเกดก�รรบรต�มลำ�ดบทตองก�ร

62 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 63: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

วตถประสงคของก�รใชหลกคว�มเคลอนไหวในง�นออกแบบสงพมพ

1.เพอนำ�ส�ยต�สจดสนใจ

2.เพอใหส�ยต�เกดคว�มเคลอนไหว

3.เพอใหเกดแรงดงดดส�ยต�

4.เพอใหเกดอ�ก�รตอบสนอง

จงหวะ ลลา และการซา (Rhythm & Repetition)ก�รจดว�งองคประกอบหล�ยๆ ชน โดยกำ�หนดตำ�แหนงขององคประกอบใหเกดมชองว�งเปนชวงๆ ตอนๆ อย�งมก�รว�งแผนลวงหน�

จะทำ�ใหเกดจงหวะและลล�ขน และห�กว�องคประกอบหล�ยๆ ชนนนมลกษณะซำ�กนหรอใกลเคยงกน กจะยงเปนก�รเนนใหเกดจงหวะ

และลล�ไดชดเจนยงขน ลกษณะตรงกนข�มกบแบบแรก จงหวะและลล�ลกษณะนจะกอใหเกดคว�มรสกทตนเตน ดเคลอนไหวและมพลง

ทศนยภาพในง�นออกแบบสงพมพมกสร�งคว�มรสกท�งกว�งและสงภ�ยในกรอบซงมเพยง2มตดงนนทศนยภ�พ (Perspective)จงส�ม�รถชวยใหผล

ง�นดมชวตชว�ขน โดยทำ�ใหเกดภ�พลวงต� จ�ก 2 มต เปน 3 มต เนองจ�กง�นสงพมพสวนใหญมกปร�กฏบนกระด�ษเรยบ ดงนนจงตองใช

พนทว�งทำ�ใหเกดทศท�งหรอมตเข�ชวย

หลกของทศนยภ�พยงส�ม�รถนำ�ม�สร�งพนทว�งใหมระยะมมตจ�กก�รทภ�พขน�ดต�งๆตองมงไปทจดรวมส�ยต�(Vanishingpoint)ทำ�ให

มก�รนำ�ส�ยต�เกดขนจงเปนก�รสร�งจดสนใจวธหนง

63ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 64: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สงพมพทใชเรองทศท�งในก�รสร�งจดสนใจ

วตถประสงคของก�รใชหลกทศนยภ�พในง�นออกแบบสงพมพ

1.เพอใหภ�พดเหมอนชวตจรง

2.เพอดงดดคว�มสนใจดวยคว�มลกในหน�กระด�ษ

3.เพอใหผชมไดเหนจดสนใจชดขน

4.เพอใหภ�พและพนแยกกนชดเจนใหเกดคว�มจดจำ�ม�กขน

กล�วโดยสรปก�รจดว�งองคประกอบเพอถ�ยทอดขอมลในง�นออกแบบจะตองพจ�รณ�คว�มสอดคลองของขอมลและรปแบบของง�นออกแบบ

ทศท�งในก�รนำ�ส�ยต�ทสอดคลองกบก�รอ�นและก�รจดกลมของขอมลเพอถ�ยทอดเรองร�วทตองก�รนำ�เสนออย�งผสมผส�นกลมกลน

การทำาภาษาภาพและภาษาพดใหเปนเรองเดยวกนก�รทำ�ภ�ษ�ภ�พและภ�ษ�พดใหเปนเรองเดยวกนม�จ�กแนวคดและเหตผลทว� ภ�พส�ม�รถสอส�รไดดกว�ภ�ษ�พด หรอภ�ษ�พดส�ม�รถ

สอส�รไดดกว�ภ�พกล�วคอ

แนวคดและเหตผลทว�ภ�พส�ม�รถสอส�รไดดกว�ก�รพดดงน

1.ภ�พประกอบเรองทำ�ใหเข�ใจไดเรวกว�

2.ภ�พประกอบเรองเปนส�กลแมคนไมส�ม�รถอ�นไดกส�ม�รถเข�ใจภ�พได

3.ภ�พประกอบเรองสะดดต�น�สนใจม�กกว�

4.ภ�พประกอบเรองหนงภ�พส�ม�รถแทนคำ�พดหล�ยคำ�ได

5.ผชมส�ม�รถเข�ใจภ�พไดแมในรปแบบทต�งกนแตภ�ษ�ตองอ�นต�มแนวย�วเท�นนจงจะเข�ใจไดโดยง�ย

6.ผชมส�ม�รถดภ�พหล�ยๆภ�พไปพรอมๆกนไดแตภ�ษ�ตองอ�นและทำ�คว�มเข�ใจเปนตอนๆ

7.สำ�หรบหล�ยคนแลวภ�พเปนสงทจดจำ�ไดง�ยกว�

แนวคดและเหตผลทว�ภ�ษ�ส�ม�รถสอส�รไดดกว�ภ�พดงน

1.ภ�ษ�ส�ม�รถรวมกนออกคว�มเหนไดและมคว�มเทยงตรงม�กกว�ภ�พประกอบเรอง

2.ภ�ษ�เขยนมค�ใชจ�ยนอยกว�ก�รสร�งภ�พประกอบเรอง

3.ภ�ษ�ส�ม�รถแสดงออกท�งคว�มคดไดม�กกว�

4.ภ�ษ�ส�ม�รถแสดงคว�มคดรเรมไดม�กกว�

ทงนง�นออกแบบสงพมพลวนตองก�รรบรท�งก�รมองเหนทงภ�พและภ�ษ�เขยนซงตองขนอยกบวตถประสงคของก�รใชง�น

สรปในง�นออกแบบชนหนงไมจำ�เปนตองนำ�หลกก�รจดองคประกอบทงหมดม�ใชแตควรเลอกใหเหม�ะสมกบสถ�นก�รณเพอใชในง�นทออกม�

64 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 65: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สมเหตสมผลดมชวตชว�สอคว�มหม�ยไดดแสดงแนวคดชดเจนมก�รว�งแผนเปนอย�งด

ขอควรจำา 1.หลกก�รออกแบบเปนแนวท�งแกนกออกแบบใหรจกนำ�ภ�พและเนอห�ม�จดใหตรงต�ม

วตถประสงคเปนก�รว�งองคประกอบทเหม�ะสม

2.หลกก�รออกแบบคอตองทำ�ใหเข�ใจคว�มหม�ยไดโดยง�ย

3.หลกก�รออกแบบตองฝกฝนใหเกดคว�มชำ�น�ญ

4. หลกก�รออกแบบจำ�เปนตองใชคว�มรท�งวฒนธรรม ประเพณม�ชวยในก�รออกแบบ

เพอสอส�รกบกลมเป�หม�ยไดดยงขน

5.ภ�พประกอบและภ�ษ�ตองประส�นเปนหนงเดยวกนและแสดงออกเปนเอกภ�พ

65ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 66: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ระบบกรดในการออกแบบทางการพมพ

ระบบกรดทนำ�ม�ใชในก�รออกแบบประกอบดวยสวนทส�คญ9สวนดงน

1. มมของกรด (Gridn Intersection) หม�ยถง ต�แหนงทเสนแนวตงและ

แนวนอนของต�ร�งตดกน มมของกรดนใชควบคมพนทพมพอยในขอบเขต

ทก�หนด และใหพนททว�งไดมมฉ�กกบต�ร�งอย�งมคว�มเปนระเบยบตอ

เนองกลมกลนและเอกภ�พ

2.เสนตดเจยน(TrimMask)แนวเสนทใชว�งเครองหม�ยแสดงขน�ดของสง

พมพทตองก�รจรงภ�ยหลงก�รจดพมพ ท�เลม และตดเจยนเสรจเรยบรอย

แลวซงขน�ดดงกล�วอ�จเรยกอกอย�งหนงว�ขน�ดของกรด

3.ชองว�งหรอกตเตอร(Gutter)หม�ยถงพนทว�งระหว�งกรอบพนทพมพ

ของหน�ซ�ยกบกรอบพนทพมพของหน�ขว� ซงเปนแนวของสวนทเวนไว

ด�นสนของสงพมพอนเปนชองว�งหน�คทเรยกว�อกกล�งชองว�งกตเตอร

นมประโยชนตอก�รเบงพนทพมพของแตละหน�ออกจ�กกนและเออตอก�ร

เปดอ�นเพร�ะไดว�งแนวชองว�งนไวเพยงพอตอก�รท�เลม

4.เสนตดเจยน

5.ต�แหนงเลขหน�(Follo)หม�ยถงต�แหนงทก�หนดไวเพอว�งล�ดบเลข

หน� โดยอ�จใชว�งตวพมพชอหนงสอหรอชอบทดวยกได เพอใหเกดคว�ม

ตอเนองเปนระบบและระเบยบอนมประโยชนตอก�รรล�ดบก�รเรยงของง�น

พมพว�อยหน�ใดและมคว�มหน�เท�ใด

6.อลเลย(Alley)หม�ยถงชองว�งของพนทพมพต�มแนวตงหรอแนวนอนอน

ขน�นกบเสนต�ร�งโดยเหนเปนชองว�งระหว�งบรรทดหรอคอลมนทประกอบ

เปนขอคว�มหรอภ�พ

7.หนวยของกรด(GridUnit)หม�ยถงพนทพมพอนดแลวเปนกลมของต�ร�ง

ทจดไวเปนขดหรอพนทพมพทเก�ะหลมกนภ�ยในอลเลยทลอมรอบอยนนซง

มประโยชนตอก�รจดพมพและอ�นทดแลวมก�รแบงออกเปนกลมๆ

8.กตเตอร

9. เสนพบ (Fold Line) เสนแนวกงกล�งของหน�กระด�ษระหว�งกตเตอร

เพอใชพบในก�รท�เลมหรอเปนสวนทใชในก�รแบงสงพมพนน

ก�รใชระบบกรดในก�รออกแบบท�งก�รพมพนน เปนก�รว�งแผนเพอก�

หนดว�จะน�เอ�ขอคว�มหรอภ�พ ทงสวนทเปนหวเรอง ยอหน� ขอคว�ม

ค�บรรย�ยภ�พแผนภม ต�ร�ง เลขหน�ชอหนงสอหรอชอบทคว�มไวใน

ต�แหนงใดจงจะถกตอง เหม�ะสม และสวยง�ม เมอก�หนดจนเปนทพอใจ

แลวกน�ไปสก�รด�เนนง�นเพอจดท�เปนอ�รกเวรกตอไป

ในก�รออกแบบสงพมพนกออกแบบจะสอส�รแนว

คว�มคดโดยก�รนำ�องคประกอบต�งๆ ทงในสวนขององค

ประกอบทเปนตวอกษรขอคว�มภ�พหรอองคประกอบอนๆ

ม�จดว�งอยรวมกนในพนทหน�กระด�ษ โดยอ�ศยหลกก�ร

ท�งก�รออกแบบเพอใหไดเปนผลลพธทสวยง�ม

ห�กสงพมพททำ�ก�รออกแบบเปนสงพมพทม

หล�ยหน�เชนหนงสอหนงสอพมพนตยส�รหรออนๆนก

ออกแบบจะตองจดว�งองคประกอบในหน�กระด�ษแตละ

หน�ใหสวยง�มคอตองพย�ย�มควบคมใหภ�พรวมของทกๆ

หน�เปนไปอย�งตอเนองหรอกลมกลนกนเพอใหสงพมพทง

เลมดมเอกภ�พเปนอนหนงอนเดยวกน

ในก�รดำ�เนนก�รดงกล�วนอกจ�กจะอ�ศยก�รจด

ว�งต�มหลกก�รออกแบบแลว ยงมเครองมอทมคว�มสำ�คญ

และเปนประโยชนอย�งยงนนกคอระบบกรด(Gridsystem)

ระบบกรดไดรบก�รพฒน�ขนเพอแบงซอยพนทหน�

กระด�ษออกเปนพนทยอยๆ ทมขน�ดเลกลงหล�ยๆ พนท

แทนทจะเปนพนทขน�ดใหญพนทเดยว โดยก�รใชเสนตรง

ในแนวตงและเสนตรงในแนวนอนหล�ยๆเสนล�กตดกนเปน

มมฉ�กบนพนทหน�กระด�ษ

ระบบกรดเปนเครองมอทมคว�มสำ�คญในก�ร

ออกแบบสงพมพเพร�ะมสวนชวยในก�รจดว�งองคประกอบ

ในด�นตำ�แหนงและขน�ด2ประก�รคอ

1. ชวยในก�รกำ�หนดตำ�แหนงในก�รจดว�งองค

ประกอบ โดยในก�รจดว�งองคประกอบในหน�กระด�ษนน

นกออกแบบส�ม�รถจะจดว�งองคประกอบลงไปต�มแนวเสน

กรดไดอย�งรวดเรว

2. ชวยในก�รกำ�หนดขน�ดขององคประกอบ โดย

นกออกแบบส�ม�รถเลอกทจะใชขน�ดพนททถกแบงใหเลก

ลงในหน�กระด�ษ เปนตวชวยในก�รกำ�หนดขน�ดขององค

ประกอบต�งๆ เชน คว�มกว�งของคอลมน คว�มกว�งย�ว

ของภ�พฯลฯ

66 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 67: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

67ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 68: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ประเภทของสงพมพสงพมพแบงออกไดเปน4ประเภทใหญๆคอ

1. หนงสอ (Book)

เปนสงพมพทประกอบดวยหน�กระด�ษหรอวสดอนหล�ยๆหน�แลวนำ�ม�เข�ดวยกนทขอบด�นใดด�นหนงดวยวธก�รต�งๆใหเปนรปเลมสวนใหญมเนอห�เปนเรองเดยวกนตลอดทงเลมและสวนใหญมผเขยนคนเดยวกนทงเลมยกเวนหนงสอท�งวช�ก�รทอ�จจะมผแตงรวมกนหล�ยคนเพอใหครอบคลมองคคว�มรของศ�สตรทมขอบเขตกว�งขว�งหนงสอมกจะมก�รเรยงลำ�ดบเนอห�จ�กตนไปท�ยมขน�ดหล�กหล�ยทงใหญและเลกปกออนและปกแขงไมมกำ�หนดระยะเวล�เผยแพรเปนประจำ�แนนอน

2. หนงสอพมพ (Newspaper)

เปนสงพมพทมก�รรวมเปนฉบบ แตไมมก�รเยบเลม มเนอห�หล�กหล�ย โดยเนอห�เหล�นนแบงออกเปน 2 สวนไดแก สวนทเปนข�ว และสวนทไมใชข�ว ซงหม�ยถงคว�มเหนและคว�มรต�งๆ ทไดรบคว�มสนใจจ�กบคคลทวไปในสงคมหนงสอพมพไมมก�รเรยงลำ�ดบเนอห�ผอ�นส�ม�รถเลอกอ�นเรองหรอข�วใดกอนหรอหลงกไดหนงสอพมพมกมสวนทเปนโฆษณ�อยดวยเสมอ มกำ�หนดระยะเวล�เผยแพรเปนประจำ�สมำ�เสมอ และมกมคว�มถในก�รเผยแพรสส�ธ�รณชน

3. นตยสาร/วารสาร (Magazine, Journal)

เปนสงพมพทประกอบดวยหน�กระด�ษหรอวสดอนหล�ยๆหน� แลวนำ�ม�รวมเข�ดวยกนดวยวธก�รต�งๆ เปนรปเลมเชนเดยวกบหนงสอ แตมเนอห�หล�กหล�ย และเปนทสนใจรวมกนของบคคลทมลกษณะนสยและรปแบบก�รดำ�เนนชวตคล�ยกนนตยส�รไมมก�รเรยงลำ�ดบเนอห�ผอ�นส�ม�รถเลอกอ�นเรองใดกอนหรอหลงกได ในนตยส�รนนนอกจ�กสวนทเปนเนอห�แลว มกมสวนทเปนโฆษณ�อยดวยเสมอ แตสวนโฆษณ�ในนตยส�รมกจะแยกหน�กนอยกบสวนทเปนเนอห� ไมไดอยปะปนกนเหมอนในหนงสอพมพ และนตยส�รจะตองมกำ�หนดระยะเวล�เผยแพรแนนอนเชนเดยวกบหนงสอพมพเชนร�ยสปด�หคอออกเผยแพรทกวนใดวนหนงของสปด�หหรอร�ยปกษคอออกเผยแพรทกสองสปด�ห

4. สงพมพเฉพาะกจ หรอ สงพมพเบดเตลด (Miscellaneous publications)เปนสงพมหทประกอบดวยหน�กระด�ษหรอวสดอนหล�ยหน�หรอหน�เดยวกไดมก�รรวมเข�ดวยกนเปนรปเลมหรอไมมก�รรวมเปนรปเลมกไดมรปแบบทหล�กหล�ยมเนอห�เปนเรองเดยวและมกมขน�ดเนอห�สนๆสวนใหญไมมกำ�หนดระยะเวล�เผยแพรเปนประจำ�แนนอนแตจะมก�รจดทำ�ขนเมอถงกำ�หนดเวล�ทตองก�รนำ�ม�ใชง�นแตห�กมก�รกำ�หนดระยะเวล�เผยแพรเปนประจำ�มกจะเปนชวงเวล�ทห�งกนน�นกว�สงพมพประเภทหนงสอพมพและนตยส�ร สงพมพเฉพ�ะกจสวนม�กจะมอ�ยก�รใชง�นสนๆ สงพมพประเภทน เชนโปสเตอรแผนพบจดหม�ยข�วร�ยง�นประจำ�ป

และนอกจ�กสงพมพหลกทง4ประเภทข�งตนแลวยงมสงพมพอนๆเชนแผนทของเลนกระด�ษปกเทปปกแผนซดรวมถงบรรจภณฑต�งๆสำ�หรบบรรจสนค�ไมว�จะเปนถงกลองซองเปนตน

68 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 69: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

หลกก�รออกแบบสงพมพประเภทต�งๆ

การออกแบบหนงสอ ก�รออกแบบหนงสอนอกจ�กจะเปนก�รทำ�หน�ทสอส�รขอมลจ�กผเขยนสผอ�นแลวยงตองทำ�หน�ทใน

ก�รสอส�รบคลกลกษณะของขอมลนนใหออกม�เปนรปธรรมโดยก�รเลอกหรอสร�งภ�พตวอกษรและองคประกอบท�งก�รออกแบบอนๆแลวนำ�ม�จดว�งอย�งเหม�ะสมหนงสอแตละประเภทมลกษณะของขอมลทแตกต�งกนยอมมบคลกลกษณะทต�งกนก�รทร�บว�หนงสอทจะทำ�ก�รออกแบบเปนหนงสอประเภทใดจะชวยใหเข�ใจบคลกลกษณะทเหม�ะสมสำ�หรบขอมลเนอห�ทำ�ใหส�ม�รถเลอกใชองคประกอบและหลกก�รในก�รออกแบบทเหม�ะสมกบหนงสอนนๆไดดขน

โดยทวไปแลวหนงสอจะมก�รแบงต�มลกษณะเนอห�ออกเปน2ประเภทคอ

1) ฟกชน (Fiction) เปนหนงสอทแตงขนโดยมเนอห�ทเนนใหเกดคว�มสนกเพลดเพลนแกผอ�นเปนหลกอ�จเปนเนอห�ทมพนฐ�นม�จ�กคว�มเปนจรงหรอเกดจ�กจนตน�ก�รของผเขยนลวนๆกไดหนงสอประเภทนไดแกนวนย�ยเรองสนหรอโคลงกลอนต�งๆ

2) นอน-ฟกชน (Non - Fiction) เปนหนงสอทแตงขนโดยมเนอห�ทเนนใหเกดคว�มรคว�มเข�ใจในศ�สตรหรอเรองใดเรองหนงแกผอ�นเปนหลก โดยจะตองเปนเนอห�ทมพนฐ�นม�จ�กคว�มเปนจรงหรอเปนเนอห�ทเกดจ�กก�รคนคว�วจยและวเคร�ะหของผเขยนหนงสอประเภทนไดแกตำ�ร�วจยประวตส�รคดต�งๆ

สวนประกอบของหนงสอ หนงสอหนงเลมแบงเนอห�ออกไดเปน3สวนใหญๆ คอสวนหน�หรอสวนตนสวนหลกและสวนท�ยซงมร�ยละเอยดแยกต�มสวนดงน

สวนตน1.ปกหน�(frontcover) 1.1ชอหนงสอหรอชอเรอง 1.2ชอผแตงหรอชอผแปล 1.3ภ�พประกอบปกหน� 1.4ขอคว�มประกอบปกหน� 1.5ตร�สญลกษณของสำ�นกพมพ

2.หน�ชอเรอง(titlepage) 2.1ชอหนงสอหรอชอเรอง 2.2ชอผแตงหรอชอผแปล

3.หน�ลขสทธ(copyrightnoticeandcataloguenumber)เปนหน�ทมร�ยละเอยดต�งๆเกยวกบหนงสอไดแกชอหนงสอชอผแตงชอผพมพสำ�นกพมพปทพมพจำ�นวนครงทจดพมพจำ�นวนหน�ขอมลเกยวกบร�ยก�รหองสมด(ถ�ม)และทสำ�คญตองระบว�ลขสทธในหนงสอนเปนของผใด

4.หน�อทศ(dedicationหรอbookdedication)ในหน�นผเขยนจะใชในก�รอทศหนงสอเลมนใหแกผใดผหนงซงอ�จเปนผทมบญคณหรอเปนแรงบนด�ลใจเปนกำ�ลงใจในก�รจดทำ�หนงสอใหแกผเขยน

69ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 70: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

5.คำ�นยม(forward)เปนหน�ทผเขยนหรอสำ�นกพมพขอใหผอนซงมชอเสยงเปนทยอมรบในด�นทเกยวของกบหนงสอนนเขยนขนเพอแนะนำ�หนงสอหรอแนะนำ�ผเขยน

6.หน�คำ�นำ�(preface)เปนหน�ทใหขอมลเบองตนและแนะนำ�หนงสอโดยผเขยนหรอสำ�นกพมพอ�จจะกล�วถงวตถประสงคในก�รเขยนทม�ของเนอเรองหรอประโยชนทค�ดว�จะเกดจ�กหนงสอเลมน

7.หน�กตตกรรมประก�ศ(acknowledgementsหรอacknowledgement)เปนหน�ทผเขยนหรอสำ�นกพมพใชในก�รแสดงคว�มขอบคณตอผทมสวนในก�รจดทำ�หนงสอ หรอเปนผทใหก�รสนบสนนด�นต�งๆ

8.หน�ส�รบญ(tableofcontents)เปนหน�ทบงบอกถงเนอห�ทอยในหนงสอว�เรองใดบทใดหรอตอนใดอยทหน�ไหน

9.ส�รบญภ�พหรอลำ�ดบภ�พประกอบ(listofillustrations)เปนหน�ทบงบอกถงภ�พประกอบทอยในหนงสอว�เปนภ�พอะไรและอยทหน�ไหนนอกจ�กนหนงสอบ�งเลมอ�จมส�รบญต�ร�งซงระบว�ต�ร�งเรองอะไรและอยทหน�ใดดวย

10.บทนำ�(introduction)บทนำ�เปนบทแรกของหนงสอ เปนก�รใหขอมลทเปนภมหลงของเนอเรอง และมกมขน�ดสนๆ ในหนงสอบ�งเลมอ�จไมมบทนำ�แตจะเรมทบทท1เลยกได

สวนหลก 11.ชอบท(chapteropeningหรอchapterhead)หน�ชอบทหรอหน�นำ�บท ทำ�หน�ทแบงเนอห�ในหนงสอออกเปนสวนๆ โดยระบว�เนอห�ทอยในหน�ตอๆม�เปนเนอห�ของบทใดนอกจ�กหม�ยเลขบทแลวหน�ชอบทยงอ�จจะมขอคว�มทเปนชอบทดวยหรออ�จจะเพมเตมขอคว�มทชวนใหตดต�มหรอภ�พใหดน�สนใจ 12.หน�เนอเรอง(text)เปนหน�ทเรยบเรยงนำ�เสนอเนอห�ของหนงสอหน�เนอเรองเปนสวนทมเนอห�ม�กทสดโดยทวไปแลวจะมก�รแบงหน�เนอเรองออกเปนบทต�มลำ�ดบซงหน�เนอเรองมสวนประกอบยอยดงน 12.1เนอห�(body)เปนสวนประกอบหลกและมปรม�ณม�กทสดของหนงสอ 12.2พ�ดหวรอง(subhead)ทำ�หน�ทแบงเนอห�ในบทออกเปนสวนยอยและระบใหทร�บว�เนอห�ทจะอ�นตอไปนเกยวกบเรองใด 12.3 เฮดเดอร หรอ ฟตเตอร (header or running head/footer) เปนชอหนงสอหรอชอบททว�งไวทสวนบนหรอสวนล�งของทกๆหน� 12.4เลขหน�(pagenumber)เปนหม�ยเลขทกำ�กบและระบหน�หนงสอมกมอยในทกหน�อ�จแบงลกษณะก�รใชเชนสวนตนใชเลขโรมนสวนหลกใชเลขอ�รบคเปนตน 12.5เชงอรรถ(footnote)เปนขอคว�มทระบทม�หรอก�รอ�งองของขอมลในเนอเรองว�คดลอกม�จ�กทใด 12.6ชอผแตงแตละบท(byline/creditline/writer’screditเปนก�รระบชอผแตงในแตละบทในกรณทหนงสอนนมผแตงหล�ยคนมกใชชอต�มคำ�ว�“โดย”(by) 12.7สวนประกอบทเปนภ�พหรอองคประกอบอนๆทไมใชตวอกษร 12.8คำ�บรรย�ยภ�พ(caption)

70 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 71: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สวนทาย 13.หน�ภ�คผนวก(appendix)เปนหน�ทเปนเนอห�ต�งๆ ในสวนหรอในเรองทไมใชเนอเรองโดยตรง แตผเขยนเหนว�เปนเนอห�ทเกยวของและเปนประโยชนตอผอ�น

14.หน�บรรณ�นกรม(bibliography)เปนหน�ทบงบอกถงทม�ต�งๆของขอมลทผเขยนใชในก�รอ�งองเขยนหนงสอ

15.หน�อภธ�นศพท(glossary)หน�อภธ�นศพทเปนหน�ทรวบรวมศพททมปร�กฏอยในหนงสอ เพออธบ�ยคว�มหม�ยของศพทใหผอ�นเข�ใจศพทเหล�นอ�จเปนศพทเฉพ�ะท�งในส�ข�วช�หรอศพททมคว�มหม�ยไดหล�ยอย�งแตผเขยนตองก�รใชคว�มหม�ยอย�งใดอย�งหนงเท�นน

16.หน�ดชน(index)เปนหน�ทระบชอต�งๆและบอกเลขหน�ในเรองทมชอเหล�นนปร�กฏอยสวนใหญมกจะอยในสวนท�ยของหนงสอ

17.เชงอรรถท�ยเลม(endnote)เปนรปแบบหนงของเชงอรรถคอเปนขอคว�มระบทม�หรอก�รอ�งองของขอมลในเรองว�คดลอกม�จ�กทใดแตต�งกนทเชงอรรถท�ยเลมเปนก�รรวบรวมเชงอรรถทงหมดม�ไวทท�ยเลม

18.พมพนเทศ(colophon)เปนหน�ทระบขอมลสนๆเกยวกบก�รออกแบบรวมทงก�รพมพหรอขนตอนต�งๆในก�รผลตหนงสอ

19.ปกหลง (backcover) เปนหน�ทอ�จเวนว�งหรอใสขอมลเกยวกบผเขยนหนงสอหรออ�จเปนหน�ทยกเอ�คำ�วจ�รณทเปนคำ�ชมเชยของหนงสอม�ใสไว

หนงสอแตละประเภทจะมสวนประกอบของหนงสอแตกต�งกนไป ซงเมอพจ�ณ�ในด�นก�รออกแบบแลว แตละสวนประกอบจะมองคประกอบทไมเหมอนกน รวมทงก�รเลอกจดว�งองคประกอบทแตกต�งกน

การเลอกและจดองคประกอบในการออกแบบหนงสอ พนฐ�นของก�รออกแบบหนงสอทด คอก�รพย�ย�มนำ�เสนอแนวคดของเนอห�ผ�นก�รออกแบบเพอสอส�รใหผอ�นทเปนกลมเป�หม�ยเข�ใจ สนใจ ประทบใจ และจดจำ�ไดเพร�ะกลมเป�หม�ยจะเปนสงทตองคำ�นงถงเวล�กำ�หนดรปแบบและองคประกอบต�งๆในหนงสอก�รไดทร�บถงผอ�นทเปนกลมเป�หม�ยและประเภทเนอห�ของหนงสอจะชวยใหนกออกแบบส�ม�รถว�งแผนและทำ�ก�รออกแบบไดอย�งเหม�ะสมตอไป

โดยทวไปแลวก�รออกแบบหนงสอมกจะตองก�รโครงสร�งทด แนนอน สมำ�เสมอ รอบคอบและสมบรณแบบทงนเพอนำ�เสนอขอมลปรม�ณม�กใหง�ยแกก�รอ�น และส�ม�รถตดต�มเนอห�ไดโดยไมสบสนหรอเบอหน�ย หลกก�รจดว�งองคประกอบในเรองเอกภ�พ จงเปนเรองสำ�คญในก�รสงผลใหเกดคว�มเปนอนหนงอนเดยวกนของผลง�นตงแตปกหน�ถงปกหลง

71ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 72: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สงทตองกำาหนดและวางแผนกอนการออกแบบหนงสอสงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบหนงสอมดงน1. ศกษาและทำาความเขาใจหนงสอกอนทจะทำ�ก�รออกแบบนกออกแบบจะตองพย�ย�มห�ขอมลจ�กผเขยนหรอสำ�นกพมพถงวตถประสงคในก�รเขยนหรอจดทำ�หนงสอและตองทร�บถงลกษณะของผอ�นทเปนกลมเป�หม�ยว�เจตน�จะมงทใครเปนหลกและคนกลมนมพฤตกรรมและคว�มชอบไมชอบอย�งไรนอกจ�กนยงตองทร�บใหชดเจนว�ผเขยนมคว�มคดหลกหรอแนวคดเบองหลงของหนงสออย�งไรรวมทงเปนหนงสอประเภทใดและควรจะมบคลกภ�พแบบไหน

2. กำาหนดขนาด และรปแบบของหนงสอเมอเทยบกบหนงสอพมพและนตยส�รแลวหนงสอส�ม�รถจดทำ�ไดหล�ยขน�ดและหล�ยรปแบบม�กกว�ซงในก�รเลอกขน�ดและรปแบบทเหม�ะสมนจะตองดจ�กวตถประสงคและประเภทของหนงสอเปนหลก สวนใหญแลวจะตองพย�ย�มเลอกขน�ดทตดกระด�ษไดโดยเหลอเศษนอยเพอเปนก�รประหยดกระด�ษและลดตนทน นอกจ�กในกรณทเปนหนงสอทระลกร�ค�แพง และตองก�รรปแบบทแปลกแตกต�งไปจ�กปกต ขน�ดของหนงสอทเปนทนยมกนม�กเชน5x7นว(16หน�ยกหรอขน�ดพอกเกตบก)5x8นว(ขน�ดA5หรอขน�ดพอกเกตบก)เปนตน

3. รปแบบของปกหนา เนองจ�กคว�มหล�กหล�ยในรปแบบทเปนไปไดในก�รออกแบบปกหน�ของหนงสอนกออกแบบจงควรตกลงรวมกนกบผเขยนหรอสำ�นกพมพเรองรปแบบของปกหน�เสยกอนในเรองต�งๆดงน

3.1.กระด�ษทใชในก�รพมพปกหน�จะเปนกระด�ษแบบเดยวกนกบหน�ในหรอจะเปนกระด�ษทหน�กว�ปกตสวนใหญแลวกระด�ษทใชในก�รทำ�ปกหน�มกจะเปนกระด�ษแขงในบ�งครงอ�จจะมก�รหมหรอเคลอบเอ�ไวดวยวสดชนดอนเชนผ�หรอพล�สตกกได 3.2หน�หมปกหนงสอทมคว�มหน�ม�กหรอมร�ค�สงจะมหน�หมปกเพอรกษ�ปกหน�ไวไมใหเสยห�ย 3.3ระบบก�รพมพและจำ�นวนสทจะพมพรวมทงก�รใชเทคนคพเศษอนในท�งก�รพมพหรอไมเนองจ�กปกหน�ของหนงสอทำ�หน�ทเหมอนหน�โฆษณ�ข�ยหนงสอเลมนนๆจงเปนเรองทสมเหตสมผลทจะใหคว�มสำ�คญเปนพเศษทงในง�นออกแบบและก�รผลต

4. รปแบบของหนาใน รปแบบของหน�ในของหนงสอนนจะมลกษณะเชนไรยอมขนอยกบลกษณะของสงทจะเปนองคประกอบของเนอห�ไดแกเนอห�ทเปนตวพมพและภ�พประกอบต�งๆว�มม�กนอยและตองก�รคณภ�พในระดบใดทงนควรพจ�รณ�ในเรองตอไปน 4.1กระด�ษทใชในก�รพมพเปนกระด�ษชนดใดและจะเปนกระด�ษทมคว�มหน�หรอนำ�หนกเท�ใด 4.2 ระบบก�รพมพทเหม�ะสมควรเปนระบบใด และพมพกส ในหนงสอบ�งเลมอ�จจะมหน�ในทมก�รพมพสไมเท�กน จงตองมก�รกำ�หนดว�จะเปนหน�สสกหน�หน�สเดยวกหน�รวมทงมก�รใชเทคนคพเศษอนในท�งก�รพมพหรอไมโดยปกตแลวหน�ในของหนงสอมกจะไมคอยมเทคนคพเศษอะไรม�กนกยกเวนหนงสอเดกซงอ�จจะมก�รอดตดต�มแมแบบหรอไดคตหรอปอปอพ(PopUp)เพอเพมมตใหหน�หนงสอ 4.3จำ�นวนหน�ควรจดใหมจำ�นวนหน�เปนชดทลงตวตอก�รพบตดจ�กกระด�ษแผนใหญหรอทเรยกว�ยกโดยระบจำ�นวนหน�ตอ1ยกเชน8หน�ยกจำ�นวนหน�ของหนงสอทงหมดจะตองห�ร8ไดลงตวห�กห�ร8ไมลงตวอ�จเกดปญห�ในก�รพบเข�เลม

5. แบบและขนาดตวอกษร ปกตแลวตวอกษรทใชในหนงสอหนงเลมจะไมมคว�มหล�กหล�ยม�กนกแตอ�จมคว�มแตกต�งกนระหว�งตวทเปนหวเรองหรอพ�ดหว กบตวทเปนเนอเรองเท�นน อย�งไรกต�มในเรองขน�ดของตวเนอเรอง จะตองพจ�รณ�ใชในขน�ดทเหม�ะสมกบผอ�นทเปนกลมเป�หม�ย ห�กเปนผมอ�ยม�กหรอเดกอ�จจะตองเลอกตวอกษรทมขน�ดใหญกว�ตวอกษรทใชสำ�หรบวยรนหรอผใหญทวไป

6. แบบและจานวนภาพประกอบภ�พประกอบเปนอกตวแปรหนงทควรนำ�ม�พจ�รณ�ว�ตองก�รจะนำ�เสนอภ�พประกอบเปนสสหรอข�วดำ�จำ�นวนอย�งละกรปซงแบบและจำ�นวนภ�พประกอบนจะมผลตอก�รเลอกชนดกระด�ษระบบก�รพมพและตนทนในก�รผลต

7. การกำาหนดขนตอนหลงการพมพเนองจ�กหนงสอมขน�ดคว�มหน�ทหล�กหล�ยทำ�ใหวธก�รเยบเลมหนงสอทเหม�ะสมแตกต�งกนไปนอกจ�กนเทคนคพเศษบ�งอย�งเชนดนนน(Emboss)ก�รประทบล�ยรอนปมทอง(FoilStamping)หรอไดคตหรอก�รอดตดต�มแมแบบกเปนสงทตองดำ�เนนก�รภ�ยหลงก�รพมพเสรจสนลงดงนนก�รไดสรปขนตอนทค�ดว�จะใชหลงก�รพมพไวลวงหน�จะทำ�ใหนกออกแบบไดคดเผอในขณะททำ�ก�รออกแบบ

72 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 73: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ก�รออกแบบสวนประกอบต�งๆของหนงสอก�รออกแบบหนงสอเปนไปต�มก�รปฏบตก�รออกแบบ โดยประยกตใชคว�มรเรององคประกอบในก�รออกแบบสงพมพ ในก�รออกแบบสวนประกอบทสำ�คญมดงน

สวนตน ปกหนา ปกหน�ของหนงสอมอทธพลอย�งม�กตอก�รตดสนใจของผพบเหนหนงสอเลมนว�เหม�ะสมกบคว�มสนใจหรอไมดงนนองคประกอบต�งๆในปกหน�ตองทำ�หน�ทดงดดคว�มสนใจสอส�รแนวคว�มคดและบคลกภ�พของหนงสอเพอใหบรรลวตถประสงคดงกล�วนกออกแบบจะตองทำ�ก�รออกแบบสวนต�งๆของปกหน�หนงสอดงน

1.1 ชอหนงสอ : มลกษณะเปนคำ�หรอวลทมคว�มย�วไมม�กนกมกจะโดดเดนกว�สวนประกอบทเปนตวอกษรอนๆในปกหน�ตวอกษรไมควรเลกกว�72พอยตรปแบบของตวอกษรควรสะทอนถงบคลกภ�พของหนงสอว�เปนเนอเรองประเภทใดสวนตำ�แหนงของชอหนงสอจะอยทใดในปกหน�กไดซงสวนใหญนยมว�งไวสวนบนของหน�เพร�ะเปนตำ�แหนงทมองเหนไดกอนสวนอนๆ1.2 ชอผแตงหรอชอผแปล : เปนองคประกอบในสวนของตวอกษรทสำ�คญรองจ�กชอหนงสอ ขน�ดตวอกษรทเปนชอนจงควรมขน�ดเลกกว�ชอหนงสออย�งนอยครงหนงสวนรปแบบอ�จใชเปนตวพมพทเหม�ะสมกบบคลกภ�พของหนงสอหรออ�จใชล�ยมอชอของผแตงหรอผแปลกไดตำ�แหนงทว�งมกจะว�งไวใตชอหนงสอโดยระกอบกนเปนอนหนงอนเดยวกนหรอว�งแยกออกม�ในตอนล�งของปกหน�กได1.3 ภาพประกอบปกหนา เปนองคประกอบทชวยทำ�ใหเนอทกระด�ษมคว�มน�สนใจทงนภ�พประกอบทดตองมลกษณะทส�ม�รถดงดดคว�มสนใจและสอส�รคว�มคดรวมถงบคลกลกษณะของเนอเรองใหผพบเหนส�ม�รถเข�ใจไดอย�งรวดเรว1.4 ขอความประกอบปกหนาซงอ�จมในหนงสอบ�งเลมทตองก�รใหร�ยละเอยดทสำ�คญเพมเตมเชนเปนหนงสอชดทประกอบดวยหนงสอหล�ยเลมหรอไดรบร�งวลซงควรออกแบบใหมคว�มสำ�คญรองจ�กชอหนงสอและชอผแตงหรอผแปลทงในด�นขน�ดและรปแบบสวนตำ�แหนงมกจะอยทสวนบนเชนมมขว�บนหรอสวนล�งทมมขว�ล�งรปแบบตวอกษรมกเปนแบบตวพมพทใชทวไป1.5 ตราสญลกษณของสำานกพมพ อ�จมอยทปกหน�หรอสวนอนๆเชนสนหนงสอโดยจะไมมขน�ดใหญม�กนกและควรว�งอยในตำ�แหนงทแยกจ�กองคประกอบอนชดเจนเชนอยทมมใดมมหนงของปกหน�

2. หนาชอเรอง หน�ชอเรองมกอยทหน�ขว�ของหนงสอเนองจ�กเปนหน�ทเดนและไดรบก�รใหคว�มสำ�คญจ�กผอ�นม�กกว�หน�ซ�ยในหน�ชอเรองนจะมองคประกอบจำ�นวนนอยเพร�ะสวนใหญแลวจะออกแบบในแนวเรยบง�ยโดยใชตวอกษรขน�ดใหญแตไมใหญเท�กบทใชในปกหน�ทเปนชอหนงสอสวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงกล�งเรยงชดซ�ยหรอขว�กไดเนองจ�กมขอคว�มจำ�นวนนอย

3. หนาลขสทธเปนหน�ทมร�ยละเอยดต�งๆเกยวกบหนงสอซงเปนขอมลทจะตองถกตองและนำ�ไปใชอ�งองไดทงในท�งวช�ก�รและท�งกฏหม�ยก�รออกแบบควรเนนคว�มเรยบง�ย ไมมก�รประดบตกแตงขน�ดตวอกษรทใชเปนตวอกษรขน�ดเลกกว�ตวอกษรในหน�เนอเรองเลกนอยประม�ณ12-14พอยตและว�งเรยงเปนบรรทดถดกนไปเรอยๆสวนก�รปรบแตงแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหน�ลขสทธจะตองเปนหน�ซ�ยของหนงสอเสมอ

4. หนาอทศ หน�อทศมกไมมองคประกอบอนนอกจ�กขอคว�มทผเขยนเขยนเพออทศหนงสอนใหแกผใดผหนงก�รจดว�งองคประกอบเนนคว�มเรยบง�ยเพอแสดงคว�มเค�รพหรอซ�บซงในบญคณ ควรตองออกแบบใหมลกษณะทดจรงใจ ขน�ดของตวอกษรทเปนคำ�อทศอ�จเปนขน�ดเดยวกบหน�เนอเรองคอ12-16พอยตตำ�แหนงก�รจดว�งจะอยสวนใดของหน�กไดทงนหน�อทศตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

5. คำานยม ประกอบดวยขอคว�มทเปนคำ�นยมพรอมชอและตำ�แหนงของผเขยนคำ�นยมมกใชตวอกษรขน�ดเดยวกบทเปนเนอเรองคอ12-16พอยตก�รปรบแนวบรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวกไดทงนหน�คำ�นยมตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

6. หนาคำานำา องคประกอบในหน�คำ�นำ�นประกอบดวยขอคว�มทเปนคำ�นำ�พรอมชอผเขยน ในสวนขอคว�มคำ�นำ�มกใชตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทใชเปนเนอเรอง คอ 12-16พอยต และมก�รจดเรยงทดเรยบง�ยและสภ�พสวนทเปนชอผเขยนอ�จใชตวอกษรขน�ดเดยวกนหรอใหญกว�เลกนอยหรอใชตวหน�หรออ�จเปนล�ยมอชอกไดและอ�จมภ�พถ�ยของผเขยนประกอบดวยแตขน�ดจะไมใหญนกก�รปรบแนว

74 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 74: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

บรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวทงนหน�แรกของคำ�นำ�ตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

7. หนากตตกรรมประกาศ มกประกอบไปดวยชอของบคคลหรอองคกรทผเขยนตองก�รจะแสดงคว�มขอบคณในก�รสนบสนนก�รจดทำ�หนงสอมกใชตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทใชเปนเนอเรองคอ12-16พอยตก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวทงนหน�แรกของกตตกรรมประก�ศตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

8. หนาสารบญ เนองจ�กเปนหน�ทเนนด�นประโยชนในก�รสอส�ร เพอบอกถงเนอห�ทอยในหนงสอว�เรองใดหรอตอนใดอยทหน�ไหนของหนงสอก�รออกแบบจงตองเนนคว�มสะดวกและรวดเรวในก�รอ�นเปนหลกองคประกอบในหน�นจงอ�จมเฉพ�ะสวนทเปนชอตอนและเลขหน�ใชตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทใชเปนเนอเรองคอ12-16พอยตก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวโดยสวนเลขหน�นนตองเรยงใหเปนแนวเดยวกนทกบรรทดหน�แรกของส�รบญมกจดใหเปนหน�ขว�ของหนงสอแตจะเรมทหน�ซ�ยกมใชเหมอนกน

9. สารบญภาพ หรอลำาดบภาพประกอบก�รจดว�งองคประกอบในหน�นจะเหมอนกบหน�ส�รบญ คอตองเนนคว�มสะดวกและรวดเรวในก�รห�ขอมล ตวอกษรทใชมขน�ดเดยวกบตวพมพทใชเปนเนอเรองคอ12-16พอยตก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวโดยสวนเลขหน�นนตองเรยงใหเปนแนวเดยวกนทกบรรทดหน�ส�รบญภ�พจะเปนหน�ขว�หรอหน�ซ�ยกได

10. บทนำา คอบทแรกของเนอห�ในหนงสอดงนนจงใชองคประกอบทเปนตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทใชเปนเนอเรองคอ12-16พอยตก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวหน�แรกของบทนำ�จะตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

สวนหลก11. หนาชอบทใชตวอกษรทมขน�ดใหญกว�ตวพมพทเปนเนอเรองคอใหญกว�18พอยตขนไปบ�งครงอ�จนำ�ภ�พหรอองคประกอบต�งๆม�ประกอบดวยเพอทำ�ใหภ�พรวมของหนงสอดน�สนใจขนสวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงลกษณะใดกไดหน�บทนำ�จะตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอหรออ�จจะใชหน�คคอทงหน�ซ�ยและหน�ขว�กได

12. หนาเนอเรองอ�จแบงในเชงองคประกอบเปน2ประเภทไดแก1) หนงสอทไมมภาพประกอบในหนาเนอเรองคอในหน�เนอเรองทงหมดจะมแตองคประกอบทเปนขอคว�มของเรองเท�นนขน�ดของตวอกษรขนอยกบจดประสงคและกลมผอ�นทตองก�รสอส�รดวยปกตแลวสวนเนอห�จะเปนตวอกษรทง�ยตอก�รอ�นเปนปรม�ณม�กอย�งตอเนอง มขน�ดระหว�ง12-16พอยตยกเวนหนงสอสำ�หรบเดกเลกและผสงอ�ยซงตองมขน�ดใหญกว�คอระหว�ง18-24พอยตห�กมสวนพ�ดหวรองในหน�เนอเรองพ�ดหวรองจะใชตวหน�หรอตวพมพทมขน�ดใหญกว�ตวเนอเรองเลกนอยห�กมเฮดเดอรหรอฟตเตอรจะนยมว�งไวกบเลขหน�ใหดเปนกลมเดยวกนและใชตวพมพทมขน�ดเลกกว�ตวเนอห�ห�กมเชงอรรถจะว�งไวทด�นล�งของหน�กระด�ษโดยมตวเลขเปนตวยกว�งไวตอนจบของขอคว�มทยกม�เปนตวระบ หรอบ�งครงใสเปนวงเลบไวหลงขอคว�มทยกม� ก�รจดองคประกอบในหน�เนอเรองประเภทนมกเปนแบบซำ�ๆ กนอย�งสมำ�เสมอทกหน� สวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนว ไมเรยงกล�ง หรอชดขว�เพร�ะขอคว�มจำ�นวนม�กจะทำ�ใหย�กแกก�รอ�น

2) หนงสอทมภาพประกอบหนาเนอเรองคอในหน�เนอเรองทงหมดหรอบ�งหน�จะมองคประกอบทเปนภ�พรวมอยกบเนอเรองดวยตำ�แหนงของภ�พประกอบนควรไดรบก�รจดว�งใหอยใกลเคยงกบเนอเรองทเกยวของกบภ�พม�กทสดนอกจ�กนควรมก�รบรรย�ยภ�พประกอบเพร�ะก�รใสคำ�บรรย�ยภ�พประกอบจะชวยลดคว�มน�เบอของเนอเรองขน�ดย�วๆตอเนองกนและชวยดงคว�มสนใจจ�กผอ�นโดยคำ�บรรย�ยภ�พมกจะเปนตวอกษรทมคว�มแตกต�งจ�กตวอกษรเนอเรอง เชนมขน�ดเลกกว� หรอใชเปนตวเอน ตวหน� ก�รจดองคประกอบในหน�เนอเรองประเภทนมกจะมคว�มหล�กหล�ยในแตละหน� นกออกแบบจะตองคำ�นงถงจงหวะในก�รนำ�เสนอเนอห� เชน อ�จจะมภ�พใหญเตมหน� แลวอกสบหน�ตอไปเปนเนอเรองกบภ�พเลกๆแลวจงเปนหน�ภ�พใหญอกครงซงก�รจดมกจะมคว�มหล�กหล�ยแตละหน�อ�จมพนททเปนภ�พประกอบและเนอเรองแตกต�งกน

75ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 75: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

สวนทาย 13. หนาภาคผนวก (appendix) ภ�คผนวกนเปนสวนของหนงสอทแยกไวท�ยเนอเรองทงหมดใชตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทเปนเนอเรองคอ12-16พอยตห�กมเนอห�จำ�นวนม�กอ�จลดขน�ดใหเลกว�ไดสวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวไมเรยงกล�งหรอชดขว�เพร�ะขอคว�มจำ�นวนม�กจะทำ�ใหย�กแกก�รอ�นหน�เรกของภ�คผนวกตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

14. หนาบรรณานกรม (bibliography) หน�นจะมเฉพ�ะในหนงสอทเปนหนงสอประเภทวช�ก�รเท�นนและควรออกแบบอย�งเรยบง�ยใชตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทเปนเนอเรองคอ12-16พอยตสวนก�รจดว�งตองทำ�ต�มระเบยบวธแสดงบรรณ�นกรมใหถกตอง

15. หนาอภธานศพท มกใชตวอกษรทมขน�ดเลกกว�ตวพมพทใชเปนชอเรองคอประม�ณ10-14พอยตสวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวโดยแบงว�งเปนคอลมนหน�แรกของหน�อภธ�นศพทจะตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

16. หนาดชนมกใชตวอกษรทมขน�ดเลกกว�ตวพมพทใชเปนชอเรองคอประม�ณ10-14พอยตจดว�งเนนคว�มสะดวกและรวดเรวในก�รสบคนขอมลโดยจดเรยงต�มลำ�ดบตวอกษรในภ�ษ�นนๆไมควรมองคประกอบตกแตงอนๆมเพยงชอหรอคำ�และเลขหน�ทชอหรอคำ�นนปร�กฏอยโดยอ�จใชสวนทเปนชอหรอคำ�เปนตวพมพแบบหนงและเลขหน�เปนตวพมพอกแบบหนงสวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวโดยแบงว�งเปนคอลมนหน�แรกของหน�ดชนจะตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

17. เชงอรรถทายเลม ใชตวอกษรทมขน�ดเดยวกบตวพมพทใชเปนเนอเรองประม�ณ12-16พอยตสวนก�รจดว�งตองทำ�ต�มระเบยบวธแสดงเชงอรรถใหถกตองหน�แรกของเชงอรรถท�ยเลมตองเปนหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

18. พมพนเทศตวอกษรในนห�พมพนเทศมกเปนตวอกษรทมขน�ดเลฏกว�ตวพมพทใชเปนเนอเรองคอประม�ณ10-12พอยตสวนก�รปรบแนวบรรทดจะเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแนวหน�พมพนเทศมกจดไวในหน�ขว�ของหนงสอเสมอ

19. ปกหลง ก�รว�งองคประกอบในปกหลงเพอทำ�หน�ทชวยใหขอมลเพมเตมเกยวกบหนงสอ ปกหลงอ�จมขอมลเกยวกบผเขยน โดยใชตวอกษรทมขน�ดใหญกว�เนอเรองคอ16พอยตขนไปและมกใชแบบอกษรทพเศษออกไปสวนก�รปรบแนวบรรทดนนจะเรยงชดซ�ยชดขว�หรอเรยงกล�งกไดเนองจ�กขอคว�มมกจะสนๆ

โดยสรป ในก�รออกแบบสวนประกอบของหนงสอจะตองพจ�รณ�ถงเรองสำ�คญคอ สงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบหนงสอ และองคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบสวนประกอบต�งๆของหนงสอซงก�รจดว�งองคประกอบในแตละหน�มร�ยละเอยดและปรม�ณทแตกต�งกนไป ในบ�งหน�อ�จมอสระในก�รออกแบบ ในขณะทบ�งหน�ตองก�รก�รออกแบบทเปนไปต�มระเบยบวธเชงวช�ก�รนอกจ�กนยงตองพจ�รณ�ก�รปรบแนวบรรทดของตวพมพและตำ�แหนงหน�ททเหม�ะสมว�จะเปนหน�ซ�ยหรอหน�ขว�

76 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 76: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ก�รออกแบบหนงสอพมพหลกก�รทวไปในก�รออกแบบหนงสอพมพม2 เรองสำ�คญคอสงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบหนงสอพมพกบองคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบหนงสอพมพ กอนจะทำ�ก�รออกแบบหนงสอพมพนน มเรองทจะตองมก�รกำ�หนดและว�งแผนเฉพ�ะในสวนทเกยวของในก�รออกแบบดงน

- การกำาหนดขนาดและรปแบบของหนงสอพมพ ในก�รกำ�หนดขน�ดและรปแบบของหนงสอพมพนนสงแรกทจะตองคำ�นงถงคอประเภทของหนงสอพมพนนซงโดยทวไปแลวขน�ดของหนงสอพมพทนยมใชกนเปนม�ตรฐ�นมดงน

1. หนงสอพมพแผนใหญ ( Broad Sheet) หรอขนาดเตมหนากระดาษ ( Full Size)เปนขน�ดทใชกนทวไปในหนงสอพมพประเภทหนงสอพมพร�ยวนทร�ยง�นข�วทวไป

2. หนงสอพมพแผนเลก (Half Size หรอ Tabloid) เปนหนงสอพมพทร�ยง�นข�วเฉพ�ะด�นเชนหนงสอพมพกฬ�เปนตนในต�งประเทศนยมใชกบหนงสอพมพประเภทร�ยง�นข�วเร�ใจในประเทศไทยนยมใชทำ�หน�แทรกในโอก�สต�งๆ (Supplement)นอกจ�กก�รกำ�หนดขน�ดและรปแบบต�มประเภทของข�วทหนงสอพมพนนร�ยง�นแลวยงตองคำ�นงถงคว�มสะดวกสบ�ยในก�รถออ�นและก�รจดเกบเมออ�นเสรจแลวนอกจ�กนยงตองนกถงคว�มประหยดในด�นตนทนก�รพมพและก�รผลตดวย

- แบบและขนาดตวอกษร เนองจ�กคว�มหล�กหล�ยในประเภทเนอห�ของข�วในหนงสอพมพ ทำ�ใหดเหมอนกบว�จะตองมก�รใชตวอกษรหล�ยๆ แบบเพอใหเหม�ะสมกบประเภทเนอห�ของข�วแตละเรอง ซงกมสวนถกอยบ�ง แตห�กมก�รเลอกใชแบบของตวอกษรเปลยนแปลงไปเรอยๆ อ�จจะกอใหเกดปญห�ทงในด�นประโยชนใชสอยและด�นก�รสอส�รกล�วคออ�จจะเกดคว�มสบสนในก�รอ�นและคว�มยงย�กในก�รตดต�มข�วเนองจ�กรปแบบทหล�กหล�ยยอมทำ�ใหดซบซอนไดง�ยนอกจ�กนก�รไมมรปแบบแนนอนยงจะมผลทำ�ใหผอ�นไมส�ม�รถจบภ�พลกษณทเปนเอกลกษณของหนงสอพมพไดนอกจ�กแบบของตวอกษรแลวขน�ดของตวอกษรกควรจะมก�รกำ�หนดดวยทงนจะตองคำ�นงถงคว�มยดหยนเชนเดยวกนโดยขน�ดตวอกษรทใชเปนตวพมพเนอเรองนนไมควรมขน�ดเลกกว�12พอยตเพร�ะจะทำ�ใหย�กตอก�รอ�นเมอมเนอห�ของข�วจำ�นวนม�กสวนตวอกษรทใชเปนตวพมพหวเรองหวรองฯลฯนนควรจะมขน�ดใหญตงแต18พอยตเปนตนไปเพอจะไดส�ม�รถเนนหรอเรยกรองคว�มสนใจได

- หนาแรกของหนงสอพมพ คอสวนของหนงสอพมพซงผผ�นไปม�จะพบเหนและอ�นกอนหน�อนๆ และเนองจ�กผทผ�นไปม�นนเลอกซอหนงสอพมพกเพร�ะข�วทนำ�เสนอสงทนกออกแบบควรจะทำ�ใหหน�แรกมประสทธภ�พสงสดกคอก�รเลอกนำ�เสนอขอมลทเปนหวเรองหรอพ�ดหวและภ�พของข�วทน�สนใจนนอย�งชดเจนง�ยแกก�รอ�นหรอดรเรองไดในเวล�อนรวดเรวทงนนกออกแบบจะตองจดก�รกบองคประกอบซงปร�กฏอยในหน�แรก

รปแบบมาตรฐานของหนาแรก หน�แรกของหนงสอพมพควรจะไดรบก�รออกแบบใหมรปแบบม�ตรฐ�นในก�รจดว�งองคประกอบต�ง ๆ ทงนเปนตวอกษรและภ�พรปแบบนจะตองไดรบก�รรกษ�ไวใชทกฉบบตอเนองกนไปเรอยๆ ไมว�จะเปนตำ�แหนงและขน�ดของตวอกษรและภ�พ เพอใหกลมเป�หม�ยคนเคยและจดจำ�ไดจนกล�ยเปนเอกลกษณเฉพ�ะตวของหนงสอพมพไปในทสดอย�งไรกต�มรปแบบม�ตรฐ�นนจะตองมคว�มยดหยนสงเนองจ�กภ�พและตวอกษรของแตละฉบบนนจะตองขนอยกบข�วของแตละวนว�มปรม�ณและคณภ�พเปนอย�งไรเชนห�กวนใดมภ�พทสอส�รไดดกอ�จจะลดขน�ดตวอกษรทเปนหวข�วหรอพ�ดหวใหมขน�ดเลกลงเปนตนรปแบบก�รจดว�งองคประกอบในหน�แรกของหนงสอพมพนอ�จแยกเปนแบบทนยมใชกนทวไปได5แบบดงน

1. แบบสมมาตร (Symmetrical Balance) เปนก�รจดว�งองคประกอบท�งด�นซ�ยและขว�ของหน�ใหเหมอนกนหรอสมดลแบบเท�กนสองด�นโดยว�งหวหนงสอพมพไวตอนบนตรงกล�งหน� รปแบบก�รจดว�งแบบสมม�ตรนไมคอยเปนทนยมแลวในปจจบน เนองจ�กไมคอยมคว�มยดหยน ในก�รนำ�เสนอและทำ�ใหหน�หนงสอพมพดนงไมน�ตนเตน

77ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 77: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

2. แบบอสมมาตร (Asymmertrical Balance) เปนก�รจดว�งองคประกอบแบบทท�งด�นซ�ยและขว�ไมเหมอนกน แตมก�รว�งใหเกดคว�มรสกโดยรวมแลวดสมดล รปแบบก�รจดว�งแบบอสมม�ตรนเปนทนยมใชม�กเนองจ�กมคว�มยดหยนในก�รนำ�เสนอภ�พและขอคว�มอกทงยงทำ�ใหหน�หนงสอพมพดตนเตนมชวตชว�

3.แบบยดโยง (Brace) เปนก�รจดว�งองคประกอบโดยจดใหข�วแตละเรองเรยงตวเปนลกษณะรปตวแอลใหญ(L)ทงตวแอลปกตและตวแอลทกลบซ�ย-ขว�เพอใหแตละข�วสอดยดโยงกนและกนเอ�ไวรปแบบก�รจดว�งแบบยดโยงนไมคอยเปนทนยมม�กนกในปจจบนแมจะมคว�มยดหยนและดตนเตนกต�ม

4.แบบละครสตว (Circus) เปนก�รจดว�งองคประกอบแบบสนกสน�นดไมเปนท�งก�รมคว�มยดหยนในก�รจดว�งม�กและดตนเตนแตคว�มเปนท�งก�รของรปแบบนทำ�ใหไมเปนทนยมใชกบหนงสอพมพทร�ยง�นข�วทวไปเพร�ะมผลทำ�ใหขอมลทนำ�เสนอดไมน�เชอถอ

5.แบบแนวนอน (Horizontal) เปนก�รจดว�งองคประกอบโดยจดใหข�วแตละเรองเรยงตวละเปนแนวนอนไลจ�กด�นบนของกระด�ษลงม�สด�นล�งรปแบบนมคว�มยดหยนในก�รจดว�งม�กแตกดไมตนเตนนก

นอกจ�กก�รจดทง5แบบทนยมใชกนทวไปแลวยงมก�รจดแบบแนวตง(Vertical)ซงเปนก�รจดว�งองคประกอบโดยจดใหข�วแตละเรองเรยงตวกนเปนแนวตงไลจ�กด�นซ�ยของกระด�ษลงม�สด�นขว�รปแบบนไมคอยเปนทนยมม�กนกในปจจบน

-หวหนงสอพมพนยมออกแบบโดยนำ�เอ�ตวอกษรทเปนชอของหนงสอพมพนนๆม�จดเรยงและดดแปลงใหมลกษณะเฉพ�ะตว โดยจดองคประกอบใหเกดเปนตร�สญลกษณประเภทตวอกษร(Logo)ซงจะตองโดดเดนและง�ยแกก�รจดจำ�หนงสอพมพบ�งฉบบอ�จจะมก�รจดว�งคำ�ขวญ(Slogan)ของหนงสอพมพนนๆประกอบไปกบชอดวยโดยคำ�ขวญนกจะเปนตวอกษรขน�ดเลกกว�ชอหนงสอพมพว�งอยด�นบนหรอล�งของแถบชอ

- หวข�วหรอ “พ�ดหว” เนองจ�กหวข�วหรอพ�ดหวเปนเหมอนจดข�ยทสำ�คญทสดของหนงสอพมพ ก�รเลอกใชตวอกษรทจะม�เปนหวข�วจงตองมคว�มพเศษแตกต�งไปจ�กตวอกษรอนๆในหน�ทงในแงของขน�ดซงจะตองมคว�มใหญเดนกว�ตวอกษรอนๆทงหมดและยงจะตองเลอกรปแบบทมคว�มโดดเดนกว�ปกตดวยโดยอ�จจะเลอกเอ�จ�กตวอกษรประดษฐ(DisplayType)ซงมสำ�เรจรปอยม�กม�ยหล�ยพนแบบหรออ�จจะมก�รออกแบบตวอกษรสำ�หรบหวข�วขนใชเองเปนพเศษสำ�หรบหนงสอพมพนนๆโดยเฉพ�ะกไดขน�ดของหวข�วกควรมขน�ดทเหนไดชดจ�กระยะไกลและมกนยมใชตวเนน(Bold)หรอเนนพเศษ(Extrabold)ทงนตวอกษรทเปนหวข�วนอ�จจะมสทแตกต�งไปจ�กตวอกษรอนๆในหน�เชนตวพมพเนอเรองปกตเปนสดำ�อ�จจะใชตวอกษรทเปนหวข�วเปนสน�เงนเปนตน

-ภ�พประกอบข�วภ�พประกอบในหนงสอพมพนนไมเหมอนกบภ�พประกอบในสอสงพมพอนๆเชนหนงสอหรอนตยส�รกล�วคอภ�พประกอบในสอสงพมพอนๆนนนกออกแบบส�ม�รถกำ�หนดหรอออกแบบต�มจนตน�ก�รแลวมอบหม�ยใหช�งภ�พไปถ�ยภ�พม�ต�มทกำ�หนดไวไดแตภ�พประกอบในหนงสอพมพนนเปนภ�พประกอบข�วซงหม�ยถงว�นกออกแบบไมมท�งทร�บลวงหน�ว�ภ�พจะมลกษณะและคณภ�พเปนอย�งไร

-หน�ในหนงสอพมพหน�ในของหนงสอพมพเปนหน�ทรวมคว�มหล�กหล�ยของข�วประเภทต�งๆโดยทวๆไปหนงสอพมพนยมแบง

78 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 78: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

หน�ต�งๆเปนเรองๆคอนำ�ข�วทเปนเรองเดยวกนม�ไวในหน�เดยวกนเชนหน�กฬ�หน�ก�รศกษ�หน�สงคมเปนตนสำ�หรบหนงสอพมพบ�งฉบบทตองก�รจะเนนเนอห�เรองใดเรองหนงเปนพเศษกอ�จจะแยกเรองนนๆ ออกม�เปนอกสวนต�งห�กกได ก�รแบงหน�ในลกษณะนจะมผลตอดตอนกออกแบบคอจะชวยใหทำ�ง�นไดง�ยขนกล�วคอส�ม�รถออกแบบใหทงหน�หรอทงสวนนนกลมกลนกนเปนหนงเดยวไดนอกจ�กนยงมคว�มสะดวกในก�รผลตอกดวยก�รออกแบบหน�ในจะตองคำ�นงถงองคประกอบต�งๆไดแก

1. หวขาว หรอ “พาดหว”เชนเดยวกนกบหวข�วในหน�แรกตวอกษรทจะนำ�ม�ใชเปนหวข�วในหน�ในนกตองมขน�ดใหญกว�ตวอกษรทเปนตวพมพเนอเรองทวไปเพยงแตไมมขน�ดใหญเท�กบหวข�วในหน�แรกเนองจ�กคว�มจำ�กดในเรองเนอทซงมขอมลทตองก�รจะนำ�เสนอม�กประกอบกบหวข�วในหน�ในไมจำ�เปนตองเรยกรองคว�มสนใจเท�กบหวข�วในหน�แรกนอกจ�กคว�มแตกต�งจ�กเนอเรองในแงขน�ดแลวยงอ�จจะสร�งคว�มเดนของหวข�วไดดวยก�รเปลยนรปแบบของตวอกษรใหแตกต�งออกไปหรอเปลยนสตวอกษรหรอสพนหลงกได

2. หวรอง หวรองมกจะใชเปนตวอกษรขน�ดใหญกว�เนอเรองแตเลกกว�หวข�วหวรองแทรกอยในสวนเนอเรองมกนยมว�งแบบเสมอกล�งเสมอหน�หรอเสมอหน�หลงของคอลมน

3. หวตอ (Jump Head) หวตอมกจะใชเปนตวอกษรขน�ดใหญกว�เนอเรองแตเลกกว�หวข�วมขน�ดใกลเคยงกบหวรองโดยจะอยนำ�ในสวนเนอเรองซงเปนเนอเรองทตอม�จ�กหน�แรกหรอหน�ในหน�อนมกนยมว�งแบบเสมอกล�งหรอเสมอหน�ของคอลมน

4.เนอขาว เนอข�วนเปนองคประกอบทเปนขอคว�มทมขน�ดย�วทสดก�รเรยงจะเรยงเปนคอลมนต�มระบบกรดทไดว�งเอ�ไวมกนยมว�งแบบเสมอหน�หลงของคอลมน โดยขน�ดคว�มกว�งของคอลมนนกไมควรจะกว�งหรอย�วเกนไปเพร�ะจะมผลตอก�รอ�นง�ย ในก�รกำ�หนดขน�ดคว�มกว�งของคอลมนนจะตองคำ�นงถงขน�ดของตวอกษรเปนสำ�คญคอควรจะมคว�มกว�งแปรผนต�มขน�ดของตวอกษรตวอกษรยงเลกคอลมนยงแคบ(บรรทดสน)ตวอกษรยงใหญคอลมนยงกว�ง(บรรทดย�ว)

5.ภาพประกอบขาว ก�รใชภ�พประกอบในก�รออกแบบหนงสอพมพนนนกออกแบบอ�จจะไมไดมบทบ�ทม�กนกเมอเทยบกบก�รออกแบบสอสงพมพอนๆอย�งไรกต�มก�รใชภ�พประกอบข�วในหน�ในของหนงสอพมพนกอ�จจะมก�รนำ�ม�ใชไดอย�งมลกเลนม�กกว�ในหน�แรกเนองจ�กเนอข�วบ�งเรองเปนเรองทมก�รเตรยมก�รม�ลวงหน�ทำ�ใหนกออกแบบมเวล�ทจะเลอกและนำ�ภ�พประกอบนนม�ปรบปรงหรอตกแตงใหมรปแบบพเศษจ�กภ�พสเหลยมธรรมด�หรออ�จมก�รสร�งภ�พประกอบในลกษณะภ�พว�ดขนม�เพมเตมจ�ก�รใชภ�พถ�ยกได

โดยสรปแลวหลกก�รทวไปในก�รออกแบบหนงสอพมพกคอหนงสอพมพควรมโครงสร�งหรอระบบกรดทยดหยนตอปรม�ณของเนอห�ของข�วแตละเรอง ซงแตกต�งกนไปในแตละวน และก�รเลอกองคประกอบและตำ�แหนงในก�รจดว�งองคประกอบตองคำ�นงถงคว�มสะดวกของผอ�นในก�รแยกแยะคนห�และตดตดต�มเนอห�ของข�วตงแตตนจนจบโดยองคประกอบทงทเปนตวอกษรและภ�พจะตองเนนใหผอ�นเกดคว�มเข�ใจข�วไดง�ยทสด

79ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 79: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

การออกแบบนตยสารนตยส�รเปนสอสงพมพทสนองคว�มตองก�รเฉพ�ะกลมม�กกว�เมอเทยบกบหนงสอพมพโดยมงเนนไปทกลมหนงซงมลกษณะรปแบบชวตคล�ยๆกนมคว�มสนใจในเรองต�งๆคล�ยๆกนโดยคว�มสนใจทแตกต�งกนนจะแปรผนต�มคว�มซบซอนของสงคมอ�จกล�วไดว�สงสำ�คญทมผลตอคว�มสำ�เรจของนตยส�รคอคว�มส�ม�รถในก�รเข�ถงกลมเป�หม�ยทเฉพ�ะเจ�ะจงและเปนกลมทเหม�ะสมกบวตถประสงคในก�รจดทำ�นตยส�รนน ดวยเหตนเองหน�ทสำ�คญของนกออกแบบจงไมใชแคก�รพย�ย�มสงผ�นขอมลข�วส�รไดชดแจงรวดเรวอย�งทจำ�เปนตองทำ�ในหนงสอพมพแตนกออกแบบจะตองพย�ย�มสร�งบคลกภ�พทเหม�ะสมกบกลมเป�หม�ยใหเกดขนกบนตยส�รนนหลกก�รทวไปในก�รออกแบบนตยส�รม2เรองทสำ�คญคอสงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบนตยส�รและองคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบนตยส�ร

สงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบนตยส�ร- ระบความตองการในการออกแบบใหชดเจนห�กเปนนตยส�รทมว�งจำ�หน�ยอยแลวจะตองพจ�รณ�ว�ควรจะทำ�ก�รปรบปรงจ�กบคลกภ�พเดมหรอควรจะเปลยนบคลกภ�พใหมเนองจ�กกลมเป�หม�ยของนตยส�รยอมจะเปลยนไปต�มก�ลเวล�ทผ�นไป ดงนนนตยส�รกจำ�เปนจะตองเปลยนตวเองไปดวยเพอรกษ�คว�มสมพนธกบกลมเป�หม�ยเอ�ไวบ�งครงก�รเปลยนแปลงขน�ดใหญเพอพย�ย�มดงกลมเป�หม�ยใหมเคยมผกล�วว�นตยส�รควรจะมก�รปรบปรงหรอเปลยนแปลงทกๆ5ปต�มก�รเปลยนแปลงของกลมเป�หม�ย

- กำาหนดขนาดและรปแบบของนตยสารแมว�นตยส�รจะส�ม�รถผลตไดในทกขน�ดและรปแบบ แตในก�รกำ�หนดขน�ดและรปแบบนน จะตองมก�รคำ�นงถงคว�มประหยด ตนทนก�รพมพและก�รผลตตนทนทสำ�คญกคอค�กระด�ษทใชในก�รพมพ ก�รกำ�หนดขน�ดททำ�ใหเกดก�รตดกระด�ษได โดยไมเหลอเศษหรอเหลอเศษนอยจงเปนเรองทนตยส�รทกฉบบตองคำ�นงถงดงนนขน�ดของนตยส�รทมอยในตล�ดจงมกมขน�ดทนยมใชกนอยในปจจบนม4ขน�ดดงน1.นตยส�รทมงก�รนำ�เสนอภ�พมกนยมขน�ด10x13นวซงเปนขน�ดทคอนข�งใหญ2.นตยส�รทมงก�รนำ�เสนอภ�พและเนอห�ทเปนตวอกษรมกนยมขน�ด7x10นว3.นตยส�รทมงก�รนำ�เสนอภ�พและเนอห�ทเปนตวอกษรมกนยมขน�ด8x11นวซงเปนขน�ดทเปนทนยมใชม�กทสด4.นตยส�รทมงก�รนำ�เสนอเนอห�ทเปนตวอกษรขน�ด5x7นวซงเปนขน�ดทคอนข�งเลกเรยกว�ขน�ดพอกเกตบก

นอกจ�กเรองคว�มพย�ย�มในก�รประหยดกระด�ษเพอลดตนทนแลวขน�ดของนตยส�รจะตองเหม�ะสมกบก�รใชง�นคอส�ม�รถถอไปม�และเปดอ�นเปนเวล�น�นไดสะดวกนอกจ�กนยงตองคำ�นงดวยว�จะส�ม�รถว�งบนชนหนงสอไดหรอไม

รปแบบของนตยส�รสวนใหญมกจะเปนแนวตงเสมอและคว�มหน�ของนตยส�รกมกจะมจำ�นวนหน�เท�กนทกฉบบโดยเฉพ�ะนตยส�รทไมมหน�โฆษณ�นนอ�จจะมจำ�นวนหน�เปลยนแปลงไปบ�งต�มจำ�นวนหน�โฆษณ�ในแตละฉบบ

-รปแบบของปกหน�ปกหน�ของนตยส�รเปนหน�ทสำ�คญทสดของนตยส�รปกหน�เปรยบเสมอนหน�ต�ของนตยส�รซงกอใหเกดคว�มประทบใจเมอแรกเหนอกทงยงเปนจดทแสดงออกซงบคลกภ�พของนตยส�รไดชดเจน ดงนนกอนจะออกแบบในร�ยละเอยด ตองมก�รตดสนใจในเรองต�งๆ ทเกยวกบรปแบบของหน�ปกดงน1. จะเลอกรปแบบปกหนาในตว (Self cover) หรอปกหนาแยก (Separate Cover)ปกหน�ในตวคอปกหน�ทใชกระด�ษเชนเดยวกบหน�ในและพมพไปพรอมกนกบก�รพมพหน�ในสวนปกหน�แยกคอปกหน�ทใชประด�ษทแตกต�งจ�กหน�ในมกจะเปนกระด�ษทหน�กว�และพมพแยกเฉพ�ะสวนทเปนปก(ปกหน�นอกด�นในและปกหลงนอกด�นใน)ปกหน�ในตวจะประหยดตนทนในก�รผลตม�กกว�ปกหน�แยกแตกเหม�ะจะใชในกรณกระด�ษทใชในก�รพมพเปนกระด�ษทคอนข�งหน�และคณภ�พดเท�นน

2. จะใหมพนทในการโฆษณาในปกหนาหรอไมเนองจ�กปกหน�เปนสวนทเดนทสดของนตยส�รก�รแบงพนทบ�งสวนเพอข�ยเปนพนทโฆษณ�จะนำ�ร�ยไดทแนนอนม�ใหนตยส�รแตในขณะเดยวกนกจะทำ�ใหเสยพนททจะใชในก�รสร�งคว�มประทบใจและชกจงใจผอ�น เมอเทยบผลไดและผลเสยแลว จะพบว�นตยส�รสวนใหญเลอกไมใหพนทโฆษณ�ในปกหน�เพร�ะพนทโฆษณ�ในปกหน�ด�นในปกหลงด�นในและด�นนอกกมอยเพยงพอแลว

3. จะกำาหนดสดสวนระหวางภาพและตวอกษรอยางไร

80 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 80: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ดงไดกล�วม�แลวว�ปกหน�มหน�ทสำ�คญหล�ยประก�รทงเรยกรองคว�มสนใจและสร�งคว�มประทบใจกอนทำ�ก�รออกแบบจะตองมก�รกำ�หนดเสยกอนว�จะใหมสดสวนระหว�งภ�พและตวอกษรอย�งไรเรมตงแตชอนตยส�รสวนใหญตองมขน�ดใหญเพอใหเหนไดชดและมกว�งอยสวนบนของหน�เพอ ไมใหถกบดบงจ�กนตยส�รอนเมอว�งอยบนแผงข�ยหนงสอนอกจ�กแถบชอแลวนตยส�รสวนใหญมกจะใชภ�พเปนองคประกอบหลกซงจะตองกำ�หนดว�จะเปนก�รใชภ�พเตมหน�หรออยในกรอบใตแถบ

- แบบและขนาดตวอกษรตวอกษรในนตยส�รนนแมว�จะส�ม�รถมไดม�กแบบแตกควรมก�รกำ�หนดแบบหลกๆสำ�หรบหน�ต�งๆเอ�ไวเพอใหเกดคว�มสมำ�เสมอนอกจ�กแบบแลวกควรมก�รกำ�หนดขน�ดเอ�ไวดวยว�ตวอกษรในสวนใดควรจะมขน�ดเท�ใด

- รปแบบและขนาดภาพประกอบภ�พประกอบเชนเดยวกบตวอกษรภ�พประกอบในนตยส�รกควรมก�รกำ�หนดรปแบบและขน�ดในก�รนำ�ไปใชทงนเพอใหเกดเปนภ�พลกษณทเปนเอกลกษณอนบงถงลกษณะเฉพ�ะตวของนตยส�รเชนใชภ�พทมพนหลงเสมอไมมก�รไดคตหรอตดเอ�พนหลงออกเพอแสดงว�ภ�พนนไมไดมก�รตกแตงเพอเพมคว�มน�เชอถอเปนตน

องคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบนตยส�รทจรงแลวก�รออกแบบนตยส�รกมหลกก�รเหมอนกบก�รออกแบบสอสงพมพอน อย�งไรกต�มนตยส�รมสวนประกอบทแตกต�งกบจ�กสอสงพมพอนซงทำ�ใหมร�ยละเอยดเพมเตมในก�รออกแบบสวนประกอบทสำ�คญแตละสวนดงน- ปกหนานตยสาร ปกหน�คอสวนของนตยส�รซงผดเหนเปนสงแรกและนกออกแบบจะตองตระหนกว�คว�มหวงทงมวลของผทเกยวของกบก�รจดทำ�นตยส�รขนอยกบหน�นโดยปกหน�นจะตองทำ�หน�ทระบเอกลกษณของนตยส�รใหโดดเดนจ�กนตยส�รอนปกหน�จะตองส�ม�รถดงดดคว�มสนใจจ�กผทพบเหนไดในทนทนอกจ�กนยงตองทำ�หน�ทกระตนหรอเร�อ�รมณทเหม�ะสมกบนตยส�รนนใหผอ�นรสกไดนกออกแบบจะตองจดก�รกบองคประกอบซงรวมกนเปนปกหน�4องคประกอบไดแกรปแบบมาตรฐานของปกหนาปกหน�ของนตยส�รควรจะไดรบก�รออกแบบใหมรปแบบม�ตรฐ�นเชนเดยวกบก�รออกแบบหน�แรกของหนงสอพมพในก�รจดว�งองคประกอบต�งๆทงทเปนตวอกษรและภ�พไมว�จะเปนตำ�แหนงและขน�ดของตวอกษรลกษณะก�รว�งภ�พแบบตดตกหรอมกรอบฯลฯนกออกแบบจะตองกำ�หนดร�ยละเอยดของสงเหล�นและนำ�ม�ใชในฉบบตอๆไป1.หวนตยส�รและร�ยละเอยดของฉบบ2.ขอคว�มบนปก3.ภ�พประกอบ

1. หวนตยสารและรายละเอยดของฉบบ (ฉบบปท ฯลฯ) ในบรรด�องคประกอบต�งๆปร�กฎบนปกหน�ของนตยส�รสำ�คญทสดคอชอหรอทเรยกว�หวหนงสอหรอหวนตยส�ร ซงโดยลกษณะสวนใหญจะเปนตร�สญลกษณตวอกษร ทส�ม�รถอ�นออกไดโดยประกอบไปดวยตวอกษรทงหมดในชอของนตยส�รนนตร�สญลกษณนไมไดถกน�ม�ใชง�นเฉพ�ะทเปนแถบชอบนปกเท�นนแตจะไปปร�กฏในสอต�งๆทกสอทเกยวของกบนตยส�รนนตงแตหวจดหม�ยซองน�มบตรไปจนถงสอโฆษณ�ทงหมด

2. ขอความบนปก (Cover Lines)วตถประสงคของก�รใชตวโปรยเปนขอคว�มบนปกกเพอแนะนำ�เรองทน�สนใจในฉบบนตยส�รบ�งฉบบอ�จจะมขอคว�มบนปกขอคว�มเดยวเพอแนะนำ�เรองเดนสดในฉบบในกรณนนกออกแบบจะเลอกภ�พประกอบปกทเปนเรองเดยวกนกบขอคว�มนนแตห�กมขอคว�มบนปกหล�ยขอคว�มเรองหล�ยเรองในฉบบนกออกแบบส�ม�รถเลอกภ�พประกอบทเกยวของกบเรองใดกไดทงนไมจำ�เปนตองเปนภ�พเกยวกบเรองเดนกไดสวนขน�ดของขอคว�มบนปกนนไมควรมขน�ดใหญเกนไปเพร�ะจะแยงคว�มคว�มเดนกบภ�พประกอบ

3. ภาพประกอบ ก�รจดว�งภ�พบนปกนตยส�รสวนใหญแลวมลกษณะคอแบบแรกเปนแบบเตมหน�กระด�ษโดยตดตกแตงทง4ด�นมแถบชอและตวอกษรอนๆซอนอยในภ�พนน แบบทสองเปนแบบอยในกรอบใตชอโดยมพนทว�งลอมรอบทงสองลกษณะมขอดขอเสยแตกต�งกน โดยแบบใชภ�พตกตกนนจะทำ�ใหภ�พดใหญสะดดต�และดเหมอนว�ไมไดมแคนนแตมสวนของภ�พตอออกไปอก แตในแบบซงซอนอยในภ�พทำ�ใหอ�นออกไดย�กบ�งกรณกส�ม�รถแกไขไดดวยก�รเปลยนสของตวอกษรใหตดกบสของภ�พแตห�กเปนภ�พทมสหล�กหล�ยสกยงย�กทจะแกไข

- หนาสารบญห�กนกออกแบบส�ม�รถออกแบบปกหน�ใหดงดดใจพอทจะทำ�ใหผพบเหนหยบนตยส�รขนม�ดแลวสงทจะเกดตอไปกคอผดจะพลกดนตยส�รผ�นๆอย�งรวดเรวห�กมหน�ใดทมคว�มน�สนใจเปนพเศษกจะหยดดจ�กนนบ�งคนอ�จจะพลกห�เรองจ�กปกแลวม�ถงหน�

81ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 81: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ส�รบญเพอตรวจดว�มเรองทน�สนใจหรอไม หน�ส�รบญจงเหมอนกบโอก�สสำ�คญทเสนอสงทคดว�ผอ�นจะสนใจ ดงนนในก�รออกแบบหน�ส�รบญนกออกแบบจะตองพย�ย�มทำ�ใหง�ยแกก�รอ�นและซมซบขอมลไดอย�งรวดเรวในก�รออกแบบหน�ส�รบญมองคประกอบทจะตองนำ�ม�จดว�งทสำ�คญคอสวนส�รบญซงระบชอชอคอลมนชอผเขยนและเลขหน�ตร�สญลกษณของหวหนงสอและคำ�ขวญของนตยส�รห�กมขอคว�มทระบเลมทฉบบทเดอนและปร�ยชอตำ�แหนงและชอบคคลในกองบรรณ�ธก�รขอมลเกยวกบนตยส�รทอยสถ�นทพมพสถ�นทตดตอฯลฯ

จะเหนไดว�ในหน�นมองคประกอบทตองจดว�งไมนอยและเปนองคประกอบทมคว�มจำ�เปนทงในเชงก�รใชประโยชนนตยส�รและเชงก�รระบต�มกฎหม�ยดงนนสงแรกทนกออกแบบจะตองตระหนกกคอจะทำ�อย�งไรไมใหหน�ส�รบญนดมเนอห�เยอะม�กจนผอ�นรสกว�แนนไปหมดจนไมอย�กจะหยดด

- หนาบรรณาธการในก�รออกแบบหน�บรรณ�ธก�รนกออกแบบควรจะพจ�รณ�ถงคว�มพเศษประก�รหนงททำ�ใหหน�นแตกต�งจ�กหน�อนๆในนตยส�รนนกคอในขณะทหน�อนๆของนตยส�รเปนก�รนำ�เรองร�วต�งๆจ�กภ�ยนอกนตยส�รม�บอกเล� แตหน�บรรณ�ธก�รเปนก�รบอกเล�ถงเรองร�วคว�มคดคว�มเหนและคว�มเชอของผเล�เรองร�วเหล�นนซงมปร�กฏอยในนตยส�รใหผอ�นไดรบทร�บองคประกอบทปร�กฏอยในหน�บรรณ�ธก�รนไดแกขอคว�มทเขยนโดยบรรณ�ธก�รพ�ดหวเพอดงดดคว�มสนใจสขอคว�มซงอ�จจะมหรอไมมกไดชอหรอล�ยมอชอของบรรณ�ธก�รภ�พถ�ยของบรรณ�ธก�รซงอ�จจะมหรอไมมกไดก�รแสดงภ�พถ�ยอ�จจะใหประโยชน ในก�รเพมคว�มเปนสวนตวระหว�งผอ�นกบนตยส�รและยงเปนโอก�สอนดทจะสร�งคว�มน�เชอถอห�กบรรณ�ธก�รเปนผมชอเสยงเปนทรจกของผอ�น

- หนาเปดเรองหน�เปดเรองหรอหน�แรกของเรองนบเปนหน�ทสำ�คญอกหน�หนง นกออกแบบจะตองพย�ย�มสร�งคว�มรสกตนต�ตนใจใหเกดขนกบผอ�นสวนใหญนตยส�รจะมเรองประจำ�(คอลมนประจำ�)ซงในกรณนก�รออกแบบรปแบบม�ตรฐ�นไวใชไดในทกๆฉบบกมขอดในแงทชวยในก�รจดจำ�และเปนก�รชวยสอส�รใหผอ�นเข�ใจไดรวดเรวว�หน�นคอจดเรมตนของเรองใหมแมว�บ�งครงอ�จจะดน�เบอเมอใชไปน�นๆแตห�กส�ม�รถออกแบบใหมคว�มยดหยนคอส�ม�รถเปลยนแปลงไดในร�ยละเอยดกจะเปนประโยชนอย�งม�ก

เนองจ�กหน�นตยส�รสวนใหญจะเตมไปดวยภ�พและตวอกษรเตมหน�ไปหมดวธทอ�จจะเรยกว�เปนสตรสำ�เรจของก�รออกแบบหน�เปดเรองคอก�รออกแบบใหดเรยบง�ยและมองคประกอบเท�ทจำ�เปน โดยพย�ย�มใหมพนทว�งม�กกว�ปกต วธนจะทำ�ใหหน�นโดดเดนออกจ�กหน�อนๆของนตยส�รในก�รออกแบบหน�เปดเรองนนนกออกแบบจะตองว�งแผนใหผอ�นไดรบขอมลต�มลำ�ดบทถกตองไลตงแตชอเรองชอผเขยนคำ�นำ�และเนอเรองทงนจะตองไมออกแบบใหองคประกอบทงหมดเดนแขงกนจนผอ�นไมทร�บว�ดองคประกอบใดกอนดงนนขน�ดและตำ�แหนงขององคประกอบเหล�นจงเปนเรองสำ�คญ ก�รใชภ�พประกอบในหน�เปดเรองเปนสงทตองระวง ปกตแลวจะไมนยมใชภ�พทใหญหรอเดนม�กเนองจ�กผอ�นอ�จจะนกว�เปนหน�โฆษณ�ได

หนาเนอเรองในคว�มเปนจรงแลว หน�เนอเรองเปนหน�ทสนองเจตน�หรอวตถประสงคของผจดทำ�นตยส�รม�กทสดกว�หน�อนๆหน�เนอเรองนเปนหน�ทจะใชถ�ยทอดขอมลอนเปนหวใจของนตยส�รเพอสอส�รกบผอ�นจนถงขนอ�จจะเปรยบเทยบไดว�หน�เนอเรองคอของขวญทแทจรงในขณะทหน�อนๆนนเปนเหมอนกระด�ษหอของขวญเท�นนองคประกอบในหน�เนอเรองนไมมม�กม�ยหล�ยอย�งเหมอนหน�อนโดยแยกเปนเพยงสองอย�งไดแกเนอเรองซงเปนเนอห�ทตองก�รนำ�เสนอภ�พประกอบเรองเปนสวนทใหร�ยละเอยดทอ�จย�กตอก�รบรรย�ยหรอเพอชวยใหผอ�นส�ม�รถจนตน�ก�รไดชดเจนขนในก�รออกแบบนตยส�รนน สวนหน�ปกเปนสวนทไดรบก�รเอ�ใจใสในด�นก�รออกแบบม�กทสด ต�มม�ดวยหน�เปดเรองต�งๆ ในขณะทหน�เนอเรองไมไดมก�รพถพถนอะไรม�กนกทงนอ�จจะเปนเพร�ะว�หน�เนอเรองนมองคประกอบทสำ�คญคอ เนอเรอง ซงเปนสวนทมเนอห�ม�กและตองก�รก�รตดต�มทง�ย ดงนนในก�รออกแบบจงมกจะมงเนนไปทคว�มเรยบง�ยเพอใหเกดคว�มสะดวกในก�รอ�นและตดต�มเนอห�อย�งไรกต�มคว�มคดนอ�จจะถอว�ถกตองเพยงครงเดยวเพร�ะนอกจ�กจะตองสนองประโยชนใชสอยในแงก�รอ�นแลวกจะตองสนองคว�มตองก�รในเชงจตวทย�ดวยกล�วคอจะตองดแลวไมน�เบอน�ตดต�มเนอเรองไปจนจบในขณะเดยวกนกควรจะชวยเสรมสร�งใหเหนถงคว�มรสกนกคดของผเขยนทตองก�รจะถ�ยทอดโดยขย�ยบคลกภ�พของเนอห�ใหรบรไดชดเจนขนกว�ก�รอ�นแคตวหนงสอเฉยๆ

82 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 82: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ก�รออกแบบสงพมพเฉพ�ะกจสงพมพเฉพ�ะกจเปนสงพมพทผลตขนเมอเกดมคว�มตองก�รจะใชประโยชนในก�รทำ�หน�ทสอส�รกบกลมคนจำ�นวนม�กและเลกก�รผลตเมอก�รดำ�เนนก�รสอส�รไดบรรลต�มตงใจแลวสงพมพเฉพ�ะกจจงมกไมมก�รเผยแพรเปนประจำ�สงพมพเฉพ�ะกจมรปแบบทหล�กหล�ยและมวตถประสงคและลกษณะก�รนำ�ไปใชง�นทแตกต�งกนโดยสงพมพเฉพ�ะกจทสำ�คญในแงก�รออกแบบไดแกโปสเตอรแผนพบจดหม�ยข�ว โปสเตอร(Poster)คอสงพมพแผนเดยวมกมขน�ดใหญและมกพมพเพยงด�นเดยวใชเปนใบปดต�มสถ�นททเหม�ะสมเพอโฆษณ�หรอใหขอมลแกผทเปนกลมเป�หม�ย โปสเตอรแบงไดเปนหล�ยประเภทต�มลกษณะของประโยชนใชสอยแตละประเภทมสวนประกอบเหมอนกนแตต�งกนด�นปรม�ณของสวนประกอบแตละสวน

- การออกแบบโปสเตอรหลกก�รทวไปในก�รออกแบบโปสเตอรม2เรองทสำ�คญคอสงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบโปสเตอรและองคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบโปสเตอร

สงทตองกำาหนดและวางแผนกอนการออกแบบโปสเตอรกอนออกแบบโปสเตอรนนมเรองตองกำ�หนดและว�งแผนเฉพ�ะในสวนทเกยวของกบก�รออกแบบดงน1. การกำาหนดขนาดและรปแบบของโปสเตอรแมว�โปสเตอรจะส�ม�รถผลตไดในทกขน�ดและรปแบบแตในก�รกำ�หนดขน�ดและรปแบบนนจะตองคำ�นงถงคว�มประหยดในด�นตนทนก�รพมพและก�รผลต ซงตนทนทสำ�คญคอค�กระด�ษทใชในก�รพมพ ก�รกำ�หนดขน�ดททำ�ใหเกดก�รตดกระด�ษไดโดยไมเศษเหลอหรอเหลอเศษนอยจงเปนเรองทควรคำ�นงถงยงตองก�รผลตโปสเตอรเปนจำ�นวนม�กกจะยงคดถงเรองนโปสเตอรโดยทวไปจะมขน�ดเปนทนยมใชกนเปนขน�ดม�ตรฐ�นเชนขน�ดตดสตดสองเปนตนขน�ดโปสเตอรจะตองเหม�ะสมกบก�รใชง�นตองคำ�นงถงลกษณะและขน�ดของพนททจะนำ�โปสเตอรไปตดดวยสวนคว�มหน�ของกระด�ษจะตองเปนกระด�ษทคอนข�งหน�อย�งนอยตงแต120-160แกรม

2. รปแบบภาพประกอบรปแบบของภ�พประกอบในโปสเตอรนนส�ม�รถเปนไปไดทกลกษณะทงนตวแปรทตองคำ�นงถงคอคว�มเหม�ะสมในก�รนำ�เสนอคว�มคดทตองก�รสอส�รไปยงผดเพร�ะลกษณะของภ�พประกอบแตละแบบยอมแสดงออกซงบคลกลกษณะเฉพ�ะตวเชนภ�พสฝนจะดนมนวลชวนฝนขณะทภ�พคอมพวเตอรกร�ฟกจะดทนสมยเปนตนนอกจ�กนระบบก�รพมพทเลอกใชเปนอกตวแปรหนงทมผลตอก�รตดสนใจเลอกรปแบบของภ�พประกอบ

3. รปแบบของตวอกษรควรเลอกใหเหม�ะสมกบบคลกลกษณะของสงทตองก�รนำ�เสนอในโปสเตอรพ�ดหวจะใชตวพมพมหวหรอไมมหวตวตกแตงหรอไมกไดเนองจ�กพ�ดหวมกเปนขอคว�มสนๆสวนตวเนอห�ควรเลอกใชตวอกษรทอ�นง�ยโดยเฉพ�ะโปสเตอรทมเนอห�ม�กควรเลอกตวอกษรแบบมหวทอ�นง�ย

การออกแบบโปสเตอรเพอการประชาสมพนธโปสเตอรเปนสอสงพมพทมบทบ�ทตอก�รประช�สมพนธม�กสอหนงทงนเพร�ะโปสเตอรส�ม�รถเผยแพรไดสะดวกกว�งขว�งส�ม�รถเข�ถงกลมเป�หม�ยไดทกพนทสอส�รกบผบรโภคไดทกเพศทกวยทกระดบก�รศกษ�มคว�มยดหยนในตวของสอเปนอย�งดโปสเตอรทนำ�ม�ใชในก�รประช�สมพนธมจดประสงคเพอบอกกล�วเผยแพรใหผดมคว�มรคว�มเข�ใจและปฏบตต�มไมเนนก�รสงเสรมก�รข�ยสนค�ของผจดทำ�แตจะเนนในก�รสร�งภ�พพจนขององคกรใหเปนทยอมรบเกดคว�มฝงใจเชอถอศรทธ�นอกจ�กนยงมก�รใชเพอยำ�เตอนใจกลมประช�ชนเป�หม�ยดวยวตถประสงคของการใชโปสเตอรเพอการประชาสมพนธ -เพอบอกกล�วหรอใหคำ�แนะนำ�เกยวกบเรองใดเรองหนง -เพอเชญชวนกลมเป�หม�ยใหเข�รวมกจกรรมทองคกรจดขน -เพอโนมน�วใจกลมเป�หม�ยใหเหนคลอยต�ม -เพอปลกเร�ใหกลมเป�หม�ยตระหนกถงประเดนใดประเดนหนง -เพอยำ�เตอนกลมเป�หม�ยใหระลกถงเรองใดเรองหนง -เพอสร�งคว�มจดจำ�ใหเกดขน -เพอใหคว�มรในส�ระอนเปนประโยชนแกกลมเป�หม�ยไดใชเปนแนวปฏบต ประเภทของโปสเตอรเพอการประชาสมพนธ

83ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 83: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

จรรยาบรรณวชาชพนกเทคโนโลยก�รศกษ�ท�งก�รแพทย

โปสเตอรเพอก�รประช�สมพนธส�ม�รถแบงเปนประเภทใหญๆไดดงนคอ -เพอขอคว�มสนบสนนเปนก�รจดทำ�เพอชกชวนใหประช�ชนกลมเป�หม�ยสนบสนนเหนดวยใหคว�มรวมมอกบองคกรในคว�มคดเรองร�วและประเดนต�งๆ -เผยแพรข�วส�รเกยวกบนโยบ�ยหรอกจกรรมขององคกรเพอเปนก�รสร�งภ�พพจนทดใหเกดขนกบองคกรโดยหวงใหประช�ชนกลมเป�หม�ยไดทร�บถงผลง�นบทบ�ทคว�มสำ�คญและคว�มรบผดชอบขององคกรทมตอสงคม -เพอสงเสรมสงคมอนเปนก�รมงเนนทจะใหคว�มคดอนเปนประโยชนตอสวนรวมเพอใหคนในสงคมอยรวมกนดวยดมคว�มสขและมคว�มเปนอยดขนซงองคกรผจดทำ�จะไดประโยชนท�งออมจ�กก�รประช�สมพนธนคอทำ�ใหประช�ชนกลมเป�หม�ยเกดทศนคตทดตอองคกรมคว�มรบผดชอบและสนใจคว�มเปนไปของสงคมซงจะนำ�ม�ซงคว�มศรทธ�จ�กประช�ชนกลมเป�หม�ยในทสด

ขอดของการใชโปสเตอรเพอการประชาสมพนธ -ส�ม�รถกำ�หนดสถ�นทของก�รเผยแพรไดอย�งแนนอน -ส�ม�รถดงดดคว�มสนใจของประช�ชนไดง�ยโดยเฉพ�ะอย�งยงถ�มสสนสวยง�มมขน�ดใหญตงอยในทำ�เลทเดนและสะดดต� -ชวยยำ�เตอนคว�มคดเหนบ�งอย�งแกประช�ชนเป�หม�ย -มร�ค�ถก -ผลตไดง�ย -เผยแพรไดง�ยโดยตดไดทวไปและโอก�สทจะใชมม�ก ขอจำากดของการใชโปสเตอรเพอการประชาสมพนธ -ไมคงทนถ�วร -ไมส�ม�รถบอกร�ยละเอยดไดม�ก -เมอหมดอ�ยกจะทำ�เกดคว�มรกต�หรอสร�งคว�มสกปรกอนจะเปนผลลพธในท�งลบได

องคประกอบของโปสเตอรพาดหว (Headline)พ�ดหวหรอหวเรองเปนสงทสำ�คญของโปสเตอรเพร�ะชวยดงดดคว�มสนใจหรอตดต�มดร�ยละเอยดอนๆของขอคว�มในโปสเตอรพ�ดหวหรอหวเรองอ�จแสดงดวยภ�พหรอขอคว�มหรอทงภ�พและขอคว�มกไดแตสวนม�กจะใชขอคว�มทมขน�ดใหญกว�ขอคว�มอนสวนทเปนพ�ดหวมกใชตวอกษรขน�ดใหญตงแต 72พอยตขนไปลกษณะของตวอกษรจะรปแบบใดกไดเพร�ะขอคว�มมกมขน�ดสนแตห�กพ�ดหวมคว�มย�วหล�ยบรรทดควรเลอกแบบตวพมพทง�ยแกก�รอ�นใหจบไดในก�รมองเพยงครงเดยวและควรว�งในตำ�แหนงทเดนถ�ขอคว�มมคว�มย�วม�กอ�จจะแบงเปนหวเรองรอง(Subheadline)

พ�ดหวของโปสเตอรมลกษณะดงน -มขอคว�มสนกะทดรดไดใจคว�มสอคว�มหม�ยไดเรว -มคว�มกระจ�งส�ม�รถดงดดคว�มสนใจของผทค�ดว�จะเปนกลมเป�หม�ยได -มคว�มเหม�ะเจ�ะตอบสนองคว�มตองก�รของผทค�ดว�จะเปนกลมเป�หม�ยได -มคว�มน�สนใจเพอเรยกรองใหผทค�ดว�จะเปนกลมเป�หม�ยสนใจโดยใชหลกก�รท�งจตวทย�และก�รใชภ�ษ� -มเพยงแนวคดเดยวในโปสเตอรแตละแผน -มคว�มน�เชอถอคอขอคว�มทกล�วอ�งตองมนำ�หนกน�เชอถอ

พาดหวรอง (SubHeadline) พ�ดหวรอง(SubHeadline)นยมใชตวอกษรทมขน�ดใหญรองจ�กพ�ดหวทำ�หน�ทในก�รเชอมโยงพ�ดหวไปยงเนอเรองในโปสเตอรใชในกรณทพ�ดหวไมส�ม�รถจะใหร�ยละเอยดไดเพยงพอจงจำ�เปนทจะตองมก�รขย�ยคว�มใหกระจ�งขน

ขอความ หรอเนอหา (Body Copy)ขอคว�ม(BodyCopy)คอสวนทเปนเนอห�ร�ยละเอยดทจำ�เปนเพมเตมจ�กพ�ดหวของโปสเตอรฉบบนนๆขอคว�มจะสนบสนนเนอห�ของโปสเตอรโดยสวนรวมมก�รคดเลอกอย�งชดเจนไมคลมเครอหรอเข�ใจไปไดหล�ยท�งและใชขอคว�มทสนกะทดรดอกษรชดเจนอ�นง�ยเข�ใจไดทนทตอบสนองคว�มตองก�รใครรของผอ�นและมองเหนไดแตไกลควรใชตวพมพทมขน�ดใหญกว�เนอห�ในสงพมพอนก�รจดว�ง

84 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 84: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

จรรยาบรรณวชาชพนกเทคโนโลยก�รศกษ�ท�งก�รแพทย

เนอห�ของโปสเตอรมกจะตองเนนคว�มสะดวกในก�รอ�นขอมล ก�รปรบแนวบรรทดสำ�หรบเนอห�ปรม�ณนอยส�ม�รถใชก�รเรยงแบบใดกไดแตถ�เนอห�บรม�ณม�กควรเรยงชดซ�ยหรอเรยงเตมแถว

ภาพประกอบ (Illustration) ภ�พประกอบคอสวนทจะม�เสรมขย�ยหรอสนบสนนพ�ดหวตลอดจนสร�งคว�มเข�ใจเพมขนจ�กขอคว�มชวยสร�งหรอดงดดคว�มสนใจและภ�พทนำ�ม�ใชควรเปนภ�พทดง�ยส�ม�รถเข�ใจไดทนทเนนจดสนใจในภ�พเพยงจดเดยวและมองเหนไดในระยะไกลส�ม�รถสอคว�มคดสร�งสรรคไดอย�งแจมชดรวมทงส�ม�รถสร�งคว�มจดจำ�ใหแกผรบไดดวย ในก�รออกแบบโปสเตอรนยมใชภ�พขน�ดใหญเพยงภ�พเดยวทงนอ�จมภ�พประกอบขน�ดเลกๆแทรกอยกบขอคว�มดวยกได สวนลงทาย (Ending) คอสวนทระบผทเปนเจ�ของโปสเตอรนนๆควรจดว�งโดยไมแยงคว�มเดนจ�กภ�พหลกแตใหเหนไดชดเจนเปนสวนประกอบสดท�ยในก�รมองสวนลงท�ยนอ�จเปนชอหรอสญลกษณขององคก�รผเผยแพร(Identification)สถ�นทตงหรอสถ�นทตดตอขององคกรผผลตคำ�ขวญหรอสโลแกน(Slogan)

ขอควรคำานงถงในการออกแบบโปสเตอร -ควรเปนแผนเดยวโดดๆส�ม�รถนำ�ไปตดบนพนผวใดกได -ควรมภ�พประกอบและขอคว�มทบงบอกถงอะไรทไหนเมอใดใชขอคว�มกระทดรดเข�ใจง�ยชดเจนไมคลมเคลอหรอเข�ใจไปไดหล�ยท�งและใชขอคว�มทส�ม�รถเข�ใจไดทนทแสดงแนวคดหลกและเรองร�วเพยงอย�งเดยว -ก�รว�งตำ�แหนงภ�พประกอบและขอคว�มตองประส�นสงเสรมซงกนและกนและง�ยแกก�รจดจำ�(ควรมคำ�ขวญหรอสโลแกน) -ตวอกษรทใชควรเดนสะดดต�คำ�นงถงระยะห�งท�งก�รอ�นและขน�ดของตวอกษรควรแตกต�งกนต�มหน�ทเชนตวหวเรองหรอพ�ดหวควรมขน�ดใหญกว�ขอคว�ม -ภ�พหรอขอคว�มทเสนอตองมขน�ดใหญทงนเพอใหส�ม�รถมองเหนไดง�ยและขน�ดของโปสเตอรตองปรบใหเหม�ะสมกบสถ�นทตดตงโปสเตอรดวย -มโครงสร�งชดเจนคอก�รใชสทเดนชดสะดดต�ไมมลล�เสนส�ยหรอลวดล�ยสบสนดแลวเข�ใจในโครงสร�งนนๆไดทนทส�ม�รถแยกภ�พกบตวอกษรทตองก�รเสนอไดชดเจนมคว�มเหม�ะสมกบเนอห�และจตวทย�ในก�รใชส -คำ�นงถงหลกในก�รออกแบบและจดหน� -ผลตขนเปนจำ�นวนม�ก

85ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 85: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

การออกแบบแผนพบแผนพบ(Pamphlet,Brochure)เปนสงพมพเฉพ�ะกจทใชม�กในก�รโฆษณ�หรอใหขอมลเกยวกบสนค�บรก�รหรอกจกรรมต�งๆหลกก�รทวไปในก�รออกแบบแผนพบม2 เรองทสำ�คญคอสงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบแผนพบและองคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบแผนพบ

“แผนพบ”มคว�มหม�ยตรงกบคำ�ในภ�ษ�องกฤษว�Folder(s)แตนยมเรยกว�โบรชวร(Brochure)ซงหม�ยถงเอกส�รทเยบเปนเลมบ�งๆและมลกษณะคล�ยคลงกน“แผนพบ”ส�ม�รถพบไดตงแต4-80หน�(หน�-หลง)แตนยมใชกระด�ษA4พบเปน3ตอน6หน�ม�กทสดเนองจ�กสะดวกและประหยดเมอพบเสรจแลวแผนพบจะมขน�ดเลกพกพ�ไดสะดวกรวมทงแบงเนอห�ออกเปนสวนๆไดโดยไมตองมเลขหน�กำ�กบแผนพบเปนสอสงพมพทจดเปนก�รเผยแพรขอมลทเข�ถงกลมเป�หม�ยโดยตรงชนดหนงหลกก�รทวไปในก�รออกแบบแผนพบม2เรองทสำ�คญคอ-สงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบแผนพบ-องคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบเเผนพบ

สงทตองกำาหนดและวางแผนกอนการออกแบบแผนพบกอนจะทำ�ก�รออกแบบแผนพบนนมเรองทตองกำ�หนดและว�งแผนเฉพ�ะในสวนทเกยวของกบก�รออกแบบดงน1. การกำาหนดขนาดและรปแบบของแผนพบ-แผนพบมลกษณะคล�ยแผนปลวแตมขน�ดใหญกว�(เมอคลออกม�)เนองจ�กถกออกแบบใหบรรจร�ยละเอยดไดม�กกว�ใบปลวมไดตงแต2-5ทบหรอม�กกว�นน-วธก�รพบมหล�ยแบบเชนพบทบกนไปม�เท�กนทกด�น,พบไมเท�กนทกด�นและในปจจบนมก�รออกแบบใหมลกเลนม�กม�ยอ�จเปนก�รทำ�ไดคดพอพอพดงฯลฯทงนขนอยกบผออกแบบและเจ�ของสนค�วธก�รจดแจกเปนเชนเดยวกบใบปลวก�รผลตรปแบบของแผนพบจะเปนกระด�ษแผนเดยวพมพทงสองหน�แลวพบอย�งนอย1พบรปแบบทนยมทสดคอเปนกระด�ษขน�ดA4แลวพบ2ครง- เนองจ�กแผนพบมวธก�รพบหล�ยแบบและไมมเลขหน�กำ�กบเหมอนกบหนงสอทจะบงคบใหผอ�นอ�นไปทละหน� ดงนนผทำ�แผนพบจงตองออกแบบจดเรยงลำ�ดบก�รเสนอขอคว�มและรปภ�พในก�รโฆษณ�ใหเหม�ะสมกบลกษณะของก�รพบนนๆ เพร�ะถ�ออกแบบไมดแลวจะทำ�ใหผอ�นเกดคว�มสบสนในก�รอ�นไดง�ย

ตวอย�งก�รพบแผนพบ

2. การกำาหนดลกษณะการสง-ก�รนำ�แผนพบไปใชง�นนนทำ�ไดหล�ยวธ เชนสงท�งไปรษณย ใหนำ�ไปใสไวในกลองทจดทำ�ขนเปนพเศษไปตงต�มสถ�นทส�ธ�รณะ (Take-Onebox),ก�รใชคนไปยนแจกต�มสถ�นททค�ดว�กลมคนทสนใจจะไป-ก�รกำ�หนดลกษณะก�รแจกจ�ยแผนพบทแนนอนจะทำ�ใหทร�บถงขอทควรคำ�นงถงในขนตอนก�รออกแบบลวงหน�เปนตน

3. การกำาหนดกระดาษ-ก�รกำ�หนดกระด�ษสำ�หรบทำ�แผนพบมกจะคำ�นงถงตนทนในก�รผลตเปนหลกเพร�ะแผนพบ1ใบทแจกออกไปนนจะมผพบเหนเพยงคนเดยวเท�นน-กระด�ษทใชในก�รทำ�แผนพบนนกตองมคว�มเหม�ะสมกบสนค�หรอบรก�รทตองก�รสอส�ร-ลกษณะของกระด�ษทแตกต�งกนส�ม�รถทำ�ใหแผนพบมลกษณะไมเหมอนกนอย�งสนเชง-ในด�นเทคนคกระด�ษบ�งชนดมขอจำ�กดในเรองก�รพบโดยเฉพ�ะกระด�ษทมคว�มหน�ม�กกว�ปกตคอจะตองพบไปในแนวเดยวกบทศท�งก�รเรยงตวของเสนใยกระด�ษ(Grain)เท�นน

4. การกำาหนดลำาดบของการอานตามลกษณะของแผนพบ-เมอผอ�นไดรบแผนพบนนจะเปนลกษณะทยงพบอยทำ�ใหผอ�นไดเหนด�นหน�กอนจ�กนนเมอผอ�นคลแผนพบออกกจะคอยๆเหนหน�อนๆ-ดงนนจงตองกำ�หนดลำ�ดบของเนอห�ใหอยในตำ�แหนงหน�ทสอดคลองกบลำ�ดบของก�รคลแผนพบนนออกอ�น-โดยตองกำ�หนดว�เนอห�สวนใดควรม�กอนสวนใดควรม�ทหลงแลวจดว�งไปต�มสวนต�งๆใหถกตองต�มลำ�ดบของก�รคลออกอ�น

86 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 86: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

องคประกอบและการจดวางองคประกอบในการออกแบบแผนพบกอนจะทำ�ก�รออกแบบแผนพบนนมเรองทตองกำ�หนดและว�งแผนเฉพ�ะในสวนทเกยวของกบก�รออกแบบดงน1. พาดหว-มกเปนตวอกษรขน�ดใหญหรออยในตำ�แหนงทเดน-อยด�นหน�ของแผนพบและนยมว�งไวในสวนบนของหน�แผนพบ-เปนขอคว�มสนๆเข�ใจง�ยส�ม�รถเลอกใชรปแบบของตวอกษรทเหม�ะสมกบสนค�และบรก�รไดหล�กหล�ยโดยอ�จเปนตวอกษรทประดษฐขนม�ใหมได

2. ภาพประกอบ-มกว�งอยหน�เดยวกบพ�ดหว(แตไมจำ�เปนตองมคกนเสมอ)-เปนภ�พทจะชวยดงคว�มสนใจของผอ�น-ต�มขอคว�มอ�จมภ�พประกอบเลกๆเพอใชประกอบเนอห�สดงใหเหนร�ยละเอยดของสนค�และบรก�รไดชดเจนม�กขน

3. ขอความ-เนองจ�กแผนพบมพนทก�รพมพคอนข�งจำ�กดขอคว�มเนอห�จงมกมขน�ดเลกแตไมควรเลกกว�12พอยต-คำ�นงถงสของตวอกษรทอ�นไดชดเจน-ไมควรใชแบบอกษรหล�กหล�ยแบบจนเกนไป-ก�รว�งขอมลตองคำ�นงถงลำ�ดบก�รอ�นใหถกตอง-ควรเวนพนทว�งไวเพอไมใหมขอคว�มม�กเกนไปเพร�ะจะทำ�ใหน�เบอผอ�นไมสนใจทจะอ�น

4. ภาพสนคาและตราสญลกษณ-ภ�พสนค�อ�จนำ�ม�เปนภ�พประกอบในหน�แรกของแผนพบได-ห�กภ�พสนค�ไมใชภ�พหลกควรมภ�พสนค�อยในแผนพบดวย-ตร�สญลกษณควรอยทด�นหน�แผนพบรวมกบพ�ดหวหรอภ�พประกอบหลก-ควรมตร�สญลกษณในตอนท�ยของแผนพบดวยเพอเปนก�รยำ�เตอนถงสนค�และสญลกษณของบรษท

ขอดของแผนพบ-ผลตและปรบปรงแกไขไดง�ย-เพมโอก�สในก�รเข�ถงกลมเป�หม�ย-สร�งคว�มน�เชอถอใหกบองคกร-ลดตนทนลดเวล�ในก�รตอบคำ�ถ�ม-ประหยดบ�งทใชเผยแพรโดยก�รถ�ยเอกส�รข�วดำ�-ขน�ดเลกพกพ�สะดวกผอ�นส�ม�รถอ�นซำ�ไดเมอตองก�ร-นำ�ไปใชไดในหล�ยวตถประสงค

ขอควรคำานงในการออกแบบแผนพบ1. หน�แรกของแผนพบตองออกแบบใหสวยง�มสะดดต�และน�หยบม�อ�น2. จดเรยงลำ�ดบเนอห�ใหเหม�ะสมเพร�ะแผนพบไมมเลขหน�กำ�กบผอ�นอ�จสบสนไดควรจดทำ�โครงร�ง(Layout)ก�รนำ�เสนอเนอห�ภ�พ,กร�ฟกประกอบฯลฯ3. ควรพบง�ยไมซบซอนหลกเลยงก�รใชแผนพบทมหล�ยหน�ม�กๆเพร�ะจะทำ�ใหอ�นย�ก4. นำ�เสนอขอมลใหจบในแตละสวนทพบห�กจำ�เปนตองข�มสวนควรออกแบบใหสะดวกหรอตอเนองเข�ใจง�ย5. ภ�พหรอกร�ฟกทใชประกอบควรสงเสรมหรอสอดคลองกบเนอห�6.ใชหลกองคประกอบศลปชวยในก�รออกแบบ

87ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 87: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

การออกแบบจดหมายขาวสงทตองกำ�หนดและว�งแผนกอนก�รออกแบบจดหม�ยข�วมดงน1. การกำาหนดขนาดและรปแบบของจดหมายขาวในก�รกำ�หนดขน�ดและรปแบบของจดหม�ยข�วนนสงทตองคำ�นงเปนก�รเพมเตมจ�กก�รออกแบบสอสงพมพอนๆคอลกษณะก�รนำ�สงจดหม�ยข�วเนองจ�กจดหม�ยข�วสวนใหญจะสงใหผทเปนสม�ชกหรออยในกลมขององคกรนนๆก�รนำ�สงมกใชไปรษณยหรอบรก�รรบสงดงนนจดหม�ยข�วนนตองมขน�ดทสะดวกตอก�รนำ�สงโดยไมเสยห�ยง�ยอกทงตองไมสนเปลองค�ขนสงจนเกนไปขน�ดทเปนทนยมม�กคอขน�ดA4จดหม�ยข�วในปจจบนมก�รจดทำ�ในรปแบบต�งๆเชนเปนแผนปลวเพยงหน�เดยวหรอพบครงแลวเยบสนดวยลวดเปนตน

2. รปแบบของปกหนาหรอหนาแรกของจดหมายขาวจดหม�ยข�วมสองรปแบบใหญๆ คอรปแบบแรกเปนก�รคดขอคว�มยอๆ ของเรองต�งๆ ในฉบบม�นำ�เสนอ และรปแบบทสองเปนก�รนำ�เสนอเรองทเดนทสดในฉบบทงเรองดงนนกอนออกแบบร�ยละเอยดจะตองตดสนใจเลอกเสยกอนว�จะเลอกใชรปแบบใด

3. รปแบบและขนาดตวอกษรในก�รออกแบบจดหม�ยข�วนนควรกำ�หนดรปแบบหลกๆของตวอกษรสำ�หรบหน�ต�งๆเอ�ไวเพอใหเกดคว�มสมำ�เสมอและคว�มรวดเรวในก�รออกแบบจดหม�ยข�วฉบบตอๆไปนอกจ�กรปแบบแลวควรกำ�หนดขน�ดตวอกษรว�ในสวนใดควรจะมขน�ดเท�ใด โดยขน�ดตวอกษรทใชเปนตวพมพเนอเรองนนไมควรมขน�ดเลกกว�12พอยตสวนตวอกษรทใชเปนตวพมพหวเรองหวรองฯลฯควรจะมขน�ดใหญตงแต18พอยตขนไปอย�งไรกต�มเนองจ�กจดหม�ยข�วมกลมผอ�นทแนนอนซงผจดทำ�ทร�บแนชดดงนนขน�ดตวอกษรจงควรเลอกใหเหม�ะสมเชนอ�จจะใชขน�ดตวอกษรทคอนข�งใหญกว�ปกตห�กกลมผรบเปนคนชร�เปนตน

4. การกำาหนดขนาดและรปแบบของจดหมายขาวภ�พประกอบในจดหม�ยข�วควรไดรบก�รกำ�หนดลวงหน�เชนเดยวกนกบตวอกษรดวยเหตผลเดยวกน เนองจ�กจดหม�ยข�วมหน�ต�งๆหล�ยหน�จงควรกำ�หนดลกษณะภ�พประกอบใหมลกษณะเดยวกนเพอใหเกดเอกภ�พรวมกนทงฉบบองคประกอบและก�รจดว�งองคประกอบในก�รออกแบบจดหม�ยข�วก�รออกแบบจดหม�ยข�วนนมลกษณะคล�ยกบก�รออกแบบหนงสอพมพและนตยส�รปนกนโดยเฉพ�ะจดหม�ยข�วทมหล�ยๆหน�ทงนมร�ยละเอยดทเปนพเศษออกไปดงน1.หน�แรกของจดหม�ยข�วหน�แรกของจดหม�ยข�วมคว�มสำ�คญเชนเดยวกนกบปกหน�ของนตยส�รเพร�ะปกหน�เปรยบเสมอนหน�ต�ของจดม�ยข�วซงจะกอใหเกดคว�มประทบใจเมอแรกเหนอกทงยงเปนโอก�สสำ�คญทสดทนกออกแบบจะใชในก�รดงดดผทไดรบจดหม�ยข�วนนหยบจดหม�ยข�วขนม�อ�นแทนทจะโยนทงไปแถบชอหรอ“หวหนงสอ”เปนองคประกอบสำ�คญสดของจดหม�ยข�วกว�ไดโดย1)เมอไดทำ�ก�รออกแบบหวหนงสอแลวจะตองยดรปแบบเดมนไวตลอดเพอใหผทไดรบจดหม�ยข�วส�ม�รถรบรไดทนททไดรบว�เปนจดหม�ยข�วของใครเพอจะไดหนไปใหคว�มสนใจกบเรองเดนในฉบบไดในทนทหวหนงสอนมหลกก�รออกแบบในลกษณะเดยวกบหวหนงสอนตยส�รทไดกล�วม�แลว2)ส�รบญของจดหม�ยข�วจะแตกต�งจ�กส�รบญของนตยส�รหรอหนงสอซงมกแยกออกม�เปนหน�หนงต�งห�กแตส�รบญของจดหม�ยข�วจะมลกษณะเปนพนทสเหลยมเลกๆ(Box)ว�งอยในหน�แรกเนองจ�กจดประสงคหลกของส�รบญนเพอชวยใหผอ�นส�ม�รถคนห�เรองทตองก�รไดอย�งรวดเรวดงนนในก�รออกแบบจงควรเนนคว�มเรยบง�ยและทำ�ใหพนทสวนนแยกออกม�อย�งเดนชดซงอ�จมก�รใชสพนเปนสทแตกต�งจ�กสวนอนๆของหน�แรก

2.องคประกอบอนๆทมอยทงในหน�แรกและหน�ในนอกจ�กหวหนงสอและส�รบญแลวองคประกอบอนๆในหน�แรกของจดหม�ยข�วจะมคว�มคล�ยคลงกบหน�ในซงแยกเปนองคประกอบต�งๆไดดงน1)พ�ดหวควรเนนคว�มสมำ�เสมอของทงรปแบบและขน�ดของตวอกษรไมควรเปลยนรปแบบและขน�ดตวอกษรบอยๆเพร�ะเท�กบว�ไมไดใชประโยชนจ�กคว�มคนเคย ซงผอ�นมม�จ�กก�รไดอ�นจดหม�ยข�วฉบบกอนๆพ�ดหวนจะเปนตวอกษรในรปแบบทมหวหรอไมมกได แตตองเปนตวทอ�นไมย�กจนเกนไปนก

2)ขอคว�มเปนขอมลมปรม�ณม�กดงนนจงควรคำ�นงถงคว�มสะดวกในก�รอ�นนอกจ�กก�รใชขน�ดของตวอกษรแลวสของตวอกษรกมคว�มสำ�คญโดยควรใชสดำ�หรอสเขมเท�นนก�รใชตวสออนบนพนสเขมจะอ�นย�กกว�ก�รใชตวสเขมบนพนสออนรปแบบของตวอกษรทมหวเปนรปแบบทมคว�มเหม�ะสมสำ�หรบใชเปนขอคว�มเนอห�ม�กกว�ตวอกษรทไมมหว

88 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 88: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

3)ภ�พประกอบเปนองคประกอบทตองก�รคว�มสมำ�เสมอในก�รนำ�ม�ใชเชนเดยวกนกบองคประกอบอนๆห�กเปนภ�พประกอบตองพจ�รณ�เทคนคทเหม�ะสมกบองคกร เชน ภ�พว�ดดวยคอมพวเตอรกร�ฟกจะดเหม�ะสมกบจดหม�ยข�วองคกรทเกยวกบเทคโนโลย เปนตน ก�รใชภ�พถ�ยกตองพจ�รณ�ในลกษณะเดยวกนเชนภ�พข�วดำ�อ�จจะดเหม�ะสมกบจดหม�ยข�วขององคกรส�ธ�รณกศลม�กกว�ภ�พ4สสดใสเปนตน

หลกการจดวางองคประกอบสงพมพทวไปในก�รออกแบบสงพมพทวไปจะตองพจ�รณ�ถงวตถประสงคของก�รออกแบบคว�มชดเจนในก�รนำ�เสนอขอมลและคว�มส�ม�รถในก�รรบรของกลมเป�หม�ยดงนนก�รจดว�งองคประกอบทดอย�งมระบบจะส�ม�รถชวยใหก�รถ�ยทอดขอมลง�ยตอก�รอ�นและกลมเป�หม�ยส�ม�รถรบรไดอย�งมประสทธภ�พในหลกก�รจดว�งองคประกอบสงพมพโดยทวไปจะประกอบไปดวยดงนคอ

1. การเรยงลำาดบองคประกอบตามความสำาคญในก�รจดว�งองคประกอบสงพมพทวไปจะตองทำ�ก�รกำ�หนองคประกอบทงหมดของง�น และสรปรปแบบของสงพมพใหชดเจนกอน จงจะเรมดำ�เนนก�รจดว�งองคประกอบบนสงพมพ องคประกอบบนสงพมพเพอก�รโฆษณ�และประช�สมพนธ เชน แผนพบ โปสเตอรและแผนปลว จะเรยงลำ�ดบต�มคว�มสำ�คญดงตอไปนคอ1. หวเรองหลก2. หวเรองรอง3. ขอมลร�ยละเอยด4. ชอตร�สญลกษณและทอยของหนวยง�นรบผดชอบ

สวนองคประกอบของสงพมพประเภทหนงสอนตยส�รและว�รส�รจะมองคประกอบเรยงลำ�ดบคว�มสำ�คญดงตอไปนคอ1. ปกนอกประกอบไปดวยชอเรองภ�พประกอบสและอนๆ2. ปกในมร�ยละเอยดคล�ยปกนอก3. คำ�นำ�ประกอบไปดวยคำ�สรปเนอห�ของหนงสอ4. ส�รบญประกอบไปดวยร�ยละเอยดในหนงสอและเลขทหน�5. เนอเรองซงแบงใหสอดคลองกบพนทและทศท�งก�รอ�น6. บรรณ�นกรมแสดงแหลงอ�งองทม�ของเนอเรองหรอภ�พ

สวนก�รเลอกใชรปแบบและขน�ดของตวอกษรประเภทของภ�พประกอบสและเสนจะตองพจ�รณ�ต�มคว�มเหม�ะสมของเนอเรองและขอมลทตองก�รถ�ยทอดใหกลมเป�หม�ยรบร

2. การจดวางองคประกอบตามหลกการอานหลกก�รอ�นโดยทวไปจะเรมตนจ�กซ�ยมอไปขว�มอและจ�กด�นบนไปสด�นล�งและจ�กมมบนซ�ยมอไปมมล�งขว�มอนอกจ�กนนหลกก�รอ�นเพอก�รกร�ดผ�นอย�งรวดเรวจะมลกษณะคล�ยตวอกษร“Z”ซงในก�รจดว�งองคประกอบต�มหลกก�รอ�นจะจดเรยงลำ�ดบคว�มสำ�คญขององคประกอบไปต�มตำ�แหนงต�งๆ เชน องคประกอบทสำ�คญทสดจะอยทจดเรมตนของก�รมองของส�ยต� จ�กนนเรยงลำ�ดบไปจนถงองคประกอบทสำ�คญนอยทสดซงจะอยในตำ�แหนงสดท�ยทส�ยต�จะมองเหนเชนก�รจดว�งแบบเรยงลำ�ดบจ�กด�นบนไปสด�นล�งโดยเรยงลำ�ดบหวเรองทมคว�มสำ�คญม�กทสดไวในตำ�แหนงด�นบนและขอคว�มเนอเรองสำ�คญรองลงไปกจดว�งอยด�นล�งเปนตน1. ก�รจดว�งต�มลำ�ดบคว�มสำ�คญขององคประกอบสงพมพทวไป จะพจ�รณ�จ�กวตถประสงคในก�รออกแบบ คว�มสำ�คญขององคประกอบและหลกก�รอ�นของกลมเป�หม�ยเปนหลก2. รปแบบในก�รจดว�งองคประกอบต�มโครงสร�งของสงพมพประกอบไปดวย 1. ก�รจดว�งแบบหน�ต�ง 2. ก�รจดว�งแบบมอนเดรยน 3. ก�รจดว�งแบบเนนขอคว�ม 4. ก�รจดว�งแบบกรอบรป 5. ก�รจดว�งแบบละครสตว 6. ก�รจดว�งแบบแบงหล�ยชอง 7. ก�รจดว�งแบบเนนพนทว�ง

89ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 89: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

8. ก�รจดว�งแบบเนนรปแบบตวอกษร9. ก�รจดว�งแบบปรศน�10. ก�รจดว�งแบบต�มโครงสร�งของตวอกษร

ขอควรพจ�รณ�ในก�รออกแบบสงพมพทวไป สงพมพทวไปแตละประเภทมลกษณะทแตกต�งกนออกไป และมแนวท�งในก�รออกแบบแตกต�งกนออกไป ทงนขนอยกบวตถประสงคของก�รออกแบบเปนหลกในก�รออกแบบสงพมพทวไปมขอควรพจ�รณ�ดงตอไปนคอ1. เอกลกษณขององคกรในก�รออกแบบสงพมพทวไปขององคกรสวนใหญจะมงเนนก�รถ�ยทอดขอมลทตองก�รนำ�เสนอพรอมกบก�รถ�ยทอดเอกลษณของคกรรวมไปดวยทกครงเพอใหกลมเป�หม�ยไดรบรถงหนวยง�นทรบผดชอบในขอมลทไดนำ�เสนอและบงบอกวธก�รตดตอสอบถ�มขอมลเพมเตมไดอย�งชดเจนก�รนำ�เสนอเอกลกษณขององคกรส�ม�รถทำ�ไดโดยก�รใชสทเปนสญลกษณขององคกรรวมกบก�รแสดงเครองหม�ยก�รค�หรอตร�สญลกษณขององคกรบนสงพมพประเภทต�งๆ2. ผลตภณฑหรอขอมลทตองการนำาเสนอก�รออกแบบสงพมพจะตองใหคว�มสำ�คญกบขอมลทตองก�รนำ�เสนอเปนหลก โดยเฉพ�ะอย�งยงคว�มถกตองของขอมลทนำ�เสนอประกอบกบคว�มถกตองของก�รสะกดคำ�ดวยเนองจ�กถ�มขอผดพล�ดของขอมลทเกดขนจะสงผลกระทบโดยตรงกบตนทนก�รผลตซงขอผดพล�ดส�ม�รถหลกเลยงไดโดยก�รตรวจสอบอย�งละเอยดกอนก�รพมพนอกจ�กก�รนำ�เสนอขอมลทถกตองแลวก�รนำ�เสนอเรองร�วและแนวคว�มคดในก�รออกแบบใหสอดคลองกบขอมลทนำ�เสนอจะส�ม�รถชวยใหกลมเป�หม�ยส�ม�รถรบรไดอย�งรวดเรวและส�ม�รถจดจำ�ขอมลไดเปนระยะเวล�น�น3. กลมเปาหมายก�รกำ�หนดกลมเป�หม�ยทตองก�รสอขอมลถงอย�งชดเจน ถอว�มคว�มสำ�คญยงตอก�รออกแบบสงพมพทวไป เนองจ�กกลมเป�หม�ยจะมอทธพลตอก�รกำ�หนดแนวท�งก�รออกแบบ องคประกอบของง�นออกแบบ และรปแบบของง�นออกแบบ ตลอดจนเรองร�วทจะนำ�เสนอ เพอดงดดคว�มสนใจของกลมเป�หม�ยใหเข�ม�สนใจ และตดต�มอ�นขอมลบนสงพมพจนจบ ซงขอมลของกลมเป�หม�ยเพอก�รออกแบบสงพมพประกอบไปดวย5สวนคอ 3.1 ขอมลท�งด�นภมศ�สตร ในก�รออกแบบสงพมพจำ�เปนทจะตองใชขอมลท�งด�นภมศ�สตรของกลมเป�หม�ย เพอชวยในก�รกำ�หนดขอบเขตของก�รออกแบบและปรม�ณในก�รจดพมพสงมพไดอย�งเหม�ะสมขอมลท�งด�นภมศ�สตรประกอบไปดวยภ�คจงหวดขน�ดของเมองแตละจงหวดคว�มหน�แนนของพลเมองและสภ�พภมอ�ก�ศเปนตนซงนกออกแบบส�ม�รถนำ�เอ�ขอมลท�งด�นภมศ�สตรม�กำ�หนดขอบเขตในก�รออกแบบสงพมพดงนคอ -ประเภทของสงพมพ -รปแบบของก�รนำ�เสนอ -เรองร�วแลบะแนวคว�มคดทกลมเป�หม�ยในภมภ�คนนๆส�ม�รถรบรและเข�ใจได -ก�รกำ�หนดปรม�ณหรอจำ�นวนในก�รผลตสงพมพใหอสดคลองกบจำ�นวนของกลมประช�กรเป�หม�ยพนท 3.2ขอมลท�งด�ประช�กรศ�สตรก�รออกแบบสงพมพไดใชขอมลท�งด�นประช�กรศ�สตรม�ชวยในก�รพจ�รณ�เลอกใชองคประกอบทควรปร�กฏบนสงพมพ เพอใหมคว�มสอดคลองคว�มส�ม�รถในก�รรบรของกลมเป�หม�ยนนๆ ซงขอมลท�งด�นประช�กรศ�สตรประกอบไปดวยเพศอ�ยขน�ดของบครอบครววฏจกรชวตครอบครวร�ยไดอ�ชพก�รศกษ�ศ�สน�เชอช�ตสญช�ตและชวงวยในก�รออกแบบสงพมพไดใชขอมลท�งด�นประช�กรศ�สตรม�กำ�หนดขอบเขตในก�รออกแบบดงนคอ -เลอกภ�ษ�ลกษณะของคำ�และภ�พเพอก�รนำ�เสนอขอมลทสอดคลองกบคว�มส�ม�รถในก�รรบรของกลมเป�หม�ย -กำ�หนดลกษณะรปแบบและขน�ดของตวอกษรบนสงพมพใหสอดคลองกบคว�มส�ม�รถในก�รรบรของกลมเป�หม�ย -กำ�หนดภ�พเพอสอคว�มหม�ยไดอย�งเหม�ะสมกบสงคมและวฒนธรรมของกลมเป�หม�ย -เลอกใชสเพอสอคว�มหม�ยถ�ยทอดเรองร�วอ�รมณและคว�มรสกเพอโนมน�วคว�มคดและคว�มรสกของกลมเป�หม�ยใหคลอยต�มหรอยอมรบในง�นออกแบบ -กำ�หนดปรม�ณของขอมลบนสงพมพใหเหม�ะสมกบชวงวยและระยะเวล�ในก�รอ�นขอมลบนสงพมพของกลมเป�หม�ย 3.3ขอมลท�งด�นจตนสยในก�รออกแบบสงพมพเพอโฆษณ�หรอประช�สมพนธขอมลจำ�เปนอย�งยงทจะตองใชขอมลท�งด�นจตนสยชวยในก�รกำ�หนดประเภทของสงพมพและรปแบบของสงพมพใหสอดคลองกบรปแบบก�รดำ�เนนชวตและบคลกภ�พของกลมเป�หม�ยซงขอมลท�งด�นจตนสยประกอบไปดวยชนสงคมรปแบบก�รดำ�เนนชวตและบคลกภ�พดงนนขอมลในสวนนจะชวยใหนกออกแบบส�ม�รถตดสน

90 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 90: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ใจเลอกง�นออกแบบไดอย�งสอดคลองกบบคลกภ�พของกลมเป�หม�ยและส�ม�รถโนมน�วจตใจใหกลมเป�หม�ยรสกคลอยต�มและยอมรบว�สงพมพนไดถกสร�งเพอคนกลมนโดยเฉพ�ะ 3.4ขอมลท�งด�นพฤตกรรมศ�สตรขอมลนเหม�ะสำ�หรบก�รวเคร�ะหพฤตกรรมท�งก�รตล�ดของกลมเป�หม�ยในก�รเลอกประเภทของสงพมพและรปแบบในก�รนำ�เสนอขอมลขอมลท�งด�นพฤตกรรมศ�สตรส�ม�รถชวยกำ�หนดทศท�งในก�รออกแบบสงพมพไดอย�งสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมเป�หม�ยคว�มรสกและทศนคตทมตอสงพมพ เพอสร�งโอก�สใหกบสงพมพทเข�ไปถงบกลมเป�หม�ยนนๆและแสดงใหกลมเป�หม�ยมองเหนผลประโยชนทค�ดว�จะไดรบจ�กสงพมพในก�รออกแบบสงพมพทมก�รออกแบบอย�งตอเนองเชนนตยส�รหรอว�รส�รจำ�เปนอย�งยงทจะตองใชขอมลท�งด�นพฤตกรรมศ�สตร เพอชวยในก�รกำ�หนดแนวท�งในก�รออกแบบ และประเมนประสทธภ�พของง�นออกแบบได 3.5ขอมลท�งด�นก�รยศ�สตรขอมลท�งก�รยศ�สตร ในทนหม�ยถงขอมลเกยวกบคว�มส�ม�รถในก�รอ�นและรบรผ�นประส�ทสมผสทง5โดยมปจจยสำ�คญคอแสงสขน�ดของสงพมพและขน�ดขององคประกอบบนสงพมพและระยะในก�รอ�นซงก�รออกแบบสงพมพจำ�เปนทจะตองคำ�นงถงคว�มส�ม�รถในก�รอ�นของกลมเป�หม�ยภ�ยใตปจจยต�งๆดงทไดกล�วม�ข�งตน

4. ประเภทของสงพมพทวไปก�รเลอกประเภทของสงพมพเพอนำ�เสนอขอมล ส�ม�รถทำ�ไดหลงจ�กทไดกำ�หนดวตถประสงคของก�รออกแบบ สรปขอมลทตองก�รนำ�เสนอและกลมเป�หม�ยอย�งชดเจนแลว ก�รเลอกประเภทของสงพมพเพอใหส�ม�รถเข�ถงกลมเป�หม�ยได จะเปนลำ�ดบถดม�ของก�รปฏบตก�รออกแบบเนองจ�กสงพมพแตละประเภทมศกยภ�พและขอจำ�กดในก�รนำ�เสนอขอมลแตกต�งกนบ�งครงอ�จจะตองทำ�ก�รเลอกใชง�นสงพมพเพอก�รโฆษณ�และประช�สมพนธขอมลม�กกว�1ประเภทเพอใหมนใจวกลมเป�หม�ยไดรบขอมลอย�งครบถวนและทวถง

5. วสดวสดของสงพมพประเภทแผนพบโปสเตอรใบปลวหนงสอนตยส�รและส�รส�รสวนใหญเปนวสดกระด�ษทมลกษณะพนผวและคว�มหน�แตกต�งกนออกไปทงนขนอยกบหน�ทในก�รใชง�นและตนทนในก�รผลตเนองจ�กวสดบ�งชนดส�ม�รถใชวสดอนทดแทนไดและยงคงนำ�เสนอขอมลไดอย�งมประสทธภ�พดงเดมโดยมตนทนในก�รผลตทตำ�กว�กจะถกพจ�รณ�เลอกใชดงนนก�รกำ�หนดวสดใชพมพจงพจ�รณ�จ�กตนทนในก�รผลตเปนหลก6. สถานทใชงานหรอเงอนไขในการใชงาน สถ�นทใชง�นหรอเงอนไขในก�รใชง�นสงพมพจะชวยสรปกรอบคว�มคดในก�รออกแบบใหชดเจนยงขน เชนห�กทร�บว�ตองออกแบบโปสเตอรเพอใชภ�ยนอกอ�ค�รขอมลดงกล�วจะมสวนสำ�คญในก�รกำ�หนดวสดและขน�ดของสงพมพประเภทโปสเตอรไดอย�งชดเจนหรอถ�ออกแบบสงพมพเพอจดสงโดยตรงจ�กท�งไปรษณยกอ�จจะกำ�หนดประเภทของสงพมพเปนประเภทแผนพบเปนตนดงนนก�รกำ�หนดขอมลของสถ�นทใชง�นหรอเงอนไขในก�รใชง�นทชดเจนจะส�ม�รถชวยกำ�หนดแนวท�งอออกแบบสงพมพไดอย�งชดเจนม�กยงขน7. เทคโนโลยในการผลตเทคโนโลยในก�รผลตสงพมพส�ม�รถแบงออกเปนเทคโนโลยกอนพมพเทคโนโลยก�รพมพและเทคโนโลยหลงก�รพมพซงกระบวนก�รออกแบบสงพมพควรมคว�มสอดคลองกบเทคโนโลยในก�รผลต โดยก�รเลอกใชเทคโนโลยทเหม�ะสมชวยในก�รออกแบบจะส�ม�รถยนระยะเวล�ในก�รปฏบตง�นออกแบบไดนอกจ�กนนก�รเตรยมตนฉบบเพอก�รผลตใหสอดคลองกบเทคโนโลยในก�รผลตกจะชวยใหส�ม�รถควบคมผลก�รผลตสงพมพไดแมนยำ�ยงขนก�รศกษ�เทคโนโลยในก�รผลตสงพมพเปนอกศ�สตรหนงซงมคว�มสำ�คญกบก�รออกแบบสงพมพ8. ระยะเวลาในการออกแบบระยะวเล�มสวนสำ�คญยงตอก�รออกแบบ เรมตงแตระยะในก�รปฏบตก�รออกแบบกำ�หนดก�รนำ�เสนอผลง�นออกแบบสงพมพ และชวงระยะเวล�ใชง�นสงพมพนนๆซงจะมอทธพลตอก�รดำ�เนนง�นก�รเลอกใชประเภทของสงพมพและวสดของสงพมพใหเหม�ะสมยกตวอย�งเชนก�รออกแบบโปสเตอรเพอประก�ศรบสมครนกศกษ�เข�ศกษ�ตอระดบปรญญ�ตรของมห�วทย�ลยจะตองดำ�เนนก�รออกแบบและนำ�เสนอโปสเตอรไปยงสถ�บนก�รศกษ�ระดบมธยมศกษ�ตอนปล�ยภ�ยในภ�คเรยนท2และกอนทจะปดเทอมเมอสนสดภ�คเรยนท2นกเรยนระดบมธยมศกษ�ตอนปล�ยจะไดเหนขอมลบนโปสเตอรกอนและส�ม�รถดำ�เนนก�รสมครต�มระยะเวล�และขนตอนทกำ�หนดได

ขอควรคำ�นงในก�รออกแบบสงพมพก�รออกแบบสงพมพเปนก�รว�งแนวท�งของรปแบบและโครงสร�งของสงพมพทตองมคว�มเปนศลปะและทกษะแสดงถงคว�มรและคว�มเข�ใจในวตถประสงคของก�รนำ�เสนอไดอย�งชดเจนและมประสทธผลซงตองอ�ศยก�รเลอกแบบตวพมพสภ�พประกอบตลอดจนวสดทใชพมพอย�งมศลปะและเชยวช�ญควบคกนไป ก�รประส�นกนอย�งลงตวระหว�งคว�มสวยง�มคว�มมคณค�และสมฤทธผลในวตถประสงคของก�รจดพมพม�จ�กก�รออกแบบท

91ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 91: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ดรวมกบเนอห�ส�ระทเหม�ะสม และครบถวนสมบรณ ก�รออกแบบสงพมพทดตองมรสนยม น�สนใจ น�จดจำ� จะชวยจดประก�ยคว�มคดใหอ�รมณของผอ�นหรอผบรโภคสงพมพนนและนำ�ไปสก�รตอบสนองตอวตถประสงคของง�นผลตสงพมพทกำ�หนดไว ก�รกำ�หนดใหนำ�องคประกอบต�งๆม�จดว�งในหน�ง�นพมพใหเหม�ะสมคอหน�ทหลกของผออกแบบสงพมพโดยมเป�หม�ยหลกคอจดว�งองคประกอบซงไดแกตวพมพภ�พประกอบตลอดจนองคประกอบท�งศลปะต�งๆลงในหน�ง�นอย�งเหม�ะสมลงตวสวยง�มและทกองคประกอบทำ�หน�ทไดอย�งครบถวนสมบรณ1. ขอควรคำานงในการออกแบบสงพมพก�รออกแบบสงพมพไมส�ม�รถกำ�หนดใหต�ยตว เนองจ�กตองยดหยนต�มตวแปรทแวดลอมหรอองคปรกอบต�งๆจ�กตวสงพมพเองอย�งไรกต�ม ลกษณะผลตตลอดจนผลจ�กก�รศกษ�กลมเป�หม�ยทสงพมพนนจะสอเข�ไปถง พอทจะใชกำ�หนดเปนแนวท�งก�รออกแบบสงพมพขนพนฐ�นทผออกแบบสงพมพนยมใชกนอยไดดงน1.1 ก�รออกแบบใหสอดคลองกบแนวคดของสงพมพทกำ�หนดไวสงแรกทพงกระทำ�ในก�รออกแบบสงพมพคอก�รเลอกรปแบบของง�นใหเหม�ะสมกบกลมเป�หม�ยและทสำ�คญตองดโดดเดนน�สนใจจ�กแนวคดของสงพมพทกำ�หนดไวผออกแบบจะสร�งรปของสงพมพโดยคำ�นงถงตวแปรสำ�คญ5ตวแปรคอขน�ดง�นตวพมพสวสดทใชพมพและภ�พประกอบซงแตละตวจะทำ�หน�ทเสนอภ�พลกษณของสงพมพก�รผสมผส�นกนอย�งลงตวของตวแปรดงกล�วนำ�ไปสรปแบบของสงพมพชนนนก�รออกแบบสงพมพใหสอดคลองกบแนวคดทกำ�หนดไวทำ�ไดดงน 1.1.1 ก�รรวบรวมแรงบนด�ลใจในก�รออกแบบ ก�รจดกลมเป�หม�ยใหแคบลงหรอเฉพ�ะเจ�ะจงม�กขน จะชวยใหก�รกำ�หนดรปแบบสงพมพทำ�ไดง�ยขน 1.1.2 ก�รออกแบบทคำ�นงถงสมยนยม สมฤทธผลของสงพมพวดจ�กก�รตอบรบของกลมเป�หม�ยรสนยมและคว�มพงใจในสงต�งๆของกลมเป�หม�ยและเคลอนไหวอยตลอดเวล�ผออกแบบสงพมพจำ�เปนตองปรบใหสอดรบกบคว�มเคลอนไหวดงกล�วก�รตดตอสอส�รทสะดวกและรวดเรวทำ�ใหกลมเป�หม�ยมโอก�สไดรบรขอมลข�วส�รหล�กหล�ยและปรม�ณม�กกว�เดมกระแสของคว�มพงใจจงเปลยนแปลงเรวต�มไปดวยโดยปรย�ยก�รออกแบบสงพมพทดนนมไดจำ�กดอยเพยงคว�มสวยง�มแตประก�รเดยวก�รนำ�เสนอขอมลข�วส�รททนตอเหตก�รณแปละดรวมสมยเปนอกประเดนหนงทสำ�คญ1.2 ก�รออกแบบสงพมพใหเหม�ะสมกบก�รผลต สงทผออกแบบสงพมพจำ�เปนตองทร�บใหชดเจนแตเบองแรกกอนทจะลงมอออกแบบคองบประม�ณทจะใชสำ�หรบก�รผลตสงพมพชนดงกล�วเพร�ะงบประม�ณจะนำ�ไปสก�รออกแบบสงพมพและก�รว�งแผนกระบวนก�รผลตใหสอดคลองกนและอยในงบประม�ณทตงไวสงทจำ�เปนตองตดสนใจหรอกำ�หนดไวใหชดเจนแตเบองแรกในก�รออกแบบสงพมพใหเหม�ะสมกบก�รผลตไดแก 1.2.1 ขน�ดของสงพมพ ผออกแบบตองทร�บขน�ดวสดใชพมพม�ตรฐ�นทมจำ�หน�ยในทองตล�ดขน�ดของเครองพมพ ลกษณะก�รพบระยะเวนเพอใหเครองมอจบชนง�นรวมไปถงลกษณะก�รใชสอยแจกจ�ยและจดเกบชนง�นดวย 1.2.2 รปแบบของสงพมพในก�รออกแบบสงพมพรปแบบของชนง�นจำ�เปนตองสวยง�มมคว�มคดรเรมสร�งสรรคคงทนแขงแรงเรยกรองคว�มสนใจขณะเดยวกนประโยชนใชสอยตองสอดรบกบวตถประสงคทกำ�หนดไวแตเบองแรกวสดทใชพมพสทใชพมพตลอดจนเทคนคในก�รพมพตองกำ�หนดใหชดเจนดวยเชนกน 1.2.3 จำ�นวนหน�ของง�นพมพจะสงผลกระทบกบก�รว�งหน�ง�นบนแมพมพและลกษณะก�รพมพรวมทงค�ใชจ�ยในก�รพมพ 1.2.4 ก�รทำ�สำ�เรจและก�รพมพลกษณะพเศษเชนก�รทำ�รอยก�รพบทศท�งก�รพบก�รเกบเลมก�รเยบเลมก�รหมปกก�รปรรอยก�รดนนนและก�รอดตดต�มแมแบบผออกแบบตองคำ�นงก�รเผอระยะหรอขน�ดทตองเผอใหเพยงพอและแมนยำ�รวมทงลกษณะของเครองมอทเกยวของและก�รใชง�นผออกแบบจำ�เปนตองศกษ�ไวประกอบก�รออกแบบสงพมพดวย

92 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 92: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

คณธรรม (Virtue) ศลธรรม (Moral) จรยธรรม (Ethics) จรรยาบรรณ (Codes of Conduct)

คณธรรม (Virtue) “คณธรรม” คอคณ+ธรรมะคณง�มคว�มดทเปนธรรมช�ตกอใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคมซงรวมสรปว�คอสภ�พคณง�มคว�มดดงนนคณธรรม(Virtue)คอแนวคว�มคดทดเปนตวบงคบใหประพฤตด1.สภ�พคณง�มคว�มดท�งคว�มประพฤตและจตใจ2.คณธรรมคอจรยธรรมทแยกเปนร�ยละเอยดแตละประเภทห�กประพฤตปฏบตอย�งสมำ�เสมอกจะเปนสภ�พคณง�มคว�มดท�งคว�มประพฤตและจตใจของผนน

จรยธรรม (Ethics)“จรยธรรม”=จรย+ธรรมะคอคว�มประพฤตทเปนธรรมช�ตเกดจ�กคณธรรมในตวเองกอใหเกดคว�มสงบเรยบรอยในสงคมรวมสรปว�คอขอควรประพฤตปฏบตดงนนจรยธรรม(Ethics)คอคว�มเปนผมจตใจสะอ�ดบรสทธเสยสละหรอประพฤตดง�ม

ศลธรรม (Moral)1.คว�มประพฤตทดทชอบหรอธรรมในระดบศลหรอกรอบปฎบตทดเกยวกบคว�มรสกรบผดชอบบรสทธเกยวกบจตใจ2.หลกคว�มประพฤตทดสำ�หรบบคคลพงปฏบต

ธรรมาภบาล” (Good Governance)“ธรรม�ภบ�ล”คอธรรมะ+อภบ�ลหม�ยถงปกครองดวยคณคว�มดซอตรงตอกนมนคงในสญญ�ทมตอกน

94 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 93: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

ธรรม�ภบ�ลมกครอบคลมประเดนดงน-ก�รมสวนรวมของประช�ชน(Participation) -นตธรรม(Ruleoflaw)-คว�มโปรงใส(Transparency)-ก�รตอบสนอง(Responsiveness)-ก�รแสวงห�ฉนท�มต(Consensusoriented)-คว�มถกตองคว�มเสมอภ�คยตธรรมเทยงธรรม(Equity)-ประสทธผลและประสทธภ�พ(Effectiveness&Efficiency)-ภ�ระรบผดชอบ(Accountability

จรรยาบรรณ (Codes of Conduct) (Professional Ethics)จรรย�บรรณหม�ยถงประมวลกฎเกณฑคว�มประพฤตหรอประมวลม�รย�ทของผประกอบอ�ชพนนๆตองเปนเอกลกษณท�งวช�ชพใชคว�มรมองคกรหรอสม�คมควบคม1.ประมวลคว�มประพฤตทผประกอบอ�ชพก�รง�นแตละอย�งกำ�หนดขนเพอรกษ�และสงเสรมเกยรตคณชอเสยงและฐ�นะของสม�ชกอ�จเขยนเปนล�ยลกษณอกษรหรอไมกได2.หลกคว�มประพฤตทเปนเครองยดเหนยวจตใจใหมคณธรรมและจรยธรรมของบคคลในแตละกลมวช�ชพ

จรรยาบรรณวชาชพ (Code of Ethics )หม�ยถงหลกคว�มประพฤตอนเหม�ะสมแสดงถงคณธรรมและจรยธรรมในก�รประกอบอ�ชพทกลมบคคลแตละส�ข�วช�ชพประมวลขนไวเปนหลกเพอใหสม�ชกในวช�ชพนนๆยดถอปฏบตเพอรกษ�ชอเสยงและสงเสรมเกยรตคณของส�ข�วช�ชพของตนเอง(สภ�วจยแหงช�ต.2541:2)กล�วคอหลกก�รหรอแนวท�งทแยกแยะพฤตกรรมผดถกทยอมรบกนทวไปในวงก�รวช�ชพนนๆ

-จรรย�บรรณเกดขนเพอ *มงใหคนในวช�ชพมประสทธภ�พ *ใหเปนคนดในก�รบรก�รวช�ชพ *ใหคนในวช�ชพมเกยรตศกดศรทมกฎเกณฑม�ตรฐ�นจรรย�บรรณจรรย�บรรณมคว�มสำ�คญและจำ�เปนตอทกอ�ชพทกสถ�บนและหนวยง�นเพร�ะเปนทยดเหนยวควบคมก�รประพฤตปฏบตดวยคว�มดง�ม

คว�มสำ�คญของจรรย�บรรณวช�ชพสรปได๓ประก�รคอ -ปกปองก�รปฏบตง�นของสม�ชกในวช�ชพ -รกษ�ม�ตรฐ�นวช�ชพ -พฒน�วช�ชพ

สมรรถนะ (Competency) สมรรถนะคอพฤตกรรมทแสดงออกถงคว�มรทกษะและคณลกษณะหรอเจตคตทจำ�เปนขนพนฐ�นของก�รปฎบตง�นหนงๆ

95ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 94: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

จรรยาบรรณทางวชาชพเนองจากวชาชพนกเทคโนโลยการศกษาทางการแพทย (นกเวชนทศน) ยงไมไดมการกำาหนดจรรยาบรรณวชาชพขน จงไดนำาเอาจรรยาบรรณวชาชพทเกยวของคอนกเทคโนโลยการศกษามาใชเปนแนวทางเพอการประพฤตปฏบตในแนวทางทเหมาะสมดงน

จรรยาบรรณของนกเทคโนโลยการศกษาไทย1.จรรย�บรรณตอตนเอง2.จรรย�บรรณตอผรวมง�น3.จรรย�บรรณตอหนวยง�น4.จรรย�บรรณตอวช�ชพ5.จรรย�บรรณตอสงคม

วช�ชพเทคโนโลยท�งก�รศกษ�วช�ก�รทว�ดวยก�รนำ�คว�มรท�งวทย�ศ�สตรม�ใชในกจก�รด�นต�งๆเรยกกนว�“วทย�ศ�สตรประยกต”หรอนยมเรยกกนทวไปว� “เทคโนโลย” (Technology) เทคโนโลยจงเปนก�รใชคว�มรท�งวทย�ศ�สตรในกจก�รด�นต�งๆเฉพ�ะท�ง เชน ก�รใชเทคโนโลยท�งก�รสอส�รก�รแพทยก�รทห�รก�รศกษ�เปนตน

สำ�หรบวช�ชพนกเทคโนโลยก�รศกษ�ท�งก�รแพทย(นกเวชนทศน)MedicalEducationTechnologistคำ�จำ�กดคว�ม“นกเทคโนโลยก�รศกษ�ท�งก�รแพทย(นกเวชนทศน)”หม�ยถงบคล�กรทเชยวช�ญด�นก�รผลตและบรก�รสอก�รศกษ�ท�งก�รแพทยซงเปนผมคว�มรคว�มเข�ใจด�นวทย�ศ�สตรก�รแพทยพนฐ�นมคว�มชำ�น�ญในก�รใชโสตทศนปกรณและเทคโนโลยท�งสอก�รศกษ�ทกชนดเพอปฏบตง�นผลตและใหบรก�รสอท�งก�รแพทยและวทย�ศ�สตรสขภ�พก�รปฏบตง�นจะอยในโรงเรยนแพทยสถ�นพย�บ�ลสถ�บนอดมศกษ�ทมคณะ/ส�ข�ทเกยวของด�นก�รแพทย/วทย�ศ�สตรสขภ�พทงภ�ครฐและเอกชนนกเทคโนโลยก�รศกษ�ท�งก�รแพทยหรอนกเวชนทศนอ�จถกบรรจในตำ�แหนงนกวช�ก�รโสตทศนศกษ�นกเทคนเชยนเวชนทศนหรอช�งภ�พก�รแพทยทงนแลวแตกรอบตำ�แหนงของแตละองคกร

ขอควรปฏบตสำาหรบผผลตสอทางการแพทยในก�รปฏบตง�นทเกยวของกบก�รนำ�ภ�พท�งก�รแพทยม�ใช 1. คำ�นงถงคว�มถกตองของสงทตองก�รนำ�เสนอเปนหลก ขอมลตองเปนจรง ไมควรตกแตงภ�พถ�ยททำ�ใหเกนจ�กคว�มเปนจรง ผด สดสวน 2.ก�รนำ�ภ�พผปวยหรอบคคลอนม�ประกอบตองไดรบก�รอนญ�ตถ�เปนภ�พผปวยตองทำ�แถบสค�ดหน�หรอใชเทคนคบงไมใหเหน หน�ผปวย 3.ไมเผยแพรหรอเปดเผยขอมลผปวยลงในสอสงพมพ 4.ไมควรนำ�เสนอภ�พทมคว�มสยดสยองรนแรงเกนไป 5.ไมลอกเลยนง�นผอนถ�จำ�เปนตองนำ�ภ�พหรอขอมลทมลขสทธม�ใชตองไดรบอนญ�ตและทำ�ก�รอ�งองขอมลตนฉบบใหถกตอง 6.ขอมลวช�ก�รทนำ�ม�เผยแพรหรอนำ�เสนอตองม�จ�กแหลงทเชอถอไดมแหลงอ�งองชดเจน 7.ในก�รออกแบบและผลตสอควรพจ�รณ�คว�มเหม�ะสมต�มหลกก�รหรอทฤษฎในก�รออกแบบประกอบ 8.ควรนำ�เสนอขอมลดวยคว�มยตธรรมไมใสคว�มคดเหนสวนตวจนทำ�ใหขอมลมก�รบดเบอนปร�ศจ�กคว�มเปนธรรม 9.รบผดชอบตอผลก�รกระทำ�ของตน 10.ในก�รผลตและเผยแพรสอควรมชอองคกร/หนวยง�นผผลตทอยใหส�ม�รถตดตอสอบถ�มได 11.ไมวจ�รณบคคลอนออกสอ 12.คำ�นงถงสขอน�มย/อ�ชวอน�มยและคว�มปลอดภยในก�รปฏบตง�น 13.จดสภ�พแวดลอมใหเหม�ะสมในก�รปฏบตง�น 14.ควรมก�รดแลรกษ�ตรวจสภ�พเชคอปกรณเครองมอในก�รปฏบตง�นใหพรอมอยเสมอ 15. ปฏบตต�มกฎหม�ยและขอบงคบท�งสงคม 16.ตงมนอยในคว�มซอสตยสจรตและคว�มเปนธรรมตอผรบสอและส�ธ�รณชนทวไป

96 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 95: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

17.กระทำ�ตนใหเปนแบบอย�งทดตอผรวมอ�ชพและบคคลอน 18.สงเสรมและสนบสนนใหมก�รปฏบตตนต�มจรรย�บรรณ 19.ละเวนก�รใชอำ�น�จหน�ทเพอผลประโยชนสวนบคคล 20.ยนดเผยแพรคว�มรคว�มส�ม�รถในวช�ชพของตนเพอส�ธ�รณประโยชน

จรรยาบรรณวชาชพนกเทคโนโลยการศกษาจรรย�บรรณคอสงอนพงประพฤตปฏบตจรรย�บรรณของนกเทคโนโลยก�รศกษ�กคอขอพงประพฤตปฏบตของนกเทคโนโลยก�รศกษ�เพอธำ�รงไวซงเกยรตภมสถ�นภ�พแหงวช�ชพทำ�ใหอ�ชพของนกเทคโนโลยก�รศกษ�เปนอ�ชพทมเกยรตไดรบก�รยกยองนบถอในฐ�นะทเปนตวแทนของหนวยง�นและองคก�รต�งๆทมขอพงประพฤตปฏบตของนกเทคโนโลยก�รศกษ�ดงตอไปนช�ต:เทดทนช�ตศ�สน�พระมห�กษตรยดวยคว�มบรสทธใจ1.ช�ตไทยไมเคยเปนเมองขนของช�ตใด2.ช�ตไทยเปนอข�วอนำ�และอดมสมบรณมผลผลตท�งก�รเกษตรอดมสมบรณ3.ช�ตไทยเปนช�ตโอบออมอ�รศ�สน�:ศ�สน�พทธเปนศ�สน�ประจำ�ช�ตและมพระมห�กษตรยทรงเปนพทธม�มกะซงกำ�หนดไวในรฐธรรมนญแตกไมมก�รกดกนในเรองก�รนบถอศ�สน�ใดๆพระมห�กษตรย:1.ประเทศไทยเปนร�ชอ�ณ�จกรมพระมห�กษตรยเปนประมขซงถอเปนจอมทพ2.พระมห�กษตรยไทยทกพระองคทรงเปนทเค�รพเทดทนผใดจะละเมดมได3.มคว�มรบผดชอบและตงใจปฏบตหน�ทของตนทไดรบมอบหม�ยดวยคว�มเสยสละและอทศเวล�ของตนโดยคำ�นงถงผลประโยชนขององคก�รและหนวยง�นเปนสำ�คญจะละทงหน�ทก�รง�นมได4.รกษ�ชอเสยงของตนโดยก�รปฏบตหน�ทดวยคว�มซอสตยสจรตและไมแสวงห�ประโยชนโดยมชอบหรอปฏบตตนอนเปนก�รฝ�ฝนตอศลธรรมอนดหรอเปนก�รเสอมเสยตอศกดศรและเกยรตคณของวช�ชพเทคโนโลยก�รศกษ�จรรย�บรรณวช�ชพเทคโนโลยก�รศกษ�1.ตระหนกในหน�ทและค;�มรบผดชอบนกเทคโนโลยก�รศกษ�พงปฏบตหน�ทของตนโดยเตมกำ�ลงต�มคว�มส�ม�รถมคว�มรบผดชอบตลอดเวล�ทปฏบตง�น2.คว�มซอสตยสจรตนกเทคโนโลยก�รศกษ�ไมพงปลอยใหคว�มโลภคว�มเหนแกไดเข�ครอบงำ�และถอโอก�สทจรตง�นในหน�ท3.คว�มรจกประม�ณตนนกเทคโนโลยก�รศกษ�พงเข�ใจว�ตนอยในฐ�นะผใหบรก�รผม�รบบรก�รเปรยบเสมอนน�ยจ�งจงไมควรแสดงกรย�ท�ท�งคว�มประพฤตและว�จ�ห�กเกดปญห�ขนควรจะห�ท�งออกอย�งละมมละมอมไมกอใหเกดคว�มหม�งใจแกผม�รบบรก�ร4.คว�มเข�ใจเพอนมนษยนกเทคโนโลยก�รศกษ�พงเข�ใจว�มนษยทกคนปร�รถน�คว�มรกคว�มเอ�ใจใสดแลตองก�รใหเหนว�ทกคนเปนคนสำ�คญ จงควรปฏบตตนตอผม�รบบรก�รอย�งเสมอภ�ค เอ�ใจใสดแลอย�งทวถงไมเลอกทรกมกทชง ระมดระวงทจะไมกอใหเกดคว�มกระทบกระเทอนใจโดยมไดเจตน�พงยดหลกเอ�ใจเข�ม�ใสใจเร�5.คว�มเมตต�กรณ�นกเทคโนโลยก�รศกษ�ทคนพงปร�รถน�ใหผอนมคว�มสขและจะตองเข�ใจถงจดประสงคผม�รบบรก�รว�ตองก�รสงใดทเกยวของกบสอและโสตทศนปกรณท�งก�รสอนทงนนกเทคโนโลยท�งก�รศกษ�จะตองเปนผส�ม�รถบอกคว�มประสงคโดยก�รกระตอรอรนและเตมใจไมกอทกขใหกบผม�รบบรก�รทวไป

นอกจากนไดนำาเอาจรรณยาบรรณวชาชพทเกยวของคอวชาชพนกโฆษณ�ม�ประยกตและดดแปลงในสวนของก�รผลตและเผยแพรสอเพอการโฆษณาประชาสมพนธโดยประยกตใชในวชาชพนกเทคโนโลยการศกษาทางการแพทย (นกเวชนทศน) ดงนคอ1. ประกอบวช�ชพดวยคว�มซอสตยสจรตอยภ�ยใตบทบญญตแหงกฎหม�ย2. ไมกระทำ�ก�รใดๆอนนำ�ม�ซงคว�มเสอมเสยเกยรตศกดแหงวช�ชพ3. มคว�มรบผดชอบตอสงคมยดถอในจรยธรรมและวฒนธรรมอนดง�ม4. ไมควรทำ�ก�รออกแบบผลตหรอเผยแพรสออนเปนก�รดหมนศ�สน�หรอคว�มเชอหรอสงอนเปนทเค�รพสกก�ระของบคคลทวไป5. ไมควรกระทำ�ก�รผลตหรอเผยแพรสออนทำ�ใหเกดคว�มสำ�คญผดในส�ระสำ�คญทเกยวกบสงทนำ�เสนอนนๆจนทำ�ใหผอนเกดคว�มสำ�คญผด8. ไมควรกระทำ�ก�รออกแบบ-ผลตสอโดยเผยแพรภ�พหรอขอคว�มททำ�ใหเกดคว�มกลวโดยไมมเหตอนสมควร9. ไมกระทำ�ก�รโดยใชคว�มเชอถอเกยวกบไสยศ�สตรหรอเรองโชคล�งม�เปนขอจงใจ

97ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ

Page 96: หน่วยการเรียนรู้ที่ 2_ A122ออกแบบสิ่งพิมพ์

10. ไมควรกระทำ�ก�รออกแบบ-ผลตเผยแพรสอโดยก�รเลยนแบบเครองหม�ยก�รค�คำ�ขวญหรอขอคว�มสำ�คญจ�กสอของผอนอนทำ�ใหผเหนหรอผไดยนเกดคว�มเข�ใจผดหรอไขวเขวเกยวกบก�รนำ�เสนอนนๆ11. ไมควรกระทำ�ก�รออกแบบ-ผลตเผยแพรสออนเปนก�รสนบสนนหรอกอใหเกดก�รกระทำ�อนผดกฎหม�ยหรอศลธรรม12. ไมควรกระทำ�ก�รออกแบบ-ผลตเผยแพรสอโดยใชศพทสถตผลก�รวจยหรออ�งองร�ยง�นท�งวทย�ศ�สตรในท�งทไมสมควรหรอทำ�ใหเกดคว�มเข�ใจผด13. ไมควรกระทำ�ก�รออกแบบ-ผลตเผยแพรสออนกอใหเกดคว�มเหยยดหย�มกนเกยวกบเชอช�ตหรอศ�สน�14. ในก�รออกแบบ-ผลตเผยแพรสอไมควรกระทำ�ก�รอ�งองตวบคคลหรอสถ�บนโดยทตวบคคลหรอสถ�บนนนไมมตวตนอยจรง15. ไมควรกระทำ�ก�รออกแบบ-ผลตเผยแพรสออนอ�จมผลเปนอนตร�ยตอเดกหรอผเย�วทงท�งร�งก�รจตใจหรอทำ�ใหข�ดคว�มรสกรบผดชอบหรอโดยอ�ศยคว�มรเท�ไมถงก�รณของบคคลดงกล�วม�ใชเปนเครองมอในก�รจงใจโดยไมสมควร

คณธรรมและจรยธรรมของวชาชพนกเทคโนโลยการศกษาทางการแพทย (นกเวชนทศน) ปจจยทมผลตอคณธรรมและจรยธรรมสำ�หรบวช�ชพม2ลกษณะคอ1. ลกษณะของก�รควบคมจ�กภ�ยนอก ม2ประเภทสำ�คญคอ 1.1สภ�พแวดลอมของวช�ชพนกเทคโนโลยก�รศกษ�ท�งก�รแพทย(นกเวชนทศน) 1.2กฎหม�ยและระเบยบหม�ยถงก�รดำ�เนนวช�ชพอย�งมคว�มรบผดชอบตอกฎหม�ยระเบยบและกฎเกณฑอนๆในสงคมทจะมผลกระทบตอวช�ชพ

98 ชดการเรยนร เรอง การออกแบบสงพมพ หนวยท 2 การออกแบบและจดทำาแบบรางสงพมพ