Κυριακή 19-10-2014

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014 • Αρ. φ. 1221 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Α. Μπίστης: Έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑΉ θα έχει αυτοπεποίθησηνα χαράξει νέους δρόμους ή θαεπαναπαυθεί στους παλαιούς επίποινή αυτοκατάργησης. σελ. 8-9

...Π. Αθανασιάδης: Έξοδοςαπό τα μνημόνια σημαίνειαλλαγή πολιτικήςΤο παραμύθι της εξόδουχωρίς εναλλακτικό σχέδιο δενπείθει κανένα. σελ. 9

Ν. Τσιγώνιας:Ας κρατήσουμε χαρακτήραΝα μην ταυτιστούμε με το παλιόσύστημα, με το ύφος των καταγγε-λιών του, με τις υποσχέσεις καιτις συναλλαγές του. σελ. 6

...Λάσκος -Τσακαλώτος:Κομμουνισμός,που σημαίνει μετάβασηΌλα τα μυστήρια βρίσκουν τηνορθολογική τους λύση στην αν-θρώπινη πρακτική. σελ. 30-31

...Γ. Κουζέλης: Η Αντιγόνη,ένα θεωρητικόπαράδειγμα πολιτικήςΤο παρωχημένο ως μέσο κριτικήςθεώρησης των δομικών αντινο-μιών της δημοκρατίας. σελ. 28-29

...Μ. Ρένεσης:Η στρατηγική ΠούτινΟ ρώσος πρόεδρος θέλεινα αποφύγει τα αποτελέσματατων δυτικών κυρώσεων. σελ. 13

Αναβιώνουνοι παιδουπόλειςτης ΦρειδερίκηςΈνα ορφανοτροφείο ελληνο-χριστιανικής παιδείας στη Ρο-δόπη και οι σχέσεις με τηνακροδεξιά. σελ 15

Talent shows:Η παιδικότηταστο απόσπασμαΤου Γιώργου Μόσχου*

Τα παιδιά δεν ήταν βέβαιαδυνατό να ξεφύγουν στιςμέρες μας από το στόχα-

στρο της βιομηχανίας του τηλε-οπτικού θεάματος, που, μέσωτης επιφανειακής συναισθημα-τικής διέγερσης, επιχειρεί νακαθηλώνει συστηματικά τον τη-λεθεατή - πολίτη. Τα παιδιά άλ-λωστε έχουν αποτελέσει εδώκαι πολλά χρόνια πόλο εμπο-ρευματικής έλξης και πηγήπλουτισμού για τους τηλεοπτι-κούς παραγωγούς, που παρου-σιάζοντας πτυχές της προσωπι-κής τους ζωής, ικανότητες, τα-λέντα ή απλές κουβέντες καισυναισθήματα τους, συγκινούνκαι προσελκύουν τους ενήλι-κους θεατές.

Πίσω από τη λογική συγκί-νηση που προκαλεί η εικόναενός παιδιού που τραγουδά, χο-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΑπολογίαΣαµαρά στις αγορές

ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ 2010, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Αποθέματα γιασυντάξεις δύο μηνώνΟ Σάββας Ρομπόληςπροειδοποιεί ότι η “βόμβα”

του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης παρα-μένει ενεργή σελ 7

Να ξεφύγουμε απότην αναπτυξιολογίαΟ καθηγητής πολιτικήςοικολογίας Γιώργος Καλ-

λής μιλά για την αποανάπτυξη και το ρόλοτων οικολογικών κινημάτων σελ 18-19

Βγήκαντα γκλομπ να

τραυματίσουντην παιδεία

Με το αληθινό πρόσωπο τουυπουργείου Παιδείας, την

καταστολή, ήρθαναντιμέτωποι οι μαθητές πουδιαδήλωσαν ενάντια στο Νέο

Λύκειο και την ΤράπεζαΘεμάτων. Ήδη αρκετά

σχολεία είναι κλειστά παράτο κλίμα τρομοκρατίας πουέχει επικρατήσει, καθώς η

αστυνομία σπεύδει στοσχολείο όταν ανακοινωθεί η

απόφαση της κατάληψηςπροκειμένου να το ανοίξει.

Με μια δήλωση-απολογία στο Μιλάνο, στη σύνοδο κορυ-φής ΕΕ-Ασίας, ο κ. Σαμαράς απάντησε στις κατηγορίες ότιμε τη βιασύνη και την απρονοησία του προκάλεσε μεγάληανησυχία στις αγορές και το βατερλό του σχεδίου του. Κεν-τρική ιδέα τους ότι μάλλον από παρεξήγηση οι αγορές νό-μισαν ότι η ελληνική πλευρά βγαίνει από τα μνημόνια καιδεν έχει ανάγκη από νέα χρηματοδότηση και νέο πρό-γραμμα.

Για να καθησυχάσει, ωστόσο, όχι μόνο τις αγορές, αλλάτην τρόικα και τις Βρυξέλλες, εξηγεί ότι δέχεται το νέο μνη-μόνιο να λέγεται «προληπτική γραμμή στήριξης», διαβεβαι-ώνει ότι «η Ελλάδα θα συνεχίσει το δρόμο των μεταρρυθμί-σεων» που είναι και το κρίσιμο σημείο για τη διαιώνιση τωνμνημονίων, γεγονός που, όπως ο ίδιος τονίζει, αποτελεί«συμφωνία για την επόμενη μέρα».

Την εκδοχή Σαμαρά, όμως, για την επόμενη μέρα είχε ήδηερμηνεύσει μάλλον αυθεντικότερα ο κ. Κατάινεν, προσωρι-νός επίτροπος για τα οικονομικά θέματα της ΕΕ:

Στη δήλωση διάσωσης την περασμένη Πέμπτη, αφού το-νίζει την ανάγκη «αποτελεσματικής εποπτείας» της Ελλά-δας και επαναλαμβάνει την υποχρέωση «να συνεχιστεί ηπροσπάθεια των μεταρρυθμίσεων» ξεκαθαρίζει ότι «η ενεξελίξει αξιολόγηση θα απαιτήσει ένα συνολικό πακέτο φι-λόδοξων μεταρρυθμίσεων, που θα πρέπει να συμφωνηθεί»,για να καταλήξει στην ανάγκη στήριξης της χώρας «μετάτην ολοκλήρωση του σημερινού προγράμματος».

∆εν φαίνεται, λοιπόν, να έχουν άδικο όσοι εκτιμούν ότι,μετά την πρόσφατη αναταραχή, η ισορροπία επιτεύχθηκε σ’ένα επίπεδο που θυμίζει 2010, όταν τα αδιέξοδα μιας οικο-νομικής πολιτικής οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια και τηδιαρκή λιτότητα. Σήμερα μοιάζει να παρακολουθούμε τοδεύτερο μέρος ενός έργου, στο οποίο οι πρωταγωνιστές θέ-λουν, κατά δήλωσή τους, να δραπετεύσουν από τη φυλακήτων μνημονίων, κουβαλώντας, όμως, μαζί τους για πάντατις αλυσίδες που τους δένουν μ’ αυτά.

•

Η κυβέρνησηέπεσε στην παγίδαO οικονομικός αναλυτήςΓιάννης Αγγέλης μιλά για

τις αγορές που δοκιμάζουν τις αντοχές τωνκεντρικών τραπεζών σελ. 16, 17

Ο πολιτισμός είναιδημόσιο αγαθόΗ Μαρία Κανελλοπούλουαπαντά στις κριτικές

που δέχθηκε το πρόγραμμα πολιτισμούτου ΣΥΡΙΖΑ σελ. 10

ΣΣ ΥΥ ΝΝ ΕΕ ΝΝ ΤΤ ΕΕ ΥΥ ΞΞ ΕΕ ΙΙ ΣΣ

22 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ καλπάζει προς την κατάκτησητης κυβέρνησης και απ’ ότι φαίνεται με αυτο-δυναμία, παρατηρείται μια πρωτοφανής

αναντιστοιχία. Ο οργανωμένος κόσμος του κόμμα-τος (αλλά και της νεολαίας του) είναι ελάχιστος σεσχέση με τα ήδη καταγεγραμμένα εκλογικά ποσο-στά του. Ούτε, φυσικά, το ΠΑΣΟΚ, ούτε καν η Ν∆στις καλές τους πολιτικές φάσεις δεν είχαν σημει-ώσει τέτοια αναντιστοιχία. Ούτε καν το ΚΚΕ Εσω-τερικού, ένα κόμμα μεταξύ φθοράς και αφθαρσίαςήταν σε τέτοια κατάσταση. Αντίθετα, το έβρισκεςπαντού ως οργανωμένη δύναμη. Στις συνοικίες, σταχωριά, στους εργασιακούς χώρους, όπου τα μέλητου έπαιρναν πρωτοβουλίες δημιουργίας συνδικα-λιστικών παρατάξεων ταξικών, αγωνιστικών καιαυτόνομων. Τα μέλη, μέσω των οργανώσεών του,συντηρούσαν και εν πολλοίς διόρθωναν τη γραμμήτου, τροφοδοτώντας με κοινωνικό οξυγόνο τοκόμμα και την πολιτική του παρουσία.

Σήμερα, οι λίαν ισχνές σε μέλη οργανώσεις τουστην καλύτερη περίπτωση χρησιμοποιούνται ωςεκλογικό εργαλείο ή για να μεταφέρουν προς τηνκοινωνία πολιτικές πρωτοβουλίες που εκπορεύον-ται κεντρικά, όπως για τον ΕΝΦΙΑ ή τις παραλίες.Ως εκ τούτου, δεν ανοίγονται στο κοινωνικό γίγνε-σθαι ως κύτταρα ενός πολιτικού οργανισμού ούτεστην εφαρμοστέα πολιτική, ούτε, ως συνέπεια τουπρώτου στο άνοιγμα για τη στρατολόγηση μελών(προφανώς με προσοχή για να μη γίνουν πλυντή-ρια). Το φαινόμενο, δηλαδή, του πολιτικού σκαν-τζόχοιρου.

Κακές επιδόσειςστις αυτοδιοικητικές εκλογές

Οι άμεσες πολιτικές συνέπειες ήταν το πρόσφατοαποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών. Σχεδόνπαντού, η εκλογική επίδοση των σχημάτων μας,που δημιουργήθηκαν στη συντριπτική τους πλει-οψηφία τρεις – τέσσερις μήνες πριν το άνοιγμα τηςκάλπης, ήταν αποκαρδιωτική. Έχει ενδιαφέρον νασημειωθεί ότι σε περιοχές όπου κατέγραψε στις ευ-ρωεκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ τα υψηλότερα ποσοστά του,είχαμε τα χειρότερα αυτοδιοικητικά αποτελέσματα.

Εδώ βέβαια να τονιστεί ότι η κεντρική γραμμήτου κόμματος ήταν προβληματική, όπως συνοψί-στηκε από τα συνθήματα «τρεις κάλπες μια επι-λογή» ή το «Στις 25 ψηφίζουμε, στις 26 φεύγουν».Γραμμή που έπασχε πολιτικά, αλλά και δημιουρ-γούσε ιδεολογική οπισθοδρόμηση, θεωρώντας ότιοι δημοτικές κινήσεις που στηρίζουμε δεν είναι αυ-τόνομες, αλλά κομματικό γρανάζι. Είναι προφανείςοι ευθύνες του κέντρου για την καταστροφική κα-θυστέρηση των επιλογών στους δύο βαθμούς αυτο-διοίκησης. Η ΚΕ πρέπει να δεσμευτεί ότι θα απο-φασίζει για τις αυτοδιοικητικές κινήσεις που θαστηριχθούν, τουλάχιστον δύο χρόνια πριν τις εκλο-γές. Αλλά και μετά το αποτέλεσμα δεν συζητήθηκεκεντρικά, ούτε, ως συνέπεια, ζητήθηκε από τις ορ-γανώσεις να εκτιμήσουν το συνολικό και τα τοπικάαποτελέσματα. Έτσι, για πολλές οργανώσεις οιεκλογές αυτές ήταν σαν να μην υπήρξαν σε συλλο-γικό επίπεδο.

Να κτυπηθεί ο παραγοντισμός

Συναφές θέμα είναι ο παραγοντισμός και η εξαυτού σύγκρουση στελεχών, όπου πολλές φορέςανοίγονται πολιτικά ζητήματα, περισσότερο προ-σχηματικά, παρά ως σύγκρουση πολιτικού διακυ-βεύματος.

Αλληλοεπηρεαζόμενο ζήτημα είναι η αυτονόμησηκαι ο παραγοντισμός υποψηφίων βουλευτών, όπωςέγινε και στις εκλογές του 2012. Επειδή το δέλεαρ

είναι μεγάλο, τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρά ακάθε-κτα για κυβέρνηση, αν δεν ληφθούν μέτρα θα δούμεκαταστάσεις που θα ομοιάζουν με αυτές που έχουμεδει στα συστημικά κόμματα. Χρειάζεται επομένωςνα συνταχθεί από την Κ.Ε ένας κώδικας δεοντολο-γίας, ένα πλαίσιο δηλαδή αρχών και δεσμεύσεωνγια τους υποψήφιους και τους εκλεγμένους βου-λευτές, που θα αφορά την προεκλογική εμφάνιση,τις δαπάνες, αλλά και τη βουλευτική δραστηριό-τητα.

«Γίνε το κόμμα στο χώρο σου»

Ιδιαίτερη σημασία έχει η οικονομική συνδρομήαπό τα μέλη και τους φίλους. Η Κ.Ε πρέπει να απο-φασίσει την έναρξη οικονομικής εξόρμησης, γεγο-νός που θα ανακουφίσει το κόμμα από το οικονο-μικό στρίμωγμα, αλλά και ως πολιτική πράξη με-γάλης σημασίας για τα μέλη και για τον κόσμο πουαπευθυνόμαστε. Το παραπάνω σύνθημα, ουσια-στικά συμπύκνωνε τη ρήση του Γκράμσι «να απο-τελέσει(η οργάνωση) ένα θαυμαστό σχολείο πολιτι-κής και διοικητικής εμπειρίας, πλαισιώνοντας τιςμάζες..» Ο Γκράμσι δεν θεώρησε μόνο την εσωκομ-ματική δημοκρατία ως απαραίτητη λειτουργία,αλλά και για την ενοποίηση της ηγεσίας και τηςβάσης του κόμματος. Με άλλα λόγια, οι οργανώσειςπρέπει να γίνουν κύτταρα ενός δημοκρατικού κόμ-ματος, που δε θα αναλύει μόνο, αλλά θα κρίνει τιςαποφάσεις της ηγεσίας, θα παίρνει πρωτοβουλίες,δημιουργώντας μια αμφίδρομη, οριζόντια και κά-θετη δημοκρατική και αποδοτική σχέση, πολλαπλάχρήσιμη και για τη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλάκαι το κίνημα που βρίσκεται, δυστυχώς σε βαθιάύφεση μπορεί να επηρεαστεί από πρωτοβουλίεςτης οργάνωσης, γενόμενη ο εμβρυουλκός της ανα-γέννησης τους.

Η απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ για περιφερειακές συν-διασκέψεις, σ’ όλη τη χώρα, με συμμετοχή κοινω-νικών και επιστημονικών φορέων, είναι ευκαιρίανα οργανωθεί σωστά, αποδοτικά, δυναμικά καιαξιοποιήσιμα από τις οργανώσεις. Τέτοιες πρωτο-βουλίες και άλλες που θα πάρουν οι οργανώσεις μεφαντασία, ευρηματικότητα, με τις αξίες και τηστρατηγική μας θα οδηγήσουν το κόμμα μας στηνκατάκτηση της ηγεμονίας ενοποιώντας τις κοινω-νικές αντιθέσεις. Τελειώνοντας παραθέτω μια πα-ράγραφο που έγραψε ο Άγγελος Ελεφάντης το2008, αρκετά παλιά σε σχέση με τις καταιγιστικέςεξελίξεις που μεσολάβησαν, αλλά διατηρεί πλήρωςτην επικαιρότητά του: «πρέπει αυτή τη λαϊκή δια-θεσιμότητα που “ξεχύνεται” καταπάνω στο κόμμανα την οργανώσει, να δράσει για την πολιτικοποί-ησή της, να της αποδώσει προσίδιους ρόλους, νατην καταστήσει ικανή να κερδίσει τη μεγάλη λαϊκήσυναίνεση, να την εφοδιάσει με τις απελευθερωτι-κές ιδεολογίες και πρακτικές, που θα αγωνισθεί ναανασυγκροτήσει τη χειμαζόμενη πολλαπλώς χώραμας. Kαι τη ζωή μας. Να κάνουμε όλοι “μια ευγενήχρήση της ζωής” μας».

Μάκης Μπαλαούρας

Οι ιδέες και οι αγώνες γιανα ζήσουν χρειάζονται οργάνωση

(σύνθημα-αφίσα της ΕΚΟΝ Ρ.Φ.)

ρεύει, επικοινωνεί, ασχολείται με ο,τιδήποτε το συναρπάζειή μιλά για τα βιώματά του, μπορεί να στήνεται ένα ολόκληροσύστημα εκμετάλλευσης των ίδιων των παιδιών που συμμε-τέχουν στις εκπομπές αλλά και γενικότερα της παιδικής ηλι-κίας, που αξιοποιείται με αυτό τον τρόπο για την επιδίωξηκέρδους. Ως εάν τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούνταιελεύθερα για την ικανοποίηση επιθυμιών και αναγκών τωνενηλίκων, γονέων, οικείων ή τρίτων - θεατών. Μια αντίληψηπου η ∆ιεθνής Σύμβαση για τα ∆ικαιώματα του Παιδιού –που φέτος συμπληρώνει 25 χρόνια ζωής- επιχείρησε να ανα-τρέψει, καθιερώνοντας μεταξύ άλλων τα δικαιώματα όλωντων παιδιών στην προστασία της προσωπικότητας και τηςιδιωτικής τους ζωής αλλά και την υποχρέωση της Πολιτείαςνα αποτρέπει κάθε μορφή εκμετάλλευσής τους.

Αναγκαία η καλλιέργειαμιας διαφορετικής κουλτούρας

Η αλήθεια είναι ότι η νομοθεσία που αφορά τη ραδιοτηλε-όραση δεν είναι ιδιαίτερα απαγορευτική ως προς την πα-ρουσία των παιδιών σε ψυχαγωγικές τηλεοπτικές εκπομπέςκαι απλά συναρτά τη συμμετοχή τους με την συναίνεση τωνγονέων τους αφενός και την επίδραση που μπορεί να έχειστην σωματική, πνευματική ή ηθική τους ανάπτυξη αφετέ-ρου. Πιθανώς χρειάζεται ένας αυστηρότερος κώδικας δεον-

τολογίας για την ψυχαγω-γική τηλεόραση και όργαναπροληπτικού ελέγχου τωνεκπομπών. Ωστόσο, με τηδιαμορφωμένη διεθνώςαλλά και στη χώρα μαςπραγματικότητα στο ραδιο-τηλεοπτικό τοπίο, πιστεύωότι το επιδιωκόμενο δενείναι τόσο ένα πολύ αυστηρόκαθεστώς με απαγορεύσειςπου ενδεχομένως προσομοι-άζουν περισσότερο σε απο-λυταρχικά καθεστώτα, αλλάκυρίως η καλλιέργεια μιαςδιαφορετικής κουλτούραςπου χρειάζεται να διαπνέειτόσο το τηλεοπτικό κοινό –που δίνει τους δείκτες γιατην κατανάλωση των τηλεο-πτικών προϊόντων- όσο καιτους άμεσα εμπλεκόμενους,δηλαδή τις διευθύνσεις καιτους παραγωγούς των τηλε-οπτικών προγραμμάτων καιτους γονείς που επιλέγουννα στείλουν τα παιδιά τουςστις εκπομπές αυτές.

Ο Συνήγορος του Παιδιούγια μια φορά ακόμη φέτοςπροσπάθησε να δώσει ένα

στίγμα για τις βασικές αρχές που χρειάζεται να υιοθετούνταιστην κοινωνία για την προστασία των παιδιών από κάθε εί-δους τηλεοπτική εκμετάλλευση. Επισήμανε ότι δεν κινδυ-νεύουν μόνο τα ίδια τα παιδιά που συμμετέχουν σε τέτοιουείδους εκπομπές, αλλά πλήττεται η παιδική ηλικία συνολι-κότερα, καθώς καλλιεργείται η αίσθηση ότι μπορούν ελεύ-θερα οι μεγάλοι να οδηγούν μικρά παιδιά σε ρόλους και συμ-περιφορές ανοίκειες με τις ηλικιακές τους ανάγκες, κατα-ναλώσιμες «προς τέρψιν» του ενήλικου κοινού. Επιχείρησεμάλιστα μια συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλε-όρασης για την έκδοση και διάχυση συστάσεων που απευ-θύνονται σε όλα τα μέρη που μοιράζονται τις ευθύνες.

Μια συλλογική αντίδραση

Θα ήταν ευχής έργο να υπάρξει μια συλλογική αντίδρασηστη χρησιμοποίηση των παιδιών σε τέτοιες εκπομπές και μιασυνειδητοποίηση ότι στις μέρες μας περισσότερο από ποτέτα παιδιά χρειάζονται συνειδητούς ενήλικους υπερασπιστέςτων δικαιωμάτων τους. Γονείς, εκπαιδευτικοί, δημοσιογρά-φοι, γενικότερα πολίτες και προπάντων τα ίδια τα παιδιά,είναι αναγκαίο να προτάξουν την άρνησή τους στην φθηνήεκμετάλλευση και επίθεση που δέχεται η παιδική ηλικία απόαυτές τις ανθρωποφάγες τηλεοπτικές πρακτικές.

* Ο Γιώργος Μόσχος είναι βοηθός Συνήγορος του Πολίτη γιατα ∆ικαιώματα του Παιδιού.

Γονείς,εκπαιδευτικοί,δημοσιογράφοι,γενικότεραπολίτες καιπροπάντων τα ίδιατα παιδιά, είναιαναγκαίο ναπροτάξουν τηνάρνησή τους στηνφθηνήεκμετάλλευση καιεπίθεση πουδέχεται η παιδικήηλικία.

“

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Talent shows: Η παιδικότηταστο απόσπασμα

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Θ. Μιχόπουλου

Το ερώτημα διαδεδομένο καισαφές. Οι αγορές αποδείχθηκανπολύ σκληρές απέναντι στη σημε-

ρινή κυβέρνηση –το χρηματιστήριο βού-λιαξε, τα spread των ελληνικών ομολό-γων εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Και αρκετοίαναρωτιούνται ότι αν αυτό συμβαίνειαπέναντι στην υπάκουη κυβέρνηση Σα-μαρά τι θα συμβεί αν ο ένοικος του Μα-ξίμου ονομάζεται ΣυΡιζΑ; Το ερώτημααναμενόμενο με την [απαραίτητη] διευ-κρίνιση ότι οι αγορές δεν λειτουργούν[πάντα] «πολιτικά» και δεν αντιδρούνπάντα το ίδιο απέναντι σε ίδια «ερεθί-σματα».

Εχθρικές οι αγορές

Η ηγεσία του ΣυΡιζΑ γνωρίζει ότι «οιαγορές θα είναι εχθρικές, για μεγάλοδιάστημα, απέναντι στη χώρα», ιδιαίτεραόταν θα βρίσκεται ο ΣυΡιζΑ στην κυβέρ-νηση. Και γνωρίζει ακόμα ότι η κοινωνίααντιλαμβάνεται, πλέον, ότι ο ΣυΡιζΑ έχειπρόγραμμα συγκεκριμένο και ότι θα στη-ριχθεί στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκηςπου προβλέπει ισοσκελισμένους προ-ϋπολογισμούς με άμεση αντιμετώπισητης ανθρωπιστικής κρίσης -πάνω από 4στους 10 Έλληνες [το 44,3%] βρίσκεται,σε σταθερές τιμές 2008, στο όριο τηςφτώχειας και κάτω από αυτό! Θα ακο-λουθήσει, άμεσα, επανεκκίνηση της οι-κονομίας και φορολογική δικαιοσύνη -το πλουσιότερο 20% του πληθυσμού έχειεισόδημα 6,6 φορές μεγαλύτερο από τοφτωχότερο 20% του πληθυσμού.

Ο ΣυΡιζΑ μπορεί να επιζήσει σε εχ-θρικό περιβάλλον, αρκεί να εφαρμόσειτο πρόγραμμά του και να αποδειχθείισχυρός στην κοινωνία και στο κοινο-βούλιο. Να υπάρχουν, δηλαδή, δικλείδεςασφαλείας απέναντι στις [αναμενόμενες]πιέσεις που θα δεχτούν μέλη και στελέχητου, εκλεγμένοι βουλευτές ή τοπικοί πα-ράγοντες –να μην υπάρξουν ανεξέλεγ-κτες ανατροπές από τα ισχυρά συμφέ-ροντα.

Η αρνητική πορεία των δεικτών –χρη-ματιστηρίου και spread- ξεκίνησε όταντο Μαξίμου προχώρησε σε μια σειρά από«ερασιτεχνικές κινήσεις», όπως χαρα-κτηριστικά τόνιζαν στελέχη του ∆ΝΤ[πληροφορίες φέρουν τον έλληνα εκ-πρόσωπο στο ∆ΝΤ, Θάνο Κατσάμπα, νατελεί υπό παραίτηση]: επικοινωνιακούτύπου έξοδος προκειμένου το Μαξίμουνα πάει σε εκλογές με «κάτι στο χέρι» -«διώχνουμε το ∆ΝΤ»…-, ψήφιση τουαναβαλλόμενου φόρου κατά πώς βο-λεύει τους τραπεζίτες –γεγονός που

ανάγκασε τον Αντ. Σαμαρά να φέρειεσπευσμένα τροπολογία στη Βουλή-χωρίς να προτάσσεται διαπραγμάτευσηγια το χρέος, κίνηση που θεωρείται απα-ραίτητη για να διασφαλιστούν κεφάλαιοκαι κέρδη των funds.

«Μονομερείς» ενέργειες

Ο Αντ. Σαμαράς δεν άλλαζε «οικονο-μικό μοντέλο», που, πιθανόν θα προκα-λούσε τις οξυμένες αντιδράσεις των αγο-ρών. Προχώρησε, όμως, σε «μονομερείςεπικοινωνιακές επιλογές» που, σε αρκε-τές περιπτώσεις, είχαν αντίθετα αποτε-λέσματα από τα αναμενόμενα –δεν είναιιθαγενείς για χάντρες και καθρεφτάκιατα επενδυτικά funds. Η κατάρρευση, λοι-πόν, του χρηματιστηρίου και η κατακό-ρυφη άνοδος των spread ξεκίνησε όταντο ίδιο το Μαξίμου άρχισε τις διαρροέςγια «τέλος του μνημονίου», έξοδο του

∆ΝΤ, κ.λπ. Οι αγορές, λοιπόν, δεν…τρόμαξαν από τις θέσεις του ΣυΡιζΑ –γνωστές εδώ και χρόνια!-, ούτε από τηνδημοσκοπική του άνοδο –αναμενόμενη.Τρόμαξαν και άσκησαν πιέσεις, ότανείδαν την χωρίς πρόγραμμα απέλπιδαπροσπάθεια του Αντ. Σαμαρά να δείξει«κυρίαρχος του παιχνιδιού», που προ-χωρά σε «μονομερείς» ενέργειες.

Ήδη ο Αντ. Σαμαράς, αφήνοντας τουςλεονταρισμούς, παραδέχθηκε ότι θαυπάρξει «προληπτική γραμμή στήριξης»,που «θα προστατεύει τη χώρα μας απόπιθανές αναταράξεις στις αγορές» [δη-λώσεις, 17.10.14], ενώ απολογήθηκε καιπρος τα ξένα funds λέγοντας ότι «οι αγο-ρές καμιά φορά αντιδρούν με υπερβολή.Κι όταν οι ανησυχίες οδηγούν σε υπερ-βολές, τότε η αλήθεια αποκαθιστά, αργάη γρήγορα την υπερβολή. Και τα πράγ-ματα ισορροπούν πάλι». Η σπουδή τουΑντ. Σαμαρά να οπισθοχωρήσει και να

αποδεχτεί, την Παρασκευή το βράδυ, με«κάτω τα χέρια» την «προληπτικήγραμμή στήριξης» αφορά κυρίως τιςαγορές σε σχέση με τα χρηματιστήριατης Ευρώπης, που θα παραμείνουν κλει-στά λόγω του Σαββατοκύριακου. Με τηνελπίδα ότι την ∆ευτέρα θα επανέλθει ηισορροπία στα ελληνικά ομόλογα. Το«Βατερλό» του ήταν αναπόφευκτο.

∆ιπλοί οι έλεγχοι

Οι επόμενες μέρες θα είναι σημαντι-κές, με την κυβέρνηση να προσπαθεί ναπείσει την κοινωνία ότι υπάρχει, πλέον,συμφωνία με την τρόικα προς όφελοςτης χώρας. Η συμφωνία, σύμφωνα μεπληροφορίες, θα περιλαμβάνει τα εξής:

1. Αποχώρηση του ∆ΝΤ στο τέλος του2014 που, όμως, θα συνεχίσει τους ελέγ-χους τουλάχιστον κάθε εξάμηνο. Η Ελ-

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΖΗΣΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΕΧΘΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Colpo grosso με ∆ΝΤ

Για όλα φταίει ο ΣυΡιζΑ: από την άνοδο των spread μέχριτην κατρακύλα του χρηματιστηρίου και την αντίδρασητων αγορών! Έχοντας χάσει κάθε έλεγχο των πολιτικών

πρωτοβουλιών ο Αντ. Σαμαράς προσπαθεί να διασωθεί πολώ-νοντας το κλίμα και οξύνοντας την αντιπαράθεση με την Κου-μουνδούρου. Είναι, όμως, φανερό ότι:

Ο ΣυΡιζΑ διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων. Οι δημοσκοπήσεις συνεχώς διευρύνουν τη διαφορά υπέρ

του ΣυΡιζΑ με την κυβερνητική εκπρόσωπο της Ν∆ να μηνμπορεί, πλέον, να αμφισβητήσει ούτε τη μεθοδολογία των δη-μοσκόπων, ούτε τα αποτελέσματα.

Η κοινωνία κρατάει αποστάσεις από την κυβέρνηση και δενπείθεται με την επικοινωνιακή διαχείριση του Μαξίμου.

Οι καταγγελίες

Ο Αντ. Σαμαράς προσπάθησε να πολώσει το κλίμα -και ενμέρει άλλαξε, σε μικρό βαθμό, την ατζέντα- με αφορμή τηνεπαναφορά στο προσκήνιο των καταγγελιών για «διαβουλεύ-σεις», κάτω από το τραπέζι, προκειμένου να συγκεντρωθεί οαπαραίτητος αριθμός «180» που απαιτείται για την εκλογήΠροέδρου της ∆ημοκρατίας. Θυμίζουμε:

* Τη δήλωση του πρώην προέδρου του Συνασπισμού Ν. Κων-σταντόπουλου ότι «γίνονται παρασκηνιακές προσπάθειες γιανα μη γίνουν εκλογές, με πιέσεις, υποσχέσεις, παροχές καιανταλλάγματα που θυμίζουν παλιές, αμαρτωλές εποχές» [Πα-ραπολιτικά, 03.09.14]

* Τη συνέντευξη του βουλευτή της ∆ημΑρ Γ. Πανούση [Ελευ-θεροτυπία, 05.07.14] ότι «έχει αρχίσει ήδη μια μεγάλη επιχεί-ρηση συγκέντρωσης προθύμων βουλευτών με όλα τα μέσα!Πρόκειται για καθαρή συναλλαγή. ∆εν μιλάω μόνον για χρή-ματα, δεν το γνωρίζω, χωρίς να το αποκλείω κιόλας. Μιλάωγια υποσχέσεις, εξυπηρετήσεις, εξασφαλίσεις, ακόμη και διο-ρισμούς συγγενών –όλα τα γνωστά, δηλαδή, του ελληνικούπολιτικού συστήματος!»

* Το άρθρο της Kontranews [14.09.14] με τίτλο «Αποκάλυψη:Μάζευαν λεφτά στο γάμο Κόκκαλη – Μαρτίνου για τους 180».

* Το άρθρο του Μ. Κοττάκη [∆ημοκρατία, 09.09.14] που, ενείδει κουίζ, έγραφε «ποιος επιχειρηματίας είπε σε πρώηνυπουργό ότι το κόστος της σταθερότητας στην Ελλάδα είναι5.000.000 ευρώ;».

Αλλήθωρη;

Είχε προηγηθεί η δήλωση στη Βουλή του Γ. ∆ραγασάκη ότιδιάφοροι «ισχυροί» μπορούν να ακυρώσουν έναν νόμο μ’ ένατηλεφώνημα στον πρωθυπουργό, ενώ και ο Φ. Κουβέλης στηΒουλή [15.10.14] είχε τονίσει ότι «υπάρχει πρόσδεση μεγάλουμέρους της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος σε συγκε-κριμένα οικονομικά συμφέροντα και σε συγκεκριμένες επί-σης ομάδες συμφερόντων» και συμπλήρωσε λέγοντας ότι«έχουν σχέση “δούναι και λαβείν” κάτω από το τραπέζι». Γιατο όλο θέμα έχουν καταθέσει ήδη στην Εισαγγελία Εφετών οΑιμ. Λιάτσος, δ/ντης της Kontranews, που επικαλέστηκε το δη-μοσιογραφικό απόρρητο, καθώς και οι Π. Σκουρλέτης, Ν. Παπ-πάς και Φ. Κουβέλης. Αύριο ∆ευτέρα αναμένεται να καταθέ-σει ο Ν. Κωνσταντόπουλος.

Χαρακτηριστικό, πάντως, είναι ότι η εισαγγελία δεν έχει κα-λέσει ακόμα την κυβερνητική εκπρόσωπο Σ. Βούλτεψη, πουδήλωσε «δεν θέλει πολύ να κλείσει το ΑΤΜ εάν πάει ο κ. Τσί-πρας και κάνει τις παλληκαριές του στην Ευρώπη», τον Αντ.Σαμαρά που μέσα στη Βουλή είπε ότι «κοιτάξτε κύριε Τσίπρα,παρεΐτσα οι συνιστώσες σας με την τρομοκρατία μπορεί νακάνουν, αλλά την ελληνική Βουλή και τους βουλευτές δεν τηντρομοκρατείτε» και, βέβαια, τον Ευ. Βενιζέλο που προεξό-φλησε το αποτέλεσμα της έρευνας λέγοντας ότι «θα αποκα-λύψει το μέγεθος της θεσμικής αθλιότητας». Και, όπως ση-μειώνει ο Τ. Παππάς [Εφ. Συντακτών, 14.10.14] έχουν διαπρέ-ψει «στο άθλημα της συκοφαντίας [τρομοκρατίας] και της κιν-δυνολογίας [καταθέσεις]». Και τονίζει ότι η ηγεσία της δικα-στικής εξουσίας αποδεικνύεται «επιλεκτικά τυφλή και επι-λεκτικά κουφή»…

Θ. Μιχ.

Μαξίμου: Ακραία πόλωση με στόχο τη διάσωσή τουΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 6

Η σπουδή του Αντ. Σαμαρά να οπισθοχωρήσεικαι να αποδεχτεί, την Παρασκευή το βράδυ, με“κάτω τα χέρια” την “προληπτική γραμμή στή-ριξης” αφορά κυρίως τις αγορές σε σχέση μετα χρηματιστήρια της Ευρώπης, που θα παρα-μείνουν κλειστά λόγω του Σαββατοκύριακου.Με την ελπίδα ότι την ∆ευτέρα θα επανέλθειη ισορροπία στα ελληνικά ομόλογα. Το “Βα-τερλό” του ήταν αναπόφευκτο.

“

Του Νίκου Τσαγκρή

Ηουσία των πραγμάτων καθόλου δεν συν-δέεται με την πραγματικότητά τους. Πέ-ρα απ’ το πραγματικό υπάρχει και η τυ-

χαιότητα, η ψευδαίσθηση, το φανταστικό, το ό-νειρο.

Οι σουρεαλιστές ονόμαζαν σουρεαλισμό (υ-περπραγματικότητα), ακριβώς τη συγχώνευσητου πραγματικού με το φανταστικό. Πάντως, ηουσία των κυβερνητικών μας πραγμάτων (παρα-λυσία, αποσύνθεση, σήψη) σε καμιά περίπτωσηδεν συνδέεται με την πραγματικότητά τους: ηκυβερνητική ηγεσία φαντασιώνεται εξάντλησητης τετραετίας και, για να ολοκληρωθεί η…συγχώνευση του πραγματικού με το φανταστι-κό, η οικονομική ελίτ της χώρας ονειρεύεταινέες… συναινέσεις. Και με προπομπό το ιδιό-κτητό της μιντιακό σύστημα αγωνίζεται να τιςεπιβάλει, προκειμένου να σταθεροποιήσει τηνουσία των κυβερνητικών μας πραγμάτων, (πα-ραλυσία, αποσύνθεση, σήψη). Την «υπερπραγ-ματικότητα» που, αδιατάραχτη για τα επόμεναδύο χρόνια, θα τους βολεύει.

Εκείνο το απροσδόκητο μπαράζ κηρυγμάτων,εκκλήσεων, προσευχών και προτροπών του τύ-που «αφήστε τα μίση» και… «πάμε να φτιάξου-με μια κυβέρνηση ειδικού σκοπού», που ξεκίνη-σε από τα έδρανα της βουλής σ’ αυτή την ανεκ-διήγητη διεκδίκηση ψήφου εμπιστοσύνης τηςσυγκυβέρνησης απ’ τον εαυτό της – που δεν ή-ταν διεκδίκηση ψήφου εμπιστοσύνης της συγ-κυβέρνησης απ’ τον εαυτό της, αλλά πρόβα ε-κλογής Προέδρου της ∆ημοκρατίας – ήταν μόνοη αρχή.

Η «γραμμή» των media

∆εν εννοώ – ούτε καν υπονοώ, ότι όλοι οι τύ-που «πάμε να φτιάξουμε μια κυβέρνηση ειδικούσκοπού» βουλευτές, (είτε ανεξάρτητοι με…προοδευτικό πρόσημο είτε δεξιούληδες), ή κά-τι άλλοι, του τύπου «δεν είναι σωστό να παίζου-με με το θεσμό του προέδρου», είναι βαλτοί.

Ούτε το αντίθετο. ∆ιότι εκόντες – άκοντες (εί-τε ανεξάρτητοι με… προοδευτικό πρόσημο είτεδεξιούληδες), τη «γραμμή» της μιντιοφόρου οι-κονομικής ελίτ παπαγαλίζουν. Όπως την δίνει οπρύτανης των διαπλεκομένων media, (ο και εξαίματος μέτοχος της συγκυβέρνησης) από τοκυριακάτικο βήμα του:

Βήμα πρώτο, η πόρνη ιστορία: Η Ελλάδα έχειπάμπολλες πικρές εμπειρίες από τα παιχνίδιαεξουσίας μεταξύ των κυρίαρχων κάθε φορά αν-τίπαλων πολιτικών σχημα-τισμών, μπλα, μπλα,μπλα…

Βήμα δεύτερο, τοκαχεκτικό παρόν:Τώρα πάλι, είναι οιπολιτικοί ανταγωνι-σμοί που ορθώνουνεμπόδια στην προο-πτική οριστικής α-πεμπλοκής της ελλη-νικής οικονομίας απότον μακρύ κύκλο της υπο-χώρησης και της καχεκτικής α-νάπτυξης, μπλα, μπλα,μπλα…

Βήμα τρίτο, η επάνοδοςστην κανονικότητα: Ο ελλη-νικός λαός, χωρίς αμφιβολία,επιθυμεί την επάνοδο στην κα-νονικότητα, δεν θέλει να δειτους κόπους και τις θυσίες τόσωνχρόνων να πάνε στράφι. Μπλα,μπλα…

Βήμα τέταρτο, τα εξου-σιομανή κόμματα: Τοδυστύχημα είναι ότι οιπολιτικές δυνάμειςδεν ανταποκρίνονταιστην έκκλησή του. Τηδιεκδίκηση εξουσίας προκρίνουν, αυτή πριμο-

δοτούν και απ‘ αυτή καθοδηγούνται.Βήμα πέμπτο, τι να κάνουμε (η «γραμμή»): Θα

μπορούσαν όλοι και ιδιαιτέρως οι βασικοί αντα-γωνιστές να βρουν έστω για τούτη την τελευταίαεπίμαχη διαπραγμάτευση του χρέους κοινό τό-πο, κοινή στάση, κοινό σκοπό, μπλα, μπλα,μπλα…

Ο σκοπός που τους βολεύει

«Κοινός πολιτικός τόπος, κοινή πολιτική στά-ση, κοινός πολιτικός σκοπός», είναι η «γραμμή»της οικονομικής ελίτ της χώρας. Και, με προπο-μπό το ιδιόκτητό τους μιντιακό σύστημα, απερ-γάζονται την επιβολή του στο πεδίο της διακυ-βέρνησης. Φανερός στόχος η σταθεροποίησητης ουσίας των σημερινών κυβερνητικών μαςπραγμάτων (παράδοση, παραλυσία, αποσύνθε-ση, σήψη). Η «υπερπραγματικότητα», όπως τηνείπαμε, που τους βολεύει.

Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Κι ας μην τρέ-φουν αυταπάτες τα κόμματα – συμπολιτευόμεναή μη, κυβερνητικά ή μη, μνημονιακά ή μη. Η μι-ντιοφόρος οικονομική ελίτ δεν ορρωδεί προ ου-δενός. Στο προσκήνιο καθοδηγεί, στο παρα-σκήνιο βυσσοδομεί: αγοράζει και εξαγοράζει…συναινέσεις, πουλάει και ξεπουλάει συμμάχους,(«όλα τα σφάζω – όλα τα μαχαιρώνω») προκει-μένου να πετύχει τον σκοπό της, τη σταθερο-ποίηση της σημερινής συγκυβερνητικής πραγ-ματικότητας.

Ου μην αλλά δια της παραδοσιακής μεθόδουτης αποστασίας – πιο εύκολα δε, με τη δοκιμα-σμένη παραθεσμική μέθοδο σχηματισμού κυ-βέρνησης «ειδικού σκοπού», τύπου Παπαδήμου.Προεκλογικά ή μετεκλογικά, αναλόγως…

Αλλά δεν τελειώνουμε εδώ. Η μιντιοφόρος οι-κονομική ελίτ της χώρας ονειρεύεται και…συ-ναινέσεις που υπερβαίνουν το στόχο της σταθε-ροποίησης στη σημερινή κατάσταση των κυβερ-νητικών πραγμάτων και αγγίζουν τη σφαίρα τηςγερμανικής πολιτικής και ιδεολογικής αφασίας.Υιοθετώντας την ιδεολογικά αποστειρωμένη ε-φαρμογή των «μεγάλων συνασπισμών:

«Η λύση ενός μεγάλου συνασπισμού μεταξύΝέας ∆ημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ, κατά τα πρότυ-πα του αντίστοιχου Χριστιανοδημοκρατών - Σο-σιαλδημοκρατών που εφαρμόστηκε δύο φορέςτις τελευταίες δεκαετίες στη Γερμανία, θα ήτανιδανική για την Ελλάδα.» καταλήγει σε μια…συναινετική παρέμβασή του ο υπ’ αριθ. 2 αρ-θρογράφος του αλλοτριωμένου μιντιακού συ-στήματος.

Και για του λόγου το αληθές πετάει το μπαλά-κι στην… Berlin Alexanderplatz: «Ειδικά τώραπου η χώρα πρέπει να ανασυγκροτηθεί εν ειρή-

νη μια τέτοια συνεργασία θα προσέφερε τηνκαλύτερη και αποτελεσματικό-

τερη διέξοδο, λένε χα-ρακτηριστικά οι Βερο-

λινέ-

ζοι…». Φοβερός;

44 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η μιντιοφόρος ελίτστήνει «συναινέσεις»Με προπομπό το ιδιόκτητό της μιντιακό σύστημα, η οικονομικήελίτ της χώρας τα δίνει όλα, για τη σταθεροποίηση στη σημερινήκατάσταση των κυβερνητικών πραγμάτων.

Τι είναι αυτό που ταράζει τις «αγορές»* Ο φόβος φεύγει, η ανά γκη για μια νέα πολιτική συνειδητοποιείται

Το ρεφρέν που ακούσαμε και δια-βάσαμε αμέτρητες φορές τηνεβδομάδα που πέρασε, ήταν η δια-

βεβαίωση ότι «οι αγορές» εξοργίστηκαντόσο από την ανευθυνότητα του ΣΥΡΙΖΑ,όσο και από τη σπουδή της κυβέρνησηςΣαμαρά-Βενιζέλου να απαλλαγεί από τηντρόικα.

Καθίστε στ’ αβγά σας…

Αυτή η ανάγνωση των πρόσφατων εξε-λίξεων είναι φτιαγμένη στα μέτρα τηςδειλής και παραδομένης στις προσταγέςτης νεοφιλελεύθερης λιτότητας κυβερ-νώσας πολιτικής τάξης.

Ας εξηγήσουμε γιατί λέμε τόσο βαριέςκουβέντες. Η ανάγνωση αυτή της πραγ-ματικότητας, σε όσες παραλλαγές κι ανμας δόθηκε, πάντα καταλήγει στο «μυα-λωμένο» συμπέρασμα ότι κόντρα στο θέ-λημα «των αγορών» δεν μπορεί να γίνειτίποτα και ότι όχι μόνο η ανεύθυνη αντι-πολίτευση, αλλά και η τόσο υπεύθυνηκυβέρνηση οφείλουν να συνετισθούν καινα υποκλιθούν σ’ αυτές, μη αμφισβη-τώντας το καθεστώς που έχει επιβληθείμε τα μνημόνια στον αιώνα τον άπαντα.

Το μήνυμα που στέλνουν όχι οι αγορές, αλλά οι πολιτικοίεκπρόσωποι της υποταγής στιςαπαιτήσεις τους, δεν είναι μήνυμααβεβαιότητας για την αξιοπιστία τηςΕλλάδας, αλλά ανησυχίας για τηνπιθανότητα να ξηλωθεί κάτω από τηνπίεση της λαϊκής απαίτησης τοασφυκτικό κατασκεύασμα τηςδιαρκούς λιτότητας.

“

Στο πνεύμα της ∆ΕΘ και της παρουσίας του κόμμα-τος στο τριήμερο της συζήτησης για την παροχήψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση θα κινηθεί

το διήμερο της Κεντρικής Επιτροπής που ολοκληρώνε-ται σήμερα. Στην Κουμουνδούρου θεωρούν ότι στην κυ-βέρνηση υπάρχει σχεδιασμός όξυνσης της κλιμάκωσηςμε απώτερο στόχο την αποσταθεροποίηση και σχεδιά-ζουν να «χαμηλώσουν τους τόνους» και να συνεχίσουντην προγραμματική τους δουλειά έτσι ώστε να ξαναβά-λουν την κοινωνική ατζέντα στο επίκεντρο της αντιπα-ράθεσης.

Μιλώντας στην Πολιτική Γραμματεία την προηγού-μενη Τετάρτη, ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στο αδιέ-ξοδο στο οποίο η κυβέρνηση οδηγεί τη χώρα και επα-νέλαβε ότι η μόνη λύση είναι η συντεταγμένη και ομαλήπροσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Επιπλέον, εκτιμώντας

ΣΥΡΙΖΑ

Ο βασικόςστόχοςείναι κοντά


Τι είναι αυτό που ταράζει τις «αγορές»* Ο φόβος φεύγει, η ανά γκη για μια νέα πολιτική συνειδητοποιείται

Τι «ταράζει» τις αγορές;

Θα αποτολμήσουμε μια διαφορετικήανάγνωση. Θα θυμίσουμε ότι η προφα-νής διαφορά που υποτίθεται ότι προκα-λεί την αναταραχή στις «αγορές», είναιένα κενό μερικών δισ. ευρώ, δύο δεκά-δων περίπου, για τα δύο ή τρία επόμεναχρόνια. Τα οποία η κυβέρνηση Σαμαράδεν διανοήθηκε να ζητήσει να της τα χα-ρίσουν, απλώς είπε ότι μπορεί να τα κα-λύψει δανειζόμενη.

Θα θυμίσουμε, επίσης, ότι αυτά ταποσά, που δεν είναι δα και θηριώδημπροστά σ’ αυτά που έχει φορτωθεί ηχώρα ως «βοήθεια» αν λείψουν από τηνελληνική κυβέρνηση, η έλλειψή τουςδεν απειλεί κάποια funds, αφορά θε-σμικούς φορείς της ευρωζώνης.

Μια τέτοια διαφορά, αυτών των δια-στάσεων και αυτού του χαρακτήρα, δενφαίνεται ικανή να προκαλέσει τέτοιαανησυχία και ταραχή στις «αγορές»αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή. Και γιαδύο λόγους ακόμη: Πρώτον, επειδήαυτά τα «ανεύθυνα» που λέει ο ΣΥΡΙΖΑτα λέει εδώ και χρόνια και το ότι μπο-ρεί να τα κάνει πράξη έγινε κατανοητόήδη από τον Ιούνιο του 2012. ∆εύτερον,επειδή κανείς δεν τολμά να πιστέψει ότιη κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, η πι-στότερη στις μνημονιακές υποχρεώσειςκυβέρνηση, μπορεί να σκεφτεί να αθε-τήσει τις δεσμεύσεις της.

Το μήνυμα, λοιπόν, που στέλνουν μεόλα αυτά όχι οι αγορές, αλλά οι πολιτι-κοί εκπρόσωποι της υποταγής στιςαπαιτήσεις τους, δεν είναι μήνυμα αβε-βαιότητας για την αξιοπιστία της Ελλά-δας, αλλά ανησυχίας για την πιθανό-τητα να ξηλωθεί κάτω από την πίεσητης λαϊκής απαίτησης το ασφυκτικό κα-τασκεύασμα της διαρκούς λιτότητας.

Αστάθεια έχουν οι «αγορές»

Να εξηγήσουμε γιατί το λέμε αυτό.Αυτό που επιμελώς μένει έξω ουσια-στικά από το λογαριασμό στις αναλύ-σεις των τελευταίων ημερών, είναι το

γεγονός ότι ταραχή δεν σημειώθηκεμόνο στο χρηματιστήριο της Αθήνας.Μικρότερη, αλλά πολύ σημαντική, ση-μειώθηκε σε όλα τα ευρωπαϊκά χρημα-τιστήρια, και στη Γουόλ Στριτ (Λονδίνο-2,83%, Παρίσι -3,63%, Φρανκφούρτη -,87%...).

Ο λόγος είναι γνωστός τοις πάσι.Προαναγγέλλεται σοβαρότατη υποχώ-ρηση της οικονομικής δραστηριότηταςπαγκοσμίως. Πλήγματα δέχεται ακόμηκαι η Γερμανία, που είναι έτοιμη να βυ-θιστεί στην ύφεση. Όσοι καθορίζουντην ευρωπαϊκή πολιτική, επιμένουν ναμην αντιδρούν με τον τρόπο που υπο-δεικνύουν όχι οι κομμουνιστές, αλλάένα βραβείο Νόμπελ οικονομίας: «Η αν-τίδραση των κυβερνώντων σε μια κρίσηυπερβολικού χρέους ήταν να αναγκά-σουν τους δανειολήπτες να πληρώσουνεξ ολοκλήρου τα χρέη τους. Η πολιτικήαυτή είναι καταδικασμένη να αποτύχει.Οι προσπάθειες των δανειοληπτών νααποπληρώσουν τα χρέη τους υπονο-

μεύονται έτσι από την υποτονική ανά-πτυξη και τον αποπληθωρισμό» [πόσομάλλον από την επικείμενη ύφεση…](Π. Κρούγκμαν, «Νιου Γιορκ Τάιμς»).

Αυτά είναι που κυρίως ανησυχούν τις«αγορές». Αυτή η ανησυχία και αυτή ηαιτία της είναι που αντανακλάται καιστην περίπτωση της Ελλάδας: γίνεταικαθημερινά και πιο αβέβαιο ότι θα μπο-ρέσει το ελληνικό δημόσιο να αποπλη-ρώσει, με όση επιμήκυνση κι αν τουδοθεί, αυτό το τεράστιο χρέος, ιδίωςμέσα σ’ ένα παγκόσμιο οικονομικό πε-ριβάλλον που χαρακτηρίζεται από τηγενίκευση της ύφεσης.

Η σωτήρια αντίδραση

Αν, όμως, δεχτείς αυτή την ανάγνωσηως πιο κοντινή στην πραγματικότητα,τότε αυτό που οφείλεις να απαιτήσειςαπό την κυβέρνηση και από την αντιπο-λίτευση, είναι η διαγραφή του μεγαλύ-

τερου μέρους του χρέους, η περίοδοςχάριτος και η ρήτρα ανάπτυξης. Όχι ωςεπαναστατικά μέτρα, αλλά ως μέτρααπόδρασης από την αρπάγη της λιτότη-τας, της ύφεσης, της ανεργίας –σε ευ-ρωπαϊκό επιπεδο. Καμία πολιτική δεναλλάζει χωρίς την πίεση της λαϊκήςαπαίτησης.

Αυτό που δεν θέλουν να συνειδητο-ποιήσουν η κυβερνώσα πολιτική τάξηκαι τα στηρίγματά της, φαίνεται ότι αρ-χίζει να το συνειδητοποιεί η πλειονό-τητα των πολιτών. Στην πρόσφατη δη-μοσκόπηση της GPO:

• το 52% θεωρεί ότι δεν υπάρχει πιακίνδυνος εξόδου από το ευρώ, δηλαδήαρχίζει να απαλλάσσεται από το φόβο

• το 54% πιστεύει ότι οι δανειστέςμπορούν να διαγράψουν το μεγαλύτερομέρος του χρέους, δηλαδή καταλαβαί-νουν ότι η διαγραφή είναι λύση, όχι ου-τοπία

• το 79% πιστεύει ότι δεν πρέπει ναυπογραφεί νέο μνημόνιο

• το 49% ζητάει οι διαπραγματεύσειςγια το χρέος να γίνουν από τη νέα κυ-βέρνηση που θα προκύψει από εκλογές,δηλαδή αντιλαμβάνεται το ζήτημα ωςπολιτικό και όχι τεχνικό.

Όλα αυτά δηλούν ότι, μετά το πρώτοκύμα ριζοσπαστικοποίησης, που προ-ήλθε από την αγανάκτηση λόγω τηςασφυκτικής πίεσης από τη μνημονιακήπολιτική, εκτινάσσοντας τον ΣΥΡΙΖΑστο 27%, βρίσκεται υπό διαμόρφωσηένα νέο κύμα, που στηρίζεται στη συ-νειδητοποίηση ότι υπάρχει εναλλακτικήπολιτική, η οποία μπορεί να διεκδικη-θεί από τώρα, και μπορεί να εφαρμο-στεί σε αντικατάσταση της μνημονια-κής.

Αυτό το νέο ρεύμα μπορεί να ανακο-πεί μόνο από την αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑνα το αντιληφθεί και να το εκφράσειπολιτικά με επάρκεια. Έχει σημαντικάμεγαλύτερο βάθος από τις άμεσες, τιςτρέχουσες πολιτικές στοχεύσεις του.Είναι ένα κοίτασμα που περιμένει νααξιοποιηθεί.

Χ. Γεωργούλας

τις τελευταίες εξελίξεις, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εκτί-μησε ότι τα μηνύματα που παίρνει η κυβέρνηση από τοεξωτερικό δεν είναι καθόλου θετικά. Σημείωσε πως ηκυβέρνηση Σαμαρά -Βενιζέλου επιχειρεί μια επικοινω-νιακή διαχείριση της κατάστασης η οποία εντάσσεται σεέναν προεκλογικό σχεδιασμό, μη αποκλείοντας παράλ-ληλα, να επιχειρηθεί αιφνιδιασμός με προσφυγή στιςκάλπες πριν την προεδρική εκλογή στα τέλη Φεβρουα-ρίου.

Σύμφωνα με την εισήγηση της ΠΓ, που θα είναι η βάσησυζήτησης στην Κεντρική Επιτροπή: «ο βασικός πολιτι-κός μας στόχος είναι να διαμορφωθούν οι συνθήκεςώστε ο ίδιος ο λαός να αποφασίσει για την πορεία τηςχώρας. Εκλογές το συντομότερο δυνατό, που θα ανα-δείξουν κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, κυβέρνησηΣΥΡΙΖΑ και των κοινωνικών και πολιτικών συμμάχωντου. Σε αυτό το πλαίσιο υπενθυμίζεται η προηγούμενησχετική απόφαση της ΚΕ που απευθύνει κάλεσμα συ-στράτευσης και συνεργασίας στις δυνάμεις της Αριστε-ράς (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) και της Οικολογίας αλλά και «στιςπολιτικές κινήσεις και στους ανθρώπους που στήριξαντην υποψηφιότητα του Α. Τσίπρα για την προεδρία τηςΚομισιόν, καθώς και σε όσους έχουν έρθει σε ανοιχτήρήξη με το ΠΑΣΟΚ του Μνημονίου και της δεξιάς συγ-κυβέρνησης»

Σε προεκλογική ετοιμότητα χωρίς ονόματα

Στην Κεντρική Επιτροπή θα συζητηθεί και η οργάνωσητων περιφερειακών συνδιασκέψεων στις οποίες θατεθεί σε κοινωνική διαβούλευση το πρόγραμμα τηςΘεσσαλονίκης και το ειδικό περιφερειακό πρόγραμμα

ανασυγκρότησης στα πλαίσια του συνολικού σχεδίου οι-κονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανασυγ-κρότησης της χώρας, αναδεικνύοντας τις βασικές ανάγ-κες και πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής. Στον ΣΥΡΙΖΑδίνουν μεγάλη σημασία στην σωστή και έγκαιρη διοργά-νωση των Περιφερειακών Συνδιασκέψεων καθώς θε-ωρούν ότι μπορούν να αποτελέσουν όχημα ούτως ώστετο πρόγραμμα του κόμματος να γίνει κτήμα τόσο τωνΟργανώσεων Μελών, όσο και των τοπικών κοινωνιών.

Η εισήγηση της ΠΓ προτείνει όπως δοθεί στην ΜόνιμηΕπιτροπή Προγράμματος η εντολή «στο χρονικό πλαίσιο

ως 10/11/2014 να παρουσιάσει ένα τελικό σχέδιο εκλο-γικού προγράμματος ιδιαίτερα για τα ζητήματα της πα-ραγωγικής και οικολογικής ανασυγκρότησης, της δημο-κρατικής ανασυγκρότησης του κράτους και της πολιτι-στικής αναγέννησης. Το σχέδιο αυτό θα μπει σε διαβού-λευση στις Ο.Μ. και τις Ν.Ε. και θα τεθεί για έγκρισηστην Κ.Ε. ή ευρύτερο σώμα (μπορεί να γίνει και το ανά-ποδο, πρώτα Κ.Ε. , μετά ΟΜ).» Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλεινα είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή σε περίπτωση που ηκυβέρνηση αναγκαστεί να προσφύγει στη λαϊκή ετυμη-γορία. Για αυτό το λόγο προτείνεται η συγκρότηση Επι-κοινωνιακού Επιτελείου, ενεργοποιούνται οι Οργανώ-σεις Μελών και ετοιμάζεται η συγκρότηση των ψηφο-δελτίων «φροντίζοντας να εκφράζουν την κοινωνικήκαι πολιτική αντίσταση απέναντι στην μνημονιακή βαρ-βαρότητα, αλλά και την πλατιά συμμαχία για την εφαρ-μογή και την μεγαλύτερη δυνατή στήριξη του προγράμ-ματός μας». Η Κεντρική Επιτροπή δεν θα προχωρήσεισε αυτή τη φάση σε ονόματα καθώς στην Κουμουνδού-ρου θεωρούν ότι «δεν είναι της ώρας». Άλλωστε, ση-μειώνουν ότι οι πολιτικές εξελίξεις αναμένεται τοεπόμενο διάστημα να είναι πυκνές και θα αποσαφηνί-σουν ακόμα περισσότερο τη στάση πολιτικών δυνά-μεων και ανεξάρτητων βουλευτών. Το κείμενο εισή-γησης αναφέρει χαρακτηριστικά «τους καλούμε όλους,χωρίς συνδιαλλαγές και υποσχέσεις, να κάνουν το αυ-τονόητο βήμα, να αναλάβουν το μερίδιο της ιστορικήςευθύνης που τους αναλογεί.»

Αδάμος Ζαχαριάδης

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Εκδήλωση “Εποχής”και Rednotebookστη ΘεσσαλονίκηHεφημερίδα «Η ΕΠΟΧΗ» και το διαδικτυακό πε-

ριοδικό «Rednotebook» διοργανώνουν την ΤΕ-ΤΑΡΤΗ 22-10-2014,στις 19.30, στον 4ο όροφο τηςΕ∆ΟΘ εκδήλωση-συζήτηση με θέμα: «ΜΕ ΠΟΙΕΣΣΥΜΜΑΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕ-ΡΑΣ»Ομιλητές:Χριστόφορος Βερναρδάκης, επίκουρος καθηγητήςστο τμήμα πολιτικών επιστημών του Α.Π.Θ, ΜάκηςΜπαλαούρας, μέλος της κεντρικής επιτροπής τουΣΥΡΙΖΑ, Χριστόφορος Παπαδόπουλος, μέλος πολι-τικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ


Ας κρατήσουμε χαρακτήραΣτους ώμους του ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή

στις πλάτες όλων μας ακουμπάσήμερα μια μεγάλη ευθύνη.

Ακουμπά η ευθύνη για μια εξίσου με-γάλη, δύσκολη, αλλά και εξαιρετικά ανα-γκαία πολιτική και κοινωνική ανατροπή,ακουμπά η ελπίδα της εξόδου από τονμνημονιακό εφιάλτη. Από τις εκτιμή-σεις, τις αποφάσεις και τις πρωτοβου-λίες μας εξαρτάται η ικανοποίηση μιαςβαθύτερης ανάγκης, μιας ανάγκης ύπαρ-ξης για την κοινωνία και ιδιαίτερα για ταπολυάριθμα φτωχότερα στρώματά της.

Ο εξοπλισμός του ΣΥΡΙΖΑ

Στον εξοπλισμό του ΣΥΡΙΖΑ αποτελείβασικό όπλο μια σταθερή αντίληψη, μιαμόνιμη και σαφής κατεύθυνση προς έναπλατύ μαζικό, ενωτικό, λαϊκό κίνημα,απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε ριζο-σπαστική αλλαγή. ∆ίπλα στο όπλο αυτόένα δεύτερο όπλο, πάντα μέσα στο κλίματων κοινωνικών αγώνων και της δυναμι-κής τους η συνεργασία με πολιτικές δυ-νάμεις γύρω από συγκεκριμένα προ-γράμματα και αρχές.

Η αξιοποίηση του πρώτου όπλου, τουκινηματικού, προσφέρει μόνο οφέλη. Τομόνο που προϋποθέτει είναι διαρκήφροντίδα και επιμονή καθώς ιδιαίτεραστις σημερινές συνθήκες της κρίσης τοκίνημα δεν λειτουργεί στον «αυτόματο».Το δεύτερο όπλο, η πολιτική των συμμα-χιών προϋποθέτει ή τουλάχιστον διευκο-λύνεται από την ενεργοποίηση του πρώ-του και από μια ορθή πολιτική αντίληψητης πραγματικότητας. Χωρίς την ιδιαί-τερη προσοχή μας η χρήση του δεύτερουόπλου είναι εκτεθειμένη συχνά σε κινδύ-νους.

Ας προσπαθήσουμε να διαβάσουμε τιςεξελίξεις και ας το κάνουμε ανατρέχον-τας λίγο πίσω στο χρόνο. Τον Μάιο του2014 ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται πρώτοκόμμα στις ευρωεκλογές. Το ποσοστόπου συγκεντρώνει είναι παρόμοιο με τουΙούνη του 2012 (υπολείπεται για τηνακρίβεια κατά λίγα δέκατα της μονά-δας). Υπήρξαν τότε απόψεις και σταυψηλά κλιμάκια του κόμματος, που ερ-μήνευσαν αυτό το ποσοστό σαν μια κα-θήλωση, ως μία –ίσως και μόνιμη πλέον–αδυναμία να ανεβούμε ψηλότερα μόνοιμας, χωρίς στροφή προς τις δυνάμειςενός κοινωνικά μεσαίου χώρου και χωρίςδιεύρυνση με πολιτικές δυνάμεις καιπρόσωπα που μπορεί και να βρίσκοντανεγγύτερα στο χώρο αυτό. ∆ιατυπώθηκεέτσι η θεωρία μιας ανυπέρβλητης εκλο-γικής οροφής. Όμως ένα μεγάλο κομ-μάτι του κόμματος μάλλον πλειοψηφικόδεν συμφώνησε με τη θεωρία του ταβα-νώματος. Μίλησε για την ιδιαιτερότητατων ευρωεκλογών, για την πολυδιά-

σπαση της διαμαρτυρόμενης ψήφου, γιατις αντίξοες συνθήκες υπό τις οποίεςέδωσε τη μάχη ο ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά μί-λησε για την κυοφορούμενη δυναμικήτης πρώτης θέσης. Προτάθηκε, και όλοτο κόμμα αποδέχθηκε οι δυνάμεις μας ναπαραμείνουν ενεργές και παρεμβατικέςακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. Να ανα-δείξουν τις αιχμές και τα μέτωπά μας(∆ΕΗ, αιγιαλοί- παραλίες, μεγάλα προ-βλήματα των αγροτών, ΕΝΦΙΑ κ.λπ.) Ναεργαστούν τέλος για την προγραμματικήμας προετοιμασία και επάρκεια. Όλο τοκόμμα συμμετείχε σε αυτά. Οι ανάγκεςαπαιτούσαν ασφαλώς περισσότερα, έγι-ναν όμως περισσότερα από κάθε άλληφορά.

Αποκαλύφθηκεένας ανοιχτός ορίζοντας

Η εξαιρετική εμφάνιση και το Πρό-γραμμα της Θεσσαλονίκηυς αποτέλεσμαμιας χωρίς προηγούμενο συλλογικήςδουλειάς και μιας στιβαρής εκπροσώπη-σης από τον Αλέξη Τσίπρα αποτέλεσεένα καθοριστικό σημείο για όσα ακολού-θησαν. Η αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ αυξή-θηκε κατακόρυφα. Από την εμπειρία τηςεπαφής με τον κόσμο αλλά και σε όλεςτις δημοσκοπήσεις που ακολούθησαν οιποσοτικοί και κυρίως ποιοτικοί δείκτεςβελτιώθηκαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εμφανίζεταιπλέον ως μια λύση ανάγκης ως έσχατηκαταφυγή αλλά ως μία ελπιδοφόρα προ-οπτική. ∆εν κυριαρχεί μόνο η οργή γι’αυτούς που θα φύγουν, αλλά και το εν-διαφέρον για τα πρόσωπα και τις θέσειςμε τις οποίες αυτοί που θα έλθουν, θακαταφέρουν να παραμείνουν.

Έτσι και το ταβάνι εξαφανίστηκε καιένας ανοιχτός ορίζοντας που φθάνειμέχρι και την αυτοδυναμία αποκαλύ-φθηκε. Αυτό, πραγματοποιώντας τααπολύτως στοιχειώδη και τα απολύτως

αυτονόητα. Είναι προφανές ότι πολλάακόμη οφείλουμε και πρέπει να κά-νουμε. Γι’ αυτό τώρα χρειαζόμαστε ένανγρηγορότερο αλλά ταυτόχρονα σταθερόκαι προσεκτικό βηματισμό.

Η κατάσταση είναι εξαιρετικά ρευστή,εξελίσσεται όμως θετικά για εμάς καιαρνητικά για τους αντιπάλους μας. Τιςτελευταίες ημέρες παγιδεύτηκαν στηνπαγίδα που έστησαν για τον ΣΥΡΙΖΑ. Τοσχέδιό τους για δήθεν έξοδο από το μνη-μόνιο κατέρρευσε. ∆υστυχώς οι τυχο-διωκτισμοί τους διαλύουν και τα τελευ-ταία στοιχεία –αν υπάρχουν τέτοια– τηςαξιοπιστίας τους, πλήττουν όμως επι-κίνδυνα και τη χώρα. Όλα είναι ρευστά.Αν οι εξελίξεις δεν πάνε πιο γρήγορα ηπροεδρική εκλογή του Φλεβάρη θα απο-τελέσει σημείο καμπής. Για πολλούς λό-γους είναι θεμιτή η αγωνία για την εξέ-λιξη αυτής της ψηφοφορίας. Κυριότε-ρος, η επιθυμία να ανοίξει επιτέλους οδρόμος για την ανατροπή.

Ας μην βιαστούμε

Για πολύ περισσότερους λόγους όμωςο ΣΥΡΙΖΑ, τα στελέχη, τα μέλη του οφεί-λουν να κρατήσουν χαρακτήρα σε όλοαυτό το κρίσιμο διάστημα. Να διεκδική-σουν μια θετική εξέλιξη τον Φλεβάρη, νατην επιβάλλουν με απόλυτο όμως σεβα-σμό στις αξίες και στις αρχές τους. ∆ε-κάδες χιλιάδες μέλη του κόμματος, πολύπερισσότεροι φίλοι και υποστηρικτέςτου –ας αφήσουμε τα εκατομμύρια τωνψηφοφόρων του– αγωνίζονται χωρίςκαμία ιδιοτέλεια με μια επιθυμία καιστόχο, να νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, να προχω-ρήσει η κυβέρνηση της αριστεράς, ναζήσει ο λαός με αξιοπρέπεια. Ας μηνταυτιστούμε σε τίποτα με το παλιό, τοσάπιο πολιτικό σύστημα, με τις κραυγέςτου, με το ύφος των καταγγελιών του, μετις υποσχέσεις και τις συναλλαγές του.

Ας μη βιαστούμε να διαπραγματευ-

τούμε με δυνάμεις που σήμερα καταρρέ-ουν ή σχεδόν εξαφανίζονται, με δυνάμειςπου συνέβαλαν στην κοινωνική κατα-στροφή και που ακόμη και τώρα απο-φεύγουν να πάρουν ξεκάθαρη θέση(∆ΗΜΑΡ). Ας μη βιαστούμε να προσφέ-ρουμε εκλογική στέγη σε ανθρώπους μετους οποίους σε αξιακά ζητήματα μαςχωρίζει άβυσσος. Ας βοηθήσουμε νααποδομήσουν το «όνειρο» των 180 οιίδιες οι κοινωνικές συνθήκες. Οι πιέσειςαπό την ίδια την κοινωνία θα οδηγήσουνασφαλέστερα τις εξελίξεις. Αν αυτοί πουπαραμένουν ενδιάμεσοι δεν υπακούσουνκαι τώρα στην κοινή λογική, στο σαφώςπλειοψηφικό πλέον κλίμα στην κοινω-νία στις πραγματικές ανάγκες ακόμη καιαυτών που τους ψήφισαν, αυτό θα πρέ-πει να μας προβληματίσει περισσότερο.Ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι απόαυτούς έφυγαν από τα κόμματά τους(Ν∆, ΠΑΣΟΚ) διαφωνώντας με τις μνη-μονιακές τους επιλογές. ∆εν τους ζητεί-ται τίποτα περισσότερο από το να παρα-μείνουν συνεπείς στη στάση τους ιδιαί-τερα τώρα που οι λόγοι της διαφορο-ποίησης τους έχουν επαυξηθεί.

Ας αναζητήσουμε με επιμονή τις δυνά-μεις και τους ανθρώπους που βρέθηκανκοντά μας σε κοινωνικούς αγώνες, πουδεν μας επιτίθονταν βάναυσα μέχρι χθες,που πιστεύουν πως άνευ ουδενός ανταλ-λάγματος πρέπει να πορευθούν και νασυμμαχήσουν μαζί μας. Ας αξιοποι-ήσουμε το πλούσιο σε εξελίξεις επόμενοδιάστημα για να δοκιμάσουμε τις συμπε-ριφορές και τις αντοχές και των άλλων.Ας βρούμε τοπικά, σε κάθε περιφέρειασε κάθε γειτονιά τους ανθρώπους πουανέδειξαν τα κινήματα και οι αγώνες χτί-ζοντας με στέρεο υλικό τις πιο πλατιέςσυμμαχίες. Οι προσπάθειες αλλά και ησυζήτηση γι’ αυτά τώρα αρχίζει.

Νίκος Τσιγώνιας

Ας μην ταυ τι στού με σετί πο τα με το πα λιό, τοσά πιο πο λι τι κό σύ στη μα,με τις κραυ γές του, μετο ύ φος των κα ταγ γε -λιών του, με τις υ πο σχέ -σεις και τις συ ναλ λα γέςτου.

“

λάδα δεν θα εκταμιεύσει τα υπόλοιπα 12,5 δισ. ευρώαπό το ∆ΝΤ, ενώ η Κομισιόν θα εγγυηθεί στο ∆ΝΤ ότιθα αναλάβει αυτή τα χρέη της, αν η Ελλάδα δεν τα απο-πληρώσει.

2. Θα υπάρξει προληπτική γραμμή στήριξης από τονESM, όπως ήδη ανακοίνωσε ο Αντ. Σαμαράς. ∆εν έχειακόμα διευκρινιστεί το ακριβές πρόγραμμα που θαεφαρμοστεί με το «τέλος του μνημονίου».

3. Ελέγχους, εκτός από το ∆ΝΤ, θα πραγματοποιείκαι η Κομισιόν, κυρίως για το αν εφαρμόζεται πιστά οπροϋπολογισμός. Η επιτήρηση θα είναι πιο αυστηρήαπό αυτή που εφαρμόζεται σε Πορτογαλία και Ιρλαν-δία, που [θεωρητικά] βγήκαν από το μνημόνιο, ενώ δενέχει ακόμα καθοριστεί κάθε πότε θα πραγματοποιούν-ται οι έλεγχοι.

4. Θα υπάρξει νέο μνημόνιο σε περίπτωση που η Ελ-λάδα χρειαστεί νέο πακέτο ή δεν προχωρά τις «μεταρ-ρυθμίσεις» που θα συμφωνηθούν ή τα πρωτογενή πλε-ονάσματα δεν είναι τα αναμενόμενα.

5. Τα χρήματα του ΤΧΣ [11,6 δισ. ευρώ] που τυχόν πε-ρισσέψουν από τα stress test των τραπεζών [26 Οκτω-βρίου τα αποτελέσματα] θα επιστραφούν στον ESM,

προκειμένου να υπάρξει μείωση του χρέους. Ωστόσο,αν υπάρξει ανάγκη για άμεση χρηματοδότηση, η Ελ-λάδα θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει χωρίς έγκρισηαπό τα εθνικά κοινοβούλια.

6. Υπάρχει πολιτική συμφωνία ότι το χρέος είναι βιώ-σιμο –διευκολύνει και η οικιοθελή αποχώρηση του∆ΝΤ. Ο διευθυντής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, επα-ναλαμβάνει ότι το ελληνικό χρέος «είναι απολύτωςβιώσιμο [«absolutely sustainable»], εάν συνεχιστούνοι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. ∆εν υπάρχει κενό χρέ-ους», τόνισε χαρακτηριστικά.

Πολιτικό ρίσκο

Ο πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να εκμεταλλευθείπολιτικά τη συμφωνία περί εξόδου του ∆ΝΤ [ευρέωςγνωστό, όμως, ότι το ∆ΝΤ οικειοθελώς αποχωρεί απότην Ευρώπη] και την ένταξη της χώρας, από τις αρχέςτου 2015, στην «προληπτική γραμμή στήριξης». Βέ-

βαια, όπως ο ίδιος ομολογεί στη δήλωσή του, «το μόνοπου προκαλεί ανησυχία είναι το πολιτικό ρίσκο: το ότιτα ελλείμματα μπορεί να επανέλθουν, ότι οι μεταρρυθ-μίσεις υπάρχει ο κίνδυνος να ανατραπούν».

Υπονοεί τον ΣυΡιζΑ, χωρίς να τον κατονομάζει,καθώς, έχοντας γνώση της αδυναμίας του να θέτει τηνπολιτική ατζέντα, στη δήλωσή του κάνει άνοιγμα προς«όλες τις υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις [που] πρέπεινα βοηθήσουν για τη μετάβαση στη μετά το μνημόνιοεποχή». Ο Αντ. Σαμαράς, πάντως, λίγο αργότερα, δή-λωνε στο Reuters ότι «θα εξαλείψουμε τις ανησυχίεςγια πολιτικό ρίσκο» και «οι εκλογές θα διεξαχθούν τονΙούνιο του 2016, στο τέλος της τετραετούς κοινοβου-λευτικής θητείας».

[email protected]

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 3 Colpo grosso με ∆ΝΤ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 77ΕΡΓΑΣΙΑ

Tη συνέντευξη πήρεο Νάσος Χατζητσάκος

Ποια εικόνα παρουσίαζε το ασφαλι-στικό όταν ξεκινούσε η πορεία σας στοΙΝΕ και σε ποια κατάσταση βρίσκεταισήμερα,;

Το 1990, όταν μπήκαμε στη διαδικασίασυγκρότησης του Ινστιτούτου, το ασφα-λιστικό ήταν ένα κατακερματισμένο σύ-στημα. Το μοντέλο που υπήρχε δεν μπο-ρούσε να ικανοποιεί τους στόχους του.Έπρεπε να πούμε «είμαστε εδώ και θέ-λουμε να πάμε εκεί». Μέσα από διαδικα-σίες ελεγχόμενες, με μελέτες, και όχι μεαυτό που έγινε μετέπειτα, με συγχωνεύ-σεις από τις οποίες κανείς δεν ξέρει τιέχει συμβεί και «τι μέλλει γενέσθαι».

Σήμερα, η κατάσταση έχει φτάσει ξανάσε οριακό σημείο. Κάναμε την πρόσφατημελέτη για την περίοδο 2013 – 2050 απότην οποία προκύπτει ότι το αποθεματικόκεφάλαιο, μετά και από το PSI, είναιμόνο 4,5 δισ. ευρώ, δηλαδή μπορεί νακαλύψει μόλις 2 μηνών συντάξεις, κύ-ριες και επικουρικές, επομένως το κύριοπρόβλημα είναι η ανασύσταση του απο-θεματικού κεφαλαίου.

Το έτος κρίσης είναι το 2016 κατά τοοποίο το Σύστημα θα πρέπει να πάρειεπιπλέον από τις εισφορές και την κρα-τική επιχορήγηση 950 εκατ. ευρώ. Το2017 θα χρειάζεται 1,8 δισ. ευρώ, το2019 επιπλέον 2,4 δισ. ευρώ και φτάνειτο 2023 στα 3,8 δισ. ευρώ, όπου τότε αρ-χίζει το φαινόμενο του «babe boom».Από το 2023 μέχρι το 2028 θα αρχίσουννα παίρνουν σύνταξη αυτοί που γεννή-θηκαν την πενταετία 1960 – 1965. Καιστην Ελλάδα εκείνη την περίοδο γεννή-θηκαν 770.000 άτομα. Εκτιμούμε ότι απόαυτούς οι μισοί θα μπορούν να πάρουνσύνταξη. Επομένως, το 2023, το ΣΚΑ θαέχει επιπλέον ανάγκη 3,8 δισ. ευρώ καιτο 2028 θα χρειάζεται 6,5 δισ. περισσό-τερα. Αν δούμε ταυτόχρονα και τις απο-πληρωμές των δανείων που έχουμε μέσαστα υπό εξέταση έτη, διαμορφώνονταιανάγκες για την ελληνική οικονομία είτεπρος τους δανειστές, είτε προς τους συν-ταξιούχους, αρκετών δισ. ευρώ.

Στις συζητήσεις που είχατε με τηντρόικα, αυτά τα δεδομένα εκτιμώ ότι τέ-θηκαν επί τάπητος. Ποια ήταν η αντί-δραση τους;

Φυσικά, όλα τα δεδομένα τέθηκαν. Ηαπάντησή τους είναι ότι «δίνετε πολλάλεφτά». Ότι η συνταξιοδοτική δαπάνηεμφανίζεται το 2050 στο 25% του ΑΕΠ(εμείς έχουμε επιφύλαξη επειδή οι μελέ-τες μας τη δείχνουν στο 17,5%) και, επο-μένως, δεν μπορεί μια χώρα να παράγει100 ευρώ ΑΕΠ και τα 25 από αυτά να δί-νεται για συντάξεις. Αυτό είναι σωστό.Όμως, για να μην συμβεί αυτό, εκτόςαπό το να μειώνεις το βιοτικό επίπεδοτων ανθρώπων, υπάρχουν και άλλοι τρό-

ποι εξορθολογισμού. Όχι αυτό που γίνε-ται τώρα. Κεντρικός στόχος από το 1990και μετά, ήταν η σταδιακή απόσυρση τουκράτους από τη χρηματοδότηση του Συ-στήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Απότην 1η Ιανουαρίου του 2015 το κράτος θαχρηματοδοτεί τα 360 ευρώ και μετά θαλέει «τελειώσαμε, κάντε ό,τι θέλετε».

Καθιερώνονταιοι χαμηλές συντάξεις

Την περασμένη δεκαετία, στο ΙΚΑ γιαπαράδειγμα, κατά μέσο όρο συνταξιοδο-τούνταν με 26,5 χρόνια ασφάλισης, Σή-μερα, με τις ελαστικές μορφές απασχό-λησης να κυριαρχούν, μετά από πόσαχρόνια εργασίας υπολογίζετε ότι θαβγαίνουν στη σύνταξη;

Αυτό το σύστημα που θα καθιερωθείαπό την 1η Ιανουαρίου 2015, στην ουσίαμονιμοποιεί και νομιμοποιεί τις μειώσειςπου έχουν γίνει στις συντάξεις από το2010 και μετά. Πριν το 2009, ένας συν-ταξιούχος του ΙΚΑ με 35 έτη ασφάλισης,και σε μια κλάση με περίπου 1.700 –2.000 ευρώ εισόδημα, έπαιρνε κύριασύνταξη 1.400 - 1.450 ευρώ. Μετά τιςαλλαγές που καθιερώνονται από το 2015θα πάρει 1.065 ευρώ!

Υπάρχει, όμως, και ένα δεύτερο πρό-βλημα. Θα έχουμε από τη μια τη βασικήσύνταξη των 360 ευρώ, που θα μπορεί νααυξομειώνεται ανάλογα με τις οικονομι-κές συνθήκες, τον ∆είκτη Τιμών Κατα-ναλωτή και την εξέλιξη του ΑΕΠ. ∆ίπλαθα έχουμε και την αναλογική σύνταξη.Όταν τα προηγούμενα χρόνια έβαζε οέλληνας νομοθέτης ότι θα υπολογίζεις

για τη σύνταξη τα τελευταία δύο χρόνια,όπως γινόταν και σε άλλες χώρες, (μετάτο έκαναν τα τελευταία 5 έτη, μετά τακαλύτερα 10, κ.λπ.) αυτό γινόταν ούτωςώστε η μείωση εισοδήματος σε περίοδοανεργίας, ιδιαίτερα για τον ιδιωτικότομέα, να μην μεταφέρεται και να μηνεπηρεάζει αρνητικά το επίπεδο της σύν-ταξης.

Τώρα, που η αναλογική σύνταξη θαδιαμορφώνεται με βάση τα χρόνια ασφά-λισης που θα έχει συγκεντρώσει ο καθέ-νας, με δεδομένη την ευελιξία στην απα-σχόληση και, φυσικά, την αυξημένη σεπρωτόγνωρα επίπεδα ανεργία, αντιλαμ-βάνεται κανείς πόσο θα είναι μειωμένεςοι συντάξεις. Υπολογίστε ότι για να επα-νέλθει στα επίπεδα του 2008 η ελληνικήοικονομία χρειάζονται ακόμη 12 – 13χρόνια. Οι γενιές που θα πάρουν σύν-ταξη μετά από 25 ή 30 χρόνια, οι σημερι-νές 20ρηδες και 30αρηδες, θα παίρνουν460 ή 470 ευρώ κύρια, αν έχει αυξηθεί τοΑΕΠ και άλλα 500 ευρώ, δηλαδή γύρωστα 850 ευρώ.

Τόσο στην Ελλάδα όσο και στις Βρυ-ξέλλες, οι αναφορές αφορούν στηνανεργία των νέων. Στην περίπτωση μας,όμως, ο ένας στους δύο ανέργους, στηνΕλλάδα, είναι ηλικίας από 30 έως 55ετών.

Σωστά. Αυτό είναι ένα δεύτερο μεγάλοδιαρθρωτικό πρόβλημα. Παράλληλα, μετο πρόβλημα του ασφαλιστικού, υπάρχεικαι ένα ακόμη θέμα που έχει ασχοληθείη έκθεση του ΙΝΕ: με την ανεργία όσωνείναι από 40 έως και 64 ετών. Θέλαμε νααναδείξουμε ότι υπάρχει ανεργία τωννέων (60% με 62%) αλλά πρέπει να

δούμε και την κατηγορία των πιο μεγά-λων ηλικιακά. Και αυτή η κατηγορίαείναι το 20,3% του εργατικού δυναμικούτης χώρας. Εκτιμώ ότι ένα μεγάλο μέροςτης φτωχοποίησης 3,5 εκατ. Ελλήνωνβάσει της ΕΛΣΤΑΤ, πρέπει να εμπεριέχειμεγάλο αριθμό πολιτών από αυτές τιςηλικιακές ομάδες.

Απαιτείται ένα σύστημαπαραγωγικής ανασυγκρότησης

Ο Α. Τσίπρας δεσμεύτηκε ότι την επο-μένη των εκλογών, με μια κυβέρνησηΣΥΡΙΖΑ, ο κατώτατος μισθός θα επανέλ-θει στα 751 ευρώ. Είναι ένα δίκαιο αί-τημα με το οποίο συμφωνούν τόσο οι ερ-γαζόμενοι όσο και οι εργοδοτικοί φο-ρείς. Είναι, όμως, δυνατή μια άμεση επα-ναφορά σε αυτό το επίπεδο εάν δενυπάρξει αναθέρμανση της οικονομίας;Μπορεί να έχει επιπτώσεις στους μικρο-μεσαίους;

Σε μια πρώτη φάση, οι μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις θα χρησιμοποιούν το αρ-γούν παραγωγικό τους δυναμικό. Εμείςέχουμε υπολογίσει ότι αυτή τη στιγμή, ηελληνική οικονομία χάνει 10% του ΑΕΠαπό το αργούν παραγωγικό δυναμικό. ΗΤράπεζα της Ελλάδος το υπολογίζει στο8%, άρα είμαστε κοντά. Επομένως, οιεπιχειρήσεις νομίζω ότι, σταδιακά, μπο-ρούν να ανταποκριθούν στο αίτημα τηςεπαναφοράς στα 751 ευρώ. Και οπωσδή-ποτε για να επανακινηθεί η παραγωγικήτους δραστηριότητα θα πρέπει να συνο-δευτεί και από ένα πλαίσιο υποστήριξης,όπως π.χ. οι φορολογικές ελαφρύνσειςκαι, φυσικά, ένα πολύ βασικό ζήτημα, τοκόστος ενέργειας.

Μετά από ένα ενδεχόμενο κατάργησηςτων μνημονίων, πώς θα πρέπει να ανα-συσταθεί η ελληνική αγορά εργασίας;

Απαιτείται ένα σύστημα παραγωγικήςανασυγκρότησης. Η αντιμετώπιση τουχρέους, εκτός από τη διαγραφή και χρο-νική μετατόπιση της πληρωμής του, θαπρέπει οπωσδήποτε να συνδυαστεί μεανάπτυξη και αύξηση του ΑΕΠ. Θα πρέ-πει, στο ίδιο πλαίσιο, να σχεδιαστεί ηανασύσταση του κοινωνικού κράτους τοοποίο έχει μετατραπεί από «κράτος πρό-νοιας» σε «κράτος φιλανθρωπίας». Αυτήη στρατηγική πορεία σημαίνει τη μετα-πήδηση από το φορντικό στο νεοφιλε-λεύθερο μοντέλο παραγωγής. Θα πρέπεινα πάμε σε ένα «μετά – νέο φιλελεύ-θερο» μοντέλο παραγωγής το οποίο θαικανοποιεί τις παραγωγικές και κοινωνι-κές ανάγκες. Η εγκαθίδρυση και η ωρί-μανση αυτού του νέου μοντέλου παρα-γωγής και κοινωνικής οργάνωσης μπο-ρεί να μας οδηγήσει σε ένα άλλο επίπεδοοικονομίας της ανάπτυξης, χωρίς κατ΄ανάγκην να είναι οικονομία της αγοράς.Αλλά χρειάζεται ένα μεταβατικό στάδιο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΑΒΒΑ ΡΟΜΠΟΛΗ

Τα αποθέματα καλύπτουνμόλις δύο μηνών συντάξεις

Παρά τις άκρως επώδυνες μνημονιακές παρεμβάσεις και περικοπές, η «βόμβα» του Συστήματος Κοινω-νικής Ασφάλισης παραμένει ενεργή. Εάν, μάλιστα, δεν αλλάξει άμεσα η ασκούμενη πολιτική, θα σκάσει«κουρεύοντας» ακόμη περισσότερο τις συντάξεις και τις παροχές τόσο των υφιστάμενων όσο και τωνμελλοντικών συνταξιούχων, συμπαρασύροντας στον “Καιάδα” την ελληνική οικονομία και κοινωνία.Όπως τονίζει στην “Εποχή” ο μέχρι πρότινος επιστημονικός επικεφαλής -και επί μια εικοσαετία το“μυαλό” και η “καρδιά”- του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ), ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου,Σάββας Ρομπόλης, το Ασφαλιστικό σε συνδυασμό με την ανεργία και την επέλαση των ελαστικών μορ-φών απασχόλησης έχει μετατρέψει το κράτος πρόνοιας σε “κράτος φιλανθρωπίας”.


Του Αλέξανδρου Μπίστη

Ολοι οι μακροοικονομικοί δείκτεςτης περιόδου μετά τις ευρωεκλο-γές εμφανίζουν τη χώρα να μπαί-

νει σε περίοδο αργής ανάκαμψης. Πα-ράλληλα, τόσο το επιχειρηματικό όσοκαι το καταναλωτικό κλίμα βελτιώνον-ται. Οι αντίστοιχοι πολιτικοί δείκτες, αν-τίθετα, εμφανίζουν τα κόμματα της συγ-κυβέρνησης να καταγράφουν τα χαμη-λότερα ποσοστά τους τα τελευταία δύοχρόνια, ενώ η εκλογική απήχηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ διευρύνεται και το προβάδισμά τουμοιάζει μη αναστρέψιμο.

Οι δυσκολίες της κυβέρνησης

Η έλλειψη αξιοπιστίας του πολιτικούπροσωπικού και των κομμάτων της συγ-κυβέρνησης, καθώς και η αναλγησία τωνμνημονιακών πολιτικών έχουν οδηγήσειτο μεγαλύτερο τμήμα των παραγωγικώνδυνάμεων, της εργατικής τάξης και τωνχαμηλότερων στρωμάτων σε οριστικήρήξη με τα παλιά κόμματα εξουσίας. Οιαντοχές των πολιτών έχουν εξαντληθείκαι η σταθεροποίηση ή ακόμα και ημικρή βελτίωση στα οικονομικά μεγέθη,μοιάζει να είναι πολύ μικρή και να έρχε-ται πολύ αργά. Επιπλέον, δείχνουν να πι-στεύουν ότι η όποια βελτίωση της εθνι-κής οικονομίας δεν θα βελτιώσει τιςσυνθήκες ζωής τους, καθώς οι οικονομι-κές υποχρεώσεις των νοικοκυριών είναιδυσβάσταχτες. Μοιάζει να έχει πλέον εμ-πεδωθεί η άποψη ότι αποκλείεται ναβγάλουν τη χώρα από την κρίση οι ίδιοι(άνθρωποι και κόμματα) που ευθύνονταιγια αυτή.

H ελληνική κοινωνία φαίνεται νακαλεί τον ΣΥΡΙΖΑ να διαχειριστεί τηντύχη της χώρας στην πιο κρίσιμη καμπήτης σύγχρονης ιστορίας της, ελπίζονταςσε πραγματικό τέλος των μνημονίων.Όλα τα ευρήματα των ερευνών της πε-ριόδου, ποιοτικά και ποσοτικά, δείχνουνότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην καλύτερηστιγμή του. Ωστόσο, η κυβέρνηση φαί-νεται πως δεν θα πέσει λόγω της λαϊκήςαντίδρασης στην πολιτική της, αλλάλόγω της αδυναμίας της να εκλέξει Πρό-εδρο της ∆ημοκρατίας και αυτό πρέπεινα μας προβληματίσει ιδιαιτέρως.

Οι προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ

Επιπλέον, ο δρόμος του ΣΥΡΙΖΑ προςτην αυτοδυναμία μοιάζει να είναι ακόμαμακρύς. Και αυτό γιατί, με τα σημερινάδεδομένα, η αυτοδυναμία προϋποθέτειτουλάχιστον ένα από τα παρακάτω:

• Την περαιτέρω συμπίεση των δυνά-μεων της Αριστεράς και ιδίως του ΚΚΕ.

• Τη συστηματική διεμβόλιση άλλωνπαρατάξεων (Κέντρου, ∆εξιάς).

• Τη διεύρυνση του εκλογικού σώμα-

τος.Η εκλογική βάση του ΚΚΕ έχει έναν

σκληρό πυρήνα που δύσκολα θα αλλα-ξοπιστήσει, ειδικά όσο ο ΣΥΡΙΖΑ μπαίνεισε κυβερνητική τροχιά υφιστάμενος κρι-τική περί ενσωμάτωσης. Επιπλέον, μπαί-νοντας στην τελική ευθεία, θα πρέπει νααναμένουμε τη λυσσαλέα επίθεση τωνκομμάτων της συγκυβέρνησης και τουσυστήματος που τη στηρίζει, κατά συνέ-πεια μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι οιδιαπαραταξιακές μετακινήσεις, σε ένατόσο πολωμένο σκηνικό, δεν θα είναιιδιαίτερα μαζικές. Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ναεξαντλεί όλα τα πιθανά εκλογικά ακροα-τήρια και, προκειμένου να πετύχει τηναυτοδυναμία, χρειάζεται να διευρύνει τοεκλογικό σώμα υπέρ του, επαναφέρον-τας στην πολιτική διαδικασία μερίδαόσων απαξιώνουν συνολικά το πολιτικόσύστημα και την πολιτική («όλοι ίδιοιείναι»), επιλέγοντας την αποχή.

Όσο συρρικνώνεται το εκλογικόσώμα, τόσο δυσκολότερο θα είναι γιατον ΣΥΡΙΖΑ να πετύχει αυτοδυναμία. Αν-τίθετα, όσο μεγαλύτερη είναι η συμμε-τοχή, τόσο πιθανότερο γίνεται το ενδε-χόμενο της αυτοδυναμίας. Για να κάμψειτη δεδομένη καχυποψία και δυσπιστίατου κόσμου, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί νααποδείξει στην πράξη ότι δεν είναι όλοιίδιοι. Επιπλέον, θα χρειαστεί να θυμάταιότι η κοινοβουλευτική αυτοδυναμία δεναντιστοιχεί στους πραγματικούς κοινω-νικούς συσχετισμούς και πως η κυβέρ-νηση του ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί πολύ ευ-ρύτερη κοινωνική αποδοχή και στήριξηπέραν των ψηφοφόρων του.

Στρατηγική αυτοδυναμίας

Για να αποκτήσει την εμπιστοσύνη τουκόσμου, που θα του δώσει τη δυναμικήγια αυτοδυναμία, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει ναπείσει ότι δεν έχει σχέση με τα κόμματαεξουσίας όπως τα γνώρισε η χώρα μας,από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα,καθώς επίσης και με το πολιτικό προ-σωπικό που έχει παίξει ενεργό ρόλο τατελευταία χρόνια στα πολιτικά πράγ-ματα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να αλλάξει τουςσυσχετισμούς, πρέπει να αλλάξει και τοπολιτικό προσωπικό που θα τον εκπρο-σωπεί, όπως απέδειξε το επιτυχημένο(αλλά μεμονωμένο) παράδειγμα των δη-μοτικών εκλογών της Αθήνας. Αντίθετα,κάθε πινελιά που θα θυμίζει πρόσωπααπό το παρελθόν, θα στέλνει κόσμο στηναποχή, αν όχι απευθείας στη ΧρυσήΑυγή. Το ζητούμενο για τον ΣΥΡΙΖΑείναι να αποκτήσει την πολιτική ηγεμο-νία, χωρίς να χάσει το στίγμα και την πο-λιτική ταυτότητα που μέχρι σήμερα κα-θόριζαν τη στρατηγική αλλά και την τα-κτική του και τον έφεραν ως εδώ.

Στη ∆ΕΘ απαντήθηκε πειστικά καιτεκμηριωμένα η κυβερνητική ρητορική

(«δεν έχετε προτάσεις» και «πού θαβρείτε τα λεφτά;»). Αυτό που τώρα πρέ-πει να απαντηθεί, είναι το πώς θα διευ-ρυνθεί η συμμετοχή της ελληνικής κοι-νωνίας στην υποστήριξη και την εφαρ-μογή του κυβερνητικού προγράμματοςτου ΣΥΡΙΖΑ. Για να τον εμπιστευθεί καινα συστρατευθεί μαζί του ο κόσμος, πρέ-πει ο ΣΥΡΙΖΑ να του πει ωμά τη σκληρήαλήθεια: μπροστά μας ξανοίγεται μιασκληρή, επίπονη και, πιθανότατα, μα-κροχρόνια διαδικασία για την αποκατά-σταση μιας κατεστραμμένης χώρας, μεαρνητικούς συσχετισμούς, αλλά γιαπρώτη φορά με ορατές πιθανότητες επι-τυχίας. Μια διαδικασία που θα αποκατα-στήσει το αξιακό πλαίσιο και τα κριτή-ρια ιεράρχησης των κοινωνικών αναγ-κών, το χαμένο κοινωνικό όραμα, τηναξιοπρέπεια, το φρόνημα και την υπερη-φάνεια του λαού μας, και θα βάλει τιςβάσεις για μια δίκαιη κοινωνία.

Εναλλακτικό μοντέλο

Ωστόσο, η ιδανική κατανόηση που έχειο περισσότερος κόσμος στον ορίζοντάτου για μια κοινωνία ευημερίας, περιορί-ζεται στο τρίπτυχο «επενδύσεις – ανά-πτυξη – ανταγωνιστικότητα». Αδυνατείνα φανταστεί εναλλακτικό μοντέλο, θε-ωρεί ότι η ψήφος είναι η μοναδική δυ-νατότητα συμμετοχής στα κοινά και δενπεριμένει κάτι πολύ διαφορετικό απότον ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο σκοπεύει νααναθέσει τη διακυβέρνηση της χώρας.Επιπλέον, ο λίγος κόσμος που μπορεί ναφανταστεί διαφορετικό μοντέλο, το εξι-δανικεύει τόσο που σχεδόν αναπόφευ-κτα το θεωρεί ανεδαφικό. Τέλος, ο ίδιοςο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει σοβαρή δυσκο-λία να σκεφτεί και να δράσει εκτός πλαι-σίου της δεδομένης πολιτικής αντιπαρά-θεσης, πόσο μάλλον να εικονοποιήσειεύληπτα και να μοιραστεί με την κοινω-νία το όραμά του σε αντιδιαστολή με τοκυρίαρχο καπιταλιστικό μοντέλο. Αντί-θετα, συχνά παρασύρεται σε μια πολύχαμηλού επιπέδου πολιτική αντιπαρά-θεση, στην οποία σκόπιμα επιδίδεται τοσυνειδητά αναλώσιμο πολιτικό προσω-πικό της συγκυβέρνησης.

Όμως σε μια περίοδο ανθρωπιστικήςκρίσης, σε μια περίοδο κρίσης αξιών πουμας πάει πίσω στην προάσπιση των προ-ταγμάτων του ∆ιαφωτισμού, ο οικονομι-σμός δεν προσφέρει διέξοδο. Στην αν-θρωπιστική κρίση απαντά η ανάδειξητης ανθρωπιάς και των αξιών της Αρι-στεράς και όχι η έμφαση σε νούμερα καιοικονομικούς δείκτες. Επίσης, σε μιαπερίοδο ανάθεσης και καθίζησης των κι-νηματικών διεκδικήσεων, ο εκλογικι-σμός διαιωνίζει το αδιέξοδο καλλιερ-γώντας ψευδαισθήσεις και αυταπάτες,αντί να προετοιμάζει και να οργανώνειτον κόσμο, ώστε να στηρίξει μια κυβέρ-

νηση της Αριστεράς και τις συγκρούσειςπου αυτή θα επιχειρήσει.

Στο αχαρτογράφητο τοπίο που θα δια-μορφωθεί μετά την ιστορική ανατροπή,ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα έχει την αυτοπεποίθησηνα διανοίξει νέους δρόμους και να χαρά-ξει νέους χάρτες πορείας, τόσο σε επί-πεδο σχεδιασμού και εφαρμογής της πο-λιτικής του όσο και σε επίπεδο νοοτρο-πίας πολιτεύεσθαι και διακυβέρνησης,όπως επιβάλει η ταξική μεροληψία τουπρογράμματός του, ή θα επαναπαυθείστους παλαιούς, επί ποινή αυτοκατάρ-γησης του στρατηγικού στόχου του γιασοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθε-ρία.

Ο βασιλιάς είναι γυμνός

Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αντεπεξέλθει σ’αυτή την ιστορική αποστολή; Η ραγδαίαανάπτυξή του δικαιολογεί, εν μέρει, τηναντικειμενική αδυναμία του κομματικούμηχανισμού να ανταποκριθεί στη νέαεποχή. Ωστόσο, παρακολουθούμε τη μεγοργούς ρυθμούς αποδοχή της μετάλλα-

Έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ!Για να αποκτήσει την εμπιστοσύνη τουκόσμου, που θα του δώσει τη δυναμικήγια αυτοδυναμία, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει ναπείσει ότι δεν έχει σχέση με τα κόμματαεξουσίας όπως τα γνώρισε η χώρα μας,από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα,καθώς επίσης και με το πολιτικόπροσωπικό που έχει παίξει ενεργό ρόλοτα τελευταία χρόνια στα πολιτικάπράγματα.

“

Ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα έχει τηναυτοπεποίθηση ναδιανοίξει νέους δρόμουςκαι να χαράξει νέουςχάρτες πορείας, τόσο σεεπίπεδο σχεδιασμού καιεφαρμογής τηςπολιτικής του όσο και σεεπίπεδο νοοτροπίαςπολιτεύεσθαι καιδιακυβέρνησης, όπωςεπιβάλει η ταξικήμεροληψία τουπρογράμματός του, ή θαεπαναπαυθεί στουςπαλαιούς, επί ποινήαυτοκατάργησης τουστρατηγικού στόχου τουγια σοσιαλισμό μεδημοκρατία καιελευθερία.

“


Του Παναγιώτη Αθανασιάδη

Ηπρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, για την παροχήψήφου εμπιστοσύνης, αποτέλεσε ένα μικρό διά-λειμμα από την προσφιλή τακτική της κυβέρνησης

να κρύβεται από το Κοινοβούλιο. Ωστόσο, με την παρου-σία της κατά την τριήμερη αυτή συζήτηση, αλλά και τιςμέρες που την ακολούθησαν, φαίνεται σαν τα κόμματα τηςσυγκυβέρνησης και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός να προσπα-θούν να κρυφτούν πίσω από τις λέξεις ή ακόμη χειρότεραπίσω από το δάχτυλο τους.

Τρανό παράδειγμα αυτής τους της στάσης είναι η περί-φημη επωδός περί δήθεν εξόδου από τα μνημόνια, η οποίαμε βάση τα λόγια και τα έργα των κυβερνητικών εταίρωνσε τίποτα δεν έχει να κάνει με την ανατροπή της ακολου-θούμενης πολιτικής, αντίθετα περιορίζεται αποκλειστικάστην ιδιαίτερη μορφή που θα έχει ο μηχανισμός παρακο-λούθησης από τη μεριά των πιστωτών της διατήρησηςκαι εμβάθυνσης της ακολουθούμενης πολιτικής που βυ-θίζει τον τόπο στην ύφεση και την κοινωνία στη φτώχειακαι την εξαθλίωση.

Ποιος τρέφεται από το μνημόνιο;

Παρά τα φληναφήματα του κοινοβουλευτικού εκπρο-σώπου της Ν∆, κυρίου Γεωργιάδη, ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κτί-σει πολιτική σταδιοδρομία με το μνημόνιο» αποδεικνύε-ται για μία ακόμη φορά ότι αν υπάρχει ένα κόμμα στο ελ-ληνικό πολιτικό σκηνικό που εξακολουθεί να υφίσταταικαι να σταδιοδρομεί λόγω των μνημονίων, αυτό είναι ηΝέα ∆ημοκρατία του κυρίου Σαμαρά.

Το έκανε όταν εκμεταλλεύτηκε τα μνημόνια για να ανα-πτύξει έναν όψιμα αντιμνημονιακό λόγο που δεν αμφι-σβητούσε σε τίποτα τη νεοφιλελεύθερη στρατηγική τουευρωπαϊκού κατεστημένου, αποδείχτηκε, ωστόσο, αρκε-τός για να της δώσει την πρώτη θέση στις εκλογές του2012.

Το συνέχισε, όταν ζητούσε θετική ψήφο για μέτρα καιπολιτικές που όταν τα εισήγαγε στη Βουλή προς ψήφισητα παρουσίαζε ως υποχρεώσεις (ενίοτε και υπερβολικές)που απορρέουν από τα μνημόνια και όταν τα εγκόλπωνεστον απολογισμό της τα μετέτρεπε σε δύσκολες αλλάαναγκαίες τομές στις οποίες η ίδια προχωρούσε χωρίς ναλαμβάνει υπόψη το πολιτικό κόστος.

Και είναι η Ν∆ του κυρίου Σαμαρά το κόμμα που έρχεταιεκ νέου να εναποθέσει τις όποιες ελπίδες ανακοπής τηςπολιτικής και δημοσκοπικής της κατρακύλας στην έννοιατων μνημονίων, κρυπτόμενη πίσω από τις λέξεις.

Μπορεί στην προκειμένη περίπτωση να διαψεύστηκε τολαϊκό ρητό που θέλει τον ψεύτη και τον κλέφτη να χαί-ρονται τον πρώτο χρόνο και η Ν.∆ να σταδιοδρόμησε επίδιετία στηριζόμενη σε ένα αντιμνημονιακό ψέμα, ωστόσοοι καιροί ου μενετοί.

Υπάρχει τέτοια έξοδος;

Το παραμύθι της εξόδου από τα μνημόνια, χωρίς οποι-αδήποτε πρόβλεψη αφενός για την ανάσχεση των συνε-πειών που οι πολιτικές αυτές περιείχαν και αφετέρουχωρίς την άρθρωση ενός εναλλακτικού σχεδίου στον αν-τίποδα των νεοφιλελεύθερων επιταγών των ευρωπαϊ-κών αστικών τάξεων και της εγχώριας ελίτ δεν πείθειπλέον κανένα.

Η οικονομική και κοινωνική θηριωδία των τελευταίων2+2 χρόνων έχει διαλύσει κάθε σύγχυση γύρω από ταπραγματικά επίδικα της συγκυρίας με αποτέλεσμα η πο-λιτική και εκλογική απήχηση των κομμάτων να εξαρτά-ται όχι από τα επικοινωνιακά τους σχήματα ή τεχνάσματααλλά από τη δυνατότητα τους να εκπονήσουν ένα ολο-κληρωμένο πρόγραμμα ρήξεων με την υφιστάμενη πολι-τική και να οδηγήσουν επί της ουσίας και όχι στα χαρτιάτη χώρα και το λαό στη μεταμνημονιακή εποχή.

Έξοδος από τα μνημόνια επί της ουσίας, σημαίνει πραγ-ματική επίλυση του προβλήματος του χρέους, θέμα για τοοποίο η κυβέρνηση δεν έχει καμία πειστική απάντηση.Έξοδος από τα μνημόνια επί της ουσίας, σημαίνει αναπτυ-ξιακή προοπτική για τον τόπο και αναδιανομή του πλού-του σε βάρος των ωφελημένων της κρίσης, προς όφελοςτων θυμάτων της. Έξοδος από τα μνημόνια επί της ουσίαςσημαίνει αποκατάσταση και ενίσχυση των δικαιωμάτωνκαι του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και των λαϊ-κών στρωμάτων. Και σε τελική ανάλυση έξοδος από ταμνημόνια σημαίνει μια πολιτική που θα έχει στο επίκεν-τρο τις ανάγκες του λαού και όχι τα συμφέροντα του χρη-ματοπιστωτικού κεφαλαίου και τις επιταγές των αγορών.Γι’ αυτό και ο κυβερνητικός χρόνος ζωής θα λιγοστεύειόσο η κυβέρνηση εξακολουθεί να εναποθέτει την επι-βίωση της σε ψευδεπίγραφα success stories και εικονι-κές εξόδους από τα μνημόνια.

Η δική μας ριζοσπαστικοποίηση

Αντίθετα, ο στόχος της κυβέρνησης της Αριστεράς θαέρθει ακόμα πιο κοντά στο βαθμό που ο ΣΥΡΙΖΑ δουλέψειακόμα πιο εντατικά στην εμβάθυνση και την περαιτέρωριζοσπαστικοποίηση του κυβερνητικού του προγράμμα-τος όπως αυτό αποτυπώνεται ήδη από την περίοδο τηςΑθηναϊδας και εν συνεχεία στο Ιδρυτικό του Συνέδριο μεκεντρικούς άξονες τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρουςτου χρέους, τη θέση του τραπεζικού συστήματος υπό τηνιδιοκτησία και τον έλεγχο του δημοσίου, με ριζική τρο-ποποίηση του τρόπου λειτουργίας του και των στόχωντου, την αποκατάσταση και ενίσχυση του εργατικού δι-καίου και τις στοχευμένες κινήσεις για την παραγωγικήανασυγκρότηση της χώρας.

*Μέλος Κ.Ε ΣΥΡΙΖΑ και Αντιπεριφερειάρχης Ψηφια-κής Πολιτικής στην Περιφέρεια Αττικής.

Έξοδος από τα μνημόνιασημαίνει αλλαγή πολιτικής

Το παραμύθι της εξόδου από ταμνημόνια, χωρίς οποιαδήποτεπρόβλεψη αφενός για την ανάσχεσητων συνεπειών που οι πολιτικές αυτέςπεριείχαν και αφετέρου χωρίς τηνάρθρωση ενός εναλλακτικού σχεδίουστον αντίποδα των νεοφιλελεύθερωνεπιταγών των ευρωπαϊκών αστικώντάξεων και της εγχώριας ελίτ δενπείθει πλέον κανένα.

“

ξης του κόμματος, από ένα εργαλείο μαζι-κής επιρροής, συλλογικής διαμόρφωσηςσυνειδήσεων και ανατροπής κατεστημένωννοοτροπιών, σε έναν απαξιωμένο γραφει-οκρατικό μηχανισμό, με την ταυτόχρονημετατόπιση του κέντρου λήψης αποφάσεωναπό τα κομματικά όργανα στην κοινοβου-λευτική ομάδα (και -με μια προβολή στοκοντινό μέλλον- στην κυβέρνηση). Μια πο-ρεία γνωστή και, ως ένα σημείο, αναπό-φευκτη, που όμως θα μετατρέψει τάχιστατον ΣΥΡΙΖΑ σε άλλο ένα αστικό αρχηγοκεν-τρικό κοινοβουλευτικό κόμμα, κόμμα τουκράτους, αποκομμένο από την αναζωογο-νητική δύναμη των λαϊκών κινημάτων καιδιεκδικήσεων.

Με τις τεράστιες οργανωτικές αδυναμίεςπου όλοι γνωρίζουμε, τα ελάχιστα -σεσχέση με τις ανάγκες της συγκυρίας-ενεργά οργανωμένα μέλη1, τα αναποτελε-σματικά ενδιάμεσα και ανώτερα όργανα, τιςαπαξιωμένες συλλογικές διαδικασίες καιτην απουσία ενός στιβαρού καθοδηγητικούκέντρου, που αφήνουν ελεύθερο το πεδίογια τη διαμόρφωση παραμηχανισμών καιπαράκεντρων λήψης αποφάσεων, η ενσω-μάτωση του ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει αυτοεκπλη-ρούμενη προφητεία.

Η αναντιστοιχία διακηρύξεων και πρά-ξεων, η συγκρότηση οργάνων με διατασικέςπαραλυτικές ισορροπίες τρόμου, οι παρα-γοντισμοί και οι προσωπικές στρατηγικές,η πολιτική μέσω διαρροών στα ΜΜΕ, οισυλλογικές αποφάσεις που δεν τηρούνται,οι καταστατικές προβλέψεις που αγνοούν-ται δεν αφήνουν περιθώρια μεγάλης αισιο-δοξίας. Επιπλέον, ο κομματικός μηχανι-σμός δεν διεκδικεί δάφνες επιχειρησιακήςαντίληψης (απουσία οργανογράμματος, ξε-κάθαρων ρόλων και αρμοδιοτήτων, χρονο-διαγραμμάτων, απολογισμών, λογοδοσίας,ελέγχου), με προφανή συνέπεια την αναπο-τελεσματικότητα. Η πληθώρα οργάνων καιεπιτροπών χωρίς αποφασιστικό ρόλο οδη-γεί στην απαξίωσή τους και στη μη δεσμευ-τικότητα των αποφάσεών τους. Όμως, ηαπαξίωση των οργάνων και ο ανορθολογι-κός τρόπος λειτουργίας του κόμματος ευ-νοούν κι επιβραβεύουν τον παραγοντισμό.

Ένα κόμμα στο ύψοςτων περιστάσεων

Με λίγα λόγια, απέχουμε αισθητά από τοκόμμα των μελών, όπως το περιγράφουν τασυλλογικά κείμενά μας, μόνο που χωρίςαυτό, όλα όσα λέει ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί σύν-τομα να αποδειχθούν ανέξοδα λόγια και λε-ονταρισμοί. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο ναανοίξει άμεσα μια ουσιαστική συζήτηση καιένας ειλικρινής και συντροφικός προβλη-ματισμός για τη δυνατότητα του κόμματόςμας να προσαρμόσει τις κομματικές διαδι-κασίες στη νέα εποχή και να επινοήσει νέες(π.χ. μεικτά όργανα κοινοβουλευτικών καικομματικών στελεχών), αντί να πολώνεταισε ανούσια διλήμματα («ευρώ ή δραχμή»στην προηγούμενη περίοδο, «ταξική ή πα-τριωτική ανάλυση» τώρα) ή να υιοθετείέναν κυβερνητισμό παλαιάς κοπής. Ταμέλη, τα στελέχη και τα συλλογικά όργανατου κόμματος οφείλουν να περιφρουρή-σουν και να ενισχύσουν τις συλλογικές δια-δικασίες μας, με στόχο την αποκατάστασητης σοβαρότητας στην πολιτική ζωή τουτόπου και τη διεκδίκηση της ηγεμονίας,μέσα σε μια απελπισμένη κοινωνία που ψά-χνει να πιαστεί απ’ όπου μπορεί, απέναντιστο χυδαίο πολιτικό προσωπικό και τις με-θόδους των αντιπάλων.

Αν αναλογιστούμε ότι από την επικρά-τηση του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ωφεληθεί ένατεράστιο ποσοστό του πληθυσμού τηςχώρας (>70%), αντιλαμβανόμαστε πως οιευθύνες που μας αναλογούν είναι εξίσουμεγάλες. Αν δεν θέλουμε να βρεθούμε υπό-λογοι απέναντι στον λαό, ή να αφήσουμεχώρο για τη δημιουργία ενός ελληνικού Po-demos, οφείλουμε να έχουμε διαρκώς στομυαλό μας πως κάθε μας κίνηση πρέπει ναπείθει τον κόσμο που με αγωνία μας παρα-κολουθεί, ότι πιστεύουμε πραγματικά αυτάπου λέμε και σκοπεύουμε να κάνουμε ό,τιπερνάει από το χέρι μας, προκειμένου ναδιασφαλίσουμε την υλοποίησή τους.

•


Τη συνέντευξη πήρεο Στάθης Κουτρουβίδης

Ασκήθηκε έντονη κριτική στο λεγό-μενο Πρόγραμμα για τον Πολιτισμό.Γιατί, κατά τη γνώμη σου;

Ας ξεκινήσουμε με τις απαραίτητες δι-ευκρινίσεις. ∆εν πρόκειται για το «Πρό-γραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τον Πολιτισμό».Πρόκειται, για ένα μικρό απόσπασμααπό ένα μεγάλο κείμενο διαβούλευσης,με σκέψεις και προτάσεις για τον πολι-τισμό. Υπ’ αυτήν την έννοια, εντυπωσιά-ζει πραγματικά και ο θόρυβος πού ξέ-σπασε και η «κριτική» πού ασκήθηκε.ΜΜΕ και εκπρόσωποί τους, που ουδέ-ποτε φιλοξένησαν ένα δελτίο Τύπου -έστω!- που να αφορά τη δουλειά και τιςπαρεμβάσεις μας, ως Τμήμα ή ως ΕΕΚΕΠολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, μάς «ανακάλυ-ψαν» ξαφνικά, με τρόπο πού απέχειπολύ απ’ ό,τι εμείς ορίζουμε και ως «πο-λιτισμό» και ως «κριτική». Το χορό τωναρνητικών αντιδράσεων, άνοιξε το ίδιοτο υπουργείο Πολιτισμού, από το οποίοπροήλθε η πρώτη αντίδραση-απάντησηστο κείμενό μας. Ως μη όφειλε και λει-τουργώντας σαν γραφείο Τύπου της Ν∆,ανέλαβε να αποδείξει ότι τα πάντα λει-τουργούν θαυμάσια στο χώρο του Πολι-τισμού, να απαριθμήσει μερικές (πολύαξιόλογες) εκθέσεις πού γίνονται στοεξωτερικό, να παρα-πληροφορήσει γιανέους φόρους (παραλείποντας τεχνηέν-τως το ότι δεν αφορούν τον καταναλωτή,αλλά τις πολυεθνικές) και να ισχυριστεί,ότι το ποσόν πού διατίθεται από τον κρα-τικό προϋπολογισμό για τον πολιτισμόείναι... μονόδρομος!

Κριτική ασκήθηκε και για την εισα-γωγή του κειμένου.

Σίγουρα υπάρχουν πολλά σημεία τουκειμένου πού χρειάζονται διευκρίνιση.Ένα απ’ αυτά, είναι και το κομμάτι τηςεισαγωγής. Κατά τη γνώμη μου, είναι ένακομμάτι πού θα μπορούσε να μην έχει(ακόμα) δημοσιευτεί, μιας και μεταξύόσων συνεργάστηκαν για το κείμενο,διατυπώθηκαν πολλές απόψεις, πολλέςαμφιβολίες, πολλές ενστάσεις και δια-φωνίες ακόμα. Κανένας από μας, βλέ-πετε, δεν θεωρεί ότι κατέχει την μονα-δική αλήθεια κι ότι ο πολιτισμός είναιμια απλή υπόθεση διακηρύξεων και μα-νιφέστων. Στην ιστορία της αριστεράς,έχει ανοίξει άπειρες φορές συζήτηση γιατον πολιτισμό, έχουν κατατεθεί θαυμά-σια κείμενα, έχουν υπάρξει συμφωνίες,διαφωνίες, αντιθέσεις, προσωπικά δενθυμάμαι να έχει ξεσπάσει ποτέ άλλοτετέτοιος «πόλεμος» κι αυτό είναι κάτι πουμε κάνει να αναρωτιέμαι. Αναρωτιέμαι,όσοι μας ασκούν αυτού του είδους την«κριτική» για ένα κείμενο διαβούλευσης,είναι άραγε ευχαριστημένοι με όσα συμ-βαίνουν σήμερα στον πολιτισμό; Αν ηαπάντηση είναι «ναι», τότε πραγματικάδεν χρειάζεται ν’ αλλάξει τίποτα. Μπο-ρούμε να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο,

στον ίδιο δρόμο.Τι εννοείς;Να συνεχίσουμε, δηλαδή, την εκποί-

ηση της δημόσιας περιουσίας και της πο-λιτιστικής κληρονομιάς μέσω ΤΑΙΠΕ∆.Την υποστελέχωση του ΥΠΠΟΑ, τηναποψίλωση των υπηρεσιών του, τη συ-κοφάντηση των ικανών υπαλλήλων του.Την απαξίωση, με απώτερο σκοπό τηνκατάργηση των ∆ΗΠΕΘΕ. Τη δυσλει-τουργία των κρατικών Θεάτρων -σας πα-ραπέμπω στο επαναλαμβανόμενο SOSπου εκπέμπεται από το ΚΘΒΕ. Τη διά-λυση των εργασιακών σχέσεων στο χώροτου πολιτισμού με ό,τι τραγικό αυτή συ-νεπάγεται για τους ανθρώπους που τονυπηρετούν (εκμετάλλευση, οικονομικήεξαθλίωση, αδυναμία πρόσβασης στιςυπηρεσίες υγείας κ.λπ.).

Ένα από τα κύρια επιχειρήματα πουχρησιμοποιήθηκαν από τους επικριτέςτου ήταν ότι αυτό το κείμενο αποπνέειένα πνεύμα «κρατικισμού». Πώς το σχο-λιάζεις;

Είναι κάπως οξύμωρο να σε κατηγο-ρούν για «κρατικισμό» άνθρωποι πουδιαχειρίζονται ή διαχειρίστηκαν επί μα-κρόν, δημόσιο χρήμα και που -φαντάζο-μαι- αμείβονται από το «δημόσιο κορ-βανά». Υποκρύπτεται μήπως η άποψηότι κάποιοι είναι ικανοί να το κάνουν

αυτό και κάποιοι άλλοι όχι; Με ποια κρι-τήρια και ποιος τα θέτει; Υποκρύπτεταιότι αυτό μπορεί να γίνεται χωρίς ελεγ-κτικούς μηχανισμούς; Κατά συνέπειαπ.χ. το τεράστιο οικονομικό χρέος τουΚΘΒΕ, εξαιτίας του οποίου το θέατροκινδυνεύει με κλείσιμο, όπως μας έχειενημερώσει ο καλλιτεχνικός του διευ-θυντής- ειρήσθω εν παρόδω συγκυβερ-νητική επιλογή και καθόλου ΣΥΡΙΖΑ!-,να το θεωρήσουμε φυσικό φαινόμενο;Και, αλήθεια, ποιος θα το πληρώσει;

Ειπώθηκε ότι με το κείμενο ξαναγυρί-ζουμε σε ένα «συνδικαλιστικό μεσαί-

ωνα»…Εμείς δεν απαξιώνουμε ούτε το συνδι-

καλισμό, ούτε τους συνδικαλιστές συλ-λήβδην. «Εξαγορές» και «διορισμούς»επιχείρησαν -και σε μερικές περιπτώσειςτο κατάφεραν!- οι εκάστοτε (διορισμέ-νες) διοικήσεις, προκειμένου να χειρα-γωγήσουν κινήματα και διεκδικήσειςστο χώρο του πολιτισμού. Να μας πουν,παρακαλώ, όσοι μας καταγγέλλουν, ανπρέπει να προστατεύονται τα οικονο-μικά και εργασιακά δικαιώματα των ερ-γαζομένων στο χώρο του πολιτισμού. Ανυπάρχουν τέτοια δικαιώματα ή οι καλλι-τέχνες δεν είναι τίποτα άλλο, παρά εκ-κεντρικοί χομπίστες χωρίς ανάγκες. Καιαν αντί για «συνδικαλιστικό μεσαίωνα»προτείνουν επιστροφή στον «εργασιακόμεσαίωνα» των μηδενικών αναγκών, τηςμαύρης, της ανασφάλιστης, της επισφα-λούς εργασίας. Αν πρέπει πίσω από κα-κόγουστα show - off τύπου Αμφίπολης,να συνεχίζεται απρόσκοπτα ή εκποίησητου δημόσιου πλούτου και της πολιτι-στικής κληρονομιάς. Αν οι δημιουργοίθα πρέπει να μένουν στο σκοτάδι, αβοή-θητοι κατά τη διαδικασία της παραγωγήςτου έργου τους και θ’ αποκτούν υπό-σταση μόνον εάν και εφόσον το έργοτους διεκδικεί ή αποσπά βραβεία. Γιατίένα χρόνο πριν τη λήξη των ευρωπαϊκώνπρογραμμάτων η απορρόφησή τους είναιμόλις 55%. Γιατί σχεδόν κανένα κονδύλιαπ’ αυτά δεν κατευθύνεται προς τη σύγ-χρονη δημιουργία. Γιατί πολλά απ’ ταμουσεία μας μένουν κλειστά λόγω απου-σίας προσωπικού φύλαξης… Να μαςπουν την άποψή τους για την ασκούμενη(ολέθρια) πολιτική για το βιβλίο… Τιςκρατικές ορχήστρες. Τη διαλυμένη Κα-μεράτα, της οποίας οι εξαιρετικοί μουσι-κοί πλήρωσαν μόνοι τους τα εκτόςέδρας, προκειμένου να παίξουν στην τε-λετή έναρξης για την ανάληψη της ελλη-νικής προεδρίας. Να μας πουν για το Θε-ατρικό Μουσείο της υγρασίας και τωνψύλλων. Για την καλλιτεχνική παιδεία.Για τα φεστιβάλ που φυτοζωούν. Για τοποσοστό που τα ιδιωτικά κανάλια έχουνσυμφωνήσει να αποδίδουν στο ελληνικόκέντρο κινηματογράφου και δεν το κά-νουν.

Ο πολιτισμόςείναι δημόσιο αγαθόΣυνέντευξη με τη βουλευτίνα Αχαΐας, υπεύθυνη της ΕΕΚΕ Πολιτισμούτου ΣΥΡΙΖΑ, Μαρία Κανελλοπούλου

Μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης για τα θέματα πολιτισμού με τηνΜαρία Κανελλοπούλου βουλευτίνα Αχαΐας, υπεύθυνη της ΕΕΚΕΠολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, πάντα έχει ενδιαφέρον. Παρότισχεδιάζαμε να την κάνουμε εδώ και καιρό, η ευκαιρία μας δόθηκετώρα για έναν ακόμα λόγο, την έντονη επίθεση και αμφισβήτησηπου δέχτηκε το προς διαβούλευση κείμενο για τα θέματαπολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ.

Ελπίζουμε ότι θαείμαστε σε θέση -όχι μελόγια, μα με έργα!- νασταθούμε δίπλα σ’αυτούς τους νέους, πουσε πείσμα των καιρών,εξακολουθούν ναδημιουργούν, ναπαίζουν, να χορεύουν,να τραγουδούν, ναζωγραφίζουν. Ναονειρεύονται εντέλει !

“

Ο διάλογος συνεχίζεταιχωρίς βεβαιότητες

Πώς θα συνεχίσετε τη δουλειά σας;Για το συγκεκριμένο σχέδιο προγράμματος δούλεψαν πολλοί. Άνθρωποι των

γραμμάτων και των τεχνών, πανεπιστημιακοί, συγγραφείς, μεταφραστές, μέλη καιφίλοι του ΣΥΡΙΖΑ, διαφορετικές ομάδες μελέτης για το θέατρο, τον κινηματογράφο,το βιβλίο, τη μουσική, το χορό. Και «πολιτικά στελέχη». Ωστόσο, δεν θεωρούμε ότιοι απόψεις μας είναι οι δέκα εντολές, αυστηρές και αμετάκλητες. Η ελευθερία είναιγια εμάς σταθερή αξία. Ο θόρυβος και οι επικρίσεις, ή καλοπροαίρετη κριτική, τααρνητικά σχόλια, όλα μα όλα, έχουν για μας χρησιμότητα και θα αξιοποιηθούν. Πολύσύντομα θα καλέσουμε, με ανοιχτή πρόσκληση, σε ανοιχτή και ελεύθερη συζήτηση,όλους όσοι μπήκαν στον κόπο να κρίνουν, το περιεχόμενο των προτάσεων και τωνπροβληματισμών μας. Όλους, ακόμα κι αυτούς πού κατέφυγαν σε χτυπήματα κάτωαπό τη μέση στοχοποιώντας πρόσωπα και όχι αντιλήψεις. Γιατί εμείς δεν έχουμεβεβαιότητες. «Η αμφιβολία είναι η αξιοπρέπεια της σκέψης» έλεγε ο Χόμπσμπαουμ.Και είμαστε γεμάτοι αμφιβολίες. Γι’ αυτό και αξιοπρεπείς. Στην πολιτική και στηντέχνη. Αυτή είναι ή δική μας επιτυχία. Και η διαφορά μας εξάλλου.

Ποια είναι η αιχμή της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ στον πολιτισμό;Ο πολιτισμός για μας αποτελεί πηγή πλούτου, όχι μόνον καλλιτεχνικού και πνευ-

ματικού, και υπ’ αυτήν την έννοια -επιτρέψτε μου να επιμείνω!-προστατευόμενοαπό το κράτος δημόσιο αγαθό. ∆ημόσιο, αναγκαίο και εξ ίσου πολύτιμο, όπως η εκ-παίδευση και η υγεία. Ταυτόχρονα, όμως, μπορεί να αποδειχθεί πηγή οικονομικούπλούτου και εργαλείο ανάπτυξης εφ’ όσον στηριχθεί στην ανάδειξη και προβολήτης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και της σύγχρονης καλλιτεχνικής και πνευ-ματικής παραγωγής της χώρας. ∆εν θέλω να πω περισσότερα πράγματα καθώς οιδιεργασίες συνεχίζονται. Στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό θα έχουμε την ευ-καιρία να ξεδιπλώσουμε μέρος των προτάσεών μας.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 1111∆ΙΕΘΝΗ

Παλαιστίνη:Έγινε η αρχήΕπιταχύνονται οι διαδικασίεςαναγνώρισης παλαιστινιακούκράτους. σελ. 12

Η «στρατηγική Πούτιν»μέσα και έξω από τη ΡωσίαΟ ρώσος πρόεδρος προσπαθείνα αποφύγει τα αποτελέσματατων δυτικών κυρώσεων. σελ. 13ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

ΟΜοράλες, καταρχάς, μείωσε τοποσοστό των ευρισκομένωνκάτω από το όριο της φτώ-

χειας από το 1/3 του πληθυσμού πουήταν το 2006 στο 1/3 το 2012. Σύμ-φωνα με τον ΟΗΕ το ποσοστό των ευ-ρισκόμενων κάτω από τα όρια τηςφτώχειας υποχώρησε κατά 32%, πουείναι το μεγαλύτερο σε χώρα της Λα-τινικής Αμερικής. Ο κατώτερος βασι-κός μισθός αυξήθηκε από τα 65 στα220 δολάρια. Πριν μερικούς μήνες οκατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά20%.

Το ποσοστό του αναφαλβητισμούήταν 16%. Χάρη στη βοήθεια της Κού-βας, το ποσοστό αυτό μηδενίστηκε καιτο καλοκαίρι η UNESCO ανακήρυξετη Βολιβία χώρα ελεύθερη αναλφαβη-τισμού.

Παράλληλα, η ανεργία έχει υποχω-ρήσει σημαντικά. Στο χρονικό διά-στημα 2006 – 2012, η μέτρια φτώχειαμειώθηκε στο 43% ενώ η ακραία φτώ-χεια στις πόλεις από το 40,7% έπεσεστο 21% και στις αγροτικές περιοχέςαπό το 67,8% στο 40%. Σύμφωνα μετον ΟΗΕ το χάσμα μεταξύ πλούσιωνκαι φτωχών μειώθηκε κατά 60 φορές.Η δημόσια πολιτική ενίσχυσης τωνπιο ευάλωτων πολιτών καλύπτει το31% του πληθυσμού. Τα χρήματα αυτάδίνονται από τα κέρδη των κρατικο-ποιημένων υδρογονανθράκων καιορυχείων.

Οι δημόσιες επενδύσεις αυξήθηκαναπό τα 629 εκατ. δολάρια σε 2,18 δισ.το 2011. Το εξωτερικό χρέος έπεσεαπό το 52% του ΑΕΠ στο 14%. Το ίδιοτο ΑΕΠ της αυξήθηκε κατά 6,5% τοπρώτο επτάμηνο του 2013, καθιστών-τας την Βολιβία την τρίτη πιο δυνα-μική οικονομία της Λατινικής Αμερι-κής και της Καραϊβικής, ενώ το κατάκεφαλήν ΑΕΠ από τα 1.010 δολάριαέφτασε στα 2.238.

Ο νόμος της Μητέρας Γης

Η Βολιβία προωθεί ένα νέο πιλο-τικό, κοινωνικό και οικονομικό μον-τέλο που βασίζεται στην προστασίακαι το σεβασμό για τη φύση. Έτσιπρόκειται να γίνει η πρώτη χώρα στονκόσμο που δίνει στη φύση ολοκληρω-

μένα νομικά δικαιώματα σε μια προ-σπάθεια να σταματήσει την κλιματικήαλλαγή και την εκμετάλλευση του φυ-σικού κόσμου, προσδοκώντας στηβελτίωση της ποιότητας της ζωής γιατο λαό της Βολιβίας. Ο νόμος της Μη-τέρας Γης αναγνωρίζει τα δικαιώματαόλων των ζωντανών οργανισμών, δί-νοντας στο φυσικό κόσμο ισότιμο κα-θεστώς με τον άνθρωπο. Μόλις εγκρι-θεί πλήρως, η νομοθεσία θα παρέχειστη Γη δικαιώματα: στη ζωή και τηναναγέννηση, τη βιοποικιλότητα καιτην ελευθερία από τη γενετική τροπο-ποίηση, στο καθαρό νερό, στον κα-θαρό αέρα, στα φυσικά ισορροπημένασυστήματα, στην αποκατάσταση απότις επιπτώσεις της ανθρώπινης δρα-στηριότητας και στην ελευθερία απότη μόλυνση.

Η νομοθεσία βασίζεται στις ευρύτε-ρες αρχές που διέπουν τη ζωή σε αρ-μονία με τη Γη και ιεραρχώντας το«συλλογικό καλό». Στο επίκεντρό τηςείναι η κατανόηση ότι η Γη είναι ιερή,η οποία προκύπτει από την κοσμοθε-ωρία «Pachamama» (που σημαίνει Μη-τέρα Γη) των αυτόχθονων λαών τωνΆνδεων, καθώς είναι ένα ζωντανό ον.Η κυβέρνηση ζητά από τις πλούσιεςχώρες να βοηθήσουν την Βολιβία ναπροσαρμοστεί στις επιπτώσεις τηςκλιματικής αλλαγής, στην αναγνώ-ριση του περιβαλλοντικού χρέους πουοφείλονται στις υψηλές εκπομπέςδιοξειδίου του άνθρακα. Μετά από μια

αλλαγή στο σύνταγμα της Βολιβίας, το2009, ο νόμος αποτελεί μέρος μιαςπλήρους αναθεώρησης του νομικούσυστήματος. Αυτό αντιπροσωπεύειμια μετατόπιση μακριά από το δυτικόμοντέλο ανάπτυξης σε ένα πιο ολι-στικό όραμα, που βασίζεται στην έν-νοια vivir bien (=να ζεις καλά) τωνιθαγενών. Ο νόμος προωθεί επίσηςτην «αρμονία» και «ειρήνη» και «τηνεξάλειψη όλων των πυρηνικών, χημι-κών, βιολογικών όπλων».

Το αστικό τελεφερίκ

Ένα έργο που έχει προξενήσει εντύ-πωση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ηδημιουργία του τελεφερίκ που συνδέειτην πρωτεύουσα της Βολιβίας Λα Παζμε το προάστιό της Ελ Άλτο που βρί-σκεται σε υψόμετρο 4.300 μέτρα.Μέχρι τώρα ο οδικός άξονας που συ-νέδεε Λα Παζ με Ελ Άλτο είχε προ-βλήματα κυκλοφοριακής συμφόρη-σης με πρόσθετα προβλήματα τηνεποχή των βροχοπτώσεων και τωνπάγων του χειμώνα. Ένα φιλόδοξοκαι εντυπωσιακό έργο δημιούργησε τοτελεφερίκ που συντομεύει το χρόνομετάβασης στο 1/10 του παλιού καιείναι φτηνότερο και κυριολεκτικά πα-νέμορφο. Ένα τελεφερίκ που δεν εξυ-πηρετεί χιονοδρομικά κέντρα αναψυ-χής αλλά 100.000 κατοίκους καθημε-ρινά για τις ανάγκες τους. Η λεγόμενη

«κίτρινη γραμμή» με 10 ενδιάμεσεςστάσεις είχε τέτοια επιτυχία που ακο-λούθησε μια δεύτερη η «κόκκινηγραμμή» που εγκαινιάσθηκε τον Σε-πτέμβριο και συνδέει το αεροδρόμιομε την Λα Παζ. Και πολύ σύντομα θαακολουθήσει και τρίτη γραμμή.

Kαι κάποια «προβλήματα»

Φυσικά όλα δεν είναι τέλεια για τηνΒολιβία, που παραμένει μια από τιςφτωχότερες χώρες στον κόσμο. Έν-τονη κριτική ασκήθηκε το προηγού-μενο διάστημα για τη νομιμοποίησητης παιδικής εργασίας για παιδιά από10 – 14 ετών. Τα παιδιά από 10 – 12ετών υπό την επίβλεψη των γονιώντους με την προϋπόθεση ότι θα παρα-κολουθούν και το σχολείο και τα 12 –14 ετών με συμβόλαιο εργασίας καιπάλι με την προϋπόθεση του σχο-λείου. Αυτό βέβαια είναι περίεργο γιαμια χώρα που ανακηρύχτηκε «ελεύ-θερη αναλφαβητισμού», αλλά η πίεσητων γονιών να στείλουν τα παιδιά τουςστην δουλειά λόγω φτώχειας είναιπολύ μεγάλη. Την ημέρα της ψήφισηςτου νόμου στη Βουλή ανήλικα παιδιά,που διαμαρτύρονταν έξω από το κτί-ριο, δέχτηκαν ρίψεις δακρυγόνων απότην αστυνομία.

Μεγάλη διαμαρτυρία έχει ξεσηκώσειτα τελευταία χρόνια η χάραξη και διά-νοιξη ενός αυτοκινητόδρομου πουπερνάει από ένα φυσικό πάρκο τωνιθαγενών (πάρκο του Άγιου Ισίδω-ρου). Ο δρόμος αυτός με την ονομασίαTIPNIS έβγαλε χιλιάδες ιθαγενείς στοδρόμο. Με μεγάλες πορείες κατάφε-ραν να τον σταματήσουν το 2011αλλά, φέτος, τα έργα ξανάρχισαν.Νέες πορείες και συγκρούσεις. Σε μιαμεγάλη συγκέντρωση στη Λα Παζ συ-νελήφθησαν 10 άτομα, μεταξύ τωνοποίων και 4 νεαροί αναρχικοί, γεγο-νός που έχει ξεσηκώσει ένα διεθνέςκίνημα συμπαράστασης.

Η νέα θητεία του Μοράλες είναιμέχρι το 2020 και περιμένουμε ναέχουμε νέα για περαιτέρω μείωση τηςφτώχειας, πρόοδο, ανάπτυξη και λι-γότερα «προβλήματα».

Μιχάλης Ανιτσάκης

ΚΟΣΜΟΥBOΛΙΒΙΑ

Τρίτη θητεία γιατον Έβο ΜοράλεςΤα επιτεύγματα και τα προβληματικά σημείατης πολιτικής του βολιβιανού ηγέτη

“Η Βολιβία προωθείένα νέο πιλοτικό,κοινωνικό καιοικονομικό μοντέλοπου βασίζεται στηνπροστασία και τοσεβασμό για τη φύση.Πρόκειται να γίνει ηπρώτη χώρα στονκόσμο που δίνει στηφύση ολοκληρωμένανομικά δικαιώματα.

Στις προεδρικές εκλογές της περασμένης Κυριακής στη Βολιβία επανεξελέγη πρόεδρος για τρίτη φορά ο Έβο Μοράλες συγ-κεντρώνοντας το 60% των ψήφων. Αυτό ύστερα από απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου τον περασμένο Απρίλιο που έκρινενόμιμη την εκλογή προέδρου για τρίτη θητεία έπειτα από συνταγματική μεταρρύθμιση. Ο ίδιος μιλώντας για το νέο εκλογικόθρίαμβο είπε ότι είναι μια νίκη των κρατικοποιήσεων έναντι των ιδιωτικοποιήσεων και αφιέρωσε τη νίκη στον Φιντέλ Κά-στρο και τον Ούγκο Τσάβες. Πάντως σε συνέντευξή του στο ισπανόφωνο BBC τις παραμονές των εκλογών ισχυρίστηκε ότιδεν υπάρχουν άλλες κρατικοποιήσεις στον ορίζοντα αφού έχουν κρατικοποιηθεί τα πάντα εκτός από δύο - τρία ορυχεία. Ναυπενθυμίσουμε εδώ την πρόσφατη κρατικοποίηση των δύο μεγάλων ισπανικών εταιρειών ηλεκτρισμού. Ας επιχειρήσουμε μιααναδρομή των πεπραγμένων του Μοράλες κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων θητειών του, από το 2006 έως σήμερα.

1122 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Στις 23/9/2014, σε συνέντευξη Τύπου, ο πρωθυ-πουργός της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος(Ρ.Ρ) Μαριάνο Ραχόι ανακοίνωσε την απόσυρση

του νομοσχεδίου για την «Προστασία της Ζωής του Εμ-βρύου και της Γυναίκας» με αιτιολογία την «αδυναμίαεπίτευξης της απαιτούμενης συναίνεσης». Λίγες ώρεςαργότερα, ο υπουργός ∆ικαιοσύνης Α.Ρ. Γκαγιαρντόνανακοίνωσε την παραίτησή του από την κυβέρνηση καιτη βουλευτική του θέση, καθώς και την αποχώρησήτου από την πολιτική.

Οι εξελίξεις αυτές ήλθαν εννιά μήνες μετά την ανα-κοίνωση από τον τότε υπουργό ∆ικαιοσύνης του πιοπάνω Νομοσχεδίου και μόλις πέντε μέρες πριν από τιςπρογραμματισμένες από το “Συντονιστικό Φεμινιστι-κών Συλλογικοτήτων” νέου γύρου διαδηλώσεων κατάτου Νομοσχεδίου.

Παρενθετικά, το Νομοσχέδιο που αποσύρθηκε κα-ταργούσε τον ισχύοντα σχετικό νόμο του 2010 (κυ-βέρνηση του Σ.Κ- PSOE) και γύριζε την ισπανική κοι-νωνία 30 χρόνια πίσω, καθιστώντας ουσιαστικά αδύ-νατη την πραγματοποίηση νόμιμης έκτρωσης. Η λογική

και η επιχειρηματολογία στηρίζεται στη γνωστή θρη-σκευτικο-σκοταδιστική και μισογυνική άποψη της«προστασίας της ζωής του εμβρύου» και στη ταύτισητης σεξουαλικότητας των γυναικών με την αναπαρα-γωγική τους ικανότητα.

Στη συνέντευξη, ο Μ. Ραχόι αποκάλυψε τις προθέ-σεις της κυβέρνησής του δηλώνοντας ότι μέχρι τοτέλος του χρόνου θα παρουσιάσει ένα «Σχέδιο για τηστήριξη της οικογένειας» και στη συνέχεια θα αναζη-τήσει «νέα φόρμουλα για την επίτευξη μεγαλύτερηςσυναίνεσης στη μεταρρύθμιση».

Οι αγώνες έφεραν καρπούς

Οι εξελίξεις δημιούργησαν αισιοδοξία και πανηγυ-ρικό κλίμα στο πολύχρωμο και πολυφωνικό κίνημα πουαγωνίστηκε κατά του νομοσχεδίου. Τα σχέδια της κυ-βέρνησης, όμως, δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Έτσι, το«Συντονιστικό» αποφάσισε να μην αναβληθούν οι κινη-τοποιήσεις, ενώ προειδοποιεί τον Ραχόι να μην τολμή-σει να εμπλέξει το Συνταγματικό ∆ικαστήριο στο πλαί-σιο αναζήτησης «νέας φόρμουλας» περιορισμού του δι-καιώματος των γυναικών στην έκτρωση.

Η πρώτη αυτή νίκη είναι κατά κύριο λόγο αποτέλε-σμα της μαχητικής και μαζικής σε ολόκληρη τη χώρακινητοποίησης των γυναικών. Το διεκδικητικό τουςπλαίσιο δεν περιορίστηκε στην απόσυρση του νομο-σχεδίου, αλλά με επίκεντρο το σύνθημα «Εγώ αποφα-σίζω» διεκδίκησαν το δικαίωμα των γυναικών στηνελεύθερη και δωρεάν (δημόσια) έκτρωση και την απο-ποινικοποίησή της. Η συμπαράταξη ήταν ευρεία τόσοπολιτικά όσο και κοινωνικά: Κόμματα/πολιτικές καικοινωνικές Οργανώσεις όλων των ρευμάτων της Αρι-στεράς, του Ελευθεριακού και Αναρχικού χώρου, συν-

δικάτα. Επίσης, το Σοσιαλιστικό Κόμμα τάχθηκε κατη-γορηματικά κατά του Νομοσχεδίου, ενώ γυναίκες -προβεβλημένα στελέχη του συμμετείχαν στις κινητο-ποιήσεις.

Η φεμινιστική αλληλεγγύη που εκδηλώθηκε με δια-δηλώσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και τα χιλιά-δες ηλεκτρονικά «καλέσματα» στην κυβέρνηση να απο-σύρει το μεσαιωνικό Νομοσχέδιο, ξάφνιασαν δυσάρε-στα και στρίμωξαν και αυτά την κυβέρνηση.

Σε μια συγκυρία όπου η κυβέρνηση επιχειρεί να πεί-σει τους λαούς της Ισπανίας για τη δική της «ιστορίαεπιτυχίας (success story), ένα νέο κοινωνικό μέτωποπροστέθηκε απροσδόκητα στα ήδη υπαρκτά και δημι-ούργησε ρήγμα ακόμα και στο κομματικό – κυβερνη-τικό στρατόπεδο. Με το βλέμμα στραμμένο στις βου-λευτικές εκλογές του 2015 και το ενδεχόμενο η Αρι-στερά (Podemos+Ι.U) να βρεθεί στη θέση της αξιωμα-τικής αντιπολίτευσης ή ακόμα και πρώτο κόμμα και τοP.P τρίτο, η κυβέρνηση του Ραχόι δεν μπορεί να «αντέ-ξει» επίμονα, μαχητικά και μαζικά κινήματα.

Οι αγώνες συνεχίζονται

Στις 28/9/2014, το κίνημα για το δικαίωμα των γυ-ναικών στην έκτρωση διαδήλωσε μαχητικά, μαζικά καισε γιορταστικό κλίμα σε πολλές πόλεις της Ισπανίας.Αυτήν τη φορά, εκτός από συνθήματα όπως «Εμείςαποφασίζουμε. Ελεύθερη και ∆ωρεάν έκτρωση», τηντιμητική τους είχαν αντικληρικά συνθήματα, όπως «Ούτε το κράτος ούτε η Εκκλησία. Για το σώμα μου απο-φασίζω εγώ» ή «Έξω τα κομποσκίνια σας από τις ωο-θήκες μας».

Γεωργία Ντούσια

Του Νίκου Σερβετά

Οχι στο παρά πέντε αλλά στοπαρά ένα έγινε μία σημαντικήδιπλωματική κίνηση, η οποία

απ’ ότι φαίνεται περισσότερο αποσκο-πεί στο να προστατεύσει από την πι-θανή καταστροφή παρά στο άνοιγμανέου ορίζοντα για την επίλυση του Με-σανατολικού. Οι δηλώσεις περί μελ-λοντικής αναγνώρισης της Παλαιστί-νης ως αυτόνομο κράτος άρχισαν απότη Στοκχόλμη, πριν από δύο εβδομά-δες και συνεχίστηκαν από την περα-σμένη ∆ευτέρα σε Λονδίνο, Παρίσι ενώκινητικότητα γύρω από το θέμα χωρίςόμως σαφείς δηλώσεις υπάρχει και στηΡώμη.

«Μπορείς να φανταστείς να δείχνουνστην τηλεόραση ή να δημοσιεύουν στοδιαδίκτυο σφαγή ισραηλινού στρα-τιώτη από Παλαιστίνιο, μπορείς ναφανταστείς τι θα ακολουθήσει αν γίνεικάτι τέτοιο;» μου είπε παλαιστίνιος συ-νομιλήτής μου θέλοντας να δώσει έμ-φαση στο πώς θα μπορούσε να λει-τουργήσει η ακροδεξιά στο Ισραήλ ανσημερινοί οπαδοί της Χαμάς, την οποίααρχίζουν πλέον να θεωρούν «ενδο-τική», στραφούν προς άλλα κέντρα. «Ηάμυνα στη Γάζα έπαιξε αποφασιστικόρόλο για όλες τις εξελίξεις από εδώ καιπέρα. Σχεδόν δύο μήνες οι άνθρωποιπολεμούσαν καθημερινά, και συνεχί-ζουν να πολεμάνε, βλέπουν όμως ότι ηοργάνωση τους συνδιαλέγεται με αυ-τούς που κατηγορούν ως ενδοτικούς. Οφόβος ριζοσπαστικοποίησης του κό-σμου, ειδικά στη Γάζα, και ο προσανα-τολισμός τους προς την ISIS επιτάχυνετις εξελίξεις.»

Παρατηρητής από το Τελ Αβίβ δίνειμία ακόμα διάσταση της κατάστασηςπου διαμορφώνεται. «Η πολιτική πουακολουθούν Ισραήλ στο Μεσανατολικό

και οι ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή θαπρέπει να θεωρείται πλέον πλήρωςαποτυχημένη. Όχι μόνο δεν έχουνδώσει λύσεις αλλά δημιουργούν συνε-χώς νέα προβλήματα που φέρνουν σεπολύ δύσκολη θέση ακόμα και αυτέςτις ίδιες τις χώρες. Το Ισραήλ είναι διε-θνώς απομονωμένο και αρκεί να θυμη-θούμε τη δήλωση του τότε υπουργούΕξωτερικών των ΗΠΑ, Ντικ Τσέινι,όταν έγινε η επέμβαση στο Ιράκ, περίεξαγωγής πέντε εκατομμυρίων βαρε-λιών πετρελαίου την ημέρα για να κα-ταλάβουμε πόσο έξω έχουν πέσει στιςπροβλέψεις τους. Ούτε ενάμισι εκα-τομμύριο δεν εξάγεται, και αυτό είναιγια τους Αμερικανούς καταστροφικό.Έχουν αποτύχει πλήρως στο Ιράκ καιστο Αφγανιστάν, στην Συρία δεν ξέ-ρουν τι να κάνουν, στην Λιβύη οι άν-θρωποι τους δεν χαίρουν καμίας εκτί-μησης. Τόσο λοιπόν αυτή η πολιτικήόσο και το κύρος του Ισραήλ που έχειπληγεί ανεπανόρθωτα δημιουργούν

νέα δεδομένα, αναζητούνται νέοι σύμ-μαχοι. Θα δούμε σύντομα τον ρόλο πουθα κληθεί να παίξει το Ιράν.»

Αλυσιδωτές αντιδράσεις

Ο φόβος των Τζιχαντιστών λοιπόνκαι η συγκυρία με την αλλαγή της κυ-βέρνησης στη Σουηδία δημιουργούννέα δεδομένα στη Μέση Ανατολή, μετην αργά ή γρήγορα πλήρη αναγνώρισητου Παλαιστινιακού Κράτους.

Η κίνηση από την πλευρά των Σουη-δών Σοσιαλδημοκρατών ήταν αναμενό-μενη, καθώς αποτελεί μία από τις προ-εκλογικές θέσεις του μεγαλύτερουκόμματος στο σουηδικό κοινοβούλιοόπου συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «ταεγκλήματα πολέμου του Ισραήλ πρέπεινα ερευνηθούν και να αρθεί η κατοχήτης Γάζας (...) η Σουηδία και ο υπόλοι-πος κόσμος πρέπει να υποστηρίξουνενεργά τις προσπάθειες των Παλαιστι-

νίων για συμφιλίωση». Η Σουηδία έγινετο πρώτο κράτος ήδη μέλος της Ευρω-παϊκής Ένωσης που θα αναγνωρίσειτην Παλαιστίνη. Το παλαιστινιακόκράτος έχει αναγνωριστεί από επτάχώρες που σήμερα είναι μέλη της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης, δύο της Μεσογείου-Κύπρος και Μάλτα- και πέντε της ανα-τολικής Ευρώπης, -Βουλγαρία, Τσεχία,Ουγγαρία, Πολωνία και Ρουμανία- οιοποίες όμως είχαν προβεί στην ανα-γνώριση προτού ενταχθούν στην Ευρω-παϊκή Ένωση. Η Γενική Συνέλευση τουΟΗΕ είχε ταχθεί μετά από ψηφοφορίατο 2012 υπέρ του να χορηγηθεί στηνΠαλαιστίνη καθεστώς «κράτους-μη μέ-λους παρατηρητή», καθώς τη διαδικα-σία πλήρους αναγνώρισης του παλαι-στινιακού κράτους σταμάτησε το 2011το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Αυτό που δεν ήταν αναμενόμενο ήτανη κίνηση των Βρετανών. Την περα-σμένη ∆ευτέρα, η Βουλή των Κοινοτή-των υπερψήφισε με συντριπτική πλει-οψηφία, 262 υπέρ-12 κατά, την ανα-γνώριση του κράτους της Παλαιστίνης,παράλληλα με αυτό του Ισραήλ, δεί-χνοντας έτσι τη θέλησή της να συμβάλ-λει στην εξασφάλιση μιας διαπραγμα-τεύσιμης λύσης. Μια ημέρα μετά τοβρετανικό κοινοβούλιο, ήρθαν και οιδηλώσεις του υπουργού Εξωτερικώντης Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς. «Από τηστιγμή που λέμε ότι πρέπει να υπάρ-χουν δύο κράτη, του Ισραήλ και τηςΠαλαιστίνης, θα χρειαστεί απαραίτητααναγνώριση του κράτους της Παλαι-στίνης, αυτό εξυπακούεται, είναι λο-γικό. Το μοναδικό ερώτημα που τίθεταιείναι οι όροι της αναγνώρισης και πώςαυτό θα μπορούσε να είναι όσο το δυ-νατόν πιο αποτελεσματικό. Αυτό είναιπου θέλουμε, δεν είναι θέμα συμβολι-σμού, αλλά το να είναι επωφελές γιατην ειρήνη».

ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Έγινε η αρχήΟ Πρόεδρος της Παλαιστίνης,Μαχμούτ Αμπάς, δήλωσε πως«η διεθνής κοινότητα είναι ητελευταία ελπίδα για την Πα-λαιστίνη. Ήρθε η ώρα ο κό-σμος να πει καθαρά: αρκετάμε την επιθετική πολιτική τουΙσραήλ, αρκετά με τους διακα-νονισμούς και τις καταλή-ψεις». Αντίθετα, στην Ουά-σινγκτον, η εκπρόσωπος τουΣτέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζεν Ψάκι,αποκάλεσε την κίνηση «πρό-ωρη». «Ασφαλώς υποστηρί-ζουμε την εγκαθίδρυση Πα-λαιστινιακού κράτους, αλλάαυτό μπορεί να γίνει μόνο δια-μέσου διαπραγματεύσεων»

Ισπανία: Mια πρώτη νίκη του φεμινιστικού κινήματοςΑπόσυρση του νομοσχεδίου που απαγορεύει την έκτρωση και παραίτηση του υπουργού ∆ικαιοσύνης

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 1133∆ΙΕΘΝΗ

www.mujeresoriginarias.com

∆ικαιώματαστους αυτόχθονες,τώρα

Μετά τη μεγάληδιαδήλωση στο

Μπουένος Άιρες, την οποία οδήμαρχος είχε απαγορεύσειζητώντας 2.500 πέσος για τηχρήση του δημόσιου χώρου,συνεχίζεται η πορεία για την«καλή ζωή» από εκατοντάδεςγυναίκες 36 αυτόχθονων λαώντης Αργεντινής. Περνώνταςαπό διάφορες πόλεις η πορείαθα ολοκληρωθεί στις 21Απριλίου, στην παγκόσμιαημέρα της γης, και στόχοςείναι η συλλογή 1.000.000υπογραφών για να συζητηθείστο Κογκρέσο το θέμα τωνδικαιωμάτων τωναυτόχθονων.

www.noexpo.org

Ενάντιαστην EXPO 2015

Με μια διαδήλωσηχιλιάδων ανθρώπων

ολοκληρώθηκε στο Μιλάνο τοδιήμερο κινητοποιήσεωνενάντια στην EXPO 2015, πουέχει προγραμματιστεί ναξεκινήσει την 1η Μαΐου και θαδιαρκέσει έξι μήνες. Στόχοςείναι οι κινητοποιήσεις ναενταθούν μέσα τουςεπόμενους μήνες, αφού ηέκθεση προωθεί τηνκερδοσκοπία, την επισφαλήεργασία και την υπέρμετρηανοικοδόμηση, στερεί δαπάνεςαπό άλλους δημόσιους τομείς,και στηρίζει ένα μοντέλοανάπτυξης που δεν έχει καμίασχέση με την ικανοποίησηκοινωνικών αναγκών.

https://twitter.com/YoSoyRed_

Σπάμε τη σιωπή

Χιλιάδες άνθρωποιέχουν δηλώσει

εθελοντές στην πρωτοβουλίαπου προσπαθεί να αποκαλύψειμε στοιχεία τις περίπου120.000 δολοφονίες και τις27.000 εξαφανίσεις που έχουνγίνει τα τελευταία χρόνια στοΜεξικό. Η εκστρατείασυνεχίζεται ως την Τετάρτημε στόχο να σπάσει η σιωπή,κόντρα στην κυβερνητικήλογοκρισία που ισχυρίζεταιότι τα θύματα είναι μόνοέμποροι ναρκωτικών καιστρατιώτες, ενώ στηνπραγματικότητα η πλειοψηφίατους είναι αθώοι, θύματα τηςκρατικής ατιμωρησίας και τηςγενικευμένης κουλτούρας τηςβίας.

∆ημήτρης Γκιβίσης[email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Η «στρατηγική Πούτιν»μέσα και έξω από τη ΡωσίαΗ∆ύση, κυρίως οι ΗΠΑ και δευ-

τερευόντως η ΕΕ, προσπαθούννα μειώσουν την ισχύ και την

επιρροή της Ρωσίας. Από την άλλη, ηΡωσία κινείται πλέον ως δυνατός παί-χτης στη σύγχρονη γεωπολιτική σκα-κιέρα. Στις κινήσεις της οπωσδήποτεεπιδρούν διάφοροι επιχειρηματικοί κύ-κλοι και η ρώσικη οικονομική ολιγαρ-χία με τα πολλές φορές αντικρουόμενασυμφέροντά τους καθώς επίσης και τοεπίπεδο των διεθνών σχέσεων.

Εσωτερικές ισορροπίες-οικονομική ανάπτυξη

Η επίδραση όμως των ολιγαρχών,ιδιαίτερα μετά την επικράτηση τουΒλαντίμιρ Πούτιν, δεν είναι καθορι-στική. Το κράτος διαδραματίζει πρω-ταγωνιστικό ρόλο, ενώ οι ολιγάρχεςεκουσίως ή ακουσίως υποτάσσονταιτις περισσότερες φορές στην κρατικήστρατηγική. Όταν προσπαθούν κά-ποιες φορές να υπερβούν τα εσκαμ-μένα, αντιμετωπίζονται πολύ αυστηράαπό τις φορολογικές αρχές και τουςάλλους μοχλούς του κράτους. Ο Πού-τιν από την αρχή έδωσε στους κακομα-θημένους από το καθεστώς Γιέλτσινολιγάρχες να καταλάβουν ποιος κάνεικουμάντο στο Κρεμλίνο. Ολιγάρχεςπου προσπάθησαν να θέσουν υπό τονέλεγχό τους τον Πούτιν, όπως ο Μπο-ρίς Μπερεζόφσκι και ο ΒλαντίμιρΓκουσίνσκι εκδιώχτηκαν από τη Ρωσίακαι τους δεσμεύτηκε το μεγαλύτερομέρος των περιουσιών. Άλλοι, όπως οΜιχαήλ Χοντορκόβσκι που προσπάθη-σαν να αποτελέσουν το αντίπαλο πολι-τικό δέος, κλείστηκαν στη φυλακή γιαπολλά χρόνια. Για να εκδιωχθούνυπήρχαν πολλά στοιχεία εναντίοντους, αυτό που έλειπε ήταν η πολιτικήβούληση.

Τελευταίο παράδειγμα είναι η περί-πτωση του ρώσου ολιγάρχη ΒλαντίμιρΓεφτουσένκοφ, που τέθηκε σε κατ’οίκον περιορισμό και θεωρείται ότιήταν ο χρηματοδότης των ρωσόφωνωναυτονομιστών στην Ανατολική Ουκρα-νία. Η άνοδος του Πούτιν θεωρήθηκεότι ήταν νίκη του περιβάλλοντος Γέλ-τσιν εναντίον της ομάδας του δημάρ-χου της Μόσχας Γιούρι Λουζκόφ. ΟΠούτιν όμως ως έμπειρος πράκτοραςτης Κα Γκε Μπε το πρώτο που έκανεήταν να απομακρύνει από τις θέσεις-κλειδιά τους διεφθαρμένους ανθρώ-πους του Γέλτσιν. Ο Γεφτουσένκοφ ανκαι ήταν άνθρωπος του Λουζκόφ προ-σαρμόστηκε στις νέες συνθήκες καιπροσπάθησε να παρουσιάσει τον εαυτότου ως έναν άνθρωπο χαμηλών τόνωνπου δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική.Τελευταία όμως ασχολήθηκε με τηνΟυκρανία και κατηγορείται για ξέ-πλυμα βρώμικου χρήματος. Μπορείόμως αυτό να είναι το πρόσχημα γιατην απεμπλοκή του Γιεφτουσένκοφαπό την Ανατολική Ουκρανία . Ο Πού-τιν θέλει να δώσει σήμα στους ολιγάρ-χες, κατά τη γνώμη μας, ότι αυτός είναιο κυρίαρχος του παιχνιδιού και δε θατους αφήσει να έχουν το πάνω χέρι.

Ο Βλ. Πούτιν, από την άλλη, σκο-πεύει να κάνει φυγή προς τα εμπρόςγια να αποφύγει τα αρνητικά αποτελέ-σματα των δυτικών κυρώσεων. Η λύσηπιστεύει ότι βρίσκεται στην ανάπτυξητης ρώσικης οικονομίας με νέες ταχύ-

τητες, με άλλους ρυθμούς και με κα-τεύθυνση στις νέες τεχνολογίες. Μέν-τορας αυτών των μεταρρυθμίσεωνείναι ο σύμβουλός του Σεργκέι Γκλά-ζιεφ. Η νέα οικονομική πολιτική προ-βλέπει πέντε φορές αύξηση του ελ-λείμματος του προυπολογισμού, μεί-ωση των φόρων και αξιοποίηση περί-που του 50% του αποθεματικού σεχρυσό και συνάλλαγμα για νέες επεν-δύσεις στα επόμενα πέντε χρόνια. Οιεπενδύσεις με βάση αυτό το σχέδιο θααυξηθούν την περίοδο 2015-2020 κατά8% ετησίως και κατά 10% στη συνέ-χεια. Οι ρυθμοί της οικονομικής ανά-πτυξης την περίοδο 2015-2020 θα είναι3-4% , ενώ την περίοδο 2020-2025 θαείναι 5-6%.

∆ιεθνείς σχέσεις

Έντονη είναι η κινητικότητα τουΚρεμλίνου στο διεθνές σκηνικό. Τακύρια στοιχεία της εξωτερικής πολιτι-κής του είναι:

1) Συμμαχία με όσους επιθυμούν νααπαλλαγούν από την κυριαρχία τωνΗΠΑ και του δολαρίου. 2) Μείωση τηςαποτελεσματικότητας των μέσων τουαντιπάλου.

Οι χώρες που ήδη έχουν βαρεθεί σεμεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τηνηγεμονία του των ΗΠΑ είναι αυτές πουσυγκροτούν τα BRICS, ΤΟΝ ΟργανισμόΣυνεργασίας της Σαγκάης και την Ευ-ρασιατική Οικονομική Ένωση.

Και η Ρωσία και η Κίνα ξέρουν ότι δεδιαθέτουν την τεχνογνωσία για να δια-βρώσουν τις ΗΠΑ από τα μέσα. Ούτε

«έγχρωμες επαναστάσεις» μπορούν ναοργανώνουν, ούτε να χρησιμοποιούντις ΜΚΟ την κατάλληλη στιγμή. Θαμπορούσαν όμως να περιορίσουν τοβεληνεκές των μέσων που χρησιμοποι-ούν οι ΗΠΑ για τη εδραίωση της κυ-ριαρχίας τους, όπως είναι του δολα-ρίου. Οι τρόποι με τους οποίους μετους οποίους μπορεί να πετύχει κάτιτέτοιο είναι οι εξής:

1) ∆εν θα αγοράζει πλέον αμερικά-νικα ομόλογα και τα χρήματα αυτά θαπηγαίνουν στο αποθεματικό της Ρω-σίας. Από την 1η Ιανουαρίου 2015 ταχρήματα που παλιότερα πήγαιναν στηναγορά αμερικανικών χρεογράφων θαπηγαίνουν στα ταμεία της.

2) Ενίσχυση των φιλικών σχέσεων μετην Κίνα. Οι δύο χώρες εκτός από τοναγωγό φυσικού αερίου «∆ύναμη της Σι-βηρίας» που ήδη άρχισε η κατασκευήτου, υλοποιούν συντονισμένες και στο-χευμένες επενδύσεις σε αρκετούς κλά-δους της βιομηχανίας και τις υποδο-μές. Αυτό όμως που αποτελεί κλειδίστις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρώνείναι η απαγκίστρωση από το δολάριοκαι η χρήση των νομισμάτων τους στιςεμπορικές τους συναλλαγές. Συνεχίζε-ται η προσέγγιση της Ρωσίας με τοΙράν. Οι δύο χώρες επεξεργάζονταισχέδιο για ανταλλαγή πετρελαίου μεσταθμούς παραγωγής ηλεκτρικήςενέργειας. Και τη δημιουργία μικτήςρωσο-ιρανικής τράπεζας για τη χρημα-τοδότηση κοινών επενδυτικών σχε-δίων.

Μιχάλης Ρένεσης

Ο Βλ. Πούτιν σκοπεύει να κάνει φυγή προς ταεμπρός για να αποφύγει τα αρνητικάαποτελέσματα των δυτικών κυρώσεων. Η λύσηπιστεύει ότι βρίσκεται στην ανάπτυξη τηςρώσικης οικονομίας με νέες ταχύτητες.

“

1144 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Το ζωτικό για την ανάπτυξη της περιοχής, ΜεγάλοΦράγμα Αιθιοπικής Αναγέννησης (GERD) στον Γα-λάζιο Νείλο, απασχόλησε τη συνάντηση των υπουρ-γών Υδάτινων Πόρων και Άρδευσης, Αιγύπτου, Αι-θιοπίας και Σουδάν, που έγινε στις 16 και 17 Οκτω-βρίου στο Κάιρο. Κύρια θέματα του δεύτερου γύρουσυνομιλιών ήταν η επιλογή εταιριών-συμβούλων πουθα εκπονήσουν νέες μελέτες για τις επιπτώσεις τουυδροηλεκτρικού φράγματος στις τρεις χώρες και ηεξέταση των προτάσεων της τριεθνούς επιτροπήςπου έχει συσταθεί κυρίως λόγω των, έντονων μέχριπρότινος, αντιδράσεων της Αιγύπτου. Οι υπουργοίτου Σουδάν και της Αιγύπτου, χαρακτήρισαν θετικάτα αποτελέσματα της συνάντησης, επισημαίνονταςότι κατεγράφησαν παρόμοιοι στόχοι και κοινά τασυμφέροντα.Αιτία τριβώνΤη μεγαλεπήβολη κατασκευή έχουν αναλάβει κυ-

ρίως ιταλικές εταιρίες, έχει ολοκληρωθεί κατά 40%και η αποπεράτωση αναμένεται το 2017. Πρόκειταιγια το μεγαλύτερο φράγμα και από τα πλέον φιλό-δοξα έργα της αφρικανικής ηπείρου. Υπολογίζεταιότι θα τριπλασιάσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέρ-γειας της Αιθιοπίας και θα καλύψει τις ανάγκες όληςτης ανατολικής Αφρικής χωρίς επιβάρυνση του πε-ριβάλλοντος από ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, θα ανα-κουφίσει τα χρόνια επισιτιστικά προβλήματα λόγω

των ξηρασιών. Από την αρχή της κατασκευής του, τον Απρίλιο

2011 -δύο μήνες μετά την απομάκρυνση του ΧόσνιΜουμπάρακ- το έργο αποτέλεσε νέο αγκάθι στις ήδητεταμένες σχέσεις μεταξύ Αιγύπτου και Αιθιοπίας. ΗΑίγυπτος, η οποία θεωρεί ότι έχει «ιστορικό δι-καίωμα» στο Νείλο, προέβαλε ως επιχείρημα τη μεί-ωση του όγκου των υδάτων και την πιθανή κατα-στροφή εύφορων εδαφών της, παρότι μελέτες πουέχουν εκπονηθεί -και η Αίγυπτος έχει απορρίψει-,δεν επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς. Η Αιθιοπίαπάντως δεσμεύτηκε ότι θα διαχειριστεί ισότιμα καιδίκαια τα ύδατα. Τις θέσεις του Σουδάν εκφράζει μεσαφήνεια ο πρόεδρος Ομάρ Χασάν Αλ-Μπασίρ:«Έχουμε υποστηρίξει την κατασκευή του φράγματος.Το Ασουάν είναι χρήσιμο για την Αίγυπτο και τοGERD είναι ζωή για το Σουδάν».

Η επιθετική και απόλυτη στάση τής Αιγύπτου, οιαπαιτήσεις να σταματήσουν οι εργασίες και οι απει-λές για δολιοφθορές από την κυβέρνηση ΜοχάμεντΜόρσι, είχαν υποχρεώσει την Αιθιοπία σε στρατιω-τική ετοιμότητα και σε δηλώσεις ότι η κατασκευή δενείναι διαπραγματεύσιμη. Τον Ιούνιο 2013, εκπρόσω-πος του ισλαμικού συντηρητικού κόμματος Αλ-Νουρ,είχε χαρακτηρίσει την κατασκευή, αμερικανο-ισραη-λινή συνωμοσία εναντίον της Αιγύπτου και αιτία πο-λέμου.

Ο αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι, πουπροβάλλει δημοκρατικό και διαλλακτικό πρόσωποστο εξωτερικό και προσπαθεί να εδραιωθεί με «ειρη-νικά» και «συμφιλιωτικά» έργα στο εσωτερικό (με-ταξύ των οποίων η δημιουργία, παράλληλης με τηνυπάρχουσα, διώρυγας του Σουέζ), στην διαμάχη τουφράγματος επιστράτευσε το διπλωματικό προφίλ τηςηγεσίας του. Τον Ιούνιο συναντήθηκε με τον αιθίοπαπρωθυπουργό Χαιλεμαριάμ Ντεσαλέν, ενώ την Πέμ-πτη είχε «εγκάρδια» συνάντηση με τους υπουργούςτων τριών χωρώνΕθνική υπόθεση για την ΑιθιοπίαΗ φτωχή Αιθιοπία που δίνει αγώνα για την ανά-

πτυξή της, απέρριψε πρόσφατη πρόταση της Αιγύ-πτου για συν-χρηματοδότηση με προϋπόθεση τηνσυν-διαχείριση. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι το φράγμα,προϋπολογισμού περίπου 4 δισ. δολαρίων, που επι-βλέπει η κρατική Αιθιοπική Εταιρία Ηλεκτρισμού, θααποτελέσει στοιχείο εθνικής υπερηφάνειας και θαολοκληρωθεί χωρίς εξωτερική βοήθεια, με χρηματο-δότηση από κρατικές τράπεζες και πωλήσεις ομολό-γων στις διεθνείς αγορές. Μεγάλος δανειστής, επεν-δυτικός και εμπορικός εταίρος της Αιθιοπίας είναι ηΚίνα, η οποία μετέχει σε έργα υποδομών και έχει χρη-ματοδοτήσει την κατασκευή του δικτύου διανομήςηλεκτρισμού.

Η Συμφωνία Υδάτων του Νείλου του 1959, τηνοποία η Αιθιοπία δεν έχει υπογράψει, παρέχει 55,5δισ. κυβικά μέτρα νερό στην Αίγυπτο και 18,5 στοΣουδάν, από τα συνολικά 84. Από τις 11 χώρες τηςλεκάνης του Νείλου, το 2010, Αιθιοπία, Ουγκάντα,Ρουάντα, Τανζανία, Κένυα και το 2011 το Μπου-ρούντι, υπέγραψαν την Συμφωνία Πλαίσιο Συνεργα-σίας, η οποία προβλέπει «διαχείριση των υδάτων μεδίκαιο και λογικό τρόπο», «ανάλογα με την συνει-σφορά κάθε χώρας στην λεκάνη του ποταμού». Αίγυ-πτος και Σουδάν, δεν μετείχαν στην συμφωνία.

Ελισάβετ Πετρίδου

ΜεγάλοΑιθιοπικόΦράγμα:Έργο ζωής,όχι πολέμου

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Μπορεί την εβδομάδα που πέ-ρασε το δίδυμο Μέρκελ-Σόιμ-πλε να άκουσε να το επικρί-

νουν και πάλι δριμύτατα από το εξωτε-ρικό για την εμμονή του στην αιματηρήλιτότητα, η οποία πλέον εμφανώςαπειλεί να ρίξει σε ύφεση ολόκληρητην ευρωζώνη, αλλά τουλάχιστον στοεσωτερικό της χώρας είδε έναν πρώηναντίπαλο και τώρα εταίρο να προσφέ-ρει εθελοντικά τα διαπιστευτήρια πί-στης σε αυτή τη γραμμή. Ο επικεφαλήςτης γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας,αντικαγκελάριος και υπουργός Οικο-νομίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ βγήκε γιανα υπεραμυνθεί της γραμμής των ισο-σκελισμένων προϋπολογισμών, χωρίςτουλάχιστον να επικαλεστεί και αυτόςτο μύθο της «Σουηβής νοικοκυράς».

Ο φιλόδοξος και πληθωρικός πολι-τικός, που υποτίθεται ότι είχε σανστόχο να δώσει ένα νέο πιο κοινωνικόπροφίλ στο κόμμα του, το οποίο συνε-χίζει να παραμένει καθηλωμένο σειστορικά χαμηλά ποσοστά σε λες τιςδημοσκοπήσεις, ουσιαστικά «συνθηκο-λόγησε», όπως έγραψε χαρακτηριστικάη κεντροαριστερή «ΦράνκφουρτερΡούντσαου», ασπαζόμενος τη λογικήτης «απραξίας», που κυριαρχεί στηνπολιτική σκέψη της γερμανίδας καγ-κελαρίου.

Αντίθετα η συντηρητική «Φράνκ-φουρτερ Αλγκεμάινε» μόνο επαινετικάλόγια είχε για τον σοσιαλδημοκράτηπολιτικό, ο οποίος στις αρχές τηςεβδομάδας είχε μιλήσει σε πολύ αυ-στηρό ύφος στους συντρόφους του,που ζητούν να πάψει να είναι αυτοσκο-

πός το μηδενικό έλλειμμα και να αρχί-σει η κυβέρνηση να βλέπει λίγο και τιςπιο μεσοπρόθεσμες συνέπειες της πο-λιτικής της.

Αντιδράσεις στο SPD

«∆εν χρειάζεται να περιμένουμεπρώτα την ύφεση για να τρέχουμε μετάπίσω της για να την σταματήσουμε»είχε πει χαρακτηριστικά ο αναπληρω-τής επικεφαλής της κοινοβουλευτικήςομάδας του SPD, Κάρστεν Σνάιντερ, οοποίος ζήτησε και ένα πρόγραμμα δη-μοσίων επενδύσεων με επίκεντρο τηνβελτίωση των υποδομών σε επίπεδοτοπικής αυτοδιοίκησης και μέτρα ενί-σχυσης της αγοραστικής δύναμης τωνγερμανών εργαζομένων. Σε ανάλογούφος είχε μιλήσει και ένας εκ των αν-τιπροέδρων του κόμματος, ο ΡαλφΣτέγκνερ, ο οποίος είπε χαρακτηρι-

στικά ότι «το μηδέν στο έλλειμμα δενείναι σοσιαλδημοκρατικό μηδέν» γιανα εισπράξει την οργισμένη αντίδρασητου κυρίου Γκάμπριελ, ο οποίος φαίνε-ται να αποκτά σύνδρομα μεγαλείουανάλογα ενός επίσης «πληθωρικού«ομοϊδεάτη του σε μια ταλαιπωρημένηαπό την κρίση χώρα του Νότου, μετα-τρέποντας την σοσιαλδημοκρατία σεένα απλό συμπλήρωμα του νεοφιλε-λεύθερου μενού, που σερβίρεται συ-στηματικά στις ευρωπαϊκές κοινωνίεςεδώ και χρόνια.

«∆εν καταλαβαίνετε τίποτε» απάν-τησε ο Γκάμπριελ, σε όσους επικρίνουντην προσκόλλησή του στο δογματικόάρμα της κυρίας Μέρκελ. Ο εκνευρι-σμός του είναι δικαιολογημένος, αφούστο κόμμα του είναι πολλοί αυτοί πουανησυχούν για την απόλυτη απώλειαφυσιογνωμίας του SPD, το οποίο κά-ποτε αποτελούσε «φάρο» για τη σο-σιαλδημοκρατία στην Ευρώπη και

τώρα μοιάζει να μην μπορεί να αρθρώ-σει κάποια ορατή πολιτική πρόταση,ούτε εντός, ούτε εκτός συνόρων. Τοθέμα είναι τι θα πρέπει να «καταλά-βουν» τελικά οι Γερμανοί σοσιαλδημο-κράτες; Ότι τα συμφέροντα της Γερμα-νίας επιτάσσουν την υποταγή όλων τωνυπολοίπων ευρωπαϊκών κοινωνιών στηλογική διατήρησης της δικής της αντα-γωνιστικότητας; Ή απλά ότι η σοσιαλ-δημοκρατία δεν έχει πια άλλο ρόλο ναπαίξει παρά της ουράς της Χριστιανο-δημοκρατίας, με αντάλλαγμα έναμικρό κομμάτι από την πίτα της εξου-σίας; Στην υπόλοιπη Ευρώπη πάντως ηδιαλυμένη Κεντροαριστερά βλέπει έναSPD, που από την αρχή της κρίσης λει-τουργεί «εθνικά-εγωϊστικά», έχονταςκλειδώσει σε κάποια σκονισμένα υπό-γεια του «Οίκου Βίλλυ Μπραντ» συνθή-ματα και ιδέες περί αλληλεγγύης καικοινωνικής δικαιοσύνης. Τα «αλεπου-δάκια« που γαλουχήθηκαν την εποχήΣρέντερ προφανώς έχουν βάλει στόχονα ξεπεράσουν σε κυνισμό αυτή την«αλεπού« της πολιτικής.

Ένας άλλος «ηγέτης«, σύγχρονοςτου Σρέντερ, ο πρώην Υπουργός Εξω-τερικών Γιόσκα Φίσερ παρουσίασεπάντως το βιβλίο του με τίτλο «Απο-τυγχάνει η Ευρώπη;» χαρακτηρίζονταςτα σημερινά προβλήματα στην Ευ-ρώπη, ως απότοκο της λανθασμένηςγερμανικής πολιτικής λιτότητας. Καιοι εργαζόμενοι στους γερμανικούς σι-δηροδρόμους συνέχιζαν τις απεργιακέςκινητοποιήσεις τους, ζητώντας το «ξε-πάγωμα» των αμοιβών τους. Προφα-νώς ψήφισαν υπέρ της απεργίαςεπειδή και αυτοί δεν κατάλαβαν τι εν-νοεί ο κύριος Γκάμπριελ.

Σοσιαλδημοκρατίασε νεοφιλελεύθερη ομηρία

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 1155ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Να σώσουμε τα παιδιά μαςτων βορείων επαρχιών απότην απαγωγή πέρα από τα

σύνορα και τη διαπαιδαγώγησή τους σεεχθρούς της πατρίδας». Τα λόγια αυτάανήκουν στη Φρειδερίκη που πριν από68 χρόνια προανήγγειλε την ίδρυση των«παιδουπόλεων». Ήταν τα ιδρύματα ταοποία, ως γνωστόν, είχε αναλάβει υπότην εποπτεία της η μέλλουσα βασίλισσατης Ελλάδας και αποτέλεσαν για περί-που 25.000 παιδιά το ιδανικό φροντι-στήριο ελληνοχριστιανικής και αντικομ-μουνιστικής αγωγής.

Αυτή τη δόξα φαίνεται να έχει ζηλέψεισήμερα η επονομαζόμενη -από εθνοθρη-σκευτικούς κύκλους και μιντιακούς συ-νοδοιπόρους τους- «σύγχρονη Μπουμ-πουλίνα», δασκάλα στο Μέγα ∆έρειοΈβρου, Χαρά Νικοπούλου.

Έτσι, στην ορεινή Ροδόπη, σε έκταση150 στρεμμάτων στο παλιό στρατιωτικόφυλάκιο «Ακρίτας», το οποίο παραχω-ρήθηκε για χρήση με απόφαση του ΓΕΣστην ομάδα της Νικολοπούλου και τωνσυνεργατών της, δημιουργείται μιαστέγη αποκατάστασης αρωγής ΑνηλίκωνΟρεινής Ροδόπης. Σκοπός της η διάδοσητης ελληνοχριστιανικής ιδέας, μέσω τηςδημιουργίας ορφανοτροφείου, άσυλουΑμΕΑ και φροντιστηρίου ενισχυτικής δι-δασκαλίας.

Σύμφωνα με δηλώσεις της κ. Νικολο-πούλου στη ραδιοφωνική εκπομπή τουΚ.Χαρδαβέλα στον Realfm, σε λίγουςμήνες αναμένεται να φιλοξενηθούν ταπρώτα βρέφη από την Αθήνα που εγκα-ταλείφθηκαν από τους γονείς τους λόγωτης οικονομικής κρίσης. Κάνει παράλ-ληλα λόγο και για φιλοξενία ολόκληρωνοικογενειών που θα στηρίζονται και θασυμμετέχουν στην αγροτική και γεωρ-γική εκμετάλλευση του κτήματος. Τηνίδια στιγμή ζητά την οικονομική στήριξηόλων και ευχαριστεί τη σημαντική οικο-νομική προσφορά επιχειρηματιών καιμέσων ενημέρωσης που την στηρίζουν.

Η βράβευση και η «Κιβωτόςτης ∆όμνας Βιζβίζη»

Ποια είναι όμως η κ. Νικολοπούλου; ΗΑκαδημία Αθηνών την βραβεύει τον Ια-νουάριο του 2011 για την «εθνοπρέπειά»της ενώ η ίδια απαγόρευε στα δίγλωσσαπαιδιά να μιλούν τη μητρική τουςγλώσσα σε μια προσπάθεια να εμφυσή-σει την ελληνική εθνική συνείδηση σταπαιδιά της μειονότητας. Άλλωστε, δενέχει κρύψει ότι θεωρεί εθνικά απαράδε-κτο να παρέχουν τα ελληνικά σχολεία δί-γλωσση εκπαίδευση στα παιδιά της μει-ονότητας. ∆εν έχει σταματήσει όμως εκείαφού έχει ανασύρει από τα αραχνια-

σμένα συρτάρια της την ελληνοπρεπή«πατριδογνωσία» που διδάσκει στοίδρυμα που ήδη διευθύνει την «Κιβωτότης ∆όμνας Βιζβίζη». Πρόκειται για έναδιδασκαλείο για παιδιά και ενήλικες πουέχει ιδρύσει το 2012 στην Κομοτηνή μαζίμε τον σύζυγό της, Ι. Φριτζαλά. Τοίδρυμα αποσκοπεί στην «άμεση επι-στροφή στις ρίζες μας και την εμβά-θυνση στον ανυπέρβλητο πολιτισμό,στην τεράστια ιστορία και στην πάμ-πλουτη γλώσσα του Ελληνικού Έθνους».Το βέβαιο είναι ότι το ζεύγος ξέρει ναεπιλέγει τους καταλληλότερους αφούμεταξύ των καθηγητών της «Κιβωτού»εμφανίζονται ο Σαράντος Καργάκος(επιφανές μέλος του εθνικιστικού κλαμπ«∆ίκτυο 21») και η Άννα ΤζιροπούλουΕυσταθίου (καθηγήτρια αρχαίων ελληνι-κών και δεξί χέρι στην «ΕλληνικήΑγωγή» του Άδωνη Γεωργιάδη).

Σύμφωνα με τον Ι.Φριτζαλά αιτία τηςοικονομικής κρίσης είναι «η πνευματικήπενία και η έλλειψη οράματος της πα-τρίδας, ιδανικών και αξιών που αναμφί-βολα συνδυάστηκαν με το ψευδοπρο-οδευτικό και εθνομηδενιστικό πνεύμα

που επεβλήθη από την εποχή της μετα-πολιτεύσεως και εντεύθεν.»

Οι σχέσεις με την ακροδεξιάκαι το Τάμα του Έθνους

Η ίδια ισχυρίζεται ότι το νέο ίδρυμα θαείναι ανοικτό χωρίς διακρίσεις σε παιδιάχριστιανών και μουσουλμάνων «πουέχουν πληγεί από την κρίση», όμως αυτόμπορεί και να αμφισβητηθεί. Στο πρό-σφατο παρελθόν άλλωστε, έχει επανει-λημμένα αφεθεί σε κάθε είδους ισλαμο-φοβικές και πατριωτικές κορώνες πα-ρουσιάζοντας σε μαζώξεις «εθνεγερτι-κού» χαρακτήρα τα πεπραγμένα της.

«Μέσα από τα βάθη των αιώνων τοθρυλικ «Μολών Λαβέ» του Λεωνίδα καιτων 300 ορίζει τι είναι η Ελλάδα […] ΟΜέγας Αλέξανδρος είναι η Ελλάς τουχθες και του σήμερα , έτσι όπως θα θέ-λαμε όλοι να είναι […] Ελλάδα είναι οιιερείς του γένους που ακούραστα στακρυφά σχολεία διατήρησαν στους αι-ώνες το ομόγλωσσον, το ομότροπον, τοομόθρησκον» έλεγε χαρακτηριστικά το2010 με την ευκαιρία της βράβευσής της

από τον τότε νομάρχη ΘεσσαλονίκηςΠαναγιώτη Ψωμιάδη.

Ενδεικτικές είναι και οι εκλεκτικέςσυγγένειες με όλο το φάσμα της εγχώ-ριας δεξιάς και ακροδεξιάς. Από τοκόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων μέχρι«ανένταχτους πατριώτες», δεν υπάρχειακροδεξιός στην Ελλάδα που να μην έχειπροσπαθήσει να προσεταιριστεί τηνΧ.Νικοπούλου και το «αξιοθαύμαστοέργο» της. Ο χρυσαυγίτης βουλευτής Η.Παναγιώταρος επιχαίρει στο προσωπικότου ιστολόγιο «τη γνήσια ελληνίδα ΧαράΝικοπούλου που ξεφτίλισε το ανθελλη-νικό σύστημα» αρνούμενη να παραλάβειπέρυσι τιμητική διάκριση από το βου-λευτή Φλώρινας της Ν.∆., Σ. Κωνσταντι-νίδη, ο οποίος βγάζοντας στη φόρα τιςενδοοικογενειακές διαφορές της δεξιάςπολυκατοικίας την αποκάλεσε «Χρυσαυ-γίτισσα», χαρακτηρισμό που δεν αποποι-ήθηκε.

∆ιαφωτιστικό είναι και το άρθρο τηςΕφημερίδας των Συντακτών, τον Ιούνιοτου 2014 με αφορμή μια «υβριδική» πο-λιτικο-χριστιανική εκδήλωση στο Πολε-μικό Μουσείο που περιελάμβανε την πα-ρουσίαση ενός βιβλίου του Β. Νικόπου-λου (επίτιμου προέδρου του ΑρείουΠάγου και πατέρα της δασκάλας) και μιαπαράλληλη ομιλία από το σωματείο «Οιφίλοι του Τάματος του Έθνους» τοοποίο αυτοπροσδιορίζεται ως «μοχλόςαναζωογονήσεως και ανορθώσεως τουκατατρωθέντος ηθικού και εθνικού σθέ-νους των Ελλήνων». Από το κείμενο τηςδημοσιογραφικής ομάδας του Ιού απο-καλύπτονται οι αγαστές σχέσεις της οι-κογένειας με την Εκκλησία, τους δικα-στές και όσους επιθυμούν την ανέγερσητου Τάματος του Έθνους. Ταυτόχροναέχουμε και μια αδιαμφισβήτητη από-δειξη των «ποιοτικών χαρακτηριστικών»των πρωτοβουλιών της Χ.Νικοπούλου,εφόσον μιλά η ίδια σε πρώτο πρόσωπογια τη δράση της. ∆ιαβάζουμε: “ [Το βι-βλίο αυτό] «είναι το στρατηγικό εγκόλ-πιο κάθε σύγχρονου εν Χριστώ επανα-στάτη. Μελετώντας τις σελίδες του θαβρει καθένας από μας που νιώθει λαβω-μένος από την προπαγάνδα των δυτικό-τροπων σιωνιστικών μέσων ενημέρωσης,μια διέξοδο προς τη λύτρωση» [...] Καιτο συμπέρασμά της ήταν ότι «το κράτοςέχει υποχρέωση να αποκαταστήσει τιςέννοιες που έχουν ισοπεδωθεί από τιςσκοτεινές δυνάμεις της παγκοσμιοποι-ήσεως, τις έννοιες του έθνους και τηςπατρίδος, ενεργοποιώντας όλες τις δυ-νάμεις του ώστε να ενεργοποιηθεί ο πα-τριωτισμός αλλά και ο κατά κυριολεξίαεθνικισμός των Ελλήνων».

Ξένια Πηρούνια

Αναβιώνουν οι παιδουπόλειςτης ΦρειδερίκηςΟρφανοτροφείο ελληνοχριστιανικής παιδείας στη Ροδόπη από τη “σύγχρονη Μπουμπουλίνα”

Η κ. Νικολοπούλου ισχυρίζεται ότι το νέο ίδρυμα θαείναι ανοικτό χωρίς διακρίσεις σε παιδιά χριστιανώνκαι μουσουλμάνων “που έχουν πληγεί από την κρίση”,όμως αυτό μπορεί και να αμφισβητηθεί. Στο πρόσφατοπαρελθόν άλλωστε, έχει επανειλημμένα αφεθεί σεκάθε είδους ισλαμοφοβικές και πατριωτικές κορώνεςπαρουσιάζοντας σε μαζώξεις “εθνεγερτικού”χαρακτήρα τα πεπραγμένα της.

“

ΑΪΧΑΝ ΚΑΡΑΓΙΟΥΣΟΥΦ “Οι κάτοικοι του Μ. ∆έρειου ένιωσανπροσβεβλημένοι από τη δράση τηςκαι το εξέφρασαν”

Οβου λευ τής Ρο δό πης του ΣΥ ΡΙ ΖΑ, Αϊχάν Κα ρά Γιου σού φ α να φέ ρει στην «Επο χή»::«Οι γο νείς κι οι κη δε μό νες των μα θη τών του δη μο τι κού σχο λείου που έ βλε παν

τα παι διά τους να μα θαί νουν α νά γνω ση και γρα φή α πό βι βλία της ε πο χής του Πα πά -γου και της Ε ΡΕ, πα ρα κο λου θώ ντας α νό η τα φιλμ ε θνι κής πα λιγ γε νε σίας (και μάλ λονα κα τάλ λη λα για παι διά), ε νο χλή θη καν α πό την συ γκε κρι μέ νη παι δα γω γι κή πρα κτι κήκαι το δή λω σαν στις αρ μό διες αρ χές.» «Επι στρα τεύε ται και το θρη σκευ τι κό στοι -χείο ως α να πό σπα στο κομ μά τι για τον κά θε προ ση λυ τι σμό: Το νί ζο ντας την σπου -δαιό τη τα του ελ λη νο χρι στια νι κού πο λι τι σμού (υ πό δειγ μα συ νται ριά σμα τος που α -ναι ρεί την οι κου με νι κό τη τα του χρι στια νι σμού για χά ρη της α νω τε ρό τη τας του έ -θνους – ε αυ τού), μειώ νε ται ταυ τό χρο να η ση μα σία κι η α ξία των άλ λων ε θνι κών, πο -λι τι σμι κών και θρη σκευ τι κών ο μά δων.», συ μπλη ρώ νει ο Κα ρά Γιου σούφ. Άλλω στε ανκοι τά ξου με πί σω α πό τον στρογ γυ λε μέ νο σε πολ λές πε ρι πτώ σεις δη μό σιο λό γο τηςδα σκά λας, πε ρί σε βα σμού της ι σό τη τας, τα εκ παι δευ τι κά ερ γα λεία που χρη σι μο ποιεία πο δί δουν ξε κά θα ρα τις ι δέες και τους στό χους της.

««Βά λε τους Τούρ κους ε μπρο στά / σαν το χα σά πη τα τρα γιά / κα πε τά νιε μας λε βέ -ντη / που ό λη η Τουρ κιά σετρέ μει». Αυ τό εί ναι έ να χα ρα -κτη ρι στι κό α πό σπα σμα α πό«ποίη μα» που χρη σι μο ποιή θη -κε α πό την ί δια ως σύγ χρο νοπά στο ρα του μί σους που εμ -φυ σά στους μα θη τές του τό σοποιη τι κά την έν νοια της μι -σαλ λο δο ξίας α πέ να ντι στηνέν νοια του «άλ λου».», κα τα λή -γει ο ί διος.

1188 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Τα τελευταία χρόνια η ιδέα της αποα-νάπτυξης βρίσκεται στο επίκεντρο τωνσυζητήσεων όταν αυτές αφορούν έναεναλλακτικό οικονομικό μοντέλο. Θαμπορούσες να μας την εξηγήσεις με δύογραμμές;

Η αποανάπτυξη είναι μια κριτική στηνιδεολογία της ανάπτυξης. Η ιδέα της οι-κονομικής ανάπτυξης, δηλαδή η ιδέατης αύξησης του ΑΕΠ, της βελτίωσηςτων τεχνολογιών, της επέκτασης των πα-ραγωγικών δυνάμεων, είναι κυρίαρχη σεόλες τις κοινωνίες της μεταβιομηχανι-κής εποχής. Η αποανάπτυξη θέτει σε αμ-φισβήτηση τα αποτελέσματα της ανά-πτυξης, τη βιωσιμότητά της, αλλά και τηφιλοσοφία της, φιλοσοφία κυριαρχίαςανθρώπου επί της φύσης και ανθρώπουσε άνθρωπο. Η αποανάπτυξη είναι μιαρηξικέλευθη ιδέα που ευελπιστεί ναανοίξει τη συζήτηση του τι κάνουμε καιπώς δημιουργούμε μια δίκαιη κοινωνία,εφόσον εγκαταλείψουμε την ιδεολογίατης ανάπτυξης.

Η ιδέα της αποανάπτυξης έχει εφαρ-μοστεί, ώστε να δούμε τα αποτελέσματάτης;

Σε επίπεδο εθνών-κρατών όχι, καθώςκαμία χώρα δεν έχει θέσει ως στόχο ναβρει εναλλακτικές διόδους ευημερίαςχωρίς ανάπτυξη. Όμως, υπάρχουν μι-κρές ομάδες ή συλλογικότητες, που μοι-ράζονται αυτή τη φιλοσοφία και προ-σπαθούν να οργανωθούν διαφορετικά,έστω και αν δεν το κάνουν πάντα στοόνομα της «αποανάπτυξης».

Οι συλλογικότητες που αναφέρατεμπορούν να επηρεάσουν τη γενικότερηαντίληψη περί ανάπτυξης ή θωρακίζον-ται στη δική τους προσπάθεια, αποτε-λώντας απλώς νησίδες μιας άλλης προ-σέγγισης, σ’ ένα κόσμο που κυνηγά τηνανάπτυξη;

Τα εγχειρήματα αυτά είναι σπέρματακαι πεδία εκπαίδευσης στο νέο φαντα-σιακό. ∆εν θα ήθελα όμως να εστιάσουμεσε ορισμένα παραδείγματα και να ανα-λύσουμε αν αυτά εφαρμόζουν τις ιδέεςτης αποανάπτυξης πιστά ή αν μπορούννα γενικευθούν ή όχι. Η ιδέα της αποα-νάπτυξης δεν είναι τόσο ένα πλαίσιοαρχών, ένα πολιτικό πρόγραμμα από τοΑ στο Ω, που «θα εφαρμοσθεί» από μιακοινότητα ή ένα κράτος. Είναι μια κρι-τική, μια κριτική που θέλει να ανατρέψειβεβαιότητες και κοινοτοπίες, να γκρεμί-σει το τοτέμ της οικονομίας της ανάπτυ-ξης, που έχει αντικαταστήσει τη θρη-σκεία στην εποχή μας.

Οι στόχοι μιας αριστερήςκυβέρνησης

Η οικονομία συνδέεται άρρηκτα με τηνοικολογία. Ωστόσο, οι πολιτικές πουεφαρμόζονται αγνοούν το ζήτημα τηςκλιματικής αλλαγής, ως ένα φαινόμενομη σχετικό με την οικονομική πολιτική.

Οφείλουμε να πάρουμε σοβαρά τοθέμα της κλιματικής αλλαγής. Αν οι επι-στήμονες έχουν δίκιο, η συνεχιζόμενημεγέθυνση της οικονομίας θα αποσυντο-νίσει δραματικά το παγκόσμιο κλίμα, κά-νοντας πολύ πιο δύσκολες τις υλικέςσυνθήκες διαβίωσης στον πλανήτη. ∆ενθα τελειώσει η ζωή στον πλανήτη, αλλάστην νεοφεουδαλιστική κοινωνία πουενδεχόμενα μας επιφυλάσσει το μέλλοναν δεν κάνουμε κάτι, κάποιοι λίγοι θαβρουν τρόπους να προστατεύσουν εαυ-τούς, ενώ οι πολλοί, και κυρίως οι πιο

αδύναμοι από αυτούς, θα ζουν πολύ χει-ρότερα. Όπως γράφει η Ναόμι Κλάιν στοτελευταίο της βιβλίο, η κλιματική αλ-λαγή «τα αλλάζει όλα» στο πολιτικόπεδίο, αφού η οικονομική ανάπτυξη δενείναι συμβατή με την προστασία του κλί-ματος, και καπιταλισμός χωρίς ανά-πτυξη δεν νοείται. Η κλιματική αλλαγήκαλεί για μετάβαση πέρα από τον καπι-ταλισμό. Αλλά η κλιματική αλλαγή τααλλάζει όλα και για την αριστερά, ηοποία οφείλει να μεταλλάξει την αφή-γησή της και να απελευθερώσει το λόγοτης και τις προτάσεις της από το φαντα-σιακό της ανάπτυξης.

Η Ναόμι Κλάιν άσκησε δριμύτατη κρι-τική στην αριστερά που δεν θέτει ωςπροτεραιότητα την κλιματική αλλαγή.Ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, πρόσθετε, που ενδεχό-μενα θα είναι η επόμενη κυβέρνηση πρέ-πει να μην ξεχνά στο λόγο του και τιςπρακτικές του το ζήτημα της κλιματικήςαλλαγής.

∆εν μπορούμε να είμαστε αιθεροβάμο-νες και να απαιτήσουμε ο ΣΥΡΙΖΑ ναθέσει ως πρώτο στόχο την κλιματική αλ-λαγή. Αυτό όμως που περιμένω απόανερχόμενα αριστερά σχήματα, όπως οΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ή το Ποδέμος στηνΙσπανία, είναι να ξεφύγουν από την ανα-πτυξολογία και την αναπτυξολαγνία καινα βρουν φρέσκες ιδέες για μια κοινωνίαχωρίς ανισότητες, ευημερούσα, αλλάχωρίς ανάπτυξη και αύξηση του ΑΕΠ.Αυτό θα είναι και η μεγαλύτερη συμβολήτους στην αντιμετώπιση της κλιματικήςαλλαγής. Ζητάω πολλά; Από την αρι-στερά πάντα περιμέναμε πολλά, τοόραμα απλά και μόνο μιας σοσιαλδημο-

κρατίας του 1950 και μιας κρατικής πα-ραγωγικής μηχανής ούτε μου λέει κάτι,ούτε εφικτό είναι με τις σημερινές συν-θήκες. Είναι ένα αμυντικό όραμα απέ-ναντι στη λαίλαπα του νεοφιλελευθερι-σμού, δεν είναι επιθετικό και δημιουρ-γικό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το Ποδέμος απ’ότι έχουμε παρακολουθήσει, θέτουν ωςπρωταρχικό στόχο την παραγωγική ανα-συγκρότηση και την ιδέα της κοινωνικήςοικονομίας. Ποια η γνώμη σου επ’αυτού;

Η παραγωγική ανασυγκρότηση μουαρέσει στο πρώτο άκουσμα γιατί δενχρησιμοποιεί αναπτυξιακούς όρους, καισυνιστά ποιοτική και όχι ποσοτική αλ-λαγή. Αν τώρα η έννοια αυτή αποτελείμια «ταμπέλα» για να πούμε τα ίδια, δη-λαδή ότι χρειαζόμαστε αύξηση της πα-ραγωγής του λιγνίτη, πετρέλαιο και βιο-μηχανίες, τότε δεν συμφωνώ. Αν, όμως,με αυτή την έννοια διαμορφώνεται έναδιαφορετικό μοντέλο βασιζόμενο στηνκοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία,τότε νομίζω ότι είμαστε μπροστά σε κάτικαινούριο, μια δυνατότητα ευημερίαςχωρίς ανάπτυξη.

Όμως η ιδέα της αλληλέγγυας ή/καικοινωνικής οικονομίας δεν είναι ακόμαευρέως διαδεδομένη. Πώς θα πειστεί οκόσμος ότι η εφαρμογή της μπορεί νααποτελέσει λύση;

Μια αριστερή κυβέρνηση, όπως και ναέχει, θα πιεστεί να δώσει λύσεις στα οι-κονομικά και κοινωνικά προβλήματα.Αν, λοιπόν, προσφέρει μοντέλα που λει-τουργούν προς αυτή την κατεύθυνση οκόσμος θα συμμετέχει. Είδαμε πόσος

καινούριος κόσμος που δεν ήταν μόνοαπό τα εναλλακτικά κινήματα συμμε-τείχε και εκμεταλλεύθηκε τις δυνατότη-τες που έδωσε ο κακοφτιαγμένος νόμοςγια τις ΚΟΙΝΣΕΠ.

Ναι αλλά ο νόμος αυτός προβλέπει ότιδεν είναι απαραίτητη η ασφάλιση τωνεργαζομένων-μελών του συνεταιρισμού.Ίσως γι’ αυτό πολλοί τον εφαρμόζουν.

Συμφωνώ. Το νόμο για τις ΚΟΙΝΣΕΠτον ανέφερα όχι ως καλό παράδειγμα,αλλά για να δείξω ότι υπάρχει κοινό καιζήτηση για την κοινωνική οικονομία. Ηκυβέρνηση με τις ΚΟΙΝΣΕΠ είχε καιπάλι στο επίκεντρο του στόχου της τηνανάπτυξη, πώς δηλαδή οι επιχειρήσειςθα γίνουν και πάλι κερδοφόρες χωρίς ναπληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές. Καιέκανε τα στραβά μάτια στους διάφορουςεπιτήδειους που χρησιμοποίησαν τονόμο για να κάνουν μια από τα ίδια, μελιγότερους φόρους και εισφορές. Αλλάμια αριστερή κυβέρνηση που πραγμα-τικά θέλει να ακολουθήσει το μοντέλοτης κοινωνικής οικονομίας οφείλει ναδιαμορφώσει και ένα κατάλληλο θε-σμικό πλαίσιο.

Ταυτόχρονα όμως έχουν αναπτυχθείπολλές δομές κοινωνικής ή/και αλλη-λέγγυας οικονομίας, όπως Τράπεζα χρό-

Ο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Να ξεφύγουμεαπό την αναπτυξολογία

Συζητάμε μετον Γιώργο Καλλήκαθηγητή πολιτικήςοικολογίας στο Αυτόνομοπανεπιστήμιοστη Βαρκελώνη για τηναποανάπτυξη, το ρόλοτων οικολογικώνκινημάτων καιτης Αριστεράς.

ΧρειαζόμαστεεπιθετικέςπροτάσειςΤα κινήματα των πλατειών ανέδειξαντη σημασία του ελεύθερου δημόσιουχώρου. Πιστεύεις ότι το ζήτημα αυτόέχει πια ξεχαστεί; Από τα κινήματα όχι. Ούτε από την κυ-βέρνηση φυσικά, αφού αυτή στουςελεύθερους χώρους έβλεπε διαφυ-γόντα κέρδη. Αλλά δυστυχώς η δημό-σια συζήτηση πλέον στρέφεται απο-κλειστικά γύρω από τους προϋπολο-γισμούς και το ΑΕΠ. Πρέπει να ξεφύ-γουμε, ακόμα και στην αριστερά, απόαυτό τον μπακαλίστικο, οικονομίστικοτρόπο σκέψης και να εστιαστούμε πο-λιτικά σε αυτά που μας κάνουν ναζούμε καλύτερα, αυτά που δεν αποτι-μώνται με χρήματα, όπως είναι ταπάρκα, οι παραλίες, τα δάση. Οι ελεύ-θεροι χώροι. ∆εν κοστίζουν πολύ, καιείναι αυτοί που παράγουν ευημερία,και όχι τα αναπτυξιακά έργα ούτε τοΑΕΠ. Πόσο χειρότερη θα ήταν η ζωήμας χωρίς την ελεύθερη πρόσβασηστις παραλίες… Αλλά χρειαζόμαστεεπιθετικές προτάσεις, για την προ-στασία, ανάπλαση και απελευθέρωσήτους, και όχι μόνο αμυντικές ενάντιαστην ιδιωτικοποίησή τους. Αντ’ αυτού είδαμε το καλοκαίρι ότι ηκυβέρνηση νομοθέτησε την ιδιωτικο-ποίηση των παραλιών και των δασώνμε κυρίαρχο επιχείρημα την αύξησητων κρατικών εσόδων. Ναι, επειδή θα παράγει έσοδα σε ευρώ,ανάπτυξη με όρους ΑΕΠ, και θεωρη-τικά θα μειώσει το χρέος, που δεν θατο μειώσει. Ξεπουλάμε τις τελευταίεςελεύθερες πηγές κοινής ευημερίας.Αυτή, άλλωστε, είναι και η ιστορία τηςανάπτυξης και του καπιταλισμού, ηπερίφραξη και εμπορευματοποίησητου ότι απολαμβάνουμε ελεύθερα καιαπό κοινού, στο κυνήγι του κέρδουςκαι της μεγέθυνσης.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 1199ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Πρόσφατα οι κοινωνικοί φορείς της Θεσσαλονίκης κλήθηκαννα καταθέσουν σχόλια επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επι-πτώσεων (ΜΠΕ) για τα «Έργα σύνδεσης Εγνατίας οδού με οικι-σμού δήμου Χορτιάτη». Ο συζητούμενος άξονας αποτελεί ου-σιαστικά τμήμα της εξωτερικής περιφερειακής οδού Θεσσαλο-νίκης, καθώς πληροί όλες τις προδιαγραφές (γεωμετρικά χαρα-κτηριστικά, θέση κ.λπ.) για το σκοπό αυτό, ενώ συνιστά ελαφράμετατόπιση προηγούμενης σχετικής πρότασης. Εξάλλου στις αι-τιάσεις του έργου αναφέρονται με σαφήνεια η παράκαμψη τωναστικών περιοχών, η πρόσβαση από την Εγνατία οδό στον Αερο-λιμένα Θεσσαλονίκης και τη Χαλκιδική, η ελάφρυνση της κυ-κλοφορίας της Εσωτερικής Περιφερειακής κ.λπ. Για τον λόγοαυτό θα πρέπει κατ’ αρχήν να εξετασθεί στο πλαίσιο ενός ενι-αίου Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών με επικαιροποιημένα κυ-κλοφοριακά δεδομένα και σύμφωνο με τη σημερινή οικονομικήκαι την -κατά το δυνατόν- προβλέψιμη οικονομική και κοινω-νική κατάσταση του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσα-λονίκης (ΠΣΘ) και της ευρύτερης περιοχής, συναρμοσμένου, δη-λαδή, και ενταγμένου στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης.

Με βάση αυτά ακολουθεί μια σειρά αιτιάσεων που συνηγορούνστο να επανεξετασθεί η σκοπιμότητα, ο πραγματικός χαρακτή-ρας και ο ρόλος του μελλοντικού άξονα.

Παρέμβαση με ευρύτερες χωροταξικές διαστάσεις

Το έργο που, παρά τον τίτλο του, αποτελεί τμήμα της εξωτε-ρικής περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης θα πρέπει να εξετα-σθεί ολοκληρωμένο, δηλαδή έως την προτεινόμενη απόληξήτου, τον Αερολιμένα Θεσσαλονίκης, με ενιαία ΜΠΕ, ώστε να επι-λυθούν τα προβλήματα που και στις προηγούμενες προσεγγίσειςέχουν επισημανθεί, όπως οι θέσεις ορυγμάτων, επιχωμάτων καισηράγγων, οι προσβάσεις των προαστιακών οικισμών, οι απο-στάσεις από πυκνοκατοικημένες περιοχές, αλλά και κυρίως οπρογραμματισμένος πολεοδομικός σχεδιασμός των οικιστικώνπεριοχών.

Η χάραξη ενός άξονα της κλίμακας αυτής, έστω και με περιο-ρισμένο εύρος και αριθμό λωρίδων, αποτελεί παρέμβαση με ευ-ρύτερες χωροταξικές διαστάσεις, καθώς επηρεάζει άμεσα τηφυσιογνωμία, το χαρακτήρα και το μέλλον της ευρύτερης πε-ριοχής του ΠΣΘ: Επεκτείνει την κατοικημένη περιοχή, προσελ-κύει σχετικές υπηρεσίες αστικού πληθυσμού, συμβάλλει στησυρρίκνωση της υπαίθρου τεμαχίζοντάς την, συντελώντας στηδιάχυση του αστικού τοπίου με επιπτώσεις στις κλιματολογι-κές συνθήκες, την αέρια ρύπανση και τις υδρολογικές συμπερι-φορές που καταλήγουν στο ΠΣΘ.

Λόγω της προαναφερόμενης έλξης διαφόρων νέων λειτουρ-γιών κατά μήκος του άξονα ο καθορισμός και η θεσμοθέτησηχρήσεων γης και σχετικών περιορισμών κρίνονται απαραίτηταμέτρα, ώστε να τύχει διαχείρισης η γραμμική διάταξη λειτουρ-γιών που είναι πιθανόν να προκύψει, γεγονός μη αναστρέψιμο,όπως διαπιστώνεται εκ των υστέρων για άλλες παρόμοιου χα-ρακτήρα περιοχές (π.χ. Μεσόγεια Αττικής). Ωστόσο, η αποτελε-σματικότητα των παραπάνω ρυθμίσεων που ενδεχομένως ει-σαχθούν στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων(ΑΕΠΟ) είναι επισφαλής. Μετά την πρόσφατη ριζική, επί το δυ-σμενέστερο, διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τη χωρο-ταξία και τις επιτρεπόμενες χρήσεις στα δάση και τις δασικέςεκτάσεις είναι δυνατό με μια απλή υπουργική απόφαση να αλλά-ξει το ρυθμιστικό πλαίσιο.

Είναι γνωστό ότι από τριετίας προγραμματίζεται η κατασκευήενός δεύτερου επιπέδου κυκλοφορίας (FlyOver) σε δυτικό τμήματης Εσωτερικής Περιφερειακής με σκοπό να μειωθούν οι φόρ-τοι (έχουν υπολογισθεί άραγε πρόσφατα;) και να ανακουφιστεί η

ήδη μειωμένη λόγω της τρέχουσας κρίσης, κίνησή της. Η πιθανήπαράλληλη κατασκευή των δύο έργων γεννά ερωτήματα κατάπόσο έχει προηγηθεί αξιολόγηση, προγραμματισμός και τελικήεπιλογή του έργου που θα υλοποιηθεί καθώς η κατασκευή καιτων δύο αποτελεί υπερβολή και αρμόζει σε άλλης κλίμακαςπόλη, που μάλλον δεν αποτελεί επιδίωξη κανενός.

Το έργο επικεντρώνεται στην ταχεία εξυπηρέτηση των οχη-μάτων, στηρίζοντας το μοντέλο της μετακίνησης με ιδιωτικόμέσο, φιλοσοφία αντίθετη με τον διεθνώς επιδιωκόμενο στόχοτης προώθησης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) πουμπορούν συνδυαζόμενα να αποδώσουν χρόνο, χρήμα και ποι-ότητα ζωής στους πολίτες και ιδιαίτερα στους κατοίκους τωνπεριαστικών οικισμών.

Το έργο θα πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη των κατοίκωντων οικισμών που επικαλείται ότι θα εξυπηρετήσει, στο πλαί-σιο γνωμοδοτήσεων από τα αντίστοιχα τοπικά συμβούλια και ταδημοτικά συμβούλια. Παράλληλα, θα πρέπει να εκφρασθούν οιαπόψεις των δημοτών και άλλων ΟΤΑ και γενικά των κατοίκωντης πόλης.

Αδύνατα και προβληματικά σημεία

Παρά τον επιδιωκόμενο στόχο που -κατά τον τίτλο του έργου-είναι η εξυπηρέτηση των οικισμών του δήμου Χορτιάτη, διαπι-στώνονται αδύνατα και προβληματικά σημεία κατά την επαφήκαι την προσέγγιση των οικισμών, όπως σε αυτήν του οικισμούτων Πεύκων, όπου η ελάχιστη απόσταση θα προκαλέσει υψηλήηχορύπανση στον πυκνοδομημένο οικισμό.

Η μείωση του χρόνου προσέγγισης του κέντρου της πόλης ανκαι αποτελεί ζητούμενο κυρίως για οικονομικούς λόγους ιδιαί-τερα για τους καθημερινά για λόγους εργασίας μετακινούμε-νους, ενθαρρύνει από την άλλη πλευρά την προς αυτό προσπέ-λαση και την πιθανή αποδυνάμωση των τοπικών εξυπηρετή-σεων, εμπορικών και λοιπών υπηρεσιών, ενώ δεν συμβάλλει στησύνδεση των οικισμών καθαυτών μεταξύ τους.

Παρά τα στατιστικά στοιχεία που καταγράφονται δεν γίνεταιαναφορά στα οικονομικά μεγέθη του έργου ούτε και στην εξεύ-ρεσή τους, ζήτημα που διασφαλίζει την ασφαλή ολοκλήρωσητου έργου. Πρόσθετα η αναλογική αξιολόγηση των οικονομικώνστοιχείων θα ήταν χρήσιμη σε μια εποχή όπως αυτή που διέρ-χεται η χώρα μας σήμερα, εποχή όχι των μεγάλης κλίμακαςέργων αλλά επί μέρους βελτιωτικών, υλοποιήσιμων μετά απόενιαίο και ολοκληρωμένο σχεδιασμό και προγραμματισμό για τηνκατά το δυνατόν ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων. ∆εν ανα-φέρεται επίσης ο τρόπος υλοποίησης του έργου δηλαδή κατάπόσο θα υλοποιηθεί με πιστώσεις από δημόσιες επενδύσεις ήμέσω προγραμμάτων της Ε.Ε., με σύμβαση παραχώρησης ή γε-νικά τρόπο που προϋποθέτει την επιβολή διοδίων κατά την λει-τουργία του.

Συμπερασματικά, η μελέτη θα πρέπει να επανεξετασθεί στοπλαίσιο, τόσο της ένταξής της σε ένα ολοκληρωμένο και εκσυγ-χρονισμένο Στρατηγικό Σχέδιο Βιώσιμης Κινητικότητας συνο-δευόμενο από την σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντι-κών Επιπτώσεων για το ΠΣΘ και την ευρύτερη περιοχή, όσο καιτης επιδίωξης μιας συμπαγούς πόλης στα επιδιωκόμενα μέτρατης αειφόρου ανάπτυξης, με παράλληλη προσέγγιση και αναθε-ώρηση των οικονομικών ζητημάτων, των τεχνικών βέλτιστωνλύσεων, της τήρησης της τοπικής κλίμακας, του ελέγχου τηςσυνεπαγόμενης δόμησης και της σύμφωνης γνώμης των κατοί-κων και των ΟΤΑ.

Μαρία Λιλιμπάκη, Γιάννης Γρηγοριάδης, Πέτρος Κακούρος

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Ο∆ΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Σχεδιασμοί από το παρελθόν.Για ποιο μέλλον;

νου ή καταναλωτικοί συνεταιρισμοί,αλλά και ευρύτερες προσπάθειες, όπωςη ΒΙΟΜΕ, όπου οι εργαζόμενοι πήραν τηντύχη τους στα χέρια τους. Μπορούναυτές οι προσπάθειες να αποτελέσουν τοαντιπαράδειγμα;

Σαφώς, οι προσπάθειες αυτές είναισπέρματα του αντιπαραδείγματος πουέχω στο νου μου. Από αυτά μπορεί ναπροκύψει μια διαφορετική, σταθερή οι-κονομία.

Αποσύνδεση από το φαντασιακότης μαζικής κατανάλωσης

Ασκείται κριτική στα οικολογικά κινή-ματα ότι συνήθως δεν καταφέρνουν νασυνδεθούν

με τα υπόλοιπα κοινωνικά κινήματακαι να γενικευθούν. Υποστηρίζεις αυτήτην άποψη;

Το αντίθετο, αν πάρουμε, για παρά-δειγμα, το κίνημα στις Σκουριές θαδούμε ότι είναι ένα ταυτόχρονα κοινω-νικό αλλά και οικολογικό κίνημα. Το ίδιοσυμβαίνει και με τα κινήματα περιβαλ-λοντικής δικαιοσύνης που έχουν ανα-πτυχθεί στην Λατινική Αμερική και τιςΗΠΑ και συνδυάζουν κοινωνικούς αγώ-νες με τους περιβαλλοντικούς. Σε αυτάτα κινήματα, λοιπόν, βλέπω την ελπίδα.

Πώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν τηνκεντρική πολιτική σκηνή;

Με το να βρουν και πολιτική έκφραση.Το κίνημα των πλατειών στην Ισπανία ξε-κίνησε από κόσμο που ήταν εμπλεκόμε-νος σε αγώνες ενάντια στην παγκοσμιο-ποίηση, σε αγώνες για την κατοικία καιτους ελεύθερους χώρους σε επίπεδο γει-τονιάς, αλλά και σε οικολογικούς αγώνεςκαι σε διάφορες μορφές εναλλακτικών,και οικολογικών, πρακτικών, όπως ηβιολογική γεωργία ή οι αστικοί κήποι.Από αυτό το κίνημα γεννήθηκε το Ποδέ-μος, που σήμερα είναι δεύτερο κόμμαστην Ισπανία. Βέβαια, με ανησυχεί το γε-γονός ότι τώρα που το Ποδέμος αυξάνειτη δημοτικότητά του, επικεντρώνει τηνπολιτική του μόνο στα ζητήματα κοινω-νικής δικαιοσύνης, τα οποία αν και είναιτα πλέον σημαντικά στη δεδομένηστιγμή, οφείλουμε να τα προσεγγίσουμεμε νέο μάτι και φρέσκες ιδέες, και όχιαπλά με την οικονομίστικη λογική τουμεγαλώματος της πίτας. Ο Πάμπλο Ιγ-γλέσιας υπέγραψε την ύστατη έκκλησητων διανοουμένων της Ισπανίας για τονπλανήτη και την κλιματική αλλαγή.Ωστόσο, παρ’ όλη την ικανότητά του, δενβλέπω να έχει ενσωματώσει στον πύρινολόγο του την οικολογική διάσταση. Μι-λάει για αναδιανομή, πολύ καλώς, αλλάκαι για αύξηση της κατανάλωσης, αυτόκακώς. Μια σύγχρονη αριστερά που δραστην εποχή της οικονομικής και οικολο-γικής κρίσης οφείλει να αποσυνδέσει τονστόχο της κοινωνικής ισότητας, από τοφαντασιακό της μαζικής κατανάλωσης.

∆εν μπορούμε να είμα-στε αιθεροβάμονες καινα απαιτήσουμε ο ΣΥ-ΡΙΖΑ να θέσει ως πρώτοστόχο την κλιματική αλ-λαγή. Αυτό όμως πουπεριμένω από ανερχό-μενα αριστερά σχήματα,όπως ο ΣΥΡΙΖΑ ή το Πο-δέμος, είναι να βρουνφρέσκες ιδέες για μιακοινωνία χωρίς ανισό-τητες.

“Το έργο επικεντρώνεται στηνταχεία εξυπηρέτηση των οχη-μάτων, στηρίζοντας το μον-τέλο της μετακίνησης με ιδιω-τικό μέσο, φιλοσοφία αντίθετημε τον διεθνώς επιδιωκόμενοστόχο της προώθησης τωνΜέσων Μαζικής Μεταφοράς.

“

2200 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014KOINΩΝΙΑ

Ηομοφοβία δεν συνδέεται μόνο μετα περιστατικά βίας και εκφοβι-σμού που έχουν παρατηρηθεί στα

σχολεία, αλλά έχει να κάνει και με τηναντίληψη περί της «ορθής» σεξουαλικό-τητας που διέπει όλη την εκπαίδευσηστη χώρα μας καθώς δεν υπάρχει, όπωςσε άλλες χώρες, η σεξουαλική διαπαιδα-γώγηση ως μάθημα που αποτελεί πρα-κτική σε σχολεία της Ευρώπης εδώ καιδεκαετίες.

Το μόνο που εφαρμόζεται, με πρωτο-βουλία κάποιου καθηγητή ή διευθυντή,είναι η διοργάνωση σεμιναρίων για τοθέμα εκτός ωρολογίου προγράμματος,με περιορισμένη συμμετοχή παιδιών,καθώς η παρουσία δεν είναι υποχρεω-τική, ενώ δεν προβλέπεται επιμόρφωσηδασκάλων και καθηγητών, σχετικά με τοθέμα. Επίσης, η βιβλιογραφία είναι ανύ-παρκτη - στα «ψιλά» των βιβλίων του μα-θήματος της Βιολογίας ή των Θρησκευ-τικών (!) υπάρχουν κάποια κεφάλαιαπου αφορούν τη σεξουαλική αγωγή πουδεν διδάσκονται ποτέ.

Πώς παρουσιάζεται όμως η σύγχρονηελληνική οικογένεια στα σχολικά εγχει-ρίδια και τι σχέση έχει με την πραγματι-κότητα; Στο βιβλίο Οικιακή Οικονομίαπου εκδόθηκε το 2013 και διδάσκεταιστη Α΄ Γυμνασίου και, σύμφωνα με τουςσυγγραφείς του, στόχος του είναι ναπροσφέρει γνώσεις γύρω από πολλέςπτυχές της καθημερινής ζωής όπως γιατην οικογένεια και τον κοινωνικό περί-γυρο, διαβάζουμε ότι στη σημερινή κοι-νωνία η οικογένεια διακρίνεται σε: Πυ-ρηνική· Μονογονεϊκή, που αποτελείταιαπό ένα ή περισσότερα παιδιά και τονένα γονέα όπου σε αυτόν τον τύπο συμ-περιλαμβάνονται και οι ανύπαντρες μη-

τέρες με παιδιά· Οικογένεια χωρίς γάμο·Εκτεταμένη οικογένεια

Καμιά αναφορά στις μονογονεϊκές οι-κογένειες αντρών με παιδιά ή στις ομο-γονεϊκές οικογένειες.

Αν θεωρούμε ότι η βάση για την ομο-φοβία είναι τα βαθιά παγιωμένα στερεό-τυπα, σίγουρα το ενημερωμένο βιβλίοΟικιακής Οικονομίας προσφέρει πολύ-τιμη βοήθεια προς αυτή την κατεύθυνση.

Όπως μας είπε η Στέλλα Μπελιά, απότις Οικογένειες Ουράνιο Τόξο και εκ-παιδευτικός, τα παιδιά που προέρχονταιαπό διαφορετικές οικογενειακές δομέςστο σχολείο δεν μπορούν να αναγνωρί-σουν πουθενά την εικόνα της δικής τουςοικογένειας.

Στην ιδρυτική σελίδα του Παρατηρη-τηρίου για την Πρόληψη της ΣχολικήςΒίας και του Εκφοβισμού υπό την επο-πτεία του Υπουργείου Παιδείας, τον ∆ε-κέμβριο του 2012, διαβάζουμε ότι αυτόέχει ως αποστολή το σχεδιασμό και την

υλοποίηση δράσεων για την πρόληψητης σχολικής βίας και του εκφοβισμού,την καταγραφή, τη μελέτη και τη διοχέ-τευση προς διαχείριση σε πιστοποιημέ-νους φορείς περιστατικών σχολικής βίαςκαι εκφοβισμού. ∆ύο μήνες νωρίτερα,τον ίδιο χρόνο, το ΣΥ∆ είχε φέρει στη δη-μοσιότητα την υπόθεση της 25χρονηςτρανς Άννας, που φοιτούσε σε νυχτερινόσχολείο και οι ομοφοβικές επιθέσειςεναντίον της από τους των συμμαθητέςτης έφτασαν μέχρι την απόπειρα να τηνκάψουν. Και ενώ ο Συνήγορος του Πο-λίτη στο πόρισμά του είχε δώσει θετικέςκατευθυντήριες οδηγίες για τη διευθέ-τηση του θέματος, και ενώ το θέμαέφτασε στη Βουλή, η ρατσιστική συμπε-ριφορά και από τη μεριά της διεύθυνσηςτου σχολείου συνεχίστηκε, οι επιθέσειςεναντίον της κλιμακώθηκαν, η μοναδικήκαθηγήτρια που την υποστήριξε πέρασεαπό Ε∆Ε και τέθηκε σε αργία και η Άννααναγκάστηκε τελικά να σταματήσει το

σχολείο. Πώς διαχειρίστηκε, σύμφωναμε τις διακηρύξεις του, αυτή την κατά-σταση το Παρατηρητήριο;

Στη 12σελιδη πυκνογραμμένη εισή-γηση της Προέδρου της ΣυντονιστικήςΕπιτροπής του Παρατηρητηρίου διαβά-ζουμε, μεταξύ πολλών άλλων, την πρό-θεση του Π. να οργανώσει συναντήσεις,επιμορφωτικές εκδηλώσεις, με στόχοτην ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση,την κατάρτιση εκπαιδευτικών, γονέωνκαι μαθητών και, παράλληλα, να ανα-πτύξει δίκτυα υποστήριξης και συνεργα-σίας με την τοπική αυτοδιοίκηση. Τιλένε οι εκπαιδευτικοί; Παρά τις εξαγγε-λίες, τι προσπάθειες γίνονται από τουπουργείο για την αντιμετώπιση του φαι-νομένου;

«∆εν υπάρχουν έρευνες ώστε να γνω-ρίζουμε επακριβώς τι συμβαίνει στα σχο-λεία», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του οΠέτρος Σαπουντζάκης, εκπαιδευτικός,μέλος της ομάδας «Ομοφοβία και Τραν-σφοβία στην Εκπαίδευση», στο πλαίσιοτης ημερίδας «Ομοφοβία και Τρανσοβίαστην Εκπαίδευση, παιδιά – γονείς – εκ-παιδευτικοί» που διοργανώθηκε τον πε-ρασμένο Μάιο, στην Αθήνα.

«Το σχολείο σε ένα μεγάλο βαθμό ανα-παράγει και καθρεφτίζει την κοινωνία μεόλα τα αρνητικά ή θετικά της στοιχεία»επισημαίνει η Στέλλα Μπελιά. «Μια πα-τριαρχική, ετεροκανονική και ομοφο-βική κοινωνία απαιτεί από τον σχολικόθεσμό τη νομιμοποίηση της στα μάτιατων νέων μελών που κοινωνικοποιούν-ται μέσα στους κόλπους του. Με αυτόντον τρόπο αναπαράγουμε μια κοινωνίακαρμπόν χωρίς σημαντικές αλλαγές».

Σοφία Ξυγκάκη

Φωνή βοώντος στον ΟΑΕ∆ Χιλιάδες ενδιαφερόμενοι έμειναν εκτός προγράμματος του ΟΑΕ∆ λόγωδυσλειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Οργανισμού, όπωςαναφέραμε και στο προηγούμενο φύλλο. Σύμφωνα με την Ένωση Φοροτε-χνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Άρτας Φιλιππιάδας αρκετοί αποφάσι-σαν να καταθέσουν ημιτελή αίτηση υπαγωγής στο «πρόγραμμα επιχορή-γησης επιχειρήσεων για την πρόσληψη 5000 ανέργων ηλικίας 25-66ετών». Όμως ο ΟΑΕ∆ ανακοίνωσε πως αυτές οι αιτήσεις δεν θα ληφθούνυπόψη, παραβλέποντας το γεγονός ότι με δική του ευθύνη δεν συμπλη-ρώθηκαν σωστά. Η βουλευτής Άρτας, Όλγα Γεροβασίλη, κατέθεσε σχε-τική αναφορά στον υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρό-νοιας, ζητώντας από τη ∆ιοίκηση του ΟΑΕ∆ να εξετάσει ξανά τις περι-πτώσεις των επιχειρήσεων και να δικαιώσει το αίτημά τους. Όμως φωνήβοώντος...

•

Μια πατριαρχική,ετεροκανονική καιομοφοβική κοινωνίααπαιτεί από τονσχολικό θεσμό τηνομιμοποίηση της σταμάτια των νέωνμελών πουκοινωνικοποιούνταιμέσα στους κόλπουςτου.

“

Η ομοφοβία στην εκπαίδευσηΥπάρχουν παιδιά που δεν αναγνωρίζουν την εικόνα της οικογένειάς τους στο σχολείο

Η σεξουαλική αγωγή στην ΕυρώπηΤο μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης πρωτοκαθιερώθηκε ως υποχρεω-

τικό στη Σουηδία το 1955. Στην Ολλανδία η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση αρχίζει απότην ηλικία των τεσσάρων ετών, στη Γαλλία το 1973 δημιουργήθηκε το Ανώτατο Συμ-βούλιο για τη Σεξουαλική Ενημέρωση, ενώ από το 1996 το υπουργείο εισήγαγε στασχολεία και το πρόγραμμα πρόληψης για το HIV.

Στη Γερμανία, που το μάθημα της Σεξουαλικής ∆ιαπαιδαγώγησης είναι υποχρεω-τικό από το 1995 και απαγορεύεται η μη παρακολούθηση για θρησκευτικούς λόγους,το Συνταγματικό ∆ικαστήριο, το 2009, απέρριψε την ένσταση πέντε ζευγαριών γο-νιών, βαπτιστών, που είχαν απαγορεύσει στα παιδιά τους να παρακολουθήσουν τομάθημα της Σ∆ και γι’ αυτό το λόγο τους είχε επιβληθεί πρόστιμο. Πρωτοπόρα η∆ανία, καθώς η σεξουαλική αγωγή, υποχρεωτική από το 1970, αποτελεί μέρος όλωντων μαθημάτων της σχολικής ύλης δημοτικού και γυμνασίου, έτσι επιτρέπεται στουςμαθητές να απευθύνουν τις ερωτήσεις τους σε όλους τους καθηγητές, οποιαδήποτεώρα της σχολικής μέρας.

Πέθανεο ∆ημήτρης Μπούρας

Πέθανε την Παρασκευή και κηδεύτηκε χθες Σάββατοστη Βέροια ο ∆ημήτρης Μπούρας.

Λίγο πριν το κλείσιμο της εφημερίδας, έφτασε στα γρα-φεία της «Εποχής» η είδηση για το θάνατο του συντρόφου∆ημήτρη Μπούρα. Το προχωρημένο της ώρας αλλά και ησυγκίνηση, ιδιαίτερα όσων τον γνώρισαν από κοντά δενμας επιτρέπουν τώρα παρά να αναγγείλουμε το δυσάρε-στο νέο. Να συλλυπηθούμε την οικογένειά του και τουςσυντρόφους και συντρόφισσές του στη Βέροια, αλλά καιολόκληρη την Ημαθία. Στο σπουδαίο κεφάλαιο ∆ημήτρηςΜπούρας (1929-2014) θα επανέλθουμε στο επόμενοφύλλο μας.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 2211ΘΕΜΑΤΑ

Τον παραπάνω τίτλο τον δανεί-στηκα από την ανακοίνωση ενόςσεμιναρίου της Ένωσης Ελλήνων

Φυσικών που πραγματοποιήθηκε σεΑθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα, σε αί-θουσες κολλεγίων και κεντρικών ξενο-δοχείων, με κόστος συμμετοχής γύρωστα 100 ευρώ για κάθε εκπαιδευτικό. Οεύγλωττος τίτλος του σεμιναρίου δείχνειότι, πλέον, κάποιοι φορείς κι ενώσειςτης εκπαιδευτικής κοινότητας, όχι μόνοέχουν αποδεχθεί την εφαρμογή της αξιο-λόγησης αλλά και την προπαγανδίζουν,υλοποιώντας σεμινάρια που θα προετοι-μάζουν τους εργαζόμενους να πλασαρι-στούν σωστά και με επάρκεια ενώπιοντων αξιολογητών τους. Είναι μάλιστα χα-ρακτηριστικό ότι πέρα από τους γενικό-

λογους επιμορφωτικούς στόχους, στηνπρώτη θέση του περιεχομένου σπουδώντου σεμιναρίου αναφέρεται η «Οργά-νωση ατομικού φακέλου εκπαιδευτι-κού»!

Είναι γνωστή σε όλους η δέσμευσητης κυβέρνησης στους αφέντες δανει-στές για αρκετές χιλιάδες απολύσεις δη-μοσίων υπαλλήλων. Είναι νωπή η περ-σινή κατάργηση κατευθύνσεων κι ειδι-κοτήτων στα ΕΠΑΛ. Σ’ αυτό το περιβάλ-λον φαίνεται ότι η εκπαιδευτική κοινό-τητα είναι έτοιμη από καιρό να δεχτείτην αξιολόγηση κι ας αυτή συνδέεταιάμεσα με βαθμολογική και μισθολογικήστασιμότητα, νέες διαθεσιμότητες κιαπολύσεις. Η μεγάλη πλειοψηφία τωνσυμβούλων, των διευθυντών αλλά και

των απλών εκπαιδευτικών προετοιμά-ζονται για τη υλοποίηση της. ∆άσκαλοικαι καθηγητές τρέχουν σε ποικίλα σεμι-νάρια, συμμετέχουν σε τηλε-εκπαιδεύ-σεις για να μαζέψουν όσο το δυνατόν πε-ρισσότερες βεβαιώσεις συμμετοχής. Οιπροβλεπόμενες θέσεις στα σεμινάριακλείνουν σε ελάχιστο χρόνο μετά τηνανακοίνωσή τους κι ο αγωνιώδης στόχοςτων συμμετεχόντων είναι να «χοντρύνει»όσον δυνατόν περισσότερο ο ατομικόςτους φάκελος. Από την άλλη μεριά, ηΟΛΜΕ δεν έχει αλλάξει τον απαξιωμένοκι αναποτελεσματικό τρόπο λειτουργίαςτης, παρά την ηγεμονική παρουσία τηςαριστεράς στην κορυφή του οργάνου. Ηεξαγγελία για Απεργία-Αποχή από τηναξιολόγηση θα προσκρούσει στην από-φαση των δικαστηρίων, που έκρινε πα-ράνομη και καταχρηστική την Απεργία-Αποχή της Α∆Ε∆Υ και κάθε άλλη απερ-γιακή κινητοποίηση με σχετικό περιεχό-μενο. Όπως φαίνεται, θα καταλήξουμετελικά σε μια πρόσκληση για ανυπακοήχωρίς καμιά ουσιαστική κάλυψη, κάτιπου θα έχει ελάχιστες πιθανότητες συμ-μετοχής των εκπαιδευτικών, κάτω απότη δαμόκλειο σπάθη του πειθαρχικού

ελέγχου και της ενδεχόμενης διαθεσιμό-τητας. Κι όλα αυτά μέσα σ’ ένα φοβικόκλίμα που επικρατεί σε πολλά σχολείαλόγω των υπερεξουσιών και των αυθαι-ρεσιών των διευθυντών, της αδιαφορίαςκαι των ατομικών επιλογών των εκπαι-δευτικών, της απαξίωσης του συνδικαλι-σμού και της συλλογικής δράσης.

Όλα αυτά, βέβαια, τα γνωρίζει τουπουργείο Παιδείας και κάνοντας μιααπλή επικοινωνιακή ντρίπλα δηλώνειότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θαξεκινήσει εθελοντικά. Όταν μια μεγάλημερίδα των εκπαιδευτικών σπεύσει νααξιολογηθεί, προκρίνοντας το ατομικότους βόλεμα κι υποτιμώντας κάθεμορφή συλλογικής λειτουργίας, τουπουργείο θα ανακοινώσει, δικαίως, τηναποδοχή του μέτρου της αξιολόγησηςαπό την εκπαιδευτική κοινότητα. Και θαμείνουν κάποιοι λίγοι αμετανόητοι, ανα-χρονιστές κι οπισθοδρομικοί που θα επι-μένουν, μάταια, σε έννοιες όπως η παι-δαγωγική ελευθερία, η αξιοπρέπεια κι ησυλλογικότητα.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Στα βήματα…της αξιολόγησης

Τα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης τηςανθρωπιστικής κρίσης που εξήγ-γειλε ο πρόεδρος της κοινοβου-

λευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ από τοβήμα της ∆ΕΘ κατηγορήθηκαν ως μη αρ-κούντως επαναστατικά. Άλλωστε, όπωςανέφερε ο ίδιος, είναι αυτά που μπο-ρούμε να κάνουμε αυτήν τη στιγμή καιόχι όλα όσα θα θέλαμε να κάνουμε. Τιείναι αυτό, όμως, που μετά την εξαγγε-λία τους λειτούργησε τόσο καταλυτικάστην ελληνική κοινωνία και εκτίναξε δη-μοσκοπικά τον ΣΥΡΙΖΑ;

Ίσως, ότι είναι η δεύτερη φορά μετάτο σύνθημα για την κυβέρνηση της Αρι-στεράς, που ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει με συγ-κεκριμένο και τεκμηριωμένο τρόπο ταμέτρα που θα εφαρμόσει θέτοντας μεντον πήχη αρκετά χαμηλά, συγχρόνως δεαρκετά κοντά στις σημερινές ανάγκεςτων ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα αφήνειανοιχτές δυνατότητες για την οικοδό-μηση μιας άλλης κοινωνίας. Άλλωστε, ηεπαναστατικότητα των όποιων μέτρωνδεν εξαντλείται στην κοινωνικοποίησητων μέσων παραγωγής ή στην κατάρ-γηση του κληρονομικού δικαιώματος,αλλά αναγκαστικά περιλαμβάνει την ισό-τιμη πρόσβαση στο ρεύμα, το φαγητό,την κατοικία, την υγεία, κ.λπ.

Ταξική απεύθυνση

Το σημαντικότερο, αυτές οι εξαγγελίεςέχουν μια στόχευση που γίνεται ιδιαίτερα

αντιληπτή όταν αναλύουμε τα ποιοτικάχαρακτηριστικά της δημοσκόπησης πουδημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συν-τακτών στις 29/9. Συγκεκριμένα, ταμέτρα εκφράζουν μια ταξική μεροληψία,η οποία γίνεται αποδεκτή κοινωνικά, γε-γονός πολύ σημαντικό για ένα κόμμα τηςριζοσπαστικής Αριστεράς. Απευθύνον-ται στους/στις εργαζόμενους/ες, ανέρ-γους/ες, μικρομεσαίους/ες που προλετα-ριοποιούνται φανερώνοντας τον σκληρόπυρήνα των συμμαχιών που καλείται νασυγκροτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αρκετήαυτή η αντιστοίχιση από μόνη της; Όχι,αλλά είναι μία καλή αρχή για να βαθύ-νουν οι σχέσεις και να ισχυροποιηθούνοι δεσμοί με τον κόσμο που μας ενδια-φέρει πρωτίστως ως ριζοσπαστικόκόμμα της Αριστεράς.

Η ταξική απεύθυνση των μέτρων δενεξαντλείται στους/στις δικαιούχους τωνπροβλεπόμενων παροχών. Περιλαμβάνεικαι τον τρόπο χρηματοδότησης του προ-γράμματος που ανακοινώθηκε. Πόσο ρε-αλιστικ῾῾ές είναι οι προτάσεις χρηματο-δότησης; Τι θα γίνει σε περίπτωση σύγ-κρουσης με την ΕΕ; Πώς θα εξασφαλι-στεί η ομαλή ροή χρηματοδότησης τουπρογράμματος; Είναι σαφές ότι οι απαν-τήσεις σε αυτά τα ερωτήματα εξαρτών-ται από τη συγκυρία και τις δυνατότητεςπου αυτή μας δίνει κάθε φορά. Στηνεποχή της ρευστότητας που ζούμε, δενενδείκνυνται οι μόνιμες λύσεις γιατί πε-ριορίζουν τη δυνατότητα προσαρμογήςσε νέες συνθήκες. Ωστόσο, η αναγκα-στική ρευστότητα δεν συνεπάγεται τηνέλλειψη στρατηγικής κατεύθυνσης στοντρόπο χρηματοδότησης του προγράμμα-τος.

Η συζήτηση για τη χρηματοδότηση τωνμέτρων είναι λοιπόν κομβική τόσο στοεσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο δη-μόσιο λόγο του. Το ζήτημα της φορολο-γίας και της αναδιανομής του πλούτουδιαφοροποιεί το λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ τηςπαροχολογίας χωρίς απαίτηση να πλη-ρώσουν οι πλούσιοι από ένα κόμμα της

ριζοσπαστικής αριστεράς που στοχεύειακριβώς αυτό. Πώς θα βρεθούν οι πόροιγια την υγεία, παιδεία, τις λοιπές κοινω-νικές υπηρεσίες, αν δεν βάλουν το χέριστην τσέπη αυτοί/ες που τόσα χρόνια φο-ροδιέφευγαν νόμιμα και παράνομα;Προφανώς, δεν είναι δυνατόν να μιλάμεσήμερα για επιτάξεις περιουσιών, αλλάμπορούμε κάλλιστα να μιλάμε για υψηλήφορολογία του πλούτου, να ορίσουμε τοεύρος του πλούτου και τον τρόπο με τονοποίο θα τον εξακριβώσουμε. Μπορείκαι πάλι το πρόταγμα της ριζικής ανα-διανομής να μην φαίνεται ιδιαίτερα επα-

ναστατικό, αλλά αυτό κρίνεται από τησυγκυρία και το διακύβευμα. Ότανακόμα και mainstream οικονομολόγοιεντοπίζουν το πρόβλημα στη χαμηλή φο-ρολογία του πλούτου, δεν γίνεται η αρι-στερά να σιωπά ή να μην συγκεκριμενο-ποιεί τις θέσεις της στο ζήτημα. Με άλλαλόγια, ο κόσμος πρέπει να μάθει όχιμόνο ποιους/ποιες θα ωφελήσουν ταμέτρα, αλλά και ποιοι/ες θα τα χρηματο-δοτήσουν.

Επαναστατικό θάρρος

Μια αριστερή ριζοσπαστική κυβέρ-νηση δεν μπορεί να πατάει σε δυο βάρ-κες. Πρέπει να γνωρίζει ότι το κεφάλαιοδεν θα της δώσει πίστη, γιατί η στόχευσήτης είναι να βλάψει τα συμφέροντά τουυπέρ των πολλών. Και οι πολλοί/πολλέςγια να εμπνευστούν πρέπει να γνωρίζουνότι το εγχείρημα έχει ακριβώς αυτά ταταξικά χαρακτηριστικά. Η φορολογίακαι η αναδιανομή, επομένως, δεν είναιτεχνικά ζητήματα που πρέπει να τα αφή-σουμε στους/στις οικονομολόγους τουκόμματος, αλλά πολιτικά επίδικα για τηνκοινωνία σήμερα.

Αυτό που πρέπει να διακατέχει μιααριστερή κυβέρνηση για να υλοποιήσειτις δεσμεύσεις της είναι το επαναστα-τικό θάρρος. Αυτό σημαίνει να έχουμεαποφασιστικότητα και τόλμη, να μηνφοβόμαστε και να μην υποχωρούμε. Ανκαι η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτά-ται πρωτίστως από την κοινωνική υπο-στήριξη και συμμετοχή, αυτό δεν αφαι-ρεί από τον ΣΥΡΙΖΑ την ευθύνη να αντα-ποκριθεί στις απαιτήσεις που συνεπάγε-ται μια αριστερή κυβέρνηση. Αν είμαστεαταλάντευτοι/ες στην ταξική μεροληψίαμας, δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα.

∆ιονύσης Φτεργιώτης,μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης

* Τραγούδι του συγκροτήματοςMotorhead,

Eat the richΣχολιάζοντας το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ

Μια αριστερήριζοσπαστικήκυβέρνηση δεν μπορείνα πατάει σε δυοβάρκες. Πρέπει ναγνωρίζει ότι τοκεφάλαιο δεν θα τηςδώσει πίστη, γιατί ηστόχευσή της είναι ναβλάψει τασυμφέροντά του υπέρτων πολλών.

“

2222 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΑΓΡΟΤΙΚΑ

Ανάστατοι είναι οι κτηνοτρόφοι της χώρας, γιατίβλέπουν να απειλούνται οι κόποι μιας ολόκλη-ρης ζωής. Από τον Μάιο που πρωτοεμφανίστη-

καν τα συμπτώματα του καταρροϊκού πυρετού στη Λα-κωνία η κατάσταση επιδεινώθηκε. Ο ιός εξαπλώθηκεκαι έχουν προσβληθεί, σύμφωνα με επίσημες ανακοι-νώσεις, διαφόρων φορέων, σε 33 νομούς, 207.000 ζώα:181.000 πρόβατα, 25.000 γίδια και 1.000 βοοειδή. ∆εναποκλείεται να είναι μεγαλύτερος ο αριθμός, αφού δενέχει γίνει συστηματική καταγραφή των απωλειών.Γιατί οι υπηρεσίες είναι αποδεκατισμένες χωρίς τααπαραίτητα μέσα και τη δυνατότητα επιτόπιας έρευ-νας.

Ο Πανελλήνιος Κτηνοτροφικός Σύλλογος καταγγέλ-λει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων(ΥΑΑΤ) για εγκληματική αμέλεια. «Καθυστέρησε καικαθυστερεί να προχωρήσει στους μαζικούς εμβολια-σμούς, που είναι η μόνη ενδεδειγμένη μέθοδος για να

περιοριστεί έγκαιρα η εξάπλωση του καταρροϊκού πυ-ρετού και να αποτραπεί η θανάτωση των ζώων». Αξιο-σημείωτο είναι ότι ο εμβολιασμός αυτός επιδοτείταιαπό την ΕΕ.

Η κυβέρνηση αντιμετώπισε το πρόβλημα αυτό μεπροχειρότητα και ημίμετρα, με συνέπεια οι κτηνοτρό-φοι να προσφύγουν σε ιδιώτες κτηνίατρους για αιμο-ληψίες από τα ζώα και στην αγορά εμβολίων, κατα-βάλλοντας ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό από τοεισόδημά τους. Τελευταία το ΥΑΑΤ ανακοίνωσε ότιενέκρινε πίστωση 6,5 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις, σεπεριπτώσεις απώλειας ζώων και έξοδα ψεκασμού τωνστάβλων. Το ποσόν αυτό κρίνεται ανεπαρκές από τουςκτηνοτρόφους και επισημαίνεται ο κίνδυνος μεγάλοςαριθμός παθόντων να μη μπορούν να εισπράξουν τιςαποζημιώσεις, αφού απέφυγαν να δηλώσουν τις απώ-λειες, για να μην πέσουν σε κατάσταση καραντίνας.Έτσι, θα ήταν υποχρεωμένοι να αυξήσουν κόστος γιατη διατροφή των κοπαδιών τους. Απόλυτο αδιέξοδο.

Πλήγμα στην παραγωγή

Η εξάπλωση του καταρροϊκού πυρετού καιη εμφάνιση ευλογιάς αναμένεται ότι θα επιφέ-ρουν τεράστια πλήγματα στη φετινή παραγωγήγαλακτοκομικών προϊόντων. ∆ηλαδή σ’ ένασημαντικό τομέα της ελληνικής οικονομίας,που «αποτελεί για πολλές περιοχές βασικό οι-κονομικό κλάδο και η αύξηση της συμμετοχήςτης στο συνολικό αγροτικό προϊόν θα βελτιώ-σει την αυτάρκεια της χώρας σε ζωικά προ-ϊόντα και το εμπορικό ισοζύγιο στον αγροτικότομέα». Αυτά αναφέρουν με ερώτησή τους βου-λευτές του ΣΥΡΙΖΑ προς το ΥΑΑΤ. Ταυτόχρονα,

επισημαίνουν ότι «τα περιθώρια ανάπτυξης της κτη-νοτροφίας είναι μεγάλα». Όμως, οι πολιτικές πουεφαρμόζονται και μια σειρά κακών χειρισμών από τιςηγεσίες του ΥΑΑΤ επιδεινώνουν τη θέση της κτηνο-τροφίας, που ακολουθεί «μια φθίνουσα πορεία με τημείωση της παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου,καθώς και του εργατικού δυναμικού».

Τις συνέπειες αυτής της πολιτικής ζουν σήμερα οικτηνοτρόφοι με τη θανάτωση εκατοντάδων κοπαδιών.Γι΄ αυτό επιβάλλεται να παρθούν μια σειρά μέτρα γιατη διάσωση και ανάπτυξη της κτηνοτροφίας. Η πολι-τική που εφαρμόζεται, δεν έχει κανένα μέλλον και οιαγρότες δεν είναι διατεθειμένοι να την ανεχθούν. Ήδηέχουν εξαγγείλει μαζικές και δυναμικές κινητοποι-ήσεις.

Σύμφωνα με κτηνοτρόφο συνδικαλιστή, «κάποτε ηοργή γίνεται αγανάκτηση και κανείς δεν ξέρει πού μπο-ρεί να βγει η κατάσταση όταν συμβεί αυτό».

Μ. Κ.

ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Η κτηνοτροφία απειλείται με αφανισμό

Του ∆ημήτρη ∆ήγκα

Από την αρχή του καλοκαιριού φά-νηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλάμε το ροδάκινο. Η υπερπαραγωγή

ροδάκινου σε Ισπανία και Ιταλία, σε συν-δυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία,έσπρωξε τις τιμές στα κατώτερα όριατης εικοσαετίας. Αυτό σε συνδυασμό μετο υψηλό κόστος παραγωγής, όχι μόνοτου ροδάκινου αλλά όλης της αγροτικήςπαραγωγής της χώρας, οδήγησε τις τιμέςτου ροδάκινου κάτω από το κόστος πα-ραγωγής. Και ξαφνικά, σαν κερασάκιστην τούρτα, ήρθε το εμπάργκο της Ρω-σίας προς τα αγροτικά προϊόντα της ΕΕνα φέρει το τελειωτικό χτύπημα στουςροδακινοπαραγωγούς.

Ας δούμε όμως τα πράγματα από τηναρχή. Το κόστος παραγωγής στη μνημο-νιακή Ελλάδα είναι υπερβολικά αυξη-μένο σε σύγκριση με αυτό των άλλων με-σογειακών χωρών που παράγουν τα ίδια

προϊόντα. Ποιο είναι αυτό το κόστος; α)Ενέργεια (ακριβό πετρέλαιο και ηλε-κτρικό ρεύμα). β) Μέσα παραγωγής(ακριβά φυτοπροστατευτικά, λιπάσματα,εργαλεία, μηχανήματα, λόγω υπερκο-στολόγησης των εταιριών που εξάγουναυτά τα προϊόντα στη Ελλάδα). γ) Ανύ-παρκτος δανεισμός μετά την πώλησητης ΑΤΕ. δ) Υψηλή φορολογία.

Όμως, παρ’ όλα τα προβλήματα το ρο-δάκινο αποτελεί τον κινητήριο μοχλό γιατην οικονομία των νομών Πέλλας καιΗμαθίας. Σύμφωνα με έρευνα της Ομο-σπονδίας Ομάδων Παραγωγών, 18 επαγ-γέλματα σχετίζονται με την παραγωγήτων ροδάκινων.

Τίναξε τα πάντα στον αέραη κυβέρνηση

Ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός της ελλη-νικής κυβέρνησης έδιωξε τα αγροτικά

προϊόντα της χώρας μας από την αγοράτης Ρωσίας. Μία αγορά στην οποία η Ελ-λάδα είχε το πλεονέκτημα να είναι πιοκοντά χιλιομετρικά σε σύγκριση με τιςανταγωνίστριες χώρες.

Να επισημάνουμε ότι τα ροδάκινα καιγενικά τα φρούτα είναι καθαρά εμπορικάπροϊόντα και δεν επιδοτούνται. Η είσο-δός τους στην αγορά της Ρωσίας δενέγινε με κάποια διακρατική συμφωνία,αλλά με πρωτοβουλία των ίδιων των πα-ραγωγών. Έτσι, οι συνεταιρισμοί και οιομάδες παραγωγών ξόδεψαν εκατομμύ-ρια ευρώ για να μπορέσουν τα προϊόντατους να γίνουν δεκτά από την αγορά τηςΡωσίας. Και ξαφνικά ήρθε η κυβέρνησηκαι με μία αψυχολόγητη ενέργεια τίναξετα πάντα στον αέρα. Ο φόβος των παρα-γωγών είναι ότι οι επιπτώσεις από το εμ-πάργκο μπορεί να είναι μόνιμες.

Έντονος είναι ο προβληματισμός τωνπαραγωγών για το πώς θα βγει ο χειμώ-νας, μια και η πλειοψηφία τους δεν θα

έχει φέτος εισόδημα, ή αν έχει θα είναιελάχιστο. Μεγάλος είναι ο προβληματι-σμός και για το πώς θα καλλιεργηθούντα ροδάκινα για τον επόμενο χρόνοχωρίς χρήματα. Τα μόνα δάνεια που δίνειη Τράπεζα Πειραιώς που αγόρασε τηνΑΤΕ, είναι τα Ανοιχτά ∆άνεια Αγροτών,με επιτόκιο καταναλωτικών δανείων, τοοποίο είναι απαγορευτικό. Επίσης, με-γάλη μερίδα αγροτών είναι αποκλει-σμένη και από αυτά τα δάνεια, γιατί οιπροϋποθέσεις χορήγησής τους είναιπολύ απαιτητικές. Μεγάλο πρόβλημααντιμετωπίζουν και οι συνεταιρισμοί καιοι ομάδες παραγωγών μια και ο συνδυα-σμός εμπάργκο και χαμηλών τιμών κάνειαρκετές από αυτές μη βιώσιμες.

Επίσης, ακολουθεί η συγκομιδή τωνσταφυλιών, των μήλων και των ακτινι-δίων, που κι αυτά πλήττονται καίρια απότο εμπάργκο. Το πού θα διατεθούν αυτάτα προϊόντα κανείς δεν το ξέρει. Κι αναυτά τα προϊόντα αποζημιωθούν έστωγια φέτος από την ΕΕ, τι θα γίνει τονεπόμενο χρόνο; Ποιος θα λύσει αυτό τοαίνιγμα;

Μονομερής άρση των κυρώσεων

Για να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο στοοποίο έχουν περιέλθει οι ροδακινοπαρα-γωγοί, θα πρέπει να τους δοθούν άτοκαή χαμηλότοκα δάνεια, για να μπορέσουννα καλλιεργήσουν την επόμενη χρονιά.Επίσης, θα πρέπει να απαλλαγούν απότην καταβολή του ΕΝΦΙΑ και να ρυθμι-στούν τα κόκκινα δάνεια που πολλοίέχουν.

Αυτό που ζητά απεγνωσμένα ο αγροτι-κός κόσμος της χώρας, είναι η μονομε-ρής άρση των κυρώσεων έναντι της Ρω-σίας από τη χώρα μας, έτσι ώστε νααρθεί και από μέρους της το εμπάργκο.Άλλες αγορές ή δεν υπάρχουν ή είναιασύμφορες.

ΨΕΥΤΙΚΕΣ ΕΛΠΙ∆ΕΣ ΜΟΙΡΑΖΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

Σε απόγνωση οι ροδακινοπαραγωγοί

Μία αγορά στην οποία ηΕλλάδα είχε τοπλεονέκτημα να είναιπιο κοντά χιλιομετρικάσε σύγκριση με τιςανταγωνίστριες χώρες

“

Απο τε λεί για πολ λές πε ριο χέςβα σι κό οι κο νο μι κό κλά δο και ηαύ ξη ση της συμ με το χής της στοσυ νο λι κό α γρο τι κό προϊόν θαβελ τιώ σει την αυ τάρ κεια τηςχώ ρας σε ζωι κά προϊό ντα και τοε μπο ρι κό ι σο ζύ γιο στον α γρο τι -κό το μέ α

“

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 2233ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Αυτόν τον αγώνα για το δίκιο δεν θα τον έχανα μετίποτα», εξομολογείται στην «Εποχή» η ΓεωργίαΜηλιώτη, εκφωνήτρια της ΕΡΑ και τώρα της ΕΡΤOpen. ∆εκάξι μήνες μετά το πραξικοπηματικόμαύρο της κυβέρνησης στη δημόσια τηλεόραση τηςΕΡΤ, οι εργαζόμενοί της ακόμα δεν παραδίδουν ταόπλα και λειτουργούν όλους τους σταθμούς της καιτα κανάλια σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας, πληντου Ραδιομεγάρου.

Πρόκειται περίπου για 750 ανθρώπους, που προ-κειμένου να δικαιολογηθεί το κλείσιμο της δη-μόσιας τηλεόρασης, χαρακτηρίστηκαν από τον

κυρίαρχο πολιτικό και μεντιακό λόγο ως χαραμοφάη-δες, ιερές αγελάδες κτλ. Η έμπρακτη διάψευση αυτώντων ισχυρισμών πλέον είναι φανερή, αφού μετά απότόσους μήνες συνεχίζουν να δουλεύουν αμισθί παράτις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, αφού ούτε κανο-νικές αποζημιώσεις έχουν λάβει, μόνο κάποιους μι-σθούς υπερημερίας, και ακόμα και για την εγγραφήτους στον ΟΑΕ∆ έπρεπε να υπάρξει απόφαση υπουρ-γού, καθώς δεν υπάρχει χαρτί απόλυσης. «Βάλαμεπρώτα τους θεσμούς, την αξιοπρέπειά μας, τη δημο-κρατία και το Σύνταγμα. Νιώσαμε ότι είχαμε χρέος νασυνεχίσουμε. ∆εν ήταν μόνο για τις 2.500 παράνομεςαπολύσεις, που τελέσθηκαν χωρίς να τηρηθεί κανέναςνόμος, χωρίς διαβούλευση με τα σωματεία, με απρο-

ειδοποίητους τους εργαζόμενους, που δεν υπέγραψανκανένα χαρτί μαζί με τον εργοδότη, χωρίς να ορίζεταιαποζημίωση κτλ. Κάποιος έπρεπε να αντισταθεί γιαόλη την κοινωνία που την πνίγει η κυβέρνηση με τα δα-κρυγόνα, με τα ΜΑΤ, με τη φτώχεια και την ανέχεια.Να υπάρξει ένας φάρος αντίστασης» εξηγεί τους λό-γους του αγώνα της ΕΡΤ Open, ο Παναγιώτης Καλφα-γιάννης, πρόεδρος της ΠΟΣΠΕΡΤ.

Τα θετικά του εγχειρήματος

Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτούείναι η Γεωργία Μηλιώτη. Η ίδια έχει κάνει ήδη ταχαρτιά της για να λάβει πρόωρη σύνταξη, γεγονός πουσημαίνει πως δεν αποσκοπεί σε κάποια επαναπρόσ-ληψη και έχει λύσει κατά κάποιον τρόπο το βιοπορι-στικό της πρόβλημα. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να συμ-μετέχει στον αγώνα του ΕΡΤ Open για την επαναλει-τουργία της ΕΡΤ. «Αγωνίζομαι για τη δικαίωση. Με πέ-ταξαν έξω εν μία νυκτί λέγοντας πως δεν αξίζω τηθέση και το μισθό μου. Εγώ είχα δώσει εξετάσεις γιατη θέση, πολύ δύσκολες, με πρόεδρο τον Ιάκωβο Καμ-πανέλλη, έχοντας πτυχίο δραματικής που ζητούσαντότε για τους εκφωνητές».

«Αποδείξαμε επί του πρακτέου πως όταν τονάνθρωπο τον αφήσεις ελεύθερο, μόνο τότε μπο-ρεί να δημιουργήσει. Άνθρωποι που ήταν στο σκο-τάδι, γιατί δεν είχαν γνωριμίες, τώρα αναδει-κνύουν το ταλέντο τους, βρήκαν οξυγόνο» παρου-σιάζει τα θετικά στοιχεία που προέκυψαν, με τηναυτοδιαχείριση στην ουσία της ΕΡΤ από τους ερ-γαζόμενους, ο Άγγελος Σταθόπουλος, υπεύθυνοςπρογράμματος στην ΕΡΤ.

Το μόρφωμα της ΝΕΡΙΤ

«Είμαστε 10 μουσικοί που αρνούμαστε να νομιμο-ποιήσουμε το μαύρο, κάνοντας αίτηση στο μόρφωματης ΝΕΡΙΤ. Στην πρόσκληση ενδιαφέροντος καλού-

μασταν να κάνουμε αίτηση σε μία εταιρεία φάντασμακαι έπρεπε να υπογράψουμε ηλεκτρονικά πως αποδε-χόμαστε την απόλυση και αποκηρύσσουμε οποιοδή-ποτε δικαίωμα από την καταργηθείσα ΕΡΤ» μιλά γιατην απογοήτευσή της τόσο από τους πρώην συναδέλ-φους της, όσο και από την πορεία που μέλλεται να έχειο πολιτισμός στο χώρο των μουσικών συνόλων ηΜαρία Καραγιαννάκη, μέλος της χορωδίας της ΕΡΤ.

Ωστόσο, ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΕΡΤ διαφωνεί με τοσχέδιο διαβούλευσης του ΣΥΡΙΖΑ για την ΕΡΤ, καθώςκρίνει πως είναι θολό και πρόχειρο, ενώ δεν έλαβευπόψη στη διαμόρφωσή του τους εργαζόμενους στηνΕΡΤ. «Εμείς θέλουμε να ανοίξει η ΕΡΤ με το ν.1730όπως ήταν, πράξη τελείως ανέξοδη, αφού υπάρχουνόλες οι δομές και θα παίρνει το ανταποδοτικό τέλοςπου ήδη δίνεται στη ΝΕΡΙΤ, και μετά να γίνουν οι όποιεςαλλαγές. Προτείνουμε να μην είναι εποπτεύουσα αρχήο υπουργός, αλλά η Βουλή, ώστε να μη διορίζει ο κα-θένας τους δικούς του συμβούλους. Να υπάρχει επι-κοινωνία με τους τηλεθεατές για το πρόγραμμα, εκ-προσώπηση των εργαζομένων προς αποφυγή χειρα-γώγησης και έλεγχος της διοίκησης».

Τζέλα Αλιπράντη

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Το παρακάτω κείμενο δεναποτελεί απόπειρα κριτικής,επιθυμία έκφρασης σνομπισμούαπέναντι στην ποπ κουλτούρα ήσυγκεκαλυμένη διάθεση ναλογοκρίνουμε (όλα αυτά ταέχουμε ακούσει κατά καιρούς).Είναι ένα ειλικρινές «άι στοδιάολο κύριε ξεφτίλα»αρθρωμένο σε λίγεςπαραγράφους, βγαλμένο από ταβάθη της καρδιάς μας.

ΟΜάρκος Σεφερλής είναι ένα«υποκριτικό θηρίο», ένας «πολυ-μήχανος μίμος, τραγουδιστής,

χορευτής, χρήστης των ιδιόλεκτων» καιένας «μέγας αυτοσχεδιαστής». Έτσι του-λάχιστον τον είχε περιγράψει ο ΚώσταςΓεωργουσόπουλος στην περίφημη κρι-τική του. Για πολλούς από εμάς ο Μάρ-κος Σεφερλής δεν αποτελεί τίποτα πε-ρισσότερο από την ενσάρκωση της κω-μικής ευκολίας. Ένας μόνιμος τρόμοςμας κυρίευε στο ενδεχόμενο να πέσουμεμπροστά σε μια αφίσα ή μια ρεκλάμαπου θα διαφήμιζε το νέο τίτλο-λογοπαί-γνιο κάποιας παράστασής του. Ποιόν ναπρωτοθυμηθούμε «Τρώει στόρι», «Στηφωλιά του κούκλου», «Allou fun Mark»,«ΣουλεϊΜάρκ ο μεγαλοπρεπής», «Γελώνλαβέ», «Μάμμα, μία... δεν υπάρχει» καιάλλα λοιπά πολύχρωμα. Άλλοι θα τονθυμούνται από τηλεοπτικές παρουσίεςσε φτηνές παραγωγές, όταν κατέκλεβετο Fawlty Towers του John Cleese (φέρ-νοντάς το βέβαια στα κωμικά του μέτρα),κομμάτια των Monty Python, του BennyHill κ.ά. υποβιβάζοντάς τα από υψηλόχιούμορ και στιγμές υποδειγματικού κω-μικού χρονισμού, σε μπαλαφάρα και

ακατέργαστη χαβαλετζίδικη κλωτσοπα-τινάδα.

Το λαϊκό και το ποπ

Η κριτική του Γεωργουσόπουλου έχεισημασία γιατί αναδεικνύει μια ευρύτερητάση απέναντι σε συγκεκριμένα (θεα-τρικά και άλλα) φαινόμενα. Μπερδεύεικαι ταυτίζει το λαϊκό με το ποπ (popu-lar), αδυνατώντας να μιλήσει για οποι-οδήποτε από τα δύο. Ως αντίδραση απέ-ναντι στην κουλτούρα των κουλτουρια-ρέων και των «διανοουμένων» ταυτίζειτο εύκολο με το αγνό, αθωώνοντας στηνπραγματικότητα την κάθε ευκολία, τηνκάθε αστοχία, την κάθε πρόχειρηκρυάδα. Και αν τόσο το λαϊκό θέατρο(βλ. π.χ. τα παλαιά κείμενα του καραγ-κιόζη) όσο και η ποπ κουλτούρα (βλ. π.χ.το αγγλικό Office) έχουν καταφέρει ναμας δώσουν υψηλά δείγματα γραφής,αντίθετα η άνευ όρων σύζευξή τους, η

μόνιμη ταύτιση του λαϊκού με τον αισθη-τικό λαϊκισμό και η (ελληνική πατέντααυτό) αποδοχή πως το κωμικό δεν μπο-ρεί να είναι κάτι πέρα από απλά αστείο -μια μηχανική δημιουργία γέλιου με μη-δενικό περιεχόμενο-, το μόνο που έχουνκαταφέρει να δημιουργήσουν είναι μιαχαμογελαστή αναγούλα, όπως στην πε-ρίπτωσή μας τον Μάρκο Σεφερλή.

Γέλιο επιθετικό

Στην εκπομπή του ανάμεσα σε άλλαευτράπελα αποφάσισε πώς θα ήταν κα-ταπληκτικά αστείο να τηλεφωνήσει σεένα ζευγάρι ηλικιωμένων και να τουςενημερώσει πώς είναι εκπρόσωπος τηςπολεοδομίας και πώς το σπίτι τους θακατασχεθεί. Και ενώ ο τρόμος και ο πα-νικός υπήρξε ανάγλυφος στις φωνές τωνδύο ηλικιωμένων, ο ΣουλεϊΜάρκ επιμέ-νει, ενώ ένα κοινό γελοίων στο στούντιοέχει ξελιγωθεί στα γέλια.

Για να προλάβουμε τη βροχή κοινοτο-πίας με εμπροσθοφυλακή τη φράση«ποια πρέπει να είναι τα όρια της σάτι-ρας», να διευκρινίσουμε πώς το κομμάτιαυτό δεν ήταν σάτιρα (εννοώ βασικήπροϋπόθεση της σάτιρας δεν είναι να σα-τιρίζει κάτι; Εδώ τι σατιρίζει;). Το συγ-κεκριμένο κομμάτι είναι επίθεση. Καιμάλιστα επίθεση απέναντι στον ηττη-μένο.

Το διαδίκτυο κούνησε το εξοργισμένοτου δάκτυλο, μηνύσεις απείλησαν, συγ-γνώμες ειπώθηκαν από τη μεριά της εκ-πομπής. Αλλά δεν είναι η αστοχία τηςσυγκεκριμένης φάρσας που μου κάνειεντύπωση, είναι η αντίδραση του κοινούστο στούντιο (και μαζί το 62% της τηλε-θέασης), αυτοί οι εκτός τόπου και χρό-νου, που χαζογελάνε μακάρια, αυτοί πουμέσα στην αδιαφορία τους γιορτάζουν τηδική τους τύχη και ταυτίζουν το χαμό-γελο με το μίσος. Η φωνή του ζευγαριούστο τηλέφωνο ήταν η φωνή του πανικούμιας ολόκληρης εποχής. Το ίδιο και ησαδιστική αδιαφορία του κοινού τουστούντιο.

Ίσως να μη μοιάζει και τόσο σημαν-τικό να γράφεις για έναν κωμικό σαν τονΣεφερλή, για ένα πρωινάδικο στηνεποχή της απόλυτης παρακμής της τη-λεόρασης. Αλλά το συγκεκριμένο περι-στατικό ξεπερνάει αυτά τα στενά όρια.Εδώ το κωμικό συμβαδίζει απόλυτα μετην πολιτική ρητορική του καναλιού, γί-νεται η αισθητική αποτύπωση του γεγο-νότος πως ο Έλληνας πολίτης είναι ένο-χος για την κρίση και γι’ αυτό πρέπει νατιμωρηθεί. Καθιστά μάλιστα το γεγονόςτόσο κοινότοπο, ώστε να προκαλέσειγέλιο. Ένα γέλιο επιθετικό, σαδιστικό,γεμάτο δόντια.

tsalapatis.blogspot.gr

Η ΕΡΤ είναιακόμαανοιχτή

Μια φάρσα, μια καφρίλακαι ένας Σεφερλής

2244 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Μετά από ένα δυστύχημα στοοποίο ένας άνθρωπος έχασε τηζωή του, η ασφαλιστική εταιρεία

διαπραγματεύεται με την οικογένεια τουθύματος το ποσό της αποζημίωσης. Τοποσό αυτό αξιολογείται με βάση ειδικέςπαραμέτρους, όπως: την προοπτικήζωής του ανθρώπου που χάθηκε, τη δυ-νατότητα οικονομικών απολαβών καθώςκαι την ποσότητα και την ποιότητα τωνσυναισθηματικών του δεσμών. Οι εξπέρασφαλιστές ονομάζουν αυτό το ποσό,«ανθρώπινο κεφάλαιο»! Τόσο κυνικά!

Η ταινία «Το ανθρώπινο κεφάλαιο» (Ilcapitale umano), του Πάολο Βίρτζι, χρη-σιμοποιεί την ιστορία ενός αυτοκινητι-κού δυστυχήματος, για να μας εισάγει σεέναν κόσμο συμβάσεων, ψεύδους και κυ-νισμού.

Το βράδυ της παραμονής των Χρι-στουγέννων, ένας ποδηλάτης επιστρέφειστο σπίτι του. Ένα αυτοκίνητο περνάειξυστά δίπλα του, εκείνος χάνει την ισορ-ροπία του, πέφτει και τραυματίζεται θα-νάσιμα. Ο οδηγός εξαφανίζεται. Στην συ-νέχεια παρακολουθούμε τα πρόσωπαδύο οικογενειών που όπως φαίνεται εμ-πλέκονται στο τραγικό γεγονός. Από τη

μια είναι ο μεσίτης, Ντίνο Οσόλα, η δεύ-τερη γυναίκα του, Ρομπέρτα και η κόρητου από τον πρώτο γάμο, Σερένα. Απότην άλλη είναι ο Τζοβάνι Μπερνάσκι,που διοικεί μια μεγάλη χρηματιστηριακήεταιρεία, η γυναίκα του Κάρλα και ο γιοςτου, Μασιμιλιάνο. Η Σερένα διατηρείσχέση με το Μασιμιλιάνο κι έτσι ο πατέ-ρας της γνωρίζεται με τον Τζοβάνι τονοποίο πείθει να επενδύσει ένα μεγάλοποσό στην εταιρεία του. Εξαιτίας μιαςκρίσης όμως, η επένδυση δεν πάει καλάκαι ο Ντίνο χάνει τα χρήματά του. Στομεταξύ η Σερένα χωρίζει από το Μασιμι-λιάνο και δημιουργεί σχέση με τονΛούκα, έναν νεαρό με παραβατικό πα-ρελθόν. Η Κάρλα, ζώντας στη σκιά τουσυζύγου της αποφασίζει να αναστυλώσειένα παλιό θέατρο και να το λειτουργή-σει. Όμως, το δυστύχημα με το νεκρόποδηλάτη εμπλέκει όλους αυτούς τουςανθρώπους και εντέλει λειτουργεί κατα-λυτικά στο ξεκαθάρισμα των σχέσεώντους.

Βασισμένη στο βιβλίο του ΣτέφενΆμιντον «Το ανθρώπινο κεφάλαιο» (Thehuman capital), η ταινία του Βίρτζι απο-τελεί την επίσημη υποψηφιότητα τηςΙταλίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Ηδράση χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαιακαι εξελίσσεται με τέτοιον τρόπο ώστετο κάθε ένα από αυτά να μας δίνει καιμια διαφορετική οπτική του δράματοςσυνθέτοντας τα κομμάτια της ιστορίας.Ταυτόχρονα μας φέρνει σε επαφή μετους χαρακτήρες μέσα από την καθημε-ρινότητα του καθενός αλλά και με τηνεμπλοκή του στο τραγικό δυστύχημα.

Τελικά αποδεικνύεται πως τίποτε δενείναι όπως φαίνεται. Μια βιτρίνα κρύβειτον κυνισμό που επικρατεί στον κόσμοτων επιχειρήσεων αλλά και τη ζωή τηςμεγαλοαστικής τάξης. Τα χαμόγελα τουΤζοβάνι Μπερνάσκι και τα φιλικά χτυ-πήματα στην πλάτη προς τον ΝτίνοΟσόλα, μετατρέπονται σε ψυχρές και τυ-πικές κουβέντες μόλις βάλει στο χέρι τοκεφάλαιό του. Ο Ντίνο, επίσης, κρύβειτην αλήθεια από την έγκυο σύζυγό τουσχετικά με την αποτυχημένη επένδυσητων χρημάτων του. Αλλά και η Σερένα μετο Μασιμιλιάνο υποκρίνονται πως έχουνσχέση ενώ έχουν χωρίσει. Όσο για τηνΚάρλα, ζει μια ζωή άδεια, εντελώς συμ-βατική, ως σύζυγος-κούκλα του ζάπλου-του συζύγου. Και μέσα σε αυτόν τονκόσμο της υποκρισίας και του κυνισμούμόνον ο Λούκα είναι αληθινός και γι’αυτό γοητεύει τη Σερένα, η οποία κάνειτο παν για να τον προστατεύσει. Έτσι,μέσα στον πλασματικό κόσμο, αναπτύσ-σεται μια αληθινή ανθρώπινη σχέση ηοποία δεν βασίζεται σε κανένα απολύ-τως υλικό συμφέρον ή κοινωνική σύμ-βαση.

Πολύ έξυπνα δομημένη ταινία η οποίαδεν χάνει ούτε στιγμή το ενδιαφέρον της.Το κουβάρι ξετυλίγεται σιγά-σιγά καιμαζί με τη λύση του μυστηρίου αποδο-μείται εντελώς η ψευτοηθική της μεγα-λοαστικής τάξης.

Μια πολύ ευχάριστη έκπληξη από τηνΙταλία.

[email protected]

«ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ»

Τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται

Οτίτλος της ταινίας «’71» του Γιαν Ντε-μάνζ μας παραπέμπει στο 1971, χρο-νιά που μαίνονται οι συγκρούσεις στο

Μπέλφαστ μεταξύ Άγγλων και μαχητών τουΙΡΑ. Παραστρατιωτικές ομάδες Καθολικώνκαι Προτεσταντών αλληλοσκοτώνονται στουςδρόμους. Ένας νεαρός στρατιώτες, ο Γκάρι,περιπολεί μαζί με την ομάδα του και μετά απόμία συμπλοκή μένει μόνος στην καθολική συ-νοικία του Μπέλφαστ. Κυνηγημένος από τουςαντάρτες του ΙΡΑ, προσπαθεί να διασχίσει τηνπόλη για να φτάσει σε ασφαλή περιοχή.

Ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί με νεύρο καιμε κάμερα στο χέρι την αγωνιώδη πορεία τουΓκάρι προς τη σωτηρία μέσα στους επικίνδυ-νους δρόμους της βορειοϊρλανδικής πρω-τεύουσας. Φόβος και απόγνωση συνοδεύουντο νεαρό στρατιώτη, ενώ την ίδια ώρα γύρωτου στήνεται ένα σκηνικό θανάτου και προ-δοσίας. Ταυτόχρονα η αποτυχημένη στρατιω-τική επιχείρηση επιχειρείται να συγκαλυφτεί.Και ενώ κανείς από τους συντρόφους του δενγνωρίζει εάν ο στρατιώτης είναι ζωντανός ήνεκρός, οι Ιρλανδοί τον κυνηγούν για να τονσυλλάβουν.

Η ταινία διαθέτει δράση, ένταση, αγωνίακαι βλέπεται με κομμένη την ανάσα Ο Ντε-μάνζ σκηνοθετεί ένα πολεμικό θρίλερ σαν

ντοκιμαντερίστας. Όμως δεν μένει αποστα-σιοποιημένος, δεν κινηματογραφεί ψυχράαλλά προσεγγίζει με προσοχή τους χαρακτή-ρες του. Χαρακτήρες καθημερινούς, πουόμως βρέθηκαν στη δίνη μια σύρραξής καιοφείλουν να αναμετρηθούν με τα γεγονότακαι να επιβιώσουν.

Μια από τις μεγάλες εκπλήξεις στο φετινόΦεστιβάλ του Βερολίνου, όπου και τιμήθηκεμε Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής. Επί-σης κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Ταινίας,τη Χρυσή Αθηνά, στο Φεστιβάλ Κινηματογρά-φου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας.

Ο 24χρονος Τζακ Ο΄Κόνελ -που τον είδαμεπρόσφατα και στην ταινία «Γροθιές στους τοί-χους»- προσφέρει μια θαυμάσια ερμηνείαστον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Αξίζει να σημειώσουμε πως ο 37χρονοςσκηνοθέτης, Γιαν Ντεμάνζ, ξεκίνησε την κα-ριέρα του κινηματογραφώντας συναυλίες καιφτιάχνοντας μουσικά διαφημιστικά βίντεο.Το «’71» είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ται-νία του.

Στρα. Κερ.

«Λάθος στο λάθος» (Me culpa) του Φρεντ Καβαγιέ: Ο Φρανκ και οΣιμόν είναι δυο φίλοι αστυνομικοί. Όμως, μετά από ένα τραγικό αυ-τοκινητικό δυστύχημα που προκάλεσε ο Σιμόν οδηγώντας μεθυσμέ-νος, οι δυο φίλοι χάνονται. Τα χρόνια έχουν περάσει χρόνια αλλά τοπαρελθόν τον κυνηγά καθώς η μαφία, απειλεί την οικογένειά του.Τότε ο Σιμόν, για να προστατεύσει τους δικούς του, αναλαμβάνειδράση και προσπαθεί να επανασυνδεθεί με τον Φρανκ για να αντιμε-τωπίσουν μαζί τους κακοποιούς. Μια ταινία καταιγιστικής δράσης,με μια πολύ καλή προσέγγιση των χαρακτήρων και αρκετά δεμένοσενάριο. Και ενώ όλα πηγαίνουν σαν καλοκουρδισμένο ρολόι, κάπουπρος τη μέση ο σκηνοθέτης φαίνεται να τα χάνει παρασυρμένος απόυπερβολές χολιγουντιανού τύπου.

«Get On-The James Brown story» του Τέιτ Τέιλορ: Βιογραφική ταινίαπου καταγράφει τη ζωή ενός θρύλου της σόουλ-φανκ μουσικής, τουΤζέιμς Μπράουν. Ο Μπράουν γεννήθηκε το 1933 στη Νότια Καρολίνα,μέσα στη μεγάλη οικονομική κρίση και μεγάλωσε στο περιθώριο. Απόμικρός, όμως, φάνηκε πως ήταν προορισμένος για μεγάλα πράγματα,όπως και έγινε!

«Annabelle» του Τζον Λεονέτι: Ο Τζον Φορμ δωρίζει στην έγκυο γυ-ναίκα του, Μία, την Αναμπέλ, μια κούκλα. Κι ύστερα έρχεται ο τρόμοςκαθώς μια ομάδα σατανιστών θα επιτεθεί στο ζευγάρι, ενώ η δαιμο-νισμένη Αναμπέλ σκορπά τον τρόμο. Υπερφυσικό θρίλερ για όσους/-ες αντέχουν!

«Ένα ταξίδι 30,5 μέτρα μακριά» (The hundred foot journey) του ΛάσεΧάλστρομ: Η μαντάμ Μαλορί διευθύνει ένα γαλλικό εστιατόριο, βρα-βευμένο με αστέρι Μισελέν, σε ένα γραφικό χωριό στη Νότια Γαλ-λία. Θεωρεί τα πιάτα που σερβίρει ως αξεπέραστα και είναι περή-φανη γι’ αυτό. Όταν, όμως, έρθει μια οικογένεια Ινδών και ανοίξει έναεστιατόριο ακριβώς απέναντι από το δικό της, θα ξεσπάσει πόλεμος.Η εκλεπτυσμένη μαντάμ δεν μπορεί να ανεχτεί την πικάντικη ινδικήκουζίνα. ∆υο κουζίνες, δύο πολιτισμοί, δύο κόσμοι έρχονται σε αντι-παράθεση. Όμως ο ινδός σεφ αναλαμβάνει χρέη ειρηνοποιού, ώστενα γεφυρώσει το χάσμα που υπάρχει.

«Τα τερατοκουτάκια» (The boxtrolls) των Γκρέιαμ Άναμπλ, ΆντονιΣτάτσι: Ένα νεαρό ορφανό αγόρι που μεγάλωσε από ρακοσυλλέκτεςσε μια υπόγεια σπηλιά προσπαθεί να σώσει τους φίλους του από ένανκακό εξολοθρευτή. Κινούμενο σχέδιο.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ«’71»

Κυνηγημένος στο Μπέλφαστ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 2255ΘΕΑΤΡΟ

Τη συνέντευξη πήρε η Μαρώ Τριανταφύλλου

Έχετε αρκετά χρόνια στο θέατρο και συνήθωςοι παραστάσεις στις οποίες σας βλέπουμε έχουνμέσα τους τον πειραματισμό, ενίοτε και την πρό-κληση. Ήρθατε στην Ελλάδα ως ηθοποιός, αυτόήταν το επάγγελμά σας και στην Γεωργία, τηχώρα από την οποία κατάγεστε;

Όχι, δεν ήμουν ηθοποιός. Στην Ελλάδα ήρθαως οικονομικός μετανάστης τη δεκαετία του ’90.Γεννήθηκα στη Σοβιετική Ένωση και ανδρώ-θηκα στην ανεξάρτητη Γεωργία. ∆εν είχα καμιάσχέση με το θέατρο, δεν ήταν παιδικό μουόνειρο να γίνω ηθοποιός. Όμως η τέχνη υπήρχεπάντα στη ζωή μου. Ασχολήθηκα από πολύνωρίς με τη μουσική. Υπήρξα μέλος συγκροτή-ματος παραδοσιακής μουσικής και αργότεραμπήκα σε συγκρότημα μοντέρνας μουσικής.Μετά τη διάλυση της Σ.Ε. και τον πόλεμο, δια-λύθηκαν τα πάντα, οι γονείς μου έχασαν τη δου-λειά τους, έκλεισαν τα εργοστάσια, σας μιλώ γιαολική καταστροφή. Ο κόσμος αναγκάστηκε ναφύγει μαζικά για να δουλέψει στο εξωτερικό. Οιγονείς μου έφυγαν πριν από μένα, ακολουθή-σαμε εγώ και ο αδερφός μου, αφού απολυθή-καμε από το στρατό και είδαμε ότι καλύτερομέλλον για τα επόμενα 20 τουλάχιστον χρόνιαδεν είχαμε να περιμένουμε.

Ξέρατε τη γλώσσα, όταν φτάσατε εδώ;∆εν ήξερα ούτε λέξη. Όμως όταν ένας άνθρω-

πος θέλει να ενταχτεί σε μια κοινωνία, πρέπει ναεπικοινωνήσει με τους ντόπιους. Ήθελα να βελ-τιώσω τη ζωή μου, έπρεπε να μάθω ελληνικά.Αργότερα, ως ηθοποιός έπρεπε να μιλάω καλάκαι σωστά, αν ήθελα να παίξω στο θέατρο καινα έχω επιλογές, να μην εγκλωβιστώ σε ρόλουςμετανάστη. Έμαθα ελληνικά όχι σε κάποιο σχο-

λείο -δεν υπήρχε ούτε ο χρόνος ούτε η οικονο-μική δυνατότητα- αλλά στη δουλειά και από τηντηλεόραση και το ραδιόφωνο, από τραγούδιαπου άκουγα… Βελτίωσα τα ελληνικά μου ότανδούλεψα σε ένα εστιατόριο. Εκεί έμαθα και τουςΈλληνες, τις νοοτροπίες τους. Μ’ αρέσει ναψάχνω τους ανθρώπους και να τους ψυχολογώ.Έκανα φιλίες. Έμαθα σαξόφωνο -μέχρι τότεέπαιζα μόνο κιθάρα- κι άρχισα να παίζω σε έναπιάνο μπαρ, ξαναβρίσκοντας την τέχνη και ικα-νοποιώντας μια βαθιά ανάγκη μου που είχα αφή-σει πίσω για την επιβίωση. Τότε αποφάσισαξαφνικά να ασχοληθώ με το θέατρο, με γοήτευεη μαγεία της σκηνής και δεν ήθελα πια να είμαιθεατής αλλά δημιουργός. Τώρα πιστεύω η τέχνηείναι σωτηρία, λύτρωση.

Ποτέ δεν μπορεί να πεις«ξέρω το θέατρο»

Ποια ήταν η πρώτη σας θεατρική δουλειά;Η πρώτη παράσταση που με σημάδεψε ήταν το

«Πεθαίνω σα χώρα» του ∆. ∆ημητριάδη σε σκη-νοθεσία M. Μαρμαρινού. Το κείμενο του ∆ημη-τριάδη με συγκλόνισε, τον θεωρώ ένα πολύσπουδαίο συγγραφέα. Μέσα στο 2015 θα ανε-βάσω ένα μονόλογό του γραμμένο για μένα.Μετά ήρθε η παράσταση «Ένας στους δέκα» πουμιλούσε για τους μετανάστες.

Η ξένη καταγωγή σάς δημιούργησε πρόβλημα;Σε μένα όχι… Είχα, όμως, την τύχη αμέσως να

δουλέψω με σπουδαίους σκηνοθέτες και φρόν-τισα με μεγάλη επιμέλεια τα ελληνικά μου. Μουαρέσει να μαθαίνω και μάθαινα πάντα από τουςανθρώπους με τους οποίους συνεργαζόμουν.Ένας ηθοποιός δεν πρέπει ποτέ να σταματά ναείναι μαθητής. Κανείς και ποτέ δεν μπορεί ναπει «ξέρω το θέατρο».

Είναι η δεύτερη χρονιά, νομίζω, συνεργασίαςμε το Σημείο Μηδέν. Τι σημαίνει να δουλεύει κα-νείς μέσα σε μια ομάδα με σαφές καλλιτεχνικόκαι φιλοσοφικό στίγμα;

Στην ομάδα μπήκα θέλοντας να δω από μέσατι προτείνει. Είχα δει κάποιες δουλειές, αλλάδεν ήξερα πολλά πράγματα. Ήθελα να γνωρίσωτο σύστημα του Θ. Τερζόπουλου που αποτελείτην παράδοση πάνω στην οποία στηρίζεται ηομάδα, μολονότι σιγά-σιγά αποκτά δική τηςγλώσσα. Μπαίνοντας σε ένα καινούριο τύπο θε-

άτρου μόνο ευχάριστη έκπληξη ένιωσα, γιατίανακάλυψα ότι χρησιμοποιώντας περισσότεροσωματικές δράσεις, προσεγγίζω καλύτερα τονψυχικό κόσμο. Πρέπει πάντως να πω ότι με ταπαιδιά ταιριάξαμε γρήγορα ως άνθρωποι καικαλλιτέχνες. Έχουμε κοινές επιλογές φιλοσο-φίας και στάσης ζωής.

Υπάρχει ερευνητικό κλίμα στο ελληνικό θέα-τρο;

Νομίζω περισσότερο τώρα απ’ ό,τι στο παρελ-θόν. Γίνονται πολλά πράγματα. Ίσως η κρίσημας κάνει πιο εφευρετικούς, βρίσκουμε τρόπουςνα εκφραστούμε… Υπάρχει φαντασία, δημιουρ-γικότητα και συνεργασία.

Ο πόθος της εξουσίας

Θα θέλατε να μας παρουσιάσετε τους δύο ρό-λους που παίζετε στην παράσταση; Γιατί ο σκη-νοθέτης σας ανέθεσε αυτούς τους δυο και όχικάποιο άλλο ζευγάρι ρόλων;

Η οπτική γωνία μας ήταν να ακολουθούμε τηνπαραληρηματική αγωνία του Βόυτσεκ. Καιστους δύο ρόλους προσπαθώ να δω τα πράγ-ματα μέσα από τα μάτια του, πράγμα αρκετά δύ-σκολο γιατί πριν ανακαλύψω τους χαρακτήρεςπου παίζω, έπρεπε να ανακαλύψω τον Βόυτσεκκαι να περάσω μέσα από αυτόν για να δω τουςάλλους. Ο Βόυτσεκ είναι σε συνεχή υπερένταση.Ζει σε ένα διαρκές παραλήρημα, ο κόσμος τουαλλάζει συνεχώς, όπως το κείμενο είναι απο-σπασματικό, έτσι είναι και τρόπος σκέψης του.

Στους δυο χαρακτήρες -τον λοχαγό και τον αρ-χιτυμπανιστή- έπρεπε να συνδυάσω δύο κό-σμους: τον παραληρηματικό του Βόυτσεκ καιτον υποτιθέμενα υγιή των άλλων δύο. Ο λοχα-γός είναι ο άνθρωπος που ασκεί την εξουσία γιανα ασκεί την εξουσία, απ’ αυτό παίρνει τροφήγια την ύπαρξη του. ∆εν μπορεί να υπάρξειχωρίς έναν κατώτερο δίπλα του. Βάζει τον Βόυ-τσεκ να τον ξυρίζει κάθε μέρα μολονότι δεν τοέχει ανάγκη. Τον ταπεινώνει, του δείχνει ότι τονκάνει ό,τι θέλει. Ο αρχιτυμπανιστής είναι ηπρώιμη φάση του λοχαγού. Εφαρμόζει τον πόθοτης εξουσίας σε ένα και μόνο πρόσωπο και παί-ζει ένα όργανο…

Το όργανο που παίζει, όμως, στην παράστασήσας δεν είναι το τύμπανο…

Το όργανο αυτό το έφτιαξα μόνος μου, χωρίςνα είμαι οργανοποιός… Ταιριάζει στην παραλη-ρηματική εικόνα του κόσμου που έχει ο Βόυ-τσεκ. ∆εν είναι σε θέση να ακούσει πραγματικά.Ακούει τον Σοπέν ως θόρυβο. Σε ένα αλουμινέ-νιο βαρελάκι του καφέ κόλλησα ένα χεράκι με-ταλλικό που κρατώ από χρόνια στο σπίτι. Πρό-σθεσα τρεις χορδές και από πάνω έβαλα μια φυ-σαρμόνικα. Έτσι οι παράξενοι ήχοι που βγάζειτο όργανο αυτό, συνδυάζουν τα κρουστά, ταπνευστά και τα έγχορδα. Το όργανο είναι έναςσυν-ηθοποιός που βοηθάει τη δημιουργία ατμό-σφαιρας.

Οι ερμηνείες σας δημιουργούν εντάσεις στουςθεατές, οι οποίοι εδώ περιλαμβάνονται στην πα-ράσταση ως οργανικό μέρος της διαδικασίας…

Ο θεατής στην παράστασή μας είναι μέτοχος.∆εν είναι θεατής αλλά ως θεατής μετέχει στιςδράσεις. Προσωπικά, στη σκηνή με ενδιαφέρειτο εδώ και τώρα. Θεωρώ λάθος να προσπαθείςνα αναπαραγάγεις κάτι που πέτυχες σε μιαπρόβα όσο καλό κι αν ήταν. Ο θεατής πιάνει τοψεύτικο, έχει ένα ιδιότυπο ραντάρ, δεν χρειάζε-ται να είναι ιδιαιτέρως γνώστης, αντιλαμβάνεταιπότε υπάρχει κάτι αληθινό και πότε όχι.

Έχοντας περάσει την κρίση στην πατρίδα σουκαι τώρα τη νέα αυτή κρίση στην Ελλάδα, τι σκέ-φτεσαι για το μέλλον;

∆εν επιτρέπεται να παραιτηθούμε.

«∆εν επιτρέπεται να παραιτηθούμε»Ο ηθοποιός ∆αβίδ Μαλτέζε μιλά στην “Εποχή” με αφορμή τον «Βόυτσεκ» της ομάδας Σημείο Μηδέν

Αποφάσισα ξαφνικά να ασχοληθώ με τοθέατρο, με γοήτευε η μαγεία της σκηνήςκαι δεν ήθελα πια να είμαι θεατής αλλάδημιουργός. Τώρα πιστεύω η τέχνη είναισωτηρία, λύτρωση.

“

Η ομάδα Σημείο Μηδέν, μετά τη συμμετοχή της στο Φεστιβάλ Αθηνών με το διήγημα του Φραντς Κάφκα «Στη ΣωφρονιστικήΑποικία» , συνεχίζει την έρευνά της στην απο-ανθρωποποίηση του σύγχρονου ανθρώπου. Υπό τον τίτλο «Τριλογία της Απο-αν-θρωποποίησης», η ομάδα ξαναπαρουσιάζει στο Νέο Χώρο του Θεάτρου Άττις τον Βόυτσεκ του Γκέοργκ Μπύχνερ, μια παράστασηπου κίνησε πέρυσι το ενδιαφέρον κοινού και κριτικών και δικαίως (βλ. «Εποχή», 1.12.2014). Θα ακολουθήσει η επανάληψη της πα-ράστασης «Στη Σωφρονιστική Αποικία» και η τριλογία θα ολοκληρωθεί με το «Εμείς» του Γιεβγκένι Ζαμιάτιν, σε πρώτη πανευ-ρωπαϊκή παρουσίαση.

Με μια αλλαγή στη διανομή -Βόυτσεκ φέτος θα είναι ο Ηλίας Μελέτης- το έργο ανεβαίνει κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή(στη σελίδα 28 της Εποχής θα βρείτε εκπτωτικό κουπόνι). Με την ευκαιρία της επανάληψης, συναντηθήκαμε με τον ηθοποιό∆αβίδ Μαλτέζε, που στην παράσταση ερμηνεύει τον λοχαγό και τον αρχιτυμπανιστή.

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

Ο λοχαγός βάζειτον Βόυτσεκ να τονξυρίζει κάθε μέραμολονότι δεν τοέχει ανάγκη.

Τιμώντας αυτό το ιδιαίτερο είδος φωνής, ο καλλι-τεχνικός διευθυντής της Καμεράτας Γιώργος Πέ-τρου επέλεξε τέσσερις από τους κορυφαίους

κόντρα τενόρους της εποχής μας, τέσσερις νεαρούςκαλλιτέχνες για τους οποίους συζητεί σήμερα όλη η Ευ-ρώπη. Πρόκειται για: τον κροάτη Μαξ-Εμάνουελ Τσέν-σιτς, ο οποίος έχει αναδειχθεί σε έναν από τους επιφα-νέστερους κόντρα τενόρους της εποχής μας. Ξεχωρι-στή μάλιστα θεωρείται η ερμηνεία του επί σκηνής –αλλά και σε ψηφιακό δίσκο– στην όπερα Αλέξανδροςτου Χέντελ, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με τον αρ-χιμουσικό Γιώργο Πέτρου και την Καμεράτα-Ορχήστρατων Φίλων της Μουσικής. Επιπλέον, αίσθηση προκά-λεσε, τον προηγούμενο Ιούνιο, η συμμετοχή του ωςσκηνοθέτη στην πρώτη παγκόσμια αναβίωση της όπε-ρας «Σιρόης, ο βασιλιάς της Περσίας» του Χάσε στοΜέγαρο Μουσικής Αθηνών (Φεστιβάλ Αθηνών). ΤονΧαβιέρ Σαμπάτα, ο οποίος κατάγεται από την Καταλο-νία και σπούδασε υποκριτική στο Ινστιτούτο Θεάτρουτης Βαρκελόνης, και αργότερα σαξόφωνο και μονωδίαστο Ωδείο και την Ανωτάτη Σχολή Μουσικής της ίδιαςπόλης. Είναι τακτικός συνεργάτης διεθνούς φήμης συ-νόλων μπαρόκ μουσικής (Les Arts Florissants, EuropaGalante, το Collegium 1704, Καμεράτα-Ορχήστρα τωνΦίλων της Μουσικής, κ.ά.). Έχει λάβει επίσης μέροςστην πολυβραβευμένη ηχογράφηση του Aλέξανδρουτου Χέντελ –με την Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου.Ο αμερικανός Βινς Γι γεννήθηκε στη Νότιο Κορέα,

αλλά μεγάλωσε στην Καλιφόρνια. Σπούδασε στα Πα-νεπιστήμια της Βοστόνης και του Μίσιγκαν. Το ρεπερ-τόριό του εκτείνεται από τον Κλάουντιο Μοντεβέρντιέως τον Φίλιπ Γκλας. Αξίζει να αναφερθεί ότι είχε τονπρωταγωνιστικό ρόλο στην περίφημη αναβίωση τηςόπερας «Η ινδιάνα βασίλισσα» του Χένρι Πέρσελ (2013)με την ορχήστρα MusicAeterna, σε σκηνοθεσία ΠίτερΣέλαρς και διεύθυνση ορχήστρας Θεόδωρου Κουρεν-τζή. Και τέλος τον Γιούρι Μινιένκο, από την Ουκρανία,ο οποίος σπούδασε αρχικώς πιάνο και διεύθυνση χο-ρωδίας. Αργότερα μελέτησε κλασικό τραγούδι. Υπήρξεμάλιστα ο πρώτος ουκρανός τραγουδιστής και ο πρώ-τος κόντρα τενόρος φιναλίστ στον περίφημο ∆ιεθνή∆ιαγωνισμό Λυρικού Τραγουδιού «Cardiff Singer of theWorld» (2009). Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απο-λαύσει άριες υψηλών δεξιοτεχνικών απαιτήσεων καιαποσπάσματα από ορχηστρικά κομψοτεχνήματα τουμπαρόκ ρεπερτορίου που φέρουν την υπογραφή τουΑντόνιο Βιβάλντι .

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει άριες και ένα κουαρτέτο

από τις όπερες: «Ο Ιούλιος Καίσαρας στην Αίγυπτο»,«Ρινάλντο», «Ξέρξης» (Χέντελ), «Φαρνάκης», «Ρωμύ-λος» και «Ερσιλία» (Μισλίβετσεκ), «Η μεγαλοψυχία τουΤίτου» (Χάσε), «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» (Πόρπορα) και «Ηαλήθεια σε διαμάχη» (Βιβάλντι). Τα ορχηστρικά έργαπου θα ακουστούν είναι το Κοντσέρτο Γκρόσο σε φαμείζονα έργο 6, αρ. 4, HWV 322 του Χέντελ, καθώς καιδύο συνθέσεις του Βιβάλντι: το Κοντσέρτο για δυο βιο-λιά σε λα ελάσσονα έργο 3, αρ. 8, RV 522 με σολίστ τονεξάρχοντα της Καμεράτας Σέρτζιου Ναστάζα και τηνΟτίλια Αλίτσεϊ, και το Κοντσέρτο για μαντολίνο σε σολμείζονα του Χάσε με τον δεξιοτέχνη των νυκτών οργά-νων Θεόδωρο Κίτσο στο μαντολίνο. Η Καμεράτα θαπαίξει ακόμη το Κοντσέρτο για φαγκότο σε μι ελάσ-σονα, RV 484, επίσης του Βιβάλντι. Τα σολιστικά μέρηθα ερμηνεύσει ο φαγκοτίστας Αλέξανδρος Οικονόμου.

Την Πέμπτη 23 Οκτωβρίου, στις 8.30μ.μ., στην αί-θουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 14, 25,35, 50 ευρώ, ειδικές τιμές: 7,50 (φοιτητές, νέοι, άνερ-γοι, ΑΜΕΑ), 9,50 ευρώ (πολύτεκνοι, 65+).

2266 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014MOYΣΙΚΗ

Φέτος, ο Κύκλος Μουσικής ∆ω-ματίου του Μεγάρου ΜουσικήςΑθηνών ξεκινά με τρεις συναυ-

λίες αφιερωμένες στον Λούντβιχ ΒανΜπετόβεν και τις εγκαινιάζουν δύοαγαπημένοι γνώριμοι του κοινού: ηνεαρή βιολονίστα ∆ανάη Παπαματ-θαίου - Μάτσκε και ο πιανίστας ΟύβεΜάτσκε, που θα παρουσιάσουν τις: Σο-νάτα αρ. 1, έργο 12 αρ.1, Σονάτα αρ. 5,έργο 24 («Σονάτα της Άνοιξης») και τη

Σονάτα αρ. 7, έργο 30 αρ. 2Η μουσική δωματίου γεννήθηκε κατά

το 19ο αιώνα στη Γερμανία και, χάρη σεμεγάλους συνθέτες της εποχής, καθιε-ρώθηκε και επεκτάθηκε στις άλλεςχώρες ως το απόσταγμα της μουσικήςσκέψης και ευαισθησίας. Ο Μπετόβενεκτός από τη σπουδαιότατη συμφω-νική παρακαταθήκη του, μας κληροδό-τησε πλήθος έργων μουσικής δωματίουγια ποικίλους συνδυασμούς οργάνων.Οι 10 Σονάτες για βιολί και πιάνο απο-τελούν έναν από τους βασικότερουςπυλώνες της δημιουργίας του και ένααπό τα σημαντικότερα σημεία αναφο-ράς ως προς τη μορφή και τη δομήτους για τους μετέπειτα συνθέτες. Τοκυριότερο χαρακτηριστικό των δημι-ουργιών του για βιολί και πιάνο, είναι οισότιμος τρόπος με τον οποίο αντιμε-τωπίζει και τα δύο όργανα.

Η πολυβραβευμένη ∆ανάη Μάτσκε,πήρε τα πρώτα μαθήματα βιολιού σεηλικία μόλις 5 ετών. Εννιά χρόνια αρ-γότερα έγινε δεκτή, ως εξαίρετο τα-λέντο, στο Μουσικό Γυμνάσιο Μπελ-βεντέρε της Βαϊμάρης στη Γερμανία,όπου δάσκαλός της ήταν ο Γιοστ Βίτερ.Στη συνέχεια, μελέτησε στο περίφημοΜοτσαρτέουμ του Σάλτσμπουργκ μετον σλοβένο παιδαγωγό και βιολονίσταΙγκόρ Οζίμ, από το οποίο αποφοίτησε

με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και ει-δική διάκριση (Master of Arts, 2013). Ηανερχόμενη δεξιοτέχνις, μετά τη βρά-βευσή της στον 18ο ∆ιαγωνισμό τουΓερμανικού Συλλόγου Μουσικών Ορ-γάνων, παίζει με αυθεντικό βιολί τουΚάρλο Τζουζέπε Τεστόρε (Μιλάνο,1710), προσφορά ιδιωτικής συλλογήςαπό την Χαϊδελβέργη.

Ο πιανίστας Ούβε Μάτσκε, γεννή-θηκε το 1956 στη Γερμανία και από το1987 ζει στην Ελλάδα. Εκπροσωπεί τηνεότερη γενιά των μαθητών του διάση-μου βιρτουόζου Έντβιν Φίσερ. Σπού-δασε πιάνο στην Ανωτάτη Σχολή«Φραντς Λιστ» της Βαϊμάρης και στησυνέχεια –με κρατική υποτροφία– στηνΑκαδημία Φέρεντς Λιστ της Βουδαπέ-στης, όπου δίδαξε πιάνο (1980-1987).Έχει διακριθεί σε διεθνείς διαγωνι-σμούς, έχει δώσει ατομικά ρεσιτάλ σεμεγάλα μουσικά κέντρα και έχει διατε-λέσει πρόεδρος του Τμήματος Μουσι-κής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπι-στημίου Μακεδονίας, όπου κατέχει σή-μερα τη θέση του Καθηγητή ΟργανικήςΜουσικής Εκτέλεσης (πιάνο).

Την Τρίτη 21 Οκτωβρίου, στις8.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μη-τρόπουλος. Τιμές εισιτηρίων: 20, 12, 5(φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8ευρώ ( 65+, πολύτεκνοι).

Μπετόβεν για δύο

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΤέσσερις κορυφαίοι κόντρα τενόροι

Λένα Πλάτωνος,«Ιερός πόνος»Σε ποίησητου Γιώργου Χρονά

Από την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου, το διαδικτυακόραδιόφωνο www.toradiofono.gr παρουσιάζει σε απο-κλειστική μετάδοση τα νέα τραγούδια της ΛέναςΠλάτωνος. «Ιερός Πόνος» ο τίτλος του νέου άλμ-πουμ, όπου η Λένα Πλάτωνος μελοποιεί ποιήματατου Γιώργου Χρονά σε ερμηνεία Παντελή Θεοχαρίδηενώ συμμετέχει και η Μελίνα Κανά. Ο «Ιερός Πόνος»κυκλοφορεί επισήμως την Τρίτη 21 Οκτωβρίου, ανή-μερα των γενεθλίων της Λένας Πλάτωνος, από τιςεκδόσεις της Οδού Πανός. Έως τότε μπορείτε να τοακούτε αποκλειστικά από το www.toradiofono.gr.

“Αρχή σοφίας ονομάτων επί-σκεψις”, κατά τον Αντισθένη,που σημαίνει, αν θες να κατα-νοήσεις το είδος ενός ανθρώ-που ή και να εμβαθύνεις σε

μία κατάσταση, αλλά και σε ένα τυχόνπράγμα, ανέτρεξε στο όνομά του και με-τά προχώρα. Γιατί, λοιπόν, το επώνυμοτου εφετινού Νομπελίστα, από την σε-φαραδίτικη οικογένεια των Μοδιάνο, ναείναι Μοντιανό, κατά ηχομιμητική από-δοση στα ελληνικά του γαλλικού επιθέ-του του, και όχι Μοδιάνο ή, έστω, Μο-ντιάνο, αν υιοθετήσουμε την ετυμολόγη-σή του από την πόλη Μοντιλιάνο, γειτο-νική της Φλωρεντίας, όπου κατέφυγανπολλές οικογένειες μετά το διωγμό τουςαπό την Ισπανία; Το όνομα διασώζεταιστη Θεσσαλονίκη, χάρις σε κάποια εξέ-χοντα μέλη της οικογένειας, εξ ου η Αγο-ρά Μοδιάνο, το Γηροκομείο Μοδιάνο, ηΒίλλα Μοδιάνο. Άλλωστε, ο βραβευθείςείναι εγγονός του Νταγιάν Γιάκομπ Μο-ντιάνο και γιος του Αλμπέρτο Μοντιάνο,αμφότεροι γεννηθέντες στην Θεσσαλονί-κη. Με αυτό το όνομα είναι καταχωρημέ-νοι στα ελληνικά αλλά και τα αιγυπτιακάαρχεία, μετά την μετοικεσία τους στηνΑλεξάνδρεια.

Ομόνιμος γραμματέας της ΣουηδικήςΑκαδημίας, Πήτερ Ένγκλουντ, στην

ανακοίνωση της βράβευσης, υπογράμμι-σε ότι στο έργο του Πατρίκ Μοντιάνο κυ-ριαρχεί το θεματικό τρίπτυχο^ χρόνος,μνήμη, ταυτότητα. Εκείνο, όμως, που βά-ρυνε στην επιλογή είναι το τρίπτυχο^ οκαθορισμένος χρόνος της γερμανικήςκατοχής, η συγκεκριμένη μνήμη των ε-βραϊκών διώξεων, ο ορισμένος τόπος, τοΠαρίσι. Επίσης, ο ίδιος, στην σουηδικήτηλεόραση, αποκάλεσε τον βραβευθέντα“Μαρσέλ Προυστ της εποχής μας”, ενώ,πέρσι, είχε χαρακτηρίσει την Αλίς Μονρό“Τσέχωφ του Καναδά”. Σε παρόμοιες α-ποφάνσεις είναι προφανής η διάθεσητων θεσμοθετών να μεγαλύνουν τους νέ-ους Νομπελίστες. Όσο για τη συγκεκρι-μένη αναφορά στον Προυστ, θα λέγαμεότι υπάρχει κάποια αντιστοιχία ανάμεσαστο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο»και το “έργο εν προόδω” του Μοντιάνο.Μόνο που ο δεύτερος αναψηλαφεί τοΠαρίσι της Κατοχής και τα μεθεόρτιάτου. Έτσι, το μόνο που μπορούσε να α-ναζητήσει ήταν τον χασματώδη χρόνοθητών και θυμάτων μέσα από την οπτι-κή των παιδιών των εμπλεκομένων, ωςενήλικων στις επόμενες δυο δεκαετίες.

Σαν ένα Βραβείο Νόμπελ αμιγώς λογο-τεχνικό, χαιρέτησε ο γαλλικός Τύπος τηβράβευση του Μοντιάνο. Οι εφημερίδεςτού αφιέρωσαν ολοσέλιδα σαλόνια, μεφωτογραφίες και καταχωρήσεις στα ε-ξώφυλλα. Στη Λιμπερασιόν, μάλιστα, ηφωτογραφία καλύπτει ολόκληρο τοπρωτοσέλιδο. Του 2007 η φωτογραφία,κολακεύει τον τιμώμενο, που ποζάρει σεστάση σταρ. Η Φιγκαρό προτιμά ένα κά-πως κωμικό ενσταντανέ, που τον δείχνειέκπληκτο, σαν να “του έπεσε το Νόμπελστο κεφάλι”, όπως υπογραμμίζει ο τίτ-λος. Ενώ, η Μοντ επιλέγει φωτογραφίααπό τιμητική εκδήλωση του 2010, την ο-ποία στεφανώνει με τον τίτλο, “ο Μο-ντιάνο στις δέλτους της Ιστορίας”.

Όπως φαίνεται, εφέτος, στη ΣουηδικήΑκαδημία παρακάμφθηκαν τα εξωλογο-τεχνικά κριτήρια, που, μετά την πτώσητου Τείχους, έχουν αποβεί καθοριστικάστις επιλογές της. Από το 1990 και ύστε-ρα, κοντά ένα τέταρτο του αιώνα, η κρι-τική επιτροπή στρέφεται όλο και συχνό-τερα σε γυναίκες και στους προερχόμε-νους από χώρες εκτός Ευρώπης και Η-ΠΑ. Μετά, όμως, την περσινή βράβευσητης Καναδής Αλίς Μονρό, μάλλον θα ε-κλείψει για μερικά χρόνια ο παράγωνφύλο. Επίσης, και ο δεύτερος παράγο-ντας έχει καλυφθεί, καθώς, μέσα στηντελευταία δεκαετία, τα μισά περίπουβραβεία δόθηκαν σε χώρες εκτός του α-

ποκαλούμενου ∆υτικού Κόσμου και μά-λιστα, το προπέρσινο στον Κινέζο ΜοΓιαν. Υπήρχε, βεβαίως, σε αναμονή η Ια-πωνία με τον Χαρούκι Μουρακάμι και ηΑφρική με τον Κενυάτη Ngugi waThiong’o.

Ακόμη, όμως, και παραμερίζονταςτους συγκεκριμένους παράγοντες, έναγαλλικό Νόμπελ παραμένει έκπληξη.Θυμίζουμε πως η Γαλλία πρωτεύει σεΝόμπελ. Για να ακριβολογούμε, ωστόσο,το εφετινό Νόμπελ δεν είναι το 15ο, ό-πως κομπάζουν τα γαλλικά πρωτοσέλι-δα, αλλά το 14ο. Οι Γάλλοι μετρούν σταδικά τους και το βραβείο του 2000, πουδόθηκε στον Κινέζο, γαλλικής υπηκοό-τητας, Γκάο Ξινγκιάν, όπως μετρούν ως

ακέραιο και το μισό του 1904 στον Φρε-ντερίκ Μιστράλ. Αλλά και η δεύτερη σεΝόμπελ χώρα, οι ΗΠΑ, παρομοίως φου-σκώνει τα δικά της σε 12. Η Γαλλία, πά-ντως, παραμένει κυρίαρχη. Τιμήθηκε μετο πρώτο Νόμπελ Λογοτεχνίας, το 1901,που δόθηκε στον ποιητή Συλί Προυντόμ,και μέχρι το 1964, κατείχε μακράν τηνπρώτη θέση, με την αγγλική λογοτεχνίανα ισοφαρίζει, ενώνοντας τις δυνάμειςΗνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ, αλλά καιπροσθέτοντας στην αγγλόφωνη ομάδατον βαρύ όγκο ενός Τσώρτσιλ. Στη συνέ-χεια, όμως, πληρώνει την άρνηση τουΣαρτρ να αποδεχθεί το Νόμπελ. Εκείνοςέμεινε μεν πιστός στις αρχές του περί ε-λευθερίας, αλλά η γαλλική λογοτεχνία υ-πέστη για μισό αιώνα τη δυσμένεια τηςΣουηδικής Ακαδημίας. Ενώ, μέχρι το1964, βραβευόταν κατά μέσο όρο κάθε ε-ξήμισυ χρόνια, το επόμενο Νόμπελ δό-θηκε το 1985, και απαιτήθηκε ένας αδια-φιλονίκητος υποψήφιος, όπως ο ΚλωντΣιμόν. Αλλά κι αυτός, ενώ προσφερότανγια υψηλές διακρίσεις από τα τέλη του’60, που ολοκληρώνει το «∆ρομος τηςΦλάντρας», βραβεύτηκε στα 72 του, ενώο συνομήλικός του Αλμπέρ Καμύ είχε τι-μηθεί από το 1957, στα 44 του χρόνια. Τομεθεπόμενο, του Ζαν-Μαρί Λε Κλεζιό,ήρθε 23 χρόνια αργότερα. Το εφετινό,λοιπόν, μετά μόλις μία εξαετία, δείχνεισαν έκπληξη.

Την έκπληξη μεγαλώνει το προφίλ τουβραβευμένου. Σχετικά νέος, για όσους έ-χουν την εντύπωση πως ισχύει μία άτυ-πη ιεράρχηση, τύπου επετηρίδας. Ωστό-σο, ο ηλικιακά μέσος όρος των μέχρι σή-μερα βραβευθέντων είναι τα 64. Ενώ, ομέσος όρος των Γάλλων τα 68. Ακριβώς,στο μέσο όρο βρισκόταν ο Κλεζιό, ενώ οΜοντιάνο, γεννημένος στις 30 Ιουλίου1945, τον έχει υπερβεί μόλις κατά ένα έ-τος. Ως βασικότερο, όμως, μειονέκτημαγια ένα βραβείο όπως το Νόμπελ, προ-βάλλει η έλλειψη από το έργο του μίας ι-

δεολογικής παραμέτρου, καθώς και η α-πουσία σαφούς πολιτικής ταυτότητας.Τουλάχιστον έτσι περιγράφει τον Μο-ντιάνο ο εκδότης του, ο Αντουάν Γκαλ-λιμάρ. Περιέργως, δεν αναφέρεται στηνπαράμετρο του αντισημιτισμού, που στά-θηκε για τον συγγραφέα κινητήριος δύ-ναμη της γραφής του. Και μάλιστα, στηνέρευνα των παρισινών αρχείων κατά τηγερμανική κατοχή προηγήθηκε των αμε-ρικανών ιστορικών, που, στηριζόμενοισε αυτά, υποστήριξαν την εμπλοκή τηςΚυβέρνησης του Βισύ έναντι της προη-γούμενης εκδοχής περί παθητικής αντί-στασης. Όπως και να έχει, δήλωσε έκ-πληκτος, κι ας είναι το πρόσφατο Νό-μπελ το 40ο του εκδοτικού του οίκου.

Μόνο ο Έλληνας εκδότης του Μοντιάνο,ο Νίκος Γκιώνης, φαίνεται να το περίμε-νε. Ανεξάρτητα αν δεν φρόντισε να μηντον υπερκεράσει η ζήτηση ενός Νόμπελ.

Για να ακριβολογούμε, ο Μοντιάνο δεναπέκτησε έναν, αλλά, διαδοχικά, επτάεκδότες, γεγονός που πιθανώς να δείχνειμικρή αναγνωσιμότητα των βιβλίων του.Ο καθένας από αυτούς εκδίδει από ένα,εκτός από τον τελευταίο, που μετρά τέσ-σερα. Το πρώτο βιβλίο του Μοντιάνο σταελληνικά κυκλοφόρησε το καλοκαίριτου 1987, χάρις στην Ιωάννα Χατζηνικο-λή, την εκδότρια που έφερε στον ελλη-νικό χώρο πλειάδα Γάλλων συγγραφέων,με κυρίαρχα ονόματα την ΜαργκερίτΓιουρσενάρ και τον Ζακ Λακαριέρ. Ίσως,η Χατζηνικολή να συνέχιζε με τους δι-κούς της ρυθμούς, αν δεν εμφανίζοντανάλλοι εκδότες πιο εύρωστοι και με δια-φορετικά κριτήρια. Αυτό το πρώτο βι-βλίο ήταν το ένατο του Μοντιάνο, «Η χα-μένη γειτονιά», που είχε κυκλοφορήσειτο 1984. Ακολούθησε, το 1988, το έκτοβιβλίο του από τις εκδόσεις Κέδρος,«Οδός σκοτεινών μαγαζιών», που επιλέ-χθηκε χάρις στο Βραβείο Γκονκούρ του1978. Το 1992, οι εκδόσεις Οδυσσέας ε-πιλέγουν το πιο πρόσφατο, «Άνθη ερει-πίων», του 1991. Ενώ, οι εκδόσεις Λιβά-νης, το 1995, το τέταρτο βιβλίο του, «Ηβίλα της θλίψης», του 1975, καθώς αυτόμόλις είχε γυριστεί ταινία, με τίτλο «Τοάρωμα της Υβόννης». Οι εκδόσεις Κα-στανιώτης, το 1996, προτιμούν το «Κυ-ριακές του Αυγούστου», του 1986. Το1999, οι εκδόσεις Πατάκη επιλέγουν το«Ντόρα Μπρούντερ» του 1997. Από εκείκαι ύστερα, εντός του 21ου, από τις εκ-δόσεις Πόλις, έχουν κυκλοφορήσει τέσ-σερα βιβλία: το 2002 το «Η μικρή Μπι-ζού» του 2001, και συνεχίζουν, το 2004με το «Ήταν όλοι τους τόσο καλά παι-διά...» του 1982, το 2005 το «Νυχτερινόατύχημα» του 2003, και το 2008 το «Στοcafé της χαμένης νιότης» του 2007.

∆εδομένου ότι στο έργο του Μοντιάνοτιμήθηκε η καθαρή λογοτεχνία, η χαμη-λόφωνη και υπαινικτική, που δεν αντιδι-κεί ούτε καταγγέλλει, το πρωταρχικό σεμία μετάφραση είναι το τι μπόρεσε ναδιασωθεί από το ύφος, την ατμόσφαιρα,τον ρυθμό. Συνολικά, επτά μεταφραστέςδοκιμάστηκαν. Πέντε (Μπάμπης Λυκού-δης, η μεταφράστρια και του Λε ΚλεζιόΛήδα Παλλαντίου, Καλή Τζώρτζη, Αντώ-νης Καραβασίλης, Μανώλης Κορνήλιος)μετέφρασαν από ένα βιβλίο, δύο (ΒάσωΝικολοπούλου, Νίκη Καρακίτσου-Ντου-ζέ) ένωσαν τις δυνάμεις τους σε τρία, ε-νώ ο Αχιλλέας Κυριακίδης μετέφρασε ταδυο από τα τέσσερα βιβλία των εκδό-σεων Πόλις, το πρώτο και το τελευταίο.Ευτύχησε στα ελληνικά ο εφετινός Νο-μπελίστας. Οι μεταφράσεις των βιβλίωντου θα χαρακτηρίζονταν από μέτριες έωςπολύ καλές. Είναι κρίμα που δεν γνωρί-ζει ελληνικά για να το διαπιστώσει. Τοπιθανότερο να όριζε ως μόνιμο μεταφρα-στή του τον Κυριακίδη, που, θαυμάζο-ντας τον Μοντιάνο για το “πώς γράφεταιένας εφιάλτης”, βρήκε το πώς μεταφρά-ζεται.

Παιδί ο Μοντιάνο, τη μόνη άλληγλώσσα που μίλησε, πλην των γαλ-

λικών, ήταν τα φλαμανδικά. Η μητέρατου είναι η Βελγίδα ηθοποιός ΛουίζαΚολπέιν, γνωστή ακόμη σήμερα στη χώ-ρα της από τηλεοπτικές σειρές του ’70.Γεννημένη στην Αμβέρσα το 1918, ξεκί-νησε την καριέρα της πριν τον Πόλεμοστις Βρυξέλλες, παίζοντας σε φλαμανδι-κές ταινίες και μιούζικαλ. Το 1942 ανα-ζήτησε την τύχη της στο Παρίσι, όπουγνώρισε τον Αλμπέρτο Μοντιάνο. Πα-ντρεύτηκαν στην Απελευθέρωση, απέ-κτησαν δυο γιους, τον Πατρίκ και τονΡούντυ το 1947, που πέθανε στα δέκατου από λευχαιμία, χώρισαν στις αρχέςτου ’60. Ο Αλμπέρτο ξαναπαντρεύτηκεκαι απεβίωσε το 1977, όταν η Λουίζαήταν τηλεστάρ στη Φλάντρα. Ένα γονικόζεύγος, που θυμίζει εκείνο του πρόσφα-του μυθιστορήματος του Χάρη Βλαβια-νoύ «Το αίμα νερό». Τα βιογραφικά τουπατέρα Μοντιάνο παραμένουν συγκεχυ-μένα, με αντικρουόμενες εκδοχές.

Τα πρώτα χρόνια του γάμου τους, πά-ντως, εκείνος είναι ένας Εβραίος, πουστην Κατοχή με πλαστή ταυτότητα φέρε-ται ως μαυραγορίτης και συνεργάτης τωνΓερμανών, ενώ εκείνη, με πέντε ταινίεςπριν τον Πόλεμο, ανυπομονεί να ξεκινή-σει την επόμενη, που προβάλλεται το1949, ανοίγοντας το δρόμο για άλλες ο-κτώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60.Το τελευταίο τους μέλημα ήταν τα παι-διά τους. Απούσα η μητέρα, τα αφήνεινήπια στους γονείς της και μετά, σε μιαφίλη της. Ο Πατρίκ βρίσκεται εσωτερι-κός σε σχολεία, από όπου κατ’ επανάλη-ψη δραπετεύει, περισσότερο περιπλανώ-μενος στους παρισινούς δρόμους παράκαθήμενος στα θρανία. Από την πόρτατης Σορβόνης πέρασε αλλά δεν βγήκε.Κάπως έτσι τουλάχιστον, σκιαγραφεί οίδιος τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια.

Κατά μία εκδοχή, από το 1967 μέχρισήμερα, ο Μοντιάνο γράφει το ίδιο βι-βλίο, με τον πατέρα στον πρώτο ρόλο,μέχρι που κατακάθισε ο συναισθηματι-κός φόρτος και ήρθε η σειρά της μητέ-ρας. Η μελέτη του έργου του από τονΤιερρύ Λωράν, που κυκλοφόρησε το1997, τιτλοφορείται «Το έργο του Πα-τρίκ Μοντιάνο: ένα αυτομυθιστόρημα».∆ανείζεται το νεολογισμό, που εισήγαγεένας άλλος γαλλοεβραίος συγγραφέας,ο Σερζ Ντουμπρόβσκι, για το δικό τουέργο, μεταξύ μυθοπλασίας και αυτοβιο-γραφίας. Ωστόσο, για το έργο του Μο-ντιάνο, θεωρήθηκε μάλλον μειωτικός, α-δικώντας κατά κάποιο τρόπο τη λογοτε-χνικότητά του. Ο τρόπος που παραλλάσ-σει τα πραγματικά πρόσωπα, με διαφο-

1068 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 2277ΒΙΒΛΙΟ

Πατρίκ Μοντιάνο50 χρόνια μετά Σαρτρ

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

Παρίσι. Έφιππο τμήμα της Βέρμαχτ με φόντο την Αψίδα του Θριάμβου.

2288 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΘΕΩΡΙΑ

Πατρίκ Μοντιάνο

ρε τι κές με τα μορ φώ σεις α πό βι βλίο σεβι βλίο, α φί στα ται μιας μυ θο ποιη μέ νηςβιο γρα φίας. Το σί γου ρο, ό μως, εί ναι πωςσε κά ποια βι βλία του, ό πως το «Βι βλιά -ριο της οι κο γέ νειας» του 1977 και το με -τα γε νέ στε ρο, «Μία γε νε α λο γία», του2005, το αυ το βιο γρα φι κό στοι χείο υ περ -τε ρεί, χω ρίς να συ μπί πτει με την α κρί -βεια πραγ μα τι κών συμ βά ντων. Κα τά ταάλ λα, η μορ φή που δί νει στην α φή γη ση,α να ζη τώ ντας τα ί χνη προ σώ πων που ε -ξα φα νί στη καν, έ τσι ό πως α φορ μά ται α -πό πραγ μα τι κά πε ρι στα τι κά, λ.χ., στο«Ντό ρα Μπρού ντερ», θα ταί ρια ζε στο αυ -το μυ θι στό ρη μα ε νός ε ρευ νη τή αρ χείων ήε νός ι στο ρι κού της ε βραϊκής γε νο κτο -νίας, ε πι κε ντρω μέ νου στη γερ μα νι κή κα -το χή του Πα ρι σιού.

Ο Μο ντιά νο δια θέ τει μία συγ γρα φι κήφα ντα σία δια φο ρε τι κής γο νι μό τη τας α -

πό ε κεί νη του μπε στσελ λε ρί στα. Πι θα -νώς για τί δια μορ φώ θη κε με το έμ μο νοπά θος της ε βραϊκής ταυ τό τη τας και μοί -ρας, μη ρυ κά ζο ντας για χρό νια την αι νιγ -μα τι κή α που σία του πα τέ ρα και το θά να -το ε νός μι κρό τε ρου α δελ φού, τον οποίονδείχνει σαν να τον κουβαλά στη ράχητου. Θυ μί ζει το καρ να βα λι κό ∆ί κω λο στομυ θι στό ρη μα του Γιάν νη Κιουρ τσά κη,«Σαν μυ θι στό ρη μα», που στη γαλ λι κή με -τά φρα ση χρη σι μο ποιή θη κε ως τίτ λος,και για τί ό χι, α φού το βι βλίο γρά φτη κεμε α φορ μή τον αυ τό χει ρα με γα λύ τε ρο α -δελ φό του α φη γη τή. Η βε ντά λια της φα -ντα σίας του Μο ντιά νο α νοί γει α πό τοπρώ το του βι βλίο, «Πλα τεία του α στε -ριού», με α φη γη τή που προ βάλ λει σανδι κό του alter ego, αλ λά α κούει στο ό νο -μα Σλε μι λό βι τς, τον σκω πτι κό ή ρωα τηςγί ντις πα ρά δο σης. Αυ τός, σε κα τά στα σηπα ραι σθη σια κού με τεω ρι σμού, παίρ νειτα δια φο ρε τι κά προ σω πεία, τα ο ποία κα -

τά και ρούς ο ί διος εί χε α πο δώ σει στονπα τέ ρα του.

Πα ραλ λα γές του πα τρι κού φά σμα τοςως “Ασκή σεις ύ φους”, σύμ φω να και μετον τίτ λο του βα σι κού έρ γου του Ραιη -μόντ Κε νώ, που στά θη κε προ στά της τουστην ε φη βεία, μέ χρι που τον ο δή γη σε23χρο νο με το πρώ το του βι βλίο στονΓκα λι μά ρ, και δυο χρό νια αρ γό τε ρα,στην εκκλησία, ως κουμπάρος μαζί μετον Αντρέ Μαλρώ. Ωστό σο, οι “α σκή -σεις” του Μο ντιά νο εί ναι πο λύ δια φο ρε -τι κές. Η συ νη θέ στε ρη δο μή που υιο θε τείγια να ξε δι πλώ σει την α να ζή τη ση προ -σώ πων με θο λό πα ρελ θόν ή άλ λων πουτα ί χνη τους χά θη καν, εί ναι αυ τή του α -στυ νο μι κού μυ θι στο ρή μα τος, χω ρίς ψυ -χο λο γι κές εμ βα θύν σεις, ε πι μέ νο νταςστις λε πτο μέ ρειες και τις σχο λα στι κά α -κρι βείς συ ντε ταγ μέ νες του τό που.

Έτσι α να σταί νει το Πα ρί σι του ’60, σή -με ρα πλέ ον έ να ο νει ρι κό Πα ρί σι. Σε αυ -τό πε ρι πλα νιέ ται “η μι κρή Μπι ζού”, α να -

κα λώ ντας πα ρελ θο ντι κά γε γο νό τα, πουμέ νουν σαν να κο λυ μπούν στο χρό νο χω -ρίς συν δε τι κό ειρ μό. Αλλά και η Λου κί,ό πως την α πο κα λεί η μποέ μι κη πα ρέατου Κα φέ στο ο ποίο συ χνά ζει, του “Κα φέτης χα μέ νης νεό τη τας”. ∆υο η ρωί δες,που κα τα τρύ χο νται α πό το φά σμα τηςμη τέ ρας και δί νουν τη λύ ση της αυ το χει -ρίας. Το τέ λος του πρώ του μυ θι στο ρή μα -τος εί ναι αι σιό δο ξο, “η μι κρή Μπι ζού” ε -πι βιώ νει κά νο ντας μια και νού ρια αρ χή.Πο λύ πιο ρε α λι στι κό το δεύ τε ρο, κα θώςη Λου κί δρα σκε λί ζει τα κά γκε λα τουμπαλ κο νιού. Πριν πέ σει ψελ λί ζει: “Αυ τόεί ναι. Αφή σου.”. ∆υο μυ θι στο ρή μα τα α -πό τα κα λύ τε ρα δείγ μα τα του λο γο τε χνι -κού ύ φους του Μο ντιά νο.

Μ. Θε ο δο σο πού λου

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

Toυ Γεράσιμου Κουζέλη

Εχει κυκλώσει το έργο του Σοφοκλήμε προσεγγίσεις που εκτείνονταιαπό τη φιλοσοφία ως τη θεατρο-

λογία κι από την πολιτική θεωρία ως τιςσπουδές φύλου. Και σε αυτή την κατ’έκταση περικύκλωση έχει επιλέξει κεί-

μενα και συγγραφείς που εκτελούν βα-θιές εγκάρσιες τομές στο σώμα της θεω-ρίας. Στη διαδρομή από τον Χέγκελ καιτον Χαίλντερλιν στον Χάιντεγκερ και τονΛακάν κι από την Ιριγκαρέ στη Μπάτλερ,οι στιγμές των κειμένων του τόμου δενπεριγράφουν, δεν αφηγούνται απλώςπροηγούμενες αναλύσεις και ερμηνείες.

Προτείνουν, επιτελούν. Είναι κείμενα ταοποία εξετάζουν την οξύτητα των σχη-μάτων και εννοιών που έχουν προταθεί,κείμενα τα οποία συγκροτούν νέες προ-σεγγίσεις, θέτουν νέες προβληματικές.

Αφενός ξαναβάζει, λοιπόν, την Αντι-γόνη στο κέντρο μιας σύνθετης αναζήτη-σης η Έλενα Τζελέπη. Αφετέρου, όμως,όπως σημειώνει ο υπότιτλος, επαναφέ-ρει την Αντιγόνη, μας ξαναφέρνει τηνΑντιγόνη ως/σε ένα πεδίο για το οποίο οτόμος αξιώνει να είναι πεδίο κριτικήςθεώρησης του πολιτικού. Αν μάλιστα σεαυτή την αξίωση προστεθεί και η διακρι-τική ένδειξη της ένταξης του τόμου στησειρά «θεωρίες φύλου» των εκδόσεων«Εκκρεμές», έχουμε, κατά τη γνώμη μου,την πλήρη διακύβευση: Το παράδειγμαΑντιγόνη ως μήτρα μιας κριτικής ανα-διάταξης των όρων σύλληψης και κριτι-κής θεώρησης του πολιτικού, από μιασκοπιά, στην οποία η έμφυλη υποκειμε-νικότητα αποτελεί θεμελιώδη διάστασητου ίδιου του ορισμού της πολιτικήςπράξης.

Σε ένα τέτοιο εγχείρημα μας καλεί η

Το κείμενο τηςΑντιγόνης κάνειπολιτική,στοιχειοθετείλόγους,πρακτικούςλόγους, που δενανασύρονται γιααπλή ιδεολογικήαμφισβήτηση ήνομιμοποίηση, αλλάσυγκροτούνται γιανα ανταποκριθούνσε πολιτικάζητούμενα.

“

Η Αντιγόνη, ένα θεωρη τικό παράδειγμα πολιτικήςΤο παρωχημένοως μέσοκριτικήςθεώρησηςτων δομικώναντινομιών τηςδημοκρατίας

Το έργο που πρόσφατα μας παρέδωσε η Έλενα Τζελέπη, στη μορφή ενός εξαιρε-τικά φροντισμένου τόμου για τις Αντινομίες της Αντιγόνης,1 είναι σύνθετο. Καιπρόκειται, παρά το ύφος των χαμηλών τόνων και το ήθος της ερευνητικής με-τριοφροσύνης που χαρακτηρίζει την εισαγωγή της, για δικό της έργο. ∆εν έχειαπλώς επιλέξει εξαιρετικά κείμενα. Έχει συνθέσει μια πολυεπίπεδη, πολυπρι-σματική εξέταση ενός ατομικού κειμενικού υποδείγματος, της Αντιγόνης.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 2299ΘΕΩΡΙΑ

Έλενα Τζελέπη να συμμετάσχουμε δια-βάζοντας. ∆ιαβάζοντας κείμενα με ισχυ-ρές αξιώσεις θεμελιωμένης επιχειρημα-τολογίας και πρωτότυπης συμβολής στησύγχρονη θεωρία και μάλιστα σε εξαιρε-τικά φροντισμένες μεταφράσεις του Μι-χάλη Λαλιώτη. Θα προσπαθήσω να απο-κριθώ σε αυτή την κλήση και να ανταπο-κριθώ στη απαιτητική αξίωση του τόμουμε τρεις διευκρινίσεις ή και τρεις ανα-φορές.

Το παράδειγμα ως κανόνας

Πρώτον: υπό ποια έννοια ο τόμος μαςεπαναφέρει την ή στην Αντιγόνη ως θε-ωρητικό παράδειγμα;

Είναι ο Αγκάμπεν (στο Signaturarerum) εκείνος που μας προτείνει να δια-βάζουμε, ας πούμε, το δικό του homosacer ή, πολύ περισσότερο, το Πανο-πτικό του Φουκώ ως παράδειγμα, ως μιαιδεοτυπικά κατασκευασμένη μήτρα υπο-δειγμάτων που όμως συνδιαμορφώνει τοαντικείμενο, όταν εκείνο, κατά τη δο-κιμή, «κουμπώνει», εφαρμόζει στοσχήμα του παραδείγματος.

Κι είναι πάλι ο ίδιος που μεταθέτειαυτή τη χρήση του παραδείγματος απότην επιστημολογία στην πολιτική. Πώςμπορεί ένα παράδειγμα, μια αλληγορίαεν τέλει, που καθιστά το ατομικό, τη με-μονωμένη περίπτωση μέτρο του εαυτούτης και των άλλων, που βάσει της ίδιαςτης της ενικότητας παράγει ένα ομοιογε-νές σύνολο, να αποτελέσει αρχή οργά-νωσης της θεώρησης του πολιτικού;

∆ιά της κριτικής αναγνώρισης τωνπροσδιορισμών που τέμνονται διαμορ-φώνοντας τη συγκεκριμένη υποδειγμα-τική συνθήκη. Αναγνωρίζοντας δηλαδήπως, εντός του πολιτικού, αυτό που κάτιμοναδικό το καθιστά ένα παραγωγικάεφαρμόσιμο μοντέλο είναι ότι η συγκυ-ρία του μπορεί να ανασυγκροτηθεί ωςπροϊόν σύζευξης παραγόντων. Το μεμο-νωμένο και μοναδικό καθίσταται πολι-τικό παράδειγμα όταν μπορεί να αποτε-λέσει έναν κανόνα δια της απλής υπό-δειξής του, δια της απλής έκθεσής του:Ιδού άλλος ένας homo sacer, άλλο έναπανοπτικό, ένας Οιδίποδας, μια ακόμαΑντιγόνη.

Πάνω στο έργο του Σοφοκλή στήθη-καν και δοκιμάστηκαν λόγοι, με τον κα-νόνα, το γνώμονα και τη νόρμα της Αντι-γόνης μετρήθηκαν ερμηνείες. Και για τακείμενα του τόμου, ακόμα και η αυθεντι-κότητα στίχων έχει πολιτική σημασία.Ανήκει η σχέση της με τον Πολυνείκηστο πεδίο εξαίρεσης της ισχύος μιας ηθι-κής και πολιτικής αρχής ή είναι μέροςμια προ-δημοκρατικής στάσης απέναντιστη λογική και τη ρύθμιση του νόμου τηςπόλης; Για ένα ζήτημα που μας αφορά,που η αποσαφήνισή του έχει συνέπειεςγια τους όρους και τα όρια της εδώ καιτώρα δικής μας πολιτικής ύπαρξης καιδράσης, οι συγγραφείς, ακολουθώνταςμια ερευνητική παράδοση με γερές ρίζες,αναζητούν ενδείξεις, ίχνη, πειστήρια στοίδιο, το αρχαίο, κείμενο, ακόμα και στηνιστορική-φιλολογική του μελέτη.

Να, λοιπόν, πώς το παράδειγμα γίνε-ται/είναι κανόνας και συνδιαμορφώνειπολιτικούς όρους: ξαναπηγαίνουμε στηΘήβα του Κρέοντα, με τυφλό οδηγό τοκείμενο του Σοφοκλή, για να δούμε πώςτίθεται, πώς μεταβάλλεται, πώς επιλύε-ται η ένταση –ή μήπως η αντινομία ή καισύγκρουση– μεταξύ της τάξης της παρά-δοσης και της τάξης του νόμου, για ναδιακρίνουμε το σκοτεινό –και δυστυχώςεπίκαιρο– προνεωτερικό από την ηθικάνομιμοποιημένη ανυπακοή, για να σταθ-μίσουμε την επένδυση της επιθυμίαςστην πολιτική, για να μελετήσουμε σεσυνθήκες μοντέλου τις πολιτισμικές καιπολιτικές συνδηλώσεις του κατά κοινω-νικό φύλο διακριτού λόγου, τις απαρχέςμιας δυνάμει αντιστασιακής μη-ανδρικής

κανονιστικής αρχής.Και αυτό, βέβαια, επειδή η Αντιγόνη,

παρά την ενικότητα του υποδείγματος,δεν είναι τυχαία περίπτωση. Γνώμονακαι κανόνα την καθιστά η επιβεβαίωσητων αναφορών, των ερωτημάτων πουεξακολουθεί να θέτει. Το κείμενό τηςκάνει πολιτική, στοιχειοθετεί λόγους,πρακτικούς λόγους, που δεν ανασύρον-ται για απλή ιδεολογική αμφισβήτηση ήνομιμοποίηση, αλλά συγκροτούνται γιανα ανταποκριθούν σε πολιτικά ζητού-μενα. Οι αναγνώσεις της Αντιγόνης ανα-διατάσσουν συσχετισμούς δυνάμεων.

Μια δοκιμή της ίδιας της ιστορίας

Μια δεύτερη διευκρίνιση, σύντομη.Πώς δικαιολογείται, πού στηρίζεται ηαναχρονιστική παραπομπή στην αρχαι-ότητα του 5ου αιώνα, αν όχι και η παρα-πομπή στη μυθολογική προϊστορία; Τιεπιτρέπει στο Χέγκελ αλλά και στουςεδώ δικούς μας, στην Έλενα Τζελέπη,στο Γιάννη Σταυρακάκη, στον Κώστα∆ουζίνα, στην Όλγα Ταξίδου και στηΤζίνα Πολίτη, που γράφουν στον τόμο,να μας παραπέμπουν σχετικά με τις αν-τινομίες της σημερινής μας δημοκρατίαςστις αντινομίες της Αντιγόνης ή έστωτης αθηναϊκής δημοκρατίας;

Εδώ ακριβώς προκύπτει η μη τυχαι-ότητα της ανάδυσης ενός παραδείγματοςως γνώμονα.

Η πύκνωση των σχέσεων, η τομήπροσδιορισμών που καθιστούν την Αντι-γόνη υπόδειγμα κριτικής των πολιτικώνσχέσεων εντός της δημοκρατίας, προκύ-πτει από μια πραγματική ιστορική αφαί-ρεση. Από το –ακριβώς: μοναδικό– γε-γονός της δοκιμής μιας δημοκρατικήςοργάνωσης της πόλης στις συνθήκες τηςελληνικής αρχαιότητας. Συνθήκες πουδεν είναι συγκρίσιμες με τις σημερινές,αλλά και που δεν αποθέτουν στο μεμο-νωμένο-μοναδικό παράδειγμα το βάροςτων προσδιορισμών της πολιτικής οργά-νωσης της νεωτερικότητας. Ακόμα και ηαμεσότητα της αθηναϊκής δημοκρατίαςσυνιστά όρο αφαίρεσης. Πόσο μάλλον ητοπικότητά της, ο περιορισμός στην ιδι-αίτερη πόλη. Η δοκιμή την οποία συνο-ψίζει ο τόμος, στην οποία μας προσκα-λεί, είναι αρχικά μια δοκιμή της ίδιαςτης ιστορίας. Να επικαλεστώ μια ιδιόρ-ρυθμη αυθεντία, τον Μαρξ των Grun-

drisse:Στην τέχνη, είναι γνωστό πως ορισμέ-

νες εποχές καλλιτεχνικής άνθισης δεναντιστοιχούν καθόλου στη γενική εξέ-λιξη της κοινωνίας [...]. Ας πάρουμε γιαπαράδειγμα τη σχέση της ελληνικής τέ-χνης [...] με το σήμερα. Είναι γνωστό πωςη ελληνική μυθολογία δεν είναι μόνο τοοπλοστάσιο της ελληνικής τέχνης αλλάκαι το έδαφός της. [...] Η ελληνική τέχνηπροϋποθέτει την ελληνική μυθολογία,δηλαδή τη φύση και τις κοινωνικές μορ-φές επεξεργασμένες ήδη μ’ ένα ασυναί-σθητα καλλιτεχνικό τρόπο από τη λαϊκήφαντασία. Αυτό είναι το υλικό της. [...] Ηδυσκολία, όμως, δεν είναι να καταλά-βουμε ότι η ελληνική τέχνη και το έποςσυνδέονται με ορισμένες μορφές εξέλι-ξης της κοινωνίας. Η δυσκολία είναι ότιμας προσφέρουν ακόμα καλλιτεχνικήαπόλαυση και από μιαν ορισμένη άποψηισχύουν σαν κανόνες και άφθαστο πρό-τυπο. [...] Κανονικά παιδιά ήταν οι Έλ-ληνες. Η γοητεία της τέχνης τους για μαςδεν βρίσκεται στην αντίφαση με την ανε-ξέλικτη κοινωνική βαθμίδα όπου βλά-στησε. Είναι, αντίθετα, αποτέλεσμά της·και είναι αναπόσπαστα δεμένη με το ότιοι ανώριμες κοινωνικές συνθήκες πουκάτω απ’ αυτές γεννήθηκε, και που μόνοκάτω απ’ αυτές μπορούσε να γεννηθεί,δεν μπορούν να ξαναγυρίσουν ποτέ.

Και μια κρίσιμη σημείωση: στουςόρους αυτής της ιστορικής αφαίρεσηςσυμπεριλαμβάνεται και η μη αναγνώρισητων Άλλων: των δούλων πρωτίστως,αλλά και των διαστάσεων της υποκειμε-νικότητας που συνδέονται με ό,τι συγ-κροτήθηκε ως κοινωνικό φύλο στη δικήμας νεωτερικότητα.

Γιατί πάλι Αντιγόνη;

Τρίτη, τελευταία διευκρίνιση ή μάλλοναναφορά, εξίσου σύντομη. Σχετικά με τοαναμενόμενο ερώτημα: γιατί πάλι Αντι-γόνη, γιατί τώρα;

Αναφερόμενος σε συνθήκες, με μια έν-νοια, αντίστροφες των σημερινών δικώνμας, συνθήκες εξόδου από ένα παρόν να-ζισμού και αυταρχικής εξουσίας, οΜπρεχτ σημειώνει το 1948 σχετικά μη τηδική του Αντιγόνη του Σοφοκλή, στηριγ-μένη στην απόδοση του Χαίλντερλιν:

Η πλήρης υλική και πνευματική κα-τάρρευση έχει χωρίς αμφιβολία γεννήσει

μια δίψα για κάτι νέο. Η τέχνη ενθαρρύ-νεται να δοκιμάσει καινούργια πράγ-ματα. Καθώς επικρατεί μεγάλη σύγχυσηως προς τι είναι νέο και τι παλιό καιφόβος για την επάνοδο του παλιού μαζίμε φόβο μπροστά στο νέο και καθώς κα-λούμαστε να ξεπεράσουμε απλώς πνευ-ματικά και ψυχικά το ναζισμό, καλά θακάνουν οι καλλιτέχνες να μην εμπι-στεύονται τυφλά τη διαβεβαίωση πως τονέο είναι καλοδεχούμενο.

Ανεβάζει, λοιπόν, Αντιγόνη –και μάλι-στα την Αντιγόνη σε «μοντέλο» παρά-στασης– για να αξιοποιήσει το παρωχη-μένο ως όχημα ριζικής καινοτομίας, ωςμέσο κριτικής θεώρησης –εγγυημένηςβάσει της ιστορικής απόστασης– τωνσχέσεων και των δομικών αντινομιώντης δημοκρατίας. Κάτι ανάλογο συνιστάκαι το εγχείρημα της Έλενας Τζελέπηκαι σε αυτό μας καλεί.

Ό,τι –για να μιλήσω προσωπικά– μουέδωσε την ευκαιρία να σκεφτώ δυνατάσχετικά με το «γιατί Αντιγόνη», κατά τηνπαρουσίαση του βιβλίου, απέβη τελικάμια ευκαιρία «εκδίκησης απωθημένων».Θυμήθηκα πως το 1971, δεκαεπτά σταδεκαοχτώ τότε, και εν μέσω δικτατορίας,ανέλαβα, ως μαθητής σχολείου, να σκη-νοθετήσω μια Αντιγόνη σε ένα σχολείοθηλέων. ∆εν μου επέτρεψαν να ανεβάσωτον Σοφοκλή και μου υπέδειξαν τονΑνούιγ, την Αντιγόνη του του (σημαδια-κού) 1944. Της άλλαξα τα φώτα τότε, κιας μην είχα διαβάσει Λακάν, με τον εν-θουσιασμό του νεαρού Ρηγά που γνωρί-ζει τη μπρεχτιανή χρήση και διασκευή,αλλά και με τη βοήθεια μιας νύξης πουμου εγχείρισε ένας ιδιαίτερος φιλόλο-γος, το κείμενο της Αντιγόνης του αντι-καθεστωτικού Κεμάλ Ντεμιρέλ, κείμενοτου 1966, μεταφρασμένο στα ελληνικάτο 1970 και πάλι στο σκοτάδι της χούν-τας. Η χειρονομία είχε σημασία: διαβά-ζουμε πώς διάβασαν και άλλοι το ίδιοπαράδειγμα ως παράδειγμα αντίστασης.

Σημείωση

1. Έλενα Τζελέπη (επιμ.), «Αντινομίεςτης Αντιγόνης. Κριτικές θεωρήσειςτου πολιτικού», Μτφρ.: Μ. Λαλιώτηςκαι Α. Λαμπρόπουλος, 2014, Αθήνα:Εκκρεμές.

Η Αντιγόνη, ένα θεωρη τικό παράδειγμα πολιτικής

3300 Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Των Χρήστου Λάσκουκαι Ευκλείδη Τσακαλώτου

Οι επαναστατικές περίοδοι είναισπάνιες στην ιστορία. Επιπλέον,η εμφάνισή τους δεν εξαρτάται

πρωταρχικά από τη δράση πολιτικώνφορέων, αλλά, σε μεγάλο βαθμό, είναιαυθόρμητο προϊόν της συμπύκνωσης σεορισμένο χρόνο και τόπο μιας ποικιλίαςαντιφάσεων. Τίθεται, λοιπόν, ένα μείζονπρόβλημα για όσους θεωρούν απαραί-τητο το ριζικό κοινωνικό μετασχηματι-σμό, την ανατροπή του καπιταλισμού καιτη διαμόρφωση των συνθηκών για τη με-τάβαση σε μια κομμουνιστική κοινωνικήθέσμιση, όταν ζουν σε μη επαναστατι-κούς καιρούς.

Μία απάντηση που έχει δοθεί από τοαριστερό κίνημα στη διαδρομή του χρό-νου, με την εμπειρία δύο αιώνων σχεδόν,είναι αυτή του μεταβατικού προγράμμα-τος, που διαμορφώνεται ώστε να δημι-ουργεί όρους κατάλληλους για τη στρα-τηγική επικράτηση του κόσμου της ερ-γασίας. Από την εποχή των πρώτων ερ-γατικών συνεδρίων του 19ου αιώνα, καιμε κορυφαίο σταθμό την εκπόνηση τηςπολιτικής του Ενιαίου Μετώπου από τηνΚομμουνιστική ∆ιεθνή στη δεκαετία τουείκοσι, αυτή είναι μια επιλογή πάνω στηνοποία χτίζεται μια συνεκτική παρέμβασηπου υπηρετεί τον κοινωνικό μετασχημα-τισμό.

Ο αριστερός ευρωκομουνισμός

Κατά τη γνώμη μας, το πιο πρόσφατοεπαρκώς επεξεργασμένο σχέδιο, που εν-τάσσεται σε αυτήν την παράδοση, είναιαυτό του «αριστερού ευρωκομουνισμού»,μιας πολιτικής στρατηγικά προσαρμο-σμένης στην ιδέα του ∆ημοκρατικού∆ρόμου προς τον Σοσιαλισμό, ο οποίοςαντιλαμβάνεται την πορεία του μετασχη-ματισμού ως έναν διαρκή αγώνα μετα-τροπής των ταξικών συσχετισμών στηνπροοπτική μιας σειράς επιμέρους ρή-ξεων στρατηγικού χαρακτήρα. Και, απόαυτήν την άποψη, είναι στους αντίποδεςτόσο μιας στρατηγικής των σταδίων, όσοκαι μιας αναμονής εκτός πραγματικούιστορικού χρόνου - στην πρόσφατή τουιστορία του, το ΚΚΕ έχει καταφέρει ναπάει από το πρώτο στο δεύτερο, χωρίςποτέ να εμπλακεί σοβαρά με τη στρατη-γική ενός μεταβατικού προγράμματος.

Ο πυρήνας αυτής της αντίληψης συνί-σταται στη θεμελιώδη παραδοχή πως οκομμουνισμός, η καθολική χειραφέτηση,είναι υπόθεση της κοινωνικής πλειοψη-φίας και είναι δυνατή μονό ως το μέγι-στο πλειοψηφικό γεγονός. Με βάση τομαρξικό ρητό «η απελευθέρωση της ερ-γατικής τάξης είναι υπόθεση της ίδιας»,στο κέντρο οποιασδήποτε στρατηγικήςμετάβασης δεν μπορεί παρά να είναι οι

Κομμουν ισμός, που σημαίνει μετάβασηΤο σύνολο τηςκοινωνικής ζωής είναιουσιωδώς πρακτικό.Όλα τα μυστήρια πουοδηγούν τη θεωρία στομυστικισμό βρίσκουν τηνορθολογική τους λύσηστην ανθρώπινηπρακτική και στηνκατανόηση αυτής τηςπρακτικής.

Καρλ Μαρξ, 8η Θέσηγια το Φόιερμπαχ

∆ιαδρομέςεπίγνωσης

Η τέχνη, ωςμέσο έκφρα-σης, δηλώνειπολλά για τονεαυτό μας καιη επίγνωσητης εμπειρίαςτου έργου συγ-κροτεί, αφυ-πνίζει καιεπιτρέπει νααδράξουμεμέρη του εαυ-τού που δια-φορετικά πα-ραμένουν φευ-γαλέα. Παράλ-ληλα, τα έργα τέχνης αποτελούνμέσο έκφρασης της εσωτερικής ψυ-χικής διεργασίας και φιλοδοξούν νααποτελέσουν έναυσμα για διάλογο.Ένα διάλογο που οδηγεί σε εμπειρίαπροσωπικής ενδοεπικοινωνίας και γί-νεται σημείο επαφής δημιουργού –θεατή. Η τέχνη, το έργο μέσα από τηνεπίγνωση της εμπειρίας της επαφήςαποτελεί όχημα για την αυτογνωσία.Υπό αυτό το σκεπτικό, η ∆ήμητρα Σια-τερλή, η Αναστασία Μικρού και ηΈλενα Προβατά παρουσιάζουν τις ∆ια-δρομές Επίγνωσης, με έργα που εκτί-θενται έως τις 8 Νοεμβρίου. Ωράριο:Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. -2.30μ.μ. και 5.30 - 8.30μ.μ., Τετάρτη,Σάββατο 11π.μ. - 4μ.μ.

Τεχνοχώρος (Λεμπέση 4 & Μακρυ-γιάννη, Αθήνα, τηλ.: 2111823818)

Βλέπονταςμε τις αισθήσεις

Εγκαινιάζεται ένα μηνιαίο δίωρο πρό-γραμμα για άτομα με χαμηλή όραση ήτυφλότητα που θα πραγματοποιείται σεπρώτη φάση στο Κεντρικό Κτίριο τουΜουσείου Μπενάκη και την Πινακο-θήκη Ν. Χατζηκυριάκου – Γκίκα, κάθεδεύτερη ∆ευτέρα του μήνα στις 5 τοαπόγευμα. Μέσα από λεπτομερείς πε-ριγραφές και αναγνώσεις που χρησιμο-ποιούν τη μουσική, τις υφές των υλι-κών, τις ιστορίες, τους μύθους και τηλογοτεχνία οι επισκέπτες θα γνωρίσουνσημαντικές πτυχές του ελληνικού πο-

λιτισμού. Στόχος του προγράμματοςείναι να κάνει τις συλλογές προσβά-σιμες μέσα από πρακτικές που απευ-θύνονται σε όλες τις αισθήσεις και

την ευθύνη του έχει ο εικαστικόςΦώτης Φλεβοτόμος, με πλούσια εμ-

πειρία ανάλογων δράσεων. Πληροφορίες: 2103671067

Locked inΟι επιμελήτριες Ελευθερία Σταμάτη

και Ιωάννα Μύρκα μέχρι τις 25 Οκτω-βρίου παρουσιάζουν βίντεο των καλλι-τεχνών: Α. Σιτορέγκο, Β. Μπούζα, Λ.Πέτρου, Ε. Σταμάτη, Κ. Χατζηγιώση, Ι.Μύρκα, Κ. Τηλιγάδη και Λ. Θεοδώρου,στην έκθεση με τίτλο Locked in. «Loc-ked in syndrome» («σύνδρομο εγκλει-σμού») ή «LIS» είναι ο όρος που δόθηκεαπό τους Fred Plum και Posner Jeromeτο 1966, προκειμένου να περιγράψουντην κατάσταση κατά την οποία ο ασθε-

νής γνωρίζει, αλλά δεν μπορεί να κινη-θεί ή να επικοινωνήσει προφορικάλόγω της πλήρους παράλυσης σχεδόνόλων των γραμμωτών μυών του σώμα-τος εκτός από τα μάτια. Το συγκεκρι-μένο project αποδίδει καλλιτεχνικά τονεγκλεισμό σε προσωπικό, κοινωνικόκαι πολιτικό επίπεδο. Ωράριο: ∆ευτέραέως Παρασκευή 2 - 8.30μ.μ., Σάββατο 2- 6μ.μ.

Beton 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός,Αθήνα, τηλ.: 2107512625)

Αποβατραχοποίηση Η γλυπτική εγκατάσταση που παρου-

σιάζει ο Γιώργος Γυπαράκης από τις 23Οκτωβρίου έως τις 15 Νοεμβρίου ανα-φέρεται στην έννοια του «froglessness»(της «αποβατραχοποίησης»), του ανή-συχου βατράχου που ζει μέσα μας. Οόρος, δανεισμένος από το καθοδηγη-τικό κείμενο του βουδιστή μοναχού,Thich Nhat Hanh, έχει να κάνει με τοκατόρθωμα της απραξίας ως την από-λυτη Πράξη. Η έκθεση διερευνά τηνπαραινετική πρόταση του Hanh γιαπαύση, ως δυνητικό εργαλείο επανα-σχεδιασμού της καθημερινής ζωής απέ-ναντι σε μια καθολικά «βατραχοποι-ημένη» κουλτούρα που υποστηρίζει τηναποκλειστική προτεραιότητα του αδιά-κοπου και αλόγιστου πράττειν. Ωράριο:Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. -3μ.μ. και 5 - 8μ.μ., Τετάρτη 11π.μ. -3μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 2μ.μ.

Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Πλ. Κολωνα-κίου 20, Αθήνα, τηλ.: 2103608278).

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣΕπιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • [email protected]

Κυ ρια κή 19 Οκτω βρίου

** Eνη με ρω τι κή η με ρί δα με θέ μα«Φράγ μα τα - λί μνες με ταλ λευ τι κών α -πο βλή τω ν “Ωρο λο για κές βόμ βες” στοντό πο μας» διορ γα νώ νουν οι Επι τρο πέςΑγώ να Χαλ κι δι κής-Θεσ σα λο νί κης ε νά -ντια στην ε ξό ρυ ξη χρυ σού, στις 11π.μ.,στο Πο λι τι στι κό Κέ ντρο Ιε ρισ σού, με ει -ση γη τές τους: Τρια ντα φυλ λί δη Γιώρ γο,Τό λη Πα πα γεωρ γίου, Γιάν νη Βερ γί νη,πτυ χιού χο. Θα πα ρέμ βου ν: Χου λιά ραςΓε ρά σι μος, Μπέ νος Αλέ ξης.

** Εκδή λω ση-συ ζή τη ση «Τέσ σε ρα χρό -νια α γώ νες ε νά ντια στα διό δια» θα πραγ -μα το ποιη θεί, στις 11π.μ., στην κα φε τέ ριαSecret, στην πλα τεία Στε φα νο βί κειου, μεο μι λη τές τους α γω νι στές κα τά των διο -δίω ν: Ξη ρο με ρί τη Αντρέα, Χατ ζη γιάν νηΓιάν νη και νο μι κό του κι νή μα τος κα τάτων διο δίων.

** Ανοι χτή εκ δή λω ση-συ ζή τη ση με θέ -μα «Η δρά ση του Ε ΛΑΣ στη Ρού με λη και ηα πε λευ θέ ρω ση της Λα μίας: 70 χρό νιαμε τά» διορ γα νώ νει η Α ΝΤΑΡ ΣΥΑ Φθιώ τι -δας, στις 7μ.μ., στο κα φέ «Ημέ τε ρον»,στη Λα μία. Πα ράλ λη λα, θα γί νει προ βο λήτου κι νη μα το γρα φι κού αρ χείου του Ε -ΛΑΣ 1943-45.

** Πάρ τι για να α πο χαι ρε τή σου με τοφε στι βάλ «το μι κρό Πα ρί σι των Αθη -νών», στις 6.30μ.μ., στην πλα τεία τουΑγίου Παύ λου και στον πε ζό δρο μο τηςΜαι ζώ νος. Στο πάρ τι συμ με τέ χουν οι:Αλέ κος Χρη στί δης, Αντι γό νη Κα τσού ρη,Κουαρ τέ το Κλα ρι νέ των Εθνι κού ΩδείουΧο λαρ γού, Μα ρια λέ να Σπί νου λα - Μά -

ριος Στρό φα λης - Kώ στας Βλα χό που λος,Nί κος Του λιά τος και η ο μά δα κρου στώντου.

** Η νέα δη μο τι κή αρ χή Φι λα δέλ φειας- Χαλ κη δό νας κα λεί τους πο λί τες αλ λάκαι τους φο ρείς της πό λης μας σε μιαπρώ τη πε ρι βαλ λο ντι κή δρά ση στο Άλσοςτης Νέ ας Φι λα δέλ φειας, στις 11π.μ. Θαα να πτυ χθούν, ε πί σης, συμ με το χι κέςδρά σεις για μι κρά παι διά, ε νώ θα λει -τουρ γεί συλ λο γι κή κου ζί να για ό λουςτους συμ με τέ χο ντες. Τη δρά ση υ πο γρά -φουν μου σι κά οι Εncardia και η ο μά δακρου στών του ΚΕ ΘΕ Α Πα ρέμ βα ση.

∆ευ τέ ρα 20 Οκτω βρίου

** Nα συ ζη τή σου με τις προ τά σεις τουΣΥ ΡΙ ΖΑ για την α να συ γκρό τη ση της χώ -ρας, μας κα λεί ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ Πε τρού πο λης,στις 7μ.μ., στο Πο λι τι σιτ κό Κέ ντρο δή -μου Πε τρού πο λης (Εθνί κης Αντι στά σεως61), με ο μι λη τή τον Κώ στα ήΣυ χο.

** Εκδη λώ σεις για τα πε νή ντα χρό νιαα πό την έκ δο ση του πε ριο δι κού «Ανα -γέν νη ση» θα γί νουν στην Αθή να, στη Θεσ -σα λο νί κη, στα Γιάν νε να και στο Ηρά -κλειο. Η κε ντρι κή εκ δή λω ση στην Αθή -να θα πραγ μα το ποιη θεί στο θέ α τροΑκρο πό λ, στις 7μ.μ., με ο μι λη τές τους:Ισαάκ Ιορ δα νί δη και Βα σί λη Σα μα ρά. Πα -ράλ λη λα, θα γί νει έκ θε ση ντο κου μέ ντωντου μαρ ξι στι κού-λε νι νι στι κού κι νή μα -τος.

Τρί τη 21 Οκτω βρίου

** Το φω το γρα φι κό λεύ κω μα της Μα -ρί νας Κα ρα γά τση «∆ια δρο μές στηνΆνδρο του ’70» πα ρου σιά ζουν οι εκ δό -σεις Άγρα και το Θέ α τρο Πο ρεία, στις8μ.μ., στο θέ α τρο Πο ρεία ((Τρι κόρ φων 3-5 & 3ης Σε πτεμ βρίου 69), με ο μι λη τέςτους: Λεω νί δα Εμπει ρί κο, ∆η μή τρη Ι.Κυρ τά τα, Σταύ ρο Πε τσό που λο. Θα προ -βλη θεί βί ντεο της Κι νη μα το γρα φι κής

Λέ σχης Άνδρου «Η Μα ρί να Κα ρα γά τσηφω το γρα φί ζει την Άνδρο του ’70».

Τε τάρ τη 22 Οκτω βρίου

** Ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ Αλί μου διορ γα νώ νει συ ζή -τη ση με θέ μα «Η Ελλά δα με τά το μνη μό -νιο στην Ευ ρώ πη, στον κό σμο» και ο μι λή -τρια την Νά ντια Βα λα βά νη, στις 7.30μ.μ.,Πο λι τι στι κό Κέ ντρο Αλί μου (Λ. Ιω νίας 96- Άνω Κα λα μά κι).

** ∆ια δή λω ση ε νά ντια στον ερ γα σια κόμε σαίω να και την κα τάρ γη ση της κυ ρια -κά τι κης αρ γίας διορ γα νώ νει το Συ ντο νι -στι κό δρά σης, στις 6μ.μ., στα Χαυ τεία(Στα δίου & Αιό λου).

Πέ μπτη 23 Οκτω βρίου

** Ο νέ ος κύ κλος των «Ανή συ χων συ -ζη τή σεων» στο Public ξε κι νά, στις 7μ.μ.,με τα ιε ρά τέ ρα τα της καλτ λο γο τε χνίαςΤό μας Πί ντσον (γεν.1937), Τζ. Ντ. Σά λι -ντζερ (1919-2010), Ε.Χ. Γο να τά (1924-2006), και έ να ε ρώ τη μα: α φού το μυ στι -κό τους δεν εί ναι η δη μο σιό τη τα, τό τεποιο εί ναι; Συμ με τέ χου ν: Φρα γκί σκηΑμπατ ζο πού λου, Χρή στος Αστε ρίου,Λευ τέ ρης Κα λο σπύ ρος, Θα νά σης Μή νας.

** Ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ Εξαρ χείων διορ γα νώ νει α -νοι χτή συ ζή τη ση με θέ μα «Το πρό γραμ ματου ΣΥ ΡΙ ΖΑ - Τα πρώ τα μέ τρα α πό τηνκυ βέρ νη ση της α ρι στε ράς» και ο μι λη τήτον Γιώρ γο Στα θά κη, στις 7 μ.μ., Καλ λι -δρο μίου & Μπε νά κη.

Σάβ βα το 25 Οκτω βρίου

** ∆ω ρεάν σε μι νά ρια Μι κρα σια τι κήςΙστο ρίας διορ γα νώ νει ο δή μος Νί καιας -Ρέ ντη, σε συ νερ γα σία με την Ένω ση Μα -γνη σίας Μ. Ασίας. Τα σε μι νά ρια πραγ μα -το ποιού νται κά θε Σάβ βα το, 10π.μ. με12μ., στο ∆η μο τι κό Θέ α τρο Νι καίας –Πο λυ χώ ρος Μά νος Λοΐζος. ∆η λώ σειςσυμ με το χής: 210 4906021 - 6931086458.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟεκδηλώσεων“

Η ΕΠΟΧΗ 19 Οκτωβρίου 2014 3311ΘΕΜΑΤΑ

μετασχηματιστικές πρακτικές, που δια-μορφώνουν τόσο τις ευρύτερες συνθή-κες όσο και το κοινωνικό υποκείμενοπου αναλαμβάνει να τις υλοποιήσει.

Η κεντρική σημασίατων πρακτικών

Οι άνθρωποι, όταν εμπλέκονται σεπρακτικές, αλλάζουν οι ίδιοι. Οι ιδέεςέχουν πρακτικό χαρακτήρα και γίνονταιοι ίδιες υλική δύναμη αλλαγής της κοι-νωνίας. Η συνείδηση μεταβάλλεται μέσααπό τις πρακτικές. Η συμμετοχή σεεναλλακτικές μετασχηματιστικές πρα-κτικές είναι που μεταβάλλει τις ιδέεςτων ανθρώπων και όχι vice versa.

Αυτή η προσέγγιση καθορίζει πρωταρ-χικά την αντίληψη του Μαρξ για τον κομ-μουνισμό, ο οποίος, ήδη από την εποχήτης Γερμανικής Ιδεολογίας, τοποθετείταιρητά: «Ο κομμουνισμός δεν είναι για μαςμια κατάσταση προς επίτευξη, ένα ιδεώ-δες στο οποίο η πραγματικότητα πρέπεινα προσαρμοστεί. Καλούμε κομμουνισμότο πραγματικό κίνημα που καταργεί τηνπαρούσα κατάσταση των πραγμάτων. Οιπροϋποθέσεις αυτού του κινήματος προ-κύπτουν από τις τωρινές προκείμενες».

Το παράδοξο είναι πως, για ένα με-γάλο τμήμα της αριστεράς, αυτή η αυτο-νόητη προσήλωση στις πρακτικές περι-θωριοποιήθηκε για δεκαετίες, σε μιαεποχή που, όπως έξοχα έχει αναλύσει οΣτιούαρτ Χολ, οι αντίπαλοί μας έφτασαννα κατανοούν αυτή την αλήθεια καλύ-τερα από εμάς. Έτσι, νεοφιλελεύθεροικαι εκσυγχρονιστές προσπάθησαν να με-ταβάλλουν τη συνείδηση του πληθυσμούσε μια ατομικιστική κατεύθυνση αλλά-ζοντας πρακτικές. Κάνοντας, για παρά-δειγμα, την εκπαίδευση και την υγεία πε-ρισσότερο “ανταγωνιστικές”, παρόμοιεςμε την αγορά, στην οποία οι άνθρωποιδεν μπορούν στοιχειωδώς να εκφράσουνάλλες αξίες, συμμετοχικές και αλληλέγ-γυες.

Είναι καιρός, λοιπόν, να ξαναμάθουμεαπό τους νεοφιλελεύθερους το μάθημαπου οι ίδιοι αποκόμισαν με πολύ παρα-γωγικό τρόπο από τη Αριστερά. Και ήδηδιαμορφώνεται ένα ολόκληρο κίνημαπου το κάνει.

Κοινωνική οικονομίακαι αλληλεγγύη

Πραγματικά, τα εγχειρήματα κοινωνι-κής και αλληλέγγυας οικονομίας χτίζουν

σε αυτήν την κατεύθυνση. Και συνιστούνσύνολα πρακτικών με μεγάλη στρατη-γική σημασία, γιατί, μεταξύ άλλων αυτέςοι πρακτικές:

1. Παρεισδύουν στη διαμόρφωση τωνίδιων των αναγκών δίνοντας τη δυνατό-τητα να προεικονιστεί μια «οικονομίατων αναγκών»

2. ∆είχνουν πως η Αριστερά μπορεί ναείναι αποτελεσματική ήδη πριν από τηνέλευσή της σε θέση εξουσίας. Χαρακτη-ριστικό παράδειγμα είναι το γεγονόςπως ακόμη και το υπουργείο Υγείας εξα-ναγκάστηκε να νομοθετήσει σχετικά μετην κάλυψη των ανασφάλιστων. Είναιπροφανές πως η παρουσία των κοινωνι-κών ιατρείων και φαρμακείων, ως έμ-πρακτη απόδειξη πως οι ανασφάλιστοι«γίνεται» να έχουν πρόσβαση έπαιξε τονπρώτο ρόλο.

3. Επεκτείνουν το «χώρο του κομμου-νισμού», με την έννοια που το έθετε ο Γκ.Α. Κοέν. Που σημαίνει πως, συμμετέχον-τας σε αυτές τις πρακτικές, προσφέρω –όπως επιτάσσει η κομμουνιστική αρχή-τις υπηρεσίες μου επειδή έχω ένα τα-λέντο, μια ικανότητα για να το κάνω καιόχι –σύμφωνα με την καπιταλιστικήαρχή- γιατί μπορώ να αποκομίσω προ-σωπικό κέρδος από την ανάγκη τωνάλλων.

4. Μπορούν να επηρεάσουν και άλλουςτομείς, πέρα από το άμεσο δικό τουςπεδίο εφαρμογής. Για παράδειγμα, τακοινωνικά ιατρεία ούτε θέλουν, ούτεμπορούν να αντικαταστήσουν το ΕΣΥ -αλλά θέλουν να μπολιάσουν το εθνικόσύστημα, και κατά επέκταση το υπό-λοιπο δημόσιο τομέα, με άλλες αξίες, μεμια διαφορετική σύλληψη για το τι ση-μαίνει δημόσια υπηρεσία.

5. Αλλάζουν τους ίδιους τους ανθρώ-πους που παίρνουν μέρος σε αυτές, δι-δάσκοντας την αξία της συμμετοχής καιτης αλληλεγγύης, δίνοντας μια νέαανάσα ζωής στην πολιτική ως πρακτικήαλλαγής του κόσμου.

∆εν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε πιοπολλά παραδείγματα εναλλακτικών πρα-κτικών στην κοινωνική αλληλεγγύη απότην κοινωνική οικονομία, και ότι υστε-ρούμε ακόμα πιο πολύ σε παραδείγματασυνεταιριστικού ή αυτοδιαχειριστικούχαρακτήρα στην πραγματική οικονομία.Για όσους και όσες κατανοούν την παρα-γωγική ανασυγκρότηση ως μια διαδικα-σία κοινωνικού μετασχηματισμού, αυτόδεν μπορεί παρά να μας ανησυχεί. Αλλάμια κυβέρνηση της αριστεράς οφείλει ναδώσει χώρο σε όσα καλά παραδείγματαυπάρχουν με την ελπίδα ότι θα δημιουρ-γηθούν κοινωνικοί παραγωγικοί φορείςπου θα εμπνευστούν από αυτά τα παρα-δείγματα και θα δώσουν σάρκα και οστάσε οποιοδήποτε νέο νομικό πλαίσιο.

Αυτά είναι που διαμορφώνουν το πλαί-σιο για την εφαρμογή ενός πραγματικούμεταβατικού προγράμματος. Χρειαζόμα-στε προγράμματα 10 ημερών και δέκαμηνών, για να φανεί πρακτικά πως μιαπερισσότερο συλλογική και συμμετοχικήμορφή ζωής είναι αποτελεσματική καιεπιθυμητή. Και αυτό γίνεται μόνο μέσααπό γενικεύσιμα παραδείγματα. Ένα τέ-τοιο πρόγραμμα περιλαμβάνει:

1. Άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της αν-θρωπιστικής κρίσης και της ανεργίας

2. Αναδιανομή και φορολογική επί-θεση στο κεφάλαιο και τους πλούσιους

3. ∆ιεύρυνση της δημοκρατίας και επέ-κτασή της σε πεδία, όπου είναι απαγο-

ρευμένη (π.χ. χώροι παραγωγής)4. Ενίσχυση –πολιτική και νομική- των

αυτοδιαχειριστικών πρακτικών, είτενέων είτε σε εργοστάσια που έκλεισανστην κρίση

5. Ενίσχυση κοινωνικών και αλληλέγ-γυων μορφών οικονομίας

6. Αποεμπορευματοποίηση όλο και πε-ρισσότερων δραστηριοτήτων και υπηρε-σιών – ενίσχυση άλλων καταναλωτικώνκαι παραγωγικών προτύπων

Ζητήματα Στρατηγικής

Πολλοί και πολλές έχουν μιλήσει γιατο ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονο-μική, αλλά κρίση αξιών, συμπεριφορώνκαι θεσμών. Μόνο που διαφορετικέςαξίες και συμπεριφορές χρειάζονται ζω-τικό χώρο για να αναπνεύσουν και να αν-θίσουν – και ο στόχος των νεοφιλελεύ-θερων και εκσυγχρονιστών τόσο πρινόσο και μετά την κρίση ήταν, και είναι, ησυρρίκνωση αυτών των χώρων. Με λίγαλόγια η εμπιστοσύνη, η συνεργασία καιη αλληλεγγύη δεν είναι η «φυσική επι-λογή» σε ένα περιβάλλον που ευνοεί τοκέρδος, την ιδιοτέλεια, και τις ατομικέςστρατηγικές επιβίωσης.

Κάποιοι άλλοι, πιο αριστεροί αυτοί,υποθέτουν ότι αυτές οι αξίες και συμπε-ριφορές έχουν δευτερεύουσα σημασία –το κυρίαρχο είναι να λυθεί το θέμα τηςεξουσίας, να κοινωνικοποιηθούν ταμέσα παραγωγής, να περάσουμε σε μιαπρογραμματισμένη οικονομία κλπ. Μόνοπου αυτή η αντίληψη υποθέτει αυτό πουείναι προς απόδειξη – ότι τα άτομα είναιέτοιμα να αγκαλιάσουν συνεργατικές λύ-σεις και εμποδίζονται μόνο από μια τα-ξική εξουσία και βεβαίως από πουλημέ-νες ηγεσίες που με τα μεταβατικά προ-γράμματά τους τροφοδοτούν αυταπάτεςγια την εργατική τάξη. Με αυτό τοντρόπο υποβαθμίζεται όχι μόνο η σημα-σία των μεταβατικών προγραμμάτων,αλλά και ο ρόλος των ίδιων των εργαζό-μενων στην χειραφέτησή τους.

Πάντα θα υπάρχει χώρος για διάλογοσχετικά με το περιεχόμενο ενός τέτοιουπρογράμματος. Αλλά πολλές φορές οιαντιρρήσεις για το περιεχόμενο – όπωςγια παράδειγμα τα μέτρα που ανακοί-νωσε ο Αλέξης Τσίπρας στην Θεσσαλο-νίκη - στην πραγματικότητα κρύβουνδιαφορετικές απόψεις στρατηγικού χα-ρακτήρα. Καλό θα ήταν να συζητήσουμεαν σωστά υποστηρίζουμε ένα τέτοιο πρό-γραμμα πριν περάσουμε στο ερώτηματου περιεχομένου.

Κομμουν ισμός, που σημαίνει μετάβαση

Μιλώντας περί εμπιστοσύνης,αλληλεγγύης και συνεργασίας…

Οι άνθρωποι, ότανεμπλέκονται σεπρακτικές, αλλάζουνοι ίδιοι. Η συμμετοχήσε εναλλακτικέςμετασχηματιστικέςπρακτικές είναι πουμεταβάλλει τιςιδέες τωνανθρώπων και όχιvice versa.

“

Κυριακή 19-10-2014

Documents

Transcript of Κυριακή 19-10-2014