1

و مقایسه آن با سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی آسیب شناسی سیستم انتخابات افغانستان

سیدجالل الدین عالمی

چکیده

های سیاسی ویا غیرسیاسی که از های داخلی چند دهه اخیر احراز پستدر کشور ما افغانستان بنابرکشمکش

متاسفانه با اعمال زور وفشار ویاتفاهمات سیاسی ، طریق برگزاری انتخابات ورای مردم باید صورت میگرفت

بدینسو انتخابات به عنوان یک اصل تامین کننده دموکراسی 2004صورت گرفته است. خوشبختانه از سال

انتخابات درکشور ما به عنوان یک پدیده جوان نیاز به بررسی، تحلیل وارزیابی است.درکشور ما پذیرفته شده،

های دقیق وعمیق دارد تا با درنظرداشت شرایط ووضعیت کشور زمینه برگزاری یک انتخابات معیاری وقابل

قبول مساعد گردد.

ای واحد غیر قابل انتقال وهای انتخاباتی رهدف کلی این تحقیق بررسی سیستم موجود انتخاباتی یعنی سیستم

بدیل احتمالی این سیستم در آینده یعنی سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی در نظام انتخاباتی رای انتخابات

کلیه کارمندان ارشد کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان بود که تعداد آنها به افغانستان بود. مبنای این تحقیق،

با استفاده از فرمول کوکران استفاده صورت قیق از روش نمونه گیری تصادفینفررسیده بود. در این تح 180

نفر از کارمندان انتخاب شدند و نتایج از طریق پرسشنامه محقق ساخته و توسط 66گرفته است، طوریکه

های انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال ومصاحبه حضوری گردآوری گردید. برای انجام این بررسی سیستم

سیستم ترکیبی تناسبی در قدم اول پرسشنامه و سواالت مصاحبه ساخته و برای افراد انتخاب شده توزیع گردید.

ها به خصوصیات متفاوتی دو سیستم های تحقیق از طریق مصاحبه نشان داد که هر یک از مصاحبه شوندهیافته

های رای ترکیبی و رای سط تمامی عامل سیستمو انتخاباتی اشاره کرده بودند. همچنین یافته ها نشان داد که حد

بود که در کل نشان دهنده یک حد اوسط نورمال بود و در 96/26و 13.31واحد غیرقابل انتقال به ترتیب

کل با توجه به نمرات انحراف از معیار که نشان دهنده نمرات دریافتی گرایش به حد وسط رادارا بوده یعنی

واحد از سیستم رای ترکیبی تناسبی باالتر می باشد. 1نتقال تقریبا سیستم رای واحدغیرقابل ا

یافته های دیگر تحقیق نشان داد که نوع غالب سیستم انتخاباتی در این کشور سیستم انتخاباتی رای واحد غیر

. قابل انتفال است

سیستم انتخاباتی، افغانستان، کمیسیون انتخابات، سیستم رای واحد، سیستم ترکیبی تناسبی. کلیدواژه:

1

مقدمه

توانند در انتخابات رقابتی رای دهند. از در سراسر جهان می امروزه بییش از یک ملیارد نفر از مردم کشورها

جمهوری آفریقای جنوبی تا سیبری و از آالسکا تا استرالیا، مردم عادی نه فقط اتباع حکومت بلکه راٌی

نوع اجرای سیستم انتخابات در کشورهای . توانند حاکمان خود را انتخاب کننددهندگانی هستند که می

های انتخابات همواره کار مهم تلقی شده و مورد توجه خاص قرار دارد، زیرا سیستم اهکراتیک یک رودم

اش را باالی ساختار نظام تاثیرات خود را در کل باالی روند توسعه سیاسی گذاشته و اثرات مستقیم و متقابل

تواند در نوع میسیاسی، نظام اقتصادی و تشکیل قدرت در یک کشور داشته است. همچنان سیستم انتخاباتی

انتخاب رهبرانی سیاسی در یک جامعه نقش تعیین کننده داشته باشد.

های باالی اصالح نظام انتخاباتی افغانستان های اخیر به علت عدم کارآیی سیستم موجود، مباحثهدر طول سال

زمینه صورت نگرفته از سوی نهادهای ملی و بین المللی مطرح گردیده است اما تا کنون اقدامات عملی در این

است، بناً الزم است تا این مباحثات شکل معیاری و کارشناسی را پیدا نموده و از نتایج آن به اصالح سیستم

انتخابات پرداخته شود. گزینش سیستم انتخاباتی مناسب زمینه را برای نمایندگی واقعی مردم در یک نهاد

سازد.عد میانتخابی ونهادینه شدن وتقویت احزاب سیاسی مسا

های توسعه سیاسی در سایر کشورها یک هویدا است که اصالحات سیستم انتخاباتی با در نظر داشت اولویت

یرا انواع و زباشد که همواره مورد توجه رهبران سیاسی قرار دارد، روند دوامدار بوده و یکی از مواردی می

رک ثبات و انکشاف در یک کشور گردد. و در یافت تواند یکی از عمده ترین محبخشی سیستم انتخابات میاثر

های موجود در سیستم انتخاباتی افغانستان یک موضوع مهم میباشد.ها برای حل چالشاشکاالت و راه حل

با تشکیل حکومت وحدت ملی بر بنیاد یک توافق نامه سیاسی در پی بحرانی شدن انتخابات ریاست جمهوری

، کمیسیو ویژۀ اصالح انتخاباتی در 1394شورای ملی مطابق زمان تعیین شده ، عدم برگزاری انتخابات 1393

راستای عمل به یکی از مواد آن توافق نامه تشکیل گردید. این کمیسیون به منظور بهبود و اصالح انتخاباتی،

تغییر نظام یکی از این محورها بستۀ پیشنهادی خود را در یازده محور به رهبران حکومت وحدت ملی ارائه کرد.

انتخاباتی کشور از رای واحد غیر قابل انتقال به سیستم رای موازی است. بسته پیشنهادی کلیتش در کابینه

حکومت وحدت ملی مورد تایید قرار گرفته است؛ اما از کمیسیون مورد نظر خواسته شده است، مستندات و

نظام انتخاباتی ارائه کنند. از طرفی هم ، به خصوص در مورد تغییرنهادهای شانشدالیل بیش تری برای پی

کمیسیون مستقل انتخابات در واکنشی رسمی با این پیشنهاد مخالفت کرده و با ارائه دالیل مختلف از جمله

پیچیدی بودن سیستم رای موازی، عدم آگاهی الزم شهروندان در این زمینه و نیازمندی به صرف بودجه بیشتر

2

اندرکاران نهادهای انتخاباتی و طوالنی شدن فرایند و اعالم نتایج انتخابات، جهت آموزش کارمندان و دست

تحقیق هذا روی این هدف که .دانند)سایت کمیسیون مستقل انتخابات(چنین پیشنهادی را به صالح کشور نمی

ی قادر اند که های سیستم انتحاباتی افغانستان شناسایی شده و بررسی اینکه آیا سیستم های متنوع انتخاباتآسیب

ماد را دریابند که آرای شان هدر ها، این اعتمشکالت مردم را حل کند، و مردم با ریختن آرای شان به صندوق

افغانستان بر اساس دیدگاه کارمندان ارشد کمیسیون مستقل انتخابات کدام فعلی سیستم انتخاباتی یا خیر؟ میرود

های انتخاباتی از ان کدام است؟ آیا تفاوت معناداری بین انواع سیستمنوع غالب سیستم انتخاباتی در افغانست اند؟

دیدگاه کارمندان مرد و زن وجود دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق

های انتخاباتی آگاه شده وقادر خواهیم بود تا بپذیریم که موثر ترین سیستم با انجام این تحقیق علمی از بهترین و

کراسی وعدالت وگان تامین کننده حقوق مردم و دمیم ملی و نمایندهعگزینش زانتخابات وسیستم درست و موثر

اجتماعی وحاکمیت ملی خواهد بود.

تواند به عنوان یکی از معتبرترین رساله تحقیقاتی در مورد ارزیابی سیستم موجود انتخاباتی که در این تحقیق می

تفاده از این سیستم رای واحد غیر فابل انتقال تاریخچه شود قلمداد گردد، زیرا اسافغانستان فعالً استفاده می

ها با ساله در کشور دارد و بیشترین تحقیقات در مورد مزایا و نواقص این سیستم در نتیجه بحث 10تقریباً

اند و تجارب شخص خودم انجام شده است. افرادی که در این پروسه دخیل بوده

توانند در های انتخاباتی کشور دخیل اند میدر طرح و دیزاین سیستم با انجام این تحقیق دست اندرکارانی که

مورد سیستم موجود انتخاباتی با در نظر داشت شرایط و وضعیت کشور تجدید نظر نمایند. در صورت تجدید

گان سیستم موجود ویا تقویت بیشتر سیستم موجود به اساس تحقیقات این رساله زمینه برای گزینش نماینده

کراسی وشود، که نتیجتاً به تامین دمی مردم که از طریق برگزاری یک انتخابات شفاف و عادالنه عملی میواقع

واقعی، تامین حقوق مردم و حاکمیت ملی خواهد انجامید.

روش تحقیق

با توجه به موضوع تحقیق حاضر، این تحقیق از نوع توصیفی و استنباطی است که آسیب شناسی سیستم

انتخاباتی افغانستان و مقایسه آن با سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی مورد قرار گرفته است. از لحاظ هدف این

غانستان چنین حقیق در این زمینه تحقیق یک تحقیق کاربردی از نوع بنیادی است که برای اولین مرتبه در اف

صورت گرفته است.

3

روش جمع آوری اطالعات مبتنی بر اطالعات آسیب شناسی انتخاباتی افغانستان و مقایسه آن با سیستم انتخاباتی

ترکیبی تناسبی در نظام انتخاباتی است که اطالعات مورد نیاز برای انجام تحقیق از دو روش جمع آوری شده

است.

ها، ای: در این روش برای جمع آوری اطالعات مورد نیاز به ادبیات موضوع تحقیق از کتابوش کتابخانهالف( ر

ها، مقاالت مرتبط به تحقیق و اسناد و مدارک انتخاباتی استفاده شده است.پایان نامه

تخابات ب( روش میدانی: در این روش با طراحی پرسشنامه انفرادی در رابطه به آسیب شناسی سیستم ان

های آماری اطالعات الزم در افغانستان و مقایسه آن با سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی و توزیع آن در بین نمونه

زمینه بدست خواهد آمد.

مفهوم شناسی نظام انتخاباتی

تاریخچه انتخابات

های مردمتحقق نظامهای آتن و بعدها شهر -ی شورایی سومری تا پیدایش دولتاز زمان پیدایش اولین جامعه

ساالر غربی، همواره مساله مشارکت مردم و روش دخالت آنان در امور عمومی مد نظر اندیشمندان و دولت

های خود های مردم ساالر، از طرفی و محدود آن در نظاممردان بوده است. چگونگی مشارکت مردم در نظام

تا اندیشمندان از زوایای مختلف به طرح موضوع کامه و تمرکزگرا از طرف دیگر، بستری فراهم آورده است

رات یحرکت به سمت دموکراسی، تغی .پرداخته و پیرامون قبض و بسط مشارکت مردم به تفکر و تأمل بپردازند

زیادی را در برگزاری انتخابات پدید آورد. تعداد افراد ثبت نام شده برای رای دادن تا چند هزار در صد افزایش

های رای مخفی رفابتی جای انتخابات غیر رقابتی نجیب زادگان و اشراف محلی را گرفت. برگه تایافت. انتخاب

های کالمی و آشکار شد. اصالح طلبان سیاسی که خواستار نمایندگی ساختن حکومت بودند نیز جایگزین رای

از رانده شدن از قدرت توسط خواستند های انتخاباتی را پیشنهاد دادند. نخبگان قدیمی که میانواع جدید از نظام

تناسبی این یرش نمایندگیذیرفتند، برای مثال، پذیرات را پیموج رای دهندگان جدید جلوگیری کنند غالباً این تغ

(.43 – 41: 2001)ریچارد روز، شانس را به نخبکان داد که پس از گسترش حق رای در پارلمان باقی بمانند

انتخابات

رود، از قبیل بر است، از نظر لغوی به معانی مختلف به کار می «Election»انگلیسیانتخابات که معادل واژه

گزیدن، بیرون کشیدن کسی و چیزی از میان اشیا و افراد دیگر، عمل و یا قدرت انتخابات و گزینش و حق

نظر اصطالحی، توان گفت که واژه انتخابات به معنای گزینش و انتخاب کردن است؛ اما انتخاب. در مجموع می

4

گیرند که انتخابات شکلی از فرایند تصمیم گیری در جامعه به طور جمعی است که در آن رای دهندگان تصمی»

(. انتخابات بهترین 32: 1387خسروی، «)کدام حزب یا کاندیدا مسوولیت اداره امور عمومی را به دست گیرد

-ام مردم ساالر و دموکراتیک باشد؛ از این رو، میتواند تضمین کننده و تجلی بخش نظساز و کاری است که می

ترین ابزار مشارکت سیاسی شهروندان در چارچوب نظام سیاسی دموکرات به شمار توان گفت انتخابات مهم

های نمایندگی داده های مستقیم جای خود را به دموکراسیرود؛ به خصوص با توجه به اینکه دیگر دموکراسیمی

(.118: 1391است)شریعت پناه،

دهد که نظر خواهی و یا انتخابات به شکل ابتدایی و اولیه بین قبایل تحقیقات که صورت گرفته است، نشان می

مختلف افغانستان وجود داشته است؛ ولی انتخابات نظام مند و قانونی نبوده که در هر زمان و شرایط او را به

وی نمایند و شخصی را انتخاب کرده در جایگاه رهبری عنوان یک قانون در حل اجرا گذارند و از آن روش پیر

قرار دهند. این را باید گفت که انتخابات به صورت مدرن در کشور ما از تحوالت و دگرگونی منطقه و جهان

(. 363: 1395سرچشمه گرفته است)جاوید،

ش، تفکیک قوا و ایجاد افکار جدید از طریق جنبش مشروطه کشور را فرا گرفته بود و یکی از اهداف این جنب

با 1303پارلمان انتخابی در کشور بود و در این راه مبارزه نموده بودند؛ به همین جهت، جرگۀ پغمان در سال

های مفهوم انتخابات پیوند دارد و برای نخستین بار امان اهلل خان با نظریات تجدد آمیز به ساختار حاکمیت جلوه

ای را برای شرکت در جرگه انتخاب نماید و برای حکام انعقاد لویه جرگه، عدهکند که برای پردازد؛ تالش میمی

ها جهت عضویت به جرگه انتخاب به کابل بفرستد. اعضای انتخابی از ای از شخصیتکند دستهمحلی امر می

ی، خورشیدی در پغمان برگزار گردید)نسیم 1303روزه 19والیات در آن زمان وارد کابل شدند؛ لوی جرگۀ

1385 :14.)

ماهیت انتخابات

تمام واقعی هءنمایند برگزیدگان کرد، ادعا میتوان صورتی چه در اینکه و انتخابات ماهیت از صحبت واقع در

باور زیرا قائل اند، اساسی قانون سطح در اهمیتی مقوله این برای بسیاری .هستند جامعه یک های گرو و اقشار

در بسزایی نقش و کراسی استودم یک اساسی نهادهای از بخشی مناسب، انتخاباتی سیستم یک که دارند

یک ماهیت تغییر روش برای بهترین را آن برخی که آنجایی تا حکومت مردمی دارد، سیستم یک ماهیت تعیین

سیاسی، تاثیرات دارد، از تاثیر آن نوع و انتخاباتی سیستم یک تشکیل در بسیاری کراسی میدانند. عواملودم

هایسنت مثل و فرهنگی تاریخی عوامل چنینهم جمعیت، و قلمرو و وسعت تا گرفته فرهنگی، اقتصادی

گذار تاثیر عوامل از نیز توسعه سطح مردمی، انقالبهای سلطه، احتمال و سابقه شناسی، مردم ، بوم و اجتماعی

5

مناسب انتخاباتی سیستم یک گزینش برای خاصی فورمول و شیوهء ثابت کلی طور به .است ها سیستم این بر

خاصی شرایط در و انتخاباتی سیستم یک تشکیل بر موثر عوامل به توجه با بلکه نیست، نظریه پردازان نظر مد

داشته حقوقی سیستم یک در را خود خاص نتایج تواندمی سیستم هر شود.می گزینش انتخاباتی سیستم یک

ات فرهنگی سیاسی، یآید)اداره تامین محتونمی وجود به مختلف کشورهای در یکسانی لزوماً نتایج و باشد

1391: 6).

نظام انتخاباتی

ی شان به قواعد حاکم بر انتخابات و گزینش از نظام انتخاباتی تعاریف مختلفی ارائه شده است که محتوای همه

در یک تعریف از نظام انتخاباتی آمده های نمایندگی اشاره دارد. مقامات عمومی و مکانیسم تبدیل آراء به کرسی

-ها، آراء به کرسی های نمایندگی تبدیل میی قواعدی است که به موجب آننظام انتخاباتی در بردارنده»است:

انتخابات فرایندی است که »در تعبیر دیگر از نظام انتخاباتی چنین آمده است: (.203: 1387خسروی، «)شوند

یک از این مراحل ضوابط و مقررات مخصوص بهه خود را دارد. مجموعۀ این دارای مراحل مختلف است. هر

دهند و نظام انتخاباتی تعیین کنندۀ قوانین مربوط به آخرین ضوابط و مقررات، قوانین انتخابات را تشکیل می

از مهم (. بنابراین، یکی 269: 1389مرحلۀ این فرایند؛ یعنی شمارش آراء و تبدیل رای به کرسی است)دانش،

های نمایندگی، های چارچوب قانونی انتخابات، نظام انتخابات است و در تبدیل آراء مردم به کرسیترین بخش

مشروعیت نظام سیاسی، پاسخگویی نمایندگان و گروه حاکم تأثیر گذار است.

سازد. در ص میها را مشختوجه به بعضی از آمار و ارقام بدست آمده از انتخابات مختلف، اهمیت چنین تحلیل

میلیون رای در کشور های اروپای اخذ گردید، 152صورت گرفتند، حدود 1968-72انتخاباتی که طی سالهای

میلیون رای نیز در هفت کشور اخذ شد که انتخابات آنها مورد بررسی قرار گرفت مانند 139طی همین دوره

میلیون 291جنوبی و ایاالت متحده. بدون شک این مجموعآسترالیا، کانادا ، اسراییل، جاپان، نیوزلند، آفریقای

رای کامآل گویای حقایق انتخاباتی در این کشورها نیست در بسیاری از انتخابات رای دهندگان بیش از یک برگه

رای را برای ادارات مختلف به صندوق ریخته اند و در بسیاری از کشور ها نیز انتخابات دولت های محلی به

(.1368 1نه و یا دو ساالنه برگزار می شود)پی جی تایلور،صورت ساال

اهمیت انتخابات

1. P. J Tailor

6

هاز الزم یکی گردیده، بیان مردم برای مردم حکومت دیگر افاده به یا و مردمی معنی حکومت به کراسی کهودم

و سهیم قدرت سیاسی در که میتوانند زمانی است. مردم کشور یک سیاسی ساختار در مگانیھ مشارکت آن ای

و نبرد در خود مھیا رای دهنده و کننده انتخاب خود آنها که ورزند شرکت خویش کشور سیاسی اداره در

حیات در جامعه یک هایما شاهد پیشرفت منظور بدین .ورزند شرکت انتخاباتی انتخاباتی نامزدان مبارزات

3 فقره 21 ماده در مورد این در .میتوانیم بوده اجتماعی ساحات دیگر و نگیھفر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی،

به باید اراده این است. مردم اراده قدرت حکومت منشأ و است: اساس آمده چنین بشر حقوق جهانی اعالمیه

با و عمومی باید پذیرد. انتخابات صورت یاطور دوره به و صداقت روی از که گردد ابراز انتخاباتی وسیله

)اعالمیه نماید تامین را رای آزادی که گیرد آن انجام نظیر طریقه یا سری رای با و باشد مساوات رعایت

.(1948دسامبر 10مصوب بشر، حقوق جهانی

انواع سیستم های انتخاباتی

های انتخاباتی وجود دارد و به یک تخمین تعداد آنها بیش از صد سیستم میرسد. امروز تعداد زیادی از سیستم

شود: بزرگ قرار ذیل تقسیم می بخشبمنظور ترتیب و اختصار موضوع این سیستم ها در سه

های اکثریتی تعددی؛الف( سیستم

های تناسبی؛ب( سیستم

های نیمه تناسبی.یستمج( س

ينيمه تناسب

رأى موازی

اسبیسيستم ترکيبی تن

يستینمايندگی تناسبی ل

يتناسب

کثريتيا تعددي

انتقال رأى واحد غير قابل

اکثريت نسبی

رأى انحصاری رأى واحد قابل انتقال

رأی بديل

رأى محدود

ای دو دوره

دوره ای

7

های های فرعی وجود دارد که از جمله، سیستمهای انتخاباتی، سیستمهای عمدۀ سیستماز این شاخهدر هر یکی

باشد و سیستم رأی های تناسبی میتحقیق سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی که یکی از سیستم ایناساسی در

یک مورد بحث جداگانه و مورد واحد غیر قابل انتقال که بخشی از سیستم انتخاباتی نیمه تناسبی اند، که هر

.(43 - 2: 2000،گیرند)کمیسیون مستقل انتخاباتمقایسه قرار می

نظام سیستم انتخاباتی اکثریتی

ر اساس آن نخستین کسی که در مقایسه با بخاباتی است و تهای انیوهشاین نطام از قدیمی ترین و متداول ترین

تخابات خواهد بود. انتخابات اکثریتی ممکن است در یک مرحله دیگران آرای بیشتری را اخذ میکند، پیروز ان

-یرد و سرنوشت انتخابات در همان مرحله نخست معین گردد. اما در صورتی که برای احراز کرسیپذصورت ب

های نمایندگی در حد خاصی از آرا )نصف + یک یا بیشتر( شرط شود، انتخابات میتواند چندین بار تکرار شود

بصورت 1- 2م دارای مزایا و معایبی است که در جدول تاب گردد. به هر حال این سیسسالزم اکتتا درصدهای

.مدل توضیح داده شده است

سیستم انتخاباتی اکثریتی الف( مزایایی

های کوچک امید چندان برای کسب کرسی نمایندگی را ندارند و از گردونه درسیستم انتخاباتی اکثریتی، گروه

گردد.های با ثبات و مقتدر میگردد. این سیستم انتخاباتی موجب تشکیل دولتحذف میاداره کشور

ب( معایب سیستم انتخاباتی اکثریتی

تواند در شرایط، اقلیتی را با کمتر از ای مینا عادالنه بودن سیستم انتخاباتی اکثریتی. انتخابات اکثریتی یک مرحله

شوند، به عنوان اکثریت و در حقیقت جناحی که اقلیت محسوب میدرصد آرا بر ارکان کشور حاکم کند 50

توانند باعث سر خوردگی های سیاسی کوچک از صحنه سیاست و پارلمان میپارلمان ظاهر شود. حذف گروه

و مهم های تک کرسی شده، خطر منطقه گرایی را تشدید و نمایندگان را از مسائل اساسیآنها گردد. در حوزه

(.1389کند)رهنورد و همکاران، ملی غافل می

نظام سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی

باشد. سیستم که سیستم ترکیبی تناسبی عبارت از ترکیب سیستم های اکثریت و نمایندگی متناسب انتخاباتی می

شود، در حالیکه های اکثریت چندگانی انتخاب میشهرستاندر آن یک تناسب از پارلمان )اکثراً نصف( از

8

ست تناسبی تحت سیستم ترکیبی تناسبی یهای لشوند. کرسیانتخاب می 2های تناسبیستیاعضای باقیمانده از ل

بوجود آمده باشد. درین سیستم شهرستانهای و کند که توسط نتیجه کرسیها را جبران میآن بی تناسبی

ها را تخصیص دهد. شود تا از یک انتخاب انتخابات انفرادی کرسیزمان استعمال می های مختلف در عینفرمول

شود و همچنان یک تناسب کوچک از یک کاندید برای هرحوزه انتخاباتی از طریق سیستم اکثریت انتخاب می

.(2000)سایت کمیسیون مستقل انتخابات، اعضای دیگر

بیالف( مزایایی سیستم انتخاباتی ترکیبی تناس

شود. عالوه از مهمترین امتیازات سیستم انتخاباتی ترکیبی تناسبی آن است که مانع حاکمیت احزاب بر جامعه می

شود. بر خالف بر آن، این انتخابات از نظر طرفدارانش بهترین راه احترام گذاشتن به آرا و افکار مردم تلقی می

توانند به قدرت برسند، سیستم انتخاباتی ترکیبی می سیستم اکثریتی که در آن تنها احزاب بزرگ و قدرت مند

دهد تا به تناسب آرای شان در قدرت سهیم باشند. انتخابات تناسبی به احزاب و گروههای کوچک امکان می

های سیاسی بی پایه و تر است و مانع از ائتالفترکیببی تناسبی به تعبیر بسیاری از طرفدارانش به صداقت نزدیک

ای، دانیم که بویژه در انتخابات اکثریتی دو مرحلهگردد. بخوبی میروهها و احزاب سیاسی میاساس بین گ

پاشد و دولت پذیرد، در فردای پیروزی از هم میهایی که در آستانه دومین مرحله انتخابات میبسیاری از ائتالف

ترکیبی آن است که از منطقه گرایی و از دیگر مزایای انتخابات تناسبی کند.اکثریت را با بحران جدی مواجه می

دارد تا به مسائل مهم ملی بپردازد)سایت، بی بی کاهد و احزاب را وا میجزیی نگری احزاب و نمایندگی می

سی(.

هاب( آسیب

مهمترین اشکال انتخابات ترکیبی تناسبی، تشدید تشکیل گروه و احزاب در کشور است. این سیستم انتخاباتی

تواند هایی که بسیاری از آنها میشود و راه برای دسته بندیگیری حکومت با ثبات در کشور میمانع از شکل

های کوچک امید کند. از آنجا که در این سیستم انتخاباتی همه احزاب و گروهاجتناب پذیر باشد، باز می

دهند. نتیجه اب را نشان نمیائتالف با دیگر احز مشارکت در قدرت را به میزان آرای خود دارند و تمایلی برای

آن که در بسیاری از موارد ممکن است اهداف الزم برای تشکیل حکومت حاصل نشود. از دیگر نواقص این

سیستم آن است که افراد مستقل و بدون وابستگی به حزبی، امیدی بیش برای انتخابات شدن را ندارند و در

بی، رای دهندگان از حق انتخاب نمودن واقعی محروم هستند بسیاری از اقسام سیستم انتخاباتی ترکیبی تناس

چراکه آنها غالبا نقشی در تنظیم فهرست کاندیدها را ندارند. به عبارت دیگر، بین رای دهنده و نماینده که از 1. Proportional List

9

باشد. از دیدگر انتقادهایی که به این نوع سیستم شوند ارتباط مستقیمی نمیسوی احزاب سیاسی منصوب می

اتی شده آن است که رای دهندگان هیچ نوع ایفای نقشی در انتخابا دولت آینده خود ندارند.انتخاب

سیستم رای واحد غیر قابل انتقال

است که قابل انتقال نیست و از این سیستم در کشورهاى استفاده یسیستم رای واحد غیر قابل انتقال سیستم

گیرد، بار اول این سیستم در کشور جاپان تجربه شد. شود که تجربۀ انتخابات به تازگی در آن صورت میمی

شود، واگر در حوزه های کوچک تطبیق شود؛ های اکثریتی شمرده میسیستم یاد شده در مجموع از سیستم

گاندهندرای ، اگر سیستم یاد شده در حوزۀ تطبیق شود، که دو یا بیشتر از آن کرسی داشته باشد وتناسبی است

تنها حق دادن یک رای را داشته باشند پس هرکاندید که رای بیشتر بدست بیاورد، در این حوزه برنده اعالن

.)سایت پژواک(دمیشو

مزایایی سیستم رای واحد غیر قابل انتقال

باشد. تصادفی ساده میبسیار سیستم مزایای این سیستم باید گفت که استفاده و شمارش آراء درایندرمورد

نیست که جاپان بعد از جنگ جهانی دوم، با درنظر داشت این امر که تجربه قبلی نظام دموکراتیک در آن

درآن کشور، احزاب نمود. با گذشت زمان سال از این سیستم استفاده می ۴۰کشورموجود نبود، برای مدت

فراهم نمودن ،این سیستم سیاسی قوی رشد نمودند و این سیستم به سیستم تناسبی تبدیل شد. نکته مثبت دیگر

باشد.ها در صحنه سیاسی میزمینه برای حضور اقلیت

های سیستم رای واحد غیر قابل انتقالآسیب

-را بدست نمی آورند و احزاب بزرگتر کرسی باشد، هیچ کرسیها پائین میاحزاب کوچک که آرای شان خیلی

تواند حجم بزرگتر را در پارلمان بسازند. های بیشتری نسبت به آراء بدست آورده را اضافه بدست میاورد که می

کنند، درینجا احتمال پارچه در هر سیستم که چندین کاندید از یک حزب باشند، همه برای یک رای رقابت می

شود تا احزاب و مقامات سیاسی مشغول رشوه ای داخلی وجود دارد. این باعث میشدن و برخالف شدن اعض

های دادن برای افراد شوند که به گروه خاص آنها رای دهند. احزاب باید یک استراتیژی مختلط را برای پرسش

د به اندازهء که کاندیدها و ادارهء آرا مد نظر بگیرد. گذاشتن بیش از حد کاندیدان همانقدر بی تاثیر خواهد بو

کمترین کاندیدان. بسیار مهم است که نظم داخل هرحزب برقرار باشد تا رای دهندگان بطور مساویانه رای شان

10

را به تمام آعضای حزب دهند. قسمی که سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال به رای دهندگان فقط حق

را درین عرصه دارند بشکل تهیه کننده امکانات برای رای دهد، احزاب سیاسی بعضی نقاط مثبتیک رای را می

ها را بدون دخیل ساختن اشخاص از بیرون توانند کرسیدهندگان. چون آنها مالک آرای منطق اساسی هستند، می

گردد، خصوصاً بدست بیاورند. سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال باعث بیهوده شدن بیشتر آرا می

ها بیشتر مساعد شود)اندریو ضرورت به کاندیداتوری بیشتر باشد، امکان دارد موقع کاندید نمودن گروهزمانیکه

(.113 :2005 3رینالدز و همکاران،

سیستم انتخاباتی افغانستان

سنبله 27 پارلمانی انتخابات و 1383 میزان 18 جمهوری ریاست انتخابات افغانستان گذشته انتخابات دو در

سیستم آمد به عمل تذکر فوق در مانطوریکهھاست. بوده اجرا قابل انتقال قابل غیر واحد رای سیستم 1384

انتقال غیرقابل واحد سیستم رای در بوده تناسبی نیمه هایمسیست خانواده به مربوط انتقال قابل غیر واحد رای

انتخاباتی حوزه باشد. دردیگری نمی کاندید به انتقال قابل وی رای و بوده رای یک حق دارای دهنده هررای

در نمایندمی حاصل را رای بیشترین تعداد که کاندیدانی و باشدمی موجود انتخاباتی کرسی چندین مربوطه

واحد رای سیستم مورد در های انتخاباتیسیستم معرفی مبحث در فوق در اینکه شوند. ازمی کامیاب انتخابات

و فواید مورد در بحث و تشریح به صرفاً خودداری نموده، آن تکرار از گردید ارائه توضیحاتی انتقال قابل غیر

(.٨: ٢٦/١٣٨٥ )کمیسیون مستقل انتخابات،پردازیممی سیستم این نواقص

انتخاذ سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال در افغانستان

افغانستان بطور تصادفی صورت گرفت. ایجاد سیستم پیدایش سیستم انتخاباتی رای واحد غیرر قابل انتقال در

های داخلی، سوء تفاهم از های کمونستی و جنگمذکور بنا بر سوء اعتماد گسترده از احزاب سیاسی دوره

های انتخاباتی تفنینی چند اطاقه و استراتیژی احتمالی دولت بمنظور تاثیرات رای فرد به کاندیدان فردی در حوزه

ملل متحد سیستم تناسبی را 2004در سال ر اپوزسیون منظم و منسجم صورت گرفته است.محدود کردن ظهو

منحیث مناسب ترین سیستم انتخابات شورای ملی)ولسی جرگه( پیشنهاد نمود ولیکن بنابر قضاوت اشتباه آمیز

کابینه به درستی در کابینه افغانستان رد گردید. بعد از اینکه سیستم تناسبی پیشنهادی ملل متحد توسط وزیر

توضیح داده نشد، رئیس جمهور کرزی سیستم تناسبی را به سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال تبدیل

توانند نمایند نه احزاب سیاسی را و کاندیدان نمینمود که مطابق به آن رای دهندگان کاندیدان را انتخاب می

(.4: 1391نماید) رینالدز و همکاران، ارتباط حزبی خود را در اوراق رای دهی درج 3. Andiro Renolas & Anahters

11

د سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال در افغانستانفوای

ای که حوزه انتخاباتی سازد. به هر اندازهاین سیستم زمینه خوبی را برای حضور احزاب کوچک مساعد می

و غیر وابسته شانس خوبی برای مستقل باشد. در این سیستمبزرگتر باشد به همان اندازه این سیستم مناسبتر می

-باشند. شیوه استفاده از این سیستم ساده و شمارش ارا در این سیستم به آسانی صورت میاحزاب می

(.8: 1385گیرد)کمیسیون مستقل انتخابات،

های سیستم انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتقال در افغانستانسیبآ

که نماید تضمین تواندنمی مهنوز نمایندگی تناسبى نیمه سیستم حیث به انتقال، غیرقابل واحد رای سیستم

به نواحی مختلف از را آرا ٪ ١۰ حدود در که کوچک . احزابشود تأمین پارلمانى عمومى نتایج در تناسب

توانندمی را آرا بزرگ باشند. احزاب داشته کرسی پارلمان در توانندنمی آورند،مى دست به پراگنده شکل

.دهدمی سوق پارلمانى مطلق اکثریت تعداد به و آورند دست به را ایهمالحظ قابل اضافی هایکرسى امتیازات

سیستم بودن تناسبی. نماید تضعیف را گاندهنده رای و پارلمان اعضاى بین روابط تواندمی کار این ولى

بین روابط تضعیف باعث عمل این ولىگردد بیشتر عضوی چندین مناطق در هاکرسی زیاد نمودن با تواندمی

جغرافیایی محالت تعداد یک مدافعین که اشخاص عده آن توسط و گرددمی گاندهنده رای و پارلمان اعضاى

(.٨: ١٣٨٥)کمیسیون مستقل انتخاباتدهندمی روابط این به زیادی ارزش باشند،معین می

های توصیفی تحقیقیافته

های پاسخگویان خواهد ها به دنبال ارایه نمای کلی ویژگیتجزیه و تحلیل داده این پژوهش در اولین مرحله از

-شود و دستیابی به اطالعات جامعه مورد بررسی را بسیار آسان میبود. این امر موجب شناخت کلی جامعه می

توزیع آنها را های اجتماعی پاسخگویان هستند و نحوه هایی که در ارتباط با ویژگیکند. بدین جهت ابتدا داده

-دهد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این اطالعات شامل سن، جنس، تحصیالت پاسخگویان مینشان می

باشند. برای فهم بهتر روابط، گروهی از متغیرهای مستقل تحقیق نیز بدین گونه بررسی شده است. این متغیرها

باشند. در نهایت متغیر ی قابل توصیف میای در قالب جداول دوبعددر سطح سنجش اسمی، ترتیبی و فاصله

باشد توصیف خواهد گردید. ی تحقیق میآسیب شناسی سیستم انتخاباتی وابسته

12

دهد. همانطور می را نشان ی میانگین، میانه، مد، حداقل و حداکثر سن پاسخگویاندهندهنشان 1جدول شماره

باشند. بیشترین)مد( بین پاسخگویان می 35باشند. میانه سن سال می 57/37شود؛ میانگین سن که مشاهده می

باشند.می 65و حد اکثر سن پاسخگویان 25باشند. حداقل سن پاسخگو سال می 30

: توزیع فراوانی و درصد سن پاسخگویان 1جدول شماره

غیر مت

نام

یننگ

میا

انهمی

قل مددا

حکثر

داح

65 25 30 35 37.57 سن

6شود دهد. همانطور که مشاهده میتوزیع فراوانی سطح تحصیالت پاسخگویان را نشان می 2جدول شماره

درصد، لیسانس 7.1باشند در کل چهارده پاس نفر دکترا می 3نفر ماستر و 16نفر لیسانس، 41نفر چهار پاس،

دهد. درصد را تشکیل می 3.6درصد و دکترا 19درصد، ماستر 48.8

: توزیع فراوانی و درصد مقطع تحصیلی پاسخگویان 2جدول شماره

درجه تحصیل

جمع کل دکترا ماستر لیسانس پاس 14

درصد فراوانی درصد فراوانی درصد فروانی درصد فراوانی درصد فراوانی

6 7.1 41 48.8 16 19 3 3.6 66 100

نفر خانم، 7شود همانطور که مشاهده میدهد. توزیع فراوانی جنسیت پاسخگویان را نشان می 3جدول شماره

دهد. درصد را تشکیل می 89.4درصد، مرد 10.6باشند در کل خانم نفر مرد می 59

: توزیع فراوانی و درصد جنسیت پاسخگویان 3جدول شماره

جنسیت

جمع کل مرد زن

درصد فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی

13

7 10.6% 59 89.4% 66 100%

های استنباطی تحقیقیافته

رای واحد غیر قابل انتقال و ویژگی انتخاباتیسیستم کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات دیدگاه شان را راجع به

در این تحقیق که بصورت مصاحبه انجام گرفته است چنین ابراز داشته است: آن

از ضایع شدن آراء مردم به حد اعظمی جلوگیری می نماید -1

سهم دادن مردم در قدرت بر حسب نفوس، جنسیت، قومیت و مذهب؛ -2

تقویت احزاب سیاسی و کاهش گرایشات قومی، مذهبی و سمتی؛ -3

تقویت یک پارچگی ملی و منعکس کننده صدای تمایالت ملی و محلی؛ -4

ایجاد فرهنگ پاسخگویی وکال به موکلین؛ -5

تقویت اعتماد بین دولت و ملت؛ -6

ئمن ساختن مردم از ضایع شدن آرای آنان؛وضاحت شمارش آرا و مط -7

اعالم سریع آرا و نتایج آن؛ -8

طرف و کارا در صورت اختالف انتخاباتی؛ایجاد شیوه نظارتی شفاف، مستقل، بی -9

برگزاری انتخابات مطابق وضعیت فرهنگی، سیاسی و محیط اجتماعی مردم؛ -10

برگزاری انتخابات مطابق وضعیت اقتصادی کشور؛ -11

حمایت وسیع و گسترده مردمی را داشته باشد؛ -12

ثبات سیاسی و حکومت مردمی را تقویت کند، -13

پارلمان کارا و پاسخگو شگل گیرد؛ -14

های استقرار و ایجاد وحدت ملی در یک کشور علی رغم وجود یک نظام انتخاباتی باید تمام مولفه -15

یت ملی و تامین حقوق و آزادی های شناخته شده های قومی، مذهبی و نژادی، برآیند آن تقویت حاکموابستگی

.امروزی مردم باشد

ای سازماندهی شده باشد که برای تمام مردم آن کشور با توجه به یک نظام انتخاباتی مطلوب باید به گونه -16

بافت اجتماعی فرهنگی آن جامعه قابل شناخت، درک و کارایی باشد.

طاف و متناسب با تغییر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن یک نظام انتخاباتی مطلوب باید قابل انع -17

.جامعه عکس العمل مثبت و مناسب نشان دهد

14

های توسعه پایدار در یک کشور طراحی و یک نظام انتخاباتی مطلوب باید در راستای رشد مولفه -18

سازماندهی شود.

یاسی،اجتماعی و فردی یک های سویژگی ها و شاخصهای یک سیستم انتخاباتی عبارت از حفظ آزادی -19

تواند.سازی فرهنگ مردم ساالری بوده میجامعه و همچنان رشد احزاب سیاسی، رشد فرهنگ برابری و نهادینه

نمایندگی واقعی وعملی؛ -20

رشد احزاب سیاسی؛ -21

ایجاد حکومت قانونمند و پاسخگو؛ -22

سازگاری با فرهنگ، آداب و رسوم؛ -23

عدم تعارض با نظام سیاسی؛ -24

فاسد و قدرتمند ساختن افراد شایسته و توانمند.حذف افراد -25

آزادی سیستم انتخاباتی؛ -26

انتخابات شفاف؛ -27

انتخابات عادالنه؛ -28

انتخابات سری و مستقیم. -29

عملی و قابل تطبیق؛ -30

پاسخ گوی مردم در یک نظام مردم ساالر؛ -31

مطابق سطح سواد و فرهنگ جامعه؛ -32

شفاف، عادالنه، قابل درک و فهم برای مردم؛ها برای انتخابات رقابت آزاد بین احزاب و گروه -33

.ایجاد وحدت ملی -34

سوال دوم راجع به نوع غالب سیستم انتخاباتی در افغانستان که بصورت پرسشنامه بین کارمندان کمیسیون

ی بدست آمدند: مستقل انتخابات توزیع و جمع آوری و مورد آزمون تی تست وابسته قرار گرفت چنین نتیجه

مالحظه می گردد نتایج حاکی از آن است که بیشترین میانگین مربوط به سیستم انتخاباتی رای 4شمارهجدول

( در درجه آزادی 27.08به دست آمده ) t( می باشد که بر اساس 26.96واحد غیر قابل انتقال )با میانگین:

ترتیب می توان بیان وجود دارد. بدین 0001/0( تفاوت معناداری بین دو نوع سیستم انتخاباتی در سطح 63)

کرد که از دیدگاه کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان نوع غالب سیستم انتخاباتی در این کشور سیستم

انتخاباتی رای واحد غیر قابل انتفال است.

15

: آزمون تی تست وابسته جهت تعیین نوع غالب سیستم انتخاباتی4شماره جدول

تعیین نوع غالب سیستم انتخاباتی آزمون تی تست وابسته جهت

سطح معناداری درجه آزادی tمقدار میانگین تعداد متغیر

0.0001 63 27.08 13.31 66 رای ترکیبی

26.96 66 رای واحد

دهد که رابطه معناداری بین نوع شود نتایج آزمون تی تست نشان میمشاهده می 4شمارههمانطور که در جدول

انتخاباتی افغانستان)سیستم رای واحد غیر قابل و سیستم رای ترکیبی( وجود دارد. به این معنا اکثریت سیستم

باشد و فرضیه فوق مورد تایید افراد پاسخ دهنده طرف دار نظام انتخاباتی سیستم واحد رای غیر قابل انتقال می

گیرد.قرار می

کارمندان بر اساس جنسیت مورد بررسی قرار گرفته و طبق سوال سوم راجع به نوع سیستم انتخاباتی از دیدگاه

با وجود آن که میانگین نوع سیستم 5ای بدست آمده است: بر اساس جدول شماره جدول زیر چنین نتیجه

( در درجه 0.44بدست آمده ) tانتخاباتی کارمندان زن بیشتر از کارمندان مرد می باشد ولی بر اساس آزمون

ت معناداری بین نوع سیستم انتخاباتی کارمندان مرد و زن وجود ندارد.( تفاو61آزادی )

: آزمون تی تست وابسته بر حسب جنسیت پاسخگویان5جدول

آزمون تی تست وابسته بر حسب جنسیت

سطح معناداری درجه آزادی tمقدار انحراف استاندارد میانگین تعداد متغیر

0.32 61 0.44 3.55 41 7 زن

NS 4.55 40.19 59 مرد

دهد که میزان ارتباط بین شود نتایج آزمون تی تست وابسته نشان میمشاهده می 5همانطور که در جدول

جنسیت کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات وجود ندارد. به این معنا که بین جنسیت و نوع نگرش به سیستم

گیرد.تایید قرار نمی انتخابات رابطه معناداری وجود ندارد و فرضیه فوق مورید

16

نتیجه گیری تحقیق

توانند در انتخابات رقابتی رای دهند. از جمهوری آفریقای امروزه بییش از یک ملیارد نفر در سراسر جهان می

-جنوبی تا سیبری و از آالسکا تا استرالیا، مردم عادی نه فقط اتباع حکومت بلکه راٌی دهندگانی هستند که می

خود را انتخاب کنند اما در زمینه نوعیت سیستم انتخاباتی باید بر اساس شرایط داخلی، جو توانند حاکمان

اجتماعی، ارزشها، منافع ملی، وحدت ملی و... آن کشور انتخاب شود که یک انتخابات شفاف و کارا را -سیاسی

نتخاباتی رای واحد غیر قابل برای مردم به مرحله اجرا در آورد. نتایج این پژوهش در زمینه بررسی سیستم های ا

انتقال و ترکیبی تناسبی نشان داد که ویژگی های یک سیستم انتخاباتی باید بر اساس شرایط داخلی، جو

تواند یک اجتماعی، ارزشها، منافع ملی، وحدت ملی مردم کشور را در بر بگیرد در غیر این صورت نمی -سیاسی

نفر از 9های سیستم انتخاباتی افغانستان با اشیم. راجع به ویژگیانتخابات شفاف و با کارایی باال داشته ب

نکات قوت و بهکارمندان بلند پایه کمیسیون مستقل انتخابات بصورت مصاحبه عمیق در میان گذاشتیم و آنها

ضعف این سیستم را چنین بیان داشته است. این سیستم باعث افزایش فعالیت سیاسی، اجتماعی، برابری، رشد

گردد و از زاب سیاسی، نهادینه سازی فرهنگ دموکراسی، نهادینه سازی نظام انتخاباتی در جامعه افغانستان میاح

طرف دیگر این سیستم باعث ضعف مدیریتی، عدم بر قراری نظام دموکراسی، عدم حکومت داری خوب،

ن معایب و مزایا آن را ائتالف وقت، کاهش وحدت ملی، عدم رشد نهادهای مدنی، مصرف هزینه زیاد و چندی

مطرح و برجسته ساخته است.

اما در زمینه سوال اول تحقیق که سیستم رای واحد غیر قابل انتقال را نوع قالب سیستم انتخاباتی در افغانستان

نظر در با باشد،می آن بودن ساده و سهل نشان داد. عوامل تاثیر گذار در این قسمت از این پژوهش عوامل

منفی دید آن، واقعی مفهوم به ملی فراگیر احزاب موجودیت عدم تحصیل، پائین سطح ط افغانستان،شرای داشت

دولت مردان جنگ، حال در مھ آن و افغانستان دولت نوپایی باالخره و سیاسی، احزاب به نسبت از جامعه بزرگ

غیر قابل واحد رای سیستم افغانستان انتخابات برای تا شدند نظر این به کننده تمویل هایدولت و افغانستان

انتقال یک قابل غیر واحد رای سیستم مشخصات داشت نظر در با که ساخت نشان خاطر برگزینند. باید را انتقال

آنها و انگیز بوده کامالً بحث بر المللىبین بعضاً و ملى مدنی نهادهای و سیاستمداران درمیان اوان مانھ در مسألهً

مانع باشد،می این سیستم مشخصه یک که سیاسى احزاب نقش محدودیت که نمودندمی استدالل چنین

لست بر مبتنی سیستم نوعی از کل بطور منتقدین گردد.می مقننه( )قوه قانونگذاری مجالس در قوى گىنماینده

17

ریاست دفتر خصوص به انتقال، قابل غیر واحد راى سیستم کنندگان حمایت .نمایندمی پیشنهاد را احزاب

بر مبتنى انتخابات سیستم ملی، و فراگیر سیاسی هایحلقه موجودیت درعدم نمودند کهمی استدالل جمهورى،

طرف به ساخته متفرق را افغانها بخشد،می گروپى و منطقوى قومى، صبغه موجوده احزاب سیاسى به احزاب،

توسط دولت موقف داشت. این خواهد منفی تاثیرات کشور جاری اوضاع باالی و کشاندمی مبارزات گروپى

نهضت هاى و گروپى هاى درگیرى اساس به که هایى نهضت و سیاسى احزاب از منفى دید که هایى اکثرافغان

در کل همه .گردید حمایت داشتند شده، نهاده بنا افغانستان معاصر تاریخ در منطقوی و قومی سیاسى، تند رو

این عوامل از باال تا پایین ترین افراد بروی اذعان جامعه تاثیر گذار هستند که نوع قالب سیستم انتخابات را در

این فرضیه همسو با مصاحبه عمیق و مورد تایید قرار افغانستان سیستم رای واحد غیر قابل انتقال برگزیدند،

که تاثیر جنسیت و تحصیالت را بر روی نوعیت سیستم همچنین در زمینه سوال دوم و سومگرفته است.

انتخاباتی بررسی گردیده است نتایج نشان داد که تحصیالت و جنسیت تاثیر معناداری بر روی نوعیت سیستم

انتخاباتی ندارد. برای تبیین این بخش از یافته های پژوهش باید به عواملی همچون شرایط داخلی کشور، جو

های افراد در جامعه می تواند تحت و فرهنگ مردم کشورها اشاره کرد. در واقع تمام ویژگیاجتماعی –سیاسی

گیرند.تاثیر همچون عواملی قرار گیرند و اکثریت افراد بر اساس همان شرایط تصمیم می

منابع تحقیق

قم: . مبانی پارادایمی روش های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی(؛ 1388ایمان، محمد تقی) .1

پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

تهران: ( در تحقیقات پیمایشی.SPSSراهنمای جامع کاربرد) (؛1388پور، حبیب و صفری، رضا) .2

انشتارات غزال.

(؛ جغرافیای انتخابات، مترجم: شهال، پیشگاهی فرد، نشر: 1368پی جی، تایلور و آرجی، جانستون) .3

قومس.م

ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: انتشارات .قیقات اجتماعیپیمایش در تح(؛ 1388دواس. ای. د و اس) .4

نی.

، ترجمه: محمدتقی دلفروز، مرکز 2000(؛ دایره المعارف بین المللی انتخابات 2000روز، ریچارد) .5

مطالعات تحقیقات و آموزش ایران، انتشارات، میزان.

18

ات: اطالعات، تهران.(؛ مدیریت انتخابات، انتشار1389رهنورد، فرج اهلل و نعمت اهلل مهدوی) .6

(؛ سیستم دیزانی انتخاباتی، کتاب جدید بین الملل 2005رینالدز، اندریو، بین ریلی و همکاران) .7

IDEA.

های (؛ اصالح سیستم انتخاباتی افغانستان مباحثات و گزینه1391رینالدز، اندریو و جان گیری) .8

یحی.اصالحات، واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان، سلسله نشریات توض

تهران: انتشارات .پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی ــ اقتصادی(؛ 1385کالنتری، خلیل) .9

شریف.

های انتخاباتی، مرکز مطالعات و تحقیقات بین (؛ بررسی تطبیق نظام1388گلشن پژوه، محمود رضا) .10

المللی ابرار: تهران معاصر.

منابع الکترونیکی

.(6 ص،1391ات فرهنگی سیاسی، ی)اداره تامین محتو . 1

(1948دسامبر 10مصوب بشر، حقوق جهانی )اعالمیه. 2

(43)ص 2مودیل ، 2000کمیسیون مستقل انتخابات، سیستم های انتخاباتی، . ) 3

(2مودیل ،2000کمیسیون مستقل انتخابات، سیستم های انتخاباتی،) . 4

. )سایت بی بی سی( 5

(٨ص / ٢٦/١٣٨٥ /تسوید، افغانستان در انتخاباتی سیستم و انتخابات). 6

(٨ص / ٢٦/١٣٨٥ /تسوید، افغانستان در انتخاباتی سیستم و انتخابات). 7

(٨ص / ٢٦/١٣٨٥ /تسوید، افغانستان در انتخاباتی سیستم و انتخابات. ) 8

)قانون تشکیل و صالحیت های انتخابات(. 9

www.wikipedia.com/election/history.essox/20-05-2014/02:20pm

http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2014/04/13/ :04 20pm

http://www.elections.pajhwok.com/dr/content/12-04-2014/07- 18pm

Electoral System Design: the new international IDEA Handbook;

2005/page 23.

19