ส 23106 ประวตศาสตร 6

ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

นายรฐศกด มณเนตร

ประวตศาสตรไทย สมยรตนโกสนทรตอนตน

รชกาลท 1 - 3

รชกาลท 1

การขนานพระนาม

...เมอวนพฤหสบด เดอน ๘ ขน ๔ ค า ตรงกบวนท ๑๓ มถนายน พทธศกราช ๒๓๒๕ สมเดจพระสงฆราช ครงนน คอ สมเดจพระสงฆราช (ส) และพระราชาคณะผใหญประชมพรอมกนไดคดขนานพระนามถวายจารก ลงในพระราชสพรรณบฏเวลานนเลยวา (จลลดา ภกดภมนทร)

พระบาทสมเดจพระบรมราชาธราชรามาธบด ศรสนธร บรมมหาจกรพรรด ราชธบดนทร ธรณนทราธราช รตนากาศภาสกรวงศ องคปรมาธเบศร ตรภวเนตรวรนายก ดลกรตนราชชาตอาชวศย สมทยตโนมนต สกลจกวาฬาธเบนทร สรเยนทราธบดนทร หรหรนทราธาดาธบด ศรวบลยคณอกนษฐ ฤทธราเมศวรมหนต บรมธรรมกราชาธราชเดโชทย พรหมเทพาดเทพนฤบดนทร ภมนทรบรมาธเบศร โลกเชษฐวสทธ รตนมงกฏประเทศคตามหาพทธางกร บรมบพตร พระพทธเจาอยหว ณ กรงเทพมหานคร บวรทวาราวด ศรอยธยา มหาดลกภพนพรตน ราชธานบรรมย อดมราชนเวศมหาสถาน

มหาอณาโลม เปนตรางา ลกษณะกลมรปปทมอณาโลม

มอกขระ "อ" อยตรงกลางมลกษณะ เปนมวนกลม

คลายพระนามเดมวา "ดวง"

หมายถง ตาทสามของพระอศวร

ลอมดวยกลบบว พฤกษชาตทเปนสรมงคลทางพระพทธศาสนา

พระราชกรณยกจ Royal Duties

ดานการปองกนประเทศ

นครสวรรค

กาญจนบร

ราชบร

แมทพ = เจาฟากรมหลวงอนรกเทวเวศร

แมทพ = สมเดจกรมพระราชวงบวรสถานมงคล

แมทพ = เจาพระยาธรรมา(บญรอด) + เจาพระยายมราช

ทพหลวง

ทวาย

มะรด

ทพเรอ

๑

๒

๓

๔

๑

๒

๓

๔

ผน าทพ ท าสงครามกบพมา

สงครามเกาทพ

สงครามทาดนแดงและสามสบ

สงครามตเมองล าปางและเมองปาซาง

สงครามตเมองทวาย

สงครามตเมองพมา

สงครามพมาทเมองเชยงใหม

สงครามพมาทเมองเชยงใหม ครงท ๒

ดานการช าระประมวลกฎหมาย

คมภรพระธรรมศาสตร / คมภรธรรมสตถม

ไทยรบ มาจากมอญอกท

รากฐานกฎหมาย สโขทย+อยธยา

หลงเสยกรง กฎหมายกกระจาย+สญหาย รวมถงไมเปนธรรม + โหดราย

จากพระไอยการลกษณโจร กลาวถง ...การลกพระพทธรปเอาไปลางหรอเผาส ารอกเอาทอง หรอเอาพระบท (พระคมภร) ไปส ารอกแชน า หรอเอาไปเผา โทษประหารคอ เอาโจรนนใสเตาเพลงสบเผาไฟ ...ถาขดท าลายพระพทธรป พระสถปเจดย จบไดหลายครงหลายหน โทษประหารกคอ เอาโจรนนไปตระเวนบก 3 วน ตระเวนเรอ 3 วน แลวตดคอผาอกเสย ...ถาท าใหเกดเพลงไหมในพระราชวง โทษคอ เอาไฟคลอกใหตาย

กฎหมายโบราณครงกรงเกาและกรงธนบร

พระไอยการกระบดศก ตอนหนงวานกโทษทเปนกบฏ ประทษรายตอ พระเจาอยหว ปลนเมอง ปลนพระนคร ...ท าทารณกรรมหยาบชาตอพระและชาวบาน เหยยบย าท าลามกตอพระพทธรป จะตองถกประหารโดยสถานใดสถานหนง ดงน ...สถานหนง ใหตอยกระบาลใหศรษะแยกออก แลวเอาคมคบกอนเหลกทเผาไฟจนแดงใสลงไปใหมนสมองพลงฟขน ...สถานสอง ใหตดเพยงหนงทหนาจดปากจดหจดคอแลวใหมนกระหมวดผมเอาไมทอนสอด ใชคนโยกขางละคน เอาหนงและผมออกแลวจงเอากรวดทรายหยาบขดกระบาลศรษะ ช าระใหขาวสะอาดเหมอนพรรณสสงข (คอใหมสขาวเหมอนสของหอยสงข) ...สถานสามเอาขอเกยวปากไว แลวเอาประทปตามไวในปาก หรอไมกเอาสงคมๆแหวะหรอผาปากจนถงใบหทง2ขาง แลวเอาขอเกยวใหอาไว

รชกาลท 1 ช าระกฏหมายไทยและรวบรวมเปนหมวดหม

(อาลกษณ + ราชบณฑต + ลกขน = 11 คน)

รชกาลท 1 ตรวจทานความถกตอง

... แลวทรงพระอสาหทรงช าระดดแปลง ซงบทอน วปลาดนนใหชอบโดยยตธรรมไว ดวยพระไทยทรง พระมหากรณาคณจใหเปนประโยชนแกกระษตร อนจด ารงแผนดนไปในภายภาคหนา

ใหประทบตราลงทกเลม

ทรงมพระราชด ารสวา

...ในการตดสนคดใด ถาหนงสอกฎหมายทใชพจารณา นนไมมตราสามดวงปรากฎอย มใชเชอค าพจารณานนเปน อนขาด...

จดประสงค = การออกกฎหมาย แต เอาของเกามาช าระขอผดพลาดออกไป

(รวบรวม+สะสาง+จดระเบยบ)

ดานการฟนฟขนบธรรมเนยม และศลปกรรม

พระเจากรงธนบร สนใจฟนฟวฒนธรรม แต ตดท าสงครามกบพมา

สนรชกาลเสยกอน

ตกทอดมารชกาลท 1

บรมราชาภเษก

พระทนงอฐทศอทมพรราชอาสน รบน าอภเษกในพระราชพธบรมราชาภเษก

Royal Ceremony of Coronation

๏ ระเบยบแบบแผนถกท าลายไปครงเสยกรง

๏ ไมมหลกฐานวาสมยพระเจากรงธนบร ท าพธนหรอไม

๏ รชกาลท 1 ขนครองราชยใหมๆ บานเมองยงไมเรยบรอย ครงแรกท าพธแบบยอ - สวดมนตเพยง 3 วน - เสดจเลยบพระนคร

๏ ใหขาราชการวางระเบยบแบบแผนใหม

ศรสจจปานกาล / น าพระพพฒนสตยา Consecrated Water

การดมน าทเสกแลว เพอสาบานตนวา

จะซอสตยไมคดโกง และ จงรกภกด

สมยอยธยา วตถประสงคทจะรวบรวมขวญและก าลงใจของทหารใหเเนนแฟน

มงทจะท าใหเกดความเกรงกลวตอความผดบาป และความนากลวในค าสาปแชง ทกระท าผดตอค าสตยสาบาน

...จงไปเปนเปลวปลอง อยาอาศยแกน าจนตาย น าคลองกลอกเปนพษ นอนเรอนค ารนคาจนตาย คาบดเปนตาวงม ลมตาหงายสฟาจนตาย ฟากระทมทบลง กมหนาลงแผนดนจนตาย...

(วรรณกรรมสมยอยธยา เลม 1, 2540, น.14)

ลลตโองการแชงน า หรอ ประกาศแชงน าโคลงหา

พระราชด ารสถวายสตยปฏญาณตอองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ความวา

...จะทรงรกษาเกยรตยศและอสรยศกดทพระราชทานไวเสมอ จะภกดตอชาตบานเมอง จะซอสตยตอประชาชน ฯลฯ จนตราบเทาชวตรางกายจะหาไม.....

สถาปนา สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาชายวชราลงกรณ

ขนเปนทต าแหนง สมเดจพระบรมโอรสาธราชสยามมกฎราชกมาร

ในวนท 28 ธนวาคม พ.ศ.2515

ชาวไทยมธรรมเนยมวาการน าน าจากแมน ามาใชตองตกเหนอน า เหนอชมชน เหนอเมอง สมยกอนมการตงเมองใหชาวตางชาตอยใตน า ชาวไทยอยเหนอน า

ในสมยรชกาลท 5 ทรงโปรดเสวยน าจากแมน าเพชร จงหวดเพชรบร การตกน าตองตกทวดทาชยศร ซงอยเหนอเมองขนไป

เวลาน าไหล ตองตกกอนพระอาทตยขน และกอนนกบนผาน ถานกบนผาน คนตน สตวตน แสดงวาน านนไดมการใชแลว ณ เวลานน

เกรดนาร

พธพชมงคล พระราชพธโสกนต (โกนจก)

งานโสกนตทลกระหมอมฟา พระเจาลกยาเธอ เรมดตงแตเขาไกรลาสยงเปนโครงไมไผสาน จนถงเวลาทเขาเอาแผนดบกหม แลวทาสใหเหมอนศลาจรงๆ ทกครงทไปดกจะเหนเขาไกรลาส อนเปนทสรงน าหลงโสกนตนนผดตาไปทกครง จนในทสด เมอใกลวนงานเขา มณฑปใหญยอดเขากสรางเสรจ บษบกทสรงกเสรจลงขางๆ กน เจาพนกงานเรมใสตนไมตางๆ และตอน าพในเขา และกนราชวตรปกฉตรโดยรอบบรเวณเขาไกรลาส.....

พระราชพธอาพาธพนาศ

มการยงปนใหญรอบพระนครตลอดคน มการอญเชญและพระบรมสารรกธาตแหรอบพระนคร นมนตพระสงฆสวดพระปรตรประพรมน าพระปรตรไปในขบวนแหพระแกวมรกต องคพระเจาอยหวกทรงรกษาศล สละพระราชทรพย ซอชวตสตวสเทาสองเทา ปลอยนกโทษ

1. พระมหาพชยมงกฎ 2. พระแสงขรรคชยศร 3. พดวาลวชนและ พระแสจามร 4. ธารพระกรชยพฤกษ 5. ฉลองพระบาทเชงงอน

เครองเบญจราชกกธภณฑ

ดานการท านบ ารงพระศาสนา

การสงคายนาพระไตรปฎก

๏ พระราชทานทรพยสวนพระองค เพอใชในการสงคายนา ๏ จางประชาชน+สามเณรจารกลงใบลาน+เยบเลม

๏ ปดทองทบทงปกหนา+ปกหลง+กรอบ เรยกวา พระไตรปฎกฉบบทอง

การกวดขนสมณปฏบต

๏ หลงเสยกรง - - > หยอนความเขมงวด ๏ พระสงฆไมประพฤตอยในพระธรรมวนย / ไมศกษาพระไตรปฎกอยางแทจรง ๏ เวลาเทศนกยงไลถอยค าลามก / หยาบ ๏ ออกกฎหมายพระสงฆ ๏ กวดขนศลธรรมประชาชน+ขาราชการ ฟงธรรม+รกษาศล ไมใหมวเมาในอบายมข

...ตงแตนสบไปเมอหนา ถาผ ใดยงเสพสรา เหลาเบยบอนแทงก าในสถานทแหงใดกด มผ ฟองรองวากลาวพจารณาเปนสจ จะใหลงพระราชอาณาเฆยนสามยก... ฝายนายบอนหวเบยไทยจนเปนใจใหเขาเหลนแลทดรอง จะเอาตวนายบอนหวเบยลงพระราชอาญาเฆยน... พระวรวงศเธอกรมหมนพทยลาภพฤตยากร, เรองพระยาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกทรงฟนฟวฒนธรรม, น.29

พระราชก าหนดหามเลนการพนน และกนเหลา

การสรางวดและการบรณปฏสงขรณ

อญเชญพระศรศากยมน มาจากวหารหลวงวดพระมหาธาต สโขทย มาประดษฐานทวดสทศนเทพวราราม

ดานการฟนฟศลปวฒนธรรม

สงเสรมวรรณคด เปนพระราชกรณยกจส าคญประการหนง ในการฟนฟศลปวฒนธรรมครงนน ทรงตระหนกวา ...การอปถมภส านกกวเปนพระราชกจของกษตรยสบมา แตโบราณ ประกอบกบทรงเหนความส าคญของวรรณคดในแงทเปนเครองหลอเลยงชโลม ใจประชาชน... แมทรงวางจากพระราชภารกจดานการศกษาสงครามและการท านบ ารงบานเมอง แตกยงทรงพระราชนพนธและโปรดเกลาฯใหมการแตงวรรณกรรมไวเปนอนมาก

สรป : สมยของการฟนฟ (Restoration)

อ านาจบานเมอง

อารยธรรมไทยทเสอมโทรม

ความสงบภายในประเทศ

สถาปนา

ปกปองเอกราช

รกษาของเดม

โคลงสรรเสรญพระเกยรต พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก

ฟา แจมเดอนแจงเจตร มาลา ฟา วายอดฟา ดบเศรา ฟา ฝนตกอตรา เยนไพร เมองนา ฟา ร ารองเรยกเจา ผานฟามาครองฯ (ช านโวหาร,2546,น.51)

ขอใดเปนแนวพระราชด ารในพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช 1. การท านบ ารงพระพทธศาสนา และการปองกนประเทศ 2. การฟนฟเศรษฐกจการคา และการท านบ ารง พระพทธศาสนา 3. การท าสงครามตอบโตขาศก และการขยายอ านาจ 4. การขยายอ านาจ และการฟนฟเศรษฐกจการคา

ตลาคม พ.ศ. 2546

ตวอยางขอสอบ