უსქესო გამრავლება1
Transcript of უსქესო გამრავლება1
VIII კლასი ქეთი მეფარიძე
უსქესოგამრავლება
წყალმცენარე
მრავალწლიანი მცენარე
ნუშის ნაყოფი
გვიმრისნაირები
ყვავილების ნაირსახეობა
თეთრი შროშანი
გვირილა
წყალმცენარეებიწყალმცენარეები ერთუჯრედიანი წყალმცენარეების ვეგეტაციური
, — გამრავლება უჯრედის დაყოფით კოლონიურებისა კოლონიების დაშლით ან დედა კოლონიის თითოეული უჯრედისაგან ახალი კოლონიების წარმოშობით
( , ). ვოლვოქსისნაირებში ზოგიერთ პროტოკოკუმისნაირში ძაფისნაირები - მრავლდებიან ძაფების შემთხვევითი დაწყვეტით ან პატარა პატარა ნაკვეთებად
( — დაშლით ფრაგმენტაცია - ლურჯ მწვანე წყალმცენარეებში, ზიგნემასებრნში). ზოგ წყალმცენარეში წარმოიშობა ვეგეტაციური გამრავლების სპეციალური
—ორანოები ტუბერაკები (ხარასნაირებში) .და სხვა უსქესო გამრავლება . ფართოდაა გავრცელებული წყალმცენარეებში იგი
ხდება სპეციალური სპორებით, . რომლებიც სცილდება დედა უჯრედებს უმეტეს წყალმცენარეებს უგარსო[6] მოძრავი და მონადური სტრუქტურის მქონე სპორები
, აქვს რომელთაც ზოოსპორები[7] . , , ეწოდება ისინი რამდენიმე მრავალი ან უფრო, - იშვიათად თითო თითო წარმოიშობა ზოოსპორანგიუმებში, რომლებიც
, , ( , ჩვეულებრივ არ განხვავდებიან ან იშვიათად მაგალითად წაბლა წყალმცენარეებში ნაწილობრივ განსხვავდებიან ჩვეულებრივი
. , ვეგეტაციური უჯრედისაგან ზოოსპორები ერთხანს დაცურავენ შემდეგ იკეთებენ . გარსს და ახალ მცენარეებად ღივდებიან ზოგ წყალმცენარეს აქვს გარსიანი და , უძრავი სპორები რომელთაც აპლანოსპორები[8] ან ზოგ კერძო შემთხვევაში სხვა .სახელი ეწოდებათ
ერთუჯრედიანი წყალმცენარეების ვეგეტაციური გამრავლება , — უჯრედის დაყოფით კოლონიურებისა კოლონიების დაშლით ან
დედა კოლონიის თითოეული უჯრედისაგან ახალი კოლონიების (წარმოშობით ვოლვოქსისნაირებში, ზოგიერთ პროტოკოკუმისნაირში).
ძაფისნაირები მრავლდებიან ძაფების შემთხვევითი დაწყვეტით ან- ( — პატარა პატარა ნაკვეთებად დაშლით ფრაგმენტაცია
- ლურჯ მწვანე წყალმცენარეებში, ზიგნემასებრნში). ზოგ წყალმცენარეში —წარმოიშობა ვეგეტაციური გამრავლების სპეციალური ორანოები
ტუბერაკები (ხარასნაირებში) .და სხვა უსქესო გამრავლება . ფართოდაა გავრცელებული წყალმცენარეებში
იგი ხდება სპეციალური სპორებით, რომლებიც სცილდება დედა. უჯრედებს უმეტეს წყალმცენარეებს უგარსო[6] მოძრავი და მონადური
, სტრუქტურის მქონე სპორები აქვს რომელთაც ზოოსპორები[7] . ეწოდება , , , - ისინი რამდენიმე მრავალი ან უფრო იშვიათად თითო თითო
წარმოიშობა ზოოსპორანგიუმებში, რომლებიც ჩვეულებრივ არ, , ( , განხვავდებიან ან იშვიათად მაგალითად წაბლა წყალმცენარეებში
ნაწილობრივ განსხვავდებიან ჩვეულებრივი ვეგეტაციური. , უჯრედისაგან ზოოსპორები ერთხანს დაცურავენ შემდეგ იკეთებენ
. გარსს და ახალ მცენარეებად ღივდებიან ზოგ წყალმცენარეს აქვს , გარსიანი და უძრავი სპორები რომელთაც აპლანოსპორები[8] ან ზოგ
.კერძო შემთხვევაში სხვა სახელი ეწოდებათ
მარჯნის პოლიპები მარჯნის პოლიპები (Anthozoa),
უხერხემლოთა კლასინაწლავღრუიანების . ტიპისა
, კოლონიური ზოგჯერ ერთეული. , , ორგანიზმებია სხეული ჩვეულებრივ
. ცილინდრულია მისი ძირი ან , კოლონიას მიეზრდება ხოლმე ან
( ) ერთეული ფორმები გრუნტს . ემაგრებალანჩით მოპირდაპირე
მხარეზე მოთავსებულია საცეცებით , გარშემორტყმული პირის ხვრელი
რომელსაც მოსდევს ხახა და შემდეგ არასრული ტიხრებით საკნებად . დაყოფილი ნაწლავის ღრუ სხეულის
, კედლები შედგება ექტოდერმის — ენტოდერმისა და შუა მეზოგლეის
. შრისაგან მრავლდებიან სქესობრივი . და უსქესო გზით
. სასქესო უჯრედები ვითარდება ტიხრების ენტოდერმაში შთამომავლობა , , — — დედისეულორგანიზმს ტოვებს ჩვეულებრივ მატლის პლანულის
, , სტადიაში შემდეგ რამდენიმე ხანს დაცურავს ეშვება ფსკერზე და . ზრდასრულ პოლიპად გარდაიქმნება უსქესო გამრავლება დაკვირტვით
. ხდება კვირტი დედისეულორგანიზმს არ სცილდება და წარმოიქმნება. 2 კოლონია თანამედროვე მარჯნის პოლიპები გაერთიანებულია
: ქვეკლასში რვასხივიანი მარჯნის პოლიპები(Octocorallia) და ექვსხივიანი მარჯნის პოლიპები (Hexaxorallia). რვასხივიანი მარჯნის
, 8 . პოლიპები კოლონიური ფორმებია საცეცით მათ განეკუთვნება ( ) , . კეთილშობილი წითელი მარჯანი ზღვის ნაკრტენი და სხვა , ექვსსხივიანები ჩონჩხს მოკლებული ერთეული ფორმებია რომლებიც
ხშირად სიმბიოზში ( - , იმყოფებიან სხვა ცხოველებთან კიბო განდეგილი). ათფეხიანები მათვე ეკუთვნიან მადრეპოროვნები, რომელთაც კარგად
. 6 განვითარებული კიროვანი ჩონჩხი აქვთ მარჯნის პოლიპების კლასში . ათასამდე სახეობაა ყველაზე პრიმიტიული მარჯნის პოლიპების ნაშთები
. პირველად კამბრიულ ნალექებშია ნაპოვნი ნამარხი მარჯნებით , წარმოქმნილი კირქვები აგრეთვე ზოგი თანამედროვე მადრეპოროვანი
, მარჯანი გამოიყენება სამშენებლო მასალის წარმოებაში კეთილშობილი( ) — .წითელი მარჯანი საიუველირო საქმეში
კატაბალახა მრავალწლიანი კატაბალახას მიწისქვეშა ნაწილი წარმოადგენს დაახლოები
2-4 - თ სმ ის , , სიგრძის ფესურას რომლიდანაც მრავალრიცხოვანი გრძელი თასმისებრი ფესვებ
. , ი გამოდიან მცენარისძირები არომატულია სპეციფიკური ვალერიანას, , .სუნით გემო მძაფრი ოდნავ მწარეა
80-200 . მცენარის მიწისზედა ნაწილი სმ სიმაღლისაა ღერო ჩვეულებრივ. , - მარტოულია ქვედა ნაწილში ზოგჯერ შებუსულია ელიტარული ჯიშები ძალიან
.იშვიათად . ფოთლები ფრთისებრ დანაკვთულიდა მოპირდაპირე განლაგებისაა თითოეულ
ი ფოთოლი . , დაკბილული ან კიდემთლიანია ღეროს ზედა ნაწილში ფოთლები მჯდომარეა ქვე
- . , და ნაწილში კი ყუნწიანი ზრდასრული მცენარის ფოთლები მათ შორის, , , კენწერული ფრთისებრ განკვეთილია იშვიათად შებუსული კიდეებზე წამწამიანი
; , 3-10 ფოთოლაკებით ფესვთანური ფოთლები გრძელყუნწიანია წყვილი , 4-11 გვერდითი სეგმენტით დანარჩენი ფოთლები უფრო მოკლე ყუნწიანი აქვს
. წყვილი სეგმენტი , -ყვავილები ვარდისფერი ან თეთრი ფარისებრ
, , , .საგველასებრი ყვავილედებია ორსქესიანია დიდი ზომის გაფარჩხული - .კატაბალახა ყვავილობს ივნის აგვისტოში
კატაბალახა
კატაბალახას გამრავლება
კატაბალახას დათესვისათვის საუკეთესოპერიო - . დია ოქტომბერ ნოემბერი
, თესვისათვისხელსაყრელია მშრალი წყნარი ამინ. , დი თუასეთ მომენტს ვერ შეარჩევთ დათესვაშესაძ
, ლებელია ადრე გაზაფხულზეც თუმცა ამშემთხვევა . ში თესლის აღმოცენების შანსი უფროდაბალია ამ ,, " ის მიზეზია თესვის თესლის ასაკის მატებასთან ე
. რთად მისი აღმოცენებისუნარის დაქვეითება თანა ც გაზაფხულისსიმშრალე უარყოფითად მოქმედებ
საღმოცენების უნარის მქონე თესლებისგანვითარე.ბაზეც
კატაბალახას გამრავლება
ა