უსქესო გამრავლება1

17
VIII კკკკკ კკკკ კკკკკკკკ უუუუუუ უუუუუუუუუუ

Transcript of უსქესო გამრავლება1

Page 1: უსქესო გამრავლება1

VIII კლასი ქეთი მეფარიძე

უსქესოგამრავლება

Page 2: უსქესო გამრავლება1

წყალმცენარე

Page 3: უსქესო გამრავლება1

მრავალწლიანი მცენარე

Page 4: უსქესო გამრავლება1

ნუშის ნაყოფი

Page 5: უსქესო გამრავლება1

გვიმრისნაირები

Page 6: უსქესო გამრავლება1

ყვავილების ნაირსახეობა

Page 7: უსქესო გამრავლება1

თეთრი შროშანი

Page 8: უსქესო გამრავლება1

გვირილა

Page 9: უსქესო გამრავლება1

წყალმცენარეებიწყალმცენარეები ერთუჯრედიანი წყალმცენარეების ვეგეტაციური

, — გამრავლება უჯრედის დაყოფით კოლონიურებისა კოლონიების დაშლით ან დედა კოლონიის თითოეული უჯრედისაგან ახალი კოლონიების წარმოშობით

( , ). ვოლვოქსისნაირებში ზოგიერთ პროტოკოკუმისნაირში ძაფისნაირები - მრავლდებიან ძაფების შემთხვევითი დაწყვეტით ან პატარა პატარა ნაკვეთებად

( — დაშლით ფრაგმენტაცია - ლურჯ მწვანე წყალმცენარეებში, ზიგნემასებრნში). ზოგ წყალმცენარეში წარმოიშობა ვეგეტაციური გამრავლების სპეციალური

—ორანოები ტუბერაკები (ხარასნაირებში) .და სხვა უსქესო გამრავლება . ფართოდაა გავრცელებული წყალმცენარეებში იგი

ხდება სპეციალური სპორებით, . რომლებიც სცილდება დედა უჯრედებს უმეტეს წყალმცენარეებს უგარსო[6] მოძრავი და მონადური სტრუქტურის მქონე სპორები

, აქვს რომელთაც ზოოსპორები[7] . , , ეწოდება ისინი რამდენიმე მრავალი ან უფრო, - იშვიათად თითო თითო წარმოიშობა ზოოსპორანგიუმებში, რომლებიც

, , ( , ჩვეულებრივ არ განხვავდებიან ან იშვიათად მაგალითად წაბლა წყალმცენარეებში ნაწილობრივ განსხვავდებიან ჩვეულებრივი

. , ვეგეტაციური უჯრედისაგან ზოოსპორები ერთხანს დაცურავენ შემდეგ იკეთებენ . გარსს და ახალ მცენარეებად ღივდებიან ზოგ წყალმცენარეს აქვს გარსიანი და , უძრავი სპორები რომელთაც აპლანოსპორები[8] ან ზოგ კერძო შემთხვევაში სხვა .სახელი ეწოდებათ

Page 10: უსქესო გამრავლება1

ერთუჯრედიანი წყალმცენარეების ვეგეტაციური გამრავლება , — უჯრედის დაყოფით კოლონიურებისა კოლონიების დაშლით ან

დედა კოლონიის თითოეული უჯრედისაგან ახალი კოლონიების (წარმოშობით ვოლვოქსისნაირებში, ზოგიერთ პროტოკოკუმისნაირში).

ძაფისნაირები მრავლდებიან ძაფების შემთხვევითი დაწყვეტით ან- ( — პატარა პატარა ნაკვეთებად დაშლით ფრაგმენტაცია

- ლურჯ მწვანე წყალმცენარეებში, ზიგნემასებრნში). ზოგ წყალმცენარეში —წარმოიშობა ვეგეტაციური გამრავლების სპეციალური ორანოები

ტუბერაკები (ხარასნაირებში) .და სხვა უსქესო გამრავლება . ფართოდაა გავრცელებული წყალმცენარეებში

იგი ხდება სპეციალური სპორებით, რომლებიც სცილდება დედა. უჯრედებს უმეტეს წყალმცენარეებს უგარსო[6] მოძრავი და მონადური

, სტრუქტურის მქონე სპორები აქვს რომელთაც ზოოსპორები[7] . ეწოდება , , , - ისინი რამდენიმე მრავალი ან უფრო იშვიათად თითო თითო

წარმოიშობა ზოოსპორანგიუმებში, რომლებიც ჩვეულებრივ არ, , ( , განხვავდებიან ან იშვიათად მაგალითად წაბლა წყალმცენარეებში

ნაწილობრივ განსხვავდებიან ჩვეულებრივი ვეგეტაციური. , უჯრედისაგან ზოოსპორები ერთხანს დაცურავენ შემდეგ იკეთებენ

. გარსს და ახალ მცენარეებად ღივდებიან ზოგ წყალმცენარეს აქვს , გარსიანი და უძრავი სპორები რომელთაც აპლანოსპორები[8] ან ზოგ

.კერძო შემთხვევაში სხვა სახელი ეწოდებათ

Page 11: უსქესო გამრავლება1
Page 12: უსქესო გამრავლება1

მარჯნის პოლიპები მარჯნის პოლიპები (Anthozoa),

უხერხემლოთა კლასინაწლავღრუიანების . ტიპისა

, კოლონიური ზოგჯერ ერთეული. , , ორგანიზმებია სხეული ჩვეულებრივ

. ცილინდრულია მისი ძირი ან , კოლონიას მიეზრდება ხოლმე ან

( ) ერთეული ფორმები გრუნტს . ემაგრებალანჩით მოპირდაპირე

მხარეზე მოთავსებულია საცეცებით , გარშემორტყმული პირის ხვრელი

რომელსაც მოსდევს ხახა და შემდეგ არასრული ტიხრებით საკნებად . დაყოფილი ნაწლავის ღრუ სხეულის

, კედლები შედგება ექტოდერმის — ენტოდერმისა და შუა მეზოგლეის

. შრისაგან მრავლდებიან სქესობრივი . და უსქესო გზით

Page 13: უსქესო გამრავლება1

. სასქესო უჯრედები ვითარდება ტიხრების ენტოდერმაში შთამომავლობა , , — — დედისეულორგანიზმს ტოვებს ჩვეულებრივ მატლის პლანულის

, , სტადიაში შემდეგ რამდენიმე ხანს დაცურავს ეშვება ფსკერზე და . ზრდასრულ პოლიპად გარდაიქმნება უსქესო გამრავლება დაკვირტვით

. ხდება კვირტი დედისეულორგანიზმს არ სცილდება და წარმოიქმნება. 2 კოლონია თანამედროვე მარჯნის პოლიპები გაერთიანებულია

: ქვეკლასში რვასხივიანი მარჯნის პოლიპები(Octocorallia) და ექვსხივიანი მარჯნის პოლიპები (Hexaxorallia). რვასხივიანი მარჯნის

, 8 . პოლიპები კოლონიური ფორმებია საცეცით მათ განეკუთვნება ( ) , . კეთილშობილი წითელი მარჯანი ზღვის ნაკრტენი და სხვა , ექვსსხივიანები ჩონჩხს მოკლებული ერთეული ფორმებია რომლებიც

ხშირად სიმბიოზში ( - , იმყოფებიან სხვა ცხოველებთან კიბო განდეგილი). ათფეხიანები მათვე ეკუთვნიან მადრეპოროვნები, რომელთაც კარგად

. 6 განვითარებული კიროვანი ჩონჩხი აქვთ მარჯნის პოლიპების კლასში . ათასამდე სახეობაა ყველაზე პრიმიტიული მარჯნის პოლიპების ნაშთები

. პირველად კამბრიულ ნალექებშია ნაპოვნი ნამარხი მარჯნებით , წარმოქმნილი კირქვები აგრეთვე ზოგი თანამედროვე მადრეპოროვანი

, მარჯანი გამოიყენება სამშენებლო მასალის წარმოებაში კეთილშობილი( ) — .წითელი მარჯანი საიუველირო საქმეში

Page 14: უსქესო გამრავლება1

კატაბალახა მრავალწლიანი კატაბალახას მიწისქვეშა ნაწილი წარმოადგენს დაახლოები

2-4 - თ სმ ის , , სიგრძის ფესურას რომლიდანაც მრავალრიცხოვანი გრძელი თასმისებრი ფესვებ

. , ი გამოდიან მცენარისძირები არომატულია სპეციფიკური ვალერიანას, , .სუნით გემო მძაფრი ოდნავ მწარეა

80-200 . მცენარის მიწისზედა ნაწილი სმ სიმაღლისაა ღერო ჩვეულებრივ. , - მარტოულია ქვედა ნაწილში ზოგჯერ შებუსულია ელიტარული ჯიშები ძალიან

.იშვიათად . ფოთლები ფრთისებრ დანაკვთულიდა მოპირდაპირე განლაგებისაა თითოეულ

ი ფოთოლი . , დაკბილული ან კიდემთლიანია ღეროს ზედა ნაწილში ფოთლები მჯდომარეა ქვე

- . , და ნაწილში კი ყუნწიანი ზრდასრული მცენარის ფოთლები მათ შორის, , , კენწერული ფრთისებრ განკვეთილია იშვიათად შებუსული კიდეებზე წამწამიანი

; , 3-10 ფოთოლაკებით ფესვთანური ფოთლები გრძელყუნწიანია წყვილი , 4-11 გვერდითი სეგმენტით დანარჩენი ფოთლები უფრო მოკლე ყუნწიანი აქვს

. წყვილი სეგმენტი , -ყვავილები ვარდისფერი ან თეთრი ფარისებრ

, , , .საგველასებრი ყვავილედებია ორსქესიანია დიდი ზომის გაფარჩხული - .კატაბალახა ყვავილობს ივნის აგვისტოში

Page 15: უსქესო გამრავლება1

კატაბალახა

Page 16: უსქესო გამრავლება1

კატაბალახას გამრავლება

კატაბალახას დათესვისათვის საუკეთესოპერიო - . დია ოქტომბერ ნოემბერი

, თესვისათვისხელსაყრელია მშრალი წყნარი ამინ. , დი თუასეთ მომენტს ვერ შეარჩევთ დათესვაშესაძ

, ლებელია ადრე გაზაფხულზეც თუმცა ამშემთხვევა . ში თესლის აღმოცენების შანსი უფროდაბალია ამ ,, " ის მიზეზია თესვის თესლის ასაკის მატებასთან ე

. რთად მისი აღმოცენებისუნარის დაქვეითება თანა ც გაზაფხულისსიმშრალე უარყოფითად მოქმედებ

საღმოცენების უნარის მქონე თესლებისგანვითარე.ბაზეც

Page 17: უსქესო გამრავლება1

კატაბალახას გამრავლება