Ενημερωθείτε για το σακχαρώδη διαβήτη

Ρυθμίστε τον

Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία

Κάθε πότε πραγματοποιείται;Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου. Η συγκεκριμένη ημερομηνία επιλέχθηκε από την ημερομηνία των γενεθλίων του Frederick Banting. Αυτός και ο Charles Best ήταν οι πρώτοι που συνέλαβαν την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης. Μία ευρεία σειρά εκδηλώσεων πλαισιώνει την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη και τις κοντινές σε αυτή ημερομηνίες. Στόχος των εκδηλώσεων αυτών είναι η ανάδειξη της εκστρατείας της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), η οποία διεξάγεται όλη τη χρονιά, καθώς και η προώθηση των σκοπών της και η ευαισθητοποίηση της πολιτείας.

Πώς ξεκίνησαν όλα;H Παγκόσμια Hμέρα Διαβήτη καθιερώθηκε το 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), προκειμένου να συμβάλει στην αντιμετώπιση των αυξημένων περιστατικών της νόσου παγκοσμίως. Έκτοτε, το συγκεκριμένο γεγονός χαίρει κάθε χρόνο και μεγαλύτερης απήχησης.

Πού πραγματοποιείται;Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη εορτάζεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Στόχος της είναι η συσπείρωση εκατομμυρίων ανθρώπων σε πάνω από 160 χώρες, με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για το διαβήτη. Η εκστρατεία απευθύνεται σε όλους,

συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη, των παιδιών, των ενηλίκων, των επαγγελματιών υγείας, των υπεύθυνων για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων και των Μ.Μ.Ε. Πολυάριθμες τοπικές ή εθνικές εκδηλώσεις οργανώνονται από τις εταιρείες-μέλη της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), από συναφείς εταιρείες και οργανισμούς, από επαγγελματίες υγείας, από αρχές δημόσιας υγείας, καθώς και από εθελοντές με ενδιαφέρον στο σακχαρώδη διαβήτη. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη καλεί όλους όσοι ανήκουν στην παγκόσμια διαβητολογική κοινότητα να ενώσουν τις δυνάμεις τους προς μία κοινή κατεύθυνση ευαισθητοποίησης για το διαβήτη.

Kαμπάνιες ευαισθητοποίησης της διαβητολογικής κοινότητας

1

Πώς εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη;Οι εταιρείες-μέλη της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), κυβερνητικοί οργανισμοί, εταιρείες και εθελοντές αναπτύσσουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, προσαρμοσμένες κατάλληλα στις ανάγκες των ποικίλων ομάδων. Οι δραστηριότητες που διοργανώνονται κάθε χρόνο περιλαμβάνουν τα εξής:

•Συμβολική φωταγώγηση κτηρίων με μπλε χρώμα που συμβολίζει την ενότητα

•Δημιουργία ανθρώπινων σχηματισμών σε μπλε κύκλους που συμβολίζουν την ενότητα για την υγεία

•Κοινή μπλε ενδυμασία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας τονίζοντας την κοινή προσπάθεια

•Συμμετοχή σε πεζοπορία και ποδηλασία για το διαβήτη

•Ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά ενημερωτικά προγράμματα

•Δωρεάν εξετάσεις για τον έλεγχο του σακχάρου και των επιπλοκών του

•Δημόσιες ενημερωτικές εκδηλώσεις

•Κυβερνητικές δραστηριότητες

•Ενημερωτικές αφίσες και φυλλάδια

•Περίπτερα και εκθέσεις για το διαβήτη

•Δελτία Tύπου

•Άρθρα σε εφημερίδες και σε περιοδικά

•Εκδηλώσεις για τα παιδιά και τους εφήβους

2

Know the warning signs!www.worlddiabetesday.org

world diabetes day

Υπάρχει συγκεκριμένο θέμα;Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη επικεντρώνεται σε διαφορετική θεματολογία. Μερικά από τα θέματα του παρελθόντος είναι: «Διαβήτης και ανθρώπινα δικαιώματα», «Διαβήτης και τρόπος ζωής», «Διαβήτης και κόστος ζωής». Tο 2007, η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) αποφάσισε να διατηρεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τη θεματολογία της κάθε εκστρατείας. Έτσι, η διετία 2007-2008 ήταν αφιερωμένη στη θεματολογία με τίτλο «Ο Διαβήτης στα παιδιά και τους εφήβους». Σε ό,τι αφορά την περίοδο από το 2009 και μετά, το Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), απευθύνθηκε στις Διαβητολογικές εταιρείες-μέλη του παγκόσμιου δικτύου για το Διαβήτη, και κατέληξε στη θεματολογία «Εκπαίδευση και Πρόληψη στο Διαβήτη», η οποία φάνηκε να είναι η επικρατέστερη πρόταση. Κυρίαρχη ήταν η άποψη ότι σημαντικές προσπάθειες καταπολέμησης του διαβήτη κατέληγαν δίχως αποτέλεσμα, στερούμενες της επαρκούς εκπαίδευσης. Κατά συνέπεια, το θέμα που επιλέχθηκε ήταν «Εκπαίδευση και Πρόληψη στο Διαβήτη», ένα ευρύ θέμα, το οποίο θα καλύψει την πενταετία 2009 - 2013.

Πρόσφατα θέματα:2005: «Διαβητικό Πόδι»

2006: «Ο Διαβήτης στις Ασθενέστερες και Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες»

2007-2008: «Ο Διαβήτης στα Παιδιά και τους Εφήβους»

2009-2013: «Εκπαίδευση και Πρόληψη στο Διαβήτη»

3

Αντιληφθείτε το Διαβήτη και καταπολεμήστε τον

Η εκστρατεία 2009-2013 καλεί όλους όσοι ασχολούνται με την εκπαίδευση στο σακχαρώδη διαβήτη να τον κατανοήσουν και να τον ρυθμίσουν αποτελεσματικά. Αυτό αποτελεί ένα μήνυμα που ενθαρρύνει τα άτομα με Διαβήτη να τον καταπολεμήσουν μέσω της εκπαίδευσης. Είναι ένα μήνυμα αφύπνισης για τις κυβερνήσεις, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή στρατηγικές και πολιτικές με στόχο την πρόληψη, την αποτελεσματική παρακολούθηση και την παροχή της καλύτερης δυνατής φροντίδας για τα άτομα που ήδη πάσχουν ή που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Το μήνυμα της εκστρατείας για τους επαγγελματίες υγείας ερμηνεύεται σε διεύρυνση του γνωσιολογικού τους επιπέδου, έτσι ώστε οι ήδη τεκμηριωμένες συστάσεις φροντίδας στο Διαβήτη να εφαρμοστούν κατάλληλα. Το μήνυμα το οποίο απευθύνεται στο κοινό είναι να κατανοήσει τις σοβαρές συνέπειες του Διαβήτη, να μάθει πώς να τον αναγνωρίζει, όπου αυτό καθίσταται δυνατό, και να ενημερωθεί σχετικά με το πώς θα αποφύγει ή θα καθυστερήσει την εκδήλωση του σακχαρώδους διαβήτη αλλά και τις επιπλοκές του.

«Ο μπλε κύκλος του Διαβήτη συμβολίζει την ενότητα στην παγκόσμια μάχη για την αντιμετώπιση του Διαβήτη»

4

Ο στόχος της εκστρατείας για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2009-2013 επικεντρώνεται στα εξής:1.Κάθε κυβέρνηση πρέπει να θέσει σε εφαρμογή αποτελεσματικές στρατηγικές και πολιτικές για την πρόληψη και καταπολέμηση του διαβήτη

2.Κάθε άτομο με διαβήτη πρέπει να λαμβάνει την απαραίτητη εκπαίδευση, η οποία θα το βοηθάει να ρυθμίζει καλύτερα την κατάστασή του

3.Όλοι πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα του Διαβήτη, πώς να προστατευτούν ή να καθυστερήσουν την εκδήλωσή του και τις επιπλοκές του

4.Κάθε χώρα πρέπει να γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη

Το λογότυπο της Παγκόσμιας Ημέρας ΔιαβήτηΟ μπλε κύκλος καθιερώθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF), κατά τη διάρκεια της εκστρατείας «Όλοι ενωμένοι για το Διαβήτη» και υιοθετήθηκε ως το λογότυπο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη για το 2007. Αποτελεί ένα σύμβολο απλό, εύχρηστο και εξαιρετικά αισιόδοξο. Σε πολλά κράτη, ο κύκλος συμβολίζει τη ζωή και την υγεία. Το μπλε χρώμα συμβολίζει τον ουρανό, που ενώνει όλα τα έθνη και είναι το χρώμα της σημαίας του Ο.Η.Ε. Ο μπλε κύκλος συμβολίζει την ενότητα της παγκόσμιας κοινότητας του Διαβήτη, ως απάντηση στην πανδημία της νόσου.

Το λογότυπο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη θα βρείτε στην ηλεκτρονική σελίδα www.worlddiabetesday.com

5

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη - Παγκόσμια Ημέρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.)Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη αποτελεί πλέον επισήμως την Παγκόσμια Ημέρα του Ο.Η.Ε. Η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών πέρασε στις 20 Δεκεμβρίου 2006 το ψήφισμα 61/225, σύμφωνα με το οποίο η 14η Νοεμβρίου, γνωστή ως Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, καθιερώνεται επισήμως ως Παγκόσμια Ημέρα του Ο.Η.Ε., αρχής γενομένης από το έτος 2007. Σε αυτό το ψήφισμα-ορόσημο, ο διαβήτης χαρακτηρίζεται ως «μια χρόνια νόσος η οποία εξαντλεί τον ασθενή, επιφέροντάς του παράλληλα σημαντικό κόστος. Επιπλέον, οι σοβαρές επιπλοκές με τις οποίες σχετίζεται η νόσος δύνανται να θέσουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή, καθιστώντας το θέμα του Διαβήτη από οικογενειακό πρόβλημα, σε ζήτημα εθνικού προβληματισμού και στη συνέχεια σε μάστιγα οικουμενικής σημασίας».

Ο Ο.Η.Ε. εκδήλωσε το ενδιαφέρον του όχι μόνο μέσω της ενίσχυσης και της υποστήριξης της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη αλλά και μέσω της παρουσίασης της νόσου ως ένα πρόβλημα παγκόσμιας εμβέλειας. Είναι η πρώτη φορά που μία μη μεταδοτική ασθένεια αντιμετωπίζεται ως απειλή για την παγκόσμια υγεία, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις των μεταδοτικών επιδημικών νοσημάτων π.χ. της ελονοσίας, της φυματίωσης και του A.I.D.S.

Η δημόσια υγεία απειλείται από μία σειρά μη μεταδοτικών νοσημάτων τα οποία έχουν λάβει διαστάσεις επιδημίας και τείνουν

να κατακλύσουν τα διεθνή συστήματα υγείας. Ο διαβήτης, η καρδιαγγειακή νόσος, ο καρκίνος και τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα προκαλούν 35 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, ενώ 4 στους 5 θανάτους συμβαίνουν σε κράτη με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Τα μη μεταδοτικά νοσήματα υπολογίζεται ότι μειώνουν πάνω από 5% του Α.Ε.Π. στις περισσότερες χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα. Αποτελούν, μάλιστα, έναν υποτιμημένο παράγοντα αύξησης της φτώχειας αλλά και σημαντική τροχοπέδη στην τρέχουσα οικονομική ανάπτυξη.

Ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. Ban Ki-Μoon αναφέρθηκε προσφάτως στην επιδημία των μη μεταδοτικών νοσημάτων, χαρακτηρίζοντάς τα ως μεγαλύτερη απειλή από τις μολυσματικές ασθένειες. «Ο καρκίνος, ο διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, στις μέρες μας, δεν αποτελούν πλέον νοσήματα - σύμβολα ευμάρειας, αλλά μάστιγες που πλήττουν τους πολίτες και τις οικονομίες των ασθενέστερων κρατών πολύ περισσότερο από τα μεταδοτικά επιδημικά νοσήματα. Αυτό προμηνύει έναν κίνδυνο σε εξέλιξη για τη δημόσια υγεία».«Ο Διαβήτης εγκυμονεί σοβαρούς

κινδύνους σε επίπεδο οικογενειακό, εθνικό αλλά και διεθνές».

6

Απαιτείται συντονισμένη δράσηΤο ψήφισμα αποτελεί ένα σημαντικό επίτευγμα για όλα εκείνα τα άτομα που ζουν καθημερινά με το διαβήτη ή με τον κίνδυνο εμφάνισής του. Ωστόσο, αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα ενάντια στην επιδημία του διαβήτη και τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.

Το ψήφισμα 61/225 του Ο.Η.Ε. καθιερώνει την κατάρτιση παγκόσμιας ατζέντας κατά της πανδημίας του διαβήτη, ενθαρρύνοντας έτσι τα κράτη-μέλη να αναπτύξουν δικές τους εθνικές πολιτικές πρόληψης, φροντίδας και αντιμετώπισης του διαβήτη. Η διαβητολογική κοινότητα καλείται να παραμείνει ενωμένη σε αυτό τον κοινό σκοπό, προσβλέποντας έτσι στο συντονισμό όλων των κρατών –μελών στην προσπάθεια αυτή.

Ο αριθμός των ατόμων που ζει με το διαβήτη σήμερα ξεπερνά τα 250 εκατομμύρια. Χωρίς συντονισμένη δράση ενάντια στη νόσο, ο αριθμός αυτός ενδέχεται να φτάσει τα 380 εκατομμύρια μέσα στην επόμενη εικοσαετία.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ψήφισμα του Ο.Η.Ε. θα βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.idf.org

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη παρέχει τη δυνατότητα παγκόσμιας συντονισμένης δράσης, με σκοπό τη βελτίωση της φροντίδας για τα εκατομμύρια των ατόμων που ζουν καθημερινά με το διαβήτη, προτρέποντας ταυτόχρονα τις κυβερνήσεις να κάνουν περισσότερα για την πρόληψή του, κυρίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

«Η απραξία δεν είναι επιλογή»

«Το ψήφισμα 61/225 απευθύνει έκκληση εστίασης του ενδιαφέροντος στην Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, σε όλα τα κράτη-μέλη, στους οργανισμούς του Ο.Η.Ε. για το διαβήτη, στους διεθνείς φορείς, αλλά και στους απλούς πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των μη κυβερνητικών οργανισμών και του ιδιωτικού τομέα».

7

Ξεσκεπάστε το Διαβήτη!

8

9

Τι είναι ο Διαβήτης;

Ο διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που προκύπτει όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν ο οργανισμός αδυνατεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την παραγόμενη ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη, η οποία εκκρίνεται από το πάγκρεας και επιτρέπει στα κύτταρα να προσλαμβάνουν τη γλυκόζη από το αίμα και να τη χρησιμοποιούν για ενέργεια. Η δυσλειτουργία στην παραγωγή ή/ και στη δράση της γλυκόζης, οδηγούν στην αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε βλάβες στον οργανισμό και στη δυσλειτουργία κάποιων οργάνων και ιστών.

Ενημερωθείτε για το Σακχαρώδη Διαβήτη: Αναγνωρίστε τα συμπτώματα

• Συχνοουρία - Πολυουρία

• Πολυδιψία

• Πολυφαγία

• Απώλεια βάρους

• Αδυναμία – Καταβολή

• Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης

• Tάση για εμετό και πόνος στο στομάχι (συμπτώματα που συχνά συγχέονται με τον ιό της γρίπης)

• Μούδιασμα στα άνω ή στα κάτω άκρα

• Άλλα συμπτώματα, όπως διαταραχές στην όραση, συχνές λοιμώξεις, αργή επούλωση των τραυμάτων

* Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ήπια ή και να απουσιάζουν τελείως στα άτομα με διαβήτη τύπου 2.

10

Διαβήτης τύπου 1

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια πάθηση με αυτοάνοσο μηχανισμό, που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των κυττάρων που παράγουν την ινσουλίνη στο πάγκρεας. Συνεπώς, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη, έχοντας ως αποτέλεσμα η επιβίωσή τους να στηρίζεται στη λήψη ινσουλίνης. Ο διαβήτης τύπου 1, γνωστός και ως νεανικός, διαγιγνώσκεται κυρίως στα παιδιά και στους νέους ενήλικες.

Διαβήτης τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν την παραγόμενη ινσουλίνη αποτελεσματικά. Η κατάσταση συνήθως αντιμετωπίζεται μέσω της δίαιτας και της άσκησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις χορηγούνται δισκία και συχνά ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 2 καλύπτει πάνω από το 90% των 250 εκατομμυρίων περιστατικών με διαβήτη παγκοσμίως.

Ο διαβήτης τύπου 1 και 2 είναι το ίδιο σοβαροί και είναι εξίσου δυνατόν να προσβάλουν παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς τα συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη.

Διαβήτης Κύησης

Διαβήτης Κύησης (Δ.Κ.) ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία οι γυναίκες χωρίς προηγούμενο ιστορικό εμφάνισης διαβήτη, παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα κατά την εγκυμοσύνη. Μόλις το 4% των εγκύων παρουσιάζει Διαβήτη Κύησης. Τα συμπτώματά του είναι λίγα και συνήθως εξαφανίζονται μετά το τέλος της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, δεν παύει ν’αποτελεί κίνδυνο τόσο για το παιδί όσο και για τη μητέρα. Η ανάπτυξη των εμβρύων σε εγκύους με Διαβήτη Κύησης ενδέχεται να μην εξελίσσεται ομαλά κατά την κυοφορία (γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές κατά τον τοκετό). Τα νεογνά είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν ιατρικές επιπλοκές μετά τον τοκετό. Η πιθανότητα έλλειψης ανεκτικότητας στη γλυκόζη και η ροπή προς την παχυσαρκία αποτελούν συνήθεις παράγοντες. Οι γυναίκες που ανέπτυξαν Διαβήτη Κύησης έχουν ένα σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Επιπλέον υπάρχουν και σπανιότεροι τύποι διαβήτη.

«Δεν υπάρχει ήπιος διαβήτης»

11

Οι επιπλοκές του διαβήτη

Ο διαβήτης είναι μία χρόνια νόσος η οποία απαιτεί σωστή ρύθμιση και παρακολούθηση. Η έλλειψη της σωστής ρύθμισης μπορεί να οδηγήσει σε πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Κάτι τέτοιο συνδέεται με μακροπρόθεσμες βλάβες στον οργανισμό και δυσλειτουργία στα διάφορα όργανα του σώματος. Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν: • Καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία επηρεάζουν την καρδιά, τα αγγεία και μπορούν να εκδηλωθούν με στεφανιαία νόσο (με άμεση συνέπεια το έμφραγμα) και εγκεφαλικό επεισόδιο.

• Νεφροπάθεια (διαβητική νεφροπάθεια), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στην ανάγκη αιμοκάθαρσης ή μεταμόσχευσης των νεφρών.

• Νευροπάθεια (διαβητική νευροπάθεια), της οποίας τελικό στάδιο είναι η εμφάνιση εξελκώσεων και ο ακρωτηριασμός των κάτω άκρων.

• Αμφιβληστροειδοπάθεια (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια), βλάβη στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια της όρασης (μέχρι τύφλωση).

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη και Εκπαίδευση

Ο διαβήτης είναι μια πολύ απαιτητική νόσος. Τα άτομα με διαβήτη καλούνται να λάβουν αποφάσεις προκειμένου να εξασφαλίζουν τη σωστή ρύθμιση της κατάστασής τους. Τα άτομα με διαβήτη επιβάλλεται να αυτο-παρακολουθούν τη γλυκόζη του αίματος, να λαμβάνουν τη φαρμακευτική τους αγωγή, να γυμνάζονται τακτικά και να προσαρμόζουν τις διατροφικές τους συνήθειες σε συνάρτηση με το διαβήτη. Επιπλέον, πρέπει να προγραμματίσουν τη ζωή τους λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανές επιπλοκές αλλά και τις σημαντικές ψυχολογικές αλλαγές που αυτός επιφέρει.

Η κατάσταση της υγείας των ατόμων με διαβήτη συνδέεται άμεσα με το πρόγραμμα το οποίο ακολουθούν. Κατά συνέπεια, τα άτομα αυτά είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση, ειδικά προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους, από επαγγελματίες υγείας σωστά καταρτισμένους.

Χωρίς την εκπαίδευση και την ενημέρωση, τα άτομα με διαβήτη είναι λιγότερο προετοιμασμένα να συμφιλιωθούν με την ιδέα, για να λάβουν τις σωστές αποφάσεις, καθώς και να αντεπεξέλθουν ψυχικά και κοινωνικά στις απαιτήσεις του διαβήτη. Η ελλιπής διαχείριση θα οδηγήσει σε μη ικανοποιητικά αποτελέσματα για την υγεία τους, αυξάνοντας σαν επακόλουθο την πιθανότητα εμφάνισης των επιπλοκών.

Η εκπαίδευση καθίσταται συνεπώς υψηλής σημασίας για την πρό-ληψη των επιπλοκών του διαβήτη και αποτελεί τη βασική έννοια της φετινής εκστρατείας της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη. Ο ρόλος του εκπαιδευτή είναι εξίσου σημαντικός για την ομάδα φροντίδας στο διαβήτη.

12

Ο εκπαιδευτής δίνει τη δυνατότητα στα άτομα με διαβήτη να διαχειριστούν την κατάστασή τους με το βέλτιστο τρόπο, βάσει της σωστής ενημέρωσης.

Τα περισσότερα άτομα με διαβήτη δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση στο διαβήτη λόγω παραγόντων όπως το κόστος, οι μετακινήσεις και η έλλειψη των αρμόδιων υπηρεσιών. Όμως πολύ περισσότερα είναι τα άτομα που στερούνται ενημέρωσης όσον αφορά την ύπαρξη των αρμόδιων υπηρεσιών ή ενδέχεται να αντιμετωπίζουν με δυσπιστία τα οφέλη που η εκπαίδευση μπορεί να επιφέρει.

Κυριαρχεί για παράδειγμα η αντίληψη ότι η επικοινωνία με τον παθολόγο παρέχει όλη την εκπαίδευση που πιθανόν να χρειάζονται. Η εκστρατεία της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη προωθεί τη σημασία ύπαρξης δομημένων προγραμμάτων εκπαίδευσης στο Διαβήτη, τα οποία λειτουργούν ως γνώμονας για την πρόληψη και τον έλεγχο του Διαβήτη. Επιπλέον, τάσσεται υπέρ της αύξησης των υπηρεσιών που παρέχονται για την εκπαίδευση στο Διαβήτη εντός των συστημάτων υγείας και των κοινοτήτων.

«Η εκπαίδευση είναι μέγιστης σημασίας για την πρόληψη των επιπλοκών του διαβήτη και η βασική ιδέα της φετινής εκστρατείας για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη»

Ενημερωθείτε για το Σακχαρώδη Διαβήτη:

13

Η εκπαίδευση στο διαβήτη συνήθως απουσιάζει στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ακόμη και στις αναπτυγμένες χώρες, πολλά άτομα δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί εκπαιδευτές ή κέντρα για να αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο αριθμό των ατόμων με διαβήτη. Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) εργάζεται με σκοπό να εντοπίσει και να καλύψει τα κενά που αφορούν την εκπαίδευση στο διαβήτη παγκοσμίως.

Το 2003, η Ομοσπονδία εξέδωσε τα Διεθνή Πρότυπα για την Εκπαίδευση στο Διαβήτη. Η έκδοση αυτή επανεκδόθηκε το 2009, αναθεωρημένη και ενημερωμένη. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τη διεύθυνση: www.idf.org/diabetes_education μαζί με το «Διεθνές Βιογραφικό για επαγγελματίες υγείας εκπαίδευσης στο Διαβήτη».

Η εκπαίδευση στο Διαβήτη είναι πιο ωφέλιμο να παρέχεται από μια ομάδα που συνδυάζει επαγγελματίες πολλαπλών ειδικοτήτων. Η πολυθεματική εκπαίδευση δε συναντάται σε όλες τις χώρες, καθώς η αξία της δεν αναγνωρίζεται από όλους στον ιατρικό χώρο. Η εκστρατεία της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη προσπαθεί να το αλλάξει αυτό. Η εκστρατεία έχει στόχο να κινητοποιήσει μέσω της ενημέρωσης τα συστήματα υγείας, ώστε να προχωρήσουν δραστικά στην καθιέρωση της εκπαίδευσης στο Διαβήτη, έτσι ώστε το κάθε άτομο ξεχωριστά να μπορεί να έχει πρόσβαση σε ουσιαστική εκπαίδευση στο διαβήτη.

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη και πρωτογενής πρόληψη Στις μέρες μας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 δε μπορεί να προληφθεί. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που θεωρούνται υπεύθυνοι για το μηχανισμό που οδηγεί στην καταστροφή των κυττάρων που παράγουν την ινσουλίνη είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο. Ωστόσο, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι δυνατό να προληφθεί σε αρκετές περιπτώσεις με τη διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους και μιας καλής φυσικής κατάστασης. Το 1985, 30 εκατομμύρια άνθρωποι διαγνώστηκαν με διαβήτη παγκοσμίως. Περίπου μια δεκαετία αργότερα, το ποσοστό ανέβηκε στα 150 εκατομμύρια. Σήμερα, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF), ο αριθμός αυτός ξεπερνά τα 250 εκατομμύρια. Χωρίς τη λήψη μέτρων που να προωθούν προγράμματα αποτελεσματικής πρόληψης και ελέγχου του διαβήτη, ο συνολικός αριθμός των ατόμων με διαβήτη θα φθάσει τα 380 εκατομμύρια μέχρι το 2025. Η εκρηκτική αύξηση του διαβήτη θα κατακλύσει τα διεθνή συστήματα υγείας και θα επισκιάσει την οικονομική ανάπτυξη. Οι επενδύσεις σε προγράμματα εκπαίδευσης και πρόληψης στο διαβήτη θα αποφέρουν μακροπρόθεσμα σημαντικά κέρδη προς όφελος της ποιότητας ζωής των ατόμων με διαβήτη ή όσων βρίσκονται σε κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) προτείνει ένα απλό σχέδιο δράσης, το οποίο θα εξελιχθεί σε τρεις φάσεις και θα αφορά την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 και όσους βρίσκονται σε κίνδυνο. Η IDF συστήνει σε όλα τα άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 να κάνουν προληπτικό έλεγχο μέσω αυτοελέγχου. Τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη προσδιορίζονται εύκολα μέσω ενός απλού ερωτηματολογίου αξιολόγησης των παραγόντων κινδύνου, όπως η ηλικία, το σωματικό βάρος (ο δείκτης μάζας σώματος), η περιφέρεια της μέσης, το οικογενειακό ιστορικό, το ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων και του Διαβήτη Κύησης.

15

Αναγνωρίστε τους κινδύνους

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου για το Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Κάποιοι από αυτούς αναφέρονται παρακάτω:

• Παχυσαρκία και υπερβολικό βάρος

• Έλλειψη άσκησης

• Προηγούμενο ιστορικό διαταραγμένης ανοχής στη γλυκόζη

• Κακή διατροφή

• Προχωρημένη ηλικία

• Υψηλή πίεση και χοληστερίνη

• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη

• Ιστορικό Διαβήτη Κύησης

• Εθνικότητα - τα υψηλότερα ποσοστά διαβήτη έχουν παρατηρηθεί σε Ασιάτες, Ισπανούς, ιθαγενείς (Η.Π.Α., Καναδάς, Αυστραλία) και Αφροαμερικανούς.

14

15

Τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη πρέπει, όταν αντιληφθούν τα συμπτώματα, να επισκεφθούν το γιατρό τους προκειμένου να υποβληθούν σε μέτρηση σακχάρου αίματος νηστείας ή δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (όπου απαιτείται), οι οποίες δείχνουν την ύπαρξη ή τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Τα μέτρα πρόληψης πρέπει κυρίως να εστιάζουν σε όσους βρίσκονται σε κίνδυνο, έτσι ώστε να καθυστερήσουν ή ακόμα και να αποτρέψουν την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2.

Σημαντικές έρευνες έδειξαν ότι η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους και μιας καλής φυσικής κατάστασης μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Ο ρόλος του εκπαιδευτή σε ό,τι αφορά την πρωτογενή πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη είναι ιδιαίτερα σημαντικός διότι βοηθά τα άτομα να αντιληφθούν τους κινδύνους και να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους προαγωγής της υγείας τους. Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) θέτει ένα στόχο τουλάχιστον 30 λεπτών καθημερινής άσκησης, όπως για παράδειγμα γρήγορο περπάτημα, κολύμβηση, ποδηλασία ή χορό. Έχει αποδειχθεί ότι το περπάτημα σε φυσιολογικούς ρυθμούς, για τουλάχιστον 30 λεπτά ημερησίως, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 από 35-40%.

16

Φορέστε τη μπλε καρφίτσα με τον κύκλο του Διαβήτη, χαρακτηριστικό σύμβολο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη.

O μπλε κύκλος αποτελεί το παγκόσμιο σύμβολο του διαβήτη. Η καρφίτσα της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη διατίθεται στο κοινό μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF)

http://shop.idf.org.

Αγοράστε μία καρφίτσα και σώστε ένα παιδί.

Τα έσοδα από τις καρφίτσες θα διατεθούν για την ενίσχυση των παιδιών στο πλαίσιο του Προγράμματος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF) “Life for a child”.

To πρόγραμμα αυτό έχει ως στόχο την παροχή ιατροφαρμακευτικής βοήθειας στα παιδιά με Διαβήτη στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Δηλώστε έμπρακτα τη συμμετοχή σας

Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη αποτελεί μια παγκόσμια συμμαχία, με πάνω από 200 μέλη-αντιπροσώπους οργανισμών σχετικών με το διαβήτη. Η δραστηριότητά της είναι γνωστή σε περισσότερες από 160 χώρες του κόσμου, αντιπροσωπεύοντας ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων με διαβήτη και όσων βρίσκονται σε κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη ηγείται της παγκόσμιας διαβητολογικής κοινότητας από το 1950. Η αποστολή της Διεθνούς Ομοσπονδίας (IDF) είναι να προάγει τη φροντίδα στο Διαβήτη, την πρόληψη και κατ’ επέκταση τη σωστή ρύθμισή του παγκοσμίως. Η IDF με την εκστρατεία «Όλοι ενωμένοι για το Διαβήτη» εξασφάλισε το Δεκέμβρη του 2006 το ψήφισμα του Ο.Η.Ε. για το διαβήτη. Στη συνέχεια ολοκλήρωσε το έργο της καθιερώνοντας το ψήφισμα 61/225 με το σύνθημα: «Όλοι ενωμένοι για το Διαβήτη». Το ψήφισμα καλεί όλα τα κράτη μέλη του Ο.Η.Ε. να θεσπίσουν εθνικές πολιτικές πρόληψης, θεραπείας και φροντίδας στο Διαβήτη, παράλληλα με την εξέλιξη των σημερινών συστημάτων υγείας, συνυπολογίζοντας στους διεθνείς αναπτυξιακούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων αυτών της επερχόμενης χιλιετίας. Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη αναλαμβάνει να αναβαθμίζει την αντιμετώπιση του διαβήτη από εθνικό επίπεδο σε διεθνές, από προγράμματα επιπέδου κοινότητας σε προγράμματα παγκόσμιας ευαισθητοποίησης και συντονισμένης πρωτοβουλίας. Οι δραστηριότητες της IDF στοχεύουν να επηρεάσουν την πολιτική, να αυξήσουν τη συλλογική συνείδηση, να προωθήσουν την προαγωγή της υγείας, την παροχή ουσιαστικής ενημέρωσης για το διαβήτη και, τέλος, να παρέχουν ολοκληρωμένη εκπαίδευση για τα άτομα με διαβήτη και τους επαγγελματίες των υπηρεσιών υγείας.

Βιβλιογραφία• Riley P, McClaughlyn K. Understand diabetes and take

control: World Diabetes Day 2009. Diabetes Voice, June

2009.

• Metzger B, et al. New findings in gestational diabetes

– the HAPO Study. Diabetes Voice, Special Issue: May

2009.

• McGill M, McGuire H. The IDF framework for diabetes

education – current status and future prospects.

Diabetes Voice. March 2009.

• International Diabetes Federation: a consensus on Type

2 diabetes prevention. Diabetic Medicine, 2007: 24, 451-463.

• Patient Education and psychological care. Diabetes

Voice, Supplement September 2006.

• Diabetes Atlas 3rd Edition, International Diabetes

Federation, 2006.

Η Διεθνής Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF)

17

Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ: Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία ιδρύθηκε το 1975

ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Οι κύριοι στόχοι της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας είναι:

• Η ενημέρωση των ατόμων με Διαβήτη, αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, για το Σακχαρώδη Διαβήτη και τις επιπλοκές του

• Η προώθηση της Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας στο Σακχαρώδη Διαβήτη

• Η θετική επιρροή και η ευαισθητοποίηση των αρχών του κράτους αναφορικά με τις στρατηγικές πρόληψης, ενημέρωσης και φροντίδας για το Σακχαρώδη Διαβήτη

• Η προώθηση της υποστήριξης στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη

• Η προώθηση και η βελτίωση της φροντίδας στο Σακχαρώδη Διαβήτη

• Η βελτίωση της κλινικής προσέγγισης και η ευκολότερη πρόσβαση στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ατόμων με Διαβήτη

Διοικητικό Συμβούλιο Ε.Δ.Ε.

Πρόεδρος:

Αλέξιος Σωτηρόπουλος

Αντιπρόεδρος:

Λεωνίδας Λαναράς

Γεν. Γραμματέας:

Ερυφίλη Χατζηαγγελάκη

Ταμίας:

Αναστασία Μαυρογιαννάκη

Μέλη:

Ιωάννης Ιωαννίδης

Σταύρος Μπούσμπουλας

Ηλίας Μυγδάλης

Άγγελος Παππάς

Φίλιππος Φιλιππίδης

18

Η παρούσα έκδοση υλοποιήθηκε στην Ελλάδα με την ευγενική χορηγία των εταιρειών:

Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία

Μαιάνδρου 9 Αθήνα, 115 28

http: www.ede.gr

Τηλ.: 210 72 10 935

Fax: 210 72 10 936

e-mail: infoede@ede.gr