Παύλειος Λόγος τεύχος 110

ΤΕΥΧΟΣ 110 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 23310 20951 6945384355

ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΠΕΙΡΑΙΩΣ 5243-033886-401

ενισχύστε οικονομικά

τη συνέχιση των εργασιών

λειτουργεί ηΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι ΝΑΟΥΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠ ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗΑΠΟΓΕΥΜΑΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ETOΣ KΑ΄TEYXOΣ 110

ΙΟΥΛ - ΑΥΓ 2014

σελ 6

σελ 16

σελ 24

EΞΩΦYΛΛOΟ σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ Παντελεήμων μπροστά στη Εικόνα της

Παναγίας Αγιοταφιτίσσης

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΑπό την υποδοχή της Εικόνας της Παναγίας

Αγιοταφιτίσσης στην Αλεξάνδρεια

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΟ ΘΡΟΝΙ ΤΗΣ ΣΤΟ ΒΕΡΜΙΟτου μον Γερασίμου Μπεκέ

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδησελ 30

σελ 8

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

σελ 4ΔΙMHNIAIO

OPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον Γεράσιμος Mπεκές ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Θεόδωρος Αναστασόπουλος

ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ EKTYΠΩΣH laquoTYPE PRESSraquo Nέα Nικομήδεια

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μον Αντώνιος Σισμανίδης ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail gerbekesyahoogr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI-ΣTPE ΦONTAI

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Δ ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ amp ΚΥΠΡΟ 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

website

wwwimveriasgr

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΠΟΛΙΟΥΧΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣτου Αντωνίου Κολτσίδα

σελ 12 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥτου Ευάγγελου Τσουκάρα

ΟΤΑΝ Η ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΝ ΚΥΡΑ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑτου Αρχιμ Ιερεμίου Γεωργαλήσελ 14

σελ 20

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥτου Αρχιμ Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 22ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑτου Αρχιμ Παύλου Παπαδόπουλου

ΑΠΟ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΑΣ ΟΥΡΑΝΙΟΥΣ ΜΟΝΑΣτου Αρχιμ Ιερεμίου Γεωργαλή

laquoΚροτείτωσαν σάλπιγγες τῶν θεολόγων σήμερον γλῶσσα δέ πο-λύφθογγος ἀνθρώπων νῦν εὐφημείτω περιηχείτῳ ἀήρ ἀπείρῳ λα-μπόμενος φωτίmiddot Ἄγγελοι ὑμνείτωσαν τῆς Παρθένου τήν Κοίμησινraquo

dagger Π Α Ν Τ Ε Λ Ε Η Μ Ω Νἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης καὶ ΚαμπανίαςΠρὸς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθrsquo ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας

4 Παύλειος Λόγος

αράδοξη πρόσκληση ἀπευθύνει ὁ ἱερός ὑμνογράφος καί μέγας θεολόγος ἅγιος Ἰω-άννης ὁ Δαμασκηνός πρός τούς Ἀγγέλους καί τούς ἀνθρώπους

Παράδοξη καί δυσερμήνευτη Γιατί πῶς εἶναι δυνατόν νά καλεῖ τούς θε-ολόγους νά σαλπίσουν χαρμόσυνα Πῶς εἶναι δυνατόν νά παροτρύνει τούς ἀνθρώπους νά ἐπαινέσουν καί νά ἐγκωμιάσουν ἕνα γεγονός θλιβερό καί ὀδυνηρό ὅπως ὁ θάνα-τος καί ὁ ἀποχωρισμός Πῶς εἶναι δυνατόν νά ζητᾶ καί ἀπό τούς ἀγγέ-λους νά ὑμνήσουν τήν Κοίμηση τῆς Παρθένου

Παράδοξη ὄντως ἡ πρόσκληση ἀλλά γιά ἐμᾶς τούς χοϊκούς ἀνθρώ-πους πού ἀγνοοῦμε τή δύναμη τοῦ Θεοῦ Παράδοξη ὄντως γιά ὅσους δέν μποροῦν νά κατανοήσουν καί δέν θέλουν νά πιστεύσουν ὅτι γιά τήν Παναγία Παρθένο laquoνενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροιraquo Δέν ἰσχύουν οἱ κανόνες καί οἱ νόμοι τῆς φύσεως γι᾽ αὐτήν πού ἔγινε Μητέρα τοῦ Θεοῦ Δέν ἔχουν καμία δύναμη καί καμία ἐπίδραση σέ ὅτι τήν ἀφορᾶ καί σέ ὅτι ἀφορᾶ τή ζωή της Ἡ Κοίμηση τῆς Παναγίας δέν εἶναι σάν τήν Κοί-μηση ἑνός ἁπλοῦ ἀνθρώπου Εἶναι ἡ Κοίμηση τῆς Μητέρας τῆς Ζωῆς αὐτῆς πού ἔδωσε ζωή στόν Ζωο-δότη Χριστόmiddot σ᾽ Αὐτόν πού μέ τόν δικό του θάνατο νίκησε τόν θάνατο καί χάρισε σέ ὁλόκληρο τό ἀνθρώ-πινο γένος τή ζωή Γι᾽ αὐτό καί δέν μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τήν κοίμηση ὁποιουδήποτε θνητοῦ ἀνθρώπου Γι᾽ αὐτό καί δέν μπορεῖ νά εἶναι αἰτία θλίψεως καί ὀδύνης ἀλλά χαρᾶς καί πανηγύρεως

Ἡ Κοίμηση τῆς Παναγίας καί ἡ εἰς οὐρανούς Μετάστασή της εἶναι ἀπόδειξη τοῦ θαύματος τῆς Ἀναστά-σεως τοῦ Χριστοῦ Εἶναι ἀπόδειξη ὅτι ὁ Χριστός νίκησε τόν θάνατο ὄχι μόνο γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά καί γιά ὅλους ἐμᾶς πού πιστεύουμε σ᾽ Αὐτόν μέ πρώτη βεβαίως τήν Πα-ναγία Μητέρα του τήν ὁποία laquoτά-φος καί νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεraquo Ἡ Παναγία ὑπερβαίνει τόν θάνατο καί νικᾶ τή νέκρωση πού αὐτός προκαλεῖ ἔχοντας νεκρώσει προη-γουμένως τήν ἁμαρτία πού ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στόν θάνατο Ἀφοσι-ωμένη στόν Θεό καί τίς ἐντολές του ἀπό βρέφους ἀποδεικνύεται ἡ Πα-ναγία laquoὑψηλοτέρα τῶν οὐρανῶν καί καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶνraquo καί ὡς τέτοια δέν εἶναι δυνατόν νά κρατηθεῖ μέσα στόν τάφο καί νά παραμείνει δέσμια τοῦ θανάτου ἀλλά ἀνέρχεται θριαμβευτικά στούς οὐρανούς γιά νά παρακαθήσει στά δεξιά τοῦ Υἱοῦ της πρέσβειρα καί μεσίτρια τῶν ἀνθρώπων πρός τόν Θεό

Καί ὅταν ὁ θάνατος νικᾶται καί ὅταν ἡ ἁμαρτία συντρίβεται καί ὅταν ἡ ταπεινή Κόρη τῆς Ναζαρέτ ἀξιώ-νεται νά ἀνέλθει στόν οὐρανό γιά νά βρίσκεται γιά πάντα δίπλα στόν Υἱό της τότε μόνο χαρά καί ἀγαλλίαση ταιριάζει τότε μόνο ἔπαινος καί ἐγκώμια ἁρμόζουν τότε δικαιολογη-μένα φωτίζεται ὁ οὐρανός χαίρουν οἱ ἄγγελοι καί κροτοῦν χαρμόσυνα οἱ ἄνθρωποι Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἱερός ὑμνογράφος ψάλλει θριαμβευτικά καί μᾶς παρακινεῖ laquoΚροτείτωσαν σάλπιγγες τῶν θεολόγων σήμερον γλῶσσα δέ πολύφθογγος ἀνθρώ-πων νῦν εὐφημείτω περιηχείτῳ ἀήρ ἀπείρῳ λαμπόμενος φωτίmiddot

Ἄγγελοι ὑμνείτωσαν τῆς Παρθένου τήν Κοίμησινraquo

Μαζί τους καί ἐμεῖς σήμερα ἀδελ-φοί μου τιμοῦμε τήν Κοίμηση τῆς Παναγίας μας Τήν τιμοῦμε καί τήν πανηγυρίζουμε γιατί ἄν μέ τήν ὑπα-κοή της στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τήν ὑποταγή της στό σχέδιό Του νά γίνει Μητέρα τοῦ Υἱοῦ Του ἄνοιξε γιά ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος τήν πύλη τῆς σωτηρίας μέ τήν Κοίμηση καί τήν εἰς οὐρανούς Μετάστασή της διατηρεῖ τήν πύλη τοῦ οὐρανοῦ ἀνοικτή γιά ὅσους πιστεύουν στόν Υἱό της καί ἀκολουθοῦν τίς ἐντολές του Διατηρεῖ τήν πύλη τοῦ οὐρανοῦ ἀνοικτή γιά ὅσους προσφεύγουν στήν χάρη της καί ἐπικαλοῦνται τή μεσιτεία της

Τιμῶντας καί πανηγυρίζοντας καί ἐμεῖς σήμερα ἀδελφοί μου τήν Κοί-μηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἄς στρέψουμε τό βλέμμα μας στήν ἱερή μορφή της πού ἀντανακλᾶ τήν κα-θαρότητα τῆς ψυχῆς της καί τήν ἁγι-ότητα τῆς ζωῆς της καί ἄς ἐμπνευ-σθοῦμε ἀπό αὐτήν γιά τήν καθημε-ρινή μας ζωή γιά τόν καθημερινό μας ἀγώνα γιά τήν καθημερινή μας προσπάθεια νά ἐναρμονίσουμε τή ζωή μας μέ τό θέλημα τοῦ Υἱοῦ της Καί ἄς τήν παρακαλέσουμε νά μᾶς ἐνισχύει στήν προσπάθειά μας μέ τίς πρεσβεῖες καί τή χάρη της

Διάπυρος πρός τήν ἐν δόξῃ ἀπό τῆς γῆς εἰς οὐρανούς

μεταστᾶσαν Παρθένον εὐχέτης

dagger Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης καί Καμπανίας

Παντελεήμων

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Π

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Παύλειος Λόγος 5

Κτίσμα διάκοσμοςΟ ναός του Αγίου Αντωνίου κτίστηκε δί-πλα στη μουριά όπου βρισκόταν για αι-ώνες πριν (από τον 9ο αιώνα) ο τάφος του Αγίου Αντωνίου (Άγιος Αντώνιος ο νέος ο Βεροιεύς) το 1860 σύμφωνα με επιγραφή του νάρθηκα

laquoΟ Πάνσεπτος ούτος ναός οικο-δομηθείς το πρώτον εν έτει σωτηρίω Α΄ ανωκοδομήθη το δεύτερον εκ βά-θρων εν έτει ΑΩΞ΄ επί αρχιερατείας κ Θεοκλήτου του Βυζαντίου επιμελεία των επιτρόπων Αντωνίου Αυξεντίου Τσιουπελίδου Αντωνίου Μανουήλ Μπουλασίκη και Μαλούτα Θωμά Μάγκου αρχιτεκτονούντος του Σφέτκου Μπορντάνουraquo

Μετά την ανέγερσή του το 1860 ο ναός του Αγίου Αντωνίου καταστράφηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1864 πυρκαγιά μάλιστα που θεωρήθηκε ότι την έβαλαν οι Βεροιώτες επίτροποι του ναού Μαλούτας και Τσούπελης επειδή ήθελαν να ενοχοποιήσουν το μητροπο-λίτη Θεόκλητο το Βυζάντιο τον οποίο με δικές τους ενέργειες απέπεμψαν από τη Βέροια αποδίδοντάς του την επαλήθευση της κατάρας του δεσπότη που εγκαταλείποντας τη Βέροια ένα χρόνο πριν από την εκδήλωση της πυρκαγιάς την καταράστηκε λέγοντας laquoΛίχνη και άνεμος να γίνη η Βέροιαraquo Στα 1898 ο νέος ναός του Αγίου Αντω-νίου καταστράφηκε και πάλι από μεγά-λη πυρκαγιά η οποία σε μια νύχτα (της 4ης Φεβρουαρίου) τον έριξε σε ερείπια αφήνοντας μόνο τα θεμέλιά του για να θυμίζουν το χώρο όπου ήταν κτισμέ-νος Σε εκείνη τη φοβερή καταστροφή η Ευδοξία Μαλακούση μαζί με άλλους συντοπίτες εισέβαλαν στον καιόμενο ναό και διέσωσαν τα Άγια Λείψανα του σκηνώματος του Αγίου Αντωνίου

Από την άλλη κιόλας μέρα σύσσωμη η ελληνική κοινότητα της Βέροιας προ-σέφερε τον οβολό της και με τη γενναία

χορηγία των 5000 τουρ-κικών λιρών της Ευδοξίας Μαλακούση (η αξία των μεταβιβασθέ-ντων στον ιερό ναό του Αγίου Αντωνίου των τριών τσιφλι-κίων της που βρίσκοντα στην Μπρα-νιάτα στο Μυλοβό και στο Χολεβά) κι αφού εντωμε-ταξύ εκδόθηκε και το σχετικό φερμάνι για την επανί-δρυση του ναού άρχισε η ανοικοδόμησή του Ο νέος ναός του Αγίου Αντωνίου με την οικονομική συνδρομή και την εθελούσια προσωπική εργασία των Βεροιωτών και υπό την επίβλεψη των αρχιτεκτόνων Παιονίδη και Μητρέντσιου κτίστηκε σε 6frac12 περί-που χρόνια τα δε εγκαίνιά του έγιναν στις 12 Σεπτεμβρίου του 1904

Αργότερα κτίστηκαν τα δυο κωδω-νοστάσια δημιουργήθηκε το πάρκο και το 1930 ηλεκτροφωτίσθηκε ο ναός και η πέριξ περιοχή και κατεδαφίστηκαν οι παλιές κατοικίες αναδεικνύοντας έτσι το ναό και τον περιβάλλοντα χώρο του Στα τελευταία χρόνια από το 1995 και μετά ndash επί αρχιερατείας του μητροπο-λίτη Παντελεήμονα ndash ο ναός ανακαινί-σθηκε εκ νέου με ευρείας κλίμακα βελ-τιώσεις προσθήκες και ανακατασκευές

(μαρμαρόστρωση του δαπέδου του ιερού Βήματος και του σολέα κατα-σκευή και τοποθέτηση νέου τέμπλου νέα αγιογράφηση κά)

Παράλληλα κτίσματα -Επιτροπικό κτίριο

Στο δυτικό τμήμα του ναού και πριν διαμορφωθεί η σημερινή οδός Κεντρι-κής και η πλατεία Αγίου Αντωνίου και στο χώρο του σημερινού περιβόλου του ναού και της Εμπορικής Τράπεζας υπήρχε το Επιτροπικό του Αγίου Αντω-νίου (το laquoΕπιτροπείοraquo) το οποίο κτί-

του Αντωνίου Κολτσίδα

Ο Ναός του Αγ Αντωνίου πολιούχου Βεροίας

A´μέρος


στηκε στα χρόνια 1872-1873 με τη δα-πάνη των 48148 γροσίων και το οποίο δεν υφίσταται σήμερα Παραδοσιακό διώροφο κτίριο με υπόγειο με βαριά μεγάλη ξύλινη κεντρική πόρτα με μαρ-μάρινες σκάλες με πλατιά ξύλινη σκά-λα για τον επάνω όροφο και με μεγάλη σάλα και δωμάτια για αποθηκευτικούς χώρους για διαμονή των νεωκόρων για συνεδριάσεις της δημογεροντίας για διοικητικές υπηρεσίες καθώς για την παρασκευή κεριών (κηροπλαστείο) Επίσης στο δεύτερο όροφο στεγάζο-νταν τα γραφεία διαφόρων Σωματείων καθώς και προσωρινά το 1912 το Νη-πιαγωγείο και το 1946 το Ημιγυμνάσιο της Βέροιας

Στα χρόνια 1923-1929 όλες οι διοι-κητικές υπηρεσίες του ναού του Αγίου Αντωνίου περιορίστηκαν στους χώρους του κάτω ορόφου και στον επάνω εγκαταστάθηκαν τα γραφεία της 10ης Μεραρχίας τα οποία μεταστεγάστηκαν (το 1929) σε παλιά υπάρχοντα μικρά οικήματα στην πλατεία Ωρολογίου στο χώρο όπου αργότερα κτίσθηκε η (ση-μερινή) Στρατιωτική Λέσχη Στα χρόνια 1920-1940 σε δυο δωμάτια στον άνω όροφο του Επιτροπικού λειτούργησε το Ανώτερο Γυμνασιακό Παρθεναγωγείο Βέροιας Στα χρόνια 1945-1949 σε τμήμα του ισογείου του Επιτροπικού λειτούργησε ο Σταθμός Πρώτων Βοη-θειών του τοπικού Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού της Βέροιας (ο οποίος προη-γουμένως και στα χρόνια 1942-1945 λειτουργούσε στο κτίριο της πρώην Τράπεζας Βέροιας η οποία ήταν ιδιο-κτησία Ισραηλινών Βεροιωτών)

Ξενώνας ndash Σωφρονιστήριο ψυχασθενών

Στο βόρειο τμήμα του περιβόλου του ναού του Αγίου Αντωνίου (στα χρόνια που υπήρχε και το Επισκοπικό κτίριο)

και μέσα στα τότε βα-κούφια κατασκευάστηκε στενόμακρο ισόγειο κτίριο που χρησιμοποιούνταν ως ξενώνας και χώρος σωφρονισμού ψυχασθε-νών το laquoφρενοκομείο του Αγίου Αντωνίουraquo Το κτίριο αποφασίστηκε να κατασκευαστεί λόγω της πληθώρας των προ-σερχομένων διανοητικά πασχόντων για θεραπεία με την ευλογία του Αγίου Αντωνίου και λόγω του ότι δεν επαρκούσαν τα πέριξ ευρισκόμενα κελιά

τα οποία αρχικά τους φιλοξενούσαν Επιπλέον τους ασθενείς τους συνό-δευαν υποχρεωτικά συγγενείς τους για να τους περιποιούνται και ως εκ τούτου έπρεπε και εκείνοι να έχουν στέγαση Έτσι το 1920 επί της ποιμαντορίας του μητροπολίτη Καλλίνικου αποφασίστη-κε να ανεγερθεί το εν λόγω κτίριο το οποίο σύμφωνα με την εκπόνηση του σχεδίου του από τον αρχιτέκτονα της Θεσσαλονίκης Γιάκα προέβλεπε την κατασκευή 6 κελιών για τους φρενοβλα-βείς και 16 χώρων - δωματίων για τους συνοδούς και προσκυνητές του ναού λόγω όμως οικονομικών αδυναμιών του ναού κατασκευάστηκαν τελικά μόνο τα 16 δωμάτια

Στους ξενώνες του σωφρονιστηρί-ου (στο laquoτρελάδικοraquo όπως λεγόταν από τους Βεροιώτες) φιλοξενούνταν

διανοητικά καθυστερημένα άτομα από τη Βέροια και την ευρύτερη περιοχή διαδοχικά για 40 μέρες και κάτω από αυστηρή δίαιτα στα χρόνια δε από τον Ιανουάριο του 1927 μέχρι τον Ιανουά-ριο του 1938 σύμφωνα με το laquoΒιβλίον Εισόδου και Εξόδου Προσκυνητών των Φρενοβλαβώνraquo του Αρχείου του ναού του Αγίου Αντωνίου νοσηλεύθηκαν 1135 ασθενείς Το σωφρονιστήριο λει-τούργησε από το 1921 μέχρι το 1952 το οίκημα όμως παραμένει μέχρι σή-μερα χρησιμοποιούμενο σε διάφορες χρονικές περιόδους και ως το οίκημα όπου λειτούργησε η Ιερατική Προπα-ρασκευαστική Σχολή Βέροιας το 1939-1940 ως ξενώνας στον εμφύλιο ως κατηχητικό σχολείο ως χώρος διατρο-φής απόρων παιδιών και σήμερα ως κέντρο στήριξης με την παροχή φαγη-τού σε άπορες οικογένειες Γνωστός δε παρέμεινε ο νεωκόρος του Αγίου Αντω-νίου Γκαμπράνης ο οποίος επέβλεπε τους ψυχασθενείς στους κοιτώνες και στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου κατά τον εκκλησιασμό και μάλιστα τους πιο επικίνδυνους τους έδενε με αλυσίδες από τα πόδια με τους κρίκους που υπήρχαν στη βάση στις κολώνες του ναού (κρίκοι κάποιοι από τους οποίους διασώζονται μέχρι σήμερα) και ακόμα τους περιδιάβαζε στον κήπο Εξάλλου από την ενασχόλησή του αυτή με τους τροφίμους του ψυχιατρείου και ως laquoφύ-λακας τρελώνraquo ήταν γνωστή η αναφο-ρά για τους παράλογους και επίμονους laquoείσαι για τον Γκαμπράνηraquo


ι Πατέρες της Εκκλησίας μας διδάσκουν ότι ο Θεός είναι ο δημι-ουργός και κύριος του κόσμου Όλα τα αγαθά ανήκουν στην αποκλει-στική κυριότητα

του Θεού και προορίζονται για τις ανάγκες όλων των ανθρώπων laquoΓια όλους δημιουργήθηκε η γη Γιατί λοιπόν οι πλούσιοι αρπάζετε τη γη Η φύση δε γνωρίζει πλούσιους μήτε γενικά φτωχούςraquo αναφέρει ο άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων Τα αγαθά είναι του Θεού και επομένως προορίζονται για όλους τους ανθρώ-πους laquoΟ πλούσιος του οποίου καρ-ποφόρησαν οι αγροί (Λουκ 16 19) και εκείνος που ντυνόταν πολυτελή ρούχα (Λουκ 16 19) καταδικά-στηκαν δικαίως όχι γιατί αδίκησαν κάποιον αλλά γιατί δεν πρόσφεραν (στους φτωχούς) από εκείνα που απέκτησαν Ότι θησαυρίζει κανείς δεν του ανήκειmiddot τα αγαθά είναι κοινά γιατί προέρχονται από τα κοινά τα-μεία των κτισμάτων του Θεούraquo ανα-φέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

Τα πάντα προέρχονται από το Θεό και συντηρούνται στο laquoΕίναιraquo από την ενέργεια του Θεού laquoΚαι όλα έγιναν για χάρη του ανθρώπου και για τη σωτηρία του Γιατί ο Θεός ενώ δεν έχει ανάγκη από τίποτε δη-μιούργησε για τους ανθρώπους τον ουρανό και τη γη και τα στοιχεία του κόσμου προσπαθώντας να τους εξασφαλίσει μrsquo αυτά την απόλαυση κάθε αγαθούraquo αναφέρει ο Μέγας

Αντώνιος Ο Θεός είναι Αυτός που κατέχει την απόλυτη κυριότητα του παντός ενώ ο άνθρωπος παραθε-ωρεί τη μεγάλη αλήθεια ότι η κτίση δόθηκε από το Θεό με ίδια δικαι-ώματα για κοινή χρήση από όλους τους ανθρώπους Αναφέρει ο Μέγας Αντώνιος laquoΟ αληθινός άνθρωπος φροντίζει να είναι ευσεβής και ευσε-βής είναι εκείνος που δεν επιθυμεί τα ξένα πράγματα Ξένα για τον άνθρωπο είναι όλα τα κτίσματα και σαν εικόνα του Θεού που είναι όλα τα περιφρονεί Γίνεται ο άνθρωπος εικόνα του Θεού όταν ζει ορθά και θεάρεστα Αυτό δεν μπορεί να γίνει αν δεν απομακρυνθεί ο άνθρωπος από τις μέριμνες της ζωήςraquo Τα αγα-θά που υπάρχουν στον κόσμο έχουν μοναδικό ιδιοκτήτη το Θεό Ο Θεός τα προσφέρει σε όλους και όχι σε μερικούς με σκοπό να καλύψουν τις ανάγκες που αντιμετωπίζουν στην επίγεια ζωή Κανένας δεν έχει δικαί-ωμα να ιδιοποιείται τα αγαθά του Θεού Αντίθετα αυτά προσφέρονται για να χρησιμοποιηθούν εξίσου από όλους τους ανθρώπους γιατί όλοι είναι ίσοι απέναντι στο Θεό Ο Θεός τα έδωσε κοινά σε όλους τους ανθρώπους παρέχοντάς τους μόνο το δικαίωμα της χρήσεως με σκοπό να καλύπτουν όλοι τις ανάγκες τους και όχι για να τα υποτάσσουν στην κατοχή και τη μόνιμη κτήση τους

Μέσα στην πατερική Θεολογία γίνεται διάκριση ανάμεσα στη χρήση και στην παράχρηση του κόσμου Άλλο πράγμα η χρήση του κόσμου ως δημιούργημα και έργο του Θεού και άλλο η παράχρηση του κόσμου

μέσω του πλουτισμού και της κατα-νάλωσης Κύρια αιτία που προκαλεί αυτή τη στάση απέναντι στον κό-σμο και τα υλικά αγαθά είναι ότι ο άνθρωπος παραθεωρεί τη μεγάλη αλήθεια ότι η κτίση δόθηκε από το Θεό για κοινή χρήση από όλους τους ανθρώπους Οι έχοντες υλικό πλούτο είναι απλώς διαχειριστές και οικονόμοι των αγαθών Και ρωτάει ο Μέγας Βασίλειος laquoΠες μου λοιπόν τι σου ανήκει Από που τα πήρες και τα έφερες στη ζωή σουhellipΔεν ήρθες στον κόσμο γυμνός Γυμνός δεν θα επιστρέψεις στη γη Που τα βρήκες αυτά που έχεις τώρα Αν πιστεύεις ότι στα χάρισε η τύχη είσαι άθεος δεν αναγνωρίζεις τον δημι-ουργό δεν νοιώθεις ευγνωμοσύνη γιrsquo αυτόν που στα έδωσε∙ αν όμως παραδέχεσαι ότι προέρχονται απ᾽ τον Θεό πες μου για ποιο λόγο στα έδωσε Μήπως είναι άδικος ο Θεός και μοιράζει άνισα τα απαραίτητα για τη ζωή Γιατί εσύ είσαι πλούσιος κι εκείνος φτωχός Όχι γιrsquo άλλο λόγο παρά για να ανταμειφτείς εσύ για την καλοσύνη και τη σωστή διαχεί-ριση της περιουσίας κι εκείνος για να κερδίσει τα μεγάλα έπαθλα της υπομονήςraquo

Δεν πρέπει οι πλούσιοι να χρησι-μοποιούν για δική τους ωφέλεια για δική τους απόλαυση τα υλικά αγαθά διότι απλώς είναι οικονόμοι Θεού Αναφέρει χαρακτηριστικά ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος laquoΓιατὶ τὰ πάντα ἀπὸ τὸ Χριστὸ τὰ ἔχουμε πά-ρει Κι αὐτὴν ἀκόμα τὴν ὕπαρξή μας μὲ τὸ θέλημά Του τὴν ἔχουμε καὶ τὴ ζωή μας καὶ τὴν ἀναπνοή μας καὶ

Ευχαριστιακή χρήση του Κόσμου

Οτου Αρχιμ Θεοφίλου Λεμοντζή



τὸ φῶς καὶ τὸν ἀέρα κι ὁλόκληρη τὴ γῆmiddot κι ἂν μᾶς στερήσει ἕνα ἀπrsquo αὐτὰ τὰ ἀγαθά ἀμέσως θὰ χαθοῦμε καὶ θὰ καταστραφοῦμε Πάροικοι και παρεπίδημοι είμαστε στη γη Ακόμη και τα οικονομικά αγαθά αυτά τα οποία αποκτάει ο άνθρωπος με την εργασία του με έντιμα μέσα ακόμη κι αυτά δεν είναι δικά τουhellipὍσο γιὰ τοὺς ὅρους ποὺ χρησιμοποιοῦμε ldquoτὸ δικό μουrdquo καὶ ldquoτὸ δικό σουrdquo πρόκειται γιὰ ἁπλὲς λέξεις ποὺ δὲν ἀνταποκρίνονται στὴν πραγμα-τικότητα Ἐπειδὴ λοιπὸν δὲν εἶναι δικά μας (τὰ χρήματα) ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ ξοδεύομε χάριν τῶν συνανθρώπων μας Γιὰ τὴν παράλειψη αὐτοῦ ἀκριβῶς τοῦ καθήκοντος κατηγορήθηκε ὁ πλού-σιος τῆς παραβολῆς καὶ ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ στὴν περιγραφὴ τῆς Δευτέρας Παρουσίας φέρονται καταδικασμένοι ἐπειδὴ δὲν ἔθρεψαν τὸν Κύριο (στὰ πρόσωπα τῶν φτωχῶν)hellip Κοινὰ εἶναι (τα υλικά αγαθά) δικά σου καὶ τοῦ συνανθρώπου σου ὅπως ἀκριβῶς εἶναι κοινὸς ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀέρας καὶ ἡ γῆ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα φυ-σικὰ ἀγαθάraquo

Για τον Ιερό Χρυσόστομο η άνιση κατανομή των υλικών αγαθών μέσα στην κοινωνία δημιουργεί σοβαρά προβλήματα δυσλειτουργίας και άλυτα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα Για να το κάνει κατα-νοητό αυτό μεταχειρίζεται το παρά-δειγμα της τροφής που προσλαμβά-νει ο άνθρωπος και η οποία πρέπει να διοχετευθεί σε όλο το σώμα Αν όμως παραμείνει σε ένα όργανο του σώματος τότε το σώμα δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά Αναφέρει τα εξής ο άγιος Πατέρας laquoἩ τροφὴ τοῦ σώματος ποὺ εἶναι κοινὴ γιὰ ὅλα τὰ μέλη ἂν συγκεντρωθεῖ ὅλη σrsquo ἕνα μόνο μέλος καὶ γιrsquo αὐτὸ τὸ μέλος θὰ εἶναι χαμένη Γιατὶ ἂν δὲν μπορέσει νὰ χωνευτεῖ καὶ νὰ θρέψει τὸ σῶμα καὶ γιὰ τὸ ἕνα μέλος θὰ εἶναι χαμένη Ὅταν ὅμως πάει σὲ ὅλα τὰ μέλη τότε κι ἀπrsquo τὸ καθένα ξεχωριστὰ κι ἀπrsquo ὅλα μαζὶ τὰ μέλη ἀφομοιώνεται Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ μὲ τὰ χρήματα Ἂν δηλ τὰ ἀπολαύσεις ἀποκλειστικὰ μόνος σου καὶ γιὰ σένα πρέπει νὰ θεωροῦνται χαμένα Γιατὶ δὲν θὰ καρπωθεῖς τὸ μισθὸ (τοῦ Θεοῦ) γιὰ τὴν καλὴ χρήση τους ἐνῶ ἂν τὰ μοιραστεῖς μὲ τοὺς

ἄλλους τότε περισσότερο θὰ εἶναι δικά σου καὶ τότε θὰ καρπωθεῖς πραγματικὰ τὴν ὠφέλεια ποὺ προ-έρχεται ἀπrsquo αὐτά Δὲν βλέπεις ὅτι τὰ χέρια ὑπηρετοῦν καὶ τὸ στόμα μα-σάει καὶ τὸ στομάχι δέχεται τὴν τρο-φή Μήπως λέει τὸ στομάχι ἐπειδὴ ἐγὼ δέχτηκα τὴν τροφή ἄρα δικαι-οῦμαι νὰ τὴν κρατήσω ὁλόκληρη γιὰ τὸν ἑαυτό μου Οὔτε λοιπὸν καὶ γιὰ τὰ χρήματα νὰ μὴν ἰσχυρίζεσαι καὶ σὺ κάτι τέτοιο Καθῆκον ἐκείνου ποὺ παίρνει εἶναι νὰ δίνει Ὅπως εἶναι κακὸ τὸ νὰ ἰδιοποιεῖται τὸ στομάχι τὶς τροφὲς καὶ νὰ μὴν τὶς μοιράζει καὶ στὰ ἄλλα μέλη - γιατὶ ἔτσι ὁλό-κληρο τὸ σῶμα τὸ ζημιώνει ndash ὅμοια εἶναι κακὸ καὶ τὸ νὰ προορίζουν οἱ πλεονέκτες τὰ ὑπάρχοντά τους μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό τους Γιατὶ τοῦτο καὶ τοὺς ἑαυτούς τους καταστρέφει καὶ τοὺς άλλουςraquo

Η προπτωτική κατάσταση των ανθρώπων ήταν η ισότητα όλων των ανθρώπων Οι κοινωνικές δια-κρίσεις (πλούσιοι - φτωχοί δούλοι - ελεύθεροι κα) οφείλονται όχι στη θέληση του Θεού αλλά στην πτώση του ανθρώπου και στο δίκαιο του ισχυρού που επικράτησε στον κόσμο μετά την πτώση Η ανισοκα-τανομή οφείλεται στους ανθρώπους που διατάραξαν την αρχική ισονο-μία του Θεού Η συσσώρευση των αγαθών στα χέρια λίγων αποτελεί ιδιοποίηση ξένης περιουσίας όπως χαρακτηριστικά μάς λέγει ο Μέγας Βασίλειος laquoΕσύ δεν είσαι πλεονέ-κτης Δεν είσαι κλέφτης αφού κρα-τάς για δικά σου όσα πήρες για να τα διαχειρίζεσαι σαν οικονόμος Το ψωμί που κατέχεις είναι του πεινα-σμένου το ρούχο που φυλάγεις στις αποθήκες σου είναι του ξυπόλητου τα χρήματα που έχεις παραχωμένα στη γη είναι του στερημένου Ώστε τόσους αδικείς όσους μπορούσες να βοηθήσειςraquo

Αυτό το οποίο παρατηρούμε εί-ναι ότι ενώ τα βασικά υλικά αγαθά όπως το νερό ο αέρας το φως πα-ρέχονται σε όλους τους ανθρώπους δεν συμβαίνει το ίδιο με τα οικονο-μικά αγαθά Αυτά δεν είναι κοινά σε όλους∙ και αυτό δεν οφείλεται στο Θεό αλλά στους ανθρώπους Ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους την εξουσία να ρυθμίζουν οι ίδιοι την

κατανομή των οικονομικών αγαθών για να συγκροτούν την κοινωνική τους ζωή και να ασκούνται στην αρετή Η άνιση κατανομή του πλού-του δεν είναι φυσική αλλά κοινωνι-κή Ο φτωχός όπως και ο πλούσιος δεν γεννιέται από τη φύση αλλά γίνεται από την κοινωνία και πα-ραμένει σε αυτήν την κατάσταση από την ανθρώπινη ασπλαχνία Ο Θεός που είναι ο δημιουργός και μόνος πραγματικός κύριος των πνευματικών και των υλικών αγα-θών προσφέρει στους ανθρώπους τα αγαθά για να τα χρησιμοποιούν όλοι εξίσου

Η αναγνώριση των παραπάνω αποτελεί μια κατά φύσιν κατάσταση του ανθρώπου ενώ όταν ο κόσμος αυτονομείται από το Θεό χάνει τις αληθινές του διαστάσεις Με το κριτήριο της laquoχρηστικότηταςraquo η κτίση μεταβάλλεται σε απρόσωπο αντικείμενο και βιάζεται ασύστολα για να υποταγεί τελικά στη βουλιμία και την πλεονεξία του ανθρώπου Η διάθεση αυτή που εκφράζεται στην καθημερινή πρακτική και επικρατεί σε όλες τις εκδηλώσεις ξεπερνά τα όρια της χρήσεως και συνιστά πα-ράχρηση του κόσμου που είναι και η μεγαλύτερη αμαρτία Ο πλούτος αποτελεί την πιο τραγική ίσως μορ-φή παραχρήσεως του κόσμου αφού παίρνει την ελπίδα των ανθρώπων από το Θεό και τη στρέφει στα πράγματα που δόθηκαν από Εκεί-νον για να χρησιμοποιούνται μονά-χα σrsquo αυτήν εδώ τη ζωή Ο άνθρω-πος πια δεν βλέπει τον κόσμο ως δημιούργημα του Θεού αλλά ως ένα αντικείμενο ως υπηρέτη των εγω-ιστικών του επιθυμιών Κύρια αιτία που προκαλεί αυτή τη στάση απέ-ναντι στον κόσμο και τα υλικά αγαθά είναι ότι ο άνθρωπος παραθεωρεί τη μεγάλη αλήθεια ότι η κτίση δόθηκε από τον Θεό με ίδια δικαιώματα για κοινή χρήση από όλους τους αν-θρώπους Με μια εγωιστική διάθεση προσπαθεί να οικειοποιηθεί ιδιοτε-λώς ότι υπάρχει ώστε να ικανοποιεί όλες τις επιθυμίες του

Η σημερινή οικονομική κρίση που βιώνουμε συνδέεται με το σύνολο της προσωπικής και της κοινωνικής ζωής του ανθρώπου Η λατρεία της ανέσεως η ασέβεια προς τα


πράγματα η αλόγιστη σπατάλη η απουσία του μέτρου η ανευθυνότη-τα η αδικία η εκμετάλλευση η αι-σχροκέρδεια ο ευδαιμονισμός που εκδηλώνονται σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ζωής και δραστη-ριότητας είναι παράγοντες που την προκαλούν Αποκαλύπτει την κρίση του φρονήματος της στάσεως και συμπεριφοράς του ανθρώπου μέσα στην κτίση Η οικονομική κρίση εκ-φράζει την κρίση της παρουσίας και της διαγωγής του ανθρώπου μέσα στον κόσμο

Για να ξεπεράσει την οικονομική κρίση ο άνθρωπος καλείται να βρεί τoν αληθινό λόγο ύπαρξης των πραγμάτων και να κάνει σωστή χρή-ση των υλικών αγαθών απορρίπτο-ντας την παράχρηση δηλαδή τη δαι-μονική χρήση του κόσμου laquoΟι δια-φορές μεταξύ των αγγελικών των ανθρωπίνων και των δαιμονικών λογισμών αφού μελετήσαμε πολύ και παρατηρήσαμε καταλάβαμε ότι είναι οι εξής Οι αγγελικοί εξετάζουν τις φύσεις των πραγμάτων και ερευ-νούν και εξιχνιάζουν τους πνευματι-κούς λόγους τους Για παράδειγμα για ποιο λόγο έγινε ο χρυσός και γιατί είναι σπαρμένος σαν άμμος βαθιά μέσα στη γη και βρίσκεται με πολύ κόπο Και πως αφού βρεθεί πλένεται με νερό μπαίνει στη φωτιά και τότε παραδίνεται στους τεχνίτες για να κατασκευάσουν τη λυχνία της σκηνής του μαρτυρίου και το θυμιατήριοΟ δαιμονικός λογισμός ούτε τα γνωρίζει αυτά ούτε τα κα-ταλαβαίνει Φέρνει με αναίδεια στο νου μόνη την απόκτηση του χρυσού και προλέγει την τροφή και τη δόξα που θα προκύψει από αυτόν Ο ανθρώπινος πάλι λογισμός ούτε την απόκτηση του χρυσού ζητάει ούτε εξετάζει τίνος σύμβολο είναι ο χρυσός αλλά απλώς φέρνει στο νου τη μορφή του χωρίς πάθος και πλεονεξίαraquo επισημαίνει ο Ευάγριος ο Ποντικός Δυστυχώς ο σύγχρονος άνθρωπος ζει μέσα στην ευδαιμο-νία την απόλαυση των αισθήσεων τον καταναλωτισμό Είναι υποταγμέ-νος στον δαιμονικό λογισμό όπως επισημαίνει παραπάνω ο Ευάγριος στην παράχρηση δηλαδή των υλι-κών αγαθών Ζει για να καταναλώνει και η συνεχής κατανάλωση αυξάνει τις ανάγκες του και η αύξηση των

αναγκών του έχει σοβαρές επιπτώ-σεις στους συνανθρώπους του και στο περιβάλλον Ο εγωισμός η φιληδονία η φιλαυτία είναι πάθη που καλλιεργούνται ιδιαίτερα στον καταναλωτικό ακρατή και φιλήδονο άνθρωπο Αντίθετα με την ασκητι-κή χρήση του κόσμου ο άνθρωπος παραιτείται έμπρακτα από τον εγω-κεντρισμό του και την απαίτηση να υποτάσσει τα πάντα στο ατομικό του συμφέρον Αγαπά και σέβεται το περιβάλλον του και δεν προσπα-θεί να μεταφράζει την αξία του σε απρόσωπα χρήματα αλλά θεωρεί όσα τον περιβάλλουν ως πράγματα δηλαδή αποτελέσματα πράξεως του Δημιουργού Θεού

Σύμφωνα με την ορθόδοξη Θεο-λογία ο άνθρωπος καλείται να ανα-δείξει την ιερατική του ιδιότητα Ο άνθρωπος είναι ο ιερέας της κτίσης διότι στέκει στο κέντρο του κόσμου και ευλογεί το Θεό γιrsquo αυτό τον κόσμο γιατί δέχεται όλο αυτό τον κόσμο από το Θεό και τον επιστρέ-φει στο Θεό Είναι ιερέας ndash μεσίτης ανάμεσα στο Θεό και στον κόσμο εκείνος που με την ευχαριστιακή ndash ιερατική πράξη του ενοποιεί και λο-γοποιεί τον κόσμο που με την ιερα-τική του φύση είναι η ευχαριστιακή τράπεζα της δημιουργίας το κέντρο της ευχαριστιακής πράξεως του κό-σμου Υπερβαίνοντας την αυτάρκεια και την αυτονόμηση του κόσμου ο άνθρωπος ως καλός οικονόμος οφείλει να προσαγάγει ευχαριστιακά τον κόσμο στο Θεό Ο άνθρωπος ζώντας ευχαριστιακά και λειτουργικά δέχεται από τον Θεό τον κόσμο ως ευλογία και τον επιστρέφει ως Ευ-χαριστία Ο Θεός προσφέρει στον άνθρωπο τα υλικά αγαθά και αυτός του τα αντιπροσφέρει ως Ευχαριστία και δοξολογία Αυτό ακριβώς πραγ-ματοποιείται μέσα στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας Ο ευχαριστιακός χαρακτήρας της Θείας Λειτουργίας κάνει τους πιστούς να δέχονται τη ζωή τους καρπούς της εργασίας των συνανθρώπων τους αλλά πρωτίστως του Θεού Αυτά τα δώρα νιώθουν την ανάγκη να τα αντιπρο-σφέρουν όλοι προς όλους και στη συνέχεια όλοι μαζί στο Θεό με την ανιδιοτέλεια και τη χαρά που δίνει η αποδοχή αλλά και η προσφορά δώρων Βέβαια ο ευχαριστιακός αυ-

τός χαρακτήρας της ζωής βρίσκεται στον αντίποδα της καταναλωτικής μανίας που κυριαρχεί στο σημερινό πολιτισμό μας

Ο Θεός καλεί τον άνθρωπο να διαχειρίζεται ευχαριστιακά και κοινω-νικά τον κόσμο για να ξεπεράσει τη φθορά και το θάνατο Άλλωστε τελι-κός σκοπός της εργασίας δεν είναι η παραγωγή υλικών αγαθών αλλά η καταπολέμηση της φιλαυτίας Σύμ-φωνα με τον Μ Βασίλειο σκοπός της εργασίας δεν είναι η κάλυψη των ατομικών αγαθών αλλά η laquoυπηρε-σία των δεομένωνraquo γιατί έτσι μόνο μπορεί να αποφευχθεί το laquoέγκλημα της φιλαυτίαςraquo Το ανορθολογικό αυτό πνεύμα που αποκλείει εξαρ-χής την ιδιοποίηση και αποταμίευση πλούτου εφαρμόζεται πρακτικά στο μοναστικό κοινόβιο που ανα-γνωρίζεται ως ιδεώδης κοινωνία Η ανιδιοτέλεια αυτή της προσφοράς θεωρείται απαραίτητη και για την εργασία των πιστών που ζουν στον κόσμο Άλλωστε η χριστιανική ηθική είναι κοινή για όλους του πιστούς Δεν υπάρχει άλλη ηθική για τους μο-ναχούς και άλλη για τους κοσμικούς Όλοι καλούνται να καταπολεμήσουν τη φιλαυτία να καλλιεργήσουν την αγάπη και να βαδίσουν την τελειό-τητα Η διαφοροποίηση του τρόπου ζωής δεν συνεπάγεται και διαφο-ροποίηση του στόχου που είναι κοινός για όλους τους πιστούς σε κάθε τόπο και χρόνο Κατά συνέπεια σκοπός του ανθρώπου δεν είναι να συσσωρεύει υλικά αγαθά που ανήκουν στο Θεό και από κοινού σε όλους τους ανθρώπους αλλά να τα αντιπροσφέρει στο Θεό ως Ευχα-ριστία και ως δοξολογία laquoΤὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν σοὶ Χριστέ προσφέρομεν κατά πάντα καὶ διὰ πάνταraquo ομολο-γούμε κατά την ιερότερη στιγμή της Θείας Λειτουργίας Ο άνθρωπος λοι-πόν πρέπει να σταματήσει να χρησι-μοποιεί τα υλικά αγαθά εγωκεντρικά αλλά ευχαριστιακά Με την ευχαρι-στιακή προσέγγιση και χρήση των αγαθών της δημιουργίας ο αισθητός κόσμος ndashναός της παρουσίας του Χριστού και της δοξολογίας του- γί-νεται στα χέρια του ανθρώπου δώρο ευχαριστήριο που προσφέρεται στο Δημιουργό


Ναός χωρίζεται σε τρία μέρη στον Πρόναο τον κυρίως Ναό και το Ιερό Βήμα Το Ιερό χωρίζεται από τον κυρίως Ναό

με το τέμπλο Kαι τα τρία μέρη του ναού είναι

διακοσμημένα με εικόνες Η λέξη laquoδιακόσμησηraquo εντούτοις δεν είναι πλήρως επαρκής επειδή οι εικόνες είναι κάτι περισσότερο από μια απλή laquoδιακόσμησηraquo ή laquoτέχνηraquo Έχουν ένα ιερό και λατρευτικό λειτούργημα Φανερώνουν την κοινωνία μας την πραγματική ενότητά μας με τον laquoουρανόraquo την πνευματική και ένδοξη διάσταση της εκκλησίας

Επομένως οι εικόνες είναι κάτι περισσότερο από φωτογραφίες Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας φέρνουν αληθινά κοντά μας εκείνους που αναπαριστούν είναι μια πνευματική πραγματικότητα και όχι απλώς ένα σύμβολο Η εικονογραφία είναι μια μυσταγωγική τέχνη στην οποία το ορατό αποκαλύπτει το αόρατο

H προ της Εικονομαχίας εικο-νογραφική παράδοση διακρίνεται για την ελευθερία επιλογής των θεμάτων εικονογραφήσεως των χώρων λατρείας Η θεματολογία των κατακομβών στηρίζεται σε ελ-ληνιστικά πρότυπα και σκηνές από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη Η εικονογραφία της περιόδου αυτής επεδίωκε μέσω των παραστάσεων

και των συμβόλων να μεταδώσει μια εξέχουσα διδασκαλία

Βεβαίως η τεχνική της εκφρά-σεως της εικόνας προ και μετά την Εικονομαχία δεν είναι ξένη η μια εκ της άλλης Η Εικονομαχία επέδρα-σε βαθέως ως προς την κατάταξη των εικόνων εντός του ναού και την επιλογή των θεμάτων διατήρησε όμως την λειτουργικότητα και τον συμβολικό χαρακτήρα της εικόνας

Τις πρώτες περιπτώσεις χρι-στιανικής ζωγραφικής τις συναντού-με στις κατακόμβες και πρόκειται για σύμβολα και διακοσμητικά (άγκυρα ιχθύς άμπελος καράβι)Τα σύμβολα αυτά εκφράζουν τη χριστιανική πίστη και βοηθούν τους πιστούς να στηριχθούν στον αγώνα τους(η άγκυρα συμβολίζει την ελπί-δατο πλοίο την Εκκλησία)Η αιτία χρησιμοποίησης αυτών των συμ-φωνιών έχει να κάνει με το φόβο των χριστιανών απέναντι στους διώκτες τους και απέναντι στην ει-δωλολατρία

Η βυζαντινή αγιογραφία είναι η χριστιανική τέχνη που καλλιεργήθη-κε για την αγιογράφηση των βυζα-ντινών ναών Οι μορφές των Αγίων εμφανίζονται να συμμετέχουν στην άκτιστη δόξα του Τριαδικού Θεού Γίνεται χρήση των δύο διαστάσε-ων και λείπει η προοπτική και το βάθος Τα πρόσωπα δεν απεικονί-ζονται με φυσικότητα και τα ανθρώ-πινα χαρακτηριστικά τους είναι με-ταμορφωμένα και αλλοιωμένα Δεν ισχύουν οι γήινες αναλογίες αφού τα εικονιζόμενα πρόσωπα μετέχουν στη Θεία χάρη Όπως λέει ο Μέ-

γας Βασίλειος laquoη τιμή της εικόνος προς το πρωτότυπον διαβαίνειraquo Η ύλη εξαγιάζεται και λαμβάνει την ενέργεια και τη χάρη του Θεού Οι εικόνες ζωντανεύουν τη ζωή και τις μορφές των Αγίων Γίνονται βιβλία για τους αγράμματους (Ι Δαμα-σκηνός) Ο ρόλος της εικόνας είναι λειτουργικός καθώς μας βοηθάει να πετύχουμε την ένωση με το Θεό

Δύο σημαντικές σχολές αγιογρα-φίας που είχαν ως αφετηρία την Κωνσταντινούπολη ήταν η Μα-κεδονική και η Κρητική επειδή τα περισσότερα μνημεία της πρώτης σώζονται στη Μακεδονία με κέντρο τη Θεσσαλονίκη που παρουσίαζε μεγαλύτερη πνευματική και καλλι-τεχνική κίνηση ενώ της δεύτερης η τελική διαμόρφωση έγινε στην Κρή-τη γύρω στα τέλη του 15ου αιώνα

Εκτός αυτού οι κυριότεροι εκ-πρόσωποι ήταν Κρητικοί Τα έργα της Μακεδονικής σχολής ανάγονται στο 14ο αιώνα και κυριότερος εκ-πρόσωπος είναι ο Μανουήλ Παν-σέληνος από τη Θεσσαλονίκη

Τα έργα εμπνέονται από τον αναγεννητικό άνεμο εκείνης της εποχής Είναι έργα ζωγραφικής της αυλής και των μορφωμένων τάξε-ων Τα χαρακτηρίζουν οι ζωηρές κινήσεις η ελευθερία και ο ρεαλι-σμός Οι τόνοι των χρωμάτων είναι ζωηροί Οι σκηνές των τοιχογραφι-ών παρατίθενται σε συνεχείς ζώνες που συνήθως δεν διαχωρίζονται η μία από την άλλη

Η Κρητική σχολή εκφράζει το Βυζαντινό ιδεαλισμό Είναι η τέχνη της αυστηρής ορθοδοξίας και των

Οτου Ευάγγελου Τσουκάρα

Χριστιανική Τέχνηη εικονογραφία του ιερού ναού


μοναχών Τα έργα της τα χαρακτη-ρίζουν οι σκιεροί χρωματισμοί οι συγκρατημένες κινήσεις η λιτότητα και η υποβλητικότητα Οι διάφορες σκηνές στις τοιχογραφίες χωρίζο-νται με κόκκινες κάθετες ταινίες με τέτοιο τρόπο ώστε να εμφανίζονται ως φορητές εικόνες μέσα σε ερυ-θρά πλαίσια

Οι βυζαντινοί ναοί είναι καταστό-λιστοι από πλήθος εικονογραφικών παραστάσεων τις οποίες οι ειδικοί τις έχουν κατατάξει σε ομάδες τις οποίες ονομάζουμε εικονογραφι-κούς κύκλους

α) Δογματικός κύκλος περιλαμ-βάνει τις παραστάσεις 1) του Ιησού ως διδασκάλου στην κεντρική εί-σοδο του κυρίως ναού 2) του Πα-ντοκράτορα του τρούλου ο οποίος περιστοιχίζεται από ουράνιες δυ-νάμεις 3) των προφητών ανάμεσα στα παράθυρα του τυμπάνου του τρούλου οι οποίοι ανήγγειλαν τον Ιησού ως Μεσσία 4) των τεσσά-ρων Ευαγγελιστών στα σφαιρικά τρίγωνα του τρούλου οι οποίοι διέδωσαν το λόγο του Χριστού 5) της Πλατυτέρας στην κόγχη του Ιερού ένθρονη με τον Ιησού βρέφος

στην αγκαλιά Της ως η γέφυρα που ένωσε τη γη με τον ουρανό 6) της Αγίας Τριάδος με την συμβολι-κή παράσταση της φιλοξενίας του Αβραάμ πάνω στο ημικύκλιο του Ιερού 7) την Ετοιμασία του Θρό-νου πάνω στον οποίο υπάρχει το Ευαγγέλιο και το Άγιο Πνεύμα ως περιστερά κάτω από την Αγία Τρι-άδα όπου συμβολίζεται η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου

β) Λειτουργικός κύκλος Στο χώρο του Ιερού βήματος εικονί-ζονται 1) η Θεία Λειτουργία την οποία τελούν άγγελοι στον ουρανό 2) η Μετάληψη των Αποστόλων από το Χριστό 3) οι μορφές των Μεγάλων Ιεραρχών κάτω από την Πλατυτέρα στη κόγχη (Μ Βασιλεί-ου Ι Χρυσοστόμου Γρηγορίου Θε-ολόγου Κυρίλλου Αλεξανδρείας Μ Αθανασίου κά) οι οποίοι κρατούν λειτουργικά ειλητάρια

γ) Ιστορικός κύκλος Στις καμά-ρες και στους τοίχους του κυρίως ναού ζωγραφίζονται παραστάσεις από την ιστορία της Εκκλησίας

1) Σκηνές από τη ζωή του Χρι-στού (Γέννηση Βάπτιση Σταύρω-ση Ανάσταση Ανάληψη) σκηνές

θαυμάτων 2) Σκηνές από τη ζωή της Θεοτόκου (Γέννηση Εισόδια Κοίμηση) 3) Σκηνές από τη ζωή των Αγίων (μαρτύρια θαύματα) κλπ 4) Προσωπογραφίες Αγίων ανδρών (νότιος τοίχος) και γυναι-κών (βόρειος τοίχος) Σε αυτόν τον εικονογραφικό κύκλο ανήκουν και οι εικόνες του τέμπλου Αριστερά της Ωραίας Πύλης εικονίζεται ο Δεσπό-της Χριστός περιβεβλημένος με όλη Του τη δόξα Δεξιά της Ωραίας Πύλης εικονίζεται η Θεοτόκος με τον Κύριο στις άχραντες αγκάλες Της η Οποία ως η στοργική μητέρα του κόσμου δέεται για τους πι-στούς Δεξιά του Κυρίου εικονίζεται ο τίμιος Πρόδρομος ο laquoμείζων εν γεννητοίς γυναικών προφήτηςraquo (Λουκ728) και αυτός δεόμενος Δεξιά της Θεοτόκου ο τιμώμενος άγιος του ναού ή παράσταση Δε-σποτικής ή Θεομητορικής εορτής στην οποία είναι αφιερωμένος ο ναός Στο πάνω μέρος του τέμπλου εικονίζονται σκηνές από την επίγεια ζωή του Κυρίου (Δωδεκάορτο) και οι μορφές των αποστόλων και άλ-λων επιφανών αγίων


τοὺς ρεμβασμοὺς τοῦ ἡλιόφωτου αὐτοκράτορα μῆνα τοῦ Καλοκαιριοῦ τοῦ Αὐγούστου βλέπω νὰ ἀνιστο-ρεῖται ἡ ἀρχοντοσύ-νη τῆς ρωμαίηκης

καρδιᾶς ποὺ ἀκόμα ἀντιστέκεται στὴν πλάνη τοῦ πλάνου κοσμοκράτορα μὲ παρακλήσεις καὶ ἱκεσίες στὴν Κυρὰ τοῦ Γένους μὲ τραγούδια καὶ παιά-νες στὴν Δέσποινα τοῦ κόσμου Στὸ ἔρεβος τῆς ἱστορίας μας κυρίαρχη ἡ Παναγία Μητέρα στὶς χαρὲς καὶ στὶς λύπες μας στὶς νίκες καὶ στὶς ταπει-νώσεις στὰ μικρὰ καὶ στὰ μεγάλα στὰ παλαιὰ καὶ τὰ νέα στὰ καθημε-ρινὰ καὶ στὰ ἑόρτια στὴν ὑγεία καὶ στὴν ἀσθένεια στὴ πορεία τῆς ζωῆς καὶ στὴν ρομφαία τοῦ θανάτου στὴ θλίψη τοῦ Γολγοθᾶ καὶ στὴν ἐλπίδα τῆς Ἀνάστασης Μητέρα μεγαλόψυχη στὸ πόνο καὶ στὴ δόξα Μυημένος ὁ ἕλληνας πιστὸς στὰ ἀκροάματα καὶ στὰ ἀντηχήματα τῆς Θεομητορικῆς Της προστασίας Στὶς τρανὲς τὶς ἐκκλησιές στὰ πετρόχτιστα ξωκλήσια στὰ λευ-κοντυμένα ἐρημοκκλήσια στὰ λιθόχτι-στα διαβατικά στὶς κατάφυτες αὐλές μελίρρυτοι ὕμνοι καὶ μελιχρὰ ἄσματα πυργώνουν τὴν ἐλπίδα τῆς παρουσίας Της στὴν ταλαίπωρη ζωὴ μας Ὁ ρω-μηός πιστὸς στὴν ζωοδότρα Ὀρθόδο-ξη Παράδοση ὑφαίνει τὴν ἀγάπη του στὴν Παναγιά καὶ Τῆς κεντᾶ τραγού-δια Λαξεύει τὴν πέτρινη βιοτή του στὰ περήφανα βουνὰ καὶ στὰ ὁλοφώτεινα νησιὰ τῆς πατρίδος λαμβάνοντας εἰσπνοὲς αἰωνιότητας ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα τῶν ἐκκλησιῶν του ἀπὸ τὰ χαριτόβρυτα εἰκονίσματα τῆς Θεοτό-κου Αὐτοκράτορες σεβαστοκράτορες βασιλεῖς καὶ ἡγεμόνες ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι λαὸς εὐσεβὴς καὶ περή-φανος μὲ λύρες καὶ λαούτα μέ βιολιά καί τσαμπούνες μὲ λόγους καὶ μὲ κρό-

τους μὲ ἤχους καὶ ἰαχές μὲ χοροὺς καὶ μὲ σκοποὺς ποὺ ἀντιλαλοῦν τὴν μυστικὴ ἀπαντοχή του δὲν ἔπαψε μέ-χρι σήμερα νὰ τραγουδᾶ τὶς χαρὲς καὶ τίς χάρες τῆς Κυρίας ΘεοτόκουlaquoΚι ἡ Δέσποινα ὡς τrsquo ἄκουσε τὰ μά-θια τσε δακρύσαν Κι ὁ Μιχαὴλ κι ὁ Γαβριὴλ τὴν ἐπαρηγοροῦσαν Σώπασrsquo ἀφέντρα μrsquo καὶ κυρὰ καὶ μὴν πολὺ δα-κρύζεις Πάλαι μὲ χρόνια μὲ καιρούς πάλαι δικά μας θὰ lsquoναιraquo Κι ἀπὸ τότε μαυροφορεμένη καὶ σιωπηλὴ διαβαί-νει ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγὸς τοῦ Γέ-νους μας τὰ σοκάκια τῆς Κωνσταντι-νουπόλεως καὶ μυρώνει μὲ τὴν Χάρη Της τοὺς ὀλίγους καὶ ἀμέτρητους Πάντοτε ἐκεῖ μὲ καρτερία νὰ προσμέ-νει στὴν Χρυσὴ τὴν Πύλη νὰ ράνει μὲ μυρτιὲς τὸν μαρμαρωμένο βασιλιά

Οἱ πυλωροὶ τοῦ βορρᾶ οἱ ἀγέ-ρωχοι Θρακιῶτες μαρτυροῦν μὲ τὴν φωνὴ τοῦ ἀηδονιοῦ γιὰ τὰ κλειδιὰ τοῦ Παραδείσου laquoἘψὲς εἶδα στὸν ὕπνο μου καὶ στὸ γλυκὸ ὄνειρό μου τοὺς Ἀποστόλους φίλευα καὶ τὸν Χριστὸ κερνοῦσα καὶ τὴν γλυκειά μας Πανα-γιὰ θερμοπαρακαλοῦσα γιὰ νὰ μοῦ δώσει τὰ κλειδιά κλειδιὰ τοῦ Παραδεί-σουraquo Εἶναι κι ὁ περήφανος δικέφαλος ἀετὸς τῶν Μεγάλων Κομνηνῶν ποὺ φέρνει τὸ τραγούδι τῆς Κυρᾶς τοῦ Πό-ντου ἀπὸ τοῦ ὄρους τοῦ Μελᾶ στὶς κορυφὲς τοῦ Βερμίου τῆς ἔνδοξης Μακεδονίας laquoἩ Παναΐα λειτουργὰ κί ὁ γούμενον κοιμᾶται Τερέστεν ὀμμάτα τέρεστεν Παῶ κι ἀροθυμᾶται Ἡ Πανα-ΐαν λειτουργά τα σήμαντρα κτυποῦνε βροντοῦνε τὰ καμπανασὰ τrsquo Ὀρμάνια ἀντιβροντοῦναιraquo Πιο κεῖ στὴν βρα-χωμένη Ἤπειρο μὲ βῆμα δωρικὸ καὶ φωνὴ πυρακτωμένη οἱ Ἠπειρῶτες χορεύουν τὸν μέγα καγκελάρηlaquoΤὴν Παναγιὰ τὴ Δέσποινα τὴν διπλοπρο-σκυνᾶμε Κι ἡ Παναγιὰ ἡ Δέσποινα πά-ντα μαζί μας θὰ lsquoναι Στὴν Παναγιὰ τὴ Δέσποινα τάξτε χρυσὰ καντήλια Μέρα νύχτα νὰ φέγγουνε ἀκοίμητα καντήλια

γιατί πολέμους ἔχουμε ἀρρώστιες καὶ κινδύνους Κί ἡ Παναγιὰ ἡ Δέσποινα πάντα μαζί μας θὰ ναιraquo Ἀντιλαλοῦνε τὰ Μωραΐτικα βουνὰ στὸν Εὐαγγε-λισμὸ τῆς Κόρης laquoΧαρὰ ποὺ τόχουν τὰ βουνά τὰ κάστρα περηφάνεια γιατί γιορτάζει ἡ Παναγιά γιορτάζει κι ἡ Πατρίδαraquo Καὶ οἱ Λάκωνες στὴν Παναγιὰ προσφεύγουν τὴν ὥρα τοῦ κινδύνου laquoἈνάμεσα Τσιρίγο καὶ σὲ Καβο-Μαλιά καράβι κινδυνεύει μrsquo ὅλη τὴ σιρμαγιά Βοήθα Παναγιά μου γιὰ νὰ γλυτώσουμε κι ὅσα καντήλια ἔχεις θὰ σrsquo τὰ ἀσημώσουμεraquo Μὲ πόνο ὁ κρητικός τῆς Παναγιᾶς τῆς λέει laquoὪ Παναγιά μου Ἀνωγειανῆ ποὺ σοῦν αὐτὴν τὴν ὥρα ὄντεν ἐβάναν τὴν φω-θιὰ στὰ ξακουσμένα Ἀνώγειαraquo

Μὲ παρρησία ὁ εὐγενὴς νησιώτης τὴν Παναγιὰ παρακαλεῖ laquoΤὴν Πανα-γιὰ παρακαλῶ καὶ λέω τση νὰ ραίνει μὲ τὴν ντροσιὰ τοῦ οὐρανοῦ ὅλη τὴν οἰκουμένη Τὴν Παναγιὰ παρακαλῶ βάλσαμο νὰ σταλάζει στοῦ πονεμένου τὴν καρδιὰ ποὺ βαριαναστενάζει Τὴν Παναγιὰ παρακαλῶ καὶ τση ζητῶ τὴ χάρη στοῦ καθενοῦς τὴ σκοτεινιὰ νὰ φέγγει σὰ φεγγάριraquo Καὶ ὁ Λευκαδίτης μὲ χαρὰ ἐγκώμιο τῆς πλέκειlaquoΚυρὰ Φανερωμένη μου τοῦ Λευκαδίτη σκέπη χαρὰ στὸν που σὲ προσκυνᾶ χαρὰ στὸν που σὲ βλέπει σεμνὴ Παρ-θένο νὰ κρατᾶς στrsquo ἀπέριττο θρονί σου τὸν γιόκα σου τὸν ἀκριβὸ καὶ τὸν μονογενῆ σουraquo Ἀπὸ τὸ κάστρο τῆς Ἀστροπαλιᾶς ἡ Κυρὰ ἡ Πορταΐτισσα παρηγορεῖ τὰ τέκνα Της laquoἜ Κυρά μου Πορταΐτισσα ἄιντε ἔβγα ἀπὸ τὸ θρονί σου νὰ ἰδεῖς χαρὲς ποὺ γίνονται ἄιντε ἔξω ἀπὸ τὴν αὐλή σου Παναγιά Παναγιὰ Παρηγορήτρα παρηγόρα καὶ βοήθα Παναγιά Παναγιὰ Παρηγορή-τρα παρηγόρα κάθε πίκραraquo Μrsquo ἁρμο-νία καὶ ρυθμό μὲ ὀμορφιὰ καὶ χάρη χορεύουν τὸν Ἀγέρανο οἱ Παριανοὶ γιὰ τῆς Κυρᾶς τὴν χάρη laquo Ἀπrsquo ὅλα τά νη-σάκια μας ἕνα εἶναι ποὺ μrsquo ἀρέσει ποὺ

Στοῦ Ἀρχιμ Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

laquoὍταν ἡ Ρωμηοσύνη τραγουδᾶ τὴν Κυρὰ τὴν Παναγιὰraquo


lsquoχει τὴν Καταπολιανὴ μὲς στῆς Παριᾶς τὴν μέση Κυρά μου Καταπολιανῆ μὲ τὰ ἑκατὸ καντήλια φύλαγε τὸ παιδάκι μου νὰ σοῦ τὰ κάνω χίλια Παναγιά μου Παναγιά μου παρηγόρα τὴν καρ-διά μουraquo Βασίλισσα καὶ Ἀρχόντισσα Κυρία παινεμένη στέκει στὴ μέση το πελάγου τῆς Τήνου ἡ Κεχαριτωμέ-νη laquoὪ Παναγιά μου Τηνιακιά μὲ τὴν χρυσὴ κορώνα ὅλος ὁ κόσμος προ-σκυνᾶ τὴν ἰδική σου εἰκόναraquo Στὴν ἀνε-μόεσσα Ρόδο τὴν μαργαριταρένια τὴν νύμφη τοῦ Ἡλίου μὲ περίσσια χάρη τραγουδοῦν οἱ νησιῶτες στὴν Τσαμπί-κα Παναγιά laquoἜλα Παναγιά μου σῶσε νοῦν καὶ λογισμὸν μὲ δῶσε νοῦν καὶ λογισμὸν καὶ γνώση καὶ γλυτσὰ φωνὴ καμπόσην νὰ θυμοῦμαι τὰ τραγούδια τὰ παλιὰ καὶ τὰ καινούργιαraquo

Ὅταν ἡ καθάρια ἀγάπη τοῦ ζευγα-ριοῦ γινόταν προσευχὴ καὶ τραγούδι λέγανε laquoΧριστέ μου δώσrsquo μου ὑπο-μονὴ καὶ Παναγιὰ ἐλπίδα νὰ ζήσω νὰ τὴν ξαναδῶ τὴν εὔμορφή μου ἐλπίδαraquo Καὶ ὅταν παντρεύανε τὴν θυγατέρα τους μὲ χάρη τὴν ἐπαινοῦσανlaquoΝύφη μου τριαντάφυλλο κούκλα μου στολι-σμένη σοῦ εὔχομαι στὴν Παναγιά νὰ lsquoσαὶ στερεωμένη Ὅσα καλοπατήματα μrsquo ἐβγάλαν στὴν αὐλή σου τόσες φορὲς ἡ Παναγιὰ νὰ βλέπει τὸ κορμί σουraquo Καὶ στὴν Κάλυμνο τοὺς γλυκο-τραγουδοῦσαν laquo Ὢ Παναγιά Κυρὰ

Ψηλή μὲ τὴν χρυσὴ κορώνα ἔλα νὰ δώσεις τὴν εὐκὴν σrsquo αὐτὸν τὸν ἀρρε-βώναraquo Τὴν Παναγιὰ γιὰ συντροφιὰ καλοῦσαν οἱ Ναξιῶτες laquoΚοιμήσου μὲς τὴν κούνια σου καὶ στὰ παχιὰ πανιά σου ἡ Παναγιὰ ἡ Δέσποινα νὰ εἶναι συντροφιά σουraquo Οἱ Ροδίτες στῆς Πα-ναγιᾶς τὴν ἀγκαλιὰ ἄφηναν τὰ παιδιά τους laquoΠαναγιά μου ποὺ τὸ Σκιάδι βλέπετό πρωὶ καὶ βράδυ Παναγιά μου ποὺ τὸ Βάτι βλέπετό καὶ σὺ κομμάτι Παναγιά μου ποὺ τὸ Θάρρι κόρην ὄμορφη νὰ πάρειraquo Καὶ στὴν ἱερὰ τὴν Πάτμο στὴν Παναγιὰ θαρροῦνε laquoΠα-ναγιὰ τοῦ Μανταλάκη βλέπετό μας τὸ νησάκι Παναγία τῆς Κουμάνας φύλαέ μας τὰ παιδιά μαςraquo Ἀλλὰ καὶ στὸ μαρ-τυρονήσι τὴν Κύπρο τὴν ἐξακουστή ἡ Ἐλεοῦσα περικρατεῖ τὸν πόνο τους καὶ ἐκεῖνοι Τῆς λαλοῦνε laquoΟὐλές Τζυράες τὲς λαλοῦν τζὶrsquo οὔλες Τζυράες εἶναι μὰ σὰν τοῦ Τζύκκου τὴν Τζυρᾶν ἄλλην καμμιὰν ἐν ἔσιη πρῶτα δκιαβαίνει ἡ χάρη της τζιαι ταπισῶν ὑβρέσιηraquo

Στὴν Παναγιὰ τὴν Θρηνωδοῦσα στὴν μητέρα Παναγιά οἱ μάνες μας ἀκουμποῦσαν laquoΚι ἡ Παναγιὰ ἡ Δέ-σποινα καθόταν μοναχή της τὰς προ-σευχάς της ἔκανε γιὰ τὸν μονογενή της Φωνὴ τῆς ἧρθrsquo ἐξ οὐρανοῦ κί ἀπrsquo Ἀρχαγγέλου στόμα Φτάνουν Κυρά μου οἱ προσευχές φτάνουν κι οἱ μετά-νοιες τὸν γυιό σου τὸν ἐπιάσανε καὶ

στὸ φονιὰ τὸν πάνεraquoὉδίτες καὶ ὀδυνίτες τῆς ζωῆς σὲ

καιροὺς φρικτῆς περιδίνησης μὰ μὲ εὐφρόσυνους βηματισμοὺς προσερ-χόμαστε στὴν χρυσόθρονη Παναγιά τὸν νοῦν εἰς οὐρανοὺς μεταθέντες Παννύχια ἡ στάση μας μυστικὸς ὁ τρόπος ὑψηλὸς ὁ τόπος ἀθέατος στοὺς πολλούς ἄφαντος στοὺς κοσμι-κούς ὑπὲρ λόγον στοὺς ἐκλεκτούς Ρήσεις Προφητῶν καὶ αἰνίγματα μυ-σταγωγοῦν τὴν πορεία τοῦ Γένους σφραγίζουν τὸ κλέος τῆς ἱστορίας μας κρατύνουν τὸν καθαρὸ τῇ καρδίᾳ που ἀτενίζει τὴν δόξα τῆς Θεοτόκου στὴν ἀψίδα τοῦ ἱεροῦ στὸ τέμπλο τοῦ ναοῦ στὸ προσκυνητάρι τῆς ἐκκλησιᾶς στὰ ἁγιάσματα τῆς Κυρᾶς τῆς Παναγιᾶς Ἡ ὑπερκόσμια σιωπὴ Της γαληνεύει τὴν ἐγκόσμια βοή μερώνει τὴν καρδιά φωτίζει τὸν νοῦ Ἐμφωτος ὁ χορὸς τῶν Ὀρθοδόξων πορεύεται ὑπὸ τὴν κραταιὰ νεφέλη τῆς Χάριτος τῆς Ἄνασ-σας τοῦ κόσμου Δεομένη Ἱκέτιδα Παραμυθία Πορταΐτισσα Ὁδηγήτρια Διασώζουσα Φανερωμένη Ἐλεημονή-τρια εἶναι Ἐκείνη ποὺ μᾶς παραμυθεῖ Ἐκείνη ποὺ μᾶς παρηγορεῖ Ἐκείνη ποὺ μᾶς καθοδηγεῖ Καὶ τότε καὶ τώρα καὶ μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων


Εορτασμός της Παναγίαςστο θρονί της στο Βέρμιο



ην Παρασκευή 15 Αυγούστου το πρωί τελέστηκε με λαμπρό-τητα και επισημότητα η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Πανελλήνιο Ιερό Προσκύ-νημα της Παναγίας Σουμελά στη Καστανιά του Βερμίου

Από νωρίς το πρωί χιλιάδες πιστοί κατέφθασαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας στις πλαγιές του Βερμίου για να προσκυνήσουν το ιερό εικόνισμα της Παναγίας Σουμελά να λειτουργηθούν να λάβουν μέρος στη λιτανεία και να χαρούν το μεγάλο πανηγύρι με τα έθιμα και τις παραδόσεις του ποντιακού ελληνισμού

Στο πανηγυρικό συλλείτουργο προεξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικαίας κ Αλέξιος ενώ έλαβαν μέρος οι σεβασμιώτατοι Κυδωνιάς και Αποκορώνου κ Δαμασκηνός Εντίνετσκ κ Νικόδημος Κίτρους κ Γεώργιος και Βεροίας Να-ούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο

Ακολούθησε η καθιερωμένη λιτάνευση της ιεράς εικόνος και το τρισάγιο στο μνημείο για τον Αλέξανδρο Υψηλάντη

Τιμητική διάκριση στον σεβασμιώτατο

Με το ύψιστο παράσημο της Παναγίας Σου-μελά τον χρυσό σταυρό των Κομνηνών τιμή-θηκε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων για τη συμπλήρωση 20 χρόνων ποιμαντορίας στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας

Την τιμητική διάκριση απένειμαν από κοινού ο Καθηγούμενος της Παναγίας Σουμελά αρχιμ Αθηναγόρας Μπίρδας και ο Πρόεδρος του Σωμα-τείου κ Γεώργιος Τανιμανίδης ο οποίος έκανε και τη σχετική προσφώνηση

Ο σεβασμιώτατος κ Παντελεήμων κατά την αντιφώνησή του φανερά συγκινημένος ευχαρί-στησε για την τιμητική αυτή διάκριση τονίζοντας ότι ο ίδιος αισθάνεται διάκονος της Παναγίας και ότι στο πρόσωπό του η τιμητική αυτή διάκριση αντανακλά στους λαμπρούς συνεργάτες του

Η ομιλία του σεβαμιωτάτου στη θεία Λειτουργία

laquo laquoΝεανίσκοι καί παρ θέ νοι τῆς Παρθένου καί Θεομήτορος τήν μνή μην σέβοντες πρε σβῦ ται καί ἄρχοντες καί βα σιλεῖς σύν κρι ταῖς με λωδήσατεraquo

Ὑπακούοντας καί ἐ μεῖς κλῆρος καί λαός ἄρχοντες καί ἀρχό με νοι νεανίσκοι καί παρ θένοι πρεσβύ τε ροι με τά νεωτέρων στήν προ τρο πή τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμα σκη νοῦ ἑνώσαμε σήμε ρα τή φωνή μας γιά νά ὑμνήσουμε τήν Πα να γία Παρ θέ νο γιά νά ὑμνήσουμε τήν Κυ ρία Θεοτόκο πού σήμερα δο-

τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

Τ


ξάζεται μέ τρόπο μο να δικό ἀπό τόν Υἱό καί Θεό της

Ἑνώσαμε ὅ μως συγ χρόνως τίς φω νές μας γιά νά ὑμνή σουμε καί τόν Υἱό της διότι laquoἐποί η σεraquo ἐν αὐ τῇ laquoμε-γαλεῖαraquo ὡς Δυνατός καί δέν ἀξίωσε μόνο αὐτήν νά γίνει Μητέρα του ἀλλά ἀξίωσε καί μᾶς νά τήν ἔχουμε μη τέ ρα μητέρα στορ γική πού καί laquoἐν τῇ Κοι μή-σειraquo της δέν ἐγκατα λείπει τόν κό σμο ἀλλά στέκεται δίπλα μας πρέσβειρα καί μεσίτρια μεταξύ Θεοῦ καί ἀν θρώ -πων γέφυρα καί κλί μαξ laquoμετάγουσα τούς ἐκ γῆς πρός οὐρα νόνraquo

laquoΝεανίσκοι καί παρ θέ νοι τῆς Παρ-θένου καί Θεομήτορος τήν μνή μην σέβοντες πρε σβῦ ται καί ἄρχον τες καί βα σιλεῖς σύν κρι ταῖς με λωδήσατεraquo

Ποιός ὅμως εἶναι ὁ λό γος γιά τόν ὁποῖο ὁ ἱερός ὑμνογράφος κα λεῖ ὅλους τούς ἀν θρώπους ἀνε ξαρ τήτως ἡλικίας καί φύλου ἀνε ξαρτήτως κοινωνι κῆς τά-ξεως καί κατα γω γῆς νά ὑμνήσουν τήν Πα ναγία Παρθένο καί νά δοξολο γήσουν τόν Θεό

Μᾶς καλεῖ ἀδελφοί μου γιατί ἡ Παναγία μας δέν ἀνήκει σέ κά ποι-ους μόνον ἀπό ἐμᾶς οὔτε ἀ φο ρᾶ μιά μόνο μερίδα ἀν θρώπων Ἡ Πα ναγία μας εἶναι τό κοινό δῶ ρο τῆς ἀνθρω-πί νης φύ σεως πρός τόν Θεόmiddot εἶναι ἡ ἐκπρόσωπος ὅ λων τῶν ἀν θρώπων τοῦ παρελ θόντος τοῦ πα ρόντος καί τοῦ μέλ λοντοςmiddot εἶ ναι ἡ laquoτά ἄνω τοῖς κά τω ἑνώσα σαraquo ὄχι μό νο γιά λίγους ὄχι μόνο γιά ὁρισμέ νους ἀλλά γιά ὅλους τούς ἀν θρώ πους ἀδιακρίτως Εἶναι

αὐτή ἡ ὁποία μέ τήν ἔνδοξη Κοί μηση καί τήν εἰς οὐ ρανούς μετά στασή της κατέστη σε τήν ἀν θρώ πινη φύση μας συμ πά ρεδρο τῆς Θεό τητος Εἶναι αὐτή πού ὄχι μό νο κατάφερε νά κατακτή-σει τόν οὐρα νό ἀλλά νά γί νει ἡ ἴδια οὐρανός ἐφόσον στήν παρθε νική της νηδύ κυο φόρησε τόν δη μι ουρ γό τοῦ οὐ ρα νοῦ καί τῆς γῆς κυο φόρησε τόν ἴδιο τόν Θεό

Ἀδελφοί μου ἡ ζωή τοῦ ἀν θρώ που εἶναι ἕνας διαρκής ἀγώ νας μιά προ-σπάθεια γιά ἐπιβίωση γιά πρόοδο γιά ἐξέλιξη γιά ἱκανο ποίη ση τῶν στόχων καί τῶν φιλο δοξιῶν μας πού μερικές

φορές εἶναι δυστυχῶς ὑπέρμετρες ἐγωι στι κές καί παράλογες ὥστε μετα-τρέ πουν τόν ἀγῶνα μας τόν ἀγῶ να τῶν ἀνθρώπων καί τῶν λαῶν σέ σφο-δρή ἀντιπαράθεση μέ τούς ἄλλους μέ τούς ἀδελφούς μας Εἶναι μερικές φο-ρές τόσο ὑπερβο λικές καί ἄδικες ὥστε μετατρέ πουν τή διεκδίκηση σέ πόλεμο καί σέ καταστροφή Τό ζοῦμε δυστυ χῶς στίς ἡμέρες Πόλεμοι καί συγ κρούσεις μαίνονται μέ σκοπό τή διεκδίκηση τῆς ἐξουσίας μέ σκοπό τά συμφέροντα καί τήν ἐπι κρά τηση τοῦ ἑνός ἔναντι τοῦ ἄλλου Καί τό ἀποτέλεσμα τραγικό κατα στροφικό Ἄνθρωποι θυσιάζονται στό βωμό ἑνός συμφέροντος πού ἄν τό ἐξετάσει κανείς σέ βάθος εἶ ναι προ-σωρινό εἶναι ἐφήμεροmiddot θυσιάζονται στό βωμό τῶν ἐπι διώ ξεων κάποιων πού αὔριο θά βρίσκονται στήν ἴδια θέση μέ αὐτούς πού σήμερα καταστρέ φουν

Ἄν γυρίσουμε τό βλέμμα μας ὅμως ἀπό ὅσα συμβαίνουν στόν κόσμο πρός τήν Παναγία μας τότε θά διαπιστώ-σουμε πόσο διαφο ρε τικά μποροῦν νά εἶναι τά πράγμα τα ἄν θελήσουμε νά ἀκολουθή σουμε τόν δικό της δρόμο Διότι ἡ Πα ναγία μας ἐπέτυχε τό μεῖζον ἐπέτυχε ὅτι πιό ὑψηλό καί μεγάλο καί σημαντικό θά μποροῦσε νά ἐπιτύχει ἕνας ἄνθρωπος Ἔγινε μη τέρα τοῦ Θεοῦ Ἔγινε Κυρία καί Δέσποινα τῶν οὐρανῶν Καί αὐτό ὄχι συγκρουόμενη καί ἀντιπαρα τιθέ μενη μέ τούς ἄλλους ἀνθρώ πους ὄχι ἐξοντώνοντας καί κατα στρέφοντας τούς ἀντιπάλους της ἀλλά ἐργαζόμενη μυστικά καί σιω πηλά μέσα στήν ψυχή της Μελε τῶντας τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί ἀγωνιζόμενη νά τόν ἐφαρ μό ζει στή ζωή της Καλλιεργῶντας

Λιτανεία της ιεράς Εικόνας μετά τον Εσπερινό

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο


Από την λιτανεία της πανηγύρεως

Τιμητική διάκριση στο σεβασμιώτατο

τίς ἀρετές καί ἐπικοινωνῶντας μέ τόν Θεό διά τῆς προσευχῆς Ἐν τρυφῶντας σιωπη-λά στό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας καί ὑπο μένοντας μέ ταπείνωση ἀκόμη καί τίς μεγαλύτερες δυσκολίες

Αὐτός εἶναι ἀδελφοί μου ὁ δρό μος τῆς Παναγίας μας Αὐτός εἶναι ὁ τρόπος της καί γι᾽ αὐτό τήν τιμοῦμε καί σήμερα ἑορτή τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεώς της ἀλλά καί πάν-τοτε Γι᾽ αὐτό προστρέχουμε στούς ἱερούς ναούς καί τά ἱερά προσκυνήματά της ὅπως προστρέ ξατε καί σεῖς ἀπό τά πέρατα τῆς οἰ-κου μένης γιά νά προσ κυ νήσετε τή χάρη της γιά νά ἀσπασθεῖτε μέ κατάνυξη καί εὐλάβεια τήν ἱερή καί θαυμα τουρ γό εἰκόνα τῆς Σου-μελιώτισσας ὅπως ἔκα ναν καί οἱ πατέρες σας αἰῶνες τώρα στό ἱστο ρικό μονα στήρι της στόν Πόντο ἐκεῖ πού τά τελευταῖα χρόνια ξανα σημαίνουν μέ τή χάρη της οἱ καμπάνες καί ὑποδέχονται τόν Οἰ κου μενικό μας Πα τρι-άρ χη

Γι᾽ αὐτό ἀδελφοί μου καί σήμε ρα καθώς θά ἀποδίδουμε στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη μας ἀσπαζόμενοι τήν ἱερή μορφή της ἄς τήν παρα καλέσουμε νά μᾶς καθοδηγεῖ στόν δικό της δρόμο καί νά χαρίζει στόν κόσμο μας τήν εἰρήνηraquo


ράφει στὸ βιβλίο του laquoΟἱ Ἅγιοι τοῦ Ἁγίου Ὄρουςraquo ὁ μακαριστὸς γέρο-ντας Μωϋσῆς laquoἈφι-ερώνεται στοὺς διαδό-

χους τῶν Ἁγίων τοῦ Ἁγί-ου Ὄρους οἰκιστὲς τῶν μονῶν καὶ κελλιῶν τους τοῦ βίου τοῦ φρονήματος καὶ τοῦ ἔργου τους μι-μητὲς καὶ πιστοὺς ἀκολού-θους Ἁγιορεῖτες Πατέρες μιᾶς ὑπερχιλιετίας Ὁ πο-νήσας ἐλάχιστος καὶ μο-ναστῶν ἔσχατος Μωϋσῆς Ἁγιορείτηςraquo Αὐτὸ ἀκριβῶς ἦταν καὶ ὁ μακαριστὸς πλέον γέροντας Μωϋσῆς∙ διάδοχος καὶ συνεχιστής τῶν ἀγωνιστῶν Πατέρων τῆς ὑπερχιλιετοῦς μονα-στικῆς πολιτείας τοῦ Ἁγίου Ὄρους Μυστολέκτης τῆς ἁγιορειτικῆς παραδό-σεως καὶ μυστογράφος τῆς ἀθωνικῆς βιοτῆς Ὁμόφωνος τῶν Πατέρων καὶ ἀκόλουθος τῶν δικαί-ων Προσμονάριος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ μάρτυρας τῆς ἀγάπης τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χρι-στοῦ Ἐγκρατὴς μοναχὸς μὰ καὶ τῶν πιστῶν ὁδη-γός Κάλαμος ὀξυγράφος καὶ ἀηδών εὔλαλος τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ Κήρυκας τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Μεγάλου Θεοῦ καὶ ἐκφάντωρ τοῦ ἐσωτάτου μυστηρίου τῆς ἁγιορειτικῆς

κληρονομιᾶς Σάλπιγγα ἠχοῦσα καὶ ἀναγγέλουσα τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ στὸν παραπικρασμὸ τοῦ κόσμου Ἐζήλωσε λοιπόν ὁ μακαριστὸς γέρο-ντας τῶν Ἀποστόλων τὴν βιοτή τοῦ

Ἰὼβ τὴν ὑπομονή τὸ μαρτύριο τῶν μαρτύρων τὸ θάρρος τοῦ Μωϋσέως τὸν ζῆλο Ἠλιοῦ τὴν γλῶτταν τοῦ Χρυ-σορρήμονος τὶς περιοδεῖες Κοσμᾶ

τοῦ Αἰτωλοῦ τὴν γραφίδα Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

Εἶδε τὸ φῶς τοῦ κόσμου τούτου τὸ ἔτος 1952 στὴν μεγαλούπολη τῶν Ἀθηνῶν Οἱ γονεῖς του τὸν ἀνέθρεψαν

ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυ-ρίου Ἀπὸ νωρὶς συνδέθηκε μὲ τοὺς ἁγιορεῖτες πατέρες τοῦ Σιμωνοπετρίτικου Μετο-χίου τῆς Ἀναλήψεως στὸν Βύρωνα Ὁ Καθηγούμενος τῆς Σιμωνόπετρας Γέροντας Αἰμιλιανός ἦταν ἐκεῖνος ποὺ ἑρμήνευσε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ στὴν ζωὴ τοῦ μακαρι-στοῦ γέροντος Ἀφουγκρά-σθηκε τὴν φωνὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ τὸν καλοῦσε νὰ ἀνέλθει στὸ Ἅγιον ὌροςlaquoΚαὶ ἐκάλε-σε Κύριος Μωϋσῆν ἐπὶ τὴν κορυφὴν τοῦ ὄρους καὶ ἀνέ-βη Μωϋσῆςraquo (Ἐξοδ 1920) Εἰσέρχεται στὴν Ἱερὰ Μονὴ Σίμωνος Πέτρα καὶ κείρεται μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Μω-ϋσῆς Ἀσκεῖται ἐπὶ ἕνδεκα χρόνια στὴν ὑπακοὴ ὑπὸ τὸν σοφὸ καὶ πεπειραμένο γέροντα Αἰμιλιανὸ Μετὰ ταῦτα μὲ τὴν εὐλογία τοῦ γέροντά του ἐγκαταβιώνει στὴν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἰω-άννου τοῦ Χρυσοστόμου στὴν Κουτλουμουσιανὴ Σκή-τη τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος Δύο ἦταν οἱ διακονητές του στὴν Καλύβη του∙ ὁ ἀφοσι-ωμένος ὑποτακτικός του ὁ

παπα-Χρυσόστομος ποὺ τὸν ὑπη-ρέτησε παραδειγματικὰ ἕως καὶ τῆς τελευταίας του πνοῆς καὶ ἡ ἀσθένεια στὸ συκώτι ποὺ ἀπὸ τὴν νεαρή του

Γτοῦ Ἀρχιμ Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

laquoἈπὸ τοῦ Ὄρους τοῦ Ἁγίου εἰς τὰς οὐρανίους Μονὰςraquo

Γέροντας Μωϋσῆς Ἁγιορείτης-Γέροντας Γεώργιος Καψάνης


ἡλικία τὸν βασάνιζε Ἅγιο τὸν ὀνόμα-ζε τὸν πόνο ἀφοῦ γίνεται ὁδηγὸς καὶ ὁδὸς σωτηρίας καθὼς ἔλεγε

laquoΚαὶ εἶπεν ὁ Θεὸς πρὸς Μωϋσῆν λέγων∙ καταβὰς διαμάρτυραι τῷ λαῷraquo(Ἐξοδ 1921) Ἀπὸ τὴν κοινω-νία τῆς ἐρήμου τὸν ὁδηγοῦσε κατὰ καιροὺς ὁ Κύριος στὴν ἐρημία τοῦ κόσμου Μὲ τὸ χάρισμα τῆς γραφίδος καὶ τοῦ λόγου ἐξήγγειλε τὰ μεγαλεῖα του Θεοῦ Παρηγόρησε παρακάλεσε νουθέτησε ὁμολόγησε διετρά-νωσε ἀποκάλυψε κατήγ-γειλε ἐφανέρωσε τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ τοῖς ἀνθρώποις Ὁ μακαριστὸς γέροντας ἦταν φιλακόλουθος φιλάγιος και εἶχε φρόνημα πατερικό Διὰ τοῦτο καὶ μάχονταν μετὰ παρρησίας ἐναντίον τῆς ἐκκοσμικεύσεως καὶ τῆς πε-ριφρονήσεως τοῦ ἤθους τοῦ φρονήματος καὶ τῆς βιοτῆς τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας Ἦταν ἄνθρωπος τῆς ὑπομονῆς ἀφοῦ ποτέ δὲν διαμαρτυρήθηκε γιὰ τὴν ἀσθένειά του ἀλλὰ μᾶλλον τὴν ἔβλεπε ὡς δῶρο Θεοῦ Ἦταν γνήσιος ἀτόφιος ἁγιορείτης καλόγηρος ἀφοῦ γνώριζε νὰ βάζει μετάνοια καὶ νὰ ζητᾶ τὴν συγχώρηση ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἴσως ὡς ἄνθρωπος παρεπί-κρανε Τοὺς τελευταίους μῆνες τῆς ἐπὶ γῆς βιοτῆς του ὁ μακαριστὸς γέροντας Μωϋσῆς τοὺς πέρασε στὸ Ἐπισκοπεῖο τῆς Καστοριᾶς σιμὰ στὸν ἠγαπημένο του Μητροπολίτη Καστορίας κ Σεραφείμ ὁ ὁποῖος μαζὶ μὲ τοὺς κεχαριτωμένους ὑπο-τακτικούς του χάρισαν ἀναψυχὴ στὸν γέροντα καὶ ἀναδείχθηκαν συγκυρη-ναῖοι τοῦ παπα-Χρυσόστομου

Κίνησε λοιπὸν ὁ γέροντας τὴν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Αacute Οἰκουμενικῆς Συνόδου γιὰ τὴν αἰω-νιότητα καὶ μᾶς ἄφησε περίλυπους μὰ καὶ εὐεργετημένους Δοξάζουμε τὸν Θεὸ ποὺ τὸν γνωρίσαμε ποὺ σὲ καιρὸ μεγάλης δοκιμασίας μᾶς προ-στάτευσε πατρικά ποὺ μᾶς ὠφέλησε μὲ τὸν λόγο του μὲ τὴν ἀγάπη του μὲ τὸ παράδειγμά του

Μιὰ ἑβδομάδα μετά κατὰ τὴν μεγάλη ἡμέρα καὶ ἑορτὴ τῆς Πεντη-κοστῆς μετέβει εἰς τὰς οὐρανίους μονὰς καὶ ἕνας ἀκόμη μέγιστος τοῦ πανιέρου Ἄθωνος ὁ γέροντας Γεώρ-γιος Καψάνης Προηγούμενος τῆς

Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ὁ μα-καριστὸς γέροντας Γεώργιος ὑπῆρξε μία ἀπὸ τὶς πλέον σεβάσμιες προσω-πικότητες τῆς ὑπrsquo οὐρανὸν Ὀρθοδο-ξίας καὶ ὁ λόγος του ἄλατι ἠρτημένος πάντοτε ἀποτελοῦσε γνησία ἔκφραση ὀρθόδοξης πνευματικότητος καὶ ζωῆς Ὁ μακαριστὸς ἀναδείχθηκε τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἡ εὐκοσμία συνοδίτης καὶ αὐτός ὅπως ὁ γέροντας Μωϋσῆς τοῦ πόνου ἐμπειρικὸς καθηγητὴς καὶ διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδόξου θεολο-

γίας ἐξομολόγος πλειάδος ἀρχιερέ-ων ἱερέων μοναστῶν καὶ λαϊκῶν τροφεὺς πενομένων φάρος φαεινός ἀστὴρ λαμπερός ἀπλανὴς ὁδηγός πατὴρ ἱεραποστόλων καὶ ὑπέρμαχος τῶν Ὀρθοδόξων δογμάτων Εὐγενὴς στοὺς τρόπους ἱλαρὸς στὴν ὄψη γλυκὸς στὸν λόγο συμπαθὴς στοὺς πεπτωκότας ἀρχοντικὸς στὸ ὕφος καλογερικὸς στὸ ἦθος παραδοσιακὸς στὸ φρόνημα ἁγιορείτης στὸ βίωμα

Ἐγκατέλειψε τὴν ἀκαδημαϊκὴ στα-διοδρομία τὴν σπουδαία δραστηριό-τητά του στὸ Παλαιὸ Φάληρο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἀνδρώθηκε καὶ μὲ τὴν συνοδεία τῶν πρώτων ἐκλεκτῶν πνευματικῶν του τέκνων ἀνῆλθε στὸν ὑψηβάμωνα Ἄθωνα γιὰ νὰ γί-νει θεωρὸς τῶν ἀθεάτων μυστηρίων

τῆς πίστεως Ὡς γνήσιος ἐραστὴς τῆς ἡσυχαστικῆς καὶ νηπτικῆς ἁγιο-ρειτικῆς παραδόσεως ἀνέδειξε τὴν Μονὴ τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου ὅπου ἡ βουλὴ τῆς Κυρίας Θεοτόκου τοῦ ἐνε-πιστεύθει σὲ κῆπο μυροβόλο ὁσιότη-τος καὶ ἁγιοσύνης Ἐκεντρίσθηκε ὁ μακαριστὸς Γέροντας Γεώργιος στὴν ὑπερχιλιετῆ ἁγιορειτικὴ παράδοση καὶ ἀναδείχθηκε καὶ τρόπων μέτοχος καὶ θρόνων διάδοχος των ἀρχαίων

πολιστῶν τῆς Ἀθωνικῆς πολιτείας Σφράγισε μὲ τὸν πατερικό του λόγο τὴν κατώδυνη ἐποχή μας καὶ πλούτισε μὲ τὴν ἁγιοπνευ-ματικὴ του γραφίδα τὰ θε-ολογικὰ γράμματα Στοὺς χαλαιποὺς καιροὺς τῆς με-ταπατερικῆς συγχύσεως ὁ μακαριστὸς γέροντας Γεώργιος παρέμεινε γνή-σιος ἐκφραστὴς τῆς Πα-τερικῆς βιοτῆς καὶ ἐμπει-ρίας Δίχως φανατισμοὺς καὶ μισαλλοδοξία δίχως ἀσέβεια καὶ ζηλωτισμούς δίχως ἀκρότητες καὶ φα-τριασμούς κατέθετε τὶς ἀνησυχεῖες τὶς ἀντιθέσεις τὶς θέσεις τὴν ὀρθόδοξη ὁμολογία του Λάξευσε μὲ βίο μοναχικὸ καὶ λόγο πατερικό τους θέμεθλους τῆς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου Προσέθεσε ἔλαιον ἀγαλλιάσεως στὴν κανδήλα τῆς ἱστορικῆς πορείας τῆς Μονῆς του γιατί εἶχε προστάτη καὶ συ-νοδίτη τὸν μέγα Ἱεράρχη τῶν Μυρέων τὸν Ἅγιον Νικόλαον ἀντιλήπτορα τὸν κτήτορα Ὅσιο Γρηγόριο

καὶ ἀπαντοχὴ τὴν Ἁγία Ἀναστασία τὴν Ρωμαία Τώρα πλέον ὁ γέροντας Γεώργιος ἀφοῦ διάβηκε τὰ διαβα-τικά του οὐρανοῦ συναγάλλεται καὶ συγχαίρει μετὰ τῶν ὁσίων ἁγιορειτῶν πατέρων στὴν Χώρα τῶν Ζώντων laquoἔνθα ὁ τῶν ἑορταζόντων ἦχος ὁ ἀκα-τάπαυστος καὶ ἡ ἀπέραντος ἡδονὴ τῶν καθορώντων τοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου τὸ κάλλος τὸ ἄρρητονraquo Ἄς ἔχουμε ἀμφοτέρων τὴν εὐχὴ καὶ ὁ Κύριος τῆς Δόξης ἄς ἀναδείξει στοὺς κάτω τούτους χρόνους γνήσιους μι-μητὲς τῆς ζωῆς αὐτῶν


ολλές φορές ακούτε από το στόμα των ιερέ-ων να ομιλούν για πνευματική προκοπή ή να λένε laquoΝα προ-σπαθήσουμε να γίνουμε πνευμα-

τικοί άνθρωποιraquo Όμως τι σημαίνει τελικά πνευματική προκοπή τι σημαί-νει πνευματικότητα Μήπως τα έχουμε παρεξηγήσει μέσα στο μυαλό μας

Όταν οι Πατέρες της Εκκλησίας ομι-λούν για πνευματικότητα δεν ομιλούν περί ηθικής

Η Εκκλησία μας προσφέρει πνευ-ματικότητα και όχι ηθική τελείωση Ο πνευματικός άνθρωπος είναι σίγουρα και ηθικός όμως το ηθικός δεν συνε-πάγεται και το πνευματικός

Το να είμαστε ηθικά καλοί αυτό μπορούμε και μόνοι μας να το πετύ-χουμε όμως δεν είναι το ζητούμενο

δεν πρέπει να γίνει αυτοσκοπός δεν αρκεί η ηθική από μόνη της ώστε να ελκύσουμε την χάρη του Θεού Πχ όσο καθαρός κι αν είσαι όσο εγκρα-τής κι αν είσαι όση αμόλυντη ζωή κι αν έχεις εάν ζεις εν παρθενία όσο δίκαιος κι αν είσαι εάν δεν έχεις ταπεί-νωση τίποτα δεν κατάφερες διότι laquoο Κύριος ταπεινοίς δίδωσι χάρινraquo

Λέμε λοιπόν ότι η Εκκλησία μας προσφέρει πνευματικότητα Τι είναι λοιπόν η πνευματικότητα Μπορεί να μετρηθεί

Η πνευματικότητα είναι κατάσταση όπου ο άνθρωπος έχει υπερβεί τον εγωισμό την φιλαυτία του έχει υπερ-βεί τα του κόσμου και πλέον εν ταπει-νώση και μετανοία ζει για τον Χριστό δια του Χριστού

Ζει δηλαδή όχι για να laquoκτίσειraquo ένα καλό όνομα στην κοινωνία όχι για να γίνει διάσημος και προσφιλείς στους ανθρώπους έστω και λόγω της καθα-ρότητος του βίου του ή των ποικίλων

αρετών του αλλά ζει για τον Χριστό ζει για τους άλλους ζει δια του Χρι-στού δηλαδή ζει μέσω του Χριστού δια των μυστηρίων της Εκκλησίας και φτάνει στο σημείο να λέγει μαζί με τον απόστολο laquoζω δε ουκέτι εγώ ζει δε εν εμοί χριστόςraquo

Ο πνευματικός άνθρωπος δεν είναι αυτός που έχει κάνει σπουδές στην θύραθεν σοφία δεν είναι ούτε ο ηθι-κός άνθρωπος αλλά ο μυημένος στο μυστήριο της Αγάπης

Εάν τολμούσα να ονόμαζα ποιος είναι ο πνευματικός άνθρωπος θα έλεγα ότι είναι ο άνθρωπος που αγαπά Διότι το ατέλεστο τέλος που καλούμαστε όλοι μας να αγγίξουμε και να γίνουμε μέτοχοι είναι η Αγάπη εν Χριστώ δηλαδή η άδολη αγάπη η ανιδιοτελής αγάπη η αγάπη που μπο-ρεί να φτάσει στην θυσία του Σταυρού χωρίς να κρατήσει κακία μέσα της

laquoΑγάπα και κάνε ότι θέλειςraquo είπε ένας γέροντας σε κάποιον μοναχό

Π

Πνευματικός άνθρωπος ὁ αγαπών

του Αρχιμ Παύλου Παπαδόπουλου


Διότι εάν αγαπάς όντως θα σου εί-ναι αδιανόητο να στεναχωρήσεις τον πλησίον σου να τον αδικήσεις να τον κατακρίνεις Εάν αγαπάς θα σου είναι αδιανόητο να ησυχάσεις μέσα στην φιλαυτία σου μέσα στο βόλεμά σουhellipθα καταληφθείς από μία laquoμακαρία μα-νίαraquo όπως λέγει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος να αναπαύσεις τον άλλο να βρεις τον άλλο να δεις τον άλλο

Η Αγάπη λοιπόν είναι ο σκοπός της ζωής διότι Αγάπη είναι ο Θεός Ο άνθρωπος λοιπόν που σκοπό έχει την ένωσή του με τον Θεό (καθrsquo ομοί-ωσιν) είναι σαν να έχει σκοπό του την απόκτηση της Αγάπης

Λέγει πάλι ο Άγιος Ιωάννης της Κλί-μακος laquoΑυτός που θέλει να ομιλή για την αγάπη είναι σαν να επιχειρή να ομιλή για τον ίδιο τον Θεόν Η αγάπη ως προς την ποιότητά της είναι ομοίω-σις με τον Θεόν όσο βέβαια είναι δυ-νατόν στους ανθρώπους Ως προς την ενέργειά της είναι μέθη της ψυχής Ως προς δε τις ιδιότητές της είναι πηγή πίστεως άβυσσος μακροθυμίας θά-λασσα ταπεινώσεωςraquo

Να λοιπόν γιατί τόλμησα να πω ότι τελικά πνευματικός άνθρωπος είναι ο άνθρωπος που αγαπά που έχει αγάπη όχι για τους φίλους και τους οι-κείους τους όχι μόνο για τους ανθρώ-πους αλλά για όλη την κτίση

Βεβαίως για να αποκτήσει κανείς αγάπη που οδηγεί στην αγιότητα θέλει επιμονή θέλει υπομονή θέλει προσευχή προσοχή ταπείνωση και μετάνοια

Θέλει όμως και κάτι άλλο πολύ

σημαντικό Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να κατορθώσει πολλά πράγματα στην ζωή του όμως την αγιότητα δεν μπορεί να την κατορθώσει μακράν των Μυ-στηρίων της Εκκλησίας Διότι η Εκκλη-σία είναι ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας Η Εκκλησία είναι ο Χριστός άρα λοιπόν μακράν της Εκ-κλησίας είμαστε μακράν του Χριστού

Μερικοί υποστηρίζουν ότι πιστεύ-ουν στον Χριστό απορρίπτοντας την Εκκλησία Του όποιος όμως απορρί-πτει την Ορθόδοξη Εκκλησία απορρί-πτει τον Χριστό και πλέον μακράν του Χριστού είναι μακράν του Φωτός της Αλήθειας της Αγάπης και της Αιωνίου Ζωής

Και μην πει κάποιος ότι laquoεμείς δεν ποθούμε να γίνουμε άγιοιraquo διότι όποιος έστω και ενδόμυχα απορρί-πτει συνειδητά την αγιότητα απορρί-πτει τον σκοπό της δημιουργίας του

Όλοι μας πλαστήκαμε κατrsquo εικόνα και καθrsquo ομοίωσιν Θεού δηλαδή δημι-ουργηθήκαμε ελεύθεροι με νου κρίση και λογική ώστε να μεταμορφωθούμε από χοϊκοί άνθρωποι σε κατά χάριν θεανθρώπους σε αγίους σε όντα που ζουν μαζί με τον Θεό αρμονικά μέσα σε αιώνια ευφροσύνη

Θα κλείσω με ένα απόσπασμα από το βιβλίο της Κλίμακος του Αγίου Ιωάννου στο οποίο ο Άγιος μας δείχνει τον δρόμο από την γη των παθών προς τον Ουρανό της Αγάπης

Λέγει ο Άγιος laquoΗ ελάττωσις του κακού γεννά την αποχή από το κακό Η αποχή από το κακό είναι η αρχή της μετανοίας Η αρχή της μετανοίας

είναι η αρχή της σωτηρίας Η αρχή της σωτηρίας είναι η καλή πρόθεσις Η καλή πρόθεσις γεννά τους κόπους Αρχή των κόπων είναι οι αρετές Η αρχή των αρετών είναι το άνθος (της πνευματικής ζωής) Το άνθος της αρετής είναι η αρχή της (πνευματικής) εργασίας Η (πνευματική) εργασία εί-ναι τέκνο της αρετής∙ και αυτής τέκνο η συνέχισις και η συχνότης της εργα-σίας Καρπός και τέκνο της συνεχούς και επιμελούς εργασίας είναι η έξις (η μόνιμη δηλαδή συνήθεια) Και τέκνο της έξεως είναι η ποίωσις (να γίνη δη-λαδή η αρετή ένα με την ψυχή φυσική κατάστασίς της)

Η ποίωσις στο καλό γεννά τον φόβο (του Θεού) και την ευλάβεια Ο φόβος γεννά την τήρησι των εντο-λών ndash είτε των επουρανίων είτε των επιγείων Η τήρησις των εντολών είναι απόδειξις της αγάπης (προς τον Θεόν και τον πλησίον) Αρχή της αγάπης είναι το πλήθος της ταπεινώσεως Το πλήθος δε της ταπεινώσεως είναι θυ-γατέρα της απαθείας Και η απόκτησις της απαθείας είναι η πληρότης της αγάπης δηλαδή η πλήρης κατοίκησις του Θεού σε όσους έγιναν με την απά-θεια laquoκαθαροί τη καρδίαhellipότι αυτοί τον Θεόν όψονταιraquo

Η πνευματική ζωή είναι η ζωή της συγχωρετικότητος και της αγάπης Εάν δεν συν-χωρούμε και δεν αγα-πούμεhellipμην πλανόμεθα δεν ζούμε πνευματική ζωή όσο και laquoηθικά αμόλυντοιraquo κι ας είμαστε διότι laquoΟ αγαπών εκ του Θεού γεγένηται και γιγνώσκει τον Θεόνraquo


ην Κυριακή 13 Ιουλίου εορτή των αγίων Πατέ-ρων της Δacute Οικουμενικής Συνόδου στον μητροπο-

λιτικό ιερό ναό των αγίων απο-στόλων Πέτρου και Παύλου Βε-ροίας χοροστάτησε στον όρθρο προεξήρχε της θείας Λειτουργίας και κήρυξε το θείο λόγο ο σεβα-σμιώτατος Μητροπολίτης Σεβα-στείας κ Δημήτριος ιεράρχης του Οικουμενικού μας Πατριαρ-χείου και προσωπικός φίλος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας κ ΠαντελεήμονοςΟ σεβασμιώτατος άγιος Σεβα-στείας είχε συλλειτουργούς του τους σεβασμιώτατους Μητρο-πολίτες Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμονα Κί-τρους και Κατερίνης κ Γεώργιο Ελλασώνος κ Χαρίτωνα όπως

μ ι κ ρ έ ς Ε Ι Δ Η Σ Ε Ι Σ

Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας

40 χρόνια ιερωσύ-νης Μητροπολίτου

Σεβαστείας κ Δημητρίου

Τ

Ο σεβ Μητροπολίτης Σεβαστείας κ Δημήτριος

και τον θεοφιλέστατο Επίσκοπο Πύργου κ Ηλία εκ του Πατρι-αρχείου Αντιοχείας Κατά τη θεία Λειτουργία συμπροσευχήθηκε από το ιερό Βήμα ο σεβασμιώτα-τος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ Μελίτων ιεράρχης του Οικου-μενικού Θρόνου παρέστησαν δε και πολλοί φίλοι και πνευματικά τέκνα του αγίου Σεβαστείας ο οποίος εόρτασε και την επέτειο των 40 χρόνων της ιερωσύνης του Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ Παντελεήμων κατά την συγκινητική προσφώνησή του προς τον επιστήθιο αδελφικό του φίλο χαρακτήρισε τον Μη-τροπολίτη Σεβαστείας ιεράρχη λόγιο και πιστό που τον χαρα-κτηρίζει η σύνεση και η αγάπη του για την αλήθεια και το δίκαιο laquoΕυχόμεθα στον άγιο Σεβαστείας κάθε ευλογία και ενίσχυση από Θεούraquo κατέληξε ο σεβασμιώτα-τος και στη συνέχεια τίμησε τον Μητροπολίτη Σεβαστείας

Αναμνηστική φωτογραφία μετά τη λήξη του Συναπαντήματος

Μετά την Αγρυπνία στο σπήλαιο των Αγίων Πατέρων

Από την υποδοχή της αγίας Κάρας του αγ Νικολάου Πλανά

λοκληρώθηκε την Κυριακή 20 Ιουλίου το απόγευμα με επιτυχία το 16ο συναπάντη-μα νέων στις εγκαταστάσεις

του Ιερού Προσκυνήματος Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο ΗμαθίαςΤο Συναπάντημα αποτελεί την ετήσια συνάντηση στην Ιερά Μονή της Πα-ναγίας Σουμελά των νέων ποντιακής καταγωγής από όλη την Ελλάδα και τη Διασπορά (Αμερική Καναδάς Αυστραλία Ρωσία Γεωργία κλπ)Κάθε χρόνο και για ένα τετραήμερο πολυπληθείς αντιπροσωπείες πάνω από 400 νέοι εκπρόσωποι Ποντιακών Σωματείων διανυκτερεύουν στην Πα-ναγία Σουμελά και συμμετέχουν στις προγραμματισμένες εκδηλώσεις

16ο Συναπάντημαστην Παναγία

Σουμελά

Ο

ατά το διήμερο 21 και 22 Ιουλίου (8 και 9 με το παλ ημερολόγιο) πανηγυρίστηκε

στην Μικρά Αγία Άννα στο Άγιο Όρος η μνήμη των αγίων Διονυσίου του Ρήτορος και Μητροφάνους του Πνευματικού που είναι οι προστάτες της περιοχήςΗ αγρυπνία τελέστηκε στον ομώνυμο ιερό ναό στο σπήλαιο των αγίων Πατέρων προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμονος ενώ στη θεία Λειτουργία έλαβε μέρος και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ Παύλος

Πανήγυρις αγίων Διονυσίου και Μητροφάνους

στη Μ Αγ umlΑννα

Κ

ην Παρασκευή 25 Ιουλίου το απόγευμα πραγματοποιήθηκε στην ενορία αγίας Παρασκευής

Βεροίας η υποδοχή της αγίας Κάρας του αγίου Νικολάου Πλανά που μετέφερε ο πανοσ αρχιμ Ιερώνυμος Νικολόπουλος Αacute Γραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και προϊστάμενος του ιερού ναού αγίου Ιωάννου Βουλιαγμένης όπου φυλάσσονται τα ιερά λείψανα του αγίου Νικολάου Πλανά

Υποδοχή της Αγίας Κάρας του αγ

Νικολάου Πλανά

Τ


Αρχιερατικό συλλείτουργο της εορτής του αγ Παντελεήμονος

Εσπερινός πανηγύρεως οσ Αντωνίου πολιούχου Βεροίας

Από την επίσκεψη σε μοναστήρια της περιοχής της Αγίας Πετρουπόλεως

ατά το διήμερο 26 και 27 Ιουλίου εορτάστηκε στη Βέροια η μνήμη του αγίου Παντελεήμονος του ιαματικού κατά την οποία άγει

τα ονομαστήριά του ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ ΠαντελεήμωνΟ εσπερινός τελέστηκε στο καθολικό της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά χο-ροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μη-τροπολίτου Σεβαστείας κ ΔημητρίουΤην κυριώνυμο ημέρα στον όρθρο χοροστάτησε ο σεβ Μητροπολίτης Σε-βαστείας κ Δημήτριος ενώ στο πολυ-αρχιερατικό συλλείτουργο προεξήρχε ο εορτάζων Μητροπολίτης Βεροίας κ Παντελεήμων

Η εορτή του Αγίου

Παντελεήμονος

Κ

πό τις 2 μέχρι και τις 6 Αυγού-στου ο σεβασμιώτατος Μητρο-πολίτης μας κ Παντελεήμων επι-σκέφθηκε την Αγία Πετρούπολη

προσκεκλημμένος του τοπικού Κυβερ-νήτου κ Γεωργίου ΠολτασόφΚατά τη διάρκεια της παραμονής του είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί διάφο-ρα σημεία θρησκευτικού ενδιαφέρο-ντος όπως η ιερά μονή Νοβοντέβιτσυ η μονή του αγίου Αλεξάνδρου Σίρσκυ με το άφθορο ιερό λείψανό του το προσκύνημα του αγ Αντωνίου κά

Επίσκεψη του σεβα-σμιωτάτου στην

Αγία Πετρούπολη

Α

ο διήμερο 31 Ιουλίου και 1 Αυ-γούστου εόρτασε ο ιερός ναός αγίου Αντωνίου πολιούχου

ΒεροίαςΤο εσπέρας έγινε επίσημη υποδοχή του Τιμίου Σταυρού από το Προσκύ-νημα της Παναγίας Σουμελά και εν συνεχεία Μέγας Πανηγυρικός Εσπε-ρινός χοροστατούντος του σεβασμιω-τάτου Μητροπολίτου Βεροίας Ναού-σης και Καμπανίας κ ΠαντελεήμονοςΜετά το πέρας του Εσπερινού πραγματοποιήθηκε ιερά λιτανεία των λειψάνων του αγίου Αντωνίου του Βε-ροιέως και του Τιμίου Σταυρού προς ευλογία της πόλεως των Βεροιέων

Πανήγυριςοσ Αντωνίου πολιού-

χου Βεροίας

Τ


Από την υποδοχή της Παναγίας Αγιοταφιτίσσης

Χειροθεσία Αναγνωστών μπροστά στην εικόνα της Παναγίας

Μετά την απονομή των τιμητικών διακρίσεων

ην Παρασκευή 15 Αυγού-στου το εσπέρας τελέστηκε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας εόρ-

τιος εσπερινός και στη συνέχεια η ακολουθία των εγκωμίων προς την Υπεραγία Θεοτόκο Ο σεβα-σμιώτατος τίμησε με τον σταυρό των επετειακών Κ΄ Παυλείων τον προϊστάμενο του Ναού αρχιερατι-κό επίτροπο Αλεξάνδρειας και αν γενικού αρχιερατικού επιτρόπου της Ιεράς Μητροπόλεως αρχιμ Δι-ονύσιο Ανθόπουλο για την πολυετή καρποφόρο προσφορά του στη διοργάνωση του θεσμού των Παυ-λείων Επίσης με την ίδια τιμητική διάκριση τίμησε τον εκπρόσωπο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ιεροδιάκονο π Χαράλαμπο Βαρβα-γιάννη που συνόδευσε την ιερά ει-κόνα της Παναγίας Αγιοταφιτίσσης κατά την εδώ προσκυνητή έλευσή της

Τιμητική διάκριση στον αρχιμ Διονύσιο Ανθόπουλο

Τ

ο απόγευμα της 6ης Αυγού-στου πραγματοποιήθηκε η επίσημη υποδοχή της ιεράς Εικόνος της Παναγίας της

Αγιοταφιτίσσης στο προαύλιο χώρο του πνευματικού κέντρου του Δήμου Αλεξανδρείας Μετά την υποδοχή ακολούθησε δέηση και εν συνεχεία με πομπή η θαυματουργή Εικόνα κατευθύνθηκε στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας όπου και τελέστηκε ο εσπερινός και η μικρή παράκληση της Παναγίας χοροστατούντος του σεβα-σμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελε-ήμονος ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγοΣτο τέλος του Παρακλητικού Κανόνα ο σεβασμιώτατος προέβη σε χειροθεσί-ες ΑναγνωστώνΠλήθος κόσμου κατέκλυσε τον Ιερό Ναό για να ασπαστούν την Ιερή Ει-κόνα της Παναγίας Αγιοταφίτισσας η οποία παρέμεινε μέχρι 16 Αυγούστου Καθημερινά τελούνταν πλήθος ιερών ακολουθιών και δόθηκε η ευκαιρία σε μεγάλο αριθμό πιστών από την Ημαθία και άλλα μέρη της Ελλάδος να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα της Παναγίας

Η εικόνα της Παναγίας

Αγιοταφίτισσας στην Αλεξάνδρεια

Τ


Από την περιφορά της Εικόνας και της αγ Κάρας του οσ Θεοφάνη

Από την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου σε ησυχαστήριο του Αγ Όρους

Από την επίσκεψη του Υπουργού Πολιτισμού στο Επισκοπείο Βέροιας

ο διήμερο 18-19 Αυγούστου η ηρωική πόλη της Νάουσας πανηγύρισε τον πολιούχο της άγιο Θεοφάνη τον θαυμα-

τουργόΤο εσπέρας ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων χο-ροστάτησε στον μέγα πανηγυρικό εσπερινό της εορτής στον ιερό ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ναούσης Τον θείο λόγο κήρυξε ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως αρχιμ Δημήτριος ΜπακλαγήςΜετά το πέρας του εσπερινού ακο-λούθησε πάνδημη λιτανεία της ιερής εικόνας του Πολιούχου αγίου Θεοφά-νους αλλά και της τιμίας του κάρας που φυλάσσεται στον ναό

Πανήγυρις οσ Θεοφάνη

Πολιούχου Ναούσης

Τ

Υπουργός Πολιτισμού κ Κωνσταντίνος Τασούλας συνοδευόμενος από την Γενική Γραμματέα του

Υπουργείου κ Λίνα Μενδόνη και άλλους υπηρεσιακούς παράγοντες επισκέφθηκε τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμονα στο επισκοπείο ΒεροίαςΑκολούθησε επίσκεψη στο εργο-τάξιο της Παλαιάς Μητροπόλεως Βεροίας όπου η κ Κοτταρίδη και ο κ Γ Σκιαδαρέσης ξενάγησαν τον Υπουργό και το επιτελείο του μέσα στο ναό και επιθεώρησαν την πρόο-δο των εργασιών

Επίσκεψη του Υπουργού Πολιτισμού

Ο

ο διήμερο 27 και 28 Αυγού-στου κατά το οποίο πανη-γυρίστηκε στο Άγιο Όρος η εορτή της Κοιμήσεως της

Υπεραγίας Θεοτόκου ο σεβασμιώτα-τος Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων τέλεσε τον πανηγυρικό εσπερινό και Θεία Λειτουργία στο ησυχαστήριο των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και αγίου Λουκά Συμφερουπόλεως του ιατρού στα Βουλευτήρια (παρα-λία αγίας Άννης)

Εορτή της Παναγίας σε ησυχαστήριο του

Αγίου Όρους

Τ


Από το κτιτορικό μνημόσυνο στην Παναγία Σουμελά

Αρχιερατικό συλλείτουργο στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Σέλι

Μετά από τη θεία Λειτουργία στο Πολυδένδρι

ην Κυριακή 17 Αυγούστου το πρωί τελέστηκε πανηγυρικό πο-λυαρχιερατικό συλλείτουργο στο προσκύνημα της Παναγίας Σου-

μελά στο όρος Βέρμιο της ΗμαθίαςΣτο πανηγυρικό συλλείτουργο προ-εξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπο-λίτης Νικαίας κ Αλέξιος ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο ενώ έλαβαν μέρος οι σεβασμιώτατοι Εντίνετσκ κ Νικόδημος και Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων Στο τέλος τελέστηκε κτιτορικό μνημό-συνο αλλά και επιμνημόσυνη δέηση στους τάφους των κτιτόρων του προ-σκυνήματος

Κτιτορικό μνημό-συνο στην Παναγία

Σουμελά

Τ

ο Σάββατο 9 Αυγούστου το πρωί ο σεβασμιώτατος λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο στο εξωκλήσι του αγίου Αθανασίου

Πολυδενδρίου επί τη μνήμη του αγίου νεομάρτυρος Νικολάου Κοκοβίτη ο οποίος μαρτύρησε στο Ολοκαύτωμα της Νάουσας το 1822Κατά την διάρκεια του όρθρου και της θείας Λειτουργίας οι πιστοί είχαν την ευκαιρία να προσκυνήσουν τον μεταλλικό Σταυρό που τοποθέτησε ο άγιος ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός σε ένα μεγάλο δένδρο ακριβώς δίπλα στο εξωκλήσι κατά την επίσκεψή του στην περιοχή

Αρχιερατική θ Λειτουργία στο

Πολυδένδρι

Τ

ο Σάββατο 16 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε πολυαρ-χιερατικό συλλείτουργο στον

Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σελίου

Στην πολυαρχιερατική θεία λει-τουργία προεξήρχε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικαίας κ Αλέξιος ενώ έλαβαν μέρος οι σεβασμιώτατοι Κυδωνίας και Αποκορώνου κ Δαμα-σκηνός Εντίνετσκ κ Νικόδημος και Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο

Μετά τη Θεία Λειτουργία κλήρος και λαός έψαλλαν τα εγκώμια προς την Υπεραγία Θεοτόκο

Αρχιερατικό συλλείτουργο στο

Σέλι

Τ


ην εν πρεσβεί-αις ακοίμητον Θεοτόκον και προστασίαις αμετάθετον ελπίδα τάφος και

νέκρωσις ουκ εκράτησεν ως γαρ ζωής μητέρα προς την ζωήν μετέστησεν ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον

Το Κοντάκιο στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου αλλά και σε κάθε εορτή είναι το τροπάριο που με πολύ σύντομο και επιγραμματικό τρόπο συνοψίζει όλη την υπόθεση της εορτής Το σχο-λιάζει το παραπάνω κοντάκιο πολύ ωραία ο μακαριστός και σοφός επίσκοπος Σερβί-ων και Κοζάνης Διονύσιος Ψαριανός laquoΤην Υπεραγία Θεοτόκο που ακοίμητα πρε-σβεύει για κάθε πιστό που όλη μας η ελπίδα είναι στην προστασία της ο τάφος κι ο θάνατος δεν την κράτησε γιατί σαν μητέρα της ζωής την πήρε στη ζωή εκείνος που σαρκώθηκε μέσα της laquoεκ Πνεύματος Αγίουraquo Δεν κοι-μήθηκε αλλά πρεσβεύει ακοί-μητα για μας δεν μας άφησε αλλά μας προστατεύει πάντα Ο τάφος κι ο θάνατος δεν μπόρεσαν να την κρατήσουν Πώς θα γινότανε τάχα αυτό Αυτή γέννησε το Χριστό που είναι η ζωή κι ο Χριστός την πήρε στα χέρια Του μαζί Του Γιrsquo αυτό λοιπόν και σήμερα και πάντα στη θεία Λειτουργία αυτή είναι η δική μας θερμή

δέηση και προσευχή προς το Σωτήρα Χριστό laquoΤαις πρε-σβείαις της Θεοτόκου Σώτερ σώσον ημάςraquo

Συμπληρώνονται φέτος

300 χρόνια από τη γέννη-ση του Aγίου Κοσμά του Αιτωλού (1714) που υπήρξε το μεγαλύτερο κεφάλαιο της φυλής μας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας Παραθέτω ελάχιστα από τα πολλά που έκανε Κατάφερε μέσα στη σκλαβιά την άγνοια και την ανέχεια των ραγιάδων να χτιστούν 210 Ελληνικά Σχο-λεία () και να αρχίσουν τη λειτουργία τους άλλα 1100 κατώτερα Να φτιάξει 4000 κολυμβήθρες με χρήματα πλουσίων ώστε να μπορούν να βαπτίζονται τα πάμφτωχα Ελληνόπουλα της σκλαβω-μένης Πατρίδος Να ελευ-θερώσει 1500 Χριστιανές παραμάνες από τα παλάτια των πασάδων και των μπέη-δων Να εξομολογηθούν και να επανέλθουν στην ευσέβεια εκατομμύρια άνθρωποι Να θεριέψει η Πίστη στο Χριστό και η ελπίδα στην Ελευθερία του Γένους για την οποία κήρυττε παντού Να σταματή-σουν τα εβραϊκών συμφερό-ντων παζάρια της Κυριακής να γίνεται ο ευλογημένος Εκκλησιασμός την Κυριακή και τα παζάρια το Σάββατο Ο μεγάλος αυτός παιδαγωγός του δούλου Γένους πίστευε

ότι χωρίς παιδεία ο άνθρω-πος εξαγριώνεται laquoΔιά τού-το έλεγε σας συμβουλεύω να κάμετε κάθε τρόπον να έχετε σχολεία εις τες χώρες σας διά να καταλαμβάνετε το άγιον Ευαγγέλιον και να μη περιπατήτε εις το σκότοςraquo Για τον Άγιο Κοσμά ο Χριστός και η Εκκλησία πρέπει να κατέχουν κεντρική θέση στο ελληνικό σχολείο Η άθρησκη και αντιχριστιανική παιδεία που πολλοί με επίφαση ψευ-δοπροοδευτισμού επιβάλ-λουν σήμερα στην πατρίδα μας εύρισκε τον άγιο Κοσμά αντίθετο Σε μια προφητεία του είχε πει πως laquoτο κακό θα σας έρθη από τους διαβασμέ-νουςraquo εννοώντας το πνεύμα του ευρωπαϊκού διαφωτι-σμού παραποιημένο όπως έφθασε στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση Γράφει χαρακτηριστικά ο κοσμήτο-ρας της Θεολογικής Σχολής κ Μιχαήλ Τρίτος laquoΓια μας τους Νεοέλληνες δεν υπάρχει άλλος δρόμος από κείνον που μας δείχνει η φωτεινή μορφή του μεγάλου Ιεραπο-στόλου και Εθναποστόλου Κοσμά του Αιτωλού Είναι ο δρόμος της δοκιμασμένης ελληνορθοδόξου παραδόσε-ωςraquo

Μια και αναφέραμε τον

Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό καλό είναι να υπενθυμίσουμε στην αγάπη των αναγνωστών το

γεγονός ότι ο Άγιος επέμενε για την αργία της Κυριακής και πως είναι μεγάλη αμαρτία η κατάλυσή της Μιλούσε πολύ συχνά για την Κυριακή ημέρα για την σημασία της για το μεγαλείο της και έλεγχε τα παζάρια των Εβραίων που τα έκαναν Κυριακή ημέρα για να παρασύρουν τους χριστια-νούς να πηγαίνουν σ᾽ αυτά και να μην εκκλησιάζονται Αυτός ο έλεγχος των Εβραί-ων για την υπεράσπιση της Κυριακής ημέρας έφερε και τον θάνατό του Γράφει σχετι-κά ο Μητροπολίτης Γόρτυνος κ Ιερεμίας laquo ο άγιος έχει την έκφραση ότι την Κυριακή ημέρα την laquoέκαμεraquo ο Κύριος και laquoτην εκράτησε διά λόγου Τουraquo Αυτό το laquoέκαμεraquo που χρησιμοποιεί ο άγιος είναι βιβλική έκφραση Είναι αυτό που λέει η Αγία Γραφή laquoαύτη ημέρα ην εποίησεν ο Κύριοςraquo (Ψαλμ 11724) Λέγεται laquoΚυριακήraquo η ημέρα αυτή γιατί ανήκει στον Κύριο τον Θεό μας laquoΤην εκράτησε διά λόγου Τουraquo όπως το λέγει ο άγιος Κοσμάς Όσοι αγαπούν τον Χριστό και είναι πιστοί και συνειδητοί χριστιανοί όσα ενάντια διατάγματα και αν εκδοθούν αυτοί θα τιμούν την Κυριακή ως ημέρα του Κυρίου Θα την τιμούν όπως μας το είπε παραπάνω ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλόςraquo

τύποςampουσίατοῦ Πρωτρου Νεκταρίου Σαββίδη

Τ

διαμονή στα Ιεροσόλυμασε Ξενοδοχείο 4

ημιδιατροφήμόνο 880euro κατ᾽ άτομο

θέσεις περιορισμένεςπληροφορίες - πρόγραμμα - εγγραφές

23310 72317 23310 20951

8ήμερη προσκυνηματική εκδρομήστους Αγίους Τόπουςαπό 12 μέχρι και 19 Φεβρουαρίου 2015

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 23310 20951 6945384355

ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΠΕΙΡΑΙΩΣ 5243-033886-401

ενισχύστε οικονομικά

τη συνέχιση των εργασιών

λειτουργεί ηΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι ΝΑΟΥΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠ ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗΑΠΟΓΕΥΜΑΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙΠΑΡΑΚΛΗΣΗ



σελ 6

σελ 16

σελ 24





MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ



σελ 8


σελ 4ΔΙMHNIAIO



KAI KAMΠANIAΣ










website

wwwimveriasgr




σελ 20





















Π














A´μέρος































































































Τ
























































Π


























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951




σελ 6

σελ 16

σελ 24





MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ



σελ 8


σελ 4ΔΙMHNIAIO



KAI KAMΠANIAΣ










website

wwwimveriasgr




σελ 20





















Π














A´μέρος































































































Τ
























































Π


























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951



















Π














A´μέρος































































































Τ
























































Π


























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951













A´μέρος































































































Τ
























































Π


























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951































































































Τ
























































Π


























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951
























































Π


























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951
























Τ









Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951








Σουμελά

Ο





Κ





Τ









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951









Κ





Α





Τ








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951








Τ





Τ









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951









Τ




Ο





Τ








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951








Σουμελά

Τ





Τ






Σέλι

Τ













Τ




23310 72317 23310 20951













Τ




23310 72317 23310 20951





23310 72317 23310 20951


Παύλειος Λόγος τεύχος 110

Documents

Transcript of Παύλειος Λόγος τεύχος 110