พนธกรรมและสงแวดลอม ม.5

บทท 1 พนธกรรม

สบคนขอมล อภปราย และอธบายเกยวกบลกษณะพนธกรรม สารพนธกรรม และโครโมโซม

จดประสงคการเรยนร

สบคนขอมล อภปราย และอธบายเกยวกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การแปรผนทางพนธกรรม และการเกดมวเทชน

อธบายผลการคดเลอกตามธรรมชาต การคดเลอกและปรบปรงพนธโดยมนษย

อธบายความส าคญและยกตวอยางการใชเทคโนโลยชวภาพในการปรบปรงพนธ

ลกษณะทางพนธกรรม

คอ ลกษณะทสามารถถายทอดจากรนสรน

ลกษณะทางพนธกรรม

เชน ไขเปดไมวาจะฟกดวยวธใด กจะออกมามลกษณะของเปด

สงผลใหสงมชวตมลกษณะทแตกตางกนไป ตามลกษณะทางพนธกรรม

ตวอยางลกษณะทางพนธกรรม

ลกษณะ ลกษณะเดน ลกษณะดอย เชงผมหนาผาก แหลม ไมแหลม

ตงห มตงห ไมมตงห

ตา ตาชนเดยว ตา 2 ชน

การหอลน หอลนได หอลนไมได ผม ผมหยก ผมตรง

จมก จมกโดง จมกแบน

ลกยม มลกยม ไมมลกยม สผว ผวด า ผวสอนๆ

มอ (ความถนด) ถนดขวา ถนดซาย

สตา ตาสด า ตาสอน

ตวอยางลกษณะทางพนธกรรม

ตวอยางลกษณะทางพนธกรรม

ตวอยางลกษณะทางพนธกรรม

ตวอยางลกษณะทางพนธกรรม

โครโมโซมและการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

โครโมโซม

เปนสวนเกบขอมลส าหรบควบคมลกษณะทางพนธกรรม (DNA)

ซงสารนจะถายทอดจากพอแม ไปสลก ผานสงทเรยกวา “เซลลสบพนธ”

โครโมโซมประกอบดวย 2 โครมาทด ทเหมอนกน (คลายปาทองโก)

โครโมโซม

โครโมโซม

โครโมโซม

ชนดของโครโมโซม

โครโมโซมรางกาย หรอออโตโซม

ควบคมลกษณะตาง ๆ ของรางกาย ยกเวน ลกษณะทเกยวกบเพศ

เซลลของทงผชายและผหญงจะมออโตโซมเหมอนกน ม 22 ค

ชนดของโครโมโซม

2) โครโมโซมเพศ (sex chromosome)

เปนโครโมโซมคท 23 ท าหนาทควบคมหรอก าหนดเพศ

ไดแก โครโมโซม X และ Y โดย Y มขนาดเลกกวาโครโมโซม X มาก

ซงในเพศหญงเปนแบบ XX เพศชายเปนแบบ XY

ชนดของโครโมโซม

จ านวนโครโมโซม

แตละสงมชวตมจ านวนโครโมโซมไมเทากน คนเราม 23 ค 46 แทง

จ านวนโครโมโซม

จโนม (Genome)

คอสารพนธกรรมทงหมดของสงมชวตชนดหนงๆ ( ดจากจ านวนคเบสของ DNA)

การแบงเซลล

การแบงเซลล

เปนกระบวนการพนฐานของเซลลสงมชวต

แบงเปน 2 แบบ คอ ไมโตซส (Mitosis) และไมโอซส (Meiosis)

ไมโตซส (Mitosis)

เปนการแบงเซลลเพอเพมจ านวนในการเจรญเตบโตในเซลลรางกาย

จะไดเซลลใหมทมลกษณะเหมอนเดมทกประการ

อตราการแบงเซลล จาก 1 เปน 2 2 เปน 4 4 เปน 8 เปนตน

ขนตอนการแบงเซลลแบบไมโทซส

การจ าลองตนเองของโครโมโซม

เมออยในสภาวะปกต จะมลกษณะเปนเสนพนกน เรยกวา “ โครมาตน”

จะเพมเปน 2 เทา เรยกระยะน วา ระยะอนเตอรเฟส ( Interphase)

โครโมโซมหดตวสนลง

โครมาตนหดตว จนมรปรางคลายปาทองโก เยอหมนวเคลยสสลายไป

เซนทรโอลยายไปอยขวเซลล เรยกระยะนวา ระยะโพรเฟส ( Prophase)

โครโมโซมมาเรยงตวตรงกลางเซลล

โครโมโซมเลอนมาเรยงตรงกลางเซลล มการสรางเสนใยจากเซนทรโอล

ไปจบทรอยตอของโครมาตด เรยกวา ระยะเมตาเฟส ( Metaphase)

การแยกจากกนของโครมาตด

เสนใยจากเซนทรโอล ดงโครมาตดใหแยกออกจากกน

ไดโครโมโซม 2 กลม เรยกวา ระยะแอนาเฟส ( Anaphase)

การแบงเซลลเปน 2 เซลล

เกดเยอหมนวเคลยสลอมรอบโครโมโซมทง 2 กลม โดยแบงไซโทพลาสซม

เพอแยกเปน 2 เซลล เรยกวา ระยะเทโลเฟส ( Telophase)

ขนตอนการแบงเซลลแบบไมโทซส

ไมโอซส (Meiosis)

เปนการแบงเซลลเพอสรางเซลลสบพนธ ซงจะมการแบงเซลล 2 ครง

เรยกวา ไมโอซส I และไมโอซส II โดยมการจ าลองโครโมโซมแค 1 รอบ

ท าใหเซลลเพมจ านวนจาก 1 เปน 4 แตโครโมโซมเหลอแคครงหนง

สาเหตทตองลดโครโมโซมลงครงหนง

ในเซลลรางกายจะมโครโมโซม 2 ชด (2n)

โดยชดหนง (n) ไดมาจากอสจของพอ และอกชดหนง (n) มาจาก ไขของแม

เมอเกดการปฏสนธระหวางไข กบอสจกจะมโครโมโซมเปน 2 ชดเหมอนเดม

ไมโอซส I

ไมโอซส I

ไมโอซส I