Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

w PO KLDni Otwarte POMOCNA DŁOŃ

Kraków, 7– 9.12.2011 r.

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

– horyzontalna zasada w Europejskim Funduszu Społecznym

– obowiązek prawny, zapisany w umowach wiążących wszystkie instytucje zaangażowanew realizację PO KL w Polsce i korzystające ze środków EFS

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

Polityka równości szans płci – uwzględnianie perspektywy płci w głównym nurcie wszystkich procesów politycznych, priorytetów i działań, na wszystkich ich etapach (planowania, realizacji i ewaluacji).

To celowe, systematyczne i świadome ocenianie danej polityki i działań z perspektywy wpływu na warunki życia kobiet i mężczyzn, które ma na celu przeciwdziałanie dyskryminacji i osiągnięcie równości płci.

· projekty zmieniające relacje między kobietami a mężczyznami

· projekty promujące równość szans kobiet i mężczyzn w różnych aspektach wdrażania PO KL

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

Konkretne działania wspierające równość szans

płci – działania pozytywne, wyrównawcze, mające na celu przyspieszenie zmian na rzecz równości poprzez udzielenie szczególnego wsparcia grupom znajdującym się w gorszym położeniu

· projekty skierowane tylko do jednej płci

Zgodność projektu z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn odbywa się

na podstawie standardu minimum zamieszczonego w części A Karty

Oceny Merytorycznej.

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

Aby projekt był uznany za zgodny z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn,

musi spełniać co najmniej 2 z 6 punktów standardu minimum.

Nieuzyskanie co najmniej dwóch pozytywnych odpowiedziw standardzie minimum równoznaczne jest z odrzuceniem wniosku w przypadku projektów

konkursowych lub zwróceniem do uzupełnienia w przypadku projektów systemowych.

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

Każde pytanie standardu minimum należy traktować niezależnie od innych pytań.

Jednak w przypadku braku logiki w założeniach wnioskuw kontekście równości szans kobiet i mężczyznpunktacja w części B Karty Oceny Merytorycznej

powinna być obniżona.

• Standard minimum

obszar interwencji – obszar wsparciem w ramach PO KL (np. zatrudnienie, integrację społeczną, edukację,

adaptacyjność).

zasięg oddziaływania projektu – przestrzeń,której projekt dotyczy (np. powiat, kraj, instytucja,

przedsiębiorstwo, konkretny dział w danej instytucji).

Standard minimum

1. Czy projekt zawiera analizę sytuacji kobiet i mężczyzn

dotyczącą obszaru interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu, która wskazuje na

nierówności ze względu na płeć?

Analiza ma na celu ukazanie, w jakim położeniu znajdują się kobiety i mężczyźni

wchodzącyw skład grupy docelowej.

Każdy wniosek o dofinansowanie projektu powinien zawierać analizę sytuacji kobiet i mężczyzn, niezależnie od tego, czy wsparcie kierowane jest do osób, czy do instytucji.

Standard minimum Analiza

Co powinna zawierać analiza?

dane jakościowe dotyczące sytuacji kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub

dane ilościowe w podziale na płeć w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub

bariery równościowe, jakie występują w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu

 

Standard minimum Analiza

Bariery równości płci1. Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy

2. Różnice w płacach kobiet i mężczyzn

3. Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy

4. Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych

5. Niski udział kobiet w procesach podejmowania decyzji

6. Przemoc ze względu na płeć

7. Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia

8. Niewystarczający system opieki przedszkolnej

9. Stereotypy płci we wszystkich obszarach

10. Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych.

Zasada 4 kroków• Krok 1 – REPREZENTACJA

• Jaka jest struktura grupy kobiet, a jaka mężczyzn pod kątem m.in. wieku, wykształcenia, stażu pracy, czasu pozostawania bez pracy, kwalifikacji, itp.

• Jak kształtuje się popyt na pracę/usługi/branże itp?

• Krok 2 – PORTRET UCZESTNIKA/UCZESTNICZKI• Kto się zajmuje dziećmi i innymi osobami zależnymi? Kto i kiedy ma

wolny czas?• Kto i w jakim stopniu korzystał z dotychczasowych form wsparcia?

Z jaką efektywnością?• Kto, czy i gdzie pracuje? Na podstawie jakiej umowy jest

zatrudniony? Kto pracuje „na czarno”? Ile kto przeciętnie zarabia w danej branży?

Zasada 4 kroków

• Krok 3 – PRZYCZYNY ZAISTNIAŁEJ SYTUACJI

• Dlaczego tak jest? Jakie są zależności między położeniem kobiet i mężczyzn a społecznymi rolami przypisywanymi kobietom i mężczyznom? Jakie wzorce zachowań możemy zauważyć?

• Jakie są bariery równości w danym obszarze? Które z barier są kluczowe?

• Krok 4 – POTRZEBY KOBIET I MĘŻCZYZN

• Jakie są potrzeby kobiet, a jakie mężczyzn w związku z zaistniałą sytuacją w danym obszarze? Jakie są potrzeby praktyczne, a jakie strategiczne?

• Jak możemy je uwzględnić w projekcie?

Nierówności ze względu na płeć

w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu mogą być

stwierdzone zarówno na podstawie analizy ilościowej,

jak i jakościowej.

Standard minimum Analiza

Standard minimum Analiza

Minimalnym wymogiem jest podaniew analizie sytuacji kobiet i mężczyzn

przynajmniej jednej danej w podziale na płeć,

dotyczącej obszaru interwencji i /lub zasięgu oddziaływania projektu wraz z komentarzem

/wyjaśnieniem dotyczącym podanej danejw odniesieniu do występowania (bądź braku) którejś

z barier równości.

Standard minimum Analiza

Precyzyjne wskazanie problemu stanowi jeden z kluczowych czynników powodzenia projektu. Dlatego należy zwrócić uwagę, by sytuacja problemowa, do której odnosi się

projekt była opisana szczegółowo, z uwzględnieniem

sytuacji kobiet i mężczyzn (jest to szczególnie istotne jeśli projektodawca planuje uzyskać pozytywną odpowiedź na co najmniej jedno z pytań nr 1-3 w standardzie minimum) oraz z użyciem aktualnych danych statystycznych wraz z podaniem

źródeł ich pochodzenia.

2. Czy analiza sytuacji kobieti mężczyzn zawiera dane

ilościowe, które wskazują na brak istniejących nierówności w

obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu?

Brak nierówności musi być wykazany na podstawie danych ilościowych

weryfikowalnych dla członków KOP.Dane te muszą być bezpośrednio powiązane ze specyfiką i/lub zakresem oddziaływania projektu.

Uwaga: Brak istnienia nierówności w obszarze projektowym będzie dotyczył w większym stopniu projektów skierowanych wsparciem do instytucji niż osób.

Standard minimum Analiza

Standard minimum Analiza

1 i 2 punkt standardu minimum nie wykluczają się

analiza ilościowa równośćanaliza jakościowa nierówność

3. Czy użyte w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn dane

w podziale na płeć dotyczą obszaru interwencji i zasięgu

oddziaływania projektu?

Dane jakościowe i ilościowe w podziale na płeć podane w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn

powinny dotyczyć zarówno zasięgu oddziaływania projektu, jak również

obszaru interwencji projektu.

Podane dane powinny odnosić się

do specyfiki grupy docelowej.

Standard minimum Analiza

Jeżeli nie istnieją dokładne dane (jakościowe i/lub ilościowe), które można wykorzystać w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn, można skorzystać z informacji, które są jak najbardziej zbliżone do obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu.

W analizie dopuszczalne jest także wykorzystanie danych pochodzących z badań własnych. Wymagane jest jednak w takim przypadku podanie w miarę dokładnych informacji na temat tego badania (np. daty jego realizacji, wielkości próby, metodologii pozyskiwania danych itd.).

Standard minimum Analiza

4. Czy działania odpowiadają na nierówności ze względu na płeć

istniejące w obszarze interwencji i/lub zasięgu

oddziaływania projektu i/lub różnicują działania (formy

wsparcia) dla kobiet

i mężczyzn?

Standard minimum Realizacja

Zaplanowane działania powinny odpowiadać na nierówności i bariery

zdiagnozowane w analiziesytuacji kobiet i mężczyzn

i być zróżnicowane pod kątem odmiennych potrzeb kobiet i mężczyzn.

Standard minimum Realizacja

Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku rekrutacji do projektu i dopasowania odpowiednich form wsparcia dla uczestników/uczestniczek projektu wobec zdiagnozowanych nierówności.

Uwaga: Zasada równości szans kobiet i mężczyzn nie polega na automatycznym objęciu wsparciem 50% kobiet i 50% mężczyzn w projekcie, ale na odwzorowaniu istniejących proporcji płci w danym obszarze lub zwiększaniu udziału grupy niedoreprezentowanej.

Standard minimum Realizacja

Przyjęte w projekcie wartości liczbowe/procentowe udziału kobiet i mężczyzn powinny być adekwatne do

zdiagnozowanych nierówności(barier i potrzeb każdej z płci).

Podanie przez projektodawcę liczby osób w podziale na płeć w ramach punktu 3.2.1 wniosku o dofinansowanie projektu stanowi tylko część

analizy sytuacji kobiet i mężczyzn i nie jest wystarczające dla uzyskania pozytywnej odpowiedzi w którymś z pytań 1-3 standardu minimum.

W przypadku projektów innowacyjnych testujących, projektodawca może podać

wskazać, w jaki sposób w planowanym do wypracowania rozwiązaniu zostanie

uwzględniona sytuacja kobiet i mężczyzn.

Standard minimum Realizacja

IZ zaleca, aby w przypadku projektów,w których nie zdiagnozowano barier ze względu

na płeć także przewidywać działania zmierzające do przestrzegania zasady równości szans płci,

aby na żadnym etapie realizacji projektu te bariery się nie pojawiły.

Standard minimum Realizacja

Minimalnym wymogiem we wniosku o dofinansowanie powinno być podanie przynajmniej jednego

przykładu działania, jakie zostanie zrealizowane w projekcie na rzecz wyrównywania nierównościi barier zdiagnozowanych w analizie sytuacji kobiet

i mężczyzn lub działania zróżnicowanego pod kątem odmiennych potrzeb kobiet i mężczyzn

Standard minimum Realizacja

5. Czy rezultat(y) są podanew podziale na płeć i/lub

wskazują, jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub

zasięgu oddziaływania projektu?

Rezultaty = wartości wskaźnika pomiaru celu

Założone wskaźniki w podziale na płeć powinny wynikać z analizy

sytuacji kobiet i mężczyzn i zaplanowanych działań w projekcie.

Standard minimumRealizacja

Minimalnym wymogiem we wnioskuo dofinansowanie powinno być podanie przynajmniej jednego rezultatu w podziale na płeć i/lub rezultatu

wskazującego, jak projekt wpłynie na sytuację kobieti mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu

oddziaływania projektu.

Standard minimumRealizacja

 We wniosku o dofinansowanie projektu w miarę możliwości powinna również znaleźć się informacja,

w jaki sposób rezultaty przyczyniają się do zmniejszenia istniejących w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu nierówności ze

względu na płeć (dotyczy to zarówno projektów skierowanych wsparciem do osób, jak i instytucji).

Standard minimumRealizacja

Wpływ na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu

informacje w punkcie 3.5 – oddziaływanie projektu.

Muszą być powiązane z wybranym w kolumnie pierwszej punktu 3.5 oczekiwanym efektem Priorytetu (lub wpisanym

celem szczegółowym Priorytetu).

Standard minimumRealizacja

6. Czy projekt wskazuje, w jaki sposób zostanie zapewnione

równościowe zarządzanie projektem?

Standard minimumRealizacja

Jednozdaniowy zapis, że projekt będzie zarządzany równościowo jest niewystarczający.

Równościowe zarządzanie projektem nie polega na zatrudnieniu do obsługi projektu 50% mężczyzn i 50% kobiet. Stosowanie kryterium płci w procesie rekrutacji pracowników jest niezgodne z prawem pracy.

Orzeczenia ETS: można preferować jedną płeć podczas naboru na dane stanowisko, ale muszą być spełnione łącznie dwa warunki:

1) wymagania rekrutacyjne są spełnione w równym stopniu przez kandydata

i kandydatkę

2) preferowana płeć jest niedoreprezentowana w danym sektorze

Przykłady działań, które wskazują na równościowe

zarządzanie projektem: • szkolenie dla kadry zarządzającej z zakresu równości płci

• ewaluacja projektu pod kątem równości płci

• komunikacja w projekcie – język równościowy

• ciała decyzyjne (Rada, Komitet, Komisja itp.) w projekcie są zróżnicowane ze względu na płeć

• elastyczne formy pracy, które umożliwiają godzenie życia rodzinnego z zawodowym pracowników i pracownic.

Standard minimumRealizacja

Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum:

• profil działalności projektodawcy ze względu na ograniczenia statutowe,

• realizacja działań pozytywnych,

• zamknięta rekrutacja.

Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum:

• profil działalności projektodawcy ze względu na ograniczenia statutowe

Oznacza to, że w ramach statutu (lub innego równoważnego dokumentu) istnieje jednoznaczny zapis, iż beneficjent przewiduje w ramach swojej działalności wsparcie skierowane tylko do jednej z płci.

Beneficjent musi podać w treści wniosku informację, że projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na ograniczenia statutowe. Brak niniejszej informacji we wniosku o dofinansowanie wyklucza możliwość zakwalifikowania tego wniosku do niniejszego wyjątku.

Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum:

• realizacja działań pozytywnych – działania te pozwalają na wpłynięcie na niekorzystną sytuację danej płci w konkretnym obszarze interwencji projektu, a tym samym wyrównanie jej szans społecznych i zawodowych.

Działania pozytywne gdy istnieje potrzeba skierowania projektu wyłącznie do jednej płci.

Konieczność realizacji tego typu działań powinna wynikać z gorszego położenia danej płci w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu.

Beneficjent musi zawrzeć we wniosku o dofinansowanie projektu analizę sytuacji kobiet i mężczyzn wskazującą na konieczność realizacji takich działań.

Wyjątki, do których nie stosuje się standardu minimum:

• zamknięta rekrutacja – projekt obejmuje - ze względu na swój zakres oddziaływania - wsparciem wszystkich pracowników/personel konkretnego podmiotu, wyodrębnionej organizacyjnie części danego podmiotu lub konkretnej grupy podmiotów wskazanych we wniosku o dofinansowanie.

Beneficjent musi podać we wniosku informację, że projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na zamkniętą rekrutację wraz z uzasadnieniem. W celu stwierdzenia, że dany projekt należy do wyjątku Beneficjent powinien wymienić z indywidualnej nazwy podmiot lub podmioty, do których skierowane jest wsparcie w ramach projektu.

Najczęstsze błędy

– podanie danych dotyczących innych obszarów interwencji, niepowiązanych z obszarem problemowym projektu

– analiza oparta wyłącznie na danych ilościowych, niepoparta komentarzem dotyczącym sytuacji kobiet i mężczyzn w obszarze problemowym

– nieuzasadnione, niewynikające z diagnozy proporcje udziału kobiet i mężczyzn w projekcie

– brak analizy – brak powiązania z działaniami podejmowanymiwe wniosku

Najczęstsze błędy

– deklaracje dotyczące stosowania zasady równości bez wskazania konkretnych działań

– uznanie jako równościowe zarządzanie stosowania przepisówi brak dyskryminacji ze względu na płeć

– brak informacji o wykorzystaniu w zarządzaniu wiedzy dotyczącej równości szans

– brak uzasadnienia lub lakoniczne uzasadnienie dotyczące zakwalifikowania projektu do wyjątku

Publikacje MRR

• Zasada równości szans kobiet mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Poradnik – Aktualizacja

• Główne trudności Projektodawców związane z wdrażaniem zasady równości szans płci we wnioskach o dofinansowanie PO KL

• Przegląd inspirujących rozwiązań z zakresu równości szans kobiet i mężczyzn w ramach PO KL. Poradnik

• Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w PO KL.Standard minimum. FAQ - aktualizacja

Źródła danych• Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyznhttp://www.monitoring.rownystatus.gov.pl/?0,1· Bank Danych Regionalnych, http://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/strona.indeks· Regionalne Obserwatoria Rynku Pracy· System Informacji Oświatowej· Raport Kongresu Kobiet Polskich 2009· Raport GUS „Kobiety w Polsce” 2008 http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_Kobiety_w_Polsce.pdf· Raport UNDP „Polityka równości płci – Polska 2007”http://www.gm.undp.org.pl/files/63/Polityka_rownosci_plci.pdf· Raport PARP „Rola kobiet w innowacyjnej przedsiębiorczości wysokich technologii”· Raport „Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy” – MpiPS, http://www.ptps.org.pl/data/pdf/raport_podumowanie.pdf

Źródła danych

· Projekt PIW EQUAL „Elastyczny pracownik, partnerska rodzina” – równość poprzez przedszkola, elastyczne formy pracy - http://www.eppr.pl/publikacje.htm · Projekt PIW EQUAL „Gender Index” – równość w miejscu pracy i firmach · G. Mazurkiewicz „Kształcenie chłopców i dziewcząt. Naturalny porządek,

nierówność, czy dyskryminacja?” · Ewa Majewska, Ewa Rutkowska „Równa szkoła – edukacja wolna od

dyskryminacji” · Raport Fundacji Feminoteka „Ślepa na płeć – edukacja równościowa po polsku.

Raport krytyczny” · Materiały edukacyjne „Aaaaby uczyć o równości płci” · Projekt „Bez lęku, bez przemocy, bez uprzedzeń” – równość w szkołach

ponadpodstawowych · www.bezuprzedzen.org · www.wstronedziewczat.org.pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Wojewódzki Urząd Pracy w KrakowiePlac na Stawach 1

30-107 Kraków