Post on 07-Jul-2020
Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania
finansowego
B. Kałuzińska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,
D. Cebula Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,
J. Mazurkiewicz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,
M. Knoska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,
S. Zuchora Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Streszczenie
Celem pracy jest przeprowadzenie analizy kondycji finansowej trzech polskich
instytucji. Badaniu zostały poddane organizacja non-profit, instytucja finansowa oraz
przedsiębiorstwo produkcyjne. Dane potrzebne do obliczeń pochodzą ze sprawozdań
finansowych tych jednostek za lata 2009-2011. Podstawą badań jest indeks kondycji
finansowej, który został opracowany przez J. Zietlowa. Model ten stanowi innowacyjne
rozwiązanie, ponieważ obejmuje trzy podstawowe składniki stabilności finansowej –
wypłacalność, płynność i elastyczność finansową. Ponadto, składa się on z piętnastu
wskaźników, które zostały sklasyfikowane w cztery grupy czasowe: ogólną, natychmiastową,
krótkoterminową i średnioterminową. Skonstruowany przez J. Zietlowa indeks umożliwia
przeprowadzenie wielowymiarowej i skrupulatnej analizy, zwłaszcza w instytucjach non-
profit dla których był stworzony.
Słowa kluczowe: kondycja finansowa, model John Zietlow, organizacja non-profit
2
Use the financial health of an organization in financial planning
Abstract
The main purpose of this paper is the financial analysis of economic health of three
Polish institutions. The first one belongs to nonprofit sector, the second is a financial
institution and the last – a manufacturing company. Data is derived from the financial
statements for the last three commonly available years (2009-2011). The analysis is
performed on the basis of the Financial Health Index worked out by John Zietlow. It offers
a path-breaking solution which combines three key components of financial sustainability –
solvency, liquidity and financial flexibility. Furthermore, it includes 15 financial indicators
categorized into four classes: general, immediate-term, short-term and medium-term.
Thereby, the index enables institutions, especially nonprofits, to carry out an extremely
comprehensive analysis.
Key words: financial health, nonprofit sector, John Zietlow
JEL classification: A10
Recenzent 1: P. Szymański
Link do pierwszej recenzji:
http://figshare.com/articles/Reflections_on_the_work_Use_the_financial_health_of_an_organ
ization_in_financial_planning_/971423
Recenzent 2: E. Manaj
Link do drugiej recenzji:
http://figshare.com/articles/Refleksje_na_temat_pracy_Wykorzystanie_oceny_zdrowia_finans
owego_podmiotu_do_planowania_finansowego_autorstwa_D_Cebula_B_Ka_uzi_ska_M_Kn
oska_J_Mazurkiewicz_S_Zuchora/971448
3
WSTĘP
Kluczowe zadanie modelu stworzonego przez J. Zietlowa polega na nadaniu
instytucjom non profit kierunku na długoterminową stabilność1. Organizacacje non profit nie
skupiają się na osiąganiu zysków, co wyróżnia je wśród innych instytucji 2. Tego typu
organizacje mają obowiązek przekazać całość osiągniętego w danym roku zysku na
działalność statutową.3. W związku z tym pierwszą instytucją braną pod uwagę do niniejszej
analizy jest organizacja non profit, która specjalizuje się w pomocy dorosłym osobom
niepełnosprawnym.
Do porównania wyników wybrano również instytucję finansową, która jest
regulowana prawem bankowym. Zbadanie sytuacji ekonomicznej tej instytucji jest bardzo
ważne, aby móc odpowiednio zarządzać tym podmiotem w czasach stale rosnącej konkurencji
i wzrostu niepewności w sektorze4. Dla głębszej analizy wzięto również pod uwagę
przedsiębiorstwo produkcyjne z branży spożywczej a dokładniej mleczarskiej, które
specjalizuje się w produkcji twarożków, serków wiejskich oraz śmietan.
Aby poprawnie dokonać analizy kondycji finansowej poprzez model J. Zietlowa,
wykorzystano sprawozdania finansowe poszczególnych instytucji, które przedstawiają
informacje o sytuacji finansowej badanych jednostek.5.
TREŚĆ PRACY
Dzięki badaniu kondycji finansowej jednostek, przedsiębiorstwo ma możliwość
podjąć odpowiednie decyzje, związane z ciągłymi zmianami na rynku. Jest to zatem bardzo
ważny składnik w procesie zarządzania przedsiębiorstwem6. Taka analiza bazuje na
1 A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability, John Zietlow, (September 26, 2012),
http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 15 listopada 2013), s. 3 2 Accounting and Financial Reporting for Governmental and Nonprofit Organizations: basic concepts, Robert
W. Ingram, Russell J. Petersen, Susan Work Martin, McGraw-Hill, Inc., USA, (1991), ISBN 0-07-031714-3, s.
4-5 3 Działalność organizacji pozarządowych na rzecz realizacji celów publicznych, Przemysław Kledzik, Difin SA,
Warszawa, (2013), ISBN 978-83-7641-890-2, s. 252-254 4 Analiza finansowa banku, Adam Kopiński, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, (2008), ISBN
978-83-208-1756-0, s. 7 5 Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, pod red. Gertrudy K. Świderskiej i Wojciecha Więcława, Difin ,
Warszawa, (2006), ISBN 83-7251-592-1, rozdział 2, s. 1 6 Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr
Sp. z o.o., Gdańsk, (2003), ISBN 83-71877-39-0, s. 5
4
określonych modelach i metodach badawczych.7. Opracowany przez J. Zietlowa indeks
kondycji finansowej (ang. Financial Health Index, FHI, Ф) przedstawia innowacyjne
podejście do tych metod. Jego podstawą jest wieloczynnikowa ocena, która obejmuje 15
indywidualnych wskaźników opierające się na trzech kryteriach: elastyczności, wypłacalności
i płynności finansowej8.
Płynność finansowa oznacza zdolność do terminowego regulowania bieżących
zobowiązań9. Wypłacalność świadczy o tym czy przedsiębiorstwo jest w stanie wywiązać się
w terminie z zobowiązań ogółem10
. Jest zatem konieczne aby rozróżniać te dwa
zagadnienia11
. Natomiast elastyczność finansowa jest to zdolność do szybkiego reagowania na
niespodziewane zmiany w przepływach pieniężnych oraz na ewentualne perspektywy
inwestycyjne12
.
Patrząc na horyzont czasowy można wyróżnić 4 podgrupy wskaźników (ogólną,
natychmiastową, krótkoterminową i średnioterminową), które w ostateczności dadzą FHI13
.
PODGRUPA OGÓLNA (horyzont czasowy od 0 do 36 miesięcy)
1. Logarytm naturalny z wieku (ang. Natural Logarithm of Age)
Logarytm naturalny wieku mierzy trwałość organizacji, co wyraża się w jego wzroście
wraz z upływem czasu14
.
Tabela 1. Logarytm naturalny z wieku
7 Analiza finansowa, Bożyna Pomykalska, Przemysław Pomykalski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,
(2007), ISBN 83-01-14871-3, s. 15-16 8 op. cit., A Financial…, John Zietlow, s. 1-2 9 Analiza finansowa, Tadeusz Dudycz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we
Wrocławiu, Wrocław, (1999), ISBN 83-7011-399-0, s. 39 10
Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Konrad Stępień, Difin, Warszawa, (2008), ISBN 978-83-7251-
831-6, s. 42 11
Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Tomasz Jachna, Maria Sierpińska, Wydawnictwo
Naukowe PWN, (2005), ISBN 83-01-14563-3, s. 145 12
Financial Flexibility and Corporate Cash Policy, Tao Chen, Jarrad Harford, Chen Lin, (Lipiec 2013),
www.ckgsb.edu.cn/Userfiles/doc/Financial_Flexibility_Aug_2013_upd.pdf, (ostatni dostęp: 25 listopada 2013),
s. 2 13 op. cit., A Financial…, John Zietlow, s.2 14
Ibidem, s.18
5
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Jak można zauważyć w powyższej tabeli instytucja finansowa osiągnęła najwyższą wartość
wskaźnika, co może świadczyć o tym, że posiada najlepszą reputację. Zapewnia to
elastyczności finansową tej instytucji.
2. Logarytm naturalny z wielkości instytucji (ang. Natural Logarithm of Size)
Przy obliczaniu wskaźnika logarytmu naturalnego z wielkości instytucji, przyjmuje
się sumę całkowitych przychodów i dochodów, pomniejszoną o straty ze zbycia
niefinansowych aktywów trwałych15
. Logarytm ten stanowi miarę dostępu do rynków
kapitałowych oraz do poziomu asymetrii informacji. Ma to wpływ na elastyczność finansową
instytucji, w związku z czym umożliwia dokonywania szybkich decyzji na zmiany
zachodzące na rynku16
.
15
Ibidem, tabela 1, s. 1 16
Ibidem, s. 18
Rok Okres
funkcjonowania
działalności
Wiek Logarytm naturalny
z wieku
Instytucja non-profit
2009 2003 – 2009 6 1,79
2010 2003 – 2010 7 1,95
2011 2003 – 2011 8 2,08
Instytucja finansowa
2009 1924 – 2009 85 4,44
2010 1924 – 2010 86 4,45
2011 1924 – 2011 87 4,47
Przedsiębiorstwo produkcyjne
2009 1965– 2009 44 3,78
2010 1965 – 2010 45 3,81
2011 1965 – 2011 46 3,83
6
Tabela 2. Logarytm naturalny z wielkości instytucji
Rok Rozmiar Logarytm naturalny
z wielkości instytucji
Instytucja non-profit
2009 17 275 121,46 16,71
2010 14 988 127,49 16,56
2011 13 815 947,83 16,66
Instytucja finansowa
2009 1 176 315 14,03
2010 1 442 794 14,39
2011 1 994 111 14,67
Przedsiębiorstwo produkcyjne
2009 398 573 483,49 19,84
2010 449 745 991,54 19,93
2011 578 559 485,76 20,18
Źródło: : Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Najbardziej stabilną sytuacją charakteryzuje się przedsiębiorstwo produkcyjne,
którego wartości wskaźnika zwiększają się. Natomiast najniższy wskaźnik osiągnęła
instytucja finansowa.
3. Wskaźnik niestabilności aktywów (ang. Asset Instability Index)
( ) √∑( )
Jako yT
przyjmuje się trend całkowitych aktywów na okres t, określony za pomocą
wzoru: yT = a + bt
17.
17
Ibidem, tabela 1, s.1
7
Tabela 3. Wskaźnik niestabilności aktywów
Rok yT Wskaźnik niestabilności
aktywów
Instytucja non-profit
2009 -2566105,773t + 8687306,22 376 189,15
2010 9371353,083t + 6050187,32 1 619 338,92
2011 19758092,63t + 3656557,296 490 970,90
Instytucja finansowa
2009 19184544t + 2158782,8 1 108 147,77
2010 18877061,07t + 3420798 513 228,10
2011 23616952,80t + 2703658 175 165,06
Przedsiębiorstwo produkcyjne
2009 83115269,8t + 31095838,87 1514804,27
2010 -129295851,6t + 96976694,45 45715366,76
2011 -178443017,7t + 133837414 63090682,44
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Współczynniki kierunkowe funkcji trendu w przypadku instytucji non - profit oraz
przedsiębiorstwa produkcyjnego osiągnęły co najmniej w jednym roku ujemna wartość.
Jednakże w przypadku organizacji non – profit ujemny współczynnik można zauważyć tylko
w roku 2009, a w przedsiębiorstwie produkcyjnym dochodzi do spadku aktywów od 2010
roku. Zatem wzrost aktywów na przestrzeni całego okresu występuje wyłącznie w instytucji
finansowej. Największe wzrosty odnotowała instytucja non-profit, mimo wystąpienia
ujemnych wartości w pierwszym badanym roku. Największą niestabilnością aktywów
charakteryzuje się przedsiębiorstwo produkcyjne. W przypadku instytucji finansowej poziom
wskaźnika stopniowo się zmniejszał, co jest pożądanym zjawiskiem.
PODWSKAŹNIK OGÓLNY (ang. General Subscore)
( ) 18 ( ) ( )
( )
18
Ibidem ,s. 28
8
Tabela 4. Podwskaźnik ogólny
Podwskaźnik ogólny
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 3,99 - 0,90 -3,87
2010 -8,30 5,18 -445,82
2011 3,19 8,67 -619,46
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Instytucja finansowa przejawia dynamiczny wzrost podwskaźnika, natomiast
przedsiębiorstwo produkcyjne wykazuje duże spadki wartości badanego wskaźnika. Wartość
podwskaźnika instytucji non - profit tylko w 2010 roku osiągnął wysoki spadek, co mogło
być spowodowane wysoką niestabilnością aktywów w tym roku.
PODGRUPA NATYCHMIASTOWA (horyzont czasowy od 0 do 3 miesięcy)
4. Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej (ang. Cash Reserve Sufficiency Ratio)
( ) 19
Tabela 5. Współczynnik wystarczalności rezerwy gotówkowej
Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 2,27 3,19 0,84
2010 1,43 2,99 0,86
2011 1,09 1,15 0,83
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Pożądane są wysokie wartości wskaźnika wystarczalności rezerwy gotówkowej,
ponieważ oznacza to lepszą kondycję finansową. Ostatecznie wysokość tego wskaźnika
powinna wynosić 1.20
Przedsiębiorstwo produkcyjne nie spełnia tej wartości, co może
19
Ibidem, tabela 1, s.2 20
Ibidem, s. 20
9
świadczyć o niedostatecznie dużej ilości gotówki posiadanej przez jednostkę. Wskaźnik dla
instytucji finansowej stopniowo zmniejszał się od wartości 3,19 do 1,15. Świadczy to o nie
najlepszej kondycji finansowej instytucji, mimo to środki pieniężne wystarczyły aby pokryć
wszelkie wydatki. Podobna sytuacja wystąpiła w instytucji non-profit, w której środki
pieniężne starczyły tylko na pokrycie niezbędnych wydatków.
5. Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy (ang. Modified Cash Ratio)
( ) 21
W przypadku zmodyfikowanego wskaźnika gotówkowego pożądane są wyższe
wartości, których zwiększenie oznacza poprawę wypłacalności, czyli polepszenie się
kondycji finansowej22
.
Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy
Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
Finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 -0,79 0,017 0,084
2010 0,07 0,005 -0,008
2011 -0,64 0,12 -0,011
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Kondycja finansowa badanych jednostek bazując na danym wskaźniku jest bardzo
słaba. Mimo to najlepszą sytuację reprezentuje instytucja finansowa. Natomiast największy
spadek nastąpił w przypadku instytucji non-profit.
6. Docelowa płynność Lambda (ang. Target Liquidity Lambda, TLL)
( ) 23
21
Ibidem, tabela 1, s. 2 22
Ibidem, s. 20 23
Cash & Investments Management for Nonprofit Organizations, John Zietlow, Alan G. Seidner, John Wiley &
Sons, Inc., USA, (2007), ISBN 978-0-471-74165-7, s. 16-17
10
Tabela 7. Docelowa płynność Lambda
Docelowa płynność Lambda
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
Finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 0,91 0,66 13,91
2010 0,66 0,84 10,19
2011 0,53 1,60 10,20
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Wskaźnik docelowej płynności lambda porównuje płynne środki ze stopniem
zmienności przepływów pieniężnych24
. Bardzo dobrą sytuacją przedstawia przedsiębiorstwo
produkcyjne, które nie musi się martwić utratą płynności. W przypadku instytucji finansowej
i non – profit mamy do czynienia z możliwością powstania deficytu gotówki
7. Bieżący indeks płynności (ang. Current Liquidity Index, CLI)
( ) 25
Wskaźnik bieżący płynności definiuje wypłacalność poprzez iloraz ilości środków
pieniężnych i płynnych inwestycji do przychodzących płatności. Wysokimi wartościami
charakteryzują się przedsiębiorstwa z bardzo dobrą kondycją finansową i mniejszym
ryzykiem.26
Indeksu tego nie stosuje się dla jednostek, które nie posiadają dzierżaw, obligacji
lub innych krótkoterminowych papierów wartościowych27
.
24
op. cit. A Financial…, John Zietlow, s. 21 25
Short-Term Financial Management, Terry S. Maness, John T. Zietlow, Thomson South-Western, USA,
(2005), ISBN 0-324-20293-8, s. 39 26
op. cit. A Financial…, John Zietlow, s. 21 27
Ibidem, tabela 3, s.1
11
Tabela 8. Bieżący indeks płynności
Bieżący indeks płynności
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
Finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 NA 2,02 NA
2010 -0,22 1,50 NA
2011 6,37 1,16 NA
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Przedsiębiorstwo produkcyjne nie spełniło kryterium wskaźnika bieżącej płynności w
badanych latach, co było przyczyną, że ten wskaźnik nie mógł zostać obliczony. Organizacja
non - profit tylko w 2011 roku osiągnęła najlepszy wynik, który wynosił 6, 37, co może
świadczyć o zwiększeniu płynności i polepszeniu kondycji w tym roku. Wartości wskaźnika
w instytucji finansowej w badanych latach ulegały zmniejszeniu, przekłada się to na spadek
płynności, a także na pogorszenie kondycji finansowej.
PODWSKAŹNIK NATYCHMIASTOWY (ang. Immediate-Term Subscore)
( ) 28
Podwskaźnik natychmiastowy skupia się na przyszłych przepływach pieniężnych, a
także na ocenie kondycji finansowej organizacji. Bazując przede wszystkim na osiągniętym
poziomie płynności. Wartość tego wskaźnika powinna być dodatnia, a wartość maksymalna
powinna wynosić 10.
Tabela 9. Podwskaźnik natychmiastowy
Podwskaźnik natychmiastowy
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 -6,22 5,78 10 (13,93)
2010 3,15 5,27 9,63
2011 -3,04 4,88 9,56
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
28
Ibidem, s. 30
12
Otrzymane wyniki przez przedsiębiorstwo produkcyjne w badanych latach są zbliżone
do wartości oczekiwanej, którą powinien przyjąć ten wskaźnik, co świadczy o dobrej
kondycji finansowej. Na przestrzeni tych latach można zaobserwować stopniowy spadek
wartości. Sytuacja instytucji finansowej pogarszała się z roku na rok. Organizacja non - profit
osiągnęła w badanych latach ujemne wyniki, w związku z tym nie posiada dobrej sytuacji
finansowej.
PODGRUPA KRÓTKOTERMINOWA (horyzont czasowy od 3 do 12 miesięcy)
8. Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych (ang. Operating Cash Flow Ratio)
( ) 29
Tabela 10. Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych
Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 34,92 1,23 0,64
2010 -19,40 0,32 0,21
2011 0,43 0,05 0,34
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
W instytucji non-profit zdolność do pokrycia zobowiązań krótkoterminowych
dodatnimi przepływami z działalności operacyjnej na przestrzeni lat 2009 – 2010 gwałtownie
spadła. Natomiast w ostatnim badanym roku można zauważyć znaczną poprawę. Najlepsze
wyniki prezentuje przedsiębiorstwo produkcyjne, które nie miało ryzyka związanego ze spłatą
zobowiązań bieżących. W przypadku instytucji finansowej zaobserwowano spadek wskaźnika
w badanych latach. Oznacza to, że jej zdolność do spłaty zobowiązań krótkoterminowych
pogarszała się.
9. Wskaźnik aktywów (ang. Asset Ratio)
29
The Analysis and Use of Financial Statements, Gerald I. White, Ashwinpaul C. Sondhi, Dov Fried, John Wiley
& Sons, Inc., USA, (2003), ISBN 0-471-37594-2, s. 127-128
13
( ) 30
Wskaźnik aktywów pomaga ocenić stopień wypłacalności jednostki z punktu widzenia
dysponowania majątkiem, który umożliwia pokrycie wszystkich zobowiązań, czyli majątkiem
łatwym do upłynnienia31
.
Tabela 11. Wskaźnik aktywów
Wskaźnik aktywów
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 0,62 0,10 0,41
2010 0,79 0,14 0,53
2011 0,93 0,24 0,46
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Wartość wskaźnik dla instytucji finansowej wykazywał tendencję rosnącą, co jest
następstwem wzrostu wypłacalności. W przedsiębiorstwie produkcyjnym występuje
sinusoidalne ukształtowanie wartości wskaźnika, osiągając tym samym w ostatnim roku
wartość 0,46. W przypadku instytucji non-profit zaobserwowano wysoki poziom wskaźnika,
oznacza to, że instytucja odnotowuje wzrost wypłacalności.
10. Wskaźnik kosztów administracyjnych (ang. Administrative Expense Ratio)
( ) 32
Wskaźnik ten określa umiejętność organizacji do zarządzania kosztami poprzez
obniżkę poziomu kosztów administracyjnych. Jest to działanie, dające czas na podjęcie
bardziej racjonalnych kroków. Wzrostowi miernika towarzyszy poprawa kondycji
finansowej33
.
30
op. cit. A Financial…, John Zietlow, tabela 1, s. 4 31
Jak czytać sprawozdania finansowe, John A. Tracy, HELION, (2004), ISBN 83-7361-637-3, s.18 32
op. cit. A Financial…, John Zietlow, tabela 1, s. 4 33
Ibidem, s. 23
14
Tabela 12. Wskaźnik kosztów administracyjnych
Wskaźnik kosztów administracyjnych
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 0,30 0,213 0,052
2010 0,26 0,198 0,061
2011 0,33 0,151 0,065
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Wskaźnik osiągał najlepsze wartości dla instytucji non- profit utrzymując wartości na
podobnym poziomie. W przypadku instytucji finansowej zaobserwowano stopniowy spadek
udziału kosztów administracyjnych co wpływa niekorzystnie na jej kondycje finansową.
Przedsiębiorstwo produkcyjne osiągnęło najniższe wartości, mimo to można zauważyć wzrost
tego wskaźnika.
PODWSKAŹNIK KRÓTKOTERMINOWY (ang. Short-Term Subscore)
( ) 34
Podwskaźnik krótkoterminowy powinien osiągnąć wysokie wartości najlepiej w
okolicach 10, ponieważ wtedy instytucje posiadają niezbędne zasoby finansowe aby utrzymać
kondycję finansową w okresie od 3 do 12 miesięcy.35
.
Tabela 13. Podwskaźnik krótkoterminowy
Podwskaźnik krótkoterminowy
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 32,83 3,34 3,64
2010 -7,12 2,81 4,20
2011 9,21 2,90 3,82
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
34
Ibidem, s. 32 35
Ibidem, s. 22
15
W każdej z badanych instytucji występuje wzrost wartości podwskaźnika w ostatnim
roku. W przypadku instytucji finansowej obserwujemy najniższe wartości, czyli posiada ona
problem z utrzymaniem kondycji finansowej w tym okresie.
PODGRUPA ŚREDNIOTERMINOWA (horyzont czasowy od 12 do 36 miesięcy)
11. Nadwyżka aktywów netto (ang. Net Surplus)
Aktywa netto stanowią sumę wartości aktywów pomniejszoną o pasywa bieżące
i zobowiązania długoterminowe36
. Rozwój instytucji powinien się opierać na ciągłym
tworzeniu nadwyżek w tym obszarze.37
.
Tabela 14. Nadwyżka aktywów netto
Nadwyżka aktywów netto
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 7 949 458,50 - 1 328 441 25 896 247,08
2010 3 838 756,18 293 562 16 347 947,57
2011 2 949 766,82 207 458 33 631 816,66
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Najlepszą kondycją finansową biorąc pod uwagę tylko zmiany w aktywach netto
charakteryzuje się przedsiębiorstwo produkcyjne wynoszące w 2011 roku 33 631 816,66. W
przypadku instytucji non-profit wykazany został stopniowy spadek wartości nadwyżki
aktywów netto, natomiast instytucja finansowa osiągnęła wysoki wzrost w latach 2009- 2010.
W ostatnim roku zauważono niewielki spadek.
12. Wskaźnik wniesionego wkładu (ang. Contribiution Ratio)
( ) 38
( )
36
Finansowa kondycja firmy – metody pomiaru i oceny, Ewa Siemińska, Poltext, (2003), ISBN 83-88840-46-0,
s. 87-88 37
op.cit., A Financial…, John Zietlow, s. 24 38
Ibidem, tabela 1, s. 4
16
Instytucje, które finansują się poprzez otrzymywanie dotacji, prezentują mniej
dającym się przewidzieć strumieniem zasobów będącym pokryciem wydatków. Mimo to
warto zauważyć iż instytucje posiadające niski udział dotacji ocenia się wyżej niż te które
całkowicie nie korzystają z tego rodzaju finansowania.39
Gwarantuje to rekomendowaną
dywersyfikację źródeł przychodów.40
Tabela 15. Wskaźnik wniesionego wkładu
Wskaźnik wniesionego wkładu
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 0,7114 0,00 0,000103
2010 0,7056 0,00 0,000095
2011 0,6168 0,00 0,000075
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
W instytucji non-profit i w przedsiębiorstwie produkcyjnym wskaźnik wniesionego
wkładu na przestrzeni badanych lat uległ spadkowi. Mimo wszystko ich kondycja finansowa
lepiej się prezentuje niż instytucji finansowej, która nie korzysta z dotacji aby finansować
swoją działalność.
13. Wskaźnik samofinansowania (ang. Self-Financing Ratio)
( ) 41
Tabela 16.Współczynnik samofinansowania
Wskaźnik samofinansowania
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 NA NA 1,09
2010 NA NA 1,00
2011 NA 1,60 1,04
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
39
Ibidem, s. 24 40
Ibidem, tabela 3, s. 2 41
Ibidem, tabela 1, s. 5
17
Obliczenie tego wskaźnika jest możliwe tylko wtedy gdy operacyjne przepływy
pieniężne z trzech ostatnich lat są dodatnie.42
W związku z tym został on obliczony dla
przedsiębiorstwa produkcyjnego i dla instytucji finansowej w 2011 roku. W obu podmiotach
zaobserwowano podobne wartości oscylujące w granicach 1, oznacza to, że wykazują one
mniejsze zaangażowanie kapitału obcego co pozytywnie wpływa na kondycję finansową.
14. Wskaźnik zadłużenia finansowego (ang. Financial Debt Ratio)
( ) 43
( )
Wyznaczenie struktury kapitału jest przede wszystkim kluczowe dla instytucji non-
profit. Wykorzystywanie kapitału obcego jest dla niej bardzo ryzykowne, ponieważ może
dojść do braku zdolności emisji akcji, a także ograniczeń w zakresie przepływów
pieniężnych.44
Osiągnięcie wzrostu tego wskaźnika świadczy o pogorszeniu kondycji
finansowej.
Tabela 17. Wskaźnik zadłużenia finansowego
Wskaźnik zadłużenia finansowego
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 0,0000000 0,54 0,00
2010 0,0000000 0,45 0,00
2011 0,0000000 0,43 0,06
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Badana organizacja non-profit charakteryzuje się bardzo dobrą kondycją finansową. W
przypadku przedsiębiorstwa produkcyjnego w 2011 roku można zauważyć pogorszenie
sytuacji finansowej z powodu wzrostu wskaźnika. Pomimo osiągnięcia najwyższych wartości
wskaźnika przez instytucje finansową można zauważyć polepszenie sytuacji w ostatnich
badanych latach.
42
Ibidem, s. 25 43
Ibidem, tabela 1, s.5 44
Ibidem, s. 25
18
15. Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy (ang. Fundraising Cost Ratio)
( ) 45
Wzrost wskaźnika kosztów pozyskania funduszy świadczy o pogorszeniu kondycji
finansowej. Jest to związane po części ze wzrostem struktury kosztów a także po części z
rosnącym prawdopodobieństwem negatywnej reakcji osób bądź podmiotów, które dokonały
darowizny46
.
Tabela 18. Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy
Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 0,00 NA 0,64
2010 0,00 NA 41,08
2011 0,00 NA 39,73
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Najlepszą sytuacją charakteryzuje się instytucja non-profit. Utrzymuje ona strukturę
kosztów na odpowiednim poziomie oraz cieszy się dobrą reputacją wśród ofiarodawców.
Niepokojącym faktem jest raptowny wzrost wartości na przełomie 2009- 2010 w
przedsiębiorstwie produkcyjnym. Świadczy to o złym stanie kondycji finansowej.
PODWSKAŹNIK ŚREDNIOTERMINOWY (ang. Medium-Term Subscore)
( ) 47
( )
( )
( )
45
Ibidem, tabela 1, s.5 46
Ibidem, s. 24-25 47
Ibidem, tabela 1, s. 5
19
Tabela 19. Podwskaźnik średnioterminowy
Podwskaźnik średnioterminowy
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 10,00 - 14,36 257,67
2010 36,98 2,05 81,31
2011 28,26 1,22 256,74
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
We wszystkich podmiotach występują dodatnie wartości podwskaźnika
średnioterminowego. Tylko w przypadku instytucji finansowej zauważono ujemną wartość w
2009 roku, mimo to w następnych latach doszło do poprawy sytuacji. W przedsiębiorstwie
produkcyjnym na przełomie 2010-2011 roku doszło do znaczącego wzrostu wynikającego ze
znaczącej nadwyżki aktywów netto w tym roku. Organizacja non-profit na przełomie
badanych lat wykazuje zarówno wzrost i spadek wartości. Pomimo to jej kondycja finansowa
jest zadowalająca.
ZAKOŃCZENIE
Piętnaście różnych wskaźników finalnie połączonych w jeden indeks umożliwia
otrzymanie globalnego przedstawienia kondycji finansowej trzech badanych podmiotów. W
związku z tym założenie niniejsze pracy zostało osiągnięte.
( ) 48
48
Ibidem, s. 37
20
Tabela 20. Wskaźnik kondycji finansowej
Wskaźnik kondycji finansowej
Rok Instytucja
non-profit
Instytucja
finansowa
Przedsiębiorstwo
produkcyjne
2009 97,57 3,5 578,12
2010 56,88 38,79 -232,09
2011 75,17 39,33 -56,26
Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Zietlow „A Financial Health Index for Achieving Financial
Sustainability”, (September 26, 2012), http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 11 marca 2014) oraz
sprawozdań finansowych dostępnych na Monitorze B
Badana instytucja non-profit osiągała najlepsze wyniki na przestrzeni lat 2009-2011 z
czego wynika, że posiada najlepszą kondycje finansową. Powinna utrzymać swoją działalność
na takim samym poziomie jak dotychczas.
W przypadku instytucji finansowej zauważono poprawę kondycji finansowej w
badanych latach. W 2010-2011 roku można zauważyć utrzymanie się wskaźnika na
podobnym poziomie. Alarmujący poziom wskaźnika występuje w przedsiębiorstwie
produkcyjnym, gdzie dochodzi do gwałtownego spadku w latach 2009-2010.
Przedsiębiorstwo to powinno rozważyć wprowadzenie zmian w działalności aby odbudować
kondycję finansową.
Indeks kondycji finansowej opracowany przez J. Zietlowa ma największe znaczenie w
przypadku analizy instytucji non-profit, gdyż z myślą o niej został stworzony. W następstwie
tego napotkano się z trudnością w interpretacji oraz obliczeniu wartości wskaźników w
pozostałych dwóch instytucjach, które prowadzą swoją działalność z nastawieniem na
osiąganie korzystnych zysków.
21
SPIS TABEL
Tabela 1. Logarytm naturalny z wieku ....................................................................................... 4 Tabela 2. Logarytm naturalny z wielkości instytucji ................................................................. 6 Tabela 3. Wskaźnik niestabilności aktywów ............................................................................. 7
Tabela 4. Podwskaźnik ogólny ................................................................................................... 8 Tabela 5. Współczynnik wystarczalności rezerwy gotówkowej ................................................ 8 Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy ..................................................................... 9 Tabela 7. Docelowa płynność Lambda .................................................................................... 10 Tabela 8. Bieżący indeks płynności ......................................................................................... 11
Tabela 9. Podwskaźnik natychmiastowy.................................................................................. 11 Tabela 10. Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych ................................................ 12 Tabela 11. Wskaźnik aktywów ................................................................................................ 13 Tabela 12. Wskaźnik kosztów administracyjnych ................................................................... 14 Tabela 13. Podwskaźnik krótkoterminowy .............................................................................. 14
Tabela 14. Nadwyżka aktywów netto ...................................................................................... 15 Tabela 15. Wskaźnik wniesionego wkładu .............................................................................. 16 Tabela 16.Współczynnik samofinansowania ........................................................................... 16 Tabela 17. Wskaźnik zadłużenia finansowego ........................................................................ 17 Tabela 18. Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy ............................................................... 18 Tabela 19. Podwskaźnik średnioterminowy ............................................................................. 19 Tabela 20. Wskaźnik kondycji finansowej .............................................................................. 20
SPIS LITERATURY
Pozycje zawarte:
1. A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John
Zietlow, (September 26, 2012), SSRN: http://ssm.com/abstract=2049022, (ostatni
dostęp: 26 listopad 2013)
2. Accounting and Financial Reporting for Governmental and Nonprofit Organizations:
basic concepts, Robert W. Ingram, Russell J. Petersen, Susan Work Martin, McGraw-
Hill, Inc., USA, (1991), ISBN 0-07-031714-3
3. Analiza finansowa banku, Adam Kopiński, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa, (2008), ISBN 978-83-208-1756-0
4. Analiza finansowa, Bożyna Pomykalska, Przemysław Pomykalski, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa, (2007), ISBN 83-01-14871-3
5. Analiza finansowa, Tadeusz Dudycz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im.
Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, (1999), ISBN 83-7011-399-0
6. Cash & Investments Management for Nonprofit Organizations, John Zietlow, Alan G.
Seidner, John Wiley & Sons, Inc., USA, (2007), ISBN 978-0-471-74165-7
22
7. Działalność organizacji pozarządowych na rzecz realizacji celów publicznych,
Przemysław Kledzik, Difin SA, Warszawa, (2013), ISBN 978-83-7641-890-2
8. Financial Flexibility and Corporate Cash Policy, Tao Chen, Jarrad Harford, Chen Lin,
(Lipiec 2013), http://www.ckgsb.edu.cn/Userfiles/doc/Financial_Flexibility_Aug_
9. Finansowa kondycja firmy – metody pomiaru i oceny, Ewa Siemińska, Poltext, (2003),
ISBN 83-88840-46-0
10. Jak czytać sprawozdania finansowe, John A. Tracy, HELION, (2004), ISBN 83-7361-
637-3
login.html?sv= EMIS&pc=PL, (ostatni dostęp: 12 listopad 2013)
11. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, Ośrodek Doradztwa
i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk, (2003), ISBN 83-71877-39-0
12. Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Tomasz Jachna, Maria
Sierpińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, (2005), ISBN 83-01-14563-3
13. Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Konrad Stępień, Difin, Warszawa,
(2008), ISBN 978-83-7251-831-6
14. Short-Term Financial Management, John T. Zietlow, Terry S. Maness, Thomson
South-Western, USA, (2005), ISBN 0-324-20293-8
15. Sprawozdania finansowe dla instytucji finansowej i przedsiębiorstwa produkcyjnego
za lata 2009-2011, Baza danych EMIS, Monitor Polski B, http://www.securities.com/
2013_upd.pdf, (ostatni dostęp: 25 listopad 2013)
16. Sprawozdania finansowe dla instytucji non-profit za lata 2009-2011,
http://pozytek.gov.pl/BAZA,OPP,3403.html, (ostatni dostęp: 12 listopad 2013)
17. Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, Gertruda K. Świderska, Wojciech Więcław,
Difin , Warszawa, (2006), ISBN 83-7251-592-1
18. The Analysis and Use of Financial Statements, Gerald I. White, Ashwinpaul C.
Sondhi, Dov Fried, John Wiley & Sons, Inc., USA, (2003), ISBN 0-471-37594-2
upd.pdf, (ostatni dostęp: 25 listopad 2013)