Post on 11-Jan-2017
Ter gelegenheid van het 50-jarig lidmaatschap WorldSkillsHet eerste exemplaar van dit boek is op 17 september 2012 in Den Haag aangeboden tijdens het ‘dit is mbo’-diner in Den Haag:
het officiële startschot voor het nieuwe mbo-schooljaar. Het diner wordt aangeboden door SBB in nauwe samenwerking met de
ministeries van OCW en EL&I, de MBO Raad en Skills Netherlands.
4
InhoudVoorwoord - Marja van Bijsterveldt - OCW 5Inleiding - Gaan voor Goud! 6Resultaten Team Nederland sinds 1962 40Teamleiders 72Experts 78
Historie Nederlandse deelname1962 – 1971 81972 – 1981 221982 – 1991 361992 – 2001 522002 – 2012 66
Ervaringen oud-kandidatenBen Benner stukadoren 12Willem Mensert bouwtimmeren 13Bart Jaminon ICT 18Geert Dorresteijn koudetechniek 19Bob Kramer CAD-tekenen 26Stephan Möllers koken 27Lindsay van der Velden schoonmaken 32Hayo Bethlehem webdesign 33Rudolph van Veen patisserie 42Linda Eising bloembinden 43Çilem Tekerlek schoenherstel 48Margriet van Velde en Dagmar Sluijsmans verpleegkunde 49Erwin de Groot autoschadeherstel 56Paul Dijkstra landbouwmechanisatie 57Gerard van Gessel tuinaanleg 62Arnold Ros metselen 63Remco van Haren MTC 70Jan Visser stukadoren 71Nick Bressers vliegtuigonderhoud 76Philine van den Hul etaleren 77
Supporters aan het woordElco Brinkman Bouwend Nederland 14Jan van Zijl MBO Raad 15Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink Vereniging FME-CWM 20Michaël van Straalen SBB 21Leonard Geluk ROC Midden Nederland 28Loek Hermans Greenport Holland 29Hans Verschoor Savantis 34Alexander Rinnooy Kan SER 35Jaap Smit CNV-Vakcentrale 44Arie Slob ChristenUnie 45Henk Wijninga FNV Bondgenoten 50Medy van der Laan AOC Raad 51Egbert Roozen VHG 58Cees Beuk Erelid WorldSkills International 59Elly Verburg OTIB 64Johan van Geffen Oud-voorzitter Skills Netherlands 65
76
In dit jubileumboek van Skills Netherlands kijken oud-kandidaten,
experts en vertegenwoordigers van allerlei betrokken organisaties
terug op vijftig jaar internationale vakwedstrijden. Op deze ma-
nier worden beroepsonderwijs en vakmanschap nog eens extra in
de schijnwerper gezet. Heel belangrijk, want onze economie draait
voor een groot deel op de inzet van het beroepsonderwijs: de
bakermat van vakmensen die kunnen werken met hun hoofd én hun
handen.
Skills Netherlands: van harte proficiat met het jubileum en veel
succes voor de toekomst. En alle lezers wens ik natuurlijk heel veel
plezier met dit inspirerende boekwerk!
Marja van Bijsterveldt
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Voorwoord In 1962 nam ons land in het Spaanse Gijón voor het eerst deel
aan de internationale vakwedstrijden, later WorldSkills genaamd.
Er deden toen tien landen mee met 156 deelnemers, van wie er
acht uit Nederland kwamen. Een bescheiden begin van een evene-
ment, dat inmiddels is uitgegroeid tot een gebeurtenis van wereld-
formaat. Zo telde WorldSkills vorig jaar in Londen bijna 1000 deel-
nemers uit ruim vijftig landen.
Tijdens mijn bezoeken aan deze vakwedstrijden valt me telkens
weer op, hoe gedreven en enthousiast deze mensen over hun vak
praten. Of het nu gaat om het bouwen van websites, het frezen
van tandwielen of het verzorgen van patiënten: wie zijn werk graag
en goed doet, straalt dit gewoon uit. Daardoor zijn deze toppers
allemaal zulke geweldige ambassadeurs voor hun vak. En ik ben
er natuurlijk heel erg trots op, dat de Nederlandse talenten altijd
zo goed presteren. Zeker in het buitenland krijg je dan een echt
‘Oranjegevoel’!
8 9
rekent daarbij op de steun van al die partners die de afgelopen vijf-
tig jaar betrokken zijn geweest of erbij betrokken willen worden.
U vindt in dit boek de geschiedenis van de Nederlandse deelname
aan WorldSkills en EuroSKills in chronologische volgorde van vijf
delen. Natuurlijk spelen de oud-kandidaten de hoofdrol. Dit boek
is tot stand gekomen met hulp van studenten van Zadkine, die een
groot deel van de interviews hebben afgenomen. Wij willen hen en
iedereen die een bijdrage heeft geleverd daarvoor hartelijk dan-
ken.
Wij wensen u veel leesplezier!
Ewald van Vliet Jos de Goey
Voorzitter bestuur Algemeen Directeur
Skills Netherlands Skills Netherlands
Het jaar 2012 staat waarschijnlijk veel Nederlanders in het geheu-
gen gegrift vanwege de uitzonderlijke prestaties van Epke Zonder-
land en vele andere Nederlandse sporters tijdens de Olympische
Spelen in Londen. Lang niet iedereen weet dat een jaar ervoor, zo’n
duizend jongeren op exact dezelfde plek hun ‘Moment of Fame’
hadden bij de WorldSkills London 2011, de Olympische Spelen
van internationale vakwedstrijden voor vakmanschap en beroeps-
onderwijs.
Vijftig jaar actief
Nederland nam voor het eerst deel in 1962 in Gijón, Spanje, de
bakermat van de internationale vakwedstrijden. In 2012 is ons land
vijftig jaar betrokken bij het nog steeds groeiende WorldSkills fe-
nomeen en sindsdien hebben zo’n 850 jonge Nederlandse vakmen-
sen aan 34 World- en/of EuroSkills evenementen deelgenomen.
76 gouden, 73 zilveren en 90 bronzen medailles
Vijftig jaar deelname heeft voor Nederland in totaal 76 gouden, 73
zilveren, 90 bronzen medailles en 168 waarderingen van excellent
vakmanschap opgeleverd. We nemen vanaf 1962 in het landenklas-
sement van WorldSkills een goede middenpositie in en bij EuroSkills
steevast een klassering bij de top-5 landen. Nederland heeft vijf
keer de verantwoordelijkheid op zich genomen voor de organisatie
van WorldSkills (1966, 1977 en 1991) of EuroSkills (1998 en 2008).
Daarbij mochten we steeds op bijzondere aandacht van het konings-
huis rekenen. Het toont de actieve rol die Nederland binnen de
internationale organisaties heeft. Zo hebben met name experts
veel inzichten en methodieken verzameld die zijn gebruikt voor de
verdere ontwikkeling van ons beroepsonderwijs. Het maakt dat we
met z’n allen trots kunnen zijn op niet alleen de deelnemers, maar
op al onze ‘Skills helden’.
Met ondersteuning van de overheid en in wisselende organisatiestruc-
turen hebben onderwijs en bedrijfsleven vanaf het begin samen-
gewerkt om de deelname aan de internationale vakwedstrijden
mogelijk te maken. Dit wordt nu alweer tien jaar gecoördineerd
door de stichting Skills Netherlands. Vanwege de vele partner-
schappen en verschillende financieringsstructuren is die taak niet
altijd even gemakkelijk gebleken. Toch hebben vakwedstrijden
zich in de afgelopen vijftig jaar bewezen. Ze worden steeds vaker
strategisch ingezet en zijn als marketing- en ontwikkelingstool niet
meer weg te denken.
Brede waardering
Om ambitieuze, vakgerichte jongeren en de positieve uitstraling te
ondersteunen, wordt de bestaande brede waardering voor vakwed-
strijden de komende jaren verankerd. Hierdoor kunnen we soort-
gelijke impact á la onze Olympische helden nastreven. Aan morele
steun ontbreekt het niet, getuige de vele bijdragen in dit boek van
bewindslieden, voorzitters en andere hoogwaardigheidsbekleders.
Dat laat zien dat vakwedstrijden een positieve plek in de samen-
leving innemen. Skills Netherlands blijft zich hiervoor inzetten en
Gaan voor Goud!
1110 1110 10 11
19631962
19651965
1966 1966 1966
1966
Nederland organiseert zijn eerste internationale vakwedstrijden
1962 - 1971Acht jonge Nederlandse vakmensen vertrekken in 1962 onvoor-
bereid maar vol verwachting naar het zonnige Spanje. Voor het
eerst doet ons land mee aan de internationale vakwedstrijden
in Gijón. Het is wennen aan de omstandigheden, maar de deel-
nemers hebben er een mooie tijd en de Spanjaarden zijn prima
gastheren. Drie Nederlandse deelnemers vallen in de prijzen.
Nederlands Comité
Voor Nederland begint het allemaal een jaar eerder als enkele
landgenoten de internationale vakwedstrijden in Duisburg be-
zoeken. Hun indrukken zijn positief en de wens ontstaat om
ons land deel te laten nemen aan deze vakwedstrijden.
Op initiatief van de Vereniging ter Veredeling van het Ambacht
(VVA) wordt in april 1962 het ‘Nederlands Comité voor Nationa-
le en Internationale Beroepenwedstrijden’ opgericht. Eén van
de betrokkenen is Jhr. mr. W.C.S. Laman Trip, die vijftien jaar
zijn stempel op de nationale en internationale vakwedstrijden
drukt. Het beleid van de VVA is gericht op de kwaliteitsverbete-
ring van het Nederlandse vakmanschap. Vakwedstrijden passen
prima in dit streven. De overheid is bereid het initiatief moreel
en financieel te steunen. Nederland wordt lid van de IVTO, de
organisatie die eind negentiger jaren WorldSkills International
gaat heten.
Spaans initiatief
Spanje houdt in 1947 voor het eerst nationale vakwedstrijden. In 1950 doen ook kandidaten uit Portugal mee. De International
Vocational Training Organisation (IVTO) wordt opgericht. Belangrijkste doel van de nieuwe organisatie is inzicht te krijgen in
de verschillende opleidingssystemen en werkmethoden. In 1953 nemen voor het eerst ook jonge vakmensen uit enkele andere
Europese landen aan de wedstrijden deel.
1312 1312 12 13
1
1
1
2
3
5
3
4
1962: Gijón, Spanje
1963: Dublin, Ierland
1964: Lissabon, Portugal
1965: Glasgow, Verenigd Koninkrijk
1966: Utrecht, Nederland
1967: Madrid, Spanje
1968: Bern, Zwitserland
1969: Brussel, België
1970: Tokio, Japan
1971: Gijón, Spanje
5
2
3
4
4
3
2
3
6
2
3
2
4
4
4
1
brief aan de deelnemers wordt gewezen op het belang van kleine
geschenken: ‘Lepeltjes, vlaggetjes, speldjes, klompjes en cho-
colade schijnen in te zijn.’ De reis gaat via Frankfurt. Met een
gecharterde DC-8 vliegen deelnemers van verschillende Europese
landen samen naar Tokio.
G Z B
Samen naar Tokio
In 1970 zijn de internationale vakwedstrijden voor het eerst
buiten Europa. De Nederlandse deelnemers vertrekken goed
voorbereid naar Japan. Er zijn bijeenkomsten vooraf en ze
krijgen een schriftelijke cursus klompendansen mee. In een
‘Ik wil hier geen overdreven lofzang op het ambacht houden, maar er zijn naar mijn mening slechts weinig beroepen, waarin de prestaties van hoofd en hand, de eisen van kennis en vaardigheid, de betekenis van woorden en daden zo evenwichtig zijn verdeeld als in het ambacht.’
B. Roolvink, minister van Sociale Zaken, Utrecht, 1969
‘De vakman is een belangrijk man in de maat-schappij; van hem mag men veel verwachten. Hij is, om het met een bekende figuur uit de litera-tuur te zeggen: een heer van stand.’
dr. J.F. de Meijer, staatsecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Utrecht, 1965
Nationale selectie
Als voorbereiding op de internationale vakwedstrijden wordt
er in 1963 voor het eerst de driedaagse Nationale Beroepen-
manifestatie in de Jaarbeurs te Utrecht georganiseerd.
Negentig jonge vakmensen doen in tien beroepen mee aan deze
selectiewedstrijden. Al in 1964 wordt besloten er een jaarlijks
evenement van te maken, waarbij ook de mogelijkheid van
regionale wedstrijden wordt bekeken. In die jaren zijn ook de
internationale vakwedstrijden nog een jaarlijks gebeuren.
In het begin komt er in Utrecht weinig publiek. Maar al snel
worden scholen uitgenodigd en dat blijkt een succes.
Promotie beroepsonderwijs
Internationale vakwedstrijden in Lissabon en Glasgow vol-
gen voordat de wedstrijden van 14 tot en met 19 juni 1966
in Nederland worden georganiseerd. Voor het eerst vinden
de wedstrijden in een evenementenhal, de Irenehal van de
Jaarbeurs in Utrecht plaats. Het is ook de eerste keer dat
vrouwen aan de wedstrijden meedoen. Er zijn 220 deelne-
mers uit elf landen. Nederland heeft met dertig deelnemers
het grootste team.
Het bedrijfsleven verleent veel medewerking. Staatssecre-
taris mr. J.E. Grosheide (OCW) opent de vakwedstrijden. Hij
zegt dat de wedstrijden belangrijk zijn voor onderling begrip
en promotie van het beroepsonderwijs. ‘Maar het is ook de
kans om het niveau van de jonge vaklieden te vergelijken,
hun methoden, materialen en technieken.’ Koningin Juliana
bezoekt met enkele familieleden de vakwedstrijden.
Wie in Delft het mooie Gereedschap Museum Mensert bezoekt,
komt een houten torentje tegen. Met dat torentje won Willem
Mensert (62) in 1970 het onderdeel bouwtimmeren bij de Nationale
Beroepenmanifestatie. Het leverde hem een ticket naar de inter-
nationale vakwedstrijden in Tokio op.
Samen met twee broers is Mensert nu directeur van het Aanne-
mersbedrijf Gebr. Mensert B.V. Hij is de vakwedstrijd niet verge-
ten. ‘Het is een geweldige periode geweest. Toen het bericht kwam
dat ik naar Tokio mocht, zat ik in militaire dienst. Ik heb er speciaal
vrij voor gekregen. Oefenen deed ik in het weekeinde onder leiding
van mijn vader.’
Eerste klaar, maar geen winst
‘Japan is een fantastisch land’, zegt Mensert. ‘We waren er enkele
weken en hebben een hele rondreis gemaakt. Ik heb tempels en
parken gezien en we waren bij mensen thuis. In de vakwedstrijd
moest ik alles aftekenen en dan kwamen de experts het werk be-
oordelen. Daarna mocht ik zagen en passen. En het paste niet!
Ik heb nieuw hout gekregen en was nog als eerste klaar. Maar win-
nen zat er natuurlijk niet meer in.’
Zijn hele leven heeft Mensert ingewikkelde kapspanten getekend
en gemaakt. ‘Timmeren fascineert me nog steeds. Ik doe het nu
met de jongens uit het bedrijf en loop er als een soort leraar tus-
sendoor. Het laat je nooit meer los.’
‘Timmeren laat je nooit meer los’WorldSkills 1970, Tokio
Willem Mensert - bouwtimmeren
Kampioenen opleiden
Terug van de wedstrijd ging Benner eerst
in militaire dienst. Daarna werd hij al snel
benaderd door stukadoorsbedrijven om het
moeilijke werk voor ze te doen, zoals lijst-
werk, ornamentenplafonds, vaak in de res-
tauratie. Later ging Benner het onderwijs in
en zo heeft hij in de afgelopen bijna dertig
jaar heel wat stukadoors en kampioenen
opgeleid. Nog altijd traint en begeleidt hij
de Nederlandse deelnemers stukadoren.
Benner weet het zeker: ‘De deelname aan
vakwedstrijden is voor mij een geweldige
springplank geweest. Dit geldt ook voor
mijn kandidaten die meededen.’
‘Waar je een potentiële kampioen stuka-
doren aan herkent?’ Ben Benner (66) hoeft
niet lang na te denken. ‘Je moet een be-
paalde drift hebben. Het materiaal kennen
waarmee je werkt. Als gips hard begint te
worden, moet je even stevig doorwerken.
Verder gemotiveerd zijn, goed inzicht heb-
ben in de volgorde van werken en een win-
naarsmentaliteit hebben.’
Goud
Benner heeft recht van spreken. In 1965
won hij bij de internationale vakwed-
strijden in Glasgow een gouden medaille.
‘De opdracht was lastig’, vertelt Benner.
‘Als ik de tekening nu bekijk, vraag ik me
af hoe ik dat ooit heb kunnen maken. De
concurrentie was sterk en het was heel
veel werk, maar we kregen vijf uur extra.’
‘De voorbereidingen waren anders dan nu.
Tijdens een weekeinde in een jeugdherberg
leerden we een paar woorden Engels,’ ver-
telt Benner, ‘maar we leerden vooral elkaar
kennen. Verder had je geen idee waar je
naar toe ging en wat voor soort werk je zou
krijgen. Maar last van spanning heb ik nooit
gehad.’
‘Je moet een bepaalde drift hebben’
‘De deelname aan wed-strijden was voor mij een geweldige springplank.’
WorldSkills 1965, Glasgow
Ben Benner – stukadoren
1514
16 17
Een van mijn eerste ‘klussen’ als voorzitter van de MBO Raad, vijf
jaar geleden, was een bezoek aan WorldSkills in Japan. Vanwege
een eerdere baan op het snijvlak van opleiding en werk, voelde
ik me al aardig op de hoogte van en thuis in het mbo. Toch wist
‘Japan’ me op een positieve manier te verrassen door de inzet
waarmee jongeren in opleiding werk maakten van hun passie.
Nu, een aantal jaren en vakwedstrijden verder, is de bewon-
dering daarvoor verder gegroeid. Samen met de wetenschap
dat dit soort vakwedstrijden niet alleen nuttig zijn, maar
ook behoorlijk nodig. Allereerst dienen ze als inspiratie voor
vmbo’ers die voor de belangrijke keuze staan welke mbo-oplei-
ding ze gaan volgen. Zien en meemaken smaakt vaak naar meer.
Daarnaast zijn ze een belangrijk visitekaartje voor het mbo.
Tijdens de Skills-evenementen laten we Nederland, Europa en de
wereld zien dat ons beroepsonderwijs staat voor serieuze profes-
sionaliteit en vakmanschap, voor geloven in jezelf en in je team.
‘We’ durven het aan daarover met anderen de strijd aan te gaan.
En dat levert niet alleen prachtige medailles in drie kleuren op,
maar ook groeiende trots en waardering. Dat heeft het mbo nodig.
Net zo hard als onze maatschappij en economie het mbo nodig
hebben.
Jan van ZijlVoorzitter MBO Raad
Wedstrijden zijn visitekaartje voor mbo
Het jaar 2000 was een sportief topjaar voor Nederland. Twaalf gouden
medailles op de Olympische Zomerspelen. Een record. Inge de Bruin,
Leontien van Moorsel en Pieter van den Hoogenband waren met z’n drieën
goed voor acht gouden medailles.
WorldSkills zijn eigenlijk ook een soort Olympische Spelen. Goed, het zijn
geen wedstrijden tussen sporters, maar tussen jonge vakmensen. Maar ook
hier worden records gebroken en verdienen de deelnemers goud. Vanuit de
bouw- en infrasector doen ze al sinds 1962 onafgebroken mee aan WorldSkills.
We zijn daarin uniek als branche, we mogen trots zijn op dat record. Maar
het meest trots zijn we natuurlijk op de deelnemers. En daarnaast op hun
leermeesters, leerbedrijf en opleidingsbedrijf. En op Fundeon. Want een
vakman kan alleen deelnemen aan WorldSkills als hij met zorg en aandacht
én liefde voor het vak is opgeleid.
In die vijftig jaar dat we meedoen, zijn er meerdere medailles gewonnen
door Nederland. Ook gouden. Maar door wie? In 1962 behaalden de jeug-
dige timmerman Derk van der Laan uit Veendam en metselaar Marinus de
Bie uit Waalre een bronzen medaille in het Spaanse Gijón.
Dat zijn namen die uit de archieven nog wel omhoog te halen zijn, maar
bekend zijn ze niet. Het heeft me verbaasd dat we niet goed meer we-
ten wie in de loop der jaren onze medaillewinnaars zijn geweest. Van de
Olympische Spelen weten we het nog wel. En dat terwijl jonge vakmensen
van nu de leermeesters, uitvoerders, projectleiders en bouwondernemers
van de toekomst zijn.
Vanaf nu nodig ik daarom alle Nederlandse WorldSkills winnaars uit voor
een nadere kennismaking en ik hang hun foto op een prominente plek in
het Bouwhuis. Ter inspiratie van alle leden van Bouwend Nederland en de
toekomstige generatie(s) vakmensen.
Elco Brinkman
Voorzitter Bouwend Nederland
Blijvende roem voor vakmensen
Het brengt avontuur en afwisseling, ik leer
veel en maak kennis met verschillende cul-
turen.’
‘Ik heb jarenlang veel tijd aan de vakwed-
strijden besteed’, vertelt Geert. ‘Via de
voorronden werd ik Nederlands kampioen
en ging ik naar EuroSkills 2010 in Lissabon.
Daar werd ik vierde.’ Via weer zo’n traject
ging hij een jaar later naar WorldSkills 2011
in Londen. ‘Daar moest ik een vrieskast in-
stalleren, een airco aansluiten en een sto-
ring zoeken. Het ging me goed af en ik won
brons.’
Beste in de koeling
Geert wil de beste in de koeling zijn en blij-
ven. ‘Ik heb het goed naar m’n zin, ik werk
hard en probeer zo goed mogelijk werk te
leveren.’ Voor nieuwe wedstrijddeelnemers
heeft hij nog een tip: ‘Doe je eigen ding en
laat je niet gek maken door alles er om-
heen.’
Avontuur
Als we Geert spreken, zit hij op een boor-
eiland. ‘Ik doe hier alle koelinstallaties zo-
als voor het eten, de schakelruimtes en de
accommodaties. Maar normaal zit ik op sche-
pen. Ik vlieg naar de stad waar het schip in
de haven ligt en dan moet ik alles regelen.
Geert Dorresteijn (22) werkt als service-
monteur koeltechniek op schepen en boor-
eilanden. Hij heeft die baan te danken
aan zijn deelname aan vakwedstrijden.
‘EuroSkills en WorldSkills lieten me zien
wat er in de wereld te koop is. Ze leverden
me ook veel mensenkennis op’, zegt Geert.
‘Ik heb veel aan de vakwedstrijden te danken’
Geert Dorresteijn - koudetechniek
WorldSkills 2011, Londen
kandidaten tegen. Zijn belangrijkste raad:
‘Ga er 100% voor. Zorg dat je later geen
spijt krijgt dat je niet beter je best hebt
gedaan. Geniet ervan, want het is zo voor-
bij. Je krijgt een bal opgegooid, maar je
moet ‘m zelf vangen.’
Omgaan met mensen
‘Het belangrijkste wat ik heb geleerd zijn
de ‘soft skills’: omgaan met mensen, plan-
nen maken. Daar heb ik nog dagelijks pro-
fijt van’, zegt Bart.
Hij werkt nu onder andere voor Skills
Netherlands. Bart komt dus veel nieuwe
Bart Jaminon (25) heeft samen met een oud-
klasgenoot een eigen ICT-bedrijf voor het
midden- en kleinbedrijf. Tijdens EuroSkills
2008 werd hij met het Nederlandse ICT-
team zevende. Belangrijker is dat hij een
prachtige tijd heeft gehad. ‘Wat vakwed-
strijden zijn, is moeilijk uit te leggen. Je
moet het meemaken. Dan weet je dat het
supergaaf is om zo met je vak bezig te zijn
en er vol voor te gaan.’
Naar Dubai
Bart deed mee aan een regionale voorron-
de en werd in de landelijke vakwedstrijd
met het ICT-team Nederlands kampioen.
Er volgden enkele trainingen bij bedrijven
met als hoogtepunt een deelname aan een
driedaagse vakwedstrijd in Dubai. ‘Een land
van uitersten. Niets is daar te gek.’
Jammer genoeg ging het tijdens EuroSkills
mis. Bart: ‘Het is een teamwedstrijd en
je bent afhankelijk van elkaar. Het eerste
onderdeel lukte niet en dan ben je kans-
loos. Nu is er een andere manier van
beoordelen.’
‘Je moet de bal zelf vangen’EuroSkills 2008, Rotterdam
Bart Jaminon - ICT
2120
22 23
Vakwedstrijden voor mbo-studenten zijn
niet meer weg te denken. Prima promotie
voor het vak en een stimulans voor ambi-
tieuze jonge mensen om de top te berei-
ken. Skills Netherlands zoekt als initiator
voortdurend naar nieuwe wegen om de
vakwedstrijden een nuttige functie te ge-
ven. Een goed voorbeeld daarvan is de ma-
nier waarop duizenden jongeren via Skills
Masters kennismaken met een scala aan
boeiende beroepen. Ze ervaren dat goed
vakmanschap iets is om trots op te zijn. En
daarmee wordt de keuze voor een vakop-
leiding gestimuleerd. Dat is hard nodig. We
zitten in sectoren als techniek en zorg nu al
te springen om vakmensen.
Alle onderzoeken naar loopbaanoriëntatie
geven aan dat jongeren het beste een wel-
overwogen beroepskeuze maken door te
zien, te proeven en te doen. Daarom zijn
wij als SBB een groot voorstander van be-
drijfsoriëntatie ter aanvulling op websites
als BeroepeninBeeld.nl. Je goed informeren
over beroep en arbeidsmarkt is belangrijk.
Maar je kunt pas echt tot een keuze komen
als je het beroep hebt ‘ervaren’. Immers,
door je in bedrijven te oriënteren proef je
de sfeer, hoor je het verhaal van de vak-
mensen zelf en door te doen ervaar je of
het beroep je aanspreekt. Het bedrijfs-
leven werkt hier actief aan mee, ook in
SBB-verband. Zo willen we jongeren ver-
leiden om te kiezen voor mooie beroepen
waar ook een goede boterham mee te ver-
dienen valt. Wie vervolgens als aankomend
vakman of vakvrouw aan wedstrijden deel-
neemt, is goed bezig met zijn of haar eigen
ontwikkeling, maar is tevens ambassadeur
en een beetje verleider.
Michaël van Straalen
Vice-voorzitter stichting Samenwerking
Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB)
Verleiding
Toen Nederland vijftig jaar geleden voor het eerst deelnam aan
internationale vakwedstrijden, was reclame maken voor technische
beroepen eigenlijk overbodig. De ontwikkelingen in techniek zorgden
voor fraaie oplossingen, die voor steeds meer mensen beschikbaar
kwamen en die bijdroegen aan de vooruitgang in ons land. Techniek
had status, technici waren helden en technische opleidingen werden
druk bezocht.
In 2012 dragen techniek en technologie, en dus ook technici, nog altijd
bij aan die vooruitgang. Het zijn de technici die steeds nieuwe oplos-
singen vinden en daarmee antwoorden geven op actuele maatschappe-
lijke vragen rond milieu, zorg, veiligheid en mobiliteit. Knappe koppen
en gouden handen waren, zijn en blijven dus nodig. En daarmee is de
keuze voor techniek ook kiezen voor de toekomst.
Internationale vakwedstrijden als WorldSkills en EuroSkills bewijzen
mijn overtuiging. De jongeren die deelnemen aan deze evenementen
zijn met veel betrokkenheid en passie bezig met hun vak. Deze jonge
mensen maken duidelijk dat eigentijds vakmanschap iets is om trots
op te zijn, waarmee je bij vrienden en familie voor de dag kunt ko-
men. Díe boodschap brengen we graag over aan jonge mensen, aan
ouders en leerkrachten. Kortom, aan iedereen die een rol speelt in de
school- en beroepskeuze.
Promotie van beroepsonderwijs en vakmanschap staat hoog op mijn
agenda, omdat techniek weer het imago moet krijgen dat het ver-
dient. Dan kiezen vanzelf meer jongeren voor de heldenrol: voor tech-
niek!
Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink
Voorzitter Vereniging FME-CWM
Helden
2524 2524 24 25
1972 - 1981Azië grote winnaar vakwedstrijden in UtrechtHet is gebruikelijk dat het organiserende land alle kosten be-
taalt, behalve de reiskosten. Omdat er steeds meer deelne-
mers komen, wordt het moeilijker om landen te vinden die de
internationale vakwedstrijden willen organiseren. In 1973 in
München komt daar verandering in. Voor het eerst betalen de
deelnemende landen de verblijfskosten van hun experts. Twee
jaar later geldt dat ook voor de kandidaten.
Nationale Beroepenmanifestaties
Halverwege de zeventiger jaren trekken de jaarlijkse Nationale
Beroepenmanifestaties in Utrecht veel bezoekers. De combina-
tie van vakwedstrijden en voorlichting blijft uniek, maar geeft
ook problemen. Voorlichting vereist een openheid naar het
publiek, die de vakwedstrijden niet kunnen bieden. Er moet
een keuze worden gemaakt en heel wat selectiewedstrijden
verdwijnen. Begin jaren tachtig zorgt de sterk toenemende
jeugdwerkloosheid ervoor dat de animo voor beroepenvoor-
lichting verdwijnt. Het betekent het einde van de Nationale
Beroepenmanifestaties. Diverse regionale manifestaties blij-
ven nog wel bestaan.
2726 2726 26 27
31973: München, Duitsland
1975: Madrid, Spanje
1977: Utrecht, Nederland
1978: Busan, Zuid-Korea
1979: Cork, Ierland
1981: Atlanta, Verenigde Staten
2
2
1
3
2
1
1
3
1
3
G Z B
Koninklijk bezoek
In 1977 organiseert Nederland voor de tweede keer de interna-
tionale vakwedstrijden. Bijna honderd bedrijven en organisa-
ties leveren een bijdrage. De vakwedstrijden worden op 4 juli
in Utrecht geopend door dr. J.A. van Kemenade, minister van
Onderwijs en Wetenschappen. Driehonderd jeugdige deelne-
mers uit zeventien landen nemen in 33 beroepen aan de vak-
wedstrijden deel. Op 5 juli brengt prins Bernhard een bezoek.
Rond de vakwedstrijden wordt onderling veel kennis uitgewis-
seld. De verschillende beroepen blijken steeds meer specialis-
tisch te worden.
Drs. J. Boersma, minister van Sociale Zaken, reikt op 11 juli
de prijzen uit. Azië wordt de grote winnaar. Japan, Taiwan en
Zuid-Korea gaan met de helft van de meer dan veertig gouden
medailles naar huis. H. Bertelsmann, voorzitter van het
Nederlandse Comité, heeft wel een verklaring voor het
Aziatische overwicht: ‘Hun opleiding is veel sterker praktijk-
gericht dan in het westen. De Aziaten kunnen de theorie die ze
hebben geleerd beter en sneller in de praktijk toepassen dan
de West-Europeanen.’
Koreaanse overmacht
Al een jaar later zijn de volgende internationale vakwed-
strijden in de havenplaats Busan in Zuid-Korea. Er is weinig
tijd voor een goede voorbereiding. De vakwedstrijden zelf
zijn strak georganiseerd. En de overmacht van Zuid-Korea is
enorm. Ze winnen 22 van de 35 gouden medailles. De econo-
mische achteruitgang zorgt ervoor dat eind jaren zeventig het
Nederlandse team sterk is ingekrompen.
Ervaren wedstrijdkok
Stephan heeft veel wedstrijdervaring.
‘In 2004 deed ik mee aan het Nederlands
kampioenschap voor Jonge Koks. Ik won en
mocht naar het Europees kampioenschap
waar ik de derde plaats behaalde.’
Stephan Möllers (28) is chef-kok. ‘Ik begon
elf jaar geleden met koken en heb mijn op-
leiding tot chef-kok gedaan bij ROC Leiden.
Daarna volgde ik de sterklas van het gilde
van Nederlandse meesterkoks.’
Koken voor een MichelinsterIn 2005 ging Stephan naar WorldSkills in
Helsinki. ‘We kwamen aan in de grote hal
waar alle 45 vakwedstrijden werden gehou-
den. Dat was reuze indrukwekkend. Ik werd
er elfde. Een jaar later werd ik uitgenodigd
om een demonstratie te koken bij de natio-
nale vakwedstrijden in Brazilië. Ze hebben
daar een hele andere kooktraditie en wer-
ken veel met vis.’
Droom
Stephan heeft op wereldniveau gekookt en
is veel ervaringen rijker. Dat heeft zich uit-
betaald in zijn carrière. ‘Toen ik 23 was,
werd ik sous-chef bij Lambermon’s eigen-
wijze kooktheater in Haarlem. Twee jaar
later was ik chef-kok bij restaurant At Sea
in Scheveningen. En al 2,5 jaar ben ik nu
chef-kok bij Paul van Waarden in Rijswijk.
We hebben al tien jaar een Michelinster. Er
is hier altijd wel een stagiair in de keuken.
Mijn ultieme droom is om samen met mijn
vrouw een eigen restaurant te beginnen in
mijn woonplaats Roelofarendsveen.’
WorldSkills 2005, Helsinki
Stephan Möllers - kokenBob Kramer – CAD-tekenen
Bob Kramer (25) studeert autotechniek aan de Hogeschool van
Arnhem en Nijmegen. Daarnaast is hij CAD-tekenaar. In de be-
roepstak waar Bob werkzaam is, worden machines ontworpen met
behulp van een CAD-programma. CAD staat voor Computer Aided
Design. Die machines zijn geschikt voor het maken van bijvoor-
beeld auto’s. ‘Ik heb altijd al interesse gehad in metaaltechnie-
ken. Dingen verzinnen en maken is het leukste wat er is. Ik vind
het prachtig om een machine te ontwikkelen die daarna wordt
gemaakt en doet waarvoor hij is bedoeld’, zegt Bob.
Goud
In 2008 deed Bob mee aan EuroSkills, waar hij goud won. Een jaar
later ging Bob naar Calgary voor de WorldSkills competitie. Na twee
jaar hard trainen haalde hij daar de bronzen medaille. Bij WorldSkills
2013 gaat Bob waarschijnlijk mee als coach van de nieuwe kandi-
daat. ‘Om ver te komen bij vakwedstrijden moet je veel trainen en
plezier hebben in je vak’, zegt Bob. ‘Discipline is heel belangrijk.
Als je hebt gepland om te trainen, moet je dit ook doen.’
Groot netwerk
Bob heeft veel gehad aan zijn deelname aan de vakwedstrijden.
Zijn cv is in twee jaar uitgebreid met trainingen, certificaten en
diploma’s. Daarnaast heeft hij een groot netwerk opgebouwd op
nationaal en internationaal niveau en een eigen bedrijf opgezet.
‘Deelname aan WorldSkills is een garantie op een goede baan.’
‘Garantie op een goede baan’
‘Veel trainen en plezier hebben in je vak.’
WorldSkills 2009, Calgary
2928
30 31
Als voorzitter van Greenport Holland, een samenwerking van alle
private partijen in de tuinbouw, ben ik nog steeds intensief betrok-
ken bij vakmanschap. Een van onze kernpunten is de Human Capital
Agenda, waar we samen met de agrarische opleidingscentra wer-
ken aan een moderne, toekomstgerichte en aantrekkelijke groene
sector. We willen ons imago en het beroepsperspectief verbeteren.
Misschien kan Skills Netherlands daar ook een bijdrage aan leveren.
Loek Hermans
Voorzitter Greenport Holland
Lid Eerste Kamer
Ik was een paar weken minister van Onderwijs toen ik in oktober
1998 EuroSkills in Groningen bezocht. Daar maakte ik kennis met
de vakwedstrijden. Ik raakte er onder de indruk door het enorme
enthousiasme, de kwaliteit en gedrevenheid waarmee de kandida-
ten werkten.
Vier jaar later, ik was inmiddels voorzitter van MKB Nederland,
vroeg Skills Netherlands mij als officieel gedelegeerde. Zo kreeg
ik de kans om WorldSkills van nabij mee te maken. Graag heb ik zo
bijgedragen aan de promotie van beroepsonderwijs en jong vak-
manschap. Beroepsonderwijs heeft altijd in m’n hart gezeten en is
verschrikkelijk belangrijk. Sommige jongeren willen dolgraag een
vak uitoefenen. En zonder mbo’ers komt er weinig tot stand!
De behoefte aan vakmensen is nu nog groter dan destijds. In feite
is het stilte voor de storm. We moeten jongeren inspireren tot een
toekomst als vakman of vakvrouw. Vakwedstrijden en de andere
activiteiten van Skills Netherlands zijn daarbij reuze belangrijk.
Vakmanschap, gecombineerd met over de grenzen kijken. Daarvoor
bieden de internationale vakwedstrijden unieke mogelijkheden.
Beroepsonderwijs zit in m’n hart
Het is belangrijk dat beroepen op een positieve manier onder
de aandacht worden gebracht. Wie een goede lasser, manage-
mentassistente of verpleegkundige is, beschikt over mooie vaar-
digheden waar je trots op kunt zijn. Daarom ben ik supporter
van Skills. In een vakwedstrijd laat je anderen zien hoe mooi je
beroep is.
Skills Netherlands en ik werken al bijna tien jaar samen. Onze
eerste contacten dateren uit m’n Rotterdamse tijd. Ik was daar
toen wethouder Onderwijs. Eerst hebben we Skills Masters in
Ahoy mogelijk gemaakt. Daarna heb ik me persoonlijk ingezet
om in 2008 EuroSkills naar Rotterdam te halen. Het leverde een
prachtige manifestatie op.
Onze school is lid van Skills Netherlands om vakwedstrijden te on-
dersteunen. Deze vakwedstrijden zijn belangrijk voor onze con-
tacten met het vmbo. Jaarlijks sponsoren we een team vmbo’ers
dat namens de provincie Utrecht meedoet aan Skills Talents.
De manier waarop Skills Netherlands vakwedstrijden organiseert,
wil ik graag op onze school introduceren. Het zou mooi zijn als
we binnen onze opleidingen al deelnemers voor EuroSkills en
WorldSkills kunnen selecteren. We voorkomen dan ook een kloof
tussen wat er alle dagen op school gebeurt en de vakwedstrijden.
De vakwedstrijden zijn klein begonnen en worden groter en groter.
Steeds meer landen en branches doen mee. Nederland bekleedt
een leidende positie en daar moeten we mee doorgaan. Scholen
moeten Skills dragen en helpen het imago van het beroepson-
derwijs te versterken. De vakwedstrijden zijn ook goed voor de
internationale oriëntatie van onze studenten. We kunnen van an-
dere landen nog heel wat leren.
Leonard Geluk
Voorzitter College van Bestuur ROC Midden Nederland
Supporter van vakwedstrijden
19812009
2010
2008
1988
1991
1983
2005
Hayo kijkt met een goed gevoel op z’n deel-
name terug. ‘Het vergt veel discipline en
motivatie, maar het was ontzettend leuk
om te doen. Als je dan naar huis gaat met
een medaille, besef je dat het alle stress
waard was.’
Hayo Bethlehem (30) is webdesigner. In
2003 deed hij mee aan WorldSkills in Zwit-
serland en kwam hij met een bronzen
medaille naar huis. Dat ging niet zomaar.
‘Bij WorldSkills word je flink in het diepe
gegooid, vertelt Hayo. ‘Vooral als web-
designer is het moeilijk om je te focussen
in een drukke omgeving. Er was geen airco.
En ik mocht geen aantekeningen meenemen
gedurende de wedstrijd, waardoor ik veel
uit mijn hoofd moest leren.’
Goede PR
Na zijn deelname zette Hayo een eigen be-
drijf op. De publiciteit rondom WordSkills
heeft hem binnen zijn bestaande netwerk
goede PR opgeleverd. ‘Toen de werkdruk te
hoog werd, heb ik er een punt achter gezet.
Ik kon me niet meer bezighouden met wat
ik het liefste doe: webdesign. Nu werk ik
samen met een groot team op de afdeling
ICT van de ANWB.’
‘Veel discipline nodig’
Hayo Bethlehem - webdesign
WorldSkills 2003, St. Gallen
Lindsay van der Velden (25) deed in een schoonmaakteam mee
aan EuroSkills 2010 in Lissabon. En ze kwam thuis met goud!
‘In de schoonmaak is altijd werk genoeg en geen dag is hetzelfde’,
legt Lindsay uit. ‘Ik werk in een ziekenhuis. Er gebeurt veel en je
werkt er met een groot team. De contacten met verpleegsters en
patiënten vind ik heel plezierig.’
Gedreven
Voor EuroSkills kreeg iedereen bij Hago/SenS de opdracht om jong
talent aan te dragen. ‘Ze zoeken gedreven kandidaten, dat is echt
iets voor jou’, zei haar objectleider tegen Lindsay. Hij kreeg gelijk.
De winnaars van de onderlinge vakwedstrijden vormden met z’n
vieren een team.
Lindsay heeft veel geleerd van de vakwedstrijden. ‘Ik ben zeker-
der geworden. Je doet het werk al jaren en nu krijg je de be-
vestiging dat je het goed doet. Opeens ben je bekend. Ik heb
wel veertig bossen bloemen gekregen en we waren te gast bij
Paul de Leeuw. Ik heb ook meegewerkt aan De Smaakpolitie.’
Leuk
‘Schoonmaken is zo leuk’, zegt Lindsay, ‘daar wil ik tot m’n pensi-
oen mee doorgaan. Ik ben nu teamleider en kan nog doorgroeien,
maar dan krijg ik een kantoorbaan en dat wil ik niet. Ik heb graag
contact met de mensen op de vloer. Het zijn fijne collega’s die ik
niet graag achterlaat.’
‘Schoonmaken tot m’n pensioen’
‘Ik heb wel veertig bossen bloemen gekregen en we waren te gast bij Paul de Leeuw’.
Lindsay van der Velden - schoonmaken
EuroSkills 2010, Lissabon
3534
36 37
goed begrepen, toen ze in 1947 de eerste
vakwedstrijden hielden. Van één land naar
een internationale vakcompetitie waaraan
nu meer dan zestig landen meedoen. ‘Great
ideas come from the heart’, zo zegt de slo-
gan van WorldSkills.
Nederlandse jongeren hebben de smaak
te pakken gekregen en doen volop en met
succes mee aan nationale en internationale
vakwedstrijden. Dat juich ik van harte toe.
In een tijd waarin de concurrentie tussen
landen groter wordt, zijn internationale
ontmoetingen enorm belangrijk. Gezonde
competitie is een groot goed, waar jongeren
veel van kunnen leren. Maar minstens zo be-
langrijk is het om elkaars taal te leren ver-
staan. Letterlijk uiteraard, maar zeker ook
figuurlijk. Om van vakmanschap meester-
schap te maken, vraagt bereidheid je te blij-
ven ontwikkelen en te investeren in jezelf.
Alexander Rinnooy Kan
Voorzitter Sociaal-Economische Raad
Regelmatig hoor ik mooie woorden over de
waarde van de kenniseconomie voor onze
welvaart. We willen graag dat onze econo-
mie zich kan meten met die van de beste
ter wereld, zoals bijvoorbeeld Japan of de
Verenigde Staten. En we maken ons zorgen
dat we straks de concurrentie niet meer
aankunnen met opkomende economieën
zoals India of Brazilië.
Dat woord kenniseconomie zet ons eigenlijk
op het verkeerde been. Kennis associëren
we met ons hoofd, met ideeën. Maar wat
hebben we aan ideeën als ze geen toe-
passing krijgen? We danken onze welvaart
vooral aan al die mensen die met hart en
ziel hun vak beoefenen. Van loodgieter tot
CAD-tekenaar, van etaleur tot hovenier.
Veel van wat we om ons heen zien, is door
mensenhanden gemaakt.
Zonder vakmanschap geen kenniseconomie.
Het beroepsonderwijs timmert enorm aan
de weg om deze boodschap te laten door-
dringen. Wie een vak beheerst, kan trots
zijn op zichzelf. Dat hebben ze in Spanje
Vakmanschap is meesterschap
Bij Skills gaat het om vakmanschap en vaardigheid, die je toont in vakwedstrijden. Kijk je naar de omvang, de bezoekersstromen en de enorme variëteit binnen de vakken, dan zijn deze vakwed-strijden boeiend voor een groot publiek. Maar het gaat vaak om jurysporten die de toeschouwer niet kan volgen. Een streepje gemist door de chocolatier, een micrometer afwijking bij de draai-bank. U ziet het niet. De jury wel. En daar waar meten belangrijk is, is het (bijna) nooit goed zichtbaar voor de toeschouwers wie beter is en wie minder. Maar de vakwedstrijden zijn ongelofelijk boeiend voor de deelnemers en de experts, die bezig zijn met hun vak.
Vakmanschap was vroeger gereglementeerd in de hiërarchie leerling, gezel en meester. De besten onder de meesters waren de kampioe-nen in het vak, die het gilde bestuurden en de kwalificatiestructuur maakten en bewaakten. Zonder vakmanschap stort de wereld in. Zonder vaklui geen eten, geen dijken, geen elektriciteit, geen drink-water.
Het belang van vakwedstrijden groeit. De concurrentie is Europees en mondiaal geworden. Europa en de wereld worden ook de standaard voor het onderwijs, voor de kwalificatiestructuur waarvan we met de uitwerking zijn begonnen. Beoordelingscriteria van de vakwedstrij-den moeten we gebruiken in het reguliere onderwijs. Deze criteria hebben bewezen robuust te zijn en binnen het reguliere onderwijs is het een welkom praktisch experiment in didactiek, opleiding en exa-minering.
De toekomst voor vakmanschap en vaardigheid en de Nederlandse organisatie Skills Netherlands is steviger gefundeerd en maatschap-pelijk meer noodzakelijk dan ooit. Deze organisatie en de honderden kandidaten en experts die ze hebben begeleid en gefaciliteerd, felici-teer ik van harte met dit gouden jubileum.
Hans VerschoorVoorzitter Raad van Toezicht Skills Netherlands
Algemeen directeur Savantis, Kenniscentrum voor Beroepsonderwijs Bedrijfsleven
Skills in the past, now and forever
3938 3938 38 39
Nieuw beoordelingssysteem
Geen jurybesluiten zonder discussies. Cees Beuk, in die tijd
vice-voorzitter van het internationale technisch comité, be-
denkt een objectiever beoordelingssysteem waarbij de be-
roepen onderling beter vergelijkbaar zijn. De experts blijven
punten geven op een schaal van 1 tot 10 / 100. De persoon-
lijke puntenschaal wordt in een computerprogramma omge-
zet in een 500-punten schaal die voor iedereen gelijk is. Zo
worden (on)bedoelde effecten op de ranglijst uitgesloten. In
1985 wordt het systeem voor het eerst gebruikt en in 1991
in Amsterdam definitief ingezet. Dankzij het nieuwe systeem
kan in Japan voor het eerst ook de ‘Best of Nation’ prijs wor-
den uitgereikt.
Het gaat allang niet meer alleen om de vakwedstrijden. Er
komt meer aandacht voor het vergelijken van Europese vak-
diploma’s. De internationale vakwedstrijden vormen ook een
uitstekende gelegenheid om informatie uit te wisselen. Soms
bezoeken Nederlandse deelnemers andere landen om te kij-
ken wat daar op hun beroepsgebied gaande is.
Overheid helpt mee
Ook de overheid ziet het belang van vakwedstrijden. Staats-
secretaris Nel Ginjaar-Maas maakt bekend dat het ministerie van
Onderwijs en Wetenschappen financiële steun gaat verlenen voor
het op grote schaal organiseren van nationale vakwedstrijden.
Deze wedstrijden dragen bij aan ‘het groeiende maatschappelijke
besef van de waarde van echte vakkundigheid. Dat is van grote
betekenis voor de internationale positie van Nederland’, aldus
Ginjaar-Maas.
Een slechte organisatie en pech bij de Nederlandse deelnemers ken-
merken de internationale vakwedstrijden in 1989 in Birmingham,
Engeland. Materiaal ontbreekt en machines zijn incompleet. Dank-
zij de inzet van alle juryleden komt het toch nog goed.
1982 - 1991Amsterdam zet de toon voor de toekomstDe internationale vakwedstrijden in 1983 in Linz vormen een
keerpunt. Nederland neemt deel met een klein team en de
resultaten zijn niet geweldig. Gelukkig trekt de economie wat
aan en er komt meer belangstelling voor vakwedstrijden. Dat
is vooral zichtbaar in 1988. Australië bestaat tweehonderd jaar
en de internationale vakwedstrijden worden in Sydney gehou-
den. Er worden veel medailles gewonnen. In een bekend be-
roep als bouwtimmeren, maar ook in demonstratieberoepen als
broodbakken, slager en tegelzetter. Nederland doet ook mee in
het demonstratieberoep patissier.
4140 4140 40 41
2
4
3
1983: Linz, Oostenrijk
1985: Osaka, Japan
1988: Sydney, Australië
1989: Birmingham, Verenigd Koninkrijk
1991: Amsterdam, Nederland
1
3
2
3
3
3
3
G Z B
‘Een fantastische vent’
Van 29 juni tot en met 2 juli 1991 doen in Amsterdam kandida-
ten uit 21 landen in 36 wedstrijdberoepen mee aan de inter-
nationale vakwedstrijden. Deze worden georganiseerd door de
stichting Internationale Beroepenwedstrijden 1991 (IBW’91).
In het bestuur zitten vertegenwoordigers van bedrijfsleven en
overheid. Voorzitter van het bestuur is Nel Ginjaar-Maas, oud-
staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen. Prins Claus
is beschermheer. ‘We hadden een halfuur om hem te overtui-
gen. We bleven de hele ochtend. Hij werd enthousiast, een fan-
tastische vent’, herinnert Cees Beuk zich.
Succes
Behalve de vakwedstrijden zijn er ook demonstraties in zo’n
zestig beroepen. Voor het eerst wordt een driedaags congres
georganiseerd. De wedstrijden zijn een groot succes. 70.000
mensen bezoeken de RAI.
In Amsterdam wordt de toon gezet voor de toekomst. De bran-
ches hebben zich allemaal reuze ingezet voor wedstrijden en
beroependemonstraties. Nederland heeft als demonstratie-
beroep het vak mechatronica ontwikkeld, dat twee jaar later
een wedstrijdberoep wordt.
1998
: G
roni
ngen
1998
: G
roni
ngen
Actuele wedstrijdonderdelen:
Totaal 29 41 22
Creative Arts & Fashion
Bloembinden (2)Etaleren (2)Haarstylist
Modeontwerp & produktie (2)Natuursteenbewerken
Information & Communication Technology
Entreprise ICT-team (3)Webdesign
Grafisch vormgevenOffsetdrukken
Manufacturing & Engineering Technology
CNC-Techniek CAD-tekenen
Industriele automatisering Lassen
Robotica (2)Mechatronica (2)
Elektrotechniek (2)
Construction & Building
Tuinontwerp Tuinaanleg (2)
Sanitaire & verwarmingstechniek Elektrotechniek gebouwen
Koude- & luchtbehandelingstechniek Bouwtimmeren (2)
Stukadoren & systeemwand montage (2)Schilderen en decoreren
Straatmaken (2)Montage timmerindustrie
Meubelmaken Machinaal houtbewerken
Metselen Tegelzetten
Metalen dakdekken Vloerenleggen
Transportation & Logistics
Transport & logistiek Autotechniek
Motorfietstechniek Landbouwmachinetechniek
Social, Personal & Hospitality Services
Verpleegkunde (2)Hoefsmid
Onderhoudstechniek Schoonmaaktechniek
Koken Restaurantservice
Hotelreceptie Entrepreneur challenge (3)
Multiskills Teamwedstrijden
Team Cross Media Publishing (3)Team Construction & Building (4)
Team Manufacturing & Engineering (2)Team Installation Technology (3)
Team Cleaning Services (2)Team Woodcraft Technology (3)
Team Landscape Gardening & Design (3)Team Cook & Serve (2)
Niet actuele wedstrijdonderdelen:GoudZilverBrons
2008
: R
otte
rdam
2008
: R
otte
rdam
2010
: L
issa
bon
2010
: L
issa
bon
Medailles en diploma’sDe winnaar van een internationale vakwedstrijd ontvangt een gouden medaille: Nummer twee krijgt zilver: De derde plaats is goed voor een bronzen medaille: Iedereen die boven het gemiddelde is geëindigd ontvangt een ‘Medallion for Excellence’:
Uitslagen komende vakwedstrijdenKijk voor de uitslagen van komende edities op www.skills-netherlands.nl.
Euro
Skill
s Te
am N
eder
land
Medaillespiegel Team Nederland 1962 - 2011 Medaille WorldSkills EuroSkills Totaal Goud Zilver Brons Medallion for Excellence Overige deelnames
Totaal
374873157360
675
3925171135
127
767390168395
802
1962
: G
ijón
PolymechanicaInformatie & communicatietechnologie
Manufacturing Team Challenge (3)Mechatronica (2)
CAD-tekenenCNC-draaienCNC-frezen
NatuursteenbewerkenLassen
OffsetdrukkenTegelzetten
AutoschadeherstelVliegtuigonderhoud
Sanitaire & verwarmingstechniekElektronicaWebdesign
ElektrotechniekIndustriële Automatisering
MetselenStukadoren en systeemwand plaatsen
Schilderen & decorerenRobotica (2)
Meubelmaken Machinaal houtbewerken
BouwtimmerenEdelsmeden
BloembindenHaarstylist
ModeontwerpenPatisserie
AutotechniekKoken
RestaurantserviceAutospuiten
Tuinaanleg (2)Koudetechniek
ICT netwerkbeheerGrafisch vormgeven
VerpleegkundeConstructiebankwerken
PlaatwerkenEtaleren
Industriële modelbouw
Niet actuele wedstrijdonderdelen:GoudZilverBrons
Medallion for Excellence
Totaal
Actuele wedstrijdonderdelen: 1963
: D
ublin
1964
: L
issa
bon
1965
: G
lasg
ow
1966
: U
trec
ht
1967
: M
adrid
1968
: B
ern
1969
: B
russ
el
1970
: T
okio
1971
: G
ijón
1973
: M
ünch
en
1975
: M
adrid
1977
: U
trec
ht
1978
: B
usan
1979
: C
ork
1981
: A
tlan
ta
1983
: L
inz
1985
: O
saka
1988
: S
ydne
y
1989
: B
irmin
gham
1991
: A
mst
erda
m
2003
: S
t. G
alle
n
1993
: T
aipe
i
2005
: H
elsi
nki
1995
: L
yon
2007
: S
hizu
oka
1997
: S
t. G
alle
n
2009
: C
alga
ry
1999
: M
ontr
eal
2011
: L
onde
n
2001
: S
eoul
Wor
ldSk
ills
Team
Ned
erla
nd
Resultaten Team Nederland
sinds 1962
3 6 8 9 13 12 7 10 12 12 12 2 11 3 4 1 3 7 17 16 19 15 14 13 11 10 15 15 12 12 11
3 4
3 1
2
1 1 1 1 1 12 2 23 3 31 1 112 2
2 2 3 3 3 3 51 1 1 1 1 1 2
1 1 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1 12 3 2
Unieke beleving
De WorldSkills wedstrijden waren voor Linda een unieke beleving:
‘Het zijn de Olympische Spelen van de beroepen.’ Als voorberei-
ding heeft Linda een coachingstraject gevolgd, stage gelopen bij
nationale en internationale bloembinders en oud-kandidaten be-
zocht. ‘Je moet leergierig zijn en plezier en enthousiasme hebben
in je vak om mee te kunnen doen aan WorldSkills.’
Na het behalen van haar mbo-diploma ging Linda studeren aan de
STOAS Hogeschool. Ze wilde doorgroeien en zich verder verdiepen
in het vak. Nu werkt ze als freelancer binnen haar eigen bedrijf
Flora Projects en als docent Bloem&Design bij TerraNext in Eelde,
wat haar erg veel voldoening geeft.
Linda Eising (30) heeft ‘groene’ vingers. Tijdens haar mbo-oplei-
ding bloembinden vertegenwoordigde ze Nederland in 2003 bij
WorldSkills in Zwitserland. Ook werd ze meerdere malen Neder-
lands kampioen bij de junioren.
Passie
‘Door mijn deelname aan WorldSkills heb ik nog meer passie ont-
wikkeld voor het bloembinden. Zo ben ik regelmatig betrokken bij
vakwedstrijden als jurylid, wedstrijdschrijver en in de organisa-
tie. Daarnaast heb ik Nederland vertegenwoordigd tijdens kam-
pioenschappen in Duitsland, Zwitserland en Hongarije.’ De kroon
op haar werk was het maken van het bloemwerk voor de uitvaart
van prinses Juliana.
Linda houdt van bloemen en bloemen houden van Linda
‘Je moet leergierig zijn en plezier en enthousiasme hebben’
WorldSkills 2003, St, Gallen
Linda Eising – bloembinden
Erkenning
Rudolph maakt zich sterk voor de erken-
ning van vakmensen en de meestertitel,
de hoogste graad van vakmanschap, die hij
zelf ook bezit. ‘Zo kun je een professoren-
titel in je beroep halen. Het is onze taak
om jonge mensen te motiveren het beste
uit zichzelf te halen.’ Rudolph is nu te zien
op het digitale televisiekanaal 24Kitchen.
‘Alles heeft met alles te maken, maar het
begon met WorldSkills.’
lijkse wereldkampioenschap voor profes-
sionele patissiers, eerst als jurylid, nu als
presentator. ‘Het publiek hoort van mij wat
er gebeurt. De stap naar TV-kok is dan snel
gemaakt.’
Rudolph van Veen kennen we van televisie
en boeken. Patisserie is zijn passie. Zijn car-
rière begon in 1988, als deelnemer aan de
vakwedstrijden in Australië. Patisserie was
een demonstratieberoep en Rudolph liet er
samen met drie Australiërs iets moois zien.
Hij werkte toen als leerling-kok bij Cas
Spijkers. ‘Patisserie vond ik altijd al prach-
tig. Je voelt je een soort Casanova in de
keuken. Mensen verleiden, het nagerecht
zo presenteren dat niemand het kan weer-
staan. Het moet mooi zijn en natuurlijk ook
lekker.’ Toch had Rudolph er van tevoren
nooit over nagedacht om zich professioneel
te presenteren als patissier. ‘Steeds verder
verfijnen, daar heb ik als een gek op ge-
traind. En eenmaal terug uit Australië was
ik opeens de jonge aanstormende patissier.’
Kansen zelf grijpen
WorldSkills was de vliegende start van zijn
loopbaan. ‘Zo’n evenement is een kans die
je moet grijpen. Daarna moet je zelf verder
gaan. Ik kon gaan werken bij Huize van Wely,
de beste banketbakkerij van Nederland en
heb me stap voor stap verder ontwikkeld.’
Rudolph is al twintig jaar betrokken bij in-
ternationale vakwedstrijden. Zoals het jaar-
‘Als je ja zegt tegen WorldSkills,
zeg je ook ja tegen de rest van
je leven.’
Na WorldSkills begint het pas
Rudolph van Veen - patisserie
WorldSkills 1988, Sydney
4544
4746
In Nederland lopen we het risico dat we te
weinig vakmensen krijgen. Soms is er nu al
een schreeuwend tekort. Dat is slecht voor
onze economie. We moeten laten zien dat
het beroepsonderwijs wat voorstelt. We
dienen de harten van jongeren te veroveren
zodat ze ermee aan de slag gaan. In heel
Nederland moeten jongeren met die be-
roepstrots kennis kunnen maken. Het werk
begint van onderaf, samen met de roc’s en
de branches, met de uitzending naar inter-
nationale vakwedstrijden als climax.
We zullen nooit achterover kunnen leunen.
Het belang van goede vakmensen blijft on-
verminderd aanwezig. Daarom kan Skills
Netherlands als het nodig is altijd een be-
roep op me doen.
Arie Slob
Fractievoorzitter ChristenUnie
in de Tweede Kamer
Foto: Ruben Timman / Nowords.nl
Vakmanschap is reuze belangrijk, dat geldt
meer dan ooit. Skills Netherlands geeft
jonge vakmensen een podium, het compe-
titie-element maakt het spannend. Die for-
mule werkt. Als onderwijsman geloof ik in
vakwedstrijden, al ben ik zelf niet handig.
De vakwedstrijden prikkelen andere jonge
mensen om ook een opleiding te kiezen die
tot vakmanschap leidt.
In 2003 zorgde een motie van onze par-
tij ervoor dat er een bijdrage van het
ministerie van OCW kwam voor de Skills
activiteiten. De gehele Tweede Kamer
was het erover eens dat vakwedstrijden
een prima middel zijn om vakmanschap
te promoten en jongeren enthousiast te
krijgen. Mijn betrokkenheid nam alleen
maar toe toen ik in 2005 WorldSkills in
Helsinki bezocht. Ik heb er met mijn eigen
ogen gezien hoe gemotiveerd jongeren zijn
als ze worden uitgezonden.
Vakmensen doen dingen die ik niet kan
Een bezoek aan Ahoy Rotterdam in 2011 was voor mij de eer-
ste kennismaking met Skills Netherlands. Een hele hal vol met
enthousiaste jonge mensen die in competitieverband lieten
zien wat zij kunnen. Zij trots op hun vak, ik met enige jaloezie
kijkend naar hun vaardigheden en vakmanschap. Jonge mensen
die iets ‘maken’ en produceren waar anderen hun voordeel mee
kunnen doen. Vakmanschap wordt te vaak ondergewaardeerd
in deze tijd. Werken met je handen wordt te vaak gezien als
laatste optie wanneer ‘doorleren en studeren’ er niet in lijkt
te zitten.
Onlangs vroeg een moeder advies aan mij. Haar puberzoon had
geen zin om te leren uit de boeken, maar wilde graag timmer-
man worden... Wat moest zij doen? Ik heb haar gefeliciteerd
met haar zoon en haar verzekerd dat wanneer hij dat wil en een
goede timmerman wordt, er een mooie toekomst voor hem zal
zijn! We komen juist vaklieden tekort en dat wordt in de nabije
toekomst alleen maar erger. De crisis van nu duurt niet eeuwig
en wanneer de economie weer opleeft, ontstaat er een gebrek
aan goede vaklui.
Onderwijs is investeren in de toekomst. Juist daarom moeten
we ervoor zorgen dat vakonderwijs goed onder de aandacht van
jongeren wordt gebracht, zodat zij zich niet louter blindstaren
op fancy studies waarvan er zoveel bestaan. Het is niet voor
niets dat vragen worden gesteld bij vele modieuze en ‘sexy’
opleidingen waar weinig of geen brood mee te verdienen valt.
Leer een vak, dan bouw je aan een goede toekomst, zou ik zeg-
gen.
Jaap Smit
Voorzitter CNV-Vakcentrale
Laat zien wat je kunt!
Verpleegkundige Margriet van Velde (25)
viel tijdens de voorronde van Skills Masters
in voor een vriendin. Ze won en ging door
naar de finale in Rotterdam, die ze ook won.
Ze werd zorgtopper 2006 en leerde Dagmar
Sluijsmans kennen. Samen vertegenwoor-
digden ze Nederland tijdens WorldSkills
2007 in Japan.
Voordat het team vertrok, namen ze deel
aan informatiebijeenkomsten en mentale
trainingen voor alle Nederlandse deelne-
mers. ‘Er waren strenge gedragsregels en
alles werd heel serieus benaderd’, vertelt
Dagmar (26). ‘En je leert jezelf ook beter
kennen. Ik wist gelijk dat het zou klikken
met Margriet, want wij waren de enigen die
wijn bij ons hadden.’
Japan
Aangekomen in Tokio hadden ze vier dagen
de tijd om te acclimatiseren. Margriet: ‘In
de ochtend kregen we mental coaching en
’s middags mochten we de stad in. Hierna
gingen we naar Shizuoka. Hier maakten we
de gekste dingen mee: van buigende men-
sen en super-de-luxe service tot verwarmde
wc-brillen!’
Op avontuur in Japan
‘Door WorldSkills zijn we meer in onszelf gaan geloven en we weten nu dat we ergens in uit kunnen blinken.’
Margriet van Velde en Dagmar Sluijsmans – verpleegkunde
WorldSkills 2007, Shizuoka
In jezelf geloven
Maar het ging natuurlijk om de vakwed-
strijden, die live werden uitgezonden op
tv. Dagmar: ‘Hoe verder we kwamen, hoe
fanatieker we werden. Uiteindelijk werden
we derde. Het was een unieke ervaring die
we niet hadden willen missen!’
‘Door WorldSkills zijn we meer in onszelf
gaan geloven en we weten nu dat we ergens
in uit kunnen blinken,’ zegt Margriet. ‘Ik
werk als verpleegkundige in de psychiatrie
voor mensen met ingewikkelde problemen
en ga zeker doorleren in deze richting.’
Margriet van Velde (links) en Dagmar Sluijsmans – verpleegkunde
Çilem Tekerlek - schoenherstel
Çilem Tekerlek (26) is schoenmaker van beroep. Toen Çilem net
klaar was met zijn opleiding, besloot hij in 2010 mee te doen aan
het Nederlands kampioenschap schoenmakerij. Hij werd eerste en
mocht deelnemen aan EuroSkills 2010 in Lissabon. Hier won Çilem
de zilveren medaille.
Spanning
‘Vooral op de eerste dag was er veel spanning’, zegt Çilem. ‘Alle
apparaten moesten nog worden ingesteld, maar daarna ging alles
gelukkig goed’. Tijdens EuroSkills was er een sterk teamgevoel en
Çilem kon goed opschieten met de rest van het Nederlandse team.
‘Door mijn deelname aan EuroSkills heb ik meer waardering voor
het vak gekregen.’
Eigen schoenmakerszaak
Na EuroSkills heeft Çilem in Doetinchem zijn eigen schoenmakers-
zaak geopend, waar hij samen met zijn broer werkt. Mede door
zijn bekendheid is de schoenmakerszaak nu al een groot succes.
Çilem heeft meerdere prijzen in de wacht gesleept en is nog op
TMF geweest. ‘EuroSkills heeft mijn hele leven veranderd’, vertelt
hij. In de toekomst wil Çilem het schoenmakersvak overbrengen op
de jeugd, dat lijkt hem een leuke, interessante uitdaging. En als
alles goed blijft gaan, opent hij misschien een tweede zaak.
‘EuroSkills heeft mijn leven veranderd’
‘Door mijn deelname aan EuroSkills heb ik meer waardering voor het vak gekregen.’
EuroSkills 2010, Lissabon
Çilem Tekerlek - schoenherstel
5150
5352
Daarbij dragen de vakwedstrijden en de
bijbehorende drukbezochte evenementen
bij aan een grotere bekendheid van groene
beroepen. In onze sector is dat nodig, want
veel jongeren weten nog half niet wat er
allemaal mogelijk is.
Voor de toekomst zal het groene domein
zich alleen nog maar verder verbinden met
maatschappelijke vraagstukken. De groei
van de wereldbevolking, de toenemende
schaarste aan grondstoffen, biobased eco-
nomy, voeding en gezondheid en behoefte
aan werken en recreëren in een groene om-
geving; dit alles zorgt ervoor dat er nieuwe
beroepen ontstaan en veel gemotiveerde
vakmensen nodig zijn. Daar kan niet genoeg
aandacht voor zijn. Wat ons betreft is de
toekomst groen!
Medy van der Laan
Voorzitter AOC Raad
Branchevereniging van alle AOC’s
en de Vereniging Buitengewoon Groen
In het groene onderwijs zijn wij erg blij met
onze studenten. Ze zijn heel gemotiveerd,
werken hard en zijn trots op hun vak. Maar
ze schreeuwen dit meestal niet van de da-
ken. Bescheidenheid hoort ook een beetje
bij het groene domein.
Ontzettend trots waren we dan ook op onze
WorldSkills kandidaten Tuinaanleg, die in
2009 in het Canadese Calgary de zilveren
medaille behaalden. De twee winnaars wa-
ren na weken van interviews en huldigingen
aardig bedreven in het te woord staan van
de media en zorgden zo voor heel wat extra
aandacht voor hun vak.
Internationale vakwedstrijden zijn goed
voor het uitdragen van vakmanschap en
trots. Daarbij is het een geweldige ervaring
voor mbo-studenten. De AOC’s stimuleren
hun studenten om een buitenlandse stage
te doen. In de internationale groene sec-
tor is dat gelukkig vaak te realiseren. Je
meten aan (internationale) collega-studen-
ten is dan natuurlijk helemaal geweldig.
Een groen vak, wie wil dat nou niet?
Vakwedstrijden bieden inspiratie voor meer instroom
Vaktrots, vakmanschap, enthousiasme en doorzettingsvermogen. Het zijn
belangrijke eigenschappen voor deelnemers aan internationale vakwedstrij-
den. Deze wedstrijden vormen een belangrijk promotiemiddel om het tekort
aan goed opgeleide jonge vakmensen terug te dringen. Daarom vind ik het
een goede zaak dat Skills Netherlands samen met branches en roc’s steeds
meer werk maakt van de vakwedstrijden.
Als metaal en metalektro zijn we nu zo’n tien jaar gestructureerd bezig
met onze VakkanjerWedstrijden. In deze campagne werken werknemers en
werkgevers in de metaal en metalektro binnen Bureau TOP samen aan meer
instroom en het imago van de branche. Iedere twee jaar doen ruim 300
jonge talenten mee aan de VakkanjerWedstrijden, in vakken als vliegtuig-
onderhoud, CAD-tekenen en mechatronica. De nationale kampioenen kun-
nen zich vervolgens kwalificeren voor EuroSkills en/of WorldSkills. Dat leidde
tot een wereldtitel in de Manufacturing Team Challenge (MTC), een bronzen
medaille bij het CAD-tekenen, vele diploma’s voor Excellent Vakmanschap
en heel wat media-aandacht.
Internationale vakwedstrijden zijn de ultieme uitdaging voor de Vakkanjers
én geven hun vakmanschap een aansprekend podium – in Nederland en ver
daarbuiten. Als deelnemer word je uitgedaagd nog meer uit je loopbaan en
jezelf te halen. Je hebt de ervaring van je leven. Het geeft je een voor-
sprong op anderen die je in je werk en daarbuiten verder kunt uitbouwen.
Het begint met ambitie, daarna komt de prestatie. Je wilt de beste zijn. Je
gaat door, bent innovatief en wilt winnen. Dat geldt voor iedere deelnemer,
maar ook voor alle organisaties die samen met Skills Netherlands de vakwed-
strijden steeds verder willen professionaliseren.
Henk Wijninga
FNV Bondgenoten
5554 5554 54 55
1992 - 2001Eerste EuroSkills is een succesNa het succes van 1991 krijgt de organisatie van de vakwed-
strijden in Nederland per 1 januari 1992 een nieuwe struc-
tuur. Cees Beuk, dan hoofdinspecteur BVE, en Hans Blankert,
voorzitter FME, richten de stichting Beroepenwedstrijden
Nederland (sBN) op. Later wordt de naam stichting
Beroepenpromotie Nederland gebruikt. Voorzitter is Alexander
Rinnooy Kan. Na het vertrek van Hans Blankert wordt Cees
Beuk secretaris/coördinator. Belangrijkste activiteiten zijn
projecten voor regionale vakwedstrijden, nationale vakcom-
petities en internationale vakwedstrijden. Ook wil men een
begin maken met Europese vakwedstrijden.
Cees Beuk wordt in 1992 gekozen tot president van WorldSkills
International. In 1995 leidt hij tijdens de opening van de
internationale vakwedstrijden in Lyon de Franse president
Chirac rond. Deze wedstrijden worden door meer dan 250.000
mensen bezocht.
Goede promotie beroepsonderwijs
Met Nederland als gastland worden van 27 tot en met 31 ok-
tober 1998 in de Martinihal in Groningen de eerste Europese
vakwedstrijden EuroSkills georganiseerd. Kroonprins Willem
Alexander opent de vakwedstrijden. Voor sommige landen is
het de eerste keer dat wordt deelgenomen aan een dergelijk
internationaal evenement. Gebroederlijk wordt gereedschap
uitgeleend en zelfs geschonken aan concurrenten die niet het
juiste bij zich hebben.
EuroSkills 98 wordt een succes. Er zijn 160 deelnemers uit
twintig landen, waarbij ook deelnemers uit Midden- en Oost-
Europa. Naast de 26 wedstrijdberoepen zijn er demonstraties
in 25 andere beroepen. In drie dagen komen er vijftienduizend
bezoekers. Nog nooit is er zoveel belangstelling van radio, te-
levisie en kranten geweest. Een betere promotie voor het be-
roepsonderwijs is niet denkbaar. Al snel zijn er plannen voor
een volgende EuroSkills, maar het duurt tien jaar voordat er
een nieuwe editie kan worden georganiseerd.
5756 5756 56 57
2
1
12
1993: Taipei, Taiwan
1995: Lyon, Frankrijk
1997: St. Gallen, Zwitserland
1998: Groningen, Nederland
1999: Montreal, Canada
2001: Seoul, Zuid-Korea
1
2
1
1
11
2
6
3
3
1
6
‘Het mooiste is het ontmoeten van leeftijdgenoten met hetzelfde vak, maar met een totaal andere achtergrond en cultuur.’
Christy van der Sman, kandidaat grafisch vormgeven, 2001
G Z BTijdens de vakwedstrijden in 1999 in Montreal neemt Cees
Beuk afscheid als president van WorldSkills International.
Hij wordt opgevolgd door Jack Dusseldorp uit Australië.
Officiële ontvangsten
Al sinds 1985 in Japan is er een mooie traditie: Team Nederland
wordt tijdens hun verblijf in het buitenland ontvangen door
een vertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden. Zo
is er rond de vakwedstrijden in Canada in 1999 een ontvangst
op de residentie van André C. Brouwer, Consul Generaal voor
Nederland in Montreal. Na terugkeer wordt Team Nederland
vaak ontvangen door een vertegenwoordiger van de Nederland-
se regering. In de loop der jaren zijn er ontvangsten bij Ruud
Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende.
Nieuw kwaliteitssysteem
Tijdens WorldSkills 2001 in Seoul is veel aandacht voor het nieu-
we Quality Assurance Management System (QUAMS). Onder-
delen van de wedstrijden worden geregistreerd en gecontro-
leerd, waaronder de juryprocedures en de invoer van beoorde-
lingen. Nederland neemt in 2001 deel aan de presentatie van
een nieuw onderdeel: Manufacturing Team Challange (MTC), een
teamcompetitie in de metaal- en elektrobranche. Het wordt een
succes en het Nederlandse team haalt een zilveren medaille.
‘Een van de meest effectieve wapens tegen de werkloosheid is de beroepsopleiding. Zowel jongeren als hun ouders moeten dat inzien. Het geeft toch te denken dat in Taiwan, werkloosheid nihil, de eerste keus van jongeren het leren van een vak is en dat bij ons, werkloosheid acht procent, het de laatste keus is.’
Minister-president Ruud Lubbers tijdens een ontmoeting met Team Nederland, 1993
‘Als in ons land wat betreft de waardering voor een vak geen cultuuromslag plaatsvindt, kunnen we de internationale economische competitie wel vergeten, met alle gevolgen voor onze wel-vaart van dien.’
Alexander Rinnooy Kan, voorzitter sBN, 1993
WorldSkills 1993, Taipei
De passie van Paul Dijkstra (39) is land-
bouwmechanisatie. ‘Dat is het inspecteren,
onderhouden en repareren van trekkers’,
zegt Dijkstra. In 1993 deed hij mee aan
WorldSkills in Taiwan. ‘Hier heb ik een
zilveren medaille gewonnen. Individueel
moest ik een aantal opdrachten uitvoeren,
waarbij ik hulp kreeg van mijn persoonlijke
coach. Het was een hele belevenis om deel
te nemen en ik ben er veel ervaringen rijker
geworden.’
Van hobby je beroep maken
Opleiding
Dijkstra heeft de opleiding met veel plezier
gevolgd. ‘Vooral de combinatie van leren en
werken sprak me heel erg aan. Aangezien ik
uit een agrarische familie kom, werkte ik al
veel met trekkers. Het is een echte hobby
van me. En als je van je hobby je beroep
kunt maken, ga je met veel meer plezier
naar je werk.’
Carrière
Dijkstra werkt tegenwoordig als opleidings-
adviseur bij Kenteq en is daarnaast nog
veel bezig met het vak. ‘Dankzij WorldSkills
heb ik veel publiciteit gekregen, wat er
mede voor heeft gezorgd dat ik zo ver ben
gekomen in het vak. Momenteel leid ik leer-
lingen op tot monteur en ben ik coach en
expert bij EuroSkills 2012.
Paul Dijkstra - landbouwmechanisatie
deelname aan WorldSkills nog bekender ge-
worden. De Groot is tegenwoordig een suc-
cesvolle ondernemer met meerdere zaken
en heeft in totaal ruim tachtig mensen in
dienst.
Eigen autoschadeherstelbedrijf
Na WorldSkills wilde De Groot een eigen
autoschadebedrijf beginnen. Zijn vader be-
sloot dat hij de zaak mocht overnemen. Het
bedrijf van De Groot in Lisse is door zijn
Erwin de Groot (40) is autoschadehersteller
van beroep. Hij was een jongen die vroeger
graag op de achtergrond bleef. De Groot
werkte van jongs af aan bij zijn vader John
de Groot in de garage. Het herstellen van
auto’s is er bij De Groot met de paplepel
ingegoten.
Naar Taiwan
De Groot deed mee aan WorldSkills 1993 in
Taiwan. ‘Ik had er een beetje last van de
Hollandse mentaliteit’, vertelt hij. In het
begin verging het hem uitstekend. Hij lag
ver voor en dat werd zijn ‘ondergang’. De
Groot: ‘Op dat moment dacht ik dat het wel
goed zou komen. Ik had gemakkelijk eer-
ste kunnen worden, maar door mijn relaxte
mentaliteit ging ik de fout in. Ik pakte in
een onbezonnen moment een verkeerd stuk
gereedschap, dat kostte me de overwin-
ning.’ Hij werd derde, wat natuurlijk toch
een geweldige prestatie is.
Op je gezicht vallen om weer verder te gaan
Erwin de Groot - autoschadeherstel
WorldSkills 1993, Taipei
58 59
60 61
blikt Beuk terug. ‘Meer aandacht voor in-
novatie met vernieuwende beroepen. En
het aantal landen dat lid is van WorldSkills
is belangrijk uitgebreid. Als je wereldwijd
wilt werken, moet ook de hele wereld mee-
doen. Tenslotte hebben we hard gewerkt
aan nieuwe regelgeving. Toen ik vertrok
was er een bedrijfsmatige structuur met
een stevige financiële basis. We konden ons
wat permitteren.’
president van het internationale techni-
sche comité ontwikkelde hij een nieuw
beoordelingssysteem. En in 1992 werd hij de
eerste democratische gekozen president
van WorldSkills International. Beuk was
president tot 1999.
Nieuwe beroepen
‘Tijdens mijn presidentschap heb ik een
paar belangrijke zaken kunnen realiseren’,
‘In 1983 was ik bij de vakwedstrijden
in het Oostenrijkse Linz. Ik had er nog
nooit van gehoord, maar raakte bijzonder
geïmponeerd. Niet eerder had ik jonge vak-
mensen zo enthousiast gezien.’ Dat zegt
Cees Beuk, die als hoofdinspecteur bij het
ministerie van OCW het beroepsonderwijs
onder z’n hoede had. ‘Het was een open-
baring voor mij. Een enorme promotie voor
het beroepsonderwijs en dat stond mij in
Nederland ook voor ogen.’
Geweldig
Terug in Nederland adviseerde hij Nel
Ginjaar-Maas, staatssecretaris van Onder-
wijs, meer steun te geven aan het be-
roepsonderwijs. De vooruitzichten voor
vakwedstrijden waren somber. De meeste
branches waren terughoudend. Zeker ook
omdat de volgende wedstrijden in Japan
waren. Maar Ginjaar-Maas was enthousiast:
‘Cees, dat is geweldig, dat moeten we
doen. Huur alvast een vliegtuig, we gaan
met dertig kandi-daten naar Tokio.’ Beuk
raakte steeds meer betrokken bij de
organisatie van vakwedstrijden. Als vice-
‘Enthousiasme van jonge mensen is geweldig’
Cees Beuk (rechts) - erelid WorldSkills International
Ik begin net aan mijn eerste baan en heb meteen al een fantas-
tisch project om aan te werken; de internationale vakwedstrij-
den. Het is 1991 en Amsterdam is de stad waar alle ogen vanuit
de hele wereld op zijn gericht. Ik werk voor de landelijke vakop-
leiding van schilders en stukadoors en mag de wedstrijden voor
deze beroepen mee organiseren. Een immens atelier in de RAI
en een groot aantal deelnemers uit alle hoeken van de wereld.
Communiceren met woorden was niet altijd mogelijk, maar door
het vak verstonden we elkaar allemaal. Ik bewaar er een mooie
herinnering aan.
Nog steeds heb ik met de vakwedstrijden te maken. Nu vanuit
het groene vakgebied: tuinaanleg. Ik vind het prachtig onze helden
uit te zwaaien, te zien hoe familie en vrienden meeleven en
er zowaar een ‘oranjegevoel’ ontstaat. Bij terugkomst behan-
gen met goud, zilver, brons of eeuwige roem. Gegroeid in hun
vak door stevige competitie en veranderd als mens door een
onvergetelijke ervaring. Dat maakt onze helden tot aanspre-
kende ambassadeurs voor het vak. Een vak met vele moge-
lijkheden dat aanzien verdient en toekomst biedt. Dat jon-
ge mensen trekt, omdat we altijd goede vakmensen nodig
blijven houden. Dat is wat de vakwedstrijden voor mij betekenen.
Uitstraling geven aan het beste dat jonge mensen kennen en kun-
nen. Net als in de sport, maar dan tijdens onze eigen prestigieuze
Olympische Spelen van het Vak.
Egbert Roozen
Directeur Branchevereniging VHG,
de branchevereniging van ondernemers in het groen
Olympische Spelen van het Vak
‘One School, One Country’
Sinds 2007 wordt ieder deelnemend land aan WorldSkills
geadopteerd door een of meer basisscholen in het land waar
de vakwedstrijden plaatsvinden. Deze scholen houden een
educatief project over het gekozen land. Hoogtepunt van het
project is de ontvangst van de landenteams op de scholen.
Arnold Ros (28) uit Sprundel is een siermetselaar die zich steeds
meer is gaan interesseren in het opknappen van oude panden. Hij
houdt ervan iets te herstellen dat in vervallen staat is.
Wereldkampioen
Op school blonk Arnold al uit. Na zijn deelname aan verschillen-
de regionale en nationale vakwedstrijden won hij goud tijdens
WorldSkills 2003 in Sankt Gallen. ‘Het moment dat ik tot winnaar
werd uitgeroepen, was onbeschrijfelijk.’ Een van de opdrachten
was het nametselen van de berg Matterhorn. Hij bereidde zich
twee jaar voor op WorldSkills. ‘Op school leerde ik vooral de
theorie achter het metselen en op het werk bracht ik het in de
praktijk.’
Jurylid
Arnold heeft genoten van zijn deelname: ‘Meedoen was voor mij
belangrijker dan winnen. Ik doe zelf nog steeds mee aan wedstrij-
den, maar nu als jurylid voor de regionale en nationale vakwed-
strijden.’ Op de vraag waarom hij werd gekozen als jurylid, ant-
woordt hij lachend: ‘Ze konden geen betere kandidaat vinden.’
Door de deelname aan WorldSkills heeft Arnold Ros zich kunnen
ontwikkelen tot wie hij nu is en kan hij op hoger niveau metselen.
Carrière
‘Ik ben nu zelfstandig ondernemer in restauratie en bijzonder met-
selwerk. Ze kunnen aan mijn cv zien wat ik allemaal heb bereikt en
weten dat ik goede kwaliteit lever. Het winnen van goud heeft mij
eeuwige roem opgeleverd.’
Arnold Ros leeft in eeuwige roem
‘Het moment dat ik tot winnaar werd uitgeroepen, was onbeschrijfelijk.’
WorldSkills 2003, St. Gallen
Arnold Ros - metselen
opdrachtgevers, maar voeren nu ook op-
drachten uit voor bedrijven, instellingen en
recreatieparken. Ik verwacht over twintig
jaar nog steeds dit beroep uit te oefenen en
wil doorgroeien in waar ik mee bezig ben.’
Eigen bedrijf
Gerard is nog een deeltijd agrarische
hbo-opleiding gaan volgen aan het CAH
in Dronten. Begin 2003 startte hij samen
met zijn vader een hoveniersbedrijf. ‘We
zijn begonnen voor met name particuliere
Gerard van Gessel (29) heeft de mbo-oplei-
ding tuinaanleg gevolgd. ‘Ik houd van alles
wat met het buitenleven te maken heeft,
daarom trok de opleiding mij’, vertelt
Gerard. ‘De groenvoorziening is heel breed
en het biologische aspect spreekt me aan.
In de opleiding moet je jezelf doelen
stellen en ijverig zijn; de goede resultaten
komen niet vanzelf.’
Naar Zuid-Korea
Samen met medeleerling Henri Methorst
werd Gerard geselecteerd voor WorldSkills.
Een complete verrassing. Gerard: ‘De eerste
voorronde was op school, het nationale kam-
pioenschap tijdens TuinIdee in Den Bosch.
Vervolgens mochten we naar WorldSkills
2001; tweeënhalve week naar Zuid-Korea
en dat was echt fantastisch. We werden
tweede en wonnen zilver. De vakwedstrij-
den waren in Seoul. Maar daarbuiten heb ik
ook veel mooie dingen gezien, zoals Hong
Kong. Het is een prachtig opstapje geweest,
waarmee ik een hoop ervaring heb opge-
daan.’
‘Ik houd van het buitenleven’WorldSkills 2001, Seoul
Gerard van Gessel - tuinaanleg
6564
6766
‘Promotie en instroom blijven belangrijk’, zegt Van Geffen. ‘Ik vind
het fantastisch als oud-kampioenen van WorldSkills en EuroSkills
worden ingezet als ambassadeurs voor beroepspromotie. Succes-
volle jonge mensen die andere jonge mensen informeren over hun
beroep. Want jong naar jong communiceert nu eenmaal beter’.
‘Vakwedstrijden zijn een goed instrument om aan jonge mensen,
die op de drempel staan van een beroepskeuze, te laten zien hoe
mooi de ‘maak en zorg’ vakken zijn.’ Die overtuiging heeft Johan
van Geffen ertoe gebracht zich nu al bijna vijftien jaar in te zet-
ten voor vakwedstrijden. Van Geffen maakte in 1997 kennis met
WorldSkills en was direct betrokken bij de ontwikkeling van het
wedstrijdonderdeel Tuinaanleg bij WorldSkills 1999 en EuroSkills
2008.
Oprichting Skills Netherlands
Onder de naam ‘WorldSkills Innovators’ kwam een aantal branche-
vertegenwoordigers samen, waaronder Van Geffen, met een
plan voor een nieuwe, innovatieve secretariaatsstructuur voor
WorldSkills. Er was waardering voor het plan en het secretariaat
werd in Nederland gevestigd. Maar er was geen stichting Beroe-
penpromotie Nederland (sBN) meer, die tot dan de coördinatie
van Team Nederland verzorgde. Enthousiast over de samenwerking
vroeg het ministerie van OCW aan de ‘WorldSkills Innovators’ een
nieuwe organisatie op te richten met ondersteuning van branches
en onderwijs. Met hulp van velen is dat gelukt en was de stichting
Skills Netherlands in oktober 2002 een feit. Van Geffen was zes jaar
bestuursvoorzitter. De mouwen werden opgestroopt om de deel-
name van Nederland aan WorldSkills in 2003 te organiseren. Vervol-
gens werden met branchebijdragen, sponsoring en subsidie steeds
meer activiteiten ontplooid. Uitgangspunt was altijd de promotie
van het beroepsonderwijs.
‘Trots op de vakwedstrijden’
Johan van Geffen - oud-voorzitter Skills Netherlands
Je vakmanschap meten met de rest van de wereld is een uitda-
ging op zich. WorldSkills en EuroSkills zijn unieke evenementen waar
top vakmanschap wordt tentoongesteld en waar trotse jonge kan-
didaten uit de gehele wereld zich presenteren. Omdat de techniek
nooit stilstaat, is het voor de branche van belang om de kennis en
kunde up-to-date te houden. Op de internationale vakwedstrijden
meten we waar we als Nederland staan. Conclusie: we doen het
goed! Dat bewijst ook de laatste medaille die Geert Dorresteijn in
het onderdeel Koude & Luchtbehandelingstechniek behaalde tijdens
WorldSkills 2011 in Londen.
Maar ook als er geen medailles mee naar huis gaan: de vakwedstrij-
den bieden een unieke ervaring die we jonge, startende werknemers
in onze branche meegeven voor de rest van hun loopbaan. Ook zien
we oud-kandidaten weer een rol vervullen tijdens onze nationale
kampioenschappen.
Vakwedstrijden boeien en binden jonge vaktalenten aan de branche.
Dat is voor een technische branche van groot belang, zeker met de
aankomende tekorten die we verwachten. Inmiddels hebben we kan-
didaten in verschillende vakgebieden afgevaardigd voor vakwedstrij-
den in Finland, Japan, Nederland, Canada, Portugal en Engeland.
Dit jaar in België en volgend jaar in Duitsland zijn we er zeker weer
bij. Eenmaal betrokken bij EuroSkills en WorldSkills laat zo’n evene-
ment je nooit meer los!
Elly Verburg
Directeur OTIB, Opleidings- en
ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf
Unieke ervaring voor de rest van je loopbaan
6968 6968 68 69
Vakwedstrijden voor het vmbo
Vanaf WorldSkills in 2005 zijn alle deelnemers aan een
internationale vakwedstrijd winnaar van een nationale
competitie in hun branche die door bedrijfstakken, ken-
niscentra of scholen wordt georganiseerd. Meer en meer
coördineert Skills Netherlands de vakwedstrijden in Ne-
derland waarbij de winnaars Nederland vertegenwoordi-
gen tijdens EuroSkills en WorldSkills competities. In 2006
wordt succesvol een vakwedstrijdencyclus voor vmbo-
leerlingen opgezet, genaamd Skills Talents.
Europese organisatie
Op verzoek van de Europese Commissie richt Skills Netherlands,
met ondersteuning van OCW, een Europese organisatie op waarin
dertig landen participeren. De Goey wordt voorzitter van het in-
ternationale bestuur van de organisatie, die later wordt omge-
doopt in WorldSkills Europe.
Van 18 tot en met 20 september 2008 organiseert Skills Netherlands
de tweede editie van EuroSkills. In Ahoy Rotterdam strijden
ruim vierhonderd kandidaten om de Europese titel in één van
de 49 beroepen. De wedstrijden, voornamelijk in teamverband,
geven een goed en aantrekkelijk beeld van vakmanschap en het
Europese beroepsonderwijs. Reden voor prinses Maxima, de EU
commissaris Ján Figel’ en staatssecretaris Marja van Bijsterveldt
om Team Nederland aan te komen moedigen. EuroSkills is een suc-
ces en wordt in 2010 in Lissabon en in 2012 in Spa-Francorchamps
herhaald. Wedstrijden in 2014 in Lille en 2016 in Gothenburg staan
al gepland, waarbij nauw met de mondiale WorldSkills organisatie
wordt samengewerkt.
‘Jullie hebben mijn hart voor het beroepsonderwijs gestolen met jullie passie en betrokkenheid. Nederland mag trots op jullie zijn.’
Annette Nijs, staatssecretaris van OCW, bij terugkeer van Team Nederland in 2003
2002 - 2012Skills Netherlands gaat van startDe stichting Beroepenpromotie Nederland (sBN) houdt op te be-
staan. Op verzoek van OCW wordt een nieuwe organisatie opge-
richt die als eerste taak krijgt het coördineren van de deelname
van Nederland aan internationale vakwedstrijden. Een bestuur
wordt gevormd onder voorzitterschap van Johan van Geffen
en met steun van verschillende branche- en onderwijsorganisa-
ties wordt in oktober 2002 de stichting Skills Netherlands een
feit. Het coördineren van de deelname aan WorldSkills 2003 is
de eerste opgave voor de nieuwe organisatie met Jos de Goey
als technisch gedelegeerde. De deelnemers vertrekken daar-
na steeds beter voorbereid naar de WorldSkills wedstrijden.
Nieuw nationaal evenement
Eind 2003 onderzoekt Skills Netherlands de haalbaarheid van
WorldSkills wedstrijden in Nederland. Er wordt een ‘bidbook’
opgesteld, maar uiteindelijk wordt besloten zich te richten op
een tweede editie van EuroSkills wedstrijd in Nederland. Een
meerjarenplan wordt ontwikkeld met daarin ook de opzet voor
een nationaal evenement. Met grote steun van de gemeente
Rotterdam en in samenwerking met Ahoy Rotterdam wordt in
2005 voor het eerst Skills Masters georganiseerd. Het wordt een
jaarlijks gebeuren. Steeds meer branches organiseren tijdens
dit beroepenevenement hun nationale vakwedstrijden.
7170 7170 70 71
Huidige bestuursleden Skills NetherlandsEwald van Vliet voorzitter Henk Wijninga secretarisHerman van den Heuvel penningmeester André Timmermans bestuurslid Vacature bestuurslid
Oud-bestuursleden Skills NetherlandsJohan van Geffen voorzitter 2002 – 2008André van der Leest secretaris 2002 – 2004Anton van Wezep penningmeester 2002 – 2004 secretaris 2004 – 2008Henk Bieshaar bestuurslid 2002 – 2008 secretaris 2008 – 2011Jan Reijmers bestuurslid 2002 - 2007Peter van den Berg penningmeester 2004 – 2008Piet Tolsma bestuurslid 2008 – 2011Hans Schutte bestuurslid 2011 - 2012
Official delegate WorldSkills en EuroSkillsJos de Goey
Technical delegate WorldSkills en EuroSkillsPeter van den Berg
9
2
18
2003: St. Gallen, Zwiterland
2005: Helsinki, Finland
2007: Shizuoka, Japan
2008: Rotterdam, Nederland
2009: Calgary, Canada
2010: Lissabon, Portugal
2011: Londen, Verenigd Koninkrijk
1
1
2
4
1
1
11
2
4
1
1
7
1
1
‘Deelnemen aan WorldSkills is topsport!’Robin van Galen, oud-bondscoach dames water-
polo met goud op de Olympische Spelen 2008
Samen investeren in prestaties
Investeren in vakwedstrijden loont. Die overtuiging hebben
onderwijs, bedrijfsleven, overheid en Skills Netherlands
ertoe gebracht zich samen in te zetten voor een gedegen
structuur voor vakwedstrijden. Het selecteren en presente-
ren van excellente beroepsbeoefenaren en daarmee het pro-
moten van vakmanschap en beroepsonderwijs staat centraal.
Dat leidt internationaal tot steeds betere resultaten. Op de
medaillespiegel van WorldSkills 2011 neemt Nederland de
zeventiende plaats in. En met gemiddeld 502,45 heeft Team
Nederland de magische 500 puntengrens doorbroken.
Gezamenlijke doelstelling voor de komende internationale
vakwedstrijden is die stijgende prestatiecurve verder door
te trekken.
G Z B
‘Dit heeft toch wel heel veel weg van topsport. Het is een beetje als de Olympische Spelen, alleen krijgen deze jongens en meisjes maar één keer de kans om het hoogste podium te bereiken.’
Dennis van der Geest, oud-wereldkampioen judo, 2005
‘EuroSkills heeft de potentie om een belangrijk
evenement te worden op de onderwijs- en
trainingskalender.’
Ján Figel’, EU commissaris voor onderwijs, cultuur en jeugdzaken, 2008
International Abilympics
Nederland neemt in 2011 voor het eerst deel aan de
International Abilympics. Deze wereldkampioenschappen
voor mensen met een beperking worden dan voor de achtste
keer gehouden. In Seoul, Zuid-Korea, doen meer dan vijf-
honderd deelnemers uit 59 landen mee. De drie Nederlandse
deelnemers komen uit in de vakgebieden CAD-tekenen en
patisserie. Sophie van Velzen verdient bij ‘cake decora-
tion’ een eervolle vermelding voor veelbelovend jong ta-
lent. De International Abilympics worden iedere vier jaar
georganiseerd.
Jan Visser (23) begon in de metaal, maar kwam erachter dat hij
niet de hele dag in een werkplaats wilde staan. Hij ging kijken bij
de open dag van de stukadoorsopleiding en dit beviel hem wel.
De school benaderde Jan om mee te doen aan de vakwedstrijden.
Hij heeft veel getraind. ‘Elke dinsdagavond ging ik ervoor naar
school en op zaterdag liep ik mee met de opleiding restauratie.
Zo heb ik me twee jaar kunnen voorbereiden op de Europese vak-
wedstrijden.’
Beter worden
EuroSkills 2010 was een leuke en leerzame ervaring. ‘Door de vak-
wedstrijden ben ik mijn vak beter gaan beheersen en heb ik meer
snelheid in mijn werk gekregen. Ik won een gouden medaille, maar
dat vond ik niet het belangrijkste. Ik deed mee om beter te worden
in mijn vak.’
Eigen bedrijf
Jan is anderhalf jaar geleden een eigen bedrijf begonnen. ‘In tij-
den van economische crisis is dit een groot risico, maar ik vind
mijn werk zó leuk dat ik de gok durfde te wagen. Een stukadoor is
niet alleen bezig een muurtje glad te trekken, ook het contact met
klanten is belangrijk. Daarbij doe ik ook sier- en lijstwerk. Door het
winnen van de vakwedstrijden ben ik bekend geworden en heeft de
klant meer vertrouwen in me gekregen. Dat is mooi meegenomen
als je een eigen bedrijf hebt.’
‘Beter geworden in m’n vak’EuroSkills 2010, Lissabon
Jan Visser – stukadoren
Winnaarsmentaliteit
‘Meedoen aan WorldSkills doe je niet zo-
maar’, zegt Remco. ‘Er is veel training,
training en nog eens training voor nodig.
Maar met trainen alleen kom je er niet; ook
een winnaarsmentaliteit is noodzakelijk.
Als je al geen vertrouwen hebt in jezelf,
hoe kunnen je teamgenoten dat dan wel
hebben?’
De deelname aan WorldSkills leverde Remco
veel vakkennis op en hij is in mentaal op-
zicht sterk gegroeid. Zo kan Remco zijn
nieuwe functie als technologiemanager bij
een bedrijf dat elektronica produceert,
goed bekleden.
Tijdens WorldSkills 2003 in Zwitserland
deed Remco van Haren (30) mee met het
Manufacturing Team Challange (MTC). Hier-
bij voert een team van vier personen een
ingewikkelde opdracht uit. Remco heeft
zijn deelname aan WorldSkills als een
mooie tijd ervaren die erg leerzaam was.
Maar het mooiste was dat hij en z’n team-
genoten met een gouden plak terugkwamen
naar Nederland.
Teamspirit
Een MTC-team bestaat uit verschillende dis-
ciplines, zoals CAD-tekenen, constructie,
draaien, frezen, lassen, elektro en elek-
tronica. Voorbeeld van een opdracht is het
maken van een waterpomp die op zonne-
energie kan werken. ‘Groot voordeel van
deelnemen aan het MTC-traject is de team-
spirit. We hebben heel goed samengewerkt
tijdens de opdrachten’, vertelt Remco.
Gouden teamverbandWorldSkills 2003, St. Gallen
Het gouden MTC-team met Remco van Haren (tweede van links)
7372
7574
echte ervaringsdeskundigen en daar maakt
Skills Netherlands graag gebruik van. Som-
migen zijn nu bijvoorbeeld jurylid bij de
Skills Masters wedstrijden.’
voel te geven dat ze hebben gewonnen.’
Die winst wordt niet altijd in medailles uit-
gedrukt. Ronald: ‘Je ziet de kandidaten in
een halfjaar geweldig groeien. Het worden
hele andere mensen. Met sommige oud-
kandidaten houden we contact. Dat zijn de
Iedereen wint
Bij de prijsuitreiking liggen vreugde en ver-
driet dicht bij elkaar. Natasja: ‘Soms gaat
iemand er blindelings vanuit dat hij of zij
een medaille wint en dan is dat niet zo. Als
teamleiders proberen we iedereen het ge-
Het Nederlandse leeuwenpak is legendarisch
Natasja Bosvelt en Ronald van Es zijn de laatste jaren de teamlei-
ders namens Skills Netherlands. Ze maken samen met de leden van
Team Nederland het hele traject mee. Natasja: ‘We trekken alle
dagen met ze op en nemen al hun zorgen weg. Als ze een slechte
dag hebben, proberen we ze de volgende dag weer met een glim-
lach de vloer op te laten gaan.’
Samen een team
In de voorbereiding worden teambuilding en mentale training
steeds belangrijker. ‘We beginnen met allemaal individuen’, zegt
Natasja. ‘Ons doel is om als team te vertrekken en als team weer
terug te keren. We leren de kandidaten om te gaan met tegen-
slagen. Kleine dingen kunnen het verschil maken tussen winnen
of verliezen.’ Ronald vult aan: ‘Wij moeten alle kandidaten goed
leren kennen en zij ons. We zijn er om de jongens en de meisjes
optimaal te laten presteren en ze zo goed mogelijke herinneringen
mee te geven. Je moet weten wat voor persoonlijkheden het zijn.
Alleen dan kunnen we zien of ze tijdens de wedstrijden goed in
hun vel zitten. We willen allemaal het onderste uit de kan halen en
daar helpen we elkaar bij.’
De ochtenden beginnen altijd met een gezamenlijk ontbijt. Samen
reizen de kandidaten naar de wedstrijden, een yell en dan naar de
wedstrijdvloer. Overdag maken de teamleiders hun rondjes door
de wedstrijdhallen, langs de kandidaten en de experts. Dagelijks is
er overleg met de teamleiders van alle landen. Tussen de middag
ontmoeten de kandidaten en de teamleiders elkaar weer. En na de
wedstrijden komt iedereen weer samen en wordt besproken wat er
die dag is gebeurd.
Vertrouwen
Emmy van Montfoort en Dick van der Hak waren teamleiders in
2003 en 2005. Dick: ‘Je bent verantwoordelijk voor de kandidaten.
Ze moeten weten dat ze op je kunnen vertrouwen. We gaven van
uur tot uur aan wat er moest gebeuren. De kandidaten mogen maar
één zorg hebben: optimaal presteren.’
Emmy: ‘We lieten iedereen zoveel mogelijk in z’n waarde. De een
wil meer als individu worden behandeld en de ander is meer een
groepsmens. Daar passen we ons gedrag op aan. Je moet een in-
ternationale vakwedstrijd hebben meegemaakt om te weten wat
het betekent om deel te nemen. Een enkele kandidaat moet na
de eerste dag al worden opgepept. Maar voor de meesten is de
derde wedstrijddag het lastigst. Dan doen een luisterend oor en
een kleine wandeling wonderen. Ze noemen ons wel de papa en
mama van het team.’
‘Met elkaar het onderste uit de kan halen’
Philine droomt van een internationale
carrière als styliste. ‘Ik volg alle trends in
mode, styling en kunst. Er komt veel bij
kijken als je niet oubollig wilt zijn.’
De etalage van Philine viel ook op doordat
de figuren strikjes op hun mond hadden. ‘Ik
had Bow Ties bedacht, grote voor op het
hoofd. Maar ik had geen tijd meer om ze te
maken. Toen heb ik ze kleiner uitgevoerd
en op de monden geplakt.’
Philine van den Hul (21) wilde ooit onder-
waterlasser worden. En nu zit ze in de sty-
ling. Philine: ‘Ik kwam op de Nimeto vak-
school in Utrecht, bleek talent te hebben
en vond het reuze leuk. En toen mocht
ik naar WorldSkills in Londen, een unieke
kans.’
‘Eerst moest ik een etalage voor een sou-
venirshop ontwerpen en presenteren’, ver-
telt Philine. De tweede dag maakte ik de
etalage: zagen, boren en verven. Stressen!
De boor deed het niet, de verf was nog niet
droog en ik moest alles nog etaleren ook.’
Rode onderbroek
Spannend werd het ook bij de tweede eta-
lage, thema ‘Winter Party 2012’. ‘De broek
van de mannelijke pop paste niet. Ik kwam
in tijdnood, dus ik heb hem maar zo laten
staan. Een vent in een rode glimmende on-
derbroek. Het zag er niet uit! Gelukkig vond
de jury hem origineel, een echte party ani-
mal!
Philine wint zilver met echte party animalWorldSkills 2011, Londen
Philine van den Hul - etaleren
vakwedstrijd in Canada geweest. Tijdens
WorldSkills werd hij zesde.
Toekomst
Met zijn diploma mag Nick bij verschillende
bedrijven gaan werken. Hij is nu aangeno-
men bij een bedrijf in Antwerpen. ‘Binnen-
kort hoop ik mijn vliegbrevet te halen. Over
twintig jaar zie ik mezelf nog steeds in de
vliegtuigbranche werken. Ik vind het nu erg
leuk en hoop dat ik er in de toekomst nog
zo over denk.’
is mijn taak om die scheuren op te sporen
en te herstellen. Ook los ik de klachten op
die bijvoorbeeld door de piloten worden
gemeld.’
Vakkanjers
‘Samen met een klasgenoot werd ik ge-
vraagd deel te nemen aan de Vakkanjer-
wedstrijden’, zegt Nick. Daar kwalificeerde
hij zich voor WorldSkills 2011 in Londen.
‘Als voorbereiding waren er workshops. In
drie maanden heb ik veel geleerd en het
was gezellig met het hele Nederlandse
team.’ Nick is ook naar een nationale
Nick Bressers (20) heeft de opleiding vlieg-
tuigonderhoud gedaan. Hij koos voor deze
opleiding omdat het hem leuk leek om iets
met zijn handen te doen. Nick woonde
vlakbij Eindhoven Airport en zag elke dag
vliegtuigen voorbijkomen. Zo werd zijn in-
teresse gewekt.
‘Een vliegtuigonderhoudsmonteur zorgt er-
voor dat vliegtuigen veilig blijven vliegen’,
vertelt Nick. ‘Ik doe veel inspecties en houd
de belangrijke punten van een vliegtuig in
de gaten. Bij starts en landingen kunnen
er scheurtjes in het toestel ontstaan. Het
Nick laat vliegtuigen veilig vliegenWorldSkills 2011, Londen
Nick Bressers - vliegtuigonderhoud
7978
80 81
Innovatie
Experts wisselen onderling veel kennis uit. ‘Daar maken we bewust
tijd voor’, zegt Van Wezep. ‘Ik heb veel geleerd van de sterke pun-
ten van opleidingen in andere landen. En ook nieuwe technieken,
die we in cursussen voor Nederlandse schilders hebben geïntrodu-
ceerd. Daar profiteert vooral de eigen bedrijfstak van.’ Van den
Berg beaamt dat. ‘De deelname aan grafisch vormgeven en webde-
sign heeft invloed gehad op onze manier van onderwijs geven. Van
andere landen leer je nieuwe technieken. Dat brengt de innovatie
op gang.’ Er wordt hard gewerkt aan verdere professionalisering
van de experts. Steeds meer worden ook oud-kandidaten ingescha-
keld als expert. Dat kan er mede voor zorgen dat Nederland, nu
qua prestaties een goede middenmotor, één van de meer toonaan-
gevende landen wordt.
voor trainingen en examens.’ Tegenwoordig zijn de werkstukken
opgenomen in een databank. Van tevoren is bekend welk werk-
stuk wordt gemaakt. Alle kandidaten kunnen daarop oefenen,
maar vooraf veranderen bij WorldSkills de experts zo’n 30% van
het werkstuk.
Je kunt je dus als kandidaat beter voorbereiden dan vroeger. Kan-
didaten die vooraf heel veel trainen lijken dan soms in het voor-
deel. Bekend is dat de Aziatische deelnemers soms twee jaar
trainen. Anton van Wezep, jarenlang chief expert bij schilderen,
herkent het verschil. ‘Kandidaten uit met name Engelstalige en
Aziatische landen zitten vaak nog op school. Die trainen intensief.
Onze kandidaten hebben vaak al een baan en dan is veelvuldig trai-
nen moeilijker. Maar als er moet worden geïmproviseerd kunnen zij
zich beter redden dankzij hun grote praktijkervaring.’
komen. En tijdens de wedstrijd kun je meer doen dan vroeger.
Voorheen mochten kandidaat en expert tijdens de wedstrijddagen
geen woord met elkaar wisselen. Nu is er aan het begin en einde
van iedere wedstrijddag tijd voor overleg en een nabespreking.
Praktijkkennis
‘Een goede expert is onafhankelijk, kan goed samenwerken en
beheerst redelijk zijn talen’, zegt Peter van Swol. Hij was achttien
jaar chief expert bij het vak instrumentmaken. ‘En verder moet je
van de werkvloer komen en je in kunnen leven in jonge mensen.’
Van Swol hecht veel waarde aan een goede praktijkkennis. ‘Vroe-
ger moest iedere expert een voorstel voor een werkstuk meenemen
naar de wedstrijden. Ik ging er met één werkstuk heen en kwam
er met tien terug. Met wat aanpassingen gebruikten we die dan
‘We moeten zorgen voor goede kandidaten en goede experts’, zegt
Peter van den Berg, operationeel directeur van Skills Netherlands.
Voorheen was hij expert namens de grafische sector en introdu-
ceerde hij het beroep webdesign bij WorldSkills. ‘Experts leveren
een belangrijke bijdrage aan een goed resultaat. Dat mogen we
best eens meer waarderen.’ Volgens Van den Berg is een expert
een goede coach, een goed vakman, maar ook politicus. ‘Je moet
doorhebben wat er speelt. De eisen voor experts staan nu op papier
en internationaal is er een test die een expert moet maken voor de
wedstrijd begint.’
Iedere kandidaat wordt begeleid door een expert. In de wedstrijd
staan de experts per beroep onder leiding van een chief expert en
de taken worden onderling verdeeld. Als expert doe je er vooraf
alles aan om jouw kandidaat zo goed mogelijk voor de dag te laten
Waardering voor de experts
Colofon
Uitgave van de stichting Skills Netherlands
te Hazerswoude-Dorp ter gelegenheid van
vijftig jaar Nederlandse deelname aan
internationale vakwedstrijden
September 2012
Teksten
Studenten van de opleiding Marketing en
Communicatie van Zadkine, Rotterdam
Skills Netherlands
Ed Zeelt Tekst&Communicatie
Redactie
Muriel Mariman, Peter van den Berg,
Jos de Goey, Ed Zeelt
Illustraties
Archief WorldSkills
Bureau Top
Nationaal Archief
Skills Netherlands
Oud-kandidaten en -experts
Vormgeving
Niels van Dijk Multimedia Design
Druk
Printvisie Rotterdam
Frankrijklaan 8a
2391 PX
Hazerswoude-Dorp
Sponsors en partners
YouTube
www.facebook.com/skillsnl
www.youtube.com/skillsnl
www.twitter.com/skillsnl
T +31 (0)172 211 120
info@skills-netherlands.nl
www.skills-netherlands.nl
Sinds 1962 neemt Nederland deel aan de internationale vakwedstrijden, WorldSkills en EuroSkills.
WorldSkills zijn de wereldkampioenschappen voor beroepen, EuroSkills is de Europese variant. Deze vakwedstrijden
en de voorafgaande selectiewedstrijden zorgen voor een bijzondere promotie voor het beroepsonderwijs en vak-
manschap. Stichting Skills Netherlands is de Nederlandse organisatie die zorgt voor de voorbereiding, uitzending en
begeleiding van Team Nederland.
In deze jubileumuitgave vertellen twintig oud-kandidaten wat de vakwedstrijden voor hen hebben betekend.
Vertegenwoordigers van organisaties komen aan het woord en we blikken terug op vijftig jaar Nederlandse deelname.